Stan prac nad przygotowaniem perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020

Stan prac nad przygotowaniem perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020

Spotkanie Międzyresortowego Zespołu ds. Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności

w dniu 17 maja 2012 r.

Piotr Żuber Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej

w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego

Warszawa

Programowanie perspektywy finansowej na lata 2014-2020

Wyniki negocjacji Wyniki negocjacji pakietu rozporządzeń dla polityki pakietu rozporządzeń dla polityki spójności orazspójności oraz organizacja prac organizacja prac

nad dokumentami programowymi nad dokumentami programowymi na lata 2014-2020 na lata 2014-2020


Pakiet rozporządzeń dla PS: odmienne podejścia: konkretna reforma dla poprawy

jakości vs. rozmywanie zapisów dla możliwie szerokiej ‘dowolności’,

ale wola konstruktywnego kompromisu pomimo. dużo rozstrzygnięć korzystnych dla PL.

WRF:

silne dążenie do cięć w budżecie dla PS, rozbieżność podejść do kategorii ‘regiony przejściowe’

oraz CEF, licytacja pomysłów dot. capping’u na poziomie 2,5%.

Kontekst ogólny


Umowa partnerska dokument integrujący poszczególne nurty interwencji publicznej

w odniesieniu do potrzeb i potencjałów danego terytorium, via obowiązkowe ‘integrated approach to territorial development’ będące przedmiotem negocjacji z KE;

dokument determinujący powiązania między celami tematycznymi a rezultatami do osiągnięcia, regulujący kwestie horyzontalne.

Oś priorytetowa PO może obejmować kilka kategorii regionów, celów tematycznych i funduszy; wskazuje środki wdrożeniowe niezbędne do realizacji ustalonych rezultatów,

w tym zwłaszcza duże projekty oraz kryteria wyboru, opisywane w sposób możliwie ogólny by nie implikować konieczności uruchamiania procedury modyfikacji PO i ew. umowy w przypadku zmian mniejszej wagi.

Selekcja celów tematycznych dokonywana w oparciu o wyniki/ wnioski z analizy wyzwań, potrzeb

i potencjałów w odniesieniu do różnych typów terytoriów oraz oceny ex ante; oraz w odniesieniu do rezultatów do osiągnięcia, z uwzględnieniem CSR.

Programowanie strategiczne


Artykuł 17 EAC stosowana na poziomie programu lub umowy; warunki ex ante (EAC) powiązane z priorytetami

inwestycyjnymi oraz celami programów; precyzyjniejsze zasady stosowania ew. zawieszeń płatności.

Załącznik IV wyeliminowana konieczność tworzenia ‘strategii’ dla zagadnień

będących przedmiotem EAC; precyzyjniejsze kryteria spełnienia warunków wynikających

z dyrektyw; w zakresie transportu: ograniczenie project pipeline do

inwestycji współfinansowanych z funduszy UE; wykreślenie EAC odnoszących się do przestrzegania zasad

horyzontalnych UE w zakresie niedyskryminacji, równości praw.

Warunkowość ex ante


Monitorowanie utrzymanie 2-etapowego raportowania

strategicznego (2017 i 2019); termin przedkładania sprawozdań dot. umowy

przesunięty z 30 czerwca na 31 sierpnia; informacja nt. ‘celów pośrednich’ zawierana tylko

w sprawozdaniach z 2017 i 2019.

Ewaluacja Wprowadzenie ewaluacji na poziomie umowy

oraz ewaluacji wewnętrznych; Potrzeba dalszej dyskusji nad sposobem

wykorzystania wskaźników.

Monitorowanie i ewaluacja


Koncentracja tematyczna (postulaty na SAWP 11.05.12) (1) zrównanie lub przynajmniej zbliżenie wszystkich poziomów

ring-fencingu dla regionów wychodzących z celu Konwergencja i regionów stołecznych do poziomów, które będą obowiązywały w regionach słabo rozwiniętych;

EFRR i FS: mechanizmy KT powinny odnosić się jednocześnie do obu funduszy;

EFS: wielkość koperty funduszu powinna być ustalana w momencie negocjacji umowy i programów;

EWT: max 80% środków EWT objętych mechanizmami KT w programach transgranicznych i transnarodowych;

Poparcie dla listy priorytetów inwestycyjnych, która nie będzie skonstruowana i odczytywana jak lista wydatków kwalifikowalnych;

