Tai Lieu BD Chuan KTKN CapTHPT

8/4/2019 Tai Lieu BD Chuan KTKN CapTHPT

1/157

TI LIU BI DNG GIO VIN

MN SINH HC

CP THPT

(Ti liu bi dng gio vin ct cn)

H Ni, thng 7/ 2010

B GIO DC V O TO

V GIO DC TRUNG HC CHNG TRNH PHT TRINGIO DC TRUNG HC

TI LIU TP HUN GIO VIN

THC HIN DY HC V KIM TRA NH GITHEO CHUN KIN THC, K NNG

CHNG TRNH GIO DC PH THNG


2/157

2


3/157


4/157

Li ni u

Hin nay ng v nh nc ta ang tin hnh i mi ton din v gio

dc cc cp hc trong c cp THPT nhm nng cao cht lng v hiu

qu o to. Cng cuc i mi ny lin quan n rt nhiu lnh vc nh imi chng trnh, i mi sch gio khoa, i mi thit b dy hc, i mi

phng php dy v hc, i mi quan nim v cch thc kim tra nh gi,

i mi c ch qun l vv... Tuy nhin, nhng i mi ny c em li hiu

qu hay khng ph thuc rt nhiu vo ngi gio vin, nhng ngi trc

tip th hin tinh thn i mi ni trn trong tng tit hc. V vy, sau khi

chng trnh v sch gio khoa mi bin son xong th cng vic bi

dng tp hun gio vin ging dy sch gio khoa mi theo chun KT-

KN ca B GD& T li tr thnh mt vn rt quan trng v cp bch.

p ng c cng vic bi dng gio vin, c s phn cng ca

B GD&T, lnh o V Gio dc Trung hc cng tp th cc tc gi tham

gia bin son Hng dn thc hin chun KT - KN trc tip bin son cun

ti liu tp hun ny nhm gip gio vin dy chng trnh v sch gio khoa

Sinh hc THPT hiu c nhng nh hng i mi trong chng trnh,

SGK, i mi v phng php dy v hc, i mi kim tra nh gi, lm th

no thc hin chng trnh v sch gio khoa theo chun KT - KN.Ti liu tp hun ny c mc ch h tr vic dy v hc trong cc kho

bi dng gio vin, trong bi dng tp trung cng nh trong vic t hc

nhm gip gio vin c kh nng thc hin chng trnh, SGK v phng

php dy hc mi mn sinh hc trng THPT theo yu cu i mi gio

dc THPT.

Mc d cc tc gi rt c gng bin son th hin tinh thn i mi

gio dc nhng vi nng lc c hn chc chn ti liu vn cn c nhngkhim khuyt. Cc tc gi rt mong nhn c s gp ca cc bn ng

nghip. Mi kin gp xin gi v theo a ch:

[email protected] hoc in thoi 0438684270

Xin trn trng cm n.

Cc tc gi

4
mailto:[email protected]:[email protected]


5/157

Danh mc cc ch vit tt

D: Dy (hot ng dy hc ca GV)

GD v T: Gio dc v o to

GDPT: Gio dc ph thng

GV: gio vin

H: Hc (hot ng hc tp ca HS)

HS: hc sinh

KTG: kim tra nh gi

KT - KN: kin thc k nng

NHD: ngi hng dn

NTG: ngi tham gia

SGK: sch gio khoa

THPT: trung hc ph thng

PPDH: phng php dy hc

5


6/157


7/157

3. Hot ng 3: Nghin cu SGK v ti liu tham kho son gio n

theo chun kin thc, k nng mn Sinh hc THPT

4. Hot ng 4: Hng dn thc hnh ngoi kha tham quan thin nhin

66

73III. T chc kim tra, nh gi theo chun kin thc, k nng 791. Hot ng 1: Thc trng cng tc KTG trong DHSH

2. Hot ng 2: Quan nim G theo chun KT - KN ca mn Sinh hc3. Hot ng 3: Hng dn KTG theo chun KT - KN mn Sinh hc

4. Hot ng 4: Thc hnh son KTG theo chun KT - KN

81

8593

96Phn th ba

Hng dn t chc tp hun ti cc a phng 991. Hot ng 1: Nghin cu mc tiu, ni dung, i tng, iu kin bi

dng

2. Hot ng 2: Xy dng k hoch chi tit t bi dng, tp3. Hot ng 3: Xc nh nhu cu, nh gi kt qu t bi dng thng

qua cc mu phiu thm d, kho st

4. Hot ng 4: nh gi kt qu lp hc bi dng GV

100

102105

110Ph lc

1. Cc mu biu, phiu s dng trong t tp hun

2. Cc ti liu, gio n, kim tra tham kho

2.1. Cc ti liu tham kho2.2. Cc gio n tham kho

2.3. Cc kim tra tham kho

3. Ti liu tham kho (nhm tc gi s dng trong qu trnh bin son

ti liu tp hun)

112

115

115123

143

157

7


8/157

NHNG VN CHUNG

8

Phn 1


9/157

Tm hiu v

Mc tiu tp hun

1. Mc ch:

Ti mun t c g qua vic dy kho hc ny?

Mc ch ca loi hnh gio dc ny l g?

Ti sao ti li mun cc hc vin ca ti tham gia kho hc ny?

2. Kt qu mong i:

Sau khi tp hun, hc vin s t c g

v kin thc?

v k nng?

v thi ?

- Sau khi hc xong chng trnh, hc vin t ra c nhiu loi cu hi p

dng vo trong cc tnh hung ging dy thc tin.

- Trong s cc mc tiu ny quan trng nht l nn a nhng g vo cu hi.

Mc k nng yu cu l t cc loi cu hi khc nhau v gi tr cui cng

(mc p dng) l thc hin cc k nng v kin thc ny trong cc tnhhung ging dy thc t theo chun KT - KN.

3. Phng tin nh gi:

Bng kho st GV (xem Bng 1 trang 112 Phn Ph lc)

Quan st s phm ca NHD

4. Ti liu v thit b dy hc cn thit:

- Cc phiu bi tp: Bi tp in t v tm ch

- Ti liu pht tay: p n phiu bi tp s 1- Thit b: Giy Ao. bt, ko, bng dnh 2 mt,.

9

Ni dung 1.1:Gii thiu CT v ti liu tp hun cho GV thc

hin dy hc, KTG theo chun KT - KNGii thiu CT v ti liu tp hun cho GV thc

hin dy hc, KTG theo chun KT - KN

1.1

Hot ng 1


10/157

5. Tin trnh dy hc:

Hot ng ca NHD Hot ng ca NTG Ghi ch

25' - Chia nhm, pht cho minhm mt phiu kho sts 1.

- Yu cu cc nhm cv tr li cu hi trong

phiu s 1.

- Gii thch r 3 cu hiphn mc ch.

- T chc cho i din ccnhm trnh by trc lp.Lng nghe v t cu hi.

- Thnh lp nhm, phncng nhim v cho tngthnh vin trong nhm;hon thnh bi tp theo yu cu caPhiu kho st s 1.

- i din mi nhmtr li trong cu hica phiu s 1.Cc nhm khc gp v b sung.Mt s NTG trnh by v d vnhng kh khn trong dy hc v

KTG mn Sinh hc THCS.

Yu cu NTGphn tch cctnh hungtrong cc cuhi phiukho st s 1.

Sn phm:Kt qu lm

phiu kho sts 1 v phiu

bi tp s 1 ca

cc nhm.10' - Tm tt kt qu tho

lun ca ton lp. Chabi tp

- Kt lun v cc mc tiuca t tp hun.

Lng nghe

v t cu hi (nu c).

NTG c thnu cc kvng hc tpca c nhnhay nhm

6. Tng kt v nh gi

- Tr li cc thc mc ca HV.

- nh gi kt qu lm vic ca HV v ca cc nhm.

Kt lun:

Mc tiu kho hc: Mc tiu ca kho hc gi gn cc chnh, nhng k nng v gi

tr cn t ti, v d:

1. Chn on c nhng kh khn trong dy hc Sinh hc THPT theo chun KT

- KN ca gio vin;2. Tin hnh hng dn gio vin tho g nhng kh khn ca h.

3. Rn luyn k nng vit, c, t duy ph phn, k nng phn tch, tng hp v

nh gi cc ti liu chuyn mn.

4. K nng gii quyt vn , k nng trnh by trc m ng.

5. K nng x l tnh hung trong hot ng.

...

p ng k vng hc tp ca hc vin:Ngay t u kho hc, hiu v p ng c mi quan tm v nguyn vng ca

10


11/157

hc vin l cc k quan trng. K vng ca hc vin th hin mc tiu ca h cng

vi thi m h s mang n lp hc. Thng thng k vng ca hc vin khc vi

mc tiu ca kho hc v vy nhim v u tin ca ging vin l cho cc hc vin

ni ln cc k vng ca mnh, sau iu chnh mc tiu ca kho hc cho ph hp,

c th y ging vin gii thch r nhng k vng no ca hc vin trng vi mc

tiu kho hc v ngc li. Nu b qua phn ny s d dn n tnh trng hc vin nn

lng.

11


12/157

Tm hiu v

Ni dung tp hun

1. Mc tiu: HV m t c cc ni dung tp hun gm:

- Gii thiu ni dung Chun kin thc, k nng mn hc.- Hng dn thc hin dy hc theo Chun kin thc, k nng ca mn hc qua

p dng cc k thut dy hc tch cc.

- Hng dn thc hin kim tra nh gi theo Chun kin thc, k nng.

- Hngdn t chc cng tc tp hun ti cc a phng.

- Ch ra c mi quan h gia cc ni dung tp hun.

2. Kt qu mong i:

- HV m t c cc ni dung tp hun.- Xy dng c s mi quan h gia cc ni dung tp hun.

3. Phng tin nh gi:

- S mi quan h gia cc ni dung tp hun.

- Bn trnh by ca mi nhm.

4. Phng tin thit b cn chun b:

- Ti liu Hng dn thc hin chun KT- KN mn Sinh hc cp THPT

- Bng ph hoc giy Trki, bng dnh hai mt. Bt d cc mu.- My chiu overhead hoc projecteur

5. Tin trnh thc hin:

Hot ng ca NHD Hot ng ca NTG

05

pht

Gii thiu hot ng tm hiu

ni dung tp hun. Yu cu

NTG pht biu mc tiu hot

ng 2.

- Theo di.

- Pht biu mc tiu hot ng 2.

20

pht

Yu cu NTG tm hiu mc

lc ca ti liu tp hun

ch ra nhng ni dung chnh,

tho lun vit bo co.

- Theo di (c th t cu hi nu cn).

- c mc lc ca ti liu tp hun ch

ra nhng ni dung chnh.

- Tho lun vit bo co

6. Tng kt v nh gi



12

Hot ng 2


13/157

HOT NG 3. Gii thiu ti liu tp hun

1. Mc tiu:- HV m t c mc lc ca ti liu.- Ch ra c cu trc ca ti liu tp hun.

2. Kt qu mong i:- HV nu ra c ni dung chnh ca ti liu.- Xy dng c s cu trc ca ti liu tp hun.

3. Phng tin nh gi:- S cu trc ca ti liu tp hun.- Bn trnh by ca mi nhm.

4. Phng tin thit b cn chun b:- Ti liu tp hun.- Ti liu Hng dn thc hin chun KT-KN mn Sinh hc cp THPT- Bng ph hoc giy Trki, bng dnh hai mt.

- Bt d cc mu- My chiu overhead hoc projecteur

5.Tin trnh thc hin:


05pht

Gii thiu hot ng tmhiu ni dung ti liu tphun. Yu cu HV pht biu

mc tiu hot ng 3.

- Theo di.- Pht biu mc tiu hotng 3.

Chun b tm l hc tp tchcc

20pht

Gii thiu cch bin son tiliu; Mc tiu ca ti liu.

Yu cu NTG tm hiu mclc ca ti liu tp hun ch ra nhng ni dung chnhv cch s dng ti liu.

- Theo di (c th t cuhi nu cn).- c mc lc ca ti liutp hun ch ra nhngni dung chnh.- Tho lun a ra s cu trc ca ti liu tphun.

6. Tng kt v nh gi- Tr li cc thc mc ca HV.- nh gi kt qu lm vic ca HV v ca cc nhm.

13


14/157

HOT NG 1. Tm hiu v L do bin son ti liu

1. Mc tiu:

- Hc vin bit c l do phi bin son Hng dn thc hin chun KT- KN.

- HV c c ti liu cha ng chun KT-KN ca chng trnh; khai thc SGK

m vn bm chun KT KN trong dy hc; cch thc t c mc tiu dy

hc; khng b l thuc hon ton vo SGK.

- Thng nht c mc tiu dy hc; gip cho cng tc ch o nh hng, kim

tra, nh gi thng nht.

2. Kt qu mong i:

- HV bit c l do phi bin son Hng dn thc hin KT-KN mn hc.

- Da vo chun KT- KN l mt trong nhng cn c xc nh mc tiu bi

hc.Thng nht trn phm vi c nc, khng l thuc vo SGK khi ging dy.

- HV tho lun, lm r mc tiu ca t tp hun.

3. Phng tin nh gi:

- Kt qu tho lun ca HV

- Quan st cc thnh vin tham gia

- nh gi ca cc nhm

4. Ti liu cn:- Chng trnh gio dc ph thng; chun kin thc k nng mn Sinh hc THPT.

- Hng dn thc hin chun kin thc k nng; SGK, SGV.


