Wpływ polityk UE na niwelowanie szkody związanej ze spożyciem alkoholu

(ang. alkohol-related harm)

Case Study

Olha Pyatnychka

Mateusz Zys

Warszawa, dn. 19.12.2013r.

Cel prezentacji

Ocena efektywności polityk unijnych

w niwelowaniu tzw. szkody związanej ze

spożywaniem alkoholu (ang. alcohol-related harm)

Plan prezentacji

� Polityki unijne a ceny alkoholu

� Polityki unijne a marketing w sferze napojów

alkoholowych

� Polityki unijne a dostępność alkoholu

� Polityki unijne a prowadzenie pojazdów pod

wpływem alkoholu

� Podsumowanie

� Bibliografia

Polityka cenowa - Akcyzy

• Dyrektywa Rady 92/83/EWG – harmonizacja

struktury podatków akcyzowych

• Dyrektywa Rady 92/84/EWG – minimalne

stawki podatku akcyzowego

Akcyza - stawki minimalne

Kategoria wyrobówStawka minimalna na

1 hektolitr na 1 % zawartości alkoholu

Stawka minimalna na litr produktuo takiej zawartości alkoholu, jaką

zwykle zawiera dany produkt dostępny w sprzedaży

Wino i napoje przefermentowane,niebędące winem

ani piwem

0 EUR Wino (12 %) 0 EUR

Piwo 1,87 EUR Piwo (5 %) 0,1 EUR

Wyroby pośrednie 2,5 EUR Wyr. pośr. (18 %) 0,45 EUR

Alkohol etylowyi napoje

spirytusowe5,5 EUR Napoje spiryt. (40 %) 2,2 EUR

Źródło: KWE 2004.

Stawki akcyz w UE (piwo i nap. sfer.)

KrajPiwo (EUR)

(duty/hl/°Plato)Piwo (EUR)

(duty/hl/°alc.)

Pozostałe sfermentowane napoje (EUR)

Pozostałe sfermentowane

napoje musujące (EUR)

Belgia 1,7105 52,75 180,50Bułgaria 0,767 0 0Czechy 1,27592 0 93,30Dania 7,51 147,68 190,20

Niemcy 0,787 0 136,00Estonia 6,00 80,64 80,64Grecja 2,60 0 0

Hiszpania* 0,91 - 13,56 0 0Francja 7,20 3,66 3,66

Chorwacja 5,39 0 0Włochy 2,35 0 0Irlandia 19.13 262.92 / 370.64 525.85 / 741.28

Cypr 6,00 0 0Łotwa 3,13 64,64 64,64Litwa 2,46 57,34 57,34

Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm

Stawki akcyz w UE (piwo i nap.sfer.)Luxemburg 0,7933 0 0

Węgry 5,67 34,56 57,64

Malta 1,50 0 0

Holandia* 6,05 - 44,90 83,56 240,58

Austria 2,00 0 0

Polska1,9

(7,79PLN)23,63 / 38,48

(97 / 158PLN)23,63 / 38,48

(97 / 158PLN)Portugalia* 9.34 - 26.19 0 0

Rumunia 0,8228 100,00 45,00

Słowenia 11,00 0 0

Słowacja 3,587 0 79,65

Finlandia 29,90 312,00 312,00

Szwecja 19,59 254,69 254,69

Wielka Brytania

23,95 334,11 427,95

Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm

Stawki akcyz w UE (alk. etylowy) EUR

Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm

Stawki akcyz w UE (wyr. pośrednie) EUR

Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm

Stawki akcyz w UE (wino) EUR

Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm

Stawki akcyz w UE (wino musujące) EUR

Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm

Problemy

• Rewaloryzacja

• Brak akcyzy na wino

• Duże rozpiętości między krajami

członkowskimi

Polityka cenowa-ceny minimalne

NADWYŻKA

Przykład – Kanada (1989–2010)

Wzrost ceny min.

o 10%

Spadek kons. innych

napojów alk. o 13,9%

Spadek kons. piwa o 1,5%

Spadek kons. win o 8,9%

Spadek kons. napojów

spirytusowychi likierów o 6,8%

Spadek kons. wszystkich

napojów alk.o 3,4%

Źródło: P. Anderson et al. 2012.

MarketingIlość i typy regulacji według Państw

http://ec.europa.eu/health/ph_projects/2004/action3/docs/2004_3_16_frep_a2_en.pdfŹródło:

Council Recommendations (zalecenia Rady)

• Napoje alkoholowe nie powinny być projektowane

lub promowane z myślą o dzieciach i młodzieży.

• Audio Visual Media Services Directive

Zabrania reklamy telewizyjnej ukierunkowanej do osób

niepełnoletnich, spożywających alkohol.

Przykład

Efekt zabraniania reklam alkoholowych

Wydatki marketingowe

Ograniczenie 28% reklam

alkoholowych zmniejszyłoby

miesięczne spożycie alkoholu o ok.

21% - 25%

Rząd UK:

2004: 800 mln funtów

2009 i 2010: 17,6 mln funtów

Spożywanie alkoholu w okresie ciąży

• Francja – obowiązkowe przestrzeganie przed

spożywaniem alkoholu, zwłaszcza w okresie ciąży (info na

opakowaniu produktu)

• Belgia, Holandia, UK – rekomendacje dotyczące

bezalkoholowego trybu życia podczas, a także przed ciażą

• Estonia, Łotwa, Litwa, Słowenia – ostrzeganie o ryzyku

dla zdrowia.

• Polska – przestrzeganie kobiet w ciąży przed

spożywaniem alkoholu (kampanie reklamowe).

