Talaş Kaldırma Yöntemlerinin Esası

Talaş kaldırma, ucu(ağzı) keskin bir takımla parça üzeridenmalzeme kaldırma işlemidir.

Talaş kaldırma işlemlerinin sınıflandırılması 3 kritere göreyapılabilir.

1- Takım ile parça arasındaki izafi hareketler,

2-Takım ucunun geometrisi,

3-Kesici uç sayısı.

TAKIM İLE PARÇA ARASINDAKİ İZAFİ HAREKETLER

Takım ile parça arasında;

- Kesme (ana),

- İlerleme (avans),

- Yardımcı (ayar) hareketleri vardır.

Kesme hareketi Esas talaş kaldırma hareketidir.

İlerleme hareketi

Parçanın uzunluğu veya genişliği boyunca belirli bir

kısmının işlenmesini sağlayan hareketidir.

Ayar hareketi

Takımın parçaya yaklaşma hareketi, ilerleme hareketi sonrası takımın başlangıç

noktasına geri dönmesi gibi hareketlerdir.

Kesme hareketiDönme veya

doğrusal

İlerleme ve yardımcı hareketler

Doğrusal

Kesme, ilerleme ve ayar hareketlerinin parça veyatakım tarafından yapılması çeşitli talaş kaldırmayöntemlerini ortaya çıkartır.

Bu bakımdan; tornalama, frezeleme, delme,planyalama-vargelleme ve taşlama olmak üzereesasen 5 talaş kaldırma yöntemi vardır.

Ayrıca, bu yöntemlere dayanan vida açma, diş açmave broşlama gibi türemiş yöntemler vardır.

Takım-parça arasındaki izafi hareketlere göre talaş kaldırma yöntemleri

o Esasen talaş kaldırma işlemlerinde kesme

hareketinin takıma veya parçaya verilmesi,

belirli yüzey şekillerinin işlenmesi ile ilgilidir.

oGenelde imal edilen parçalar çok çeşitlidir.

o İşlenen parçalar, dönel ve dönel(prizmatik)

olmayan şeklinde iki gruba ayrılırlar.

Genelde dönel elemanların yüzeyleri

Tornalama

Prizmatik elemanların

yüzeyleri

Frezeleme veya planyalama-vargelleme

Vida, dişli çarkların

dişleri, kamalı mil ve göbekler

gibi profilli yüzeyler

Yukarıdaki yöntemlerden birisi ile

VidalarTornalama veya

frezeleme

Dişli çarkların dişleri

Planyalama yada azdırma

denilen frezeleme

Delikler, kama kanalları,

profilli yüzeyler

Broşlama

o Tornalama, frezeleme, delik delme ve planyalama-vargellemeesasen parçaya şekil veren talaş kaldırma yöntemidir.

o Taşlama ise genelde boyut, şekil ve yüzey kalitesini iyileştirentalaş kaldırma yöntemidir.

o Taşlama ile daha önce tornalama, frezeleme, delik delme veplanyalama-vargelleme ile işlenmiş tüm dönel, prizmatik veprofilli parçaların yüzeyleri işlenir.

o Bu nedenle taşlama işlemine nihai talaş kaldırma işlemi denir.

o Ayrıca, taşlama esasına dayanan ancak sadece yüzey kalitesiniiyileştiren honlama ve lepleme gibi işleme yöntemleri devardır.

Tornalama

Düz-eğik düzlemesel yüzeyler, kanal, T kanalı, vida, dişli çark ve profilli yüzeyler

Frezeleme

Planyalama-vargelleme

Delme

Taşlama

Silindirik ve konik deliklerin işlenmesi

Düz yüzeyler, kanallar, dişli çarklarve profilli yüzeyler

Silindirik(iç ve dış), konik, dönel herhangi bir şekil, silindirik ve konik elemanların alın yüzeyleri, vida gibi yüzeyler

Silindirik(iç ve dış), konik, düz ve eğik düzlemsel yüzeyler, vida, dişli çarklar ve profilli elemanlar

2. Kesici ucun geometrisi

bakımından talaş kaldırma

işlemlerinin sınıflandırılması

Kesici ucun geometrisi belli olan

Kesici ucun geometrisi belli

olmayan

Kesici ucun geometrisi belli olan talaş kaldırma işlemleri

Taşlama, honlama ve leplemeKesici ucun geometrisi belli olmayan talaş kaldırma işlemleri

Tornalama, frezeleme, delik delme, planyalama-vargelleme , broşlama

3.Takımların kesici uç sayına göre talaş kaldırma

işlemlerinin sınıflandırılması

Tek uçlu takımlarla

yapılan talaş kaldırma işlemleri

İki uçlu takımlarla yapılan talaş

kaldırma işlemleri

Çok uçlu takımlarla

yapılan talaş kaldırma işlemleri

Tek uçlu takımlarla yapılan talaş kaldırma işlemleri

Delik delmeİki uçlu takımlarla yapılan talaş kaldırma işlemleri

Tornalama ve planyalama-vargelleme işlemleri

Çok uçlu takımlarla yapılan talaş kaldırma işlemleri

Frezeleme, raybalama ve broşlama