Khi ng: Tr chi Truyn tin

Cch chi:

Chia hc vin thnh hai i c s lng nh nhau. Cc i ng thnh hng dc

v cch u ngi iu khin. Khi c lnh chi, ngi ng u hng ca i ln nhntin ca ngi iu khin v ni ni thm vo tai cho ngi th hai, ngi th hai ni

14

Ni dung 1.2:Khi qut v ti liu hng dn dy hc

theo chun KT KN mn Sinhhc cp THPTKhi qut v ti liu hng dn dy hc

theo chun KT KN mn Sinhhc cp THPT

1.2


15/157

cho ngi th ba, c nh th cho n ngi cui cng. Ngi cui cng ln ni vi

qun tr (hoc ghi ln bng) tin m mnh nghe c. i no bo tin nhanh v chnh

xc c cng 1 im, i chm hn khng cng im. Sau khi kt thc tr chi i

no c tng s im ln hn l thng cuc.

- Sau khi kt thc tr chi, GV hi HV cc cu hi sau:

+ Trong tr chi va ri cc tin c truyn i thng ng hay sai? Ti sao?

+ Nu cc tin c truyn tai nhau c ni dung ni v ch thc hin chng

trnh v SGK theo chun kin thc, k nng th s c nhng cu hi nh th

no?

GV mi mt vi HV tr li. GV gii thiu ch hot ng ca hm nay l Ti

sao chng ta phi thc hin chng trnh v SGK theo chun kin thc, k

nng?- Pht biu mc tiu hot ng 1.

- GV giao nhim v cho hc vin: chia nhm, pht phiu hc tp cho mi nhm,

gii thiu cch lm vic c nhn, lm vic nhm, cch trnh by kt qu ca c

nhn, ca mi nhm.

- Hot ng ca cc nhm v c nhn. Nhm trng phn cng nhim v cho

tng thnh vin.

Hot ng ca NHD Hot ng ca NTG Ghi ch05

pht

Cho hi. Gii thiu l do,

ngha ca vic tp hun:

Hng dn thc hin chun

KT-KN.

T chc lp, chia nhm.

- Theo di.

- Thc hin tr chi

- Pht biu mc tiu hot

ng 1

HV c t

chc theo

nhm.

Chun b tm l

hc tp tch

cc

20pht

- Hng dn nhim v yucu HV c ti liu, xem

hng dn trong ti liu

thc hin.

- Kim tra m bo ngi

tham gia hiu c h cn

lm g. Thng bo thi gian

cho giai on ny l 20pht.

c hng dn, yu cugii thch nu cn.

- HV a ra kin tr li:

Ti sao chng ta phi thc

hin chng trnh v SGK

theo chun kin thc, k

nng?

- Cc nhm thng nht kin, c i din trnh by

y l hotng c

ngha ch o

nn tt c HV

cn hiu r

15


16/157

- Theo di cc c nhn v

cc nhm lm vic v khi

cn c cc h tr kp thi

cho tng hc vin v tng

nhm.

kin ca nhm mnh.

- Theo di cc kin c

trnh by, nu quan im

c nhn thng nht

kin.

6. Tng kt v nh gi:



- Trong phn t vn bin son hng dn thc hin chun, phn tch thm

thc t hin nay c th c gio vin hiu cha ng v chun KT KN (Nu v

d minh ha qua mt vi gio n ca gio vin).Trong thc t dy hc my nm gn y nhiu GV c dy lm sao cho ht ni

dung SGK, khng dm b bt k ni dung no ca SGK dn n tnh trng qu ti

trong dy hc b mn, HS khng hng th hc tp.

Chng trnh GDPT c ban hnh v trin khai n tt c cc trng v

gio vin ph thng. Tuy nhin, nhiu gio vin vn khng s hoc s dng khng c

hiu qu.

Trong qu trnh dy hc nhiu gio vin trong t b mn cha thng nht trongvic dy nh th no? Dy nhng ni dung g? Rn luyn nhng k nng g i vi

hc sinh...dn n tnh trng GV cha thng nht vi nhau v kin thc v k nng

trong tng mc, bi, chng ca lp hc, cp hc.

Trong kim tra nh gi hc sinh gio vin cha thng nht trong ni dung

kim tra v khi lng kin thc cng nh mc kin thc ca cc n v kin thc,

k nng.

Trong d gi gio vin ca cc cp qun l gio dc cng cha thng nht trongtiu ch nh gi gio vin v kin thc, k nng ca gi dy.

Tt c nhng nguyn nhn trn cn sm c hng dn thc hin chng trnh

v SGK theo chun kin thc, k nng gii quyt nhng bt cp nu trn.

16


17/157

HOT NG 2. Tm hiu v Mc ch bin son ti liu

1. Mc tiu:

- HV m t c mc ch bin son ti liu.

- Ch ra c mi quan h gia chng trnh vi chun KT KN v SGK.

2. Kt qu mong i:

- HV hiu c mc ch bin son ti liu.

- Xy dng c s mi quan h gia chng trnh vi chun KT KN v

SGK.

3. Phng tin nh gi:

- S mi quan h gia chng trnh vi chun KT KN v SGK.



- Ti liu Hng dn thc hin chun KT- KN mn Sinh hc cp THPT

- Bng ph hoc giy Trki, bng dnh hai mt.

- Bt d cc mu

- My chiu overhead hoc projecteur


Hot ng ca NHD Hot ng ca NTG Ghi ch05

pht

Gii thiu hot ng tm hiu

mc ch bin son ti liu.

Yu cu HV pht biu

mc tiu hot ng 2.

- Theo di.


ng 2.

Chun b

tm l

hc tp

tch cc15

pht

- Hng dn nhim v yu cu

HV c ti liu, xem hng

dn trong ti liu thc hin.

- Kim tra m bo ngi tham

gia hiu c h cn lm g.

Thng bo thi gian cho giai

on ny l 20 pht.

- Theo di cc c nhn v cc

nhm lm vic v khi cn c

cc h tr kp thi cho tnghc vin v tng nhm.

c hng dn, yu cu gii

thch nu cn.

- HV a ra kin tr li: Ti

sao chng ta phi c ti liu

Hng dn chun kin thc,

k nng mn Sinh hc THPT?

- Cc nhm thng nht

kin, c i din trnh by

kin ca nhm mnh.

17


18/157

6. Tng kt v nh gi:



Kt lun:

- Khc phc tnh trng dy hc cha bm st chun kin thc, k nng trong

chng trnh Gio dc ph thng, tnh trng dy hc qu ti v ni dung kin thc.

- Gip gio vin kt hp s dng c hiu qu gia Chng trnh Gio dc ph

thng, SGK, SGV v cc loi ti liu tham kho.

- To s thng nht v mc t c trong vic dy hc v kin thc v k

nng trong tng mc, bi, chng ca lp hc, cp hc.

- L cn c kim tra, nh gi ni dung kin thc v khi lng cng nh

mc kin thc ca cc n v kin thc, k nng.

18


19/157

HOT NG 3.

Tm hiu cu trc ca ti liu: Hng dn thc hinchun kin thc, k nng mn Sinh hc THPT

1. Mc tiu:

- HV m t c cu trc ca ti liu t to iu kin cho vic s dng ti liu

c tt hn.

- HV ch ra c mi quan h gia cc n v kin thc trong chng trnh vi

chun KT KN v SGK.

- Phn tch ni dung trong ti liu Hng dn thc hin chun KT KN c

th ha chun KT KN mn hc nh th no.

2. Kt qu mong i:

- HV hiu c cu trc ca ti liu.

- Xy dng c s cu trc ca ti liu.

- HV ch ra c ni dung trong ti liu Hng dn thc hin chun KT KN

c th ha chun KT KN mn hc nh th no.

3. Phng tin nh gi:

- S cu trc ti liu.


4. Phng tin thit b cn chun b:- Ti liu Hng dn thc hin chun KT-KN mn Sinh hc cp THPT.


- Bt d cc mu.

- My chiu overhead hoc projecter.


Khi ng : Tr chi Chanh chua, cua cp

Cch chi : HV ng thnh vng trn, tay tri xo ra, ngn tr ca tay phi vo lng bn tay ca bn ng pha bn phi mnh. Khi ngi iu khin h

Chanh, tt c ng yn v h Chua. Cn khi ngi iu khin h Cua, th

tt c phi h cp v tay tri nm ngay li ng thi rt nhanh ngn tay tr ra

khi bn tay ca ngi bn cnh. Ai chm s b cua cp.

Bnh lun : khi b cua cp cn phi lm g ?

- Pht biu mc tiu hot ng 3.

19


20/157

- GV giao nhim v cho hc vin: chia 6 nhm, pht phiu hc tp cho mi

nhm, gii thiu cch ca mi nhm.

+ Nhm 1 & nhm 6: Tm hiu ni dung Sinh hc 10.




tng thnh vin.

+ c lt ti liu

+ V s m t cu trc ti liu theo ni dung c phn cng

+ Tm chnh


5pht

GV giao nhim v chonhm.

T chc tr chi

- Theo di. Thc hin tr chi.- Pht biu mc tiu hot ng 3

Chun btm l

hc tp

tch cc35

pht

- Yu cu HV c ti

liu, xem hng dn

trong ti liu thc

hin.- Kim tra m bo

ngi tham gia hiu c

h cn lm g. Thng bo

thi gian cho giai on

ny l 35 pht.

- Theo di cc c nhn v

cc nhm lm vic v khicn c cc h tr kp thi

cho tng hc vin v

tng nhm.

c hng dn, yu cu gii thch

nu cn.

- Tng HV v nhm nhn nhim

v GV giao cho v t nghin cuc nhn trong vng 05 pht (nu

nghin cu nh th gim bt

thi gian nghin cu c nhn).

Mi nhm tho lun (10 pht) v

trnh by cc tng ca nhm

trn bn trong chiu bng my

overhead hoc trnh chiupowpoint (5 pht). Trong khi cc

nhm trnh by, mi HV cn ghi

li nhng ni dung chnh ca bn

bo co ca nhm ang trnh by

v ghi ra giy cc kin nhn xt

tn ng hay khng cng nh cc

kin b sung (nu c ).

y l

hot ng

tm hiu

cu trcti liu

nn c

ngha gip

HV hiu

r ni

dung ti

liu

20


21/157

6. Tng kt v nh gi:



- Tm tt li nhng im mi v cu trc chung ca ti liu, b cc ca ti liu,

nhng ni dung cn ch trong ti liu, vv

Kt lun:

Ti liu Hng dn chun kin thc, k nng ca chng trnh gio dc ph

thng c cu trc nh sau:

1. Li gii thiu ti liu

2. Phn th nht: Gii thiu chung v chun kin thc, k nng ca chng trnh

gio dc ph thng bao gm:

- Gii thiu chung v chun: khi nim v chun, nhng yu cu c bn cachun

- Chun kin thc, k nng ca chng trnh GDPT: Chun kin thc ca

chng trnh mn hc, chun kin thc ca mt n v kin thc, nhng c im ca

chun.

3. Phn th hai: Cc mc v chun kin thc, k nng (V kin thc, v k

nng).

4. Chun kin thc, k nng ca chng trnh GDPT va l cn c, va l mctiu ca ging dy, hc tp, kim tra, nh gi.

21


22/157

HOT NG 4. Tm hiu vYu cu ca vic s dng ti liuHng dn thc hin chun kin thc k nng mn Sinh hc THPT

1. Mc tiu:

- Hc vin so snh ni dung chun KT- KN mn hc vi chng trnh v SGK

rt ra nhn xt.- Hc vin bit ti liu hng dn thc hin chun KT-KN c bin son nh

th no t bit cch s dng ti liu.

2.Kt qu mong i:

- HV t c cc cu hi c th lin quan n vic xy dng chun KT-KN.

- S dng chun KT-KN kt hp vi chng trnh v SGK cho ph hp vi bi

dy v tit dy, son bi, ln lp, kim tra nh gi,).

- Qua trao i, tho lun thy c s cn thit phi dy hc theo Chngtrnh v Hng dn chun KT-KN.

3.Phng tin nh gi:

- Cc cu hi ca HV.

- Cch HV trnh by v s dng ti liu Hng dn thc hin chun kin thc k

nng mn Sinh hc THPT.

- Quan st cc thnh vin tham gia.

4.Ti liu cn:

- Chng trnh Gio dc ph thng; Hng dn chun kin thc, k nng; SGK v

SGV mn Sinh hc THPT.


- Bt d cc mu.

- Cc tm th mu xanh v mu vng


Khi ng: Tr chi Nu ....... th

- GV chia lp thnh 2 i, c s lng thnh vin bng nhau, mt i mang

tn Nu v mt i mang tn Th, tip theo GV pht cho mi thnh vin ca

i Nu 1 tm th mu xanh v pht cho mi thnh vin ca i Th 1 tm

th mu vng. Yu cu tng ngi s vit 1 mnh vo chic th , lu

rng ngi i Nu ch c vit mnh bt u bng ch Nu .... v

ngi i Th ch c vit mnh bt u bng c Th, .... Ni dung

ca cc mnh l vn chun kin thc, chun k nng v cc vn khc c

22


23/157

lin quan n vic ny nh sch gio khoa, chng trnh, phng php dy,

cch hc,...

- Sau khi hc sinh ghi xong cc mnh , GV thu cc th vit ca i

Nu pht cho i Th v ngc li sau ln lt mi tng cp, mt ngi

i Nu v mt ngi i Th ln bng c to 2 mnh vit trong

th thnh 1 cu, dn cu ln bng theo mu sau:

Nu Th

- Khi cc mnh c c v dn ht ln bng, GV yu cu c lp xem xtcc cu ghp li cho c ngha hn.

- Cui cng GV nhn mnh rng vic tm hiu chun KT KN mn hc s gpphi rt nhiu vn nh chng ta lit k trn y. Vy x tr vic nhth no hm nay chng ta s cng tm hiu ch ny.

