TEHNIČKI OPIS

Rekonstrukcija i sanacija drumskog most na rijeci Drini – Opština Foča

INVESTITOR: Opština Foča

OBJEKAT: Drumski most preko rijeke Drine

LOKACIJA: Foča

PROJEKTANT: Institut za građevinarstvo “PJ” Trebinje

FAZA PROJEKTA: Glavni projekat

UVOD

Iz postojeće dokumentacije koju je projektant imao na uvid vidi se da je ovaj objekat projektovan 1882. godine, a izgrađen 1883/84 god. Most je imao 4 raspona i to: 28,90+55.80+54.20+31.20 m. Tokom svog eksploatacionog vjeka most je pretrpio više oštećenja , tako je u II svjetskom ratu porušena rešetkasta konstrukcija III polja (gledano u pravcu Foča – Goražde). Takođe tokom svog eksploatacionog vijeka most je više puta saniran i rekonstruisan. Tokom jedne faza rekonstrukcije i sanacije mosta došlo je do ukidanja prvog raspona mosta (gledano u pravcu Foča – Goražde), tako da danas most ima tri polja. Tokom poslednjeg rata došlo je do rušenja srednjeg raspona mosta. Na mjestu porušenog srednjeg raspona mosta danas se nalazi privremena konstrukcija mosta tipa “Bailey”.Na osnovu odluke br: 07.1-2.3-73/12-23 komisije za očuvanje nacionalnih spomenika od 5.juna 2012.godine. ovaj most je proglašen nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.Prema ovoj odluci dozvoljeni su radovi na rehabilitaciji spomenika odnosno dozvoljeno je proširenje mosta u cilju njegovog prilagođavanja savremenim potrebama gradnje uz upotrebu savremenih materijala i tehnike gradnje uz obavezno zadržavanje vizuelnog izgleda mosta.

Postojeći most se trenutno koristi za prolaz putničkih automobila.

Na osnovu zahtjeva Investitora ovim projektom potrebno je obuhvatiti projektovanje nove konstrukcije porušenog srednjeg raspona mosta i neophodnu radove na prvom i trećem rasponu mosta uz zadržavanje postojećih ograničenja saobraćajnog opterećenja.

Kao odgovor na zahtjev Investitora, Opština Foča”, za izradu projekta mosta preko rijeke Drine, u Opštini Foča u tekstu koji slijedi predstavljen je tehnički opis riješenja rekonstrukcije mosta urađen od strane Instituta za građevinarstvo.

-1-

U ovom tekstu dat je sažeti prikaz svih uslova za rekonstrukciju, kao i opis usvojenog rješenja.

Prikazana je i cijena troškova materijala za mjere rekonstrukcije mosta kao poseban dio. To je dio sa naslovom Predmjer i predračun radova.

U procesu određivanja zahvata na mostu uzet je u obzir skup različitih uslova. Da bi se bolje istakli ovi aspekti, čija važnost značajno uslovljava moguća rešenja za izbor rešenja rekonstrukcije mosta preko rijeke Drine, u narednim tačkama su eksplicitno identifikovani glavni uslovi rješenja, koji su zbog svoje važnosti podeljeni u:

saobraćajne uslove hidrauličke uslove konstruktivne uslove

SAOBRAĆAJNI USLOVI

Na osnovu zahtjeva Investitora predmet ove projektne dokumentacije nije proširenje postojeće konstrukcije mosta već organizacija saobraćaja u okviru postojeće korisne širine mosta. S obzirom na korisnu širinu mosta od 5,00 m saobraćaj je moguće organizovati tako da se odvija jednom saobraćajnom trakom za vozila i pješački saobraćaj. Usvojeno je rješenje odvijanja saobraćaja jednom kolovoznom trakom širine 300cm i pješačkom stazom korisne širine 86,0 cm koja je odvojena od saobraćajne trake elastičnom odbojnom ogradom prema dimenzijama iz projekta.Ovaj koncept poprečnog profila mosta projektovan je na novoj konstrukciji srednjeg polja mosta. U skladu sa novom konstrukcijom srednjeg polja mosta izvršiće se I rekonstrukcija prvog i trećeg polja mosta u skladu sa novim usvojenim poprečni presjekom mosta.