Bloki w trakcie dyskusji


Koncentracja tematyczna (2) Mobilność miejska i czysty transport publiczny powinny należeć do CT 4

a nie CT 7 - duży wkład w realizację celów związanych z obniżaniem emisji gazów cieplarnianych;

Rozwój infrastruktury energetycznej powinien dotyczyć nie tylko sieci dystrybucyjnych niskiego i średniego napięcia, ale również sieci przesyłowych wysokiego napięcia i infrastruktury magazynowania gazu ziemnego. Odpowiednim miejscem na te inwestycje powinien być CT 7. Są one istotne z punktu widzenia dostępności energetycznej, włączenia OZE do systemu energetycznego kraju i podniesienia efektywności energetycznej;

W sposób bardziej widoczny powinien zostać odzwierciedlony udział sektora kultury w realizacji inwestycji mających na celu podniesienie kompetencji społecznych, poziomu edukacji, rozwoju innowacji np. przez wsparcie dla przemysłów kreatywnych czy zwiększenie dostępu do dóbr kultury i ograniczenie przez to wykluczenia społecznego;

W programach transgranicznych EWT, jednym z głównych celów powinno być zwiększenie mobilności transgranicznej, przepływu innowacji, usług i towarów przez inwestycje w infrastrukturę transgraniczną.

Bloki w trakcie dyskusji


Koncentracja tematycznaKoncentracja tematyczna


• Wynikające z rozporządzeń

• Wynikające z krajowych dokumentów strategicznych

• Wynikające ze zobowiązań podjętych w KPR

• Wynikające z dotychczasowych doświadczeń

• Dostępność krajowych środków na współfinansowanie

• Zdolność instytucjonalna do realizacji projektów

Założenia/uwarunkowania koncentracjiZałożenia/uwarunkowania koncentracji


1. 50% środków EFRR na innowacyjność (cel 1.), przedsiębiorczość (cel 3.) i gospodarkę niskoemisyjną (cel 4.)

2. 20% środków EFS ma włączenie społeczne i ograniczanie ubóstwa (cel 9.)

Ograniczenia wynikające z ring fencingówOgraniczenia wynikające z ring fencingów


• Innowacyjność, B+R, przedsiębiorczość (cel 1., cel 3.)

• Dostępność transportowa (cel 7.)

• Szeroko rozumiany kapitał ludzki (rynek pracy, edukacja i włączenie społeczne) (cel 8., cel 9., cel 10.)

• Rozwój technologii informacyjnych

i komunikacyjnych (cel 2.)

Obszary zidentyfikowane jako najważniejszeObszary zidentyfikowane jako najważniejsze


Wskaźniki Europa 2020Wskaźniki Europa 2020

cel tematycznywskaźnik rok bazowy rok

docelowy 2020

Cel 1. innowacyjność

- wydatki na B+R 0,74% PKB 1,7% PKB

Cel 4. efektywność energetyczna i OZE

-ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w stosunku do 1990

-energochłonność gospodarki (kgoe/1000€)

- udział OZE

87,9%

363,7 (2009)

9,5%

ok. 96 Mtoe

15%

Cel 8. zatrudnienie

- wskaźnik zatrudnienia (20-64 lata) 64,6% 71%

Cel 9. włączenie społeczne i ubóstwo

- zagrożenie ubóstwem lub wykluczeniem

27,8% 23,8%

Cel 10. edukacja

- osoby z wyższym wykształceniem (30-34 lata)

- osoby wcześnie kończące naukę(18-24 lata)

35,3%

5,4%

45%

4,5%


• Największy spadek nastąpi w celu dot. infrastruktury transportowej (w szczególności połączenia lokalne)

• Spadek nakładów także na ochronę środowiska (w tym na infrastrukturę kultury)

• Możliwe spadki nakładów na infrastrukturę społeczną w regionach

• Największe wzrosty nakładów na B+R i innowacje oraz rozwój gospodarki niskoemisyjnej

• Wzrost sumarycznych nakładów na cele związane z kapitałem ludzkim

Wpływ uwarunkowań na poziom nakładów Wpływ uwarunkowań na poziom nakładów 2014-20202014-2020


Warianty podziału środkówWarianty podziału środków

Wariant Opis

Wariant kontynuacji

Jeśli wsparcie środkami unijnymi w latach 2014-2020 opierać się będzie na dotychczasowych poziomach finansowania poszczególnych dziedzin lub sektorów (wariant kontynuacji), to z uwagi na różnorodne ograniczenia największy deficyt odczuwalny będzie w obszarze infrastruktury transportowej, zwłaszcza w zakresie połączeń lokalnych, jak również w środowisku. Pozostaje finansowanie infrastruktury społecznej.

