tarih - pegem.net from Tarih soru... · kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıtır. tarih soru bankası tamamı çözümlü osmanlı siyasi tarihi çağdaş

kpss2014 Yeni sorularla

yeni sınav sistemine

göre hazırlanmıştır.

tarihsoru

bankasıtamamı çözümlü

osmanlı

siyasi tarihi

çağdaş türk ve

dünya tarihi

Serkan Aksoy

KPSS Tarih Soru Bankası

ISBN 978-605-364-598-6

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

© Pegem AkademiBu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

10. Baskı: Kasım 2013, Ankara

Proje - Yayın Yönetmeni: Ayşegül EroğluDizgi-Grafik-Tasarım: Yakup Çiçek

Kapak Tasarımı: Gürsel AvcıBaskı: Tuna Matbaacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Bahçekapı Mahallesi 2460. Sokak No: 7Şaşmaz/ANKARA(0312-278 34 84)

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 16102

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

E-ileti: [email protected]

ÖN SÖZ

Bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Kültür Testinde önemli bir yeri olan Tarih bölümündeki 27 soruyu

uygun bir süre zarfında ve hatasız çözebilmeniz için hazırlanmıştır.

Kitaptaki bütün testler çözümleriyle birlikte hazırlanmıştır. Bu sayede yanlış yaptığınız sorulardan dönüt alabilmeniz

hedeflenmiştir.

Testlerde yer alan sorular, çıkmış sınav soruları paralelinde hazırlanmış olup çıkması muhtemel sorulara da sıkça yer

verilmiştir. Ayrıca kitapta yer alan sorular öğretici bir özellik de taşımaktadır.

Soru çözümlerine başlamadan konu anlatımlı kaynağa göz atmakta büyük fayda vardır. Test çözümünde soru kökleri iyi

okunmalı, soru iyice anlaşılmalıdır. Bütün seçenekler okunmalı, soru anlaşılmamışsa soru boş bırakılmalıdır.

Kamu Personel Seçme Sınavı’na hazırlanan tüm değerli adaylarımıza başarılar dilerim.

Serkan Aksoy

Test - 1 Orta Asya Türk Tarihi - 1 ..............................................1Test - 2 Orta Asya Türk Tarihi - 2 ..............................................4Test - 3 Orta Asya Türk Tarihi - 3 ..............................................7Test - 4 Orta Asya Türk Tarihi - 4 ............................................10Test - 5 Orta Asya Türk Tarihi - 5 ............................................13

Test - 6 Türk - İslam ve Türkiye Tarihi - 1 ...............................16Test - 7 Türk - İslam ve Türkiye Tarihi - 2 ...............................19Test - 8 Türk - İslam ve Türkiye Tarihi - 3 ...............................22Test - 9 Türk - İslam ve Türkiye Tarihi - 4 ...............................25Test - 10 Türk - İslam ve Türkiye Tarihi - 5 .............................28

Test - 11 Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi .............................31Test - 12 Osmanlı Devleti Yükselme Dönemi .........................35Test - 13 Osmanlı Devleti Duraklama Dönemi........................39Test - 14 Osmanlı Devleti Gerileme Dönemi ..........................43Test - 15 Osmanlı Devleti Dağılma Dönemi............................47

Test - 16 Osmanlı Kültür ve Uygarlığı - 1................................51Test - 17 Osmanlı Kültür ve Uygarlığı - 2 ...............................54Test - 18 Osmanlı Kültür ve Uygarlığı - 3................................57Test - 19 Osmanlı Kültür ve Uygarlığı - 4................................60Test - 20 Osmanlı Kültür ve Uygarlığı - 5................................63

Test - 21 Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri - 1 .........................................................................66Test - 22 Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri - 2 .........................................................................69Test - 23 Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri - 3 .........................................................................72Test - 24 Osmanlı Yenileşme ve DemokratikleşmeHareketleri - 4 ........................................................................75Test - 25 Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri - 5 .........................................................................78

Test - 26 Avrupa’da Yaşanan Gelişmeler ...............................81

Test - 27 I. Dünya Savaşı Öncesi ve Sonrası Gelişmeler - 1 ...... 84Test - 28 I. Dünya Savaşı Öncesi ve Sonrası Gelişmeler - 2 ...... 87Test - 29 I. Dünya Savaşı Öncesi ve Sonrası Gelişmeler - 3 ...... 90Test - 30 I. Dünya Savaşı Öncesi ve Sonrası Gelişmeler - 4 ..... 93Test - 31 I. Dünya Savaşı Öncesi ve Sonrası Gelişmeler - 5 ...... 96

Test - 32 Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve TBMM’nin Açılması - 1 ...........................................................99Test - 33 Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve TBMM’nin Açılması - 2 ........................................................102Test - 34 Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve TBMM’nin Açılması - 3 ........................................................105Test - 35 Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve TBMM’nin Açılması - 4 ........................................................108Test - 36 Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve TBMM’nin Açılması - 5 ......................................................... 111Test - 37 Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve TBMM’nin Açılması - 6 .........................................................114Test - 38 Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve TBMM’nin Açılması - 7 .........................................................117Test - 39 Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve TBMM’nin Açılması - 8 .........................................................120

Test - 40 Kurtuluş Savaşı Muharebeler ve Antlaşmalar Dönemi - 1 ......................................................123Test - 41 Kurtuluş Savaşı Muharebeler ve Antlaşmalar Dönemi - 2 .......................................................126Test - 42 Kurtuluş Savaşı Muharebeler ve Antlaşmalar Dönemi - 3 ......................................................129Test - 43 Kurtuluş Savaşı Muharebeler ve Antlaşmalar Dönemi - 4 ......................................................132Test - 44 Kurtuluş Savaşı Muharebeler ve Antlaşmalar Dönemi - 5 .......................................................135Test - 45 Kurtuluş Savaşı Muharebeler ve Antlaşmalar Dönemi - 6 ......................................................138

