7/29/2019 su ve ceza roman kor emas ile incelenme

1/4

F. M. Dostoyevskinin Su ve Ceza Adl Romannn ncelenmesi

Rus edebiyat fikir, sanat ve edebiyat dnyasnn tannm simalarndan olan

Dostoyevski roman ve ksa hikye ile ilgili birok eser ortaya koymutur. 'Su ve Ceza',Dostoyevski'nin 1866'da (45 yanda) yaynlanan ustalk eseridir. Tahlil ksmna gemeden

nce Dostoyevski'yi ve bu roman tanmaya alalm. Rasim zdenren, "Dostoyevski'nin

lham" isimli yazsnda unlar sylyor: "Dostoyevski'nin yapabildiini, yapabilmek iin,

onunki kadar nfuzlu bir gze sahip olmak gerekir. Sylendiine gre, o, su ve ceza

romannn konusunu basit bir gazete haberinden ilham almt. Her gn hepimiz, gazetelerde

buna benzer nice haberlere rastlyor, belki de adi zabta haberlerinden sayarak okuma gereini

bile duymuyoruz; okusak bile o vakann arkasnda yatan, toplumumuza ve insanmza ait

gerekleri grebildiimiz sylenebilir mi? Dostoyevski'ye ilham veren zabta vakas uymu:

Bir niversite rencisi tefeci birkadn ldrm, sonra yakalanp tutuklanm. Su ve Cezaroman, bu kadar basit bir vakadan kaynaklanmtr. Ancak o romanda, Dostoyevski, sua ve

cezaya ait, sonradan kriminologlarn aratrmalarna konu olan pek ok kuram dile getirmi,

romann kahramann Raskolnikov'un kiiliinde belli bir cani tipini sergilemi, Freud'dan

nce bilinaltn kurcalamaya balam, dahas eserleriyle Freud'dan, kriminolog Ferri'ye,

filozof Bergson'a, yirminci yzyln belli bal btn yazarlarna ilham vermi, kaynaklk

etmitir."imdi eseri tahlil etmeye gelelim, eser ana hatlar ile: Raskolnikov, fakir, iine

kapank, kalabala karmay pek sevmeyen maddi sebeplerden dolay hukuk fakltesinden

ayrlm baarl bir rencidir. Siyasi ve felsefi dncelerin etkisialtnda kalmtr.

Raskolnikov insanlar ikiye ayrmtr. Sradan ve olaan st diye. stn snftan olmak iin

zaten borlu olduu tefeci kadn kendine kurban seer. Bu karara her ne kadar phe ve

korku iinde baksa da tefeci kadn bir balta ile ldrr ve onu gren tefeci kadnn vey

kardeini de arkasnda hibir iz brakmamak iin orackta ldrr. Birazck ziynet eyas alr

ve kimselere grnmeden evine geri dner. Asl su ve ceza bundan sonra balar. Kafasnda

ikiye blnmtr bazen sulu grrken kendini bazen de hakl grmtr. Barda

Marmeledov adnda bir adamla tanmt ve bu adam karsn ok seviyordu fakat btn

parasn ikiye yatryordu. Ailenin geimi iinkz Sonya fahielik yapyordu. Birka gn

boyunca Sonyay dnd ve frsat bulduka onunla konumaya alarak geirdi vaktini.

Polis memuru porifiri Raskolnikovun -Mihailovis adnda gen biri cinayeti ilediini itiraf

etmi olmasna ramen- cinayet ilediini biliyor ve onun psikolojik durumunu bildii iin,itiraf etmesi iin onu sktryor ama tutuklamayacan sylyordu. Raskolnikov cinayeti

ilediini bandan geenleri anlatmt Sonyaya. Sonya ise ona Tanrdan ve insanlardan af

dilemesini ve gidip teslim olmasn sylyordu. Sonu olarak Raskolnikov vicdannn verdii

acya dayanamayp suunu polise itiraf etti. 1.5 yldr Sibiryadayd Raskolnikov. Petersburg

