gadaelgadaelGCaD CYMRUNGfL

Sut cafodd Streic y Sut cafodd Streic y Penrhyn Penrhyn

ei dehongli?ei dehongli?

Ffynhonnell AFfynhonnell A

Symud Symud ymlaen i’r ymlaen i’r

sleid sleid nesafnesaf

Symud at Symud at ddeunyddiau’r ddeunyddiau’r

ffynhonnellffynhonnell

Cliciwch Cliciwch am helpam help

Cau’rCau’rPPTPPTgadael

gadael

Ysgrifennu disgrifiadau o’r dehongliadau Ysgrifennu disgrifiadau o’r dehongliadau gwahanol o achosion Streic y Penrhyn.gwahanol o achosion Streic y Penrhyn.

BethBethydw i’nydw i’nedrychedrychamdano?amdano?

Cynnig eglurhad am pam fod gwahanol Cynnig eglurhad am pam fod gwahanol ddehongliadau yn cael eu cynhyrchu.ddehongliadau yn cael eu cynhyrchu.

Defnyddio termau hanesyddol a dyddiadau Defnyddio termau hanesyddol a dyddiadau priodol .priodol .

Cliciwch i Cliciwch i ddadlennuddadlennu

Rhoi strwythur addas i’ch gwaith.Rhoi strwythur addas i’ch gwaith.

gadael

Cliciwch i ddadlennuCliciwch i ddadlennu

Cliciwch i ddadlennuCliciwch i ddadlennu

Ffynhonnell BFfynhonnell BFfynhonnell AFfynhonnell A

gadael

[[Yr Athro Geraint H. Jenkins, hanesydd hanes Cymru, yn Yr Athro Geraint H. Jenkins, hanesydd hanes Cymru, yn ysgrifennu yn ei lyfr hanes cyffredinol am Gymru, ysgrifennu yn ei lyfr hanes cyffredinol am Gymru, Wales: Wales:

Yesterday and Today Yesterday and Today (1990(1990

Ffynhonnell BFfynhonnell BFfynhonnell AFfynhonnell A

Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn? P

wy

yd

y'r

aw

du

r?B

eth

ma

e e

’n w

ne

ud

?P

ryd

ys

grife

nn

wy

d y

ffyn

ho

ne

ll?B

eth

alla

i fod

we

di d

yla

nw

ad

u a

r yr a

wd

ur?

Pa dystiolaeth allai fod wedi cael ei astudio a sut allai hyn egluro'r modd y cafodd y dehongliad ei gynhyrchu?

Roedd yr Arglwydd Penrhyn mor ystyfnig â mul. Dywedodd ei fod yn disgwyl i bob un o’r gweithwyr fod yn ufudd a ffyddlon iddo ef. Gwrthododd ildio modfedd.. Ar 11 Mehefin marchogodd yr Arglwydd Penrhyn i’r chwarel a rhoi sofren aur i bob un o’r gweithwyr. ‘Punt y Gynffon’ oedd yr enw roddodd y rhai oedd yn dal ar streic ar hyn.

Roedd yr Arglwydd Penrhyn mor ystyfnig â mul. Dywedodd ei fod yn disgwyl i bob un o’r gweithwyr fod yn ufudd a ffyddlon iddo ef. Gwrthododd ildio modfedd.. Ar 11 Mehefin marchogodd yr Arglwydd Penrhyn i’r chwarel a rhoi sofren aur i bob un o’r gweithwyr. ‘Punt y Gynffon’ oedd yr enw roddodd y rhai oedd yn dal ar streic ar hyn.

Teipiwch y testun yma

Teipiwch y testun yma

Teipiwch y testun yma Teipiwch y testun yma

gadael

Roedd D.R. Daniel (trefydd yr undeb) yn annog y dynion i beidio siarad â’r bradwyr…. I sicrhau adnabod y dynion iawn ac er mwyn gallu dod â’r pwysau mwyaf posibl, cyhoeddwyd cardiau ar gyfer tŷ pob streiciwr; ar y cerdyn argraffwyd y geiriau ‘Nid oes bradwr yn y tŷ hwn’. Bu’r mwyafrif o’r cardiau yn hongian yn ffenestri tai ym Methesda am dros ddwy flynedd.

