Strategji e Aftësimit Profesional · Strategji e Aftësimit Profesional ... qarkullimit të përgjithshëm ekonomik;3 Në rrethana kaq të vështira, Qeveria e Kosovës mbetet e

1

Strategji e Aftësimit Profesional

2012-2014

Rritja e cilësisë në Aftësimin Profesional të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies

Sociale

REPUBLIKA E KOSOVËS/REPUBLIKA KOSOVA/ REPUBLIC OF KOSOVA

QEVERIA E KOSOVËS / VLADA KOSOVA / GOVERNMENT OF KOSOVA MINISTRIA E PUNËS DHE E MIRËQENIES SOCIALE

MINISTARSTVO ZA RAD I SOCIJALNE ZAŠTITE

MINISTRY OF LABOUR AND SOCIAL WELFARE

2

Për informata shtesë lidhur me Strategjinë e Aftësimit Profesional, Planin Aksional dhe shërbimet e

aftësimit profesional ju lutem kontaktoni:

Jehona Rexha

Shefe e Divisionit të Aftësimit Profesional

Ministria e Punës dhe Mirëqenjes Sociale

Tel: +381 38 212 054

[email protected]

mailto:[email protected]

3

Parathënie

Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale – MPMS – ka miratuar Strategjinë Sektorale dhe Planin e

Veprimit 2011-2013, ku një nga Objektivat Strategjike është që “Të rritet shkalla e punësimit dhe të

përmirësohet aftësimi profesional, sipas kërkesave të tregut të punës”.

Kjo Strategji e Aftësimit Profesional e përgatitur me përkrahje të Projektit të Luxembourg

Cooperation “Ngritja e Aftësimit Profesional në Kosovë” është dhe një hap tutje e angazhimeve të

strukturave të Ministrisë dhe paraqet vizionet dhe planet e saj për shërbimet e aftësimit profesional

para partnerëve tanë dhe komunitetit të donatorëve. Porositë më kryesore që dëshirojmë të

përcjellim janë:

MPMS-ja është duke përmirësuar infrastrukturën për aftësime profesionale,

MPMS-ja dëshiron të rrisë efikasitetin e Departamentit, Divizionit dhe të Qendrave të Aftësimit e veçanërisht cilësinë e shërbimeve të aftësimit.

Ky dokument strategjik identifikon një sërë objektivash që duhet adresuar nga Ministria e Punës

dhe Mirëqenies Sociale lidhur me zhvillimin dhe promovimin e Aftësimit Profesional për të papunët

dhe të tjerët në Kosovë.

Gjatë tri viteve të ardhshme – 2012 to 2014 – MPMS-ja pret nga Divizioni për Aftësime

Profesionale dhe kryesisht nga Qendrat për Aftësime Profesionale që të përmirësojnë performancën

e tyre si ofrues të aftësimit duke filluar që nga identifikimi i qartë i vështirësive në ofrimin e aftësimit

profesional përfshirë dhe organizimin dhe administrimin e procesit; përfshirjes së cilësisë në ofrimin

e aftësimit profesional përmes akreditimit të programeve të aftësimit dhe të jenë ofrues kryesor i

aftësimeve; si dhe që QAP-të të jenë të hapura për një publik më të gjerë, sidomos për komunitetet

lokale.

Divizioni për Aftësime Profesionale duhet të luajë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e kornizës së

aftësimit profesional në Kosovë dhe të ketë rol udhëheqës në zhvillimin e aftësimit në nivel

kombëtar, përfshirë dhe identifikimin e prioriteteve kombëtare.

Dëshiroj të falënderoj grupet punuese dhe partnerët tanë në aftësime profesionale që kanë marrë

pjesë dhe kanë kontribuar në këtë Strategji, e veçanësrisht dua të falënderoj Dukatën e Madhe të

Luksemburgut për koordinimin dhe mbështetjen teknike gjatë këtij procesi.

4

5

Strategji e Aftësimit Profesional

2012-2014

Rritja e cilësisë në Arsimin Profesional të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenjes Sociale

Strategjia është përgatitur nga Divizioni i Aftësimit Profesional i Departamentit të Punës dhe

Punësimit të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale të Qeverisë së Republikës së Kosovës1

1 Strategjia është elaboruar pas një numri punëtorish me përfshirje të partnerëve dhe palëve të interesit të AAP-së në Kosovë me

mbështetje të Projektit të Luxembourg Cooperation “Ngritja e Aftësimit Profesional në Kosovë”.

6

Lista e shkurtesave

UA Udhëzim Administrativ

MATP/P Masat/Programet Aktive të Tregut të Punës

DPP Departamenti i Punës dhe Punësimit

DVV Organizatë e Aftësimit të të Rriturve në Kosovë

DP Divizioni i Punësimit

KEK Korniza Europiane e Kualifikimeve

SP Strategjia e Punësimit

ETF Fondacioni Europian i Trajnimit

BE Bashkimi Europian

ILO Organizata Ndërkombëtare e Punës

MAShT Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

MPMS Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale

OJQ Organizatë Joqeveritare

KKK Korniza Kombëtare e Kualifikimeve

ANT Analiza e Nevojave për Trajnime

AAP Arsimi dhe Aftësimi Profesional

AP Aftësimi Profesional

QAP Qendër e Aftësimit Profesional

UNDP Programi për Zhvillim i OKB-së

QeK Qendër e Kompetencës

ZKP Zyrat Komunale të Punësimit

KAAP Këshilli për Arsim dhe Aftësim Profesional

TNP Trajnim në Punë

ShPP Shërbimi Publik i Punësimit

KES Këshilli Ekonomik-Social

FA Fondi i Aftësimit

IPA Instrumnti i para-Anëtarësimit në BE

7

Misioni

“Shërbime të aftësimit professional, funksionale dhe kualitative që ofrojnë aftësi dhe

kompetenca për punë dhe punësim për fuqinë punëtore të Kosovës”

Vizioni 2012-2014

Rrjeti i Aftësimit Profesional i MPMS-së në qendrat e tyre të mirëmenaxhuara ofron aftësim

dhe riaftësim profesional për fuqinë punëtore të Kosovës dhe luan rol udhëheqës në

zhvillimet e aftësimit profesional në vend.

8

Përmbajtja

Faqet

Hyrje 9

Ambienti institucional, qëllimet, konteksti i politikave dhe ofrimi i AP-së 10

Korniza e zhvillimit të AP-së 13

Misioni, vizioni, objektivat dhe prioritetet e AP-së për periudhën 2012-2014 16

Çështjet kyçe 20

Plani i Veprimit 2012-2014 23

Përputhja e Masave dhe Aktiviteteve karshi nevojave zhvillimore të AP në MPMS 39

Anekset 44

9

Hyrje

Kosova po përballet me gjendje të vështirë ekonomike që ndikon në tregun e punës dhe që ngrit

sfida të mëdha për ngritje të cilësisë së fuqisë punëtore. Raporti Puna dhe Punësimi 2010 jep këto të

dhëna që përshkruajnë situatën:2

- 45.4% të regjistruarit e papunë paraqesin një shkallë të regjistrimit te papunësisë mesatarisht rreth 37-41% nga popullata ekonomikisht aktive.

- Shkalla e ulët e punësimit dhe punësimit të të rinjve janë në gjendje alarmuese - Afro 60% e te regjistruarve si te papune i referohen nivelit te kualifikimeve per nga arsimimi

si te “pa kualifikuar”. - Funksionimi i lidhjeve ndërmjet arsimit/aftësimit dhe tregut të punës është i dobët – ky

mesazh del nga numri i të papunëve me diplomë universitare; Sipas Raportit i fundit i BE jep këto të dhëna dhe komente që përshkruajn situatën:

- Rreth 9% e njerëzve në moshë pune kanë diplomë terciare universitare; - Punësimi informal është shumë i përhapur por i vështirë për t’u gjurmuar nga statistikat

zyrtare; - Krijimi i vendeve të punës është i vogël krahasuar me shifrat e papunësisë dhe patur

parasysh strukturën demografike të Kosovës, nuk siguron mundësi të mjaftueshme punësimi për të rinjtë;

- Pasiguria ekonomike dhe tregu disfunksional i punës janë pengesat kryesore për krijim të vendeve të punës dhe për zhvillim të sektorit privat;

- Kosova ende nuk ka të dhëna të sakta mbi numrin e studentëve dhe shkallën e punësimit të të diplomuarve;

- Ekonomia e tregut jofunksionale dhe rritja e dobët dhe e ulët ekonomike – GDP për kokë banori 9.7% të mesatares së BE-së;

- Sektori i ndërmarrjeve në Kosovë mbetet i dominuar nga mikro dhe ndërmarrjet e vogla. Rreth 99.7% e ndërmarrjeve punoësjnë më pak se 50 persona, duke kontribuar rreth 60% të qarkullimit të përgjithshëm ekonomik;3

Në rrethana kaq të vështira, Qeveria e Kosovës mbetet e përkushtuar që të përparojë drejt

ndryshimit gradual të kësaj situate në tregun e punës dhe që të krijojë mundësi më të mira punësimi.

Qeveria ka adaptuar dhe ka filluar të implementojë Strategjinë e Punësimit 2010-2012 si dhe

Strategjinë Sektorale dhe Planin e Veprimit 2011-2013. Që të dyja këto përqëndrohen në:

- Krijimin e mundësive të punësimit kryesisht përmes skemave të punëve publike; - Zhvillimin e masave aktive të punësimit;

Progresi në zhvillimin e politikave të punësimit synon të rinjtë, personat me aftësi të kufizuara,

përfituesit e asistencës sociale dhe njerëzit që jetojnë në varfëri. Departamenti i Punës dhe

Punësimit duhet të luajë një rol udhëheqës në implementimin e këtyre politikave të reja.

2 Raporti Puna dhe Punësimi 2010

3Shih Kosovë 2011 raporti i progresit, BE (com 2011)666

10

Ambienti institucional, qëllimet, konteksti i politikave dhe ofrimi i AP-së

DAP-i është përgjegjës për menaxhim të rrjetit të aftësimit profesional më të avansuar qeveritar në

Kosovë i përbërë nga tetë QAP-a dhe 6 Njësi Mobile të Trajnimit. Këto kanë punëtori që ofrojnë

kushte për trajnim në 30 profesione dhe rreth 80 anëtarë personeli me orar të plotë.

Rrjeti i QAP-ve ka një përvojë rreth dhjetëvejeçare në aftësimin e njerëzve (kryesisht të të rinjve)

duke qenë në këtë mënyrë një makinë për rimëkëmbjen e mëpastaj edhe zhvillimin e komuniteteve

lokale. QAP-at kanë kontribuar në mënyrë aktive në ringritjen e rajoneve të Kosovës gjatë viteve

2001-2005 falë përkrahjes së donatorët dhe menaxhimit direkt institucionale.

Që nga viti 2005 rrjeti ka arritur një numër hapash pozitivë:

- Punëtori dhe objekte të reja të QAP-ve (si në Prishtinë, Pejë , Ferizaj dhe Gjilan) të cilat u ndërtuan dhe po funksionojnë;

- Është zhvilluar më tej korniza ligjore e AP-së (së fundi u miratua UA për Fondin e Aftësimeve, etj.);

- Hartimi i mëtejmë dhe implementimi i kurrikulave të trajnimit, certifikimi, praktikat inovative (si p.sh. Trajnimi në Punë) si dhe trajnimi i drejtorëve dhe trajnerëve;

- Është investuar shumë në zhvillimin apo përmirësimin e shërbimeve të këshillimit dhe orientimit në karrierë;

- DPP/DAP arriti të adresojë nevojat më immediate dhe emergjente të QAP-ve;

Përkushtimi i MPMS-së për të shfrytëzuar rrjetin e QAP-ve si instrument i mbështetjes së

punësueshmërisë së fuqisë punëtore të Kosovës është i dukshëm dhe hapat e parë për formulim të

politikave tashmë janë bërë, siç edhe u pa në fjalët e hyrjes së këtij dokumenti.