- Pht biu mc tiu hot ng 4.- GV giao nhim v cho hc vin: chia 6 nhm, pht phiu hc tp cho mi

nhm, gii thiu cch lm ca mi nhm.- Hng dn cch s dng ti liu kt hp vi s dng SGK

- Nhng lu khi s dng ti liu. Lu khi dy cc bi thc hnh

- Bi vn dng:c ni dung on trch, hy t tiu cho on trch .+ Nhm 1 & nhm 6: Thc vt trao i kh qua kh khng l v qua khonggian bo. thc vt kh O2 v CO2 c khuch tn qua kh khng l vqua khong gian bo.+ Nhm 2 & nhm 5: Dng mch g: vn chuyn nha nguyn t r ln thn,

l. Dng mch ry: vn chuyn nha luyn t l n cc c quan.+ Nhm 3 & nhm 4: thc vt, phn ng i vi kch thch c th l s vn

ng ca c quan nh cung l, than hoc tua hng ti hoc trnh xa ngun kchthch nh nh sang, ha cht,

23


24/157


tng thnh vin.


05

pht

GV giao nhim v cho

nhm.T chc tr chi

- Theo di. Thc hin tr chi.

- Pht biu mc tiu hot ng 4

Chun b

tm l hc tp tch

cc35

pht

- Hng dn nhim v

cn thc hin: c mt

s ch trong ti liu

HD dy hc theo chun

KT-KN so snh viChng trnh v SGK rt

ra nhn xt.

- Kim tra m bo

ngi tham gia hiu

c h cn lm g.

Thng bo thi gian cho

giai on ny l 65 pht.- Theo di cc c nhn

v cc nhm lm vic v

khi cn c cc h tr kp

thi cho tng hc vin

v tng nhm.

- c hng dn, yu cu gii

thch nu cn.

- Tng HV v nhm nhn nhim

v GV giao cho v t nghin cu

c nhn trong vng 05 pht:+ c k on trch

+ Tm chnh, xc nh t cha

kha.

- Mi nhm tho lun (10 pht) v

trnh by cc tng ca nhm

trn bn trong chiu bng my

overhead hoc trnh chiupowpoint (5 pht). Trong khi cc

nhm trnh by, mi HV cn ghi

li nhng ni dung chnh ca bn

bo co ca nhm ang trnh by

v ghi ra giy cc kin nhn xt

tn ng hay khng cng nh cc

kin b sung (nu c ).

y l hot

ng tm

hiu cch s

dng ti liu

nn c ngha gip

HV khai

thc ni

dung ti liu

mt cch

hiu qu

nht.

6. Tng kt v nh gi:



- Cht li cc im chnh ca hot ng, v ni dung, v k thut, hng dn s

dng.

24


25/157

Kt lun:

+ S dng kt hp:Ti liu tp hun gio vin thc hin dy hc v kim tra

nh gi theo chun kin thc, k nng ca chng trnh gio dc ph thng vi ti

liu Hng dn thc hin chun kin thc, k nng ca chng trnh gio dc ph

thng, Chng trnh gio dc ph thng, Sch gio khoa v cc loi ti liu tham kho

khc.

+ S dng ti liu ny trong vic thit k bi ging, trong vic ra cu hi

kim tra bo m yu cu bm st chun kin thc, k nng trong dy hc.

25


26/157

T CHC DY HC V KIM TRA NH GITHEO CHUN KIN THC K NNG THNG QUA

CC K THUT DY HC TCH CC

26

Phn

2


27/157

HOT NG 1. Tm hiu v mt s k thut dy - hc tch cc ph hp

c th p dng c hiu qu vo vic thc hin dy hc theo chun chun

kin thc k nng mn Sinh hc.

1. Mc tiu:- HV m t c cc k thut dy hc tch cc.

- HV nu ra c cch vn dng cc k thut dy hc tch cc.

2. Kt qu mong i:

- HV vn dng c cc k thut dy hc tch cc.

- HV trao i kinh nghim ca mnh v cc k thut dy hc tch cc.

3. Phng tin nh gi:

- Cc kinh nghim ca HV v cc k thut dy hc tch cc.- Bn trnh by ca mi nhm.


- Ti liu Hng dn thc hin chun KT-KN mn Sinh hc cp THPT


- Bt d cc mu

- My chiu overhead hoc projecteur



05

pht

Gii thiu hot ng tm

hiu v cc k thut dy hc

tch cc. Yu cu HV pht

biu mc tiu hot ng 1.

- Theo di.


ng 1.

Chun b tm l

hc tp tch

cc

20

pht

Yu cu HV c ni dung

di y v chia s kinh

nghim ca bn than trong

- HV c ti liu

- Pht biu quan nim ca

c nhn.

27

Ni dung 2.1:

Gii thiu mt s cc k thut dy hc tchcc trong dy hc mn Sinh hc cp THPTGii thiu mt s cc k thut dy hc tchcc trong dy hc mn Sinh hc cp THPT

2.1


28/157

mi nhm - Chun b bo co nhm

6. Tng kt v nh gi



Kt lun: mt s k thut dy - hc tch cc ph hp c th p dng c hiu qu vovic thc hin dy hc theo chun kin thc k nng mn Sinh hc.

DY HC BNG T CHC CC HOT NG KHM PH

Gii thiu

Mt trong 4 du hiu c trng ca cc phng php tch cc l dy hc thng

qua t chc cc hot ng hc tp ca hc sinh. Nhng c phi bt c hot ng no

ca hc sinh trong gi hc cng u pht huy tnh tch cc ch ng hc tp? T chccc hot ng ca hc sinh nh th no pht trin c tnh tch cc nhn thc

trong qu trnh hc tp?

I. Mc tiu

V kin thc:

- Hiu th no l hot ng khm ph trong hc tp; v sao phng php dy

hc tch cc i hi gio vin phi bit t chc cc hot ng hc tp khm ph? Cngc nhn thc v cch dy khc nhau trong 2 m hnh hc ch ng v hc th ng.

- Bit cch t chc cc hot ng hc tp khm ph trong dy hc mn Sinh

hc. Nhng iu kin thc hin dy hc bng t chc cc hot ng khm ph.

V k nng

- Phn bit cc hot ng ti hin kin thc bit vi hot ng khm ph kin

thc mi trong mt tit hc c th.- T mnh thit k c mt vi hot ng khm ph kin thc mi trong bi

hc Sinh hc Trung hc c s.

II. Ni dung

Ni dung 1: Hc th ng v hc ch ng

* Thng tin:

Di y, t hc c hiu theo ngha rng l s thu nhn hnh vi mi,

khng c trong vn phn x bm sinh. Nhng th nghim v c ch hc (H) thng

c tin hnh trn ng vt v d lm hn.28


29/157

- M hnh Pavlov:

Theo Pavlov I.P. (1849 - 1936), dy (D) l thnh lp nhng phn x c iu

kin, hnh thnh i tng nhng kinh nghim hnh ng; H l hnh thnh nhng

phn ng tr li mi cha c trong vn phn x khng iu kin c di truyn.

V d dy cho ch bi hc thy n bt sng th tit nc bt ngi ta phi hp nhiu ln bt n sng 10 giy sau th cho ch n. Tit nc bt khi c thc

n vo ming l mt phn x khng iu kin. Thy n bt sng tit nc bt l

mt phn x c iu kin. iu kin l luyn tp mt s ln bin mt kch

thch trung tnh thnh mt kch thch c ngha.

- M hnh Skinner.

Theo Skinner B.F (1904 - 1990), H l t iu chnh hnh vi dn ti hnh vimong mun, D l to thun li cho H.

V d dy cho chut bi hc "t xoay s kim thc n", ngi ta th chut

vo mt ci hp; trn vch hp c mt ci nt khi b n vo th t ng bt thc n ra

v ng li ngay. Theo bn nng, chut chy lung tung trong hp tm cch thot ra. V

tnh chut dm trng ci nt v tc th c thng mt cht thc n. Sau mt s

ln "th", chut rt ra bi hc "mun c n th c p trng ci nt trn vch hp".Bi tp:

So snh 2 m hnh Pavlov v Skinner. M hnh no gn vi cch H ch ng

ang c nhn mnh trong i mi phng php dy hc hin nay?

M hnh Pavlov M hnh Skinner Nhn mnh hot ng D

D: Thnh lp phn x c iu kin,

hnh thnh kinh nghim hnh ng

Nhn mnh hot ng H

H: T iu chnh hnh vi, tin n

hnh vi mong mun C ch D: Phi hp kch thch c

iu kin vi kch thch khng iu

kin, to ra mt tr li c iu kin.

C ch H: Hc qua hnh ng bng

cch th - sai

Quy trnh D:

- Xc nh phn x c iu kin s

hnh thnh

- Chn tc nhn kch thch- Bin tc nhn kch thch trung tnh

Quy trnh H:

- Hnh vi cn c c b ng

- Ngi H t m mm hnh vi cn c

theo cch th - sai.

29


30/157

thnh tc nhn c iu kin.

- Cng c n luyn thng xuyn

- Thng kp thi gip cng c hnh vi

mong mun u nhc im

- Mc ch v ni dung D do ngi

D nh ot.

- Cch H do ngi D p t. H thin

v lp li, ghi nh.

- Hiu qu H do trnh , kinh

nghim ca ngi D quyt nh.

- Thun li cho cc bi hc rn luyn

k nng, hnh thnh thi quen.

- Hc th ng

u nhc im

- Bi hc t ra v li ch ngi H

- Ngi H t m mm, la chn cch

H

- Hiu qu H do nng lc ngi H

quyt nh.

- Kh p dng cch th - sai cho cc

bi hc phc tp.

- Hc ch ng

* Lu :

Hai m hnh ni trn u c vn dng hu hiu vo D - H di nhng gc

khc nhau. C hai m hnh ny b sung cho nhau cng cha xy dng c s l

thuyt ton din cho qu trnh D - H vn rt phc tp.

Ni dung 2: Hot ng khm ph trong hc tp.* Thng tin:

Hc tp l hot ng ch o la tui i hc. Tnh tch cc hc tp - v thc

cht - l tnh tch cc hot ng nhn thc, c trng kht vng hiu bit, c gng tr

tu v ngh lc cao trong qu trnh chim lnh ni dung hc tp bng con ng khm

ph.

Khc vi qu trnh nhn thc trong nghin cu khoa hc, qu trnh nhn thc

trong hc tp khng nhm pht hin nhng iu loi ngi cha bit m nhm lnh hi

nhng tri thc m loi ngi tch lu c. Tuy nhin, trong hc tp hc sinh cng

phi c khm ph ra nhng hiu bit mi i vi bn thn. Hc sinh s thng

hiu, ghi nh v vn dng linh hot nhng g mnh nm c qua hot ng ch

ng t lc khm ph ca chnh mnh. l cha ni ln ti mt trnh nht nh

th s hc tp tch cc s mang tnh nghin cu khoa hc v ngi hc cng lm ra

nhng tri thc mi cho khoa hc.

30


31/157

Khc vi khm ph trong nghin cu khoa hc, khm ph trong hc tp khng

phi l mt qu trnh m mm t pht nh trong m hnh Skinner m l mt qu trnh

c hng dn ca gio vin, trong gio vin kho lo t HS vo a v ngi pht

hin li, ngi khm ph li nhng tri thc trong di sn vn ho ca loi ngi, ca

dn tc. Gio vin khng cung cp nhng kin thc mi bng phng php thuyttrnh - gii thch - minh ha m bng phng php t chc cc hot ng khm ph

hc sinh t lc chim lnh tri thc mi.

Quan nim v D v H nh vy da trn l thuyt hot ng trong tm l hc dy

hc c A.N. Leontiev, S.L.Rubinstein t nn mng t nhng nm 1930 - 1940.

Bi tp vn dng:

- Ly ngu nhin 5 gio n ca bn thn (hoc ca ng nghip), lit kcc hot ng ca hc sinh trong v phn thnh 2 loi: H ti hin kin thc

bit v H khm ph kin thc mi. Nhn nh v t l cc H khm ph v

th phn tch nguyn nhn. Cc v d lit k phn nh quan nim th no l

mt hot ng hc tp?

Ni dung 3: T chc cc hot ng hc tp khm ph

* Thng tin:

Mi hot ng hc tp l mt chui hnh ng v thao tc tr tu hoc c bp

hng ti mc tiu xc nh.

Mc tiu c th l hnh thnh mt kin thc mi, mt k nng mi c th l

xy dng mt thi , mt gi tr, gp phn rn luyn k nng t duy, nng lc x l

tnh hung c vn .

Mt hot ng gm nhiu hnh ng, mt hnh ng gm nhiu thao tc; cc

hnh ng v thao tc ny lm thnh mt th thng nht hng ti mt mc tiu c th

trn vn. Trong thc t dy hc c bn hiu nhm gio vin nu mt cu hi kim tra

hoc yu cu hc sinh cho thm mt v d minh ha hoc gio vin gii thiu tranh

v... u l nhng hot ng. C bn xem t chc lp, kim tra bi c, cng c bi

mi l nhng hot ng. Ngi ta quan nim cc hot ng hc tp c thit k

trong khu hc bi mi v ch th hnh ng phi l hc sinh ch khng phi l gio

vin.

31


32/157

Hot ng khm ph trong hc tp c nhiu dng khc nhau, t trnh thp

ln trnh cao, tu theo nng lc t duy ca ngi hc v c t chc thc hin

theo c nhn, nhm nh hoc nhm ln, tu theo mc phc tp ca vn cn

khm ph.

