1

SUVOT OSpicing Up

VocationalTraining

New

slet

terNº 2

August 2011

SUVOTTSUVOSUVOSUV TOTOTSpicing Up

VocationalTraining

To nasz drugi biuletyn i chcieliśmy podziękować za powodzenie, jakim się cieszy.

W tym numerze przedstawiamy sytuację osób chorych psychicznie na rynku pracy w Hiszpanii, Niemczech, Słowenii i w Polsce, aby pokazać wyzwania, jakie przed nami stoją.

Opiszemy również dokonania projektu i nasze plany.

Życzymy miłej lektury!

F u n d a c i ó n I N T R A S

w w w . i n t r a s . e s

O z a r a

w w w . o z a r a . o r g

Te a t r G r o d z k i

w w w . t e a t r g r o d z k i . p l

C J D F r e c h e n

w w w . c j d - b b w - f r e c h e n . d e Zespół miedzynarodowego projektu SUVOT

SUVOT Spicing UpVocational

Training

2

KONTAKT http://suvot.intras.es - http://www.facebook.com/pages/Suvot-Project/166486543372824

SYTUACJA W HISZPANII

W Hiszpanii około 300.000 osób cierpi na choroby psychiczne lub zaburzenia zachowania (INE EPA, 2010). Pomimo wzrostu wskaźnika zatrudnienia osób cierpiących na choroby psychiczne w Hiszpanii (ok. 9% według Obserwatorium ds Niepełnosprawności), dane potwierdzają sytuację wysokiej niesamodzielności � nansowej osób dotkniętych schizofrenią lub niepełnosprawnością intelektualną. Co piąta osoba cierpiąca na schizofrenię nie posiada żadnych dochodów ani żadnych świadczeń rentowych. 70% z nich mieszka z rodzicami, a tylko 11% z nich ma pracę. Ponad 60% tych osób było bez pracy przez ponad cztery lata, a 72% osób ze schizofrenią nigdy nie próbowało znaleźć pracę, a połowa z nich ma negatywny stosunek do szukania pracy (Estudio Obra Social Caja Madrid). 2,5% ludności Hiszpanii żyje w sytuacji zależności i 0,25% z nich (o 90.000 osób, IMSERSO) jest w tej sytuacji ze względu na chorobę psychiczną. Roczne świadczenia rencistów wynoszą połowę średniego rocznego dochodu (INE. Mercado de trabajo y Pensiones en las Fuentes tributarias. 2002-2007).

Fundacja INTRAS zawsze była świadoma faktu, że zatrudnienie jest kluczowym czynnikiem do unormowania sytuacji społecznej osób niepełnosprawnych. Jednym z głównych priorytetów INTRAS jest tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych i osób zagrożonych marginalizacją, zwiększając w ten sposób ich integrację zawodową, pewność siebie i autonomię. Program zatrudnienia socjalnego realizowany przez INTRAS ma na celu osiągnięcie integracji zawodowej osób z chorobami psychicznymi na rynku pracy, wspierając jednocześnie ich psychospołeczną integrację. Fundacja INTRAS wspiera podejmowanie pracy przez osoby niepełnosprawne poprzez utworzenie Specjalnych Ośrodków Zatrudnienia i współpracę z przedsiębiorstwami. INTRAS założyła przedsiębiorstwa społeczne ARTMO BENE, SL. i PRODISZA, SL., które zatrudniają osoby chore psychicznie. Nadrzędnym celem jest poszerzenie świadomości społecznej, ale również wspieranie przedsiębiorstw dążących do normalizacji sytuacji zawodowej osób niepełnosprawnych.

SYTUACJA W SŁOWENII

Stowarzyszenie Ozara Slovenija jest jednym z dwóch największych organizacji pozarządowych w Słowenii działających na rzecz osób z problemami psychicznymi i oferujących programy psychospołecznej rehabilitacji. W 1994 roku powstało jego pierwsze centrum opieki dziennej w Maribor, a obecnie prowadzi trzy programy w 22 różnych miejscach. Główne obszary działalności to: Poradnie (5), Domy (16 domów w 8 lokalizacjach, 64 mieszkańców), Doradztwo i punkty informacje (16). OZARA prowadzi również szereg programów wspierających, takich jak: kluby krewnych, kluby wolontariuszy, działania prewencyjne, wydawnictwa, spędzania wolnego czasu, itd., które są częścią głównych programów.

