TEHNIČAR DRVOPRERADE CSOa/Obrazovni programi... · Statika konstrukcija 4 132 132 Izborna nastava - tehnolog finalne obrade 1. Drvne konstrukcije 2 72 4 144 216 2. Oblikovanje i

OBRAZOVNI PROGRAM

TEHNIČAR DRVOPRERADE

2

SADRŽAJ

OPŠTI DIO ....................................................................................................... 3

1. NAZIV PROGRAMA: TEHNIČAR DRVOPRERADE ........................................................ 3

2. NASTAVNI PLAN............................................................................................. 3

POSEBNI DIO .................................................................................................... 5

1. PREDMETNI PROGRAMI .................................................................................... 5

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI .......................................................................... 5

1.2. STRUČNO-TEORIJSKI PREDMETI ....................................................................... 6

1.2.1. MATERIJALI ............................................................................................. 6

1.2.2. MAŠINE I UREĐAJI ................................................................................... 35

1.2.3. TEHNIČKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM .......................................... 53

1.2.4. TEHNOLOGIJA DRVOPRERADE .................................................................... 60

1.2.5. EKONOMIKA I ORGANIZACIJA PROIZVODNJE ................................................... 79

1.2.6. TEHNIČKA PRIPREMA RADA ....................................................................... 90

1.2.7. LABORATORIJSKA ISPITIVANJA ................................................................... 95

1.2.8. PRAKTICNA NASTAVA ............................................................................ 101

1.3. IZBORNI PREDMETI TEHNOLOG PRIMARNE PRERADE DRVETA ............................... 148

1.3.1. PRERADA DRVETA ................................................................................. 148

1.3.2. STATIKA I KONSTRUKCIJE ....................................................................... 165

1.4. IZBORNI PREDMETI TEHNOLOG FINALNE PRERADE DRVETA ................................. 174

1.4.1. DRVNE KONSTRUKCIJE ........................................................................... 174

1.4.2. OBLIKOVANJE I DIZAJN .......................................................................... 184

2. ISPITNI KATALOZI ...................................................................................... 191

2.1. MATERIJALI ........................................................................................... 191

2.2. DRVNE KONSTRUKCIJE ............................................................................. 194

2.3. PRERADA DRVETA ................................................................................... 197

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA I OCJENJIVANJA UČENIKA ............................... 200

4. USLOVI ZA ZAVRŠETAK OBRAZOVANJA ............................................................ 200

5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ............. 201

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH ......................... 201

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ............................. 201

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ................................. 202

9. PROFESIONALNA PRAKSA ............................................................................. 203

3

OPŠTI DIO 1. Naziv programa: TEHNIČAR DRVOPRERADE 2. Nastavni plan

Redni broj

Nastavni predmeti - grupe predmeta

I II III IV Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. sed. god. A Opšteobrazovni predmeti 1. Maternji jezik i književnost 3 108 3 108 3 108 3 99 423

2. Matematika 3 108 3 108 3 108 3 99 423

3. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282

4. Informatika 2 72

5. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282

Društvena grupa predmeta

1. Istorija 2 72 72

2. Geografija 2 72 72

3. Sociologija 2 72 72

4. Umjetnost 2 72 72

Prirodna grupa predmeta

1. Fizika 2 72 2 72 144

2. Biologija 2 72 72

3. Hemija 2 72 72

UKUPNO A 20 720 16 576 12 432 10 330 2058 B Stručno-teorijski predmeti 1. Materijali 2 72 3 108 3 108 3 99 387

2. Mašine i uređajii 2 72 3 108 2 252

3. Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom 4 144 144

4. Tehnologija drvoprerade 3 108 3 108 2 66 282

5. Ekonomika i organizacija proizvodnje 2 72 2 66 138

6. Tehnička priprema rada 3 99 99

7. Laboratorijska ispitivanja 2 66 66

UKUPNO B 8 288 9 324 10 360 12 396 1368 C Praktična nastava 3 108 4 144 5 180 5 165 597 D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141 E Izborna nastava 2 72 4 144 4 132 348 Izborna nastava-tehnolog primarne prerade

1. Prerada drveta 2 72 4 144 216

2. Statika konstrukcija 4 132 132

Izborna nastava - tehnolog finalne obrade

1. Drvne konstrukcije 2 72 4 144 216

2. Oblikovanje i dizajn 4 132 132

F Profesionalna praksa 10 dana 10 dana 10 dana 30 dana

G Sedmični broj časova 32 1152 32 115

2 32 1152 32 105

6 4512

H Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141 Ukupno (A+B+C+D+E) = 4.512

4

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa Opšti ciljevi obrazovanja i vaspitanja u četvorogodišnjem stručnom obrazovanju omogućavaju učenicima da: - razviju sposobnosti i vještine za kavalitetan rad u zanimanju, - razviju uspješnu ličnu karijeru u zanimanju, - se osposobe za kritičko vrjednovanje i odgovorno djelovanje na svom radnom

mjestu, - se osposobe za idejno rješavanje enterijera i namještaja od drveta, - sastavljaju režime i vode proces parenja i sušenja drveta, - rukuju zahtjevnijim mašinama za obradu drveta, - pripremaju jednostavne programe i rukuju CNC mašinama za obradu drveta, - pripremaju izvještaje o proizvodnji, - posjeduju informatičku pismenost u izradi crteža i dokumentacije, - poštuju standarde kvaliteta u svom zanimanju i vrše kontrolu procesa, - razviju pravilan odnos prema saradnicima, strankama i okolini, - upoznaju se sa pojmom tržišta i uspješnog poslovanja, - razvijaju Znanja za vođenje grupa, komunikaciju sa saradnicima pri radu i

rješavanju problema, motivišu saradnike, - unaprjeđuju svoje radne sposobnosti, samostalno usavršavaju svoje znanje i

sposobnosti na principu cjeloživotnog učenja - razvijaju pravilan odnos prema zaštiti na radu i zaštiti čovjekove okoline. 4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih U srednju stručnu školu u četvorogodišnjem trajanju mogu se upisati lica koja su: - završila osnovnu školu, ili - završila dvogodišnju stručnu školu. U redovno obrazovanje mogu se uključiti lica koja nijesu starija od 17 godina, izuzetno lica do18 godine uz odobrenje nastavničkog vijeća škole; lica koja su napunila 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih. 5. Trajanje obrazovanja Obrazovanje po obrazovnom programu Tehničar drvoprerade traje četiri godine. 6. Prohodnost U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta u toku tekuće školske godine postigli pozitivnu ocjenu i priložili potvrdu o obavljenoj praksi. Lica koja su završila dvogodišnju stručnu školu mogu se uključiti u odgovarajući razred, u zavisnosti od vrste programa prethodnog obrazovanja, uz polaganje dopunskih i diferencijalnih ispita. Lica koja su završila prvi razred po obrazovnom programu Stolar, mogu se, uz diferencijalne ispite, upisati u drugi razred obrazovnog programa Tehničar drvoprerade. Učenici koji upisuju obrazovni program Tehničar drvoprerade mogu se za smjer primarni ili finalni odlučiti na upisu ili poslije završenog prvog razreda. Odrasli napreduju po programu u skladu sa pravilnikom (planom) za izvođenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi nadležna institucija. 7. Nivo obrazovanja koje se stiče Srednje stručno obrazovanje u trajanju od četiri godine – TEHNIČAR DRVOPRERADE.

5

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. DRUŠTVENA GRUPA PREDMETA 1.1.5. RAČUNARSTVO I INFORMATIKA 1.1.6. PRIRODNA GRUPA PREDMETA 1.1.7. FIZIČKO VASPITANJE

6

1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. MATERIJALI 1. Naziv predmeta: MATERIJALI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred Vrste nastave

Ukupno Teorija Vježbe Praktična

nastava I 48 24 72 II 81 27 108 III 90 18 108 IV 77 19 96

Ukupno 296 88 384 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 18 učenika 3. Opšti ciljevi nastave Materijali su jedan od predmeta koji učenicima daju osnovna stručno-teorijska znanja, koja predstavljaju osnove zanimanja. U okviru predmeta učenici: - Upoznaju ekološki i socijalni značaj šume, - Upoznaju glavne vrste drveta, - Sagledavaju raznovrsnost materijala koji se koriste u primarnoj i finalnoj obradi

drveta, - Upoznaju građu drveta, tehnička svojstva i greške drveta, - Upoznaju osnove tehnologije proizvodnje osnovnih i pomoćnih materijala u

drvoprerade, - Upoznaju tehnička svojstva materijala i stiču praktična znanja za njihovo

korišćenje u tehničkoj praksi, - Nauče da prepoznaju najvažnije domaće i strane vrste drveta, koje se

upotrebljavaju u finalnoj obradi drveta, - Upoznju značaj i načine sušenja i parenja drveta, - Upoznaju preventivne mjere i metode zaštite drveta, - Stiču potrebna znanja koja će olakšati pravilan izbor materijala u toku rada u

zanimanju. - Stiču potrebna znanja iz oblasti zaštite na radu i zaštite životne sredine.

7

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvođenje nastave učenik učenik učenik

Osnovi šumarstva Uvod - Upoznaje se sa pojmom šume kao bioceocenoze

- Upoznaje se sa šumskim fondom Crne Gore

- Upoznaje se sa crnogorskim šumama, njihovom ljepotom, njihovim značajem kao najvažnijom sirovinskom bazom za drvnu industriju

- Upoznaje stanje šuma u Crnoj Gori

- Analiza uzroka i posledica ugroženosti crnogorskih šuma

- Analiza podataka iz časopisa, revija, knjiga o šumama i ugroženosti šuma na drugim područjima

- Razvija pozitivan odnos prema šumi i svojoj okolini

Vježba - Video film o šumama Crne Gore

- Časopisi, revije, knjige

Stablo - Detaljno opisuje pojam stabla, njegove dijelove i dimenzije

- Definiše osobine stabla

- Opisuje rast drveta i nastanak drvnog tkiva

- Pojašnjava i razlikuje funkciju pojedinih djelova stabla

- Navodi i pojašnjava spoljašnje osobine debla i njihov značaj za tehničku upotrebljivost drveta

- Mjeri dimenzije stabla i izračunava pad prečnika

- Razlikuje djelove stabla

- Utvrđuje spoljašnje dimenzije stabla i analizira njihov uticaj na upotrebnu vrijednost

- Razvija pozitivan odnos prema drvetušumi i svojoj okolini

Vježba - Prečnica, metar

Unutrašnja građa drveta - Navodi i definiše elemente makroskopske građe drveta (kora, kambijum, bjeljika, srčika, zrelo drvo, srž, sržni zraci, godovi i dr.)

- Posmatra presjeke i razlikuje elemente makroskopske građe drveta lišćara i četinara na poprečnom, radijalnom i tangencijalnom presjeku

- Analizira funkciju pojedinih elemenata

- Razvija sposobnost za sistematsko i samostalno opažanje

Vježba - Modeli - uzorci drveta

- Lupa

8




makroskopske građe drveta i njihov uticaj na svojstva drveta,

- Razlikuje i pojašnjava elemente mikroskopske građe drveta (traheide, parenhimatične ćelije, drvna vlakna, traheje)

- Posmatra presjeke četinara i lišćara na trodimenzionalnim modelima ili slikama na poprečnom, radijalnom i tangencijalnom presjeku i analizira elemenate mikroskopske građe

- Analizira funkciju pojedinih elemenata mikroskopske građe drveta i njihov uticaj na svojstva drveta

- Razvija sposobnost za sistematsko i samostalno opažanje

- Uči samostalno opisivati po zadatim kriterijumima

- Pri posmatranju pod mikroskopom razvija sposobnost individualnog razumijevanja i opažanja

Vježba - Modeli - Slike - Mikroskopski preparati

- Mikroskop - Opisuje elemente građe ćelije (ćelijski zid, hemizam drveta)

- Opisuje i obrazlaže hemijski sastav zida ćelije kod četinara i liišćara

- Definiše elemente građe drveta četinara

- Definiše elemente građe drveta lišćara

- Raspoznaje elemente građe četinara i lišćara,

- Upoređuje elemente građe četinara i lišćara

Vježba - Trodimenzionalni model ili slike građe četinara i lišćara

Tehnička svojstva drveta - Detaljno opisuje estetska svojstva drveta (boja, tekstura, sjaj, miris, finoća, ukus...)

- Razvrstava drvo po boji

- Na uzorcima drveta razlikuje i imenuje različite teksture (poprečnu, radijalnu, tangencijalnu, spiralnu, pravilnu, nepravilnu...)

- Na uzorcima drveta prepoznaje finoću drveta

- Ocjenjuje upotrebljivost drveta na bazi estetskih svojstava

- Određuje kvalitet drveta na osnovu estetskih svojstava

- Razvija smisao za prirodnost u estetici

- Razvija sposobnost za sistematično i samostalno opažanje

Vježba - Zbirka uzoraka drveta

- Lupa

- Detaljno opisuje fIzička svojstva drveta (poroznost, vlaga drveta, masa drveta,

- Razvrstava osnovne vrste četinara i lišćara po masi

- Razlikuje i razvrstava drvo po poroznosti

- Razvija osjećaj za samostalan i tačan rad

- Povezuje uzroke i

Vježba - Električni vlagomjer

- Analitička vaga

9




higroskopnost, utezanje i bubrenje, provodljivost zvuka, toplote) i njihovu ulogu

- Pojašnjava pojam utezanja i bubrenja drveta i poznaje prosječne procente utezanja u različitim smjerovima drveta

- Poznaje značaj provodljivosti zvuka i toplote drveta

- Definiše slobodnu i vezanu vodu

- Mjeri vlažnost drveta električnim vlagomjerom

- Utvrđuje vlažnost drveta gravimetrijskom metodom

- Izračunava utezanje, bubrenje drveta i zapreminske mase

- Definiše higroskopnost drveta i uticaj ravnotežne vlažnosti

- Ocjenjuje upotrebljivost drveta na bazi fizičkih svojstava

posledice i tako stiče sigurnost

- Sušionik - Uzorci drveta - Mjerni instrument

- Detaljno opisuje mehanička svojstva drveta (tvrdoća, čvrstoća, cjepljivost, elastičnost, plastičnost, žilavost) i njihovu ulogu

- Razvrstava osnovne vrste četinara i lišćara prema tvrdoći

- Razvrstava osnovne vrste četinara i lišćara prema čvrstoći

- Razvrstava osnovne vrste četinara i lišćara prema elastičnosti, plastičnosti, žilavosti

- Razvrstava osnovne vrste četinara i lišćara prema cjepljivosti i dr.

- Ocjenjuje upotrebljivost drveta na bazi mehaničkih svojstava

- Razvija osjećaj za samostalan i tačan rad

- Povezuje uzroke i posledice i tako stiče sigurnost

Vježba - Zbirka uzoraka - Tablice

- Detaljno opisuje fizičko-hemijska svojstva (trajnost, snaga ogrijevanja)

- Razvrstava uzorke prema fIzičko-hemijskim svojstvima

- Određuje snagu ogrijevanja i razvrsta vrste drveta četinara i lišćara prema snazi ogrijevanja

Vježba - Zbirka uzorak - Tablice

10




Greške drveta - Detaljno opisuje greške građe drveta (nepravilnost poprečnog presjeka, dvostruko srce, kvrge (čvorovi), usukanost vlakana, smone vrećice, reakciono drvo, zarasla kora i njihov uticaj na ekonomsku i upotrebnu vrijednost

- Raspoznaje greške građe drveta

- Formira zbirke grešaka građe drveta

- Procjenjuje uticaj grešaka građe drveta na ekonomsku i upotrebnu vrijednost

- Razvija osjećaj za povezivanje uzroka i posledica

- Razvija sposobnost opažanja

Razvija osjećaj za ekonomičnost i racionalnost

Vježba - Zbirka uzoraka

- Detaljno opisuje greške od uzroka fIzičke prirode (paljivost, okružljivost, raspukline, pukotine)

- Raspoznaje greške od uzroka fIzičke prirode

- Procjenjuje uticaj grešaka od uzroka fizičke prirode na ekonomsku i upotrebnu vrijednost

- Formira zbirke grešaka od uzroka fizičke prirode


- Detaljno opisuje greške boje drveta koje ne umanjuju čvrstoču (sržne mrlje, dvostruka bjeljika, lažna srčevina, plavetnilo (modrenje), rujavost

- Raspoznaje greške boje koje ne umanjuju čvrstoću drveta

- Procjenjuje uticaj grešaka boje drveta na ekonomsku i upotrebnu vrijednost

- Formira zbirke grešaka boje drveta

- Razvija osjećaj za ekonomičnost i racionalnost


- Detaljno opisuje greškle boje drveta koje umanjuju čvrstoću (prozuklost, trulež...)

- Raspoznaje greške boje koje umanjuju čvrstoću drveta

- Procjenjuje uticaj grešaka boje drveta ekonomsku i upotrebnu vrijednost

- Formira zbirke grešaka boje drveta

- Detaljno opisuje greške od insekata (mušičavost, crvotočina)

- Raspoznaje greške od insekata

- Procjenjuje uticaj grešaka od insekata na ekonomsku i upotrebnu vrijednost

- Razvija osjećaj za ekonomičnost i racionalnost


11




drveta - Formira zbirke grešaka od insekata

- Detaljno opisuje greške nastale prilikom obrade

- Raspoznaje greške nastale prilikom obrade

- Procjenjuje uticaj grešaka prilikom obrade na ekonomsku i upotrebnu vrijednost drveta

- Formira zbirku grešaka obrade


Karakteristike i upotreba najvažnijih domaćih i stranih vrsta drveta - Opisuje četinarske vrste (jela, smrča, bor crni, bor bijeli, ariš...)

- Definiše kriterijume za raspoznavanje četinarskih vrsta (jedričave, bakuljave, sa zrelim drvetom, sa smonim kanalima, bez smonih kanala)

- Raspoznaje četinarske vrste drveća po zadatom kriterijumu (jedričave, bakuljave, sa zrelim drvetom, sa sminim kanalima, bez smonih kanala)

- Razvija sposobnost opažanja i uočavanja

Vježba - Uzorci drveta - Lupa - Tabela* * U datu tabelu učenik upisuje znake po kojima prepoznaje određenu vrstu drveta četinara i lišćara iz zbirke

- Opisuje lišćarske vrste (bukva, hrast, jasen, javor, brijest...)

- Definiše kriterijume za prepoznavanje lišćarskih vrsta (jedričave, bakuljave, sa zrelim drvetom, prstenasto-porozne, difuzno-porozne)

- Raspopoznaje lišćarske vrste po zadatom kriterijumu (jedri-čave, bakuljave, sa zrelim drvetom, prstenasto-porozne, difuzno-porozne)



- Opisuje strane vrste (mahagoni, tik, palisandar...)

- Definiše kriterijume za prepo-znavanje egzotičnih vrsta (jedričave, bakuljave, sa zrelim drvetom, prstenasto-porozne, difuzno-porozne)

- Raspoznaje osnovne strane vrste - egzote po zadatom ključu



12

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvođenje nastave

učenik učenik učenik

Rezana građa

- Upoznaje pojam rezane građe, vrste i osnovne tehnike rezanja

- Upoznaje osnove tehnološkog procesa proizvodnje i tehnike prerade u pilanama

- Upoznaje standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu rezane građe

- Analiza i primjena standarda za rezanu građu četinara i lišćara

- Razvija racionalan odnos za odabiranje i korišćenje materijala

- Navikava se na poštovanje tehničkih propisa i uputstava

Vježba - Standardi za rezanu građu

Pomoćni materijali Pojam, vrste i namjena

- Nabraja pomoćne materijale

- Pojašnjava namjenu pomoćnih materijala

- Klasifikuje pomoćne materijale prema namjeni



Standardi i kontrola kvaliteta

- Poznaje standarde i svrhu kontrole kvaliteta

- Uočava glavne grane i grupe po standardu

Metali - Poznaje osnovna svojstva metala (fIzička, hemijska, mehanička i tehnološka)

- Pojašnjava proces dobijanja gvožđa

- Pojašnjava proces dobijanja čelika

- Navodi karakteristike i namjenu gvođža i čelika

- Nabraja i zna karakteristike i namjenu tvrdih legura

- Navodi obojene metale i poznaje njihovu namjenu

- Poznaje nastajanje korozije metala

- Upoznaje se sa

- Raspoznaje i razvrstava uzorke metala



Vježba - Zbirka

13




metodama zaštite metala od korozije (metalne i nementalne prevlake)

Staklo - Opisuje osnove proizvodnje raznih tipova stakla,

- Opisuje svojstva raznih tipova stakla, njihove karakteristike i namjenu (pločasta stakla, građevinska stakla, vodeno staklo, staklena vuna...)

- Raspoznaje i razvrstava uzorke stakla



Vježba - Zbirka

Brusni materijali - Objašnjava pojam i vrste sredstava za brušenje (prirodna i vještačka brusna sredstva)

- Objašnjava vrste i namjenu brusnih proizvoda – alata (tocila, brusni alati na fleksibilnoj podlozi i dr.)

- Poznaje postupak uskladištavanja sredstava za brušenje

- Analizira oznake i namjenu sredstava za brušenje (numeracija brusnog zrna, podloga, brusnog sredstva, strukturom) i na osnovu toga bira brusni alat iz kataloga


Vježba - Katalozi brusnih alata

Voda - Objašnjava značaj i namjenu vode

- Zna vrste voda (meteorske, površinske i podzemne)

- Upoznaje se sa procesom prećišćavanja i omekšavanja vode za industrijske potrebe

- Razumije proces stvaranja kamenca i potrebu uklanjanja

- Analizira postupke odlaganja otpadnih voda

- Razvija ekološku svijest i odnos za zdravu okolinu

14




Rastvarači - Navodi pojam i podjelu rastvarača (organski i neorganski)

- Pojašnjava osobine rastvarača (viskozitet - gustina, tačka ključanja, tačka zapaljivosti i dr.)

- Pojašnjava pojam i značaj MDK (maksimalna dopuštena koncentracija)

- Navodi mjere zaštite pri radu

- Za zadate ulazne uslove bira određenu vrstu rastvarača

- Razvija ekološku svijest i odnos prema zdravoj okolini

Maziva - Navodi pojam i podjelu maziva (prema agregatnom stanju, porijeklu i namjeni)

- Pojašnjava osobine maziva (viskozitet-gustina, boja, temperatura,topljenja i dr.)

- Bira maziva za određenu namjenu


Vježba - Katalog maziva - Uzorci

Plastične mase - Pojašnjava pojam plastičnih masa

- Navodi vrste plastičnih masa

- Upoznaje terinologiju vezanu za plastične mase (makro-molekul, polimer, monomer, polimerIzacija, polikondenzacija...)

- Navodi osobine plastične mase termoplastičnog tipa (polietilen, polivinil-hlorid, polivinil-acetat...)

- Navodi osobine plastične mase termoaktivnog tipa (fenol-formaldehidne

- Analizira osobine plastičnih masa teermoplastičnog tipa i na osnovu toga ofređuje namjenu

- Analizira osobine plastičnih masa teermoreaktivnog tipa i na osnovu toga određuje namjenu

- Razvija smisao za prirodnost i estetiku


Vježba - Zbirka

15




smole, melamin-formaldehidne smole, alkidne smole, poliester smole, poliuretanske..)

- Upoznaje aditive u proi-zvodnji plastičnih masa (omekšivači, stabilizatori, boje, pigmenti, punioci)

- Upoznaje postupke oblikovanja pastičnih masa (presovanje, brizganje, ekstruzija..)

Kaučuk i guma - Pojašnjava pojam i namjenu kaučuka i gume

- Opisuje postupak vulkanizacije kaučuka

- Navodi postupak proizvodnje sintetičke gume

- Identifikuje, upoređuje i utvrđuje namjenu proizvode od gume i kaučuka


Vježba - Uzorci proizvoda od gume i kaučuka

Boje - Navodi pojam, podjelu, karakteristike i namjenu tehničkih boja

- Pojašnjava pojam boje, opisuje teoriju boja

- Poznaje sredstva za hemijsko bojenje drveta (hemijski bajcevi, izbjeljujuća sredstva)

- Poznaje sredstva za pigmentno bojenje (pigmenti, pigmentni bajcevi i pigmentni premazi)

- Poznaje postupak izbora i namjenu boja

- Boji i upoređuje načine bojenja (hemijsko i pigmentno)

- Utvrđuje kriterijume za primjenu pigmentnog bojenja

- Razvija osjećaj i sposobnost opažanja i primjene


Vježba - Boje i uzorci drveta

16




Kitovi i zapunjači - Navodi pojam i podjelu, karakteristike i namjenu kitova i zapunjača

- Poznaje postupke kitovanja i zapunjavanja

- Identifikuje kitove i zapunjače

- Priprema kitove i zapunjače

- Razvija osjećaj i sposobnost opažanja i primjene

Premazi - Navodi pojam i vrste premaza

- Objašnjava svojstva, i efekte premaza

- Navodi sastav premaz (isparljive i neisparljive komponente)

- Upoznaje načine sušenja premaza

- Identifikuje neisparljive komponente premaza (vezivo, omekšivači, punioci, dodaci i pigmenti)

- Identifikuje isparljive komponente premaza (rastvarači i razređivači)

- Analizira procese sušenja premaza (fizički i hemijski proces)

- Razvija odgovornost za primjenu zaštitinih mjera pri radu

- Razvija osjećaj o važnosti zaštite čovjekove okoline

Vježba - Uzorci

Nitrocelulozni lakovi - Poznaje sastav i osobine nitroceluloznog laka

- Opisuje postupak pripreme i otvrdnjavanja laka

- Pojašnjava prednosti i nedostatke laka

- Priprema nitrocelulozni lak prema namjeni

- Prati proces otvrdnjavanja laka

Vježba - Uzorci

Poliester lakovi - Poznaje sastav i osobine poliestarskih lakova



- Priprema poliestarski lak prema namjeni


Vježba - Uzorci

Poliuretanski lakovi - Poznaje sastav i osobine poliuretanskih lakova


- Pojašnjava prednosti

- Definiše i izvodi postupak pripreme poliestarskog laka prema namjeni


- Razvija osjećaj za pravilnu upotrebu materijala

Vježba - Uzorci

17




i nedostatke laka - Razvija smisao za prirodnost i estetiku


Kisjeli lakovi - Poznaje sastav i osobine kisjelo-otvrdnjavajućih lakova



- Definiše i izvodi postupak pripreme poliestarskog laka prema namjeni


Vježba - Uzorci

Alkidni lakovi - Poznaje sastav i osobine alkidni lakovi laka



- Definiše i izvodi postupak priprema poliestarski lak prema namjeni


Vježba - Uzorci

Vodeni premazi - Poznaje sastav i osobine vodenih premaza laka

- Opisuje postupak pripreme vodenih laka


- Definiše i izvodi postupak pripreme vodenog premaza laka

Uljani premazi - Poznaje osobine uljnih premaza laka

- Opisuje postupak pripreme uljnih premaza laka


- Definiše i izvodi postupak pripreme uljnog premaza laka



Vježba - Uzorci

Lakovi za drvo - Upoređuje karakteristike pojedinih vrsta lakova (prednosti i nedostatke) i određuje namjenu

Vježba - Uzorci

Tekstil - Navodi vrste i osobine tekstila

- Navodi osnovna svojstva vlakana

- Raspoznaje pojedine vrste tekstila i određuje mogućnost upotrebe

- Razvija estetski osjećaj i sposobnost opažanja

- Razvija ekološku svijest i Izgrađuje

Vježba - Uzorci

18




(dužina, finoća, jačina...)

- Navodi osnovne vrste vlakana (biljna vlakna, životinjska, neorganska, polusintetska, sintetska)

- Poznaje pojam prediva i tkanina

- Poznaje karakteristiku i namjenu tkanine (mebl štofovi)

- Poznaje karakteristike i namjenu materijala za punjenje biljnog i sintetičkog porijekla

odnos zaštite pri radu

Koža - Navodi pojam, vrste i osovine kože

- Objašnjava dobijanje i namjenu kože(sirova, tehnička, vještačka)

- Ojašnjava utvrđivanje kvaliteta kože

- Prepoznaje greške na koži

- Prepoznaje vještačke kože (sa tekstilnom kao osnovom skaja i vještačka koža u obliku folije)

- Razvija estetski osjećaj i sposobnost opažanja

Vježba - Uzorci

Okovi - Pojašnjava pojam i namjenu okova

- Nabraja i pojašnjava vrste estetskih okova

- Nabraja i pojašnjava vrste konstruktivnih okova

- Bira okove iz kataloga za zadate uslove namjene

- Razvijanje osjećaja za estetiku i funkcionalnost

Vježba - Katalog okova

Opruge, žičana jezgra i ostali pomoćni materijali

- Poznaje pojam, vrste i karakteristike opruga

- Poznaje pojam, vrste i karakteristike žičanog jezgra

- Poznaje pojam, vrste i karakteristike

- Bira materijale po katalogu proizvođača

- Razvija osjećaj za pravilnu upotrtebu materijala

- Razvija osjećaj za funkcionalnost i estetiku

Vježba - Uzorci

19




kanapa, konca, traka, elastičnih gurtni, kartona i drugog tapetarskog materijala

- Opisuje vrste izolacionih i drugih materijala, njihova svojstva i upotrebu

20

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Ljepila - Upoznaje pojam, klasifikaciju i namjenu ljepila

- Detaljno opisuje teoriju lijepljenja

- Pojašnjava značaj ljepila u poboljšanju korišćenja drveta

- Navodi vrste, osobine i uslove primjene prirodnih ljepkova (glutinsko, kazeinsko, krvno-alnuminsko..)

- Navodi vrste, osobine i uslove primjene sintetičkih ljepila termoplastičnog tipa (polivinil-acetatna, polivinilna, vinilna)

- Navodi vrste, osobine i uslove primjene termoaktivnih ljepila (karbamid-formaldehidna, fenol-formaldehidna, rezorcin-formaldehidna,...)

- Objašnjava postupak kontrole ljepila

- Poznaje postupak uskladištenja ljepila i zaštitu pri radu sa ljepilima

- Klasifikuje ljepila po porijeklu, načinu očvršćavanja, kvalitetu lijepljene veze i postupku nanošenja

- Priprema ljepila prirodnog porijekla

- Priprema sintetička ljepila termoplastičnog tipa (polivinil-acetatna, polivinilna, vinilna)

- Priprema termoaktivna ljepila (karbamid-formaldehidna, fenol-formaldehidna, rezorcin-formaldehidna,...)

- Analizira oznake postupaka od značaja za lijepljenje (normalna temperatura, radno vrijeme, otvoreno vrijeme,...)

- Analizira postupak kontrole ljepila (viskoziteta i sadržaja suve materije, pH vrijednost, količina nanosa, radno vrijeme, vrijeme želiranja...)

