{[[W+bz0FkV43GmRt7u4DpvuYxd]]}

BUI TUYET HUONG - NGUYEN HOANG TBA.I

s6 TAY.KffiN THUc

LICH SU OTIEUHQC

(Tai ban /tin thu ha)

NBA XUAT BAN GIAO DlJC VI�T NAM

LOI N.mi XIJm �N

.- 'l}/jdy nam truoc day, ben cg,nh sach giao khoa (3/{ll,(SGK), Nha xuat bdn Giao dl!,c Vi¢t Nam

da cho xuat bdn nhieu cuon so' tay kiln thitc cac mon hqc theo l<Jp hoij,c theo cap nhu So' tay kiln thuc Sinh hqc JO, So' tay kiln thitc Toan THCS, So' tay kien thitc V �t ly THYI, v.v .. Log,i sach nay duqc hqc sinh va giao vien rat thich dung vi rat bo' ich cho vi¢c dg,y va hqc cac mon hqc theo chuung trinh va SGK. Tuy nhien, do cac cu6n So' tay kien thitc da xuat bdn hau het deu dlfa tren chuang trinh va SGK cii nen kh6ng con nhieu tac dl!,ng doz voi h9c sinh va giao vien khi chuye'n sang dg,y va hqc theo chuung trinh va SGK moi. Vi v�y, biit da'u tu niim 2008, sau khi hoan tat b¢ SGK m<Ji cho tat cd cac m6n h<;>c tu l<Jp 1-12, dmg voi cac sach tham khdo (SI'K) bo' trq, lanh dg,o Nha xuat bdn Giao dl!,c Vi¢t Nam chu truung bien sog,n moi b¢ sach So' tay kien thuc cho tat cd cac m6n hqc dlfa tren chuung trinh va SGK m<Ji theo huong sau day:

- D11a vao chuung trinh (m<Ji) lam chudn kien thuc vaky niing, trinh bay tom luqc, khai quat, me'm de cac kienthuc va ky nang ca bdn trong SGK m<Ji.

- Cung cap them nhitng kien thuc cdn thiet ve' m6n h<;>cma SGK kh6ng c6 dieu ki¢n phdn anh hoij,c phdn anh chua day du, giup miJ r¢ng va nang cao hie'u biet cho hqc sinh.

3

    

{[[W+bz0FkV43GmRt7u4DpvuYxd]]}

- Chu tr9ng nhie'u den ren luy¢n phuong phap h9ct<Jp, lam t6m t&t bai h9c, each trinh bay m<)t don vt kien thuc cho h9c sinh.

- C6 cac phlj, 11!,C thich ht;Jp cung cap cho giao vien vah9c sinh nhiing hiiu bier fli'n va du lien quan den chuong trinh va SGK m<Ji ve' mon hqc.

Theo hulmg tren, S6 tay kien thuc bien soqn m<Ji, trong nhie'u truiJng h<;1p c6 the' dung thay SGK, rat b6 ich cho vi¢c on trjp cuo'i h9c ky va cu6i niim, d<Jc bi¢t ti¢n l<;li cho vi¢c tlf h9c c1,a h9c sinh, nhat la h9c sinh b6 tuc viin hoa it c6 thai gian d9c tai li¢u, h9c sinh ddn t<)c it nguiti trinh dq tieng Vi¢t chua thanh thqo va h9c sinh vung sdu, vung xa it tai li¢u tham khdo di d9c. Ben cqnh cac S6 tay kiln thuc phlJ,C VIJ, cho vi¢c dqy va h9c chuong trinh va sach giao khoa m<Ji, Nha xudt bdn Giao dl!,c Vi¢t Nam con bien SQ<;ln va xuat ban CaC Sc5 tay tra CUU tri thuc ve' CaC nganh nghe: cac unh vlfc hoqt dqng khac nhu S6 tay xutil bdn va phat hanh, Sq tay ngrroi qudn Ii giao dl!,c, v.v ..