Gjatë kësaj periudhe janë paraqitur disa sfida si:

- Pamundësia për të paguar shpenzimet e udhëtimit dhe një shumë minimale për ushqim u ka mohuar kandidatëve potencialë nga zonat rurale mundësinë e vijimit të trajnimeve;

- QAP-të janë fokusuar kryesisht në trajnimin e të papunëve të regjistruar dhe përjashtime bëhen kryesisht nën pilot-projekte të donatorëve ;

- Kapacitetet e trajnimit të QAP-ve nuk shfrytëzohen 100% dhe numri i punëkërkuesve të regjistruar të trajnuar ende nuk është i kënaqshëm;

- QAP-të po bëjnë përpjekje të mëdha në futjen në përdorimit të kritereve dhe kushteve të kualitetit gjatë implementimit të programeve por në mungesë të KKK-së kjo nuk ishte detyrë që mund të bëhet në nivel të kënaqshëm,

- Staf minimal për menaxhim të politikave të AP-së si dhe për implementim të tyre;

Në të njëjtën kohë është parë se të gjitha aktivitetet dhe angazhimet e DAP/QAP-ve janë bërë në një

ambient të centralizuar menaxherial që garanton llogaridhënie më të mirë për MPMS-në. Por tani

për tani është njëfarë pengese, por në të njëjtën kohë edhe njëfarë arsyetimi për mosshfrytëzim të

të gjitha praktikave të mundshme për shfrytëzim të qindpërqindtë të kapaciteteve të rrjetit të QAP-

ve.

Rrjeti i QAP-ve u themelua kryesisht me ndihmë të Qeverisë Daneze, ILO-s, BE-së, dhe Dukatës së

Madhe të Luksemburgut. Gjatë pesë vjetëve të fundit, donatori më i madh për AP ishte Dukata e

Madhe e Luksemburgut/Projekti i Luxembourg Cooperation i cili ka investuar më se 5.6 milionë Euro

në mbështetje dhe rrjetin e QAP-ve. Pjesa më e madhe e praktikave inovative zhvillimit të

11

kapaciteteve, pajisjeve të reja dhe të tjera në AP varen nga kontributet e donatorëve. Në të njëjtën

kohë, mosbesueshmëria e të dhënave dhe informative zyrtare bashkë me nivelin e madh të

informalitetit përbëjnë pengesë të rëndësishme për implementim të iniciativave të reja. Në

vazhdimësi ekziston nevoja për përmirësime të të gjitha aktiviteteve dhe qasjeve të menaxhimit dhe

implementimit. .

Shembujt e mëposhtëm ilustrojnë praktikat e sukseseshme të përkrahjes nga donatorët:

Skema e Aftësimit në Punë (ANP) e implementuar nga

DAP-i me mbështetje të projektit të Luxembourg

Cooperation (ku 125 punëkërkues kaluan nëpër

trajnime 3-mujore dhe 100 sosh në programe 1-

mujore) konsiderohet si pilotim i suksesshëm i

masave aktive të tregut të punës. Por në të njëjtën

kohë rekomandohen edhe disa përmirësime:

- Trajnim një-javor në aftësitë bazike në QAP-a

para se të bëhet trajnimi në kompani;

- Përgatitja dhe monitorimi i planeve

individuale të trajnimit për kandidatët duhet

të aplikohet rigorozisht dhe kjo kushtëzohet

me motivimin dhe kapacitetet e trajnerëve të

QAP-ve të cilëve u duhet kushtuar vëmendje;

- Një instrument për të siguruar seriozitetin e

ndërmarrjeve për të marrë pjesë në skema

mund të jetë edhe njëfarë kushtëzimi apo

bashkëfinancimi nga ana e tyre, që mbase do

të siguronte përkushtimin e tyre kohëgjatë

ndaj kandidatëve.

- Është vështirë të vërehet efekti i vërtetë i

aftësimit në punësim;

Burimi: Raporti i vlerësimit afatmesëm;

Luxembourg Cooperation, 06.2009

Subvencionet për punëkërkues nga zona të largëta apo nga grupe të cenuarame (transporti dhe ushqimi) u hoqën nga buxheti i QAP-ve për shkak të mungesës së mjeteve por mëpastaj u rishfaqën me ndihmën e disa projekteve të donatorëve gjatë kohëzgjatjes së atyre projekteve. Efektet pozitive të këtyre subvencioneve janë të dukshme dhe pa përkushtimin e MPMS-së që të vazhdojë me subvencione të tilla, këto grupe punëkërkuesish do të jenë të deprivuar nga mundësia e vijimit të kurseve në QAP-e më vonë edhe nga mundësitë për punësim. Kjo kufizon edhe rolin e QAP-ve si pika fokale komunitare/rajonale për ofrimin e mundësive të trajnimit dhe punësimit si dhe vende për ngritje individuale.

Burimi: Vizitat në terren, opinionet e ekspertëve dhe diskutimet gjatë punëtorive.

Viteve të fundit, përfaqësuesit e DAP-it janë anëtarë të strukturave menaxhuese të një numri

projektesh për AP të financuara nga donatorë të ndryshëm.Ekziston organizim dhe bashkëpunim

sistematik apo i strukturuar me donatorë në sferën e AP-së konform Rregullores për Kordinimin e

Donatorëve Nr. 04/2011.

Lista e temave të axhendës për zhvillimin e ofertës së AP-së nga MPMS-ja në të ardhmen mund të

rrumbullakësohet me rekomandimet që dalin nga punëtoritë.

Menaxhmenti i AP-së:

12

- Ngritja e kapaciteteve në të gjitha nivelet menaxheriale për përforcimin e kapaciteteve të tyre në hartimin e politikave e strategjive dhe për të përmirësuar aftësitë e tyre menaxheriale dhe programuese; përpjekje të veçanta duhet bërë në trajnimet për planifikim të efekteve si dhe për qëndrueshmëri të rezultateve;

- Koordinim më i mirë ndërmjet institucioneve dhe divizioneve të departamentit; - Iniciativat nga poshtë-lart duhet të përkrahen nga lidershipi i AP-së; - Duhet krijuara kapacitete për menaxhim të AP-së në nivel sistematik;

Koordinimi dhe përkrahja e donatorëve:

- Bashkëpunimi ndërmjet donatorëve dhe institucioneve të Kosovës jo gjithmonë ka pasur efektin e pritur, shpesh janë vërejtur duplifikime dhe mungesë të vazhdimësisë;

- Qeveria e Kosovës ka instaluar mekanizmat e koordinimit të donatorëve por megjithatë ka hapësirë që këto të bëhen funksionale ndërmjet Ministrive.

- Donatorët duhet të paraqesin praktika të mira në përfshirjen e të gjitha palëve të interesit në projektet e tyre.

- Efekti i trajnimit duhet të planifikohet, monitorohet dhe raportohet me kujdes; - Bashkëveprimi me bizneset, komunitetet lokale dhe me partnerët socialë duhet të jenë

pjesë e secilit trajnim të planifikuar;

Ofrimi (shpërndarja) i AP-së në QAP-a:

- Nevojitet përkrahje shtesë për ngritjen e aftësive profesionale të trajnerëve; hartimi i kurrikulave, instrumenteve të vlerësimit, sistemet e brendshme dhe të jashtme të sigurimit të cilësisë, etj.

- Duhet rritur numrin e kandidatëve në QAP-a; - Fushatat e ndërgjegjësimit (informimit) duhet të jenë prioritet i DAP-it/QAP-ve në procesin e

planifikimit vjetor; cilat janë kërkesat e punëdhënësve, si të gjetet trajnimi, si të kërkohet punë si dhe përgatitja për aplikim dhe të tjera

- Decentralizimi operacional/menaxherial i QAP-ve; - Pagesa e stafit të QAP-ve duhet të lidhet me performancën e tyre në punë;

Sigurisht se ka edhe shumë çështje të tjera që mund të dalin nga vlerësime të jashtme që

planifikohet të bëhen. Sfida është që në një situatë ku qasja sistematike është qëllim e jo instrument

madhor për menaxhim të ndryshimeve (sistemi i AAP-së ende është në proces të zhvillimit),

DAP/QAP-at të fillojnë me formësimin e qasjes së tyre në shpërndarjen e AP-së brenda një kornize e

cila përbëhet nga komponente të sistemit e ku më kryesorja është ajo e sigurimit të cilësisë.

Korniza e zhvillimit të AP-së

Parimet që përcaktojnë kornizën ekzistuese të AP-së në Kosovë dhe që çojnë tek ndryshimet e

pritura janë:

AP të bëhet atraktiv dhe i dobishëm për individët dhe shoqërinë

13

AP të bëhet i kuptueshëm për shfrytëzuesit – punëkërkuesit, bizneset, komunitetet lokale, individët,

etj

AP të bëhet llogaridhënës para shoqërisë

AP të jetë efektiv dhe efikas si dhe të garantojë cilësit të sistemit të aftësimit profesional në Kosovë

AP të bëhet gjithëpërfshirës për të gjithë.

Këto parime duhet të mbështeten me masa të ndryshme (investime, trajnime, marketing,etj.) në

mënyrë që të mund të përcillen dhe implementohen në vend. “Në Kosovë” duhet të kuptohet si një

ambient ku ndiqen dy axhenda: ajo zhvillimore (ku ndërtohen, funksionalizohen dhe implementohen

struktura, institucione dhe praktika të reja) dhe axhenda e reformave (ku strukturat e reja të

sapondërtuara, funksionalizuara dhe implementuara përpiqen të përmbushin standarde të

caktuara). Pra, Kosova duhet të zhvillohet por në të njëjtën kohë edhe duhet të përmbushë kërkesat

e praktikave të mira të BE-së.

AP të bëhet atraktiv dhe i dobishëm për individët dhe shoqërinë

Gjatë dhjetëvjetshit të fundit, arsimi ka marrë rol udhëheqës në ambientin e të mësuarit në Kosovë

që është e kuptueshme duke pasur parasysh kushtet gjatë dekadës së fundit të shekullit të kaluar

dhe faktin se kosovarët janë popull i ri në moshë (45% e popullsisë nën 30 vjeç). Vetëm në këto 4-5

vjetët e fundit janë bërë përpjekje të mjaftueshme nga Qeveria e Kosovës për të rifituar rëndësinë e

kësaj e sidomos të brezave të rinj. Nëse në fillet e tij, rrjeti i QAP-ve u themelua me qëllim që të

ndihmohet rimëkëmbja e Kosovës, tani roli i këtij rrjeti ka kaluar në ngritjen e aftësive dhe

kompetencave që u ndihmojnë individëve të punësohendhe në këtë mënyrë përkrahet cilësia e

fuqisë punëtore të Kosovës si dhe zhvillimi ekonomik i saj.

Ky ndryshim krijon disa sfida:

- QAP duhet të konkurojë karshi opcioneve të AAP-së për mësim të individëve; - QAP duhet t’u shpjegojë individëve dhe komuniteteve se ka dhe opcione të tjera të cilat

garantojnë punësim, e jo vetëm diplomat universitare; - QAP duhet të thyejë imazhin se mbështet vetëm punëkërkuesit e regjistruar; - QAP mund të përplotësojnë, vazhdojnë arritjet e mësimit paraprak të individëve apo mund

të jetë si njëfarë kursi i shpejtë për të kompensuar mungesën e arritjeve të tilla; - Punësueshmëria në të shumtën e rasteve varet nga kombinimi i arsimit dhe aftësimit; - Dhe së fundi, por jo më pak e rëndësishme, të gjitha profesionet janë njëjtë të rëndësishme

për zhvillimin e shoqërisë së Kosovës dhe të vetë individëve;

Promovimi dhe marketingu i rolit dhe rëndësisë së AP-së për Kosovën duhet të përjkrahet fuqimisht

me qëllim të ruajtjes dhe shpërndarjes së rezultateve të trajnimit të arritura nga QAP-at.

