T. B. M. M.

ZABIT CERtDESt

On birinci inikad

2 9 - X I - 1 9 3 7 Pazartesl

Mundericat Sayrfa 1 — Sabik zabit hulasasi 82 2 — Havale edilen evrak 82 3 — Riyaset Divanmm Heyeti Umumiyeye

maruzati 82 1 — Bazi miiessesat muafiyetleri hakkmdaki

ahkamm ilgasma dair olan kanunun 5 nci mad-desine ek kanun layihasimn geri verilmesi hak-kinda Bagvekalet tezkeresi. 82

4 — Miizakere edilen maddeler 83 1 — Izmir mebusu Celal Bayar ve 152 ar-

kadagnun, Teskilati esasiye kanununun 44, 47>

Sayrfa 48, 49, 50 ve 61 nci maddelerinin degigtirilmesi hakkinda kanun teklifi ve Teskilati esasiye encti-meni mazbatasi (2/59) 83,86,87:89

2 — Izmir mebusu Celal Bayar ve 18 arka-da§mm, Devlet dairelerinin vekaletlere tef riki ve siyasi mustegarliklann vazifeleri hakkmdaki kanunun tadiline dair kanun teklifi ve Tegkilati esasiye encitoieni mazbatasi (2/60) 83:86

3 — Askeri memurlar kanununun 6 nci mad-desinin degistirilmesine dair kanun layihasi ve Mill! miidafaa enciimeni mazbatasi (1/882) 86

I : 11 29-11-1937 C : 1 1 — SABIK ZABIT HULASASI

Bayazid, Kocaeli, Kiitahya ve Zonguldak mebus-Iuklarma secilmi^ olan Doktor Hiisamettin Kural, Orgeneral Ali Said Akbaytugan, Vedid Uzgoren ve Necati Giinerinin intihab mazbatalan kabul edildi ve Orgeneral Ali Said Akbaytugan ile Necati Giinerinin tahlifleri yapildi.

Devlet ormanlanna aid bir kanun layihasmin geri

Layihalar

1 -— 1937 mali yih muvazenei umumiye kanununa dahil bazi daire biitcelerinde degisjklik yapilmasma dair kanun layihasi (1/908) (Biitce enciimenine)

2 — Milli miidafaa vekaleti ile Diiyunu umumiye 1937 mali yih biiteelerinde 150 000 liralik miinakale yapilmasma dair kanun layihasi (1/907) (Biitce encii­menine)

Mazbatalar

3 — 6 mayis 1935 tarih ve 2702 sayih kanunda bazi tashihler yapilmasi hakkinda kanun layihasi ve Milli miidafaa enciimeni mazbatasi (1/884) (Ruz-nameye)

4 — Arazi ve bina vergilerile binalardan almacak iktisadi buhran vergisinin vilayet hususi idarelerine devri hakkmdaki 2871 sayih kanuna bir madde ilave-

1 —• Bazi milessem-t muafiyetleri hakkmdaki ahkamm ilgasina dair olan kanunun 5 nci mad­desine ek kanun layiliammi geri verilmesi hak­kinda Basvekdlet tezkeresi

Biiyiik Millet Meclisi Yiiksek Reisligine Ziraat bankasi 1340 senesi Biitge kanunu-

n;m 17 nci maddesi hukmiiniin 3202 sayih ka­uri fa ilga edilmis olmasma binaen, 27 - V - 936 tar'Ii ve 6/1769 sayih tezkere ile Yiiksek huzur-laroa sunulmus olan bazi miiessesat muafiyet-

verilmesine dair tezkere ile Meclisin te§rinievvel 1937 ayma aid hesabi hak­

kmdaki mazbata okundu ve pazartesi giinii toplanil-mak iizere celseye nihayet verildi.

Balkan vekili Katib Katib Refet Canitez Canakkale Coruh

Ziya Gevher Etili Ali Zirh

sine dair kanun layihasi ve Biitce enciimeni mazbatasi (1/725) (Ruznameye)

5 — Askeri memurlar kanununa bazi maddeler ilavesine ve 2505 sayih kanunun 6 ve 7 nci madde-lerinin ilgasma dair kanun layihasi ve Milli miidafaa enciimeni mazbatasi (1/881) (Ruznameye)

6 — Ihtiyat zabitleri ve ihtiyat askeri memurlari kanununun 3 ncii maddesine bir fikra ilavesine dair olan 1976 sayih kanunun degiigtirilmesi hakkinda kanun layihasi ve Milli miidafaa enciimeni mazbatasi (1/883) (Ruznameye)

7 — Milli miidafaa vekaleti hava miistesarligi hesabma Almanyada makine miihendisligi tahsilinde bulunan Tegmen Fuat Hakkmin 883 sayih kanunun 10 ncu maddesinden haric tutularak hem nasibli teg-menlerle birlikte yiizba§ihga terfii hakkinda kanun layihasi ve Milli miidafaa enciimeni mazbatasi (1/654) (Ruznameye)

leri hakkmdaki ahkamm ilgasina dair 1301 nu-marali kanunun besinci maddesine ek kanun layihasmin geri almmasx, Maliye vekilliginin 22 - XI - 1937 tarih ve 22144/9/34379 sayili tezkeresile rica edilmektedir.

Bahsi gegen kanun layihasmin iadesine yiiksek miisaadelerini dilerim.

Basvekil C. Bayar

BALKAN — Layihayi iade edecegiz.

2 — HAVALE EDILEN EVRAK

\>9<i

KATlBLER

B I R I N C I C E L S E Agilma saati : 15

BALKAN — Hilmi Uran

— Nasid Ulug* (Kiitahya), Ali zirh (Qoruh)

BALKAN — Oelse aoilmistir. Ruznameye baslryoruz.

3 — RlYASET DIVANIIfIN HEYETI UMUMlYEYE MARUZATI

— 82 —

1 : 11 £9-11-1937 C : 1

4 — MtJZAKERE EDlLEN MADDELER

1 — Izmir mebusu Celdl Bayar ve 152 arka-da§inm, Teskildti esasiye kanununun 44, 47, 48, 49, 50 ve 61 nci maddelerinin degistirilmesi hak­kmda kanun teklifi ve Teskildti esasiye enciimeni mazbatasi (2/59) [1]

BALKAN — Teklifin heyeti umumiyesi hak-kmda miitalea var mi?

Maddelere gegilmesini reyinize arzediyorum. Maddelere gegilmesini kabul edenler... Etmi-yenler... Maddelere gegilmesi kabul edilmistir.

Encumen mazbatasmda miistaceliyetle mii-zakeresi teklif edilmektedir.

Miistaceliyetle miizakeresini reyinize arzedi­yorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Miistace­liyetle miizakeresi kabul edilmistir.

Teskilati esasiye kanununun bazi maddelerinin degistirilmesine dair kanun

MADDE 1 — Teskilati esasiye kanununun 44 ncii maddesi asagida yazili surette degi§tiril-mistir:

BasveMl, Reisicumhur canibinden ve Meclis azasi meyanmdan tayin olunur.

Sair veMUer BasveMl tarafmdan Meclis aza­si arasmdan intihab olunarak heyeti umumiyesi Reisiciimhurun tasdikile Meclise arzolunur.

Meclis miigtemi degilse arz keyfiyeti Mecli-sin igtimama talik olunur.

Hiikumet hatti harekel; ve siyasi noktai na-zarmi azami bir haf ta zarfmda Meclise bildirir ve itimad taleb eder.

BALKAN — Madde hakkmda miitalea var mi? Maddeyi kabul edenler... Etmiyenler... Msadde kabul edilmistir.

MADDE 2 — Teskilati esasiye kanununun 47 nci maddesi asagida yazili surette degisti-rilmi§tir:

Vekillerin vazife ve mesuliyetleri mahsus kanunla tayin olunur.

BALKAN — Madde hakkmda miitalea var mi?

Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Madde kabul edilmistir.

MADDE 3 — Teskilati esasiye kanununun 48 nci maddesi a^agida yazili surette degi§tiril-mi§tir :

Vekaletlerin te§kili tarzi, mahsus kanuna tabidir.

BALKAN — Madde hakkmda miitalea var mi?

Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmistir.

[1] 13 sayih basmayazi zabtm sonundadir.

MADDE 4 — Teskilati esasiye kanununun 49 ncu maddesi a^agida yazili surette degistiril-mistir:

Mezun ve herhangi bir sebeble mazur olan bir vekile Icra Vekilleri Heyeti azasmdan bir digeri muvakkaten niyabet eder. Ancak bir ve-kil bir vekaletten fazlasma niyabet edemez.

BALKAN — Madde hakkmda miitalea var mi?

Maddeyi kabul edenler... Etmeyenler... Mad­de kabul edilmistir.