Cong ty c6 phan Sach dfch va Tu diin Giao dl!,C thu<)c Nha xuat bdn Giao dl!,c Vi¢t Nam dll(!c giao nhi¢m VIJ, chuyen bien soqn va xuat bdn cac loqi s6 tay, Tu diin, sach tra cuu, sach dfch va la don vt duy nhat cua Nha xuat bdn Giao dl!,C Vi¢t Nam dU<;IC T6ng Giam doc giao nhi¢m VI!, nay theo Thong Mo s6: 686!TB-TKHI' ngay 10 thong 04 niim 2008.

Nha xuat bdn Giao dl!,C Vi¢t Nam trdn tr9ng gi<Ji thi¢u viii cac Su Giao dl!,c va Dao tqo, cac Cong ty Sach -Thiet bi truiJng h9c, cac cong ty phat hanh sach, cac czia hang, dqi ly sach va toan thi giao vien, h9c sinh bq S6 tay kien thuc m<Ji n6i tren Va mong nhrjn dU<;IC Slf h<;lp tac tich qtc cua quy cu quan, d<Yn vi, ca nhdn trong vi¢c bien soqn, xuat bdn, g6p y va ph6 bien r<)ng riii bq sach nay trong nha truiJng va xii hqi.

NHA XUAT BAN GIAO Dl)C V�T NAM

4

So tay kien thuc Ljch sit Tieu h9c baa g6m nhii:ng kien thuc ca ban cua Ltch sit lap 4 va lap 5, du<;rc ch<;m l9c tu cac bai trong sach giaa khaa Ltch sit va Dta Ii 4,5 (phdn Ltch sit) thea chuang trznh m&i, baa g6m kien thuc khai quat vJ Itch sit Vift Nam tu buoi ddu dl!f'lg nuac den ngay nay.

Cuon sach khong trznh bay thea tung mlf£ cua m6i bai trang sach giaa khaa ma thea tung dan vt kien thuc cua diJn bien Itch sit du<;rc sdp xep thea trznh hf: thoi gian diJn ra Cua SZJ: kif n va du<;rc giai ngh'ia m9t each chinh xac, ri5 rang, ngdn gQn, dJ hieu.

Ndm chdc n¢i dung cac dan vt kien thuc trang sach nay, h9c sinh se hieu tuong t(j,n haan cdnh, diJn bien, nguyen nhan Va ket qua cua cac SZJ: kiin Zich SU, d6ng thoi ma mang hieu biit cua mznh vJ Itch su Vi�t Nam ma sach giao khaa chua co dMu ki�n cung cap ddy du nhu thong tin vJ m9t so nhan v(j,t Itch sit tieu bieu a m¢t so giai daq,n lfch sit ho<J,c m¢t so dfa danh noi tieng da diJn ra nhung SZJ: ki�n quan tr9ng.

5

G cuoi sdch, c6 phdn Phl!, ll!,C cung cap cho h9c sinh nhung thong tin lien quan den Quoc hitu Vitt Nam qua cdc thoi dq,i, nhung biiu tuqng cao quy cua nuac C9ng hoa xa h9i chu nghia Vitt Nam va bang tom tdt nhung SJ! kitn chinh cua Zich su Vitt Nam. M9t so thuq,t ngii ljch SU, m9t so khdi nitm kh6 se du()'C ddnh dau sao va giai thich ngay a cuoi m6i trang sdch.

Sd tay kien thuc Ltch SU' Tiiu h9c nay dung Cho hQc sinh hQC tren lop, tl! hQC O' nha, tra CUU va cilng c6 thi dung cho gido vien di soq,n bai, dq,y h9c tren lop, tra cuu, ra dJ kiim tra... Stich rat bd ich cho phl!, huynh hQC sinh tham khao giup con em hQC tq,p cilng nhu tat ca nhung ai ham thich nm hiiu vJ Zich su Vi�t Nam.