W Słowenii jest ok. 170.000 osób niepełnosprawnych - 8,5% całej populacji. Oznacza to, że na 13 osób w Słowenii jedna osoba jest niepełnosprawna. Ponadto 230 000 osób cierpi na przewlekłe choroby; mają one dostęp do specjalnych praw, jeśli chodzi o politykę zatrudnienia i prawa socjalne. Od 2 do 3 razy więcej osób niepełnosprawnych pozostaje bez pracy w porównaniu z resztą populacji. 16% pracujących osób niepełnosprawnych napotyka trudności ze względu na ich niepełnosprawność. W Słowenii istnieje system przepisów o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Mogą być one zatrudniane pod warunkiem, że nie zostały zgłoszone jako niezdolne do pracy z powodu choroby. Każda � rma, która ma więcej niż 20 pracowników musi zatrudniać określoną liczbę osób niepełnosprawnych. W przeciwnym razie uiszcza opłatę na rzecz państwa lub płaci przedsiębiorstwom zatrudniającym osoby niepełnosprawne. Dla osób niepełnosprawnych, którzy mają pewne ograniczenia ze względu na rodzaj niepełnosprawności istnieje możliwość pracy chronionej lub uczestniczenia w programie społecznej integracji.

1. ZATRUDNIENIE I CHOROBA PSYCHICZNA W EUROPIE

SUVOT Spicing UpVocational

Training

3

KONTAKT http://suvot.intras.es - http://www.facebook.com/pages/Suvot-Project/166486543372824

SYTUACJA W NIEMCZECH

Zgodnie z oświadczeniem Federalnego Urzędu Statystycznego w Niemczech w 2007 było około 6  918 172 ludzi z niepełnosprawnością w stopniu znacznym. 9,9% z nich cierpi z powodu chorób psychicznych i zaburzeń zachowania. (Destatis Fachserie 13 Reihe 5.1). Od XIX wieku o� cjalnym obowiązkiem państwa jest zapewnienia opieki i edukacji dla osób niepełnosprawnych. Na początku istniały specjalne miejsca dla osób niepełnosprawnych, jednak ich konsekwencją była izolacja i wykluczenia ze społeczeństwa. Aby zmienić tę sytuację powstało wiele koncepcji i podejść jak na przykład integracyjne przedszkola i szkoły, aby włączyć osoby niepełnosprawne w życie społeczne.

“Nikt nie może być dyskryminowany z powodu jego niepełnosprawności” ... (art. 3 Abs. 3 Satz 2 prawa niemieckiego). To oświadczenie, które jest zakorzenione w prawie niemieckim prowadzi do wielu działań, które zapewniają osobom niepełnosprawnym takie same opcje i wybory jak osobom sprawnym. Poważną kwestią jest dostępność do świadczeń, edukacji, pracy. Osoby niepełnosprawne mają specjalne prawa i pomoc. Istnieją jasne wytyczne odnośnie wczesnej interwencji i opieki rehabilitacyjnej. W niemieckim systemie opieki zdrowotnej istnieją specjalne wytyczne dotyczące wsparcia osób niepełnosprawnych.Niemieckie prawo surowo zakazuje dyskryminację ze względu na niepełnoprawność. Można natomiast wybrać kogoś na dane stanowisko spośród innych kandydatów z tego powodu. Każda � rma, która ma więcej niż 20 pracowników musi zatrudniać określoną liczbę osób niepełnosprawnych. W przeciwnym razie uiszcza opłatę wyrównawczą. Mimo, że prawo niemieckie chroni osoby niepełnosprawne, w rzeczywistości często wygląda to inaczej: są oni nieprzyjmowani do pracy z błahych powodów i mają problemy ze znalezieniem pracy pomimo wysokich kwali� kacji. Wielu nawet nie próbuje znaleźć pracę, ale liczy na wsparcie państwa.

CJD jest jedną z instytucji dążących do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych poprzez ich edukację i zapewnienie szkoleń zawodowych, pierwszego kroku do integracji społecznej.