Test - 46 İnkılaplar - 1 ..........................................................141Test - 47 İnkılaplar - 2 ..........................................................144Test - 48 İnkılaplar - 3 ..........................................................147Test - 49 İnkılaplar - 4 ..........................................................150Test - 50 İnkılaplar - 5 ..........................................................153Test - 51 İnkılaplar - 6 ..........................................................156Test - 52 İnkılaplar - 7 ..........................................................159

Test - 53 Atatürk İlkeleri - 1 ..................................................162Test - 54 Atatürk İlkeleri - 2 ..................................................165Test - 55 Atatürk İlkeleri - 3 ..................................................168Test - 56 Atatürk İlkeleri - 4 ..................................................171Test - 57 Atatürk İlkeleri - 5 ..................................................174

Test - 58 Dış Politika - 1.......................................................177Test - 59 Dış Politika - 2.......................................................180Test - 60 Dış Politika - 3.......................................................183

Test - 61 Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi - 1 .........................186Test - 62 Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi - 2 ..........................191Test - 63 Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi - 3 ..........................196Test - 64 Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi - 4 ..........................201Test - 65 Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi - 5 ..........................206

Test - 66 Tarama - 1............................................................. 211Test - 67 Tarama - 2.............................................................217Test - 68 Tarama - 3.............................................................223Test - 69 Tarama - 4.............................................................229Test - 70 Tarama - 5.............................................................236Test - 71 Tarama - 6.............................................................242Test - 72 Tarama - 7.............................................................248Test - 73 Tarama - 8.............................................................254Test - 74 Tarama - 9.............................................................260Test - 75 Tarama - 10...........................................................166Test - 76 Tarama - 11 ...........................................................272Test - 77 Tarama - 12...........................................................278Test - 78 Tarama - 13...........................................................284Test - 79 Tarama - 14...........................................................290Test - 80 Tarama - 15...........................................................296Cevap Anahtarı....................................................................303

İÇİNDEKİLER

Orta Asya Türk Tarihi - 1

T A R İ H1

1

1. İslam öncesi Türk kültürünün, Avrupa’da yayılması,

I. Haçlı Seferleri,

II. Kavimler Göçü,

III. Coğrafi Keşifler,

IV. Moğol İstilası

olaylarından hangisinin sonuçlarıyla ilgilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV

D) II ve III E) III ve IV

2.

• Uzun süreli hapis cezalarının uygulanmaması

• Sanat eserlerinin taşınabilir malzemelerden oluş-ması

Yukarıda verilen İslamiyet öncesi Türk devletlerine ait özellikler, aşağıdakilerden hangisiyle daha çok ilişkilidir?

A) Savaşların uzun sürmesiyle

B) Diğer kültürlerle ilişki kurulmasıyla

C) Egemenlik anlayışıyla

D) Göçebe hayat tarzının benimsemesiyle

E) Din ve inanışla

3.

• Taht kavgaları sıkça yaşanmıştır.

• Birçok Türk devleti kurulmuştur.

• Devletler uzun ömürlü olamamıştır.

İslamiyet öncesi Türk devletlerinde ortaya çıkan yukarıdaki durumlara, aşağıdakilerden hangisi ne-den olarak gösterilebilir?

A) Göktanrı inancının görülmesi

B) Nüfus yoğunluğunun az olması

C) Köklü bir kültüre sahip olunmaması

D) Ülke topraklarının hükümdar ailesinin ortak malı sayılması

E) Toprakların sık sık istilaya uğraması

4. İslamiyet öncesi Türklerde,

I. töre hukukunun oluşturulması,

II. sulama kanallarının yapılması,

III. 12 Hayvanlı Türk Takvimi’nin yapılması

gelişmelerinden hangisi bilimsel faaliyetlerde bu-lunulduğuna kanıt olarak gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

5. Karadeniz’in kuzeyinde kurulan, oluşturdukları güçlü ordular sayesinde Bizans üzerine kadar ba-şarılı seferler düzenleyerek bugünkü Sibirya’ya isimlerini veren Türk devleti aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Avarlar

B) Sabirler

C) Göktürkler

D) Sasaniler

E) Karluklar

6. Uygur şehir kalıntılarında Hristiyan, Maniheist, Budist mabet ve manastır harabeleri yan yana bulunmuştur.

Bu duruma göre Uygur Türkleri için aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Uygur Türklerinde hükümdar yetkileri sınırsızdır.

B) Adalet ve hoşgörü hakimdir.

C) Uygur Türkleri paylaşımcı bir toplumdur.

D) Türk kültürü Uygurlar Dönemi’nde geniş alanlara yayılmıştır.

E) Töreye dayalı bir yönetim anlayışı vardır.

7. Hristiyanlığı kabul eden Türkler zamanla asimile olurken, İslamiyet’i kabul eden Türlerin millî ben-liklerini korumalarında,

I. İslamiyet’i kabul eden Türk nüfusunun daha fazla olması,

II. uzun bir süre İslam dünyasının liderliğinin Türk-lerde kalması,

III. İslam inancı ile eski Türk gelenek ve inançlarının benzeşmesi,

IV. Arapların Türklere hoşgörülü davranması

durumlarından hangisi etkili olmuştur?