Vi�c [l.fll ch9n cdc dan vi kien thu:c ca ban cua m6i bai trong sdch gido khoa Lich su Tiiu h9c di dua viio cuon Sd tay nay la m9t cong vitc khong dan gian Vl lien quan den chuang trznh ltch SU aCllC cap hQC tren, CllC Stich giao khoa [op tren. Vz vq,y, cuon sach kh6ng the tranh kh6i cac thieu sot. Cdc tac gia rat mong nhq,n du()'C SJ! gap y cua cdc thdy co gido, cdc phl!, huynh vii cdc em h9c sinh d€ sach ngay cang hoan thitn phl!,C Vl!, tot vi�c dq,y vii h9c Lich su a cdc truimg Tilu h9c.

cACTACGIA

6

,., . .

KIEN THUC CO BAN

LJCH SU LOP 4

;t ;:;, ,, . ' - ,

BUOi DAU Dl)'NG NUOCVA GIU NUOC (tit ndm 700 TCN din nam 179 TCNJ

• Nuoc V:m Lang

- Nuoc Van Lang ra doi each day khoang 2700rniln (tuc la khoang nam 700 TCN) tren luu V\lc'*l cac song H6ng, song Ma, song Ca.

O luu \7\IC Ca.C con song lan thuang la vung dat phu sa mau mo, thu�n lQ'i. cho S\f phat tri �n cu.a cay coi, ciing nhu thu� lgi cho vi�c xay d\l'Ilg nha 6. Nai day, quanh rniln c6 mroc d� tum ru('mg va dung cho sinh ho.;it hfulg ngay cu.a conng uoi.

Anh 1: Lang vua Hung

* Luu V{IC: Yung dat dai cung ung ngu6n nu6c va chiu anh huongciia m<)t con song ho�c m<)t h¢ th6ng song ngoi chay qua.

7

- Dung dau r;ha nuac Van Lang la vua Hung(g9i la Hung Vu<Yllg). Cac l.;tc hau, lc;tc tu6ngc•i

giup vua cai quan dat nuac. Xa h<)i Van Lang gt:>m c6 ba tang 16p: Tang lop giau c6 g6m c6 vua, lc;tc hau, lc;tc tu6ng; tang 16p dan thuong la lc;tc dan; tang 16p thap kem, ngheo kh6 nhat la no ti.

Sl;l ra doi cu.a dat IlUO'C Van Lang chung to rdng, each day khoang 2700 nam, nguoi Vi�t Nam chung ta da c6 m<)t nha nuac rieng do minh thanh l�p va lam chu.

- Can cu vao vi�c tim thay m<)t so hi�n v�tnhu luai cay, luai cuoc, li�m b�.ng dt:>ng va cac hc;tt th6c da hoa trO O m<)t SO nO'i tren dat nUO'C ta va canh nguoi gia g.;to trang tri tren trong dt:>ng ma. ta biet dugc nguoi Vi�t C6 c6 ngh� lam ru<)ng, tr6ng lua.

Anh 2: Duong len D�n Hung

• Lf!.c lui'u, 11,lc tu6ng: Nhihlg ngucri giup vua Hung cai quan dat nucrc. Dii-cbi¢t, l�c tuang c6 tht! !n!C tiep cai quan ding vi¢c cua cac b(,. Thro Hungvuong, nucrc Van Lang c6 15 b9.

8

- Ngoai tr6ng lua, ngum Lc;lc Vi¢t con biettr6ng rau, khoai, d6, cay an qua, day, gai, tr6ng dau nuoi tfun. HQ biet uam ta, d¢t vai, biet lam d6 gom (ntJi, cha, ch�u. thc;lp, binh, vo); biet due d6ng d� lam lua:i cay, lua:i cuoc, giao mac, miii ten, biet lam d6 trang sue nhu vong tay, hoa tai, lt.1- c lc;lc; biet dan rd ra, gui, nong, dan thuy�n. dong thuy�n g6, d� c bi¢t la biet lam trong d6ng.