AP të bëhet i kuptueshëm për shfrytëzuesit – punëkërkuesit, bizneset, komunitetet lokale , individët

dhe të tjerë

Tani për tani, shfrytëzues kryesorë të shërbimeve të trajnimit të QAP-ve janë 2-5% e punëkërkuesve

të regjistruar dhe është shumë vështirë për të tjerët që të kuptojnë rolin si dhe të marrin vendim për

14

të vijuar këto trajnime. Dhe, nëse numrat shpjegojnë resurset e kufizuara në dispozicion, Qeveria e

Kosovës tani ka dëshmuar përkushtimin për të ndryshuar këtë gjendje duke siguruar mundësi

punësimi përmes masave aktive të tregut të punës. Në të njëjtën kohë, bizneset kosovare kanë

filluar t’u besojnë/punësojnë kandidatëve të QAP-ave – studimi i fundit tregon se ndërmjet 30-60%

të kandidatëve janë punësuar pas përfundimit të trajnimit

Për QAP-at kjo do të thotë se:

- QAP-at duhet të jenë të hapura për grupe të tjera në fokus e jo vetëm për punëkërkues; - Programet e ofruara nga QAP-at duhet të promovohen në komunitetet lokale e veçanërisht

tek bizneset lokale; besimi në QAP-a duhet të rikthehet; - QAP-at dhe QRP-të duhet të promovojnë opcionet e punësimit të komuniteteve dhe

individëve. Këshillimi dhe orientimi duhet të arrijë tek një audiencë më e gjërë. - Cilësia e procesit të trajnimit duhet të jetë e dukshme për shfrytëzuesit;

Në këto përpjekje institucionet e AP-së duhet të përkrahen fuqishëm nga partnerët socialë e

veçanërisht nga bizneset. Procesi i ndryshimit të kulturës së rekrutimit/punësimit të njerëzve që

tashmë ka filluar duhet përparojë edhe më shumë. Bizneset duhet të kenë njohuri si dhe të

shfrytëzojnë shërbimet e QAP-ve.

AP të bëhet llogaridhënës para shoqërisë

DAP-i dhe rrjeti i QAP-ve janë llogaridhënëse para MPMS-së dhe Qeverisë për punën që bëjnë, por

ka ende shumë hapësirë që ky parim të përcillet dhe implementohet edhe jashtë këtyre

institucioneve:

- Raporti vjetor për punën e bërë nga DAP/QAP-at duhet të përgatitet dhe dërgohet jo vetëm tek hierarkia por edhe tek komunitetet lokale/komunat dhe tek partnerët socialë;

- Shfrytëzimi i kapaciteteve të QAP-ave për trajnim, gradualisht të kalo`jë në 100% të orarit të punës;

- Kapacitetet menaxhuese dhe implementuese të udhëheqësisë së DAP/QAP-ave mund të zhvillohet dhe më tej;

- DPP/DAP mund të përgatisin dhe fusin në përdorim një sistem të decentralizuar të menaxhimit të performancës për këtë sektor;

- QAP-at duhet të provojnë të shfrytëzojnë mundësitë e gjenerimit të të hyrave vetanake dhe këto t’i ri-investojnë në përmirësim të trajnimit.

DPP-ja jep publikime shumë të mira dhe tani mund të shqyrtojë mundësinë se si këto informata t’i

diversifikojë dhe rregullojë për komunat, individët, bizneset dhe shoqrinë.

AP të jetë efektiv dhe efikas dhe të garantojë cilësi në kuadër të sistemit të aftësimit në Kosovë

Ky parim është shtytës i vazhdueshëm për AP-në. Dimensionet e saj specifike për Kosovën duhet të

kuptohen mirë. Edhe në strategjinë e kaluar të para 5 vjetëve është theksuar ky parim. Kjo nuk

domethënë se asgjë nuk është arritur. DAP/QAP-at kanë hartuar dhe vazhdimisht po rishikojnë

kurrikulat dhe shërbiemet përkrahëse *duke shkuar drejt “standardizimit”). Deri vonë, sfidë ishte që

pa një sistem të Kualifikimeve në Kosovë – është shumë e vështirë të futeshin në përdorim

instrumente bindëse të cilësisë e lëre më standardet.

15

Rasti i shfrytëzimit të infrastrukturës dhe trajnerëve ka tjetër natyrë. Për shkak të mjeteve të

kufizuara financiare dhe gjendjes specifike me të papunët si dhe regjistrimin e tyre, QAP-të

gradualisht filluan që kapacitetet e tyre mos t’i shfrytëzojnë 100%.

Të gjitha faktet e mësipërme i japin DAP-it/QAP-ve sugjerojnë që të:

- Rishikojnë dhe konformojnë programet e tyre të trajnimit me Kornizën e kualifikimeve të Kosovës si dhe të aplikojnë për akreditim të programeve e më vonë edhe të vetë institucioneve të trajnimit;

- DAP-i bashkë me Departamentin e AAP-së në MAShT duhet të aktivizojnë punën e KAAP-it me qëllim që procesi i akreditimit të bëhet realitet;

- QAP-at synojnë të arrijnë shfrytëzimin e plotë të kapaciteteve të tyre trajnuese. - Duhet ofruar edhe më shumë mundësi të zhvillimit në karrierë për trajnerët; - Mund të vazhdojnë të bëhen investime në infrastrukturë për të siguruar kushte të mira

trajnimi, e sidomos për procedurat e vlerësimit.

Këto ndryshime kërkojnë përpjekje komplekse dhe nuk mund të priten rezultate të shpejta.

AP të bëhet gjithëpërfshirës për të gjithë të interesuarit

Target grupi kryesor i kurseve të ofruara nga QAP-at janë punëkërkuesit e regjistruar – kyesisht të

rinjtë. Të gjitha dokumentet strategjike të politikave, të fundit, rekomandojnë që qasja në trajnime

të hapet më shumë edhe për:

- grupet e pafavorizuara, të cënueshme dhe për pakicat, - fëmijët që nuk vijojnë shkollimin, - gratë e reja, veçanërisht të zonave rurale, - QAP-at të përkrahin tranzicionin nga shkolla në punë për të rinjtë, duke ofruar trajnime

specifike dhe shërbime këshillimi;

Në kohërat e restriksioneve financiare, këto përpjekje kërkojnë resurse të mjaftueshme dhe i mbetet

DAP-it/QAP-ve të vendosin se cili grup do të përfshihet në cilin process trajnimi

Misioni, vizioni, objektivat dhe prioritetet e AP-së për periudhën 2012-2014

Strategjia e Punësimit 2010-2012 dhe Strategjia Sektorale e Plani i Veprimit 2011-2013 të MPMS-së

kanë përcaktuar objektivin e DAP-it dhe rrjetit të QAP-ve – Rritja e nivelit të punësimit dhe ngritja e

arftësimit profesional, sipas kërkesës së tregut të punës. Operacionalizimi i këtij objektivi është

diskutuar në një sërë punëtorishë të organizuara gjatë periudhës tetor-dhjetor 2011, dhe propozimi

për të ecur para përmban këto masa:

Zhvillimi i masave të vetë-reflektimit për DAP/QAP-at

Diversifikimi i opsioneve të trajnimit në QAP-a

Përmirësimi i burimeve të mësimit dhe futja në përdorim e kornizës së sigurimit të cilësisë

Avansimi i menaxhimit dhe përkrahja në hartimin e kornizës ligjore

16

Korniza Logjike e Strategjisë së Aftësimit Profesional 2012-20144

OBJEKTIVI STRATEGJIK INDIKATORËT E

VERIFIKUESHËM REZULTATET QË DUHET ARRITUR

PALËT/ENTITETET E

PËRFSHIRA

Rritja e nivelit të punësimit dhe

ngritja e aftësimit profesional, sipas

kërkesës së tregut të punës

Raportet vjetore të DPP/DAP DAP I MPMS-së luan rol të rëndësishëm në

zhvillimin e kornizës së AP-së në Kosovë dhe

ka rol udhëheqës në zhvillimin e aftësimit

kombëtar, përfshirë dhe identifikimin e

prioriteteve kombëtare dhe të siguruarit që

të përmbushen ato.

Udhëheqësia e MPMS-

së

DPP/DAP dhe QAP-at

OBJEKTIVAT

Zhvillimi i masave të reflektimit të

DAP/QAP-ave

Janë bërë raporte të

studimeve

Kapacitete të shtuara menaxhuese dhe

implementuese të DAP-it dhe QAP-ave

Është përkrahur më shumë shpërndarja e AP:

janë identifikuar profesione të reja, janë vënë

në vend fushata të vetëdijësimit dhe

akreditimi.

DAP dhe QAP-at

Ekspertiza e

jashtme/Donatorët

Diversifikimi i opsioneve të trajnimit

në QAP-a

Regjistrat e trajnimit të QAP-

ve

Raportet e DAP-it

Janë prezentuar mundësi të reja trajnimi dhe

shërbime përkrahëse

DAP-i dhe QAP-at kontribuojnë në të gjitha

projektet për trajnime në MPMS

Funksionon FA (së paku 350 punëkërkues të

trajnuar në vit)

Janë prezentuar shërbime të reja të AP-së

DAP dhe QAP-at

DP

DAAP i MAShT-it

Partnerët socialë

Ministritë e tjera

4 Indikatorët e arritjeve të objektivave janë identifikuar në Strategjinë e Punësimit 2010-2012 dhe në Strategjinë Sektorale dhe Planin e Veprimit 2011-2013. Ato monitorohen nga

një komitet i veçantë në kuadër të MPMS-së

17

Përmirësimi i resurseve të mësimit

dhe prezentimi i kornizës së

sigurimit të cilësisë

Janë akredituar programet

dhe vetë QA-at

Janë prezentuar programme

të reja trajnimi.

Finalizimi i rrjetit dhe infrastrukturës së QAP-

ve – Ndërtimi i QAP-ave të ri në tri rajone të

Kosovës

Akreditimi i programeve të trajnimit të QAP-

ve nga AKA

Disa QAP-a i bashkohen rrjetit të QeK

Janë siguruar mundësi për Trajnim të

Trajnerëve

DAP-i dhe QAP-at

Avansimi i menaxhmentit dhe

përkrahja për zhvillim të kornizës

ligjore

Numri i UA të draftuara dhe

miratuara.

Raportet vjetore të vlerësimit

të Dap-it dhe QAP-ve

Janë ngritur kapacitetet profesionale dhe

menaxheriale të stafit të DAP dhe QAP-ve

Është hartuar korniza ligjore për AP në MPMS

DAP-i dhe QAP-at

DP

Divizioni i Ligjeve në

MPMS

Përmirësimi i koordinimit të

donatorëve

Janë tërhequr resurse shtesë

për AP.

Regjistri i numrit të

praktikave të mira të

implementuara

DAP-i të luajë rol udhëheqës në zhvillimin e

aftësimit professional në Kosovë

Organzimi i takimeve me projekte/donatorë

për AP dy herë në vit

Pjesëmarrja në GP të Qeverisë për AAP.

Operacionalizimi i KAAP-it.

Kontribuimi në implementimin e

marrëveshjeve bilaterale dhe iniciativave

regjionale në sferën e aftësimit dhe

punësimit

DAP-i dhe QAP-at

DAAP i MAShT-it

Zyra e Integrimeve

Europiane në MPMS

18

Duke ndjekur qëllimet dhe objektivat e MPMS-së për AP të formuluara në dokumente strategjike dhe në

diskutime gjatë punëtorive, u përgatitën këto deklarata të misionit dhe vizionit të DAP/QAP-ve:

Misioni

“Shërbime të aftësimit professional, funksionale dhe kualitative që ofrojnë aftësi dhe kompetenca për

punë dhe punësim për fuqinë punëtore të Kosovës”

Vizioni

Rrjeti i Aftësimit Profesional i MPMS-së në qendrat e tyre të mirëmenaxhuara ofron aftësim dhe

riaftësim profesional për fuqinë punëtore të Kosovës dhe luan rol udhëheqës në zhvillimet e aftësimit

profesional në vend.

Këto deklarata do të shfrytëzohen gjatë punës në të ardhmen drejt implementimit të SAP e sidomos për

aktivitetet e Planit të Veprimit 2012-2014.

