STANOVNIŠTVO EVROPE 201zpr.ks.gov.ba/.../files/evropa_demografija_2016-2017_003.pdf · 2018-04-18 · kako stručnjacimatako i građanstvuda pronađuodgovore na pitanja kao štosu:

ZAVOD ZA PLANIRANJE RAZVOJA

KANTONA SARAJEVO

STANOVNIŠTVO EVROPE 2017.

Direktor

Hamdija Efendić, dipl.ing.građ.

Sarajevo, decembar/prosinac 2017. godine

ZAVOD ZA PLANIRANJE RAZVOJA KANTONA SARAJEVO

Direktor:

Hamdija Efendić, dipl.ing.građ.

Koordinacija i obrada:

Sektor za planiranje društveno-ekonomskog razvoja

Pomoćnica direktora:

mr. sc. Maida Fetahagić

Šef službe za istraživanje i razvoj:

Emina Kašmo, dipl.ecc.

Šef službe za upravljanje i koordinaciju sredstava razvoja KS:

Ljiljana Misirača, dipl.ecc.

Priprema i obrada:

Emina Kašmo, dipl.ecc.

Ajla Husić dipl.ecc.

Nihada Smajić ekonomski tehničar

Edin Trgo, elektrotehničar elektronike

Sadržaj:str.

Uvodne napomene 3

Osnovni demografski pokazatelji 4

Albanija 5

Andora 6

Armenija 7

Austrija 8

Azerbejdžan 9

Belgija 10

Bjelorusija 11

Bosna i Hercegovina 12

Bugarska 13

Crna gora 14

Češka Republika 15

Danska 16

Estonija 17

Finska 18

Francuska 19

Grčka 20

Gruzija 21

Holandija 22

Hrvatska 23

Irska 24

Island 25

Italija 26

Kipar 27

Kosovo 28

Latvija 29

Lihtenštajn 30

Litvanija 31

Luksemburg 32

Mađarska 3

Makedonija 34

Malta 35

Moldavija 36

Monako 37

Norveška 38

Njemačka 39

Poljska 40

Portugal 41

Rumunija 42

Rusija 43

San Marino 44

Slovačka 45

Slovenija 46

Srbija 47

Španija 48

Švajcarska 49

Švedska 50

Turska 51

Ukrajina 52

Velika Britanija 53

Rezultati komparativne analize 54

Uvodne napomene

Materijal se sastoji iz dva dijela: u prvom dijelu daje se pregled osnovnih

demografskih podataka (broj stanovnika; gustina naseljenosti; starosna struktura;

srednja starost; stopa rasta stanovništva; stopa migracije; stope nataliteta, mortaliteta

i prirodnog priraštaja; stopa maskuliniteta; stopa umrle dojenčadi; očekivani životni

vijek, kao i stopa fertiliteta) svih zemalja Evrope pojedinačno, dok se u drugom

dijelu prezentiraju rezultati komparativne analize.

stopa nataliteta predstavlja odnos broja živorođenih i procijenjenog broja

stanovnika, računato na 1.000 stanovnika.

U potrazi za održivim humanim razvojem, demografski pokazatelji imaju

nezamjenjivu ulogu. Odluke koje se tiču ekonomskog razvoja; zdravstva; socijalne

skrbi; obrazovanja; lokalnog i regionalnog planiranja su pod direktnim uticajem

demografskih faktora. Stoga će pokazatelji dati u ovom materijalu biti od pomoći

kako stručnjacima tako i građanstvu da pronađu odgovore na pitanja kao što su: Da

li migracije zamjenjuju pad prirodnog priraštaja (1990. samo Bugarska, Mađarska i

Njemačka su imale negativan prirodni priraštaj, dok 2017. čak 25 zemalje ima

negativan prirodni priraštaj)? Da li se demografske tranzicije ubrzavaju u zemljama

centralne i istočne Evrope? Da li će starenje evropske populacije dovesti i do

promjene postojećeg socijalnog sistema?

Metodološka objašnjenja:

stopa maskuliniteta predstavlja ukupan broj muškaraca u odnosu na

ukupan broj žena za posmatranu dob stanovništva.

izvor podataka: http://www.cia.gov

stopa mortaliteta predstavlja odnos broja umrlih i procijenjenog broja

stanovnika, računato na 1.000 stanovnika.stopa prirodnog priraštaja predstavlja razliku između stope nataliteta i

stope mortaliteta za posmatranu godinu.stopa rasta stanovništva predstavlja godišnju promjenu u broju stanovnika,

baziranu na suficitu ili deficitu rođenih u odnosu na umrle (prirodni

priraštaj) i balansu migranata koji ulaze ili napuštaju zemlju, izražena na

1.000 stanovnika.stopa migracije predstavlja odnos broja osoba koje ulaze odnosno

napuštaju zemlju u toku jedne godine računato na 1.000 stanovnika.stopa umrle dojenčadi predstavlja broj umrle dojenčadi (djeca do 12

mjeseci) na 1.000 živorođene djece.

podaci se odnose na 2017. godinu

koeficijent dobne ovisnosti definira relacije između zbira mlađih od 15 i

starijih od 64 godine – u odnosu na ukupan broj osoba starih od 15 do 64

godine

pismenost je poznavanje pisma, umijeće čitanja i pisanja.

stopa fertiliteta predstavlja prosječan broj živorođene djece od jedne

majke.

3

Osnovni demografski pokazatelji

4

Albanija - Albania

Tirana

površina: 28.748

1.506.748

1.541.2393.047.987

gustina naseljenosti 106,02

<15 15-65 >65

290.572 1.046.495 169.681

259.544 1.088.956 192.739550.116 2.135.451 362.420

19,28 69,45 11,26

16,84 70,65 12,5118,05 70,06 11,89

31,20

33,8032,50

stopa rasta stanovništva 0,30

stopa migracije -3,30

stopa nataliteta 13,20

stopa mortaliteta 6,80

stopa prirodnog priraštaja 6,40

stopa maskuliniteta 0,98

13,70

10,812,3

75,7

81,2078,30

stopa fertiliteta 1,51

26,0

18,1

5,5

44,0

98,4

96,9

97,6

živorođene djece/majka

očekivani životni vijek

koeficijent dobne

ovisnosti

koeficijent ovisnosti mladih

koeficijent ovisnosti starijih

ukupno

Koeficijent moguće potpore (radno sposobnih prema starim)

muškarci

muškarci

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

ženeukupno

žene

na 1.000 stanovnika

žena na 1.000 živorođenih

na 1.000 stanovnika

muškaraca na 1.000 živorođenih

na 1.000 stanovnika

starosna struktura (%)

srednja starost

stopa umrle dojenčadi

ukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

%

ukupno

muškarci

ukupno na 1.000 živorođenih

žene

stanovništvo

muškarci

ženeukupno

muškarci

ženeukupno

starosna struktura

stanovnika / km2

km2

položaj u Evropi

Kosovo

MakedonijaCrna gora

granične zemlje

Grčka

5

Andora - Andorra

Andora La Vella

FrancuskaŠpanija

površina: 468

44.108

41.59485.702


<15 15-65 >65

6.340 30.980 6.788

6.003 29.001 6.59012.343 59.981 13.378

14,37 70,24 15,39

14,43 69,72 15,8414,40 69,99 15,61

43,80

43,5043,70


stopa migracije 0,00





3,60

3,603,6

80,60

85,182,80


100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



ukupnožene




koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika


stanovnika / km2

na 1.000 stanovnika

žene

na 1.000 stanovnika

ukupno

%

muškarci

žene

stanovništvo

ukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

ukupno

muškarci

žene

žene

km2

muškarci

starosna struktura


srednja starost

ukupno

muškarci

6

Armenija - Armenia

Erevan

površina: 29.743

1.476.197

1.568.9943.045.191


<15 15-65 >65

306.322 1.031.417 138.458

270.388 1.091.947 206.659576.710 2.123.364 345.117

20,75 69,87 9,38

17,23 69,60 13,1718,94 69,73 11,33

32,80

36,5034,60

stopa rasta stanovništva -0,20






14,50

11,5013,10

71,40

78,3074,60


28,7

15,8

6,3

41,3

99,70

99,60

99,70

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

%

na 1.000 stanovnika


na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ukupno

na 1.000 stanovnika

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno



srednja starost



muškarci

starosna struktura


stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeAzerbejdžan

Gruzija


ukupno

muškarci

žene

muškarci

Turska

stanovnika / km2

muškarci

žene

ženeukupno

7

Austrija - Austria

Beč (Vienna)