S obzirom na veličinu zahvata koji su predviđeni ovom projektnom dokumentacijom sanacije i rekonstrukcije mosta neophodno je potpuno zaustaviti saobraćaj u periodu potrebnom za završetak svih radova. Saobraćaj se preusmjerava na alternativne pravce.Ograničava se visina vozila koja mogu preći preko mosta na max 3.5 m visine.

HIDRAULIČKI USLOVI

Što se tiče hidrauličkih uslova nije se raspolagalo sa preciznim podacima u pogledu definisanja kote velike vode, proticaja, potrebnog proticajnog profila kao i drugih relevantnih podataka neophodnih za projektovanje rekonstrukcije mosta.. Zbog nedostatka podaka kao i zbog same estetike mosta vodilo se računa da se donji pojas novoprojektovanog čeličnih nosača srednjeg polja nalazi u nivou intradosa postojećeg mosta... Odvodnja mosta je riješena preko poprečnog pada i postavljanjem slivnika .

-2-

KONSTRUKTIVNI USLOVI

Konstruktivni uslovi za izbor ovakvog rešenja su određeni od strane Investitora. Ono što se prirodno nameće je da se prvobitni izgled mosta što više očuva uzimajući u obzir veličinu zahvata na konstrukciji.

OPIS REKONSTRUKCIJE SA OBRAZLOŽENJEM PREDLOŽENOG RJEŠENJA

Rasponska konstrukcija I i III polja most se sastoji od čeličnih rešetkastih nosača sistema proste grede. Na mjestu porušenog srednjeg raspona mosta danas se nalazi privremena konstrukcija mosta tipa “Bailey”.

Rasponska konstrukcija mosta je oslonjena na dva klasična obalna oporca sa krilnim zidovima i dva riječna stuba.Saobraćajno opterećenje na mostu se ograničava na opterećenje od pješaka i putničkih vozila i dva autobusa u jednom polju težine 13.5 t.

Postojeća konstrukcija mosta nezadovoljava uslove Pravilnika o tehničkim normativima za određivanje veličine opterećenja mostova (Službeni list SFRJ, 1/1991), iz ovoga razloga je izvršeno ograničenje ukupne mase vozila koje smije preći preko mosta odnosno zadržana su predhodno definisana ograničenja opterećenja mosta. Proračun novoprojektovane konstrukcije srednjeg otvora mosta je izvršeno za računsku šemu V300 u cilju da usled eventualne potrebe za prilagođavanje cijelog mosta povećanom opterenju (šemi V300) ovo polje ne bi zahtjevalo dodatne intervencije.

Zbog zahtjeva Investitora u pogledu da se zadrži postojeća korisna širine mosta kao u polju I i u polju II, kao rješenje za formiranje nove rasponske konstrukcije mosta u srednjem polju je usvojeno rješenje da se zadrži oblik i dimenzije rasponske konstrukcije mosta kakvo je bilo prije njenog rušenja .Kolovozna konstrukcija je projektovana kao armirano betonska ploča MB 35 debljine d=16,0 cm koja se izvodi kao spregnuta konstrukcija sa sekundarnim podužnim čeličnim nosačima IPE 220. Sprezanje se izvodi pomoću elastičnih moždanika koji su zavareni za podužne nosače.Sekundarni podužni nosači su oslonjeni na poprečni nosač koji se oslanja na donji pojas glavnih rešetkastih nosača. Glavni rešetkasti nosač je lučnog oblika formiran od gornjeg pojasa, donjeg pojasa, vertikala i dijagonala. Gornji i donji pojas glavnih rešetkastih nosača je povezan sekundarnom čeličnom knstrukcijom - spregovima za ukrućenje. Način ostvarivanja veza između pojedinih štapova konstrukcije je predviđen da se ostvari pomoću čvornih limova i visokovrijednih zavrtnjeva.

U skladu sa novom konstrukcijom srednjeg polja mosta izvršiće se i rekonstrukcija prvog i trećeg polja mosta u skladu sa novim usvojenim poprečni presjekom mosta.Na I i III rasponu mosta ovim projektom je predviđeno da se izvrši kompletno skidanje postojećeg asfaltnog sloja uključujući i postojeću hidroizolaciju.

