Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 - Umowa ... · Programowanie perspektywy finansowej na lata 2014-2020 23 maja 2014 r. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Programowanie

PPrrooggrraammoowwaanniiee ppeerrssppeekkttyywwyy ffiinnaannssoowweejj nnaa llaattaa 22001144--22002200

2233 mmaajjaa 22001144 rr..

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

PPrrooggrraammoowwaanniiee ppeerrssppeekkttyywwyy ffiinnaannssoowweejj 22001144 --22002200

-- UUmmoowwaa PPaarrttnneerrssttwwaa --

2

SPISTRECI

1 ROZWIZANIAZAPEWNIAJCEZGODNOZESTRATEGIEUROPA2020.....................................................................7

1.1 RozwizaniazapewniajcepowizaniezrealizacjcelwStrategiiEuropa2020...........................................................71.1.1 StrategiaRozwojuKraju2020jakoodpowiednaStrategiEuropa2020...........................................................................71.1.2 BiecemonitorowanierealizacjicelwStrategiiEuropa2020...........................................................................................81.1.3 PowizaniecelwrozwojowychkrajuzcelamiStrategiiEuropa2020.................................................................................81.1.4 RolaUmowyPartnerstwawrealizacjiKPRiZaleceRady.................................................................................................10

1.2 GwnepotrzebyrozwojowekrajuzrnicowaniaterytorialnekluczowebarierywkontekcieStrategiiEuropa2020181.2.1 Analizapotrzebwkontekcierealizacjicelwrozwojowychkrajuiregionw...................................................................18

Diagnozatematyczna...................................................................................................................................................19 Diagnozaterytorialna...................................................................................................................................................45

1.2.2 Wnioskizdotychczasowychdowiadcze..........................................................................................................................51 Dowiadczeniapolitykispjnoci.................................................................................................................................51 Dowiadczeniawsplnejpolitykirolnej.......................................................................................................................65 Dowiadczeniawsplnejpolitykirybowstwa............................................................................................................68

1.2.3 Kluczowewnioskizewaluacjiexante.................................................................................................................................68 OcenalogikiinterwencjiUmowyPartnerstwa.............................................................................................................69 OcenaadekwatnocialokacjifinansowejwramachUmowyPartnerstwa..................................................................74

1.3 Wybrcelwtematycznychipodsumowanienajwaniejszychrezultatwinterwencji...............................................771.3.1 StrategiawykorzystaniaEFSIwramachposzczeglnychcelwtematycznych..................................................................88

Celtematyczny1.Wzmacnianiebadanaukowych,rozwojutechnologicznegoiinnowacji......................................88 Cel tematyczny 2. Zwikszenie dostpnoci, stopnia wykorzystania i jakoci technologii informacyjno

komunikacyjnych.........................................................................................................................................................95 Cel tematyczny 3. Wzmacnianie konkurencyjnoci maych i rednich przedsibiorstw, sektora rolnego

(wodniesieniudoEFRROW)orazsektorarybowstwaiakwakultury(wodniesieniudoEFMR)...............................98 Celtematyczny4.Wspieranieprzejcianagospodarkniskoemisyjnwewszystkichsektorach.............................104 Celtematyczny5.Promowaniedostosowaniadozmianklimatu,zapobieganiaryzykuizarzdzaniaryzykiem.......111 Cel tematyczny6. Zachowanie iochrona rodowiskanaturalnegoorazwspieranieefektywnego gospodarowania

zasobami....................................................................................................................................................................115 Cel tematyczny7.Promowanie zrwnowaonego transportu iusuwanieniedoborwprzepustowociwdziaaniu

najwaniejszejinfrastrukturysieciowej.....................................................................................................................121 Celtematyczny8.Promowanietrwaegoiwysokiejjakocizatrudnieniaorazwsparciemobilnocipracownikw.128 Celtematyczny9.Promowaniewczeniaspoecznego,walkazubstwemiwszelkdyskryminacj......................136 Cel tematyczny 10. Inwestowanie w ksztacenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania

umiejtnociiuczeniasiprzezcaeycie.................................................................................................................143 Celtematyczny11.Wzmacnianiezdolnoci instytucjonalnych instytucjipublicznych izainteresowanychstronoraz

sprawnociadministracjipublicznej..........................................................................................................................1521.3.2 Oczekiwanerezultatyinterwencjifunduszyorazpodstawowewskanikirezultatustrategicznego................................156

1.4 Zarysfinansowania...................................................................................................................................................1581.4.1 RozkadzobowizaunijnychwramachUPnaposzczeglnelata...................................................................................1581.4.2 CakowitaalokacjadlaPolskiwramachpolitykispjnoci...............................................................................................1591.4.3 Podziaalokacjiwgcelwtematycznychorazwukadziefunduszykoncentracjatematyczna.....................................1601.4.4 Poziomwydatkwplanowanychnaceleklimatyczne......................................................................................................1631.4.5 ProgramysucerealizacjicelwUmowyPartnerstwa...................................................................................................164

Programyoperacyjnepolitykispjnoci....................................................................................................................164 Programyoperacyjnewsplnejpolitykirolnejorazwsplnejpolitykirybowstwa.................................................168

1.4.6 Poziomwspfinansowania..............................................................................................................................................1691.4.7 Pomoctechniczna.............................................................................................................................................................171

1.5 Sposbrealizacjizasadhoryzontalnych....................................................................................................................1721.5.1 Zasadapartnerstwa..........................................................................................................................................................1721.5.2 Promowanierwnociszanskobietimczyzn...............................................................................................................1731.5.3 Zrwnowaonyrozwj......................................................................................................................................................1751.5.4 Innezasadyhoryzontalne.................................................................................................................................................177

Zachowaniezasadpolitykiprzestrzennej...................................................................................................................177 Zapobieganiedyskryminacji.......................................................................................................................................177

3

2 WARUNKIEFEKTYWNEGOWDRAANIAUMOWYPARTNERSTWA............................................................................180

2.1 Systemkoordynacji..................................................................................................................................................1802.1.1 Podmiotykoordynacjiizakresykompetencji...................................................................................................................180

KoordynacjastrategicznanapoziomieUP.................................................................................................................180 Koordynacjazarzdcza...............................................................................................................................................182

2.1.2 Koordynacjaikomplementarnopomidzypolitykamiiinstrumentami.......................................................................185 KomplementarnoEFRROWzpozostaymirodkamiEFSI.......................................................................................186 KomplementarnoIiIIfilaraWPR...........................................................................................................................188 KomplementarnoEFMRzinnymiEFSIzeWsplnPolitykRybowstwaorazZintegrowanPolitykMorsk...188

2.1.3 Koordynacjazinstrumentamikrajowymikontraktterytorialny....................................................................................189

2.2 Realizacjazasadydodatkowoci...............................................................................................................................190

2.3 Ocenastopniawypenieniawarunkwexante.........................................................................................................191

2.4 Sposb zapewnienia spjnoci funkcjonowania ram wykonania dla Europejskich Funduszy StrukturalnychiInwestycyjnych.......................................................................................................................................................191

2.5 OcenazdolnociinstytucjonalnejsystemurealizacjiUmowyPartnerstwaoglnaocenazdolnociinstytucjonalnej1942.5.1 Politykaspjnoci.............................................................................................................................................................1942.5.2 PROW...............................................................................................................................................................................1982.5.3 ProgramOperacyjnyRybactwoiMorze........................................................................................................................199

2.6 Planowaneuproszczeniadlabeneficjentw.............................................................................................................2002.6.1 Plandziaadlabeneficjentwfunduszypolitykispjnoci.............................................................................................2002.6.2 PlandziaadlabeneficjentwProgramuRozwjObszarwWiejskich...........................................................................2012.6.3 PlandziaadlabeneficjentwProgramuOperacyjnegoRybactwoiMorze................................................................203

3 TERYTORIALNYWYMIARPROWADZONEJINTERWENCJI...........................................................................................204

3.1 ObszarystrategicznejInterwencjiPastwa...............................................................................................................2043.1.1 PolskaWschodnia.............................................................................................................................................................2043.1.2 Miastawojewdzkieiichobszaryfunkcjonalne...............................................................................................................2053.1.3 Miastaidzielnicemiastwymagajcerewitalizacji............................................................................................................2063.1.4 Obszarywiejskie,wszczeglnocionajniszympoziomiedostpumieszkacwdodbr iusugwarunkujcychmoliwocirozwojowe....................................................................................................................................................................................2063.1.5 Obszaryprzygraniczne......................................................................................................................................................207

3.2 Inneobszaryinterwencjiwukadzieterytorialnym...................................................................................................207

3.3 Instrumentyrozwojuterytorialnego.........................................................................................................................2083.3.1 Rozwjlokalnykierowanyprzezspoeczno...................................................................................................................208

GwnewyzwaniarealizacjiRLKS..............................................................................................................................208 EFSI,typyterytoriw,programywspierajceRLKS....................................................................................................208 CeleipriorytetydorealizacjizwykorzystaniemRLKS...............................................................................................209 PodstawowezasadyrealizacjiRLKS...........................................................................................................................210 FinansowanieLSR......................................................................................................................................................211 ZadaniairolaLGD......................................................................................................................................................212 MechanizmykoordynacyjneorazadministracyjneramywdraaniaRLKS.................................................................212

3.3.2 ZintegrowaneInwestycjeTerytorialne.............................................................................................................................213 ObszarrealizacjiZintegrowanychInwestycjiTerytorialnychwPolsceifinansowanieUE.........................................213 WarunkirealizacjiZIT.................................................................................................................................................214 ZadaniaZwizkuZITzwizanezwdraaniemZIT.......................................................................................................216

3.3.3 Sposbujciawymiarumiejskiego...................................................................................................................................2173.3.4 Wsppracaterytorialnaorazstrategiemakroregionalne................................................................................................217

EuropejskaWsppracaTerytorialna.........................................................................................................................217 KomplementarnoEFSIzeZintegrowanPolitykMorsk(ZPM)............................................................................220 KomplementarnoEFSIzeStrategiUEdlaRegionuMorzaBatyckiego(SUERMB)...............................................221 Wsppraca midzyregionalna i ponadnarodowa w ramach Celu Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego

izatrudnienia.............................................................................................................................................................2233.3.5 Obszaryzeszczeglnymnasileniemproblemuubstwa..................................................................................................2243.3.6 Obszaryznasileniemproblemwdemograficznych.........................................................................................................226

4

4 ZARYSCENTRALNEGOSYSTEMUKOMUNIKACJIELEKTRONICZNEJZBENEFICJENTAMI..............................................2294.1.1 Politykaspjnoci.............................................................................................................................................................2294.1.2 WsplnaPolitykaRolna....................................................................................................................................................2294.1.3 Wsplnapolitykarybowstwa........................................................................................................................................230

5 ZARYSSYSTEMUWDRAANIA..................................................................................................................................231

5.1 SysteminstytucjonalnysucyrealizacjiUmowyPartnerstwa.................................................................................2315.1.1 Systeminstytucjonalnypolitykispjnoci........................................................................................................................2315.1.2 SysteminstytucjonalnywprogramachEWT.....................................................................................................................2335.1.3 SysteminstytucjonalnydlaProgramuRozwojuObszarwWiejskich...............................................................................2335.1.4 SysteminstytucjonalnydlaProgramuOperacyjnegoRybactwoiMorze......................................................................234

5.2 Zasadywyboruprojektw........................................................................................................................................2345.2.1 Politykaspjnoci.............................................................................................................................................................234

Zasadyoglne............................................................................................................................................................234 EuropejskiFunduszSpoeczny...................................................................................................................................235 EuropejskiFunduszRozwojuRegionalnegoiFunduszSpjnoci...............................................................................236 Pomoctechniczna......................................................................................................................................................236

5.2.2 ProgramRozwojuObszarwWiejskich............................................................................................................................2375.2.3 ProgramOperacyjnyRybactwoiMorze........................................................................................................................237