Wariant infrastrukturalny

Jeśli większy nacisk zostanie położony na infrastrukturę transportową oraz związaną z ochroną środowiska (wariant infrastrukturalny), to konieczne będzie przeniesienie części środków z innych obszarów, np. EFRR z celów społecznych; część FS działań adaptacyjnych do zmian klimatu.

Wariant innowacyjny

Jeśli mocniejszy akcent zostanie położony na innowacyjność gospodarki (wariant innowacyjny), to wzmocnione powinny zostać również działania związane z rozwojem kapitału ludzkiego (w szczególności z edukacją i przygotowywaniem kadr dla B+R, rozwojem umiejętności cyfrowych), kosztem celów infrastrukturalnych.


• Wybór pomiędzy koncentracją środków PS:

– na długoterminowych efektach – co oznacza więcej środków na infrastrukturę o znaczeniu strategicznym, instytucje budujące konkurencyjność innowacyjność, edukację na wszystkich poziomach, wsparcie dla przedsiębiorstw ograniczone wyłącznie do sfery nieprodukcyjnej,

– na efektach w krótkim okresie działaniach pro-cyklicznych - więcej na przedsiębiorstwa (sektor produkcyjny i usługi), rynek pracy, infrastrukturę lokalną.

• Wybór poziomu realizacji PS– kraj- regiony:•

– Radykalne zwiększenie decentralizacji zarządzania środkami FS – Modyfikacje dotychczasowego modelu – zwiększenie o kilka pp

procentowych udziału regionów. W tym wariancie zwiększenie na pewno może objąć część środków EFS oraz cześć EFRROW.

Kryterium wyboru wariantu powinno zależeć nie od woli politycznej ale od podziałukompetencji (w miarę możliwości realizacja całych priorytetów inwestycyjnych –unikanie delimitacji kwotowej).

Podstawowe wybory strategicznePodstawowe wybory strategiczne


Wybór sposobu realizacji podejścia terytorialnego:

• Określone w Umowie partnerskiej obowiązkowe alokacje ITI w wybranych programach operacyjnych oraz obowiązkowe osie priorytetowe powiązane ze strategicznymi OSI wynikającymi z KSRR 2020 i priorytetów KE.

• Wybór obszarów wspartych zależy od ustaleń na etapie programów operacyjnych a nie na poziomie Umowy Partnerskiej

• Proponowane do objęcia obowiązkowego są następujące OSI: – Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne (przewidziane do realizacji w

ramach ITI); – Miasta (średniej wielkości) wymagające rewitalizacji; – Peryferyjne obszary wiejskie wymagające działań naprawczych (o Niskiem

poziomie dostępu do podstawowych usług); – Polska Wschodnia; – obszary przygraniczne.

Inne OSI oraz obszary funkcjonalne proponuje się do objęcia w ramach potrzeb wramach poszczególnych programów ale można założyć koniecznośćuwzględnienia w kryteriach wyboru projektów przedstawienia strategii dotyczącejdanego obszaru funkcjonalnego (np. Odra, Żuławy, obszary górskie, itp.)

Podstawowe wybory strategicznePodstawowe wybory strategiczne


Określenie zasad podziału interwencji Określenie zasad podziału interwencji między poziomem krajowym między poziomem krajowym

i regionalnymi regionalnym


Główny dokument określający kryteria podziału wsparcia między poziom krajowy a regionalny, a także między programami - Linia demarkacyjna.

Linia demarkacyjna była potrzebna i jest przydatna, ale popełniliśmy błędy: Brak określonej, wspólnej metodologii wyznaczenia podziału interwencji między poziomem krajowym a regionalnym oraz między programami PS a WPR i WPRyb, Brak jasnego statusu prawnego dokumentu „linia demarkacyjna”, co powodowało

różne podejście Instytucji Zarządzających, Zmiana liczby i układu planowanych programów w trakcie programowania; Brak synchronizacji w programowaniu i nieprawidłowa sekwencja opracowania

podziału (najpierw rozpoczęcie programowania, potem konieczność wprowadzania rozgraniczeń (nachodzące na siebie obszary zamierzonej interwencji rządowej i samorządowej),

Przeregulowanie zasad i kryteriów podziału, zmienność linii i stosowanie wyjątków, Niejednokrotnie nieprecyzyjne kryteria, mnogość kryteriów demarkacji,

nadużywanie kryterium kwotowego; Problemy z określeniem skali oddziaływania projektów (nieprecyzyjność i

uznaniowość); Różne zasady wdrażania w różnych programach (np. w zakresie objęcia wsparcia

zasadami udzielania pomocy publicznej); Skomplikowany i czasochłonny sposób zmiany linii (który uniemożliwia szybkie

reagowanie na wyczerpanie się środków na podobne działanie w innym programie).