-3-

Nakon skidanja ovih slojeva neophodno je izvršiti popravku eventulnih oštećenja betonske kolovozne ploče kao i određene neravnine na ploči odgovarajućim reparaturnim malterom.Takođe u I i III polju mosta neophodno je izvršiti demontažu postojećih slivnika i ugradnju novih slivnika na novoprojektovana mjesta. Ovom projektnom dokumentacijom je predviđeno da se izvrši demontaža postojeće zaštitne pješačke ograde i ugradnja nove zaštitne pješačke ograde.

Saobraćajne traka se na cijeloj dužini mosta odvaja od pješačke zone elastičnom odbojnom ogradom prema dimenzijama iz projekta.

Takođe ovim projektom je predviđeno da se izvrši pjeskarenje čelične konstrukcije I i III polja mosta kao i nanošenje onovog premaza, međupremaza i završnog premaza na bazi epoksida.

Pješačke staze nisu projektovane kao izdignute u odnosu na kolovoz iz razloga što bi se njenim izdizanjem značajno povećala sopstvena težina mosta što bi zahtjevalo ojačanje većeg broja elemenata postojeće konstrukcije mosta.

Staticki proracun i dimenzionisanje izvrseno je u softverskom paketu tower 6.0 na prostornim modelima. Za proračun konstrukcije u različitim fazama I u različitim uslovima opterećenja korišćeni su zasebni modeli. Osnovni elementi konstrukcije (glavne rešetke, poprečni nosači i spregovi) dimenzionisani sun a prostornom modelu za sva očekivana eksploataciona opterećenja. Kolovozna spregnuta konstrukcija dimenzionisana je u dva računska modela, gdje je spregnuta konstrukcija modelirana zamjenjujućim čeličnim nosačima jednake krutosti koju ima čelični nosač sa sadejstvujućom širinom ab ploče. Na ovome modelu moguće je bilo izvršiti dimenzionisanje čeličnog nosača, kao i steći uvid u poprečne deformacije. Dimenzionisanje ab ploče izvršeno je na zasebnom modelu, gdje je poloča tretirana kao površinski element, “spregnut”, sa čeličnom podužnim nosačima, na osnovu čega je moguće dobiti uticaje u ploči koji se u njoj javljaju za prihvatanje i prenos opterećenja u poprečnom pravcu, gdje se ponaša kao samostalan element oslonjen na podužne čelične nosače, kao i u podužnom pravcu, gdje je ab ploča dio spregnute konstrukcije.

Napomena: Prije izrade nove rasponske konstrukcije srednjeg polja mosta neophodno je nakon uklanjanja postojeće konstrukcije mosta tipa “Bailey” izvršiti detaljanja mjerenja srednjeg polja mosta kako bi se utvrdile strvarne dimenzije novoprojektovane konstrukcije koje je tokom projektovanja bilo teško odrediti zbog teške pristupačnosti.

-4-

LEŽIŠTA MOSTA

Projekat rekonstrukcije mosta predviđa primjenu čeličnih ležišta. Tip i šema rasporeda ležišta su dati u Glavnom projektu .

Konstrukcija ležišta treba da obezbijedi kvalitetnu vezu stuba i rasponske konstrukcije.

DILATACIONE SPOJNICE

Projekat rekonstrukcije predviđa ugradnju savremenih vodonepropusnih dilatacionih spojnica. Dilatacione spojnice se ugrađuju iznad stubova.

Tip i šema rasporeda dilatacija su datiu Glavnom projektu .

Dilatacione spojnice moraju obuhvatiti cijelu širinu poprečnog presjeka.

SLIVNICI ZA ODVODNJU

Za odvodnju površinskih voda predviđena je obostrana ugradnja slivnika.Slivnici po konstrukciji moraju omogućiti evakuaciju površinske vode sa

kolovoznih površina. Svi dijelovi slivnika moraju biti antikorozivno zaštićeni.

Slivnici moraju imati mobilni poklopac, radi njihovog povremenog čišćenja u toku eksploatacije.