Roedd D.R. Daniel (trefydd yr undeb) yn annog y dynion i beidio siarad â’r bradwyr…. I sicrhau adnabod y dynion iawn ac er mwyn gallu dod â’r pwysau mwyaf posibl, cyhoeddwyd cardiau ar gyfer tŷ pob streiciwr; ar y cerdyn argraffwyd y geiriau ‘Nid oes bradwr yn y tŷ hwn’. Bu’r mwyafrif o’r cardiau yn hongian yn ffenestri tai ym Methesda am dros ddwy flynedd.

[O lyfr gan yr hanesydd academaidd, R. Merfyn Jones, [O lyfr gan yr hanesydd academaidd, R. Merfyn Jones, The North Wales Quarrymen 1874-1922 The North Wales Quarrymen 1874-1922 (1982). Roedd (1982). Roedd

Merfyn Jones yn arbenigwr ar Hanes Cymru.]Merfyn Jones yn arbenigwr ar Hanes Cymru.]

Ffynhonnell BFfynhonnell BFfynhonnell AFfynhonnell A

Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn? P

wy

yd

y'r

aw

du

r?B

eth

ma

e e

'n w

ne

ud

??

Pry

d y

sg

rifen

nw

yd

y ffy

nh

on

ell?

Be

th a

llai fo

d w

ed

i dy

lan

wa

du

ar y

r aw

du

r?

Pa dystiolaeth allai fod wedi cael ei hastudio a sut allai hyn egluro'r modd y cafodd y dehongliad ei gynhyrchu?

Teipiwch y testun yma

Teipiwch y testun ymaTeipiwch y testun yma

Teipiwch y testun yma

gadael

Roedd yr Arglwydd Penrhyn mor styfnig â mul. Roedd yr Arglwydd Penrhyn mor styfnig â mul. Dywedodd ei fod yn disgwyl i bob un o’i weithwyr i Dywedodd ei fod yn disgwyl i bob un o’i weithwyr i fod yn ffyddlon ac ufudd iddo ef. Gwrthododd ildio fod yn ffyddlon ac ufudd iddo ef. Gwrthododd ildio modfedd... Ar 12 Mehefin June 1901, marchogodd modfedd... Ar 12 Mehefin June 1901, marchogodd Arglwydd Penrhyn i’r chwarel a rhoi sofren aur i bob Arglwydd Penrhyn i’r chwarel a rhoi sofren aur i bob gweithiwr. gweithiwr. Punt y Gynffon Punt y Gynffon oedd yr enw roddwyd ar oedd yr enw roddwyd ar hyn gan y rhai oedd yn dal i fod ar streic. hyn gan y rhai oedd yn dal i fod ar streic.

Roedd yr Arglwydd Penrhyn mor styfnig â mul. Roedd yr Arglwydd Penrhyn mor styfnig â mul. Dywedodd ei fod yn disgwyl i bob un o’i weithwyr i Dywedodd ei fod yn disgwyl i bob un o’i weithwyr i fod yn ffyddlon ac ufudd iddo ef. Gwrthododd ildio fod yn ffyddlon ac ufudd iddo ef. Gwrthododd ildio modfedd... Ar 12 Mehefin June 1901, marchogodd modfedd... Ar 12 Mehefin June 1901, marchogodd Arglwydd Penrhyn i’r chwarel a rhoi sofren aur i bob Arglwydd Penrhyn i’r chwarel a rhoi sofren aur i bob gweithiwr. gweithiwr. Punt y Gynffon Punt y Gynffon oedd yr enw roddwyd ar oedd yr enw roddwyd ar hyn gan y rhai oedd yn dal i fod ar streic. hyn gan y rhai oedd yn dal i fod ar streic.

Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn? Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn?

Ffynhonnell AFfynhonnell A

HELPHELP

Teipiwch y testun yma Teipiwch y testun yma

gadaelDarllenwch y wybodaeth isod fydd yn eich helpu i ddeall mwy

am yr Arglwydd Penrhyn..