Korniza financiare për implementim të SAP bazohet në shifrat që dalin nga dokumentet strategjike të

MPMS-së. Mjetet financiare të asistencës teknike dhe infrastrukturës për periudhën e strategjisë pritet

të sigurohen kryesisht nga donatorët dhe institucionet ndërkombëtare. Disa pjesë të punës mbi

planifikimin dhe ndërtimin e kapaciteteve pritet të bëhen nga ekspert të DPP/DAP. Udhëheqësit e

DPP/DAP duhet të planifikojë me shumë kujdes aktivitetet që do të implementohen nga viti në vit dhe të

bëjë marrëveshje me donatorët dhe organizatat ndërkombëtare për përkrahjen e tyre teknike dhe

financiare

Korniza Financiare e AP dhe punësimi (parashikim)

MPMS buxheti

Donatorët Organizatat Ndërkombëtare

Strategjia e Punësimit 2010-2012

650,000€ për pregaditjen e MATP 10,000,000€ për MATP

2012-2014

≈ 1,000,000€

për AP (investimet

kapitale nuk janë të përfshira)

Luxembourg

Cooperation

≈ 1,000,000€

(300,000€ FT)

per 2012

UNDP

150.000€

per vit

DVV

50,000€

Per vit

Plani Aksional për vizionin ekonomik në Kosovë 2011-

2014 3,920,000€ për punësim dhe aftësim

UE

Projekti të përgaditet për

2013 IPA

BB

Projektet për

dizajnimin e MATP

Shtytësi kryesor i implementimit të Strategjisë së Aftësimit Profesional janë udhëheqësit dhe stafi i

DPP/DAP me përkrahje nga stafi menaxhues i QAP-ve. Implementimi do të jetë më i dobishëm nëse në

këtë proces përfshihen edhe komnuitetet lokale, partnerët socialë, partnerët e AP-së dhe bizneset.

19

Çështjet kyçe

Shtytësi kryesor për implementimin e Strategjisë së Aftësimit Profesional është udhëheqësia e DPP/DAP

me përkrahje të menaxhmentit dhe stafit të QAP-ve. Divizioni i Aftësimit Profesional në MPMS tashmë

ka kontribuar në identifikimin e objektivave dhe aktiviteteve të Strategjisë Sektorale dhe të Strategjisë

së Punësimit. Divizioni tani duhet të përgatitet për implementimin e Strategjisë dhe Planit të Veprimit

2012-2014.

Pritet që pas kësaj periudhe “Divizioni i Aftësimit Profesional në MPMS duhet të luajë rol të rëndësishëm

në zhvillimin e kornizës së aftësimit profesional në Kosovë. Ky division duhet të luajë rol udhëheqës në

ngritjen e aftësimit në nivel kombëtar, përfshirë dhe identifikimin e prioriteteve kombëtare dhe të

siguruarit që ato të arrihen.” Kompleksiteti i kësaj detyre kërkon dhe një koordinim të mirë me

divizionet dhe departamentet e tjera të MPMS-së, me partnerët socialë, institucionet partnered he me

komunitetin e donatorëve. Më poshtë janë dhënë disa nga pritjet, sfidat dhe problemet kryesore që

hasen gjatë ofrimit të AP:

Sfidat e menjëhershme të

artikuluara nga AP dhe

komuniteti donator

Sfidat kryesore sipas

DAP/MPMS

Sfidat që duhet tejkaluar në nivel

kombëtar

QAP-të janë gjysmë të

zbrazëta dhe nuk

shfrytëzojnë kapacitetet e

plota të punëtorive të tyre

Finansim i kufizuar për

shërbime të AP-së.

Informimi publik dhe ngritja e

cilësisë së programeve të AP-së

është sfida më kryesore

Kapacitete të

diskutueshme dhe

mungesë përkushtimi nga

resurset njerëzore të

angazhuara në

menaxhimin dhe ofrimin e

AP-së.

Mungesa e të kuptuarit

dhe implementimit të

politikave në nivel

kombëtar lidhur me

ngritjen e aftësive,

sigurimin e cilësisë dhe

zhvillimin e resurseve

njerëzore.

Aftësitë e ofruara në shkollat e

mesme profesionale janë të

kufizuara dhe maturantët e këtyre

shkollave shpeshherë aftësohen

në QAP-a. Duhet përmirësuar i

tërë sistemi i AAP në nivel

Kombëtar.

AP i ofruar shpesh nuk

përkon me nevojat e

tregut të punës.

Vartësia nga donatorët

për investime të mëdha

dhe për praktika

inovative

Punëdhënësit nuk janë të

përfshirë sa dueht në dizajnimin

dhe ofertën e aftësimeve.

Pjesëmarrja e tyre është mënyra e

vetme për të siguruar relevancën e

programeve të aftësimit karshi

20

nevojave të bizneseve dhe të

tregut të punës.

Interesi i sektorit privat

për të certifikuarit e QAP-

ve është i kufizuar.

Mungesa e mundësive

për diversifikim të

grupeve në fokus për

aftësime si dhe mungesa

e informimit mbi

aftësimet e QAP-ve për

komunitetin e biznesit

Aftësimet e ofruara në QAP-a

përfshijnë vetëm punëkërkuesit e

regjistruar dhe lënë më shumë se

95% e të papunëve pa ndonjë

mundësi që të zënë aftësi për

punësim.

Është e qartë se disa nga sfidat janë të përbashkëta: disa mund të tejkalohen vetëm pasi të jenë arritur

marrëveshje në nivel kombëtar; për më tepër, disa janë specifike vetëm për rrjetin e QAP-ve. Gjatë

përgatitjes së Strategjisë dhe Planit të Veprimit, dukej se DAP/MPMS, me resurset e veta të kufizuara

nuk mund të adresojë njëkohësisht të gjitha çështjet e prekura. Mirëpo, duhej të bazohej mbi disa arritje

dhe praktika të mira, siç janë:

- Infrastruktura dhe punëtoritë e pajisura mirë të QAP-ve;

- Përkushtimi i Qeverisë së Kosovës/MPMS-së dhe donatorëve për AP (përfshirë dhe ngritjen e

kapaciteteve dhe inovacioneve menaxheriale);

- Përditësimi i kurrikulave të aftësimit dhe përvoja profesionale e stafit;

- Themelimi i Fondit të Aftësimit për aftësimin e të gjitha kategorive të ndryshme të të papunëve;

- Masat e suksesshme aktive të tregut të punës mbi praktikat e aftësimit, si TNP.

Në anën tjetër, me qëllim të adresimit të çështjeve zhvillimore, ekonomike dhe sociale, DAP.MPMS

duhet të shndërrohet në lojtar kryesor në sektorin e aftësimeve në Kosovë dhe të tregojë kapacitete të

fuqishme dhe cilësi në ofrimin e aftësimit profesional për një gamë të gjërë grupesh në fokus.

Angazhimet për periudhën afatmesme (tri vitet e ardhshme) duhet të fokusohen në:

- Përfshirjen e cilësisë në shërbimet e aftësimit: përgatitja e standardeve profesionale, kurrikulat

modulare, materialet mësimore dhe të mësimdhënies, procedurat e vlerësimit dhe evaluimit,

certifikimi si dhe krijimi i një mabienti të mirëfilltë aftësimi, shërbimet e këshillimit dhe

udhëzimit, akreditimi i moduleve të aftësimit të ofruara nga QAP-të në kuadër të akreditimit

institucional, bashkëpunimi me rrjetin e Qendrave të Kompetencës, etj.

- Përfshirja e fuqishme e partnerëve socialë, veçanërisht të përfaqësuesve të sektorit privat dhe

punëdhënësve për të punuar bashkërisht me stafin e QAP-ve dhe për të mbështetur përgatitjen

e planeve të zhvillimit rajonal dhe informatat e tregut të punës (sidomos kërkesat e

punëdhënësve për aftësi për avansim të aftësimeve). Qendrat Rajonale të Punësimit duhet të

koncentrohen në këto çështje ndërsa QAP-të duhet të strukturojnë dhe udhëheqin procesin,

21

- Angazhimet e ngritjes së kapaciteteve dhe të menaxhimit efikas siç janë pjesëmarrja në

iniciativat e planifikuara të MPMS-së për ngritje kapacitetesh (futja në përdorim e sistemeve të

menaxhimit dhe vlerësimit të performancës); ngritja e aftësive dhe kompetencave të drejtorëve

dhe trajnerëve të QAP-ve; decentralizimi i menaxhimit të QAP-ve përmes dizajnimit dhe

delegimit të një pavarësie më të madhe të QAP-ve (bashkë me gjenerimin e të hyrave) si dhe

diversifikimi i klientëve të tyre…. …

Janë dhe disa aktivitete të tjera të rëndësishme që synojnë krijimin e një ambienti pozitiv për AP në

MPMS: arritja e një koordinimi më të mirë të donatorëve, zhvillimi i bashkëpunimit me MAShT-in dhe

me lojtarë të tjerë kyçë në sektorin e aftësimeve; zhvillimi i ambientit ligjor për AP, dhe koordinimi dhe

pjesëmarrja në zhvillimin e politikave kombëtare që kanë të bëjnë me zhvillimin ekonomik e social.

Për të lehtësuar suksesin e angazhimeve të planifikuara për AP, duhet ndërmarrë një auditim/rishikim të

funksioneve të DAP-it dhe QAP-ve me qëllim të identifikimit të veprimeve dhe prioriteteve. Kjo do të

shmangte rrezikun e imponimit të detyrave jorealiste, dhe do të mbështeste qëndrueshmërinë e

proceseve dhe arritjeve të planifikuara.

Duhet cekur poashtu se Strategjia e AP-së është draftuar paraprakisht Ligjit të ri të AP-së që aktualisht

është duke u diskutuar nga MAShT-i, MPMS-ja dhe komuniteti i donatorëve. Andaj, mund të paraqitet

nevoja që kjo Strategji të rishikohet pas miratimit të Ligjit të AP-së. Për më tepër, MPMS-ja dhe MAShT-i

duhet të bashkojnStrategjitë e tyre të AP-së pas publikimit të këtij ligji.

22

Plani i Veprimit 2012-2014 Plan Veprimi 2012-2014 i Divizionit të Aftësimit Profesional (DAP) të MPMS-së është hartuar pas 6 punëtorive të organizuara me mbështetjen e Projektit të Luxembourg Cooperation “Ngritja e Aftësimit Profesional në Kosovë” gjatë periudhës tetor-nëntor 2011. Ky plan ndërtohet mbi përvojat e marra gjatë implementimit të planeve aksionale të mëhershme dhe mbi dokumente strategjike5 dhe kryesisht mbi përvojën praktike të arritur gjatë implementimit të projekteve bilaterale të cilat kanë luajtor rol të madh në ndërtimin e infrastrukturës së rrjetit të Qendrave të Aftësimit Profesional. Rol qendror për Planin e Veprimit 2012-2014 kanë pasur dy dokumente strategjike për Kosovën, që janë strategjia e punësimit dhe strategjia sektorale për 2011-2013. Të gjitha idetë, komentet dhe rekomandimet e bëra nga partnerët socialë dhe ata të AP-së gjatë periudhës së konsultimeve janë reflektuar në këtë Plan Veprimi. Parimet e implementimit Që nga fillimi i idesë për përgatitjen e Strategjisë dhe Planit të Veprimit të AP-së, DAP-i është përkushtuar në parimet e përgjithshme të dhëna më poshtë për planifikimin e aktiviteteve të veta gjatë periudhës 2012-2014:

• Sigurimi i një qasjeje të partneritetit aktiv në të gjitha etapat e planifikimit dhe implementimit në MPMS dhe në nivel të AP-së;

• Ngritja e kapaciteteve njerëzore për të siguruar funksionim efektiv të DAP-it; • Qasje e shtytur nga kërkesa, reaguese ndaj nevojave të bizneseve dhe tregut të punës; • Theks mbi cilësinë për ngritje të standardeve të trajnimit; • Transparencë dhe fleksibilitet të shërbimeve të trajnimit me qëllim të promovimit të

përshtatshmërisë dhe lëvizshmërisë së fuqisë punëtore brenda dhe jashtë Kosovës • Sigurimi i qëndrueshmërisë përmes pronësisë së rezultateve nga ana e palëve të interesit; • Gjithëpërfshirje e fushëveprimit të trajnimeve – integrimi i të gjithë kandidatëve potencialë të

trajnimeve në kornizën e mësimit gjatë gjithë jetës në Kosovë; Implementimi i aktiviteteve të planifikuara paraqet disa sfida për stafin e DAP-it:

• RNj të kufizuara në DAP dhe QAP-a; • Praktikat e menaxhimit të centralizuar në kundërthënie me kontekstin horizontal dhe

mbështetës të menaxhimit të shërbimeve të aftësimit; • Përvojat e akumuluara deri më tani dominohen nga projekte të donatorëve pa ndonjë dëshmi

bindëse se këto përvoja janë integruar në shërbimet e aftësimit dhe punësimit të MPMS-së; • Nevoja për bashkëpunim më të afërt dhe për sinergji ndërmjet punësimit dhe aftësimit në DPP

të MPMS-së; • Rifitimi i etosit të QAP-ve dhe rolit të tyre në komunitetet lokale, që përsëri të bëhen qendra të

kultivimit të qëndrimeve pozitive ndaj trajnimit dhe punës; • Mungesa e fokusit në cilësi ka qenë e pranishme deri së voni;

5Rritja e Punësueshmërisë: strategji e AP-së për Kosovën 2005-2007; Strategjia e Punësimit 2010-2012 si dhe Strategjia Sektorale dhe Plani i Veprimit 2011-2013.