površina: 83.871

4.284.449

4.469.9648.754.413


<15 15-65 >65

628.205 2.925.118 731.126

598.519 2.916.459 954.9861.226.724 5.841.577 1.686.112

14,66 68,27 17,06

13,39 65,25 21,3614,01 66,73 19,26

42,70

44,9043,80





stopa prirodnog priraštaja -0,10


3,80

3,103,40

78,90

84,3081,50


21,1

28,1

3,6

49,2

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

očekivani životni vijek žene

muškarci

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno

ukupno

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

stanovnika / km2


muškarci

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika


muškarci

žene



na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

SlovačkaMađarska

položaj u Evropi

granične zemljeNjemačka

Češka Republika

SlovenijaItalija

ŠvajcarskaLihtenštajn

8

Azerbejdžan - Azerbaijan

Baku

površina: 86.600

4.936.900

5.024.4969.961.396


<15 15-65 >65

1.220.356 3.462.865 253.679

1.065.514 3.550.888 408.0942.285.870 7.013.753 661.773

24,72 70,14 5,14

21,21 70,67 8,1222,95 70,41 6,64

29,30

32,6030,90







25,60

23,8024,70

69,50

75,8072,50


32,1

8,0

12,4

40,2

99,90

99,70

99,80

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ukupno

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

muškarci

žene

žene

Ruska FederacijaTurska

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

stanovnika / km2

položaj u Evropi

granične zemljeArmenija

Gruzija

stanovništvo

9

Belgija - Belgium

Brisel

površina: 30.528

5.658.185

5.833.16111.491.346


<15 15-65 >65

1.010.201 3.718.390 929.594

961.994 3.665.323 1.205.8441.972.195 7.383.713 2.135.438

17,85 65,72 16,43

16,49 62,84 20,6717,16 64,25 18,58

40,20

42,7041,40







3,80

3,003,40

78,40

83,781,00


26,20

28,00

3,60

54,20

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ukupno

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

muškarci

žene

žene

LuksemburgFrancuska

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

stanovnika / km2

položaj u Evropi

granične zemljeHolandijaNjemačka

stanovništvo

10

Bjelorusija - Belarus

Minsk

površina: 207.600

4.441.981

5.107.7669.549.747


<15 15-65 >65

774.995 3.209.220 457.766

732.191 3.405.382 970.1931.507.186 6.614.602 1.427.959

17,45 72,25 10,31

14,33 66,67 18,9915,78 69,26 14,95

36,80

42,9039,80







4,00

3,203,60

67,2

78,6072,70


23,2

20,6

4,9

43,8

99,80

99,70

99,70


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



žene

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeUkrajina

Ruska Federacija


na 1.000 stanovnika

ukupno

LatvijaLitvanija

Poljska

na 1.000 stanovnika

muškarci

žene

žene

ukupno

muškarci

stanovnika / km2

muškarci

ukupno

muškarci

na 1.000 stanovnika

starosna struktura


srednja starost ženeukupno

%



ukupno

na 1.000 stanovnika

11

Sarajevo

HrvatskaSrbija

Crna Gora

površina: 51.197

1.879.272

1.976.9093.856.181


<15 15-65 >65

264.718 1.395.731 218.823

247.587 1.391.857 337.465512.305 2.787.588 556.288

14,09 74,27 11,64

12,52 70,41 17,0713,29 72,29 14,43

40,20

43,1041,70







5,70

5,505,60

73,7

8076,70


20,7

22,5

4,4

43,3

99,50

97,50

98,50

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



stopa umrle dojenčadiukupno na 1.000 živorođenih

muškarci

žene


ukupno


ukupno

%

na 1.000 stanovnika

žene

na 1.000 stanovnika

ukupno


srednja starost

muškarci

ukupno

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

ukupno

muškarci

žene

ženestarosna struktura

Bosna i Hercegovina - Bosnia and Herzegovina

stanovništvo

km2

muškarci

stanovnika / km2

12

Bugarska - Bulgaria

Sofija

površina: 110.879

3.464.674

3.636.8367.101.510


<15 15-65 >65

532.924 2.377.264 554.486

502.277 2.319.951 814.6081.035.201 4.697.215 1.369.094

15,38 68,61 16,00

13,81 63,79 22,4014,58 66,14 19,28

40,60

44,5042,40







9,60

7,408,5

71,20

78,0074,5


21,2

30,5

3,3

51,7

98,70

98,10

98,40

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

muškarci

žene

stanovnika / km2

žene

stanovništvoukupno

položaj u Evropi

granične zemljeRumunija

MakedonijaSrbija

GrčkaTurska

km2

muškarci

žene

13

Crna gora - Montenegro

Podgorica

Kosovo

površina: 13.812

320.014

322.536642.550


<15 15-65 >65

47.937 232.913 39.164

49.102 215.288 58.14697.039 448.201 97.310

14,98 72,78 12,24

15,22 66,75 18,0315,10 69,75 15,14

39,30

41,3040,20


stopa migracije





stopa fertiliteta

27,3

20,5

4,9

47,8

99,50

98,00

98,70

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



muškarci

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost

položaj u Evropi

granične zemlje

Albanija

Bosna i HercegovinaHrvatska

Srbija

na 1.000 stanovnika

stanovnika / km2

ukupno


na 1.000 stanovnika


ukupno


žene

ukupno

km2

muškarci

ženeukupno

stanovništvo

na 1.000 stanovnika

ukupno

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

žene

muškarci

muškarci

žene

ženeukupno

14

Češka Republika - Czech Republic

Prag

površina: 78.867

5.250.205

5.424.51810.674.723


<15 15-65 >65

831.150 3.576.671 842.384

786.984 3.454.332 1.183.2021.618.134 7.031.003 2.025.586

15,83 68,12 16,04

14,51 63,68 21,8115,16 65,87 18,98

40,40

43,0041,70







2,80

2,502,60

75,7

81,878,60


22,6

26,9

3,7

49,5

99,00

99,00

99,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



žene

%


žena na 1.000 živorođenihukupno na 1.000 živorođenih

na 1.000 stanovnika

žene



srednja starost

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

stanovnika / km2

na 1.000 stanovnika

ukupno

ukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno


muškarci

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

muškarci

AustrijaSlovačka

položaj u Evropi

granične zemljePoljska

Njemačka

15

Danska - Denmark

Kopenhagen

Njemačka

površina: 43.094

2.759.213

2.846.7355.605.948


<15 15-65 >65

472.106 1.803.588 483.519

447.997 1.804.333 594.405920.103 3.607.921 1.077.924

17,11 65,37 17,52

15,74 63,38 20,8816,41 64,36 19,23

41,10

43,0042,00







4,10

3,904,00

77,00

8279,40


26,3

29,7

3,4

56,0

100,00

100,00

100,00

žene



stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno



ženeukupno

%

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

srednja starost

na 1.000 stanovnika

muškarci


ukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

stanovnika / km2

ženeukupno

km2

ukupno

muškarci

muškarci

žene

žene

muškarci

stanovništvo

starosna struktura


16

Estonija - Estonia

Talin (Tallinn)

LatvijaRuska Federacija

površina: 45.228

584.985

666.5961.251.581


<15 15-65 >65

104.130 396.389 84.466

98.941 403.699 163.956203.071 800.088 248.422

17,80 67,76 14,44

14,84 60,56 24,6016,23 63,93 19,85

39,00

45,8042,40







3,70

3,93,80

71,90

81,7076,70


24,8

28,9

3,5

53,7

99,80

99,80

99,80

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



ukupnožene




koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika


stanovnika / km2

na 1.000 stanovnika

žene

na 1.000 stanovnika

ukupno

%

muškarci

žene

stanovništvo

ukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

ukupno

muškarci

žene

žene

km2

muškarci

starosna struktura


srednja starost

ukupno

muškarci

17

Finska - Finland

Helsinki

površina: 338.145

2.716.631

2.801.7405.518.371


<15 15-65 >65

463.432 1.746.857 506.342

443.384 1.700.537 657.819906.816 3.447.394 1.164.161

17,06 64,30 18,64

15,83 60,70 23,4816,43 62,47 21,10

40,80

44,3042,40







2,70

2,402,50

77,9

8480,90


25,9

32,0

3,1

57,9

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno

ženeočekivani životni vijek


starosna struktura


srednja starost


na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

ukupno

muškarci

ukupno

muškarci

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

ženeukupno


ženeukupno

muškarci

žene

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

stanovnika / km2

položaj u Evropi

granične zemljeŠvedska

NorveškaRuska Federacija

18

Francuska - France

Pariz

površina: 643.801

32.849.414

34.256.74767.106.161


<15 15-65 >65

6.360.218 20.840.308 5.648.888

6.076.598 20.758.058 7.422.09112.436.816 41.598.366 13.070.979

19,36 63,44 17,20

17,74 60,60 21,6718,53 61,99 19,48

39,50

42,9041,20







3,60

2,903,30

78,70

85,1081,80


29,1

30,2

3,3

59,2

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



žene


starosna struktura


srednja starost

km2

muškarci

ženeukupno

na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

stanovništvo

na 1.000 stanovnika

ukupno

stanovnika / km2

ženeukupno

ukupno

ukupno

muškarci


ukupno na 1.000 živorođenihžena na 1.000 živorođenih

muškarci

Monako

žene

ukupno

muškarci

žene

muškarci

položaj u Evropi

granične zemljeŠpanijaAndora

Belgija

ItalijaŠvajcarskaNjemačka

Luksemburg

19

Grčka - Greece

Atina (Atena)

