TAM ZAMANINDA ÜRETİM

(JUST IN TIME MANUFACTURING)

TAM ZAMANINDA ÜRETİM

(JUST IN TIME MANUFACTURING)

• İstenilen zamanda

• İstenilen miktarda

• Her türlü kaynak israfını önleyecek şekilde

yapılan üretim

Tam Zamanında Üretimin Tarihi

ve Gelişimi

1970’lerin başlarında kullanılmaya başlanan

Japon Üretim Felsefesi

TOYOTA & TZÜ

TZÜ’in babası: Taichi Ohno

Japon Çalışma Ahlakı

• Çalışanlar motive edilmeli

• Şirketler grup çalışmasına odaklanmalı

• Çalışma zamanları boşta kalma zamanların

üzerinde olmalı

• Çalışanlar geriye kalan kariyerlerini tek bir

firmada devam ettirmek ister

• Eşitlik ve grup bilinci

Tam Zamanında Üretim Sistemi

Nedir?

TZÜ Sistemi

Sıfır envanter Stoksuz Üretim

Japon Üretimi Toyota Üretim Sistemi

Ohno Sistemi Kanban Sistemi

TZÜ, bir üretim hattında her bir

parçanın bu üretim hattını izleyen safha

tarafından ihtiyaç duyulan kadar derhal

üretildiği sistemdir.

• Üretim hattı, talebe göre çekme (demand-

pull) esası ile çalışmaktadır.

• Amaç her birimin toplam üretim süresini

minimize etmektir.

• İmal edilen parçaların kayıp olduğu veya

kusurlu ürün elde edildiği tespit edilmesi

halinde,üretim hattı durdurulur.

TZÜ’in 3 temel özelliği:

TZÜ sisteminin üretim özellikleri

• Mamul politikası

• Kapasite kullanımı

• Fabrika düzeni

• İşgücü

• Üretim programları

• Stoklar

• Tedarik kaynakları

• Kalite

• Tamir bakım

• Üretim kontrolü

TZÜ Sisteminin Dayandığı

Temeller

• Ürünleri ekonomik Üretime Yönelik

Dizayn Etmek

• İmalat Akışını Kolaylaştırmak İçin İşyeri

Düzenlemesi Yapmak

• Çalışanların Katılımını Sağlayıcı

Programlar Oluşturmak

• Doğru Veriyi Elde Etmeye Yönelik

Çalışmalar Yapmak

TZÜ Sisteminin Dayandığı

Temeller (Devam)

• Kağıt Çalışmasını Azaltmak

• Iskartayı Azaltmak

• Stokları Azaltmak

• Bütün Alanlarda Sürekli Gelişmeyi

Sağlamak

TZÜ Sisteminin Temel

Kavramları

• Tam zamanında

• Otonomasyon

• Esnek İşgücü

• Yaratıcı Düşünce

Bu Kavramların

Gerçekleştirilebilmesi İçin:

• Kanban sistemi

• Üretim dengeleme yöntemleri

• Tezgah hazırlık zamanlarını azaltma yöntemleri

• Operasyonların standardizasyonu

• Yerleşim planlaması ve çok fonksiyonlu işçiler

• Sorun çözme grupları ve öneri sistemleri

• Görsel kontrol sistemleri

• İşlevsel yönetim modeli

TZÜ ’de Çalışma Yeri

Organizasyonu

Çalışma yeri organizasyonunun yerine

getirmesi gereken 5 adım

• Açıklık ve Basitleştirme

• Yerleştirme

• Temizlik

• Disiplin

• Katılımcılık

TZÜ Sisteminin Elemanları

• İsrafı ortadan kaldırmak

• Çalışanların katılımı

• Toplam kalite

İsrafı Ortadan Kaldırmak

Üretimde meydana gelen 7 israf:

Aşırı üretim (Over production)

Bekleme zamanı (Waiting time)

Taşıma (Transportation)

İşlem (Process)

Stoklar (Stocks)

Hareket (Motion)

Hatalı ürünler (defective goods)

Çalışanların Katılımı

• Disiplin

• İş gücünün esnekliği

• Eşitlik

• Özerklik (Autonomy)

– Hattı durdurma yetkisi

– Malzeme çizelgeleme

– Veri toplama

– Problem çözme

Çalışanların Katılımı (Devam)

• Personel geliştirme

– Onarım seviyesi

– Koruma seviyesi

– Geliştirme seviyesi

• İş yaşamının kalitesi

– Kapsanma

– Güvenlik

– Zevk alma

• Yaratıcılık

Kanban Sistemi

Kanban sistemi;

Tüm üretim süreçlerine ne miktarda ve ne zaman üretim

yapacaklarını zamanında bildiren bilgi sistemi

Üretim kontrol sistemleri;

– İten sistemler(push systems)-klasik sistem

– Çeken sistemler(pull systems)-tam zamanında üretim

sistemleri

Kanban çesitleri

– Çekme kanbanı

– Üretim – sipariş kanbanı

Kanbanların kullanımı

Sonraki üretim sürecinde:

• Taşıyıcı stok noktasına gider,

• çektiği parçalardan üretim kanbanlarını çıkartır,çekme kanbanı yapıştırır, parçayı kutuya koyar,

• Parçaları çekme kanbanı kutusuna koyar

Önceki üretim sürecinde:

• Stok noktasındaki kanbanlar çıkarılış sırasına göre üretim kanbanı kutusuna konur

• Üretim kanban kutusundaki sıraya göre üretim yapılır.