- Analizira veze između anatomske građe drveta, sastava ljepila i količinu nanosa pri lijepljenju

- Kontroliše površinu lijepljenja i ocjenjuju zahtjeve prema površini koja

- Izgrađuje svijest o zahtjevnom kvalitetu lijepljenja

- Navikava se na tačnost i značaj mjerenja

- Razvija odgovornost za primjenu zaštitnih mjera pri radu

Vježba - Uzorci ljepila - Uzorci drveta - Katalog proizvođača ljepila

- Ph-metar - Viskozimetar - Sušionik - Vaga

21




se lijepi - Poznaje karakteristika i postupak utvrđivanja (viskozitet, pH–vrijednost, procenat suve materije...)

- Poznaje postupak odabiranja ljepila pomoću kataloga proizvođača

Furniri - Upoznaje pojam, vrste i tehnike izrade furnira

Sječeni furniri - Opisuje tehnologiju izrade sječenog furnira

- Opisuje radove na stovarištu oblovine, lagerovanju i čuvanju

- Objašnjava radove na mehaničkoj i hidrotermičkoj pripremi drveta

- Razumije proces izrade sječenih furnira na furnirskom nožu

- Razumije značaj i postupak sušenja furnira

- Razumije obradu na makazama

- Poznaje standard za furnire (dimenzije, kvalitet, označavanje i dr.)

- Poznaje postupak čuvanja i zaštite uskladištenih furnira

- Poznaje postupak zaštite na radu

- Analizira tehnička svojstva sječenih furnira

- Bira furnire za određenu namjenu

- Analizira standard za sječene furnire

- Formiraju zbirku sječenih furnira

-Razvija smisao za prirodnost i estetiku

- Razvija sposobnost za samostalno, sistematsko opažanje i upoređivanje

Vježba - Standardi - Uzorci furnira

Ljušteni furniri - Opisuje tehnologiju izrade ljuštenog

- Analizira tehnička svojstva ljuštenog furnira

- Razvija svijest o zahtjevnom kvalitetu


22




furnira - Opisuje radove na stovarištu oblovine, lagerovanju i čuvanju

- Objašnjava radove na mehaničkoj i hidrotermičkoj pripremi drveta

- Razumije proces izrade ljuštenog furnira na ljuštilici

- Razumije postupak i značaj obrade na mokrim makazama

- Razumije značaj i postupak sušenja furnira

- Razumije obradu na paketnim makazama

- Poznaje standard za furnire (dimenzije, kvalitet, označavanje i drugo)

- Poznaje postupak čuvanja i zaštite uskladištenih furnira,



- Analizira standard za ljušteni furnir

- Formiraju zbirku ljuštenih furnira


- Razvija sposobnost za samostalno, sistematsko opažanje i upoređivanje

Rezani furnir - Opisuje tehnologiju izrade rezanog furnira

- Poznaje standard za furnire (dimenzije, kvalitet, označavanje i dr.)

- Poznaje postupak čuvanja i zaštite uskladištenih furnira


- Analizira tehnička svojstva rezanog furnira


- Analizira standard za rezane furnire

- Formiraju zbirku rezanih furnira

Vježba - Standardi, - Uzorci furnira

Furniri za specijalnu namjenu

- Upoznaje osnove tehnološkog procesa proizvodnje avionskih furnira,

- Analizira tehnička svojstva furnira za specijalne namjene

- Bira furnire za određenu namjenu,


23




mikro-furnira, fain-lain furnira

- Poznaje standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu furnira za specijalne namjene

Furniri (sječenim ljušteni, rezani i za specijalne namjene)

- Analizira standarde za furnire

- Razvija sposobnost za samostalno i sistematsko opažanje i upoređivanje


Furnirske ploče Šper-ploče - Upoznaje pojam i vrste šper-ploče

- Poznaje osnovne zahtjeve pri konstrukciji šper ploča

- Upoznaje osnove tehnološkog procesa proizvodnje šper-ploča

- Razumije obradu na paketnim makazama i spajačima furnira

- Poznaje standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu šper ploča


- Analizira tehnička svojstva šper-ploča

- Bira šper-ploče za određenu namjenu

- Analizira standard za šper-ploče

- Formiraju zbirku šper-ploča


- Razvija sposobnost povezivanja uzroka i posledica

Vježba - Uzorci šper-ploča - Standard za šper ploče

Slojevite ploče - Upoznaje pojam slojevitih ploča

- Poznaje osnovne zahtjeve pri konstrukciji slojevitih ploča

- Opisuje tehnološki proces dobijanja metalziranih, termoizolacionih ploča, ksiloteks ploča, lignofolstonih drugih vrsta ploča

- Upoznaje standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu slojevitih

- Analizira tehnička svojstva slojevitih ploča

- Bira slojevite ploče za određenu namjenu,

- Analizira standard za slojevite ploče

- Formiraju zbirku slojevitih ploča i dr.

- Navikava se na poštovanje tehničkih propisa i uput-stava


Vježba - Uzorci slojevitih ploča

- Standard za slojevite ploče

24




ploča - Navodi ostale vrste šperovanog drveta

Panel ploče - Poznaje pojam i vrste panel ploča

- Poznaje osnove tehnološkog procesa proizvodnje panel ploča

- Poznaje standardne dimenzije, kvalitet i namjenu panel ploča


- Analizira tehnička svojstva panel ploča

- Bira panel ploče za određenu namjenu

- Analizira standard za panel ploče

- Formiraju zbirku panel ploča



Vježba - Uzorci panel ploča - Standard za panel ploče

Iveraste ploče - Upoznaje pojam i vrste ploča iverica

- Upoznaje osnove tehnološkog procesa proizvodnje ploča iverica

- Upoznaje standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu ploča iverica


- Analizira tehnička svojstva iverastih ploča

- Bira iveraste ploče za određenu namjenu

- Analizira standard za iveraste ploče

- Formiraju zbirku iverastih ploča



Vježba - Uzorci ploča iverica - Standard za ploče iverice

Ploče vlaknatice - Upoznaje pojam i vrste ploča vlaknatica

- Upoznaje osnove tehnološkog procesa proizvodnje ploča vlaknatica ploča

- Upoznaje standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu ploča vlaknatica


- Analizira tehnička svojstva ploča vlaknatica

- Bira ploče vlaknatice za određenu namjenu

- Analizira standard za ploče vlaknatice

- Formiraju zbirku ploča vlaknatica



Vježba - Uzorci ploča vlaknatica

- Standard za ploče vlaknatice

25

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Osnovi sušenja drveta Pojam sušenja - Upoznaje se sa sa značajem sušenja drveta za dalju obradu

- Objašnjava prisustvo vode u drvetu

- Navodi vrste vlažnosti drveta

- Opisuje metode sušenja drveta

- Analizira uticaj i posledice prisustva vlage u drvetu za njegovu upotrebu

- Uočava prednosti i nedostatke metoda sušenja

- Razvija sposobnost za samostalno opažanje i ocjenjivanje

- Razvija osjećaj za materijalnu odgovornost

- Razvija tehničku kulturu

- Razvija ekološku svijest

Voda u drvetu - Navodi i pojašnjava pojam i značaj slobodne vode

- Navodi i pojašnjava pojam i značaj vezane vode

- Navodi i pojašnjava pojam i značaj tačke zasićenosti vlakanaca

- Navodi podjelu drveta prema sadržaju vlage

- Navodi vrijednosti dozvoljenog sadržaja vlage u proizvodima od drveta

- Izračunava vlažnost drveta gravimetrijskom metodom

- Mjeri vlažnost drveta pomoću električnih vlagomjera

Vježba - Vlagomjer - Vaga, uzorci

Karakteristike vazduha

- Navodi i pojašnjava pojam apsolutne i relativne vlage vazduha, stacionarno kretanje vlage u drvetu, faktore koji uslovljavaju sušenje drveta

- Navodi i pojašnjava osnovne fIzičke zakone primjenljive na vlažan vazduh (jednačina stanja, Daltonov zakon,

- Određuje relativnu vlagu vazduha psihometrom i tablicama

- Utvrđuje parameter pomoću i-x dijagrama

- Razvija sposobnost za samo-stalno opažanje



Vježba - Psihrometar - Tablice, - Grafikoni

26




Gej-Lisakov zakon) - Navodi i pojašnjava korišćenje i,x dijagrama

- Poznaje rad psihrometra i rad sa psihometarskim tablicama

- Pojašnjava procese pri zagrijavanju i hlađenju vazduha

Kretanje vode u drvetu

- Poznaje načine kretanja vode u drvetu Iznad i ispod granice higroskopnosti,

- Pojašnjava pojam gradijenta vlage i poznaje metode određivanja

- Analizira kretanje vode u drvetu

- Određuje gradijent vlage

- Razvija sposobnost za samostalno opažanje


Utezanje i bubrenje drveta

- Navodi osobine drveta u zavisnosti od vlažnosti

- Pojašnjava pojam higroskopnosti

- Pojašnjava pojam vlage ravnoteže i postupak određivanja vlažnosti

- Objašnjava pojmove utezanje i bubernje i njihov značaj pri projektovanju proizvoda i obradi drveta

- Određuje vlagu ravnoteže pomoću dijagrama

- Izračunava veličine utezanja i bubrenja

- Navikava se na tačnost mjerenja i ocjenjivanja

- Razvija odgovornost za struku i zanimanje



Vježbe - Psihrometar - Tablice

Faktori sušenjae drveta

- Navodi faktore koji uslovljavaju sušenje drveta

- Objašnjava pojam i uticaj relativne vlage vazduha na sušenje

- Analizira faktore sušenja drveta

- Određuje brzinu sušenja

27




- Objašnjava pojam temperature vazduha i uticaj na sušenje

- Objašnjava pojam brzine strujanja vazduha i uticaj na sušenje

- Poznaje pojam brzine sušenja i značaj i uticaj na kvalitet osušenog drveta

Prirodno sušenje drveta - Detaljno opisuje prirodno sušenje rezane građe

- Upoznaje organizaciju i uređe-nje stovarišta rezane građe

- Poznaje tipove i dimenzije složaja pri sušenju rezane građe prirodnim putem

- Navodi značaj, dimenzije i postupak postavljanja letvica pri sušenju rezane građe s gledišta obezbjeđivanja kvaliteta osušene građe i brzine sušenja

- Poznaje metode utvrđivanja brzine i trajanja prirodnog sušenja

- Navodi osnovne greške pri prirodnom sušenju, uzroke nastajanja i postupak otklanjanja

- Određuje brzine i trajanja prirodnog sušenja različitim metodama

- Analizira osnovne greške pri prirodnom sušenju, uzroke nastajanja i postupak otklanjanja

- Razlikuje i određuje prednosti i nedostatke prirodnog sušenja

- Određuje zapreminu složaja

- Razvija potrebu za uređenjem radne okoline

- Navikava se poštovanje tehničkih propisa i uputstava

Vježba - Uzorci drveta

Vještačko sušenje drveta - Upoznaje opšte pojmove o vještačkom sušenju

- Analizuira prednosti i nedostatke vještačkog sušenja


Vježba - Sušara za drvo

28




- Opisuje metode vještačkog sušenja

- Razvija sposobnost za povezivanje uzroka i posledica

- Razvija osjećaj za racionalnost pri radu

- Razvija sposobnost tolerancije i komunikacije

Uređaji za sušenje - sušare

- Navodi klasifikaciju sušara

- Upoznaje opremu sušare: (glavnu i pomoćnu)

- Navodi i opisuje elemente glavne opreme sušare (sistem za zagrijavanje, sistem za navlaživanje i sistem za Izmjenu vazdzha, sistem za cirkulaciju vazdu-ha, sistem za kontrolu temperature i relativne vlage)

- Navodi i opisuje pomoćnu opremu sušare (oprema za upravljanje, kontrolu i mjerenje parametara sušenja, opremu za punjenje i pražnjenje)

- Upoznaje tipove i dimenzije složaja rezane građe pri sušenju u sušarama

- Analizira postupak pripreme rezane građe za sušenje

- Analizira postupak slaganja rezane građe

- Izračunava kapacitet punjenja sušare

- Razvija osjećaj odgovornosti pri radu sa uređajima

- Razvija sposobnost preduzimanja inicijative za savjesdtan i kvalitetan rad


Vježba - Sušara za drvo - Složaj drveta - Mjerni instrumenti

Režimi sušenja drveta

- Navodi klasifikaciju režima

- Poznaje režime sušenja po vlažnosti u drvetu

- Poznaje režime sušenja po naprezanju u drvetu

- Analizira i odbira režime sušenja

- Sastavlja režim sušenja za zadate uslove


- Izgrađuje odnos prema tačnosti pri radu

Vježba - Tabele - Dijagrami i dr. - Sušara za drvo

29




- Poznaje režime sušenja po vremenu

- Navodi prednosti i nedostatke režima i postupak sastavljanja

Vrijeme trajanja sušenja

- Poznaje elemente trajanja vremena sušenja

- Identifikuje elemente trajanja vremena sušenja (punjenje, zagrijavanje, sušenje, izjednačavanje, kondicioniranje, pražnjenje) i određuje njihove vrijednosti

- Izračunava vrijeme trajanja sušenja


Vježba - Grafokon i dr.

Vođenje i kontrola sušenja

- Poznaje postupak pripreme i puštanje sušare u rad

- Detaljno objasnii režim sušenja

- Upoznaje postavljanje probnih komada

- Poznaje postupak vođenje procesa sušenja gravimetrijskim postupkom

- Poznaje postupak automatskog vođenja sušenja

- Razumije uzroke nastanka grešaka sušenja, uzroke nastajanja i postupak uklanjanja

- Poznaje postupak vođenja dokumentacije i evidencije tokom procesa sušenja

- Razrađuje proces sušenja

- Radi probe o rasporedu vlage

- Vodi proces sušenja gravimetrijskim postupkom

- Nadzire postupak automatskog sušenja

- Analizira uzroke nastanka grešaka sušenja i postuk uklanjanja

- Vodi dokumentaciju i evidenciju tokom procesa sušenja

- Razvija osjećaj za racionalnost pri radu

- Razvija sposobnost tolerancije i komunikacije

Vježba - Uzorci probnih komada i dr.

- Sušara za drvo

Uskladištenje osušene građe

- Analizira uslove pri uskladištenju rezane

- Razvija osjećaj odgovornosti

30




- Poznaje uslove i postupak uskladištenja osušene građe

građe i njihov uticaj

Ostali načini sušenja drveta

- Poznaje osnovne karakteristike, princip rada pri: - sušenju pregrijanom parom,

- sušenju u vakumu - sušenju VF strujom i dr.

- Kritički analizira načine sušenja, prednosti i neodstatke pojedinih načina


Sušenje furnira - Navodi načine i proces sušenja furnira i uređaje za sušenje

- Detaljno opisuje osnovne načine sušenja furnira

- Razumije princip rada uređaja za sušenje

- Pojašnjava postupak utvrđivanja režima

- Razlikuje načine sušenja furnira

- Analizira prednosti i nedostatke pojedinih načina sušenja

- Definiše – sastavlja režime sušenja furmira

- Analizira osnovne greške sušenja furnira, uzroke i način otklanjanja

- Razvija tehničku kulturu za materijalnu odgovornosti

- Razvija osjećaj opažanja i zaključivanja

Vježba

Parenje drveta Parenje rezane građe - Poznaje značaj parenja rezane građe

- Poznaje princip rada instalacije za parenje

- Pojašnjava tehnološki proces parenja rezane građe i režim

- Analizira tehnološki proces parenja rezane građe

- Određuje režime parenja

- Analizira nastajanja grešaka parenja rezane građe, uzroke nastajanja i način otklanjanja

- Navikava se na primjenu tehničkih propisa i uputstava za rad

Vježba - Uzorci i dr.

Parenje drveta prije savijanja

- Poznaje svrhu i metode toplotne obrade drveta (parenje, kuvanje)

- Poznaje opremu za toplotnu obradu

- Analizira tehniku savijanja, moguće greške i način otklanjanja


31




drveta prije savijanja

Zaštita drveta Osnovi zaštite drveta - Poznaje mjesto zaštite drveta kod nas i u svijetu

- Poznaje organski sastav drveta

- Poznaje faktore koji uslovljavaju propadanje drveta

- Poznaje organizme koji izazivaju razlaganje drveta

- Analizira faktore koji pogoduju napadu organizama koji razgrađuju drvo

- Pojašnjava prirodnu otpornost drveta i faktore uticaja

Razaranje drveta gljivama

- Poznaje osnove ekologije, fiziologije i morfologije gljiva

- Poznaje pojam i vrste truleži drveta

- Poznaje tehnoiloške posledice procesa truleži

- Poznaje važnije vrste gljiva iz klase Basidiomycetes prouzrokovača truleži drveta

- familija Polyporaceae (Merulius lacrymans,

Lenzites saepiaria, Lenzites quercina, Coriolys versycolor,

Ungulina fomentaria,

Ungulina marginata i dr.)

- familija Telephoraceae Stereum purpureum,

Schizophyllum commune

- familija

- Pojašnjava načine širenja gljiva prirodnim vektorima

- Pojašnjava izvore ishrane gljiva

- Pojašnjava vegetativne i reproduktivne organe gljiva

- Analizira vrste i faze truleži drveta

- Vrši dijagnozu truleži

- Razlikuje osnovne vrste epiksalne gljiva od značaja struku,

- Analizira osobine fungicida

- Analizira mjere zaštite drveta (preventivne i represivne)

- Analizira metode zaštite drveta (bez pritiska i sa pritiskom)

- Razvija sposobnost za sistematsko i samostalno opažanje i upoređivanje

- Razvija odnos povezivanja uzroka i posledica

Vježba - Uzorci truleži drveta - Zbirka gljiva, slika

32




Xylarariaceae Xylaria polymorfa Xypoxylon fragiforma

- Poznaje faze i dijagnozu truleži

- Poznaje sredstva za zaštitu drveta od truleži

- Poznaje mjere i metode zaštite drveta fungicidima

Razaranje drveta insektima

- Upoznaje opšte osobine i spoljašnju građu ksilofagnih insekata

- Poznaje stadijume razvića insekata

- Upoznaje načine napada drveta insektima

- Poznaje simptome napada drveta ksilofagnim insektima

- Poznaje morfološke osobine, životni cikljus, značaj i suzbijanje najvažnijih ksilofagnih insekata: Termiti Lyctus linearis Anobium punctatum

Anobium pertinax Hylotrupes bajulus Xyloterus lineatus Platipus cilindrus i dr.

- Poznaje sredstva zaštite od insekata

- Navodi preventivne mjere zaštite drveta od insekata

- Raspoznaje važnije vrste isekata od značaja za struku

- Analizira životni ciklus ksilofagnih insekata

- Analizira načine i tipove oštećenja od insekata

- Analizira simptome napada od insekata

- Analizira preventivne mjere u zaštiti drveta od insekata


- Razvija sposobnost za sistematsko i samostalno opažanje i upoređivanje


Vježba - Zbirka insekata - Uzorci drveta

Metode zaštite drveta - Upoznaje metode

- Predlaže metode i sredstva zaštite drveta

- Navikava se na primjenu tehničkih propisa i uputstava

Vježba -Sredstva za zaštitu - Katalog insekticida i

33




zaštite drveta od insekata

- Upoznaje metode zaštite drveta od epiksalnih gljiva

- upoznaje metode primjene hemijskih sredstava: - metode sa pritiskom

- metode bez pritiska

- Poznaje mjere zaštite pri radu sa hemijskim sredstvima

- Analizira metode bez pritiska (premazivanje, prskanje, umakanje...)

- Analizira metode difuzije antiseptika (osmoza postupak, bandažiranje...)

- AnaliIzira metode sa pritiskom - štedeći (impregnacija bez kotlovskog postrojenja, impregnacija u kotlovskim postrojenjima...)

- Analizira metode sa pritiskom - puni postupak (metode pune impregnacije)

za rad - Razvija sposobnost za sistematsko i samostalno opažanje i upoređivanje


fungicida

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - G. Bućan, Tehnologija materijala za drvoprerađivačku školu, Zavod za udžbenike,

Beograd - Karadžić, Zaštita drveta, Zavod za udžbenike, Beograd, - N. Knežević, Anatomija i svojstva drveta, Zavod za udžbenike, Beograd, - Krpan, J. Parenje i sušenje drveta, Zavod za udžbenike, Beograd, - J. Miljković, i O.Crnogorac: Tehnologija pomoćnih materijala, Zavod za

udžbenike, Beograd - M. Petrović, Zaštita drveta, Zavod za udžbenike, Beograd, - M Spasojević, Tehnologija materijala, Zavod za udžbenike, Beograd, - V Šolajić, Zaštita drveta za tehničara primarne proizvodnje i proizvođača finalnih

proizvoda od drveta, Zavod za udžbenike, Beograd, - B. Tomić, Sušenje i parenje drveta, Zavod za udžbenike, Beograd. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - A/V sredstva, grafoskop, diaprojektor, dataskop i računar sa odgovarajućom

programskom opremom, vage, vlagomjeri, zbirke materijala, zbirke uzoraka truleži, zbirke uzoraka insekata, katalozi, tablice i dr.

7. Obavezni načini provjeravanja i ovjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu znanja se provjeravaju, ocjenjuju zadaci i

radovi na vježbama i usmeni odgovori. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitiva ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

34

10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa predmetom

Predmet Znanja - Građa ćelijskog zida - Biotop, biocenoza - SpecialIzacija tkiva drveta - Nastajanje skroba

- Biologija - Građa ćelije - Ekosistem - Evolucijski razvoj - Fotosinteza

- Hemijski sastav drveta, lakova, baza i drugih materijala

- PolimerIzacija, polikondenzacija, poliadicija

- Hemija - Organska i neorganska jedinjena

- Hemijske reakcije

- Karakteristike i upotreba drveta i drugih materijala

- Tehnologija - Mašine za obradu drveta, uređaji, tehnološki postupci

- Karakteristike i upotreba drveta kao i drugih materijala

- Praktična nastava - Postupci izrade

35

1.2.2. MAŠINE I UREĐAJI 1. Naziv predmeta: MAŠINE I UREĐAJI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 72 72 II 108 108 III 72 72 IV

Ukupno 252 252 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Usvajaju osnovna znanja o mašinskim materijalima i mašinskim elementima, - Se osposobljavaju za ovladavanje stručnom terminologijom radi lakšeg

komuniciranja u struci, - Ovladavaju tehnikom proračuna parametara u okviru zanimanja, - Usvajaju osnovna znanja o sastavu, principu rada i namjeni mašina i uređaja za

obradu drveta, - Usvajaju znanja o tehničkim karakteristikama mašina i uređaja, - Znaju procijeniti i pravilno odabrati mašinu i uređaj za konkretan rad, - Ovladavaju znanjima iz oblasti odabiranja i prepreme alata, kao i podešavanja

mašine za rad, - Razvijaju osobine koje su neophodne za rad kao što su: tačnost, odgovornost,

komunikativnost, - Usvajaju znanja o zaštiti pri radu i zaštiti okoline.

36


Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socializacijski ciljevi Preporuke za


Uvod - Poznaje pojam i vrste pogonskih i radnih mašina

- Nabraja vrste mašina i uređaja u drvopreradi

- Navodi karakteristike mašina i uređaja

- Poznaje pojam, značaj i na-mjenu standarda

- Razumije i pojašnjava tehničke podatke o mašinama

- Upoznaje standard i označavanje po standardu

- Upoređuje tehničke podatke iz kataloga proizvođača mašina i uređaja

- Analizira standarde

- Stiče osjećaj odgovornisti i razvija tehničku kulturu

- Katalog proizvođaća mašina

- Standardi

Mašinski materijali Konstrukcioni materijali

- Defininiše i razlikuje konstrukcione materijale

- Identikuje osobine i namjenu konstrukcionih materijala (čelik, obojeni metali, legure)

- Objasnjava koroziju i uzroke nastanka

- Navodi postupke koji se koriste za zaštitu i njihovu upotrebljivost

- Ovladava stručnom terminologijom

Pogonski materijali - Defininiše i razlikuje pogonske materijale (gorivo, mazivo, voda)

- Poznaje osobine i namjenu pogonskih materijala

Pomoćni materijali

- Raspoznaje uzorke pojedinih konstrukcionih materijala

- Analizira osobine i namjenu konstrukcionih materijala

- Raspoznaje uzorke pogonskih materijala

- Analizira osobine i namjenu pogonskih materijala

- Raspoznaje uzorke pomoćnih materijala

- Analizira osobine i

- Stiče sposobnost komunikacije u struci


- Razvija sposobnost opažanja i prepoznavanja

- Uzorci konstrukcionih, pogonskih i pomoćnih materijala

37



- Defininiše i razlikuje pomoćne materijale koža, guma, azbest, plastika)

- Poznaje osobine i namjenu pomoćnih materijala

namjenu pomoćnih materijala

Mašinski elementi - Definiše i razlikuje mašinske elemente

- Raspoznaje uzorke pojedinih mašinskih elemenata

- Razvija odnos za tačnost i kvalitet u tehnici



- Standard, - Zbirke mašinskih elemenata za spajanje

- Zbirke mašinskih elemenata za kružno kretanje

- Zbirke mašinskih elemenata za prenos snage

- Zbirke mašinskih elemenata za sprovođenje fluida

- Katalozi, tabele

Mašinski elementi za spajanje

- Defininiše i razlikuje karakteristike i namjenu elemenata razdvojive veze (vijci, klinovi)

- Zna ulogu elemenata razdvojive veze na mašini

- Defininiše i razlikuje - karakteristike i namjenu elemenata nerazdvojive veze (zavari i zakovice)

- Zna ulogu elemenata nerazdvojive veze na mašini

- Defininiše i razlikuje - karakteristike i namjenu elemenata i elastične veze (opruge)

- Zna ulogu elemenata elastične veze na mašini

- Poznaje osnove Standarda za mašinske elemente

- Skicira mašinske elemente za spajanje čvrste razdvojive

veze - Skicira mašinske elemente za spajanje čvrste nerazdvojive veze

- Skicira mašinske elemente elastične veze

- Analizira karakteristike i namjenu mašinskih elemenata za spajanje

Mašinski elementi kružno kretanja - Nabraja elemente kružnog kretanja (osovine, osovinice, vratila, ležišta, spojnice, rukavci)

- Navodi i određuje osobine i namjenu

- Skicira mašinske elemente kružnog kretanja

- Razvija nivo tehničke kulture

- Razvija odnos za tačnost i kvalitet u tehnici

38



elemenata kružnog kretanja

- Poznaje osnove strandarda za mašinske elemente kružnog kretanja

- Katalog

Mašinski elementi za prenos snage - Nabraja mašinske elemente za prenos snage (zupčanici, frikcioni točkovi, remenice, lančanici, varijatori)

- Navodi i određuje osobine i namjenu elemenata za prenos snage

- Razumije pojam prenosnog odnosa i njegovu primjenu

- Poznaje osnove strandarda za mašinske elemente za prenos snage

- Izračunava prenosni odnos

- Skicira elemente za prenos snage

- Analizira karakteristike i namjenu mašunskih elemenata za prenos snage

- Razvija tehničku kulturu i tehničko mišljenje


Mašinski elementi za sprovođenje fluida - Nabraja mašinske elemente za sprovođenje fluida (cijevi, cijevni elementi, cijevni zatvarači)

- Navodi i određuje osobine i namjenu elemenata za sprovođenje fluida

- Poznaje osnove strandarda za elemente za sprovođenje fluida

- Skicira elemente za spro-vođenje fluida

- Analizira karakteristike i namjenu mašinskih elemenata za sprovođenje fluida



Maziva i podmazivanje - Razumije pojam i značaj trenja

- Razumije pojam i značaj podmazivanja

- Zna kriterijum odabira i upotrebe sredstva za

- Za zadate uslove odabira iz kataloga sredstva za podmazivanje


39



podmazivanje Električne mašine - Razumije pojmove jednosmjerna i naizmjenična struja

- Razumije pojam strujnog kola

- Razumije pojam monofazne i trofazne struje

- Razlikuje mogućnost primjene sinhronih i asinhronih motora

- Zna opasnosti od električne struje (dejstvo električne struje na čovječji organizam)

- Zna mjere preostrožnosti i zaštite kod električnih mašina

- zna način upotrebe sredstava zaštite pri radu

- Stiče osjećaj odgovornosti prema rukavanju, koričćenju i održavanju električnih mašina

- Katalozi proizvođača električnih mašina

Uređaji za proizvodnju a sabijenog vazduha - Poznaje pojam, značaj i primjenu uređaja za proizvodnju sabijenog vazduha

- Razlikuje i opisuje vrste kompresora (klipni i strujni)

- Razumije princip rada kompresora

- Poznaje funkciju cijevne mreže i pneumatrskih elemenata

- Zna funkciju i način rada pripremne grupe (regulator pritiska, prečistač vazduha i zauljivač)

- Zna mjere predostrožnosti i zaštite u radu

- Poznaje postupak održavanja kompresora

- Stiče osjećaj odgovornosti prema rukovanju, korišćenju i održavanju uređaja za proizvodnju sabijenog vazduha

- Katalozi proizvođača uređaja za proizvodnju sabijenog vazduha

Energetska postrojenja u pogonima drvoprerade - Poznaje ulogu energetskih postrojenja

- Razumije proces rada kotlovskih uređaja i funkcije osnovnih cjelina (uređaj za dovod i sagorijevanje goriva, za dovod vazduha, odvod dimnih gasova i drugih)

- Zna način upotreba opreme za kontrolu i upravljanje energetskim postrojenjem (manometar, sigurnosni ventili, vodomjerno staklo, pumpa, ventil za pražnjenje kotla i dr.)