površina: 131.957

5.254.644

5.513.83310.768.477


<15 15-65 >65

767.245 3.500.583 986.816

722.313 3.526.210 1.265.3101.489.558 7.026.793 2.252.126

14,60 66,62 18,78

13,10 63,95 22,9513,83 65,25 20,91

43,10

45,3044,20







5,10

4,204,6

77,9

83,380,50


22,2

30,5

3,3

52,7

98,50

96,90

97,70

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



žene

%



na 1.000 stanovnika

žene



srednja starost

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

stanovnika / km2

na 1.000 stanovnika

ukupno

ukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno


muškarci

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

muškarci

BugarskaTurska

položaj u Evropi

granične zemljeAlbanija

Makedonija

20

Gruzija - Georgia

Tbilisi

površina: 69.700

2.356.432

2.569.8984.926.330


<15 15-65 >65

466.426 1.580.653 309.353

424.295 1.666.475 479.128890.721 3.247.128 788.481

19,79 67,08 13,13

16,51 64,85 18,6418,08 65,91 16,01

35,10

40,7038,00







17,80

13,4015,6

72,10

80,6076,20


28,1

21,9

4,6

50,0

99,80

99,70

99,80

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



žene

%



na 1.000 stanovnika

žene



srednja starost

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

stanovnika / km2

na 1.000 stanovnika

ukupno

ukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno


muškarci

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

muškarci

ArmenijaTurska

položaj u Evropi

granične zemljeRuska Federacija

Azerbejdžan

21

Holandija - Netherlands

Amsterdam

NjemačkaBelgija

površina: 41.543

8.452.190

8.632.52917.084.719


<15 15-65 >65

1.434.919 5.567.519 1.449.752

1.368.437 5.514.682 1.749.4102.803.356 11.082.201 3.199.162

16,98 65,87 17,15

15,85 63,88 20,2716,41 64,87 18,73

41,40

43,4042,50







3,90

3,33,6

79,2

83,6081,30


25,6

27,4

3,6

53,1

100,00

100,00

100,00

žene



stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno



ženeukupno

%

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

srednja starost

na 1.000 stanovnika

muškarci


ukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

stanovnika / km2

ženeukupno

km2

ukupno

muškarci

muškarci

žene

žene

muškarci

stanovništvo

starosna struktura


22

Hrvatska - Croatia

Zagreb

površina: 56.594

2.069.859

2.222.2364.292.095


<15 15-65 >65

314.287 1.425.166 330.406

295.520 1.428.393 498.323609.807 2.853.559 828.729

15,18 68,85 15,96

13,30 64,28 22,4214,21 66,48 19,31

40,80

44,8042,70







9,20

9,809,50

72,7

79,2075,90


22,4

28,5

3,5

50,9

99,70

98,90

99,30


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



žene

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeBosna i Hercegovina

Slovenija


na 1.000 stanovnika

ukupno

Crna Gora

MađarskaSrbija

na 1.000 stanovnika

muškarci

žene

žene

ukupno

muškarci

stanovnika / km2

muškarci

ukupno

muškarci

na 1.000 stanovnika

starosna struktura



%



ukupno

na 1.000 stanovnika

23

Irska - Ireland

Dablin

Velika Britanija

površina: 70.273

2.503.293

2.507.8095.011.102


<15 15-65 >65

549.864 1.650.351 303.078

525.608 1.630.175 352.0261.075.472 3.280.526 655.104

21,97 65,93 12,11

20,96 65,00 14,0421,46 65,47 13,07

36,10

36,8036,40







4,00

3,303,70

78,50

83,2080,80


33,4

20,3

4,9

53,8

100,00

100,00

100,00

žene



stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno



ženeukupno

%

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

srednja starost

na 1.000 stanovnika

muškarci


ukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

stanovnika / km2

ženeukupno

km2

ukupno

muškarci

muškarci

žene

žene

muškarci

stanovništvo

starosna struktura


24

Island - Iceland

Rejkjavik

površina: 103.000

170.242

169.505339.747


<15 15-65 >65

35.418 111.888 22.936

33.887 109.565 26.05369.305 221.453 48.989

20,80 65,72 13,47

19,99 64,64 15,3720,40 65,18 14,42

35,70

36,9036,30







2,20

1,902,1

80,9

85,383,00

stopa fertiliteta 2

30,8

20,8

4,8

51,6

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



ukupnožene




koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika


stanovnika / km2

na 1.000 stanovnika

žene

na 1.000 stanovnika

ukupno

%

muškarci

žene

stanovništvo

ukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

ukupno

muškarci

žene

žene

km2

muškarci

starosna struktura


srednja starost

ukupno

muškarci

25

Italija - Italia

Rim

površina: 301.340

29.948.577

32.189.22562.137.802


<15 15-65 >65

4.334.457 19.855.923 5.758.197

4.146.726 20.422.254 7.620.2458.481.183 40.278.177 13.378.442

14,47 66,30 19,23

12,88 63,44 23,6713,65 64,82 21,53

44,00

46,2045,10







3,50

3,103,3

79,6

85,0082,20


21,5

35,1

2,9

56,5

99,40

99,00

99,20

srednja starost


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



ukupnožene


muškarci





stanovnika / km2

ukupno

žene

na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

muškarci

muškarci

položaj u Evropi

granične zemljeFrancuskaŠvajcarska

žene

Austrija

stanovništvo

km2

SlovenijaSan Marino

starosna strukturaukupno

ženeukupno

muškarci

26

Kipar - Cyprus

Nikozija

površina: 9.250

624.021

597.5281.221.549


<15 15-65 >65

97.955 462.196 63.870

92.648 421.071 83.809190.603 883.267 147.679

15,70 74,07 10,24

15,51 70,47 14,0315,60 72,31 12,09

35,10

38,0036,40







9,60

6,608,10

75,80

81,678,70


24,0

18,3

5,5

42,3

99,50

98,70

99,10

žene



stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno



ženeukupno

%

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

srednja starost

na 1.000 stanovnika

muškarci


ukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

stanovnika / km2

ženeukupno

km2

ukupno

muškarci

muškarci

žene

žene

muškarci

stanovništvo

starosna struktura


27

Kosovo - Kosovo

Priština

Srbija MakedonijaAlbanijaCrna gora

površina: 10.887

976.539

918.7101.895.249


<15 15-65 >65

246.281 672.294 57.964

227.718 611.047 79.945473.999 1.283.341 137.909

25,22 68,84 5,94

24,79 66,51 8,7025,01 67,71 7,28

28,30

29,0028,70

stopa rasta stanovništva

stopa migracije

stopa nataliteta

stopa mortaliteta

stopa prirodnog priraštaja NA


stopa fertiliteta

96,60

87,50

91,90

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



muškarci


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika


srednja starost

muškarci


žene

stanovništvoukupno

ukupno

žene

starosna struktura

muškarci

žene

muškarci

stanovnika / km2


ukupno

ukupno

ženeukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika


%

položaj u Evropi

granične zemlje

muškarci

km2

žene

28

Latvija - Latvia

Riga

površina: 64.589

896.236

1.048.4071.944.643


<15 15-65 >65

151.195 620.471 124.570

143.388 649.489 255.530294.583 1.269.960 380.100

16,87 69,23 13,90

13,68 61,95 24,3715,15 65,31 19,55

39,50

46,6043,30







5,70

4,905,30

69,90

79,3074,50


23,1

29,4

3,4

52,5

99,90

99,90

99,90

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ukupno

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

muškarci

žene

žene

BjelorusijaLitvanija

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

stanovnika / km2

položaj u Evropi

granične zemljeEstonija

Ruska Federacija

stanovništvo

29

Lihtenštajn - Liechtenstein

Vaduz

površina: 160

19.008

19.23638.244


<15 15-65 >65

3.148 12.802 3.058

2.689 12.946 3.6015.837 25.748 6.659

16,56 67,35 16,09

13,98 67,30 18,7215,26 67,33 17,41

41,70

44,1042,90







4,60

3,904,30

79,70

84,6081,90


100,00

100,00

100,00

ukupnoočekivani životni vijek

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



stanovništvo

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

starosna struktura


srednja starost



na 1.000 stanovnika

%

muškarci

muškarci

žene

muškarci

žene

žene

na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

ukupno


na 1.000 stanovnika

ukupno

položaj u Evropi

granične zemljeŠvajcarska

Austrija

stanovnika / km2

km2

muškarci

ženeukupno

30

Litvanija - Lithuania

Vilnjus (Vilnius)