Gwawdlun o’r Arglwydd Penrhyn. Mae’r capsiwn yn darllen

“Llechen.”(‘Slate’)Ffynhonnell: Wikimedia Commons

Roedd George yn fab i’r Cyrnol Edward Douglas Pennant. Teulu’r Pennant oedd perchnogion stad y Penrhyn a nhw oedd yn rheoli Chwarel y Penrhyn.

Roedd George yn Aelod Seneddol dros Sir Gaernarfon rhwng 1866 ac 1868 a rhwng 1874 ac 1880. Ar farwolaeth ei dad yn 1886 etifeddodd y teitl ‘Arglwydd Penrhyn’.

Fel Arglwydd Penrhyn diddymodd y cytundeb isafswm cyflog a gwnaeth lawer i leihau grym Undeb y Chwarelwyr yn Chwarel y Penrhyn. Credai fod yr undebau yn fygythiad i elw.

Disgrifiwch y dehongliad. Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn? Disgrifiwch y dehongliad. Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn?

gadaelDisgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn? Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn?

Sofren aur o 1910Ffynhonnell: Wikimedia Commons

Rhoddodd yr Arglwydd Penrhyn sofren aur i’r rhai

oedd wedi mynd yn ôl i weithio. Roedd sofren yn cyfateb i

bunt. Yn 1902 roedd chwarelwr yn ennill tua £1.40 yr

wythnos.ii

gadael

[Yr Athro Geraint H. Jenkins, hanesydd [Yr Athro Geraint H. Jenkins, hanesydd hanes Cymru, yn ysgrifennu yn ei lyfr hanes hanes Cymru, yn ysgrifennu yn ei lyfr hanes

cyffredinol am Gymru, cyffredinol am Gymru, Wales: Yesterday Wales: Yesterday and Today and Today (1990)](1990)]

Pwy ydy'r awdur? Beth mae e’n wneud?Pwy ydy'r awdur? Beth mae e’n wneud?

Ffynhonnell AFfynhonnell A

Yr AthroYr AthroYr AthroYr Athro

Hanesydd hanes Hanesydd hanes CymruCymru

Hanesydd hanes Hanesydd hanes CymruCymru

Hanes cyffredinolHanes cyffredinolam Gymruam Gymru

Hanes cyffredinolHanes cyffredinolam Gymruam Gymru

AtebionAtebion

Cliciwch ar y tabiau i gydweddu’r termau ar y chwith gydag eglurhad ar y dde.

Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Cymru a byddai wedi astudio’r digwyddiadauCymru a byddai wedi astudio’r digwyddiadau

Mae’n golygu ei fod yn astudio ac ynMae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysgu hanes a’i fod yn cael ei gyflogi dysgu hanes a’i fod yn cael ei gyflogi

gan brifysgol i wneud hynny.gan brifysgol i wneud hynny.

Mae’n golygu ei fod yn astudio ac ynMae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysgu hanes a’i fod yn cael ei gyflogi dysgu hanes a’i fod yn cael ei gyflogi

gan brifysgol i wneud hynny.gan brifysgol i wneud hynny.

Llyfr am hanes Cymru sy’n son yn gyffredinolLlyfr am hanes Cymru sy’n son yn gyffredinol

am ddigwyddiadau, heb fanylu. am ddigwyddiadau, heb fanylu.

Mae’n golygu ei fod yn astudio ac ynMae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysgu hanes a’i fod yn cael ei gyflogi dysgu hanes a’i fod yn cael ei gyflogi

gan brifysgol i wneud hynny.gan brifysgol i wneud hynny.

Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Cymru a byddai wedi astudio’r digwyddiadauCymru a byddai wedi astudio’r digwyddiadauMae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes

Cymru a byddai wedi astudio’r digwyddiadauCymru a byddai wedi astudio’r digwyddiadau

Llyfr am hanes Cymru sy’n son yn gyffredinolLlyfr am hanes Cymru sy’n son yn gyffredinol

am ddigwyddiadau, heb fanylu. am ddigwyddiadau, heb fanylu.