- N gum Lc;lc Vi¢t 6 nha san d� tranh thu dfr vaIii lt.1-t. Nha san cu.a hQ thucmg lam bilng tre, g6, mai hinh thuy�n, c6 d.u thang bilng tre d� len xuong. HQ song thanh lang (gQi la ke, chi�ng, chc;l), g6m vai cht.1-c gia dinh hgp thanh. HQ an cam te, xoi ne p, rau, ca, biu bi, ca va biet lam banh chung, banh giay ...

- N gum .Lc;lC Vi¢t tho Thfin Dat, Thfin M�tTrm, Thfin Sam, Thfin Set, Thin Mua, Thin Gi6.

- Ngoai cong vi¢ c lao d9ng m¢t nhQc hilngngay, nguoi 4c Vi¢t contd chuc I� h9i d� vui choi, nhay mu.a, dau v�t. dua thuy�n ... HQ c6 tt.J.C xam minh, nhu9m rang den, an trfiu cau, bui t6c ...

- Nu6c Van Lang t6n � qua 18 doi Vua Hung.

Anh 3: Trang DOng ng9c Lii (Ha Nam)

9

- Hung Vuang - vuang hi¢u dau tien tronglich SU' dan t<)c ta. Theo truy�n thuyet, L.;i.c Long Quan lay ba Au Co, sinh ra m¢t b9c gom 100

trung, no ra 100 ngum con, 50 ngum con theo cha xuong bien, 50 ngum theo m� len mii sinh song, ngum con ca duqc ton lam vua, g9i la Hung Vuang. Hung Vuang hqp nhat cac vung dat c6 cung m<)t n�n van hoa va tieng n6i l.;i.i thanh m<)t ntroc gQi la Van Lang. Nuoc Van Lang duqc chia thanh 15 b¢, du61 b¢ la cac lang ch.;i., dong do a Phong Chau (B.;i.ch H.;i.c - Phu Th9 bay giaJ.

• Nu&c Au L<,1.c

- Nam 218 TCN, quan nha Tan (oTrung Quocngay nay) tran xuong xam luqc cac nuoc phuang Nam. Luc d6, Th\lc Phan la m<)t tu6ng gi6i da Hinh d.;i.o ngum Au Vi¢t va L.;i.c Vi¢t danh lui gi�c ngo.;i.i xam, sau d6 dtp1g nen nuoc Au L?c va tlJ xung la An Duong Vuang.

-Au L.;i.c la do ghep hai chfr dau cu.a tu Au Vi¢tva L?C Vi�t ma thanh. Di�u nay ch(mg to Au L?C la qu6c gia cu.a hai cu dan chinh - ngum Au Vi¢t va ngum L?C Vi�t.

Kinh do cu.a Au L�c a vung C6 Loa (nay thu<)c huy¢n Dong Anh -Ha N<)i).

- Thai Au L?C, ngum ta biet SU' d\lng r<)ng railum cay dong trong siin xuat nong nghi¢p, biet ren s.it, biet che t.;i.o lo.;i.i no b.in m<)t l.lh duqc nhi�u mui ten. D�c bi¢t, ngum Au L.;i.c con biet

10

xay thanh. D6 la thanh Co Loa (ngay nay con di tich a Dong Anh - Ha N9i).

Anh 4: Guong d6ng va dao gam nu tuong

- Tri¢u Da - vua cua mrac Nam Vi¢t (mienNam Trung Quoc ngay nay) nhieu M.n dem quan sang xam luge mroc Au Lc;tc, nhung An Duong Vuong da lanh d.;io nhan dan Au L.;ic nhieu Ian danh cho quan Tri¢u Da tan tac, phai rut ve nuac. Thai gian dau, nhan dan Au L.;ic da doan ket m9t long du6i S\f lanh d.;io cua An Duong Vuong, l.;ii c6 tuong gi6i chi huy, c6 vu khi tot, thanh luy kien co nen da danh b;;ti duge quan xam luge Tri�u Da. Ve sau, Tri�u Da da dung ke cho ngum sang Au L?c aieu tra each bo phong cua quan Au L.;ic va tim each chia re n«)i be) trong nhfmg ngum dung dau nha nuac Au L.;ic, nen khi Tri�u Da tan cong, nhan dan Au L.;ic da bt thua.