23

Të gjitha këto sfida bashkë me detyrën kryesore të DPP-së – rritja e nivelit të punësimit dhe ngritja e aftësimit professional në bazë të kërkesës së tregut të punës – shpiejnë në formulimin e parimeve të implementimit të Planit të Veprimit 2012-2014:

• Qasja hap pas hapi në ngritjen e kapaciteteve të RNj dhe në rritjen e shkallës së shfrytëzimit të infrastrukturës ekzistuese aftësimit profesional nga MPMS-ja;

• Përpjekje të organizuara me DA për ofrim të shërbimeve cilësore për fuqinë punëtore të Kosovës

• Ciliësi e garantuar e AP-së pas përfundiimit të kësaj periudhe; • Decentralizimi i grupeve në target të AP-së duke tërhequr dhe kandidatë të tjerë pos

punëkërkuesve të regjistruar; • Decentralizimi i menaxhimit të AP-së dhe demonstrimi i kapacitetit për të tërhequr resurse të

tjera për AP nga projektet por edhe përmes gjenerimit të të hyrave vetanake; Prioritetet e implementimit Priorietet e Planit të Veprimit janë parapërcaktuar nga Plani Strategjik 2012-2014:

• Masat e zhvillimit dhe vetëreflektimit të DAP-it • Diversifikimi i opsioneve për Aftësim Profesional • Resurset e mësimit dhe sigurimi i cilësisë së Aftësimit Profesional • Zhvillimi i menaxhmentit dhe ai ligjor • Koordinimi i donatorëve të AP-së

Disa nga prioritetet si: sigurimi i cilësisë së AP-së dhe diversifikimi i opsioneve të aftësimit professional shkojnë përtej periudhës së implementimit dhe kanë një sfond më të gjërë se ai i Planit Strategjik 2012-2014. Pritet që qasja dhe puna fillestare mbi këto prioritete të dizajnohet dhe të ketë filluar gjatë kësaj periudhe. Menaxhimi i përgjithshëm dhe koordinimi i angazhimeve, projeketeve dhe aktiviteteve të institucioneve partnere në Planin e Veprimit 2012-2014 duhet bërë nën lidershipin e DPP/DAP dhe stafit të tyre. Pritet që stafi udhëheqës i DPP-së dhe DAP-it të japin kontribut të madh për implementim të suksesshëm të të gjitha aktiviteteve. DAP-i duhet të forcojë pjesëmarrjen e titj në KAAP e veçanërisht duke kërkuar punë efektive nga nën-komitetet e KAAP-it. Nëse është e domosdoshme, edhe donatorët dhe partnerët social mund të mobilizohen për detyra të ndryshme. Planifikohet dhe pritet që resurset financiare për implementim të Planit të Veprimit 2012-2014 të sigurohen kryesisht nga buxheti i MPMS-së por edhe nga Luxembourg Cooperation, UNDP dhe ARrK. Tërthorazi, disa nga aktivitetet mund të implementohen nga projekte të BE-së dhe BB-së, ku mund të gjenden më shumë opsione financimi. Pritet që në fund të periudhës së planifikimit, DAP-i të jetë në gjendje të dorëzojë propozimin për një project vetëpunësiimi bashkë me partner të tjerë nga Kosova. Institucionet partnere të DAP-it për Planin e Veprimit 2012-2014 janë MAShT-i, MRKS-ja, partnerët

social dhe komunitetet e biznesit në nivel rajonal. Përfshirja e sektorit privat është me rëndësi jetike për

efikasitetin dhe efektivitetin e procesit të implementimit. MAShT-i është partner udhëheqës në procesin

e dizajnimit dhe valorizimit të AP por edhe për vazhdimin e bashkëpunimit ndërmjet shkollave

profesionale dhe QAP-ve. Donatorë kryesorë pritet të jenë Luxembourg Cooperation, UNDP, DVV dhe

BE.

24

N Masat 2012 2013 2014 Burimet/Indikatorët e të arriturave

Institucionet Përgjegjëse

Burimet

1.Masat e vetëreflektimit

(hulumtime dhe studime mbi kapacitetin dhe menaxhimin e AP të ofruar nga MPMS)

Masat

Aktivitetet

Burimet/Indikatorët

Institucionet

Përgjegjëse

Resurset Year 1 Year 2 Year 3

1.1 Ngritja e kapaciteteve menaxhuese dhe implementuese në DAP dhe QAP-a

1.1.1. Bërja e një rishikimi të brendshëm të funksioneve/auditimi të DAP-it për të shtruar bazën për planifikim të hollësishëm të ofrimit të AP kualitativ.

Përgatitja e një plani të detajuar vjetor të masave, hap pas hapi


Raporti nga rishikimi i DAP-it. Procesverbali nga punëtoria e menaxhimit të cilësisë. Përshkrimet e rishikuara të vendeve të punës të stafit të DAP-it. Planet vjetore të DAP-it të hartuara

DAP 17,000 € 2012 Luxembourg Cooperation UNDP

1.1.2

Bërja e një rishikimi të brendshëm të funksioneve/auditimi të DAP-it për të shtruar bazën për planifikim të hollësishëm të ofrimit të AP kualitativ



Raporti nga rishikimi i DAP-it. Procesverbali nga punëtoria e menaxhimit të cilësisë. Përshkrimet e rishikuara të

DAP dhe QAP-at

22,000 € MPMS dhe Luxembourg

25

vendeve të punës të stafit të DAP-it. Planet vejtore të QAp-ve të hartuara.

Cooperation

1.1.3

Përmirësimi i formatit të raportimit vjetor të DAP dhe QAP-ve

Publikimi i raportit vjetor të DAP-it

Publikimi i raportit vjetor të DAP-it

Informata mbi indikatorët dhe cilësinë (përfshirë dhe indikatorët e performancës) të integruara në raportet vjetore të DAP-it

DAP Buxheti vjetor i Ministrisë MPMS

1.2 Përkrahje për shpërndarjen (ofrimin) e aftësimit profesional

1.2.1. Realizimi i një hulumtimi për identifikim të profesioneve të reja sipas nevojave të tregut të punës përfshirë dhe ato profesione që duhet ofruar në QAP-at e ri (përqëndrimi në nevojat e tregut të punës/komunitetit të biznesit në nivel lokal).

Bërja e një hulumtimi për identifikim të profesioneve të reja sipas nevojave të tregut të punës përfshirë dhe ato profesione që duhet ofruar në QAP-at e ri (përqëndrimi në nevojat e tregut të punës/komunitetit të biznesit në nivel lokal).

Bërja e një hulumtimi për identifikim të profesioneve të reja sipas nevojave të tregut të punës përfshirë dhe ato profesione që duhet ofruar në QAP-at e ri (përqëndrimi në nevojat e tregut të punës/komunitetit të biznesit në nivel lokal).

Raportet mbi hulumtimet e bëra. Programet e trajnimit për profesionet e reja të hartuara

DAP-i dhe QAP-at

30, 000€ Luxembourg Cooperation ARRK Donatorë të tjerë

1.2.2

Përgatitja e një raporti mbi mësimet e nxjerra dhe rekomandimet nga testimi në terren i KK të

Shpërndarja dhe përkrahja e prezentimit të praktikave të mira

Shpërndarja dhe përkrahja e prezentimit të praktikave të mira

DAP/QAP prodhojnë njohuritë teknike të Kosovës për akreditim të moduleve, institucioneve dhe

DAP Buxheti i Ministrisë 20, 000 € (për vitin 2 dhe 3)

26

Kosovës mësimit paraprak MPMS-ja dhe donator të tjerë

1.2.3

Ruajtja e rezultateve të fushatës së AP 2011 dhe ndërtimi mbi to. Përgatitja e planit të fushatës për 2 vitet pasuese.

Vazhdimi i implementimit të fushatës së informimit/promovimit të AP-së.

Vazhdimi i implementimit të fushatës së informimit/promovimit të AP-së.

Materialet promocionale dhe vizita e ëeb-faqeve dhe zyrave

DAP/QAP-at

25,000 € Luxembourg Cooperation Donatorë të tjerë

2.Diversifikimi i opsioneve të aftësimit profesional

Masat

Aktivitetet Burimet/Indik

atorët

Institucionet

Përgjegjëse

Resurset Viti 1 Viti 2 Viti 3

2.1 Promovimi i mundësive të reja të aftësimit dhe shërbimeve përkrahëse

2.1. 1 Identifikimi i profesioneve të reja për QAP-të e ndërtuar rishtas (nga tri punëtori për secilin QAP) dhe për njësitë mobile


Rishikimi I profesioneve që mund të ketë përfunduar/zvogluar kërkesa nga TP

Programet e trajnimit për profesionet e reja të hartuara dhe implementuarad

QAP-at 30,000 € 2012 Luxembourg Cooperation, ARRK Donatorë të tjerë

2.1.2

Rekrutimi i trajnerëve të rinj për profesionet e reja të prezentuara në QAP-a (Gjilan 2012) dhe për tri punëtoritë në

Rekrutimi i trajnerëve të rinj për profesionet e reja në QAP-a (Mitrovica)

Rekrutimi i trajnerëve të rinj për profesionet e reja në QAP-a (Gjakovë)

Listat e punësimit të QAP-ve – 14 trajnerë

DAP-i dhe QAP-at

57.120 Euro Buxheti i Ministrisë Luxembourg Cooperation DVV përkrahje fillestare

27

njësitë mobile Donatorë të tjerë

2.2 Pjesëmarrja/kontributi në projekte të MPMS-së

2.2.1.Pjesëmarrja në procedurat e përzgjedhjes në programe a projekte të ndryshme të MPMS-së dhe draftimi dhe implementimi i programeve të trajnimit për iniciativat e MPMS-së

Pjesëmarrja në procedurat e përzgjedhjes në programe a projekte të ndryshme të MPMS-së dhe draftimi dhe implementimi i programeve të trajnimit për iniciativat e MPMS-së

2.2.1.Pjesëmarrja në procedurat e përzgjedhjes në programe a projekte të ndryshme të MPMS-së dhe draftimi dhe implementimi i programeve të trajnimit për iniciativat e MPMS-së

Regjistrat e projekteve dhe programeve të MPMS-së

MPMS dhe donatorë të tjerë

MPMS Varësisht programeve dhe projekteve të aprovuara Donatorë të tjerë

Kontributi për punësimin e personave me aftësi të kufizuara përmes projekteve të masave active të tregut të punës

Trajnimi i të gjithë grant-marrësve potencialë nën iniciativat e MPMS-së për ofrimin e MAP dhe shërbimeve specifike të punësimit

Regjistrat e projekteve dhe programeve të MPMS-së. regjistrat e trajnimit në QAP-a. 300 persona të trajnuar për profile specifike deri më 2013

MPMS dhe donatorë të tjerë

Aktivitetet e BE-IPA Varësisht programeve dhe projekteve të aprovuara -Qeveria e Kosovës Donatorë të ndryshëm

2.2.2

Raportimi i rregullt mbi pjesëmarrjen në PATP



Raportet e PATP

DAP MPMS

2.2.3

Përmirësimi i Trajnimit në Kompani për

Përmirësimi dhe rritja e volumit të Trajnimit në Kompani

Përmirësimi dhe rritja e volumit të Trajnimit në

Raportet e projekteve të UNDP/BE

DAP 500.000€ në vit.