Llyfr am hanes Cymru sy’n son yn gyffredinolLlyfr am hanes Cymru sy’n son yn gyffredinol

am ddigwyddiadau, heb fanylu. am ddigwyddiadau, heb fanylu.

HELPHELP

gadael

[Yr Athro Geraint H. Jenkins, hanesydd [Yr Athro Geraint H. Jenkins, hanesydd hanes Cymru, yn ysgrifennu yn ei lyfr hanes hanes Cymru, yn ysgrifennu yn ei lyfr hanes

cyffredinol am Gymru, cyffredinol am Gymru, Wales: Yesterday Wales: Yesterday and Today and Today (1990)](1990)]

Pryd ysgrifennwyd y ffynhonnell? Beth allai fod wedi dylanwadu ar yr awdur?Pryd ysgrifennwyd y ffynhonnell? Beth allai fod wedi dylanwadu ar yr awdur?

Ffynhonnell AFfynhonnell A AtebionAtebion

Fe’i hysgrifennwyd yn dilyn llawer o Streiciau yng Nghymru a phan roedd llawer

yn beio’r Llywodraeth a’r cyfoethog am eu hachosi.

Fe’i hysgrifennwyd yn dilyn llawer o Streiciau yng Nghymru a phan roedd llawer

yn beio’r Llywodraeth a’r cyfoethog am eu hachosi.

Roedd Jenkins yn ddarlithydd ymRoedd Jenkins yn ddarlithydd ymMhrifysgol Aberystwyth ac ynMhrifysgol Aberystwyth ac yn

hannu o Fethesda.hannu o Fethesda.

Roedd Jenkins yn ddarlithydd ymRoedd Jenkins yn ddarlithydd ymMhrifysgol Aberystwyth ac ynMhrifysgol Aberystwyth ac yn

hannu o Fethesda.hannu o Fethesda.

Doedd Geraint Jenkins ddim wedi byw Doedd Geraint Jenkins ddim wedi byw trwy’r streic felly roedd e’n gwybodtrwy’r streic felly roedd e’n gwybod

fawr ddim am y digwyddiadau.fawr ddim am y digwyddiadau.

Doedd Geraint Jenkins ddim wedi byw Doedd Geraint Jenkins ddim wedi byw trwy’r streic felly roedd e’n gwybodtrwy’r streic felly roedd e’n gwybod

fawr ddim am y digwyddiadau.fawr ddim am y digwyddiadau.

Efallai bod y rhai ym Methesda sy’nEfallai bod y rhai ym Methesda sy’n dal i roi’r bai ar Arglwydd Penrhyn dal i roi’r bai ar Arglwydd Penrhyn

am y streic wedi dylanwadu am y streic wedi dylanwadu ar yr awdur. ar yr awdur.

Efallai bod y rhai ym Methesda sy’nEfallai bod y rhai ym Methesda sy’n dal i roi’r bai ar Arglwydd Penrhyn dal i roi’r bai ar Arglwydd Penrhyn

am y streic wedi dylanwadu am y streic wedi dylanwadu ar yr awdur. ar yr awdur.

Erbyn yr amser yma roedd gan Erbyn yr amser yma roedd gan Jenkins enw da fel hanesydd oedd Jenkins enw da fel hanesydd oedd â diddordeb mawr yn hanes Cymruâ diddordeb mawr yn hanes Cymru

Erbyn yr amser yma roedd gan Erbyn yr amser yma roedd gan Jenkins enw da fel hanesydd oedd Jenkins enw da fel hanesydd oedd â diddordeb mawr yn hanes Cymruâ diddordeb mawr yn hanes Cymru

Fe’i hysgrifennwyd amser hir iawnFe’i hysgrifennwyd amser hir iawnar ôl y digwyddiadau fellyar ôl y digwyddiadau felly

mae’n llai dibynadwy. mae’n llai dibynadwy.

Fe’i hysgrifennwyd amser hir iawnFe’i hysgrifennwyd amser hir iawnar ôl y digwyddiadau fellyar ôl y digwyddiadau felly

mae’n llai dibynadwy. mae’n llai dibynadwy.