- Predviđa opasnosti i preduzima mjere zaštite na radu


- Energetsko postrojenje

40



Mašine za obradu drveta - Upoznaje se sa opštim pojmovima o mašinama

- Navodi razlike između pogonskih i radnih mašina

- Nabraja elemente mašina (postolje, radni sto, suport alata, vođice, radno vreteno, uređaji za pričvršćivanje predmeta rada, uređaj za pomjeranje predmeta rada, prenosnike, pogonski motor i pomoćni djelove i uređaji) i identifikuje njihove karakteristike

- Upoznaje radne alate mašina, vrste, materijale izrade

- Na skicama i katalozima proizvođača mašina i elemenata mašina uočava i pokazuje pojedine elemente mašina

- Skicira radne alate

- Stiče osjećaj odgovornosti i pozitivan odnos prema mašini

- Razvija tehničku kultutu

- Katalozi proizvođača mašina

Mašine za obradu drveta rezanjem Tračne testere - Obrazlaže primjenu mašina za obradu drveta rezanjem

- Određuje parametre radnog alata

- Zna postupak pripreme i održava radnog alata

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna način njihovog otklanjanja

- Obrazlaže opasnosti pri radu,

- Zna način upotrebe sredstava zaštite pri radu

- Definiše parametre radnog alata: dužinu lista, širinu lista, debljinu lista, nazub i materijal)

- Bira alate iz kataloga - Skicira radni alat i uočava njegove karakteristike

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada, tračne testere

- Analiza zapisa iz dnevnika učenika

- Razvija sposobnost preduzimanja inicijative za savjestan i kvalitetan rad



- Katalozi proizvođača alata

- Posjeta radionici

Kružne testere - Zna postupak pripreme i održava radnog alata

- Određuje parametre

- Definiše parametre radnog alata: prečnik lista, debljinu lista, prečnik otvora, nazub i materijal)

- Razvija sposobnost preduzimanja inicijative za savjestan i kvalitetan rad



41



radnog alata - Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja

- Obrazlaže opasnosti pri radu


- Bira alate iz kataloga - Skicira alate - Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada kružne testere za uzdužno, poprečno i formatno rezanje



- Posjeta radionici

42

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socializacijski ciljevi


učenik učenik učenik Mašine u finalnoj obradi drveta Mašine za obradu drveta rendisanjem - rendisaljke - Obrazlaže primjenu mašina za obradu drveta rendisanjem

- Zna postupak pripreme i održavanja radnog alata

- Određuje parametrte radnog alata


- Obrazlaže opasnosti pri radu,


- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada jednostrane rendisaljke (ravnalice, debljače)

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada višestrane rendisaljke (dvostrane, trostrane, četvorostrane)

- Bira alate iz kataloga

- Skicira alate za glodanje,






- Posjeta radionici

Mašine za obradu drveta glodanjem - glodalice - Zna postupak pripreme i održavanja radnog alata




- Analizira osnovne konstru-ktivne djelove i princip rada stone glodalice

- Analizira osnovne konstru-ktivne djelove i princip rada nadstone glodalice

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada kopirnih glodalica, čeparica, glodalica za izradu zubaca, definiše parametre obrade na glodalicama





- Posjeta radionici

- Određuje parametre nasadnih i usadnih glodala

- Zna postupak pripreme i održavanja radnog





- Posjeta radionici

43

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socializacijski



alata - Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjaja



Mašine za obradu drveta bušenjem - bušilice - Obrazlaže primjenu mašina za obradu drveta bušenjem

- Određuje parametre alata za bušenje



- Obrazlaže opasnosti pri radu i zna načine njihovog otklanjanja


- Analizira osnovne konstruk-tivne djelove i princip rada pojedinih vrsta bušilica: jednovretenih, viševretenih, mašina za krpljenje čvorova

- Definiše parametre alata za bušenje za zadate ulazne podatke


- Skicira radni alat - Analiza zapisa iz dnevnika učenika





- Posjeta radionici

Mašine za obradu drveta dubljenjem - dubilice - Obrazlaže primjenu mašina za obradu drveta dubljenjem

- Određuje paramertre alata za dubljenje


- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i

Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada dubilica (vibracione, lančane, dubilice sa dlijetom)

- Definiše parametre alata za dubljenje za zadate ulazne podatke


- Skicira alate - Analiza zapisa iz dnevnika učenika

- Stiče samopouzdanje pri izboru alata

- Stiče osjećaj za ekonomičan rad



- Posjeta radionici

44




zna načine njihovog otklanjanja



- Preuzima odgovornost za koričćenje sredstava zaštite na radu


Mašine za obradu drveta tokarenjem - Obrazlaže primjenu mašina za obradu drveta tokarenjem,

- Određuje parametre alata za tokarenje

- Zna postupak pripreme i održava radnog alata

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja



- Analizira osnovne konstru-ktivne djelove i princip rada mašina za tokarenje: centričnih strugova, čeonih strugova, kopirnih strugova, specijalnih strugova

- Skicira kinematiku rada mašina za tokarenje

- Definiše parametre alata za tokarenje za zadate ulazne uslove


- Skicira radni alat - Analiza zapisa iz dnevnika učenika



- Posjeta radionici

Mašine za obradu drveta brušenjem - brusilice - Obrazlaže primjenu mašina za obradu drveta brušenjem

- Određuje parametre alata za brušenje


- Uočava pokazatelje habanja alata

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja


- Zna način upotrebe

- Bira alate Iz kataloga za određenu vrstu brušilica,

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada mašina za brušenje: tračnih brusilica, cilindričnih, tanjirastih brusilica, kombinovanih brusilica,






- Posjeta radionici

45




sredstava zaštite pri radu

46




učenik učenik učenik Mašne za obradu furnira (krojenje i spajanje) - Obrazlaže primjenu mašina za obradu furnira

- Zna postupak pripreme i održavanja mašina

- Uočava uzroke grešaka pri radu radu i zna načine njihovog otklanjanja



- Skicira kinematiku rada mašine

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada mašina za krojenje furnira i spajanje

- Razvija osjećaj za estetiku





- Posjeta radionici

Mašine za pripremu ljepila miješalica za lijepak - Zna postupak pripreme i održavanja mašina

- Uočava uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja




- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada mješalice za pripremu ljepila, horIzontalnih i vertikalnih

- Razvija svijest o opasnosstima i zaštiti na radu



- Posjeta radionici

Mašine za nanošenje ljepila

- Zna postupak pripreme i održavanja mašine

- Uočava greške pri radu i zna način njihovog otklanjanja

- Uočava opasnosti pri radu i poznaje metode zaštite


- Analizira konstruktivne djelove i princip rada mašine

- Razvija svijest o opasnosstima i zaštiti na radu



- Posjeta radionici

Prese - Navodi vrste presa i uređaja: - prese za obradu

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada mehaničkih,



- Posjeta radionici

47




ravnih površina, - prese za obradu zakrivljenih površina,

- prese za otvoreno i zatvoreno savijanje,

- uređaji za sastavljanje ramovskih konstrukcija,

- uređaji za sastavljanje korpusnih konstrukcija

- Poznaje osnove Iz hidrauličkih uređaja, glavne sastavne djelove i princip rada (pumpe, ventili sigurniosti i dr.)

- Poznaje urađaje za proizvodnju sabijenog vazduha, sastavne djelove i princip rada (kompresor, rezervoar za vatzduh, cijevna mreža i pripremna grupa)

- Poznaje osnove pneumatskih elemenata (cilindri, ventili i razvodnici)

- Zna postupak pripreme i održavanja presa

- Uočava uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja



pneumatskih i hidrauličkih uređaja

- Preračunava pritisak pomoću grafikona i formule

- Skicira kinematiku rada mehaničkih, pneumatskih i hidrauličkih presa

- Analizira kinematiku rada uređaja za proizvodnju sabijenog vazduha



Mašine za savijanje drveta - Navodi vrste mašina

- Analizira osnovne konstrukti

vne djelove i princip


- Stiče osjećaj za


48




za savijanje drveta - Uočava i obrazlaže opasnosti pri radu

rada uređaja za savijanje

- Analizira kinematiku rada pri otvorenom i zatvorenom savijanju drveta

ekonomičan rad - Posjeta radionici

Mašine i uređaji u površinskoj obradi drveta - Navodi mašine i uređaje za površinsku obradu drveta,

- Navodi sastav – djelove mašina za površinsku obradu drveta

- Upočava uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja

- Zna načine upotrebe sredstava zaštite pri radu

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada mašina za pripremne radove (uklanjanje prašine, bijeljenje, bajcovanje, zapunjavanje površina)

- Skicira kinematiku rada uređaja za uklannajnje prašine, bijeljenje i bajcovanje

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada uređaja za nanošenje lakova (prskanje, valjanje, nalivanje)

- Skicira kinemariku rada za nanošenje lakova prskanjem, valjanjem i nalivanjem

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada uređaji za sušenje lakova (komorne i kanalne sušare

- Analizira osnovne konstruktivne djelove i princip rada uređaja za završnu obradu površina

- Skicira liniju za površinsku obradu drveta


- Izgrađuje pozitivan odnos prema protivpožarnoj zaštiti

- Gradi pozitivan odnos prema ličnoj zaštiti




- Posjeta radionici

Tapetarske mašine - Poznaje namjenu, princip rada mašina za izradu

- Analizira glavne djelove, prinip rada tapetarskih mašina

- Izgrađuje pozitivan odnos prema protivpožarnoj zaštiti


49




poliuretanskih pjenastih elemenata (niskog i visokog pritiska)

- Poznaje namjenu, princip rada mašina za krojenje tkanina (sa radnim alatom u obliku diska i u obliku beskonačne trake)

- Poznaje namjenu i princip rada mašine za oblikovanje sunđerastog materijala

- Poznaje namjenu i princip rada mašine za spajanje sintetičkih materijala

- Poznaje namjenu i princip rada mašina za šivenje

- Poznaje namjenu i princip rada mašine za postavljanje dugmadi

- Poznaje namjenu i princip rada tapetarske prese

- Poznaje namjenu ostalih pomoćnih uređaja u tapearstvu

- Poznaje mjere zaštite na radu na tapetarskim mašinama

- Analizira vrste i namjenu maina za šivenje

- Uočava najčešće greške pri radu na tapetarskim mašiama i zna način njihovog otklanjanja




- Posjeta radionici

Sredstva za transport - Poznaje vrste transportnih uređaja i pojmove vezane za njih

- Definiše vrste i namjenu uređaja za spoljašnji i unutrašnji transport

- Poznaje vrste bešinskih transportnih sredstava: kolica,

- Skicira kinematiku rada uređaja za unutrašnji transport

- Skicira kinematiku rada uređaja za transport otpadaka vazdušnim putem

- Proračunava toplotne gubitke u prostoriji

- Navikava se na ekonomičan rad




- Katalozi proizvođača transportnih uređaja

- Posjeta radionici

50




viljuškari ( bočni, čeoni, kombinovani),

- Poznaje transportna sredstva sa djelimično ograničenom transportnom linijom (dizalice, portalne dIzalice)

- Poznaje transportna sredstva sa ograničenom transportnom linijom (tračni transporter, lančani transporter i drugi)

- Poznaje osnove automatizacije transporta

- Definiše namjenu i sastavne djelove uređaja za transport otpadaka vazdušnim putem

- Poznaje sastavne djelove i funkciju (usisna grla, cijevna mreža, ventilator, separator, prečišćač)

- Zna proračunati toplotne gubitke u prostorijama

- Uočava i obrazlaže opasnosti pri radu i zna načine zaštite

- Uočava i obrazlaže opasnosti za zagađenje okoline

Mašine sa numeričkim upravljanjem - Upoznaje se sa mašina sa numeričkim upravljanim mašinama za obradu drveta, dijelovima mašine i njihovom ulogom namjenom

- Upoznaje se sa alatima za obradu drveta na CNC

- Analizira fumkciju pojedinih dijelova mašine: upravljačke jedinice, radnog stola, magacina alata

- Analizira crtež radnog predmeta i vrši prilagođavanje crteža zahtjevima programiranja i

- Projektuje tehnološki

- Uspostavlja odnos na relaciji čovjek-nauka-tehnika-rad

- Razvija odnos za tačan i kvalitetan rad

- Navikava se na uvođenje razvijene tehnologije u struci

- Katalozi proizvođača CNC mašina, didaktička CNC mašina

- Video film o CNC mašinama

- Video film o tehnologiji i

51




mašinama - Upoznaje se sa našinom pričvršćivanja radnih predmeta

- Pojašnjava pojmove ručnog i mašinskog programiranja CNC mašina i navodi razlike među njima

- Detaljno opisuje strukturu programa

- Navodi ISO oznake elemenata programa (broj rečenice, koordinate, posmak, broj obrtaja, pomoćne funkcije)

- Upoznaje se sa osnovama održavanja CNC mašina

- Upoznaje se sa pojmom CNC obradni centar

proces: - definiše redosljed operacija izahvata, brojeve obrtaja, vrijednosti pomaka, izmjenom alata

- formira plan stezanja

- formira plan alata - Radi program za konkretan radni predmet

- Unosi program - Testira program

obradi na CNC mašinama

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M Gersak., M Prosek, A Groselj, Stroji in naprave, Zavod za udžbenike Slovenije, - J. Nikolić, N. Babić, Osnove elektrotehnike i elektronike, Zavod za udžbenike,

Beograd, - B.Tomić, Mašine i uređaji za I, II i III razred, Zavod za udžbenike, Beograd. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - A/V sredstva, grafoskop, diaprojektor, dataskop i računar sa odgovarajućom

programskom opremom, zbirke mašinskih elemenata i materijala, kao i radnih sklopova mašina za obradu drveta, modeli hidrauličnih i pneumatskih sistema, kao i elektromotora i generatora, mjerni instrumenti, model CNC mašine, katalozi proizvođača svih vrsta mašina za obradu drveta, katalozi proizvođača alata.

7. Obavezni načini provjeravanja i ovjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje pismeno (test)

i usmeno. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na jraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

52

10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Mašine za obradu drveta - Hidraulični i pneumatski uređaji

- Transportni uređaji

- Praktična nastava - Pravilno rukovanje mašinama, uz optimalno korišćenje njihovih mogućnosti

- Pravilno korišćenje uređaje pri izvođenju tehnoloških operacija na mašinama za obradu drveta

- Poštovanje propisa o zaštiti na radu i upotreba zaštitnih i sigurnosnih uređaja pri radu na mašinama za obradu drveta

- Mašine za obradu drveta - Tehnologija - Struktura tehnoloskog procesa primarne i finalne proizvodnje

53

1.2.3. TEHNIČKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM 1. Naziv predmeta: TEHNIČKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 72 72 144 II III IV

Ukupno 72 72 144 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Usvajaju znanja o rukovanju osnovnim priborom za crtanje, - Pregledno skiciraju i crtaju u skladu sa osnovnim pravilima tehničkog crtanja, - Upoznaju osnovne geometrijske konstrukcije, - Upoznaju metode predstavljanja trodimenzionalnih predmeta na crtežu, - Osposobljavaju se za prostorno posmatranje i razmišljanje, - Upoznaju osnovne standarde iz oblasti crtanja, - Upoznaju osnovne konstruktivne elemente proiizvoda, - Usvajaju znanja iz primjenjene informatike u drvopreradi.

54





Osnovi tehničkog crtanja - Upoznavanje materijala i pribora za tehničko crtanje

- Upoznavanje sa vrstama tehničkih crteža i dimenzijama, zaglavljima i sastavnicama

- Upoznavanje sa pojmom i vrstama razmjere

- Ovladavanje tehnikom pravilnog kotiranja i šrafiranja

- Upoznavanje sa tehnikom izrade crteža

- Rukuje priborom za tehničko crtanje

- Izvlači linije, crta u razmjeri, kotira, šrafira, crta zaglavlje, ispisuje podatke u sastavnici (rad u olovci)

- U skladu sa standardom tehničkog crtanja prostorno prikazujje skicom jednosta-vne proizvode od drveta

- Razvija fine motoričke sposobnosti

Vježba - Pribor za tehničko crtanje

- Modeli

Geometrijske konstrukcije - Upoznaje osnovne geometrijske konstrukcije

- Crta paralelne i normalne prave

- Crta simetralu duži i ugla

- Dijeli duž na n-jednakih djelova

- Konstruiše pravilan trougao, kvadrat, šestougao, osmougao i petougao

- Konstruiše elipsu


Vježba - Pribor za tehničko crtanje

Osnovi nacrtne geometrije - Upoznaje se sa pojmom ortogonalnog projektovanja i zna njegovu namjenu

- Razumije pojmove projekcijske ravni, projektne ose i projektne ravni

- Razumije pojam kvadranata i oktanata

- Razumije značenje pojmova projekcija

- Crta projekcije tačke u opštem i specijalnom položaju

- Crta projekcije duži u opštem i specijalnom položaju

- Crta projekcije osnovnih geometrijskih likova u opštem i specijalnom položaju (kvadrat,


- Razvija osjećaj za prostor


Vježba - Pribor za crtanje - Modeli

55




tačke, projekcija duži, projekcija lika, projekcija tijela

- Upoznaje se sa pojmom aksonometrijsko projektovanje i perspektive i zna njihovu namjenu

pravougaonik...) - Crta projekcije geometrijskih tijela u opštem i specijalnom položaju

- U ortogonalnoj projekciji i Izometriji crta jednostavno tijelo i drvene veze

- U perspektivi predstavlja jenostavnije predmete

Osnovni materijali u drvnim konstrukcijama - Upoznaje osnovne osobine masiva, furnira i ploča

- Navodi konstrukcijske osobine ploča (iverica, šper-ploča, panel ploča, ploča vlaknatica) i njihovu upotrebu u različitim konstrukcijama

- Upoznaje načine označavanja materijala na crtežu

- Pravilno ocjenjuje upotrebu masivnog drveta, ploča i furnira u zanimanju


- Uzorci materijala

Konstruktivni elementi Ramovi - Upoznaje se sa pojmom, djelovima i podjelom konstruktivnih ramova

- Upoznaje karakteristike spojeva: - jednostruki čep i pročep,

- dvostruki čep i pročep i

- varijante čepa i pročepa

- Upoznaje se sa ispunama

- Crta spojeve kod konstruktivnh ramova (jednostruki čep i pročep, dvostruki čep i pročep i varijante čepa i pročepa)

- Izgrađuje osjećaj za estetsko oblikovanje konstrukcije odabiranjem osnovnih drvnih veza

Vježba - Modeli veza - Pribor za crtanje

56




konstruktivnih ramova

- Upoznaje se sa tipovima obloga ramova

Ploče - Upoznaje se sa konstrukcijama masivnih ploča: - masivne ploče sa neslijepljenim elementima i

- masivne ploče sa slijepljenim elementima)

- pojačavanje masivnih ploča

- postavljanje ploče u ram

- Upoznaje se sa konstrukcijom šupljih ploča - šuplje ploče sa ispunom od letava

- šuplje ploče sa rešetkastom ispunom,

- šuplje ploče sa ćelijastom ispunom,

- Upoznaje se sa konstruktivnim rješenjima pojačavanja ivica ploče rubnim letvicama

- Crta spojeve masivnih ploča: - ravna sljubnica, - preklop, - pero i žlijeb, - umetnuta letvica i dr.)

- Crta konstrukcije šupljih ploča: - šuplje ploče sa ispunom od letava

- šuplje ploče sa rešetkastom ispunom,

- šuplje ploče sa ćelijastom ispunom i dr.

- Izgrađuje osjećaj za estetsko oblikovanje konstrukcije odabiranjem osnovnih drvnih veza

Vježba: - Pribor za crtanje - Modeli spojeva Vježba - Pribor za crtanje - Modeli spojeva

Kutije - korpusi - Upoznaje sa pojmom i vrstama sandučastih konstrukcija i upoznavcanje karakteristika (ravni zupci, kosi zupci, valjkasti čepovi, i drugi)

- Upoznaje se sa rasklopivim sandučastim spojevima i okovima

- Crta spojeve kod korpusnih konstrukcija

- Crta rasklopive sandučaste spojeve i okove za takve spojeve

- Izgrađuje osjećaj za estetsko oblikovanje konstrukcije odab-iranjem osnovnih drvnih veza

Vježba - Pribor za crtanje - Modeli spojeva

57




za takve spojeve Primijenjena informatika - Microsoft Excel - upoznavanje sa programom i njegovim mogućnostima

- Analizira osnovni prozor Microsoft Excela, osnovne alate i menije

- Unosi podatake, edituje podatake

- Vježba primjera kreiranja formula (osnovne operacije: sabiranje, množenje, dijeljenje, oduzimanje, procentni račun, kreiranje kolona tabele)

- Izrada tabela, programiranje u Excelu

- Izrada grafikona (primjeri iz drvne struke)

- Razvijanje informatičke kulture

Vježba - Računar sa odgovarajućim softverom

Autocad - Uvod (šta je AUTOCAD) i namjena

- Upoznavanje sa prozorom AutoCAD-a (Acad Window)

- Uvježbava startovanje programa AutoCad

- Radi sa prozorom uz korišćenje osnovnih funkcija (meny bar, standard bar, object properties, drawing area, draw toolbar, modify toolbar, command window, comand line...)

- Podešava (formatira) granice ekrana, jedinice mjera za dužinu, slojeve - nivoe, boju i tipove linija

- Podešava stilove za ispis tekstova

- Arhiviranje podatake

- OrganIzuje datoteke fajlova

- Razvijanje informatičke kulture


58




- Crtanja u AutoCAD-u - Postavlja Dekartov koordinantni sistem

- Uvježbava crtanje tačke u ravni

- Uvježbava crtanje pravih i krivih linija u ravni

- Crta geometrijske slike u ravni (kvadrat, pravougaonik, pravilan i nepravilan poligon)

- Ispisuje tekst u raznim stilovima

- Crta prostije elemenate drvnih konstrukcija (veze drveta po širini, veze po dužini i veze pod uglom - ramovske i korpusne)

- Kotira elemente na crtežu

- Crta šrafure na crtežu u raznim stilovima

- Radi jednostavan crtež u AutoCAD-u

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Drapić, i drugi: Tehničko crtanje sa mašinskim elementima, Zavod za

udžbenike, Beograd, - Đordjević, Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom, Zavod za udžbenike,

Beograd, - A. Novaković, Drvne konstrukcije za i II i III razred drvoprerađivačke struke,

Zavod za udžbenike, Beograd, - M. Potrebić, Drvne konstrukcije, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, - M. Potrebić, Drvne konstrukcije i AUTOCAD, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Beograd, 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Crtaći stolovi sa odgovarajućim priborom za crtanje, 17+1 računara sa

odgovarajućim softverskim paketom i tehnikom za demonstriranje (grafoskop, episkop, diaprojektor)

59

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu provjeravaju se i ocjenjuju zadaci i radovi koji

se rade na časovima vježbi (rukom i uz pomoć računara) i usmeni odgovori. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Primijenjena informatika - Drvne konstrukcije

- Statika i konstrukcije - Oblikovanje i dizajn - Ekonomika - Priprema rada

- Konstrukcija, proracun i dizajn proizvoda korišćenjem odgovarajucih softverskih paketa

- Praćenje proizvodnje i efekata proizvodnje uz pomoć računara

- Izrada programa CNC masine - Proizvodi od drveta - Praktična nastava - Izbor tehnološke opreme

radnih operacija za izvođenje određenih konstrukcionih rješenja

- Izrada konstrukcione dokumentacije za proizvode u primarnoj i finalnoj proizvodnji

- Ekonomika - Izrada dokumentacije za praćenje realizacije proizvodnje

60

1.2.4. TEHNOLOGIJA DRVOPRERADE 1. Naziv predmeta: TEHNOLOGIJA DRVOPRERADE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 90 18 108 III 90 18 108 IV 16 50 66

Ukupno 196 86 282 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 17učenika 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Usvajaju znanja o tehnološkim postupcima koji se primjenjuju u izradi proizvoda

od drveta, - Usvajaju znanja o samostalnom izboru tehnoloških operacija i utvrđivanju režima

obrade, - Usvajaju znanja o pravilnom izboru i primjeni svih materijala koji se koriste u

mehaničkoj obradi, lijepljenju i površinskoj obradi drveta, - Usvajaju znanja iz tapetarske tehnologoje, - Usvajaju znanja iz oblasti stručnog vođenja i rukovanja pojedinim djelovima

procesa proizvodnje, - Povezuju tehnološke postupke i tehnološke procese za izradu namještaja,

građevinske stolarije i drugih proizvoda od drveta, - Usvajaju osnovna znanja iz cnc tehnologija, - Usvajaju znanja o zaštiti pri radu i zaštiti okoline, - Stiču ekološka znanja i razvijaju ekološku svijest.

61

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




Uvod - Upoznaje drvnu industriju kao granu privrede i njenu podjelu

- Upoznaje podjelu zanimanja u drvoprerađivačkoj struci

- Razvija ljubav prema zanimanju

Tehnologija finalne obrade drveta - Upoznaje osnovne pojmove o tehnologiji (detalj, sastav, podsklop, sklop, elemenat)

- Upoznaje osnovnu tehničko-tehnološku dokumentaciju, značaj, metodologiju izrade i korišćenje

- Pojašnjava pojam tehnološkog planiranje proizvodnje

- Navodi kriterijume za izbor i determinisanje materijala

- Pojašnjava postupak preuzimanja materijala

- Pojašnjava postupak ulazne i kontrole materijala po kvalitetu i količini

- Raščlanjuje finalni proizvod (detalj, sastav, podsklop, sklop, elemenat

- Vrši kodifikovanje djelove proizvoda

- Bira materijal u zavisnosti od namjene

- Analizirai tehničko-tehnološku dokumentaciju

- Stiče sposobnost komunikacije u struci

- Model komada namještaja

- Tehničko-tehnološka dokumentacija

Struktura tehnološkog procesa finalne proizvodnje - Derfiniše tehnološki proces i njegove sastavne elemente

- Upoznaje suštinu i značaj tehnološke pripreme materijala (sušenje i parenje)

- Poznaje pojam i značaj mašinsko-mehaničke obrade

- Analizira tehnološki proces po njegovim fazama

- Analizira značaj pripreme materijala

- Razlikuje radove u mašinskoj obradi

- Definiše pojam i značaj lijepljenja

- Opisuje faze radova



- Video film različitih procesa u drvopreradi, uz pojašnjenje nastavnika

62




drveta - Upoznaje pojam i značaj lijepljenje drveta

- Poznaje pojam i značaj površinske obrada drveta

- Upoznaje pojam i značaj predmontaže

- Upoznaje pojam i značaj montaže proizvoda

- Upoznaje pojam i značaj tapetarske proizvodnja

u površinskoj obradi - Analizira postupak montaže

- Definiše tapetarsku proizvodnju

Tačnost obrade - Upoznaje pojam i značaj tačnosti obrade

- Definiše pojmove od značaja za tačnosti obrade (gruba, nazivna mjera, stvarna mjera, granične mjere i drugo)

- Upoznaje faktore tačnosti obrade: svojstva drveta, tehnološke baze, metode obrade i drugo

- Poznaje upotrebu kontrolno-mjernog alata od značaja za tačnost obrade

- Poznaje oblike nečistoća prilikom obrade drveta (makrogeometrijska i mikrogeometrijska odstupanja)

- Upoznaje pojam i ulogu tolerancija

- Upoznaje pojam i ulogu zamjenljivosti detalja

- Razumije sisteme nalijeganja i utrđivanje graničnih

- Pojašnjava pojam tačnosti obrade i njen značaj

- Pojašnjava pojmove tačnosti obrade: gruba mjera, nazivna mjera, stvarna mjera

- Analizira uticaj svojstava drveta na tačnost obrade

- Analizira uticaj pravilnog baziranja na tačnost obrade

- Analizira uticaj metode obrade na mašinama na tačnost obrade

- Analizira uticaj tačnosti mašina i alata na tačnost obrade

- Analizira uticaj pogrešaka pri podešavanju mašine na tačnost obrade

- Uočava makro i mikro greške na obrađenoj površini

- Određuje parametre valovitosti, hrapavosti

- Analizira toleranicje i nalijeganja


- Navikava se na tačnost mjerenja

- Osposobljava se za uočavanje grešaka u radu

- Razvija osjećaj za tačnost odgovornost

Vježba - Uzorci - Mjerni instrumenti - Tabele tolerancije

63




odstupanja - Definiše značaj zamenljivosti

- Izračunava tolerancije i nalijeganja

Tehnološke operacije - Upoznaje osnovne karakteristike tehnologije obrade masiva

- Upoznaje osnovne karakteristike tehnologije obrade furnira

- Upoznaje osnovne karakteristike tehnologije obrade ploča

- Analizira karakteristike linije obrade masiva

- Analizira karakteristike linije obrade furnira

- Analizira karakteristike linije obrade ploča


Krojenje osnovnih oblika elemenata (detalja) - Upoznaje fazu krojenja osnovnih oblika elemenata rezane građe i operacije prerezivanje, paranje, krivolinijsko rezanje

- Upoznaje dokumentaciju krojenja

- Upoznaje pojam i značaj nadmjere

- Upoznaje varijante krojenja i karakteristike

- Poznaje postupak i značaj podešavanja mašine

- Poznaje mjere zaštite na radu pri krojenju materijala

- Formira krojnu listu za jednostavan proizvod

- Određuje krojne mjere u krojnoj listi

- Definiše varijente krojenja (prerezivanje - uzdužno rezanje, uzdužno rezanje - prerezivanje i druge)

- Bira odgovarajuće mašine i alate

- Izračunava procenat iskorišćenja materijala pri krojenju

- Definiše kontrolno-mjerne alate

- Razvija tehničko mišljenje



Vježba - Tehnička dokumentacija

Izrada tačnih oblika i dimenzija masiva - Poznaje pojam i značaj baznih površina

- Poznaje operacije dimenzionisanja poprečnog presjeka (ravnanje,

- Definiše bazne površine (I, II, III, IV)

- Proračunava parametre obrade na rendisaljkama

- Bira mašine i alate - Određuje redosled

- Stiče osjećaj odgovornosti i sigurnosti u radu


Vježba - Tehničko-tehnološka dokumentacija

- Tabele, grafikoni

64




debljanje) - Upoznaje parametre režima obrade rendisanjem

- Objašnjava značaj operacija ravnanje i debljanje

- Objašnjava rendisanje konusnih elemenata uz pomoć šablona

- Objašnjava obradu tankih elemenata po širini - kalupima)

- Poznaje postupak odabira mašina i alata

- Poznaje postupak i značaj podešavanja mašina

- Poznaje postupak obrade na rendisaljkama (jednostrane i višestrane)

- Poznaje upotrebu kontrolno-mjernih alata

- Upoznaje postupak dimenzionisanja dužine

- Upoznaje mjere zaštite na radu

operacija - Definiše kontrolno-mjerne alate

- Objašnjava postupak izvođenja operacija

- Dimenzionisanja poprečnog presjeka

- Objašnjava postupak dimenzionisanja dužine

Izrada elemenata veze (čepovanje) Izrada čepova - Upoznaje vrste ugaonih ramovskih veza

- Nabraja ramovske veze

- Poznaje način Izrade pravougaonih čepova na na teškoj i lakoj čeparici

- Poznaje način izrade ovalnih čepova

- Poznaje postupak izrade sandučastih čepova - zubaca (varijante izrade)

- Objašnjava postupak izrade ramovskih čepova

- Objašnjava postupak izrade ovalnih čepova

- Objašnjava postupak izrade zubaca

- Objašnjava postupak podešavanja mašine

- Proračunava parametre obrade na čeparicama

- Razvija sposobnost studioznog pristupu poslu



- Tabele, grafikoni

65




- Poznaje postupak podešavanja čeparica

- Upoznaje parametre obrade

- Poznaje upotrebu kontrolno mjernih alata

- Poznaje mjere zaštite na radu

Izrada otvora - Poznaje vrste otvora ne veznim elementima (ravni – prorez i žljeb i okrugli otvori)

- Poznaje način izrade žljebova na oscilirajućoj bušilici

- Poznaje način izrade žljebova na lančanoj glodalici

- Poznaje način izrade kružnih otvora na raznim tipovima mašina

- Poznaje postupak podešavanja mašina za izradu otvora

- Upoznaje parametre obrade

- Poznaje upotrebu kontrolno- mjernih alata


Krpljenje čvorova - Poznaje postupak krpljenja čvorova

- Poznaje postupak podešavanja mašina



- Nabraja otvore na elementima veze

- Definiše tok izrade žljebova na mašinama

- Definiše tok izrade kružnih otvora

- Određuje tok podešavanja mašine

- Proračunava parametre obrade na lančanoj glodalici

- Analizira i detaljno objašnjava potrebu krpljenja čvorova

- Analizira i pojašnjava postupak rada krpljenja čvorova


- Razvija sposobnost studioznog pristupu poslu



- Razvija osjećaj za racionalnost


- Tabele, grafikoni

Profilisanje - Upoznaje pojam i vrste profilisanja

- Upoređuje i analizira pojedine

- Razvija sposobnost studioznog pristupu

Vježba - Tehničko-tehnološka

66




- Poznaje razne vidove profilisanja (konstruktivno i estetsko)

- Poznaje postupak pravolinijskog profilisanja na stonoj glodalici

- Poznaje postupak krivolinijskog profilisanja na stonoj glodalici

- Poznaje postupak profilisanja na karusel glodalicama

- Poznaje parametre obrade na stonim glodalicama

- Poznaje postupak pravolinijske obrade na nadstonoj glodalici

- Poznaje postupak krivolinijske obrade na nadstonoj glodalici

- Poznaje parametre obrade na nadstonoj glodalici




vrste profilisanja - Objasni načine pravolinijskog profilisanja na stonoj i nadstonoj glodalici

- Objašnjava detaljno načine krivolinijskog profilisanja na stonoj i nadstonoj glodalici

- Objašnjava detaljno postupak podešavanja mašina

- Analizira kriterijum izbora mašina i alata

- Proračunava parametre obrade na stonoj glodalici


- Proračunava parametre obrade na nadstonoj glodalici

poslu - Razvija osjećaj za estetiku


dokumentacija - Tabele, grafikoni

Tokarenje - Poznaje vrste tokarenja prema obliku izrađenih elemenata

- Poznaje principe odabiranja materijala za tokarenje

- Poznaje proces tehnike obrade tokarenih elemenata (priprema grubih obradaka, obrada na

- Analizira i upoređuje vrste tokarenja

- Zna odabrati materijal za tokarenje

- Zna pripremiti materijal za tokarenje

- Objasni postupak tokarenja struganjem i glodanjem


- Navikava se na precIznost u radu


- Tabele, grafikoni

67




strugu i brušenje) - Poznaje postupak tokarenja na strugovima za uzdužnu obradu drveta

- Upoznaje parametre obrade na strugu

- Poznaje postupak tokarenja na strugu za čeonu obradu

- Poznaje postupak tokarenja zakrivljenih elemenata (sa linetom)

- Poznaje postupak izrade složenih obrtnih tijela na kopirnoj glodalici

- Upoznaje parametre obrade na kopirnoj glodalici

- Poznaje postupak izrade rezbarenih formi na pantografu

- Poznaje izbor mašina i alata




- Proračunava parametre obrade na strugu

- Analizira i detaljno objašnjava postupak tokarenja zakrivljenih elemenata

- Analizira i detaljno objašnjava postupak obrade na pantografu

68




učenik učenik učenik Izrada detalja iz ploče - Upoznaje vrste ploča i njihove karakteristike

- Poznaje postupak skladištenja, čuvanja i lagerovanja ploča

Krojenje ploča - Poznaje principe krojenja ploča i način odabiranja odgovarajućih alata

- Razumije šemu krojenja, elemente, značaj i primjenu

- Poznaje značaj i način utvrđivanja nadmjere pri krojenju ploča.

