T B M M Tutanak Hizmetleri Başkanlığı · MAHİR KAYNAK – Efendim, 1960 darbesi, bu darbede birçok konuda tartışılır fakat dış politika tartışılmaz. Türkiye’nin

T B M M

Tutanak Hizmetleri Başkanlığı

Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 1

BİRİNCİ OTUM

Açılma Saati: 14.00

BAŞKAN : Nimet BAŞ (İstanbul)

-----0-----

BAŞKAN – Sayın Kaynak, öncelikle Komisyonumuzun davetini kabul edip bizi

evinizde ağırladığınız için size çok teşekkür ediyorum.

Kısaca Komisyonumuz hakkında sizi bilgilendirmek istiyorum ve daha sonra

sorularımızı sormak suretiyle sizin değerlendirmelerinizi almaya başlayacağız.

Bildiğiniz gibi, Parlamentoda grubu bulunan dört siyasi partinin vermiş olduğu ortak

doğrultudaki önergelerin birleştirilmesi suretiyle oluşturulan Komisyonumuz, ülkemizde

darbeler ve muhtıralarla demokrasiyi kesintiye uğratan ve işlevsiz kılan tüm süreçleri tüm

boyutlarıyla araştırmak suretiyle alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla

kurulmuştur.

Uzun yıllar devlette çalışmış, tecrübe sahibi birisi olmanıza rağmen, her dinlemeye

başladığımız konuğumuzu öncelikle Meclis Araştırma Komisyonunun İç Tüzük

çerçevesindeki çalışmaları nasıl yürüttüğü konusunda bilgilendiriyoruz, sizi de kısaca

bilgilendirmek istiyorum.

Komisyonumuz, İç Tüzük çerçevesinde görev alanları, bir konuda bilgi edinmek,

araştırma amacıyla kurulmuştur. Dolayısıyla herhangi bir yargısal faaliyette bulunmadığı gibi

yargı yetkisinin kullanımı anlamına gelebilecek davranışlardan, tutumlardan da özenle

kaçınmaktadır. Ama elbette ki çalışmalarımız esnasında herhangi bir vatandaşın bir suçu

öğrenmesi durumunda yapması gereken şey neyse Komisyonumuz da bu anlamda, kanunda

karşılığı suç olan bir durumu öğrenmesi ve böyle bir bilgiye veya belgeye ulaşması

durumunda da elbette gereğini yapacaktır.

Komisyonumuz araştırma önergesi içerisinde o kadar geniş bir zamanı ve çok geniş

kapsamlı bir dönemi bütün boyutlarıyla araştırmak durumunda kaldığı için birkaç başlık

altında incelemeyi uygun bulduk. Bu başlıklardan birincisi, siyasal sonuçları, siyasi

mekanizmalarda nasıl etkisi oldu darbelerin. İkinci başlığımız, hukuki süreçler. Bunların her

birini darbe öncesi, darbe sırasında ve darbe sonrasında oluşturulan hukuk sistemi olarak da

algılıyoruz. Üçüncüsü olarak da ekonomik boyutları. Darbeler ekonomide ne tür etkiler

yarattı, olumsuz-olumlu anlamda sermaye değişimi, transferlerinde katkısı oldu mu, aynı

zamanda uluslararası ekonomik sistemde karşılığı neydi bunların?

T B M M



Dördüncüsü, dış politika ve dış ilişkiler sistemleri açısından. Yani her zaman söylenir

-amiyane tabiriyle- “Amerika yaptırdı veya yaptırmadı veya engelledi” gibi. Dış politika alanını

nasıl etkiledi veya dış güçlerin ve uluslararası hukuk ve uluslararası örgütlerdeki rolümüzle

ilgili bir gerçekleşme ihtimalleri var mıydı?

Son kısmı da medya. Sosyal ve psikolojik etkileri toplum üzerinde. Bir toplumun

demokratikleşmesinin önündeki engeller olarak da görüyoruz bunu.

En son başlık altında da medyayı ele alıyoruz. Sizlerin de bildiğiniz gibi, her ne kadar

demokratik bir toplumda dördüncü kuvvet olarak algılansa da ülkemizde darbeler öncesinde,

darbe sırasında ve sonrasında medya biraz birincil ve öncül kuvvet gibi bir rol de oynamıştır.

Doğrusu bütün bu başlıklar içerisinde sizin bulunduğumuz görevler itibarıyla

edindiğiniz bilgi ve tecrübeyi sınırlandırmıyoruz. Bazı konuklarımıza diyoruz ki: ”Sizi

alanınızdaki tecrübenizle davet ettik ama…” Bütün bu saydığım başlıkları ayrıntılı olarak

anlatma nedenim, her birini değerlendirme yetkinliğine sahip bir uzman olmanız.

Dilerseniz öncelikle size söz veriyoruz. Genel bir değerlendirme yapmanızı

istiyorsanız. Eğer yaptığınız değerlendirme bizim bazen sormamız gereken soruları da

içermiş olursa, soruları çıkarmış oluyoruz. O yüzden ilk sözü genellikle size bırakıyoruz.

Kendinizi tanıtmak suretiyle -özgeçmişiniz bizde var, o konuda sizi yormayalım, daha sonra

siz anlatmışsınız gibi geçeriz- direkt 1960 darbesi döneminden başlamak üzere.

Üç ayrı alt komisyonumuz var. 60 ve 71 muhtırasını bir komisyon değerlendiriyor,

1980 darbesini bir komisyon değerlendiriyor, 28 Şubatla 27 Nisan aralığını da bir komisyon

değerlendiriyor.

Şu anda 28 Şubat Alt Komisyon Başkanımız Yaşar Karayel Bey buradalar. Onun

dışındaki arkadaşlar da -Cengiz Yavilioğlu Bey gelemedi- gelemediler. Bütün komisyonları,

alt komisyonları temsilen Başkan sıfatıyla ben buradayım.

60’tan başlamak üzere, değerlendirmelerinizi almak üzere, tekrar, teşekkür ederek

sözü size bırakıyorum.

Buyurun lütfen.

MAHİR KAYNAK – Efendim, 1960 darbesi, bu darbede birçok konu da tartışılır fakat

dış politika tartışılmaz. Türkiye’nin dünya politikasındaki yeri. Buradaki büyük hatamız Batı’yı

bir bütün olarak görmemiz ve her şeyi Batı-Doğu şeklinde analiz etmemiz. Hâlbuki Doğu-

Batı’nın içerisinde ciddi rekabetler vardır.

T B M M



1960 darbesi esas itibarıyla bir dış gücün etkisini kaybetmesi amacını taşır. O da

kimdir? Demokrat Parti. Demokrat Partiyle, Cumhuriyet Halk Partisi arasında uluslararası

politikada ne fark var? Bir, o zamanki Cumhuriyet Halk Partisi –şimdi de öyle ya- Avrupalıydı.

Daha açık bir ifadeyle, Türkiye İngiltere’nin nüfuz alanı içerisinde, onun dediklerini yapan bir

ülke olarak bilinirdi. Fakat Amerika Birleşik Devletleri askerî olarak Orta Doğu’ya girdi ve

Türkiye’ye girdi. Türkiye’ye girince de giderek Türkiye içerisindeki etkileri artmaya başladı. Bu

etkileri artınca hemen bir darbe hazırlığı olmaya başladı. Yani oradaki mesele Amerika’nın

Türkiye’deki etkinliğini bertaraf etmekti.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – İngilizler mi bu işi, CHP’yi ve CHP yandaşı olanları…

MAHİR KAYNAK – Daha ziyade İngilizler ama birçok Avrupa ülkesi de işine geldiği

zaman onunla birlikte hareket eder. Geçmişte de böyleydi şimdi de böyle efendim.

BAŞKAN – Doğru mu anladım? 60 darbesi Amerika’nın Türkiye üzerindeki etkinliğini

azaltmak amacıyla...

MAHİR KAYNAK – Evet, Türkiye üzerindeki etkinliğini azaltmak üzere.

Yalnız o darbeden sonra yapılan bir şeyi hatırlatmak lazım. Getirdiler, sola açık bir

Anayasa yaptılar. Fakat Türkiye’de solun tarifi bir garipti. Amerikan aleyhtarlığıydı. Amerikan

aleyhtarı olana solcu denir, solcu olan da Amerikan aleyhtarı olurdu.

Bu konuda size bir örnek vereyim. Bu örnekte: Amerika emperyalist olduğu için bütün

ülkeleri sömürmektedir. Türkiye’yi de sömürdüğü söylenir. Bir gün bir konferansta şunu

söyledim ben; dedim ki: “Sömürgenin geçtiği yerler borular, dış ticaret borularıdır. Hâlbuki

Amerika Birleşik Devletleri’yle bizim dış ticaretimiz Sovyetler Birliği’yle olanın altındadır.

Onun için, bu sömürgeden, sömürmeden bahsedemezsiniz.” Ondan sonra şunu söyleyeyim:

En büyük dış yatırımlar Avrupa’dan geliyordu. İsviçre başta olmak üzere Almanya, İngiltere

filan, öyle geliyordu. Amerika’nın hiç dış yatırımı yoktu.

BAŞKAN – O yıllarda…

MAHİR KAYNAK – O yıllarda.

Ama sonunda buldular. Dikiş makinesi Singer marka. Bir atölyedeki Singer marka

dikiş makinesini Amerikan yatırımı olarak buldular. Kapısının önünde bir sürü eylem yaptılar.

Yani bu, Türkiye’nin Batı’nın içerisinde Avrupalı veya Amerikalı olup olmamasıyla ilgilidir.

Dünyadaki mücadelenin bir de bu tarafı vardır. Kimse buna bakmaz. Bu yüzdenyaptılar ve

Amerika’ya daha yakın olan Demokrat Partiyi bertaraf ettiler, İsmet Paşa geldi.

T B M M



1971 darbesi, yani ondan sonra gelen darbe, benim katıldığım darbe de bu sürecin

bir devamıdır. Neden? Amerika’nın tekrar etkinliğini iyice azaltmak için getirdiler, sol bir cunta

hazırladılar. Sol cuntanın özelliği, solculuğun Amerika karşıtı olmasıydı. Bu solcu olmaya

yetiyordu. Hatta anti Amerikan çizgiler devam etti gitti.

Bu darbe teşebbüsüne nasıl girildiği de belli değil. Bu darbe teşebbüsünü MİT

bilmiyordu. Yani bana şurada bir darbe teşebbüsü var, bunun içine gir diye bir şey

söylenmedi.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – 9 Mart için diyorsun değil mi?

BAŞKAN – 71 muhtırası için…

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Yok, Madanoğlu, 9 Mart cuntasıyla ilgili.

Hem onlar bilmiyordu, siz nasıl katıldınız? O kısmı da biraz tarihe ışık tutmak

açısından anlatırsanız…

MAHİR KAYNAK – Evet, tabii.

Efendim, ben, bir gün ben Beyazıt Camiinin orada çınar altında oturuyordum, çay

içiyordum, bir insan geldi. Dedi ki: “Ben MİT’tenim.” Hüviyetini gösterdi. Bana şunu söyledi:

“Siz Türkiye’nin yetiştirdiği en iyi iktisatçılardan birisiniz. Sizi danışman olarak almak istiyoruz.

Ayrıca, talep ederseniz kimlik de veririz.” Ben de devletin böyle bir hizmetini reddedecek

adam değildim. “Memnuniyetle.” dedim. Fakat bundan on-on beş gün sonra Madanoğlu’nun

yeğeni beni çağırdı; dedi ki: “Madanoğlu seninle görüşmek istiyor.” Gittim. Madanoğlu bana

bugün ülkemizin kötü yönetildiği ve başka ülkelere esir edildiğini, bunun bertaraf etmenin

yolunun da darbe olduğunu, benim onlara çok fazla katkım olacağını düşündüğünü söyledi,

öyle ayrıntıya girmedi yani.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Size gelen şahsı daha sonra tespit ettiniz mi efendim?

Kimdi bu teklifi yapan?

MAHİR KAYNAK – O, MİT mensubuydu.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Özür dilerim efendim.

Madanoğlu sizi çok fazla tanımıyor ve sizin kıymetli bir iktisatçı, orada, üniversitede

müntesipsiniz ve sizi çağırıyor. Tanımadığı bir adama Madanoğlu, kendi gizli ilişkileriyle ilgili

hangi yürekle, cesaretle sizi böyle bir işin içine çağırıyor?

MAHİR KAYNAK – O bir değerlendirmedir efendim çünkü orada bir sürü adamı var

veya kendi istihbaratlarında da vardır. Öyle bir intiba edinmiş, söylemişler ona. Yoksa

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 5 benimle tanışmıyordu. Ama ondan sonra ilişkilerimiz çok iyi oldu, ben onun ikinci adamı

oldum.

Böyle darbeye hazırlanıyorduk. O zaman da yapılacak darbenin esası “solcu"ydu.

“Solcu” demek “sol kültür” demek filan değil, sadece anti Amerikan olacaksın. Yani onlar da

Türkiye’nin yolunu Amerika’dan ayırmak istiyorlardı.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Sayın Cumhurbaşkanımızla da konuşurken o da bu

sizin söylediğiniz Madanoğlu işiyle ilgili ve 71’le ilgili “Bu sol bir hareketti. Solcuların organize

ettiği bir hareketti.” dedi.

MAHİR KAYNAK – Efendim, Türkiye’de siyaset konuşulmaz ideoloji konuşulur. Ben

de ideolojiyi hiç ciddiye almam, onun arkasındaki siyasi hesapları ortaya çıkarmak isterim.

Benim de orada, Madanoğlu’nda hesapladığım şey “Kimin adına yapıyor, niçin yapıyor?”

sorusuydu.

Bir olay bana bir şeyler anlattı, belki lüzumundan fazla abartıyorum ama siz de bir

değerlendirin. Madanoğlu bir gün bana dedi ki: “İzmir’e gidiyorum. Oradan yurt dışına da

çıkabilirim.” Ben de tabii hemen teşkilata haber verdim. İzmir’e kadar takip ettiler. İzmir’den

sonra Yunanistan’a geçmiş. Bir daha haber alamadık Madanoğlu’ndan. On beş-yirmi gün

haber alamadık. Nereye gittiğini kimse bilmiyordu. Sonra geldi. Geldikten sonra tabii ilk

görüştüklerinden biri benim. Getirmişti, büyük kızıma bir elbise almıştı. Aldım, baktım, marka

Londra’daki bir marka. Oradan İngiltere’ye gittiğini anladım. On beş-yirmi gün o durdu.

Efendim, Türkiye’de İngilizlerin büyük egemenlikleri vardır. Birisi Türkiye’nin

borsasını, daha doğrusu finans kesimini o yönetir. Bununla ilgili bir anı daha anlatacağım.

Maddi kesimle de ilgilendiğini sonra öğrendim. Mihri Belli’yle bir gün, Karaköy henüz bir

meydanken, üzerine tesisler kurulmamışken orada meydanda oturuyoruz, konuşuyoruz.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Mihri Belli üniversiteden mi arkadaşınız?

MAHİR KAYNAK – Hayır efendim. Sol kesimden.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Sızmış mıydın o sırada darbeye?

MAHİR KAYNAK – Darbeye sızmıştım canım.

BAŞKAN – Evet, içinde zaten.

MAHİR KAYNAK – Darbeye sızmıştım. Bu arada darbeden sonra da bir sürü, o

dönemde kurulmuş olan tüm sol derneklerin içindeydim. Hepsi beni çağırıyordu. Bir tek şu

şeyle çok yakın olamadık…

Neydi o? Gazetesi de vardı. İsim hafızam birdenbire zayıfladı da.

T B M M



BAŞKAN – 70’li yıllarda mı?

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Cumhuriyet mi efendim?

MAHİR KAYNAK – Bugün de var, şu an da var. Ergenekoncu.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Cumhuriyet gazetesi mi?

BAŞKAN – Yok, yok. Ergenekon. Şu anda da gazetesi…

MAHİR KAYNAK – Ergenekoncu bir çocuk var.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Onlar genç efendim.

MAHİR KAYNAK – Onlar yoktu o zamanlar.

BAŞKAN –Genç de yani…

MAHİR KAYNAK – Ya gazetesi de vardı ya.

BAŞKAN – “Gazetesi de vardı.” diyor.

MAHİR KAYNAK – Hâlen de vardı.

BAŞKAN – Gazete sahibi mi, gazete yazarı mı?

MAHİR KAYNAK – Hem sahibi hem gazete yazarı.

Ya dünden beri düşündüm düşündüm aklıma geldi, şimdi gene unuttum. Neyse

aklıma gelir, söylerim.

Mihri Belli’yle konuşuyorduk. Mihri Belli’yle konuşurken de böyle çok solcu molcu da

değildi, aşırı bir yani öyle bir havası yoktu.

BAŞKAN –Cengiz Bey, hoş geldiniz.

Cengiz Yavilioğlu Bey, Erzurum Milletvekili, AK PARTİ.

MAHİR KAYNAK – Memnun oldum efendim.

Bana dedi ki: “Benim bir tercüme bürom var. Devlet Planlama Teşkilatındaki üst

düzey yetkililer de Türkiye’de hazırladıkları raporu getirirler, burada tercüme ettirirler ve

oradan İngiltere’ye verirler. İngilizler de bunların içerisinden bazılarını Afrika’daki veya az

gelişmiş ülkelerdeki yere uzman tayin eder, bol para alırlar.” Bunu Mihri Belli söyledi, sanki

de gerçeğe uyarmış gibi bir havası var. Öyle bir havası vardı.