MADDE 5 — Teskilati esasiye kanununun 50 nci maddesi asagida yazili surette degistiril-mi§tir :

Icra Vekillerinden birinin Divani aliye sev-kine dair Tiirkiye Biiyiik Millet Meclisince ve-rilen karar vekaletten sukutu dahi mutazam-mmdir.

BALKAN — Madde hakkmda miitalea var mi?

Maddeyi kabul edenler ... Etmeyenler ... Madde kabul edilmistir.

MADDE 6 — Teskilati esasiye kanununun 61 nci maddesi a§agida yazili surette degistiril-mi§tir:

Vazifelerinden munbais hususatta Icra Ve­killeri ile §urayi devlet ve Temyiz mahkemesi riiesa ve azasmi ve Ciimhuriyet Basmiiddei-umumisini muhakeme etmek iizere bir Divani ali teskil olunur.

BALKAN — Maddeyi kabul edenler ... Et­meyenler ... Madde kabul edilmistir.

MADDE 7 — Bu kanun nesri tarihinden muteberdir.

BALKAN — Maddeyi kabul edenler ... Et­meyenler ... Madde kabul edilmistir.

Teklifin heyeti umumiyesini agik reyle tas-vibinize arzediyorum.

(Samsun intihab dairesinden itibaren reyler toplanmaga baslandi).

BA§KAN — Rey vermeyen arkadas. var mi? Rey toplama muamelesi bitmistir. Ruznamemize devam ediyoruz.

2 —• Izmir mebusu Celdl Bayar ve 18 arkada-sinin, Devlet dairelerinin vekaletlere tefriki re siyasi mustesarliklarin vazifeleri hakkindaki l;a-nunun tadiline dair kanun teklifi ve TeskUdii esasiye enciimeni mazbatasi (2/60) [1]

BALKAN — Teklifin heyeti umumiyesi hak­kmda soz isteyen var mi?

Maddelere gegilmesini reyinize arzediyorum.

[1] 14 say ill basmayazi zaptm sonundadir.

— 83 —

t : 11 29-11-1937 C : 1 Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmis,-tir.

Encumen mazbatasile, layihanm miistacelen muzakeresini teklif ediyorlar. Miistacelen mii-zakeresini kabul buyuranlar ... Kabul etmeyen­ler ... Miistacelen miizakeresi kabul edilmi§tir.

Devlet dairelerinin vekaletlere ayrrlmasi hakkinda kanun

MADDE 1 — 8 - II - 1937 tarih ve 3117 nu-marali kanunun birinci maddesi asfagida yazrii surette degisjtirilmi§tir :

Icra Vekilleri Heyetinin kag vekilden terek-kiib edecegi, Ba§vekilin teklifi iizerine Cumhur Eeisinin tasdikile taayyiin eder.

Devlet daireleri, biri Ba§vekalet olmak iize-re, Devlet i^lerinin inkisafma gore ve Devlet i§lerini liizumsuz yere pargalamayacak surette Ba^vekilin teklifi ve Ciimhur Eeisinin tasdiki ile vekaletlere taksim olunur.

HAKKI TAEIK US (Giresun) — Encumen muzakereleinin belki zabtolunmadigi vaziyet-lerde bu kabil esas kanunlarm ileride ne igin de-gi§tirildigi hakkmda bazi tereddiidler ve ilim eroabina gdgiuAicr hasil ettigim fcecrube ile gor-mekteyiz. Bunun igin, gok arzu ederdim ki, encumen, esasma tamamen taraftar oldugumuz ve taraftar oldugum bu degisikligi esbabi mu-cibe mazbatasmda daha etrafli, tafsilli yazmis, bulunsun. Mesela, bu okudugumuz birinci mad-dede encumence bir degi^iklik yapildigi gdrii-liir. Asri teklifte, - vakia mazbatada kanun la-yihasi deniliyor, amma kanun teklifi oldugu belli - Bu teklifte bu okudugumuz birinci mad­denin iki bas.li ibaresinin yerlerinin degis.mil oldugu goruliir. Elbette bu bir liizuma, bir ih-tiyaca, bir miitaleaya istinad eder. Mazbatada buna aid bir ii-jaret yoktur. Kendim, enciimenin yaptigi degisiklikle beraberim, onun daha dog-ru, daha ustiin oldugunu kabul ediyorum. Yal-mz bunun nigin oldugunu ileride bunu tetkik edecek olanlara soylemis, olmak igin, Meclis mazbatalarmm, yahud Meclis miizakerelerinin bir merci olmasi lazimgeldigi kanaatindeyim. Kendim bu anda bu mukaddemeyi bir tereddii-diimu izale igin arzediyorum. Mesela, « veka-let » tabiri « vekil » yapilmis^tir. Bu dogrudur. Yalniz, vekiller taayyiin ettikten sonra Devlet daireleri i§lerinin vekaletlere taksimini goste-ren fikra o §ekilde yazdmr^tir M, acaba bundan ewelki ilgasi teklif olunan metinde vekaletsiz vekil tabirini meskiitunanh mi gegiyoruz, yoksa tamamen o fikraya taraftar olmadigimiz mi an-las.riryor, bilemiyoruz. Acaba ewelki maddeyi degis^irdigimizden dolayi boyle bir zehab hasil olacak mi? Bir de birinci maddenin son fikra-larmda, « Devlet dairelerini liizumsuz yere par-galamiyacak surette Ba§vekilin teklifi ve Oiim­hur Eeisinin tasdikile vekaletlere taksim olu­

nur » deniyor. tbareyi mutlak olarak ele alm-ca i§ler vekaletlerin hepsine taksim olunur, manasi gikar. Bu maddenin yazrii§ma gore veka-letlerden bir ikisini istisna etmek mumkiin ol-maz diye dii^iinuyorum. Eger bazi vekaletleri Devlet dairelerinin iglerinden narig birakmaK is-tiyorsak, o vakit bu i§ler, vekaletlerin munasib olanlama taksim olunur, seklinde maddeyi ik-mal etmek lazimgeldigi fikrindeyim. Bu nok-tayi da encumen nasil miitalea etmi^tir, bilmi-yorum, izahat verirlerse mesele tenevvur eder.

Ikinci nokta §udur : Devlet daireleri isleri-nin inkisafma gore ve Devlet i^lerinin liizum­suz yere pargalanmryacak surette ... Bu kayidler bu maddenin nasil tatbik edilecegi hakkinda olan ve kanunun ruhunu ta^ryan ibarelerdir. Vekaletlerin liizumsuz yere pargalanmamasi ta­biri ayni zamanda vekaletin liizumsuz yere te-kasiif ettirilmemesini ve liizumsuz yere veka-lette islerin toplanmamasmi da ifade edecektir. Bu manayi « inkisaf » tabirinden gikarmak icab ediyor. Fakat, malumu aliniz « inkisaf » tabiri, agilma, genisleme, diye bir manayi tazammun eder. Eger « inkisaf » i bu lugat manasinda ka­bul edersek bundan sonra bu madde ile, icab etse de her hangi bir vekaleti kaldirmak iste-sek, bu, adeta giiglesir. Bu guh vekaletlerin adedi oniimuzdedir. Kanunda ifade edilen « in­kisaf » kelimesi ile buna uygun diisen bir mana kasdolunub olunmadigmi anlamak ve bu husus-ta ilmi tetkikatta bulunacaklara rehber olmak igin esbabi mucibede bu noktayi tebariiz ettir-mek yerinde olurdu. « Inkisaf » kelimesi yalniz yayilma, genisleme itibarile degil, ayni zamanda (liizumsuz olmayan) kaydi dahilinde yayilma ve acilmayi da ifade edecektir. Encumen bu « inkisaf » kelimesine nasil mana verildigini isah ederse bilhassa kendi hesabnna gok mus-tefid olurum.

Baska bir nokta : « Devlet islerini liizumsuz yere pargalamiyacak surette vekaletlere taksim* etmek. Zannediyorum ki, kanunun gikmasmdan maksad, vekaletlerin daha iyi sekilde inki^afi-na, genislemesine delalet olduguna gore inki­saf kelimesinin kullanildigi manada izahi ile bu nokta daha iyi tezahur eder.