- Upoznaje alati za krojenje ploča


Egaliziranje ploča - Poznaje tehnike egalIziranja ploča na cilindričnim brusilicama



- Analizira karakteristike krojenja ploča na horizontalnim i vertikalnim krojačima ploča

- Bira mašine i alati za krojenje ploča

- Formira šemu krojenja ploča

- Izračunava procenat iskorišćenja

- Analizira karakteristike cilindričnih brusilica

- Stiče osjećaj sigurnosti i odgovornosti prema radu


Izrada detalja iz furnira (furnirskih plašteva) - Razumije svrhu i potrebu furniranja

- Poznaje karakteristike pojedinih domaćih i stranih vrsta furnira

- Poznaje pravila za izbor furnira

- Poznaje tehnike krojenja furnira na furnirskim makazama

- Analizira krojenja furnira na furnirskim makazama

- Bira mašine za krojenje furnira

- Formira šemu krojenja furnira

- Izračunava procenat iskorišćenja materijala

- Uočava važnost likovne kulture i estetskog doživljaja na konačan izgled proizvoda

Vježba - Uzorci furnira

69




- Poznaje mjere zaštite na radu na furnirskim makazama

- Poznaje šeme formiranja plateva

- Poznaje tehniku spajanja furnira

- Poznaje postupak objelježavanja i skladištenja plašteva

Spajanje elemenata u podsklopove i sklopove Spajanje elemenata u podsklopove: Ramovske konstrukcije - Poznaje metode spajanje elemenata u ramove

- Poznaje tipove i konstrukciju ramova

- Poznaje tipove uređaja za spajanje ramova - nanosačica lijepka - ramovske prese

Pločaste konstrukcije - Poznaje potupke furniranje širih strana ploče: - izbor lijepila i pripremu

- nanošenje ljepila - uređaj za furniranje

- Poznaje furniranje ivica

- Poznaje izbor ljepila i uređaje za furniranje ivica

- Poznaje postupak lijepljenja plastičnih folija (kaširanje)

- Poznaje postupak lijepljenja rubnih letvica

- Poznaje postupak izrade slojevitih savijenih otpresaka

- Analizira tipove ramovskih konstrukcija

- Zna sprovesti postupak Izbora ljepila.

- Zna sprovesti postupak pripreme ljepila

- Opisuje tehnologiju formiranja ramova

- Analizira rad linije za furniranje širih strana

- Utvrđuje parametre obrade na protočnoj presi

- Analizira rad linije za furniranje ivica

- Analizira rad linije za kaširanje

- Analizira rad linije za lijepljenje rubnih letvica

- Analizira rad linije za izradu furniranih otpresaka

- Analizira rad linije za izradu masivnih ploča spajanjem elemenata po dužini i širini

- Razvija tehničku kulturu i razvija tehničko mišljenje

- Navikava se na marljivost u radu

- Razvija osjećaj sigurnosti zbog sticanja znanja koja omogućavaju kvalitetan rad


Vježba Vježba - Tabele, grafikoni Vježba - Šema linije za furniranje

Vježba - Katalog proizvođača

70




- Poznaje postupak izrade daščanih ploča spajanjem elemenata po dužini i širini

Spajanje metalnim vezama - Poznaje postupke spajanja ekserima, klanficama i vijcima

Završna mehanička obrada podsklopova i sklopova - Poznaje postupak formiranja tačne dužine i širine

- Poznaje postupak bušenja rupa za tiplove

- Poznaje postupak postavljanja tiplova

Završna montaža - Poznaje šeme montaže i redosled postupaka (okivanje i dr.)

- Poznaje postupak rada na korpus presi pri formiranju proizvoda

Kontrola i pakovanje - Poznaje postupak kontrole i pakovanja

- Poznaje oblike, dimenzije i tehniku rada pri spajanju ekserima

- Odabira uređaje za zakivanje eksera, klanfica i zavrtanje vijaka

- Analizira postupak završne mehaničke obrade podsklopova i sklopova

- Utvrđuje i analizira proces predmontaže i montaže

- Analizira tehnološki proces montaže (predkorpusna pripr-ema, korpusiranje, ugradnja frontalnih elemenata)

- Uvrđuje i analizira postupak kontrole i pakovanja

- Osposobljava se za uočavanje kvaliteta izvođenja poslova

- Formira svijest o potrebi preuzimanja odgovornosti za rad

Vježba - Šema završne obrade

Vježba - Šema montaže - Tehnološki proces furniranja

- Predmontaža i montaža

Površinska obrada drveta - Razumije pojam i značaj površinske obrade drveta sa gledišta estetike i zaštite drveta

- Poznaje uticaj anatomske građe drveta na površinsku obradu

Priprema površine

- Opisuje radove u površinskoj obradi drveta po fazama



71




- Poznaje radove na pripremi površine u površinskoj obradi: - čišćenje - brušenje - uklanjanje mrlja - kitovanje - bijeljenje - bajcovanje i - zapunjavanje pora

Lakiranje i sušenje - Poznaje kartakteristike, na-mjenu lakova u površinskoj obradi drveta (NC, karbamidni, poliester, poliuretanski i drugi)

- Poznaje tipove uređaja za za nanošenje lakova (valc mašina, mašina za nalivanje laka, uređaj za prskanje)

- Poznaje metode nanošenja lakova, (prskanje, umakanje, valjanje, nalivanje i drugo)

- Poznaje principe sušenja i otvrdnjavanja lakova (fIzički i hemijski procesi),

- Poznaje vrste i tipove uređaja za sušenje (kanalne i tunelske sušare)

Završna obrada - Poznaje principe završne obrade lakova (mat, sjaj i drugo)

- Poznaje uređaje za završnu obradu

- Analizira radove u pripremi površine za površinsku obradu

- Određuje količlnu nanosa bajca

- Odabira sredstva za pripremu površine za lakiranje

- Odabira lakove za određenu namjenu

-Određuje metode lakiranja

- Analizira karakteristike i uslove primjene lakova za drvo

- Utvrđuje količinu nanosa laka

- Uočava opasnosti pri radu sa opasnim materijama i poznaje mjere zaštite

- Za zadate uslove analizira proces završne obrade, kriterijum izbora završne obrade lakova, moguće greške i načine njihovog otklanjanja

-Osposobljava se za uočavanje kvaliteta izvođenja poslova



- Osposobljava se za uočavanje kvaliteta izvođenja poslova


72




lakova - Poznaje greške pri lakiranju, uzroke nastanka i način otklanjanja

Tapetarska tehnologija Proizvodnja i priprema poluproizvoda za tapacirani namještaj - Poznaje tehniku proizvodnje i pripreme opruga

- Poznaje tehnologiju Izrade opružnog jezgra

- Poznaje postupak izrade poliuretanskih odlivaka za meke elemente

Tehnologija krojenja materijala za tapeciranje - Poznaje postupak ručnog mehanIzovanog krojenje tkanina, kože, kartona i drugog

Postavljanje opruga, opružnih jezgara i elastičnih traka - Poznaje postupak postavljanja opruga, opružnih jezgara i elastičnih traka na kostur

- Oblaganje opruga, opružnih jezgara i elatičnih traka sa odgovarajućim materijalima

Sastavljanje i oblikovanje sunđera - Poznaje postupak lijepljenja i varenja sunđera,

- Poznaje postupak

- Analizira radove u tapetarskoj proizvodnji

- Utvrđuje količinu materijala za tapaciranje

- Odabira materijale za tapaciranje

- Određuje postupke pri tapaciranju

- Razlaže radove u tapetarskoj proizvodnji na faze

- Uočava opasnosti pri radu i poznaje mjere zaštite

- Tapetarska proizvodnja – analiza radova

- Izrada plana rada (operacija) za određeni proizvod

- Motivisanost za nova saznanja

- Razvija osjećaj za estetiku i funkcionalnost

- Razvija osjećaj za pravilnu upotrebu materijala u tapetarskoj proizvodnji

Vježba - Uzorci tapetarskog materijala

73




izrade različitih oblika sunđera

Šivenje tkanina i presvlačenje tapaciranih proizvoda - Poznaje postupak šivenja tkanina za presvlake

- Poznaje postupak ukrasnog šivenja tkanina

- Poznaje postupak presvlačenja jastuka i tapaciranog namještaja

- Poznaje rad na presi za presvlačenje

- Poznaje postupak izrade ukrasa i ukrasnih ivica

Proizvodnja uložaka za krevete - Poznaje principe izbora i pripreme materijala

- Poznaje tehnologiju izrade uloška

74




učenik učenik učenik Tehnologija izrade finalnih proiozvoda - Poznaje tehničko-tehnološku dokumentaciju za namještaj urađen od ploča

Izrada tehničko tehnološke dokumentacije za proizvod - Projektuje zadati proizvod u ortogonalnoj projekciji

- Skicira presjeke proizvoda

- Izrađuje tehnički opis proizvoda

- Razrađuje proizvod na elemente i detalje

- Vrši kodifikaciju djelova proizvoda

- Razrađuje tehnološke posupke za detalje, elemente, podsklopove i sklopove

- Izrađuje tehnološke karte i vrši Izbor tehnoloških operacija i režima rada

- Izrarađuje šemu tehnološkog formiranja za proizvod


Vježba - Komad namještaja urađen od ploča

- Poznaje tehničko-tehnološku dokumentaciju za namještaj urađen od masiva





- Vrši kodifikaciju


Vježba - Komad namještaja urađen od masiva

75




djelova proizvoda - Razrađuje tehnološke postupke za detalje, elemente, podsklopove i sklopove

- Izrađuje tehnološke karte i vrši Izbor tehnoloških operacija i režima rada

- Izrarađuje šemu tehnološkog formiranja za proizvod

- Poznaje tehničko-tehnološku dokumentaciju za građevinsku stolariju





- Vrši kodifikaciju djelova proizvoda

- Razrađuje tehnološke postupke za detalje, elemente, podsklopove i sklopove

- Izrađuje tehnološke karte i vrši izbor tehnoloških operacija i režima rada

- Izrađuje šemu tehnološkog formiranja za proizvod


Vježba - Komad građevinske stolarije

76




CNC Tehnologija - Poznaje osnovni pojmovi i definicije CNC mašine za obradu drveta: - numeričko upravljanje

- programiranje - pregled glavnih i pomoćnih funkcija didaktičke CNC mašine

- Zna način zadavanja geometrijskih i tehnoloških informacija

- Definiše CNC tehnologiju

- Analizira funkciju osnovnih djelova CNC mašine

- Radi program za prostiji obradak

- Vrši Izradu posebnih prgrama na diadaktičkoj CNC mašini

- Zna načine programiranja i upoređuje ih

- Priprema potrebnu dokumentaciju za rad

- Demonstrira rad didaktičke CNC mašine

- Razvija osjećaj o važnosti stalnog stručnog usavršavanja

Vježba - Video prezentacija obradnog centra

Ručno programiranje cnc mašina - Upoznaje osnove planiranja obrade: - vrste i raspored alata, pozicioniranja

- nacrt rezanja – redosled operacija

- operacijski list - instrumentalni list - funkcije mijenjanja i korekcije alata

- programiranje pomoćnog kretanja

- upotreba podprograma

- Vrši izradu dokumentacije potrebne za obradu na CNC mašinama

- Detaljno opisuje programske funkcije mašine

- Samostalno programira

- Samostalno provjerava pravilnost programa (simulaciona obrada)

- Izrađuje programa za određenu poziciju


Vježba

CAD-CAM Tehnologija - Upoznaje glavne karakteristike programskog paketa CAM: - geometrijske informacije

- ulazne tačke alata - određivanje

- Simuliranjem programskih paketa upoznaje program

- Samostalno programira zahtajevane oblike

- Prenosi program na CNC mašinu

- Razvija sposobnost ovladavanja zahtjevnim mašinama i razvija povjerenje u savremene tehnologije

- Razvija tehničku

Vježba

77




područja, - program - simulacija obrade - postprocesiranje - prenošenje programa na mašinu

- demonstracija obrade

- upoređivanje ručnog i računarskog programa,

- priprema za obradu na CNC centru

- uočava perspektive proizvodnje na CNC mašinama

- Provjerava pravilnost programa

- Uočava prednosti rogramiranja

- Razmišlja i prosuđuje o ulozi i mjestu klasičnog stolarskog znanja u budućoj proizvodnji

- Radi sa programskim paketom CAD za proizvodnju uz primjenju računara

- Crta u grafičkom programu CAD

- Određuje ulazne tačke alata

- Opisuje oblik - Piše program (tehnološke informacije)

- Simulira obradu - Vrši postprocesiranje

- Oblikuje dokumentaciju s tehnološkim vremenom

- Prenosi program na mašinu

- Demonstrira obradu

kulturu

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - G Bućan: Tehnologija materijala, Zavod za udžbenike, Beograd, - D. Cvetić: Tehnologija tapetarske proizvodnje, Zavod za udžbenike, Beograd, - B. Janić: Finalna obrada drveta, Zavod za udžbenike, Beograd, - Janković: Finalna obrada drveta, Zavod za udžbenike, Beograd, - A. Likavec: Tehnologija obdelave v lesarstvu, učno sredstvo, Zavod za udzbenike

Slovenije, - F. Sedej, V. Velušček: Tehnologija žagarstva, učbenik, Zavod za udžbenike

Slovenije, 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Zbirke materijala od drveta, zbirke materijala za tapetarsku proizvodnju

(tkanine, opruge, jezgra, sunđeri, trake); - Računarska učionica (17+1 mjesto) sa odgovarajućom programskom opremom,

multimedijska prezentacijska oprema, upravljačka jedinica cnc mašine - didaktička CNC mašina.

78

7. Obavezni načini provjeravanja i ovjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu provjeravaju se i ocjenjuju radovi i zadaci

učenika na vježbama i usmeni odgovori. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolska sprema iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Rezana građa - Sušenje drveta - Parenje drveta - Zaštita drveta - Pomoćni materijali

- Praktična nastava - Rad sa rezanom građom - Proizvodnja stolarije - Rad sa furnirima, šper pločama, panel pločama, ivericama i pločama vlaknaticama

- Poštovanje propisa o zaštiti na radu i upotreba zaštitnih i sigurnosnih uređaja pri radu na mašinama za obradu drveta

- Lijepljenje - Površinska obrada i zaštita drveta

- Mašine i uređaji - Poznavanje mašina za obradu drveta, hidrauličnih i pneumatskih uređaja i postrojenja i transportnih sredstava

- Tehnološke operacije - Ekonomika i organizacija - Planiranje proizvodnje - Racionalizacija rada

79

1.2.5. EKONOMIKA I ORGANIZACIJA PROIZVODNJE 1. Naziv predmeta: EKONOMIKA IORGANIZACIJA PROIZVODNJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III 47 25 72 IV 44 22 66

Ukupno 91 47 138 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Upoznaju elementie proizvodnje i razumiju njihovu međusobnu zavisnost, - Usvajaju znanja iz oblasti razumijevanja privrednih događanja i ekonomskih

zakonitosti na tržištu i njihov uticaj na poslovanje preduzeća, - Upoznaju zakonske propise iz oblasti radnih odnosa, - Ovladavaju osnovnim znanjima iz oblasti trgovine drvetom, - Stiču znanja iz oblasti studije rada, - Upoznaju organizaciju, vođenje i nadzor djelova proizvodnje ili grupe poslova, - Stiču znanja za upotrebu računarskih programa, koji omogućavaju planiranje

proizvodnje i praćenje poslovanja, - Upoznaju značaj potpunog ovladavanja kvalitetom, estetikom proizvoda,

potrebom čuvanja i zaštite okoline.

80

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI




Uvod u ekonomiku i organizaciju - Upoznaje osnovne pojmove i zadatke ekonomike i organIzacije

- Razumije ekonomiku i organIzaciju preduzeća kao naučnu disciplinu

- Analizira povezanost Između ekonomike i organIzacije

- Razvija svijest o značaju ekonomike i organIzacije

Privređivanje - Prepoznaje glavne djelatnosti preduzeća

- Prepoznaje različite uredbe preduzeća radi određivanja stepena rizika pri poslovanju

- Uočava značaj uloge radne snage u preduzeću

- Poznaje različite funkcije preduzeća i njihov uticaj na tržište

- Razumije pojam amortIzacije

- Razumije značaj obrta kapitala

- Razumije značaj konkurencije i tržišta

- Upoznaje ulogu zakonskih propisa i značaj njihovog poštovanja

- Razlikuje funkciju osnovna, obrtna i ostala sredstva preduzeća i razumije njihov značaj

- Analizira organizaciju rada u preduzeću

- Radi bilans stanja - Radi bilans uspjeha - Radi knjigovodstvenu evidenciju poslovanja

- Razvija osjećaj važnosti odnosa čovjek - preduzeće-država

Vježba - Knjigovodstvena dokumentacija

Radni odnosi - Poznaje osnovne pojmove iz radnog zakonodavstva

- Razumije postupak zasnivanja radnog odnosa,

- Poznaje dužnosti, prava i obaveze po osnovu rada

- Poznaje prava Iz

- Analizira postupak zasni-vanje radnog odnosa

- Analizira zakonske propise iz oblasti radnog zakonodavstva

- Shvata važnost dobrih odnosa u radu

- Zakon o radnim odnosima

- Kolektivni ugovor

81




oblasti socijalne i zdravstvene zaštite

Uspješnost poslovanja - Razumije pojam utrošaka i troškova u proizvodnji

- Razlikuje osnovne i pomoćne materijale

- Razumije pojam procenta iskorišćenja materijala i otpatka

- Upoznaje se sa cijenama materijala na tržištu i uočava značaj biranja najpovoljnijeg dobavljača

- Razumije pojam i značaj marketinga

- Formira i popunjava obrazac kalkulacije

- Izračunava procenat iskori-šćenja materijala i otpadka

- Izračunava utrošaka osnovnih materijala kod jednostavnijih proizvoda

- Izračunava utrošaka pomoćnih materijala kod jednostavnog proizvoda

- Izračunava utrošak amortIzacije

- Izračunava utroške i izrađuje kalkulaciju za jednostavniji proizvod

- Utvrđuje troškove plata, režijskih troškova - rad uz pomoć računara

- Radi analIzu tržišta za određeni proizvod

- Razvija osjećaj za poštovanje principa koji vode uspješnom poslovanju

Vježba - Obrasci - Računar sa odgovarajućim softverom

Ekonomski principi poslovanja - Razumije princip ekonomi-čnosti i uticaj na poslovanje preduzeća

- Razumije princip produktivnosti i uticaj na poslovanje preduzeća

- Razumije princip rentabilnosti i uticaj na poslovanje preduzeća

- Analizira međuzavisnost ekonomičnosti i produktivnosti

- Izračunava ekonomičnost

- Izračunava produktivnost

- Izračunava rentabilnost

- Razvija osjećaj za poštovanje principa koji vode uspješnom poslovanju

Vježba

Poslovna komunikacija - Poznaje elemente prodajnog ugovora, oglasa, ponude, reklamacije i slično

- Poznaje osnove Iz poslovnog

- Analizira osnovne elemente ugovora

- Formira oglas - Formira ponudu - Analizira reklamacije

- Razvija kooperativni odnos sa-radnje sa strankama

- Razvija poslovnu odgovornosti i


82




komuniciranja i njegov značaj

- Vodi poslovnu korespodenciju

- Formira račune

komunikativnost

Načini plaćanja - Poznaje načine plaćanja (gotovinsko, polugotovinsko, bezgotovinsko), prednosti i nedostaci

- Upoznaje se sa žiro i tekućim računom, ko ih otvara i gdje, zašto se upotrebljavaju i u čemu se razlikuju

- Analizira prednosti i nedostatke pojedinih načina plaćanja

- Opredjeljuje se za najpovoljniji način plaćanja u datim uslovima

- Izračuna kamatu na štedni ulog i kreditnu ratu na jednostavan način

- Ispunjava dokumentaciju Iz oblasti platnog prometa

- Razvija poslovnu odgovornosti i komunikativnost

Vježba - Obrasci, tablice

Činioci proizvodnje - Razumije značaj činilaca proizvodnje

- Poznaje karakteristike osnovnih oblika predmeta rada

- Poznaje karakteristike pratećih oblike predmeta rada i mogućnost njihove dalje prerade

- Razumije značaj sredstava za rad i njihove oblike

- Razumije pojam trošenja sredstava za rad u procesu proizvodnje

- Razumije značaj radne snage u proizvodnom procesu

- Razumije mjesto i ulogu ergonomije

- Razumije pojam i strukturu radnog vremena

- Analizira predmete rada

- Analizira uticaj trošenja sredstava za rad na poslovanju u procesu proizvodnje

- Analizira bilans radnog vremena

- Razvija osjećaj za optimalno i racionalno trošenje sredstava za rad u proizvodnom procesu

83




Osnovi knjigovodstva - Razumije osnovne pojmove: inventura, poslovne knjige, dobit, poslovni uspjeh preduzeća i druge

- Vodi osnovnu knjigovod-stvenu dokumentaciju

- Vodi jednostavno knjigovodstvo

- Razlikuje jednostavno i dvojno knjigovodstvo

- Određuje okvirno poslovni uspjeh preduzeća i analizira faktore koji utiču na njega

- Razvija pravilan odnos prema poštenju i savjesnom radu

- Razvija sposobnost uključivanja u poslovne tokove

Osnovi nauke o radu - Poznaje osnove iz psihologije rada (motivacija, stav, frustracije)

- Poznaje osnove iz fiziologije rada (razmjena materije, energije i funkcija pojedinih organa)

- Poznaje osnove iz prilagođavanje čovjeka radu i obrnuto

- Razumije profesionalnu ori-jentaciju i selekciju

- Poznaje značaj proučavanja i mjerenja rada

- Određuje normalno vrijeme izrade

- Vrši snimanje vremena različitim metodama

- Razvija odgovornost prema ekonomičnom korišćenju radnog vremena

Vježba - Hronometar, snimački list, tablice

Radno mjesto - Poznaje elemente radnog mjesta, vrste i značaj

- Poznaje osnovne principe organizacije radnih mjesta

- Poznaje osnovne principe pokreta (makro pokreti, mikropokreti)

- Shematski prikazuje elemente radnog mjesta

- Analizira elemente radnog mjesta

- Razvija svijest o sistemskom povezivanju pojedinačnih uticaja na cjelokupnu organIzaciju proizvodnje

84




Racionalizacija rada - Poznaje osnove racionalizacije radne snage, alata, naprava i unutrašnjeg transporta

- Poznaje osnove iracionalizacije radnog mjesta, sirovina, materijala, mašina, sredine, uslova rada

- Analizira mogućnosti racionalIzacija rada za zadate uslove

- AnalIza iskorišenja kapaciteta mašina

- Sprovodi proračune radnog vremena, norme po komadu, vremena za radni nalog, koeficijenata za dodatno vrijeme

- Razvija sposobnost ocjenjivanja, procjenjivanja, vrjednovanja

- Navikava se na tačnost i doslednost

Vježba - Tabele, obrasci

Kvalitet proizvoda - Razumije pojam i značaj kvaliteta

- Razumije pojam i značaj standardizacije

- Poznaje osnovne metode za kontrolu kvaliteta

- Analizira kvalitet pojedinih proizvoda

- Navikava se na tačnost i principijelnost

Proizvodni proces - Poznaje osnovne karakteristike zanatske proizvodnje

- Poznaje osnovne karakteristike serijske i masovne proizvodnje, prednosti i nedostatke

- Poznaje glavne karakteristike i kretanja moderne organizacije proizvodnje

- Razlikuje i zna primjeniti različite tipove proizvodnih procesa

- Uočava razliku između pojedinačne i serijske proizvodnje

- Analizira prostornu i vremensku povezanost radnih mjesta

- Usaglašava linije u proizvodnji

- Analizira pojedinačne postupke i faze u razvoju proizvodnog procesa

- Rasčlanuje tehnološki proces

- Raščlalanjuje operacije

- Razvija radnu i stručnu odgovornost

Vježba

Planiranje proizvodnje - Poznaje osnove - Izračunava - Razvija osjećaj za Vježba

85




vrsta planova i uticaj na uspješnost poslovanja

- Navodi tehniku planiranja proizvodnje

- Poznaje metodologiju planiranja iskorišćenja mašina i radnika

- Pojašnjava pojam gantograma proizvodnje

iskorišćenje mašina i iskorišćenje radnika

- Radi gantogram proizvodnje za zadati radni predmet

- Izračunava i planira optimalne zalihe materijala

- Vodi dokumentaciju operativne pripreme proizvodnje

tačnost i preciznost - Računar sa odgovarajućim softverom

Zaštita na radu - Razumije pojam i značaj zaštite na radu

- Poznaje osnove propisa i standarda o zaštiti na radu

- Poznaje osnovne izvore opasnosti i mjere zaštite

- Poznaje opšta sredstva zaštite na radu i njihovo korišćenje

- Poznaje lična zaštitna sredstva i njihovo korišćenje

- Poznaje postupak pružanja prve pomoći pri povredama na radu

- Poznaje osnove iz protivpožarne zaštite

- Poznaje osnove propisa i standarde o zaštiti životne sredine

- Analizira osnovne izvore opasnosti i mjere zaštitite

- Detaljno obrazlaže i poznaje postupak pružanja prve pomoći pri radu

- Detaljno obrazlaže osnove iz protivpožarne zaštite

- Analizira zakonske propise iz oblasti zaštite na radu i zaštite ćovjekove okoline

- Razvija osjećaj za nužnost zaštite čovjekove okoline

- Razvija osjećaj za nužnost lične i kolektivne zaštite u preduzeću u skladu sa pravilnikom o zaštiti na radu

Vježba - Zakon o zaštiti na radu

- Zakon o zaštiti čovjekove okoline

- Slike zaštitnih sredstava

- Standardni znaci za siguran rad

86




učenik učenik učenik Organizacija proizvodnje u preduzećima drvne industrije - Upoznaje organizacionu šemu preduzaća u drvnoj industriji u društvenom i privatnom sektoru

- Poznaje osnovne zadatke i pravce naučne organizacije rada (ekonomski, psihofiziološki i socijalni)

- Izrađuje organizacionu šemu preduzeća

- Razvija pozitivan i racionalan odnos prema radu

Vježba

Studija rada - Upoznaje se sa mjestom i značajem studije rada u preduzećima drvne industrije

- Razumije organizaciju radnog vremena i režima rada u preduzećima

- Analizira bilans radnog vremana i režime rada u preduzećima

- Razvija sposobnost analitičkog mišljenja


Studija i analiza vremena - (normiranje) - Upoznaje se sa pojmom vremena izrade i norme

- Razumije suštinu normalnog vremena izrade

- Poznaje metode snimanja (nepovratna, povratna)

- Pojašnjava bilans radnog vremena

- Poznaje metodu analIza na bazi foto-karte radnog dana

- Poznaje metodu analIze na bazi metode trenutnih opažaja (MTO)

- Poznaje metode određivanja vremena Izrade po formul-ama i na bazi unaprijed utvrđenih vremena

- AnaIizira elemente vremena izrade (pripremno-završno, tehnološko, pomoćno i dodatno vrijeme