BAŞKAN – İlhan Selçuk muydu kastettiğiniz hem gazetesi olan hem Ergenekon’dan

içeride olan?

MAHİR KAYNAK – İlhan Selçuk filan değil ya. Hepimizin bildiği şey, her işin

içerisinde gördüğümüz.

BAŞKAN – Ergenekon’dan içeride mi?

MAHİR KAYNAK – Şu anda içeride. Komünist diye bilinen bir adamı arayın bakayım.

T B M M



BAŞKAN – Yalçın Küçük mü diyeceksiniz?

MAHİR KAYNAK – Yalçın Küçük değil.

BAŞKAN – Gazete sahibi değil o da.

MAHİR KAYNAK – Dün bütün gece düşündüm, aklıma geldi sonra kaybettim.

BAŞKAN – Yani zaten sonradan aklınıza gelen bir şey olursa bize ulaştırırsınız.

MAHİR KAYNAK – Ha topal.

BAŞKAN – Doğu Perinçek’i diyorsunuz.

MAHİR KAYNAK – Ha ya doğru.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Aydınlık grubu.

BAŞKAN – Bizim hiçbirimizin aklına gelmiyorsa çok tuhaf bir şey oldu. Bu bizim

büyük eksikliğimiz olarak zabıtlara geçsin.

MAHİR KAYNAK – Onu niçin konuşuyorduk, bilemiyorum.

YAŞAR KARAYEL - Mihri Belli’yle bir aradasınız efendim. Raporları Mihri Belli’nin

tercüme bürosunda tercüme ediyorlar sonra İngilizlere gidiyor dediniz ve İngilizler de bunları

Afrika’ya…

BAŞKAN – “Bütün sol gruplarla yakındım, onunla da görüşüyordum, Doğu

Perinçek’le de.”

MAHİR KAYNAK – Şimdi, bu şu anlama geliyor: İngiltere, Türkiye’nin bütün

ekonomik verilerini Türklerden daha iyi biliyor. Ve hep bu konuda Türkiye’de etkili oldular.

Bizim darbenin içerisinde komünistler yoktu, komünist yoktu.

BAŞKAN - Siz “bizim darbe” dedikçe siz bu darbeyi planlayanlardan ve içinde

organize edenlerden biri miydiniz, onu mu ifade ediyorsunuz?

MAHİR KAYNAK – Hayır, yani her safhasında vardım.

BAŞKAN – O kısmın netleşmesi gerekiyor.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - 9 Mart değil mi?

BAŞKAN – 9 Mart.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Cunta hareketi, Madanoğlu cuntası.

BAŞKAN – Yani ifade ediş tarzınızdan her safhasında vardım ve görüşüyordum…

Şimdi, şöyle bir şey var: Bazı açıklamalarınız sanki onun planlayıcılarının içinde olan biriymiş

gibi algılanabilir.

MAHİR KAYNAK – Öyle kabul etseniz bile ben o zaman MİT mensubuyum ve

yaptığım her konuşmayı oraya…

T B M M



BAŞKAN – Hayır, bizim kabul etmemiz değil, sadece doğru geçsin diye.

MAHİR KAYNAK – Kamuoyunun da kabul etmesi lazım. Yani adam MİT mensubu,

her şeyi…

BAŞKAN – Doğru geçsin. İfade etmek istediklerinizi doğru mu anlıyoruz hepimiz diye

düzeltmek adına.

MAHİR KAYNAK – Evet.

Onu bozarsam ben şimdi beni kovalarlar. Hâlbuki darbeyi ben engelleyemem böyle

açıklayarak.

BAŞKAN – Burada bir parantez açabilir miyiz?

MAHİR KAYNAK – Tabii.

BAŞKAN – Şimdi, “Ben bunun her safhasında vardım.” derken, aslında bu göreviniz

icabı oradaydınız. “Bir MİT mensubu olarak oraydım ama bunu engellemek adına ifşa

edemezdim çünkü bizim böyle bir yetkimiz yok.” Biraz burada, “MİT’in rolü bu tür durumlarda

nedir?”i anlatırsanız, bizi aydınlatmak açısından çok önemli olacak. Böyle durumlarda MİT ne

yapar ve nasıl davranır?

MAHİR KAYNAK – Böyle bir olayda ne yapar, nasıl davranır? Bakın efendim, bunu

takip etmenin de bir sonucu vardır. O zamanki MİT Müsteşarı, işte, bunu kendisi takip etti

yani bir memuruna takip ettirmedi. Bana gelecek haberleri kendisi gönderdi, hatta özel bir

kurye kanadı hazırladı.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Siz direkt MİT Müsteşarıyla muhataptınız bu konuyla

ilgili.


Ondan sonra, MİT Müsteşarının nasıl görevden alındığını biliyor musunuz? 12 ve 9

Martta, 12 Marttan sonra çağırıldı. Başbakanlıkta bir devlet bakanı vardı. O devlet bakanı

şöyle bir oyun oynamışlar: Müsteşar… Neydi Müsteşarın adı?

BAŞKAN – O tarihteki Müsteşar, Başbakanlıksa, biz buluruz kayıtlardan. İsimleri

hatırlamak için zorlanmayın. Başbakanlık Müsteşarı mı?

MAHİR KAYNAK – O zamanın müsteşarının adını unutmak benim için tam

çöktüğümün delilidir.

BAŞKAN – Estağfurullah. Rahatsızlığınız var, olur mu.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Bir sürü ilaç alıyorsun baba.

T B M M



BAŞKAN – O dönemdeki MİT Müsteşarının ismini mi hatırlamaya çalışıyorsunuz,

71?

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Fuat Doğu olabilir mi?

MAHİR KAYNAK – Fuat Doğu. Yani görüşmelerimiz filan da vardı öyle, çok uzak

değil. Onu nasıl şey ettiler? Güya Fuat Doğu, hanım bir memurunu Almanya’ya göndermiş

görevli olarak, orada da başka bir memur bu mektubu almış Ankara’ya göndermiş,

Cumhurbaşkanına göndermiş ve şunu söylemişler: “Ya bu adam görevden alınır ya da bu

mektup her yere yayılır.”

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Ne mektubu bu?

MAHİR KAYNAK – Aşk mektubu. O kadınla olan şey ilişkilerinden…

BAŞKAN – O dönemler mektup olayları var, bugünkü kadar teknoloji gelişmemiş.

MAHİR KAYNAK – Yalnız size bunu söyleyeyim: Bu kişilerden aldığım bilgidir yani

resmî herhangi bir şeye dayanmaz. Bunu bilenler bana da söylediler “Şöyle, şöyle oldu.”

diye. Tabii, o beni de yaktı çünkü Fuat Doğu’yla ben muhtıra sonrasında neler yapılacağı

konusunda anlaşmıştık. Sonra yeni gelenler bunu altüst ettiler.

Ben, o MİT’in bana yaptıklarını anlatmaya kalkarsam günleriniz dolar. Yani beni

düşman bildiler. Bir tek örnek veriyorum size: Ben üniversiteden ayrılıp MİT’e geçtiğimde

doçenttim. Maaşım 4’üncü derecedeydi. Beni götürdüler, MİT’te 8’inci derecede memur

yaptılar yeni gelen bir memur gibi, yirmi beş yaşındaki bir çocuğun emrine verdiler. Hani

zannetmeyin ki orada çok bilgi var da ben onları bilmiyor muyum gibi bir şey aklınıza asla

gelmesin. Bu bir tanesi, binlercesi var. Binlerce büyük bir rakam ama evet…

Ondan sonra, bu darbe şeyinde iki taraf vardı bana göre o 9 Mart muhtırasında: Bir

Amerika vardı, bir de İngiltere vardı. Birbiriyle anlaştılar. Yani İngiltere’ye dediler ki: “Sen

darbe yapmaya kalkma beraber hareket edelim.” Ve dikkat ederseniz o zamanki bakanlar her

iki tarafa da aitti. Şimdi, bakın, birbirinden farklı insanlar, siyasi görüşleri birbirinden farklı

olan insanlardı. Bakanlar öyle olmuştu. Ve MİT zannediyorum İngilizlerin payına düştü, o da

orayı temizledi.

BAŞKAN – Madanoğlu olayından sonra.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Madanoğlu bu işleri planladı, siz de kayıtlarını

tuttunuz Sayın Hocam. Kayıtları olmasına rağmen Madanoğlu ve ekibi ceza almadı. Nasıl

böyle bir şey oldu kayıtlar olmasına rağmen?

T B M M



MAHİR KAYNAK – Türkiye’de de siyaset iki türlüdür. Yani buna ideolojik olarak

bakmayın siyasi olarak bakın.

BAŞKAN – Biz sivil siyasiler olarak bu bilgiler karşısında her zamanki şekilde yine

şaşırıyoruz. Sayın Kaynak, o yüzden bizim şaşırmamıza şaşırmayın.

MAHİR KAYNAK – Bakınız efendim, Madanoğlu cuntası benim tarafımdan izleniyor

ama gerektiği zaman toplantılara ses kayıtlarını almak üzere cihaz kullanılıyor, ondan sonra

MİT takipçileri Madanoğlu’nu takip ediyor, kiminle konuştuğunu görüyor. Yani o adamı

devletin bildiği kadar kimse bilmez. Mahkemeye gittik, mahkemede böyle bir darbe hazırlığı

olmadığı, bunu benim uydurduğumu söyledi hâkimlere. “Mahir Kaynak uydurmuştur.” dedi ve

hepsi beraat ettiler.

BAŞKAN – Genellikle darbeyi önceden ihbar edenlerle ilgili de böyle bir sonuç

çıkıyor. Diğer olaylarda da var. Daha sonraki yani 28 Şubat döneminde. Yani ön plan

hazırlıklarını bir şekilde ihbar eden veya bunu bildirenlerin başı yanıyor genellikle. Tarihimiz

hep, darbeler tarihinde, böyle örneklerle dolu.

MAHİR KAYNAK – Tabii, bu, Türkiye için çok büyük bir eksiklik çünkü bugün devlet

birilerini bu hizmete çağırsa, akıllıysa gitmez.

BAŞKAN – Evet, şimdi öyle diyorsunuz.

MAHİR KAYNAK – Aklıma şu geldi: Ben çok kabiliyetli bir adammışım. Neden?

Cumhurbaşkanını uyutmuşum, Başbakanı uyutmuşum, Millî Savunma Bakanı veya

Genelkurmay Başkanını uyutmuşum. Böyle bir insan da az bulunur değil mi efendim?

Mahkemenin kararı bu.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) - Yani burada Sayın Hocam, siz mağdur oldunuz

yani sizi deşifre ettiler çünkü.

MAHİR KAYNAK – Efendim, mağdurluğumun sınırını şey edemezsiniz yani. Çok

perişan ettiler beni.

BAŞKAN – Şimdi, açıkçası Sayın Başkan –size “Başkan” diye hitap etmeye devam

edeceğim- Cengiz Yavilioğlu Bey 1960 darbesi ve 71 muhtırasının alt komisyonunu

üyelerinden bir tanesi. Aslında bizim Komisyonumuzda çok fazla girmemekle suçlandığımız

alanlardan birine girmiş durumundasınız. O yüzden çok soru sorabiliriz.

MAHİR KAYNAK – Tabii, sorun efendim.

BAŞKAN – Madanoğlu meselesine ilişkin de yine biliyorsunuz ki çok farklı siyasi

partilerden üyeler var ve bazı konular özellikle sorulmuyormuş gibi algılanmasın diye şimdi

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 11 hiç girilmedi ve bugüne kadar bu konuda bize ilk kez bilgi veren kişi sizsiniz. O yüzden arada

sorulara girebilir miyiz?

Buyurun Cengiz Bey.

MAHİR KAYNAK – Tabii efendim, her şeyi sorabilirsiniz. Her gün yaşadığım bir şey

bu fakat bana yapılanları bilmek ister misiniz yani operasyon olarak?

BAŞKAN – Evet, lütfen.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - İyi olur efendim.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Şöyle bir şeyi de, soruyu da sorayım da Sayın

Hocam, onunla birlikte, bunun içinde siz de varsınız çünkü.

9 Martta siz deşifre edildiniz, üzerinize ciddi manada gelindi ama Sayın Ecevit de

kalktı dedi ki: “12 Mart mağduru benim.” Bu bir çelişki değil mi Sayın Hocam?

MAHİR KAYNAK – Çelişki efendim. Hatta Ecevit’in bana sahip çıkması lazım ama

bunun…

BAŞKAN – Bir soru da ben ekleyeyim. O tarihe kadar deşifre edilmiş bir MİT görevlisi

yok, değil mi? İlk sizsiniz diye biliyoruz tarihte.


BAŞKAN – Çünkü MİT’in tarihinde ilk kez deşifre edilen eleman ve görevli sizdiniz.

MAHİR KAYNAK – Evet. Deşifre edilmem de ilginç. Bir gün üniversitede görevli

olarak imtihan yapmak için Trabzon’a gitmiştim. Oradan dönüşte arabalı vapurda gazete

aldım, okudum. Baktım adım geçiyor, deşifre edilmiş. Yani önceden bir ikaz falan da yok.

BAŞKAN – Hangi gazete olduğunu veya hangi eğilimde bir gazete olduğunu

hatırlıyor musunuz o tarihte?

MAHİR KAYNAK – Cumhuriyet gazetesiydi.

BAŞKAN – Kayıtlara geçsin diye.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Deşifre edilmeniz, bu 9 Mart cuntasının ortaya

çıkmasından sonra değil herhâlde, daha sonraki yıllarda?

MAHİR KAYNAK – 9 Mart cuntası için tahkikat başlamıştı yani. Aynı yıllarda. Yani

bakın, 9 Mart, benim deşifre olmam haziran.

BAŞKAN – Evet, aynı sene oluyor.

MAHİR KAYNAK – Aynı senenin haziranı.

BAŞKAN – İstihbarat tarihimiz açısından bir ilk olduğu için önemsiyoruz biz de bu

olayı.

T B M M



MAHİR KAYNAK – Onu okudum, sonra buradaki yetkililere telefon ettim, bana deniz

kenarında bir yer verdiler. Hanım da oraya uzak bir yerin adını verdi çocuklar bilmesin diye.

Evet, burada oturduk bir süre.

Biz Fuat Doğu’yla konuştuğumuzda benim MİT’e tayin edeceklerdi deşifre ederlerse.

Onunla ilgili birtakım şeyler, başka hesaplarımız da vardı.

Deşifre ettiler, tayin etmiyorlar. Ben burada üniversitedeyim. Bütün adım her tarafta

dolaşıyor, rezil dolaşıyorum. Ben dedim ki: “Ya niye tayin etmiyorsunuz?” İşte “Bilmeyiz.”

dediler. Fakat burada bir başka soru var, karımın da tayin edilmesi lazım. Karım, MİT’e değil,

Maliyede memur. Maliyedeki bir memuru tayin edemediler. Burası çok ilginç, roman

yazarsanız diye söylüyorum bunu.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Efendim, burada ailenizin de yaşadığı sıkıntılar, çoluk

çocuğunuzun çektiğini sıkıntılar… Bir devlet memuru olarak bir görev yapıyorsunuz, bu

görevden sonra aile hayatınızda ne gibi sıkıntılar oldu? Çoluğunuz çocuğunuz…

MAHİR KAYNAK – Onu anlatıyorum. Karım, bu şey edince kendisi Ankara’ya gitti.

Geçmişte İstanbul’da arkadaşlık ettiği bir hanım vardı. Bu hanım da çok üst derece,

yukarıdaki insanların ahbabıydı diyelim. Derhal tayinini yaptı. Karım gitti, çoluğunu çocuğunu

aldı götürdü Ankara’ya, ben İstanbul’da kaldım. Böyle.

Başka küçük şeyler de… Madem öyle aileye gelenleri anlamak istiyorsun. Şimdi

benim büyük kızım belediye konservatuarında öğrenciydi. Okuldan çıkar babaannesi onu

götürür, piyanosunu çalar gelirdi. Fakat şimdi Ankara’ya gidince evvela imtihana giremedi.

İmtihan zamanıydı, haziran ayı. İki, Ankara’ya tayin edildikten sonra da orada bu bölüm

yoktu. Yani okuldan çıkıp şey eğitime gidemezdi. Böyle şeyler de oluyor. Fakat en önemlisi,

niçin tayin edemediler? Hadi beni tayin edemiyorlar. Demek ki bizi sokakta bırakacaklardı.

Ben üniversitede devam edemeyeceğim filan.

O sırada bazı asistan ve üniversite mensupları dekanlığa dilekçe verdiler: “Mahir

Kaynak on günden beridir üniversiteye gelmemektedir. Müstafi sayılmasını arz ederiz.” Fakat

bereket versin o zaman Dekan, Haydar Furgaç’tı. Haydar Furgaç, MİT’çi olduğumu bilmediği

hâlde, beni çok sever, benim arkadaşım gibi olan -benden epeyce yaşlı olmasına rağmen- bir

insandı. Ve Osmanlıların son sadrazamının oğluydu. Bazen onunla da Osmanlıyı

konuşurduk. Orada da birtakım şeyler vardı. İşte böyle oldu.

BAŞKAN – Madanoğlu olayı bu şekilde diyorsunuz.

12 Mart…

T B M M



YAŞAR KARAYEL (Kayseri) - Bu Madanoğlu cuntası bertaraf edildikten sonra, 12

Mart muhtırasında, yine sizin söylediğiniz gibi, Amerikalılarla İngilizler anlaşarak mı bu tertibi

yaptılar? Böylece bizdeki sol düşünce, sol gruplar da o anlaşmaya uyarak bir 12 Mart,

Meclisteki okunan bildiriyi yaptılar öyle mi efendim?