T. E. E. M. M. KENAN OEEE (Manisa)— Hak-ki Tank Us arkada§imiz, encumen mazbatasmm (t§itmiyoruz sesleri) esbabi mucibeyi ihtiva et-medigi cihetle daha vazih olmasi lazimgelir ka-naatinde bulunuyorlar. Eger teklif edilen madde ile enciimenin formiile ettigi madde arasmda fark olmu§ olsaydi, miitalealan dogru olabilirdi. Teklif edilen madde ile enciimenin kabul ettigi madde arasmda fark yoktur. Her ikisi ayni ma­nayi, ayni maksadi ihtiva eylemektedir. Ancak arada bir yazi§ farki vardir. Teklif edilen mad­de §udur. Fakat biz bu esbabi mucibe ile §u §e-kilde kabul ettik, demege liizum yoktur ve lii-zum gormedik,

— 84 —

1 : 11 29-11-1937 C : 1 Ikincisi; maddenin birinci fikrasmda, Devlet

dairelerinin kag vekilden ve ikinci fikrasmda ise kag vekaletten terekkiib edecegi Bagvekilin tasvib ve Reisiciimhurun tasdikile tekemmiil edecegi gosterilmi§tir. Bu tensib keyfiyeti Dev­let iglerinin inkigafma yani artmasma veya ek-silmesine gore Bagvekile birakilmi§tir ve key-fiyet Eeisicumhurun tasdikile katiyet kesbedeeek-tir ve maddedeki «ve Devlet iglerini liizumsuz yere pargalamayacak surette* ki ifade ile zanne-derim ki arkada§imizm endigesi bertaraf edilmig bulunuyor. Vekillerin ve vekaletlerin adedi go-riilen liizum ve ihtiyaca gore tesbit olunacak, i§ler liizumsuz yere pargalanmiyacagi gibi bir daire icine de sikigtirilmryacaktir.

MtfKERREM tJNSAL (Isparta) — Bir de vekaletsiz vekiller...

T. E. E. M. M. KENAN ORER ( Manisa ) — Devlet daireleri biri Basvekalet olmak iizere Devlet iglerinin inkigafma gore dairelere ayri-lacagr maddede yazili olmasma gore, i§e gore vekaletler ihdas ve vekiller tayin olunacaktir. Bu ifade ile vekaletsiz vekiller, Devlet tegkiia-tmdan harig birakiliyor dernektir. Hulasa igle-rin inkisafma ve icaba gore taayyiin edecek Devlet dairelerinde muayyen vekiller bulundu-rulacak, Devlet tegkilati bu suretle vucude geti-rilecektir.

SIRRI IgdZ (Yozgad) — tcra Vekillerinin sureti intihabi hakkmda birinci cild kavanin mecmuasmda bir kanun vardir. 0 kanun da bir takim istihaleler gecirmigtir. Acaba o kanunla tearuz hasil olmamak igin tetkikatta bulunuldu mu?

T. E. E. M. M. KENAN ORER ( Manisa ) — Bu kanun, vekaletlerin tegkili sureti, mahsus ka-nuna tabidir §eklindeM tegkilati esasiye kanunu-nun 48 inci maddesile viicud bulmasi lazim^elen teskilat kanunundan ibarettir.

" HAKKI TARIK US (Giresun) — Mazbata muharriri arkadasimm esbabi mucibe mazbata-larina ne gibi ahvalde tafsilat koymak lazim-geldigi hakkindaki noktai nazarina maatteessiif bendeniz iftirak etmem.

Filvaki kanun teklifi ile enciimenin kabul ettigi metin arasmda ruh ve mana itibarile bir fark yoktur. Bunda hig igtibaha mahal gor-mem. yalniz bu kanun, §imdi kabul edecegi-miz kanun, bundan evvel kabul edilmi§ ve me-ri olan bir kanunun yerine kaim oluyor. 0 halde o kanunu nigin kabul ettigimizi ve §imdi bu kanun teklifini onun yerine, hem de §u ta-dillerle, nigin ikame ettigimizi elbette bir es­babi mucibeye istinad ettirmeleri lazimgelir. Bu, bu tarihi am yasiyan bizler igin degil, bundan sonra, bunlar iizerinde etudler yapa-cak ilim adamlan icin bir zarurettir. Bu nok­tai nazardan dahili nizamnameye hakim olan bu enciimenin, zannediyorum ki bu tafsilati koymak hususunda daha gok itina gostermesi

yerinde olurdu diye dii§iinuyorum. •jfimdi, burada, «I§lerin inki§afma gore ve

Devlet i§lerini liizumsuz yere pargalamiyacak surette » kayidleri olduguna gore, ilk baki§ta bu ibarenin verdigi intiba fudur : «Vekaletle-rin adedleri arttmlabilir. t§ler inki§af etmi§tir, arttmyorum, amma o kaydii §art altmda art-tirrrim ki igleri liizumsuz yere pargalamam.» Demek ki bu kaydii §art altmda ve bu §eklu su­rette arttmlabilir. Bendeniz ise aksinin de va­lid oldugu zan ve zehabmdayim. Kanaatim bu-dur, yani «inki§af» kelimesinden maksad, sa-dece i§lerin artmasi, gogalmasi degil, iglerin bir istikamet takib etmesi de du§unulmustiir. Belki iki vekaletin bir vekalet haline getiril-mesi de miimkiindiir. Bunu da ikinci ibare, «lii-zumsuz yere pargalamryacak surette» ibaresi te-min ediyor. Ancak bu kanunu kabul ettigimiz zamanda bir takim vekaletler miiessestir, bun­lar lazimdir, bundan sonra bu kanunun bu mad-desini tatbik edecek olursak, bu liizum bundan evvel kabul edilmistir, bunlar miiessestir, lii-zumlari miittefikunaleyhtir, artik bunun iize­rinde lakirdi olmaz. Kanunun bu ibaresi art-tirmaga matuftur, eksiltmege matuf degildir, denebilir. Ben enciimen tarafmdan bunun soy-lenmesini istiyorum. Mazbata muharriri arka-da§imiz sadece arttirma noktasma aid olan ifa-deyi teyid ediyor. Bendeniz yanilabilirim de, belki enciimenin kabul ettigi mana ve ruh ta budur. Yalniz kanunun bu ibaresi ne maksad-la gegiyor, onu anlamak istiyorum.

BALKAN — Ba§ka miitalea var mi? T§. ESASIYE E. REtSl SEMSETTlN GU-

N ALT AY (Sivas) — Hakki Tank arkadagmu-zm itirazi, vehleten varid gbriilebilir ve tered-diidii mucib olabilir. Fakat Burada inkigaf, ih-tiyag yerinde kullanilmigtrr. tnkigaf, ihtiyag manasmda olduguna gore; vekaletleri liizumsuz yere pargalamak caiz olamayacagi gibi, veka­letleri liizumsuz yere bir yere toplamak ta caiz olamaz. Cunkii liizumsuz pargalamak gibi lii­zumsuz tekasuf ettirmek ve toplamak da ihtiya­ca miinafi olur.

HAKKI TARIK US (Giresun) — Qok dogru, ben de oyle zannediyorum.

T§. ESASlYE E. REtSt ^EMSETTtN GtT-N ALT AY (Srvas) — Zannederim artik bunun iizerinde tereddiide mahal yoktur.

SIRRI 1Q&Z (Yozgad) — Bir sual ... tcra Vekilleri Heyetinin kag vekilden terekkiib ede­cegi BasvekUin teklifi iizerine Reisiciimhur ta­rafmdan tasdik olunur. tcra Vekilleri Heyeti kanununda bunlarin unvani vardir. Mesela 16-17 vekalete liiziim gosterilse bunun unvanmi Basvekil mi tayin edecek, bu nasil yapilacaktir?

T. E. E. RE1S1 §§EMSETT1N GUNALTAY (Srvas) — Yeni bir vekalet tesis edildigi vakit tabiatile biitgesi Heyeti Celilenize getirilecek-tir. 0 zaman bu biitge bir unvanla gelecektir,

^ 8 5

1 : 11 29-11-193? C : 1 Heyeti deHlece muvafik goriilurse yeni sekil kabul edilmis olur. Eski kanunlarda mevcud maddelerdeki kayidlar da bununla degistirilmis olur.

BALKAN — Madde hakkmda baska muta-lea yoktur. Maddeyi reyinize arzediyorum. Ka­bul edenler ... Etmeyenler ... Madde kabul edil­mistir.

MADDE 2 — 3117 numarak kanunun 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, ve 9 ncu maddeleri ilga edilmistir.

BA§KAN — Maddeyi kabul edenler ... Et­meyenler ... Kabul edilmistir.

MADDE 3 — Bu kanun ne^ri tarihinden mu-teberdir.

BALKAN — Maddeyi kabul edenler ... Et­meyenler ... Kabul edilmistir.

MADDE 4 — Bu kanun hiikumlerini Bas-vekalet tatbika memurdur.

BALKAN — Maddeyi kabul edenler ... Et­meyenler ... Kabul edilmistir.

Teklifin heyeti umumiyesini kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmistir.

3 — Askeri memurlar hanununun 6 net mad-desinin degi§tirilm.esine dair kanun layihasi ve Milli Mildafaa enciimeni mazbatasi (1/882) [1]

BASKAN — Layihanm heyeti umumiyesi hakkmda miitalea var mi? Maddelere gegilmesi-ni kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Maddelere gegilmesi kabul edilmi§tir.