C th trnh by tm tt nh sau:

Mc tiu ca hot ng.- Hnh thnh kin thc, k nng mi.- Xy dng thi , nim tin.* Rn luyn k nng t duy, nng lcx l tnh hung, gii quyt vn .

Dng hot ng.

- Tm li gii cho mt cu hi ln- in t, in bng, in tranh cm.- Lp bng, biu, th, s , bn

(c, v, phn tch).- Lm th nghim: xut gi thuyt, b

tr th nghim, phn tch nguyn nhn,thng bo kt qu.

- Tho lun, tranh ci v mt ch nura.

- Gii bi ton nhn thc, bi tp tnhhung.- Nghin cu ca in hnh: iu tra

thc trng, xut gii php ci thinthc trng, thc nghim gii phpmi.

- Bi tp ln, n, lun vn, lunn.

- v.v...

Hnh thc t chc hot ng.

- Cng tc c lp (c nhn)- Nhm r rm (2 ngi).- Hp tc trong nhm nh (Nhm 4 -6

ngi).- Kim t thp (hp 2 nhm 2 ngi

thnh nhm 4 ngi, kt hp 2nhm 4 ngi thnh nhm 8ngi...).

- B c (nhm A tho lun, nhm B

quan st, nhm A rt kinh nghim, sau i vai).- Lm vic chung c lp.- Tr chi.- Sm vai.- M phng.- v.v...

Bi tp:

Tm trong Sch gio khoa Sinh hc THPT 5 v d v hot ng khm ph

kin thc mi. Xc nh chng thuc dng hot ng no v thuc hnh thc

t chc no trong bng ni trn.

- Quyt nh hiu qu H l nhng g hc sinh lm ch khng phi nhng g gio

vin lm. V vy phi thay i quan nim v son gio n, t tp trung vo thit k cchot ng ca gio vin chuyn sang tp trung vo thit k cc hot ng ca hc

32


33/157

sinh. Trc y gio vin quen son bi theo cch tp trung phn tch k ni dung bi

hc, t xc nh cch thc hot ng ca gio vin trong vic truyn t ni dung

bi hc ti hc sinh. Nay gio vin phi tp trung suy ngh thit k cc hot ng ca

hc sinh, trn c s m xc nh cc hot ng ch o, t chc, hng dn ca

gio vin.- Hot ng phi nhm vo cc k nng, nng lc b phn ca mc tiu bi hc

ch khng phi ch nhm vo ni dung. Khng nht thit mi hot ng u phi t

mc tiu v c ba mt kin thc, k nng, thi , nhng nhn chung ton b cc hot

ng thit k trong chng trnh mt mn hc phi hng ti cc mc tiu ton din

ni trn.

Cn phng khuynh hng hnh thc, ch thit k hot ng ch d thchin ch khng phi nhng phn then cht nht ca bi hc, thit k hot ng

cho c hot ng ch khng phi hc sinh c c hi t lc khm ph kin thc

mi. Cng khng nn cc oan, c tham vng bin ton b ni dung bi hc thnh

chui hot ng khm ph. S lng hot ng v mc t duy i hi mi hot

ng trong mt tit hc phi ph hp vi trnh hc sinh c thi lng cho

thy tr thc hin hot ng khm ph.- thit k mt hot ng khm ph, gio vin cn nghin cu ni dung bi

hc n mt su cn thit, tm kim nhng yu t tnh hung to c hi cho hot

ng khm ph, tm ti, pht hin. Khi hnh thnh r tng th bt u xc nh

mc tiu c th ca hot ng, tnh n cc iu kin phng tin cn c ri cui cng

mi quyt nh cch t chc thc hin hot ng thng c c th ho bng cc

phiu hot ng hc tp.

- Hot ng trn lp phi chun b cho hot ng t hc sau bi hc trn lp.

Vic t hc khng ch t ra cho hc sinh trong khu hc nh m ngay c khi hc

trn lp c thy hng dn.

33


34/157

Ni dung 4: Cc hot ng hc tp khm ph trong cc tit hc Sinh hc THPT

Bi tp:

Cn c vo hiu bit v kinh nghim dy hc ca bn thn, bn hy th

lit k cc dng hot ng khm ph thng gp trong cc tit hc Sinh hc

THPT. Theo bn, nhng dng hot ng no l c trng?

Sinh hc l mt khoa hc thc nghim. Cc tri thc khoa hc Sinh hc (Khi

nim, nh lut, hc thuyt Sinh hc) c xy dng t nhng s khi qut ha cc

kin thc s kin (s vt, hin tng, qu trnh, quan h trong gii t nhin hu c)

c tch ly bng phng php quan st v th nghim. V vy, mun hng dn hc

sinh t lc pht hin li, khm ph li cc kin thc sinh hc th hp l nht l nn t

chc cho hc sinh thc hin cc hot ng khm ph qua quan st v qua th nghim.y chnh l 2 dng hot ng khm ph c trng ca mn Sinh hc THPT.

* Thng tin:

Cc hot ng quan st v th nghim c th c thc hin theo phng php

trc quan (hc sinh xem gio vin biu din) hoc theo phng php thc hnh (hc

sinh trc tip thao tc trn i tng nghin cu ). D nhin l trong phng php thc

hnh tnh tch cc ca hc sinh c pht huy cao hn trong phng php trc quan.

Trong quan st, hc sinh dng mt trn hoc vi s gip ca knh lp, knhhin vi - hay ni rng ra l dng cc gic quan tri gic trc tip v c mc ch, i

tng nghin cu, theo di, ghi chp cc s vt, hin tng trong t nhin m khng

can thip vo chng. Khc vi quan st, trong th nghim, ngi nghin cu tc ng

vo i tng bng nhng iu kin nhn to nhm tm hiu nh hng ca mt hoc

mt vi yu t xc nh, tp trung theo di s din bin ca i tng di mt vi

kha cnh xc nh.

Trong hot ng th nghim cng c hot ng quan st, c bn l quan st so

snh gia th nghim vi i chng. C trong quan st v th nghim u phi vn

dng cc thao tc t duy so snh, phn tch, tng hp, tru tng ha, khi qut ha,

vn dng suy l quy np v din dch th mi pht hin c bn cht, tnh quy lut

ca hin tng ang nghin cu.

Qu trnh ny c th c din ra trong u c ca tng c nhn hc sinh nhng s c

hiu qu hn khi bit phi hp hp l s suy ngh c lp ca tng c nhn vi s hp

tc tho lun trong nhm nh. Bi vy, c th ni quan st v tho lun nhm, th

34


35/157

nghim v tho lun nhm l cc dng hot ng thng dng nht trong cc bi hc

Sinh hc THPT.

Bi tp:

Thit k 1 hot ng khm ph bng quan st v 1 hot ng khm

ph bng th nghim thuc chng trnh Sinh hc THPT, da vo cc lnhhot ng trong SGK.

iu kin thc hin dy hc bng cc hot ng khm ph:

- Hc sinh phi c nhng kin thc, k nng cn thit thc hin cc hot

ng khm ph do gio vin t chc. a s hc sinh ch khng phi ch mt vi hc

sinh trong lp c kh nng thc hin thnh cng hot ng c nu ra.

- S hng dn ca gio vin cho mi hot ng phi mc cn thit, khng

qu t, cng khng qu nhiu, bo m hc sinh phi hiu chnh xc h phi lm g

trong mi hot ng khm ph. Mun vy, gio vin phi hiu r kh nng hc sinh

ca mnh.

- Hot ng khm ph phi c gio vin gim st trong qu trnh hc sinh

thc hin, nht l lc ban u, phng c nhm hc sinh i chch hng qu xa.

Gio vin cn chun b mt s cu hi gi m gip hc sinh t lc i ti mc tiu

ca hot ng. Nu l hot ng tng i di, c th tng chng yu cu mt vi

nhm hc sinh cho bit kt qu tm ti ca h.

- Phi c thi gian cho mi hot ng khm ph c nu ra. Nu ra

nhiu hot ng khin hc sinh phi chy ui theo thi gian, khng kp suy ngh,

tho lun th ch l hnh thc.

- Gio vin phi nm tht vng ni dung bi hc v c kinh nghim cn thit

trong vic t chc hot ng khm ph c hng dn. Lc u cn t kinh nghim th

nn trao i gio n vi nhng ng nghip c kinh nghim hn trnh nhng tht

bi lm nn lng c thy v tr.

- Sch gio khoa phi chuyn t cch vit truyn thng quen thuc (thng bo -

gii thch - minh ha) sang cch vit kiu mi (t chc cc hot ng tm ti khm

ph) buc gio vin v hc sinh phi thay i cch dy, cch hc). Mun vy dunglng kin thc trong mt bi hc phi hp l th thy - tr mi c d thi gian t chc

35


36/157

cc hot ng khm ph. Hng i mi ny phi c cn b qun l gio dc, gio

vin, hc sinh, ph huynh v x hi nhit tnh ng h, trnh cc vic lm phn tc

dng nh Sgk mi va c in ra, trn th trng thy loi sch "tham kho" gii

sn cc bi ton nhn thc, cc cu hi kch thch t duy sng to c thit k trong

sch gio khoa.III. Kt lun

- Tch cc c hiu ng ngha vi hot ng, ch ng.

Dy - Hc bng cc hot ng khm ph c hng dn l mt trong cc phng php

dy hc tch cc, pht huy cao tnh ch ng sng to ca hc sinh.

- Xt v kha cnh tm ti, khm ph th phng php dy hc ni trn rt gn vi

phng php vn p tm ti v dy hc gii quyt vn , dy hc kin to, ch khc

nhau v cch t chc cc hot ng hc tp.- Cng nh cc phng php dy hc khc, dy hc bng cc hot ng khm ph c

hng dn khng phi l mt phng php vn nng, i hi mt s iu kin mi c

th p dng hu hiu.

- Mt hng i mi phng php dy hc cn c quan tm l t thc trng ph

bin hin nay ch yu dng phng php thuyt trnh - ging gii (ging dy) v

phng php vn p (hi dy) tin ln s dng ngy cng nhiu cc phng

php hot ng, nht l cc hot ng khm ph (lm hc). Mun vy phi thayi quan nim v chc nng ca ngi dy. Ngi dy khng cn ng vai tr ch

yu l ngi truyn t kin thc m l ngi to thun li cho vic hc.

V. Cu hi t nh gi

1. V sao phng php dy hc tch cc i hi ngi gio vin phi bit t

chc cc hot ng hc tp khm ph?

Hot ng khm ph trong hc tp c g khc vi hot ng khm ph trong

nghin cu khoa hc?2. Phng php dy - hc bng hot ng khm ph c nhng u im, nhc

im g?

3. Bn hy th trnh by cch dy mc S di chuyn ca Thy tc v mc Chc

nng ca cht xm v cht trng trong ty sng theo phng php thng bo -

gii thch - minh ha. Nu im khc nhau c bn so vi phng php dy hc

bng hot ng khm ph.

36


37/157

VI. Phn hi t nh gi

Cu 1.

1a. V phng php dy hc tch cc i hi ngi hc phi ch ng t lc

chim lnh kin thc mi.

1b. Hot ng khm ph trong hc tp khc vi hot ng khm ph trong

nghin cu khoa hc 2 im c bn:

- Ngi hc pht hin li nhng tri thc loi ngi khm ph bng nghin

cu khoa hc.

- Ngi hc khng phi t m mm, c s hng dn ca ngi dy.

Cu 2:

2a. u im:

- Hot ng khm ph to ra hng th, thc y ng c bn trong ca qu trnh

H.

- Hc sinh hiu su, nh lu, bit vn dng nhng kin thc mnh pht hin

li bng hot ng khm ph, pht trin nng lc gii quyt cc vn gp phi.

2b. Nhc im:

- Nu thc hin khng hp l s lm hc sinh lng tng, s hc sinh yu km

m ra chn nn.

- Hot ng khm ph cn nhiu thi gian, d ph v k hoch d kin ca gio

vin.- C nhng ni dung khng thch hp vi hot ng khm ph, nu p dng

my mc s khng hiu qu.

Cu 3

- Thay v t chc cc hot ng khm ph, gio vin thng bo kin thc (v s

di chuyn ca thy tc, v chc nng ca cht xm, cht trng trong ty sng)

bng phng php thuyt trnh, xen gii thch ch kh, minh ha ch tru tng

bng hnh, bng th nghim.- im khc nhau c bn l hc sinh c hc mt cch th ng hay ch ng.

37


38/157

PHT TRINCC K NNG TRONG DY HC SINH HC THPT

Gii thiu

Mt trong nhng hng i mi dy hc trng THPT l gim tnh l thuyt,

hn lm, tng tnh thc hnh vn dng. iu ny lin quan vi nhim v pht trin

hc sinh cc nng lc nhn thc v hnh ng. Nng lc gn lin vi cc k nng.Gio vin Sinh hc cn hnh thnh hc sinh nhng k nng g?

I. Mc tiu

V kin thc

- Hiu c mi quan h gia nng lc, hot ng v k nng.

- Trnh by h thng nhng k nng m gio vin Sinh hc cn hnh thnh hc

sinh thng qua mn mnh dy.

- Ch ra nhng k nng c th ca vic hc tp Sinh hc THPT.

V k nng

- Xc nh ng cc k nng cn hnh thnh mt vi bi hc trong chng

trnh Sinh hc THPT mi.

- Th vn dng l lun v phng php dy cc k nng theo quy trnh ca

Geoffrey Petty 1998.

II. Ni dungNi dung 1: Mi quan h gia k nng v nng lc

* Thng tin:

- K nng l kh nng vn dng nhng tri thc thu nhn c trong mt lnh

vc no vo thc tin.