28

punëkërkues të regjistruar

për punëkërkues të regjistruar

Kompani për punëkërkues të regjistruar

100 punëkërkues të trajnuar deri më 2013

Luxembourg Cooperation UNDP Donatorë të tjerë (BE)

2.2.4

Promovimi i trajnimit për vetëpunësim, fuqizimi i ndërmarrësisë në QAP-a

Përmirësimi dhe zhvillimi i mëtejmë i programeve të aftësimit për vetëpunësim/ndërmarrësi

Përgatitja e një projekti të përbashkët për vetëpunësim

Regjistrat e trajnimit. Raportet e MPMS-së mbi promovimin e vetëpunësimit

DAP dhe partnerët (Organizatat e punëdhënësve dhe bankat)

15, 000€ Donatorë të ndryshëm

2.3 Kontraktimi I trajnimeve me ofruesit e jashtëm

2.3.1. Pilotimi i trajnimeve përmes FA në profesione “të buta” dhe profesione që nuk ekzistojnë në QAP-a.

Zgjerimi i trajnimeve të FA

Zgjërimi i trajnimeve të FA

Regjistrat e seancave të trajnimit dhe vlerësimeve të tyre. Së paku 300 kandidatë në vit

DAP/MPMS

300,000€ për vitin 2012 500.000€ për vitin 2013 dhe 2014l MPMS dhe donator të tjerë

2.3.2

Kotraktimi i jashtëm/blerja e trajnimeve nga ofrues të tjerë trajnimesh (për të papunët me aftësi të kufizuara)dhe grupeve specifike të margjinalizuara si RAE

Kotraktimi i jashtëm/blerja e trajnimeve nga ofrues të tjerë trajnimesh (për të papunët me aftësi të kufizuara) dhe grupeve specifike të margjinalizuara si RAE

Kotraktimi i jashtëm/blerja e trajnimeve nga ofrues të tjerë trajnimesh (për të papunët me aftësi të kufizuara) dhe grupeve specifike të margjinalizuara si RAE

Kontratat dhe regjistrat e trajnimit

DAP/MPMS

500,000€ në vit MPMS

2.4 Shërbime të reja të aftësimit profesional

2.4.1. Ofrimi i trajnimeve dhe shërbimeve përkrahëse për:

Ofrimi i trajnimeve dhe shërbimeve përkrahëse për: fëmijë pa kujdes

Ofrimi i trajnimeve dhe shërbimeve përkrahëse për:

Regjistrat e trajnimit të QAP-ve

DAP/QAP dhe institucionet

Donatorë të ndryshëm Varësisht programeve

29

fëmijë pa kujdes prindëror dhe braktisës të shkollave; nxënës të shkollave profesionale lidhur me tranzicionin nga shkolla në punë dhe për kandidatë të tjerë potencialë

prindëror dhe braktisës të shkollave; nxënës të shkollave profesionale lidhur me tranzicionin nga shkolla në punë dhe për kandidatë të tjerë potencialë

fëmijë pa kujdes prindëror dhe braktisës të shkollave; nxënës të shkollave profesionale lidhur me tranzicionin nga shkolla në punë dhe për kandidatë të tjerë potencialë

partnere dhe projekteve të aprovuara

2.4.2

Janë krijuar dhe/ose kontraktohen pako të shumëllojshme trajnimi (si p.sh. pako trajnimi për: ndërmarrësi, vetëpunësim, mbrojtje dhe siguri në punë, aftësi komunikimi dhe të tjera) dhe të cilat u janë ofruar kandidatëve të ndryshëm nga grupe të ndryshme punëkërkuesish të regjistruar (individë me diplomë shkollore dhe të papunë)

Janë krijuar dhe/ose kontraktohen pako të shumëllojshme trajnimi (si p.sh. pako trajnimi për: ndërmarrësi, vetëpunësim, mbrojtje dhe siguri në punë, aftësi komunikimi dhe të tjera) dhe të cilat u janë ofruar kandidatëve të ndryshëm nga grupe të ndryshme punëkërkuesish të regjistruar (individë me diplomë shkollore dhe të papunë

Janë krijuar dhe/ose kontraktohen pako të shumëllojshme trajnimi (si p.sh. pako trajnimi për: ndërmarrësi, vetëpunësim, mbrojtje dhe siguri në punë, aftësi komunikimi dhe të tjera) dhe të cilat u janë ofruar kandidatëve të ndryshëm nga grupe të ndryshme punëkërkuesish të regjistruar (individë me diplomë shkollore

Numri i pakove të përgatitura secilin vit (2-3)

DAP/QAP 30,000€ 2012-2013 Luxembourg Cooperation Donatorë të tjerë

30

dhe të papunë)

3. Burimet e mësimit dhe të sigurimt të cilësisë

Masat

Aktivitetet Burimet/Indikato

rët

Institucionet

Përgjegjëse Resurset

Viti 1 Viti 2 Viti 3

3.1 Finalizimi i rrjetit dhe infrastrukturës së QAP-ve-Ndërtimi i QAP-ve të reja në tri rajone të Kosovës

QAP-Gjilan QAP-të në Mitrovicë e Gjakovë

QAP-Gjakovë 3 punëtori të akomoduara në objektet e reja të QAP-ve

DAP 2,250, 000€ Luxembourg Cooperation

3.1.1

Pajimi i punëtorive me vegla dhe pajisje moderne të trajnimit, në QAP-at e ri dhe ata ekzistues si dhe në njësitë mobile të trajnimit



Raportet nga dorëzimi i pajisjeve Raportet e trajnimit të QAP-ve

DAP 250, 000€ në vit Luxembourg Cooperation ARRK

3.1.2

Sigurimi i qasjes së barabartë në QAP për të gjithë punëkërkuesit e regjistruar në Zyrat e Punësimit

Sigurimi i qasjes së barabartë në QAP për të gjithë punëkërkuesit e regjistruar në Zyrat e Punësimit

Rrugët e qasjes së PAK të ndërtuara dhe nëse e domosdoshme pajisjet përkatëse të instaluara deri më 2013

MPMS/DAP 45,000€ 2012 Luxembourg Cooperation Donatorë të tjerë

3.2 Sigurimi i cilësisë 3.2.1. Rishikimi i kurrikulave

Rishikimi i kurrikulave

Rishikimi i kurrikulave

Kurrikula/module për 5 profesione

DAP/QAP-at

40,000€

31

ekzistuese dhe hartimi i të rejave bazuar në Kornizën Kombëtare të Kualifikimeve: zhvillimi i standardeve, moduleve të trajnimit, instrumenteve të vlerësimit, prezentimi i krediteve dhe përgatitja e materialeve mësimore



të rishikuara në vit. Raportet e QAP-ve për modulet që ofrojnë.

në vit Luxembourg Cooperation Donatorë të tjerë

3.2.2

Numri i QAP-ve të gatshme për akreditim institucional

Numri i QAP-ve të gatshme për akreditim institucional

Më 2014 së paku 3 QAP-a të akredituara si ofrues trajnimesh (akreditim institucional)

DAP/QAP-at

40,000€ 2014 Luxembourg Cooperation Donatorë të tjerë

3.2.3

Numri i QAP-ve të gatshme dhe që aplikojnë për t’u bashkuar në rrjetin e QeK

Numri i QAP-ve të gatshme dhe që aplikojnë për t’u bashkuar në rrjetin e QeK

Së paku 2 QAp-a në vit bashkohen në rrjetin e QeK

DAP/QAP-at

15,000€ 2012 15,000€ Luxembourg Cooperation Donatorë të tjerë

32

3.2.4

Janë ofruar mundësi të trajnimit të trajnerëve dhe aplikohen programe trajnimi për ta

Janë ofruar mundësi të trajnimit të trajnerëve dhe aplikohen programe trajnimi për ta

Aplikimi për njohje të mësimit paraprak për ish-kandidatë

Është bërë ANT 30 % e trajnerëve të QAP-ve kanë avansuar ose validuar përvojën e tyre profesionale

DAP/QAP-at

30,000€ 2012-2014 Luxembourg Cooperation Donatorë të tjerë

4. Zhvillimi i menaxhmentit dhe korniza ligjore

Masat

Aktivitetet Burimet/Indikato

rët

Institucionet

Përgjegjëse Resurset

Viti 1 Viti 2 Viti 3

4.1 Ngritja e kapaciteteve menaxheriale&profesionale të stafit të DAP-it dhe QAP-ve

4.1.1. Pjesëmarrja në procesin e përmirësimit të shërbimeve të ofruara nga DPP – këshillimi dhe trajnimi

Vlerësimi i pilotimit të përgjegjësive të shtuara dhe fillimi i implementimit të plotë. Përgatitja e një Doracaku të Menaxhimit të Cilësisë (DMC) për QAP-at

Planet për ofrim të AP cilësor të hartuara. Pjesëmarrja në Komitetin Monitorues dhe në komitete të tjera të MPMS-së DMC i përgatitur dhe implementuar; Rritje prej 35% e numrit të punëkërkuesve të trajnuar deri më 2013;

DPP/DAP/QAP

25,000 € Aktivitetet e Nxitjes së Punësimit – Qeveria e Kosovës Luxembourg Cooperation UNDP Donatorë të ndryshëm

4.1.2

Ndryshimi i procedurave

Janë ofruar mundësi të

Modeli i

DPP/DAP 35,000€

33

administrative me qëllim të avansimit të mëtejmë të raporteve të punës ndërmjet ShPP dhe QAP-ve për projekte që do vijnë në të ardhmen

trajnimit të drejtorëve të QAP-ve

Integruar o ShPP-së i implementuar NEA e Kosovës e themeluar dhe funksionale Regjistrat e trajnimit

Luxembourg Cooperation Donatorë të tjerë

4.1.3

Trajnimi i stafit të ShPP dhe QAP-ve në promovimin e vetëpunësimit për projektet që do vijnë në të ardhmen

Regjistrat e trajnimit

DAP/QAP 20,000€ Aktivitetet e nxitjes së punësimit-Qeveria e Kosovës Donatorë të ndryshëm

4.1.4

Krijimi i kapaciteteve institucionale për PATP dhe implementim të tyre – dizajni i programeve të trajnimit; vlerësimi i aftësive të aplikantëve ofrimi i trajnimit dhe vlerësimet.

Masat e përcjelljes (Folloë up)

Masat e përcjelljes (Folloë up)

Stafi i DAP/QAP-ve i trajnuar dhe ofron shërbime për PATP

DPP/DAP Aktivitetet e nxitjes së punësimit-Qeveria e Kosovës Donatorë të ndryshëm

4.1.5

Themelimi i sistemit të

Përcjellja (Folloë-up) e sistemit të

Përcjellja (Folloë-up) e

Indikatorët e performancës të

DAP 10,000€

34

vlerësimit të performancës

menaxhimit të performancës

sistemit të menaxhimit të performancës

dizajnuar dhe implementuar. Raportet nga implementimi i sistemit të performancës

Qeveria e Kosovës Donatorë të ndryshëm

4.1.6

Pjesëmarrja në implementimin e planit të trajnimit të MPMS-së për ngritje të kapaciteteve

Regjistrat e trajnimit

MPMS/DAP 25,000€ Luxembourg Cooperation

4.1.7

Operacionalizimi i nën-komiteteve të standardeve të KAAP

Nën-komitetet e standardeve dhe kurrikulave operacionalë që nga viti 2012

Lidershipi i MPMS/DAP-it

Buxhetet e MPMS dhe MAShT 30,000€ Donatorë të tjerë nëse janë gjetur

4.2 Hartimi i akteve ligjore (kryesisht UA) për shërbimin e trajnimit

4.2.1. Kontributi në hartimin dhe miratimin e akteve të reja ligjore nga sfera e punësimit dhe mirëqenies sociale

Kontributi në hartimin dhe miratimin e akteve të reja ligjore nga sfera e punësimit dhe mirëqenies sociale

Kontributi në hartimin dhe miratimin e akteve të reja ligjore nga sfera e punësimit dhe mirëqenies sociale

Draft rregulloret të përgatitura dhe të dërguara për aprovim

DPP/DAPD Aktivitetet e nxitjes së punësimit-Qeveria e Kosovës Donatorë të ndryshëm