1455 numarah askeri memurlar kanununun 6 nci maddesinin tadiline dair kanun

MADDE 1 — 1455 numarah kanunun altm-

[1] 9 sayili basmayazi zaptm sonundadir.

ci maddesi asagrda yazili oldugu iizere tadil edilmistir:

(Yiiksek tahsil gormeyen askeri memurlar iigimcu smiftan yukari gegemezler. Ancak bun-lardan Use tahsili gormus, olanlar veya orta mekteb mezunu olubda ayrica bir meslek mek-tebinde tahsil edenler veya bu derece tahsili haiz olmadiklan halde talimati mucibince mti-tehassis olduklari tesbit edilenler ikinci smif memurluga da terfi edebilirler. Lise mezunu olubda yabanci memleketlerde teknikum tah-silini ikmal ederek fen memuru unvanmi lh-raz edenler birinci smif memurluga terfi ede­bilirler.

EASKAN — Madde hakkmda miitalea var mi?.. Maddeyi reyinize arzediyorum. Maddeyi kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyenler . . . Mad­de kabul edilmi§tir.

MADDE 2 — Bu kanun ne§ri tarihinden mu-teberdir.

BASKAN — Maddeyi kabul buyuranlar . . . Etmeyeuler . . . Madde kabul edilmi§tir.

MADDE 3 — Bu kanunun hiikmunii icraya Milli Mudafaa vekili memurdur.

BA§KAN — Maddeyi kabul buyuranlar... Etmiyenler... Madde kabul edilmistir.

Layihanm birinci miissakeresi bitmistir. Teskilati esasiye kanununun bazi maddeleri-

nin degistirilmesi hakkmdaki teklifi kanuniye (350) arkadas muvafik olarak rey vermistir. Teskilati esasiye kanununun liizum gosfcerdigi nisap noktasmdan da muamele tamamdrr. Bina-ena'leyh teklifi kanuni (350) reylo kabul edil­mistir.

Ruznamemizde miizakere edilecek baska bir sey yoktur. Qarsamba gtinu saat 15 te toplanil-mak iizere celseye nihayet veriyorum.

Kapanma saati : 15 43

1 : 11 29-11-1937 0 : 1 Teskilati esasiye kanununun bazi maddelerinin degis.tirilmesine dair kanuna verilen reylerin

neticesi • [Kanun kabul edilmis,tir.]

Azi adfsHi • 3go

Reye 'jtirak edeuler • 350

Kabul edenler : 350

Reddedcalw . 0

Miistenlrifsr : 0

Reye istirak etmevenler : 4g

Munhaller : 0

Afyon Karahisar Ali Qetinkaya Berc Tiirker Cemal Akgm Haydar Qergel Izzet Akosman Izzet Ulvi Aykurd Mebrure Goneng

Amasya Esad Uras Ismail Hakki Mumcu Nafiz Aktin

Ankara Ahmed Ulus Dr. Taptas Esref Demirel Hati Qirpan Miimtaz Okmen Miisfik Aya§li Rifat Araz $akir Kinaci Yahya Galib Kargi

Antalya Dr. Cemal Tunea Numan Aksoy Tevfik Ancan

Aydm Adnan Menderes Dr. Hulusi Alatas Dr. Mazhar Germen Nazmi Topcoglu Nuri Goktepe Tahsin San

Balikesir Cemal Esener

[Kabul Dr. Hasan Vasif Som-yiirek Enver Adakan Gl. Kazim Ozalp Hacim Qarikli Hayrettin Karan Ismail Hakki Uzuncjar-sili Memed Emir Orge Evren Osman Niyazi Burcu Rahmi Selcuk Sabiha Gokgiil

Bayazid Dr. Hiisamettin Kural Halid Bayrak Ihsan Tav

BUecik Dr. Gl. Besim Omer Akalin Ibrahim Qolak Salih Bozok

Bolu Cemal Hiisnii Taray Dr. Emin Cemal Suda Hasan Cemil Qambel Mitat Dagdemir

Burdur Halid Onaran tbrahim Necmi Dilmen Mustafa §eref Ozkan

Bursa Asaf Doras Atif Akgiig Dr. Galib Kahraman

I Dr. Refik Giiran

edenler] Dr. Sadi Konuk Esad Sagay Fatin Giivendiren Mustafa Fehmi Ger-qeker Refet Canitez Sadettin Ferid Talay §ekibe Insel

Qanakkale Dr. Mustafa Bengisu Hilmi Ergeneli $ukru Yasin Ziya Gevher Etili

Qankirt Fazil "Orkiin Hatice Ozgener Mustafa Abdiilhalik Renda Mustafa Onsay Ziya Esen

Qoruh Akif Akyuz Ali Zirh Asim Us Atif Tiizun Fuad Bulca Hasan Cavid Ihsan Kurtkan Ilyas Sami Mu?

Qorum Ali Riza Ozeng Dr. Mustafa Cantekin Eyub Sabri Akgol Ismail Kemal Alpsar Miinir Qagil Nabi Riza Yildrrim

Denizli Dr. Hamdi Berkman Dr. Kazim Samanli Emin Asian Tokad Haydar Rustii Oktem Mazhar Miifid Kansu Necib Ali KiiQiika Yusuf Baskaya

Diyarbekir Dr. Ibrahim Tali On-goren Gl. Kazim Seviiktekin Huriye Oniz Riistii Bekit Zeki Mesud Alsan Zulfii Tigrel

Edirne Dr. Fatma Memik Faik Kaltakkiran

Elaziz Ahmed Saffet Ohkay Fuad Agrali Fuad Ziya Qiyiltepe

Erzincan Abdulhak Firat Aziz Samih liter Hikmet I§ik Saffet Ankan

Erzurum Aziz Akyiirek Dr. Ahmed Fikri Tuzer Dr. Saim Ali Dilemre Fuad Sirmen Gl. Pertev Demirhan Gl. Zeki Soydemir Nafi Atuf Kansu

— 87 —

Nafiz Dumlu Nakiye Elgiin §ukru Rogak

EsJci§ehir Ahmed Ozdemir Istamat Ozdamar Osman Ism Yusuf Ziya Ozer

Qazi Anteb Ali KIIIQ

Bekir Kaleli Gl. Ali Hikmet Ayer-dem Memed $ahin Omer Asmi Aksoy Remzi Giires

Giresun Gl. Ihsan Sokmen Hakki Tank Us tsmail Sabuncu Muzaffer Kili§ Miinir Akkaya

€fumu§ane Ali §evket Ondersev Durak Sakarya Edib 'Servet Tor Hasan Fehmi Atae, §evket Erdogan

Igel Emin Inankur Ferid Celal Giiven Fikri Mutlu Hakla Saydam Hamdi (Dngun

Istanbul Ahmed Hamdi Deniz-men Ali Barlas Ali Rana Tarhan Atif Baymdrr Dr. Neset Omer Irdelp Dr. Refik Saydam Dr. Tugamiral Hakki §inasi Erel Fakihe Oymen Gl. Refet Bele Hamdi Giirsoy Hayrullah Ergin Sadettin Uraz Salah Cimcoz

1 : 11 29-1 §ukru Ali Ogel Ziya Karamursal

Izmir Benal Ariman Celal Bayar Dr. Tevfik Riistii Aras Gl. Kazim Inang Halil Mente$e Hamdi Aksoy Hasan Ali Yiicel Kamil Dursun Rahmi Koken Sadettin Epikmen §iikru Saracoglu

Isparta Hiisnu Ozdamar Ibrahim Demiralay Kemal tfrial Miikerrem "Onsal

Ears Baha Ongoren Esad Ozoguz Fuad Kopriilu Gl. Muhittin Akyuz Hiisrev Kizildogan Memed Nazif Sirel Omer Kiintay

Kastamonu Dr. §ukru §enozan Dr. Tevfik Asian Nuri Tamac, Sitki §erif Eken §erif Ilden Tahsin Coskan Veled tzbudak

Kayseri Ahmed Hamdi Kalag Faik Baysal Ferruh Giipgiip Hasan Ferid Perker Nahid Kerven Resid Ozsoy Salih Turgay

Kirhlareli Dr. Fuad Umay §evket Odul Ziihtu Alan

Ktr§ehir Ali Riza Esen Hazrm Borekgi

,1937 0 : 1 Memed Seyfeli

Kocaeli Ali Dikmen Hasan Hayri Tan Ibrahim Diblan Ibrahim Sureyya Yigit Kemalettin Olpak Ragib Akca 0. Gl. Ali Said Akbay-tugan Salah Yargi