BAŞKAN – Şimdi, bu yorumdan sonra, ben size… 9’uncu Cumhurbaşkanı Süleyman

Demirel’i dinledik, bu konuya ilişkin sorduğumuz sorularla ilgili olarak özellikle dış etkenler

konusunda “Bunların hiç ilgilisi yok.” dedi. Yani “Dışarıyla hiç alakası yok. Ne Amerika’yla

ilgisi var ne İngiltere’yle ilgisi var. Bu bizim kendi içimizdeki solcuların, sol grupların yaptıkları

bir şeydir.” Özellikle 71 muhtırasının verilmesinin nedeninin o zamanlar Cumhurbaşkanı olma

heves ve idealinde olan Faruk Gürler’i Cumhurbaşkanı seçtirmek olduğunu, Türkiye’deki sol

zihniyetin de onu desteklediğini… Bunu tamamen iç politikaya ve içerideki gelişmelere

bağladı. Buna ne diyorsunuz? Bu kısımda biz de sormuştuk kendisine, aynen bunları söyledi.

MAHİR KAYNAK – Efendim, şimdi, bunlar bana tuhaf geliyor çünkü…

BAŞKAN – Görüş çarpıştırmak anlamında söylemiyorum ama sizin tespitlerinizden

çok farklı bir şey. O dönemde muhtıraya muhatap olan Başbakan; diyor ki: “Böyle bir şey

kesinlikle yoktu.”

MAHİR KAYNAK – Yok efendim. Türkiye’deki bütün olaylar nerdeyse dışarının

etkisiyle olur. Ona hepsini söyleyebiliriz. Fakat Türkiye’deki solcuların arkası yoktu ki. Kim

destekleyecekti? Hadi darbe yaptılar. Halk da taraftarları yok. Bürokrasinin bir kısmına evet,

bir kısmına hayır. Yani eğer arkasında da bir güç olmazsa, bu ayakta kalamaz.

BAŞKAN – Bunlar da, o sol gruplar da şöyle bir şey diyorlar, solun önde gelen

dinlediğimiz isimleri de: “Dünyadaki bu siyasal gelişmelerden sonra o iki kutuplu dünyada

Türkiye’de sol çok güçleniyordu ve iktidara gelecekti. Aslında muhtıra, Türkiye’de yükselen

solun önünü kesmek için yapıldı.”

MAHİR KAYNAK – Efendim, onlar da biraz yanılıyorlar. Çünkü, o sol, Avrupa’daki o

sol, Rusya solu değil ve onlara yakın bir sol değil. Amerika’da bir adam çıktı –Marcuse

muydu neydi adı, bilmiyorum- Avrupa solu yarattı. Rusya’yla Batı’dakileri uzaklaştırmak

için…

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Sosyal demokrasi fikrini geliştirdiler.

T B M M



MAHİR KAYNAK – Hatta o, Sovyetler aleyhine de bir kitap yazdı. İsimlerini aklımda

tutamıyorum şimdi. O sol, o soldu. Avrupa soluydu. Eğer o sol egemen olsaydı, evet solcu

olurdu ama Avrupacı olurdu. Sovyet solu olmazdı.

Sovyet solu, Türkiye’deki solu hep kötümsedi, küçümsedi. Bakınız, onların yayınları

vardı. Bu olayların hep yanlış olduğunu söylerdi. Moskova’dan yayın yapardı. İki, Doğu

Perinçek’e atardı. Sahtekâr diye. Ağzına geleni söylerdi.

Bununla ilgili bir anım var. Anlatayım mı efendim?

BAŞKAN – Lütfen.

MAHİR KAYNAK – Türkiye’de solcu bir grup enternasyonal bir toplantı için Bükreş’e,

Romanya’ya gitti. Türkiye’den giden iki kişiden biri de bendim. Teşkilat da biraz beni öne

sürmüş. Gittik, orada konferans yapıldı, konuşuldu. O arada bir tanesi dedi ki: “Mahir Bey,

ben seninle konuşmak istiyorum.” “Peki, buyurun.” dedim. “Yok, burada konuşamayız,

bahçeye çıkacağız.” dedi. “Peki.” dedim. Çıktık dışarı. O Rus ajanıydı. Intourist denilen bir

şirket vardır Rusya’da. Ajanları onun içinde saklıdır.

“Mahir Bey, sen aklı başında bir adamsın. Şimdi girdin o cuntanın içine. Çık

bunlardan. Çünkü Türk ordusu solcu darbe yapmaz.” dedi. “Peki.” dedik. Bir sıkıntınız olursa

diye Romanya’nın Türk elçiliğinde birisini söyledi. Oturduk, Çavuşesku’yla yemek yedik. O

geldi bunu, teşkilatı haber verdi bana. Demek ki dedim, darbe hazırlıklarını biliyorlar ama

benim ne olduğumu bilmiyorlar. Çünkü darbe hazırlığını bilmemek çok kolay değil, her taraf

solcu geçiniyordu.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Sizin içinde olmadığını bilmeseler, bu Rus ajanı niye

size darbenin içinden çıkın desin?

MAHİR KAYNAK – Benim MİT mensubu olmadığımı biliyor ama diyor ki: “Akıllı bir

solcu.” “Bize yardım et.” diyor.

BAŞKAN – Sizi de solcu olarak içinde yer almayın diye uyarıyor.


Benzer bir şey Amerikalılar tarafından geldi. Bunları size anlatmamda bir sakınca

yok.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Yok efendim, bunlar önemli.

MAHİR KAYNAK – Efendim, bir Amerikalı profesör vardı. Tarih hocası. O benim bir

arkadaşıma -adını da yazdırmayayım madem öyle- demiş ki: “Mahir kardeşine söyle, bu işte

darbe işini…” Onlar da biliyorlardı. Fakat beni bilmiyorlar ki bana haber gönderiyorlar.

T B M M



Yani herkes darbeyi ve benim darbe içinde olduğumu biliyordu ama MİT’çi olduğumu

bilmiyordu. Bu iyi bir şey Türkiye için.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Efendim, o dönemdeki 9 Martla bugünkülerin

yöntemi olarak benzerlikleri var mı? Aynı içerik taşıyorlar mı?

MAHİR KAYNAK – Efendim, ben, o zamanki bütün darbelerde sivillerin rolünün çok

büyük olduğunu gördüm, yaşadım. Yani askerler âdeta o sivillerin verdiği emirleri yerine

getiren kişilerdi. Şimdi, tabii, Balyozda da, Ergenekon’da da vardır. Fakat orada bir noktaya

dikkatinizi çekerim. Hatta ben birine de söylemiştim onu; dedim ki: “Bakın, bir Ergenekon var,

bir de Balyoz var. Hiçbir Balyozcu aynı zamanda Ergenekoncu olarak itham edilmiyor. İkisi

ayrı. Ordunun içinde iki tane ayrı cunta olduğunu düşünün, bunlardan hiçbirinin diğerinden

haberi yok. Birbirlerini bilmiyorlar. Böyle bir şey nasıl olur? Hatta ikisine de katılmış olabilirler,

olmaları gerekir.”

BAŞKAN – Ben, müsaade ederseniz, erken ayrılacağım için sorularımı sorayım

zaten genel değerlendirmelere yönelik.

Mahir Bey, “derin devlet” kavramını Türkiye’de ilk kullanan kişi sizsiniz. 1995 yılında

şöyle bir ifadede bulunmuşsunuz: “Türkiye’de derin devlet yok ve Türkiye’nin problemlerinin

önemli bir kısmı böyle bir yapının olmamasından kaynaklanıyor. Oysa dünyada büyük güçleri

temsil eden devletlerin hepsinin içerisinde görünen yöneticilerin arkasında derin devlet vardır.

Sovyetler Birliği’nde derin devlet yapılanması gizli servis içerisindedir. Amerika’da büyük

sermayenin etrafında kümelenmiştir. Türkiye’de eğer kurulursa her iki devletinkine de

benzemeyecek ve ordu etrafında kurulacaktır. Çünkü Türkiye’de siyasal açıdan deneyimli

olan, siyasal kararları veren güç esas itibarıyla ordudur. Ordu cumhuriyetin de kurucusudur.

Türkiye’de istihbarat servisi de böyle bir fonksiyona ve yapıya sahip değildir. Onun için derin

devletin rolünü oynayamaz. Olursa ordunun etrafında olur.”

Bir diğer yerde “Türkiye’de problem devletin tek olmamasıdır.” diyorsunuz. Konuyla

ilgili olduğu için bizim yine 9’uncu Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel’in Komisyonumuza

yaptığı bir açıklamada “Gladio’dan bahsediliyor. Derin devletten bahsediliyor. Derin devlet

var mı, yok mu?”, “Derin devlet var. Derin devlet, askeriye. Türkiye’de bir tane devlet var

aslında. Bunun derini de düzü de bir tane. Eğer ikinci bir devlet arıyorsanız o askeriye işte.”

dedi.

Sayın Kaynak, hem Türkiye’de tek bir devlet yok diyorsunuz hem derin devlet yok,

var… Yani bu tartışma konusunda siz ne diyeceksiniz? Bu iki açıklamanızın birbiriyle çelişir

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 16 olduğunu ifade etmek için söylemedim ama iki ayrı tarihte yaptığınız açıklamalarla ilgili. Belki

de darbelerin özünü anlayabilmek açısından devletin bu yapılanmasını bizim anlayabilmemiz

çok önemli. Bu konuda bildiklerinizi bizimle paylaşır mısınız?

MAHİR KAYNAK – Derin devlet lazım. Derin devlet ülkeye bağlı olan insanlardır,

onlardan oluşur. Bizde öyle bir şey yok. Yani herkes diğerleri tarafından tayin ediliyor,

yönlendiriliyor. Bizde askerler olmalı dedim. Çünkü onların vatanla olan bağları daha güçlü

fakat sonra kullanılıyorlar. Yani oturup ben şuradan büyük bir işverenin Türkiye’nin geleceğini

düşüneceğini ve başka her şeyi ikinci plana atacağını düşünmüyorum. Diyorlar ki, biz büyük

zenginler olalım. Ve Türkiye’yi yabancı derin devletler yönetiyor. Yani derin devlet, siyaset

dışı şeylerdir. Siyaset dışı siyasi kararlardır. Orada yabancılar vardır.

BAŞKAN – Bir açıklamanızda da yine “Ulusal istihbarat Amerikan, İngiliz ve Rus

istihbarat servisleri dünya üzerinde çok iyi örgütlenmiş üç istihbarat teşkilatıdır.” diyorsunuz.

Bu çerçevede değerlendirdiğinizde Türkiye’nin ulusal istihbaratını nasıl değerlendirirsiniz?

MAHİR KAYNAK – Bizim istihbaratımızı ben hiç tutmuyorum. Şu ana kadar hangi

operasyonu ortaya çıkardı yabancı? Hiçbirini çıkarmadı daha şimdiye kadar. Bir sürü oyun

oynandı, hiçbirisi engellenmedi.

Bizim istihbaratçılar gidiyor orada, şu adam solcu, şu adam sağcı, şu adam dinci.

BAŞKAN – Yani en etkili oldukları alan bu fişleme alanı diyorsunuz. En güzel

yaptıkları şey bu. Yoksa etkinlik, yetkinlik açısından istenilen noktada değil, bunlarla

kıyaslayamam bile diyorsunuz.

MAHİR KAYNAK – Tabii. Yani şöyle bir örgüt var. Bu örgüt Türkiye’de şunu yapmak

istiyor, bunu engelleyeceğiz diyemezler.

Bakınız efendim, bu, Türkiye’nin büyük bir zaafıdır. Türkiye’nin dört düşmanı vardır:

Solcu, dinci, komünist, faşist. Bunlar düşmanıdır. Öyleyse bunları ararlar.

BAŞKAN – Tam bu noktada Mahir Bey, şunu sormak istiyorum: Devlet yapılanma

içerisinde iç tehdit kavramını kullanırken kendi ülke vatandaşları arasında bu tür

sınıflandırmalar yaparak iç tehdit algılarını belirlemiş. Kürtler, İslamcılar, sol örgütler vesaire.

Şimdi, bunlar gerçek tehditler miydi size göre? Az önce dediniz ki: “Türkiye’de hiçbir

zaman sol gerçek anlamda olamayacağı gibi, Rusya da zaten küçümserdi.”

Şimdi, biz bir kanaat ortaya koyacağız Komisyon olarak. Bu kanaati ortaya koyarken,

aslında bu ülkede yaşayan birçok kişi, her darbenin öncesinde yaşanan hadiselerin

gerçekten o darbeyi gerekli kıldığına inandırıldı bu toplum. Dolayısıyla bu hadiselere

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 17 inandırılmasını gerektirecek gerçekten böyle durumlar olmadığını bilen biriyseniz bugün

bizimle bunu paylaşır mısınız? Yani gerçekten bu unsurlar bu ülkede tehdit unsuru mudur

hâlen daha böyle devam eden tartışmalar olduğu için?

MAHİR KAYNAK – Efendim, o ideolojiler, o kabil düşünceler sadece araç olarak

kullanılır, sebep değildir.

Şimdi, Türkiye’de herhangi bir adam gelir burada irtica var diyebilirdi. Üç beş tane

adamın camiye giderken fotoğrafını çeker, irtica var diyebilir.

BAŞKAN – İstendiği zaman istendiği gruplar öne çıkarılarak…

MAHİR KAYNAK – Hatta bunlar biraz yaratılır.

BAŞKAN – Biraz da yaratılır diyorsunuz. Bu çok önemli. Nasıl yapılır, yöntemi nedir

bunun Mahir Bey? Ne yaparlar mesela?

MAHİR KAYNAK – Efendim, şimdi, onlar basından çok etkilenirler.

BAŞKAN – Bize şöyle örnekler verirseniz, hem 80 darbesine ilişkin hem 28 Şubata

ilişkin. Hani “Biraz yaratılır.” dediniz ya. Şimdi, biz, çoğu zaman şununla şey yapılıyoruz

Komisyon olarak: Aslında hesabı 28 Şubatla ilgili veriliyor diye.

Hangi tür olaylar yaratıldı mesela sizin bildiğiniz darbe öncesinde? Çok

önemsediğiniz, şu aslında planlanan bir hareketti dediğiniz bir olay var mı 80 öncesinde veya

28 Şubat örneğinde?

MAHİR KAYNAK – 28 Şubat örneğinde belli. Orada bir irtica çıkardılar.

BAŞKAN – O döneme damga vuran birkaç olayı hatırlatayım ben size. Mesela

Fadime Şahin-Gündüz olayı. Bu, sizce yaratılmış bir olay mıydı?

MAHİR KAYNAK – Evet, onlar yaratılmış olaylardır.

Burada, bakın, yaratmak şöyle: Uygun ortama girip, sızıp, onu tahrik de.

BAŞKAN – Anladım. Yöntemler tartışılabilir.

MAHİR KAYNAK – Başından aşağıya şey olmayabilir. Uygun bir ortamı

yönlendirirler.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Sayın Hocam, bir soru daha soracağım.

Darbelerde, mesela 12 Eylülle bu PKK’nın yaratılması arasında bir bağ var mıdır?

Yani 12 Eylül PKK terör örgütünü ortaya çıkaran sebeplerden birisidir. Bunu diyebilir miyiz?

Böyle bir bağlantı kurabilir miyiz?

MAHİR KAYNAK – Yok. Eğer 12 Eylül olmasa da çıkarırlardı bunu. Bu Kürt

meselesini. Kürt var ortada. Öyleyse bunlar Kürtleri…

T B M M



BAŞKAN – Tarihsel süreç içerisinde de baktığımızda zaten böyle bir sorunu var

Türkiye’nin.

MAHİR KAYNAK – 12 Eylülle ilgili değil.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, şimdi, bu özellikle 12 Martla ilgili, 9 Mart, 12

Mart olaylarıyla ilgili hep şöyle bir şehir efsanesi var: MİT, Hükûmete böyle işlerin

gelişmesiyle ilgili bilgi vermez. MİT de bu darbecilerle iş birliği içerisinde bu işi yapanlardır.

Bu doğruysa, mesela sizin içinde bulunduğunuz dönemde Demirel’in bu 12 Mart olaylarıyla

ilgili bilgisi yok muydu? Siz böyle bilgileri götürüp onlarla paylaşmıyor muydunuz?

MAHİR KAYNAK – Yoktu efendim.

Bakınız, ben, MİT’te çok kenarlarda çalıştım. Eğer o konuda bilgim varsa kişisel

merakımdandır. Onu söyleyeyim.

Bakınız, efendim, MİT organ olarak beni tutmaz fakat MİT mensuplarının tutmadığını

söyleyemezsiniz çünkü Ecevit’in zamanında şey çıkarıldı, dedi ki: “Bir memur temsilcisi

çıkarılsın. Bu problemleri yukarıya aksettirsin.” MİT de dediler ki: “Türkiye’nin her yerinde

seçim yapmayalım. Karargahta yapalım.” Karargahta yaptılar. Ben kızaktaki bir yerde

olmama rağmen birinci oldum. Ama bu olur mu ya, Mahir Kaynak? Hemen dediler ki: “Seçimi

genişleteceğiz.” Başka bölgeleri katmadılar, Ankara bölgesini de katıp bir daha seçip yaptılar.

Ankara bölgesinden bana bir tek oy çıkmadı. Üçüncü oldum. Ve bana bunu haber veren de

“Mağlup sayılır bu yolda galip.” dedi. “Biz senin adını Başbakana veremezdik.” dedi, Ecevit’e.