Doświadczenia z NSRO 2007-2013Doświadczenia z NSRO 2007-2013Błędy demarkacjiBłędy demarkacji


Najbardziej problematyczne tematy - te rodzaje interwencji, w których nachodzą się kompetencje rządowe z samorządowymi lub kiedy nakłada się interwencja PS i WPR/WPRyb:

rozwój lokalny,

wspieranie przedsiębiorców oraz przedsiębiorczości,

B+R,

społeczeństwo informacyjne,

energetyka,

zapewnienie bezpieczeństwa, w szczególności przeciwpowodziowego.

Doświadczenia z NSRO 2007-2013Doświadczenia z NSRO 2007-2013Najbardziej problematyczne obszaryNajbardziej problematyczne obszary


• Celem podziału interwencji na lata 2014-2020 powinno być:

• zapewnienie zasady subsydiarności (każde działanie poszczególnych polityk rozwojowych, w tym zwłaszcza polityki regionalnej, jest zaprogramowane i realizowane na możliwie najniższym, ale jednocześnie efektywnym dla danego zagadnienia poziomie administracyjnym),

• wspomaganie procesu programowania (zwłaszcza w zakresie układu programów operacyjnych) oraz operacjonalizowanie programów na lata 2014-2020, a więc wyjście od celów, poziomu i zasięgu programów i wskazanie najważniejszych typów przedsięwzięć, które te cele realizują,

• klarowne informowanie instytucji i osób pracujących nad szczegółowym przygotowaniem programów (a później je wdrażających lub aplikujących o wsparcie),

• wskazywanie obszarów „wrażliwych”, czyli te w których realizacja będzie się odbywać w ramach różnych programów,

• zapobieganie możliwości wielokrotnego zawierania umów na realizację projektów obejmujących ten sam zakres rzeczowy i podwójnego finansowania wydatków.

Propozycje zasad i metodologii podziału Propozycje zasad i metodologii podziału interwencji „Mapa komplementarności”interwencji „Mapa komplementarności”


– Proponowane kryteria podziału kraj/region i między programami:– poziom docelowego rozwiązania problemu (na jakim poziomie problem da się

rozwiązać) i najniższy poziom, na którym można zabezpieczyć interes państwa (subsydiarność);

– zasięg geograficzny wsparcia;– beneficjent – typ beneficjenta/ masowość beneficjenta / zdolność instytucjonalna;– skala oddziaływania interwencji (znaczenie), poziom i zakres efektów

zewnętrznych;– ocena dotychczasowych doświadczeń z wdrażania;– poziom innowacyjności projektu (przy jasnych i obiektywnych kryteriach jego

określania);– szybkość reakcji na zjawisko (przy interwencjach dotyczących spraw społecznych);– zagrożenie zakłócenia konkurencji (niskie zakłócenie – region itd.);– kryteria charakterystyczne dla konkretnego typu interwencji;– dodatkowo – zdolność instytucjonalna.

Unikać:– stosowania kryterium kwotowego,– stosowania kilku kryteriów podziału w jednym typie interwencji.

Propozycje zasad i metodologii podziału Propozycje zasad i metodologii podziału interwencji - Kryteriainterwencji - Kryteria


Propozycje zasad i metodologii podziału interwencji Propozycje zasad i metodologii podziału interwencji Metodologia wyboru poziomu wdrażania Metodologia wyboru poziomu wdrażania

dla wybranych kryteriówdla wybranych kryteriów

Poziom regionalny Poziom krajowy

Programy regionalneProgramy ponad-

regionalneProgramy krajowe

Beneficjent

Typ beneficjentaLiczba potencjalnych wnioskodawców

JST lokalne, beneficjenci występujący we wszystkich

regionach

Duża

Średnia

Jednostki i podmioty o znaczeniu krajowym (np. nauka, zdrowie,

infrastruktura)

Średnia/mała

Zasięg (geograficzny obszar interwencji)Brak zagrożenia, że realizacja projektu „wyjdzie” poza obszar województwa/gminy/powiatu