Donji rub odvodne cijevi mora biti najmanje 25 cm niži od donje ivice glavnog nosača. Na postojećem prvom i trećem polju mosta predviđeno je da se izvrši uklanjanje postojećih slivnika i ugradnja novih slivnika na novoprojektovana mjesta.

OGRADE MOSTA

Pješačka ograda je projektovana sa rukohvatom od kutijastih profila.Ograde trebaju biti antikorozivno zaštićene.Na mjestima dilatacija konstrukcije treba obezbijediti dilatiranje i ograda.Pješačka zona je odvojena od saobraćajne trake elastičnom odbojnom

ogradom prema dimenzijama iz projekta.

HIDROIZOLACIJA MOSTA

Gornje površine nosivih konstrukcija mosta moraju biti zaštićene kvalitetnom hidroizolacijom, primjenom savremenih bitumenskih traka koje se mogu nastavljati preklopima (min. 10 cm) ili varenjem.

Prije izrade hidroizolacije posebnu pažnju treba posvetiti kvalitetnoj pripremi površina, u smislu postizanja zadovoljavajuće pravilnosti oblika (maksimalno odstupanje ± 10%), zadovoljavajućeg stepena hrapavosti i čistoće površine.

-5-

Sve uočene nepravilnosti površine kolovozne ploče treba popraviti nanošenjem odgovarajućeg epoksidnog maltera.

Posebnu pažnju treba obratiti kvalitetnoj obradi detalja hidroizolacije oko slivnika i kod dilatacionih spojnica.

Ovi spojevi moraju biti osigurani primjenom trajno elastičnog kita. Nova hidroizolacija na mostu se postavlja i na postojećoj kolovoznoj ploči i na novoprojektovanoj kolovoznoj ploči srednjeg polja mosta.

Na dijelu ispod ležišnih ploča stubova odbojne ograde kao hidroizolacija je predviđena hidroizolacija na bazi polimer-cementa.

KOLOVOZNA KONSTRUKCIJA

Na cijeloj površini kolovoza predviđeno je postavljanje kolovoza od asfalta AB11 4-5 cm.

Gornja površina kolovoza je u dvostranom poprečnom nagibu od 0.67% od sredine ka ivicama kolovoza i poprečnom padu od 0,82 % od kraja pješačke zone do slivnika.

RASVJETA MOSTA

Projekat obnove mosta predviđa postavljanje rasvjete mosta. Detaljni opis je dat u dijelu ove projektne dokumentacije pod nazivom elektroinstalacije.

ISPITIVANJE MOSTA POD PROBNIM OPTEREĆENJEM

Nakon završenih radova na obnovi mosta potrebno je izvršiti ispitivanje mosta pod probnim opterećenjem, prema posebno izrađenom projektu ispitivanja, a u skladu sa JUS.U.M.046.

Izradu programa i radove na ispitivanju mogu vršiti samo specijalizovane i registrovane firme za ovu djelatnost.

PROPISI ZA PROJEKTOVANJE

Pravilnik o tehničkim normativima za beton i armirani beton, PBAB 87, (Službeni list SFRJ, 1987. Godina);

Pravilnik o tehničkim normativima za određivanje veličine opterećenja mostova (Službeni list SFRJ, 1/1991);

Pravilnik o tehničkim normativima za projektovanje i izvođenje radova na temeljenju građevinskih objekata, (Službeni list SFRJ, 15/90)

Smjernice za projektovanje, građenje, održavanje i nadzor na putevima, Projektovanje konstrukcija na putevima, DDC, Sarajevo/Banja Luka 2005.

Pravilnici o tehničkim normativima za nosive čelične konstrukcije, spojna, sredstva, stabilnost protiv izbočavanja, montažu i sl.

Pravilnik o tehničkim mjerama i uslovima za spregnute konstrukcije (Službeni list SFRJ, 1970. godina);

MATERIJALI

-6-

Materijali predviđeni za različite strukturalne elemente mosta su sledeći:

Betoni:

Kolovozna ploča MB 35

Čelici:

Rebrasta armatura RA 400/500-2 Glavni čelični nosači osnovni materijal S235JRG2 (Č0361).

Sastavio:

Dragomir Vuković, dipl.ing.građ.

-7-