Cliciwch ar y tabiau i newid i’r lliw cywir.

HELPHELP

gadael

[Yr Athro Geraint H. Jenkins, hanesydd hanes [Yr Athro Geraint H. Jenkins, hanesydd hanes Cymru, yn ysgrifennu yn ei lyfr hanes Cymru, yn ysgrifennu yn ei lyfr hanes

cyffredinol am Gymru, cyffredinol am Gymru, Wales: Yesterday and Wales: Yesterday and Today Today (1990)](1990)]

Pa dystiolaeth allai fod wedi cael ei astudio a sut allai hyn egluro'r modd y cafodd y dehongliad ei gynhyrchu?Pa dystiolaeth allai fod wedi cael ei astudio a sut allai hyn egluro'r modd y cafodd y dehongliad ei gynhyrchu?

Ffynhonnell AFfynhonnell A

Deunyddiau gynhyrchwyd gan y streicwyr i Deunyddiau gynhyrchwyd gan y streicwyr i ymestyn cyfnod y streicymestyn cyfnod y streic..Deunyddiau gynhyrchwyd gan y streicwyr i Deunyddiau gynhyrchwyd gan y streicwyr i ymestyn cyfnod y streicymestyn cyfnod y streic..

Cyfweliadau gyda’r Cyfweliadau gyda’r Arglwydd Penrhyn.Arglwydd Penrhyn.Cyfweliadau gyda’r Cyfweliadau gyda’r Arglwydd Penrhyn.Arglwydd Penrhyn.

Adroddiadau gan streicwyrAdroddiadau gan streicwyrAdroddiadau gan streicwyrAdroddiadau gan streicwyr

Llythyrau gan yrLlythyrau gan yr Arglwydd Penrhyn.Arglwydd Penrhyn.Llythyrau gan yrLlythyrau gan yr Arglwydd Penrhyn.Arglwydd Penrhyn.

Ysgrifennodd yr Arglwydd Penrhyn at gyflogwyr eraill yn egluro’i fwriad o ddinistrio’r undeb a’i

benderfyniad i beidio ildio..

Mae taflenni caneuon a rhaglenni cyngherddau i

godi arian at y streicwyr ar gael.

Roedd llawer ohonyn nhw’n chwerw iawn ac yn rhoi’r bai ar Arglwydd

Penrhyn am achosi’r streic.

Cliciwch ar y datganiadau rydych chi’n credu sy’n gywir

Bu farw’r Ail Arglwydd Penrhyn yn 1907 felly ni fyddai Jenkins wedi gallu siarad ag ef.

gadael

Roedd D.R. Daniel (trefydd yr undeb) yn annog y dynion i beidio siarad â’r bradwyr…. I sicrhau adnabod y dynion iawn ac er mwyn gallu dod â’r pwysau mwyaf posibl, cyhoeddwyd cardiau ar gyfer tŷ pob streiciwr; ar y cerdyn argraffwyd y slogan ‘Nid oes bradwr yn y tŷ hwn’. Bu’r mwyafrif o’r cardiau yn hongian yn ffenestri tai ym Methesda am dros ddwy flynedd.

Roedd D.R. Daniel (trefydd yr undeb) yn annog y dynion i beidio siarad â’r bradwyr…. I sicrhau adnabod y dynion iawn ac er mwyn gallu dod â’r pwysau mwyaf posibl, cyhoeddwyd cardiau ar gyfer tŷ pob streiciwr; ar y cerdyn argraffwyd y slogan ‘Nid oes bradwr yn y tŷ hwn’. Bu’r mwyafrif o’r cardiau yn hongian yn ffenestri tai ym Methesda am dros ddwy flynedd.

Disgrifiwch y dehongliad. Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn? Disgrifiwch y dehongliad. Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn?

Ffynhonnell BFfynhonnell B

HELPHELP

Teipiwch y testun yma Teipiwch y testun yma

gadaelDarllenwch y wybodaeth isod i ganfod mwy o wybodaeth am yr

arweinydd undeb D. R. Daniels.