11

    

{[[W+bz0FkV43GmRt7u4DpvuYxd]]}

Anh 4a: Den tho An Duong Vuong a Co Loa

- That bc;1i cua An Duong Vuong dan den h�uqua n<Ttng n�: Tu day (nam 179 TCN), Au Lc;1c chtu Sl! do h<) lau dai CUa cac the ll!C phong kien phuong BAc; d6ng thoi da d� lc;1i cha nhan dan ta bai h9c la phai luon luon canh giac v6i ke thu xam luqc, khong dugc nh� dc;1, ca tin vao ch(mg.

12

HON M(>T NGHiN NAM

DAU TRANH GL\NH I4I D(>C L!J>

(tu: ndm 179 TCN din ndm 938)

• Ach do h(> cu.a cac tri�u d;;ti phong kienphuong B.ic d6i v6i nuoc ta

- Sau khi Tri�u Da thon tinh duqc Au µic(nam 179 TCN), cac tri�u dc;1.i phong kien phucmg B.ic noi tiep nhau do h(> nuoc ta. Nuac Au L;;i.c bi chia thanh qu�n. huy�n do chinh quy�n nguai Han cai quan. Chung dua nguai Han sang a lful v6i dan ta; belt dan ta phai theo phong t\lC cua nguai Han, phai hQC chfr Han, theo lu�t phap Han d� thl.fC hi�n muu d6 d6ng hoa nuoc Au µJ.C, bien nguoi Au µJ.C thanh nguoi Han. Nhung nhan dan ta kien quyet gifr gin cac phong t\lC truy�n thong cua minh, nhu nhu(>m rang den, an trfiu, mo cac l� h(>i dan t(>c nhu dua thuy�n. danh v�t ... , tho cac vt thfin o dia phuong.

- Nhan dan Au µJ.C bi cac tri�u d;;ti phong kienphucmg B.ic b6c l(>t r�t n�ng n�. phai n(>p du cac lo;;ti thue, d�c bi�t la thue mu6i, thue s.it; len rung san voi, te giac, b.it chim quy, dm go trfim; xuong bi�n mo ngQC trai, b.1t d5i m5i, khai thac san ho d� cong nc;1.p cho chung.

- Khong cam chiu canh bi do h(>, nhan dan talien tiep n6i len chong l;;ti a.ch thong tri cua cac tri�u dc;1.i phong kien phucmg B.ic. Mo dfiu la

13

kh&i nghia Hai Ba Tnmg (mun 40), kh&i nghia Ba Tri�u (nam 248), Ly Bi (nam 542), Tri�u Quang Ph\lc (nam 550), Mai Thuc Loan (713-722), Phung Hung (khoang nam 766), Khuc Thua D\l (nam 905), Duong Dinh Ngh� (nam 931) va CUQC khang chien chong quan Nam Hando Ngo Quy�n lanh d.;to (nam 938).

Nhftng CUQC khoo nghia tren lien tiep n6 ra trong hem m¢t nghin nam bi phong kien phucmg BAc do h¢, chung to nhan dan ta rat kien cucmg, khong Chiu khuat ph\lC, khong ngung n6i d�y dau tranh d� l�t d6 ach thong tri cua phong kien mroc ngoai.