5.3 Zarzdzaniefinansowe.............................................................................................................................................2385.3.1 Politykaspjnoci.............................................................................................................................................................2385.3.2 ProgramRozwojuObszarwWiejskich............................................................................................................................2385.3.3 ProgramOperacyjnyRybactwoiMorze........................................................................................................................239

5.4 Sprawozdawczoimonitorowanie..........................................................................................................................239

5.5 Ewaluacja.................................................................................................................................................................2395.5.1 Ksztatinstytucjonalnysystemuewaluacji20142020.....................................................................................................2395.5.2 Realizacjaprocesuewaluacjiwokresie20142020..........................................................................................................240

5.6 Informacjaipromocja..............................................................................................................................................241

6 SPISTABELISCHEMATW........................................................................................................................................243

7 SPISSKRTW.........................................................................................................................................................244

5

WstpUmowaPartnerstwa(UP)jestdokumentemokrelajcymstrategiinterwencjifunduszyeuropejskichwramachtrzechpolitykunijnych:politykispjnoci,wsplnejpolitykirolnej(WPR) iwsplnejpolitykirybowstwa(WPRyb)wPolscewlatach 20142020. Instrumentami realizacji UP s krajowe programy operacyjne (KPO) iregionalne programyoperacyjne (RPO).Dokumenty tewraz zUP tworz spjny systemdokumentw strategicznych iprogramowychnanow perspektyw finansow. UP okrela z jednej strony kontekst strategiczny w wymiarze tematycznymiterytorialnym, z drugiej za wskazuje oczekiwane rezultaty oraz obowizujce ramy finansowe iwdroeniowe.UPstanowipunktodniesieniadookrelaniaszczegowejzawartociprogramwoperacyjnych.Programyoperacyjneprecyzuj specyficzne obszary wsparcia i instrumenty realizacji, zposzanowaniem zapisw UP. WynegocjowanazKomisj Europejsk (KE) UP oraz programy operacyjne stanowi podstaw do realizacji nowej perspektywyfinansowejwPolsce.Funduszeeuropejskienalata20142020Polskatraktujejakogwne,choniejedynerdofinansowaniainwestycjizapewniajcychdynamiczny, trway i zrwnowaony rozwj. Logikaprogramowaniaopiera siwicnapowizaniuoczekiwaeuropejskichodnoniekoncentracjinacelachStrategiinarzeczinteligentnegoizrwnowaonegorozwojusprzyjajcemuwczeniu spoecznemu Europa2020 (dalejStrategiaEuropa2020) z celamikrajowymiwskazanymiwStrategiaRozwojuKraju2020Aktywnespoeczestwo,konkurencyjnagospodarka,sprawnepastwo(SRK2020),przyjtejprzezRadMinistrwwdniu25wrzenia2012r.orazzoperacjonalizowanymiwstrategiachzintegrowanych.KaetopatrzenarozwjPolskiszerzejnitylkowkontekciewykorzystywaniafunduszyunijnych.UPnawietlawpierwszejkolejnocikluczowewyzwaniarozwojowekraju,sformuowanewoparciuoanalizpotrzebrozwojowych ipotencjaw terytorialnych.Naoenienanie zobowiza krajuodnoniewczenia siw realizacjcelw Strategii Europa 2020 stanowi punkt wyjcia do zdefiniowania strategii inwestycyjnej dla funduszy UEwposzczeglnychobszarach.Funduszeeuropejskiebdrealizoway,wrnymstopniuizakresie,wszystkietrzyceleprzyjtejprzezrzdpolskiSRK2020, tj. przyczyniay si do zwikszenia konkurencyjnoci, zwikszenia spjnoci spoecznej iterytorialnej orazpoprawyefektywnociadministracji.CeleUPswictosamezcelamiSRK2020, jednoczeniezachowujcsynergizeStrategiEuropa2020.rodkifunduszyeuropejskichkoncentrowasibdnadziedzinach istotnychdlarozwojukraju,wskazanychwZaleceniachRadyUEzlipca2013rokuorazwKPR.Zaoenieto,obokanalizypotrzeborazwnioskwzdotychczasowychdowiadcze,jestjednzpodstawwyborutychobszarwwskazanych SRK 2020,w ktrych nastpowa bdzie interwencja funduszy europejskich. RozbudowanawUP cz diagnostyczna, zarwnow ujciu tematycznym jak i terytorialnym,wskazuje na przesanki podjtychdecyzji.WychodzcnaprzeciwoczekiwaniomKE,wskazanymwPositionPaper(PPKE),1wobrbiecelwUPwyrnionoczterypriorytety finansowania ze rodkw europejskich: otoczenie sprzyjajce przedsibiorczoci i innowacjom, spjnospoecznaiaktywnozawodowa,infrastrukturasieciowanarzeczwzrostuizatrudnieniaorazrodowiskoiefektywnegospodarowanie zasobami. Bd one realizowane w ramach waciwych celw tematycznych (CT) wskazanychwprojektachrozporzdzeUE.Polskarealizowabdziewszystkie11celwtematycznych.Opisinterwencjiwramachcelwtematycznychopierasina wypracowanej w procesie ewaluacji ex ante dokumentu, logice opartej o rezultaty.W ramach kadego celutematycznego zdefiniowano cel szczegowy interwencji oraz oczekiwane rezultaty pierwszego i niszych rzdw,odpowiadajcenazidentyfikowanewczcidiagnostycznejwyzwania.ZapisytebddoprecyzowywanenapoziomieKPOiRPO.UP podkrela znaczenie dopasowania interwencji do potencjaw i potrzeb okrelonych terytoriw. Identyfikuje,zaKrajowstrategirozwojuregionalnego20102020:Regionymiastaobszarywiejskie(KSRR),obszarystrategicznejinterwencji pastwa (OSI),w ktrych podejmowane bd zintegrowane interwencjew ramachwaciwych politykifunduszy.AspektterytorialnyjestodzwierciedlonywKPOiRPO.PolskabdziewykorzystywazaproponowaneprzezKE instrumenty terytorialne. UP kreli ramy ich wdraania, za docelowe mechanizmy bd wypracowywanenapoziomiekrajowym.UP zakada znaczne zwikszenie rodkw, ktre bd zarzdzane przez wojewdztwa. Oznacza to wiksz nidotychczas odpowiedzialno za realizacj celw UP i wymusza to wypracowanie mechanizmw zapewniajcychodpowiednikoordynacjinterwencji.UPprezentujezaryssytemukoordynacji,atakeprzedstawiaoglnezaoeniapodziau interwencji pomidzy poziom krajowy i regionalny, oparty przedewszystkim na zasadzie subsydiarnoci.Zapewnieniukoordynacjipomidzyfunduszamipolitykispjnocinapoziomieregionalnymsuy,umoliwionaporazpierwszywokresieprogramowania20142020realizacjaprzezsamorzdywojewdztwprogramwdwufunduszowych(EuropejskiFunduszSpoecznyEFSiEuropejskiFunduszRozwojuRegionalnegoEFRR).

1PositionoftheCommissionServicesonthedevelopmentofPartnershipAgreementandprogrammesinPOLANDfortheperiod20142020StanowiskoKomisjiwsprawieUmowyPartnerskiejorazprogramwwPolscenalata20142020.

6

PrzygotowujcUP,donodomoliweszerokiegokonsensususpoecznegowokstrategiiwykorzystywaniafunduszyeuropejskichwlatach20142020.ZarwnoZaoeniaUP,jakipowstaynaichpodstawieprojekttegodokumentubyprzygotowywanywewsppracyzgwnymi interesariuszamiresortami iregionami.Wzitotepoduwagopiniepartnerw spoecznych i gospodarczych oraz przygotowane na potrzeby procesu programowania analizy. Pozwalatoliczynadua identyfikacj interesariuszy z zaproponowanymiwdokumencie rozwizaniami,cobdzie istotnymczynnikiemwpywajcymnaproceswdraanianowejperspektywy.W zwizku z trwajcymi pracami nad rozporzdzeniem UE dotyczcym Europejskiego Funduszu MorskiegoiRybackiego (EFMR),przygotowanena lata20142020dokumenty strategiczne, tj.UPorazprogramy j realizujcemogbyuzupenianetak,byodzwierciedlayzaakceptowanenapoziomieUEprzepisywtymzakresie.

7

1 ROZWIZANIAZAPEWNIAJCEZGODNOZESTRATEGIEUROPA2020

1.1 RozwizaniazapewniajcepowizaniezrealizacjcelwStrategiiEuropa2020

1.1.1 StrategiaRozwojuKraju2020jakoodpowiednaStrategiEuropa2020Polskaw ostatnich latach stworzya kompleksowy system zarzdzania rozwojem kraju. Na system te skadaj sidokumentystrategiczne,woparciuoktreprowadzonajestpolitykarozwojuwPolsce:

dugookresowa strategia rozwoju kraju Dugookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030.Trzecia falanowoczesnoci (DSRK)2, okrelajca gwne trendy, wyzwania oraz koncepcj rozwoju kraju wperspektywiedugookresowej,

redniookresowa strategia rozwoju kraju SRK 2020,3 najwaniejszy dokument okrelajcy cele strategicznerozwoju kraju do 2020 r., kluczowy dla okrelenia dziaa rozwojowych,w tymmoliwych do sfinansowaniawramachprzyszejperspektywyfinansowejUEnalata20142020,

9 zintegrowanych, ponadsektorowych strategii, sucych realizacji zaoonych celw rozwojowych: StrategiainnowacyjnociiefektywnocigospodarkiDynamicznaPolska2020(SIEG),Strategiarozwojukapitauludzkiego(SRKL),StrategiaRozwojuTransportudo2020roku(zperspektywdo2030roku)(SRT),StrategiaBezpieczestwoenergetyczne i rodowisko (BEi), Strategia Sprawne Pastwo (SSP), Strategia rozwoju kapitau spoecznego(SRKS),KSRR,StrategiarozwojusystemubezpieczestwanarodowegoRP(SRSBNRP),Strategiazrwnowaonegorozwojuwsi,rolnictwairybactwa(SZRWiR).

DSRK,SRK2020oraz9strategiizintegrowanychczyspjnahierarchiacelwikierunkwinterwencji.Wstrategiachzintegrowanychnastpioodejcieodwskiego,sektorowegopodejcianarzeczintegracjiobszarworazprzenikaniasirnychzjawiskiprocesw.SzczeglnrolwsystemiepeniKSRR(przyjtaprzezRadMinistrw13lipca2010r.),ktra wskazuje zakres terytorialnego wpywu interwencji realizowanych wramach poszczeglnych politykipublicznych, a wic rwnie w ramach pozostaych strategii zintegrowanych narozwj kraju. Przedstawia onakluczowe dla rozwoju regionalnegowyzwania oraz zarysowuje cele rozwojowew odniesieniu do rnego rodzajuobszarwuwzgldniajc funkcjeprzezniepenione,wystpujcepotencjayorazbariery.Dodatkowymelementemwspierajcymwymiarterytorialnysrwniestrategieponadregionalne.RamyprzestrzennedlaprowadzeniapolitykirozwojuwPolsce,wtymrealizacjiposzczeglnychstrategiirozwojowychstanowiKPZK,przyjtaprzezRadMinistrw13grudnia2011r. Jest togwnydokumentstrategicznykreujcy adprzestrzennywPolsceorazporzdkujcyzagadnieniazwizanezrozwojem,wktrymprzestrzetraktowanajestjakopaszczyzna odniesienia dla dziaa rozwojowych. Powizania pomidzy krajowymi dokumentami strategicznymipokazujeponiszyschemat.

Schemat1:Systemkrajowychdokumentwstrategicznych.

2przyjtaprzezRadMinistrwwdniu5lutego2013r.3przyjtaprzezRadMinistrwwdniu25wrzenia2012r.