- AnaIizira elemente norme

- AnaIizira načine određivanja vremena izrade

- Upotrebljava razne tipove opreme za snimanje (hronometari, instrumenti za registraciju vremena na traci, kamera i druge

- Analizira gubitake u radu

- Snima vremena po nepovratnoj i povratnoj metodi

- Obrađuje podataka i

- Razvijanje osjećaja za poštovanje radnog vremena

- Razvija smisao za precizan rad

Vježba - Hronometari,tablice, grafikon

87




(tablica-grafikon) - Poznaje metodologiju i principe za uvođenje normi u proizvodnju

utvrđuje reprezentativno vrijeme (modus, medijana, aritmetička sredina)

- Izrađuje foto-kartu radnog dana

- Analizira podatke na bazi MTO

- Određuje norme na bazi formula

- Utvrđuje norme na bazi metode unaprijed utvrđenih vremena (tablice, grafikon)

Pojednostavljenje rada (racionalizacija) - Poznaje pojam i razumije svrhu uvođenja racionalizacije

- Shvata suštinu i uticaja higijenskih faktora na radnom mjestu (osvjetljenje, temperatura, buka, šumovi, vibracije, boja, muzika) kao element racionalIzacije

- Primjenjuje simbole koji se koriste kod snimanja postojećeg stanja

- Primjenjuje metodologiji za samostalnu izradu hodograma

- Snima radno mjesto - Izrađuje hodogram - Primjenjuje metodologiju za samostalno snimanje radnog mjesta (rad čovjeka, rad čovjek-mašina, rad grupe ljudi)

- Vrši analizu stanja i pronalazi rješenja za bolji način rada

- Predlaže postupak sprovođenja predloženih mjera u radu, poslije analize stanja i standardIzacije

- Razvija pravilan odnos prema racionalizaciji u okviru zanimanja


Vježba - Obrasci

Analitička procjena radnih mjesta - Poznaje i pojašnjava zahtjeve znanja i sposobnosti

- Poznaje i pojašnjava zahtjeve

- Analizira tabele sa grupama zahtjeva

- Razvijanje osjećaja za poštovanje principa koji vode uspješnom poslovanju

Vježba - Tabele, grafikoni

88




odgovornosti - Poznaje i pojašnjava zahtjeve napora

- Poznaje i pojašnjava zahtjeve uslova rada

Obračunavanje zarade - Poznaje i pojašnjava elemente za obračun zarada

- Poznaje i pojašnjava osnovne metodologije za obračun zarada

- Obračunava zarade radnika na bazi zadatih podataka

- Razvija osjećaj za odgovornost i tačnost

Vježba - Obrasci

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Međugorac, OrganIzacija proizvodnje 4, udžbenik, Zavod za udžbenike

Slovenije, - D. Milosević, Ekonomika i organIzacija proizvodnje, Zavod za udžbenike Beograd, - D. Simić, Ekonomika i organIzacija proizvodnje, Zavod za udžbenike Beograd. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računarska učionica (17+1 mjesto) sa odgovarajućom programskom opremom,

multimedijska prezentacijska oprema,softveri za oblikovanje dopisa, knjigovodstvo, pripremu rada i kalkulacije, hronometari, instrumenti za registraciju vremena - na traci, kamera

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu provjeravaju se i ocjenjuju radovi i zadaci

učenika na vježbama i usmeni odgovori. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolska sprema iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Veze drveta - Proizvodi od drveta

- Praktična nastava - Izbor tehnološke opreme za izvođenje radnih operacija radi realizovanja određenih konstrukcionih rješenja

- Konstrukciona iI tehnološka priprema proizvodnje

- Praktična nastava - Izrada konstrukcionih rješenja na mašinama za obradu drveta

- Proizvodni proces - Priprema rada - Konstruktivna i

89


Predmet Znanja - Planiranje proizvodnje - Analiza vremena

detaljisticka razrada proizvoda

- Tehnoloska priprema rada - Operativna priprema rada

90

1.2.6. TEHNIČKA PRIPREMA RADA 1. Naziv predmeta: TEHNIČKA PRIPREMA RADA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III IV 66 33 99

Ukupno 66 33 99 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Samostalno vrše konstruktivnu i detaljističku razradu proizvoda - Rade krojne liste, šeme krojenja, normative materijala i biraju alate za pojedine

operacije - Rade tehnološke karte procesa - Formiraju radne naloge - Rade kalkulaciju proizvoda - Osposobljavaju se da koriste različite vrste informacija i podataka i da ih kritički

vrednuju - Razvijaju osjećaj i svijest o važnosti ekonomične upotrebe vremena, materijala i

energije - Stvaralački sarađuju sa saradnicima - Unaprjeđuju svoje radne sposobnosti, samostalno usavršavaju svoje znanje i

sposobnosti na principu cjeloživotnog učenja

91

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI




Uvod u predmet - Upoznaje se sa ulogom i značajem pripreme proizvodnje

- Upoznaje osnovna radna mjesta u birou za pripremu rada

- Detaljno opisuje grupe poslova u okviru pripreme rada

- Radi skicu toka operacija u pripremi rada

- Razvija osjećaj o važnosti posla kojeg radi

- Razvija sjećaj za pedantnost, tačnost, urednost i odgovornost

Vježba - Učenici u toku godine treba da urade projektni rad za jednostavniji proizvod

- Dijelovi rada su pojedine vježbe, koje se rade u toku godine

Konstruktivna i detaljistička razrada proizvoda - Opisuje i analizira elemente konstruktivne razrade proizvoda (Izrada proizvoda u perspektivi ili aksonometriji, projekcije, presjeci, tehnički opis)

- Upoznaje se sa detaljističkom razradom proizvoda

- Skicira proizvode u perspektivi i aksonometriji, projekcije, presjeke

- Radi konstruktivnu razradu proizvoda

- Na osnovu konstruktivne razrade vrši dalje raščlanjivanje proizvoda na manje cjeline (podsklop, detalj...)

- Vrši kodifikaciju (obilježavanje - šifriranje) djelova proizvoda


- Razumije značenje dobre pripreme rada za uspješan rad

- Shvata važnost racionalnosti troška i utrošaka

Vježba - Model proizvoda, prospekti, slika proizvoda

- Tehničko-tehnološka doumentacija

Priprema materijala - Razumije pojam nomenklature materijala, norme i normativa materijala

- Razumije značaj i vrste zaliha materijala i metodologiju utvrđivanja veličine zaliha

- Razumije vrste, značaj, namjenu i kretanje dokumentacije za

- Utvrđuje potrebnu količinu proizvodnih materijala (osnovnih, pomoćnih i potrošnih)

- Formira krojnu listu za masiv

- Formira šemu krojenja ploča

- Radi normativ osnovnog materijala

- Radi normativ pomoćnog materijala

- Utvrđuje procenat



- Shvata važnost racionalnosti troška

Vježba - Krojna lista - Šema krojenja - Normativ osnovnog materijala

- Normativ pomoćnog materijala

92




materijale - Upoređuje ulogu trebovanja, potrošnica, evidencija o zalihama - karta stanja i druge

otpatka pri krojenju masiva i ploča

- Utvrđuje veličinu zaliha

- Radi šemu kretanja dokumentacije za materijale

i utrošaka

Priprema alata - Poznaje pojam alata i instrumenata i njihovu klasifikaciju

- Razumije svrhu i značaj zaliha alata i blagovremene nabavke

- Poznaje svrhu i značaj evidencije alata

- Razumije kruženje alata

- Zna kriterijum izbora alata za određene operacije odnosno zahvate

- Bira alate iz kataloga proizvođača alata za pojedine operacije



- Shvata važnost racionalnosti troška i utrošaka

Vježba - Katalog proizvođača alata

Tehnološka priprema - Detaljno objašnjava pojam kapaciteta i vremenskih fondova i njihov značaj

- Razumije metodologiju izbora i redosljeda izvođenja operacija

- Razumije pojam proizvodnog i tehnološkog procesa i njihov međusobni odnos

- Razumiju ciklus proizvodnje i proizvodnog kruga i uticaj na poslovanje

- Grafički prikazuje elemente tehnološkog procesa (operacija, kontrola, transport, čekanje, magacioniranje...)

- Određuje (definiše) redosljed proizvodne operacije za konkretnu poziciju

- Određuje redosljed zahvata u pojedinim operacijama

- Radi šeme tehnološkog formiranja

- Radi tehnološke karte procesa rada

- Radi analIzu opterećenja radnih mjesta

- Utvrđuju optimalnu

- Razvija tehnološku kulturu


Vježba - Obrasci tehnološke karte, šeme formiranja

93




veličinu serije Operativna priprema - Opisuju vrste i elemente operativnih planova

- Analiziraju vrste pojednostavljenih kalendara koji se koriste u planiranju (numerisani dani, numerisane nedjelje, kalendarska godina sa 13 mjeseci, hiljadudnevni kalendar i drugo)

- Razumiju Gantove karte za planiranje i praćenje operativnih planova

- Razrađuje operativne planove

- Formira Gantove karte za planiranje i praćenje operativnih planova

Razvija sposobnost analitičkog mišljenja

Vježba - Gantove karte-gantogrami

Administrativno sprovođenie radnog naloga - Definiše elemente potrebne za radni nalog i prateću dokumentaciju

- Analizira radni nalog i prateću dokumentaciju

- Formira radni nalog - Formira prateću dokumentaciju

- Radi kalkulaciju za radni nalog

- Radi kalkulaciju za proizvod


- Razvija osjećaj za poslovnost i preciznost


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - D. Ivetić,: Projektovanje tehnoloških procesa, Zavod za udžbenike Srbije, - D. Simić: Tehnička priprema proizvodnje, Zavod za udžbenike Srbije. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - A/V sredstva, grafoskop, diaprojektor, računar sa odgovarajućom programskom

opremom, katalozi proizvođača uređaja, reznog, steznog i kontrolnog alata, uzorci prateće dokumentacije (trebovanja, otpremnice i drugo)

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu provjeravaju se i ocjenjuju radovi i zadaci

učenika na vježbama i usmeni odgovori. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine

94

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Konstruktivna i detaljisticka razrada proizvoda

- Tehnoloska priprema rada - Operativna priprema rada

- Praktična nastava - Proizvodni proces - Planiranje proizvodnje - Analiza vremena

- Priprema alata - Mašine i uređaji - Karakteristike pojedinih vrsta uređaja

95

1.2.7. LABORATORIJSKA ISPITIVANJA 1. Naziv predmeta: LABORATORIJSKA ISPITIVANJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 18 48 66 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 12 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Se upoznaju sa mjerama, mjerilima i postupcima mjerenja u drvnoj industriji, - Ovladavaju standardnim tehnikama mjerenja materijala u cilju osposobljavanja

za stručno preuzimanje i kontrolu pojedinih materijala, - Se osposobljavaju da koriste različite vrste informacija i podataka i da ih kritički

vrednuju, - Razvijaju osjećaj i svijest o važnosti ekonomične upotrebe vremena, materijala i

energije, - Stvaralački sarađuju sa saradnicima, - Unapređuju svoje radne sposobnosti, samostalno usavršavaju svoje znanje i

sposobnosti na principu cjeloživotnog učenja.

96





Osnovi mjerenja i mjerni instrumenti - Upoznaje i izvodi pojam metrologije

- Upoznaje osnovne metode mjerenja

- Utvrđuje srednje vrijednosti (reprezentativne) mjerenja

- Navodi i identifikuje osobine pojedinih mjernih instrumenata

- Upoznaje tehniku mjerenja sa mjernim instrumentima

- Pretvara jedinice mjere za dužinu, površinu i zapreminu

- Pretvatra jedinice mjera za masu, silu, ugao, temperaturu, vrijeme

- Vrši mjerenje sa osnovnim mjernim instrumentima (kljunasto pomično mjerilo, mikrometar, komparater, lupa, vlagomjer, termometri, manometri, vaga i drugo



Vježba - Mjerni instrumenti, obrasci

Ispitivanje tehničkih svojstava masiva - Detaljno opisuje postupak utvrđivanja fizičkih svojstava drveta

- Detaljno opisuje postupak utvrđivanja mehaničkih svojstava drveta

- Izvodi postupak uzimanja - uzoraka (izrada epruveta za ispitivanje)

- Utvrđuje poroznosti drveta

- Utvrđuje zapreminsku masu drveta

- Mjeri vlažnosti drveta električnim vlagomjerom.

- Izvodi postupak utvrđivanja vlažnosti drveta gravimetrijskiom metodom.

- Utvđuje vrijednosti utezanja i bubrenja drveta

- Utvrđuje tvrdoću drveta (Janke)

- Izvodi postupak utvrđivanja čvrstoće drveta na pritisak, zatezanje, smicanje, savijanje



- Razvija pozitivan odnos prema okolini

- Navikava se na rad u grupi

Vježba - Oprema za ispitivanje fizičkih i mehaničkih svojstava

Napomena: - Učenici podatke sa vježbi evidentiraju u pripremljenom obrascu

97




- Izvodi postupak utvrđivanja otpora protiv izvlačenja eksera i vijaka

Ispitivanje ljepila, lakova i boja - Detaljno opisuje postupak utvrđivanja tehničkih svojstava ljepila

- Detaljno opisuje postupak utvrđivanja tehničkih svojstava lakova

- Detaljno opisuje postupak utvrđivanja tehničkih svojstava boja

- Utvrđuje suvu materiju u ljepilu

- Utvrđuje ph-vrijednost ljepila

- Izvodi postupak utvrđivanja vremena otvrdnjavanja ljepila

- Izvodi postupak utvrđivanja gistine lijepka

- Utvrđuje radno vrijeme lijepka

- Utvrđuje viskozitet ljepila

- Utvrđuje tvrdoću laka

- Izvodi postupak utvrđivanja vatrootpornosti

- Utvrđivanje količine nanosa laka

- Izvodi postupak utvrđivanja otpornosti laka na habanje

- Izvodi postupak utvrđivanja otpornosti laka na hidrotermičke uticaje

- Izvodi postupak utvrđivanja maksimalne dozvoljene koncentracije mdk laka


- Razvija sposobnost kritičke procjene


Vježba - Oprema za ispitivanje svojstava ljepila, lakova i boja


Ispitivanje ploča - Detaljno opisuje postupak utvrđivanja tehničkih svojstava ploča

- Uzima uzorke za izradu epruveta

- Utvrđuje stepen slepljiv. ploča (furnirske i stolarske ploče)


Vježba - Oprema za ispitivanje ploča

98




- Utvrđuje smicajnu čvrstoće u sloju lijepka

- Određiuje stepen postojanosti ploča na vlagu

- Utvrđuje zateznu čvrstoću i modul elastičnosti

- Određuje savojnu čvrstoću i modul eleatičnosti

- Određuje čvrstoću na pritisak i modul elastičnosti

- Određuje stepen upijanja vode i debljinskog bubrenja kod vlaknatica

- Određuje otpornost prema žaru cigarete kod dekorativnih površinski oplemenjenih ploča vlaknatica

- Izvodi postupak određivanja otpornosti prema stvaranju mrlja dekorativnih površinskih oplemenjenih ploča vlaknatica

- Određuje površinsku i zapreminsku masu ploča vlaknatica

- Određuje otpornost prema raslojavanju kod vlaknatica

- Određuje otpornost prema izvlačenju eksera i vijaka kod ploča iverica




Ispitivanje namještaja - Upoznavanje postupaka za ispitivanje kvaliteta namještaja: - za odlaganje i

- Uzima uzorake za ispitivanje kvaliteta namještaja

- Određuje trajnosti komada namještaja.


Vježba - Oprema za ispitivanje kvaliteta namjestaja

99




čuvanje predmeta (ormana)

- za upotrebu pri jelu i radu (stolova)

- za sjedenje (stolice, fotelje...)

- za ležanje (ležajevi)

- Određuje krutosti komada namještaja

- Određuje izdržljivosti komada namještaja

- Određuje nosivost namještaja

- Upoznaje postupak određivanja stabilnosti namještaja

- Određuje nosivost komada namještaja

- Određuje nosivost polica i nosača polica

- Određuje izdržljivost fioka

- Određuje stabilnost komada namještaja




Ispitivanje građevinske stolarije - Upoznavanje postupaka za ispitivanje kvaliteta građevinske stolarije: - vrata (dovratnik i krilo)

- prozori (doprozornik i krila)

- Uzima uzorke za ispitivanje kvaliteta građevinske stolarije

- Ispituje ponašanja krila vrata pri promjeni vlažnosti

- Ispituje ponašanja krila vrata udarom tvrdog tijela

- Ispituje vrata vertikalnim opterećenjem

- Ispituje otpornost prozora i balkonskih vrata prema djelovanju vode pri statičkom pritisku

- Ispituje lijepljene veze elemenata krila prozora i balkonskih vrata

- Ispituje propustljivost vazduha

- Upoznaje postupak ispitivanja propustljivosti vazduha prema dejstvu vjetra


Vježba - Oprema za ispitivanje kvaliteta gradjevinske stolarije


100

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - B. Vukosavljević: Mjerna i regulaciona tehnika, Zavod za udžbenike Srbije, - JUS standardi ispitivanja kvaliteta masiva, furnira, ploča, namještaja, građ.

stolarije, ljepila, lakova 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Zbirke uzoraka drveta, mikroskopskih preparata, grafoskop, diaprojektor, A/V

sredstva, odgovarajući alati i uređaji za demonstraciju i izvođenje vježbi (mikroskopi, vlagomjeri, laboratoriska sušilica, kljunasta mjerila, mikrometri, laboratorijske vage, hronometri, aparat za ispitivanje mehaničkih svojstava materijala, oprema za ispitivanje kvaliteta stolarije).

7. Obavezni načini provjeravanja i ovjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu provjerava se i ocjenjuje rad na vježbama i

usmeni odgovori. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Ispitivanje tehničkih svojstava gotovih proizvoda

- Materijali - Osobine osnovnih i pomoćnih materijala

- Ispitivanje tehničkih svojstava gotovih proizvoda

- Praktična nastava - Kvalitet rada pozicija i sklopova

- Ispitivanje tehničkih svojstava gotovih proizvoda

- Ekonomika - Uticaj kaliteta proizvoda na efekte poslovanja

101

1.2.8. PRAKTICNA NASTAVA 1. Naziv predmeta: PRAKTICNA NASTAVA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 108* 108 II 144 144 III 180 180 IV 165 165

Ukupno 597 597 T - Katalog znanja je isti za Tehnologa primarne prerade i Tehnologa finalne obrade drveta, P - praktična nastava, odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje osnovnih prakticnih znanja o rukovanju alatima i masinama za preradu

drveta. - Ovladanje znanjima i vjestinama odrzavanja, ostrenja i podešavanja alata. - Osposobljavanje za neophodno pridržavanje mjera zastite na radu. - Upoznaju osnove proizvodnje rezane građe, furnira, ploča, namjestaja i

građevinske stolarije. - Razvijaju osjećaj i svijest o važnosti ekonomične upotrebe vremena, materijala i

energije. - Stvaralački sarađuju sa saradnicima. - Unaprjeđuju svoje radne sposobnosti, samostalno usavršavaju svoje znanje i

sposobnosti na principu cjeloživotnog učenja.

102





Upoznavanje sa zanimanjem - Upoznavanje učenika sa nastavnim programom praktične nastave i specifičnostima

- Upoznavanje sa organIzacijom rada na praksi

- Upoznavanje sa metodologijom vođenja dnevnika

- Upoznavanje učenika sa značajem zaštite na radu, izvorima opasnosti i pružanju prve pomoći

- Izvodi postupak pruzanja prve pomoci u slucaju raznih povreda

- Razvija i stiče pozitivan odnos prema struci i zanimanju

Podjela učenika na grupe i hodogram grupa - Svaki učenik vodi dnevnik na bazi unaprijed datih uputstava (okvira) od strane nastavnika praktične nastave

Osnovi iskorišćavanja šuma - Upoznaje sa procesom izrade šumskih sortimenata

- Upoznaje se sa postupkom sječe stabala

- Upoznaje se sa postupkom obrade stabala

- Upoznavanjje mehanIzacije i transporta sortimenata

- Razumije uticaj vremena sječe na kvalitet sortimenata

- Upoznaje dokumentaciju u otpremi šumskih sortimenata

- Mjeri i izračunava količine šumskih sortimenata (trupci, obla građa, prostorno drvo)

- Razvija ekološku svijest, odnos prema eko sistemu i nužnost racionalnog korišćenja šumskih resursa i značaja šume za drvnu industriju

- Obilazak šumske manipulacije

- Vođenje dnevnika

Organizacija radnog mjesta sa zaštitom na radu - Upoznaje organIzaciju rada u radionici

- Poznaje principe organIzuje rad na radnom mjestu

- Uvježbava postupak čuvanja alata i održavanja radnog mjesta

- Crtanje znakova opasnosti,

- Razvija tehnicku kulturu, osjecaj za struku i za zastitu na radu

- Zastitna sredstva - Znaci opasnosti i znaci upozorenja

- Vođenje dnevnika

103




- Detaljno opisuje propise o zaštiti na radu i radnom mjestu

upozorenja i dr. vezanih za zaštitu na radu na radnom mjestu

- Primjenjuje lična zaštitna sredstva

Osnove primarne prerade drveta - Upoznaje tehnološki proces prerade u pilani

- Upoznaje osnovne radove na stovarištu trupaca

- Razumije osnove prerade na primarnim i sekundarndim mašinama

- Nabraja radove na stovaristu trupaca

- Nabraja operacije u pilanskoj hali

- Nabraja radove na stovaristu rezane građe

- Razumije osnove rada na stovarištu rezane građe (slaganje, sušenje, klasiranje, otprema)

- Upoznaje se sa sporednim pogonima pilane (proizvodnja lamperije, brodskog poda, ambalaže i dr.)

- Upoznaje pripremu alata

- Skicira tlocrt pilane - Skicira raspored masina i uređaja

- Izrađuje legendu - Skicira sortimente rezane gradje

- Izracunava zapreminu jednog sorimenta rezane građe

- Skicira proces izrade sporednih proizvoda (brodski pod, lamperija, ambalaza)

- Uočava opasnosti i upoznaje se sa sredstvima i mjerama zastite na radu

- Razvija sposobnost kriticke procjene kod rada sa drvetom

-Obilazak pilane - Vođenje dnevnika

Proizvodnja furnira - Upoznaje tehnološki proces Izrade furnira


- Razumije osnove prerade na mašinama za izradu furnira

- Skicira tlocrt furnirnice

- Skicira raspored masina i uredjaja

- Izradjuje legendu - Nabraja radove na stovaristu trupaca

- Nabraja operacije u furnirnici

- Izracunava povrsinu

- Razvija tehničku kulturu i osjećaj za struku

- Razvija sposobnost kriticke procjene kod rada sa drvetom

- Razvija osjecaj odgovornosti

- Obilazak pogona za proiIzvodnju furnira

- Vođenje dnevnika

104




- Razumije osnove rada na klasiranju, pakovanju i uskladištenju furnira


jednog lista i paketa furnira

- Uocava opasnosti i upoznaje se sa sredstvima i mjerama zastite na radu

Proizvodnja šper ploča - Upoznae tehnološki proces Izrade šper ploča


- Razumije osnove prerade na mašinama za izradu šper ploča

- Razumije osnove rada na klasiranju, pakovanju i uskladištenju šper ploča


- Skicira tlocrt pogona za proizvodnju šper ploca

- Skicira raspored mašina i uređaja

- Izradjuje legendu - Nabraja operacije u proizvodnji šper ploca

- Izracunava zapreminu šper ploče (komad, slozaj)

- Uočava opasnosti i upoznaje se sa sredstvima zastite na radu


- Obilazak pogona za proizvodnju šper-ploča

- Vođenje dnevnika

Proizvodnja panel ploča - Upoznaje tehnološki proces izrade panel ploča


- Razumije osnove prerade na mašinama za proizvodnju panel ploča

- Razumije osnove rada na klasiranju, pakovanju i uskladištenju panel ploča

- Upoznaje pripremu ljepila

- Skicira tlocrt pogona za proizvodnju panel ploča

- Skicira raspored masina i uređaja

- Izradjuje legendu - Nabraja operacije u proizvodnji panel ploča



- Obilazak pogona za proizvodnju panel ploča

- Vođenje dnevnika

Proizvodnja ploča iverica - Upoznaje tehnološki proces Izrade ploča iverica

- Upoznaje osnovne

- Skicira tlocrt pogona za proizvodnju ploca iverica

- Nabraja radove na


- Obilazak pogona za proizvodnju ploča iverica

105




radove na stovarištu sirovina

- Razumije osnove prerade na mašinama u proizvodnji ploča iverica

- Razumije osnove rada na klasiranju, pakovanju i uskladištenju ploča iverica

- Upoznaje pripremu ljepila

stovaristu sirovina - Nabraja osnovne faze u procesu proizvodnje


- Vođenje dnevnika

Proizvodnja ploca - vlaknatica - Upoznaje tehnološki proces Izrade vlaknatica

- Upoznaje osnovne radove na stovarištu sirovina

- Razumije osnove prerade na mašinama za izradu ploča vlaknatica

- Razumije osnove rada na klasiranju, pakovanju i uskladištenju vlaknatica

- Skicira tlocrt pogona za proizvodnju ploca vlaknatica

- Nabraja radove na stovaristu sirovine

- Nabraja osnovne faze u procesu proizvodnje


- Stiče osjećaj o važnosti zaštite na radu

- Obilazak pogona za proizvodnju vlaknatica

- Vođenje dnevnika

Proizvodnja građevinske stolarije - Upoznaje tehnološki proces izrade građevinske stolarije

- Informiše se u o radu pripreme proizvodnje

- Ukratko opisuje postupak pripreme alata

- Nabraja faze u procesu proizvodnje stolarije

- Razumije osnove rada na kontroli, pakovanju i uskladištenju gotovih proizvoda

- Upoznaje pripremu

- Skicira tlocrt pogona i raspored masina i uređaja.

- Uočava glavne faze rada u proizvodnji vrata (krojenje, dimenzionisanje, montaža i drugo)

- Uočava glavne faze rada u proizvodnji prozora (krojenje, dimenzionisanje, montaža i dr.)


- Razvija pozitivan osjećaj prema struci

- Obilazak pogona za proizvodnju građevinske stolarije

- Vođenje dnevnika

106




alata Proizvodnja namještaja (pločasti, masivni i tapacirani) - Upoznaje se sa tehnološkim procesom izrade namještaja

- Informiše se u radu pripreme proizvodnje

- Razumije osnove rada na kontroli, pakovanju i uskladištenju gotovih proizvoda


- Skicira tlocrt pogona sa rasporedom masina i uređaja

- Uočava i nabraja glavne faze rada u proizvodnji masivnog namještaja (krojenje, dimenzionisanje, montaža, površinska obrada i druge)

- Uočava i nabraja glavne faze rada u proizvodnji pločastog inamještaja (krojenje, dimenzionisanje, montaža, površinska obrada i druge)

- Uočava i nabraja glavne faze rada u proizvodnji tapaciranog namještaja

- Uočava opasnosti i upoznaje se sa sredstvima i mjerama zastite na radu

- Stiče osjećaje o ljepoti svog posla

- Obilazak pogona za proizvodnju namještaja

- Vođenje dnevnika

Ručni alati - Navodi i obrazlaže klasifikaciju i namjenu ručnih alata

- Navodi i obrazlaže klasifikaciju i namjenu pomoćnih alata

- Opisuje i razlikuje operacije mjerenja, obilježavanja i zacrtavanja

- Raspoznaje pojedine vrste ručnih alata.

- Raspoznaje razne vrste pomoćnog alata (stege, čekići, kliješta, odvijači i drugo).

- Raspoznaje osnovna oruđa za objelježavanje i zacrtavanje

- Izrađuje skicu jednostavnog proizvoda, skicu elemenata

- Razvija osjećaj za precIznost i tačnost u radu i stiče osjećaj o potrebi saradnje sa drugima.

Napomena - Učenici će u okviru rada sa ručnim alatima vršiti izradu sastava po širini, dužini, ramovske i korpusne veze. Vršiće pripremu za rad izradom skica, mjerenje i objelje-zavanje, izbor alata i ma-terijala i kontrolu svih postupaka

- Radni stolovi

107




- Odabira materijal - Utvrđuje vrste i redosled operacija rada sa ručnim alatima

(stolarske tezge) - Garnitura ručnog alata i alata za zacrtevanje i objelježevanje

- Garnitura pomoćnog i kontrolno-mjernog alata

- Vođenje dnevnika Alat za rezanje - Navodi i obrazlaže klasifikaciju i namjenu ručnih alata za rezanje

- Bira alate prema vrsti obrade

- Priprema ručnih testera za rad (oštrenje, razmetanje, poravnavanje)

- Uzdužno reže drvo ručnim alatima

- Poprečno reže drvo ručnim alatima

- Izvodi rezanje po ucrtanoj liniji i pod uglom

- Prepoznaje greške pri pripremi i upotrebi ručnog alata

- Upotrebljava sredstva zaštite na radu

- Počinje rad na izradi jednostavnog proizvoda

- Stiče samopouzdanje i mogućnost samostalnog rada sa drvetom

- Razvija smisao za precIzan rad i osjećaj za rad sa ručmnim alatima

- (Garnitura ručnog alata za rezanje: testere, razmetači zuba, turpije za oštrenje, kontrolnici ulova i kontrolnik razmerta i dr.)

- Vođenje dnevnika

Alat za rendisanje - Navodi i obrazlaže klasifikaciju i namjenu ručnih alata za rendisanje.


- Priprema rendi za rad (oštrenje, podešavanje visine noža, podešavanje i fiksiranje preklopne pločice)

- Radi sa ručnim alatima za rendisanje

- Prepoznaje na uzorcima alata, greške pri pripremi i

- Stiče samopouzdanje zbog mogućnosti samostalnog rada sa drvetom

- Razvija smisao za precIzan rad i osjećaj za rad sa ručnim alatima

- Garnitura rendi - Vođenje dnevnika

108




upotrebi alata - Upotrebljava sredstva zaštite na radu

- Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda

Alat za dubljenje (dlijeta) - Navodi i obrazlaže klasifikaciju i namjenu ručnih alata za dubljenje


- Priprema dlijeta za rad

- Radi sa dlijetima - Prepoznaje na uzorcima alata greške pri pripremi i upotrebi alata



- Razvija smisao za precIzan rad i osjećaj za rad sa ručnnim alatima

- Garnitura dlijeta i čekić)

- Vođenje dnevnika

Alat za bušenje - Navodi i obrazlaže klasifikaciju i namjenu alata za bušenje

- Skicira elemente jednostavnog

proizvoda - Bira alate za bušenje

- Priprema burgije za rad

- Radi sa bušilicama - Prepoznaje na uzorcima alata greške pri pripremi i upotrebi alata.