a, Razumukin ve kardei Dunya evlenmilerdi. Mahkeme Raskolnikovun iyihali, paray

kullanmad, daha nceki yaamnda verimli bir niversite renimi yapt, fedakar kiilii

ve kendi kendine teslim olmasndan dolay, ok az bir cezayla 8 yl krek mahkumiyetine

arptrld. Raskolnikovu Sonya her gn ziyaret ediyordu. Sibirya da ailesi ile srekli

mektuplaan Sonya, Ramuzkin ve Dunyann tek haber kaynayd. Raskolnikov,Sonyann

7/29/2019 su ve ceza roman kor emas ile incelenme

2/4

sevgisi ile hayata baland ve gelecein planlarn beraber hayal etmeye baladlar. Roman bu

ynyle 3 izlekten meydana gelmektedir.

A. Raskolnikovun suunu ilemesiB. Raskolnikovun vicdan ile olan hesab(kendi iinde cezasn ekmesi)C. Raskolnikovun Sonya ile olan mutlulua eriimi

Bu eseri kora emas zerinde gsterecek olursak;

lk Deer(Tematik G) Kart Deer (Kart G)

Kii

Sonya, Nastasya, Dunya, Tefeci

kadnn vey kardei,

Porifiri(polis memuru),

Mihailovis, Razumukin

Luzbin, Tefeci Kadn,

Marmeladov, Dnyannpatronu

Kavram

Ak, sadakat, aile balar,

arkadalk, fedakrlk, vicdan,

pimanlk, merhamet,

Eitsizlik, fakirlik, kk

grme, hakszlk, cinayet,

Simge

apka, mektup, kanun, polis

memuru,

Balta, palto, iki, meyhane, kl

tablas,para,

Olay rgs yukarda da bahsettiimiz gibi 3 blmden olumaktadr. Birinci blm

Raskolnikovunsuu ilemesi ile balar ve kitabnda adn koyduu blmdr bu su

ksmdr. Bu olaanst insanlarn gayeleri uruna iledii cinayetler ve dkt kanlar su

deildir. inde bir deha tadna inanmaktadr Raskolnikov. Bu amala, gl ve gsz

insanlar kartlnda, kendi yerini tespit edebilmek iin, zaten borlu olduu bir tefeci kadn

kendine kurban olarak seer. Bu karar uygularken pek de rahat olmamasna ramen, tefecikadn, baltayla kafasn yararak ldrr. Ne ki, karsna ummad bir kii daha kar, o da

tefeci kadnn vey kz kardei Lizavetta. Raskolnikov, masum kz da, baltayla alnn yararak

ldrr. Birka ufak engeli de ap, kimseye grnmeden eve gelir ve yataa serilir. te her

ey bundan sonra balar. Artk ikiye blnmtr. Bazen kendisinin, bazen de ldrd yal

kadnnavukatln yaparak, kafasn duruma yeri haline getirir.

kinci ksm ise Raskolnikovun kendi iinde acsn ekmesi ile olan blmdr.

Cinayeti iledikten sonra kafas mahkeme salonuna dner bazen kendisini hakl bulur bazen

ldrd yal kadn. Kahramanmz, kafasnda kurduu mahkemede kendini savunurken

aynen yle sylemektedir: "Bir insan ldrmedim ben, bir prensibi ldrdm." Bu prensib,

7/29/2019 su ve ceza roman kor emas ile incelenme

3/4

tanrnn herkese bahettii yaama hakkdr. Doann kanunu da diyebiliriz buna. Deyim

yerindeyse, kahramanmz kendi zihin dnyasnda kanaat nderliine soyunmu, doaya,

devlete ve yasalara bakaldrmtr. te bu yzden asl mesele, Tanr ile arasnda cereyanetmektedir. nk Raskolnikov iindeki Tanrnn varln, onun adaletini sorgulamaktadr.