8

PracenadkrajowymidokumentamistrategicznymizbiegysiwczasiezwypracowywaniemcelwrozwojowychdlaUnii Europejskiej (UE) w jej podstawowym dokumencie Strategia Europa 2020, awszczeglnocizprzygotowywaniem KPR na rzecz realizacji Strategii Europa 2020 (KPR), a nastpnie jego kolejnych aktualizacji.Wskazanew dokumentach krajowych cele rozwojowe i priorytetyw znacznym zakresiewpisuj si zatemw celeeuropejskieisznimispjne:celwzakresiezatrudnieniadziaaniagwnieprzewidzianeswSRKL,celwzakresieinnowacyjnoci gwnie dziaania przewidziane w SIEG, cel w zakresie energii i klimatu gwnie dziaaniaprzewidzianewBEi,celwzakresieedukacjigwniedziaaniaprzewidzianewSRKLiSIEG,celwzakresieubstwagwniedziaaniaprzewidzianewSRKL.Dodatkowo,do realizacji celwStrategiiEuropa2020przyczynia sibdpozostaestrategiezintegrowaneorazdokumentywdroeniowedotychstrategii.WKPR,okrelanyjestsposbrealizacjidziaawytyczonychwww.dokumentachstrategicznychtak,byjednoczeniewpisywaysionewpriorytetywsplnychdziaacaejUE.CorokuKEanalizujepostpwrealizacjiKPR iformuujezalecenia (ZaleceniaRadydlaposzczeglnychpastwczonkowskichang.CountrySpecificRecommendationsCSR),ktrepoprzyjciuprzezRadUEspodstawdoprzygotowaniaaktualizacjiKPRnanastpnyrok.Przewidzianaw ramach tzw. Europejskiego Semestru coroczna aktualizacja KPR umoliwia elastyczne reagowanienazmieniajcesiwarunkirealizacjipriorytetwokrelonychwSRK2020.KPRpozostajewcisymzwizkuzUP.ZobowizaniaPolskiprzyjtewKPR,atakesformuowanepojegoanalizieCSRstanowi jeden z kluczowych elementw branych pod uwag przy formuowaniu kierunkw dziaa w ramachposzczeglnychcelwtematycznychEFSI.

1.1.2 BiecemonitorowanierealizacjicelwStrategiiEuropa2020Cele strategii Europa 2020 wyznaczone zostay na poziomie caej Unii Europejskiej jako cele wsplnotoweidezagregowane na poziom pastw czonkowskich. Do ich osignicia powinny przyczyni si wszystkie politykipubliczne,w szczeglnoci realizowane przy udziale Europejskich Funduszy Strukturalnych iInwestycyjnych (EFSI).Zgodnie z logik przyjt wpakiecie legislacyjnym dla EFSI 20142020, wszystkie cele tematyczne wskazanewart.9rozporzdzenia ramowego przyczyniaj si dorealizacji celw strategii EU2020, cooznacza 100%zorientowaniefunduszynajejrealizacj(ang.earmarking).Dlatego te realizacja Umowy Partnerstwa przyczyni si do zmniejszenia dystansu Polski do celw krajowychwyznaczonych na poziomie strategii EU2020, opisanego szerzej w diagnozie, aczkolwiek wpyw ten nie jestdominujcy,jakwskazujszacunkipotwierdzonewramachewaluacjiexante.Postpw zblianiu sido zakadanychpoziomwdocelowych strategii EU2020bdziemonitorowanynapoziomiekraju iregionw. W tym celu zosta utworzony w Gwnym Urzdzie Statystycznym system monitorowaniastrategicznego STRATEG, gromadzcywskanikimonitorujce zewszystkich strategii krajowych iregionalnych orazprogramwoperacyjnych,zwartociamiod2003r.pochodzcymizEurostatu,GUSiinnychrde.Problememwmonitorowaniucelw strategiiEU2020wsplnymdlawikszocipastwczonkowskich jestbrakniektrychwskanikwwprzekroju regionalnym.Krajowestrategicznecele rozwojuwynikajcezestrategiiEU2020wprzekrojach regionalnych bd zatemmonitorowane przedewszystkimw zakresie: rynku pracy orazwczeniaspoecznego,atakeinwestycjiwbadaniairozwj.Realizacja zaoonych celw bdzie uzaleniona od wielu czynnikw, zarwno wewntrznych, jakizewntrznych,dlategoteocenawpywuUmowyPartnerstwaorazprogramwkrajowych iregionalnychnacelestrategiiEU2020bdziedokonywanawramachokresowychewaluacji.

1.1.3 PowizaniecelwrozwojowychkrajuzcelamiStrategiiEuropa2020PolsceudaosiuzyskadalekoposunitzgodnopomidzycelamizdefiniowanyminapoziomiestrategiiEU2020zcelamiwskazanymiwSRK2020orazpowizanymiznistrategiamizintegrowanymi,cobyomoliwegwniedzikisynchronizacjiczasowejpracstrategicznychnapoziomiekrajowymiunijnym.SRK2020rokuwrazzpowizanymizni9strategiamizintegrowanymistanowipunktodniesieniadlarealizacjicelwrozwojowychkraju,zarwnowkontekciewykorzystaniarodkwkrajowych, jakieuropejskich.Celemrozwojowymkraju wskazanym w SRK 2020 jest wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, spoecznych i instytucjonalnychpotencjaw zapewniajcych szybszy i zrwnowaony rozwjkrajuorazpopraw jakoci ycia ludnoci.Osignicietegostrategicznegocelubdzierealizowanewramachnastpujcychobszarw:

konkurencyjnagospodarka, spjnospoecznaiterytorialna, sprawneiefektywnepastwo.

9

PicelwSRK2020wynikajcychbezporedniozeStrategiiEuropa2020dotyczy:zwikszaniazatrudnienia,wzrostuinnowacyjnoci (mierzonego wzrostem nakadw na B+R ogem i wzrostem udziau nakadw przedsibiorstw),zmniejszenia emisji gazw cieplarnianych oraz zwikszenia udziau energii odnawialnejwoglnym zuyciu energii,podniesieniapoziomuwyksztaceniaorazwspieraniawczeniaspoecznego.PozostaeceleSRK2020,wynikajcezespecyfikikrajowej,bdsirwnieprzyczyniadorealizacjistrategiiEU2020.ObszaryteipriorytetywisitakezcelamiStrategiiUEdlaregionuMorzaBatyckiego(SUERMB).Biorc pod uwag wskazane wyej cele rozwojowe kraju, rodki Europejskich Funduszy StrukturalnychiInwestycyjnych(EFSI)wramachUPkoncentrujsinapriorytetachfinansowych:

otoczeniesprzyjajceprzedsibiorczociiinnowacjom, spjnospoecznaiaktywnozawodowa, infrastrukturasieciowanarzeczwzrostuizatrudnienia, rodowiskoiefektywnegospodarowaniezasobami.ObszaryteszgodnezewskazanymiprzezKomisjEuropejskwPPKEpriorytetamifinansowymidlaPolski.SukcesrealizacjicelwSRKmierzonybdziezestawemwskanikw,ktrewniektrychobszarachstanowitakewskanikimonitorujcewramachstrategiiEuropa2020dlaPolski,coilustrujeponiszaTabela.PozostaewskanikiodnoszcesidostrategiiEU2020znajdujsiwTabeli3.

Tabela1:Poziombazowyidocelowypodstawowychwskanikwrozwoju

Nazwawskanika JednostkamiaryWartobazowa

rdodanych

Czstotliwopomiaru

Wartoporednia4(2020)

Wartodocelowa5

(2023)Stopainwestycji % 18,43(2013) GUS roczna 20,08 20,15

PKBna1mieszkacawgPPS UE28=100 66,80(2012) Eurostat roczna 77,07 78,65Wskanikzatrudnieniaosbwwieku20

64lata % 64,90(2013) GUS roczna 71,00 71,59

PKBna1pracujcegowgPPP UE28=100 73,50 (2012) Eurostat roczna 81,32 83,04WyniksektorainstytucjirzdowychisamorzdowychwrelacjidoPKB % 3,90(2012) GUS roczna 0,90 0,90

DugsektorainstytucjirzdowychisamorzdowychwrelacjidoPKB % 57,00(2013) GUS roczna 45,30 45,09

Wskanikrozwojuspoecznego(HDI) miarasyntetyczna 0,82(2012) UNDP roczna 0,83 0,83

Produktywnozasobw euro/kg 0,40 (2011) Eurostat roczna 0,54 0,60Odsetekosbwwieku3034lataposiadajcewyksztaceniewysze % 40,50(2013) GUS roczna 45,68 47,90

Modzieniekontynuujcanauki % 5,60 (2013) GUS roczna 4,50 4,28

WskanikoznaczonykoloremniebieskimjestwskanikiemmonitorujcymwramachStrategiiEuropa2020dlaPolski.

Zapewnione zostanmechanizmy powizania regionalnych programw operacyjnych z krajowymi celami strategiiEuropa2020poprzez:1. przedstawieniedystansuposzczeglnychregionwdocelwkrajowychstrategiiEU2020wzakresiezatrudnienia

iredukcjiubstwa;2. priorytetyzacj dziaa w regionalnych programach operacyjnych, ktre najbardziej bd przyczyniay si

dozniwelowaniazdiagnozowanychdystanswiustaleniadlanichodpowiednichalokacjiwprogramie;3. monitorowanienapoziomiekrajowymiregionalnymredukcjizdiagnozowanychdystansworazdostosowywanie

alokacjinadziaaniawzalenociodwynikwpowyszychdziaamonitoringowych.Efektywne wykorzystanie rodkw EFSI jest jednym z kluczowych warunkw realizacji celw rozwojowych kraju,dlaktrychw latach 20142020 fundusze europejskie stanowi bd istotne, ale nie jedyne rdo finansowania.Szacuje si, ewlatach 20142020, ze rodkw unijnych zostanie sfinansowanych ok.1/3wydatkw rozwojowychkraju.

4Podejciedoszacowaniawartociporednichidocelowychwskanikwmakroekonomicznychprzedstawionowraporciewewaluacjiexante5Jw.

10

Schemat2:Zalenociipowizaniamidzydokumentamikrajowymiiunijnymi.

1.1.4 RolaUmowyPartnerstwawrealizacjiKPRiZaleceRadyZobowizaniaPolskiprzyjtewKPR,a takeZaleceniaRady (CSR)zostayuwzgldnioneprzypodejmowaniudecyzjiodnonie kierunkw dziaa w ramach poszczeglnych celw tematycznych EFSI. Dziki takiemu podejciu,interwencje wspfinansowane ze rodkw europejskich wzmacniaj wysiki pastwa czonkowskiego zmierzajcedoprzeprowadzanianiezbdnychreformorazwypenieniaZalece.Wybrane interwencje Europejskiego Funduszu Spoecznego (odpowiednio wramach CT 8, CT9, CT10, CT11)przyczyniajsidorealizacji:

Zalecenia nr 3 poprzez obnianie bezrobocia ludzimodych, upowszechnianie uczenia si przez cae ycie,popraw jakoci nauczania, promocj i popraw jakoci ksztacenia zawodowego pod ktem lepszegodostosowania do potrzeb rynku pracy. Ponadto, dziaania takie jak np. zwikszanie adaptacyjnoci, poprawakompetencjipracownikwprzyczynisidozmniejszeniaskaliproblemutzw.ubogichpracujcych;

Zalecenianr4poprzezwspieranieintegracjizrynkiempracyosbznajdujcychsiwtrudnejsytuacjinarynkupracy, w tym kobiet (dziki zapewnieniu m.in. lepszego dostpu do obkw i przedszkoli), osb starszych(dzikiwspieraniu adaptacyjnoci pracownikw i zdrowego starzenia si), rolnikw iczonkw ich rodzin(dzikiwspieraniureorientacjizawodowejrolnikw).

WkontekcieZaleceniaRadynr4,istotnestakeinterwencjepodejmowanewramachPROWdotyczcezwikszeniamobilnocizawodowej rolnikwpoprzez instrumentdotyczcypremiina rozpoczciedziaalnocipozarolniczejorazwsparcie podejmowania dziaalnociw zakresie przetwrstwa iwprowadzaniadoobrotu produktw rolnych przezrolnikw. Ponadto, w ramach Leader dostpne bdzie wsparcie suce dywersyfikacji dziaalnoci gospodarczejnaobszarachwiejskichw zakresiemaychprojektwdotyczcychwytwarzania ywnoci,a takeprowadzonebdszkolenia w zakresie rnicowania dziaalnoci producentw rolnych w kierunku pozarolniczym. Przyczyni sitodopoprawy midzysektorowej mobilnoci rolnikw, polegajcej nauatwianiu przepywu zasobw pracyzrolnictwa do innych sektorw gospodarki narodowej. System ubezpieczenia spoecznego peni w tym obszarzejedynierolwspomagajc6.