Konya Ahmed Hamdi Dikmen Ali Muzaffer Gokcr Ali Riza Tiirel Bediz Morova Cemal Tekin Dr. Osman §evki Ulu-dag Gl. Ali Fuad Cebesoy Kazim Giirel Kazim Okay Mustafa Eken Mustafa Halid t}ner Mustafa Ulusan Nairn Hazim Onat Ressam f*>evket Dag Tevfik Fikret Silay

Kiitahya Besim Atalay Dr. §akir Ahmed Ediz Muhlis Erkmen Nasid Ulug Omer Dine, Vedid Uzgoren

Malatya Muttalib Oker Dr. Hilmi Oytag Emrullah Barkm Gl. Osman Koptagel tsmet tnonu Mahmud Nedim Zabci Mihri Pektas. Vasif C m a 7

Manisa Dr. Saim Uzel Hikmet Bayur Kani Akeken Kazim Nami Dura Kenan Orer

88 —

Osman Ergin Refik Ince Tahir Hitit * Turgud Turkoglu Ya§ar Ozey

Mara§ Alaettin Tiricloglu Hasan Re§id Tankud Kemal Kusun Memed Erten

Mardin Abdiirrezzak §atana Dr. Riza Levent Edib Ergin [Tilmi Qoruk ti-fan Ferid Alpaya Osman Dinger Riza Ertcn

Mugla Dr. Hiiseyin Avni Er-can Husnii Kitabci Nuri Tuna §ukru Kaya

Mu§ §evki Qiloglu §iikru Ataman

Nigde Ahmed Vefik Ulugay Cavid Oral Dr. Abravaya Dr. Rasim Ferid Talay Faik Soylu Halid Mengi Kamil Irdelp

Ordu Ahmed Ihsan Tokgoz Ali Canib Yontem Dr. Ziya Naki Yal-tirim Hamdi Yalman Ismail Qama§ Muhittin Baha Pars Selim Sirn Tarean

Samsun Ali Tunali Dr. Asim Sirel Etem Tuneel Meliha Ula§ Memed Ali Yuruker

Memed Giine§dogdu Ru§eni Barkin Zuhtii Durukan

Seyhan Ali Miinif Yegena Damar Arikoglu Esma Nayman Gl. Naci Eldeniz Hilmi Uran Ibrahim Mete Omer Biger Tevfik Tarman

Siird Ismail Miigtak Mayakon Memet Ali Kurtoglu $evki Siisoy

Sinob Cevdet Kerim Ineedayi Dr. Galib Ustun

Ankara Aka Gimdiiz Falih Rifki Atay Kamal Atattirk (R. C.) Rasim Aktar

Antalya Celal Mengiliborti Rasih Kaplan (Izinli) Tayfur Sokmen Tttrkan Ors

Bolu Cevad Abbas Giirer Ismail Hakki Uzmay §iikru Gulez

Qanakkale Ahmed Cevad Emre

Qorum Ismet Eker

Denizli Gl. Sefik Tursan (Izinli)

I : 11 29-11 Hulusi OruQoglu Hiisamettin Okan Yusuf Kemal Tengir-senk

Sivas Ismail Memed Ugur Mitat §ukrii Bleda Rasim Bagara Sabiha Gorkey §emsettin Giinaltay Vasfi Ra§id Sevig Ziya Basara

Tekirdag Cemil Uybadin Faik Oztrak Rahmi Apak

Tokad Galib Pekel Gl. Sitki tike

1937 C : 1 Hiirrem Ergun Hiisnii Konay Resai Erigken Siireyya Tevfik Genca

Trabzon Dani§ Eyiboglu Halil Nihad Boztepe Hamdi tllkiimen Hasan Saka Mitat Aydin Raif Karadeniz Seniha Hizal S i m Day Siileyman Sirn Gedik

Urfa Behcet Giinay Fuad Gokbudak Gl. Ahmed Yazgan Muhittin Dincsoy Refet Ulgen

[Reye i§tirak etmeyeriler]

Diyarbekir Refik Bilge (Izinli) •

Edirne Mecdi Boysan (Izinli) §eref Aykut

Eldziz Fazil Ahmed Aykac, (Izinli) Tahsin Berk (Izinli)

Eski§chir Emin Sazak

Gazi Anteb Numan Menemencioglu

Giresun Sadri Maksudi Arsal Talat Onay

Istanbul Halil Etem Eldem Yasar Yazici

Izmir Hiisnii Qakir (Izinli)

Mahmud Esad Bozkurd Kastamonu

Ibrahim Grantay Sami Erkman

Kayseri Veli Yasm (Izinli)

Kir§ehir Lutfi Mufid Ozdes

Kutdhya Hiiseyin Rahmi Giir-pinar Memed Somer Receb Peker

Malatya Osman Taner

Manisa Sabri Toprak (Izinli)

Mara§ Nuri Ural (Izinli)

Mugla Yunus Nadi

Van Hakki Ungan Ibrahim Arvas Miinib Boya

Tozgad Celal Arat Ekrem Pekel Emin Draman Omer Evci Sirn IQOZ

Sungur

Zonguldak Esad Qakmakkaya Halil Turkmen Hasan Karabaeak Raif Dine, Ragib Ozdemiroglu Receb Zuhtii Soyak Rifat Vardar Necati Giineri

Mu§ Hakki Kiligoglu Naki Yiieekok (Izinli)

Siird Hulki Aydin

Sivas Gl. Akif Oztekin Er-demgil Necmettin Sadak Remzi Qiner

Tekirdag §akir Kesebir (Bakan) Yahya Kemal Beyatli

Tokad Nazim Poroy

Urfa Ali Saib Ursavas (Izinli) Memed Emin Yurdakul (Izinli)

f

-t. B. M. U. Mathm*

. Sayisi: 9 Askeri memurlar kanununun 6 nei maddesinin fdegi§tirii-

mesine dair kanun layihasi ve Mill? mudafaa encumeni mazbatasi (I 882)

i7. £. Basvekalei 5 -VI-1937

Kararlar Miidurliigti Sctyi i 6/1997

Btiyiik Millet Meclisi Yiiksek Reisligin£

1455 numarali askeri memurlar kanun u:um 6 nci maddesinin tadili hakkinda Milli MVlafaa vt>-killigince hazirlanan ve tera Vekilleri He.vetinee 1-VI-1937 tarihinde Yiiksek Meclise ar/.i karar-la§tirilan kanun layihasi esbabi mueibesile birlikte sunulm§tur.

Ba§vekil

t. tnonii

Esbabi mucibe

1455 numarali kanunun 6 nci maddesinde (Yiiksek tahsil gormeyen askeri memurlar iiguneii si-niftan yukari geQemezler) denilmekle nktii'a ediimigtir.

tlguncii sinif memurluk baremin yedinci derecesidir. Bu madde lise tahsilini ikmalden sonra ayri bir tahsil ile ihtiyat subayi olmu§ ve aynea bir meslek tahsili de gorerek askeri memur nas-bedilmi§ olanlara ve yine lise tahsilini ikmal ederek ve ihtiyat subayi olarak bir yiiksek mektebin tahsil miiddetinden fazla miiddetle yabanci nienileketlerde teknikum tahsilini ikmal ederek fen memuru unvanini ihraz edenlere de §amil bulunmaktadir.

Tahsil itibarile askeri memurlar arasindaki farki nazan itibare almak ve tahsil derecelerini kiy-metlendirerek ordu kadrolarinin muhtac, oldugu fen ve sanat ve ihtisas erbabim ve bilhassa askeri liseleri ikmalden ve bir miiddet fabrika staji gordiikten sonra 1976 numarali kanun mucibinee ya­banci memleket teknikumlarmda askeri fabrikalarimiz ic,in yeti§tirileeek fen memurlarniT tedarik ve tegvik edebilmek maksadile bu kanun layihasi tanzim edilmigtir.

Milli Mudafaa encumeni mazbatasi

T. B. M. M. M. M. encumeni 25- XI -1937

Karar No. 1 Esas No. 1/882

Yiiksek Ba§kanliga

1455 numarali askeri memurlar kanununun 6 nci maddesinin tadili hakkinda Milli Mudafaa vekilligince hazirlanan ve Icra Vekilleri Heye-tince 1 - VI -1937 tarihinde Yiiksek Meclise arzi kararlagtirilan kanun layihasi esbabi mueibesile

birlikte sunulduguna dair olup efrcmnenimize havale edilen Ba§vekaletin 6/1997 sayili ve 5 haziran 1937 tarihli tezkeresi ve ili§ik kanun la­yihasi esbabi mucibesi Milli Mudafaa Siyasi miis-te§an hazrr oldugu halde okundu ve goriiguldu:

Ytiksejs tahsil gormiyeti ve fakat lise tahsili-ni bitirdikten sonra ayri bir tahsil ile yedek su-bay olmu§ veya aynca bir meslek tahsili rde go-rerek-a^feri memur olmu§ veyaljud lise ;tahsil|iv den sonra yabanci memleketlerde fen memuru unvamnr kazanmig olanlar ve ihtisas erbabi bu-lunanlarm birinei ve ikinci siniflara kadar ter-fi ettirilerek bu gibilerin te§vik edilmeleri hak-kmdaki esbabi mucibe yerinde gorulerek kanun layihasi aynen kabul edilmi§tir. Yiiksek Ba§kan-liga sunulur. M. M. E ; Reisi M, M. Ka.