površina: 65.300

1.301.923

1.521.9362.823.859


<15 15-65 >65

217.438 896.626 187.859

206.533 947.671 367.732423.971 1.844.297 555.591

16,70 68,87 14,43

13,57 62,27 24,1615,01 65,31 19,67

39,50

46,7043,40







4,30

3,43,80

69,50

80,6074,90


21,9

28,0

3,6

49,9

99,80

99,80

99,80

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ukupno

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

muškarci

žene

žene

BjelorusijaPoljska

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

stanovnika / km2

položaj u Evropi

granične zemljeLatvija

Ruska Federacija

stanovništvo

31

Luksemburg - Luxembourg

Luksemburg

površina: 2.586

298.602

295.528594.130


<15 15-65 >65

51.333 207.483 39.786

48.296 197.795 49.43799.629 405.278 89.223

17,19 69,48 13,32

16,34 66,93 16,7316,77 68,21 15,02

38,60

39,9039,20







3,80

3,003,4

79,80

84,982,30


23,5

20,1

5,0

43,6

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

%

na 1.000 stanovnika


na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ukupno

na 1.000 stanovnika

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno



srednja starost



muškarci

starosna struktura


stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeNjemačkaFrancuska


ukupno

muškarci

žene

muškarci

Belgija

stanovnika / km2

muškarci

žene

ženeukupno

32

Mađarska - Hungary

Budimpešta

površina: 93.030

4.695.747

5.155.0989.850.845


<15 15-65 >65

746.043 3.241.490 708.214

702.792 3.284.404 1.167.9021.448.835 6.525.894 1.876.116

15,89 69,03 15,08

13,63 63,71 22,6614,71 66,25 19,05

39,90

44,1041,80







5,20

4,75

72,20

79,875,90


21,2

25,7

3,9

46,9

99,10

99,00

99,10

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

očekivani životni vijek ženeukupno

muškarci


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost

stanovnika / km2

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

žene

na 1.000 stanovnika


ukupno

muškarci

ženeukupno

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

ženeukupno



na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

položaj u Evropi

granične zemljeSlovačkaUkrajina

Austrija

Rumunija

HrvatskaSlovenija

Srbija

33

Makedonija - Macedonia

Skoplje

Kosovo

površina: 25.713

1.047.684

1.056.0372.103.721


<15 15-65 >65

187.063 739.602 121.019

174.196 720.720 161.121361.259 1.460.322 282.140

17,85 70,59 11,55

16,50 68,25 15,2617,17 69,42 13,41

36,40

38,6037,50







7,80

7,207,5

73,60

79,0076,20


23,8

17,7

5,6

41,6

98,80

96,80

97,80

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

žene

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

muškarci

ukupno

ženeukupno

ukupno

stanovništvo

stanovnika / km2

žene

Albanija

km2

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeSrbija

GrčkaBugarska

34

Malta - Malta

Valleta

površina: 316

207.419

208.919416.338

gustina naseljenosti 1.317,53

<15 15-65 >65

32.128 138.548 36.743

30.490 133.743 44.68662.618 272.291 81.429

15,49 66,80 17,71

14,59 64,02 21,3915,04 65,40 19,56

40,40

42,7041,50







3,90

3,103,5

78

82,8080,40


21,4

27,3

3,7

48,8

93,10

95,80

94,40

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



ukupnožene




koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika


stanovnika / km2

na 1.000 stanovnika

žene

na 1.000 stanovnika

ukupno

%

muškarci

žene

stanovništvo

ukupno

položaj u Evropi

granične zemlje

ukupno

muškarci

žene

žene

km2

muškarci

starosna struktura


srednja starost

ukupno

muškarci

35

Moldavija - Moldova

Kišnjev

površina: 33.851

1.693.506

1.780.6153.474.121


<15 15-65 >65

325.501 1.196.658 171.347

305.931 1.206.734 267.950631.432 2.403.392 439.297

19,22 70,66 10,12

17,18 67,77 15,0518,18 69,18 12,64

34,50

38,3036,30







14,10

10,3012,30

66,90

74,8070,70


21,2

13,4

7,5

34,5

99,70

99,10

99,40

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


muškarci


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost

stanovnika / km2

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

žene

na 1.000 stanovnika


ukupno

muškarci

ženeukupno

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeUkrajina

Rumunija



na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

36

Monako - Monaco

Monako

površina: 2,00

14.889

15.75630.645

gustina naseljenosti 15.322,50

<15 15-65 >65

1.685 8.817 4.387

1.587 8.686 5.4833.272 17.503 9.870

11,32 59,22 29,46

10,07 55,13 34,8010,68 57,12 32,21

51,10

53,7052,40







2,10

1,601,80

85,6

93,5089,50


100,00

100,00

100,00

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


srednja starost

na 1.000 stanovnika



na 1.000 stanovnika


ukupno

ukupno


žene

na 1.000 stanovnika

muškarci


muškarci

muškarci

ženeukupno

ženeukupno

%

na 1.000 stanovnika

ženeukupno

starosna struktura

stanovništvo

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeFrancuska

stanovnika / km2

muškarci

km2

37

Norveška - Norway

Oslo

površina: 323.802

2.683.632

2.636.4135.320.045


<15 15-65 >65

490.915 1.783.660 409.057

466.515 1.690.022 479.876957.430 3.473.682 888.933

18,29 66,46 15,24

17,70 64,10 18,2018,00 65,29 16,71

38,40

40,0039,10







2,80

2,22,50

79,80

83,9081,80


27,3

24,8

4,0

52,1

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

%

na 1.000 stanovnika


na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ukupno

na 1.000 stanovnika

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno



srednja starost



muškarci

starosna struktura


stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeŠvedska

Finska


ukupno

muškarci

žene

muškarci

Ruska Federacija

stanovnika / km2

muškarci

žene

ženeukupno

38

Njemačka - Germany

Berlin

površina: 357.021

39.574.202

41.019.81580.594.017


<15 15-65 >65

5.304.341 26.447.640 7.822.221

5.028.776 26.033.588 9.957.45110.333.117 52.481.228 17.779.672

13,40 66,83 19,77

12,26 63,47 24,2712,82 65,12 22,06

45,70

47,9046,80







3,70

3,13,40

78,40

83,1080,70


19,9

32,1

3,1

52,1

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


muškarci


starosna struktura


srednja starost

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

žene

ženeukupno

na 1.000 stanovnika


ukupno

muškarci

muškarci


ženeukupno

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno


na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

položaj u Evropi


Češka Republika

Danska

AustrijaŠvajcarskaFrancuska

LuksemburgBelgija

Holandija

stanovnika / km2

39

Poljska - Poland

Varšava

površina: 312.685

18.627.073

19.849.19638.476.269


<15 15-65 >65

2.919.353 13.146.873 2.560.847

2.757.923 13.166.821 3.924.4525.677.276 26.313.694 6.485.299

15,67 70,58 13,75

13,89 66,33 19,7714,76 68,39 16,86

38,60

42,0040,30







4,80

4,004,50

73,7

81,7077,60


21,4

22,5

4,5

43,9

99,90

99,70

99,80

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


muškarci


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost

stanovnika / km2

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

žene

na 1.000 stanovnika


ukupno

muškarci

ženeukupno

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

ženeukupno



na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

položaj u Evropi


Češka Republika

Ruska Federacija

SlovačkaUkrajina

BjelorusijaLitvanija

40

Portugal - Portugal

Lisabon

površina: 92.090

5.296.902

5.542.61210.839.514


<15 15-65 >65

866.004 3.569.628 861.270

797.004 3.503.976 1.241.6321.663.008 7.073.604 2.102.902

16,35 67,39 16,26

14,38 63,22 22,4015,34 65,26 19,40

39,80

44,0041,80







4,80

3,94,40

76,10

82,8079,30


21,6

31,8

3,1

53,4

97,10

94,40

95,70

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


srednja starost

na 1.000 stanovnika



na 1.000 stanovnika


ukupno

ukupno


žene

na 1.000 stanovnika

muškarci


muškarci

muškarci

ženeukupno

ženeukupno

%

na 1.000 stanovnika

ženeukupno

starosna struktura

stanovništvo

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeŠpanija

stanovnika / km2

muškarci

km2

41

Rumunija - Romania

Bukurešt

površina: 238.391

10.474.064

11.055.90321.529.967


<15 15-65 >65

1.586.976 7.458.489 1.428.599

1.502.864 7.447.933 2.105.1063.089.840 14.906.422 3.533.705

15,15 71,21 13,64

13,59 67,37 19,0414,35 69,24 16,41

39,30

42,1040,70







11,00

8,29,60

71,7

78,875,10


22,8

25,2

4,0

48,0

99,10

98,50

98,80

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


muškarci


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost

stanovnika / km2

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

žene

na 1.000 stanovnika


ukupno

muškarci

ženeukupno

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

ženeukupno



na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

položaj u Evropi

granične zemljeBugarskaUkrajina

MoldavijaMađarska

Srbija

42

Rusija - Russia

Moskva

površina: 17.098.242

65.814.697

76.442.822142.257.519


<15 15-65 >65

12.509.563 46.952.577 6.352.557

11.843.254 50.640.811 13.958.75724.352.817 97.593.388 20.311.314

19,01 71,34 9,65

15,49 66,25 18,2617,12 68,60 14,28

36,40

42,3039,30







7,70

6,006,90

65

76,8070,80


24,2

19,4

5,2

43,1

99,70

99,60

99,70

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

muškarci

žene

ukupno



starosna struktura


srednja starost

ukupno


žene


stanovništvo

muškarci

ženeukupno

%

muškarci

žene

muškarci

žene

stanovnika / km2

ukupno

muškarci


na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ukupno

na 1.000 stanovnika

km2

ukupno

na 1.000 stanovnika

položaj u Evropi

granične zemljeAzerbejdžan

GruzijaUkrajina

BjelorusijaPoljska

LitvanijaLatvija

EstonijaFinska

Norveška

43

San Marino - San Marino

San Marino

površina: 61,2

16.234

17.30333.537


<15 15-65 >65

2.709 10.580 2.945

2.396 11.292 3.6155.105 21.872 6.560

16,69 65,17 18,14

13,85 65,26 20,8915,22 65,22 19,56

43,10

45,1044,20







4,60

4,24,4

80,7

86,1083,30


100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost

ukupnožene

ženeukupno

muškarci

ženeukupno

stanovnika / km2

ukupno

muškarci


na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno


na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika


muškarci

položaj u Evropi

granične zemljeItalija

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

44

Slovačka - Slovakia

Bratislava

površina: 49.035

2.642.999

2.802.8305.445.829


<15 15-65 >65

424.039 1.893.222 325.738

402.284 1.886.014 514.532826.323 3.779.236 840.270

16,04 71,63 12,32

14,35 67,29 18,3615,17 69,40 15,43

38,40

41,9040,10







5,80

4,55,2

73,50

80,977,10


21,6

26,8

3,7

41,5

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

ženeukupno

stanovništvo

stanovnika / km2

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

žene

muškarci

ukupno

ukupno

muškarci

žene

Ukrajina

km2

muškarci

žene

Mađarska

položaj u Evropi


Češka RepublikaAustrija

45

Slovenija - Slovenia

Ljubljana

površina: 20.273

960.076

1.012.0501.972.126


<15 15-65 >65

135.371 666.911 157.794

127.246 657.914 226.890262.617 1.324.825 384.684

14,10 69,46 16,44

12,57 65,01 22,4213,32 67,18 19,51

42,50

45,9044,10







4,50

3,44,00

74,60

8278,20


21,9

26,8

3,7

48,7

99,70

99,70

99,70

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



žene

%



na 1.000 stanovnika

žene



srednja starost

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

stanovnika / km2

na 1.000 stanovnika

ukupno

ukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno


muškarci

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

muškarci

HrvatskaMađarska

položaj u Evropi

granične zemljeAustrija

Italija

46

Srbija - Serbia

Beograd

površina: 77.474

3.466.475

3.644.5497.111.024


<15 15-65 >65

531.524 2.393.382 541.569

499.715 2.375.957 768.8771.031.239 4.769.339 1.310.446

15,33 69,04 15,62

13,71 65,19 21,1014,50 67,07 18,43

40,70

44,0042,30







6,80

55,90

72,60

78,575,50


24,9

24,3

4,1

49,2

99,50

98,20

98,80



ukupno


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

muškarci


žene

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


muškarci


starosna struktura


srednja starost

ukupno

na 1.000 stanovnika


žene

%

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

stanovnika / km2

ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

RumunijaBugarska

Makedonija

muškarci

ukupno

ukupno

muškarci

žene

na 1.000 stanovnika

žene

Kosovo

Mađarska

položaj u Evropi

granične zemlje

Bosna i HercegovinaHrvatska

Crna Gora

47

Španija - Spain

Madrid

površina: 505.370

24.174.294

24.783.86548.958.159


<15 15-65 >65

3.872.763 16.537.542 3.763.989

3.656.549 16.086.579 5.040.7377.529.312 32.624.121 8.804.726

16,02 68,41 15,57

14,75 64,91 20,3415,38 66,64 17,98

41,20

43,6042,30







3,60

2,903,3

78,70

84,9081,70


22,5

28,5

3,5

51,0

98,80

97,70

98,30

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno



koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


ukupno

ženeočekivani životni vijek


starosna struktura


srednja starost


na 1.000 stanovnika

%

na 1.000 stanovnika

ukupno

muškarci

ukupno

muškarci

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

muškarci

ženeukupno


ženeukupno

muškarci

žene

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

stanovnika / km2

položaj u Evropi

granične zemljePortugal

FrancuskaAndora

48

Švajcarska - Switzerland

Bern

površina: 41.277

4.063.291

4.173.0128.236.303


<15 15-65 >65

642.814 2.761.804 658.673

605.689 2.731.288 836.0351.248.503 5.493.092 1.494.708

15,82 67,97 16,21

14,51 65,45 20,0315,16 66,69 18,15

41,30

43,2042,20







4,00

3,303,60

80,30

8582,60


22,0

26,8

3,7

48,8

100,00

100,00

100,00

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%

muškarci

žene

žene

LihtenštajnItalija

Francuska

km2

muškarci

ženeukupno

stanovnika / km2

položaj u Evropi


Austrija

stanovništvo

49

Švedska - Sweden

Štokholm

površina: 450.295

4.977.612

4.982.8759.960.487


<15 15-65 >65

892.462 3.153.557 931.593

843.375 3.053.530 1.085.9701.735.837 6.207.087 2.017.563

17,93 63,35 18,72

16,93 61,28 21,7917,43 62,32 20,26

40,20

42,2041,20







2,90

2,302,6

80,2

84,1082,10


27,4

31,1

3,1

58,5

100,00

100,00

100,00

ukupnoočekivani životni vijek

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



stanovništvo

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno

starosna struktura


srednja starost



na 1.000 stanovnika

%

muškarci

muškarci

žene

muškarci

žene

žene

na 1.000 stanovnika

muškarci

ženeukupno

ukupno

na 1.000 stanovnika

ukupno


na 1.000 stanovnika

ukupno

položaj u Evropi

granične zemljeNorveška

Finska

stanovnika / km2

km2

muškarci

ženeukupno

50

Turska - Turkey

Ankara

površina: 783.562

40.663.013

40.182.20280.845.215


<15 15-65 >65

10.209.284 27.741.406 2.712.323

9.745.057 27.059.904 3.377.24119.954.341 54.801.310 6.089.564

25,11 68,22 6,67

24,25 67,34 8,4024,68 67,79 7,53

30,10

31,0030,50







19,40

16,918,2

72,50

77,3074,80


38,4

11,7

8,5

50,1

98,60

92,60

95,60


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno



žene

stanovništvo

km2

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeBugarska

Grčka


na 1.000 stanovnika

ukupno

ArmenijaGruzija

Azerbejdžan

na 1.000 stanovnika

muškarci

žene

žene

ukupno

muškarci

stanovnika / km2

muškarci

ukupno

muškarci

na 1.000 stanovnika

starosna struktura



%



ukupno

na 1.000 stanovnika

51

Ukrajina - Ukraine

Kijev

površina: 603.550

20.391.547

23.642.32744.033.874


<15 15-65 >65

3.571.358 14.411.140 2.409.049

3.366.380 15.505.486 4.770.4616.937.738 29.916.626 7.179.510

17,51 70,67 11,81

14,24 65,58 20,1815,76 67,94 16,30

37,20

43,5040,40







8,90

78,00

67,1

76,9071,80


21,8

23,0

4,3

44,8

99,80

99,70

99,80

stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


starosna struktura


srednja starost


muškarci


žene


ukupno


ukupno

na 1.000 stanovnika

na 1.000 stanovnika

muškarci

ukupno

na 1.000 stanovnika

muškarci

na 1.000 stanovnika

%


SlovačkaMađarskaRumunija

ženeukupno

ukupno

stanovništvo

muškarci

žene

žene

km2

stanovnika / km2

ukupno

muškarci

žene

položaj u Evropi

granične zemljeRuska Federacija

Bjelorusija

Moldavija

Poljska

52

Velika Britanija - United Kingdom

London

površina: 244.820

32.235.652

32.533.80064.769.452


<15 15-65 >65

5.819.363 21.169.814 5.246.475

5.532.123 20.561.845 6.439.83211.351.486 41.731.659 11.686.307

18,05 65,67 16,28

17,00 63,20 19,7917,53 64,43 18,04

39,30

41,7040,50







4,70

3,904,30

78,50

83,0080,70


27,4

28,2

3,5

55,5

100,00

100,00

100,00

koeficijent dobne

ovisnosti



ukupno


stopa pismenosti

muškarci

žene

ukupno


srednja starost

na 1.000 stanovnika



na 1.000 stanovnika


ukupno

ukupno


žene

na 1.000 stanovnika

muškarci


muškarci

muškarci

ženeukupno

ženeukupno

%

na 1.000 stanovnika

ženeukupno

starosna struktura

stanovništvo

muškarci

ženeukupno

položaj u Evropi

granične zemljeIrska

stanovnika / km2

muškarci

km2

53

Rezultati komparativne analize

54

Bosna i Hercegovina je dvadesetdeveta po površini, tridesetprva po broju

stanovnika, a tridesetpeta po gustini naseljenosti.