Ze względu na swoją specyfikę, projekt musi być realizowany centralnie (np. szkolenia dla przedsiębiorstw firmy posiadającej oddziały w całym kraju, wały przeciwpowodziowe, innowacyjne

projekty dotyczące podstawowych usług publicznych i inne)

Pozostałe kryteria właściwe dla konkretnego typu projektów

Wartość ustalana indywidualnie dla konkretnego typu projektów

Znaczenie (poziom i zakres efektów zewnętrznych z realizacji projektu)

Korzyści dla interesariuszy na poziomie gminy / powiatu /

województwa

Korzyści dla interesariuszy z

całego krajuKorzyści dla interesariuszy z całego kraju

Potencjalny wpływ na zakłócenia konkurencji i wymianę handlową pomiędzy państwami UE (za

wyjątkiem jeśli dofinansowanie zgodnie z zasadami dopuszczalności pomocy publicznej)

niski średni średni/wysoki

Zdolności organizacyjne i merytoryczne do przeprowadzenia konkursów, monitoringu

wdrażania projektów i ich kontroli

Projekty obejmujące swoim zakresem merytorycznym

wiedzę dostępną we wszystkich regionach

Projekty, których wybór i wdrażanie wymaga zaangażowania zasobów o

bardzo dużym poziomie specjalizacji / specyficzności, dostępnych wyłącznie na

poziomie całego kraju


SPOSÓB ORGANIZACJI PRAC NADSPOSÓB ORGANIZACJI PRAC NAD

DOKUMENTAMI PROGRAMOWYMI ZWIĄZANYMI DOKUMENTAMI PROGRAMOWYMI ZWIĄZANYMI Z PERSPEKTYWĄ FINANSOWĄ UE 2014-2020 -Z PERSPEKTYWĄ FINANSOWĄ UE 2014-2020 -

I I etap prac nad przygotowaniem zasad funkcjonowania etap prac nad przygotowaniem zasad funkcjonowania dokumentów programowych systemu wdrażania dokumentów programowych systemu wdrażania

Polityki Spójności na lata 2014-2020Polityki Spójności na lata 2014-2020Informacja dla Rady Ministrów Informacja dla Rady Ministrów

wysłana do wiadomości członków Rady Ministrów w wysłana do wiadomości członków Rady Ministrów w dniu 7 maja 2012 r.dniu 7 maja 2012 r.

Szczegółowy harmonogram prac nad przygotowaniem Szczegółowy harmonogram prac nad przygotowaniem dokumentów strategicznych na perspektywę finansową UE dokumentów strategicznych na perspektywę finansową UE

na lata 2014-2020na lata 2014-2020


Harmonogram prac nad przygotowaniem Harmonogram prac nad przygotowaniem założeń umowy partnerstwazałożeń umowy partnerstwa

Lp. Działanie Termin realizacji

1. Prezentacja materiału na tamta koncentracji tematycznej na forum Międzyresortowego Zespołu ds. Programowania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności 17 maja br.

2. Wysłanie ankiety do regionów i resortów w tym Instytucji Zarządzających w celu uszczegółowia materiału dotyczącego koncentracji tematycznej oraz podziału interwencji pomiędzy kraj\region

Koniec maja br.

3. Uzupełnienie materiału na temat warunkowości ex-ante – przedłożenie do akceptacji Radzie Ministrów Koniec maja br.

4. Uzupełnienie materiału dotyczącego:

koncentracji tematycznej;

podziału interwencji pomiędzy kraj\region;

wsparcia wybranych obszarów strategicznej interwencji (OSI).

Maj/czerwiec br.

5. Dyskusje bilateralne z resortami i regionami na temat koncentracji tematycznej, podziału interwencji kraj/region, OSI oraz warunkowości ex-ante Maj /czerwiec br.

6. Dalsza dyskusja nad wybranymi aspektami systemu wdrażania Maj –czerwiec br.

7. Przygotowanie pierwszej wersji założeń umowy partnerstwa Koniec czerwca br.

8. Rozpoczęcie debaty ukierunkowanej tematycznie i terytorialnie nad przygotowaniem programów operacyjnych

Lipiec br.

Ministerstwo Rozwoju Ministerstwo Rozwoju RegionalnegoRegionalnegoul. Wspólna 2/4ul. Wspólna 2/4www.mrr.gov.plwww.mrr.gov.pl

www.funduszestrukturalne.gov.plwww.funduszestrukturalne.gov.pl

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Documents

Stan prac nad przygotowaniem perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020