D) I ve III E) III ve IV


2

8. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk devletlerinde görülen inanışlardan biri değildir?

A) Totemizm

B) İduk - Yersu

C) Musevilik

D) Maniheizm

E) Kalvenizm

9. Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin göçebe oldukla-rı döneme ait bir sanat eseri olarak gösterilemez?

A) Kabzaları süslü silahlar

B) İşlemeler ile süslenmiş çadırlar

C) Altın ve gümüşten yapılmış takılar

D) İskitlere ait halılar

E) Uygur tapınakları

10. Bilinen ilk büyük Türk devleti olan Asya Hun Türk Devleti hükümdarı Mete Han oluşturduğu güçlü or-dular sayesinde Çin’i yenilgiye uğratmış olmasına rağmen, Çin’e yerleşmeyip Çin’i sadece vergiye bağlamasının sebebi olarak aşağıdakilerden han-gisi gösterilebilir?

A) Devletin ekonomik olarak vergiye ihtiyacının olması

B) Çin’in coğrafi yapısı

C) Türklerin Çin nüfusu karşısında asimile olacağı dü-şüncesi

D) Devlet içerisinde iç savaş olması

E) Veraset sisteminin benimsenmesi

11. Orta Asya’nın çeşitli yerlerinde Türklere ait kaynaklara rastlanmaktadır. Bu kaynaklardan en önemlisi Gök-türklere ait kitabelerdir.

VIII. yüzyıl başlarında Göktürk alfabesiyle yazılan bu kitabeler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Orhun Kitabeleri

B) Yenisey Yazıtları

C) Sine Uşi Yazıtları

D) Karabalgasun Yazıtları

E) Taryat Kitabeleri

12. İslamiyet öncesi Türk sanat anlayışında,

I. temel geçim kaynağının hayvancılık olması,

II. Göktanrı inancının yaygın olması,

III. 12 Hayvanlı Türk Takvimin kullanılması

gelişmelerinden hangileri “hayvan üslubu” sanat tarzının görülmesinin nedenidir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

13. Aşağıdakilerden hangisi Türk boylarından biri değildir?

A) İskitler

B) Kumanlar

C) Sabirler

D) Vandallar

E) Avarlar

14. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde ordu-millet anlayışı egemen olmuş, kadın-erkek herkes asker sayılmıştır.

Bu duruma göre eski Türkler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Ordu, “onluk sistem”e göre düzenlenmiştir.

B) Türkler göçebe yaşamıştır.

C) Askerlik özel bir meslek sayılmamıştır.

D) Komşu ülkelerle iyi geçinilmiştir.

E) Sosyal sınıf düzeni gelişmiştir.

15. Türkler bağımsızlıklarına düşkün bir millettir.

Bu durumun sonucu olarak,

I. çok fazla din değiştirilmesi,

II. günümüze kadar pek çok devletin kurulması,

III. federatif bir yapının benimsenmesi

gelişmelerinden hangileri ortaya çıkmıştır?



Orta Asya Türk Tarihi - 1 ÇÖZÜMLER

3

1. Çin hakimiyetini benimsemek istemeyen Hunların batıya doğru göç etmesi sonucunda Karadeniz’in kuzeyinde yaşayan barbar kavimlerinin (Angıl, Sakson, Vizigot, Burgont, Vandal, Ostrogot, Süev gibi) birbirlerini sürükleyerek Avrupa’ya doğru göç etmesi sonucunda Kavimler Göçü (375) yaşanmıştır. Kavimler Göçü sonucunda Avrupa’da bir Hun devleti kurulmuştur. Dolayısıyla Türk kültürü Avrupa’da yayıl-mıştır. Diğer öncüller İslam sonrası dönemle ilgilidir.

Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

2. Göçebe yaşamın sonuçları, • Feodal yapının bulunmaması

• Başlıca ekonomik faaliyet olarak hayvancılığın benimsenmesi

• Sözlü edebiyatın gelişmesi • Savaşçı bir yapıya sahip olunması • Hapis cezalarının kısa süreli olması • Taşınabilir sanat eserlerinin ortaya konması

şeklinde özetlenebilir.

Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

3. Türk devletlerinde veraset sistemi benimsendiği için ülke, hükümdar ailesinin ortak malı sayılmıştır. Hü-kümdar öldükten sonra yerine kimin geçeceğini belli olmadığı için bu durum taht kavgalarının yaşanmasına ve devletlerin çabuk yıkılmasına neden olmuştur. Türk toplumları teşkilatçı bir yapıya sahip oldukları için kısa sürede başka bir devlet kurma özelliğide taşımışlardır.


4. 12 Hayvanlı Türk Takvimi, 12 yılın 5 katı olan 60 yıllık devreleri ile Göktürklerde, Uygur Türklerinde, Tuna Bul-garlarında, İtil Bulgarlarında ve daha önceleri de Hun Türklerinde kullanılmış olup Türkler arasında çok yaygın bir sistem olmuştur. 12 Hayvanlı Türk Takvimi’nin yapıl-ması, astronomi bilimiyle uğraşıldığını göstermektedir. Dolayısıyla takvimle uğraşan toplumlar bilimle de uğraş-mıştır.

Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

5. Büyük Hunlara bağlı topluluklardan biri olan Sabirler’in anayurtları Tanrı Dağları’nın batısı ile İli Nehri arasın-daki bölgeydi. 6. yüzyılın başlarında Doğu Avrupa’da görülen Sabirler, 515 yılında Kafkasya ve Karadeniz’in kuzeyine yerleştiler. Bizans’a karşı başarılı seferler düzenleyip 516 yılında Kafkasları aşarak Anadolu’ya geldiler. Bugünkü Sibirya’ya isimlerini veren Türk top-luluğu Sabirler’dir.