- Stiče i razvija osjećaj tačnost i preciznosti u zanimanju

- Garnitura burgija i bušilica)

- Vođenje dnevnika

Alat za brušenje - Klasifikuje i navodi namjenu ručnih alata za brušenje

- Bira alate za brušenje

- Priprema alate prema vrsti obrade

- Radi sa ručnim alatima za brušenje

- Stiče i razvija osjećaj o ljepoti i važnosti kvalitetnog rada

- Stiče

-Garnitura brusnih papira

109




- Priprema i održavanje ručnih alata za brušenje

- Brusi površine različitim brusnim sredstvima

- Prepoznaje greške pri upotrebi alata


- Formira proizvod

samopouzdanje o mogućnosti samostalnog rada sa drvetom

- Vođenje dnevnika

110

Praktična nastava - tehnolog primarne obrade 4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




Uvod u predmet - Upoznavanje učenika sa nas-tavnim programom praktične nastave i specifičnostima





- Podjela učenika na grupe i hodogram grupa

- Svaki učenik vodi dnevnik na bazi unaprijed datih uputstava (okvira) od strane nastavnika praktične nastave

Organizacija rada sa zaštitom na radu - Opisuje i razlikuje karakteristike osnovnih načina proizvodnje (pojedinačna, serijska i masovna)

- Opisuje i objašnjava tehnološki proces primarne proizvo-dnje i podjelu na tehnološke faze i radne operacije

- Upoznaje organizaciju rada u radionici

- Upoznaje propise o zaštiti na radu i radnom mjestu

- Upoznaje mjere zaštite i zakonske propise, upoznaje izvore opasnosti i pružanja prve pomoći

- Crta znakove opasnosti, upozorenja i druge vezane za zaštitu na radu na radnom mjestu

- Skicira tehnološki proces, faze i operacije primarne prerade drveta

- Razvija sposobnost pravilnog odnosa prema zaštiti na radu

- Zaštitna sredstva - Znaci opasnosti - Znaci upozorenja - Vođenje dnevnika

Sirovine za pilansku preradu - Navodi šumske sortimente i proces

- Mjeri dimenzije šumskih sortimenata

- Razvija ekološku svijest i odnos

111




njihove izrade - Poznaje osnovne karakteristike rezanja četinara i lišćara

- Definiše elemente za razvrstavanje trupaca po standardima

- Upoznaje mehanizaciju na manipulaciji

- Upoznaje način otpreme (dokumentaciju) šumskih sortimenata

- Računa zapreminu trupaca pomoću tablica i formula

- Popunjava dokumenta za prijem i otpremu

- Primjenjuje mjere zaštite na radu

prema eko-sistemu kao i osjećaj o neophodnosti racionalnog iskorišćenja šumskih resursa

- Obilazak šumske manipulacije

- Tablice za računanje zapremine

- Prečnica - Metar - Vođenje dnevnika

Pilanska prerada drveta - Upoznaje tehnološki proces prerade drveta u pilani

- Razumije podjelu pilanskog postrojenja i namjenu pojedinih djelova

- Razumije faktore koji utiču na položaj pilanskog postrojenja

- Analizira podjelu pilanskog postrojenja i namjenu pojedinih dijelova pilane


- Obilazak pilasnkog postrojenja

- Skice, prospekti, filmovi

- Šeme pogona - Vođenje dnevnika

Stovarište trupaca - Upoznaje opšte karakteristike stovarišta trupaca i njegovo uređenje

- Upoznaje radove na stovarištu trupaca

- Razlikuje postupke sortiranja trupaca (vrsta, prečnik, kvalitet i drugo)

- Upoznaje operacije koranja i krojenja trupaca

- Upoznaje metode zaštite trupaca na stovarištu i uređaje za otpremanje trupaca u pilansku halu

- Skicira šematski prikaz stovarišta

- Nadgleda poslove istovara trupaca i identifikuje uređaje za te poslove

- Određuje karakteristike kvaliteta trupaca i greške

- Mjeri i utvrđuje pad prečnika, pravilnost poprečnog presjeka, položaj srži, pravost

- Mjeri i proračunava zapreminu računskim putem i pomoću tablica

- Primjenjuje mjere

- Stiče samopouzdanje zbog novih znanja i boljeg poznavanja poslova

- Obilazak stovarište trupaca

- Standardi za trupce - Tablice za računanje zapremine

- Prečnica - Vođenje dnevnika

112




- Upoznaje mjere zaštite na radu na stovarištu trupaca

zaštite na radu na stovarištu trupaca

Pilanska hala - Upoznaje prostornu organizaciju pilanske hale

- Upoznaje osnovne mašine za primarnu preradu drveta (gater, tračna testera, rastružna kružna testera)

- Upoznaje osnovne mašine za sekundarnu preradu drveta (kružne testere za poprečno i podužno rezanje)

- Upoznaje transportne uređaje u pilani


- Skicira šematski prikaz pilanske hale

- Analizira rad na primarnim mašinama

- Analizira rad na sekundarnim mašinama

- Analizira transpotrt u pilanskoj hali

- Uočava značaj primjene mjera zaštite na radu


- Stiče samopouzdanje zbog novih znanja i boljeg poznavanja poslova

- Obilazak stovarište trupaca

- Standardi za trupce - Tablice za računanje zapremine

- Prečnica - Vođenje dnevnika

Gater - Upoznaje osnovne sastavne djelove i kinematiku rada gatera

- Upoznaje osnovne tipove gatera

- Upoznaje pojam i vrste rasporeda testera u ramu gatera (španung)

- Upoznaje karakteristike i pripremu radnog alata

- Upoznaje mjere zaštite pri radu na gaterima

- Izvodi pripremu gaterskih testera za rad (ravnanje lista, otpuštanje lista, oštrenje, razmetanje zuba, rad u oštračnici)

- Praktično upoznaje postupak postavljanja i zatezanja gaterskih testera u ram gatera

- Uvježbava postupak sastavljanja rasporeda testera u ramu gatera (španunga)

- Računa - utvrđuje proizvodnost gatera na bazi snimljenih podataka

- Organizuje rad na radnom mjestu

- Stavlja mašinu u

- Razvija osjećaj za odgovornost

- Razvija sposobnost za tačnost i odnos prema zaštite prema radu

- Obilazak pilanske hale

- Gater, - Gaterska testera za rad

- Rad u oštračnici i dr.

- Vođenje dnevnika

113




pogon i provjerava ispravnost rada pojedinih djelova mašine

- Zaustavlja mašinu i uređuje radno mjesto

- Uočava greške pri obradi, utvrđuje uzroke i sprovodi načine za njihovo otklanjanje

- Sprovodi zaštitine mjere pri radu

Tračna testera - Upoznaje osnovne sastavne djelove i kinematiku rada tračne testere

- Upoznaje osnovne tipove tračnih testera


- Upoznaje mjere zaštite pri radu na gaterima

- Priprema tračne testere za rad (spajanje, ravnanje i otpuštanje lista, oštrenje, razmetanje zuba, rad u oštračnici)

- Izvodi postupak postavljanja i zatezanja lista tračnih testara

- Praktično upoznaje postupak rezanja trupaca na tračnim testerama

- Računa - utvrđuje proizvodnost tračnih testera na bazi snimljenih podataka


- Stavlja mašinu u pogon i provjerava ispravnost rada pojedinih djelova mašine



- Sprovodi mjere




- Tračna testera - List tračne testere - Rad u oštračnici i dr.

- Vođenje dnevnika

114




zaštite pri radu Kružne testere - Upoznaje sastavne djelove i kinematiku rada mašina za sekundarnu obradu drveta: - mašine za poprečno rezanje

- mašine za uzdužno rezanje


- Upoznaje mjere zaštite pri radu na mašinama za sekundardnu obradu drveta

- Priprema kružne testere za rad (ravnanje i otpuštanje lista, oštrenje, razmetanje zuba i dr.)

- Izvodi postupak postavljanja lista kružnih testara

- Izvodi postupak rezanja na kružnim tetsterama

- Računa proizvodnost kružnih testera na bazi snimljenih podataka


- Stavlja mašinu u pogon i provjerava ispravnost rada pojedinih djelova mašine



- Sprovodi mjere zaštite pri radu




- Kružne testere, - List kružne testere, rad u oštračnici i dr.)

- Vođenje dnevnika

Stovarište rezane građe - Upoznaje opšte karakteristike stovarišta rezane građe i njegovo uređenje

- Upoznaje i navodi radove na stovarištu rezane građe

- Navodi poslove sortiranja rezane građe prema: vrsti drveta, kvalitetu,


- Vrši proračun zapremine rezane građe po sortimentima (računskim putem i pomoću tablica)

- Predlaže načine slaganja sortimenata rezane građe i Analizira



- Obilazakstovarišta rezane građe

- Standardi za rezanu građu

- Tablice za računanje zapremine rezane građe

- Metar - Kljunasto pomično mjerilo

115




dimenzijama i dr. - Poznaje standard za klasiranje rezane građe

- Poznaje mehanizaciju na stovarištu rezane građe


uticaj na sušenje - Analizira značaj pravilnog slaganja i uticaj na kvalitat rezane građe

- Sortira rezanu građe - Uvježbava determinisanje kvaliteta rezane građe i uočava greške

- Mjeri i proračunava zapreminu složaja

- Primjenuje mjere zaštite rezane građe na stovarištu

- Sprovodi postupak otpremanja rezane građe i vođenje dokumentacije

- Primjenjuje mjere zaštite na radu na stovarištu trupaca

- Vođenje dnevnika

Zidne i podne obloge - Upoznaje opšte kartakteristike podnih i zidnih obloga

- Navodi karakteristike brodskog poda – lamperije i parketa

- Upoznaje standard za podne i zidne obloge

- Analizira konstrukciju i kinematiku rada mašina za izradu podnih i zidnih obloga

- Skicira liniju za proizvodnju podnih obloga

- Sprovodi pripremu alata za rad i podešavanje mašine

- Analizira tehnološki proces proizvodnje

- Bira materijal za izradu obloga

- Proračunava procenat iskorišćenja materijala

- Vježba rad na mašini

- Sortira podne obloge prema Standardu

- Uočava greške pri radu, uzroke



- Obilazak pogona za proizvodnju drvenih obloga

- Standardi - Mašine za izradu obloga

- Radni alati i dr. - Vođenje dnevnika

116




nastajanja i načine otklanjanja

- Poznaje i primjenjuje mjere zaštite na radu

117




učenik učenik učenik Uvod u predmet - Upoznavanje učenika sa nastavnim programom praktične nastave

- Upoznavanje sa organIzacijom rada na praksi i sa metodologijom vođenja dnevnika

- Upoznavanje učenika sa značajem zaštite na radu, Izvorima opasnosti i pružanju prve pomoći


Podjela učenika na grupe i hodogram grupa


Organizacija rada sa zaštitom na radu - Upoznaje tehnološki proces proizvodnje furnira, furnirskih ploča, panel ploča i podjelu na tehnološke faze i radne operacije

- Upoznaje organizaciju rada u procesu proizvodnje

- Detaljno upoznaje izvore opasnosti i načine pružanja prve pomoći

- Skicira šematrski prikaz tehnološkog procea proizvodnje furnira

- Skicira šematrski prikaza tehnološkog procea proizvodnje šper ploča

- Skicira šematski prikaz tehnološkog procesa proizvodnje panel ploča

- Uvježbava postupak čuvanja mašina, alata i održavanja radnog mjesta

- Poznaje i primjenjuje mjere zaštite na radu



- Zastitna sredstva - Znaci opasnosti i znaci upozorenja

- Vođenje dnevnika

Proizvodnja furnira Stovarište trupaca - Upoznaje organizaciju rada na stovarištu oblovine kao i sirovinu za izradu furnira

- Upoznaje osnovne karakteristike trupaca za izradu sječenih (F) i


- Sprovodi postupak prijema sirovine (evidencijka količine, kvaliteta, dokumentacija)

- Proračunava kapacitet jame za parenje na bazi

- Razvija sposobnost opažanja i upoređivanja

- Razvija racionalan odnos za odabir i korišćenje materijala

- Obilazak fabrike za proizvodnju furnira)

118




ljuštenih (L) furnira - Upoznaje postupak skladištenja, čuvanja i zaštite oblovine

- Upoznaje uređaje za transport na stovarištu


snimljenih podataka - Proračunava vrijeme trajanja parenja sirovine

- Utvrđuje postupak mehaničke pripreme sirovine

- Utvrđuje postupak hidrotermičke pripreme sirovine

- Predlaže postupak uskladištavanja, čuvanja i zaštite oblovine

- Upoznaje i primjenjuje mjere zaštite na radu na stovarištu

- Razvija ekološku svijest i pravilan odnos za zaštitu čovjekove okoline

- Vođenje dnevnika

Proizvodnja sječenih furnira

- Upoznaje tehniku izrade sječenog furnira

- Upoznaje glavne djelove i kinematiku rada furnirskog noža

- Upoznaje pripremu radnog alata

- Upoznaje tehnologiju sječanja furnira na furnirskom nožu

- Upoznaje tehnologiju sušenja furnira,

- Poznaje standard za sječene furnire


- Skicira šematski prikaz toka proizvodnje sječenog furnira

- Utvrđuje postupak pripreme mašine za sječenje furnira za rad (postavljanje fliča, pričvršćivanje, podešavanje parametara sječenja)

- Proračunava proizvodnost furnirskog noža

- Izračunava procenat iskorišćenja materijala pri Izradi sječenog furnira

- Uočava greške pri sječenju, utvrđuje uzroke i načine otklanjanja

- Određuje režima sušenja furnira i podešava parametre

- Uočava greške sušenja furnire, uzroke nastajanja i utvrđuje način otklanjanja

- Sprovodi postupak



- Obilazak fabrike za proizvodnju sječenog furnira)

- Standardi za sječeni furnir i dr.

- Vođenje dnevnika

119




kontrole, mjerenja, pakovanja i uskladištavanja


Proizvodnja ljuštenih furnira

- Upoznaje tehniku izrade ljuštenih furnira

- Upoznaje glavne djelove i kinematiku rada ljuštilice

- Upoznaje pripremu radnog alata

- Upoznaje tehnologiju proizvodnje ljuštenog furnira na ljuštilici

- Upoznaje tehnologiju sušenja furnira

- Poznaje standard za ljuštene furnire


- Skicira šematski prikaz toka proizvodnje ljuštenog furnira

- Utvrđuje postupak pripreme mašine za ljuštenje furnira za rad (postavljanje trupca, pričvršćivanje, podešavanje parametara ljuštenja)

- Proračunava proizvodnost ljuštilice

- Uočava greške pri ljuštenju, utvrđuje uzroke i načine otklanjanja

- Analizira postupak rada na mokrim makazama

- Analizira tehniku rada na paketnim makazama

- Izračunava procenat iskorišćenja materijala pri Izradi ljuštenog furnira

- Određuje režima sušenja furnira i podešava parametre

- Uočava greške sušenja furnire, utvrđuje nastajanje i način otklanjanja

- Izračunava proizvodnost sušare

- Sprovodi postupak kontrole, mjerenja, pakovanja i uskladištavanja ljuštenih furnira

- Primjenjuje mjere




- Obilazak fabrike za proizvodnju ljuštenih furnira)

- Standardi za ljušteni furnir i dr.

- Vođenje dnevnika

120




zaštite na radu Proizvodnja šper ploča - Upoznaje postupak proizvodnje šper ploča (priprema ljepila, izrada srednjeg sloja, izrada površinskog sloja, presovanje ploča i završna obrada ploča)

- Upoznaje uređaje za pripremu ljepila

- Upoznaje metodologiju odvajanja furnira za lice i naličje ploče


- Skicira šematski prikaz tehnološkog procesa proizvodnje šper ploča

- Utvrđuje viskozitet ljepila

- Proračunava nanos ljepila (potrošnja po jedinici površine)

- Proračunava količinu materijala za pripremu određene količine ljepila po zadatoj recepturi

- Proračunava količine materijala za razne recepture ljepila

- Utvrđuje postupak podešavanja mašine za nanošenje ljepila

- Utvrđuje režima presovana (temperatura, pritisak i vrijeme)

- Upoznaje greške pri radu mašine, uzroke i način otklanjanja

- Analizira – sprovodi postupak pripreme sljubnice

- Analizira – sprovodi postupak formiranja plašta (spajanja furnira)

- Pokazuje princip rada, djelove i rukovanje uređaj za presovenje

- Analizira – sprovodi način formiranja (konstrukcije) ploče i principe

- Analiza parametre presovanja i njihovo podešavanje

- Analizira – sprovodi postupak formatizovanja

- Razvije i stiče pozitivan odnos prema zanimanju


- Razvija osjećaj povezivanja uzroka i posledica

- Obilazak fabrike za proizvodnju šper ploča

- Standardi za šper ploče

- Vođenje dnevnika

121




ploča, - Analizira – sprovodi postupak brušenja i egaliziranja ploče

- Analizira – sprovodi postupak uklanjanja grešaka (krpljenje, popravke i dr.)

- Sprovodi postupak klasiranja ploča na bazi standarda i uskladištenja

- Sprovodi postupak otpremanja ploče kupcima


Proizvodnja panel ploče - Upoznaje postupak proizvodnje panel ploča (priprema ljepila, izrada srednjeg sloja, izrada površinskog sloja, presovanje ploča i završna obrada ploča)

- Pojašnjava postupke izrade furnira, izrade srednjice, presovanja, završne obrade, upoznaje se sa uređajima, njihovim principom rada i dijelovima


- Skicira šematski prikaz tehnološkog procesa proizvodnje panel ploča

- Odabira i priprema materijala za izradu srednjice

- Utvrđujei postupak proizvodnje srednjice

- Utvrđuje postupak presovanja panel ploča

- Analizira način i principe formiranja (konstrukcije) ploče

- Analizira parametre presovanja i njihovo podešavanje

- Utvrđuje režim presovana (temperatura, pritisak i vrijeme)

- Analizira postupak formatizovanja ploča,

- Analizirai postupak brušenja i egaliziranja ploče

- Analizira postupak uklanjanja grešaka (krpljenje, popravke

- Razvije i stiče pozitivan odnos prema zanimanju


- Razvija osjećaj povezivanja uzroka i posledica

- Razvija sposobnost za tačnost i odnos prema zaštiti prema radu

- Obilazak fabrike za proizvodnju panel ploča

- Standardi za panel ploče

- Vođenje dnevnika

122




i dr.) - Sprovodi postupak klasiranja ploča na bazi standarda

- Sprovodi postupak otpremanja panel ploče kupcima


123




učenik učenik učenik Uvod u predmet - Upoznavanje učenika sa nastavnim programom praktične nastave i sa organIzacijom rada na praksi





Proizvodnja ploča iverica - Upoznaje osnovne sirovine za izradu ploča


- Skicira šematski prikaz tehnološkog procesa proizvodnje iverica

- Sprovodi postupak prijema sirovine (evidencija količine, kvaliteta, dokumentacija)

- Sprovodi mjere zaštite na radu


- Obilazak fabrike za proizvodnju iverastih ploča

- Vođenje dnevnika

- Upoznaje uređaje za dobijanje sječke (sjekačice)

- Upoznaje uređaje za iveranje

- Upoznaje uređaje za transport i uskladištenje iverja


- Podešava i priprema alat za sječku

- Podešava i priprema alat za iveranje

- Izračunava kapacitet ivrerača

- Analizira faktore koji imaju uticaja u fazi izrade iverja


- Razvija pravilan odnos prema zaštiti okoline


- Vođenje dnevnika

- Upoznaje postupak pripreme ljepila i obljepljivanje iverja


- Ovladava postupkom rukovanja uređajem za pripremu ljepila

- Ovladava postupkom sastavljanja recepture ljepila i proračun komponenata

- Razvija pravilan odnos prema zaštiti na radu


124




- Rukuje uređajem za oblepljivanje iverja,

- Ovladava postupkom podešavanja mašine za optimalno nanošenje ljepila


- Vođenje dnevnika

- Upoznaje postupak natresanja iverja, formiranja sirove ploče i presovanje


- Rukuje uređajem za natresanje iverja

- Podešava uređaj za natresanje

- Sprovodi postupak punjenja prese

- Proračunava kapacitet prese

- Sprovodi postupak utvrđivanja parametara presovanja (tem-peratura, pritisak i vrijeme)


- Razvija sposobnost povezivanja znanja i vještina

- Razvija osjećaj samoinicijativnosti


- Vođenje dnevnika

- Upoznaje postupak završne obrade iverastih ploča

- Upoznaje standard za ploče iverice


- Sprovodi postupak kondicioniranja ploče

- Sprovodi postupak formatizovanja i brušenja (egaliziranja) ploče

- Izračunava procenat otpatka u završnoj obradi

- Sprovodi postupak klasiranja, magacioniranja ploča


- Razvija osjećaj za tačnost i odgovornost u radu



- Vođenje dnevnika

- Upoznaje postupak oplemenjavanja ploča iverica

- Određuje materijal za oplemenjavanja ploča

- Ovladava tehnikom oplemenjavanja ploča iverica

- Razumije osobine oplemenjene ploče i njenu upotrebu



- Vođenje dnevnika

125




Proizvodnja ploča vlaknatica - Upoznaje osnovne sirovine za izradu ploča

- Upoznaje organizaciju rada na stovarištu


- Skicira stovarište i organizacioni tok procesa u njemu

- Kontroliše količinu i kvalitet sirovine


- Razvija ekološku svijest i pravilan odnos zaštite čovjekove okoline


- Obilazak fabrike za proizvodnju ploča vlaknatica

- Vođenje dnevnika

- Upoznaje se sa tehnologijom izrade vlaknatica

- Upoznaje kinematiku rada uređaja za formiranje ploče (mokri-suvi postupak)

- ISkicira šematski prikaz tehnološkog procesa proizvodnje iverica

- Analizira pomoćne materijale koji se koriste u procesu proizvodnje

- Analizira tehnologiju pripreme iverja

- Uočava glavne djelove uređaja za razvlaknjavanje

- Sprovodi postupak presovanja, utvrđivuje parametre (temperatura, vrijeme, pritisak)

- Razvija osjećaj odgovornosti prema radu


- Razvija odnos povezaivanja uzroka i posledica


- Vođenje dnevnika)

- Upoznaje se sa završnom obradom ploča vlaknatica

- Upoznaje standard za ploče iverice


- Sprovodi postupak kondicioniranja ploče

- Sprovodi postupak formatizovanja i brušenja (egaliziranja) ploče

- Klasira i skladišti ploče


- Razvija osjećaj za pravilnu upotrebu zaštitnih sredstava


- Vođenje dnevnika

Izrada nosećih drvnih konstrukcija - Upoznaje pojam lamelirane konstrukcije

- Upoznaje postupak pripreme građe


- Skicira šematski prikaz tehnološkog procesa proizvodnje lameliranih konstrukcija

- Priprema građu (razvrstava prema vrsti, dimenzijama, kvalitetu i dr.)

- Razvija osjećaj o ljepoti i kreativnosti rada sa drvetom

- Razvija sposobnost

- Obilazak pogona za izradu lameliranih konstrukcija

- Vođenje dnevnika

126




- Ovladava tehnikom rada na mašini za izradu lamela

- Sprovodi postupak pripreme lijepka i lijepljenje elamenata u lamele

- Sprovodi postupak formiranja laminata

- Sprovodi postupak završne obrade laminata


opažanja i upoređivanja

Obrada na zahtjevnim mašinama - Upoznaje se sa mogućostima upotrebe automatizovanih mašina u primarnoj i polufinalnoj obradi drveta

- Poznaje osnovne elemente CNC mašina

- Razumije koordinantni sistem

- Razumije osnovne programske funkcije

- Upoznaje osnove iz programiranja

- Izrada projektnog zadatka

- Podešava mašinu - Podešava alat - Unosi i testira program

- Prati proces rada mašine


- Izrađuje proizvod zadat projektnim zadatkom i vrši njegovu odbranu

- Razvija svijest o potrebi praćenja razvoja tehnike i tehnologije

- Obradni centar - Vođenje dnevnika

127

Praktična nastava - tehnolog finalne obrade 4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




Uvod u predmet - Upoznavanje učenika sa nastavnim programom praktične nastave i specifičnostima predmeta






Organizacija rada sa zaštitom na radu - Opisuje i razlikuje karakteristike osnovnih načina proizvodnje (pojedinačna, serijska i masovna)

- Opisuje i objašnjava tehnološki proces finalne proizvodnje, podjelu na tehnološke faze i radne operacije



- Upoznaje mjere zaštite i zakonske propise

- Upoznaje izvore opasnosti i pružanje prve pomoći

- Crta znakove opsanosti, upozorenja i druge vezane za zaštitu na radu na radnom mjestu

- Skicira tehnološki proces, faze i operacije finalne prerade drveta

- OrganIzuje rad na radnom mjestu



- Razvija pozitivan odnos prema

radnom mjestu - Razvija pozitivan odnos prema

zaštiti na radu


128




Priprema dokumentacije za rad - Upoznaje tehničko-tehnološku dokumentaciju

- Priprema dokumentacije za konkretan proizvod

- Izrađuje skice i crteže jednostavnijeg proizvoda

- Vrši Izbor materijala - Odabira alate za mjerenje i objelježavanje

- Bira tehnologiju obrade (odabira operacije, mašine, alate i redosled izvršenja opersacija)

- Utvrđuje način kontrole postupaka

- Planira mjere zaštite na radu


- Razvija pravilan odnos za racionalnost i konstruktivnost


- Obrasci tehničko-tehnološke dokumentacije

- Vođenje dnevnika Napomena: - Proizvod treba svojom složenošću da obezbijedi izvođenje na elementima svih navedenih radnji

Ručne električne mašine - Upoznaje vrste ručnih električnih mašina i njihovu namjenu

- Zna osnovne djelove i kinematiku rada ručnih električnih mašina

- Razvija tehničku kultureu

- Ručne električne mašine

Mašina za rezanje i krojenje - Upoznaje mašinu, djelove i princip rada

- Upoznaje radni alat mašine


- Bira, priprema i održava alate prema vrsti obrade

- Priprema i podeševa mašinu za rad

- Vrši poprečno, podužno i rezanje pod uglom

- Prepoznaje greške pri pripremi i upotrebi alata i zna način njihovog otklanjanja


- Stiče osjećaj sigurnosti i samopouzdanja

- Stiče osjećaj identifikacije sa zanimanjem.

- Električna mašina za rezanje i krojenje

- Uvježbava rad na mašinama, pri obradi elemenata na zadatu mjeru po pripremljenoj dokumentaciji

- Vođenje dnevnika

Mašina za rendisanje - Upoznaje mašinu, djelove i princip rada


- Upoznaje mjere

- Bira, priprema i održava alate


- Vrši rendisanje elemenata

- Prepoznaje greške


- Razvija sojećaj povezivanja uzroka i posledica

- Električna mašina za rendisanje

- Uvježbava rad na mašinama, pri obradi elemenata na zadatu mjeru po

129




zaštite na radu pri pripremi i upotrebi alata i zna način njihovog otklanjanja


pripremljenoj dokumentaciji

- Vođenje dnevnika

Mašina za bušenje - Upoznaje mašinu, djelove i princip rada





- Vrši bušenje elemenata

- Prepoznaje greške pri pri-premi i upotrebi alata i zna način njihovog otklanjanja


- Razvija sojećaj za tačnost i preciznost u radu

- Električna mašina za bušenje


- Vođenje dnevnika

Mašine za dubljenje - Upoznaje mašinu, djelove i princip rada





- Vrši dubljenje elemenata

- Prepoznaje greške pri pripremi i upotrebi alata i zna način njihovog otklanjanja


- Stiče osjećaj o važnosti preciznosti u radu

- Električna mašina za dubljenje


- Vođenje dnevnika

Lijepljenje sastavnih djelova proizvoda - Poznaje vrste i namjenu ljepila

- Poznaje uređaje za ostvarivanje pritiska


- Lijepljenje sastavnih djelova proizvoda

- Odabira i priprema ljepilo

- Nanosi ljepilo na površine

- Priprema i upotrebljava ljepila za drvo

- Kontroliše kvalitet slijepljene površine

- Koristi sredstva


- Razvija pravilan odnos prema zaštiti na radu i zaštiti čovjekove okoline

- Uređaj za stezanje - Ljepila za drvo - Vođenje dnevnika

130




zaštite na radu Formiranje proizvoda - Upoznaje postupak formiranja proizvoda

- Poznaje značaj površinske obrade drveta


- Sklapanje proizvoda - Formira podsklop - Čisti i brusi formirani podsklop

- Vrši pripremu vodenih bajceva

- Vrši bajcovanje pripremljenih površina

- Sastavlja sklop (gotov proizvod)

- Kontroliše kvalitet proizvoda (tačnost dimenzija, oblika, površine i drugo

- Vrši odlaganje i čuvanje gotovog proizvoda



- FormatIzer - Brusilica - Sredstva za površinsku obradu

- Vođenje dnevnika

Obrada drveta na mašinama za finalnu obradu Tehničko-tehnološka dokumentacija - Poznaje strukturu i raščlanjivanje finalnog proizvoda

- Obrazlaže osnovne karakteristike finalne proizvodnje (komada namještaja od masiva)

- Izrada tehničko-tehnološke dokumentacije za jednostavniji proizvod od masiva

- Vrši Izradu crteža za dati proizvod (prostorni Izgled, projekcije, presjeci, detalji)

- Vrši izradu krojne liste

- Utvrđuje redosled izvođenja operacija za svaki detalj, sastav

- Izrađuje šemu formiranja proizvoda

- Poštuje mjere zaštite na mašinama i zakonske propise.