6PlanpracRzduprzewidujereformsystemuubezpieczeniaspoecznegorolnikwiokrelaceletejreformy.Celeteobejmujtakekwestie,ktrebdmiayporedniwpywnazwikszeniemobilnociubezpieczonychw tymsystemie.Trwajobecniepracenadzaoeniami reformysystemuubezpieczeniaspoecznego rolnikw,ktrej istotbdzieracjonalizacjawydatkwbudetowychnatensystem.Dlarealizacjitegocelukoniecznejest jednak uprzedniewprowadzeniew Polsce obowizku powszechnej rachunkowociw gospodarstwach rolnych orazwczenie rolnikw dopowszechnegosystemupodatkowego.

11

Zalecenia nr 7 poprzez popraw dostpu i podnoszenie efektywnociwymiaru sprawiedliwociwsprawachcywilnychigospodarczychorazpoprawjakociregulacji.

Zalecenia nr 2 poprzez dziaania usprawniajcemechanizmy koordynacji budetowej na rnych poziomachadministracji.

InterwencjeEFRRiFS(odpowiedniowramachCT1,CT2,CT3,CT4,CT6,CT7)przyczyniajsidorealizacji:

Zalecenianr5poprzezkoncentracjrodkwnadziaaniachwzakresietransferuefektwpracB+Riinnowacjidogospodarki oraz dostosowanie form wsparcia dotacyjnego, zwrotnego lub mieszanego do potrzebzidentyfikowanychnarynku.

Zalecenia nr 6 poprzez zapewnienie dostpu do sieci szerokopasmowych, popraw gospodarki odpadamiigospodarkiwodnej,wzrostpoziomu inwestycjiwsektorzekolejowym, inwestycjewsektorzeenergetycznymusprawnienie infrastruktury przesyowej i dystrybucyjnej energii elektrycznej i gazu ziemnego oraz poprawazdolnocidomagazynowaniaenergiielektrycznejigazuziemnego.

Ponadto,wypenieniewarunku exantew zakresieCT9poprzez stworzenie ramdla inwestycjiw sektorzeochronyzdrowia (Policypaperdlaochronyzdrowiana lata20142020.Krajowestrategiczneramy)przyczynisidorealizacjiZalecenia1wzakresiezwikszeniaoszczdnocikosztowejiefektywnociwydatkwnaopiekzdrowotn.ZakrespowizamidzycelamiUmowyPartnerstwa,obszaramiwskazanymiwPositionPaperKE iZaleceniamiRadyz2013r.ilustrujeTabela2.

12

Tabela2:Zakresp

owizamidzycelamiU

mow

yPa

rtnerstw

a,obszaramiw

skazan

ymiw

Position

Pap

erKEiZaleceniamiRad

yz2

013r.

UP

StrategiaEu

ropa

202

0

CSR

Positio

nPa

perK

E

Cele

gw

ne

UP

Priorytet

owe

obszary

wsparcia

Celeszczeg

oweUP

Kierun

kidziaa

Priorytety

Inicjatywafla

gowa

Priorytety

finan

sowan

ia

Kierun

kidziaa

ZWIKSZENIEKONKURENCYJNOCIGOSPODARKI

Otoczeniesprzyjajceprzedsibiorczociiinnowacjom

Podn

oszeniejako

cii

umidzynarod

owienie

bada

orazwzrost

wykorzystaniaich

wynikw

wgospo

darce

Ulepszenieinfrastrukturyw

zakresiebada

iinno

wacjiw

sektorzenaukiiprzedsibiorstw

Wzrost

inteligen

tny

UniaInno

wacji

ZalecenieRa

dynr5

nalata

2013

201

4:Przed

siw

zicie

dodatkow

ychrod

kww

celustworzeniaotoczenia

biznesuprzyjaznego

inno

wacjompop

rzez

skoo

rdynow

aniepolity

kiw

obszarachbada

,inno

wacji

iprzem

ysu,dalszyrozw

j

instrumen

tw

rewolwingowychizach

tpo

datkow

ych,ata

kelepsze

dopasowanieistniejcych

instrumen

twdo

poszczeglnychetap

w

cykluinno

wacji.

Otoczeniebiznesusprzyjajceinnowacjom

Wspieraniepryw

atnych

inwestycjiw

zakresiebada

irozw

oju.

Rozw

jkadryse

ktoraB+

R

Ulepszanieinfrastrukturyw

zakresiebada

iinno

wacjiw

celuosi

ganiawybitn

ych

wynikw

wte

jdzied

zinie

Umidzynarod

owieniepo

lskiej

nauki,wty

mpow

staw

ianie

midzynarod

owychagen

dbadawczychwPolsce

Transferwiedzyiinn

owacjido

gospod

arki

Tworzenierod

owisk

aprzyjaznegoinno

wacjomdla

inno

wacyjnych

przedsibiorstw

Wzrost

konkuren

cyjnoci

przedsibiorstw

Wzrostskalidziaalnoci

przedsibiorstw

Budo

wanieefektyw

nego

otoczeniawspierajcego

przedsibiorstwai

przyczynianiesi

doinno

wacji,

przedsibiorczocii

internacjonalizacji

Wzrostp

rodu

ktyw

noci

przedsibiorstw

Zwikszaniewydajno

ci

poprzezp

rzed

sibiorczoi

inno

wacje

Dywersyfikacjadziaalno

cii

nowemod

elebiznesow

eWspieraniezm

ian

strukturalnychwgospo

darce

Zwikszenie

zastosow

aniaTIKw

gospod

arcei

spoeczestw

ie

Zwikszeniezastosow

aniaTIKw

MP

Europe

jska

Agen

da

Cyfrow

a

ZalecenieRa

dynr6

nalata

2013

201

4:(...)

Przyspieszen

iestara

na

rzeczz

wikszeniazasigu

czno

ciszerokopasm

owej

Rozw

jprodu

ktw

iusug

opartychnaTIK,handlu

elektron

icznegooraz

zwikszaniezapo

trzebo

wania

naTIK

13

UP

StrategiaEu

ropa

202

0

CSR

Positio

nPa

perK

E

Cele

gw

ne

UP

Priorytet

owe

obszary

wsparcia

Celeszczeg

oweUP

Kierun

kidziaa

Priorytety

Inicjatywafla

gowa

Priorytety

finan

sowan

ia

Kierun

kidziaa

Nowoczesnainfrastruktura

sieciowa

Zape

wnien

iedostpu

dosie

ci

szerokop

asmow

ych

(...)

Nowoczesnainfrastrukturasieciowa

narzeczwzrostugospodarczegoizatrudnienia

Ro

zszerzen

iedostpu

dousug

szerokop

asmow

ychoraz

rozw

jszybkichsieci

Spjnospoecznaiaktywnozawodowa

Lepszekom

petencje

kadrgospo

darki

Popraw

ajako

ciksztacen

ia

ZalecenieRa

dynr3

nalata

2013

201

4:Zwikszenie

wysikw

narzeczob

nienia

bezrob

ociaosbmodych,

np.pop

rzezgwaran

cjedla

modziey,zwikszenie

dostp

nociprzyuczen

iado

zawod

uiuczen

iasi

poprzezp

raktyk,

zacienien

iewsppracy

szk

ipracodawcworaz

popraw

jako

cinauczania.

Przyjcieprojektustrategii

narzeczu

czen

iasiprzez

caey

cie(...)

Zwikszeniewspczynnikaaktywnocizawodowejpoprzezpoprawpolitykiwdziedziniezatrudnienia,wczeniaspoecznegoiedukacji

Popraw

ajako

ci,efektywno

ci

idostpn

ocisz

kolnictw

awyszegoorazksztacen

iana

poziom

ier

wno

wanym

Zwikszeniepo

wizania

system

ued

ukacjiiumiejtnoci

osb

zpo

trzeba

mirynku

pracy

Popraw

ado

stp

nociuczen

ia

siprzezcaeycie,

podn

oszenieum

iejtnocii

kwalifikacjisiyro

boczeji

lepszedop

asow

aniesy

stem

w

ksztaceniaiszkolen

iado

potrzebrynkupracy

Rozw

ojuotwartychiatw

odo

stp

nychm

ateriaw

dydaktycznychon

line

,otwartepraktykiedu

kacyjne

online

ikorzystaniez

otwartychsieci

Rozw

ojuum

iejtnoci

wym

aganychprzeztakie

sektoryjak:sreb

rna

gospod

arka,usugiosobiste

orazw

iadczeniazdrowotne

iusugiso

cjalne

;gospod

arkanisk

oemisy

jnai

bardziejodp

orna

nazm

ian

klim

atu;

Lepszydostpdo

wysokiej

jako

ciiusug

edu

kacyjnych

dostarczanychna

rzeczg

rupo

specjalnychpo

trzebach

Prom

owanier

wne

godostpu

do

dob

rejjakociwczesne

jed

ukacji,ksztacen

ia

podstawow

egoiredn

iego

Bardziejefektyw

ne

wykorzystanieza

sob

w

nary

nkupracy

Popraw

aszansn

azatrud

nien

ie

osb

poszukujcychpracy

nieaktyw

nychza

wod

owo

ZalecenieRa

dynr3

nalata

2013

201

4:Zwikszenie

wysikw

narzeczob

nienia

bezrob

ociaosbmodych

Aktywne

izdrowestarzeniesi

Trwaaintegracjazrynkiem

pracymodzieyniepracujcej,

ktranieksztacisianinie

14

UP

StrategiaEu

ropa

202

0

CSR

Positio

nPa

perK

E

Cele

gw

ne

UP

Priorytet

owe

obszary

wsparcia

Celeszczeg

oweUP

Kierun

kidziaa

Priorytety

Inicjatywafla

gowa

Priorytety

finan

sowan

ia

Kierun

kidziaa

Reorientacjaza

wod

owa

rolnikw

iczonkw

ichrodzin

Wzrost

inteligen

tny

Wzrost

sprzyjajcy

wczen

iu

spoecznem

u

Programnarzecz

nowychum

iejtnocii

zatrud

nien

ia

(...)Zw

alczanieub

stwa

pracujcychoraz

segm

entacjirynku

pracy(...)

ZalecenieRa

dynr4

nalata

2013

201

4:Kon

tynu

owanie

wysikw

narzecz

zwikszeniaud

ziaukobiet

wry

nkupracy,sz

czeglnie

poprzezinw

estowaniew

wysokiejjakoci,przystpn

ceno

woop

ieknad

dziemi

inauczanieprzed

szkolne,

orazprzezza

pewnien

ie

stabilnegofin

ansowaniai

wykwalifikowanego

person

elu.Pod

jcie

regularnychdziaana

rzecz

zreformow

aniaKRU

Swcelu

popraw

ymidzysektorowej

mob

ilnocipracownikw

(...)Wsparcieoglne

jreform

yem

erytalne

jza

pomocrod

kw

zwikszajcychszan

se

starszychpracow

nikwna

zatrud

nien

ie,takaby

po

dniewiek

dezaktyw

izacjizawod

owej.

szkoli

Rwno

m

czyznikob

iet

orazgod

zenieycia

zawod

owegoiprywatne

go

Tworzeniemiejscpracy,w

szczeglno

cinaob

szarach

oferujcychno

werd

a

wzrostu(gospo

darka

ekologiczna,sreb

rna

gospod

arka,TIK,usugi

osob

isteorazusugizdrow

otne

isocjalne)

Dywersyfikacjagospo

darczaw

obszarachwiejskich,rybackich

iprzybrzenych

Popraw

aadaptacyjnociosb

aktywnychza

wod

owoi

pracod

awcw,w

szczeglno

ci

przedsibiorstwse

ktoraMP

Moliw

ozatrud

nien

iadla

pracow

nikwza

groon

ych

negatywnymiskutkam

idziaa

restrukturyzacyjnych

Dostosow

anieistniejcych

miejscpracy,umiejtnocii

kwalifikacjidowym

ogw

gospod

arkinisk

oemisy

jneji

bardziejodp

orne

jnazm

ian

klim

atu

Popraw

azdrowiaza

sob

wpracy

Zalecenienr1nalata201

320

14:(...)d

okon

anie

przeglduwydatkwwcelu

lepszego

ukierun

kowania

polityksp

oecznychoraz

zwikszeniaoszczdn

oci

kosztowejiefektywno

ci

wydatkwnaop

iek

zdrowotn

(...)