Diyarbekir Erzurum Samsun

K. Seviiktekin §. Kogak E. Barkm

Balikesir

C. Esener

Erzurum

A> Akyiirek Kars

H. Kizildogan Manisa

K. N.Duru Urfa

Ahmed Yazgan

Bilecik

Hacim (Jarikli

Istanbul

Dr. H, £, Erel Sinob

(7* K. Incedayi Tekirdag

B. Apak Yozgad

C. Arat Kir§ehir

M. Ozde§

H t l K t M E T l N TEKLlF l

1455 numarali askeri memurlar kanununun 6 nci maddesinin tadiline dair kanun layihasi

MADDE 1 — 1455 numarali kanunun altin-oi maddesi asagida yazili oldugu iizere tadil edilmi§tir;

(Yiiksek tahsil gormeyen askeri memurlar iicimcu smiftan yuan gecemezler. Ancak bun-lardan lise tahsili gormiif olanlar veya orta mekteb mezunu olubda aynca bir meslek mek-tebinde tahsil edenler veya bu derece tahsili haiz olmadiklan halde talimati mueibince mii-tehassis olduklan tesbit edilenler ikinci smif memurluga da terfi edebilirler. Lise mezunu olubda yabarnci memleketlerde teknikum tah-silini ikmal ederek fen memuru unvanmi ih-raz edenler birinei sinzf memurluga terfi ede­bilirler.

MADDE 2 — Bu kanun ne§ri tarihinden mu-teberdir.

MADDE 3 — Bu kanunun hukmunu icraya

Milt Mudafaa vekili memurdnr.

1-VI-1937

B§. V. / . Inonu

Da. V. £>. Kaya

Mf. V. 8. Ankan

S. 1. M. V. Dr. R. Saydam

Ad. V. $. Saracoglu

Ha. V. V. §. Saracoglu

Na. V. A. Qetinkaya

Q. 1. V. Rana Tarhan

M. M. V. K, Ozalp

Mai. V. F. Agrah

Ik. V. 0. Bayar

Zr. V. Muhlis Erkmen

(S. Sayisi : 9 )

S. Sayisi: 13 Izmir mebusu Celal Bayar ve 152 arkada§m»n, teskilati esasiye kanununun 44,47,48,49,50 ve 61 nci maddelerinin degi§tirilmesi hakkinda kanun teklifi ve Teskilati esasiye

encumeni mazbatasi (2 59)

24 - XI - 1937 Bttyiik Millet Meclisi Yiiksek Ba§kanligma

Gtegen igtima yili icinde Teskilati esasiye kanununun bazi maddelerinin degistirilmesine dair Bii-yuk Meclisce kabul buyurularak nesredilen 3115 sayili kanunla Devlet teskilati arasinda siyasi mustiefarliklar ihdas edildiginden bu miistesarlann tayini tarzi ve vazife ve mesuliyetlerinin tesbiti ve salahiyetlerinin esasi ve vazifelerinden dusmeleri usul ve sekli ve Divani Alide muhakeme edile-ceklerine dair olan esas biildimler Teskilati esasiye kanumimm 44, 47, 49, 50 ve 61 nci maddelerine ilave olunmus ve mustes&rliklarm vazifelerine miiteallik miiteferri ahkam da 3117 sayili kanunun ikinci kigminda itasrih kilmmisti.

Siyasi miistesarliklarm bu kanunlar tatbik mevkiine gectikten sonra filiyat, bu teskilattan beklenen faydanm husul bulmadigi neticesini gostermistir.

Vekillerin yiiksek mesuliyetlerinde kendilerine yardimci olaeagi ve bu suretle vekillerin yukiinu ve mesuliyetlerini tahfif etmek yolundaki miilahaza siyasi miistesarlrklarin ihdasmin kuwetli bir sebefci olarak diisuniilmusse de salahiyet sahibi olan vekillerin kuwet ve kudretlerinin kendi sahis-lanna munhasir olmasi lazrmgelib diger zevatm bu kudret ve salahiyete istiraki vekillerin otoritelerini tenkis edecek mahiyet arzedecegi gibi bir vekalette vekil ile siyasi miistesiar arasinda her zaman noktai nazar farkmin dogurabilecegi bir ihtilaf hali de Hiikumeti zafa diigar edebilir.

MJiistesarlik mutehassis bir memuriyet oldugundan Biiyiik Millet Meelisi azasi arasindan secjleeek siyasi miistesarlarin da ihtisas ve kabiliyetlerinden ileride istifade edebilmek i§in idari ve ierai vazifelerde once miistesar olarak bulundurulmalarinm faydali olaeagi hakkindaki miilahaza da bunlann (jalisacaklari vekaletlerde pek tabii olarak vekilin emri altinda bulunacaklarindan bu hal enerjileri iizerine miiessir olarak ati ican hizmet edebileoeklerden umulan faydanm fevt olmasi ih-tinialini kuwetli olarak meydana cjkarmistir.

Kanunun tatbikmdan sonra bu vazifeye alinan ibilgi ve kudret itibarile giizide vasiflari haiz ar-kadaslarm sekiz ay icjmde gordukleri teeriibe ile bilfiil edindikleri kanaat sonuncunda siyasi miis­tesarlrklarin ihdasmda derpis edilen faydalann husul bulmadigi neticesine varmislar ve kaffesi va­zifelerinden aflerini dileyerek bu kanaatlerini izbar eylemislerdir.

Bu teskilatin tatbik edildigi memleketlerde dahi teskilat aleyhinde ileri siiriilen nazari ehemmiyete almaga deger mahzurlar derpis edilen faydalann istibsal edilmedigini gostermektedir.

$u hale <gore Devliet teskilatmda zaaf husule getiren bu teskilatin liizumsuzlugu bir prensib olarak tahakkuk etmis ve bu sebeble miistesarhk teskilatinm ilgasi yerinde olaeagi mlitalea edilmekte bu-lunmustur.

Teskilati esasiye kanununun 48 nci maddesinde (Vekaletlerin adedi kanunla tayin olunur) den-mektedir. Halbuki, Devlet islerinin inkisiafma ve islerin liizumsuz yere pargalamayaeak surette vekaletlere ayrilmasi zaruri bulunduguna gore liizum ve ihtiyac, goz oniinde tutularak vekillikler adedinin artmasi veya mevcuttan birinin ilgasi her vakit yapilabilecek bir is oldugundan aded kaydi-nin ana kanunda yer tutmasinm muvafik olmayacagi asikar bulunmakla 48 nci madde teklif layi-hasinda yazili oldugu gibi vekaletlerin teskili suretinin mahsus kanuna tabi bulumasi seklinde de-gi^tirilmi§tir.

2 — Siyasi miistesarlardan ibahis bulunan Teskilati esasiye kanununun 44, 47, 49, 50 ve 61 nci mad-

delerinde yazili fikralann kaldrrilmasi ve 48 nci maddenin de izah edilen sdbebe gore degistirilmesine dair tanzim edilen bu kanun teklifinin Teskilati esasiye kanununun 102 nci maddesi mueibince mii-zakere ve kalbuliinii Yiiksek Meclisin tasvibine arzeyleriz.