• Cu(>c kh6i nghia Hai Ba Tnmg

- Hai Ba Trung (Tnmg TrAc va Trung Nhi) lahai chi em ru¢t, con cua l.;tc tuong huy�n Me Linh (vung dat nay thu(>c Ha N(>i) thu¢c dong doi cac vua Hung. Hai Ba Tnmg gioi vo, c6 ch( lan, quyet khong chiu ng6i yen nhin canh nu6c mat, nha tan. Cam thu quan xam lm;,c, Hai Ba Tnmg lien ket v6i cac thu lihh gioi a ca.c vung xung quanh, m¢ quan luy�n t�p. chuan bi n6i d�y khoi nghia.

- Cu<)c khoi nghia dang dugc chuan bi khantrucmg thi ch6ng ba Trung Trik la Thi Sa.ch bi Thai thu To Dinh bAt va giet h.;ti. Hai Ba Trung

14

quyet dinh kh&i nghia de d�n IlQ' nuoc, tra thu nha.

Anh 5: TUQ'Ilg Hai Ba Tnmg tho a d�n D6ng Nhan - Ha Ni)i

- Mua Xuan nam 40, Hai Ba Trung phat cokh&i nghia t�i cira song Hat (Hat Mon - Phuc The;> - Ha N(>i ngay nay). Nghia quan nhanh ch6ng lam chu Me Linh, tien xuong danh chiem Co Loa (Dong Anh - Ha N Qi), r6i tien cong trung tam cu.a chinh quy�n do h<) & Luy Lau (Thu�n Thanh - Bile Ninh). Bi danh bat ngo, quan Han b6 ch�y. To Dinh cit toe, c�o rau, m�c gia thuang dan, ch�y tron v� Trung Quoc. Cu(>c kh&i nghia da gianh duqc thfulg 1¢.

- Sau hem hai the Id bi phong kien phucmgBile do h(>, day la Mn dfiu tien nhan dan ta gianh

15

dUQ'C d('>c l�p. Trung Tnic dUQ'C suy ton lam vua (Trung Vuong), dong do a Me Linh.

• Chien thllng B�ch Ddng do Ngo Quy�n lanhd�o (nam 938)

- Sau khi danh b:;,.i quan Nam Han (nam 931),Duong Dinh Ngh� W xung la Tiet d('> su, lanh d:;,.o nhan dan xay d1.rng dat nu6c. Nam 937, tucmg Ki�u Cong Tien giet Duong Dinh Ngh� d� do;;tt chuc. Ngo Quy�n la con r� cu.a Duong Dinh N gh� dem quan di danh d� bao thu. Ki�u Cong Tien cho nguai sang ciu cuu vua Nam Han. Nam Han nhan co do, keo quan sang xam luQ'C nuoc ta m(>t l� nfra.

Ngo QuyJn (898 - 944) la nguiri xa DuongLam (thi xa San Tay - Ha N{)i). Ong la nguiri khoe mq,nh, co tai, da tung tham gia cu{)c khting chien do Duang Dinh Ngh� chi huy nen du{J'C Duang Dinh Ngh� gd con gtii va cho giil: chuc

Thu su <'J chau Ai (Thanh Hoa).

- Quan Nam Han do tucmg Hoing Thao (convua Nam Han) chi huy theo ducm.g bi�n. nguQ'C song B;;tch Ding (Quang Ninh hi�n nay) tien vao nuoc ta. Con vua Nam Han chi huy m(>t d,;10 quan dong a Hai Mon {tinh Quang Tay, Trung

•Thu sa: Chuc quan 6 mroc ta thcri phong kien phmmg B�c doh<).

16

Quoc ngay nay), san sang tiep (mg cha Holing Thao.

- Ngo Quyen da dung ke ccm CQC go d�unhQn a cua song B<;1.ch Dli.ng<·i va dJJa vao nuac

thuy trieu len, xuong d� danh tan thuyen chien gi?C. Ket qua nhieu thuyen cua gi?C bj danh d.im, quan Nam Han chet den qua mia, Holing Thao tu tr�. Quan Nam Han hoan toan that b<;ii.