Aktywne

izdrowestarzeniesi

rodowiskoiefektywne

gospodarowaniezasobami

Zmniejszen

ie

emisy

jnocigospo

darki

Zwikszenieefektywno

ci

energetyczne

jgospo

darki


320

14:O

dnow

ieniei

rozbud

owmocy

wytwrczychorazpop

raw

efektywno

ciw

caym

acuchu

ene

rgii.

Przyspieszen

ieirozszerzen

ie

Gospodarkaprzyjaznadlarodowiskai

zasobooszczdna

Prom

owanieefektyw

noci

energetyczne

jWspieranieiu

atw

ianie

inwestycjiw

OZE

Zwikszenieud

ziauOZE

Redu

kcjaemisjigazw

ciep

larnianychwsektorach

rolnym

ilenictw

a

15

UP

StrategiaEu

ropa

202

0

CSR

Positio

nPa

perK

E

Cele

gw

ne

UP

Priorytet

owe

obszary

wsparcia

Celeszczeg

oweUP

Kierun

kidziaa

Priorytety

Inicjatywafla

gowa

Priorytety

finan

sowan

ia

Kierun

kidziaa

Nowoczesnainfrastrukturasieciowa

Wzrost

zrw

nowaon

y

Europa

efektyw

nie

korzystajcazzasob

w

rozbud

owysie

ci

energetyczne

j,wty

m

transgranicznychpocze

midzysystemow

ych,oraz

wyelim

inow

anieprzeszkd

dlatransgraniczne

gohandlu

energielektryczn(...)

Nowoczesnainfrastrukturasieciowanarzeczwzrostu

gospodarczegoizatrudnienia

Rozw

jimod

ernizacja

system

wdystrybucjien

ergii

Obn

ien

ieemisjigen

erow

anych

przeztranspo

rtwaglom

eracjach

miejskich

Opracow

anieprzyjaznychdla

rod

owisk

asystem

w

transportuiprom

owanie

zrw

nowaon

ejm

obilnociw

miastach

rodowiskoiefektywnegospodarowaniezasobami

Popraw

azdolno

ci

adaptacjidozm

ian

klim

atuorazro

zwj

system

wza

rzdzania

zagroen

iami

Zmniejszen

iewraliwoci

obszarw

isektorw

wraliwych

nazm

iany

klim

atu

Gospodarkaprzyjaznadlarodowiskaizasobooszczdna

Przystosow

aniesido

zmiany

klim

atuwobszarzegospod

arki

wod

nejiza

pobiegania

powod

ziom

)

Rozw

jsy

stem

wzarzdzania

zagroen

iami

Przystosow

aniesido

zmiany

klim

atuna

innychobszarach

(gospo

darkalena,

uytkowaniegruntw

,zarzdzaniestref

przybrzen)

Zwikszenie

efektywno

ci

wykorzystaniaza

sob

w

naturalnychi

kultu

rowychorazich

zachow

anie

Zachow

anieefektywno

ci

wykorzystanieza

sob

w

Zmniejszen

iepresjina

rod

owisk

onaturalne

ZalecenieRa

dynr6

nalata

2013

201

4:(...)Pop

raw

gospod

arkiodp

adam

ii

gospod

arkiwod

nej

Zaspokojen

iepow

anych

potrzebwse

ktorzewod

nymi

sektorzeodp

adw

,aby

speni

wym

ogiprawod

awstwaUE

Ochrona

rnorod

noci

biologicznej,ochrona

gleby

orazpromow

anieusug

ekosystemow

ychizielone

jinfrastruktury

Popraw

ajako

cirodo

wiska

miejskiego,wczniez

rewita

lizacjte

ren

w

zdegrado

wanychi

zmniejszen

ieza

nieczyszczen

ia

powietrza

sieciowanarzecz

wzrostui

Popraw

ajako

cii

funkcjon

owaniaoferty

system

utransportowegooraz

Zwikszeniedo

stp

noci

transportowejkrajuwukadzie

europe

jskim


320

14:(...)W

zmocnien

iero

liizasob

wurzd

usprawujcegonadzrnad

infrastrukturasieciowanarzecz

wzrostugospodarczegoi

Rozw

ijaniekompleksowych,

wysokiejjakocii

interope

racyjnychsystem

w

kolejowych

16

UP

StrategiaEu

ropa

202

0

CSR

Positio

nPa

perK

E

Cele

gw

ne

UP

Priorytet

owe

obszary

wsparcia

Celeszczeg

oweUP

Kierun

kidziaa

Priorytety

Inicjatywafla

gowa

Priorytety

finan

sowan

ia

Kierun

kidziaa

zwikszenie

transportowej

dostp

nocikrajuw

ukadzieeurop

ejskim

Podn

iesie

niepo

ziom

ube

zpiecze

stwasytemu

transportowego

rynkiemkolejow

ymoraz

zape

wnien

iesk

utecznegoi

bezzwoczne

gowdroen

ia

projektwinwestycyjnychw

kolejnictw

ie(...)

Zwikszeniekonkuren

cyjnoci

gospod

arkipop

rzez

inwestowaniewdrogowsie

TENTiczen

iedrugorzd

nych

itrzeciorzd

nychwzwz

infrastrukturTEN

T

Rozw

jalte

rnatyw

nychfo

rm

transportu

Opracow

anieprzyjaznychdla

rod

owisk

asystem

w

transportuiprom

owanie

zrw

nowaon

ejm

obilnociw

miastach

Zwikszeniestabilnoci

dostaw

ene

rgii

elektrycznejigazu

ziem

nego

Usprawnien

ieinfrastruktury

przesyowejidystrybu

cyjnej

energiielektryczne

jigazu

ziem

nego

(wty

mbud

owai

rozbud

owaterm

inalaLN

G)


320

14:O

dnow

ieniei

rozbud

owmocy

wytwrczych(...)

Popraw

azdolno

cido

magazynow

aniaene

rgii

elektrycznejigazuziem

nego

POPRAWASPJNOCISPOECZNEJiTERYTORIALNEJ

Spjnospoecznaiaktywnozawodowa

Wzrostszansna

zatrud

nien

iedlaosb

dotknitychlub

zagroon

ychub

stw

em

iwykluczen

iem

spoecznym

Aktywna

integracjasp

oeczna

Wzrost

sprzyjajcy

wczen

iu

spoecznem

u

Europe

jskiprogram

walkizub

stw

em

ZaleceniaRa

dynr3

nalata

2013

201

4:[

]Zwalczanie

ubstw

apracujcych(...)

Zwikszeniewspczynnikaaktywnocizawodowejpoprzezpoprawpolitykiw

dziedziniezatrudnienia,wczeniaspoecznegoiedukacji

Aktywne

wczen

ie

Prom

owanieinno

wacji

spoecznych.

Integracjausug

rnychsub

publicznych

Wsparcieekon

omiispoeczneji

miejscpracyw

przedsibiorstwachspoecznych

Ograniczenieryzyka

wykluczen

ia

spoecznego

spow

odow

anego

dyspropo

rcjamiw

do

stp

iedousug

Popraw

ado

stp

udo

niedrogich

usugpu

blicznych

Wikszyistabilnydo

stp

do

wysokiejjakociiprzystp

nych

ceno

wousug,wty

mopieki

zdrowotne

jiusug

spoecznych

wiadczonychwinteresie

oglnym

Wzrostu

dziauwsparciaw

form

ieusug

niestacjonarnych

Europe

jskaAgend

aCyfrow

aAk

tywne

wczen

ie

Wczen

iesp

oecznoci

zamieszkaychobszary

peryferyjnei

zdegrado

wane

Kompleksowarewita

lizacja

Rewita

lizacjafizyczna

igospod

arczaub

ogich

spoecznocim

iejskichi

wiejskich(w

tymRLKS);

Popraw

aszansrozwojow

ych

izwikszeniespjno

ci

spoecznejnaob

szarach

peryferyjnych

17

UP

StrategiaEu

ropa

202

0

CSR

Positio

nPa

perK

E

Cele

gw

ne

UP

Priorytet

owe

obszary

wsparcia

Celeszczeg

oweUP

Kierun

kidziaa

Priorytety

Inicjatywafla

gowa

Priorytety

finan

sowan

ia

Kierun

kidziaa

Infrastrukturasieciowanarzeczwzrostuizatrudnienia

Popraw

ajako

cii

funkcjon

owaniaoferty

system

utransportowegooraz

zwikszenie

transportowej

dostp

nocikrajuw

ukadziekrajowym

Zwikszenie

wew

ntrzregionalnej

dostp

nocitranspo

rtow

ej

Wzrost

zrw

nowaon

yEuropa

efektyw

nie

korzystajcazzasob

w


320

14:(...)W

zmocnien

iero

liizasob

wurzd

usprawujcegonadzrnad

rynkiemkolejow

ymoraz

zape

wnien

iesk

utecznegoi

bezzwoczne

gowdroen

ia

projektwinwestycyjnychw

kolejnictw

ie(...)

Nowoczesnainfrastrukturasieciowanarzeczwzrostu

gospodarczegoizatrudnienia

Zwikszeniekonkuren

cyjnoci

gospod

arkipop

rzez

inwestowaniewdrogowsie

TENTiczen

iedrugorzd

nych

itrzeciorzd

nychwzwz

infrastrukturTEN

T

Podn

iesie

niepo

ziom

ube

zpiecze

stwasytemu

transportowego

Rozw

jalte

rnatyw

nychfo

rm

transportu

PODNIESIENIESPRAWNOCIiEFEKTYWNOCIPASTWA

Otoczeniesprzyjajceprzedsibiorczociiinnowacjom

Popraw

awarun

kw

administracyjno

praw

nychdlaro

zwoju

gospod

arki

Popraw

ajako

ciregulacji

(prawa)

ZalecenieRa

dynr7

nalata

2013

201

4:Dalszedziaanie

narzeczp

oprawyotoczenia

biznesupo

przez

uproszczen

ieegzekwow

ania

umw

iwym

ogw

do

tyczcychpo

zwole

na

budo

worazprzez

obnieniekosztw

przestrzeganiaprzep

isw

podatkow

ych(...)

Otoczeniebiznesusprzyjajceinnowacjom

Inwestycjewpoten

cja

instytucjonalnyiw

skuteczno

administracjipub

licznejoraz

usugpu

blicznych

ukierunkow

anena

przeprow

adzeniereform

,lepszeprawoijakorzdzenia

Popraw

ajako

ciobsugiw

administracjipub

licznej

Popraw

ajako

cidziaania

wym

iarusp

rawiedliwoci

Popraw

ajako

cizarzdzania

strategiczne

goifin

ansowego

ZalecenieRa

dynr2

nalata

2013

201

4:(...)Przyjcie

rod

kwsucych

wzm

ocnien

ium

echanizm

w

roczne

jired

nioo

kresow

ej

koordynacjibud

etowejna

rnychpo

ziom

ach

administracji.