Površina, broj stanovnika i gustina naseljenosti u Evropi:

Starosna struktura stanovništva

Na prostoru Evrope koja sa kompletnom Ruskom Federacijom obuhvata 24.070.620

km2, sredinom 2017. godine nastanjeno je oko 847 miliona stanovnika. Broj

stanovnika evropskih zemalja se kreće od 30.645 u Monaku do oko 142,3 miliona u

Ruskoj Federaciji. Tridesetčetiri zemlje imaju manje od 10 miliona stanovnika, od

kojih je osam sa manje od milion. Deset zemalja ima više od 20 miliona stanovnika,

te zajedno sa oko 650 miliona čine oko 77% ukupne evropske populacije.

Stanovništvo Ruske Federacije čini skoro jednu petinu ukupne populacije (oko 17%).

Gustina naseljenosti se kreće od 3,3 stanovnika na kvadratni kilometar na Islandu do

skoro 15,3 hiljade u Monaku. Prosječna gustina naseljenosti u Evropi iznosi 35,2

st/km2. Samo sedam zemalja (Island, Rusija, Finska, Norveška, Švedska, Estonija i

Latvija) ima niži prosjek od evropskog. Dvadesetdvije zemlje imaju gustinu

naseljenosti manju od 100, a dvadesetsedam zemalja ima gustinu naseljenosti veću

od 100.

Procentualno najveći udio stanovništva do 15 godina je na Kosovu 25%. U pet

evropskih zemalja procenat mladog stanovništva je iznad 20% (Turska, Azerbejdžan,

Irska, Island i već pomenuto Kosovo). Učešće stanovništva ove populacije u Bosni i

Hercegovini je 13,3%.

Govoreći o radnom kontigentu (stanovništvu između 15 i 65 godina starosti) najveći

broj je na Kipru, odnosno Bosni i Hercegovini 72,3%, dok je taj procenat iznad 70% u

još tri zemalje (Azerbejdžan, Andora i Albanija).

Stanovništvo iznad 65 godina najzastupljenije je u Monaku 32,2%. U ostalim

zemljama Evrope se kreće od 6,6% u Azerbejdžanu do 22,1% u Njemačkoj.

Primjećuje se da je najmlađe stanovništvo najviše zastupljeno u zemljama istočne

Evrope i Kavkaza, dok je zastupljenost radnog kontigenta, kao i stanovništva iznad

65 godina starosti najizraženije u srednjoj, odnosno zapadnoj Evropi. Stanovništvo

iznad 65 godina starosti čini 14,4% ukupnog stanovništva Bosne i Hercegovine.

55

Tabela 1. POVRŠINA, BROJ STANOVNIKA I GUSTINA NASELJENOSTI (st/km2)

u km2 % broj %

1 Rusija - Russia 17.098.242 71,03 1 Rusija 142.257.519 16,79 1 Monako 15.322,5

2 Turska - Turkey 783.562 3,26 2 Njemačka 80.594.017 9,51 2 Malta 1.317,5

3 Francuska - France 643.801 2,67 3 Turska 80.845.215 9,54 3 San Marino 548,0

4 Ukrajina - Ukraine 603.550 2,51 4 Francuska 67.106.161 7,92 4 Holandija 411,3

5 Španija - Spain 505.370 2,10 5 Velika Britanija 64.769.452 7,65 5 Belgija 376,4

6 Švedska - Sweden 450.295 1,87 6 Italija 62.137.802 7,34 6 Velika Britanija 264,6

7 Njemačka - Germany 357.021 1,48 7 Španija 48.958.159 5,78 7 Lihtenštajn 239,0

8 Finska - Finland 338.145 1,40 8 Ukrajina 44.033.874 5,20 8 Njemačka 225,7

9 Norveška - Norway 323.802 1,35 9 Poljska 38.476.269 4,54 9 Luksemburg 229,7

10 Poljska - Poland 312.685 1,30 10 Rumunija 21.529.967 2,54 10 Italija 206,2

11 Italija - Italia 301.340 1,25 11 Holandija 17.084.719 2,02 11 Švajcarska 199,5

12 Velika Britanija - United Kingdom244.820 1,02 12 Belgija 11.491.346 1,36 12 Andora 183,1

13 Rumunija - Romania 238.391 0,99 13 Portugal 10.839.514 1,28 13 Kosovo 174,1

14 Bjelorusija - Belarus 207.600 0,86 14 Grčka 10.768.477 1,27 14 Češka Republika 135,4

15 Grčka - Greece 131.957 0,55 15 Češka Republika 10.674.723 1,26 15 Kipar 132,1

16 Bugarska - Bulgaria 110.879 0,46 16 Švedska 9.960.487 1,18 16 Danska 130,1

17 Island - Iceland 103.000 0,43 17 Mađarska 9.850.845 1,16 17 Poljska 123,1

18 Mađarska - Hungary 93.030 0,39 18 Azerbejdžan 9.961.396 1,18 18 Portugal 117,7

19 Portugal - Portugal 92.090 0,38 19 Bjelorusija 9.549.747 1,13 19 Azerbejdžan 115,0

20 Azerbejdžan 86.600 0,36 20 Austrija 8.754.413 1,03 20 Slovačka 111,1

21 Austrija - Austria 83.871 0,35 21 Švajcarska 8.236.303 0,97 21 Mađarska 105,9

22 Češka Republika - Czech Republic78.867 0,33 22 Bugarska 7.101.510 0,84 22 Albanija 106,0

23 Srbija - Serbia 77.474 0,32 23 Srbija 7.111.024 0,84 23 Austrija 104,4

24 Irska - Ireland 70.273 0,29 24 Danska 5.605.948 0,66 24 Francuska 104,2

25 Gruzija 69.700 0,29 25 Finska 5.518.371 0,65 25 Moldavija 102,6

26 Litvanija - Lithuania 65.300 0,27 26 Slovačka 5.445.829 0,64 26 Armenija 102,4

27 Latvija - Latvia 64.589 0,27 27 Norveška 5.320.045 0,63 27 Turska 103,2

28 Hrvatska - Croatia 56.594 0,24 28 Irska 5.011.102 0,59 28 Slovenija 97,3

29 Bosna i Hercegovina - Bosnia and Herzegovina51.197 0,21 29 Gruzija 4.926.330 0,58 29 Španija 96,9

30 Slovačka - Slovakia 49.035 0,20 30 Hrvatska 4.292.095 0,51 30 Srbija 91,8

31 Estonija - Estonia 45.228 0,19 31 Bosna i Hercegovina 3.856.181 0,46 31 Rumunija 90,3

32 Danska - Denmark 43.094 0,18 32 Moldavija 3.474.121 0,41 32 Makedonija 81,8

33 Holandija - Netherlands 41.543 0,17 33 Armenija 3.045.191 0,36 33 Grčka 81,6

34 Švajcarska - Switzerland 41.277 0,17 34 Albanija 3.047.987 0,36 34 Hrvatska 75,8

35 Moldavija - Moldova 33.851 0,14 35 Litvanija 2.823.859 0,33 35 Bosna i Hercegovina 75,3

36 Belgija - Belgium 30.528 0,13 36 Makedonija 2.103.721 0,25 36 Ukrajina 73,0

37 Armenija 29.743 0,12 37 Slovenija 1.972.126 0,23 37 Gruzija 70,7

38 Albanija - Albania 28.748 0,12 38 Latvija 1.944.643 0,23 38 Irska 71,3

39 Makedonija - Macedonia 25.713 0,11 39 Kosovo 1.895.249 0,22 39 Bugarska 64,0

40 Slovenija - Slovenia 20.273 0,08 40 Estonija 1.251.581 0,15 40 Crna gora 46,5

41 Crna gora - Montenegro 13.812 0,06 41 Kipar 1.221.549 0,14 41 Bjelorusija 46,0

42 Kosovo - Kosovo 10.887 0,05 42 Crna gora 642.550 0,08 42 Litvanija 43,2

43 Kipar - Cyprus 9.250 0,04 43 Luksemburg 594.130 0,07 43 Latvija 30,1

44 Luksemburg - Luxembourg2.586 0,01 44 Malta 416.338 0,05 44 Estonija 27,7

45 Andora - Andorra 468 0,00 45 Island 339.747 0,04 45 Švedska 22,1

46 Malta - Malta 316 0,00 46 Andora 85.702 0,01 46 Norveška 16,4

47 Lihtenštajn - Liechtenstein 160 0,00 47 Lihtenštajn 38.244 0,00 47 Finska 16,3

48 San Marino - San Marino 61 0,00 48 San Marino 33.537 0,00 48 Rusija 8,3

49 Monako - Monaco 2 0,00 49 Monako 30.645 0,00 49 Island 3,3

EVROPA 24.070.620 100,0 EVROPA 847.029.760 100,0 EVROPA 35,2

stanovništvopovršina gustina

nas.DRŽAVA DRŽAVA DRŽAVA

56

Mapa 1. Stanovništvo Evrope 2017.

57

Mapa 2. Gustina naseljenosti u Evropi 2017.