MİT’in içerisinde bir bütünlük yok; bir. Bunu onun için söyledim. Bütünlük olsa bile bu

bütünlük önceden verilmiş değerlere katılıyor. Diyebilirsiniz ki bir adama, komünist

diyebilirsiniz. O Türkiye’yi bölecek dersiniz. Ya bu adam ne kadar komünist, komünist olsa ne

yazar filan diyemezsiniz. Veya örgütü varsa, çık arkasından bul diyemezsiniz. Şu adam

komünist.

Bakınız, MİT öyle raporlar verdi ki o zaman devlete, şöyle diyordu birisi: “Bu sol

hareketler, 1917 Rusya’daki Bolşevik hareketinin aynısıdır.” Bana göre de komünist hareket

hiç olmadı.

BAŞKAN – Siz bunu takip eden bir istihbarat görevlisi olarak da tespitiniz bu yönde.

MAHİR KAYNAK – “Komünist” vardı ama “komünist hareket” yoktu. Yoktu öyle bir

şey. Bunları siyasi model içerisine oturtmadılar.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, basına intikal etmiş şöyle bir yorum var.

Eğer tarafınızdan söylenmişse bunu kayıtlar için tekrar etmek istiyorum.

T B M M



Eski MİT mensubu Kaynak, cunta toplantılarının içine sızarak çalıştığı dönemde

Demirel’in konuyla ilgili bilgi almak için kendisine zaman zaman haber gönderdiği, Kaynak’ın

Süleyman Bey’e de bazen haber olarak –şu şu bilgiyi öğrenirseniz diye size gönderiyormuş-

siz de bazı kâğıtlara bilgiler yazarak gönderdiğinizi… Böyle şeyler oldu mu?

MAHİR KAYNAK – Yok efendim. Bununla neyi kastettiğini anlayamadım.

Bakın, bir noktaya daha dikkatinizi çekmek istiyorum. Ben MİT mensubuydum. Ama

şunu söyledim başlangıçtan itibaren bu darbeciler yakalandıktan sonra: “Bu darbeciler

Avrupa menşelidir. Türkiye’deki sol hareket de Avrupa menşelidir. “ Rusya yok bunun

arkasında. Bunu öyle kabul etmek lazım.

O zaman bana dediler ki: “Ya sen komünistleri koruyorsun galiba?” “Yok. Ben

raporlar var. Bunun Avrupa harekatı olduğunu sol hareketin yazarım.” dedim.

BAŞKAN – Bütün Avrupa’yı kastetmiyorsunuz değil mi Mahir Bey? Hangi ülkeleri

kastediyorsunuz?

MAHİR KAYNAK – Almanya, İngiltere, Fransa daha zayıf.

BAŞKAN – Esaslı olarak bunlar rol oynamıştır diyorsunuz.

Peki, 80 darbesiyle ilgili söylediniz bunları. Yani o dönemde darbeler Avrupa

menşeliyse eğer ve onun etkisini azaltmak amacıyla yapıldıysa CIA Türkiye Şefinin 1980

darbesi için “Bizim çocuklar yaptı.” sözünü nasıl anlamalıyız?

MAHİR KAYNAK – Kimler yaptı?

BAŞKAN – Çok tartışılan bir cümledir ya. Bu muhakkak bildiğiniz, duyduğunuz,

defalarca duyduğunuz bir söz.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – 1980 darbesinde “Our boys done it” var ya. Bizim

çocuklar yaptı diye. Çok meşhur. Onu bilirsin. Çok da kullandın daha önce. Amerikalıların

yaptığını gösteren. 80 darbesini hep Amerikalılar yaptı diye sen söylerdin. Yanlış anlaşılma

olmasın.

BAŞKAN – Evet, şimdi, ben 80’i konuşuyoruz ya o yüzden. Bir yanlış anlaşılma

olmasın.

MAHİR KAYNAK – Tabii, yani Avrupa varken Amerika da hem bu darbenin içine

nüfuz etmek hem engellemek için faaliyet gösterirdi.

BAŞKAN – 80 darbesinde Almanya, Fransa ve İngiltere değil Amerikalı etkiliydi

diyorsunuz değil mi? Öyle mi düzeltelim?

T B M M



MAHİR KAYNAK – 80 darbesinin hedefi neydi? Niçin yapıldı? İçinizde bunun için bir

cümle söyleyecek kimse yoktur. Hâlbuki ben o sıralarda tüm dünyadaki ekonomik gidişatı

takip ediyordum ve Amerika’nın bu yeni dünya düzeninde nasıl kurtulacağını, ne yapacağını

merak ediyordum.

BAŞKAN – Şimdi, buraya başlarken Mahir Bey, aslında uluslararası ekonomik

sisteminin darbe ve darbeler üzerinde çok fazla etkisi var ve biz aslında bunun boyutlarını da

araştırmak istiyoruz. Aslında en önemli olanın da bu olduğuna inanıyoruz. Fakat bu alanı çok

kapsamlı bir şekilde araştırmaya belki Komisyonumuzun zamanı olmayacak ama araştırmak

üzere başka bir komisyon kurulmasını önereceğiz.

O yüzden burada söyledikleriniz bizim için çok önemli. Uluslararası ekonomik

sistemin işleyişiyle darbe öncesi, darbe sonrası alınan kararları paralel bir şekilde

değerlendirir misiniz bize birkaç tane örnekle?

MAHİR KAYNAK – Ben o zaman şu sonuca vardım: Dedim ki, Türkiye’de Süleyman

Demirel ürünleri ithal yerine içerde yapmaya uğraşıyor, ithal ikamesi yapıyor. Hâlbuki

dünyada bütün ülkeler, Batılı ve Amerikalı ülkeler bunun Batı’yla bütünleşmesini istiyor. Ve o

tarihlerde bu darbelerin amacı Batı’yla bütünleştirmekti, bütünleşmekti. Ama sonra baktım,

Amerika’yla Avrupa burada ihtilaf hâlinde değiller, ikisi de buna razılar. Demirel’i indirdiler.

Demirel’i, Demirelci olmayan kim indirdi sizce? Herkes diyor ki, Amerikacı, Amerika’nın

getirdiği adam, sonra da diyoruz ki Amerika devirdi. Mesele buydu.

Peki, darbeler, çocuklar sokağa çıktılar, biri birini öldürdü, biri birini öldürdü. Sonunda

bunu engelleyecek bir model kurulması lazımdı. Hayır, Turgut Özal getirildi ve Turgut Özal

dışarıya açık bir iktisatçıydı. O nereden akıllarına geldi? Neden iktisadı ön plana çıkardılar?

Hâlbuki bizi derdimiz anarşiydi.

BAŞKAN – Evet. Güya.

Ben burada çok kısa bir şekilde devreye girip, toparlayıcı olması açısından, sizin

daha önce bu yönde bir açıklamanız var, ekonomik açıdan, onu söyleyeyim. Zabıtlara girsin.

Sonra değerlendirmeleriniz bütünleyici bir şekilde gider diye düşünüyorum.

12 Eylülde Türkiye için çizilen rota, profesyonel bir istihbarat ve strateji uzmanı olarak

siz, darbelere farklı açıklamalar getiriyorsunuz. Resmin bütününü ortaya koymakta ısrar

ediyorsunuz. Şu anda da bize bunları yapıyorsunuz. Ve bir yerde demişsiniz ki: “12 Eylül

darbesi Türkiye’nin Batı’nın kontrolünde daha rahat yönetilebilmesi amacına yönelik bir

hareketti. Turgut Özal eli kolu serbest bir biçimde Türkiye’yi çok kısa bir süre içerisinde

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 21 istenen çizgiye oturttu. Ne Avrupa basını karşı çıktı ne ABD basını karşı çıktı. Yani o çizgide

olanlar bunu istiyordu. Türkiye’nin Batı rotasından çıkma şansı kalmamıştır. Batı’nın

içerisinde tercih yapabilir ancak. Avrupa ve ABD kendi aralarında mücadele edebilirler. Ama

Türkiye’nin o rotadan çıkma ihtimali kalmamıştır.”

Sayın Kaynak, Türkiye’ye istediği rotayı çizen güç hangisi? Pentagon mu, Batılı

ülkelerin sermaye gücü mü, yoksa tahmin edemediğiniz başka güç var mı? Bu uluslararası

ekonomik sistemle oynayan büyük bir güç var mı sizce?

Bazı soruları sizin konuşmalarınızdan alıntılarla yapıyorum ki geçmişte bu dönemlere

ilişkin açıklamalarınızla teyit etmek amaçlı. Yanlış anlamayın. Bir hatırlatma amaçlı değil.

MAHİR KAYNAK – Estağfurullah efendim.

Efendim, Avrupa’nın Türkiye üzerindeki stratejisi mikro, küçük alanlarda da egemen

olmak. Her yerde, bütün şeylerde egemen olmak. Amerika’nınki makro. Yani şunu söylüyor;

diyor ki: “Türkiye ekonomik olarak Çin’e veya Avrupa’ya bağlanmasın.” Avrupa’yla olan

ilişkilerimizi bozmak istiyor. Çin’le, Uzak Doğu’yla ilişkilerimizi bozmak istiyor. Ve bugün

Türkiye üzerindeki bütün kavgalar da bunun sonucudur.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Sayın Hocam, Amerika’yla ve Avrupa’yla dış

güçlerin Türkiye’ye müdahalelerinde kriptolar gitti mi? Bir kripto araştırmamız var bizim.

İçerden dışarıya, dışarıdan içeriye büyükelçilikler aracılığıyla bilgi vermek, bilgi almak

Türkiye’nin içini düzenlemek maksatlı kriptolarla ilgili bir bilginiz var mı Sayın Hocam?

MAHİR KAYNAK – Bilgim yok ama bu kriptolar her zaman vardır. Her zaman

gönderirler.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, burada sizin bir gazetede çıkan beyanınızda

“Türkiye provokasyonlarla yönetildi, yönlendirildi. 12 Eylül öncesi olayların tümü

provokasyondu. Bu operasyonları Amerika yaptırdı. 12 Eylül darbesi için NATO

himayesindeki darbe, Türkiye’nin Batı’yla ekonomik bütünleşmesini sağlamak amacıyla

yapılmıştır.” diyorsunuz. Bu biraz önce söylediğiniz Demirel’in gitmesi Özal’ın gelmesi olayı

aynı zamanda bununla mı bağlantılıdır?

MAHİR KAYNAK – Tabii, aynı şey.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – NATO bu işin içinde midir efendim?

MAHİR KAYNAK – Benim bir iktisat kitabında okuduğum. Bu kitap İlhan Kesici’de

vardır. Orada diyor ki: “12 Eylül Türkiye’nin ekonomik olarak Batı’yla bütünleşmesini

sağlamaya yöneliktir.”

T B M M



YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Siz bir de 78’de vermiş olduğunuz raporda “Türkiye’de

sağ-sol tehlikesi yoktur. Bu tamamen ekonomiktir. Ekonomik çıkarlarla alakalıdır.” demişsiniz.

Bu, yukarıda söylenenlerle bağlantılı mı bir rapor muydu?

MAHİR KAYNAK – Bağlantılı çünkü dış güçler hep ekonomi üzerinden hareket

ediyorlardı.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – “Türkiye’yi ekonomik olarak kontrol etmek içindir

bunların hepsi. Türkiye de bu dönemde Sovyetler Birliği’yle yakın ilişki içindeydi. Sovyetler

Birliği’nin politikası da Türkiye’yi Batı’nın kontrolünden çıkarmaktı. Yatırımları yaptı. Türkiye

de karşılık olarak Orta Doğu’daki Sovyet nüfuzunun artışına imkân sağladı.” diyorsunuz.

Bu nasıl oldu? Nasıl bir imkân sağladı Türkiye?

MAHİR KAYNAK – Süleyman Demirel Amerika tarafından getirildi denir. Ama onlar

tarafından devrildi denir. Şimdi Sovyetler Birliği’yle çok yakın ilişkiler Süleyman Demirel

zamanındaydı. O da Dışişleri Bakanı tarafından götürülüyordu.

Bu niçin böyle oldu? Türkiye Amerika’dan bağımsız yaptı mı bunu? Amerika’nın

haberi yok muydu bundan? Vardıysa, ne yapmak istiyordu? Sorusuna cevap aradım ben.

Şimdi, siz kolayca cevap veremezsiniz buna. Süleyman Demirel’i hem getiriyor hem

götürüyor Amerika. Ortada ciddi bir sebep yok. Anti Amerikancılığı yok.

BAŞKAN – Cumhuriyet Halk Partili arkadaşlar burada olsalardı aslında bütün

darbelerin arkasında Amerika olduğunu düşünüyorlar ve Amerika tarafından yapıldığını

düşünüyorlar. Onlar yok ama onlar adına bu soruyu ben sormuş olayım en azından.

Bu çelişkileri ortaya koyduğunuz bir safhada sormuş olayım. Yani madem

Amerikancıydı, Amerika istiyordu, niye darbeyi de Amerika istiyordu? Bu sorunun cevabı

nedir?

MAHİR KAYNAK – Şimdi, efendim, Sovyetler Birliği artık ilişki kurmak için kimseyi

solcu yapmak için uğraşmıyordu. Yani siyasi beraberlik için ideolojik beraberliğe gerek yok

diyordu. Hatta ben onların sosyalist ekonomiye alternatif metotlar aradıklarını da okurdum.

Onu ciddiye almadılar. Fakat ilginç bir şey öğrendim. Sovyetler Birliği’ne bağlı olan küçük

devletler yavaş yavaş Batı’ya doğru gidiyordu. Yani o zaman Sovyetler tek kalıyor, zayıf

kalıyor, öbür taraf da alabildiğine yükseliyordu.

BAŞKAN – “Küçük devletlere” derken daha ziyade Balkan istikametindeki etki

alanındakileri mi kastediyorsunuz?

MAHİR KAYNAK – Romanya…

T B M M



BAŞKAN – Onu diyorum, Balkanlardaki o çizgiyi, Çek Cumhuriyeti falan gibi.

MAHİR KAYNAK – Biliyorsunuz, sol darbeler Bulgaristan’dan geçti…

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Hocam, bir de 80 darbesiyle ilgili. O dönemde

Şahinkaya’nın Amerika’ya gittiği, Amerika’da yetkililerle görüştüğü, geldikten sonra da 80

darbesinin bizatihi bu beşli komiteyle birlikte kendi aralarında bu işi organize ettikleri

söyleniyor.

Sizin tarafınızdan da, gerçekten, bu 80 darbesi Amerika’nın bizatihi işin içinde

telkinleriyle mi organize edildi? Bunların, bu komutanların fonksiyonu ne oldu? Sadece silahı

millete doğrultmasından ibaret mi oldu?

MAHİR KAYNAK – 1980 darbesi öncesi siyasi şeyi vermem lazım. Bir sürü şey

yapıldı o zaman. İçerde çatışmalar çıktı.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Öğrenci hareketleri, ölümler, sivil toplum

kuruluşlarının çatışması, Pol-Der, Pol-Bir vesaire…

MAHİR KAYNAK – Bütün bunlar darbenin oluşmasını sağlayan provokasyonlardı. Bu

provokasyonlarda ben Avrupa’yı daha güçlü gördüm.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Sayın Hocam, MİT, bu provokasyonlarda hiç

kullanıldı mı?

MAHİR KAYNAK – Onunla ilgili bir anımı anlatayım.

Hamza Gürgüç Müsteşardı. Ben de orada memurdum ve kızaktaydım. Ben hayatımı

kızakta geçirdim orada zaten. Müsteşar beni çağırdı; dedi ki: “Mahir, evladım, sen o olayların

içinden geliyorsun, biliyorsun. Burada çatışmaların sebebi nedir?” Ben bir rapor yazdım.

Raporda şunu söyledim: “Bu bir darbe hazırlığıdır. Bu gruplar arasında bir çatışma söz

konusu değildir.”

BAŞKAN – O dönemde böyle bir rapor yazdınız.


YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, bu rapor resmî mi, yoksa bilgilendirme notu

olarak mı Müsteşara verdiniz?

MAHİR KAYNAK – Hayır, resmî yazı işte.

Fakat böyle şeyleri yapınca da çok da kötü oluyor yani. O sırada bu sözleri yukarıyla

da konuşmuş Hamza Gürgüç. Ondan sonra bir gün Personel Daire Başkanı beni çağırdı.

“Gel Mahir, çay içelim beraber.” dedi. Gittik, içtik. Şunu söyledi bana: “Bak, senin için ne

güzel bir yazı yazdım.” Okudu: “Mahir Kaynak Türkiye’nin yetiştirdiği en büyük iktisatçılardan

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 24 biridir ancak ondan teşkilatımız yeterince istifade edememektedir. Onu uygun bir göreve

tayin etmenizi arz ederim.” İyi mi? Süleyman Demirel bu şeye cevap vermemiş.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Hükûmete mi yazılmış bu yazı?

MAHİR KAYNAK – Hükûmete yazıldı.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN - Senin Hamza Gürgüç’e yazdığın rapordan sonra mı geldi

bu yazı?

MAHİR KAYNAK – Tabii, tabii…

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, son zamanlara gelirsek, burada bir

beyanınızda yine diyorsunuz ki: “20 Şubat bir provokasyon işidir. Medya da buna, tabiri

caizse…”

BAŞKAN – Çok özür dileyerek Sayın Başkanım, Cengiz Bey’in sorduğu sorunun ben

tamamlanmadığını düşünüyorum.