SYTUACJA W POLSCE

W Polsce ok. 1,5 miliona osób rocznie przechodzi leczenie w szpitalach psychiatrycznych, co stanowi najwyższy odsetek populacji w Europie. W 2007 roku ponad 100 000 z nich chorowało na najcięższe schorzenia psychotyczne. Ponad 80% osób cierpiących na chorobę psychiczną pozostaje bez pracy i są oni pierwszą grupą, która jest zwalniana lub nieprzyjmowana do pracy. W publikacjach badawczych podkreśla się, że polska psychiatria oparta jest na modelu terapii/rehabilitacji, który nie jest dostosowany do podtrzymywania lub podejmowania zatrudnienia.

Bielskie Stowarzyszenie Artystyczne Teatr Grodzki od roku 1999 prowadzi programy artystyczne, edukacyjne i rehabilitacyjne dla osób niepełnosprawnych. Od 11 lat Stowarzyszenie prowadzi od 7 do 15 grup teatralnych dla osób potrzebujących wsparcia, stad jego nazwa. Dwie z nich to grupy dla osób cierpiących na chorobę psychiczną. Przygotowane przedstawienia pokazywane są na lokalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych imprezach artystycznych. Stowarzyszenia Teatr Grodzki zatrudnia 62 osoby niepełnosprawne, w tym z chorobą psychiczną w prowadzonych przez siebie dwóch Zakładach Aktywności Zawodowej: w Drukarni i Zakładzie Introligatorskim w Bielsku-Białej przy ul. Sempołowskiej 13 oraz w Lalikach w Ośrodku Rehabilitacyjno-Szkoleniowo-Wypoczynkowym w Beskidzie Żywieckim. Stowarzyszenie prowadzi również Warsztat Terapii Zajęciowej przy ul. Sempołowskiej 13 Bielsku-Białej dla 30 osób niepełnosprawnych.

SUVOT Spicing UpVocational

Training

4

KONTAKT http://suvot.intras.es - http://www.facebook.com/pages/Suvot-Project/166486543372824

2. SPOTKANIE PARTNERSKIE W POLSCE POŚWIĘCONE MATERIAŁOM DYDAKTYCZNYM

3. PRZYSZŁE DZIAŁANIA

W marcu 2011 zespół projektu SUVOT spotkał się w Bielsku-Białej, aby kontynuować dyskusję na temat powstających narzędzi dydaktycznych. To było nasze drugie spotkanie i mieliśmy okazję do omówienia prac nad programem szkoleń zawodowych i metodologią symulacyjną, które zostaną zakończone w październiku 2011.

Na zakończenie na konferencji prasowej spotkania zostały zaprezentowane cele projektu i oczekiwane korzyści dla społeczeństwa przez przedstawicieli organizacji z Niemcy, Słowenii, Polski i Hiszpanii. Jesteśmy bardzo zadowoleni z dużego oddźwięku SUVOTu w polskich środkach masowego przekazu; mamy nadzieję, że będzie to mały krok w walce z piętnem społecznym, które zwykle towarzyszy chorobie psychicznej.

Obecnie pracujemy intensywnie nad podręcznikiem dla trenerów i podręcznikiem dla uczestników szkoleń. Eksperci kulinarni z Niemiec tworzą treść kursu gastronomicznego i planują wszystkie teoretyczne i praktyczne zajęcia, które będą realizowane w przyszłym roku w ramach SUVOT. Ponadto eksperci z Polski pracują nad metodyką symulacyjną w celu znalezienia najlepszego sposobu wykorzystania dramy i technik teatralnych do rozwinięcia umiejętności społecznych w naszej grupie docelowej.

Omówimy opracowane szkolenie z gastronomii dla osób z chorobą psychiczną podczas kolejnego spotkania zespołu SUVOT w Maribor (Słowenia) w październiku, starając się uzyskać najlepsze materiały dydaktyczne.

W ciągu następnych miesięcy zespół SUVOT będzie promował nas projekt na szczeblu lokalnym i krajowym, aby dotrzeć do jak największej liczby osób z informacją o chorobie psychicznej i ważnej roli, jaką ludzie na nią cierpiący mogą odegrać w naszym społeczeństwie.

SUVOT to trzyletni projekt programu Leonardo Da Vinci (Uczenie się przez całe życie) współfinansowany przez Komisję Europejską: Agencję Edukacji, Sztuk audiowizualnych i Kultury (EACEA).