23-XI-1937

Bursa Dr. Refik Guran

Aydin Dr. H. Alatas

Izmir Izmir Mugla Gazi Anteb Celdl Bayar Silkrii Saracoglu Qiikru Kaya A. H. Ayerdem

Kocaeli tstanbul Salah Yurgi Salah Cimcoz

Manisa Refik Ince

Kiitahya Diyarbekir Yozgad Dr. S. A. Ediz Dr. t. Tali Ongoren Sungur

Afyon Karahisar Zonguldak A. Qetinkaya Necati Giineri

Kir§ehir A. R. Esen

Kocaeli Ali Dikmen

Trabzon Sim Day

Eski§ehir Ziya Ozer

Gazi Anteb M. $ahin

Giimu§ane §evket Erdogan

Qanakkale Hilmi Ergeneli

Zonguldak

Malatya Mihri Pektas

Erzurum Fuad Sirmen

Mardin A. § at ana

Konya Nairn Onat

Zonguldak Rifat Vardar

Eski§ehir Ozdamar

Yozgad Qanakkale Erzurum Erzurum Omer Evci Silkrii Yasm Zeki Soydemir Nafi Kansu

Kastamonu Isparta Antalya Afyon Karahisar Sami Erkman Mukerrem Unsal Dr. Cemal Tunca Haydar Qergel

Izmir Manisa tgel Kamil Dursun Yasar Ozey Fikri Mutlu

Burdur H. Onaran

Manisa Yasar Ozey

Kayseri Samsun Giresun Faik Bay sal Memed Giinesdogdu H.Tank Us

Afyon Karahisar Aydin Trabzon Izzet Akosman Adnan Mender es Mitat Ay dm

Qankin Ziya Esen

Giresun T. Onay

.„. -Denizli M. M. Kansu

Trabzon D. Eyiboglu

Zonguldalc Raif Ding

Elazig F. Z. giyiltepe

Mardin Samsun Balikesir Maras, Edib Ergin Zuhtu Durukan Hayrettin Karan K. Kusun

Qorum Kiitahya Sinob R. Ozdemiroglu 1. Kemal Alpsar Nasid Ulug Y. K. Tengirsenk

Nigde Sivas Elazig Malatya Dr. R. F. Talay V. Rasid Sevig F. Agrah M. Qker

Kars Bursa Balikesir Ordu Baha Ongoren Dr. S. Konuk Dr. H. V. Somyilrek A. t. Tokgbz

Manisa Malatya Istanbul Tokad Kenan Orer Dr. H. Oytag Dr. N. 0. Irdelp 01. S. tfke

lyel Mnisa Bolu Ankara Dr. E. Cemal Suda M. Okmen

Mus H. Kilicoglu

Manisa Osman Ergin

Samsun Meliha JJlas

Balikesir Hacim Qarikli

Zonguldak H. Karabacak

Trabzon Seniha Hxzal

Hamdi Ongun K. Nami Duru

G,'\".i Anteb Izmir A. Kiliq H. Qakir

Seyhan Sivas D. Ankoglu §. Gilnaltay

Bursa Antalya S. F. Talay T. Arican

Samsun Ali Tunah

Izmir / / . Aksoy

Erzurum Dr. A. F. Tuzer

Ankara E. Demirel

Konya A. R. Tiirel

Van Miinib Boya

Izmir S. Epikmen

Bursa Atif Akgiig

Tekirdag Faik Oztrak

Konya Kazim Okay

Bursa. F. Giivendiren

Konya T. F. Silay

Kocaeli Ibrahim Diblan

Izmir Rahmi Kbken

Bilecik Dr. B. 0. Akahn

Aamasya E. Vras

Manisa Dr. S. Uzel

Qankin Mustafa Onsay

Erzincan A. Fir at

Erzurum N. Elgiln

Kayseri Re§id Ozsoy

( S. Sayisi : 13 )

— 3 — Giresun

/. Sokmen

Kirs, eh ir \Iufid Ozdes

Giimu^ane $. Ondersev

Siird $. Silsoy

Mardin Ililmi Coruk

Siird M. Mayakon

Mardin Riza Erten

Nigde Ahmed V. TJlucay

Erzurum Aziz Akyilrek

Istanbul Ya§ar Yazici

Tokad Hilrrem Ergun

Kastamonu Nuri Tamac

Sinob 77. Orucoglu

Ordu M. B. Pars

Nigde Hal id Mengi

Kastamonu Dr. T. Asian

Erzincan A. Samih titer

Urfa F. Gokbudak

Konya M. Halid finer

Isparta 77. Ozdamar

Denizli N. A. Kiiqiika

Diyarbakir Seyhan Z. Mesud Alsan All Milnif Yvgena

Malatya Emrullah Barkan

Antalya Nil-man Aksoy

Mardin Dr. Ihza Lev end

Kastamonu ISerif llden

Istanbul Hamdi Giirsoy

Diyarbakir Zi'dfii Tigrel

Istanbul 77. Etem Eldem

Kastamonu S. Serif Eken

Kayseri H. F. Perker

Tokad S. Genoa

Yozgad E. Draman

Kastamonu Veled Izbudak

Seyhan Gazi Anteb Naci Eldeniz N. Menemencioglu

Istanbul Dr. H. S. Erel

Aydin N. Topcoglu

Coruh At if Tilziln

Samsun M. A. Yilrilker

Coram N. R. Yildirim

Kiitahya Omer Ding

Samsun Etem Tuncel

Tokad R. Eri§ken

Teskilati esasiye enciimeni mazbatasi

T. B. M. M. Teskilati esasiye encumeni

Esas No. 2/59 Karar No. 2

26 - XII - 193?

Biiyiik Millet Meelisi Yiiksek Baskanligma

Teskilati esasiye kanununun 44, 47, 48, 49, 50 ve 61 nci maddelerinin degistirilmesi hakkm-da Izmir mebusu Celal Bayar ve arkadaslari ta-rafindan yapilan teklifi kanuni enciimenimize ha-vale edilmis ve teklifi vaki mezkur kanunun 102 nci maddesinin 2 nci fikrasi mueibince nisabi ekseriyeti haiz bulundugu anlasilmis olmakla okundu ve goriisiildii.

Icra Vekilleri Heyetini teskil eden zevatm bir dereceye kadar yiikiinii tahfif ve Uevlet isle-rinin genislemesi karsisinda vekaletler muamela-tmin daha ziyade siirat ve suhuletle yiiriiyobil-mesini temin igin siyasi mnistesarlik teskilatiinn viicude getirilmesi ve ileride ihtisas ve kabiliyet-lerinden istifade edilebilmek igin idari ve ierai vazifelerden once imistesar olarak bulundurmala-rinin faydali olacagi miilahazasile siyasi miiste-sarlarin Biiyiik Millet Meelisi azasi meyanindan segilmesi muvafik ve hatta liizumlu goriilerek teskilatin hututu esasiyesi bu veghile ana ka-

nunumuzda yer almisti. Halbuki, Siyasi mustesarlik teskilati tatbik

sahasma intikalinden sonra beklenen fay damn husul bulmadigi neticesini gostermistir.

Ezciimle kuvvet ve kudretlerinin kendi sa-hislarma munhasir olmasi lazimgelen salahiyet sahibi olub mesuliyet tekabbiil etimis bulunan ve-killerin bu kudret ve salahiyetlerinin baskalan-nin istiraki otoritelerini tenkis edecek mahiyet arzetmis olmakla beraber vekil ile siyasi miiste­sar arasinda dogacak noktai nazar ihtilafinin Hukumeti zat'a ducar edebileeegi yolundaki mii-talea da varid bulunmaktadir.

Bundan baska Biiyiik Millet Meelisi azasm-dan bulunan siyasi mustesarlarin pek tabii olarak Vekillerin emri altinda calismalan enerjileri iize-rinde miiessir olarak ati igin hizmetlerinden umu-lan muhassenatin fevt olmasi ihtimaliiii de kuv-vetli olarak meydana cikardigi cihetle id are ma-kanizmasi igin derpis edilen fevaidin istihsalin-

( S. Sayisi : 13 )

— 4 — den kati nazar Devlet idaresinde zaaf husule ge-tireeek olan bu teskilatm liizumsuzlugu bir pren-sip olara'k tahakkuk etmis ve biitiin hiisnuniyet-le kurulan siyasi mtistesarlik teskilatinin ilgasi liakkindaki teklifi kanuni bu itibarla yerinde ve gerekli Ibulunmustur.

Devlet islerinin inkisafma ve islerin liizum-suz yere parc,alanmiyacak surette vekaletlere ay-rilmasi zaruri bulunduguna gore kati liizum ve ihtiyac, goz oniinde tutularak vekillikler adedinin artmasi veya mevcuddan birinin ilgasi her vakit yapilaibilecek bir is oldugundan aded kaydinin ana kanunumuzda yer tutmasinm muvafik ola-miyacagi yolundaki teklif de encumeniniizde mu-

IZMlR MEBUSU C E L A L BAYAR VE 152 ARKADA§ININ TEKLlF l

Te§kildh esasiye kanununun bazi maddelerinin degistirilmesine dair kanun teklifi

BlRlNCi MADDE — Teskilati esasiye kanu­nunun 44 ncii maddesi asagida yazili surette degistirilmistir:

Basvekil, Reisiciimhur canibinden ve Meclis azasi meyanmdan tayin olunur.

Sair vekiller Basvekil tarafmdan Meclis aza-si arasmdan intihab olunarak heyeti umumiyesi Reisieumhurun tasdikile Meclise arzolunur.

Meclis miictemi degilse arz keyfiyeti Mecli-sin igtimama talik olunur.