58

Tabela 2. STAROSNA STRUKTURA STANOVNIŠTVA u %

M Ž ukupno M Ž ukupno M Ž ukupno

1 Kosovo 25,2 24,8 25,0 1 Kipar 74,1 70,5 72,3 1 Monako 29,5 34,8 32,2

2 Turska 25,1 24,3 24,7 2 Bosna i Hercegovina 74,3 70,4 72,3 2 Njemačka 19,8 24,3 22,1

3 Azerbejdžan 24,7 21,2 22,9 3 Azerbejdžan 70,1 70,7 70,4 3 Italija 19,2 23,7 21,5

4 Irska 22,0 21,0 21,5 4 Crna gora 72,8 66,7 69,8 4 Grčka 18,8 22,9 20,9

5 Island 20,8 20,0 20,4 5 Andora 70,2 69,7 70,0 5 Finska 18,6 23,5 21,1

6 Armenija 20,8 17,2 18,9 6 Albanija 69,5 70,7 70,1 6 Švedska 18,7 21,8 20,3

7 Francuska 19,4 17,7 18,5 7 Armenija 69,9 69,6 69,7 7 Estonija 14,4 24,6 19,8

8 Albanija 19,3 16,8 18,0 8 Slovačka 71,6 67,3 69,4 8 Litvanija 14,4 24,2 19,7

9 Moldavija 19,2 17,2 18,2 9 Moldavija 70,7 67,8 69,2 9 San Marino 18,1 20,9 19,6

10 Norveška 18,3 17,7 18,0 10 Bjelorusija 72,2 66,7 69,3 10 Latvija 13,9 24,4 19,5

11 Gruzija 19,8 16,5 18,1 11 Makedonija 70,6 68,2 69,4 11 Portugal 16,3 22,4 19,4

12 Velika Britanija 18,1 17,0 17,5 12 Rumunija 71,2 67,4 69,2 12 Francuska 17,2 21,7 19,5

13 Švedska 17,9 16,9 17,4 13 Rusija 71,3 66,2 68,6 13 Austrija 17,1 21,4 19,3

14 Makedonija 17,9 16,5 17,2 14 Poljska 70,6 66,3 68,4 14 Malta 17,7 21,4 19,6

15 Belgija 17,9 16,5 17,2 15 Ukrajina 70,7 65,6 67,9 15 Bugarska 16,0 22,4 19,3

16 Rusija 19,0 15,5 17,1 16 Luksemburg 69,5 66,9 68,2 16 Danska 17,5 20,9 19,2

17 Luksemburg 17,2 16,3 16,8 17 Slovenija 69,5 65,0 67,2 17 Slovenija 16,4 22,4 19,5

18 Danska 17,1 15,7 16,4 18 Lihtenštajn 67,4 67,3 67,3 18 Hrvatska 16,0 22,4 19,3

19 Holandija 17,0 15,9 16,4 19 Turska 68,2 67,3 67,8 19 Mađarska 15,1 22,7 19,0

20 Finska 17,1 15,8 16,4 20 Kosovo 68,8 66,5 67,7 20 Češka Republika 16,0 21,8 19,0

21 Estonija 17,8 14,8 16,2 21 Srbija 69,0 65,2 67,1 21 Belgija 16,4 20,7 18,6

22 Bjelorusija 17,4 14,3 15,8 22 Hrvatska 68,9 64,3 66,5 22 Holandija 17,2 20,3 18,7

23 Kipar 15,7 15,5 15,6 23 Švajcarska 68,0 65,5 66,7 23 Srbija 15,6 21,1 18,4

24 Ukrajina 17,5 14,2 15,8 24 Austrija 68,3 65,2 66,7 24 Švajcarska 16,2 20,0 18,1

25 Portugal 16,3 14,4 15,3 25 Španija 68,4 64,9 66,6 25 Velika Britanija 16,3 19,8 18,0

26 San Marino 16,7 13,8 15,2 26 Mađarska 69,0 63,7 66,2 26 Španija 15,6 20,3 18,0

27 Španija 16,0 14,8 15,4 27 Bugarska 68,6 63,8 66,1 27 Lihtenštajn 16,1 18,7 17,4

28 Lihtenštajn 16,6 14,0 15,3 28 Češka Republika 68,1 63,7 65,9 28 Norveška 15,2 18,2 16,7

29 Slovačka 16,0 14,4 15,2 29 Gruzija 67,1 64,8 65,9 29 Poljska 13,7 19,8 16,9

30 Crna gora 15,0 15,2 15,1 30 Malta 66,8 64,0 65,4 30 Rumunija 13,6 19,0 16,4

31 Švajcarska 15,8 14,5 15,2 31 Latvija 69,2 62,0 65,3 31 Ukrajina 11,8 20,2 16,3

32 Češka Republika 15,8 14,5 15,2 32 Irska 65,9 65,0 65,5 32 Gruzija 13,1 18,6 16,0

33 Malta 15,5 14,6 15,0 33 Litvanija 68,9 62,3 65,3 33 Andora 15,4 15,8 15,6

34 Latvija 16,9 13,7 15,1 34 Island 65,7 64,6 65,2 34 Luksemburg 13,3 16,7 15,0

35 Litvanija 16,7 13,6 15,0 35 Norveška 66,5 64,1 65,3 35 Slovačka 12,3 18,4 15,4

36 Mađarska 15,9 13,6 14,7 36 Njemačka 66,8 63,5 65,1 36 Crna gora 12,2 18,0 15,1

37 Andora 14,4 14,4 14,4 37 Grčka 66,6 64,0 65,3 37 Bjelorusija 10,3 19,0 15,0

38 Poljska 15,7 13,9 14,8 38 Portugal 67,4 63,2 65,3 38 Island 13,5 15,4 14,4

39 Srbija 15,3 13,7 14,5 39 San Marino 65,2 65,3 65,2 39 Bosna i Hercegovina 11,6 17,1 14,4

40 Bugarska 15,4 13,8 14,6 40 Holandija 65,9 63,9 64,9 40 Rusija 9,7 18,3 14,3

41 Rumunija 15,2 13,6 14,4 41 Italija 66,3 63,4 64,8 41 Makedonija 11,6 15,3 13,4

42 Hrvatska 15,2 13,3 14,2 42 Velika Britanija 65,7 63,2 64,4 42 Irska 12,1 14,0 13,1

43 Austrija 14,7 13,4 14,0 43 Belgija 65,7 62,8 64,3 43 Moldavija 10,1 15,0 12,6

44 Grčka 14,6 13,1 13,8 44 Danska 65,4 63,4 64,4 44 Kipar 10,2 14,0 12,1

45 Italija 14,5 12,9 13,6 45 Estonija 67,8 60,6 63,9 45 Albanija 11,3 12,5 11,9

46 Bosna i Hercegovina 14,1 12,5 13,3 46 Finska 64,3 60,7 62,5 46 Armenija 9,4 13,2 11,3

47 Slovenija 14,1 12,6 13,3 47 Švedska 63,4 61,3 62,3 47 Turska 6,7 8,4 7,5

48 Njemačka 13,4 12,3 12,8 48 Francuska 63,4 60,6 62,0 48 Kosovo 5,9 8,7 7,3

49 Monako 11,3 10,1 10,7 49 Monako 59,2 55,1 57,1 49 Azerbejdžan 5,1 8,1 6,6

EVROPA 16,2 14,5 15,3 EVROPA 68,3 65,1 66,6 EVROPA 14,5 19,4 17,0

više od 65 godina15-65 godinado 15 godinaDRŽAVA DRŽAVA DRŽAVA

59

Stope maskuliniteta

Srednja starost i očekivani životni vijek

Prosječna srednja starost stanovništva najveća je u Monaku i iznosi 52,4 godine. Iznad

40 godina prosječne srednje starosti ima još trideset i tri zemlja Evrope.

Najmanja prosječna srednja starost, 28,7 godina je na Kosovu. Prosječna srednja

starost u Bosni i Hercegovini je 41,7 godina.

Očekivani životni vijek u evropskim zemaljama kreće se u rasponu od 70,7 godine u

Moldaviji do 89,5 godina u Monaku. Prosječni životni vijek iznad 80 godina imaju i

stanovnici San Marina, Islanda, Andore, Švajcarske, Luksemburga, Italije, Švedske,

Lihtenštajna, Francuske, Norveške, Španije, Austrije, Holandije, Belgije, Finske, Irske,

Njemačke, Velike Britanije, Grčke i Malte, dok se u Rusiji i već pomenutoj Moldaviji

srednja granica životnog vijeka ne očekuje preko 71 godine.

Samo u Monaku, San Marinu, Islandu, Andori, Švajcarskoj i Švedskoj i muškarci i

žene imaju očekivani životni vijek preko 80 godina.

U Bosni i Hercegovini srednja granica životnog vijeka je oko 76,7 godine, gdje žene

očekuju duži životni vijek od muškaraca.

Zemlje Andora, Island, Norveška, Luksemburg, Irska, Švedska, Kosovo, Kipar i

Turska imaj stopu maskuliniteta ukupnog stanovništva veću od 1, što znači da je u

navedenoj državi veći broj muškaraca od žena.

Bosna i Hercegovina ima stopu maskuliniteta ukupnog stanovništva 0,95, odnosno

manju od 1, znači u prosjeku veći broj žena od muškaraca.

60

Tabela 3. SREDNJA STAROST STANOVNIŠTVA i OČEKIVANI ŽIVOTNI VIJEK

M Ž ukupno M Ž ukupno

1 Monako 51,10 53,70 52,40 1 Monako 85,60 93,50 89,50

2 Njemačka 45,70 47,90 46,80 2 San Marino 80,70 86,10 83,30

3 Italija 44,00 46,20 45,10 3 Island 80,90 85,30 83,00

4 San Marino 43,10 45,10 44,20 4 Andora 80,60 85,10 82,80

5 Grčka 43,10 45,30 44,20 5 Švajcarska 80,30 85,00 82,60

6 Slovenija 42,50 45,90 44,10 6 Luksemburg 79,80 84,90 82,30

7 Austrija 42,70 44,90 43,80 7 Italija 79,60 85,00 82,20

8 Andora 43,80 43,50 43,70 8 Švedska 80,20 84,10 82,10

9 Litvanija 39,50 46,70 43,40 9 Lihtenštajn 79,70 84,60 81,90

10 Latvija 39,50 46,60 43,30 10 Francuska 78,70 85,10 81,80

11 Lihtenštajn 41,70 44,10 42,90 11 Norveška 79,80 83,90 81,80

12 Hrvatska 40,80 44,80 42,70 12 Španija 78,70 84,90 81,70

13 Holandija 41,40 43,40 42,50 13 Austrija 78,90 84,30 81,50

14 Finska 40,80 44,30 42,40 14 Holandija 79,20 83,60 81,30

15 Bugarska 40,60 44,50 42,40 15 Belgija 78,40 83,70 81,00

16 Estonija 39,00 45,80 42,40 16 Finska 77,90 84,00 80,90

17 Srbija 40,70 44,00 42,30 17 Irska 78,50 83,20 80,80

18 Španija 41,20 43,60 42,30 18 Njemačka 78,40 83,10 80,70

19 Švajcarska 41,30 43,20 42,20 19 Velika Britanija 78,50 83,00 80,70

20 Danska 41,10 43,00 42,00 20 Grčka 77,90 83,30 80,50

21 Mađarska 39,90 44,10 41,80 21 Malta 78,00 82,80 80,40

22 Portugal 39,80 44,00 41,80 22 Danska 77,00 82,00 79,40

23 Češka Republika 40,40 43,00 41,70 23 Portugal 76,10 82,80 79,30

24 Bosna i Hercegovina 40,20 43,10 41,70 24 Kipar 75,80 81,60 78,70

25 Malta 40,40 42,70 41,50 25 Češka Republika 75,70 81,80 78,60

26 Belgija 40,20 42,70 41,40 26 Albanija 75,70 81,20 78,30

27 Švedska 40,20 42,20 41,20 27 Slovenija 74,60 82,00 78,20

28 Francuska 39,50 42,90 41,20 28 Poljska 73,70 81,70 77,60

29 Rumunija 39,30 42,10 40,70 29 Slovačka 73,50 80,90 77,10

30 Velika Britanija 39,30 41,70 40,50 30 Bosna i Hercegovina 73,70 80,00 76,70

31 Ukrajina 37,20 43,50 40,40 31 Estonija 71,90 81,70 76,70

32 Poljska 38,60 42,00 40,30 32 Gruzija 72,10 80,60 76,20

33 Crna gora 39,30 41,30 40,20 33 Makedonija 73,60 79,00 76,20

34 Slovačka 38,40 41,90 40,10 34 Hrvatska 72,70 79,20 75,90

35 Bjelorusija 36,80 42,90 39,80 35 Mađarska 72,20 79,80 75,90

36 Rusija 36,40 42,30 39,30 36 Srbija 72,60 78,50 75,50

37 Luksemburg 38,60 39,90 39,20 37 Rumunija 71,70 78,80 75,10

38 Norveška 38,40 40,00 39,10 38 Litvanija 69,50 80,60 74,90

39 Gruzija 35,10 40,70 38,00 39 Turska 72,50 77,30 74,80

40 Makedonija 36,40 38,60 37,50 40 Armenija 71,40 78,30 74,60

41 Irska 36,10 36,80 36,40 41 Bugarska 71,20 78,00 74,50

42 Kipar 35,10 38,00 36,40 42 Latvija 69,90 79,30 74,50

43 Island 35,70 36,90 36,30 43 Bjelorusija 67,20 78,60 72,70

44 Moldavija 34,50 38,30 36,30 44 Azerbejdžan 69,50 75,80 72,50

45 Armenija 32,80 36,50 34,60 45 Ukrajina 67,10 76,90 71,80

46 Albanija 31,20 33,80 32,50 46 Rusija 65,00 76,80 70,80

47 Azerbejdžan 29,30 32,60 30,90 47 Moldavija 66,90 74,80 70,70

48 Turska 30,10 31,00 30,50 48 Crna gora NA NA NA

49 Kosovo 28,30 29,00 28,70 49 Kosovo NA NA NA

DRŽAVAsrednja starost

DRŽAVAočekivani životni vijek

61

Mapa 3. Srednja starost stanovništva u Evropi 2016.