Yr Arglwydd Penrhyn yn sefyll y tu ôl i filwr. Yn ei wynebu mae gweithiwr yn

cario ffon, D.R. Daniel, y Trefnydd Undeb, sy’n sefyll y tu ôl iddo ef.   Ffynhonnell:Archifau Gwynedd

Ganed Daniel yn Llandderfel a doedd ganddo ddim cysylltiad â’r chwareli. Cafodd ei addysg yn Ysgol Ramadeg y Bala a’r Coleg Annibynnol.Fe’i penodwyd yn drefnydd cynorthwyol Mudiad Dirwest y Deyrnas Unedig yng Ngogledd Cymru. Chwaraeodd ran flaengar yn yr ymgyrch i ethol T.E. Ellis yn A.S. Rhyddfrydol dros Sir Feirionnydd yn 1886. Y flwyddyn ganlynol symudodd i’r Ffor yn ymyl Pwllheli ac aeth i mewn i fyd gwleidyddiaeth leol yn 1895. Yn fuan y flwyddyn ganlynol cafodd ei benodi’n drefnydd Undeb Chwarelwyr Gogledd Cymru (N.W.Q.U.). Ar ôl gwasanaeth ar Gyngor Sir Caernarfon ymunodd â’r Gwasanaeth Sifil.

Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrtho i am Streic y Penrhyn? Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrtho i am Streic y Penrhyn?

gadael

Read the information below and to try and help you understand the views of the soldiers after the Battle of the Somme in 1916.

Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn? Disgrifiwch y dehongliad.Beth mae'r ffynhonnell yn ei ddweud wrthyf i am Streic y Penrhyn?

Arwydd yn ffenest Rhif 2 Fron Haul, BethesdaFfynhonnell: Wikimedia Commons

Roedd y rhai oedd wedi aros allan ar streic yn gosod arwydd yn y ffenest i hysbysu’r ffaith: 'Nid oes BRADWR yn y tŷ hwn'. Roedd hyn i ddangos eu bod yn dal ar streic ac yn gwrthod cymryd sofren aur yr Arglwydd Penrhyn.

ii

gadael

Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Cymru a’i fod wedi astudio’r digwyddiadau.Cymru a’i fod wedi astudio’r digwyddiadau.Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Cymru a’i fod wedi astudio’r digwyddiadau.Cymru a’i fod wedi astudio’r digwyddiadau.

Llyfr arbenigol sy’n ymdrin yn llwyr â’r streic.Llyfr arbenigol sy’n ymdrin yn llwyr â’r streic.

Mae’n astudiaeth mewn dyfnder.Mae’n astudiaeth mewn dyfnder.

Llyfr arbenigol sy’n ymdrin yn llwyr â’r streic.Llyfr arbenigol sy’n ymdrin yn llwyr â’r streic.

Mae’n astudiaeth mewn dyfnder.Mae’n astudiaeth mewn dyfnder.

Mae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysguMae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysgu hanes ac yn cael ei gyflogi gan hanes ac yn cael ei gyflogi gan

brifysgol i wneud hynny.brifysgol i wneud hynny.

Mae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysguMae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysgu hanes ac yn cael ei gyflogi gan hanes ac yn cael ei gyflogi gan

brifysgol i wneud hynny.brifysgol i wneud hynny.

[O lyfr gan yr hanesydd academaidd R. [O lyfr gan yr hanesydd academaidd R. Merfyn Jones, Merfyn Jones, The North Wales Quarrymen The North Wales Quarrymen 1874-1922 1874-1922 (1982). Roedd Merfyn Jones yn (1982). Roedd Merfyn Jones yn

arbenigwr ar hanes Cymru.]arbenigwr ar hanes Cymru.]

Pwy ydy'r awdur? Beth mae e’n wneud??Pwy ydy'r awdur? Beth mae e’n wneud??