Şöyle bir şekilde tekraren, başka şekilde ben sormak istiyorum: “MİT bu konularda

kullanıldı mı?” diye sordu. Yani Batı’dan gelen bütün bu etkileri bu kadar açıklığıyla ifade

ederken bu örgütün en tepesinde bulunmuş birisi olarak iş birliği yapma gibi bir durumda söz

konusu muydu? Türkiye’de dış güçlerin yaptırdığı ve egemen olduğu bir olaydan söz

ediyorsunuz ve bunlardan da haberdar olan bir istihbarat teşkilatı. Yani eğer kendi ülkesini

darbelerden korumak istiyorsa, koruyucu tedbirleri alma yönünde adım atmıyor da olup biteni

seyrediyorsa, bunu kayıtsızlık olarak mı tanımlamalıyız? Cengiz Bey’in dediği gibi “kullanıldı”

olarak mı, “iş birliği” yaptı olarak mı?

MAHİR KAYNAK – Yani bunu bir bilgisizlik olarak…

BAŞKAN – Bilgisizlik ve yetersizlik olarak.

MAHİR KAYNAK – Çünkü başından beri insan takip ediyorlardı.

BAŞKAN – Yeteri kadar güçlü değildik diye en başında analizinizi yaptınız zaten.

Oraya oturtalım bunu.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Bağlantılı olarak Sayın Başkanımın söylemiş

olduğu şeyle de, MİT hiç Hükûmete bağlı bulunduğu Başbakana darbe, MİT tarihinde böyle

bir şey var mı? Darbe olacak, darbe hazırlıkları vardır, yazısı, raporu gönderdi mi efendim?

MAHİR KAYNAK – Hayır.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Darbe hazırlıkları yapılıyor. Şu şu olaylar…

BAŞKAN – Siz gelmeden önce anlattı. Ben bilgi verdim. Başıma iş açıldı, dava açıldı

dedi. En başlardaydı.

T B M M



MAHİR KAYNAK – 12 Mart şeyinde günü gününe bildirildi. Ben devlete bildirdim

günü güne. Cumhurbaşkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı. Bakınız Genelkurmay

Başkanına bile.

BAŞKAN – 80’de de Sayın Demirel’e darbe bildirilmiş olabilir mi? Bu konuda bir

bilginiz var mı?

MAHİR KAYNAK – Vallahi, yok.

BAŞKAN – Kendisiyle yaptığımız görüşmede şey dedi çünkü: “Kulağıma bazı

duyumlar geldi. Saat beş sıralarıydı. Başbakanlıktayım. Askerî danışmanım korgenerali hem

Çankaya Köşkü’ne hem de Genelkurmaya gönderdim bilgi almak üzere.” Tabii ben farklı

ifade ediyor olabilirim. Aklımda kaldıklarıyla değerlendiriyorum. “Bana kesinlikle böyle bir şey

olmayacağını, müsterih olmamı söylediler. Ben daha sonra Güniz Sokak’taki evime geçtim

ve ertesi gün büyük bir baraj açılışı vardı. İlgili bakanları çağırdım. Orada toplantı yaptım.”

Yani darbenin olduğu güne kadar kendisini hiçbir konuda istihbarat teşkilatının

bilgilendirmediğini…

Burada şöyle bir şey hissediyoruz biz bu konuşmaları dinleyince Mahir Bey, açıkçası

siyasiler olarak: Yani gerçekten siyasetçi ve siyaset kurumu bu devletin -neyse derin veya

yüzeysel- mekanizmalarının hep çok dışında tutulmuş bir kötü çocuk muamelesi görmüş gibi.

Yani bu ülkeyi yönetme hakkı olan, yönetmekte olan insanların hiçbir şekilde bundan

haberdar edilmemesi, nasıl yorumlarsınız böyle bir şeyi?

MAHİR KAYNAK – Efendim, mesela bu sözlerin yanlış olduğunu da düşünebilirim.

Neden? Çünkü o tarihlerde bana gelirlerdi “Süleyman Demirel gözlerinden öpüyor. Şunu da

öğrensin istiyor.” derlerdi. YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Bu bilgiler, peki sizin tarafınızdan Süleyman Demirel’e

iletilmedi.

MAHİR KAYNAK – Hayır. Raporlar gitti.

BAŞKAN – Yani sadece darbeyi bilgi vermemekle suçlanıyor oluyorsunuz o

durumda. Yoksa, diğer konularla ilgili verdiğiniz bilgilerden her zaman siyasetçiler memnun

kalırdı veya sizden en azından.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – “Ben kurumuma verdim. Kurumum da yetkililere

gönderdi bilgileri.” diyor.

BAŞKAN – 80’i?

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – 71.

T B M M



BAŞKAN – 71’i biliyoruz. 80’de böyle bir şey oldu mu diye sordum.

MAHİR KAYNAK – Süleyman Demirel’in arada sırada şikâyet ettiği bir şey var.

“Türkiye’de darbelerden haber vermezlerdi, Angola’dan anlatırlardı.” derdi. O doğrudur.

Angola’ya o sırada Ruslar silah yerleştiriyorlardı. Onu da bize birisi gönderiyordu.

Tabii, şunların hep aranması lazım devlet olarak: Türkiye dış istihbaratı nasıl

yapıyor? Onu devlete veriyorsanız, acaba yönlendiriliyor musunuz? Sizin doğrulayacağınız

bir kanal var mı? Bunların bilinmesi lazım.

Ben Türkiye’de istihbarat olduğuna inanmıyorum. Türkiye’de baktılar ki…

BAŞKAN – Çok önemli bir şey söylüyorsunuz şu an.

MAHİR KAYNAK – Herkes gibi bir istihbarat teşkilatı var. Onu da kontrol altına

aldılar.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Hocam, 28 Şubata geçebilir miyiz?

BAŞKAN - Aslında çok karışık gidiyoruz. Hiç fark etmez. 80, 60. Yeri geldikçe

soruyoruz. Sistematik bir şekilde gitmiyoruz.

MAHİR KAYNAK – Şunları birbirine karıştıramadım: Bunlardan 28 Şubatın ben de

mağduruyum. Onu da bilmenizde fayda var.

Ben Kürt meselesiyle çok uğraşırdım. Ben Kürt değilim. Kürtçü değilim ama ilk

gününden itibaren Kürtleri, Türk vatandaşı olarak kabul ettim ve öyle davrandım. Hep öyle

davrandım. Onlarla konuştuğum şeyler Kürtlerin bağımsızlığı şu bu değildi. Hep beraber

nasıl olabiliriz, nasıl büyük bir Türkiye’yi kurabiliriz şeyiydi. Sonunda bana Aktüel’den haber

geldi “Gel.” diye. Gittim oraya. Mehmet Ali Demirel diye bir adam; dedi ki: “Senin yazılarından

şikâyetimiz yok. Gayet iyi ama askerler senin yazı yazmanı istemiyorlar.”

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Aktüel dergisinde yazdığınız yazılardan mı?


YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – O 28 Şubat sürecinde Aktüel dergisinde köşe yazıları

yazarken “Bir gün Mehmet Ali Demirel beni çağırdı ve ‘Askerler sizin yazı yazmanızı

istemiyorlar.’ dedi. Ben de dergiden uzaklaştırıldım. Bunu kimin istediğini söylemedi. Ama

ben olaydan bir yıl sonra Çevik Bir ile görüştüm. ‘Paşam bana bunu neden yaptınız?’ diye

sordum. Çevik Bir ‘Senin adın bizim listemizde yoktu. Adın medya tarafından eklendi.’ dedi.

Ben bunların kimler olduğunu, hangi güç örgütü olduğunu biliyorum ama söylemek

istemiyorum.” demişsiniz. Andıç listesiyle ilgili.

T B M M



“Çünkü ben yalnız bir adamım. Onlarla uğraşacak da imkânım yok. Şemdin Sakık’ın

sözde ifadeleri yüzünden ben andıçlandım. Devlet Güvenlik Mahkemesine gittiğimizde savcı

bana Sakık’ın ifadesini gösterdi. Şemdin Sakık diyor ki: ‘Mahir Kaynak devletin içimize

soktuğu bir ajandı.’ Bu resmî bir belge olmasına rağmen, benim için PKK’dan para aldılar

diyorlar. Bu operasyonu da beni etkisiz kılmak için yaptılar çünkü benim Kürtler arasında iyi

bir imajım vardı.” Bu konuyu açarsanız, bunları da cevaplandırmış olursunuz.

BAŞKAN – Yani bu sözlerinize ilave edecek bir şey var mı, aAyrıca

Komisyonumuzun değerlendirmesi gereken? Bu andıç olayı çok damga vuran, 28 Şubata

damga vuran en önemli olaylardan bir tanesi ve siz de orada bir kez daha MİT Daire

Başkanlığı yapmış birisi olarak çok ağır bir suçla itham ediliyorsunuz. Bunu çok önemsiyoruz.

MAHİR KAYNAK – Daire Başkanı.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Sayın Başkan, burada hepsini bir cevaplandırırsınız

diye şunu da ilave edeyim: Bu süreçte iki istihbaratçı size gelmiş “Hocam, sizi öldürecekler.

Ama biz buna razı değiliz. Sizi yurt dışına kaçıralım. Size de pasaport verelim.” demişler.

Bunları açarsanız o döneme ışık tutar diye bunları da size arz etmiş olayım.

BAŞKAN – Hesap neydi? Sizi galiba Almanya’ya kaçırmak istediler?

MAHİR KAYNAK – Olay şeyle oldu efendim: Birisini biraz tanıdığım, birisini de hiç

tanımadığım iki kişi bize geldiler, şurada oturdular. Hanım da vardı, dinliyordu. Dediler ki:

“Sizi öldürecekler Mahir Bey. “Öyle görünüyor vaziyete bakılırsa.” dedim. Ondan sonra

“Yalnız biz seni kaybetmek istemiyoruz.” “Ne yapacağım?” dedim. “Yurt dışına çıkın.” dediler

bize. “Pasaportum bile yok.” dedim. “Biz pasaportunuzun olmadığını biliyoruz. Size pasaport

hazırladık.” dediler. Ben bütün bunları üst üste koyunca bunun bir operasyon olduğunu

düşündüm. Dedim ki: “Siz bana telefon numaranızı verin, ben size telefon ederim.” Ve bir

daha aramadım. Fakat iki gün sonra ilginç bir şey oldu. TGRT haberlerden sonra bir iki tane

şehit cenazesi gösteriyor, arkasından da “Mahir Kaynak Berlin’de görülmüştür.” diyor. Demek

ki niyetleri oymuş.

BAŞKAN – Mutlaka göndermeyi başarırız diye düşündüler herhâlde onu

planlayanlar.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Size provokasyon yapmak için mi bunu yaptılar?

BAŞKAN – Ne yapacaklardı size, ne düşünüyorsunuz? Andıç planlayanlar aynı

zamanda sizi bir yanıyla da tehdit altındasınız deyip sizi yurt dışına çıkarmayı çalışıyorlardı.

Neyi planlıyorlardı?

T B M M



MAHİR KAYNAK – Tasfiye edeceklerdi. Yani ya benim düşüncelerimin kamuoyuna

aktarılmasını ya ondan sonra yapacağım görevleri çünkü ben Türkiye’ye hizmet etmekten

zevk alan bir insanım. Başka bir zevkim yok benim. Ben bunu da nutuk olsun diye

söylemiyorum.

BAŞKAN – Mahir Bey, biz böyle üst üste soruyoruz ama dinlenmek isterseniz…

MAHİR KAYNAK – Yok, hayır.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Özellikle efendim, 28 Şubat dönemi bu postmodern

darbe döneminde sizler de dâhil olmak üzere bir nesil gerçekten büyük bir sistematik

işkenceden geçirildi, mağdur edildi. Bunların içerisinde inanan-inanmayanlar veya sağ solu

da yok bu işin. Bu süreçte, 28 Şubatta medyanın, Türk Silahlı Kuvvetlerinin tutumu, 28 Şubat

sürecindeki ortak çalışmaları, hatta “Kimi etkileyeceğini bilmediğim.” diye de bir yazı

yazmışsınız. “Medya, Silahlı Kuvvetlerle birlikte 28 Şubatın çok kötü bir sınav verdiğini, bir

gün bir gazetede bir haber çıktı ‘Kırk iki yıllık sır. Mahir Kaynak ahlaksızlıktan ordudan atıldı.’

diye haber yaptılar. Aynı gazetede yine benim hakkımda bir yazı ve diyor ki: ‘5 Temmuz 55

tarihinde Gelibolu’ya tayin edildi.’ Bir teğmenin kırk iki yıl önce nereye tayin edildiğini

nereden, kim nasıl bilecek?” Yani bunları askerler sizi kamuoyunun gözünden düşürmek,

etkinliğinizi azaltmak, Türkiye’yle olan bu geçmişle yüzleşmesini sağlayan bir insan olarak

sizi tasfiye etmek için mi bu haberleri yapıldı?

MAHİR KAYNAK – Evet, askerlerden çok tasfiye hareketi aldım ben. Bakın, orada

mahkemeye verdim onları. 2 bin liraya mahkûm oldular. Hürriyet gazetesi.

BAŞKAN – Neydi sizi askerlerle bu kadar karşı karşıya getiren şey Mahir Bey?

MAHİR KAYNAK – Düşüncedir. Başka bir şey değil.

BAŞKAN – Kürt meselesidir diyorsunuz. Kırılma noktası bu mudur?

MAHİR KAYNAK – Budur.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – İslam konusunda da…

BAŞKAN – Aslında siz bunu genel değerlendirme yaptığınız dönemde ülkedeki

bütün bu sol da dâhil olmak üzere, gerçekte bu tür tehditler çok da yoktu dediğiniz için

hepsini o minvalde yorumlayalım. Farklı düşünülebilir ama sizin düşüncelerinizin topluma

genel manada mal olabileceğinden de endişe etmiş olabilirler. Çünkü iç tehdit olgusu nasıl

oluşturulacak? İkna ederek oluşturulacak. Ona ikna edilecekse, onunla ilgili yöntemlerle ve

müdahaleler, işte darbe veya demokrasiyi kesintiye uğratan olağan süreçler böyle başlıyor. O

yüzden ortadan yok etmek istediler, o amaçla tasfiye etmek istediler.

T B M M



MAHİR KAYNAK – Bu Kürtlerle olan ilişkilerimi anlatmak için bir basit örnek vereyim

size. Ben bunları MED TV’de de konuşurdum. Bir gün doğudan bir adam geldi benimle

konuşmak üzere, Kürt. Bir oğlu dağdaymış bir oğlu askermiş. Dedi ki: “Mahir Bey,

kahvehanede siz konuşunca herkes ayağa kalkar. Kimse oturarak dinlemez.” Yani onlara da

öyle şeyler söylüyordum ama bunlar hiçbir zaman Kürtlük üzerine değildi. Öyle olsa beni

perişan ederlerdi zaten. Hep bir beraberlik… Onlara derdim ki: “Siz bu kendi başınıza

yaşayıp dünyanın en sefil ülkesi mi olacaksınız? Hep beraber, zengin ve güçlü bir ülke

olalım.”

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, bu 28 Şubat döneminde bu iş birliği, basın,

medya, sivil toplum bunlarla birlikte provokasyonlar, Fadime olayları ve diğer hepimizin bildiği

olaylar da oldu. Bu ajitasyonlar, bu yönlendirmeler hep bu dönemin geleneksel işleri midir?

MİT’in veya devletin yetkili organlarının işi midir sürekli bu işleri yapmak? Bu iş niye sürekli iç

unsurlarla yapılır? Türkiye’de tehdit unsuru mesela birinci derecede PKK iken nasıl oldu da

bunun karşısında hemen bir İslamcılar birinci tehlike oldular devletin bölünmesi veya rejimin

yok edilmesiyle ilgili? Bunu algılama biçimi nedir, altında neler var bunların?

MAHİR KAYNAK – Tabii, gayet uygun bir politika izliyorlar.

Bakınız, Hürriyet’le olan ilişkimiz. Hürriyet’i 2 bin liraya tazminat olarak mahkûm

ettim. Yargıtaya başvurdular. Yargıtayda şunu söylüyorlar: “Mahir Kaynak’ın hiçbir serveti

yoktur. Onun için bu, onu zengin eder. Bu miktarın düşürülmesi.” 8 liraya düşürüldü.

BAŞKAN – Sebepsiz zenginleşme sayılmayacak şekilde bir tazminata hükmedilmesi

diye bir kural vardır.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Bir yandan da PKK’dan zenginleştiği iddia ediliyor. O

paraları nereye sakladıysan bulacağız inşallah Baba.

MAHİR KAYNAK – Her yerden para alıyorum, bir tek param yok.

BAŞKAN – Madem latife yapıyoruz. Yukarı çıkarken açıkçası korumam da dedi ki:

“Ya inanamıyorum Mahir Kaynak’ın oturduğu bina, böyle mütevazi bir yer miymiş?” Çok

şaşırdığını söyledi. Hatta bunlar zabıtlara da geçsin diye bizzat bunu da söyleyeyim yani.

Şu anda son derece mütevazi bir evde çok özel bir ortamdayız. Tekrar teşekkür

ediyoruz, evinizde ağırlıyorsunuz.

MAHİR KAYNAK – Üstelik bu ev benim değildir.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Ablamın.

MAHİR KAYNAK – Ablasınındır. Ben onun yanında oturuyorum.

T B M M



Yapmadıkları şey kalmadı.

BAŞKAN – Mahir Bey, tam bu noktada basına davanızla ilgili soru sormak istiyorum.