62

Mapa 4. Očekivani životni vijek

63

Tabela 4. STOPA MASKULINITETA, UMRLE DOJENČADI I FERTILITETA

DRŽAVAstopa

maskulinitetaDRŽAVA

stopa

umrle

dojenčadi

DRŽAVAstopa

fertiliteta

1 Andora 1,06 1 Azerbejdžan 24,70 1 Francuska 2,07

2 Island 1,01 2 Turska 18,20 2 Turska 2,03

3 Albanija 0,98 3 Gruzija 15,60 3 Island 2,00

4 Azerbejdžan 0,98 4 Armenija 13,10 4 Irska 1,97

5 Irska 1,00 5 Albanija 12,30 5 Azerbejdžan 1,89

6 Norveška 1,02 6 Moldavija 12,30 6 Velika Britanija 1,88

7 Švedska 1,00 7 Rumunija 9,60 7 Švedska 1,88

8 Lihtenštajn 0,99 8 Hrvatska 9,50 8 Norveška 1,85

9 Holandija 0,98 9 Bugarska 8,50 9 Holandija 1,78

10 Malta 0,99 10 Kipar 8,10 10 Belgija 1,78

11 Velika Britanija 0,99 11 Ukrajina 8,00 11 Gruzija 1,76

12 Danska 0,97 12 Makedonija 7,50 12 Finska 1,75

13 San Marino 0,94 13 Rusija 6,90 13 Danska 1,73

14 Turska 1,01 14 Srbija 5,90 14 Lihtenštajn 1,69

15 Luksemburg 1,01 15 Bosna i Hercegovina 5,60 15 Armenija 1,64

16 Monako 0,95 16 Latvija 5,30 16 Luksemburg 1,61

17 Njemačka 0,97 17 Slovačka 5,20 17 Rusija 1,61

18 Švajcarska 0,97 18 Mađarska 5,00 18 Makedonija 1,60

19 Grčka 0,95 19 Grčka 4,60 19 Estonija 1,60

20 Belgija 0,97 20 Poljska 4,50 20 Litvanija 1,59

21 Kipar 1,04 21 San Marino 4,40 21 Moldavija 1,57

22 Finska 0,97 22 Portugal 4,40 22 Švajcarska 1,56

23 Francuska 0,96 23 Velika Britanija 4,30 23 Malta 1,55

24 Austrija 0,96 24 Lihtenštajn 4,30 24 Ukrajina 1,54

25 Makedonija 0,99 25 Danska 4,00 25 Monako 1,53

26 Italija 0,93 26 Slovenija 4,00 26 Portugal 1,53

27 Španija 0,98 27 Estonija 3,80 27 Albanija 1,51

28 Kosovo 1,06 28 Litvanija 3,80 28 Latvija 1,51

29 Češka Republika 0,97 29 Irska 3,70 29 San Marino 1,50

30 Srbija 0,95 30 Švajcarska 3,60 30 Španija 1,50

31 Portugal 0,96 31 Andora 3,60 31 Bjelorusija 1,48

32 Slovenija 0,95 32 Holandija 3,60 32 Kipar 1,47

33 Rumunija 0,95 33 Bjelorusija 3,60 33 Austrija 1,47

34 Bugarska 0,95 34 Malta 3,50 34 Bugarska 1,46

35 Crna gora 0,99 35 Luksemburg 3,40 35 Češka Republika 1,45

36 Armenija 0,94 36 Austrija 3,40 36 Njemačka 1,45

37 Poljska 0,94 37 Njemačka 3,40 37 Mađarska 1,45

38 Hrvatska 0,93 38 Belgija 3,40 38 Srbija 1,44

39 Bosna i Hercegovina 0,95 39 Španija 3,30 39 Italija 1,44

40 Gruzija 0,92 40 Italija 3,30 40 Grčka 1,43

41 Moldavija 0,95 41 Francuska 3,30 41 Slovačka 1,40

42 Slovačka 0,94 42 Češka Republika 2,60 42 Hrvatska 1,40

43 Mađarska 0,91 43 Švedska 2,60 43 Andora 1,40

44 Estonija 0,88 44 Finska 2,50 44 Slovenija 1,35

45 Litvanija 0,86 45 Norveška 2,50 45 Poljska 1,35

46 Ukrajina 0,86 46 Island 2,10 46 Rumunija 1,35

47 Latvija 0,85 47 Monako 1,80 47 Bosna i Hercegovina 1,30

48 Bjelorusija 0,87 48 Crna gora NA 48 Crna gora NA

49 Rusija 0,86 49 Kosovo NA 49 Kosovo NA

64

Mapa 5. Stopa maskuliniteta ukupnog stanovništva u Evropi 2016.

65

Mapa 6. Stopa prirodnog priraštaja u Evropi

66

Mapa 7. Stopa rasta stanovništva Evrope 2016.

67

Stopa fertiliteta, odnosno prosječan broj živorođene djece od jedne majke, se kreće od 1,30 u

Bosni i Hercegovini do 2,07 u Francuskoj.

Stopa umrle dojenčadi kreće se u rasponu od 1,80 (Monako) pa sve do 24,70 u Azerbejdžanu.

Najveću stopu umrle dojenčadi kod zemalja "zapadne Evrope" ima San Marino i iznosi 4,40.

Velike stope su i u Turskoj (18,20), te u Gruziji (15,60). Stopa umrle dojenčadi u Bosni i

Hercegovini je 5,60.

Zemlje koje bilježe najveću stopu migracije (najveći priliv stanovnika iz drugih zemalja) su

Luksemburg sa stopom od 15,50, zatim Kipar (8,70), Španija (7,80) itd.

Negativnu stopu migracije ima 14 zemalja, a najizraženija je u Moldaviji i iznosi -9,40. Sve

zemlje koje imaju negativnu stopu migracije pripadaju zemljama Kavkaza, istočne i srednje

Evrope.

Bosna i Hercegovina nalazi se na trideset i šestom mjestu po stopi migracije koja iznosi

-0,40.

Na stopu rasta stanovništva osim prirodnog priraštaja utiču i migracije, tako da zemlje sa

negativnom stopom prirodnog priraštaja ne moraju imati i negativnu stopu rasta

stanovništva. Najveća stopa rasta je u Luksemburgu 2,00, dok je ta stopa iznad 1 na Kipru,

Irskoj, Islandu i Norveškoj.

Čak 19 zemalja ima negativnu stopu rasta, što znači da se ukupan broj stanovnika u tim

zemljama smanjuje. Najmanja stopa rasta je u Latviji, Litvaniji i Moldaviji i iznosi -1,10%.

Stopa rasta u Bosni i Hercegovini je -0,20 što znači da se ukupna broj stanovnika smanjuje.

Stope vitalne statistike su stope nataliteta i mortaliteta, kao i njihova razlika, odnosno stopa

prirodnog priraštaja.

Najveću stopu nataliteta imaju Azerbejdžan 15,8, odnosno Turska 15,7, a veliku stopu ima

još i Irska (14,10). Najmanja stopa nataliteta je u Monaku (6,60), te u Andori (7,50), dok stope

ispod 9 imaju i Italija, Grčka, Slovenija, Bosna i Hercegovina, Njemačka, Bugarska, Rumunija,

Hrvatska i San Marino.

Stopa mortaliteta najveća je u Litvaniji i iznosi 14,60, a slijede Bugarska i Latvija sa 14,50 ,

zatim Ukrajina sa 14,40. Najmanju stopu mortaliteta bilježi Turska sa 6,00, a slijede Island sa

6,40, Irska sa 6,60, Albanija i Kipar sa 6,80. Stopa mortaliteta u Bosni i Hercegovini je 10,00.

Stopu prirodnog priraštaja iznad 9 ima samo Turska (9,70), dok negativnu stopu ima čak 24

zemalje, a najmanja je u Bugarskoj i iznosi -5,80. Bosna i Hercegovina ima negativnu stopu

prirodnog priraštaja i iznosi 1,20.

Stope vitalne statistike

Stopa rasta stanovništva

Stopa fertiliteta

Stopa migracije

Stopa umrle dojenčadi

68

Tabela 5. STOPE VITALNE STATISTIKE

1 Turska 15,70 6,00 9,702 Azerbejdžan 15,80 7,10 8,703 Irska 14,10 6,60 7,504 Island 13,70 6,40 7,305 Albanija 13,20 6,80 6,406 Kipar 11,30 6,80 4,507 Luksemburg 11,50 7,30 4,208 Norveška 12,20 8,10 4,109 Armenija 12,90 9,40 3,50

10 Lihtenštajn 10,40 7,40 3,0011 Francuska 12,20 9,30 2,9012 Velika Britanija 12,10 9,40 2,7013 Švedska 12,10 9,40 2,7014 Makedonija 11,40 9,20 2,2015 Švajcarska 10,50 8,30 2,2016 Holandija 10,90 8,90 2,0017 Belgija 11,30 9,70 1,6018 Gruzija 12,30 10,90 1,4019 Malta 10,10 9,40 0,7020 Finska 10,70 9,90 0,8021 Andora 7,50 7,30 0,2022 Crna gora 10,00 9,70 0,3023 Španija 9,20 9,10 0,1024 Danska 10,50 10,30 0,20

25 San Marino 8,60 8,70 -0,1026 Slovačka 9,70 9,90 -0,2027 Austrija 9,50 9,60 -0,10

28 Poljska 9,50 10,40 -0,9029 Moldavija 11,50 12,60 -1,1030 Češka Republika 9,30 10,50 -1,2031 Bosna i Hercegovina 8,80 10,00 -1,2032 Italija 8,60 10,40 -1,8033 Portugal 9,00 11,10 -2,1034 Estonija 10,10 12,60 -2,5035 Rusija 11,00 13,50 -2,5036 Grčka 8,40 11,30 -2,9037 Bjelorusija 10,30 13,20 -2,9038 Rumunija 8,90 12,00 -3,1039 Monako 6,60 9,80 -3,2040 Hrvatska 8,90 12,20 -3,3041 Njemačka 8,60 11,70 -3,1042 Slovenija 8,20 11,60 -3,4043 Mađarska 9,00 12,80 -3,8044 Ukrajina 10,30 14,40 -4,1045 Litvanija 9,90 14,60 -4,7046 Latvija 9,70 14,50 -4,8047 Srbija 9,00 13,60 -4,6048 Bugarska 8,70 14,50 -5,8049 Kosovo NA NA NA

DRŽAVA

stope vitalne statistike

stopa

nataliteta

stopa

mortaliteta

stopa

prirodnog

priraštaja

69

Mapa 8. Stopa umrle dojenčadi 2016.