- K nng dy hc / hc tp (ni gn l k nng dy/hc, vit tt l D/H) l kh

nng thc hin c kt qu mt s thao tc hay mt lot thao tc ca mt hnh ng

D/H bng cch la chn, vn dng nhng tri thc, nhng cch thc v quy trnh hpl.

- Nng lc D/H l kh nng thc hin cc hot ng D/H vi cht lng cao.

Nng lc bc l trong hot ng. Hot ng th hin qua mt s hnh ng v thao tc

v gn lin vi mt s k nng tng ng.

- K nng c tnh ring l, c th. Nng lc c tnh tng hp, khi qut. K nng

v nng lc u l sn phm ca qu trnh o to, rn luyn (bao gm c t o to,

t rn luyn). K nng t mc thnh tho th thnh k xo. Nng lc t mc cao thc xem l tinh thng trong lnh vc hot ng, tinh thng trong ngh nghip.

38


39/157

Bi tp:

Phn tch mi quan h gia cc khi nim c trnh by trong 2 s di

y v cho mi s mt v d minh ha.

S 1 S 2

- S 1

- Mt qu trnh c thc hin qua nhiu hot ng. V d qu trnh dy hc

gm hot ng dy ca thy v hot ng hc ca tr.

- Mt hot ng c thc hin qua nhiu hnh ng. V d hot ng ln lp

bao gm cc hnh ng t chc lp, kim tra bi c, dy bi mi...

- Mt hnh ng gm nhiu thao tc. V d kim tra bi c gm cc thao tc:

nu cu hi, ch nh hc sinh c kim tra, lng nghe tr li ca hc sinh, nhn xt

v cho im.

- S 2

- Nng lc c th hin thng qua cc hot ng. V d nng lc nh gi kt

qu dy hc bao gm cc hot ng: xy dng chun nh gi v cng c nh gi, t

chc thc hin vic nh gi, x l kt qu nh gi...- Mi hot ng i hi mt s k nng tng ng. V d hot ng xy dng

cng c nh gi cn c cc k nng son kim tra (cu hi m, cu hi ng,

bi tp vn dng l thuyt...) son p n cho cc kim tra, lp bng im...

Ni dung 2: Nhim v pht trin cc nng lc nhn thc v nng lc hnh ng

ca hc sinh trong qu trnh dy hc Sinh hc THPT

* Thng tin:

Trong dy hc, gio vin phi to c hi thun li hc sinh c tp dt,

rn luyn, pht trin cc k nng v phm cht hot ng tr tu nhm nng cao hiu

39

Qu trnh

Hot ng

Hnh ng

Thao tc

Nng lc 1Hot ng 1.1K nng 1.1.1K nng 1.1.2

Hot ng 1.2

Hot ng 1.3


40/157

qu nhn thc, hc sinh c rn luyn cc thao tc, k nng, k xo hnh ng

chn tay, xy dng thi quen vn dng kin thc hc vo thc tin. Nhim v ni

trn c gi tt l nhim v pht trin.

V mt tm l hc, qu trnh nhn thc gm 2 giai on.

- Nhn thc cm tnh, i hi cc k nng quan st, ch , ghi nh.- Nhn thc l tnh tc l t duy tru tng i hi cc k nng so snh, phn

tch, tng hp, khi qut ho, c bit ho, tru tng ho, c th ho.

Nhng k nng ny l cn thit thc hin c hiu qu qu trnh nhn thc m

bn cht l thu thp, x l, lu tr, s dng cc thng tin. Nng lc nhn thc cn i

hi mt mt na quan trng hn l phm cht t duy. Phm cht ca nng lc t

duy biu hin tnh tch cc, tnh c lp l tin to nn tnh sng to. Mt snh tm l hc cn nhn mnh tnh ph phn, tnh linh hot l iu kin c tnh sng

to.

Trong qu trnh dy hc, nhim v pht trin bao gm 2 mt lin quan cht ch :

pht trin nng lc nhn thc v pht trin nng lc hnh ng. Nng lc hnh ng

biu hin tnh tch cc, c lp, sng to trong hc tp nghin cu cng tc, thi

quen t chc lao ng hp l, c bit l nng lc t hc, t nghin cu, t tu dng,nng lc pht hin kp thi v gii quyt hp l nhng vn ny sinh trong thc t.

Nng cao tnh tch cc, tnh c lp, tnh sng to ca hc sinh trong hot ng

nhn thc v trong hnh ng thc tin l yu cu c bn hin nay ca nhim v pht

trin trong qu trnh dy hc, bo m mc tiu o to nhng ngi cng dn lm

ch, nhng ngi lao ng sng to.

Bi tp:Da vo cc thng tin h tr trn y, bn hy xy dng mt s phn nh

ni dung nhim v pht trin trong dy hc.

40


41/157

Yu cu c bn:

Nng cao tnh t gic, tch cc, c lp,

tnh sng to ca hc sinh trong hot ng

nhn thc v trong hnh ng thc tin.

Ni dung 3:

Nhng k nng cn rn luyn cho hc sinh trong dy hc Sinh hc THPT

Bi tp:

Da vo nhn thc v kinh nghim bn thn, bn hy th lit k cc

k nng cn rn luyn cho hc sinh trong dy hc Sinh hc THPT v phn

chng ra thnh my nhm m bn cho l hp l.

C th phn lm 4 nhm

- Cc k nng nhn thc: quan st, ch , ghi nh, so snh, phn tch, tng hp,

khi qut ha, c bit ha, tru tng ha, c th ha, quy np, din dch.

41

Pht trin

Nng lc nhn thc Nng lc hnh ng

Nhn thc cm tnh Nhn thc l tnh

- Quan st- Ch - Ghi nh

- Ch ng, c lp

trong hc tp- Thi quen t chc

lao ng hp l- Pht hin kp thi,

gii quyt hp l ccvn ny sinh

- T hc, t tu dng

K nng t duy Phm cht t duy

- Tnh tch cc- Tnh c lp- Tnh sng to- Tnh ph phn- Tnh lin hon

- So snh- Phn tch- Tng hp- Khi qut ha- C bit ha- Tru tng ha- C th ha


42/157

- Cc k nng hnh ng: Ch ng, c lp, sng to trong hc tp, lao ng,

cng tc, tu dng, bit pht hin v gii quyt cc vn ny sinh.

- Cc k nng hc tp, c bit t hc: thu thp, x l, tch ly, s dng thng

tin.

- Cc k nng Sinh hc: quan st, th nghim.* Thng tin:

Trong qu trnh dy hc Sinh hc THPT, gio vin cn quan tm trc ht n

vic pht trin nhng k nng nhn thc sau y:

- K nng quan st.

Bit quan st tinh tng, i su vo chi tit, tp trung vo nhng chi tit quan

trng nht ca i tng l k nng cn c u tin t tm hiu cc s vt, hintng trong sinh gii.

T quan st cc mu vt t nhin (mu ti, bn m, mu ngm, tiu bn p

kh) n cc vt tng hnh (m hnh, nh chp, tranh v), cc vt tng trng (s ,

biu , th), t quan st cc hin tng n nh n theo di cc qu trnh di

ngy.

Km theo quan st l s pht trin k nng m t, lc u l bng ngn ng

thng thng ri tin n s dng cc thut ng sinh hc ngy cng phong ph v

chnh xc hn.

Mun c i tng quan st trong hc tp, hc sinh phi c tp dt cc

k nng thu lm cc mu vt, nhn dng, phn loi ( mc n gin), c nh cc

mu sng thun tin quan st. Lm nhng b su tp cc nhm thc vt, ng vt,

l mt hot ng li cun hng th ca tr la tui ny, trong gio vin cn quan

tm hng dn bo v mi trng.- K nng lm th nghim.

Mun nghin cu su vo bn cht, c ch cc hin tng sinh hc, ngi ta

phi lm cc th nghim. Cc hin tng sinh hc thng xy ra ng thi, trong cc

mi quan h rt phc tp. pht hin tnh quy lut ca hin tng, ngi ta phi t

chc cc th nghim, trong ch th nhn thc ch ng xut gi thuyt ri trn

c s tch ra tng hin tng nghin cu cho n gin hn, sau li t n

vo h thng vn c ca s vt cui cng c nhn thc y .

42


43/157

Trong chng trnh THPT, hc sinh c th lp t mt s th nghim n

gin, tp dt cc k nng xut gi thuyt, b tr th nghim, thay i i tng v

iu kin th nghim, phn tch kt qu th nghim bng cch so snh thc nghim vi

i chng kim tra gi thuyt ra v kt lun.

Gi hc bng th nghim bao gi cng sinh ng, cun ht nhn thc tch ccca tr tui ny tuy i hi gio vin s chun b cng phu v nng lc t chc

tt. Hc sinh c xem th nghim do gio vin biu din l tt nhng s cn tt

hn nhiu nu a s cc th nghim trong chng trnh c do chnh tay hc sinh

lm; iu ny i hi phi c phng tin, thit b, phng thc hnh.

- K nng suy lun quy np.

Cc ti liu do quan st v th nghim em li ch l nhng kin thc s kin, c

th, ring l. Chng ch thc s c ngha khoa hc khi c khi qut ha, tru

tng ha thnh nhng kin thc l thuyt (khi nim, nh lut, hc thuyt). Tr c

th c hng dn t lc thc hin iu bng suy lun quy np.

Kt lun rt ra t suy lun quy np ch c gi tr khi qut khi da trn mt

s lng s kin ln. Trong dy hc, ngi ta c php dng quy np n c,

ngha l ch da trn mt vi hin tng, mt vi th nghim rt ra kt lun chung.

l v nhng kin thc em ra ging dy c cc nh khoa hc kim nghimnhiu ln, thi gian ca tit hc li c hn. Trong khi s dng php quy np n c,

gio vin ch gy n tng sai lm l cc kin thc khoa hc c hnh thnh qu

n gin.

Ni chung, suy lun quy np cn cho qu trnh hnh thnh cc kin thc khi

nim, quy lut. Khi vn dng cc khi nim quy lut bit vo trng hp c th li

cn n suy lun din dch. Quy np v din dch b sung cho nhau, u cn cho qu

trnh vn ng ca t duy. Tuy nhin, do c im ca Sinh hc v c im ca qu

trnh nhn thc ca hc sinh THPT, gio vin cn ch trng tm l pht trin t duy

thc nghim quy np trn c s rn luyn k nng quan st v th nghim.

Ni dung 4: Phng php dy cc k nng.

* Thng tin

Vic hc tp mt k nng - d l lao ng chn tay hay lao ng tr c - u i

hi phi c c hi c thc hnh, luyn tp tch lu kinh nghim hnh ng thmi c hiu qu. Nhng lm th no k nng c hnh thnh bng con ng ngn

43


44/157

nht, mt cch chc chn, theo ng chun mc? iu ny cn tu thuc vo tng k

nng, mc phc tp ca k nng, v tr ca k nng trong mc tiu o to.

Trong cun Dy hc ngy nay Geoffrey Petty (1998), xut mt quy

trnh chung m chng ta nn tham kho, vn dng. Quy trnh gm 8 bc:

1. Gii thchGio vin gip cho hc sinh hiu v sao cn c k nng ? V tr ca k nng

trong hot ng ngh nghip tng lai? K nng lin quan n nhng kin thc l

thuyt no hc? C th kim tra thm d xem hc sinh bit cht t g v k nng

sp hc hay cha?

2. Lm chi tit

Hc sinh c xem trnh din mu mt cch chi tit, chnh xc c mt m

hnh bt chc lm theo. Mu ny c th do gio vin trnh din hoc hc sinh c

xem bng hnh. Cn to c hi cho hc sinh nm bt nhng chi tit mu cht ca k

nng nh cho bng hnh quay chm hoc dng li v gio vin t cu hi gi m

hc sinh pht hin ra nhng chi tit quan trng nht.

3 S dng kinh nghim mi hc

Hc sinh th lm theo mu c xem.

4. Kim tra v hiu chnh

Tt nht l to c hi hc sinh t kim tra, pht hin nhng ch lm sai ca

chnh mnh v bit cn hiu chnh nhng ch no. trnh hc sinh lp li nhng

cch lm sai thnh thi quen kh sa, gio vin cn gim st, gip nu hc sinh

khng t pht hin c, nht l i vi nhng k nng cao cp, phc tp.

5. H tr tr nh

Hc sinh cn c nhng phng tin gip vic ghi nh nhng im then cht,v d phiu ghi tm tt, t ri ghi s cc thao tc, bng ghi m, ghi hnh.

6. n tp v s dng li

y l vic cn thit cng c nhng k nng hc c.

7. nh gi

y l khu nh gi do ngi o to thc hin, xem hc sinh t yu cu

hay cha. Vic nh gi c th c tin hnh mt cch chnh thc hoc kn onhng phi pht hin ng nhng ngi t yu cu c ngi dy v ngi hc

44


45/157

u an tm vi kt qu o to, ng thi phi xc nh ng nhng ngi cha t

yu cu c trch nhim o to b sung.

8. Thc mc

Hc sinh c nhu cu lm sng t nhng iu cha hiu. H c th nu cu hi

vo bt k lc no trong qu trnh hc. Mt s hc sinh hay e thn khng dm hitrc mt cc bn cng lp. Gio vin cn to c hi cho h hi khi ch c mt thy

mt tr. C hi tt nht l giai on Tp s dng k nng, khi gio vin nn i

li trong lp, kim tra cc thao tc thc hnh k nng ca hc sinh v tr li thc mc

ca cc em. Cng c th n cui cng hc sinh mi nu nhng thc mc m bn thn

v bn b cha gii p c. Lc ny gio vin khng nn cc em tht vng.

Bi tp:

Chn mt k nng no trong chng trnh Sinh hc THPT v phn tch

cch dy k nng theo 8 bc EDUCARE?. i chiu vi thc t ging dy k

nng ca bn thn hay ca ng nghip, bn c th rt ra kinh nghim g?

Ni dung 5: V tr ca k nng trong mc tiu dy hc

* Thng tin:

Trc kia, gio vin chng ta thng phn tch mc ch yu cu ca bi hcthnh 3 mt : kin thc, t tng, t duy. T khi thc hin chng trnh ci cch gio

dc cp THCS (1986), gio vin c hng dn phn tch mc tiu bi hc thnh 3

mt : kin thc, k nng, thi . K nng l s bc l d thy ca nng lc hnh ng.

Thi l mt biu hin bn ngoi ca t tng, c th kim sot c, nh gi

c.

Trong bi cnh khoa hc, k thut, cng ngh pht trin nhanh, ko theo s pht

trin nhanh chng v kinh t x hi, lm o ln nhng gi tr truyn thng, gn y

c nh gio dc nc ngoi xut s o ngc b 3 ni trn thnh: thi , k nng,

kin thc. l mt cch nhn mnh ngha quan trng ca nhim v gio dc t

tng, gio dc k nng thc hnh vn dng kin thc trong bi cnh x hi hin nay.

Cch nhn mnh ny c th gy ra s ng nhn l vic gio dc thi v k nng c

th c tin hnh khng trn c s gio dc kin thc. iu ny tri vi c im c

bn ca gio dc nh trng l thng qua ging dy kin thc c h thng m rnluyn k nng v gio dc phm cht nhn cch cho hc sinh.

45


46/157

a s cc nh gio dc phng Ty quen phn bit mc tiu gio dc thnh 3

nhm : mc tiu nhn thc (Cognitive Objective), mc tiu tm - vn (Psychomotor

Objective), mc tiu cm xc (Affective Objective). Mt s khc din t mc tiu

gio dc bng 3 ch H : Head (ci u), Hand (ci tay), Heart (tri tim). Cc cch

phn bit trn cng tng t nh cch phn bit 3 nhm mc tiu hin nay ca chngta: kin thc, k nng, thi .

Lu rng khi xc nh mc tiu c th ca mt bi hc ngi ta ch nu nhng

im c th thc hin trong phm vi bi hc, da vo mc tiu xc nh, c th

kim sot, nh gi kt qu bi hc. Qu trnh dy hc cc mn hc mt cp hc,

bc hc phi t nhng mc tiu tng qut hn, trong nhim v pht trin bao gm

c pht trin nng lc nhn thc v nng lc hnh ng, mt k nng bao gm c k

nng t duy, k nng thc hnh, k nng hc tp, c bit t hc; nhim v gio dc

bao gm gio dc chnh tr, t tng, tnh cm, o c, tc phong, trong gio dc o

c ch gio dc gi tr, gio dc cm xc.

Bi tp: Bn hy chn 5 bi trong Sch gio vin mn Sinh hc THPT, nghin

cu cch pht biu mc tiu k nng cc bi v cho nhn xt ca bn.

IV. Kt lun

- Gim tnh l thuyt, hn lm, tng tnh thc hnh vn dng l mt hng i

mi ca chng trnh gio dc THPT. Theo hng ny cn quan tm thc

hin tt nhim v pht trin cc nng lc nhn thc v c bit cc nng lc

hnh ng cho hc sinh.

- Nng lc bc l qua hot ng, thng qua nhng hnh ng tr tu hoc c bp

v gn lin vi nhng k nng c th.

- Gio vin cn hnh thnh hc sinh cc k nng nhn thc, cc k nng hnh

ng, k nng hc tp v k nng chuyn mn ca mn hc.

- Trong dy hc Sinh hc, gio vin cn c bit ch hnh thnh pht trin

hc sinh cc k nng quan st v th nghim, pht trin t duy thc nghim quy

np.

- Vic rn luyn cc k nng phi c thc hin da trn nn ging dy cc kin

thc c h thng ca chng trnh mn hc v phi tun th mt quy trnh hp

46


47/157


48/157

Mt s k thut dy - hc tch cc khc GV c th vn dng

Cc k thut dy hc tch cc l nhng k thut dy hc c ngha c bit

trong vic pht huy s tham gia tch cc ca HS vo qu trnh dy hc, kch thch t

duy, s sng to v s cng tc lm vic ca HS. Cc k thut dy hc tch cc c

trnh by sau y c th c p dng thun li trong lm vic nhm. Tuy nhinchng cng c th c kt hp thc hin trong cc hnh thc dy hc ton lp nhm

pht huy tnh tch cc ca HS. Cc k thut c trnh by di y cng c nhiu

ti liu gi l cc PPDH.

1. ng no

1.1. Khi nim: ng no (cng no) l mt k thut nhm huy ng nhng t tng

mi m, c o v mt ch ca cc thnh vin trong tho lun. Cc thnh vin

c c v tham gia mt cch tch cc, khng hn ch cc tng (nhm to ra cn

lc cc tng). K thut ng no do Alex Osborn (M) pht trin, da trn mt k

thut truyn thng t n .

1.2. Quy tc ca ng no

- Khng nh gi v ph phn trong qu trnh thu thp tng ca cc thnh

vin;

- Lin h vi nhng tng c trnh by;

- Khuyn khch s lng cc tng;

- Cho php s tng tng v lin tng.

Cc bc tin hnh

1. Ngi iu phi dn nhp vo ch v xc nh r mt vn ;

2. Cc thnh vin a ra nhng kin ca mnh: trong khi thu thp kin, khng

nh gi, nhn xt. Mc ch l huy ng nhiu kin tip ni nhau;

3. Kt thc vic a ra kin;4. nh gi:

La chn s b cc suy ngh, chng hn theo kh nng ng dng

- C th ng dng trc tip;

- C th ng dng nhng cn nghin cu thm;

- Khng c kh nng ng dng.

nh gi nhng kin la chn

Rt ra kt lun hnh ng.1.3. ng dng

48


49/157

Dng trong giai on nhp vo mt ch ;

Tm cc phng n gii quyt vn ;

Thu thp cc kh nng la chn v ngh khc nhau.

1.4. u im

D thc hin; Khng tn km;

S dng c hiu ng cng hng, huy ng ti a tr tu ca tp th;

Huy ng c nhiu kin;

To c hi cho tt c thnh vin tham gia.

1.5. Nhc im

C th i lc , tn mn;

C th mt thi gian nhiu trong vic chn cc kin thch hp;

C th c mt s HS qu tch cc, s khc th ng. K thut ng no c

p dng ph bin v ngui ta xy dng nhiu k thut khc da trn k thut

ny, c th coi l cc dng khc nhau ca k thut ng no.

2. ng no vit

2.1. Khi nim:ng no vitl mt hnh thc bin i ca ng no. Trong ng

no vit th nhng tng khng c trnh by ming m c tng thnh vin thamgia trnh by kin bng cch vit trn giy v mt ch .Trong ng no vit, cc

i tc s giao tip vi nhau bng ch vit. Cc em t trc mnh mt vi t giy

chung, trn ghi ch dng dng tiu hoc gia t giy. Cc em thay nhau

ghi ra giy nhng g mnh ngh v ch , trong im lng tuyt i. Trong khi , cc

em xem cc dng ghi ca nhau v cng lp ra mt bi vit chung. Bng cch c th

hnh thnh nhng cu chuyn trn vn hoc ch l bn thu thp cc t kha. Cc HS

luyn tp c th thc hin cc cuc ni chuyn bng giy bt c khi lm bi trongnhm. Sn phm c th c dng mt bn tr tu.

2.2. Cch thc hin

- t trn bn 1-2 t giy ghi cc tng, xut ca cc thnh vin;

- Mi mt thnh vin vit nhng ngh ca mnh trn cc t giy ;

- C th tham kho cc kin khc ghi trn giy ca cc thnh vin khc

tip tc pht trin ngh;

- Sau khi thu thp xong tng th nh gi cc tng trong nhm.2.3. u im

49


50/157

- u im ca phng php ny l c th huy ng s tham gia ca tt c HS

trong nhm;

- To s yn tnh trong lp hc;

- ng no vit to ra mc tp trung cao. V nhng HS tham gia s trnh by

nhng suy ngh ca mnh bng ch vit nn c s ch cao hn so vi cc cuc

ni chuyn bnh thng bng ming;

- Cc HS i tc cng hot ng vi nhau m khng s dng li ni. Bng cch

, tho lun vit to ra mt dng tng tc x hi c bit;

- Nhng kin ng gp trong cuc ni chuyn bng giy bt thng c suy

ngh c bit k.

2.4. Nhc im

- C th HS sa vo nhng kin tn mn, xa ;- Do c tham kho kin ca nhau, c th mt s HS t c s t duy c lp.

3. K thut XYZ:

L mt k thut nhm pht huy tnh tch cc trong tho lun nhm. X l s ngi

trong nhm, Y l s kin mi ngi cn a ra, Z l pht dnh cho mi ngi.

V d k thut 635 thc hin nh sau:

- Mi nhm 6 ngi, mi ngi vit 3 kin trn mt t giy trong vng 5 pht

v cch gii quyt 1 vn v tip tc chuyn cho ngi bn cnh;- Tip tc nh vy cho n khi tt c mi ngi u vit kin ca mnh, c th

lp li vng khc;

- Con s X-Y-Z c th thay i;

- Sau khi thu thp kin th tin hnh tho lun, nh gi cc kin.

4. K thut b c:

L mt k thut dng cho tho lun nhm, trong mt nhm HS ngi gia lp v

tho lun vi nhau, cn nhng HS khc trong lp ngi xung quanh vng ngoi theodi cuc tho lun v sau khi kt thc cuc tho lun th a ra nhng nhn xt v

cch ng x ca nhng HS tho lun.Trong nhm tho lun c th c mt v tr khng

c ngi ngi. HS tham gia nhm quan st c th ngi vo ch v ng gp kin

vo cuc tho lun, v d a ra mt cu hi i vi nhm tho lun hoc pht biu

kin khi cuc tho lun b chng li trong nhm. Cch luyn tp ny c gi l

phng php tho lun b c, v nhng ngi ngi vng ngoi c th quan st nhng

ngi tho lun, tng t nh xem nhng con c trong mt b c cnh. Trong qu trnhtho lun, nhng ngi quan st v nhng ngi tho lun s thay i vai tr vi nhau.

50


51/157

Bng cu hi cho nhng ngi quan st

- Ngi ni c nhn vo nhng ngi ang ni vi mnh khng?

- H c ni mt cch d hiu khng?

- H c nhng ngi khc ni hay khng?

- H c a ra c nhng lun im ng thuyt phc hay khng?

- H c cp n lun im ca ngi ni trc mnh khng?

- H c lch hng khi ti hay khng?

- H c tn trng nhng quan im khc hay khng?

5. Tranh lun ng h phn i

Tranh lun ng h phn i (tranh lun chia phe) l mt k thut dng trong

tho lun, trong cp v mt ch c cha ng xung t. Nhng kin khc

nhau v nhng kin i lp c a ra tranh lun nhm mc ch xem xt ch di nhiu gc khc nhau. Mc tiu ca tranh lun khng phi l nhm nh bi

kin i lp m nhm xem xt ch di nhiu phng din khc nhau.

Cch thc hin:

- Cc thnh vin c chia thnh hai nhm theo hai hng kin i lp nhau v

mt lun im cn tranh lun. Vic chia nhm c th theo nguyn tc ngu

nhin hoc theo nguyn vng ca cc thnh vin mun ng trong nhm ng h

hay phn i.- Mt nhm cn thu thp nhng lp lun ng h, cn nhm i lp thu thp

nhng lun c phn i i vi lun im tranh lun.

- Sau khi cc nhm thu thp lun c th bt u tho lun thng qua i din

ca hai nhm. Mi nhm trnh by mt lp lun ca mnh: Nhm ng h a ra

mt lp lun ng h, tip nhm phn i a ra mt kin phn i v c

tip tc nh vy. Nu mi nhm nh hn 6 ngi th khng cn i din m mi

thnh vin c th trnh by lp lun.- Sau khi cc lp lun a ra th tip theo l giai on tho lun chung v nh

gi, kt lun tho lun.

6. K thut tia chp

K thut tia chp l mt k thut huy ng s tham gia ca cc thnh vin i

vi mt cu hi no , hoc nhm thu thng tin phn hi nhm ci thin tnh trng

giao tip v khng kh hc tp trong lp hc, thng qua vic cc thnh vin ln lt

nu ngn gn v nhanh chng (nhanh nh chp!) kin ca mnh v cu hi hoc tnhtrng vn .

51


52/157

Quy tc thc hin:

- C th p dng bt c thi im no khi cc thnh vin thy cn thit v

ngh;

- Ln lt tng ngi ni suy ngh ca mnh v mt cu hi tho thun, v d:

Hin ti ti c hng th vi ch tho lun khng?

- Mi ngi ch ni ngn gn 1-2 cu kin ca mnh;

- Ch tho lun khi tt c ni xong kin.

7. K thut 3 ln 3

K thut 3 ln 3 l mt k thut ly thng tin phn hi nhm huy ng s tham

gia tch cc ca HS.

Cch lm nh sau:

- HS c yu cu cho kin phn hi v mt vn no (ni dung bui tholun, phng php tin hnh tho lun...).

- Mi ngi cn vit ra: 3 iu tt; 3 iu cha tt; 3 ngh ci tin.

- Sau khi thu thp kin th x l v tho lun v cc kin phn hi.

52


53/157

HOT NG 1. Tm hiu v

Nhng nguyn tc nh hng dy hc theo chun KT-KNchng trnh GDPT thng qua cc k thut dy hc tch cc

1. Mc tiu:

- HV m t c nhng nguyn tc nh hng dy hc theo chun

KT- KN chng trnh GDPT thng qua cc k thut dy hc tch

cc.

2. Kt qu mong i:

- HV nu ra c nhng nguyn tc nh hng dy hc theo chun

KT- KN.

- HV trao i kinh nghim ca mnh v cc nguyn tc nh hng dy

hc theo chun KT- KN.

3. Phng tin nh gi:- Cc kinh nghim ca HV v cc nguyn tc nh hng dy hc theo

chun KT-KN.





- Bt d cc mu- My chiu overhead hoc projecteur



05

pht

Gii thiu hot ng tm

hiu nguyn tc nh

hng dy hc theo

chun KT-KN. Yu cu

HV pht biu

- Theo di.


ng 1.

Chun b tm l

hc tp tch

cc

53

Ni dung 2.2:T chc dy hc theo chun KT KNthng qua cc k thut dy hc tch ccT chc dy hc theo chun KT KNthng qua cc k thut dy hc tch cc

2.2


54/157

mc tiu hot ng 1.20

pht

Yu cu HV c ni dung

di y v chia s kinh

nghim ca bn thn trong

mi nhm

- HV c ti liu

- Pht biu quan nim ca

c nhn.

- Chun b bo co nhm

6. Tng kt v nh gi



Kt lun:

1. Nguyn tc chung

1.1. V Khung phn phi chng trnh

Khung PPCT quy nh thi lng dy hc cho tng phn ca chng trnh (chng,

phn, bi hc, mun, ch ,...), trong c thi lng dnh cho luyn tp, bi tp,

n tp, th nghim, thc hnh v thi lng tin hnh kim tra nh k tng ng vi

cc phn . Thi lng quy nh ti KPPCT p dng trong trng hp hc 1

bui/ngy (thi lng dnh cho kim tra l khng thay i, thi lng dnh cho cc

hot ng khc l quy nh ti thiu). Tin thc hin chng trnh khi kt thc hc

k I v kt thc nm hc c quy nh thng nht cho tt c cc trng THPT trong

c nc. Cn c Khung PPCT ny, cc S GDT c th ho thnh PPCT chi titcho tng bi ca mn hc v hot ng gio dc, bao gm c dy hc t chn cho ph

hp vi a phng, p dng chung cho cc trng THPT thuc quyn qun l. Cc

trng THPT c iu kin b tr gio vin v kinh ph chi tr gi dy vt nh mc

quy nh (trong c cc trng hc nhiu hn 6 bui/tun), c th ch ng ngh

S GDT ph chun vic iu chnh PPCT tng thi lng dy hc cho ph hp

(lnh o S ph duyt, k tn, ng du).

1.2.Ch o i mi phng php dy hc (PPDH):- Nhng yu cu quan trng trong i mi PPDH l:

+ Pht huy tnh tch cc, hng th trong hc tp ca hc sinh v vai tr ch o ca

gio vin;

+ Thit k bi ging khoa hc, sp xp hp l hot ng ca gio vin v hc sinh,

thit k h thng cu hi hp l, tp trung vo trng tm, trnh nng n qu ti (nht

l i vi bi di, bi kh, nhiu kin thc mi); bi dng nng lc c lp suy ngh,

vn dng sng to kin thc hc, trnh thin v ghi nh my mc khng nm vngbn cht;

54


55/157

+ Tng cng ng dng cng ngh thng tin trong dy hc, khuyn khch s dng

cng ngh thng tin, s dng cc phng tin nghe nhn, thc hin y th nghim,

thc hnh, lin h thc t trong ging dy ph hp vi ni dung tng bi hc;

+ Gio vin s dng ngn ng chun xc, trong sng, sinh ng, d hiu, tc phong

thn thin, khuyn khch, ng vin hc sinh hc tp, t chc hp l cho hc sinh lm

vic c nhn v theo nhm;

+ Dy hc st i tng, coi trng bi dng hc sinh kh gii v gip hc sinh

hc lc yu km.

- Tng cng ch o i mi PPDH thng qua cng tc bi dng gio vin

v d gi thm lp ca gio vin, t chc rt kinh nghim ging dy cc t chuyn

mn, hi tho cp trng, cm trng, a phng, hi thi gio vin gii cc cp.

2. i vi tng cp hc, lp hc1. T chc dy hc

Bt u t nm hc 2008-2009, thi gian c nm hc l 37 tun, nhng thi

lng dnh cho mn Sinh hc khng tng thm, do c th c tun khng c tit

hc mn Sinh hc. Thi lng ca mn Sinh hc lp 10 l 35 tit trong c nm hc.

Thi lng ca mn Sinh hc lp 10 nng cao l 52 tit trong c nm hc. Thi

lng ca mn Sinh hc lp 11 (c bn v nng cao) l 52 tit trong c nm hc.

Thi lng ca mn Sinh hc lp 12 l 52 tit trong c nm hc. Thi lng camn Sinh hc lp 12 nng cao l 70 tit trong c nm hc.

Phi m bo dy s tit thc hnh ca tng chng v ca c nm hc.

Trong iu kin c th, cc trng nn b tr cc tit thc hnh vo 1 bui to

thun li cho gio vin v hc sinh khi dy hc.

+ Lp 10 l 05 tit (c th b tr vo 02 bui) vi cc ni dung: Th nghim co

v phn co nguyn sinh, mt s th nghim v enzim, quan st cc k ca nguyn

phn trn tiu bn r hnh, ln men tilic v lactic, quan st mt s vi sinh vt.+ Lp 10 nng cao l 10 tit (c th b tr vo 03 - 04 bui) vi cc ni dung:

a dng th gii sinh vt, th nghim nhn bit mt s thnh phn ha hc ca t

bo, quan st t bo di knh hin vi, th nghim co v phn co nguyn sinh, th

nghim s thm thu v tnh thm ca t bo, mt s th nghim v enzim, quan st

cc k ca nguyn phn qua tiu bn tm thi hay c nh, ln men tilic, ln men

lactic, quan st mt s vi sinh vt, tm hiu mt s bnh truyn nhim ph bin a

phng.

55


56/157

+ Lp 11 l 08 tit (c th b tr vo 03 bui) vi cc ni dung: Th nghim

thot hi nc v th nghim v vai tr ca phn bn, pht hin dip lc v

cartenit, pht hin h hp thc vt, o mt s ch tiu sinh l ca ngi, hng

ng, xem phim v tp tnh ng vt, xem phim v sinh trng pht trin ng

vt, nhn ging v tnh thc vt bng gim, chit, ghp.

+ Lp 11 nng cao l 08 tit (c th b tr vo 03 bui) vi cc ni dung: Thot

hi nc v b tr th nghim v phn bn, tch chit sc t t l v tch cc nhm

sc t bng phng php ha hc, chng minh qu trnh h hp ta nhit, tm hiu

hot ng ca tim ch, hng ng, xem phim v tp tnh mt s ng vt, quan st

sinh trng pht trin ca mt s ng vt, nhn ging gim, chit, ghp thc vt.

+ Lp 12 l 03 tit (c th b tr vo 01 - 02 bui) vi cc ni dung: Quan st

cc dng t bin s lng nhim sc th trn tiu bn c nh v trn tiu bn tmthi, lai ging, qun l v s dng hp l ti nguyn thin nhin.

+ Lp 12 nng cao l 06 tit (c th b tr vo 02 - 03 bui) vi cc ni dung:

Xem phim v c ch nhn i ADN, phin m v dch m. Quan st cc dng t

bin s lng nhim sc th trn tiu bn c nh. Lai ging. Bng chng v ngun

gc ng vt ca loi ngi. Kho st vi kh hu ca mt khu vc. Tnh phong

ph ca loi v kch thc qun th theo phng php nh bt th li.

Cc ni dung l thuyt v thc hnh phi c dy hc theo ng trnh t ghitrong phn phi chng trnh do S GDT quy nh c th da trn Khung phn

phi chng trnh ca B GDT.

Cui mi hc k, c 1 tit n tp v 1 tit kim tra hc k.

Cc titBi tp, n tp, S GDT cn quy nh ni dung c th, cn c tnh

hnh thc t nh ra nhng ni dung cho cc tit Bi tp, n tp m bo cc

kin thc, k nng theo yu cu. Nn la chn, xy dng ni dung cho cc titBi

tp v n tp nhm mc ch cng c kin thc hay rn luyn k nng, hnh thc cth l lm bi tp trn lp hc v giao bi tp cho hc sinh lm thm nh. Ni

dung tit bi tp ngoi vic cha cc bi tp trong sch gio khoa.

Tu tnh hnh thc t, c th ko di hoc rt ngn thi lng ging dy

c phn cho mt ni dung no (thi lng thc hnh khngc rt ngn).

Tuy nhin, vic ko di hoc rt ngn vn phi m bo dy cc ni dung kin

thc c bn c quy nh trong chun kin thc.

V d: lp 10 nng cao c th rt ngn 01 tit chng I phn II; hoc rt

ngn 01 tit chng II phn III; lp 11 c th rt ngn 01 tit chng II phn B;

56


57/157

lp 12 c th hng dn hc sinh t c mt s bi (nh bi 3, bi 31, ...) tng

thi lng cho phn khc.

i vi cc hc sinh gii, gio vin chn cc bi c thm trong sch gio

khoa, xy dng thm cc Bi tp v thc hnh, cng c, h thng v nht l

chun xc ho cc kin thc, k nng theo yu cu. ng thi trong titBi tp vthc hnh gio vin nn phn loi, chia nhm, b tr ch ngi hc sinh c th

gip nhau nng cao hiu qu ca tit hc.

mt s ni dung, vic hc l thuyt s hiu qu hn nu s dng my vi

tnh, phn mm, tranh, nh, s trc quan. Qua cc Hi ngh tp hun gio vin

ct cn, B cung cp cc a CD v ni dung Sinh hc 10; Sinh hc 11; Sinh hc

12 nn cc n v cn y mnh vic ng dng cng ngh thng tin trong dy hc

Sinh hc ti n v mnh.

57


58/157

HOT NG 2.

T chc dy hc theo chun kin thc k nng mn Sinhhc cp THPT

1. Mc tiu:

-HV m t c dy hc theo chun kin thc k nng.

- Ch ra c mi quan h gia chng trnh vi chun KT KN v SGK.

2. Kt qu mong i:

- HV phn bit c dy hc theo SGK vi dy hc theo chun kin

thc k nng.

- Xy dng c s mi quan h gia chng trnh vi chun KT KN v

SGK.

3. Phng tin nh gi:- S mi quan h gia chng trnh vi chun KT KN v SGK.





- Bt d cc mu

- My chiu overhead hoc projecteur5. Tin trnh thc hin:


05

pht

Gii thiu hot ng tm

hiu mc ch bin son ti

liu. Yu cu HV pht biu

mc tiu hot ng 2.

- Theo di.


ng 2.

Chun b tm l

hc tp tch

cc

30pht

Yu cu HV c ni dungkt lun di y v chia s

kinh nghim ca bn thn

trong mi nhm.

- HV c ti liu- Pht biu quan nim ca

c nhn.

- Chun b bo co nhm

y l mttrong nhng

ni dung ct li

nht.

6. Tng kt v nh gi


- nh gi kt qu lm vic ca HV v ca cc nhm.Kt lun:

58


59/157

(trang sau)

59


60/157


61/157

ha bng nhng ni dung kin thc v yu cu k nng c th - c tnh cht php lnh;

SGK c th ha yu cu v ni dung kin thc v k nng ca chng trnh gio dc

ph thng, nhng do SGK l ti liu c bn dng cho HS hc tp cho nn mc d

bm st chng trnh nhng cn cung cp thm nhng ngun kin thc khc cho

SGK sinh ng, hp dn ph hp vi loi ti liu hc tp v nhn thc ca HS. Cn

Hng dn thc hin chun kin thc, k nng l s th hin c th ha cc yu cu v

kin thc, k nng ca chng trnh bng cc kin thc c th ca SGK.

Chng hn, mi quan h gia Chng trnh gio dc ph thng, SGK v hng

dn thc hin chun kin thc, k nng ca chng trnh gio dc ph thng c th

nh sau:

Chng trnh gio

dc ph thng

Hng dn thc hin chun kin thc, k

nng ca chng trnh GDPT

Sch gio khoa

1. C ch di

truyn v bin d

- Nu c nh

ngha gen v k

tn c mt vi

loi gen (gen iu

ho v gen cutrc).

- Nu c nhngha m di

truyn v nu

c mt s c

im ca m di

truyn.

- Gen l mt on ca ADN mang thng

tin m ho mt sn phm xc nh

(chui plipeptit hay mt phn t ARN).

- Gen cu trc bao gm 3 phn: Vng

iu ho (nm u 3 ca mch m

gc) vng m ho ( gia gen) - vng

kt thc (nm u 5 ca mch m gc- cui gen).

Gen sinh vt nhn s (vi khun)

m ho lin tc, sinh vt nhn thc c

cc on khng m ho (intrn) xen k

cc on m ho (xn).

- M di truyn l trnh t sp xp cc

nucltit trong gen quy nh trnh t spxp cc axit amin trong prtin.

- c im ca m di truyn:

+ M di truyn c c t 1 im xc

nh theo tng b ba (khng gi ln

nhau).

+ M di truyn c tnh ph bin (tt c

cc loi u c chung 1 b m di truyn,tr mt vi ngoi l).