- Chien thclng B<;1.ch Dli.ng mun 938 la m9tChien Cong vi d<;li cua dan tQC ta vi chi bii.ng ffiQt

• Song B{:lch Ddng: Ten khuc song dai hon 20 km, phanranh gioi giua hai huy�n Thuy Nguyen (Hai Phong) va YenHt.mg (Quang Ninh). Song c6 nhi�u chi hru ti;io ra nhi�unga ba. Day la noi gfu li�n voi nhi�u chien cong vang d(Htrong Itch su ch6ng ngo/;li xfun cu.a dan t(lc:Thang 11-938, Ngo Quy�n cho quan dung CQC bclng go lim v6t nhQn bi m�.t c.im xu6ng song Bi;ich D.lng, ti;io thanh tr� dia c9c ngfun, g6p phful danh bi;li quan Nam Han do Hoclng Thao chi huy, bu(lc vua Nam Han phai tu b6 m(lng xfun luge nuoc ta. Thang 4-981, quan T6ng theo hai duang thuy b(> 6 /;it keo vao nuoc ta. Di;io quan thuy do Luu Trang, Gia Thi.le chi huy tien vao phia cua song Bi;ich Dclng. Le Hoan cu quan tien ra ch6ng ct.r quyet Mt. Khong danh nl'Si quan ta, thuy quan gi�c bu(>c phai rut lui. Nam 1288, trong CUQC khang chien ch6ng quan Mong -Nguyen xfun luge nuoc ta lin thu ba, Bi;ich DAng 1/;li duqc quan dan nha Trful ch9n lam diem quyet chien chien luge, voi tr� dia CQC ng!m. Ket qua, toan b(> canh quan thuy cu.a gi?c bi tieu di�t ho?c bi b.it s6ng, trong d6 c6 tu6ng gi?c6MaNhi.

17

tr�n quyet chien tai gioi va day muu )tri, quandan ta da tieu di�t hoan toan quan xam luqc Nam Han, khien chung khong dam nghi den vi�c xam h!Q'C nuac ta mc)t lan nfra.

Chien th.ing B<;ich Da.ng nam 938 da cham d(rt ach thong trt cu.a cac trieu d<;li phong kien phucmg B.ic keo dai hem mc)t nghin nam tren dat nuac ta.

Anh 6: TuQ'Ilg tho Ngo Quy�n 6 Duong Lam

(TIC. Son Tay- Ha N<)i)

- Sau khi danh th.ing quan Nam Han, muaXuan nam 938, Ngo Quyen da xung vucmg, d�.t kinh do a C6 Loa. St! ki�n nay khing dfnh nuac

18

ta la m(>t nuoc d(>c l�p. c6 vua dung d.iu, khong thua kem gi cac llUO'C phong kien phm:mg Bile.

• Net chinh cua ljch sir Vi�t Nam tu buoi d.iud1,mg nuac den khi Ngo Quy{m gianh duqcd(>cl�p

- Nha nuac d.iu tien cu.a nuoc ta ra daikhoang nam 700 TCN. D6 la Nha nuoc Van Lang, tiep theo la Nha nuoc Au L.;tc.

- Giai do.;tn B.lc thu(>c a nuoc ta b.lt dau tunam 179 TCN v6i SlJ ki�n Tri�u Da danh chiem duqc Au L.;tc va d?t a.ch thong tri cu.a chung (J

nuac ta. Trang thai ki phong kien phuang B.lc do h(>, nhi�u CUQC khoi nghia da no ra, CUQC

khm nghia cu.a Hai Ba Trung no ra dau tien va chi en th.lng B.;ich D�.ng do Ngo Quy�n lanh d.;to nam 938 da cham dut thai ki d6.

- Trang dfmg va thanh Co Loa la nhfrng congtrinh ngh� thu�t va kien true noi tieng cu.a nuoc ta tu buoi d.iu dl!llg nuoc den khi Ngo Quy�n gianh duqc d(>c l�p.

19