6. Bir toplumda farklı dinlerin var olması orada din ve vic-dan özgürlüğünün olduğunu gösterir. Bu da o toplu-mun adalete ve hoşgörüye sahip olduğunun kanıtıdır.


7. İslamiyet’i kabul eden Türklerin asimile olmamalarının nedeni, Türk gelenek ve görenekleriyle İslami kuralla-rın birbirine benzemesinden kaynaklanmaktadır.


8. Türkler arasında birçok din yayılmıştır. Totemizm, Şamanizm, Atalar Kültü, İduk - Yersu, Gök Tan-rı, Hristiyanlık, Musevilik, İslamiyet, Budizm, Mani-heizm gibi. Kalvenizm Avrupa’da yaşanan Reform Hareketleri’nden sonra ortaya çıkan bir mezheptir.

Doğru yanıt “E” seçeneğidir.

9. Tapınaklar yerleşik hayatın sonucudur. Dolayısıyla gö-çebe bir toplumda mimari sanat eserlerine rastlanmaz.


10. Çin kalabalık bir nüfusa, eski ve köklü bir kültüre sa-hiptir. Bu sebeple Mete Han Türklerin oraya yerleş-mesi neticesinde asimile olacağını düşünmüş ve Çin’i sadece vergiye bağlamakla yetinmiştir.


11. Türk dilinin ve tarihinin ilk yazılı örnekleri Göktürklere ait Orhun Kitabeleri’dir. Yenisey Kitabeleri Kırgızlara, Sine Uşi, Karabalgasun ve Taryat Kitabeleri ise Uygur-lara aittir.

Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

12. Göçebe yaşam tarzı benimseyen Türklerde başlıca ekonomik faaliyet hayvancılıktır. Dolayısıyla bu durum sanatsal faaliyetlere yansıyacaktır. Yani sanat eserle-rinde hayvan figürlerinden yararlanılacaktır. Bu durum da beraberinde “hayvan üslubu”nu getirmiştir. Şöyle bir sonuca da ulaşılabilir; ekonomik faaliyetler sanatsal faaliyetler üzerinde etkili olmuştur.


13. Soruda verilen Vandallar barbar kavimlerindendir. Dola-yısıyla Orta Asya Türk boylarından değildir.


14. Türklerde kadın-erkek herkesin asker sayılması, ayrı bir askeri sınıfın olmadığını gösterir. Yani askerlik bir yaşam tarzı olarak benimsenmiştir. Dolayısıyla asker-lik özel bir meslek olarak kabul edilmemiştir.


15. Türkler bağımsızlıklarına düşkün bir millet oldukları için diğer devletlerle yaptıkları mücadelelerde yenildik-lerinde yurtlarını terk etmişler ve gittikleri yerde yine devlet kurabilmişlerdir. Bu durum da Türklerin tarihte pek çok devlet kurmasına neden olmuştur.


T A R İ HOrta Asya Türk Tarihi - 22

4

1. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet’ten önce Orta Asya’da yaşayan Türklerin farklı coğrafyalara göç etmelerinin nedenlerinden biri değildir?

A) Nüfus artışı

B) Otlakların daralması

C) Kendi aralarındaki mücadeleler

D) Dış devletlerin baskısı

E) Dini inanış çatışmaları

2. İslamiyet öncesi Türk topluluklarından Uygurlar, Mani dinini kabul etmişlerdir. Bu dini kabul ettikten sonra göçebelikten yerleşik yaşama geçilmiş, bilim ve sanat alanında faaliyetler başlamış, saray ve tapınak gibi mi-mari yapıtlar ortaya çıkmıştır.

Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi kabul edi-len dinin niteliği için söylenebilir?

A) Baskıcı olması

B) Demokratik olması

C) Şehirli olması

D) Milliyetçi olması

E) Töreye dayanması

3. Türkler, tarihte gerçekleştirdikleri faaliyetler sonucun-da, evrensel nitelikli önemli olayların oluşumunda rol oynamışlardır.

Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kanıt olarak gösterilebilir?

A) Sanayi İnkılabı

B) ABD’nin Kuruluşu

C) Reform Hareketleri

D) Kavimler Göçü

E) Fransız İhtilali

4. Museviliği kabul eden ilk Türk topluluğu aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Bulgarlar

B) Hazarlar

C) Karluklar

D) Uygurlar

E) Macarlar

5. İslamiyet öncesi Türkler ile ilgili araştırma yapan bir tarihçi Bizans kaynaklarına ulaşmıştır.

Elde edilen bu kaynakların aşağıdaki devletlerden hangisinin aydınlatılmasına daha çok yardımcı ola-cağı savunulabilir?

A) Büyük Hun Devleti

B) Uygur Devleti

C) Kırgız Devleti

D) Avrupa Hun Devleti

E) Hazar Devleti

6. İslamiyet öncesi Türklerde görülen,

I. taş ve ahşaptan mimari yapılar,

II. kitabelerin ortaya çıkması,

III. askeri harcamaların artması

durumlarından hangileri göçebe yaşamdan yerle-şik hayata geçildiğinin kesin kanıtıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


7. İslamiyet öncesi yaşanan Türk göçleri sonucun-da ulusal kültürünü kaybederek asimile olan Türk boyu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Göktürkler

B) Karluklar

C) Oğuzlar

D) Uygurlar

E) Macarlar

8. I. Alp Er Tunga

II. Ergenekon

III. Oğuz Kağan

Yukarıda verilen Orta Asya Türk devletlerine ait destanlardan hangileri İskitler Dönemi’ne aittir?