Nitekim Sonya ile aralarnda geen konumann bir yerinde, Raskolnikov iyice zorlar

Sonya'y ve onun, "Hayr, hayr byle bir ey olamaz. Bu kadar iren bir eye Allah raz

olamaz." feryadna Raskolnikov, glerek; "Belki de hi Allah yoktur." der. Sonya susar ve

hkra hkra alamaya balar. Raskolnikov, insan olmak ve doannkurallarna uymaktanrahatszdr ve kendi iinde Tanr'y yenip yerine kanun koyucu olarak kendini koymak

istemektedir ki,bunda baarsz olur (vicdanna yenik der) ve gidip suunu polis memuruPorfiri Petrovi'e itiraf eder. Vicdanna yenik dp yapt itiraf, bir anlamda Raskolnikov'un

ahsnda beer gcn iflasdr. Tek bana, hibir kural, deer ve yasa tanmadanyaayabileceini ve bu alanda baz haklara sahip stn bir ahsiyete sahip olduunu kendine

gstermek istemektedir.

Son blm ise Raskolnikovun cezasn ekmesi iin Sibiryaya gnderilmesi ile

balar.Raskolnikov bir cinayet ilemitir. Fakat tefeci kadnldrd iin asla piman

deildir ve Sibirya'ya gittikten sonra dahi piman olmamtr. Asl gidip teslim olduu ve

aptal kanunlara kendini teslim ettii iin pimandr. Eer alktan cinayet ilemi olsayd,

piman olabilirdi ve bunu kendisi de biliyordu. Bu yzden krek mahkmiyetinde ona yeni

ileler ektiren bir ey daha vard ki, o da kendisini yine de sulu grmyor oluuydu. Onun

tek suu; cesaret gsterememektir. Kocakary ldrdkten sonra, bunun zerinde hi

dnmeden yoluna devam etmesi gerekirdi. Ama onun yapamad ey, ite bu gz karalk,

bu byk insanlarda var olan cesareti gstermekti. Tahlilde mekn olarak daha ok

Raskolnikov evinden kmayan evinden knca da meyhaneye giden kiidir. Bu yerler

karakterin kendini psikolojik ynden iyi grd ynlerdir. Sonya ile olan konumalarn da

buna dhil edebiliriz. Karakterin kt hissettii yerler ise kendisini karakolda dnd

vakit, polis memuru ile konumalarnda kendini hep gergin, kt hisseder. Sonra cinayeti

iledii evi aklna getirdike de kt olur aresizlie der teslim olup olmamakla kararsz

kalr hep. Bakarakterolan Raskolnikovu biraz anlatacak olursak: Raskolnikov, her eyden

nce kendini sosyal hayattan soyutlam bir gentir. Faklteyi terketmi, bir pansiyon

odasnda tek bana yaamaya balamtr. dnyas dengesizliklerle doludur.Dier tarafta

Rusya'y kasp kavuran Avrupa kkenli felsef ve siyas (Sosyalist) dncelere sahiptir.

Raskolnikov'un, iledii suun temellerine inersek; Her eyden nce Raskolnikov, kendiiinde ift kiilie sahip bir karakterdir. Bu, Dostoyevski'nin hemen her roman kahramannda

rastlanabilen bir durumdur. Raskolnikov, bir yandan iki insan, kafasn baltayla yarp

ldrecek kadar kat ve cani, dier yandan bir ocuu kurtarmak iin alevler iindeki bir eve

gzn krpmadan girecek kadar efkatli, arabann altnda ezilerek len Marmeladov'un

karsna cenaze masraflarn karlamas iin cebindeki btn paray verecek kadar da

merhametli bir karakterdir.

7/29/2019 su ve ceza roman kor emas ile incelenme

4/4

Sonu

Su ve ceza roman ikilemlerden yola karak sulu olan Raskolnikovun sonra

insanlarn(okuyucular) gznde hakl kmasn salar. Dostoyevski su ve ceza romannda

kanunlardan daha ok Tanrnn adaletini sorgulamtr. Raskolnikovun suunu ekmesi iin

Sibiryaya gnderilmesi ve Dostoyevski karakterini piman etmemitir krek cezas ekerkenve byk adam oluncaya dek bekleyecektir Raskolnikov.