4.2.2

Përkrahje për definim të kornizës ligjore të PATP

Përmirësimi i UA të FA pas pilotimit

Draft UA i përgatitur dhe dorëzuar për aprovim

15,000€ Luxembourg Cooperation

4.2.3

Përmirësimi i UA mbi përgjegjësitë

Draft UA mbi gjenerimin e të

Draft UA i përgatitur dhe

MPMS/DPP/DAP

Buxheti i MPMS-së

35

e DAP për AP për të mbuluar të gjitha procedurat që kanë të bëjnë me trajnimin e ofruar nga MPMS

hyrave për QAP-at

dorëzuar për aprovim

Donatorë të tjerë

5.Koordinimi i donatorëve

Masat

Aktivitetet Burimet/Indikatorët

Institucionet Përgjegjëse

Resurset Viti 1 Viti 2 Viti 3

5.1 DAP-i luan rol udhëhqeës në zhvillimin e aftësimit professional në Kosovë.

5.1.1. Përgatitja e Planit të Veprimit për tërheqjen e përkrahjes së donatorëve

Implementimi i Planit të Veprimit për tërheqjen e përkrahjes së donatorëve

Rishikimi dhe implementimi i Planit të Veprimit për tërheqjen e përkrahjes së donatorëve

Planet Vjetore DAP Buxheti i MPMS-së Donatorë të tjerë

5.1.2 Në bashkëpunim me MAShT-in të bëhen opeacionalë nën-komitetet e KAAP-it

Nën-komitetet e vlerësimit të standardeve dhe kurikulave operacionalë që nga viti 2012

Lidershipi i MPMS/DAP-it

Buxheti i identifikuar në 4.1.6

5.1.3 Pjesëmarrja në aktivitetet koordinuese të zyrës së integrimeve evropiane të MPMS-së dhe të nën-komiteteve të AP-së së Qeverisë së Kosovës

Pjesëmarrja në aktivitetet koordinuese të zyrës së integrimeve evropiane të MPMS-së

Pjesëmarrja në aktivitetet koordinuese të zyrës së integrimeve evropiane të MPMS-së

Regjistrat e pjesëmarrjes të Komiteteve të ndryshme

DAP

5.1.4 Organizimi i një takimi për AP me donatorë/projekte

Organizimi i një takimi për AP me

Organizimi i një takimi për AP me

Procesverbalet e takimeve

DAP Buxheti i MPMS-së

36

të donatorëve, dy herë në vit

donatorë/projekte të donatorëve, dy herë në vit

donatorë/projekte të donatorëve, dy herë në vit

Donatorët

5.1.5 Fillimi i përgatitjes për një projekt të integruar për Vetëpunësim/ndërmarrësi

Dorëzimi i projektit të integruar të vetëpunësimit /ndërmarrësi për financim

Projekt-Propozimi i përgatitur

DPP/DAP Donatorët

5.2 Kontributi për implementim të marrëveshjeve bilaterale dhe iniciativave regjionale në sferën e trajnimit dhe punësimit

5.2.1. Mbështetja për procedurat e Verifikimit të Aftësive dhe Kompetencave

Mbështetja për procedurat e Verifikimit të Aftësive dhe Kompetencave

Mbështetja për procedurat e Verifikimit të Aftësive dhe Kompetencave

Raportet e MPMS-së që parashohin aktivitete trajnimi

DPP/DAP Buxheti i MPMS-së Donatorët

37

Përshtatja e Masave dhe Aktiviteteve me nevojat për zhvillim të AP-së në MPMS

Gjatë punëtorive, vizitave në terren dhe takimeve me udhëheqësinë e DPP-së, menaxhmentin e DAP-it

me stafin e QAP-ve, me projekte të ndryshme në Kosovë, me menaxhmentin e Projektit Luxembourg

Cooperation KSV/010, ekspertë të AP-së, drejtorë të QAP-ve dhe me trajnerë, u formësuan

mesazhe/rekomandime të fuqishme lidhur me Aftësimin Profesional: “Duhet bërë përpjekje dhe

investime më të mëdha në mënyrë që”:

AP të bëhet më transparent dhe llogaridhënës para shfrytëzuesve dhe publikut;

Të rritet prania e DAP/QAP-ave si ofrues të AP-së në nivel rajonal

Të rriten kapacitetet dhe efikasiteti i menaxhmentit të AP-së në MPMS

Të përmirësohet cilësia e ofertës së AP-së

Të ngritet përceptimi publik për AP-në si dhe të krijohet përceptimi i cilësisë së AP-së në publik

Të ritet kapaciteti trajnues/produktiviteti i QAP-ve

Të diversifikohet oferta e AP-së dhe shërbimeve të trajnimit

Të përmirësohet pjesëmarrja e grupeve të cënueshme në AP

Të zhvillohet edhe më tej korniza ligjore e AP-së

Të krijohen opsione për të tërhequr më shumë resurse dhe implementim të praktikave të mira

Masat dhe aktivitetet e Planit të Veprimit 2012-2014 synojnë të reflektojnë këto mesazhe/rekomandime

si dhe që të dëshmojnë një qasje realiste për arritjen e tyre. Disa nga rezultatet e përcaktuara pritet të

arrihen në kuadër të rrethanave dhe resurseve ekzistuese, ndërsa për të tjerat nevojitet përkrahje

shtesë nga jashtë.

38

Masa/Aktiviteti Rezultatet e targetuara Lloji i përkrahjes6

Prioriteti 1. Masat e vetëreflektimit (hulumtime e studime mbi kapacitetet dhe menaxhimin e AP-së të siguruara nga MPMS-ja)

1.1. Ngritja e kapaciteteve menaxhuese dhe implementuese të DAP-it dhe QAP-ve

1.1.1 Bërja e një rishikimi të brendshëm të funksioneve/auditimi të DAP-it për të shtruar bazën për planifikim të hollësishëm të ofrimit të AP kualitativ. Përgatitja e një plani të detajuar vjetor të masave, hap pas hapi

Efikasitet i shtuar i menaxhmentit të DAP-it

D dhe K

1.1.2 Bërja e një rishikimi të brendshëm të funksioneve/auditimi të DAP-it për të shtruar bazën për planifikim të hollësishëm të ofrimit të AP kualitativ.

Efikasitet i shtuar i menaxhmentit të QAP-ve

D dhe K

Përgatitja e një plani të detajuar vjetor të masave, hap pas hapi K

1.1.3. Përmirësimi i formatit të raportimit vjetor të DAP dhe QAP-ve. Publikimi i raportit vjetor të DAP-it

Transparencë dhe llogaridhënie më e madhe

K

1.2.Përkrahje për ofrimin (shpërndarjen) e aftësimit profesional

1.2.1. Bërja e një hulumtimi për identifikim të profesioneve të reja sipas nevojave të tregut të punës përfshirë dhe ato profesione që duhet ofruar në QAP-at e ri (përqëndrimi në nevojat e tregut të punës/komunitetit të biznesit në nivel lokal).

Ngritja e profilit të QAP-ve si ofrues rajonal të AP-së

D dhe K

1.2.2. Përgatitja e një raporti mbi mësimet e nxjerra dhe rekomandimet nga testimi në terren i KK të Kosovës - Shpërndarja dhe përkrahja e prezentimit të praktikave të mira

Përmirësimi i sistemit të brendshëm të cilësisë për ofrimin e AP-së

K

1.2.3. Ruajtja e rezultateve të fushatës së vetëdijësimit/promovimit të AP 2011 dhe ndërtimi mbi to. Përgatitja e planit të fushatës së AP për 2 vitet pasuese.

Është krijuar përceptimi rajonal dhe nga shfrytëzuesit mbi cilësinë e trajnimeve

K

Prioriteti 2.Diversifikimi i opsioneve për Aftësim Profesional

2. 1. Përdorimi i mundësive të reja të aftësimit si dhe i shërbimeve përkrahëse


Ngritja e profilit të QAP-ve si ofrues rajonal të AP-së

K dhe D

2.2.2. Rekrutimi i trajnerëve të rinj për profesionet e reja të prezentuara në QAP-a (Gjilan 2012, Mitrovicë e Gjakovë 2013) dhe për tri punëtoritë në njësitë mobile.

Rritja e kapaciteteve trajnuese/produktivitetit të QAP-ve

K

2.2 Pjesëmarrja/kontributi në projekte të MPMS-së

6 Rezultatet që mund të arrihet me resurset ekzistuese janë të shënuara me K ndërsa ato që kërkojnë përkrahje të jasthme me D.

39

2.2.1. Pjesëmarrja në procedurat e përzgjedhjes në programe a projekte të ndryshme të MPMS-së dhe draftimi dhe implementimi i programeve të trajnimit për iniciativat e MPMS-së

Ngritja e profilit të AP-së në MPMS dhe përceptimit të publikut mbi AP-në

K

2.2.2. Raportim i rregullt mbi pjesëmarrjen në PATP Transparencë dhe llogaridhënie më e madhe

K

2.2.3 Përmirësimi i Trajnimit në Kompani për punëkërkues të regjistruar Ofertë e diversifikuar e AP-së D dhe K

2.2.4. Trajnimi i stafit të DAP/QAP-ve për promovim të vetëpunësimit Rritja e kapaciteteve trajnuese/produktivitetit të QAP-ve

D dhe K

2.3. Përkrahje shtesë për ofertën e trajnimeve

2.3.1. Pilotimi i trajnimeve përmes FA në profesione “të buta”. Zgjërimi i trajnimeve të FA Ofertë e diversifikuar e AP-së K dhe D

Kotraktimi i jashtëm/blerja e trajnimeve nga ofrues të tjerë trajnimesh (për të papunët me aftësi të kufizuara)

Pjesëmarrje e përmirësuar e grupeve të cënueshme në trajnime

K

2.4. Shërbime të reja të aftësimit profesional

2.4.1. Ofrimi i trajnimeve dhe shërbimeve përkrahëse për: fëmijë pa kujdes prindëror dhe braktisës të shkollave; nxënës të shkollave profesionale lidhur me tranzicionin nga shkolla në punë dhe për kandidatë të tjerë potencialë.

Ofertë e diversifikuar e AP-së K dhe D

2.4.2. Janë prodhuar lloje të ndryshme pakosh trajnimi (për ndërmarrësi, vetëpunësim, mbrojtje dhe siguri, aftësi komunikimi, etj.) për kandidatë nga grupe të ndryshme punëkërkuesish të regjistruar (individë me diploma shkollore dhe të papunë)

Ofertë e diversifikuar e AP-së dhe shërbimeve të trajnimit

K and D

Prioriteti 3. Burimet e mësimit dhe të sigurimit të cilësisë

3.1. Finalizimi i rrjetit dhe infrastrukturës së QAP-ve-Ndërtimi i QAP-ve të reja në tri rajone të Kosovës

3.1.1. Pajimi i punëtorive me vegla dhe pajisje moderne të trajnimit, në QAP-at e ri dhe ata ekzistues si dhe në njësitë mobile të trajnimit.


D dhe K

3.1.2. Sigurimi i qasjes së barabartë në QAP për të gjithë punëkërkuesit e regjistruar në ZKP Pjesëmarrje e përmirësuar e grupeve të cënueshme në trajnime

K

3.2. Sigurimi i cilësisë

3.2.1. Rishikimi i kurrikulave ekzistuese dhe hartimi i të rejave bazuar në Kornizën Kombëtare të Kualifikimeve: zhvillimi i standardeve, moduleve të trajnimit, instrumenteve të vlerësimit, prezentimi i krediteve dhe përgatitja e materialeve mësimore

Përmirësimi i cilësisë së ofertës së AP-së

D dhe K

40

3.2.2. Numri i QAP-ve të gatshme për akreditim institucional Përmirësimi i cilësisë së ofertës së AP Ngritja e profilit të QAP-ve si ofrues rajonal të AP-së

D dhe K

3.2.3. Numri i QAP-ve të gatshme dhe që aplikojnë për t’u bashkuar në rrjetin e QeK Përmirësimi i cilësisë së ofertës së AP Ngritja e profilit të QAP-ve si ofrues rajonal të AP-së

D dhe K

3.2.4. Janë siguruar mundësi të trajnimit të trajnerëve Përmirësimi i cilësisë së ofertës së AP-së

K dhe D

3.2.4.1. Aplikimi për njohje të mësimit paraprak t ëish-kandidatëve Ofertë e diversifikuar e AP-së dhe shërbimeve të trajnimit; Ngritja e profilit të QAP-ve si ofrues rajonalë të AP-së

D dhe K

Prioriteti 4. Zhvillimi i menaxhmentit dhe kornizës ligjore

4.1. Ngritja e kapaciteteve menaxheriale&profesionale të stafit të DAP-it dhe QAP-ve

4.1.1. Pjesëmarrja në procesin e përmirësimit të shërbimeve të ofruara nga DPP – këshillimi dhe trajnimi. Vlerësimi i pilotimit të përgjegjësive të shtuara dhe fillimi i implementimit të plotë. Përgatitja e një Doracaku të Menaxhimit të Cilësisë (DMC) për QAP-at.