D) I ve III E) II ve III

Orta Asya Türk Tarihi - 2 2

5

9. Uygur Türklerinde ekonomi alanında tarım yapılmaya başlanırken sanat alanında da mimari yapılar gelişim göstermiştir.

Bu duruma göre Uygurların sosyal yapısında aşa-ğıdakilerden hangisinin yaşandığı söylenebilir?

A) Yerleşik yaşama geçildiği

B) Sosyal sınıf düzeninin geliştiği

C) Hukuk kurallarının yazılı hale getirildiği

D) Millî kimliklerini kaybettikleri

E) Aile yapısının geliştiği

10. Aşağıdaki Türk devletlerinden hangisi bilinen ilk büyük Türk devletidir?

A) Asya Hunları

B) Göktürkler

C) Uygurlar

D) Büyük Selçuklu Devleti

E) Osmanlı Devleti

11. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk devletlerinde bağımsızlığa verilen önemin göster-gesidir?

A) Hayvancılığın temel geçim kaynağı olarak benim-senmesi

B) Yılın belli dönemlerinde av merasimlerinin yapıl-ması

C) Kağan dahil herkesin töreye uymak zorunda olması

D) Boylar arasındaki mücadelelerde kaybeden tarafın farklı bir coğrafi bölgeye göç etmesi

E) Farklı inançlardaki insanların bir arada yaşaması

12. İslamiyet’ten önceki Türk tarihinde daha çok kültü-rel alanda etkili olan Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hunlar

B) Göktürkler

C) Uygurlar

D) Sabirler

E) Macarlar

13. İslamiyet öncesi Türk tarihi araştırılırken,

I. Çin,

II. Bizans,

III. Mısır

kaynaklarından hangilerinden yararlanılmakzorundadır?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

E) I, II ve III

14. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde gelenek ve göre-neklerden oluşan kurallara töre denirdi. Kağan dahil olmak üzere herkes töreye uymak zorundaydı.

Bu durum eski Türklerde aşağıdakilerden hangisi-ne verilen önemin göstergesidir?

A) Sosyal devlet anlayışına

B) Göktanrı inanışına

C) Kanun üstünlüğüne

D) Ulusal bağımsızlığa

E) Özel mülkiyete

15. Uygurlar, Türk tarihinde ilk kez Çinlilerin etkisi ile yer-leşik hayata geçerek tarımsal faaliyetlere başlayıp, şe-hirler kurmuşlardır.

Buna göre Uygur Türklerinin sosyal ve ekonomik hayatlarındaki bu gelişmeyi sağlayan neden aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Ticaretin önem kazanması

B) Halkın göçebe hayatı istemesi

C) Maniheizm dininin benimsenmesi

D) Yönetim anlayışlarındaki değişiklik

E) Hapis cezalarını uzatma düşüncesi

Orta Asya Türk Tarihi - 2ÇÖZÜMLER

6

1. Türklerin tarih boyunca Orta Asya’dan göç etmelerinde,

• İklim koşullarının değişmesi

• Kuraklığa bağlı olarak otlak ve meraların azalması

• Hızlı nüfus artışı

• Salgın hastalıklar

• Boylar arasındaki mücadeleler

• Dış güçlerin baskısı

• Cihan hakimiyeti düşüncesi

gibi durumlar etkili olmuştur. Türkler dinsel hoşgörüye sahip oldukları için, Türklerde “dini inanış çatışmaları” söz konusu değildir.


2. Uygurlar’ın kabul ettiği Maniheizm inancı tapınaklı din-dir. Yerleşik yaşamayı zorunluluk haline getirdiği için, Uygurlar yerleşik yaşama geçmek durumunda kalmış, şehirler kurmuşlardır.


3. Orta Asya Türklerinden Hunların, Karadeniz’in ku-zeyinden batıya doğru göç etmesi neticesinde Karadeniz’in kuzeyindeki kavimlerin Avrupa’ya doğru harekete geçmesi, beraberinde Kavimler Göçü’nü ge-tirmiştir.


4. Museviliği kabul eden ilk Türk topluluğu Hazarlar’dır. Bulgarlar ve Macarlar Hristiyanlığı, Uygurlar Manihe-izm ve Budizmi, Karluklar ise İslamiyet’i benimsemiştir.


5. Orta Asya Türk devletlerinden Avrupa Hunları Bizans ile mücadelelerde bulunmuş, hatta Attila Bizans’ı vergiye bağlamıştır. Ayrıca Avrupa Hun Devleti’nin Bizans’la imzalamış olduğu, Margus ve Anatolyas Ant-laşmaları da bu duruma örnek verilebilir. Soruda veri-len devletlerden en çok Avrupa Hunları Bizans ile ilişki halinde oldukları için Bizans kaynaklarında daha çok Avrupa Hunları ile ilgili bilgiye rastlanır.


6. Mimari yapılar yerleşik hayata geçildiğinin kesin kanıtı sayılırken kitabelerin bulunması veya askeri harcama-ların artması yerleşik hayata geçildiğini göstermez. Çünkü göçebe yaşam tarzında da bu durumla karşı-laşmak mümkündür.


7. Hristiyanlığı benimseyerek ulusal kültürünü (öz ben-liğini) kaybeden asimile olan Türk boyu Macarlar’dır. Ayrıca Bulgarlar, Avarlar, Peçenekler, Kıpçaklar gibi diğer Türk toplulukları da Hristiyanlığı kabul etmiştir.