Şimdi, çoğu vakit askerler sivil unsurların hepsi, medya dâhil olmak üzere –medya

ayağına girdiğimiz için söylüyorum, girdik, önemli de bir bölüme girdik açıkçası

değerlendirmelerimiz açısından- özellikle son darbe veya “postmodern” darbe denilen 28

Şubat sürecinde aslında medyanın en aktif rol oynadığı bir dönem. Öncesinde bu psikolojik

harekatı yönetmek, onlara ilişkin planları yapmak…

Şimdi, şu sorgulanıyor: Bizim soru sorduğumuz gazetecilerin bir çoğu o dönemde

“Biz haber atlatmak amacıyla yaptık. Biz gazetecilik faaliyeti olarak yaptık. Şu nedenlerle

yaptık.” gibi aslında bugün kendi mesleki sınırları içerisinde savunulabilecek bir şekilde

anlatıyorlar ama bütün bunlara ve eşgüdümlü bir şekilde başlayıp aynı düzeyde bittiğini

gördüğümüz zaman, bunun aslında merkezinin, planlı bir şekilde yapıldığını düşünebiliriz. Siz

ne düşünürsünüz? Yani asker mi medyayı kışkırtmıştır veya harekete geçirmiştir, medya mı

askeri harekete geçirmiştir?

MAHİR KAYNAK – İkisi birbirinden talep etmiştir.

Bakın, mesela, bir örnek vereyim: Hürriyet bir yazı daha yazdı. “Şu tarihte gitti.” diye.

Bu şeyden çıkmıştı, belli.

Bir başka şey var. Çevik Bir’e gittim. Bir yemek ayarladık. Oturduk. “Paşam, neden

bana bunu yaptınız?” dedim. “Bunu hak etmedim ki ben.” dedim. “Kardeşim Mahir, seni

şerefimle temin ederim ki, görevde bulunduğum sürece masama senin aleyhine bir tek satır

gelmedi.” dedi. “Ama böyle oldu.” dedim. “Onu medyada eklediler.” dedi. Çevik Bir’in şeyi bu.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – O dönemde MİT de sana bir ambargo uyguladı. Seninle

görüşmesini falan yasaklamışlardı birilerinin hatırladın mı?

MAHİR KAYNAK – Evet, yasakladılar, doğru.

BAŞKAN – Medya taşıcı bir rol oynadı. Bazı isimleri kendileri de eklediler. “Dün

gönderdiğimiz listede adın yoktu.” Ama burada şu da açığa çıkıyor ki, Çevik Bir, listeyi basına

verdi ve yayınlattı.

Şimdi, şöyle bir durum oldu geçen hafta: Erol Çakır’ı dinledik dönemin İstanbul

Valisini. Dönemin Organize Suçlar Şube Müdürü –adını tabii ki çok duyduğunuz- Adil Serdar

Saçan’la ilgili bir görevlendirme yaptığını ama bu görevlendirme için aslında henüz yasal

altyapının olmadığını, bu yasal altyapının hazırlanmasına kadar gizli bir genelge gönderdiğini

filan… Neyse “O dönemde oturduk tespit ettik.” dedi. Biz hukukçu olarak bunların böyle

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 31 olmaması gerektiğini düşünüyoruz… Hangi suç örgütleri, nedir, bunları toplayalım falan.

Derken bir gün bana geldi ve “Ben sizin peşinize ajanlar taktım.” Adil Serdar Saçan Valiye

söylüyor. “Ve sizin hakkınızda bazı bilgilere ulaştık. Çok temiz işleri olmadığını

düşündüğümüz bir iş adamıyla görüştüğünüzü tespit ettik ama ben bundan pişmanlık

duyuyorum” vesaire şeklinde gidiyor. Sonra konu, o dönemin DGM Savcısına yansıyor. DGM

Savcısıyla görüşmeye gidiyor. Haberi daha Milliyet manşetten veriyor ve haberi yapan

gazeteci Tuncay Özkan.

Şöyle bir şey söyledi -bunu dönemin valisi söyledi- dedi ki: “O dönemde kime

operasyon yapılacağını Tuncay Özkan, Adil Serdar Saçan ve dönemin İçişleri Bakanı Rüştü

Kazım Yüce birlikte karar veriyorlardı.” dedi. Yani aslında 28 Şubat dönemi böyle hukukun da

çok rayından çıktığını, hukuk için de… Yani bir darbe gerçekleşmiş olsaydı hukuki

sonuçlarıyla en azından darbenin bir hukuku olur olumsuz da olsa hukuku olur. Aslında bütün

hukuk sisteminin askıya alınıp başka bir hukuksuzluk dönemi olduğu için üzerinde çok

duruyoruz. Ve çok atipik bir dönem. Gazetecilerin bazılarının aslında direkt operasyonları

birlikte planladığını dönemin valisi açıkladı bize.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Bir de kitap çıktı senin hakkında. Tuncay Özkan yaptı ve

televizyonda kapışmıştınız.

MAHİR KAYNAK – Onu anlatacağım.

BAŞKAN - Bazı kişilerle ilgili tespitler. “Biz gazetecilik faaliyeti yapıyorduk.” diyenleri

daha sonra bazı şeyler ortaya çıkınca nasıl değerlendiriyorsunuz?

MAHİR KAYNAK – Tuncay Özkan’ın birçok irtibatı var da benimle olanı maddi olarak

bildiğiniz için destekleyeyim.

Şenkal Atasagun, MİT Müsteşarı, beni mahkemeye verdi. Yedi buçuk yıl hapsimi

istedi. Bir kitap yazdım. Hatıralarımın bir bölümünü yazdım orada. Ben oraya kendimi

savunmak için iki kitap götürdüm. Birisi Tuncay Özkan’ın 300 sayfalık kitabı, bir tanesi de

Mehmet Eymür’ün kitabı. Oradakilere dedim ki: “Bakın, Tuncay Özkan 300 sayfalık kitap

yazmış, içerisi belge dolu. Benimkinde bir tane belge bile yok. Kamuoyuna yansımamış bir

olay yok. Ama kamuoyuna yansıtıp aleyhime söz söyleyenlerin o sözleri ebediyen

taşıyacağım, çoluğuma çocuğuma mı şey edeceğim. Ben de kendi düşüncelerimi söyledim.”

Mahkeme de bunu aynen kabul etti. “Mahir Kaynak’a hazırlanmış bir operasyondur.” dedi.

Yani Tuncay Özkan MİT’le çok yakın ilişkiler içinde.

T B M M



Hatta bu iş için bilmediğim bir şey duydum. Karar da veremiyorum. MİT Müsteşarını,

Şenkal Atasagun’u Tuncay Özkan atadı diye. O, Mesut Yılmaz’la da iyiymiş ya. Bunu birisi

söyledi.

BAŞKAN – Siz 28 Şubat döneminde Ankara’da mıydınız, İstanbul’da mıydınız?

MAHİR KAYNAK – Buradaydım.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, bu andıçlama olayı daha çok bu itirafçı olan

sonradan, şu anda içerde bulunan bu PKK’nın ileri gelenleriyle ilgili Şemdin Sakık’ın

ifadelerinin basına sızdırılması ve basındaki bu sizin isminizin ilave edilmesi ve gazetecilerin

isimlerinin burada çıkmasıyla mı haberdar oldunuz?

MAHİR KAYNAK – Onlar getirmişlerdi Şemdin Sakık’ı tabii, sorgulamışlardı. Ondan

çıkan sonuçları değiştirerek, istedikleri şekle sokarak basına vermişler. Benim için mesela

işin tam tersini söylemişler.

BAŞKAN – Bu çok vahim bir şey. Ortaya çıktığı için ve tüm yönleriyle yargılandığı

için de söylüyoruz. Çok vahim bir şey.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Şemdin Sakık “Ben bunları söylemedim. Bunlar benim

ifadelerimin dışında ilave edilmiş şeylerdir.” demeseydi, bu, Şemdin Sakık’ın ifadesi olarak

kayıtlara girecekti ve sizin de bundan dolayı mağduriyetiniz daha büyüyecek, daha farklı

mağduriyetlere girecektiniz.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Açı programı da bitti o dönemde baba. Açı programını

yapıyordunuz siz STV’de. Onu da kestiler. Orada da çok ağır bir baskı oldu.

MAHİR KAYNAK – “Televizyonu kapatırız.” demişlerdi.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Bunu anlatırsanız memnun oluruz efendim.

BAŞKAN – Bu tür baskılar çünkü isimlerin üzerinden… Çok yönlü bir baskıdan söz

ediyoruz.

MAHİR KAYNAK – Samanyolu üzerinde de bu programın ortadan kalkması için

büyük baskı yapmışlar.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Siz o zamanki bu Açı programlarını yapıyor, bunları

sorguluyordunuz arkadaşlarınızla birlikte. Bundan rahatsız mı olmuş askerler?

MAHİR KAYNAK – Rahatsız olmuşlar.

Ben Samanyolu’nda on altı yıl yaptım Açı programını.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, bizim bu 28 Şubat Komisyonunun ilgi alanını

biz daha çok 1991 yılından itibaren Türkiye’deki gelişen olayları da içine alacak şekilde

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 33 yapıyoruz. Bunların içerisinde malumunuz o dönemde ilk defa ilim adamları, üniversite

hocaları, gazeteciler, saygın insanlar öldürülmeye başladı. Faili meçhul cinayetler oluştu.

Daha sonra da bu Islahatçı Demokrasi Partisi, Millî Çalışma Partisi ve Refah Partisi bir blok

oluşturarak seçimlere girdiler. Bu seçimler neticesinde bir milliyetçi cephe oluştu. Devlette

buna karşı bir duruş belirmeye başladı. Özellikle “derin devlet” dediğimiz, daha çok askerlerin

bu konuyla ilgili bir duruşları sergilendi. O günden itibaren de Türkiye’de bu çizginin

gelişmemesi için sürekli medyada ve bununla birlikte sermaye çevrelerinde, sivil toplum

kuruluşlarında sürekli bir irtibat temin edilerek bu hareketin ilerde de gelişme sağlayacağını…

Hatta daha sonraki yıllarda askerlerin kendi aralarındaki yaptıkları bir anket çalışmasında bu

daha sonraki seçimlerde bu düşüncenin iktidara gelebileceğine dair raporlar da yazılmış. Bu

raporlara dayanak da bunun mutlaka önlenmesini gerektiğini, irticanın ve bu gelişmelerin,

İslamcı gelişmelerin veya buna benzer gelişmelerin önüne geçilmek istenmiş.

Bütün bunlar bir iç tehdit olarak nasıl algılandı? Yani bununla ilgili Türkiye’de hem

İslamcıların hem de milliyetçilerin devlete yönelik ne ekipleri var ne kadroları var ne de

sermayeleri var. Bundan bu kadar rahatsızlık niçin duyulur?

MAHİR KAYNAK – Duyulmasının sebebi efendim, Erbakan dış politikada

Almanya’ya yakındı. Hatta beraberdi, iç içeydi. Onu engellemek için yaptılar. Yani Erbakan’ı

değil Almanya’yı bertaraf ettiler.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Kime karşı efendim? Yani İngilizlere mi, Amerikalılara

mı?

MAHİR KAYNAK – Daha ziyade Amerikalılara karşı. İngilizlere karşı da olabilir ama

onlar zaten aynı istikametteler.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Bu suikastları falan nasıl değerlendiriyorsunuz

Hocam? Mumcu, Üçok, Kışlalı, Hablemitoğlu vesaire, tüm bilim adamları. Bunların suikastı,

öldürülmeleri, ortadan kaldırılmaları, nasıl değerlendiriyorsunuz?

MAHİR KAYNAK – Onlar bir provokasyondu. Yani getirdiler Mumcu öldürülünce

dinciler yaptı dediler. Ondan sonra İran’ı da itham ettiler. Maksatları İran’la aramazı açmaktı.

Ben o zaman çıktım zaten bunun onlar tarafından yapılmadığını söyledim.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Bu Mumcu’nun öldürülmesini bir de PKK lideri

Öcalan’ın MİT’le olan ilişkileri ve devletle olan ilişkileriyle ilgili bir kitap çalışması yaptığını,

bunun son noktaya geldiğini, bunun aşikâr olmaması için Mumcu’nun ortadan kaldırıldığı

söylenir. Bu konuyla ilgili sizin kanaatiniz var mı?

T B M M



MAHİR KAYNAK – Var efendim. Doğrudur yani. Bu amaçla öldürüldüğünü ben de

biliyorum. Ama Uğur Mumcu’nun söyledikleri doğru muydu? Soru orada. Onun ortaya çıkıp

tartışılmasına razı olurlar mıydı?

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Doğru muydu peki söyledikleri?

MAHİR KAYNAK – Söyledikleri yanlıştı. Daha ziyade provokatif bir eylem yaptılar.

MİT’in adamı değil bir defa Öcalan. Yalnız Türkiye devletine karşı değil.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Öyle mi efendim? Şu anda da öyle mi?

MAHİR KAYNAK – Şu anda da öyle ve göreceksiniz Öcalan’ı çıkacaklar.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – “Devlete karşı değil.” derken, bir Kürt devletinin

kurulması veya oradaki Kürtlerin Türkiye’den ayrılması…

MAHİR KAYNAK – Hayır. O aklına hiç gelmedi. Onun şeyi, güçlü bir Türk devleti

içerisinde Kürtlerin bütün haklarını alarak yaşamaları. Türkiye’nin yok olmasından yana değil.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Peki, sizin bu söylediğiniz onlar tarafından kabul

görüyorsa, bu kadar kan dökülmesine ne gerek vardı? Zaten devlet bunlarla konuşuyor. Bir

uzlaşma, anlaşma yolu bununla ilgili bulunabilirdi. Burada bir terslik yok mu efendim?

MAHİR KAYNAK – Yok efendim. Neden? Çünkü bugün yapılanlar belli bir

organizasyonun kararları istikametinde değildir. Birçok gizli servis PKK adını kullanıyor ve

eylemlerini yapıyor. Amaçları bunların Türklerle Kürtleri birbirine karşı hâle getirmek.

BAŞKAN – Bir şey daha soracağım Kürt sorununa girdiği için. Özdemir Sabancı

cinayeti. Sabancı suikastı olayı. Derin devlet konusunda böyle karşımıza çıkan önemli

olaylardan bir tanesi. Sizin de bu konuyla ilgili bir değerlendirmeniz var. 2005 yılında falan

şöyle bir analiz yapmışsınız bu konuya ilişkin olarak, o soruna girdiğiniz için soruyorum: “Bu

suikastın stratejik amacı ile ilgili olarak bütün para sahiplerinin Kürt sorununa karışmayın, sizi

27’nci katta bile buluruz mesajı verildi.”

MAHİR KAYNAK – Çünkü Sakıp Sabancı’nın bu sorunu çözelim, barış içinde

çözelim diye de beyanatları vardı, biz de katılalım diye.

BAŞKAN – Daha sonra da Sabancı suikastının katil zanlısı, içerde, Karagümrük

çetesi lideri Nuri Ergin ve kardeşleri tarafından Uşak Cezaevinde öldürüldü isyan sırasında.

Ve bu Ergenekon soruşturmaları ortaya çıktıktan sonra da, bu Mustafa Duyar’ı öldürme

emrini kendisine Tuğgeneral Veli Küçük’ün verdiğini söyledi Nuri Ergin ve “Bu devlet, bana

Mustafa Duyar’ı öldürttü. Ben öldürdüm. Şimdi canlı söylüyorum.” Kardeşi Vedat Ergin de

“Veli Ağabeyi ara. Veli Küçük’ü ara, bizi sor. Başka bir şey söylemiyorum. Allah’a emanet

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 35 olun.” demişler. Yani sizin 2005 yılında yaptığınız analizi doğrulayan bir hadise üç yıl sonra

cereyan etmiş oluyor.

MAHİR KAYNAK – Evet, doğru.

BAŞKAN – Bazı şeyleri hatırlatmak babından tekrar size söyletiyoruz ki bunları

elbette çeşitli yerlerde söylemişsiniz ama bir bütünlük içerisinde bizim meselelere girip…

MAHİR KAYNAK – Hatta şöyle bir iddiam var: Bu cinayeti o sol örgüt işlemedi. Yalnız

onu, hareketi örtmek için kullandılar.

Bakınız, o kız, Belçika’da senelerce bırakılmadı. Bir katili Belçika niye bırakmıyor?

BAŞKAN – Adi bir cinayet olsa, değil mi? En başta sorgulanması gereken soruyu

sorguluyorsunuz. Ülkeler arasında suçluların iadesi anlaşması var. Eğer cinayet, adi bir

cinayetse, ki arkasında böyle bir mesele görülmediği söyleniyorsa eğer…

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Baba, biraz dinlenmek ister misin?

BAŞKAN – Biz sizi biraz dinlendirelim lütfen. Yani siz her ne kadar devam edeyim

deseniz de, bence de öyle.

Kapanma Saati: 15.55

İKİNCİ OTUM

Açılma Saati: 16.10

BAŞKAN : Nimet BAŞ (İstanbul)

-----0-----

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Bu kadar hizmetten sonra bu yaşadıklarınız sizin özel

hayatınıza ne tip zorluklar getirdi. Üniversiteden ayrılmanız, devlet üniversitelerine

dönmemeniz, özel üniversitelerde yaşantılarınız nasıl etkilendi efendim?

MAHİR KAYNAK – Özel hayatımızı etkilemedi. Çünkü bizim özel hayatımızdaki

ilişkilerimiz sevgiye dayanır. Şimdi, bana birisi kötülük yaptı diye kızıma niye kızayım?