Hanesydd Hanesydd academaiddacademaiddHanesydd Hanesydd

academaiddacademaidd

Arbenigwr ar Arbenigwr ar hanes Cymruhanes CymruArbenigwr ar Arbenigwr ar hanes Cymruhanes Cymru

Y LlyfrY LlyfrY LlyfrY Llyfr

AtebionAtebion

Mae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysguMae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysgu hanes ac yn cael ei gyflogi gan hanes ac yn cael ei gyflogi gan

brifysgol i wneud hynny.brifysgol i wneud hynny.

Mae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysguMae’n golygu ei fod yn astudio ac yn dysgu hanes ac yn cael ei gyflogi gan hanes ac yn cael ei gyflogi gan

brifysgol i wneud hynny.brifysgol i wneud hynny.

Llyfr arbenigol sy’n ymdrin yn llwyr â’r streic.Llyfr arbenigol sy’n ymdrin yn llwyr â’r streic.

Mae’n astudiaeth mewn dyfnder.Mae’n astudiaeth mewn dyfnder.

Llyfr arbenigol sy’n ymdrin yn llwyr â’r streic.Llyfr arbenigol sy’n ymdrin yn llwyr â’r streic.

Mae’n astudiaeth mewn dyfnder.Mae’n astudiaeth mewn dyfnder.

Ffynhonnell BFfynhonnell BCliciwch ar y tabiau i gydweddu’r termau ar y chwith gydag eglurhad ar y dde

Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Cymru a’i fod wedi astudio’r digwyddiadau.Cymru a’i fod wedi astudio’r digwyddiadau.Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Mae’n golygu ei fod yn arbenigwr ar hanes Cymru a’i fod wedi astudio’r digwyddiadau.Cymru a’i fod wedi astudio’r digwyddiadau.

HELPHELP

gadael

[O lyfr gan yr hanesydd academaidd R. [O lyfr gan yr hanesydd academaidd R. Merfyn Jones, Merfyn Jones, The North Wales Quarrymen The North Wales Quarrymen 1874-1922 1874-1922 (1982). Roedd Merfyn Jones yn (1982). Roedd Merfyn Jones yn

arbenigwr ar hanes Cymru.]arbenigwr ar hanes Cymru.]

Pryd ysgrifennwyd y ffynhonell? Beth allai fod wedi dylanwadu ar yr awdur?Pryd ysgrifennwyd y ffynhonell? Beth allai fod wedi dylanwadu ar yr awdur?

AtebionAtebion

Cyhoeddwyd y llyfr yn ystod cyfnod oCyhoeddwyd y llyfr yn ystod cyfnod oanghydfod diwydiannol ym Mhrydain. anghydfod diwydiannol ym Mhrydain.

Roedd llawer o weithwyr ar streic.Roedd llawer o weithwyr ar streic.

Cyhoeddwyd y llyfr yn ystod cyfnod oCyhoeddwyd y llyfr yn ystod cyfnod oanghydfod diwydiannol ym Mhrydain. anghydfod diwydiannol ym Mhrydain.

Roedd llawer o weithwyr ar streic.Roedd llawer o weithwyr ar streic.

Fe’i hysgrifennwyd amser maith arFe’i hysgrifennwyd amser maith ar ôl y digwyddiadau felly mae’n llai ôl y digwyddiadau felly mae’n llai

emosiynol. emosiynol.

Fe’i hysgrifennwyd amser maith arFe’i hysgrifennwyd amser maith ar ôl y digwyddiadau felly mae’n llai ôl y digwyddiadau felly mae’n llai

emosiynol. emosiynol.

Doedd Merfyn Jones ddim yn fyw Doedd Merfyn Jones ddim yn fyw yn ystod y streic felly doedd o ddimyn ystod y streic felly doedd o ddim

yn gwybod llawer am y digwyddiadauyn gwybod llawer am y digwyddiadau

Doedd Merfyn Jones ddim yn fyw Doedd Merfyn Jones ddim yn fyw yn ystod y streic felly doedd o ddimyn ystod y streic felly doedd o ddim

yn gwybod llawer am y digwyddiadauyn gwybod llawer am y digwyddiadau

Roedd yr awdur yn gallu astudioRoedd yr awdur yn gallu astudio amrywiaeth eang o ddeunyddiauamrywiaeth eang o ddeunyddiau

ffynhonnell.ffynhonnell.