8. Alp Er Tunga → İskitlere

Ergenekon Destanı → Göktürklere

Oğuz Kağan Destanı → Hunlara ait destanlardır.


9. Orta Asya Türklerinden Uygurlar yerleşik hayata ge-çen ilk Türk devletidir. Buna bağlı olarak tarım yaygın-lık kazanmış ve sanat anlayışlarında da mimari yapılar ortaya çıkmıştır.


10. Bilinen ilk büyük Türk devleti Asya Hun Devleti’dir. (Asya Hun Devleti). Göktürkler Türk adını bir devlet ismi olarak kullanarak kurulan ilk Türk devletidir. Uy-gurlar ise yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir.


11. Türkler başka bir devletle mücadeleleri neticesinde yenilirse, o devletin egemenliği altına girmektense, göç etmeyi, yurtlarını bırakmayı tercih etmişlerdir. Bu durum Türklerin bağımsızlıklarına düşkün olduklarını göstermektedir.


12. Uygurlar yerleşik hayata geçerek tarım ile uğraşmış-lar, mimari eserler ortaya koymuşlardır. Ayrıca Çin ile iyi ilişkiler kurarak kâğıt ve matbaayı kullanmışlardır. Matbaayı kullanmayı öğrenmişlerdir. Türk tarihinde ilk kütüphane de Uygurlar Dönemi’nde kurulmuştur. Bu nedenlerle kültürel alanda daha çok etkili olan Uygurlar’dır.


13. Orta Asya Türk tarihi araştırılırken Çin, Bizans, Arap, Sasani kaynaklarından yararlanılabilir. Ancak Mısır kay-nakları için bunu söylememiz mümkün değildir. Çünkü Mısır’da kurulan ilk Türk devleti Tolunoğullardır ki o da Türklerin İslamiyet’i kitleler halinde kabulünden sonradır.


14. Eski Türklerde “töre” hukuk kuralları idi. Yazılı hukuk kuralları olmadığı için gelenek göreneklerinden oluşan töreye bağlı kalarak yaşanırdı. Kağan dahil herkesin töreye uymak zorunda olması, kanun üstünlüğünün göstergesidir.


15. Uygurlar Çin’den etkilenerek Maniheizm dinini benim-semişlerdir. Bu dine göre et yemek yasaktır. Tarımsal ürünler tüketilecektir. Bu sebeple yerleşik hayata geçil-miş ve tarım yapılmaya başlanmıştır.



T A R İ H3

7

1. Asya Hun Devleti’nin yıkılma nedenleri incelendiğinde,

I. Çin’in siyasal baskısı,

II. Mete Han’dan sonra başa geçen hükümdarların yetersiz olması,

III. kardeşler arasında yaşanan taht kavgaları

durumlarından hangileri Türklerin geleneksel dev-let anlayışlarının sonucu olarak gösterilebilir?



2. Türklerin Orta Asya’dan değişik bölgelere göç etmelerinde,

I. iklim koşullarının değişmesi,

II. nüfus artışı,

III. Çin baskısı

gelişmelerinden hangileri siyasî neden olarak gösterilemez?



3. İslamiyet öncesi Türk devletleri, yaşamlarını sanatla-rına taşımışlardır. Sanat eserlerini hayvan figürleri ile süslemişlerdir.

Hayvan üslubu sanat tarzının ilk örnekleri aşağıda-ki Türk kavimlerinden hangisinin dönemindedir?

A) İskitler

B) Göktürkler

C) Uygurlar

D) Bulgarlar

E) Karluklar

4. Moğol Devleti’nde Uygurlar önemli görevlere getirilmiş, Uygur hocaları Cengiz Han’ın oğullarına ders vermiş-tir. Moğollar Türk askeri terimlerini ve askeri teşkilatını da aynen benimsemiştir.

Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Moğol Devleti sınırları içerisinde Türklerin yaşadığı

B) Türklerle Moğolların aynı ırktan geldikleri

C) Moğolların Türk kültürünün etkisinde kaldıkları

D) Uygurların, uygarlık bakımından ileri bir seviyede oldukları

E) Uygurların, Moğolların teşkilatlanmasında rol oy-nadıkları

5. İslamiyet’ten önce kurulan Türk devletlerinin yönetim anlayışı demokratiktir.

Buna göre,

I. güçlü olan prensin idareyi ele geçirmesi,

II. kurultay adında bir meclisin olması,

III. ikili teşkilat sisteminin benimsenmesi

durumlarından hangileri yukarıdaki yargıyı destek-lemektedir?



6. İlk Türk devletlerinde ülke doğu ve batı olmak üzere iki idari birime ayrılmıştır. Doğu kanadını kağan kendisi yönetirken, batı kanadına Kağan’ın kardeşi gönderil-miştir.

Ülkenin batı kısmını yönetmekle görevlendirilen Kağan’ın kardeşine verilen unvan aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlteriş B) Şanyü C) Yabgu

D) İdikut E) Tigin


3

8

7. İslam öncesi Türk devletleri Çin ile sürekli mücadele-lerde bulunmuştur. Bu mücadelelerde Türkler başarı göstermiş olsalar da Çin kalabalık bir nüfusa ve geniş topraklara sahip olmanın avantajını yaşamıştır.

Bu durumun sonucu olarak aşağıdakilerden hangi-si söylenebilir?

A) Orta Asya sürekli Çin etkisinde kalmıştır.

B) Türkler Çin ile iyi ilişkiler kurmuştur.

C) Yapılan mücadelelerde Türkler başarı sağlayama-mıştır.