Źródło: First progress report on the implementation of the EU alcohol strategy

Dostępność alkoholu – ograniczenie wiekowe w 2010r.

Źródło: P. Anderson et al. 2012.

Przykład

• Zmiany w ostatnich latach: Francja, Malta,

Dania, Włochy, Portugalia.

• Planowane zmiany: Austria, Holandia.

Źródło: Komisja Europejska, 2013.

Przykład

Źródło: P. Anderson et al. 2012.

Kraje wymagające licencji (N=29), 2010r.

Kraje wprowadzające ograniczenia w sprzedaży alkoholu (N=29), 2010r.

Dostępność alkoholu –

licencjonowanie

• Ograniczenie ilościowe punktów oferujących

produkty alkoholowe

• Ograniczenie czasowe punktów oferujących

produkty alkoholowe

• Państwowe monopole?

Źródło: WHO, 2009a.

Prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu

(limity BAC w 2013r. mg/ml)Kraje Ogół pop. Nowi kierowcy Kier. Zawodowi

Aus 0,5 0,1 0,1

Bel 0,5 0,5 0,5

Bul 0,5 0,5 0,5

Cyp 0,5 0,5 0,5

Cze Rep 0 0 0

Den 0,5 0,5 0,5

Est 0,2 0,2 0,2

Fin 0,5 0,5 0,5

Fra 0,5 0,5 0,2

Gre 0,5 0 0

Ger 0,5 0,2 0,2

Hun 0 0 0

Ire 0,5 0,2 0,2

Ita 0,5 0 0

Lat 0,5 0,2 0,5

Lit 0,4 0,2 0,2

Lux 0,5 0,2 0,2

Mal 0,8 0,8 0,8

Neth 0,5 0,2 0,5

Nor 0,2 0,2 0,2

Pol 0,2 0,2 0,2

Port 0,5 0,5 0,5

Rom 0 0 0

Slova 0 0 0

Slove 0,5 0 0

Spa 0,5 0,3 0,3

Swe 0,2 0,2 0,2

Switz 0,5 0,5 0,5

UK 0,8 0,8 0,8

Źródło: WHO Status on Alcohol and health in 35 European Countries 2013

Regulacja BAC

Kraj Zmiany w dopuszczalnym BAC w latach 1991-2003Limit BAC (mg/ml)

w 2006r.

Austria Styczeń 1998 0,5

Belgia Grudzień 1994 0,5

Dania Marzec 1998 0,5

Francja Lipiec 1994/Sierpień 1995 0,5

Finlandia - 0,5

Niemcy Kwiecień 1998 0,5

Grecja Marzec 1999 0,5

Luxemburg - 0,8

Irlandia Kwiecień 1994 0,8

Włochy Lipiec 2002 0,5

Holandia - 0,5

Portugalia - 0,5

Hiszpania Maj 1999 0,5

Szwecja - 0,2

Wlk. Brytania - 0,8

Źródłó: http://www.ub.edu/irea/working_papers/2006/200603.pdf

Efekt zmniejszenia poziomu BAC

• obniżenie z 0,8‰ do 0,5‰ nie miało globalnego

wpływu

• zmieniła się sytuacja losowej kontroli na drogach

• pozytywny wpływ polityki maleje z czasem

Podsumowanie

• Niska efektywność w przypadku wpływu UE na ceny

produktów alkoholowych

• Efektywna polityka marketingowa zabraniająca

reklamowania alkoholu wśród osób nieletnich

• Umiarkowana efektywność w przypadku regulowania

dostępności alkoholu

• Nieznaczacy wpływ obniżenia dozwolonego poziomu

BAC na zmniejszenie wypadków drogowych

Rekomendacje

• Edukacja w szkołach uczulająca na problemy

związane ze spożywaniem alkoholu

• Zwiększenie nacisku na problem prowadzenia

pojazdów pod wpływem alkoholu

• Ceny minimalne dostosowane do warunków

gospodarczych poszcz. członków

• Ograniczanie dostępności czasowej

i miejscowej produktów alkoholowych

Bibliografia• D. Albalate. Lowering blood alcohol content levels to save lives: The European experience.

Journal of Policy Analysis and Management, t. 27, nr 1, 2008.

• http://www.who.int/gho/alcohol/policies/en/index.html [dostęp online 1.12.2013r.]

• http://ec.europa.eu/taxation_customs/taxation/excise_duties/ [dostęp online 1.12.2013r.]

• Komisja Europejska. EYES ON AGES. A research on alcohol age limit policies in European

Member States. Legislation, enforcement and research, 2013.

• Komisja Wspólnot Europejskich. Sprawozdanie Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego

oraz Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczące stawek podatku

akcyzowego stosowanych dla alkoholu i napojów alkoholowych. Bruksela 2004.

• P. Anderson, B. Baumberg. Alcohol in Europe. A public health perspective. Institute of Alcohol

Studies. Londyn 2006.

• P. Anderson, L. Møller, G. Galea. Alcohol in the European Union. Consumption, harm and policy approaches. WHO Regional Office for Europe. Kopenhaga 2012.

• STAP. Regulation of Alcohol Marketing in Europe. National Foundation for Alcohol Prevention.

Utrecht 2007.

• T. Babor T et al. Alcohol, No Ordinary Commodity: Research and Public Policy. Oxford

University Press. Oxford 2010.

• WHO. Evidence for the effectiveness and cost–effectiveness of interventions to reduce alcohol-related harm. WHO 2009a.

• WHO. Handbook for action to reduce alcohol-related harm. WHO 2009b.

• WHO. Status Report on Alcohol and Health in 35 European Countries 2013. WHO 2013.