Hiikumet hatti hareket ve siyasi noktai na-zarmi azami bir hafta zarfmda Meclise bildirir ve itiraad taleb eder.

iKtNCl MADDE — Teskilati esasiye kanu­nunun 47 nci maddesi asagida yazili surette de-gistirilmistir:

Vekillerin vazife ve mesuliyetleri mahsus kanunla tayin olunur.

tfgtJTICtJ MADDE — Teskilati esasiye ka­nununun 48 nci maddesi asagida yazili surette degistirilmistir:

Vekaletlerin teskili sureti mahsus kanuna ta-bidir.

vafik gorulmtiis, olraakla teskilati esasiye kanu­nunun yukarida numaralari yazilan alti madde-sinin tadiline aid tanzim olunan kanun layihasi Umumi heyette miistaceliyetle miizakere edilmek iizere- Yiiksek Baskanliga sunulur. Tes. Es. E. Reisi M. M. Katib

Sivas Manisa Tokad $emsettin Gunaltay K. Orer B. Erisken Kastamonu Aydin Kirklareli

T. Asian Tdhsin San Dr. Fuad Umfty Qoruh Malatya Istanbul

F. Bulca tsmet Inonii Dr. R. Saydam Kiitahya Seyhan Eskisehir

Muhlis Erkmen Mi Miinif Yegena Ziya Ozer

TE§KtLATI ESASIYE ENCtMENlNlN DE-&I§TlRt§I

Teskilati esasiye kanununun bazi maddelerinin degistirilmesine dair kanun teklifi

MADDE 1 — Aynen kabul edilmistir.

MADDE 2 — Aynen kabul edilmistir.

MADDE 3 — Teskilati esasiye kanununun 48 nci maddesi asagida yazili surette degistiril­mistir:

Vekaletlerin teskili tarzi, mahsus kanuna ta-bidir.

( S. Sayisi : 13 )

S. Sayisi: 14 Izmir mebusu Celal Bayar ve 18 arkada§imn Devlet daire-lerinin vekaletlere tefriki ve siyasi muste§arlann vazifeleri hakkindaki kanunun tadiline dair kanun teklifi ve Te§kilati

esasiye encumeni mazbatasi (2/60)

T. B. M. M. Yiiksek Ba^kanligma

Devlet dairelerinin vekaletlere ayrilmasi hakkmda 8 - II - 1937 tarih ve 3117 sayili kanunun (vekaletler : kabine) baslikli ve iki maddeden ibaret birinci kisminm degistirilmesi ve siyasi

muste§arlardan bahis bulunan ikinci kismmm ilgasi hakkmda tanzim, edilen kanun teklifinin mucib

A - Te^kilati esasiye kanununun 48 nci maddesi hukmiine gore Devlet dairelerinin vekaletlere aynlmasi hakkmda i§lerin inki§afma ve isleri liizumsuz yere pargalamryacak surette biri Ba§-vekalet olmak iizere adetle mukayyet olmaksizm liizum ve ihtiyag goz oniinde tutularak vekalet­lere ayrilmasmin Basvekilin teklifi ve Ciimhur Reisinin tasdikile olacagma dair adi ge<jen 3117 sa­yili kanunun iki maddesi yerine bir madde ile hukiim konmasi

B - Kanunun ucunciiden 9 ncu maddeye kadar olan siyasi miistesarlara aid hukumlerinin de bu miistesarliklarm ilgasi dolayisile kaldirilmasi hakkmda bir madde yazilmasi, Teskilati esasiye kanu­nunun degistirilen hukiimlerine uygun olmak zaruretinden ibarettir.

Iliijik olarak sunulan kanun teklifi layihasmin Biiyiik Meclisin kabul ve tasvibine arzeyleriz. 23 - XI - 1937

Izmir C. Bayar Tekirdag

#. Kesebir Nigde Faik

Seyhan

Izmir Izmir Dr. T. R. Aras $. Saracoglu

Trabzon H. Saka Kocaeli

Salah Yargi

Mi Munif Yegena

Gazi Anteb Gl. A. H. Ayerdem

Trabzon R. Karadeniz

Elaziz F. Agrah

Antalya Dr. C. Tunca

Tokad R. Erisken

Afyon K. A. Qetinkaya

Urfa M\. Dincsoy

Kutahya M. Erkmen

Aydm Dr. H. Alata$

Burdur M. §. Ozkan

Manisa Refik Ince

T. B. M. M. Te§kilati Es. Encumeni

Esas No. 2/60 Karar No. 3

Teskilati esasiye enciimeni mazbatasi

26 - XI - 1937

Biiyiik Millet Meclisi Yiiksek Bas/kanligma

Devlet dairelerinin vekaletlere tefriki ve si­yasi muste^arlann vazifeleri hakkmda halen meri 8 - II - 1937 tarih ve 3117 sayili kanunun (Vekaletler, Kabine) baslikli ve iki maddeden Ibaret birinci kismmm degistirilmesi ve siyasi

moistesarlarm vazifelerinden bahis ikinci kismi-nin ilgasi hakkmda Izmir mebusu Celal Bayar ve arkadas/larmm teklifi kanunisi encumenimi-ze havale edilmekle okundu ve gorusiildii.

-Teskilati esasiye kanununun tadil edilen 48

— 2 nci maddesi vekaletlerin teskili tarzi, mahsus kanuna tabi olacagmi amir bulunmasma naza-ran Icra Vekilleri heyetinin kag vekiiden terek-kub edecegi ve Devlet dairelerinin Devlet isle-rinin inkisafma gore ve isleri luzumsuz yere pargalamryacak surette biri Basvekalet olmak iizere adedle mukayyed olmaksizm ihtiyag ve liizum goz oniinde tutularak vekaletlere ayril-masmin Basvekilin teklifi ve Beisieumhurun tasdikile tekemmiil etmis bulunacagi hakkinda 3117 sayili kanunun adi gegen birinci kisminm bir madde olarak degistirilmesine ve teskilati esasiye kanununun siyasi miistesarliklara taal-luk eden 44, 47, 49, 50 ve 61 nci maddelerine uygun olarak mezkiir kanunun iigten dokuza

IZMIR MEBUSU CELAL BAYAR VE 18 ABKADA§ININ TEKLIFI

Devlet dairelerinin vekaletlere ayrilmasi hak­kinda kannu layihasi

MADDE 1 — 8 - II -1937 tarih ve 3117 nu-marali kanunun birinci maddesi a§agida yazili surette degi§tirilmi§tir:

Devlet daireleri; biri Ba§vekalet olmak iize­re Devlet i§lerinin inkigafina gore ve Devlet i§lerini luzumsuz yere pargalamiyacak surette Ba§vekilin teklifi ve Ciimhur Reisinin tasdikile vekaletlere ayrilir.

icra Vekilleri Heyetinin kag vekaletten te-rekkiib edecegi, Ba§vekilin teklifi ve Ciimhur Reisinin tasdikina iktiran eden kabine azaszna gore taayyiin eder.

MADDE 2 — 3117 numarali kanunun iki, iig, dort, be§, alti, yedi, sekiz ve dokuzuncu maddeleri ilga edilmistir.

MADDE 3 — Bu kanun negri tarihinden mu-teberdir.

MADDE 4 — Bu kanun hukiimlerini Bas­vekalet tatbika memurdur.

kadar olan yedi maddesinin kaldirilmasina dair kanun layihasi encumenimizce de muvafik go-rulmiis olmakla Umumi heyette miistaceliyetle miizakere edilmek iizere Yiiksek Baskanliga su-nulur.

Teskilati Es. En. Reisi M. M. Ka. Sivas Manisa Tokad

Semsettin Qunaltay K. Orer B. Eriksen

Kirklareli Malatya Aydin Br. F. Umay 1. Inonu Tahsin San

Eskisehir Istanbul Kutahya Ziya Ozer Dr. K. Saydam M. Erkmen

Qoruh Kastamonu Scyhan F. Bulca Dr. T. Asian A. M. Yegena

TESKILATI ESASlYE ENCtlMENlNiN I )E( l i§TiRi§ i

Devlet dairelerinin vekaletlere tayrilmasi hak­kinda kanun layihasi

MADDE 1 — 8 - II - 1937 tarih ve 3117 nu^ marali kanunun birinci maddesi asagrda yazili surette degistirilmistir :

Icra Vekilleri Heyetinin kag vekiiden terek-kiib edecegi, Basvekilin teklifi iizerine Ciimhur Reisinin tasdikile taayyiin eder.

Devlet daireleri, biri Basvekalet olmak iize­re, Devlet islerinin inkisafma gore ve Devlet islerini ltizums az yere pargalamayacak surette Basvekilin teklifi ve Ciimhur Reisinin tasdiki ile vekaletlere taksim olunur.

MADDE 2 — 3117 numarali kanunun 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, ve 9 ncu maddeleri ilga edilmistir.

MADDE 3 — Bu kanun nesri tarihinden muteberdir.

MADDE 4 — Bu kanun hukiimlerini Basve­kalet tatbika memurdur.

! • > » • > *

( S. Sayisi : 14 )