Zwikszenie

zastosow

aniaTIKw

gospod

arcei

spoeczestw

ie

Wzm

ocnien

ieza

stosow

aniaTIK

wusugachpu

blicznych

Doskon

alen

ieaplikacjiTIKw

zakresieadm

inistracji

elektron

icznej(w

tym

elektron

icznychzamw

ie

publicznych),ele

arningu,e

kultu

ry,e

integracjiiezdrow

ia

18

1.2 Gwne potrzeby rozwojowe kraju zrnicowania terytorialne kluczowe barierywkontekcieStrategiiEuropa2020

CelegwneUPzwikszeniekonkurencyjnocigospodarki,poprawaspjnocispoecznej i terytorialnejkrajuorazpoprawaefektywnociadministracjipublicznej,a takecele szczegowe ikierunkidziaaopisanewdalszejczcidokumentu,okrelonezostaynapodstawieanalizybarier ipotencjaw,dokonanejzarwnonapoziomiekrajowym(SRK2020),jakieuropejskim(ZaleceniaRadyorazPPKE).Diagnoza odnosi si do aktualnej sytuacji w danym obszarze, identyfikujc podstawowe problemy, ktrychrozwizaniebdzieprzedmioteminterwencjifunduszyeuropejskich.Ze wzgldu na koncentracj interwencji EFSI na celach strategii EU2020, jako punkt wyjcia do analizy potrzebipotencjaw, dla ktrych zaprogramowane zostao wsparcie unijne wlatach 20142020 przyjto dystansdoosigniciacelwstrategiiEuropa2020wujciukrajowym,atamgdzietomoliwetakeregionalnym(napoziomieNUTS2).Osignicie zaoonych w Umowie Partnerstwa oraz programach celw zaley w duejmierze oduwarunkowamakroekonomicznych. W obliczu niepewnoci, co do przyszych uwarunkowa zewntrznych takich jak m.in.:przyszostrefyeuro,zmianaukadusigeoekonomicznychwwiecie,nasilajcasirywalizacjaodostpdozasobwnaturalnych oraz zobowizanie dowikszego uwzgldniania oddziaywania decyzji ekonomicznych narodowisko,atake z uwagi na konieczno podjcia reform strukturalnych wewntrz kraju m.in.reformy sektora finanswpublicznych w kierunku zwikszonej koncentracji na dziaaniach prorozwojowych dalsze ograniczenie dystansurozwojowegopomidzyPolsk,awysoko rozwinitymi krajamiwymagaprowadzeniapolityki rozwoju stymulujcejwzrostgospodarczyopartynapoprawie innowacyjnoci ikonkurencyjnocigospodarkikraju iregionw.Uzalenionejest to jednak od m.in. rozwoju kluczowej infrastruktury sieciowej (transport, sieci szerokopasmowe, systemenergetyczny), poprawy innych ni skdind malejca konkurencyjno cenowa siy roboczej, czynnikwkonkurencyjnoci gospodarki, podniesienia wydajnoci oraz zapewniania efektywnego gospodarowania zasobaminaturalnymi,atakepodniesieniejakocikapitauludzkiegoispoecznego.Zachowanie wysokiego tempa konwergencji wymaga jednak zarwno utrzymania wysokiego tempa wzrostugospodarczego,wwarunkachobserwowanegowostatnichlatachjegospowolnienia,jakiprzeciwdziaaniazagroeniuwystpieniawPolscetzw.puapkiredniegodochodu.W latach20072012 rednioroczne tempowzrostuPKBwynosio4,0% (wobec0,4% redniowUE),coprzyspieszyokonwergencj z krajami UEw zakresie poziomu PKB namieszkaca w 2012 r.wynosi on 66% redniej unijnej(poprawao14p.p.wstosunkudo2006r.).

1.2.1 AnalizapotrzebwkontekcierealizacjicelwrozwojowychkrajuiregionwDiagnoza sporzdzona zostaa przede wszystkim w oparciu oprowadzone przezministra waciwego ds.rozwojuregionalnego orazministrawaciwego ds. rolnictwa, rozwojuwsi i rybowstwa pogbione analizy zachodzcychzmianspoecznogospodarczychwukadziesektorowymiterytorialnym,bogatbazbadaewaluacyjnychorazanalizsporzdzonych przez inne resorty, instytucje rzdowe i samorzdowe, atake orodki naukowe. Diagnoza czerpierwnie z prac analitycznych przeprowadzonych na etapie opracowywania poszczeglnych krajowych strategiirozwoju.Diagnozabarierwposzczeglnychobszarach,wsplnychdlaSRK2020orazStrategiiEU2020,stanowipunktwyjciadozdefiniowaniacelwszczegowychUP,zaanalizadotychczasowychdowiadczedajepogldodnoniepodanychkierunkwinterwencjiisposobuichrealizacji.W pierwszej czci diagnozy sformuowano trzy gwne problemy rozwojowe kraju oraz stanowice ich czciskadowe problemy szczegowe, odnoszce si do poszczeglnych dziedzin lub sektorw gospodarki. InterwencjeEFSI, podejmowane w ramach poszczeglnych celw tematycznych wskazanych wrozporzdzeniu ramowymprzyczynia si bd do poprawy konkurencyjnoci gospodarki, poprawy spjnoci spoecznej i terytorialnej orazzwikszeniasprawnociiefektywnocipastwacostanowicelerozwojowekrajuwskazanewSRK2020.Drugaczdiagnozyodnoszcasidowymiaruterytorialnego,wskazujepotrzeby ipotencjayzidentyfikowanychnapoziomiekrajowymobszarwstrategicznejinterwencjipastwa(OSI).Jednoczenieprogramyoperacyjne,biorcpoduwagwszczeglnociwnioskizanaliz iewaluacji,wtymodnoszcesi do poziomu okrelonych wskanikw spoecznogospodarczych nadanych obszarach programuj interwencjmajcnawzgldzieoptymalnejejdopasowaniedospecyficznychpotrzebipotencjaw.

19

Diagnozatematyczna

PROBLEM:NISKAKONKURENCYJNOGOSPODARKI

o NiskipoziomnakadwbadawczorozwojowychorazniskaaplikacyjnoprowadzonychbadadiagnozadlaCT1

Pomimoznaczcych inwestycjiw infrastruktursektorabadawczorozwojowegoorazdziaasystemowychmajcychna celu zwikszenie efektywnoci tego sektora, relacja nakadw na dziaalno B+R do PKB znajduje sinastosunkowoniskimpoziomie (0,76%w2011 r.wobec2,03% redniowUE),chonapodkreleniezasuguje fakt,ew2012r.wzrosaonado0,9%PKB.Naleywtymkontekciezaznaczy,ePolskaprzyjajakocelkrajowyStrategiiEuropa 2020 wysoko wydatkw na B+R napoziomie 1,7% PKB (wobec 3% rednio dla caej UE). Szczeglnieniekorzystny dla gospodarki jest niski poziom inwestycji badawczorozwojowych sektora przedsibiorstw(0,23%w2011 r. wobec redniej unijnejwynoszcej 1,26%), ktryw 2012 r.wzrs do 0,33%.Wystpuje tutajznaczce zrnicowanie pomidzy unijnymi regionami NUTS 2. Cech charakterystyczn jest duy stopie ichkoncentracjiwobszarachmetropolitalnych iorodkach stoecznych.Polskanie jestpod tymwzgldemwyjtkiem wwoj.mazowieckimponoszonebyo34%nakadwogem,wkolejnych3regionach (maopolskim,wielkopolskimilskim) dalsze 30%, co oznacza, e na pozostae 12wojewdztw przypadao pozostae 1/3 nakadw. Tylkow3wojewdztwach poziom nakadw na B+R przekracza redni krajow7: wmazowieckim (1,37% PKB),maopolskim (1,06% PKB) i podkarpackim (0,95% PKB).Wsidmym raporcie KE o postpachw zakresie spjnocipodkrelano, ewwielu regionachRumunii,Bugarii,Grecji iPolskiwydatkinaB+Rnieprzekraczaj0,5% ichPKB.WPolsce naleao do nich 6wojewdztw: lubuskie 0,17%, kujawskopomorskie 0,27%, zachodniopomorskie 0,34%, witokrzyskie 0,38%, podlaskie 0,41% i warmiskomazurskie 0,48%. Jest to grupa regionwonajwikszymdystansiedo zaoonegocelukrajowego.Najbardziejdynamicznywzrost tegomiernikaodnotowanowwoj. podkarpackim (z0,3%w2005 r. do0,95% PKB w 2011 r. tj. o 0,56 pp.)., wwitokrzyskim i warmiskomazurskimo0,3pp.orazwlubelskim ipomorskimoponad0,2pp.Wikszowymienionych regionwnaleydonajsabiej rozwinitychgospodarczowojewdztwPolskiWschodniej,a sukceswobszarzepobudzenia inwestycjiwB+R w duej mierze mona przypisa oddziaywaniu interwencji wspfinansowanych z funduszy unijnych.Wprzypadku poziomu inwestycjiwsferze B+R sektora przedsibiorstw sytuacjawposzczeglnychwojewdztwachbyazrnicowana,przyczymliderembyowoj.podkarpackiezudziaemponad72%,anastpniedolnolskieilskiezpoziomemokoo45%.Wwielu regionachwskanik tennieprzekracza20%, cooznacza znikome zaangaowanieprzedsibiorstwwfinansowaniesferybadairozwoju.Niskie nakady inwestycyjne na dziaalno badawczorozwojow przekadaj si na niezadowalajce efektywobszarze nauki i technologii, awkonsekwencji na nisk innowacyjno gospodarki. Nie w peni s rwniewykorzystywanemoliwoci tworzeniawysokiej jakoci, trwaychmiejsc pracy.Niewielki odsetekMPwprowadzawewntrzzakadowe innowacje lubwsppracuje z innymi przedsibiorstwami, a take rozwija wsppractransgranicznimidzynarodow,nacokadzienaciskmidzyinnymiSUERMB.Z analizydanychdotyczcych liczby firmprowadzcychdziaalnoB+Rwynika, e immniejsza firma, tym rzadziejprowadzi dziaalno badawczorozwojow. Biorc pod uwag wielko przedsibiorstw najwikszy odsetekpodmiotw,ktrewprowadziy innowacjewystpowawrdduych firm (56,2%wprzemyle i44,7%wusugach).redniefirmystanowiyodpowiednio29,4%i20,9%,amae9,6%i9,5%.Polska zmaga si z problemami dotyczcymi sabych powiza pomidzy rodowiskiem naukowymiprzedsibiorstwamiorazpowanegoniedoinwestowaniabadaiinnowacjiwsektorzeprywatnym.Istniejcezachtysniewystarczajce,abyzapewniskutecznewsparciepoprzezfinansowaniezerodkwpublicznych(wtympoprzezwiksz wspprac publicznoprywatn). W 2012 r. nakady poniesione na dziaalno innowacyjn w grupieprzedsibiorstwprzemysowychwyniosy21,5mldz,zczego17% rodkwprzeznaczononadziaalnobadawczorozwojow,natomiastwsektorzeusug15,1mldzwtym40%naB+R.Ponadpoowa(53%)duychprzedsibiorstwponosianakadynadziaalnoinnowacyjnwprzemyle,aponad40%wsektorzeusug.Wprzypadkurednichfirmbyotoodpowiednio23,5% i17,7%,awmaych firmach:6,7% i7,2%.Analizujcstrukturnakadwnadziaalnoinnowacyjnpodwzgldemliczbypracujcych,najwikszenakadywprzedsibiorstwachzarwnoprzemysowych,jakiz sektora usug poniosy due przedsibiorstwa. Nakady podmiotw w tej klasie wielkoci stanowiy 70,7%wszystkich nakadw poniesionych na innowacje przez przedsibiorstwa przemysowe oraz 73,8% przez podmiotyzsektorausug.O duychwyzwaniachw obszarze innowacyjnoci gospodarki wiadczy rwnie pozycja krajuw unijnym RankinguInnowacyjnoci (InnovativeUnion Scoreboard).W2014 r.Polska zostaa sklasyfikowanana25.miejscuostatnim

7W2011r.redniakrajowawynosia0,76%PKB.