Rritja e kapaciteteve menaxhuese/implementuese të DAP/DPP

D dhe K

4.1.2. Ndryshimi i procedurave administrative për të përmirësuar edhe më tej raportet e punës ndërmjet ShPP dhe QAP-ve për projektet që pritet të vijnë. Janë siguruar mundësi trajnimi për drejtorët e QAP-ve

Rritja e kapaciteteve menaxhuese/implementuese të DAP/DPP

K

4.1.3. Trajnimi i stafit të ShPP dhe QAP-ve në promovimin e vetëpunësimit për projektet që do vijnë në të ardhmen.


D dhe K

4.1.4. Krijimi i kapaciteteve institucionale për PATP dhe implementim të tyre – dizajni i programeve të trajnimit; vlerësimi i aftësive të aplikantëve ofrimi i trajnimit, vlerësimit dhe masat përcjellëse.


D dhe K

4.1.5 Themelimi i sistemit të vlerësimit të performancës Rritja e kapaciteteve menaxhuese/implementuese të DAP/DPP

D dhe K

4.1.6 Pjesëmarrja në implementimin e planit të trajnimit të MPMS-së për ngritje të kapaciteteve

Rritja e kapaciteteve menaxhuese/implementuese

K

41

të DAP/DPP

4.1.7 Operacionalizimi i nën-komiteteve për standarde të KAAP-së Përmirësimi i cilësisë së ofertës së AP-së

K

4.2. Hartimi i akteve ligjore (kryesisht UA) për shërbime të trajnimit

4.2.1. Kontributi në hartimin dhe miratimin e akteve të reja ligjore nga sfera e trajnimit për punësim dhe mirëqenies sociale

Zhvillimi i mëtejmë i kornizës ligjore për AP-në

K

4.2.2. Përkrahje për definim të kornizës ligjore të PATP-ve. Zhvillimi i mëtejmë i kornizës ligjore për AP-në

K

4.2.3. Përmirësimi i UA mbi përgjegjësitë e DAP për AP për të mbuluar të gjitha procedurat që kanë të bëjnë me trajnimin e ofruar nga MPMS. Përmirësimi i UA të FA pas pilotimit. Draft UA mbi gjenerimin e të hyrave për QAP-at

Zhvillimi i mëtejmë i kornizës ligjore për AP-në

K

Prioriteti 5. Koordinimi i donatorëve

5.1. DAP-i të luajë rol udhëheqës në zhvillimin e aftësimit profesional në Kosovë.

5.1.1. Përgatitja e Planit vjetor të Veprimit për tërheqjen e përkrahjes së donatorëve Krijimi i mundësive për tërheqje të resurseve shtesë dhe për implementim të praktikave të mira

K

5.1.2. me MAShT-in të bëhen opeacionalë nën-komitetet e KAAP-it Krijimi i mundësive për tërheqje të resurseve shtesë dhe për implementim të praktikave të mira

K dhe D

5.1.3. Pjesëmarrja në aktivitetet koordinuese të zyrës së integrimeve evropiane të MPMS-së dhe të nën-komiteteve të AP-së së Qeverisë së Kosovës

Rritja e kapaciteteve menaxhuese DAP/DPP

K

5.1.4. Organizimi i një takimi për AP me donatorë/projekte të donatorëve, dy herë në vit Krijimi i mundësive për tërheqje të resurseve shtesë dhe për implementim të praktikave të mira

K

5.1.5. Dorëzimi i projektit të integruar të vetëpunësimit për financim Krijimi i mundësive për tërheqje të resurseve shtesë dhe për implementim të praktikave të mira Rritja e kapaciteteve .menaxhuese/implementuese të DAP/DPP.

K dhe D

42

5.2. Kontributi për implementim të marrëveshjeve bilaterale dhe iniciativave regjionale në sferën e trajnimit dhe punësimit

5.2.1. Mbështetje për procedurat e Verifikimit të Aftësive dhe Kompetencave Ngritja e profilit të AP-së K

43

Aneksi 1

Kjo SWOT analizë është përgatitur nga Grupi Punues Teknik dhe është diskutuar e validuar gjatë

Punëtorive 2, 3, 4 dhe 5 të mbajtura në Tetor-Nëntor 2011. Ky nuk pretendon se mbulon në thellësi të

gjitha aktivitetet e DAP-it si njësi udhëheqëse e ofrimit të AP së MPMS-së por përqëndrohet dhe thekson

deklaratat më të rëndësishme të çështjeve të menaxhimit, politikave ekzistuese, ofrimit të AP-së si dhe

të kornizës ligjore të implementuar. Ky është më shumë një përpjekje vetë-reflektimi sesa një analizë

gjithëpërfshirëse.

Përparësitë

Menaxhmenti- Sistem funksional menaxhimi ekziston në nivel të divizionit (DAP dhe QAP-at) dhe që

korrespondon me natyrën e shërbimeve që ofrohen.

Korniza ligjore – Ekziston korniza ligjore/rregulloret për funksionim të DAP-it dhe QAP-ave.

Oferta e trajnimit –Është krijuar korniza/rrjeti i QAP-ve të pajisura mirë në Kosovë.

Politikat- Ekzistojnë politika të AP në MPMS të cilat janë të mirë-dizajnuara për Kosovën.

Mangësitë

Menaxhmenti-Mungesa e koordinimit ndërmjet niveleve menaxhuese (lart nga DAP-i) dhe

mosshfrytëzimi i mjaftueshëm i kapaciteteve të resurseve njerëzore ekzistuese.

Korniza ligjore-ka mos-harmonizim të masave ligjore (kryesisht UA-ve), ka ende hapësirë për

përmirësime në këtë drejtim.

Oferta e trajnimit – Standardizimi i ngadaltë i QAP-ve (ende është vështirë të përcillen dhe dakordohen

nivelet e cilësisë së ofertës së trajnimit, kriteret operacionale dhe të tjerat) si dhe procesi i certifikimit.

Politikat- Mungesa e gatishmërisë për implementim/kapaciteteve për politikat ekzistuese apo

mosimplementimi i plotë i politikave; për shembull, ka politika për trajnimin e personave me aftësi të

kufizuara por që jo të gjithë QAP-at kanë kushte për hapjen e punëtorive për këta individë; e njëjta vlen

edhe për politikat e këshillimit dhe orientimit

Mundësitë

Menaxhmenti-Nevoja për të krijuar një komunikim më të mirë në kuadër të Ministrisë – funksionaliziimi

i sistemit të informatave brenda institucionit dhe intraneti.

44

Korniza ligjore-Koordinim më i mirë me përfshirjen e të gjitha njësive në hartimin dhe plotësimin e

kornizës ligjore në kuadër të MPMS-së.

Oferta e trajnimit – Ngritja e cilësisë së ofertës (kryesisht duke u bazuar në procesin e akreditimit) me

qëllim të kërkimit të përmirësimeve dhe diversifikimit të shpërndarjes së AP-së.

Politikat – Shfrytëzim më i mirë i resurseve përfshirë dhe ato njerëzore për hartim dhe implementim

politikash në rrjetin e QAP-ve.

Decentralizimi i shërbimeve të AP-se dhe përmirësimi i performancës së QAP-ve.

Ngritja e cilësisë së aftësimit dhe rritja e punësueshmërisë...

Rreziqet

Menaxhmenti- Ndikimi i politikës në proceset e emërimit dhe vendim-marrjes.

Korniza ligjore-Implikimet buxhetore për monitorim dhe implementim të kornizës të cilat nuk përcillen

për shkak të financimit të kufizuar.

Oferta e trajnimit –niveli i koordinimit me akterë të tjerë brenda dhe jashtë MPMS-së.

Politikat- Implikimet buxhetore të rrjetit të DAP-it dhe QAP-ave – buxhetet e kufizuara dhe aktivitetet që

varen nga donatorët.

45

Aneksi 2

Lista e pjesmarrësve në punëtori 1-6

Grupi punues kryesor

Jehona Rexha- Shefe e DAP –MPMS Besa Dodaj-DP staf Gani Ismajli-DAP staf Sinan Gashi- Drejtor i QAP - Prizren Liridona Ajeti- DAP staf Rexhe Gashi- Drejtor I QAP - Pejë Fisnik Lakna- DAP staf Ferdane Haxhimehmeti –Drejtor I QAP -Mitrovicë

Projekti Luxembourg Cooperation

Jean-Luc Camilleri – Shef I projektit Vedat Macastena – Këshilltar Teknik I Projektit Tzako Pantaleev – Ekspert Ndërkombëtar Visar Rexha - Përkthyes

Pjesmarrësit në Punëtori

Eshref Shabani- Sekretar I përgjithshëm MPMS Defrim Rifaj- Head of DLE, MPMS Feti Ibishi-MPMS Nexhat Syla-MPMS Hafiz Leka-Shef I DP, MPMS Halim Xhemajli-MPMS Besa Dodaj-MPMS Antigona Spahiu-MPMS Sebahate Banjska-MPMS Fadil Osmani-MPMS Njomza Musa-MPMS Shpëtim Kalludra-MPMS Gjylinaze Gola-MPMS Minire Begaj-MPMS Fatlinda Nitaj-MPMS Safete Veseli-MPMS Nevrie Matoshi-MPMS Nazmije Krasniqi-MPMS Lule Maloku-MPMS Ryve Prekorogja-MEST Besim Mustafa-OEK

Ryzhdi Baloku-BSPK Peter Gerasch-GIZ Anton Gojani-Don Bosco VTC Valbona Kadriu-KEK Yllka GerdovcI-UNDP Alben Eshrefi-MPMS Burhan Selmani-MPMS Shaban Laha-MPMS Shasivar Sadiku-MPMS Zylkifli Obertinca-MPMS Bajram Demaj-MPMS Hajrullah Hoxha-MPMS Kujtim Dula-MPMS Luan Jahiri-MPMS Ramadan Kelmendi-MPMS Xhevat Aliu-MPMS Albani Kryeziu-UNDP Alba Durmishi- Don Bosco

46

Divisioni i Aftësimit Profesional /Departmenti I Punës dhe Punësimit - MPMS

Jehona Rexha –Shefe e Divisioni i Aftësimit Profesional Tel: 00 381 38 212 054 [email protected] Gani Ismajli Liridona Ajeti Tel: 00 381 38 212 053 Tel: 00 381 38 212 053 [email protected] [email protected]

Fisnik Lakna Tel: 00 381 38 212 054

[email protected]

Qendrat e Aftësimit Profesional

Shasivar Sadiku – Drejtor i QAP Prishtina

[email protected] 038/603-042

Sinan Gashi – Drejtor i QAP Prizren


Alben Eshrefi – Drejtor i QAP Ferizaj


Rexhë Gashi – Drejtor i QAP Pejë


Shaban Laha – Drejtor i QAP Gjakovë


Burhan Selmani– Drejtor i QAP Gjilan


Ferdane Haxhimehmeti – Drejtor i QAP Mitrovicë


Dushan Mljadovic– Drejtor i QAP Doljane

[email protected] 063/823-77-47







Documents

Strategji e Aftësimit Profesional · Strategji e Aftësimit Profesional ... qarkullimit të përgjithshëm ekonomik;3 Në rrethana kaq të vështira, Qeveria e Kosovës mbetet e