- Stiče osjećaj o mogućnostima koje pruža poznavanje procesa rada


- Vođenje dnevnika

Priprema materijala - Uskladištava materijal

- Odabira materijal - Preuzima materijal

131




Krojenje osnovnih oblika - Upoznaje operacije krojenja masiva: - prerezivanja, - uzdužnog rezanja, - krivolinijskog rezanja


- Krojenje materijala na bazi zadate dokumentacije

- Identifikuje osnovne konstruktivne djelove mašine

- Analizira kinematiku rada mašine

- Identifikuje parametre radnog alata mašine

- Upoznaje postupak podešavanja mašine za rad

- Odabira i priprema alat

- Podešava mašinu za rad na bazi date dokumentacije

- Izvodi operaciju krojenja materijala

- Vrši kontrolu rada upotrebom kontrolno-mjernog alata

- Vrši organizaciju rada na radnom mjestu



- Razvija racionallan odnos za odabir i korišćenje materijala

- Mašina za poprečno rezanje

- Mašina za uzdužno rezanje

- Stolarska tračna testera

- Vođenje dnevnika

Izrada tačnih oblika i dimenzija - Razumije procese (postupke): - izrade baznih površina (ravnanje i figovanje),

- dimenzionisanja širine i debljne (debljanje),

- dimenzionisanja dužine


- Izrada tačnih oblika i demenzija na bazi zadate dokumentacije

- Identifikuje osnovne konstruktivne djelove mašina

- Analizira kinematiku rada mašina






- Razvija osjećaj za tačnost i preciznost

- Razvija pozitivan odnos prema zaštiti

- Ravnalica - Debljača - Formatizer - Vođenje dnevnika

132




- Izvodi operaciju ravnanja, debljanja, figovanja materijala


- Vrši organizaciju rada na radnom mjestu.


na radu

Izrada elemenata veze (čepovanje) - Razumije procese (postupke): - izrada pravouglih ramovskih čepova, - izrada ovalnih čepova,

- izrada sandučastih čepova, - izrada otvora i krpljenje čvorova


- Izrada čepova na bazi zadate dokumentacije







- Izvodi operaciju čepovanja i izrade otvora na materijalu





- Razvija pozitivan odnos prema struci


- Čep mašina za izradu pravougaonih čepova

- Čep mašina za izradu zaobljenih čepova

- Mašina za Izradu sandućastih čepova

- Oscilirajuća bušilica - Lančana glodalica - Mašina za krpljenje čvorova

- Vođenje dnevnika

Izrada profila - Upoznaje se sa postupcima: - izrade profila na stonoj glodalici

- izrade profila na nadstonoj

- Izrada profila na bazi zadate dokumentacije (pravolinijsko i krivolinijsko)

- Identifikuje osnovne konstruktivne


- Razvija osjećaj za

- Stona glodalica - Nadstona glodalica - Šabloni

133




glodalici - Upoznaje mjere zaštite na radu

djelove mašina - Analizira kinematiku rada mašina





- Izvodi operaciju profilisanja materijala




tačnost i preciznost - Razvija pozitivan odnos prema zaštiti na radu

- Vođenje dnevnika

Izrada tokarenih elemenata - Razumije postupak tokarenja struganjem

- Razumije postupak tokarenja glodanjem


- Izrada tokarenih elemenata na bazi zadate dokumentacije







- Izvodi operaciju tokarenja materijala

- Vrši kontrolu rada upotrebom

- Razvija osjećaj za tačnost, preciznost i estetiku

- Razvija pozitivan odnos prema zaštiti na radu

- Tokarski strug - Kopirna glodalica - Šabloni - Vođenje dnevnika

134




kontrolno-mjernog alata



Lijepljenje sastavnih djelova proizvoda - Poznaje vrste i namjenu ljepila

- Poznaje uređaje za ostvarivanje pritiska.


- Lijepljenje sastavnih djelova proizvoda

- Odabira i priprema ljepilo

- Nanosi ljepilo na površine

- Odabira uređaje za stezanje

- Priprema i upotrebljava ljepila za drvo

- Kontroliše kvalitet slijepljene površine

- Koristi sredstva zaštite na radu



- Uređaj za stezanje - Ljepila za drvo - Vođenje dnevnika

Formiranje proizvoda - Poznaje postupak formiranja proizvoda

- Poznaje značaj površinske obrade drveta


Sklapanje proizvoda - Formira podsklop - Čisti i brusi formirani podsklop

- Vrši pripremu sredstava za površinsku obradu drveta (boja, bajc, lak)

- Vrši površinsku obradu drveta

- Okiva elemente - Sastavlja sklop (gotov proizvod)

- Kontroliše kvalitet proizvoda (tačnost dimenzija, oblika, površine i drugo

- Vrši odlaganje i čuvanje gotovog proizvoda



- FormatIzer - Brusilica - Sredstva za površinsku obradu

- Vođenje dnevnika

135




učenik učenik učenik Uvod u predmet - Upoznavanje učenika sa nastavnim programom praktične nastave i specifičnostima

- Upoznavanje sa organizacijom rada na praksi


- Upoznavanje učenika sa značajem zaštite na radu, iizvorima opasnosti i pružanju prve pomoći


Podjela učenika na grupe i hodogram grupa


Organizacija rada sa zaštitom na radu - Opisuje i objašnjava tehnološki proces finalne proizvodnje, podjelu na tehnološke faze i radne operacije





- Skicira tehnološki proces, faze i operacije finalne prerade drveta




- Razvija pozitivan odnos prema radnom mjestu



Priprema dokumentacije za rad - Upoznaje tehničko-tehnološku dokumentaciju

- Priprema dokumentacije za konkretan proizvod

- Izrađuje skicu i crtež enterijera

- Vrši Izbor materijala - Odabira alate za mjerenje i objelježavanje


- Razvija pravilan odnos za racionalnost i konstruktivnost


- Vođenje dnevnika Napomena:

136




- Bira tehnologiju obrade (odabira operacije, mašine, alate i redosled izvršenja operacija)

- Utvrđuje način kontrole postupaka

- Planira mjere zaštite na radu


- proizvod treba svojom složenošću da obezbijedi izvođenje na elementima svih navedenih radnji

Izrada drvenih obloga - Navodi karakteristike: - zidnih obloga - podnih obloga - plafonske obloga


- Izrada drvenih obloga na bazi zadate dokumentacije

- Proučava dokumentaciju

- Bira materijal - Identifikuje osnovne konstruktivne djelove mašina






- Poznaje rad na mašinama za izradu obloga






- Mašine za izradu drvnih obloga

- Vođenje dnevnika

Obrada drveta na maši-nama za finalnu obradu Tehničko-tehnološka dokumentacija - Poznaje strukturu i

- Priprema dokumentacije za izradu konkretnog



137




raščlanjivanje finalnog proizvoda

- Obrazlaže osnovne karakteristike finalne proizvodnje (izrada komada namještaja od ploča)

proizvoda komada namještaja od ploča

- Vrši Izradu crteža za dati proizvod (prostorni Izgled, projekcije, presjeci, detalji).

- Izrađuje šemu krojenja materijala

- Utvrđuje redosled operacija za svaki detalj.sastav

- Izrađuje šemu formiranja proizvoda

- Primjenjuje mjere zašrire na radu i poštuje zakonske propise


- Vođenje dnevnika Napomena: - proizvod treba prema složenosti da obezbijedi Izvođenje svih navedenih operacija

Priprema materijal - Uskladištava materijal

- Odabira materijal - Preuzima materijal

Krojenje i egaliziranje ploča - Upoznaje postupke krojenje ploča i egalIziranja ploča


Krojenje materijala na bazi zadate dokumentacije - Identifikuje osnovne konstruktivne djelove mašine

- Analizira kinematiku rada mašina za krojenje ploča

- Identifikuje parametre radnog alata




- Izvodi operaciju krojenja ploče

- Izvodi operaciju egaliziranja ploča

- Vrši kontrolu rada upotrebom



- Mašine za krojenje ploča

- Vođenje dnevnika

138




kontrolno-mjernog alata



Izrada detalja od furnira - Pojašnjava postupak krojenja furnira

- Pojašnjava postupak spajanje furnira


Krojenje i sastavljanje furnira po pripremljenoj dokumentaciji - Odabira furnir - Odabira šemu formiranja plašteva

- Identifikuje osnovne konstruktivne djelove mašine za krojenje i spajanje furnira

- Analizira kinematiku rada mašine za krojenje i spajanje furnira

- Identifikuje parametre radnog alata mašina




- Izvodi operaciju krojenja furnira i spajanja u furniriski plašt


- Vrši organIzaciju rada na radnom mjestu



- Razvija osjećaj za struku

- Mašine za krojenje furnira

- Mašine za spajanje furnira

- Vođenje dnevnika

139




Furniranje ploča - Obrazlaže proces furniranja širih strana i furniranja ivica


Furnira šire i uže strane ploče na bazi zadate dokumentacije - Identfikuje osnovne konstruktivne djelove mašine

- Analizira kinematiku rada

- Odabira i priprema ljepilo za furniranje širih strana

- Nanosi ljepilo na površinu ploče

- Formira sendvič ploča-furnir

- Vrši presovanje - Izvodi dimenzionisanje ploče

- Furnira ivice (odabira i priprema ljepilo i izvdi operaciju furniranja ivica)







- Mašina za nanošenje ljepila

- Protočna presa - FormatIzer - Kant mašina - Vođenje dnevnika

Izrada elemenata veze i profila - Upoznaje operacije za izradu elemenata veze i profila

- Pojašnjava proces bušenja rupa i profilisanje


Bušenje rupa za tiplove i izrada profila za spajanje na bazi zadate dokumentacije - Identifikuje osnovne konstruktivne djelove mašine za bušenje rupa i profilisanje


- Identifikuje parametre radnog alata mašina



- Bušilice - Glodalice

140







- Izvodi operaciju bušenja rupa za tiplove i okove

- Izvodi operaciju profilisanja na pločama


- Vrši organIzaciju rada na radnom mjestu



- Vođenje dnevnika

Površinska obrada drveta - Upoznaje značaj površinske obrade drveta

- Upoznaje faze površinske obrade drveta - priprema površine - lakiranje i sušenje - završna obrada


Vrši površinsku obradu ploča - Razumije značaj pripreme površine u fazi površinske obrade

- Izvodi radove na pripremi površine za povrinsku obradu (čišćenje, brušenje, uklanjanje mrlja, kitovanje, bijeljenje, bajcovanje i zapunjavanje pora)

- Vrši izbor i pripremu lakova za nanošenje

- Ručno nanosi lak na pripremljenu površinu

- Nanosi lak uređajima za nanošenje (prskanje, valjanje, nalivanje...)

- Upoznaje postupak




- Uređaji za površinsku obradu drveta

- Lakovi i dr. - Vođenje dnevnika

141




podešavanja uređaja za rad

- Vrši kontrolu rada (otvrdnjavanje laka i drugo)

- Vrši prirodno sušenje laka

- Uočava greške pri lakiranju i načine otklanjanja

- Vrši završnu obradu laka



Formiranje proizvoda - Objašnjava postupak predmontaže

- Objašnjava postupak sklapanja


- Formira šemu montaže i redosljed postupaka

- Izvodi pripremene radnje za spajanje korpusa

- Postavlja tiplove i okove

- Sklapa elemente u presi i formira gotov proizvod

- Izvodi postupke kontrole i pakovanja gotovog poroizvoda




- Korpus prese - Okovi - Vođenje dnevnika

Tapetarska proizvodnja - Nabraja tapetarski alat i mašine

- Opisuje tapetarske materijale

- Pojašnjava tapetarske radove

- Pojašnjava pojam dekoracije


Tapaciranje komada namještaja - Poznaje tapetarske alate (za udaranje, pridržavanje, probadanje i šivenje, sječenje, rezanje, bušenje, premazivanje)

- Upoznaje ostali tapetarski alat (tapetarski pištolj, pneumarski alati)

- Upoznaje tapetarske



- Tapetarski materijali

- Tapetarski alat - Tapetarske mašine - Vođenje dnevnika

142




mašine, namjenu, način rukovanja i mjere zaštite (mašine za krojenje tapetarskog materijala, mašine za šivenje, za postavljanje dugmadi, tapetarske prese i dr.)

- Razlikuje tapetarske materijale (puhin, mebl štofovi, koža, skaj, karton, opruge, opružna jezgra, elastične trake i dr.)

- Izvodi osnovne tapetarske radove (tapaciranje sjedišta, naslona za leđa, rukohvata i dr.)

- Poznaje osnove dekoracije (principi, materijali za dekoraciju prozora, zidova i podova)


143




učenik učenik učenik Uvod u predmet - Upoznavanje učenika sa nastavnim programom praktične nastave i specifičnostima






Organizacija rada sa zaštitom na radu - Opisuje i objašnjava tehnološki proces finalne proizvodnje, podjelu na tehnološke faze i radne operacije





- Skicira tehnološki proces, faze i operacije finalne prerade drveta (građeviinska stolarija, namještaj)







izrada građevinske stolarije - Upoznaje značaj tehničko-tehnološke dokumentacije za pripremu proizvodnje

Izrada tehničko-tehnološke dokumentacije - Na osnovu standarda definiše opšte karakteristike građevinske stolarije (oblik, dimenzije i konstrukciju)



144




- Primjenjuje osnovna znanja Iz modularne koordinacije

- Crta ortogonalne projekcije i presjeke

- Izrađuje tehnički opis proizvoda i razradu proizvoda na elemente i detalje

- Radi kodifikaciju djelova proizvoda

- Razrađuje tehnološki proces

- Radi šemu formiranja proizv.


- Vođenje dnevnika Napomena: - Svaki učenik samostalno priprema projekat koji će raditi na časovima praktične nastave

- Proučava tehnološki proces proizvodnje građevinske stolarije (stadijum, faza, operacija...)


Izrada komada građevinske stolarije (prozori / vrata) na bazi zadate dokumentacije - Proučava tehničko-tehnološku dokumentaciju

- Vrši pripremu materijala

- Kroji materijal - Vrši izradu tačnih dimenzija

- Izrađuje elemente veze

- Profiliše - Sastavlja (lijepi) - Izvodi površinsku obradu

- Formira gotov proizvod

- Vrši kontrolu i skladištenje




- Mašine za finalnu obradu drveta

- Vođenje dnevnika *Redosled operacija je dat načelno, a zavisi od odabranog projekta, složenosti proizvoda, njegovih karakteristika i tehnologije

Izrada namještaja Upoznaje značaj tehničko-tehnološke dokumentacije za pripremu proizvodnje

Izrada tehničko-tehnološke dokumentacije - Na osnosvu eksploatacionih zahtjeva definiše opšte karakteristike namještaja (boja,


- Razvija osjećaj za estetiku i kulturu stanovanja


- Vođenje dnevnika

145




dekor, funkcija, oblik i dr.)

- Primjenjuje osnovna znanja Iz oblasti mjera i proporcija ljudskog tijela pri dimenzionisanju namještaja

- Crta ortogonalne projekcije i presjeke

- Izrađuje tehnički opis proizvoda i razradu proizvoda na elemente i detalje

- Radi kodifikaciju djelova proizvoda

- Razrađuje tehnološki proces

- Radi šemu formiranja proizvoda


* Svaki učenik samostalno priprema projekat, nakon čega se u dogovoru sa nastavnikom izabrati one projekte koje će raditi na časovima praktične nastave

- Proučava tehnološki proces proizvodnje namještaja (stadijum, faza, operacija...)


Izrada komada namještaja na bazi zadate tehničko-tehnološke dokumentacije - Proučava tehničko-tehnološku dokumentaciju

- Vrši pripremu materijala

- Kroji materijal - Vrši izradu tačnih dimenzija

- Izrađuje elemente veze

- Profiliše - Sastavlja (lijepi) - Izvodi površinsku obradu

- Formira gotov proizvod

- Vrši kontrolu i skladištenje

-Sprovodi mjere zaštite na radu

- Izgrađuje pravilan odnos prema ergonomiji

- Mašine za finalnu obradu drveta

- Vođenje dnevnika * Redosled operacija je dat načelno, a zavisi od odabranog projekta, složenosti proizvoda, njegovih karakteristika i tehnologije

Obrada na zahtjevnim mašinama Upotreba mašina sa numeričkim

Izrađuje proizvod zadat projektnim

- Razvija svijest o potrebi praćenja

146




upravljanjem za obradu drveta - Poznaje osnovne djelove CNC mašine

- Razumije koordinantni sistem

- Razumije osnovne programske funkcije

- Upoznaje osnove programiranja

- Posebne tehnike pri Izradi namještaja

zadatkom i vrši njegovu odbranu - Podešava alate - Podešava mašinu - Unosi i testira program

- Prati proces rada mašine

- Upoznaje tehniku rezbarenja, kopirne obrade, tokarenja i dr.


razvoja tehnike i tehnologije

- Obradni centar - Vođenje dnevnika

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Stručna literatura za područje Tehnologije zanimanja sa praksom, Tehnologije,

Mašina i uređaja, Materijala, Tapaciranja i dr. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Radionica u kojoj se nalazi sledeća oprema: mašina za poprečno rezanje ili

mašina za uzdužno rezanje, stolarska tračna testera, ravnalica, debljača, formatizer, čep mašina, oscilirajuća bušilica, lančana glodalica, mašina za krpljenje čvorova, stona glodalica ili nadstona glodalica, tokarski strug, uređaji za stezanje, površinsku obradu, mašina za nanošenje ljepila, protočna presa, kant mašina, šabloni, ručni alati.

7. Obavezni načini provjeravanja i ovjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu provjeravaju se i ocjenjuju praktični radovi,

odnosno njegovi dijelovi i njihova odbrana, dnevnik rada prakse u kom je dat, pored ostalog, tehnološki postupak izrade i usmeni odgovori.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade, nastanik - Viša stručna škola iz područja drvoprerade, instruktor praktične nastave - III stepen u drvopreradi, uz položen V stepen, majstorski ispit uz pedagoško-

andragoško obrazovanje, saradnik u nastavi 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Veze drveta - Proizvodi od drveta

- Tehnologija - Izbor tehnološke opreme radnih operacija za izvođenje određenih konstrukcionih rješenja

- Izrada proizvoda u - Ekonomika - Izrada dokumentacije za

147


Predmet Znanja primarnoj i finalnoj proizvodnji

praćenje realizacije proizvodnje

- Izrada veza od drveta i proizvoda

- Drvne konstrukcije - Izbor postupka rada - Izrada konstrukcione dokumentacije

- Izvođenje tehnoloških operacija pri radu na proizvodu

- Materijali - Mehaničke osobine drveta - Poznavanje furnira i ostalih materijala od drveta

- Oblikovanje i rezanje drveta - Lijepljenje i furniranje - Površinska obrada drveta

- Primarna prerada drveta - Masine i uređaji - Masine za primarnu preradu drveta

- Finalna obrada drveta - Masine i uredjaji - Masine za finalnu obradu drveta

148

1.3. IZBORNI PREDMETI TEHNOLOG PRIMARNE PRERADE DRVETA 1.3.1. PRERADA DRVETA 1. Naziv predmeta: PRERADA DRVETA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 48 24 72 III 96 48 144 IV

Ukupno 144 72 216 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Upoznaju pilansnku preradu drveta, - Upoznaju mašine i uredjaje u pilanskoj preradi, - Upoznaje načine piljenja i principe maksimalnog kvalitativnog, kvantitativnog i

vrijednosnog iskorišćenja dreveta, - Upoznaje standarde za rezanu građu, - Upoznaje tehnologiju izrade furnira (sječeni, ljušteni, rezani), - Upoznaju mašine za izradu furnira, - Upoznaju tehnologiju izrade ploča (furnirske, stolarske, iverice i vlaknatice), - Upoznaju mjere zaštite na radu i očuvanja životne sredine.

149


Informativni ciljevi i sadrzaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Ppeporuke za


Pilanska prerada drveta - Razumije pojam pilane i njenu namjenu

- Poznaje osnovne tipove (vrste) pilana

- Razumije podjelu pilanskog prostrojenja , i namjenu pojedinih djelova

- Grupiše faktore koji utiču na položaj pilane

- Razvija ekološku svijest i odnos za zaštitu ćovjekove okoline


Stovarište trupaca - Poznaje osnovne sortimente iskorišćavanja šuma

- Poznaje razvrstavanje drveta po standardu

- Poznaje osnovne karakteristike (opšte i posebne uslove) trupaca za rezanje četinara, lišćara, kombinovanu namjenu i pragova

- Poznaje opšte karakterisitike stovarišta trupaca

- Navodi organizaciju stovarišta trupaca

- Poznaje vrste stovarišta trupaca (na vodi, na suvom)

- Poznaje mehanizaciju, karakteristike i namjenu

- Poznaje poslove na stovarištu trupaca

- Poznaje mjere zaštite na radu i korišćenje zaštitnih sredstava

- Zna tehniku mjerenja trupca

- Računa zapreminu trupaca pomoću tablica i formule na bazi premjeravanja dimenzija

- Definiše osobine trupaca raznih kvaliteta na bazi Standarda

- Analizira organizaciju stovarišta trupaca (uređenje, opremu radnim mašinama, opremu uređajima i drugo)

- Analizira tehnologiju rada na stovarištu (istovar i prijem trupaca, koranje, kraćenje, sortiranje, razvoženje, zaštitu i otpremanje u pilansku halu

- Skicira stovarište trupaca

- Proračunava kapacitet stovarišta


- Razvija osjećaj za pravilnu upotrebu zaštitnih sredstava u okviru zanimanja


- Prečnica - Tablice - Standard za trupce - Posjeta pilani

Pilanska hala Mašine za primarnu preradu drveta - Upoznaje opšte

- Analizira tipove gatera, njihove prednosti i


- Katalog proizvođača mašina

- Katalog proizvođača

150




pojmove o mašinama za primarnu preradu drveta

- Poznaje podjelu mašina za primarnu preradu drveta

Mašine sa pravilinisjkim oscilatornim kretanjem radnog alata (gateri) - Poznaje osnove tipove gatera (prednosti, nedostatke, namjenu)

- Upoznaje sastavne djelove gatera i kinematiku rada

- Poznaje princip rada mehanizma za glavno kretanje

- Poznaje princip rada mehanizma za pomoćno kretanje

- Poznaje tehničke karakteristike gatera

- Poznaje postupak pripreme i održavanja gaterskih testera za rad (priprema lista, priprema nazuba)

- Poznaje najčešće greške pri radu i otklanjanje


nedostatke i njihovu namjenu

- Analizira princip rada mehanIzma za glavno kretanje

- Analizira princip rada mehanIzma za pomoćno kretanje

- Analizira postupak postavljanja i zatezanja gaterskih pila

- Analizira postupak pripreme gaterske testere za rad i uticaj na kvalitete rezanja (priprema lista, priprema nazuba)

- Analizira najčešće greške u radu sa gaterskim pilama





alata - Posjeta pilani

Mašine sa pravilinisjkim neprekidnim kretanjem radnog alata (tračne testere) - Poznaje osnove tipove tračnih testera (prednosti, nedostatke, namjenu)

- Analizira tipove tračnih testera, njihove prednosti i nedostatke i njihovu namjenu


- Analizira princip rada mehanIzma za




- Katalog proizvođača alata

151




- Upoznaje sastavne djelove tračnih testera i kinematiku rada

- Poznaje princip rada mehanIzma za glavno kretanje

- Poznaje princip rada mehanIzma za pomoćno kretanje

- Poznaje tehničke karakteristike tračnih testera

- Poznaje postupak pripreme i održavanja tračnih testera za rad (priprema lista, priprema nazuba)



pomoćno kretanje - Analizira postupak postavljanja i zatezanja tračnih testera

- Analizira postupak pripreme tračne testere za rad i uticaj na kvalitete rezanja (priprema lista, priprema nazuba)

- Analizira najčešće greške u radu sa tračnim testerama

- Razvija osjećaj za pravilnu potrebu zaštitnih sredstava


- Posjeta pilani

Mašine sa neprekidnim kružnim kretanjem radnog alata (kružne testere-trupćare - Poznaje osnove tipove kružnih testera (prednosti, nedostatke, namjenu)

- Upoznaje sastavne djelove kružnih testera i kinematiku rada

- Poznaje tehničke karakteristike kružnih testera

- Poznaje postupak pripreme i održavanja lista kružnih testera za rad (priprema lista, priprema nazuba)


- Analizira tipove kružnih testera, njihove prednosti i nedostatke i njihovu namjenu


- Analizira princip rada mehanIzma za pomoćno kretanje

- Analizira postupak postavljanja i pričvršćivanja kružnih pila

- Analizira postupak pripreme kružnih testera za rad i uticaj na kvalitete rezanja (priprema lista, priprema nazuba)

- Analizira najčešće greške u radu





- Katalog proizvođača alata

- Posjeta pilani

152





Transportni uređaji - Razumije pojam transporta, uređaja za transport i namjenu

- Poznaje karakteristike tereta


- Kasifikuje teret i vrste uređaja za transport prema namjeni

- Klasifikuje osnovne tipove tansportnih uređaja na stovarištu trupaca, pilanskoj hali i stovarištu rezane građe


- Katalog proizvođača transportnih uređaja

- Posjeta pilani

Načini piljenja trupaca - Upoznaje osnovne načine piljenja na gaterima

- Skicira načine piljenja

- Analizira karakteristike piljenja trupaca skroz (na oštro)

- Analizira karakteristike piljenja trupaca metodom prizmiranja

- Analizira karakteristike kružnog (individualnog piljenja)

- Analizira osnovne postupke namjenskog piljanja (kartje, piljenje tangencijalnih dasaka, rezonantne građe, dužica, pragova, greda, gredica i druge)

- Uporedjivanje karakteristika i efekata razlicitih nacina piljenja


- Razvija sposobnost opažanja,i upoređivanja, racionalnosti

Vježba - Posjeta pilani

Tehnika prerade trupaca na primarnim mašinama Prerada na gateru - Poznaje pojam osnova piljenja, rasporeda testera u ramu gatera

- Analizira raspored testera u ramu gatera

- Izračunava nadmjeru

- Razvija ekološku svijest i odnos za zaštitu čovjekove okoline

Vježba

153




(španung) - Razumije pisanje, podjelu i španunga

- Razumije pojam nadmjere

- Poznaje postupak sastavljanja osnove piljenja maksimalnog kvantitativnog iskorišćenja

- Poznaje postupak sastavljanja osnove piljenja maksimalnog kvalitativnog iskorišćenja

- Poznaje postupak sastavljanja osnove piljenja maksimalnog vrednosnog iskorišćenja


- Uočava ulogu širine propiljka i njen značaj u procesu prerade drveta

- Sastavlja osnov primarnog rezanja (španung)

- Izračunava dimenzije rezanih sortimenata u određenoj osnovi rezanja analitičkim i grafičkim metodom

- Upoređuje postupke sastavljanja osnove piljenja maksimalnog kvantitativnog iskorišćenja, maksimalnog kvalitativnog iskorišćenja i maksimalnog vrednosnog iskorišćenja

- Analizira uzroke nastanka grešaka pri rezanju i način otklanjanja

- Izračunava proizvodnost gatera



- Posjeta pilani

Prerada na tračnim testerama - Poznaje klasični postupak rezanja trupaca na tračnim testerama

- Poznaje postupak zaštite na radu na primarnim mašinama

- Analizira tehniku rada na tračnoj testeri

- Analizira uzroke grešaka pri rezanju i način otklanjanja

- Izračunava proizvodnost tračne testere

- Razvija racionalan odnos za odairanje i korišćenje materijala

Vježba - Obilazak pilane

Tehnika prerade na sekundarnim mašinama - Poznaje postupak rezanja na mašinama za sekundarnu obradu drveta - uzdužno rezanje - poprečno rezanje

- Poznaje mogućnosti

- Analizira tehniku rada na sekundarnim mašinama - mašine za uzdužno rezanje

- mašine za poprečno rezanje

- Razvija sposobnost samostalnog opažanja i upoređivanja

- Razvija racionalan odnos za odabiranje i korišćenje


154




i postupak iskorišćenja otpadaka


- Analizira uzroke grešaka pri rezanju i način otklanjanja

- Izračunava proizvodnost mašina za sekundarnu obradu

- Analiza mogucnosti iskoriscenja otpatka

materijala

Stovarište rezane građe - Poznaje namjenu stovarišta rezane građe

- Poznaje organizaciju površina na stovarištu rezane građe (sortirna, za vitlove, za utovar, transport)

- Razumije tehnološki proces na stovarištu rezane građe (sortiranje, uvitlavanje, zaštita vitlova-pokrivanje, transport...)

- Poznaje standard za rezanu građu


- Navodi vrste rezane građe i vrste otpadaka

- Poznaje dokumetaciju za otpremanje


- Uočava karakteristike i važnost pojedinih faza tehnološkog procesa na stovarištu rezane građe (sortiranje, uvitlavanje, zaštita vitlova - pokrivanje)

- Upoređuje karakteristične vrste vitlova i njihove dobre i loše strane

- Klasifikuje rezanu građu prema Standardu (dimenzije, kvalitet, položaj u trupcu, tekstura, prema položaju srži, odnos debljine i širine i dr.)

- Razlikuje otpadke u pilanskoj preradi (krupne i sitne)

- Izračunava zapreminu neokra-jčenih i okrajčenih dasaka

- Izračunava zapreminu kladarki

- Izračunava zapreminu gredica, greda, letava, friza i drugih rezanih sortimenata pomoću formule i tablica

- Uvježbava postupak otpremanja rezane građe (popunjavanje






155




dokumentacije) Osnovi organizacije pilanske prerade - Poznaje pojam i značaj plana rezanja

- Poznaje pojam i značaj programa rezanja

- Pravi plan rezanja - Pravi program rezanja (broj i vrsta sredstava rada i operativnog programa rezanja)


Vježba

Klasične i mehanizovane pilane - Poznaje osnove organizacione šeme prerade četinara

- Poznaje osnove organizacione šeme prerade lišćara

- Poznaje osnove organizacione šeme automatizovane pilane

- Upoređuje organizacione šeme pilana za preradu četinara, za preradu lišćara i mehanizovane pilane

- Crtanje šeme pilana za preradu četinara, liscara i mehanizovane pilane i uporedjuje ih



Proizvodnja parketa - Poznaje konstrukciju i kinematiku rada mašine (uređaja) za proizvodnju parketa

- Poznaje tehnologiju izrade.