20

wgrupie tzw. umiarkowanych innowatorw (moderate innovators). Sumaryczny wskanik innowacyjnoci dlaPolskiw2013r.wynis50,5%redniegowskanikadlakrajwUE.DystansdzielcyPolskodeuropejskich liderwinnowacjiorazodredniegopoziomuinnowacyjnociwUEjestnadalznacznyzarwnowodniesieniudoksztatowaniasisyntetycznegowskanikainnowacyjnoci,jakiwikszocijegoskadowych.Nakoniecznointensyfikacjiwysikww tymobszarzewskazuje rwnieobnieniepozycji krajuwmidzynarodowych rankingach.Obszaramibudzcymiszczeglny niepokj s: niski poziom wskanikw zwizanych z dziaalnoci kreatywn (zgaszanie patentw,rejestracja znakw towarowych lub modeli biznesowych i organizacyjnych), niska jako i poziomumidzynarodowienia sektorabada (publikacjeomidzynarodowym standardzie,doktoranci spozaUE)orazniskajako otoczenia biznesu. Niski poziom innowacyjnoci kraju potwierdza rwnie ocena innowacyjnoci polskichregionwwgraportuRegionalInnovationScoreboard2014,11wojewdztwnaleaodoskromnychinnowatorw,ajedynie pi wojewdztw zostao sklasyfikowanych w grupie umiarkowanych innowatorw (mazowieckie,maopolskie, podkarpackie, lskie, dolnolskie).W 2012 r. udzielono wPolsce 1 848 patentw na wynalazki tj.ponad trzykrotnie wicej ni w 2003 r., podczas gdy liczba udzielonych praw ochronnych nawzory uytkowewyniosa 514 ibyaook. 23%nisza.Omawiana sfera charakteryzuje sidu (chomalejcwostatnich latach)koncentracj regionaln.W przyblieniu, nieznacznie wicej ni co pity patent jest udzielany w wojewdztwiemazowieckim (wobec ponad 23% w2003 r.), a na pi czoowych wojewdztw (obok mazowieckiego lskie,dolnolskie, dzkie imaopolskie)przypadaow2012 r.blisko2/3oguudzielonychpatentw (wobecblisko70%w2003 r.). Pomimo obserwowanej poprawy w zakresie liczby udzielonych patentw sytuacja w tym obszarze,wporwnaniuzinnymikrajamiUEorazrednimiwartociamidlaUEjestniekorzystna.WgdanychEurostatuw2011r.liczbawnioskwpatentowychprzypadajcychna1mlnmieszkacw,zoonychwEuropejskimUrzdziePatentowymwynosia9,85ibyaponad10krotnieniszaniredniadlaUE27(107,45),ponad27razyniszaniwNiemczech,czyteblisko20krotnieniszaniwNiderlandachiAustrii.Jednoczenie naley zauway, e polski system patentowy jest w peni zharmonizowany ze standardamiobowizujcymi w Unii Europejskiej oraz przyjtymi w konwencjach i traktatach midzynarodowych. Nabiecowprowadzane te s do prawa krajowego zmiany wynikajce z ewolucji prawa na paszczynie unijnejimidzynarodowej, jak rwnie przepisy umoliwiajce i upowszechniajce dokonywanie zgosze w formieelektronicznej. Przewidywane s rwnie dalsze uatwienia w zakresie upowszechniania korzystania z formyelektronicznej dokonywania zgosze, jak rwnie kontaktw z Urzdem Patentowym wtej formie wsprawiedokonanychjuzgosze.Problemzwizanyzmaymzainteresowaniemprzedsibiorcwuzyskiwaniempatentwnieleypostronieadministracjijestwynikowmaejwiadomociprzedsibiorcwwtymzakresie.Niewystarczajcy jest zarwnow rodowisku przedsibiorstw, wiata nauki jak i po stroniewadz publicznych poziom przygotowania kadr do realizacji innowacyjnych przedsiwzi, jak i wiadomoci znaczenia postawproinnowacyjnych orazwykorzystanie roli kapitau ludzkiego (budowa zdolnoci zasobw pracy do podejmowaniadziaalnoci innowacyjnej). W tym kontekcie naley podkreli relatywnie niski odsetek uczestnictwa kobietwdziaaniach B+R (w 2011 roku wynis on 40%) oraz odsetek kobiet legitymujcych si tytuami naukowymi(wrdosb posiadajcych tytu profesora kobiety stanowi 22% za wrd osb majcych stopie doktorahabilitowanego 31%). Wedug bada European Research Area, zasadnicze przyczyny niskiego udziau kobiet(acozatym idzie utraty kapitau intelektualnego) lem.in. w problemiemoliwoci czenia ycia zawodowegozprywatnym i czsto niedostosowania zasad funkcjonowania uczelni czy instytucji badawczych do potrzeb ichpracownikw/pracownic.

o Niewystarczajce wykorzystanie moliwoci wynikajcych z zastosowania technologii informacyjnokomunikacyjnychwgospodarcediagnozadlaCT2

Pomimowzrostu znaczenia sektora technologii informacyjnokomunikacyjnych (TIK)w polskiej gospodarce obecnenasycenie usugami szerokopasmowego dostpu do Internetu jest znacznie poniej redniej UE. Raport UrzduKomunikacji Elektronicznej (UKE) prezentujcy inwentaryzacj pokrycia Polski infrastruktur telekomunikacyjnza2012 r. wskazuje, i nadal s obszary, ktre stanowi biae plamy. Inwentaryzacja jednoznacznie wskazuje,eaktywno operatorw nadal koncentruje si w duych aglomeracjach, gwnie w miastach wojewdzkich.Koncentracja wok najwikszych aglomeracji powoduje zjawisko odsysania inwestycji w sieci i wzw przeznajwiksze aglomeracje i ich bezporednie otoczenie. W zwizku zpowyszym, obszary wykluczone cyfrowotonajczciej gminywiejskie, o niskiej gstoci zaludnienia iniskich przychodach ludnoci,w ktrych jest niewielesilnychpodmiotwgospodarczych.OferowanaprdkoInternetujestniska,wszczeglnocinaobszarachwiejskich,gdziewedugdanychKEnakoniec2012 r. jedynieok.37,7%gospodarstwdomowychmiaomoliwodostpudo stacjonarnego szerokopasmowegointernetu (xDSL,TVK, FTTP,WiMax),przy czymmoliwodostpudo sieci klasyNGAwyniosa jedynie0,7%. Jeelichodziopoziom rozwoju siecinowejgeneracjiopartejna infrastrukturze wiatowodowej, szacujesi, iw zasigusiecioptycznychjestponad0,4mln(FTTH,FTTB)gospodarstwdomowych,przyczymjakwskazujdaneOECDwlipcu2013r.udziaczywiatowodowych(FTTH,FTTB)wyniszaledwie3,35%woglnejliczbieaktywnychczy.

21

Wedug inwentaryzacjiUKEprzeprowadzonejw 2013 r. na koniec 2012 r.w Polsce ok. 8%miejscowoci (gwnieponiej100mieszkacw)stanowizupeniebiaeplamyznajdujcesipozazasigiemjakichkolwieksieci.Jednoczenieudziamiejscowoci,natereniektrychprzedsibiorcytelekomunikacyjninieposiadajzakoczesieciwiatowodowejwahasiwposzczeglnychwojewdztwachodok.62%(woj.maopolskie)dook.92%(woj.dzkie).Szczeglnie trudna jest sytuacjawmiejscowociachponiej500mieszkacww tej grupieok90%miejscowocinieposiadazakoczeniasieciwiatowodowych.Analiza potrzeb inwestycyjnych po realizacji inwestycji obecnej perspektywy finansowejwskazuje, ewnajbardziejefektywnymmodelumiksutechnologicznego(opisanymwNPS)iwykorzystaniaistniejcychzasobwkosztyinwestycjiprzekrocz17,2mld z (dlaFTTH=42mld z).Wgminachwiejskich sie (bezoperatorwkomrkowych)dochodzido85% budynkw, przy czym mniej ni 20% to technologie umoliwiajce ultraszybkie przesyanie sygnau(FTTx,Ethernet, CATV oraz cz sieci miedzianej bliskiej do optycznego punktu dostpowego). Dla najmniejopacalnych obszarw (2,61% ludnoci) koszty podczenia abonenta przekraczaj 10 tys. z (przy rynkowoakceptowanychmaksymalnie3,2tys.z).

o NiskakonkurencyjnopolskichprzedsibiorstwdiagnozadlaCT3Sektormaychirednichprzedsibiorstw(MP)penikluczowrolwrozwojuprzedsibiorczociwPolsce,generujcblisko poow PKB. W 2011 r. liczba aktywnych przedsibiorstw niefinansowych wynosia wPolsce 1784,6 tys.podmiotw z czego 99,8% stanowiyMP (zatrudniajce blisko 60,5% osb zatrudnionychw przedsibiorstwachniefinansowych). Mikroprzedsibiorstwa o liczbie pracujcych do 9 osb stanowiy 95,9% populacjiprzedsibiorstw niefinansowych (zatrudniajc 38,9% ogu pracujcych w przedsibiorstwach niefinansowych).Dobarier rozwoju sektora MP zalicza si przede wszystkim kwestie zwizane z jakoci sfery regulacyjnej(zczymwi si bariery natury biurokratycznej), trudniejszy niw przypadku duych przedsibiorstw dostpdowykwalifikowanych kadr, a take czynniki natury finansowej takie jak trudnoci z pozyskaniem finansowaniazewntrznego oraz jego wysokie koszty (poczone z niedostrzeganiem przez cz przedsibiorcw moliwociszybszegorozwojufirmydzikizastosowaniudwignifinansowej).Na tym tlezaznaczasiniewystarczajcedostosowanieusugoferowanychprzez instytucjeotoczeniabiznesu (IOB)dopotrzebrozwojowychprzedsibiorstworazbrakkompleksowegowsparciazestronyinstytucjipublicznych.Wynikatom.in.zograniczonejwsppracyiprzepywuinformacjipomidzyinstytucjamipoziomucentralnegoiregionalnego,atakeniewystarczajcejwsppracyIOBzotoczeniem,wtymzprzedsibiorcami.Wrdczynnikwograniczajcychdostpno usug wiadczonych przez IOB naley wymieni fakt, e s one zlokalizowane gwnie w wikszychmiejscowociach.Ponadtopodkrelinaley,eIOBwwikszociwsppracujzprzedsibiorstwamitradycyjnymi,ktreswmniejszymstopniuniprzedsibiorstwadziaajcewnowoczesnychbranachzorientowanenadeniedomodernizacji technologicznej. Jednak nawet wprzypadku przedsibiorstw w wikszym stopniu nastawionychnainnowacj, dominujca tendencja do imitacji rozwiza zagranicznych ogranicza zainteresowanie wsppraczkrajowymijednostkamibadawczymi.MP cechuje niszy poziom innowacyjnoci ni przedsibiorstwa due. Udzia przedsibiorstw przemysowychizsektora usug innowacyjnych w latach 20102012 w oglnej liczbie tych przedsibiorstw wynis odpowiednio16,5% i 12,4% (w porwnaniu z latami 20092011 zwikszy si o 0,4 p.p. i 0,8 p.p.)8. Najwicej innowacjiproduktowych lub procesowych wprowadzay podmioty o liczbie pracujcych 250 i wicej osb(56,2%przedsibiorstw przemysowych oraz 44,7% z sektora usug), za odsetek firmwprowadzajcych innowacjeoliczbiepracujcych50249osbwynisodpowiednio29,4%wprzemylei20,9%wusugach.Najrzadziejinnowacjewprowadzaypodmiotyoliczbiepracujcych1049osb9,6%przedsibiorstwwprzemylei9,5%wusugach.Naleyrwnie podkreli, e cho dostp do komputera i Internetu jest standardem dla ogu polskichprzedsibiorstw (w2012 r. odsetek przedsibiorstw z dostpem do komputera wynis 94,7%, a odsetekprzedsibiorstw zdostpemdoInternetu93,2%), to zaledwie19,3%polskichprzedsibiorstwwykorzystywao siecikomputerowe doskadania zamwie. Wyrnia si relatywnie wysoki odsetek takich firm w wojewdztwiemazowieckim(24,5%),dolnolskim(21,5%),pomorskim(20,8%)orazzachodniopomorskim(20,1%),natomiastniszyod redniego by on w 9 wojewdztwach (w tym we wszystkich poza podlaskim wojewdztwach PolskiWschodniej).Jednym z warunkw wsparcia nowych inwestycji w Polsce, jest stworzenie atrakcyjnych lokalizacji dla rozwojuprzedsibiorczoci, szczeglniew sektorachwzmacniajcych konkurencyjno zarwno gospodarki kraju, jak i jegoregionw. Szczeglnie istotne sprzedsiwzicia na obszarach zdegradowanych, ktrych ponowne wykorzystanienacelegospodarczeprzyczynisidooywieniagospodarczegoirozwojulokalnychMP.Z duymiwyzwaniami strukturalnymi (w tym ukryte bezrobocie, niskawydajno pracy, niska specjalizacja) orazniewystarczajcymukierunkowaniemrynkowymzmagajsisektoryrolnictwa irybowstwa.Polskiegospodarstwa

8Dziaalnoinnowacyjnaprzedsibiorstwwlatach20102012,GwnyUrzdStatystyczny,Warszawa2013.