70

Tabela 6. STOPA RASTA STANOVNIŠTVA I STOPA MIGRACIJE

1 Luksemburg 2,00 1 Luksemburg 15,50

2 Kipar 1,30 2 Kipar 8,70

3 Irska 1,20 3 Španija 7,80

4 Island 1,10 4 San Marino 7,50

5 Norveška 1,00 5 Norveška 5,90

6 Azerbejdžan 0,90 6 Belgija 5,40

7 Turska 0,50 7 Švedska 5,30

8 Španija 0,80 8 Austrija 4,80

9 Lihtenštajn 0,80 9 Lihtenštajn 5,00

10 Švedska 0,80 10 Švajcarska 4,70

11 San Marino 0,70 11 Monako 5,70

12 Belgija 0,70 12 Island 4,00

13 Švajcarska 0,70 13 Irska 4,00

14 Velika Britanija 0,50 14 Italija 3,70

15 Austrija 0,50 15 Finska 2,90

16 Francuska 0,40 16 Portugal 2,50

17 Holandija 0,40 17 Velika Britanija 2,50

18 Finska 0,40 18 Češka Republika 2,30

19 Albanija 0,30 19 Grčka 2,30

20 Malta 0,30 20 Danska 2,10

21 Italija 0,20 21 Malta 2,00

22 Danska 0,20 22 Holandija 1,90

23 Makedonija 0,20 23 Rusija 1,70

24 Monako 0,20 24 Njemačka 1,50

25 Češka Republika 0,10 25 Mađarska 1,30

26 Andora 0,00 26 Francuska 1,10

27 Portugal 0,00 27 Bjelorusija 0,70

28 Slovačka 0,00 28 Slovenija 0,40

29 Grčka -0,10 29 Slovačka 0,10

30 Gruzija 0,00 30 Andora 0,00

31 Rusija -0,10 31 Srbija 0,00

32 Poljska -0,10 32 Azerbejdžan 0,00

33 Bosna i Hercegovina -0,20 33 Ukrajina 0,0

34 Njemačka -0,20 34 Rumunija -0,20

35 Armenija -0,20 35 Bugarska -0,30

36 Bjelorusija -0,20 36 Bosna i Hercegovina -0,40

37 Mađarska -0,30 37 Poljska -0,40

38 Slovenija -0,30 38 Makedonija -0,50

39 Rumunija -0,30 39 Turska -4,50

40 Crna gora -0,30 40 Hrvatska -1,70

41 Ukrajina -0,40 41 Gruzija -1,60

42 Srbija -0,50 42 Estonija -3,20

43 Hrvatska -0,50 43 Albanija -3,30

44 Estonija -0,60 44 Armenija -5,70

45 Bugarska -0,60 45 Latvija -6,10

46 Moldavija -1,10 46 Litvanija -6,10

47 Litvanija -1,10 47 Moldavija -9,40

48 Latvija -1,10 48 Crna gora NA49 Kosovo NA 49 Kosovo NA

stopa

migracijeDRŽAVADRŽAVA

stopa

rasta stanovništva

71

Mapa 9.Stopa feriliteta u Evropi 2016.

72

Koeficijent dobne ovisnosti

Visok koeficijent dobne ovisnosti mladih znači istodobno da dotična zemlja ima

mlađu radnu snagu u odnosu na zemlju u kojoj je taj koeficijent nizak.

Najveći koeficijent dobne ovisnosti mladih imaju Turska 38,4%, Irska 33,4%,

Azerbejdžan 32% i island 30,8% a najmanji je u Njemačkoj 19,9%.

Starenje stanovništva ogleda se u smanjivanju broja i udjela mladog (do 19 godina

starosti) te porastu broja i udjela starog (iznad 60 godina starosti) u ukupnom

stanovništvu.

Koeficijent dobne ovisnosti starih najveći je u Italiji 35,1%, Njemačkoj 32,1% i Finskoj

32%, dok je najmanji u Turskoj 11,7% i Azerbejdžanu 8%.

Bosna i Hercegovna se nalazi na četrdeset i trećem mjestu sa koeficijentom dobne

ovisnosti mladih (20,7%), a trideseta po koeficijentu dobne ovisnosti starih (23%).

Pismenost sa stopom 100% zastupljena je u devetnaest država, dok ostalih trideset

država ima manju stopu pismenosti.

U Bosni i Hercegovini stopa pismenosti muškaraca je 99,5% a žena 97,5% i tako je

rangirana na četrdesetom mjestu po stopi pismenosti.

Pismenost

73

Tabela 7. KOEFICIJENT DOBNE OVISNOSTI I STOPA PISMENOSTI

koeficijent

ovisnosti

mladih

koeficijent

ovisnosti

starijih

koeficijent moguće potpore ukupno M Ž ukupno

1 Andora NA NA NA NA 1 Andora 100,00 100,00 100,00

2 Kosovo NA NA NA NA 2 Austrija 100,00 100,00 100,00

3 Monako NA NA NA NA 3 Belgija 100,00 100,00 100,00

4 San Marino NA NA NA NA 4 Danska 100,00 100,00 100,00

5 Lihtenštajn NA NA NA NA 5 Finska 100,00 100,00 100,00

6 Francuska 29,1 30,2 3,3 59,2 6 Francuska 100,00 100,00 100,00

7 Švedska 27,4 31,1 3,1 58,5 7 Holandija 100,00 100,00 100,00

8 Finska 25,9 32,0 3,1 57,9 8 Irska 100,00 100,00 100,00

9 Italija 21,5 35,1 2,9 56,5 9 Island 100,00 100,00 100,00

10 Danska 26,3 29,7 3,4 56,0 10 Lihtenštajn 100,00 100,00 100,00

11 Velika Britanija 27,4 28,2 3,5 55,5 11 Luksemburg 100,00 100,00 100,00

12 Belgija 26,2 28,0 3,6 54,2 12 Monako 100,00 100,00 100,00

13 Irska 33,4 20,3 4,9 53,8 13 Norveška 100,00 100,00 100,00

14 Estonija 24,8 28,9 3,5 53,7 14 Njemačka 100,00 100,00 100,00

15 Portugal 21,6 31,8 3,1 53,4 15 San Marino 100,00 100,00 100,00

16 Holandija 25,6 27,4 3,6 53,1 16 Slovačka 100,00 100,00 100,00

17 Grčka 22,2 30,5 3,3 52,7 17 Švajcarska 100,00 100,00 100,00

18 Latvija 23,1 29,4 3,4 52,5 18 Švedska 100,00 100,00 100,00

19 Norveška 27,3 24,8 4,0 52,1 19 Velika Britanija 100,00 100,00 100,00

20 Njemačka 19,9 32,1 3,1 52,1 20 Latvija 99,90 99,90 99,90

21 Bugarska 21,2 30,5 3,3 51,7 21 Azerbejdžan 99,90 99,70 99,80

22 Island 30,8 20,8 4,8 51,6 22 Estonija 99,80 99,80 99,80

23 Španija 22,5 28,5 3,5 51,0 23 Litvanija 99,80 99,80 99,80

24 Hrvatska 22,4 28,5 3,5 50,9 24 Gruzija 99,80 99,70 99,80

25 Turska 38,4 11,7 8,5 50,1 25 Poljska 99,90 99,70 99,80

26 Gruzija 28,1 21,9 4,6 50,0 26 Ukrajina 99,80 99,70 99,80

27 Litvanija 21,9 28,0 3,6 49,9 27 Bjelorusija 99,80 99,70 99,70

28 Češka Republika 22,6 26,9 3,7 49,5 28 Slovenija 99,70 99,70 99,70

29 Srbija 24,9 24,3 4,1 49,2 29 Armenija 99,70 99,60 99,70

30 Austrija 21,1 28,1 3,6 49,2 30 Rusija 99,70 99,60 99,70

31 Malta 21,4 27,3 3,7 48,8 31 Moldavija 99,70 99,10 99,40

32 Švajcarska 22,0 26,8 3,7 48,8 32 Hrvatska 99,70 98,90 99,30

33 Slovenija 21,9 26,8 3,7 48,7 33 Italija 99,40 99,00 99,20

34 Rumunija 22,8 25,2 4,0 48,0 34 Kipar 99,50 98,70 99,10

35 Crna gora 27,3 20,5 4,9 47,8 35 Mađarska 99,10 99,00 99,10

36 Mađarska 21,2 25,7 3,9 46,9 36 Češka Republika 99,00 99,00 99,00

37 Ukrajina 21,8 23,0 4,3 44,8 37 Rumunija 99,10 98,50 98,80

38 Albanija 26,0 18,1 5,5 44,0 38 Srbija 99,50 98,20 98,80

39 Poljska 21,4 22,5 4,5 43,9 39 Crna gora 99,50 98,00 98,70

40 Bjelorusija 23,2 20,6 4,9 43,8 40 Bosna i Hercegovina 99,50 97,50 98,50

41 Luksemburg 23,5 20,1 5,0 43,6 41 Bugarska 98,70 98,10 98,40

42 Bosna i Hercegovina 20,7 22,5 4,4 43,3 42 Španija 98,80 97,70 98,30

43 Rusija 24,2 19,4 5,2 43,1 43 Makedonija 98,80 96,80 97,80

44 Kipar 24,0 18,3 5,5 42,3 44 Grčka 98,50 96,90 97,70

45 Makedonija 23,8 17,7 5,6 41,6 45 Albanija 98,40 96,90 97,60

46 Slovačka 21,6 26,8 3,7 41,5 46 Portugal 97,10 94,40 95,70

47 Armenija 28,7 15,8 6,3 41,3 47 Turska 98,60 92,60 95,60

48 Azerbejdžan 32,1 8,0 12,4 40,2 48 Malta 93,10 95,80 94,40

49 Moldavija 21,2 13,4 7,5 34,5 49 Kosovo 96,60 87,50 91,90

DRŽAVA

Koeficijent dobne ovisnosti

DRŽAVA

Stopa pismenosti

74

Documents

STANOVNIŠTVO EVROPE 201zpr.ks.gov.ba/.../files/evropa_demografija_2016-2017_003.pdf · 2018-04-18 · kako stručnjacimatako i građanstvuda pronađuodgovore na pitanja kao štosu: