Hüseyin Hüsnü İLGÜN Mak. Müh.

Karayolları Genel Müdürlüğü Trafik Güvenliği Dairesi Başkanlığı

8 MAYIS 2014 İSTANBUL

ÖZEL İZİN ÖZEL YÜK TAŞIMA

İZİNLERİ

Cumhuriyetin ilk yıllarında özellikle yol olsun, tekerlek dönsün anlayışıyla

yol yapılırken,

Bugün geldiğimiz noktada artık uluslararası standartlara uygun olarak geliştirilmiş sürüş konforu ve trafik güvenliğini azami ölçüde

sağlayan yollar yapılmaktadır.

Yapılan bu yolları korumak, uzun süre dayanımını sağlamak görevi hepimize

düşmektedir.

Bu bakımdan yollarımızın planlanan ekonomik ömrü içerisinde kullanılmasında, bir yoldan geçen dingil yükleri ile yolun ömrü arasında doğrudan bir bağıntı vardır.

Dingil yükünün artması ve tekrar sayısına bağlı olarak yoldaki yıpranma da artış göstermektedir.

Dingil yükünün yola verdiği zarar, tüm dingil ya da dingil grubu yüklerinin standart dingil yüküne dönüştürülerek bulunan zarar faktörü ile hesaplanmaktadır.

Zarar faktörü P= Fiili dingil yükü olmak üzere,

Tek (Single) dingilde = ( P / 8.2 )4,

İkili (Tandem) dingil grubunda = ( P / 15.32 )4.06

Üçlü (Tridem) dingil grubunda = ( P / 21.8 )3.88

formülü ile hesaplanmaktadır.

Görüldüğü üzere yükün lineer artışına karşın zarar; ortalama dördüncü kuvveti ile artmaktadır.

Bu durumda günde 1000 adet 8,2 tonluk dingil geçeceği kabulüne göre 20 yıllık ömür ile projelendirilmiş yolun ömrü; üzerinden günde 1000 adet 13 tonluk dingil geçmesi halinde 2,6 yıla inmektedir.

Ağır taşıtların otomobil trafiğine göre yola etkileri farklıdır. 8,2 tonluk altı adet dingil yükü 10.000 otomobilin etkilerini doğurmaktadır.

Dingil yüklerinin kontrol altına alınmaması, yani aşırı yükleme yapılması durumunda yol ömrünün kısalması yanında üst yapısı bozulan yollarda trafik güvenliği önemli ölçüde azalmaktadır.

Bu bağlamda

Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 128.maddesi Karayollarında trafiğe çıkarılacak araçlarda yüklü ve yüksüz olarak uyulacak boyutlar ve karayolu yapısına zarar vermeden güvenle seyredebilecek ağırlıklar, Avrupa Birliğinin 96/53/EC sayılı direktifine uygun hale getirilmiştir.

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu 33. Maddesinde

Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan, başka ulaşım sistemleri ile taşınması olmayan ve taşıma sınırını aşıp da taşınması zorunlu olan yüklerin taşınması için,

Karayolları Genel Müdürlüğünden izin alınması zorunludur.

Bu yasa gereği Karayolları Genel Müdürlüğü

tarafından verilen Özel İzin/ Özel Yük Taşıma

istatisklere bakıldığında

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

2000 2705 2380

4120

6766

8622

15021

19020

23514

37141

47749

44576

55444

Yıllara göre verilen Özel İzin/ Özel Yük Taşıma İzin Belgesi

sayıları

Yıllara göre verilen Özel İzin/ Özel Yük Taşıma İzin Belgesi

değerlendirme

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

2010 2011 2012 2013

24266

57622 57191

69525

19841

47580 44528

55683

19841

47580 44576

55444

2013 YIL SONU İTİBARİYLE YILLARA GÖRE BELGE SAYILARI

MÜRACAAT SAYISI DEĞELENDİRİLEN SAYI VERİLEN SAYI

Özel İzin/Özel Yük Taşıma İzin Belgelerinden

2013 yılı itibariyle 34.328.153,00 TL.

harç tahsil edilmiştir.

2014 yılı itibari ile;

75000 adet Özel İzin/Özel Yük Taşıma İzin Belgesi verileceği tahmin

edilmektedir.

2014 yılı Harcı: 643,40 TL. dır.

75.000 X 643,40 = 48.255.000.- TL

Harç Tahsil edileceği düşünülmektedir.

Özel İzin/ Özel Yük Taşıma yük taşımacılığı ile ilgili verilerden yararlanılarak bir özet çıkarılmaya çalışılmıştır.

2013 yılı içerisinde 55444 adet belge verilmiştir.

En kısa yük taşıma mesafesi ve en uzun yük taşıma mesafesi,

ortalama taşıma mesafesi üzerinde çalışma yapılmıştır.

TOPLAM

TAŞINAN YÜK

(TON)

%TOPLAM

TON-KM%

TOPLAM YÜK

TAŞIMA SAYISI%

1 0-160 358.913 14% 37.767.707 2% 7.364 14%

2 161-320 334.511 13% 79.984.926 4% 6.819 13%

3 321-480 317.764 12% 124.455.580 7% 5.918 11%

4 481-640 282.126 11% 156.498.082 8% 5.450 10%

5 641-800 503.651 19% 371.894.642 20% 9.886 19%

6 801-960 132.275 5% 117.264.182 6% 2.566 5%

7 961-1120 148.260 6% 154.354.202 8% 2.791 5%

8 1121-1280 132.562 5% 157.534.271 8% 2.822 5%

9 1281-1440 146.071 6% 198.076.939 11% 2.690 5%

10 1441-1600 138.069 5% 211.491.175 11% 2.774 5%

11 1601-1760 105.971 4% 173.541.020 9% 2.063 4%

12 1761-1920 46.354 2% 84.994.759 5% 1.018 2%

13 1921-2080 543 0% 1.106.629 0% 11 0%

2.647.071 100% 1.868.964.114 100% 52.172 100%

YÜK TAŞIMA MESAFESİNE GÖRE

YÜK TAŞIMA

MESAFESİ (Km)SIRA NO

TOPLAM

Yük Taşıma Mesafesine Göre Taşıma Bilgileri

Buradan En kısa yük taşıma mesafesi

35 Km, En uzun yük taşıma mesafesi

2046 Km, Ortalama yük taşıma

mesafesi 718 Km olarak tespit edilmiştir.

Tablo ve Grafiklerde desteklenen sonuç;

Özel Yük Taşımacılığının ilk 5 sınıfta yoğunlaştığıdır.

Açıkça görülmektedir ki 800 Km’ye kadar olan taşımalar taşınan yük miktarının % 69’unu oluşturmaktadır.

Bu değer Ton-Km dikkate alındığında ise % 41’dir.

Ayrıca iller arası taşınan yük miktarı ilk 5 il başlangıç noktasına göre; İstanbul, İzmir,

Ankara, Mersin, Hatay ve varış noktasına göre; Şırnak, İstanbul, İzmir, Adana, Ankara olarak gerçekleşmiştir.

Bu verilerden hareketle;

Özel İzin/Özel Yük Taşıma İzin Belgelerinden alınan bu harcın

492 sayılı Harçlar Kanundan

çıkarılarak;

‘ ton x km. ‘

üzerinden ücret tahsili halinde taşıma sektörünün bütçesine katkıda

bulunacağı, gibi adaletli bir taşımanın gerçekleşeceği düşünülmektedir.

2918 SAYILI KARAYOLLARI

TRAFİK KANUNU 65 .MADDESİ

f) Ağırlık ve boyutları bakımından taşınması

özel izne bağlı olan eşyanın izin alınmadan

yüklenmesi, taşınması ve taşıttırılması,

bendine aykırılığın tespiti halinde,

Karayolları Genel Müdürlüğünden

alınacak “Özel Yük Taşıma İzin Belgesi”

ibraz edilinceye veya ilgili kayıtlardan

tespit edilinceye kadar araç trafikten

men edilir.

Karayolları Trafik Yönetmeliğinin Taşınması Özel İzne Bağlı Yükler

Madde 66- Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan, başka ulaşım sistemleri ile taşınması mümkün olmayan ve taşıma sınırını aşıpta, taşınması zorunlu olan yüklerin taşınmasında, bu Yönetmeliğin128. maddesi hükümlerine göre, Karayolları Genel Müdürlüğünden izin alınması ve taşımanın bu izindeki esaslara göre yapılması mecburidir.

g) Karayolundan başka bir ulaşım imkanının olmadığı, zorunlu ve istisnai hallerde; bölünemeyen özel yüklerin taşınması aşağıdaki şartlarla mümkündür. Yükü taşıyacak aracın seçiminde, bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bendi hükümlerine uygunluğunun sağlanması imkanı aranır. Bu imkanın bulunup bulunmadığı Karayolları Genel Müdürlüğünce takdir olunur.

Bu imkan bulunmadığı taktirde ağırlık veya boyutları bakımından bu maddenin (a), (b), (c ) ve (d) bentlerinden en az birine uymayan bölünemeyen özel yüklerin taşınması, yol ve köprülerin durumu göz önünde tutulmak, trafik güvenliğini tehlikeye düşürmemek ve gösterilecek güzergah üzerinde, istenecek gerekli güvenlik tedbirlerini almak kaydıyla mümkündür.

Ancak bunun için Karayolları Genel Müdürlüğünden, 1) Karayollarında trafiğe çıkışın devamlı olarak yapılmasının gerekli görülmesi halinde, bu işe ayrılacak her bir araç, yarı römorklu araç veya katar için güzergah ve taşıma sınırları ile süre belirtilerek süreli,

2) Karayollarında trafiğe çıkışın münferit olarak yapılması halinde, bu işe ayrılacak araç, yarı römorklu araç veya katar için güzergah ve taşıma şartları ile taşıma zamanı belirtilerek, her çıkış için ayrı, bir Özel Yük Taşıma İzin Belgesi alınması mecburidir.

h) Tescilli veya tescilsiz olup, bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bentlerinden en az birine uymayan araç, yarı römorklu araç, katar, iş makineleri ve benzerlerinin yüksüz olarak karayollarında trafiğe çıkışı için Karayolları Genel Müdürlüğünden, bu maddenin (g) bendinde belirtilen esaslara göre özel izin belgesi alınması mecburidir. Bu maddenin (e) ve (f) bentleri bu hükmün dışındadır.

ÖZEL İZİN/ÖZEL YÜK TAŞIMA İZİN BELGELERİNİ ALMAK İÇİN

MÜRACAATLAR

KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN

‘www.kgm.gov.tr’

sitesinden kabul edilmektedir.

ÖZEL İZİN ALARAK TRAFİĞE ÇIKABİLECEK

ARAÇLAR

ÖZEL İZİN ALARAK TRAFİĞE ÇIKABİLECEK

ARAÇLAR

ÖZEL YÜK TAŞIMA İZİN BELGESİ ALARAK TRAFİĞE

ÇIKABİLECEK ARAÇLAR

ÖZEL YÜK TAŞIMA İZİN BELGESİ ALARAK TRAFİĞE

ÇIKABİLECEK ARAÇLAR

Karayolları Genel Müdürlüğünün http://www.kgm.gov.tr internet sitesi kabul edilen başvurular,

Mernis üzerinden T.C. kimlik numarası ile kullanıcı kaydı oluşturulmaktadır.

Kullanıcılar firma veya şahıs olarak tanımlanarak sisteme kayıt edilmektedir.

Araç plakaları EGM üzerinden kontrol edilmektedir.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı sitesi üzerinden araç dingil sayıları ile araç muayenesinin bulunup bulunmadığı kontrol edilerek sisteme girişi sağlanmaktadır.

492 Sayılı Harçlar Kanununa göre içerisinde bulunan mali yıl için belirlenen harç ilgili Bakanlıkça tahsis edilen 9156 kodu ile online olarak yatırılabilme imkanı sağlanmıştır.

Başvurunun detayının ve KGM tarafından belirlenmiş durumunun izlenmesi (sonuçlanmadı, onay aşamasında, görsel bekleniyor, iptal, vs). imkan sağlanmıştır.

Başvurunun KGM tarafından onayı veya red edilmesi halinde e-posta ya da SMS ile ilgilisine bildirim sağlanmıştır.

Güzergahın seçilmesi Türkiye Haritası üzerinde yapılması sağlanmıştır.

Gelişen çağın gereklerine göre taşıma sektörünün ihtiyaçlarını karşılamak ve yollarımızın korunması amaçlanarak Özel İzin/ Özel Yük Taşıma İzinleri için bir Yönetmelik hazırlanması çalışmalarına başlanmıştır.

YENİ YÖNETMELİK ÇALIŞMALARI

AB ülkelerinde yapılan taşımalar araştırılmaya başlanmış, mukayese cetvelleri oluşturulmuştur.

Ülkemiz koşullarına uygun olan ülkeler seçilerek konu yerinde araştırılacaktır.

Konu UND ile paylaşılmış, UND tarafından bir komisyon oluşturularak çalışmalar başlatılmıştır.

YENİ YÖNETMELİK ÇALIŞMALARI

DİĞER ÇALIŞMALAR

150 ton ve üzerindeki bölünemez yüklerin taşınması sırasında uyulması gereken koşullar tespit edilmiş olup,

Taşınması planlanan güzergâhtaki köprülerin gözle muayene yapılarak incelenmesi, fotoğraflarının çekilmesi,

Taşıma esnasında köprülerin statik açıdan taşımaya müsait olup olmadığının tahkikinin yapılması ve rapor halinde idareye sunulması,

Aynı güzergâhta 3 ayı geçen aralıklarla yapılacak taşımalarda güzergâhın tekrar gezilerek, gözle ‘Muayene El Kitabında’ belirtilen esaslara göre köprülerin incelenmesi,

Hasar meydana gelmişse bu durumun tespit edilmesi, her geçiş öncesinde köprülerin gözle muayene edilmesi, aksi bir durum olması halinde İdare’nin bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Hazırlanan raporun geçerlilik süresi, 1 yıl olarak tespit edilmiş olup, rapor hazırlandıktan sonra, aynı güzergahta yapılacak yeni bir taşıma öncesi, yeni bir köprü trafiğe açıldıysa vb. durumlarda ek rapor tanzim edilmesi, İdare tarafından ihtiyaç duyulması halinde bir Üniversiteden ayrıca onay istenebilecektir.

Trafik Yönetmeliğinin 128. Maddesinde; Karayolunda başka bir ulaşım imkanının olmadığı, zorunlu ve istisnai hallerde, bölünemeyen özel yüklerin taşınması aşağıdaki şartlarda mümkün olmaktadır.

Yükü taşıyacak araçların seçiminde, bu maddenin (a), (b), (c), (d) bendi hükümlerine uygunluğunun sağlanması imkanı aranır. Bu imkanın bulunup bulunmadığı Karayolları Genel Müdürlüğünce takdir olunur. Denilmektedir.

İSTİSNAİ TAŞIMALAR

İSTİSNAİ TAŞIMALAR

İlgili denetim birimleri tarafından yapılan denetimlerde istisnai çoklu taşımalarda sektörün karşılaştığı sıkıntıları aşmak amacıyla yeni bir genelge düzenlenme ihtiyacı doğmuş ve bu gerekli çalışmalar başlatılmıştır.

İSTİSNAİ TAŞIMALAR

Hazırlanma aşamasında olan bu genelge ile ; süreli veya bir taşımalarda yüke uygun araç/araçlar seçilmesi kaydıyla, anılan yönetmeliğin sadece gabari ölçülerini aşmak suretiyle, belge almaya gerek duyulduğunda; bir adet malzeme yüklendiğinde hangi ölçü/ölçüleri ihlal ediyor ise birden fazla aynı cins malzeme yüklenmesi durumunda belgesinde sayı belirtilerek,

İSTİSNAİ TAŞIMALAR

başka ihlallere sebep olmamak, (128/d-2) toplam ağırlıkları geçmemek, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürmemek kaydı ile taşınabilmesi için izin verilmesi Karayolları Genel Müdürlüğünce takdir olunur.

Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından verilen Özel İzin/ Özel Yük Taşıma İzin Belgeleri taşınan yükün niteliğine göre düzenlenir ve bu husus belgelerde belirtilir. Şeklinde bir düzenleme yapılması hedeflenmektedir.

İSTİSNAİ TAŞIMALAR

VİNÇLER KONUSU

VİNÇLER KONUSU

Vinçlerin Trafikteki Hızları Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 100. maddesinde 20Km/saat olarak belirtilmiştir.

Gelişen teknoloji ve yapılan bölünmüş yol çalışmaları sonucunda, trafiği tehlikeye düşürmemek kaydıyla, vinçler için hız sınırının makul bir seviyeye getirilmesine yeni yönetmelik çalışmalarında yer verilecektir.

VİNÇLER KONUSU

Vinçler için verilen izin sürelerinin artırılması, güzergah tespiti konusu yeni yönetmelik çalışması kapsamına özellikle değerlendirilmeye alınacaktır.

VİNÇLER KONUSU

TEŞEKKÜRLER hilgun@kgm.gov.tr