D) Mücadeleler neticesinde Türkler merkezi otoritele-rini kaybetmiştir.

E) Çin üzerindeki Türk hakimiyeti sürekli olamamıştır.

8. İslamiyet öncesi dönemde Türk kültürü üzerinde aşağıdaki etkenlerden hangisi daha çok belirleyici rol oynamıştır?

A) Dinsel inanış

B) Ticari hayat

C) Hukuksal yapı

D) Göçebe yaşam

E) Devlet yönetimi

9. İslamiyet’ten önceki Orta Asya Türklerinde Çinli-lerle ticari ilişkileri geliştirip, bu süreç içerisinde Çinlilerin Maniheizm ve Budizm dinlerini benim-seyerek kabul eden Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uygurlar

B) Bulgarlar

C) Karluklar

D) Sabirler

E) Göktürkler

10. Batı Türkistan’daki Namazgahtepe kazılarından, Arpa, Buğday ve Çavdar taneleri ile koyun, keçi ve sığır ke-miklerine rastlanmıştır. Kalıntılardan koyunların yünle-rinden de yararlanıldığı anlaşılmaktadır.

Bu bilgiler doğrultusunda Namazgahtepe’de yaşayanlar için,

I. tarımsal ürünleri tanıdıkları,

II. hayvancılıkla uğraştıkları,

III. dokumacılık yaptıkları

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III


11.

• Bugünkü Avrupa milletlerinin temeli oluşmuştur.

• Avrupa’da feodalite sistemi ortaya çıkmıştır.

• Roma, doğu ve batı olarak ikiye ayrılmıştır.

Yukarıda maddeler halinde sıralanan gelişmeler aşağıda verilen olaylardan hangisinin sonuçların-dandır?

A) Kavimler Göçü

B) İstanbul’un Fethi

C) Coğrafi Keşifler

D) Rönesans Hareketleri

E) Fransız İhtilali

12. Türk tarihini tek bir coğrafi mekanda, bütün halinde in-celemek oldukça zordur.

Bu durumun nedenleri arasında,

I. kaynakların yetersiz olması,

II. Türklerin çok geniş bir coğrafyaya yayılması,

III. Türklerin, tarihin en eski milletlerinden biri olması

gelişmelerinden hangileri yer alır?



13. İslamiyet’ten önce Orta Asya Türk devletlerine ait aşağıda belirtilen buluntulardan hangisi yerleşik hayat yaşadıklarını göstermektedir?

A) Kılıç ve yay

B) Freskler

C) Takılar ve süs eşyaları

D) Halı ve kilim dokumaları

E) Çadırlar

14. İslamiyet öncesi Türk devletlerinin yönetim yapısı te-okratik olmamış, ancak egemenliğini tanrıdan alan bir anlayışa sahip olmuştur.

Bu duruma kanıt olarak,

I. ülke hükümdar ve ailesinin ortak malıdır anlayışı,

II. hatunun yönetiminde söz sahibi olması,

III. kut anlayışının benimsenmiş olması

özelliklerinden hangileri gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III


Orta Asya Türk Tarihi - 3 ÇÖZÜMLER

9

1. Türk devletlerinde ülke hanedanın ortak malıdır. Bu durum hanedan üyeleri arasında taht kavgalarına ne-den olmuş Türk devletlerinin yıkılmasında da bu gele-nek belirleyici rol oynamıştır.


2. Türklerin Orta Asya’dan göç etmelerinde iklim koşul-larının değişmesi ve nüfus artışı ekonomik sosyal ne-denlerden; Çin’in baskısı ise siyasî nedenlerdendir.


3. Orta Asya Türklerinde sanatsal alanda hayvan figür-lerinden yararlanışmıştır. Bu durum ayrıca ekonomik faaliyetlerin sanata da yansıdığının kanıtıdır. Çünkü eski Türklerde başlıca ekonomik faaliyet hayvancılıktır.


4. Verilen paragraf doğrultusunda A, C, D ve E seçenekle-rine ulaşılırken, her iki devletin aynı ırktan olduğu söyle-nemez. Çünkü Moğollar Türkleşmiş bir toplumdur.


5. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde önemli konuların görüldüğü Toy- Kurultay adı verilen bir meclis vardı. Kurultaya hükümdar, hatun, haneden üyeleri, boy bey-leri ve ordu komutanları katılırdı. Kurultay üyelerine toygun adı verilirdi. Önemli konuların kurultayda görü-şülüp, tartışılması demoktratik bir yapının kanıtıdır. An-cak kurultayın varlığı halkın yönetime katıldığının kanıtı değildir. Zira Türk tarihinde halk ilk kez genel yönetime kısıtlı olsa da Kanunuesasi’nin yürürlüğe girmesinden sonradır. Yani Meşrutiyetin ilanıyladır. Kurultayın dışın-da Türklerde Seçkinler Meclisi, Nazırlar Meclisi, İhtiyar-lar Meclisi, Komenton gibi meclislerde görülmüştür.


6. İkili teşkilat sisteminin uygulandığı ilk Türk devletlerin-de ülkenin batı kısmına Kağan’ın kardeşi Yabgu unva-nıyla gönderilmiştir. Tigin, şehzadelere verilen isimdir. Diğerleri ise hükümdarın unvanları arasında yer alır.


7. Türkler sürekli Çin ile mücadelede bulunmuş hatta Çin’e karşı üstünlük sağlamıştır. Fakat Çin’in geniş topraklara sahip olup kalabalık bir nüfusa sahip olması nedeniyle Çin’e yerleşilmemiş ve bu durum da Türklerin, Çin üze-rindeki hakimiyetinin sürekli olmasını engellemiştir.