Şimdi, onu anlatıyorum. Üniversiteye tekrar dönmek istiyorum. Hiç devlet

üniversitesine giremedim. Konuştum. İstanbul’la konuştum “Olmaz.” dediler. O sırada Konya

Selçuk Üniversitesinin Rektörü benim arkadaşımdı. Ona gittim. Onunla karşılaştık. O dedi ki:

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 36 “Ben seni alırım. Fakat bizde İktisadi İdari Bilimler Fakültesi yok.” dedi. “Nereye alacaksın?”

dedim. “Ziraat Fakültesine.” dedi. Ve ben Ziraat Fakültesine girdim orada.

Girişte ilginç bir olay oldu. Onu da anlatayım size. Şimdi, üniversiteye girenleri

güvenlik açısından tahkikata tabi tutarlardı. Benim için de yazı yazmışlar, rapor “Güvenilmez”

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Kim yazmış efendim bu güvenilmez raporunu?

MAHİR KAYNAK – Ankara Emniyeti.

Ondan sonra bana da bir başka emniyetçi haber verdi. Hemen gittim MİT’e söyledim.

Şey yapamadılar. Kenan Evren’in damadıyla, onun kanalıyla polislere girdik ve güvenilmez

olayı düzeltildi.

Ben polise sordum; dedim ki: “Ben MİT Müsteşarlığı Daire Başkanlığından ayrılmış

bir adamım. Nasıl olur da güvenilmez veya bozuk dersiniz?” Dediler ki: “Hocam, biz insanın

yaptığı iyi şeyleri kaydetmeyiz, kötü şeyleri kaydederiz. Bu görevinizi kaydetmeyiz ama

gitmişsiniz solcularla bir toplantı yapmışsınız. Onu kaydettik.” Onu da öyle atlattık. Ve Ziraat

Fakültesine gittim. Fakat Ziraat Fakültesinden sonra Türkiye’de ilk defa olan bir şey oldu:

Gazi Üniversitesinde enstitülerinde doktora dersi verecek hoca yoktu. Sonra beni istediler ve

MİT’in emriyle ben Konya’ya doktora dersleri vermek üzere gittim enstitüye. Hâlbuki hep

bilirsiniz taşradan büyükşehre geçilmez, büyükşehirler taşraya adam gönderiyor. Bu ilk.

Ondan sonra, Gazi Üniversitesinde ders verdim. Memnun oldular. Gazi Üniversitesine almak

istediler. Oraya geçtim. Öyle oldu.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Gazi Üniversitesinde mi profesör oldunuz?

MAHİR KAYNAK – Evet. En başlangıcında Gazi Üniversitesinden beğenilmedim.

Hiçbir üniversitede beğenilmedim.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, “1 Mart tezkeresi kabul edilmiş olsaydı

Amerika askeri Türkiye’ye yerleştirecek, Türkiye üzerinden İran’a operasyonlar

düzenlenecekti. İran, Türkiye’yi hasım telakki edecek ve savaş çıkacaktı.” Bir mülakatınızda

böyle söylemişsiniz.

Bu Mumcu’nun ve diğer öldürülme olayları, faili meçhul cinayetlerin de nasıl yapıldı

diye sorulduğunda “Bu CIA, MİT içinde birtakım odaklar geliyor aklıma.” demişsiniz. Bu işlerle

ilgili ne diyorsunuz?

MAHİR KAYNAK – Efendim, bu 1 Mart tezkeresiyle Mecliste konuşulurken ben

Samanyolu televizyonunda çıktım ve “ Bu, yanlıştır.” dedim. “Çünkü, buradan Amerika ne

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 37 yapacaksa yapacak ve sonra çekilecek. Onun bıraktığı intibaları paylaşmak istemem Türkiye

olarak.”

BAŞKAN – Tezkerenin geçmesine karşıydınız. Askerle bu konuda da farklı

düşünüyorsunuz yani.


İkincisi, dedim ki: “Kürtlerle Türkler karşı karşıya gelmemelidir. Kürtlerin olduğu yere

Türklerin gönderilmesi ve onlara karşı olmaları bizim işimize gelmez.”

BAŞKAN – O meselede Kürtlerle karşı karşıya geleceğimizi düşünüyordunuz değil

mi, Kürt sorununun büyütüleceğini?


BAŞKAN – Şimdi tam tersi savunuluyor. Deniliyor ki: “On yıl geçti aradan. Eğer

tezkere geçmiş olsaydı, biz Irak’ta olacaktı ve Kürt meselesi bu şekilde gelişmeyecek.

Sorunu çözmüş olacaktık.“ diye de bir iddia da var tabii.

MAHİR KAYNAK – O iddia yanlış.

BAŞKAN – On yıl sonra da geçmemiş olduğu için sorun çözülemedi iddiası.

MAHİR KAYNAK – Yok, o gerçeği değil.

Bir defa, bir düşman saldırısı hep olumsuz şeyler yaratır. Biz oraya dost saldırısı

olarak mı gidecektik Kürtlere?

BAŞKAN – Amerika bu coğrafyada değil. Bir kıta ülkesi olarak çok uzak bir yerde.

Tabii ki kalacak olanların üzerinde başka olumsuz etkiler yaratacaktı doğrusu. O bir gerçek.

MAHİR KAYNAK – Olmadı. Bence iyi oldu.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, bir de bu Türkiye’deki bu öldürme olaylarını

provokasyon olarak değerlendirirken siz, “Ama size daha önemli bir provokasyon örneği

vereceğim. 33 erimiz PKK ateşkesinin ardından şehit edildi. Askerler silahsız gönderiliyordu.

Eylemciler otobüslerin içinde taranmıyor. Dokuz saat yürütülüyor. PKK propagandası

yapılıyor. Eylemi yapanlardan biri bile yakalanmıyor. Bunu Türk istihbaratı mı yaptı?” diye

soruluyor. “Türkiye’de PKK pek bilinmez. PKK’nın farklı bir cephesi vardır. Eylem örgütü

kuranlar sonradan başka tarafından kontrol edilmesini engelleyemezler. Türkiye’de âdet bir

örgüt olduğu zaman bertaraf etmektir. Yabancılar bunu memnuniyetle karşılar. Kendi

politikalarında kullanmak için her şeyi yabancılar yaparlar. PKK da biraz kendi eylem

yapmıştır. Daha çok başkaları yapmıştır. Sonuçta, Güneydoğu Anadolu’daki ağalar bu

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 38 sayede ticaret ve siyaset burjuvası hâline geldiler. 70 bin korucuya sahip oldular. Bahanesi

PKK’daydı.” demişsiniz. Bunlar ne demek?

MAHİR KAYNAK – Yani ben diyorum ki, 33 er öldürüldüğü günde bir -

Trabzon’daydım galiba- televizyona konuştum. “Bu PKK eylemi değil, 33 erin öldürülmesi.

Bu, doğrudan doğruya Kürtlerle Türkler arasında düşmanlık yaratmak için. Çünkü, bakınız, o

bölge, Bingöl bölgesi Kürtlerin olmadığı bir bölge. Orada 500 tane adam veya 300 tane adam

bir eylem yapacak, bir tanesinin bile izi bulunmayacak.” Orada hükûmeti suçlu buldum

doğrusu.

Bununla ilgili yeni bir şey anlatayım size…

BAŞKAN – Hükûmeti suçlu buldum deyince Mahir Bey, yani aslında istihbarat

örgütümüz ne kadar, nasıl olduğu konusundaki değerlendirmelerinizi de bir arada alırsak,

yeteri kadar bilgi verilmiyorsa hükûmet nasıl çözebilsin ki? Hükûmet dediğiniz kişiler, siyasiler

hangi organlar eliyle sorunları çözecekler? İstihbarat teşkilatı, emniyet güçleri kanalıyla. Yani

üstüne gitmediler mi diyorsunuz siz, yoksa yeteri kadar bilgi mi alamamışlardır? Bilemiyorum

ben.

MAHİR KAYNAK – Bilgi de alamamışlardır.

BAŞKAN – Karanlıkta bırakılan olaylarda siyasilerin ben daha az sorumluluğu

olduğunu düşünüyorum. Uzun yıllar bakanlık yaptığım için. İstihbarat kurumunun nasıl

çalıştığı konusunda az buçuk bir fikir sahibiyiz. Uyarıları nasıl yaptıkları, kayıtları nasıl… Yani

daha masum buluyorum siyasetçi tarafını siyasetçi olduğum için değil, inanın. Bu hesaplarla

hareket etmediğimiz için belki de. Bizde böyle bir hesap yok çünkü.

MAHİR KAYNAK – Bunu da bir başka kişinin ağzından dinleyelim. Bu kişi Apo. Apo

bir gün televizyona çıktı. MED TV’de. 33 eri, reddetti bir kere kendisi bu olayı. Doğru

bulmadı. “Bu bizim eylemimiz değil. Bu, Şemdin Sakık’ın eylemi.” dedi. “Mahmut Yeşil’le -

devletin kullandığı bir adam vardı- beraber yaptılar. Bu ikisi yaptılar.” dedi. Bakın, sonunda da enteresan bir olay oldu. Sonra Şemdin Sakık dağlarda eylemler

yapıyordu. Bir gün Öcalan dedi ki: “Bu bizim eylemlerimiz değil. Bunu başkası adına yapıyor

bu. Onu yakalattım. Burada mahkememize götürdük. İdama mahkûm ettik. Ancak onu ben

öldürmeyeceğim. Birçok erini kaybetmiş Türkiye Cumhuriyeti öldürsün diye onlara

vereceğim.” İki gün sonra biz Yeşil’i yakaladık.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Şemdin Sakık’ı.

MAHİR KAYNAK – Evet, Şemdin Sakık’ı.

T B M M



Bunları bilemem ki. Sözlerini söylüyorum. Ben bunları doğru olarak savunmuyorum.

Yanlışlık olmasın. Bu onun lafları.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Sayın Hocam, iki tane sorum var: Birincisi, siz

ekonomi hocası olduğunuz için, bir yerde bir açıklamanız var. Ekonomiyle alakalı, krizlerle

alakalı bir açıklamanız var. Diyorsunuz ki 2001 kriziyle ilgili olarak: “Bu kriz, Türkiye’yi kontrol

altına alma operasyonunun bir parçasıdır. Hortumcuların üzerindeki borç 6 milyar dolardır.”

Özetleyeyim isterseniz.

55 milyar dolar da kamu bankalarının borçları var. Aslında bu kamu bankalarından iki

de sebep var: Birincisi, kurdan, kur farkından, alıp satmadan dolayı para kazananlar var.

İkincisi de, gecelik faiz oranlarının yüzde 7 bine ulaştığı bir ortamda bu faiz üzerinden para

kazananlar var. Bu bir hedef saptırmadır. Bu 6 milyar 500 milyon dolarlık zararı olanlar ve

borcu olan, o iflas eden bankalarla aslında parayı kazananlar başka başka insanlar çünkü

krizin olma sebebi bu iflas eden bankalar değildir. İflas eden bankalar sonrasında iflas

etmişlerdir, devredilmişlerdir.

Şimdi, buradan, bir iktisatçı olmanız hasebiyle, bu konuyu biraz daha açmanız

mümkün mü? Şu bağlamda da, bu para kazananların o sizin bahsetmiş olduğunuz

uluslararası ekonomiyle, sermayeyle bağlantıları da var mıydı? Bu yönlendirme, her iki türlü

bir yönlendirme, iç ve dış yönlendirme birlikte miydi?

MAHİR KAYNAK – O tarihlerde de yazdım bunun yanlış olduğunu. Bu hatta 1999’da

kredi alınınca, bunun bir operasyonun başlangıcı olduğunu söyledim. Daha sonra, bakın, ne

oldu? Bankalar borçlandı, çok borçları oldu. Borçlarını ödeyemez hâle geldi. Halk da

borçlarını ödeyemez hâle geldi. Ve böylece bir kriz başladı.

O zaman şunu gördüm: Bankaların zararları el koymadan sonra, yani onlar

getiriyorlar bankalar, bankaların borçlarını alabilmek için para topluyorlar mevduat. Yüzde

1.700, yüzde 1.500. Bankalar orada çok zarara girdiler. O zaman için benim önerim şuydu bu

krizi atlatmak için: Dövizi çıpa yapmışlardı, sabit tutuyorlardı. Ben dedim ki: “Dövizi sabit

tutun ve Merkez Bankası bu bankaların açıklarını ödesin.” Amerika’da da öyle yaptılar. Bunu

bile bile yaptılar. Döviz fiyatı da sabit kaldığı için herkes gitti döviz aldı. Yani zenginler.

BAŞKAN – Ama sonra çıpayı kaldırdılar, karar değiştirdiler kriz sonrası.

MAHİR KAYNAK – İyi ama o zamana kadar o süre içinde çok…

BAŞKAN – Bankaların batma süreci de o zaten, devalüasyon artı çıpanın

kaldırılmasından sonrasına denk gelmiyor mu Mahir Bey? Çıpanın tutulduğu dönemde değil.

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 40 O dönemde görev zararları oluşmaya başlıyor ama sonrasında, çıpanın kaldırılmasından

sonra bankaların batışı başlıyor.

MAHİR KAYNAK – Artık bankalarda bir şey kalmadı. Banka bu süreç içinde bir

aracıdır. Ucuz fiyatla almış pahalı fiyatla… Fakat bankaların sıkıntısı, topladıkları paraya

ödedikleri faizdi. Bu faizler özellikle devlet el koyduktan sonra artmıştır. Yani bankaların

zararlarının en büyük kısmı, devlettin yönettiği zamandır.

BAŞKAN – Bu kısmı doğru da, şöyle de bir şey var: Oluşan bu zararları bankaların

bazıları kendi…ödeme yapmak suretiyle telafi edebilecekken. Mesela, Mehmet Emin

Karamehmet şöyle bir şey söyledi; dedi ki: “Ben 360 milyon dolara tekabül eden görev

zararını bir süre içerisinde ödeyeceğimi söyledim ama bu süreç içerisinde dönemin

ekonomiden sorumlu Bakanına, çıpanın değişmeyeceği garantisi var mı?” dedim. “Çıpanın

değişmeyeceği garantisini verdiler bana. Ben yatırdım, ondan sonra değiştirdiler,

devalüasyon oldu ve ben 3 katı kadar bir zarara girdim.” Ama bir tarafından da başka bir

banka sahibi, başka yerde TL kredisi kullanarak döviz alıyor. Yani içerden bilgi alma, “insider

trading” dediğimiz, yani bu Amerika’da filan ağır suç olan şeylerde, devletin bazı kurumları,

ekonominin başındaki kurumları bazılarına alınacak kararlarla ilgili önceden bilgi verip, birini

batırıp birini çıkarabiliyor.

Şimdi, şöyle bir şey var: Tabii, bir ekonomistsiniz. Hâlen daha devletin ekonomik

sistemi içerisindeki belirleyici rolünün bu kadar, hani kurum ve kurallar değil de, kişilere bağlı

geliştiği dönemlerde… Bu, artık biraz daha kurumsal yapıya doğru gidiyor. Öyle kolay kolay,

biri birine bir şey söyledi diye borsa inmiyor, çıkmıyor filan. Bunlar ayrı meseleler ama burada

sadece kendi ulusal ekonomik sistemimizin mi rolü var, yoksa yine uluslararası ekonomik

sistemin önemli bir payı var mı bu olaylarda?

MAHİR KAYNAK – Efendim, Türkiye’nin yönlendirildiği en önemli maşa, ekonomi.

Ama ekonomiyi bizim yönettiğimizi söyleyemeyiz. Hâlâ söyleyemeyiz. Kusura bakmasın AK

PARTİ’liler. Yani ekonomiden sorumlu Mehmet Şimşek var, Ali Babacan var. İkisi de böyle

çok büyük ekonomileri yönlendirecek, bölümleri yönlendirecek bir kimse değil.

BAŞKAN – Genç oldukları için mi böyle diyorsunuz Mahir Bey?

MAHİR KAYNAK – Meslekleri de farklı. Birisi endüstrisi mühendisi, Ali Babacan.

Arada ekonomiyle bir ara ilgilenmiş. Yıllarca ekonomiyle uğraşanlar bu işin altından

kalkamadı.

T B M M



YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Hocam, üniversite hocası gibi konuştunuz. Şu anda

başarılı götürmüyorlar mı?

MAHİR KAYNAK – Bakınız, başarı sadece kalkınma hızı değildir. Ben senelerdir

söylerim…

BAŞKAN – Ekonomide istikrar, döviz rezervinin artışı, yatırımların merkezî hâline

gelmesi, ihracat-ithalat oranları, büyüme hızı, enflasyon düşüşü, bunlar hepsi iyi veriler değil

mi Hocam? Şimdi, AK PARTİ’liler olarak buradayız ya, biz ekonomiyle çok gurur duyuyoruz.

MAHİR KAYNAK – Bu dedikleriniz gerçekleşirse mesele yok.

BAŞKAN – Böyle değil mi diyorsunuz şimdi?

MAHİR KAYNAK – Hayır, dış ticaret açığında çok büyüme sizin zamanınızda oldu.

Bu önceden biliniyordu. Kaç kere de yazdım.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Mahir Bey, bir konuşmanızda demişsiniz ki: “PKK’ya

karşı şehirlerde Hizbullah kullanıldı. Korucunun şehirlisi ‘Hizbullah’tır’ PKK İslamcı olsaydı,

aynı kişiler solcu olurdu.” Bunları bu hâle devlet organları mı getirdi? Bunları devlet mi

organize etti efendim?

MAHİR KAYNAK – Evet, devlet organize etti.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Hizbullah bir devlet organizasyonu mudur?