Sinh hc 12Bi 1

Xem t trang ntrang SGK Sinhhc 12

61


62/157

+ M di truyn c tnh c hiu (1 b ba

ch m ho 1 loi axit amin).

+ M di truyn mang tnh thoi ho

(nhiu b ba khc nhau cng m ho cho

1 loi axit amin, tr AUG v UGG).

Kt lun:Dy hc phi tun th theo chng trnh v chun KT KN. C nhng ni

dung c trong chng trnh m SGK cha c th GV phi hng dn HS trong khi dy

hc. Ngc li c nhng ni dung khng c trong chng trnh m SGK c th GV c

th hng dn HS t c trong khi dy hc.

Bi tp vn dng: Anh (ch) tm v phn tch cc ni dung v mi quan h gia

Chng trnh gio dc ph thng, SGK v hng dn thc hin chun kin thc, knng ca mn Sinh hc 10, 11, 12.

2. S dng Chun kin thc, k nng xc nh mc tiu tit dy

- Phi cn c vo ti liu Hng dn thc hin Chun kin thc, k nng xc nh

mc tiu bi hc, gio vin i chiu gia ti liu Hng dn Chun kin thc k nng

vi SGK v SGV xc nh bi, mc kin thc no l kin thc c bn, kin thc

no l kin thc trng tm, ng thi xc nh nhng k nng cn hnh thnh cho hc

sinh. C th l:a. V kin thc

- M t c hnh thi, cu to v sinh l ca c th sinh vt thng qua cc i

din ca cc nhm vi sinh vt, nm, thc vt v ng vt (trong c c th ngi)

trong mi quan h vi mi trng sng, c bit l nh hng ca mi trng nhit

i Vit Nam n cc c im cu to v hot ng sng ca sinh vt.

- Nu c nhng c im sinh hc, trong c ch n tp tnh ca sinh vt

v tm quan trng ca nhng sinh vt c gi tr trong nn kinh t.- Nu c hng tin ho ca gii Thc vt v ng vt, nhn bit s b v cc

n v phn loi v h thng phn loi ng vt v thc vt.

- C nhng hiu bit ph thng, c bn, hin i, thc tin v cc cp t chc

sng, t t bo, c th n cc cp trn c th nh qun th - loi, qun x, h sinh

thi - sinh quyn.

- C mt s hiu bit v cc qu trnh v quy lut sinh hc c bn cp t bo

v c th nh trao i cht v nng lng, sinh trng v pht trin, cm ng v vn

ng, sinh sn v di truyn, bin d.

62


63/157

- Hnh dung c s pht trin lin tc ca vt cht trn Tri t, t v c n

hu c, t sinh vt n gin n sinh vt phc tp, cho n con ngi.

- Hiu c nhng ng dng ca Sinh hc vo thc tin sn xut v i sng.

c bit l thnh tu ca cng ngh sinh hc ni chung v cng ngh gen ni ring.

b. V k nng

-K nng thc hnh :

Rn luyn v pht trin k nng quan st, th nghim. Hc sinh c lm cc

tiu bn hin vi, tin hnh quan st di knh lp, bit s dng knh hin vi, thu thp

v x l mu vt, bit b tr v thc hin mt s th nghim n gin tm hiu

nguyn nhn ca mt s hin tng, qu trnh sinh hc.

- K nng t duy:

Pht trin k nng t duy thc nghim - quy np, ch trng pht trin t duy llun (phn tch, so snh, tng hp, khi qut ho,... c bit l k nng nhn dng, t

ra v gii quyt cc vn gp phi trong hc tp v trong thc tin cuc sng).

- K nng hc tp:

Pht trin k nng hc tp, c bit l t hc: bit thu thp v x l thng tin; lp

bng, biu, s , th ; lm vic c nhn v lm vic theo nhm ; lm cc bo co

nh ; trnh by trc t, lp,...

-Hnh thnh k nng rn luyn sc kho:Bit v sinh c nhn, bo v c th, phng chng bnh tt, th thao th dc, ...

nhm nng cao nng sut hc tp v lao ng.

c. V thi

- Cng c nim tin vo kh nng ca khoa hc hin i trong vic nhn thc bn

cht v tnh quy lut ca cc hin tng sinh hc.

- C thc vn dng cc tri thc, k nng hc c vo cuc sng, lao ng, hc tp.

- Xy dng thc t gic v thi quen bo v thin nhin, bo v mi trngsng, c thi v hnh vi ng n i vi cc vn v dn s, sc kho sinh sn,

phng chng ma tu v HIV/ AIDS,...

- Mc cn t c v kin thc c xc nh theo 6 mc : nhn bit, thng

hiu, vn dng, phn tch, nh gi v sng to (c th tham kho thm phn loi

Nikko gm 4 mc : nhn bit, thng hiu, vn dng mc thp, vn dng mc

cao).

2.1.Nhn bit: L s nh li cc d liu, thng tin c trc y; ngha l c thnhn bit thng tin, ghi nh, ti hin thng tin, nhc li mt lot d liu, t cc s kin

63


64/157

n gin n cc l thuyt phc tp. y l mc , yu cu thp nht ca trnh

nhn thc th hin ch hc sinh c th v ch cn nh hoc nhn ra khi c a ra

hoc da trn nhng thng tin c tnh c th ca mt khi nim, mt s vt, mt hin

tng.

Hc sinh pht biu ng mt nh ngha, qu trnh, quy lut nhng cha gii

thch v vn dng c chng.

C th c th ho mc nhn bit bng cc yu cu:

- Nhn ra, nh li cc khi nim, nh l, nh lut, tnh cht.

- Nhn dng (khng cn gii thch) c cc khi nim, hnh th, v tr tng i

gia cc i tng trong cc tnh hung n gin.

- Lit k, xc nh cc v tr tng i, cc mi quan h bit gia cc yu t, cc

hin tng.2.2. Thng hiu: L kh nng nm c, hiu c ngha ca cc khi nim, hin

tng, s vt; gii thch c, chng minh c; l mc cao hn nhn bit nhng

l mc thp nht ca vic thu hiu s vt, hin tng, n lin quan n ngha

ca cc mi quan h gia cc khi nim, thng tin m hc sinh hc hoc bit.

iu c th th hin bng vic chuyn thng tin t dng ny sang dng khc, bng

cch gii thch thng tin (gii thch hoc tm tt) v bng cch c lng xu hng

tng lai (d bo cc h qu hoc nh hng).C th c th ho mc thng hiu bng cc yu cu:

- Din t bng ngn ng c nhn v khi nim, nh l, nh lut, tnh cht,

chuyn i c t hnh thc ngn ng ny sang hnh thc ngn ng khc (v

d: t li sang cng thc, k hiu, s liu v ngc li).

- Biu th, minh ho, gii thch c ngha ca cc khi nim, hin tng, nh

ngha, nh l, nh lut.

- La chn, b sung, sp xp li nhng thng tin cn thit gii quyt mt vn no .

- Sp xp li cc tr li cu hi hoc li gii bi ton theo cu trc logic.

2.3. Vn dng: L kh nng s dng cc kin thc hc vo mt hon cnh c th

mi: vn dng nhn bit, hiu bit thng tin gii quyt vn t ra; l kh nng

i hi hc sinh phi bit vn dng kin thc, bit s dng phng php, nguyn l

hay tng gii quyt mt vn no .

64


65/157

Yu cu p dng c cc quy tc, phng php, khi nim, nguyn l, nh l,

nh lut, cng thc gii quyt mt vn trong hc tp hoc ca thc tin. y l

mc thng hiu cao hn mc thng hiu trn.

C th c th ho mc vn dng bng cc yu cu:

- So snh cc phng n gii quyt vn

- Pht hin li gii c mu thun, sai lm v chnh sa c

- Gii quyt c nhng tnh hung mi bng cch vn dng cc khi nim, nh

l, nh lut, tnh cht bit.

Khi qut ho, tru tng ho t tnh hung n gin, n l quen thuc sang

tnh hung mi, tnh hung phc tp hn.

2.4. Phn tch: L kh nng phn chia mt thng tin ra thnh cc phn thng tin nh

sao cho c th hiu c cu trc, t chc ca n v thit lp mi lin h ph thucln nhau gia chng.

Yu cu ch ra c cc b phn cu thnh, xc nh c mi quan h gia

cc b phn, nhn bit v hiu c nguyn l cu trc ca cc b phn cu thnh.

y l mc cao hn vn dng v n i hi s thu hiu c v ni dung ln hnh

thi cu trc ca thng tin, hin tng, s vt.

C th c th ho mc phn tch bng cc yu cu:

- Phn tch cc s kin, d kin tha, thiu hoc gii quyt c vn .- Xc nh c mi quan h gia cc b phn trong ton th.

- C th ho c nhng vn tru tng.

- Nhn bit v hiu c cu trc cc b phn cu thnh.

2.5. nh gi: L kh nng xc nh gi tr ca thng tin: bnh xt, nhn nh, xc

nh c gi tr ca mt t tng, mt ni dung kin thc, mt phng php. y l

mt bc mi trong vic lnh hi kin thc c c trng bi vic i su vo bn

cht ca i tng, s vt, hin tng. Vic nh gi da trn cc tiu ch nht nh. c th l cc tiu ch bn trong (cch t chc) hoc cc tiu ch bn ngoi (ph hp

vi mc ch).

Yu cu xc nh c cc tiu ch nh gi (ngi nh gi t xc nh hoc

c cung cp cc tiu ch) v vn dng c nh gi.

C th c th ho mc nh gi bng cc yu cu:

- Xc nh c cc tiu ch nh gi v vn dng nh gi thng tin, hin

tng, s vt, s kin.

65


66/157

- nh gi, nhn nh gi tr ca cc thng tin, t liu theo mt mc ch, yu cu

xc nh.

- Phn tch nhng yu t, d kin cho nh gi s thay i v cht ca s

vt, s kin.

nh gi, nhn nh c gi tr ca nhn t mi xut hin khi thay i cc miquan h c.

Cc cng c nh gi c hiu qu phi gip xc nh c kt qu hc tp

mi cp ni trn a ra mt nhn nh chnh xc v nng lc ca ngi c

nh gi v chuyn mn lin quan.

2.6. Sng to: L kh nng tng hp, sp xp, thit k li thng tin; khai thc, b sung

thng tin t cc ngun t liu khc sng lp mt hnh mu mi.

Yu cu to ra c mt hnh mu mi; mt mng li cc quan h trutng (s phn lp thng tin). Kt qu hc tp trong lnh vc ny nhn mnh vo

cc hnh vi, nng lc sng to, c bit l trong vic hnh thnh cc cu trc v m

hnh mi. C th c th ho mc sng to bng cc yu cu:

- M rng mt m hnh ban u thnh m hnh mi.

- Khi qut ho nhng vn ring l, c th thnh vn tng qut mi.

- Kt hp nhiu yu t ring thnh mt tng th hon chnh mi.

- D on, d bo s xut hin nhn t mi khi thay i cc mi quan h c.3. La chn kin thc dy hc theo Chun kin thc, k nng

Cn nhn thc ng n v kin thc c bn, v hnh thnh k nng, nng lc

cho hc sinh qua hc tp.

- V kin thc c bn , kin thc c bn m bo cc yu cu sau:

+Tnh chnh xc, kin thc trong chng trnh Sinh hc trng ph thng l

kin thc c s ca s sng m khoa hc khng nh, khng cung cp cho hc sinh

nhng vn cn tranh lun. Song cn trnh by cho cc em thc v s pht trinca khoa hc trnh pht trin xy dng chng trnh cho nn phi m bo tnh

chnh xc.

+ Tnh im hnh: V khng th cung cp nhiu kin thc, song phi phc ho

bc tranh kh y , chn xc v s sng, nn phi la chn nhng kin thc in

hnh, tiu biu cho mt quy lut, mt qa trnh hay mt s kin sinh hc. Tnh in

hnh bao hm tnh chnh xc khoa hc.

66


67/157

+ Tnh c bn: Kin thc khng nhiu, phi chnh xc v in hnh, nn chn

nhng kin thc c bn. y l nhng kin thc rt cn thit, khng th thiu c,

bit v hiu chnh xc lch s qu kh, theo yu cu v trnh ca hc sinh.

C th hiu chun ca chng trnh l yu cu v kin thc, k nng, thi m

hc sinh c th cn t c sau khi hc tp mt chng, mt kha trnh, mt lp, mt

cp hc. Nh ni trn, y l kin thc ti thiu nhng rt cn thit m hc sinh cn

c t c trnh ca chng trnh mt lp, mt cp.

- Chun k nng:

tng tn ti kh dai dng mt quan nim sai lm, cho rng trong hc tp ni

chung, hc sinh hc ni ring, phi hc thuc kin thc c cung cp, ghi nh my

mc kin thc, ch khng cn phng php hc. Quan nim sai lm ny xo b

tc dng ca phng php hc tp, lm suy gim nng lc t duy, tnh tch cc cahc sinh v hu qu khng trnh khi l h thp cht lng dy hc b mn.

Tri ngc hn vi phng php trn l phng php dy ngi hc suy ngh,

tm ti, m rng t duy v nng lc sng to ca ngi hc. Phng php dy hc

theo kiu c khng th gip hc sinh tip nhn c kin thc, nn chun kin thc

phi gn vi chun k nng.

K nng hc tp trng ph thng l cng vic c rn luyn thng xuyn

t Tiu hc, THCS ri n THPT. Tu theo trnh ca hc sinh mi cp m rnluyn cho cc em nng lc, t hc, bit t vn , gii quyt vn v vn dng kin

thc hc tip thu kin thc mi vo hot ng thc tin. i vi b mn

Documents

Tai Lieu BD Chuan KTKN CapTHPT