Roedd yr awdur yn gallu astudioRoedd yr awdur yn gallu astudio amrywiaeth eang o ddeunyddiauamrywiaeth eang o ddeunyddiau

ffynhonnell.ffynhonnell.

Cafodd ei ysgrifennu pan roedd Cafodd ei ysgrifennu pan roedd haneswyr yn ymdrechu i ystyried y rol haneswyr yn ymdrechu i ystyried y rol

oedd gan bawb chwaraeodd ran ynoedd gan bawb chwaraeodd ran yn y digwyddiadau.y digwyddiadau.

Cafodd ei ysgrifennu pan roedd Cafodd ei ysgrifennu pan roedd haneswyr yn ymdrechu i ystyried y rol haneswyr yn ymdrechu i ystyried y rol

oedd gan bawb chwaraeodd ran ynoedd gan bawb chwaraeodd ran yn y digwyddiadau.y digwyddiadau.

Fe’i hysgrifennwyd dros wyth deg Fe’i hysgrifennwyd dros wyth deg o flynyddoedd ar ôl y digwyddiadau o flynyddoedd ar ôl y digwyddiadau

felly mae’n llai dibynadwy..felly mae’n llai dibynadwy..

Fe’i hysgrifennwyd dros wyth deg Fe’i hysgrifennwyd dros wyth deg o flynyddoedd ar ôl y digwyddiadau o flynyddoedd ar ôl y digwyddiadau

felly mae’n llai dibynadwy..felly mae’n llai dibynadwy..

Cliciwch ar y tabiau i newid i’r lliw cywir.Ffynhonnell BFfynhonnell B

HELPHELP

gadaelPa dystiolaeth allai fod wedi cael ei hastudio a sut allai hyn egluro'r modd y cafodd y dehongliad ei gynhyrchu?Pa dystiolaeth allai fod wedi cael ei hastudio a sut allai hyn egluro'r modd y cafodd y dehongliad ei gynhyrchu?

Disgynyddion y rhai oedd yn rhan o’r streic.Disgynyddion y rhai oedd yn rhan o’r streic.Disgynyddion y rhai oedd yn rhan o’r streic.Disgynyddion y rhai oedd yn rhan o’r streic.

Ffynonellau a gynhyrchwyd ganFfynonellau a gynhyrchwyd gan arweinwyr undeb.arweinwyr undeb.Ffynonellau a gynhyrchwyd ganFfynonellau a gynhyrchwyd gan arweinwyr undeb.arweinwyr undeb.

Papurau Newydd Papurau Newydd Cymraeg.Cymraeg.Papurau Newydd Papurau Newydd Cymraeg.Cymraeg.

Mae’r Werin a’r Eco yn cyhoeddi rhestrau o’r dynion oedd wedi mynd yn ôl i’r chwarel.

Cafodd y rhain eu cynhyrchu gan yr undeb.

Dydy rhai o’r teuluoedd ddim yn siarad â’i gilydd am fod rhai wedi

dewis mynd yn ôl i’r chwarel.

Roedd yr arweinydd undeb D.R.Daniels yn gohebu â’r papurau Cymreig yn ei

ymdrech i gadw’r streic i fynd.

Cliciwch ar y datganiadau rydych chi’n credu sy’n gywir.

[O lyfr gan yr hanesydd academaidd R. Merfyn [O lyfr gan yr hanesydd academaidd R. Merfyn Jones, Jones, The North Wales Quarrymen 1874-1922 The North Wales Quarrymen 1874-1922 (1982). Roedd Merfyn Jones yn arbenigwr ar (1982). Roedd Merfyn Jones yn arbenigwr ar

hanes Cymru.]hanes Cymru.]

Ffynhonnell BFfynhonnell B

Cyfweliadau gyda D.R.Daniel.Cyfweliadau gyda D.R.Daniel.Cyfweliadau gyda D.R.Daniel.Cyfweliadau gyda D.R.Daniel.Bu farw

D.R.Daniel yn 1931.