22

rolnecharakteryzujsiwzdecydowanejwikszociprodukcjekstensywn,cozjednejstronysprzyjarealizacjiceluzrwnowaonegorozwoju,zdrugiejzaobniaopacalnoprodukcjirolnej.UdziarolnictwawPKBkrajujestznaczniewyszy ni redniowUE, a sektor rolnospoywczy (zudziaem blisko 8%wwartoci dodanej brutto, blisko 20%wliczbie osb czynnych zawodowo oraz blisko 12%eksportu) stanowi wan cz potencjau gospodarczegopastwa.Donajwaniejszychbarierrozwojurolnictwanale:duerozdrobnieniegospodarstwrolnychizbytpowolnyproces przeksztace strukturalnych, niskie kwalifikacje zawodowe rolnikw, postpujcy proces starzenia sipopulacjiobszarwwiejskich.Wobliczupowyszychuwarunkowautrzymaniekonkurencyjnego iwielofunkcyjnegorolnictwa stanowi warunek konieczny dla zapewnienia bezpieczestwa ywnociowego kraju naley przy tympodkreli, e rozwj sektora rolnospoywczego wymaga ksztatowania produkcji rolnej w zgodzie zwymogamirodowiskaizachowaniakrajobrazuprzyjednoczesnympodejmowaniuprzezgospodarstwarolneiMPnaobszarachwiejskich wysikw nakierowanych na dywersyfikacj prowadzonej dziaalnoci, podnoszenie jej innowacyjnoci,wartoci dodanej, produktywnoci oraz umidzynarodowienia, atakedenie do specjalizacji. Wsparciem dlaprocesuprzeksztacestrukturalnychnawsi jestodpowiednieotoczenie instytucjonalneuatwiajcedywersyfikacjdziaalnociorazumoliwiajcereintegracjzawodowrolnikw.Pomimo podejmowanych dotychczas dziaa w zakresie sektora rybowstwa wyzwaniem w najbliszych latachpozostajenadalrnicowanielokalnejgospodarkinaterenachuzalenionychodrybowstwaiakwakultury,tworzenienowychmiejsc pracy na tych obszarach oraz zwikszenie stopnia zrwnowaenia i konkurencyjnoci rybowstwaiakwakultury.Jesttozwizanewszczeglnocizeznaczcrestrukturyzacj(likwidacj)flotyrybowstwamorskiego(ok. 60% jej stanu od 2004 r.). Powoduje to konsekwencje nie tylko dla wacicieli statkw i ich pracownikw,aleicaych spoecznoci lokalnych. Na terenach gdzie rybactwo stanowio wany element gospodarki i tradycjiniezbdne jest wsparcie w odchodzeniu zzawodu rybaka do innych sektorw gospodarki. Powysza sytuacjapowodujeprzesunieciesioczekiwarynkupracywstronakwakultury,ktrawPolsce jestdobrzerozwinita imazdecydowanie dodatniwpyw na rodowisko, zewzgldu natradycyjnemetody chowu i hodowli ryb. Zewzgldujednak na do jednorodn produkcj (gwniekarpia i pstrga), podejmowane dziaania powinny umoliwidywersyfikacjwkierunkuprodukcjiinnychgatunkwryb.Jednoczeniejednak,koniecznejestzapewnieniedalszegowsparciadotychczasprowadzonejdziaalnoci igospodarstwrybackich,abyniezatraciwypracowanegodziedzictwagospodarczego, ale rwnieprzyrodniczego ikulturowego. Kolejnmocn stronpolskiego sektora rybackiego jestnowoczesnainfrastrukturazakadwprzetwrstwarybmorskichkrajowychieksportowanych.Zdrugiejjednakstrony,brakuje zakadw produkcyjnych przystosowanych doprzetwrstwa produktw rybactwa rdldowego orazpelagicznego. Rolarybowstwa rdldowego jest wana ze wzgldu na realizacj zada o charakterzepublicznoprawnymzzakresuzachowaniarwnowagizasobwrodowiska,wtymutrzymywaniawdpublicznych.

o WysokazasobochonnoiemisyjnopolskiejgospodarkidiagnozadlaCT4Celem UE jest zapewnienie spoeczestwu rwnego i powszechnego dostpu do energii, pochodzcej wcorazwikszymstopniuzerdeniskoemisyjnychorazstworzeniestabilnychramdla inwestycjienergetycznych.Do2020rokuwtzw.pakiecieenergetycznoklimatycznymUEwyznaczyacele ilocioweokrelane jako3x20,tj.:zmniejszenieemisjigazwcieplarnianycho20%wstosunkudoroku1990,zmniejszeniezuyciaenergiio20%,zwikszenieudziauenergiize rdeodnawialnychwkocowymzuyciuenergiibruttodo20%wUE (wprzypadkuPolskido15%orazwewszystkichrodzajachtransportuconajmniej10%kocowegozuyciaenergiiwtransporcie).Zgodnie z zaleceniem nr 6 dokumentu roboczego Sub Komisji Ocena krajowego programu reform i programukonwergencjiPOLSKIz2013r.towarzyszcegoZaleceniomRadywsprawiekrajowegoprogramureformPolskiz2013r.orazzawierajceopiniRadyna tematprzedstawionegoprzezPolskprogramukonwergencjina lata20122016{SWD(2013)371final}dotyczcymm.in.zintensyfikowaniawysikwnarzeczpoprawyzachtdla inwestycjiwmocewytwrcze i wydajno w caym acuchu energetycznym, Komisja stwierdza, e w odniesieniu do efektywnocienergetycznej, w 2012 r. odnotowano pewne postpy, gwnie w odniesieniu do inwestycji w efektywnoenergetyczn budynkw publicznych z wykorzystaniem wsparcia z EFRR. Jednake z uwagi na due potrzebywzakresiepoprawyefektywnocienergetycznejwewszystkichsektorachgospodarkimoebykoniecznewziciepoduwag znacznego zwikszenia rodkwprzeznaczonychnaefektywnoenergetycznnapodstawieprzyszych ramfinansowychnalata20142020unijnychfunduszypolitykispjnoci.Komisjastwierdza tewZaleceniachRadywsprawiekrajowegoprogramu reformPolskiz2013 r.orazzawierajceopini Rady na temat przedstawionego przez Polsk programu konwergencji na lata 20122016 {SWD(2013) 371final},ewcimoliwesdoosigniciaznaczneoszczdnociwynikajcezpoprawyefektywnocienergetycznejwewszystkichsektorachpolskiejgospodarki,wszczeglnocipoprzezizolacjbudynkw.Wzwizkuzpowyszymstronapolskaoprczwsparciadziaamajcychnaceluzwikszenieefektywnocienergetycznejwbudynkachplanujetakewsparcie innych dziaa sucych poprawie efektywnoci energetycznej w pozostaych sektorach gospodarki,wtymwprzedsibiorstwach.

23

W cigu ostatnich 10 lat w Polsce dokona si ogromny postp w zakresie efektywnoci energetycznej.Energochonno Produktu Krajowego Brutto spada bowiem blisko o 1/3.Dodatkowo, zuycie energii pierwotnejwPolsce,odniesionedo liczebnocipopulacji, jestniemal40%niszeniwkrajach starej15.Powysze wiadczyoogromnym potencjalew zakresie oszczdzania energiiw Polsce, charakterystycznym dla gospodarki intensywnierozwijajcejsi.W tymkontekcienaleypodkreli, eznaczcypotencjazwikszeniaefektywnocienergetycznej istnieje rwniewprzemyle.Dogwnych czynnikwpowodujcychobecn,wysokenergochonnoprzemysuwPolsce zaliczymonam.in.:

niedoskonaocitermodynamiczneproceswprodukcyjnych, niewaciweksploatacjurzdzewytwrczychiuytkowych, nadmiernenergochonnoproceswprodukcyjnych, nadmiernyudziawyrobwenergochonnychwprodukcjiieksporcie, niedostatecznewykorzystaniesurowcwwtrnych, niedostatecznasprawnoodbiornikwenergii, niedostatecznewykorzystanieenergiiodpadowej.Uzyskane wielkoci oszczdnoci energii kocowej, o ktrych mowa w Krajowym Planie dziaa dotyczcymefektywnocienergetycznejdlaPolski2014potwierdzajww.tez.Polskadoroku2012zredukowaazuycieenergiikocowejo9%wporwnaniudo redniegopoziomu zuyciadla lat20012005.Sumarycznawielkooszczdnocienergiikocowej53558GWhwynikaaz13864GWhoszczdnociwsektorzemieszkalnictwa,25198GWhwsektorzeprzemysu oraz 14501 GWh w sektorze transportu. Naley spodziewa si dalszych oszczdnoci w powyszychsektorachtakewkolejnychlatach.W zwizku z powyszym strona polska planuje wspiera dziaaniamogce przyczyni si do stworzenia systemuprodukcjiwprzedsibiorstwieuwzgldniajcegozasadyzrwnowaonegowykorzystywaniazasobw.Biorcpowyszepod uwag, przewiduje si w szczeglnoci wsparcie w obszarze modernizacji i rozbudowy linii produkcyjnychwkierunku bardziej efektywnych energetycznie, modernizacji energetycznej budynkw w przedsibiorstwach,zastosowania technologii efektywnych energetycznie w przedsibiorstwie, budowy, rozbudowy i modernizacjiinstalacji OZE, zmiany systemu wytwarzania lub wykorzystania paliw i energii, zastosowanie energooszczdnych(energia elektryczna, ciepo, chd, woda) technologii produkcji i uytkowania energii, w tym termomodernizacjibudynkw, wprowadzania systemw zarzdzania energi, przeprowadzania audytw energetycznych(przemysowych). Dodatkowo w przemyle bdzie stosowany odzysk energii, ktry zapewni popraw sprawnocienergetycznej ukadw technologicznych, oszczdno energii cieplnej oraz zdecydowanie przyczyni sidozmniejszaniaemisjiCO2doatmosfery.Zgodnie zopracowaniemGwnegoUrzdu Statystycznegopt. Efektywnowykorzystania energiiw latach 20012011, gospodarstwa domowe odpowiadaj za najwikszy, bo 30%, udziaw krajowym zuyciu energii kocowej(danenarok2011).Wwikszocienergiatajestzuywanadoogrzewania(okoo70%)orazdoprzygotowaniaciepejwodyuytkowej(ok.14%).Tak due zuycie energii kocowej w gospodarstwach domowych zwizane jest czsto z duymi stratamispowodowanymi nisk izolacyjnoci ciepln przegrd zewntrznych, nieodpowiedni wentylacj, zawilgoceniempomieszcze,maoefektywnymisystemamiogrzewaniaiprzygotowaniaciepejwodyuytkowejpowodujcymiduestratyciepam.in.naprzesyle.WTabeli3przedstawionostrukturwiekowzasobwmieszkaniowychwPolscewrazzszacunkamidotyczcymi ichjednostkowegozapotrzebowanianaenergi

Documents

Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 - Umowa ... · Programowanie perspektywy finansowej na lata 2014-2020 23 maja 2014 r. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Programowanie