8. Türkler göçebe hayat tarzını benimsemiştir. Türk kül-türü de genel olarak göçebelik üzerine kurulmuş bir yapıya sahip olduğu için göçebe hayat Türk kültürü üzerinde belirleyici bir rol oynamıştır.


9. Orta Asya Türkleri içerisinde Maniheizm ve Budizmi benimseyen Uygur Türkleridir.


10. Arpa ve buğday tanelerine rastlanması tarım ürün-lerinin tanındığının; koyun, keçi ve sığır kemiklerine rastlanması hayvancılıkla uğraşıldığının; koyunların yünlerinden yararlanılması da dokumacılıkla uğraşıldı-ğının kanıtıdır.


11. Kavimler Göçü’nün sonuçları,

• Avrupa’nın etnik yapısı değişikliğe uğramış, bu-günkü Avrupa milletlerinin temeli atılmıştır.

• Roma İmparatorluğu doğu ve batı olmak üzere iki-ye ayrılmıştır.

• İlk Çağ sona ermiş, Orta Çağ başlamıştır.

• Feodalite (derebeylik) ortaya çıkmıştır.

• Avrupa’da Hristiyanlık yayılmış, kilise ve papalık güçlenmiştir.

• Skolastik düşünce ortaya çıkmıştır.

• Avrupa Hun Devleti kurulmuştur.

şeklinde özetlenebilir.


12. Soru çözülürken verilen cümleye bağlı kalınması ge-rekmektedir. Zira dikkat edilmez ise I. öncülde yer alan ifadeye de gidilebilir. Dolayısıyla Türkler dünyanın çe-şitli bölgelerine yayılmış ve göç etmişlerdir. Bu durum Türk tarihini bir bütün olarak incelemeyi zorlaştırmıştır.


13. Fresk, duvar resmidir. Dolayısıyla yerleşik hayatın ka-nıtıdır. Duvar resmi ile mağara resmi karıştırılmamalı-dır. Zira mağara doğada var iken, duvar insanoğlunun ortaya koyduğu bir yapıdır.


14. İlk Türk de vletlerinde kut anlayışı hakimdir. Yani hü-kümdara hükümdarlık yetkisinin tanrı tarafından ve-rildiğine inanılmıştır. Bu durum egemenliğin tanrıdan geldiği anlayışına sahip olunduğunun göstergesidir. Kut, kan bağı yolu ile babadan oğula geçerdi. Dolayı-sıyla bu durum beraberinde ülkenin hanedan üyeleri-nin ortak malıdır anlayışını da getirecektir.


User

Sticky Note

Marked set by User

T A R İ HOrta Asya Türk Tarihi - 44

10

1. Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya’da İslamiyet öncesinde kurulan Türk devletlerinin özelliklerin-den biri değildir?

A) Ülke hanedanın ortak malıdır anlayışı benimsen-miştir.

B) Ordu-millet anlayışı hakimdir.

C) Devlet işleri divan kurulunda görüşülmüştür.

D) Devlet yönetiminde ikili teşkilat sistemi uygulan-mıştır.

E) Ölen kişinin mezarına “balbal” adı verilen taşlar di-kilmiştir.

2. VIII. yüzyılın ilk yarısında dikilen Orhun Kitabeleri’nde işlek bir Türkçenin kullanıldığı görülmektedir.

Bu bilgiye dayanarak bu dönemde kullanılan Türk-çe için aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Türkçe bu dönemde bir imparatorluk dilidir.

B) Türkçe gelişmiş bir edebiyat dilidir.

C) Türkçe Asya’nın tamamında konuşulan bir dildir.

D) İlk defa bu dönemde okuma-yazma önem kazan-mıştır.

E) Türkçe yalnızca orduda kullanılmıştır.

3.

• Tarihte ilk defa Türk adı ile kuruldular.

• Kendilerine has millî bir alfabe kullandılar.

Yukarıdaki yargılar Göktürk Devleti’nin hangi özel-liğe sahip olduğunu gösterir?

A) Teokratik

B) Baskıcı

C) Oligarşik

D) Laik

E) Ulusçu

4. İslamiyet’ten önce Türk devletlerinde halkın,

I. göçebe bir yaşam benimsemesi,

II. kullandığı otlaklar ve yaylalar için devlete vergi ödemesi,

III. genelde soy ve dil birliğine sahip boylar halinde yaşaması

durumlarından hangileri toprağın devlete ait oldu-ğunu gösterir?


D) I ve II E) I, II ve III

5.

• Bizans ordusunda ücretli askerlik yaptılar.

• İstanbul’u ilk kez kuşattılar.

Yukarıdaki bilgiler sırasıyla aşağıda seçeneklerde yer alan Türk devletlerinden hangilerine aittir?

A) Bulgarlar-Kıpçaklar

B) Karluklar-Avarlar

C) Kırgızlar-Macarlar

D) Peçenekler-Avarlar

E) Sabirler-Hazarlar

6. Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya Türk devletleri ile ilgili bir terim değildir?

A) Şad

B) Toy

C) Yuğ

D) Balbal

E) Pankuş

7. İlk Türk devletlerinde,

I. şölen düzenlenmesi,

II. cesedin mumyalanması,

III. kurganlara çanak çömlek konulması

durumlarından hangilerinin ölümden sonra yaşa-mın devam ettiğine inanıldığını göstermektedir?



Documents

tarih - pegem.net from Tarih soru... · kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıtır. tarih soru bankası tamamı çözümlü osmanlı siyasi tarihi çağdaş