Kanbanların kullanımı (Devam)

Kanban kuralları

1. Gerekli miktar ve zamanda parça çekilmeli

2. Çekilen miktar kadar yapılmalı

3. Hatalı parça sonraki üretim sürecine

geçmemeli

4. Kanban sayısı minimuma indirilmeli

5. Dalgalanmalara karşı üretim hızını

dengelemek amacıyla kullanılmalı

Uygulamaya geçmeden önce;

Satınalma sisteminin düzenlenmesi

Üretim hızının dengelenmesi

Ön sürelerin kısaltılması

Üretim işlemlerinin standartizasyonu

Süreçlere ilişkin yerleşim planının revize edilmesi

Sürekli gelişme alt yapısının hazırlanması

Kalite sisteminin kurulması

Grup Teknolojisi

Tanım; parçaların özelliklerine göre sınıflandırılması ve uygun üretim hücrelerinde üretilmesi

Amaç; malzeme akış sisteminin basitleştirilmesi

Yararı; ürün kalitesini iyileştirilmesi hataların azaltılması veya yok edilmesi

İş gören üretimin tamamından sorumlu

Hazırlık Zamanının Azaltılması;;

Temin sürelerinin kısaltılması ,kanban sayılarının azaltılmasını sağlar.

Talep değişimlerine karşı esneklik sağlar.

Toplam Üretken Bakım;

Zaman kayıplarını engeller,kullanım oranını arttırır.

Düzgün İş Yükleri;

Üretimin değişken talebe göre ayarlanmasıdır

-aylık ayarlama

-günlük ayarlama

Üretim Hattı Durdurma

Stratejileri

• Herhangi bir anormallik durumda montaj işçilerine hattı durdurma yetkisi veren hat durdurma stratejisi ,Jidoka

• Getirileri; yüksek kalite üretkenlik ve düşük maliyet

• Olumsuz yönleri; boşluk ve talebi karşılayamama riski,eğitim ve ekipman ek maliyeti

TZÜ/TKY

• Kalite; kusursuzluk anlayışının sistemli bir

yaklaşımı

• Toplam kalite

• Öneri sistemleri -motivasyon

• Kalite çemberleri

Sürekli gelişme

- Gelecekte

izlenecek yolu

belirlemek

- Süreklilik

Sahiplenme

- Kendi

yanlışlarını

düzeltmek

- Hattı durdurma

yetkisi

Hataları ortaya

çıkarmak

- Problemlerin

görünürlüğü

- Hata-ispatlama

Korunma

- Kaynağında

hatayı bulmak

- İstatistiksel

proses kontrol

Çabaların

birleştirilmesi

- Müşteri bir

sonraki prosestir

- Engelleri aşmak

Yönetim liderliği

- Gelecekte

izlenecek yolu

belirlemek

-Süreklilik

TOPLAM

KALİTE

Tam Zamanında Üretim Sonrası

SÜREKLİ GELİŞİM :

Sürekli gelişme sistemlerinde, birbiriyle yakın

ilişki içinde olan ekipler, karşılıklı etkileşim içindeki

işletme fonksiyonları arasındaki köprüleri

oluştururlar.

SİPARİŞE GÖRE SERİ ÜRETİM:

Siparişe göre seri üretim, otonom işletme

birimlerinin dinamik bir ağ (network) oluşturacak

şekilde bir araya gelmeleridir.

Karşılaştırma yapacak olursak:

Kitle Üretimi:

bürokratik ve hiyerarşik (çok kademeli) organizasyon yapısı

dar kapsamlı ve tekrarlanan işler

SONUÇ:

Düşük maliyetli, standart ürün ve hizmetler

Sürekli Gelişme:

güçlendirilmiş, çapraz fonksiyonlu ekipler

Takım kaptanları gibi ekipler arası iletişimi

güçlendirir ve iyileştirme çabalarının

sürekliliğini sağlayan yöneticiler

SONUÇ: Düşük maliyetli, yüksek kaliteli,

standart ürün ve hizmetler.

Siparişe Göre Seri Üretim:

esneklik ve hızlı uyum

bağımsız ve yetkin birimleri koordine eden

yönetciler

sistemin belkemiğini oluşturan etkin bir link

sistemi

SONUÇ: Düşük maliyetli, yüksek kaliteli,

ısmarlama ürün ve hizmetler

TZÜ Uygulamaları ve Sonuçları

Uygulamalardan Sağlanan Kazançlar

Tedarikçi sayısında azalma

Ürün kalitesi ve güvenilirliğinin artması

Verimliliğin artması

İşgücü esnekliğinin artması

İmalat sistemlerinin esnekliğinin artması

Güvenlik stoğunun azalması

Malzeme taşımada gelişmeler

Hazırlık zamanlarının azalması

Grup teknolojisinin kullanımı ile çevrim sürelerinin azalması

TZÜ Uygulamalarında Başarıyı

Etkileyen Faktörler

Yönetimin katkısı

Ön uygulama planı

Pilot çalışma

Çok yönlü katılım

Operatör ve yöneticilerin eğitimi

TZÜ Uygulamalarından Sağlanan

Kazançlar

1.Üretken olmayan zamanın azalması

2.Stokların azalması

3.Çalışma alanının küçülmesi

4.Kalitenin iyileştirilmesi

5.İşgücünün etkin kullanımı

6.Ekipmanın etken kullanımı

7.Stok devrinin artması

SONUÇ OLARAK:

TZÜ;

Günümüzün artan rekabet koşullarında

ayakta kalmayı amaçlayan şirketlere,

maliyetleri düşürücü, kaliteyi ve üretkenliği

arttırıcı felsefesi ile stratejik fırsatlar

yaratmaktadır.