MAHİR KAYNAK – Ben öyle zannediyorum. Daha doğrusu orada askerlerin yaptığı

tertip.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Bunu PKK’ya karşı kullanmak için mi yaptılar?

MAHİR KAYNAK – Kullanmak için yaptılar.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Ne demek korucunun şehirlisi Hizbullah’tır?

MAHİR KAYNAK – Yani şehirde korucu yok. Onun yerine Hizbullah’ı kullanıyorlar.

Çatışmayı onlar arasında yaratıyorlar.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Hizbullah resmî olarak ortadan kaldırılınca devlet

güçleri tarafından… Bu özellikle son dönemlerde, Peygamber Efendimizin anılmasıyla ilgili

Batman’da bir toplantı yapıldı. Toplantıya resmî kaynaklara göre çok büyük miktarlarda, yani

300’le 500 bin kişi sokak anması şeklinde miting gibi yaptılar. O kadar büyük bir gücü bu

insanlar nasıl bir araya getiriyorlar? Bunlardaki bu güç, devlet tarafından mı bir itme gücü

olarak kullanılıyor?

MAHİR KAYNAK – Yok, bu sefer, gitmenin amacı onları razı etmektir.

T B M M



YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Vatandaş bu Hizbullah anlayışını oralarda destekliyor

mu hâlâ Hocam?

MAHİR KAYNAK – Hayır, dini destekler. Dini desteklemekle Hizbullah’ı desteklemek

aynı şey değildir.

Biz, şimdi, yine sakallı, camiye giden görürsek hep diyoruz ki: “İrtica, Türkiye’de

sistemi bozacaklar.”

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, bir de, sizin bir beyanınız var; diyorsunuz ki:

“Eğer, bu PKK, Doğu Anadolu Bölgesi’nde bir Kürt-Türk çatışması meydana getirebilir ise,

bunun çapı da önemli değil, bunu bahane ederek Batılılar, Türkiye’ye müdahale ederler.” Bu

gerekçe gösterilerek müdahale edilecek bir ülke konumunda Türkiye?

MAHİR KAYNAK – Şimdi, artık edemezler. Çünkü bizim PKK’yla ilişkilerimiz değişti.

PKK sayısal olarak az. İkincisi, başından beri biz doğudaki halkı, güneydoğudaki halkı

bilmiyoruz. Bunların içinde Türkiye düşmanı olan çok azdır.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – PKK’yı bilmemesi Türkiye’nin ne demek efendim?

Yani nasıl bilmiyor, devlet olarak PKK’yı bilmemek diye bir şey olur mu?

MAHİR KAYNAK – Analiz edilmiyor. Ne istediğini bilmiyor. Devleti bölecek… O

kurulan devlete ben hemen sorarım: Nerede kurulur? Kimlerle ittifak yapar bilmem ne.

BAŞKAN – Siz zaten, hani Türkiye’de yeteri kadar istihbarat örgütü var

diyebileceğimiz bir örgüt yok dediğiniz için, dolayısıyla nasıl haberdar olmaz sorusu, sizin de

bir kez daha teyiden, Yaşar Bey’in sorusu sizi teyit eden anlamda geçsin kayıtlara.

MAHİR KAYNAK – Ben bir gün Türkiye’deki bir televizyonda konuşurken şunu

söyledim: “PKK bir devlet kurarsa birtakım rekorlar kırar: Bir, dünyanın en fakir ülkesi olur.

Ortalama millî geliri 300 doları geçmez. Sanayi yok. Eğitim yok. Askeri de yok bunun.” dedim.

“Çünkü asker, omuzu silahlı adam değildir. Öyle olsa, biz de tank, top, tüfek alırız, uçak

alırız. Onun için, böyle bir devleti kurmak imkânsız, hayal.” dedim.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, bir de sizi –özel olarak- sıkıntıya sokmuşlar

herhâlde. “Bu kızaklar da ben oturdum, onlar da komünistlerle mücadele ettiler.” Ne demek

bu? Bu konuyla ilgili nasıl bir şeydi bu?

MAHİR KAYNAK – Çok iyi anlamadım sorunuzu.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Diyorsunuz ki: “Ben bunları Amerika Birleşik Devletleri

yapıyor derken kimse inanmadı. Kızaklarda ben oturdum, onlar da komünistlerle mücadele

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 43 ettiler.” Buradaki ifade size bir işkence, herhangi bir sıkıntı, böyle bir baskı, fiilî bir durum mu

oldu?

MAHİR KAYNAK – Böyle bir şey hiç hayatımda bilmiyorum. Konuşulmadı bile.

CENGİZ YAVİLİOĞLU (Erzurum) – Sayın Hocam, MİT’in yapısında bazen biz

tepesinde Müsteşar olarak askerleri gördük. Yani askerler oranın başında idi. Fakat bize

görünen kısmıyla arkasında olanı bilmiyoruz. Yani yakınlaştıramıyoruz. Bilgimiz yok. MİT’in o

üst yöneticilerinin Türk Silahlı Kuvvetlerinden olması kendi içinde de askerlerden oluşan bir

yapı olduğu nu mu gösteriyor bize? Böyle bir yapı var mı?

MAHİR KAYNAK – Ben şu anda bilmiyorum. Ama bir ara tamamen askerler

tarafından yönetildi. Askerler de siyasi analizler yapamıyorlar, yapmıyorlar. Belli onların

düşmanları. İrtica, gericilik…

BAŞKAN – Birinci sıraya siyasetçileri koyabilir miyiz askerlerin … Latifedir.

Tutanaklara bunlar şey olarak geçmesin.

Yorumla bir soru sorabilir miyim?

MAHİR KAYNAK – Buyurun.

BAŞKAN – 1960 darbesi, 1971 muhtırası, 1980 darbesi, 28 Şubat süreci, bildiriler

yani darbelerin hemen akabinde verilen bildirilerde siyasetle ve siyaset kurumu son derece

aşağılanan, sorunları çözme becerisinden ve yeteneğinden yoksun, iyi yetişmemiş, hatta

ülkeye sorun çıkaran, millî birlik ve beraberliği bozucu aktivitenin içerisinde olan, ülkede

güvenlik dâhil olmak üzere, ekonomi dâhil olmak üzere her şeyin kötüye gitmesine sebep

olan kişiler, siyasetçiler. Kurum da siyasetçi kurum olarak gösterilmiştir. Toplum da buna

inandırılmıştır. Ve yıllarca, yapılan anketlerde, asker bu toplumlun en güvendiği kurumların

başında gelirken, siyasetçi de en güvenilmez insanlar olmuşlardır.

Şimdi, tabii ki, hiyerarşik bir tablo içerisinde yetiştikleri için… Ve geçen gün Hilmi

Özkök’ü dinledik. Bu askerlere ilişkin olarak kısmı yorumlarken bize çok güzel, bence çok da

felsefi analizle başladı; dedi ki: “Askerlik şöyle bir şeydi: Sadece ülkemizde değil, tüm

dünyada insanları ölmeye ve öldürmeye ikna ediyorsunuz. Bu, kendiniz için de değil. Nefsi

müdafaa değil. Yaşama içgüdüsü insanın en güçlü içgüdüsü. Bunu bastıracaksın, yerine bir

duygu koyacaksın. O duygu ne olacak? Abartılmış bir vatan sevgisi veya aşırı yüklenmiş bir

bilgi. Motivasyonu böyle sağlayabilirsiniz. Bunu sağlarken süslü elbiseler giydireceksiniz,

marşlar okutacaksınız, rap rap yürüteceksiniz. Onların kendilerinin çok değerli olduğuna ve

her şeyi kendilerinin bildiğine de inandıracaksınız.” Ama bugünün artık gelişen savaş

T B M M


Komisyon : Darbe Giriş : 14.00 Tarih : 14/10/2012 Grup : Fatma Sayfa : 44 teknolojilerinde bire bir çarpışma olmadığı için, okullarındaki belki eğitim de bu yüzden

yeniden gözden geçirilmeli. En iyisini biz biliriz değil. Eğer bilgiye ulaşmanın bu kadar kolay

olduğu bir ortamda artık hani bunların da gözden geçirilmesi gerektiğini de teslim etti.

Şimdi, siyaset ve siyasetçinin kötü gösterilmesi siyasetçi olduğum için rahatsız

etmiyor beni, çoğu zaman darbeye kılıf oluşturuyor. Yani darbeye kılıf oluştururken bir günah

keçisi gerekiyor ve her defasında bu siyasetçi oluyor.

Örnek vermek gerekirse, 80 darbesine giden süreçte en belirgin itirazlardan bir

tanesi, Parlamentonun Cumhurbaşkanı seçememesiydi. Efendim, bunlar bir türlü anlaşıp

Cumhurbaşkanı seçemiyorlar. Anlaşmaları gerekir. Eğer siyasetçiler anlaşılıyor olsalar

birbirleriyle aynı partide olurlar değil mi, farklı siyasi partide olmanın anlamı ne? Kimse

demedi ki: “Cumhurbaşkanı seçemediği için darbe olacağına, gelin de şu Cumhurbaşkanın

seçim kanunu değiştirelim. Kolayca seçilecek bir yöntem bulalım.”

Doğrusu, demokratik bir toplumda kafalar bu şekilde çalışır ve işlerken, senin

toplumunda darbe yapayım, sonra darbenin liderini de Cumhurbaşkanı seçiyim filan gibi

işliyor.

Yani açıkçası bizim bu çok güvendiğimiz kurumlar veya güvenmemiz gereken

kurumlar, darbelerdeki rolleri sadece ülkeyi, vatanı korumak mıydı sizce? Yani bir yanıyla da

böyle siyaseti tasfiye ettikleri zaman siyasetçilerin yerine gelmek yani buna da sanki bir

heves etme gibi bir duygu hissediyorum ben. Katılır mısınız?

MAHİR KAYNAK – Hayır efendim.

Şimdi, askerler vatanı kurtarmak için şartlanıyorlar. Ama şu var: Onlara demişler ki

dört tane düşman var. Gerici, komünist, Kürt, Türkmenler de hatta, solcular. Bu bunu arıyor

karşısında. Demişler ki İran olur, Irak olur, dünyadaki dengeler değişir. Bütün bu

etrafımızdaki oyları ideolojiyle ölçmek sadece yan almak için gerekli; bir.

İki, siyasetçiler siyaset yapmıyor. Kılıçdaroğlu’nun nasıl siyasetçi olduğunu bilemem.

Siyasetçi diyemem ben ona. Ne diyor? “Şu şöyledir de bu böyledir de, şu şöyle de…” Ya

otur, Türkiye’nin geleceği şudur. Bu geleceğe ulaşmanın en doğru yolu şudur. Bu arada

şöyle risklerle karşılaşırız. Bunları şu şekilde aşalım demiyor kimse. MHP’ye getiriyorsun

“Kürt’le konuşan, Kürt’e Kürt diyen vatan hainidir.” diyor. Ne olacak şimdi?

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Asker de onlardan farklı değil ki.

MAHİR KAYNAK – Asker de onlardan etkileniyor tabii. Vatanı böldürmemek için.

T B M M



YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, biraz da 28 Şubat döneminden 27 Nisan

dönemine geçersek. Bu özellikle 27 Nisan döneminde AK PARTİ’nin başına gelen olayları,

partinin kapatılmasıyla ilgili dava süreçlerini, Türkiye birdenbire demokrasiye geçişte güçlü bir

iktidar varken bu parti kapatma işleri. Bir taraftan diyorsunuz ki bir yazınızda: “Eğer geçmişte

bunlar İslamcıysa bunların devamı olan bunlar da İslamcı. Oradaki fikirlerinden burada

vazgeçmediler. Onlar eğer irticayla ilgiliyse bunlar da olması gerekir. O gün kötü olanlar

bugün nasıl iyi oldu?” Yani bunlarla birleştirilince bu partinin kapatılması olaylarını nasıl

değerlendiriyorsunuz 27 Nisan döneminde?

MAHİR KAYNAK – Ben şunu söyleyeyim: Eğer siyasetçiler böyle gericilik-ilericilik

derlerse, bu memlekette siyaset yok demektir. Siyasetin olması için önündeki tehlikeleri,

bunları nasıl aşacağını, gelecek için tasavvurunu söylemelisin.

Ben o kapatma davası için kitap yazdım. “Erdoğan Operasyonu” Satış miktarı 27

bindi. Onlar okunursa AK PARTİ’nin içinde birtakım şeylerden, farklılıklardan söz ediliyor.

Buna da bir ışık tutabilir.l

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, orada diyorsunuz ki: “Kapatma davası iyi

hazırlanmış bir operasyondur. Erdoğan, Kürt sorununu çözmek istedi. Yetmiş yıldır süren

devlet-millet çatışmasını bitirmeyi hedefledi. Bunlar Türkiye’yi kendi başına bir odak ülke

hâline getirecek hamlelerdi. Erdoğan’ın yasaklanmasıyla partinin rotasında ve Türkiye’nin

dünyadaki yerinde önemli farklılıklar oluştu. Bunun için Erdoğan’ı tasfiye etmek istediler.” Bu

kadar devletine katkı sağlamak isteyen, devlet-millet kaynaşmasını sağlamak isteyen bir

adama, askerler devlet düşmanı mı ki böyle bir adamı tasfiye ediyorlar?

MAHİR KAYNAK – Askerler, devletin nasıl korunacağını bilmiyorlar. Hiç bilmiyorlar

yani. Şimdi, insanların birbirinden farklı gözükmesi, Kürt-Türk denmesi filan, bunun büyük bir

tehlike olduğunu bilmiyorlar. Bizim ülkemizin halkı insanlardan ibarettir. Türk’ü, bilmem nesi

şunu bunu yoktur.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Efendim, bu kadar Türkiye’nin en kurumsal kimliğine

sahip bir silahlı kuvvetler, kendi içinde iyi organize olmuş devlet arşivinin de bilgi birikiminin

bulunduğu bir kurumumuz, böyle şeyleri nasıl atlar? Gerçekten bu manada bakınca içerisi

boş bir görüntü mü arz ediyor? Böyle bir şeyi nasıl söyleyebiliriz?

MAHİR KAYNAK – Bunları yeniden anlatacaksınız. Çünkü çocuk okula gidiyor,

ondan sonra başlıyor Atatürk ilke ve inkılapları diye. Ben bilmiyorum, bilmiyor musunuz, sekiz

buçuk yıl askerliğim var benim. Kuleli mezunuyum. Harp Okulu mezunuyum.

T B M M



YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – Buradaki yönlendirmeler, geleceğe ışık tutsun diye de

soruyoruz efendim, buradaki eğitim sistemi, müfredat, askerlerin bu tip eğitilmeleri hep

sürekli aynı modda olduğu için mi bunlar oluşuyor?

MAHİR KAYNAK – O istikamette hazırlanıyorlar. Vatanını korumak, bu istikamette

oluyor. Hâlbuki evvela şunu söylemelidir: Askerin düşmanının ideolojik tarafı olmaz, onu

siyaset belirler. Bir gün bakarsınız ki ideolojik açıdan bize en yakın olanla dövüşmek

zorundayız. O zaman da dövüşürsün. Dövüşmezsen, bu iş bitmiş demektir.

YAŞAR KARAYEL (Kayseri) – O zaman bu kapatma davasında laiklik karşıtı

eylemlerin odağı olmak fikri biraz da yönlendirilmiş bir fikir mi?

MAHİR KAYNAK – Evet, evet…

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Yoruldu birazcık.

BAŞKAN – Sadece Mahir Bey için değil, çok sağlıklı olarak gelenler için bile bir

buçuk saatlik bir sürede tamamlıyoruz. Bir tek Demirel’le dört saat on beş dakikalık bir

şeyimiz var.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Neyse yakın yani. Biz de iyiyiz.

BAŞKAN – Çok iyi.

Ama yine de ben kendi adıma, ayrılacağım için, çok teşekkür ediyorum. Bütün bilgiler

ve katkılarınız için. Ama bu arada dediğim gibi, bu süreç içerisinde daha dinlemelerimiz

devam ediyor. Daha sonra sizin tutanaklarınızdan bazı şeyler okuyup bazı açıklamalar

yapanlar olabilir. Sizin yeniden değerlendirme yapmanız gereken bir durum olursa ve burada

eksik kaldığını düşündüğümüz sorular olursa size yazılı olarak gönderelim. Yazılı olarak

cevaplarınızı alalım. Tekrar sözlü bir görüşmeye belki bu anlamda vaktimiz olmayacak.

Ben bir kez daha çok çok teşekkür ediyorum. Hem sizi tanımaktan, ev

sahipliğinizden ve ağırlamanızdan çok teşekkür ediyorum.

MAHİR KAYNAK – Ben de teşekkür ederim.

Benim hiçbir beklentim yoktur. Şu ana kadar geldiğim noktayı görüyorsunuz. Benim

beklentilerim sevgiye dayanır. Sevgi olan yerde hiçbir şey istemem başka. Ve ülkem de

sevdiklerimden biridir.

DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Beni kastettin “ülkem” derken herhâlde. Deniz Ülke

olarak.

BAŞKAN – Ülke koyduğuna göre elbette. Babalar ve kızları.

T B M M



DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN – Bir tane daha var. Onun ayağını kaydıramadım. Esas

kız o.

BAŞKAN – Evet, bitirdik.

Kapanma Saati: 17.00

Documents

T B M M Tutanak Hizmetleri Başkanlığı · MAHİR KAYNAK – Efendim, 1960 darbesi, bu darbede birçok konuda tartışılır fakat dış politika tartışılmaz. Türkiye’nin