- Poznaje standarde - Poznaje mjere zaštite na radu

- Definiše osobine sirovine za parket

- Prati proces izrade parketa

- Analizira i radi šemu tehnološkog procesa proizvodnje parketa

Vježba - Posjeta pogonu za proizvodnju parketa

Proizvodnja brodskog poda i lamperije - Poznaje konstrukciju i kinematiku rada mašine (uređaja) za proizvodnju brodskog poda i lamperije

- Poznaje tehnologiju izrade

- Poznaje standarde - Poznaje mjere zaštite na radu

- Definiše osobine sirovina za brodski pod i parket

- Prati proces izrade - Analizira proces i radi šemu tehnološkog procesa proizvodnje


Vježba - Posjeta pogonu za proizvodnju brodskog poda i lamperije

156


sadrzaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi


učenik učenik učenik Furniri - Razumije pojam furnira, vrste i tehnike Izrade furnira i namjenu

- Navodi podjelu i namjenu furnira prema upotrebi (plemeniti i slijepi)

- Raspoznaje ljuštene, rezane i piljene furnire

- Raspoznaje furnire kladarke i vezanu robu, kao i furnire blistače, bočnice i polubočnice


Vježba - Uzorci furnira - Standard

Sirovina za izradu furnira - Poznaje naćin objelježavanja trupaca prema namjeni (F,L)

- Poznaje vrste lišćara i četinara koje propisuje Standard za Izradu furnira za sječenje i ljuštenje

- Poznaje Standard za F i L trupce

- Analizira uticaj osobina drveta od značaja za izradu furnira (zapreminska težina, boja, dekorativni Izgled, sjaj, kvrge, širina godova kod brzorastućih vrsta, )

- Utvrđuje kvalitet turpaca na osnovu Standarda



Tehnologija izrade sječenog furnira - Poznaje rad na stovarištu oblovine

- Poznaje mehaničku pripremu sirovine

- Poznaje hidrotermičku pripremu sirovine (jame za zagrijavanje)

- Zna postupak uskladištenja, čuvanja i zaštite sirovine


- Definiše postupak mehaničke pripreme sirovine

- Određuje parametre hidrotermičke obrade

- Analizira tipove i metode jama za zagrijavanje


Vježba - Grafikoni, tablice

Furnirski nož - Poznaje osnovne tipove furnirskiih noževa (prednosti i nedostaci)

- Poznaje sastavne djelove furnirskog noža i kinematiku rada

- Poznaje princip rada

- Analizira tipove furnirskih noževa i princip rada

- Analizira uticaj pripreme sirovine na kvalitet furnira

- Analizira uticaj pripreme i podešenosti alata na kvalitet sječenog


Vježba - Posjeta pogonu za proizvodnju sječenog furnira

157




mehanIzma glavnog kretanja


- Poznaje postupak pripreme i održavanja radnog alata

- Poznaje tehniku rada na furnirskom nožu



furnira. - Izračunava proizvodnost furnirskog noža

- Izračunava procenat iskori-šćenja materijala pri sječenju

- Analizira greške pri sječenju i način otklanjanja

Sušara za furnir - Poznaje osnovne tipove sušara (prednosti i nedostaci)

- Poznaje sastavne djelove sušare i princip rada

- Poznaje postupak sušenja furnira

- Poznaje najčešće greške pri sušenju furnira i otklanjanje


- Analizira tehnologiju sušenja furnira

- Utvrđuje (podesava) režime sušenja za zadate parametre

- Analizira greške sušenja furnira i način otklanjanja



Furnirske makaze - Poznaje sastavne djelove furnirskog makaza i kinematiku rada


- Poznaje rad na furnirskim makazama



- Analizira sastavne djelove mašina i kinematiku rada

- Analizira pripremu i održavanje radnog alata

- Analizira greške pri obradi sljubnice

- Proračunava procenat iskori-šćenja materijala pri izradi sječenog furnira



158




Završna obrada - Poznaje kontrolu kvaliteta furnira

- Poznaje postupak mjerenja, pakovanja i uskladištavanja na osnovu Standarda

- Klasifikuje furnire prema Standardu (dimenzije, kvalitet, tekstura i drugim)


Vježba - Standari - Uzorci furnira)

- Analizira i razumije tehnološki proces proizvodnje sječenog furnira po fazama rada i operacijama

- Šematski prikazuje redosljed operacija (tlocrt) – faze rada kod dobijanja sječenog furnira


Vježba

Tehnologija izrade ljuštenog furnira - Poznaje rad na stovarištu oblovine

- Poznaje mehaničku pripremu sirovine

- Poznaje hudrotermičku pripremu sirovine (jame za zagrijavanje)

- Zna postupak uskladištenja, čuvanja i zaštite sirovine


- Razlaže pojmove iz hidrotermičke i mehaničke pripreme sirovine


Ljuštilica - Poznaje osnovne tipove ljuštilica (prednosti i nedostaci)

- Poznaje sastavne djelove ljuštilice i kinematiku rada

- Poznaje princip rada mehanizma glavnog kretanja



- Poznaje tehniku

- Analizira tipove ljuštilica i princip rada

- Analizira uticaj pripreme sirovine na kvalitet furnira

- Analizira uticaj pripreme i podešenosti alata na kvalitet ljuštenog furnira

- Izračunava proizvodnost ljuštilice

- Izračunava procenat iskorišćenja materijala pri ljuštenju




Vježba - Posjeta pogonu za proizvodnju ljuštenog furnira

159




rada na ljuštilici - Poznaje najčešće greške pri radu i otklanjanje


- Analizira greške pri ljuštenju i način otklanjanja

Mokre makaze - Poznaje sastavne djelove mokrih makaza i kinematiku rada


- Poznaje rad na mokrim makazama



- Analizira sastavne djelove mašina i kinematiku rada


- Analizira greške pri obradi

- Proračunava procenat iskorišćenja materijala



Sušara za furnir - Poznaje osnovne tipove sušara (prednosti i nedostaci)

- Poznaje sastavne djelove sušare i princip rada

- Poznaje porstupak sušenja furnira

- Poznaje najčešće greške pri sušenju furnira i otklanjanje


- Analizira tehnologiju sušenja furnira

- Utvrđuje (podesava) režime sušenja za zadate parametre

- Analizira greške sušenja furnira i način otklanjanja


Suve makaze - Poznaje sastavne djelove suvih makaza i kinematiku rada


- Poznaje rad na suvim makazama

- Poznaje najčešće

- Analizira sastavne djelove i kinematiku rada


- Analizira greške pri obradi

- Proračunava procenat otpatka materijala

- Razvija sposobnost povezivanja znanja


160




greške pri radu i otklanjanje.


Završna obrada - Poznaje kontrolu kvaliteta furnira


- Klasifikuje furnire prema Standardu (dimenzije, kvalitet, tekstura i drugo)


- Analizira i razumije tehnološki proces proizvodnje ljuštenog furnira po fazama rada ii operacijama

- Šematski prikazuje redosljeda operacija (tlocrt)– faze rada kod dobijanja ljuštenog furnira

Vježba

Ostale vrste furnira - Poznaje pojam i namjenu avio furnira

- Poznaje pojam i namjenu mikro-furnira

- Raspoznaje fajn-lajm furnire, karakteristike i način izrade

- Analizira specifičnosti ostalihvrsta furnira


Tehnologija izrade furnirskih ploča (šper-ploča) - Razumije pojam slojevitih drvnih proizvoda i šper ploča

- Poznaje osnovne tipove mašna za spajanje furnira, sastavne djelove i kinematiku rada

- Poznaje sastavne djelove kinematiku rada mašine za nanošenje ljepila

- Razumije postupak pripreme i nanošenja ljepila

- Poznaje principe konstrukcije ploča

- Analizira osnovne zahtjeve pri konstrukciji ploča

- Definiše postupak pripreme furnira za spajanje i formiranje formata

- Objašnjava postupak podešavanja mašine za nanošenje ljepila i regulaciju količine nanosa

- Proračunava količinu lijepka po komponentama

- Utvrđuje parametare presovanja



Vježba - Posjeta pogonu za proizvodnju šper-ploča

161




- Poznaje osnovne tipove presa, sastavne djelove i princip rada

- Razumije principe konstrukcije ploče, presovanje

- Razumije završnu obradu ploča (formatIzovanje, egaliziranje

- Poznaje standard za šper ploče

- Poznaje kontrolu kvaliteta šper ploča


(temperatura, pritisak i vrijeme presovanja)

- Klasifikuje furnirske ploče prema Standardu (dimenzije, kvalitet)

- Analizira i razumije tehnološki proces proizvodnje šper-ploče po fazama rada i operacijama

- Šematski prikazuje redosljed operacija (tlocrt) – faze rada kod dobijanja šper ploče

- Razvija sposobnost povezivanja znanja

Vježba

Tehnologija izrade stolarskih (panel-ploča) - Razumije pojam panel ploča

- Poznaje osnovne tipove mašina za izradu srednjice

- Poznaje sastavne djelove kinematiku rada mašina za izradu srednjica

- Poznaje postupak izrade srednjice

- Poznaje principe konstrukcije panel ploča

- Poznaje standard za panel ploče

- Poznaje kontrolu kvaliteta panel ploča


- Analizira osnovne zahtjeve pri konstrukciji ploča

- Obnavlja postupak pripreme furnira

- Analizira postupak izrade srednjice

- Obnavlja postupak podešavanja mašine za nanošenje ljepila i regulaciju količine nanosa

- Utvrđuje parametare presovanja (temperatura, pritisak i vrijeme presovanja)

- Klasifikuje panel ploče prema Standardu (dimenzije, kvalitet i drugo)

- Razvija tehničku kluturu

- Stiče pravolan odnos prema očuvanju okoline

Vježba - Posjeta pogonu za proizvodnju panel-ploča

162




- Analizira i razumije tehno-loški proces proizvodnje pa-nel ploča po fazama rada i operacijama

- Šematski prikazuje redosljed operacija (tlocrt) – faze rada kod dobijanja panel ploča

Vježba

Tehnologija izrade ploča iverica - Razumije pojam, vrste ploča iverica

- Upoznaje tehnologiju izrade po faza

- Poznaje tehniku izrade sječke, glavne djelove sjekačice, kinematiku rada

- Poznaje tehnologiju Izrade iverja na iveračima i postupak sortiranja iverja

- Poznaje princip rada sušare za iverje, opremu, vođenje sušenja i greške

- Poznaje princip rada uređaja za oblepljivanje iverja, podešavanje i greške u radu

- Poznaje princip rada uređaja za formiranje ploča (natresna stanica) kinematku rada, podešavanje, greške pri radu i otklanjanje

- Poznaje najčešće greške u tehnologiji i načine otklanjanja po fazama

- Poznaje kontrolu kvaliteta ploča iverica


- Poznaje mjere za

- Definiše osnovne sirovine za izradu ploča iverice

- Definiše pomoćne materijale koji se koriste u izradi ploča iverica

- Uočava faze u tehnologiji izrade iverastih ploča

- Analizira kinematiku rada mašina i uređaja u proizvodnji ploča iverica

- Pojašnjava režime sušenja iverja

- Sastavlja recepturu ljepila

- Odabira ljepila iz kataloga

- Kontrolise kvalitet ploca iverica

- Klasifikuje ploče iverice prema Standardu (dimenzije, kvalitet i drugo)


- Produbljuje i razvija stručne sposobnosti

Vježba - Posjeta pogonu za proizvodnju ploča iverica

163




štite na radu - Objašnjava tehnološki postupak proizvodnje ploča iverica

- Poznaje tehnologiju izrade oplemenjenih ploča iverica

- Analizira tehnologiju „Šnitzlerov-og postupka“

- Analizira tehnologiju „Okal postupka“

- Uporedjivanje tehnologija Šnitzlerov i Okal

- Razvija osjećaj za zapažanje i upoređivanje

Vježba

Tehnologija izrade vlaknatica - Razumije pojam, vrste, tehnologiju Izrade vlaknatica

- Poznaje tehniku pripreme sirovine za razvlaknjavanje

- Poznaje tehnologiju razvlaknjavanja, kinematiku rada uređaja za razvlaknjavanje (termo-mehaničko-hemijsko razvlaknjavanje)

- Poznaje tehnologiju formiranja ploče, kinematiku rada uređaja

- Poznaje završnu obradu ploča vlaknatica

- Poznaje najčešće greške u tehnologiji i načine otklanjanja po fazama

- Poznaje standard za ploče vlaknatice (lesonit i MDF)

- Poznaje mjere za štite na radu

- Definiše osnovne sirovine za izradu ploča vlaknatica

- Definiše pomoćne materijale koji se koriste u izradi ploča vlaknatica

- Uočava faze u tehnologiji izrade vlaknatica

- Analizira kinematiku rada mašina i uređaja u proizvodnji ploča vlaknatica

- Klasifikuje ploče vlaknatice (lesonit i MDF) prema Standardu (dimenzije, kvalitet i drugo)

- Produbljuje i razvija stručne sposobnosti

Vježba - Posjeta pogonu za proizvodnju ploča vlaknatica

- Poznaje osnove tehnologije izrade lesonit ploča

- Poznaje osnove tehnologije izrade MDF ploča

- Upoređuje tehnologiju izrade lesonit ploča i MDF ploča


- Poznaje postupak proizvodnje oplemenjene ploče

- Zna odabrati materijale za oplemenjavanje


164




vlaknatica - Analizira faze izrade oplemenjenih ploča vlaknatica

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Harambašić, N. Kojić: Primarna obrada drveta, Zavod za udžbenike Beograd, - M. Nikolić: Primarna prerada drveta. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Radionica opremljena mašinama i pomoćnim uređajima za spajanje i lijepljenje

elemenata, uzorci šper ploča, panel ploča, iverica, lesonita i drugog. Pogoni primarne prerade u preduzecu. A/V sredstva, grafoskop.

7. Obavezni načini provjeravanja i ovjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu provjeravaju se i ocjenjuju praktični radovi

učenika, pismeni radovi i usmeni odgovori. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Tehnika prerade na primarnim masinama

- Tehnika prerade na sekundarnim masinama

- Praktična nastava - Proizvodnja furnira - Proizvodnja sper ploca - Proizvodnja panel ploca

- Pilanska prerada drveta - Mašine i uređaji - Gateri - Testere

- Tehnoloske operacije - Ekonomika i organizacija - Planiranje proizvodnje

165

1.3.2. STATIKA I KONSTRUKCIJE 1. Naziv predmeta: STATIKA I KONSTRUKCIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 88 44 132 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Bliže upoznaju drvo kao građevinski materijal, - Upoznaju načine vezivanja drveta u građevinskim konstrukcijama (metalne veze,

sljepljivanje) - Ovladavaju osnovnim znanjima iz oblasti statike, - Ovladavaju osnovnim znanjima iz oblasti naprezanja i dimenzionisanja

konstrukcija od drveta, - Ovladavaju znanjima iz tehnologije slojevitrih konstruklcija od drveta. - Ovladavju znanjima iz proračuna konstrukcija od drveta.

166



ciljevi Peporuke za


Mehanika - Upoznaje osnovne pojmove, podjelu i zakone mehanike

- Uočava primjenu mehanike u praksi


Statika - Razumije predmet proučavanja statike i njen zadatak

- Definiše osnovne pojmove i aksiome statike

- Navodi jedinice mjere u statici

- Objašnjava pojam vrste i načine prikazivanje sile

- Pretvara jedinice mjere

- Pokazuje načine prikazivanja sila

- Razvija sposobnost krtitičke procjene

Sistemi sila - Razumije pojam sistema sila

- Detaljno objašnjava sistem sučeljenih sila u ravni

- Navodi uslove ravnoteže tri sile

- Navodi i pojašnjava analitičke načine predstavljanja i slaganja sila

- Poznaje grafički uslov ravnoteže sistema sučeljenih sila

- Razumije moment sile za tačku

- Crta sučeljne sile - Upotrebljava grafičku metodu pri slaganju sučeljenih sila

- Postavlja grafički uslov ravnoteže sistema sučeljenih sila

- Primjenjuje grafičke metode razlaganja sila pri rješavanju zadataka

- Određuje moment sile za tačku

- Primjenjuje Varinjonovu teoremu

- Rješavanje zadataka


- Razvija osjećaj za tačnost

Vježba - Izrada grafičkog rada

Sistem paralelnih sila - Razumije i objašnjava pojam sistem paralelnih sila u ravni i sistem spregova u ravni

- Primjenjuje postupak slaganja paralelnih sila

- Definiše pojam spreg sila i izračunavan moment sprega

- Analizira postupak slaganja spregova sila i uslov ravnoteže sprega sila



167


ciljevi Peporuke za


- Rješavanje zadataka Sistem proizvoljnih sila - Navodi definiciju sistema proizvoljnih sila u ravni

- Navodi teoremu o paralelnom prenošenju sile

- Poznaje i razumije postupak redukcije proizvoljnog ravanskog sistema sila na tačku, glavni vektor i glavni moment

- Definiuše analitičke uslove ravnoteže sistema proizvoljnih sila

- Izvodi postupak redukcije proizvoljnog ravanskog sistema sila na tačku, glavni vektor i glavni moment

- Izvodi postupak svođenja sistema proizvoljnih sila na prostiji oblik

- Postavlja analitičke uslove ravnoteže sistema proizvoljnih sila



- Razvija osjećaj za vezu uzroka i posledica


Osnovi grafostatike - Razumije pojam grafo-statike

- Poznaje uslove ravnoteže

- Poznaje postupak slaganja sila

- Poznaje postupak razlaganja sila

- Slaže sile pomoću verižnog poligona

- Određuje grafičkim putem rezultantu sistema ravanskih sila

- Određuje grafičkim putem rezultujućeg sprega sistema sila

- Postavlja grafičke uslove ravnoteže sistema proizvoljnih sila

- Izvodi postupak razlaganja sile na dvije paralelne komponente



- Razvija sposobnost kritičke pro-cjene


Težište - Pojašnjava pojam težišta postih i složenih geometirjksih oblika

- Razumije pojam težišnih linija

- Određuje težište osnovnih geometrijskih oblika (duž, luk, poluluk,paralelogram, trapez, krug)

- Određuje težišta prostih geometrijskih tijela (prizma, valjak,

- Razvija osjećaj za tačnost i odgovornost

Vježba - Tablice - Izrada grafičkog rada

168


ciljevi Peporuke za


lopta, pitramida, kupa)

- Računa koordinate težišta složene površine

- Rješavanje zadataka Nosači - Navodi vrste nosača i vrste opterećanja

- Analizira nosače (pune, rešetkaste, ravanske, prostorne)


Puni ravanski nosači - Navodi pojam, vrste i elemente punih ravanskih nosača

- Analizira prostu gredu, gredu sa prepustima, konzolu

- Izračunava otpora u osloncima kod punih ravanskih nosača (prosta greda, greda sa prepustima, konzola) grafičkim putem

- Izračunavanje otpora u osloncima kod punih ravanskih nosača računskim putem

- Određuje statičke dijagrame za pune ravanske nosače (transferzalnih sila, aksijalnih sila i momenta savijanja)


- Razvija osjećaj prema kon-struktivnosti i racionalnosti


Rešetkasti nosači - Navodi pojam, vrste, ele-mente rešetkastih nosača

- Izračunava sile u štapovima rešetkastih nosača metodom čvorova (Kremonin plan sila)

- Izračunava sile u štapovima Riterovom metodom




Otpornost materijala - Upoznaje se sa zadacima otpornosti materijala

- Detaljno objašnjava pojmove naprezanja i deformacije

- Razlikuje spoljašnje i unutrašnje sila

- Analizira vrste naprezanja

- Razvija odnos za konstru-ktivnost i racionalnost

169


ciljevi Peporuke za


Aksijalno naprezanje - Pojašnjava pojam aksijalnog naprezanja

- Razumije napon i deformacije pri aksijalnom naprezanju (zatezanje i pritisak)

- Razumije pojam dozvoljenog napona i stepena sigurnosti

- Analizira Hukov zakon, dijagram napona i dilatacije

- Dimenzioniše poprečni presjek materijala na zatezanje i pritisak



Smicanje - Pojašnjava pojam smicanja

- Razumije i pojašnjava napon i deformacije pri smicanju

- Razumije pojam dozvoljenog napona i stepena sigurnosti

- Analizira suštinu Hukovog zakona pri smicanju i modul klizanja

- Proračunava nosač izložen smicanju


Geometrijske karakteristike poprečnih presjeka nosača - Poznajje geometrijske karakteristike poprečnih presjeka nosača

- Definiše pojam statičkog momenta površine

- Definiše pojam momenta inercije inercije (aksijalni, centrifugalni polarni)

- Definiše pojam otpornog momenta površine

- Analizira Hajgens-Štajnerovu teoremu, značaj i primjenu

- Određuje moment inercije i otporni moment za elementarne presjeke



- Razvija osjećaj za odgovornost, tačnost


Uvijanje - Pojašnjava pojam uvijanja

- Razumije i pojašnjava napon i deformaciju pri uvijanju

- Računa momenat uvijanja

- Crta dijagram momenta uvijanja

- Proračunava nosač izložen uvijanju




170


ciljevi Peporuke za


Savijanje - Pojašnjava pojam savijanja

- Razumije i pojašnjava pojam čistog savijanja, neutralnog sloja i neutralne linije

- Razumije napone pri savijanju

- Proračunava nosač izložen savijanju

- Crta dijagrame - Rješavanje zadataka

- Razvija osjećaj za tačnost i preciznost


Izvijanje - Pojašnjava pojam izvijanja i kritične sile

- Razumije karakteristične slučajeve izvijanja

- Proračunava štap-nosač na izvijanje



Noseće drvene konstrukcije Drvo kao materijal za noseće konstrukcije - Upoznaje ulogu drveta kao materijala za noseće konstrukcije

- Navodi uticaj vlažnosti i tem-perature na svojstva drveta

- Navodi kvalitetne klase drveta

- Navodi greške drveta i objašnjava njihov uticaj na mogućnost upotrebe drveta kao ma-terijala za noseće konstrukcije

- Navodi vrijednosti dopuštenih napona za drvo (približno)

- Analizira uticaj tehničkih svojstva drveta na mogućnost primjene drveta kao materijala za noseće konstrukcije

- Analizira zaštitu drveta i predlaže vrstu zaštite

- Izračunava koeficijent sigurnosti


Vježba - Tabela svojstava drveta

Stabilnost elemenata drvne konstrukcije - Navodi i razumije opšte elemente stabilnosti drvene konstrukcije

- Pojašnjava iskaze vezane za dopuštene napone u

- Definiše osnovna opterećenja

- Definiše dopunska opterećenja

- Definiše naročita opterećenja

- Analizira svrhu dimenzionisanja elemenata od


- Razvija odnos za konstruktivnost i racionalnost

Vježba - Rad sa tabelama

171


ciljevi Peporuke za


drvenim konstrukcijama

drveta (dimenzionisanje presjeka i ispitivanje presjeka)

Spojna sredstva u drvnim konstrukcijama - Upoznaje spojna sredstva u drvenim konstrukcijama

- Razlikuje karakteristike i uslove upotrebe pojedinih vrsta spojnih sredstava u drvenim konstrukcijama (elementi od čelika, zavrtnji, trnovi, ekseri, moždanici, pijavice (gafe), drvene čivije i dr.

- Definiše nosivost spojnih sredstava

- Razlikuje i Analizira osnovne tipove elemenata od čelika kao spojnog sredstva

- Izvodi vrste i proračun nosivosti zavrtnja s obzirom na zatezanje

- Razvija osjećaj samoinicijativnosti i inovativnosti


Vježba - Uzorci spojnih sredstava

Krovna konstrukcija - Poznaje zadatak krovne konstrukcije

- Poznaje elemente i tipove krovne konstrukcije

- Poznaje osnovne tipove krovnbih kostrukcija u zgradarstvu

- Analizira i razlikuje elemente i tipove krovne konstrukcije (krovna konstrukcija, krovni pokrivač)

- Razlikuje osnovne tipove krovnih kostrukcija u zgradarstvu (jednovodni i dvovodni krovovi)

- Proračunava rešetkaste nosače jednostavnijih krovnih konstrukcija

- Vrši analizu opterećenja

- Vrši proračun reakcije oslonaca

- Vrši proračun graničnih vrijednosti

- Vrši dimenzionisanje štapova i proračun



Vježba

172


ciljevi Peporuke za


veza - Vrši proračun deformacija

- Utvrđuje prostornu stabilnost rešetkastog nosača

Lamelirane - lijepljene konstrukcije - Razumije pojam lamelirane konstrukcije

- Poznaje osobine drveta za ugradnju u lamelirane konstrukcije (drvo zdravo, bez grešaka, suvo sa najviše 15% vlage, prve klase)

- Poznaje vrste i uslove koje treba da zadovolji ljepilo za izradu lameliranih konstrukcija

- Analizira osobine drveta koje se ugrađuje u lamelirane konstrukcije

- Bira ljepila za izradu lameliranih konstrukcija



- Razvija odnos za konstruktivnost i racionalnost

- Tabele - Grafikoni

Tehnologija Izrade lameliranih konstrukcija - Opisuje tehnologiju Izrade lameliranih konstrukcija

- Detaljno opisuje postupak formiranja laminata (blanjanje lamela, kontrola, dimenzionisanje presjeka priprema lijepka,nanošenje i presovanje

- Poznaje završnu obadu izrade laminata (blanjanje, kontrola, nanošenje zaštitnog sredstva, završno krojenje, izrada elemenata za spajanje rupa i montiranje čeličnih elemenata veze

- Definiše postupak pipreme građe (razvrstavanje građe prema vrsti dimenziji i kvalitetu, sušenje)

- Analizira postupak izrade lamela (uzdužno rezanje, kontrola, poprečno rezanje, izrada zupčastih spojeva)

- Analizira principe odabiranja ljepila, lijepljenja elemenata u lamelu i obezbjeđivanje stabilnosti lamele (kondicioniranje)

- Analizira postupak utvrđivanja režima lijepljenja, kontrole tačnosti



- Tabele - Grafikoni

173


ciljevi Peporuke za


Proračun lameliranih konstrukcija - Nabraja standardne dimenzije lamele

- Pojašnjava iskaze vezane za osnovne dopuštene napone laminata na savijanje, zate-zanje, pritisak i smicanje

- Proračunava prostu gredu na bazi zadatog opterećanja, kvaliteta materijala, veličine dopuštenog ugiba

- Razvija sposobnost ktitičke procjene

- Razvija osjećaj za odgovornost, tačnosti i preciznost

Vježba - Proračun „proste grede“

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. Gojković: Drvne konstrukcije, Naucna knjiga, Beograd - Tehnicka mehanika za srednje strucne skole 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računarska učionica (17+1 mjesto) sa odgovarajućom programskom opremom,

multimedijska prezentacijska oprema, softveri za crtanje. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje pismeno

(radovi na vježbama) i usmeno. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Drvo kao materijal za konstrukcije

- Materijali - Vrste drveta - Mehanicke osobine drveta

- Proračun konstrukcija - Crtanje konstruktivnih rjesenja

- Konstrukcije - Primijenjena informatika - Tehnicko crtanje i nacrtna geometrija

- Izrada konstrukcija - Ekonomika i organizacija - Planiranje proizvodnje - Proracun troskova

174

1.4. IZBORNI PREDMETI TEHNOLOG FINALNE PRERADE DRVETA 1.4.1. DRVNE KONSTRUKCIJE 1. Naziv predmeta: DRVNE KONSTRUKCIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 36 36 72 III 48 96 144 IV

Ukupno 84 132 216 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe od 17 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Znaju konstruisati pojedine proizvode od drveta, - Znaju uraditi konstrukcionu dokumentaciju, - Znaju poštovati tehnološke zahtjeve i tehničke mogućnosti mašina, - Poštuju načela ergonomije pri konstruisanju proizvoda, - Poštuju ekološke zahtjeve i razvijaju osjećaj za ekonomičnu upotrebu materijala, - Usvajaju znanja iz primjenenjene informatike pri konstruisanju proizvoda od

drveta.

175





Uvod u predmet - Upoznaje se sa klasifikacijom proizvoda od drveta

- Poznaje pojmove: detalj, sastav, montažni elemenat, podsklop i sklop.

- Poznaje raščlanjivanje prozvoda od drveta (detalj, sastav, sklop...)

- Upoznaje nacrte proizvoda od drveta

- Raščlanjuje jednostavni proizcvod na sastavne djelove

- Skicira nacrt tehničkog projekta


Napomena: - Pri konstruisanju i izradi poštuje osnovna ergonomska i antropometrijska načela dimenzionisanja i oblikovanja)

Namještaj Namještaj za odlaganje i čuvanje predmeta (ormari, regali, komode) - Upoznaje sa osnovama klasične konstrukcije ormara

- Upoznaje ostale konstrukcije ormara (univerzalno-montažni ormari i komode, sekcioni ormari i komode, stalažni namještaj...)

- Poznaje sastavne djelove ormara i njegovu konstrukciju (postolje, plafon, stranice, poleđina, police, fioke, vrata)

- Poznaje konstrukciju postolja i plafona ormara

- Poznaje konstrukciju bočnih stranica i poleđine ormara

- Poznaje konstruktivna rješenja polica

- Poznaje konstruktivna rješenja fioka

- Skicira sastave djelove ormara (postolje, plafon, stranice, poleđina, police, fioke, vrata)

- Skicira različita konstruktivna rješenja postolja i plafona ormara

- Skicira različita konstruktivna rješenja bočnih stranica ileđa ormara

- Skicira različita konstruktivna rješenja polica

- Skicira različita konstruktivna rješenja fioka

- Skicira različita konstruktivna rješenja vrata (obrtna oko vertikalne, obrtna oko horIzontalne ose, vrata na smicanje i specijalna vrata

- Izrada tehničkog projekta (crtanje u ACAD-u)

- Razvija pravilan odnos prema ergonomiji

- Razvija osjećaj za estetiku, fukcionalnost i kulturu stanovanja



- Modeli namještaja

176




- Poznaje konstruktivna rješenja vrata ormara (obrtna oko vertikalne, horIzontalne ose, vrata na smicanje i specijalna vrata)

- Poznaje standardne dimenzije različitih vrsta ormara (širina, dubina, visina)

- Upoznaje okove koji se koriste u konstrukcijama ormara i drugog korpusnog namještaja

Namještaj za upotrebu pri jelu i radu (stolovi) - Upoznaje se sa osnovnim konstruktivnim rješenjima i osobinama namještaja za upotrebu pri jelu i radu (sto)

- Poznaje osnovne vrste stolova: sa obrtno-preklopnom pločom, sa pločom koja se umeće, sa pločom koja se razvlači...)

- Poznaje sastavne djelove i konstruktivna rješenja ploče stola i postolja stola

- Upoznaje standardne dimenzije različitih vrsta stolova (dužina, širina, visina)

- Upoznaje okove koji se koriste u konstrukcijama stola

- Izrada tehničkog projekta stola

- Skicira sastavne djelove stolova (ploča stola, noseći dio stola)

- Skicira konstruktivna rješenja ploče stola

- Skicira konstruktivna rješenja nosećeg dijela – postolja

- Skicira načine spajanja nogu i vezača







Namještaj za sjedenje (stolice)

- Skicira sastavne djelove stolica

- Razvija osjećaj za estetiku i kulturu

Vježba

177




- Namještaj za sjedenje (stolice)

- Upoznaje se sa osnovnim konstruktivnim rješenjima i osobinama namještaja za sjedenje (stolice)

- Poznaje osnovne vrste stolica: bez naslona, sa naslonom, stolarska stolica, stolica od savijenog drveta, polufotelja)

- Poznaje sastavne djelove i konstruktivna rješenja sjedišta, naslona, nogu, vezača i drugog

- Upoznaje standardne dimenzije različitih vrsta stolica (širina, dubina, visina)

- Upoznaje okove koji se koriste u konstrukcijama stolice

(sjedište, naslon, noge, vezači...)

- Skicira konstruktivna rješenja nogu i vezača stolica

- Skicira konstruktivna rješenja sjedišta i naslona


stanovanja - Razvija osjećaj samoinicijativnosti i inovativnosti


- Računar sa odgovarajućim softverom


Namještaj za ležanje (ležaji) - Upoznaje se sa osnovnim konstruktivnim rješenjima i osobinama namještaja za ležanje (ležaji)

- Poznaje osnovne vrste ležaja: ležaj za jednu osobu, kutija za jogi-ležaj i drugog

- Poznaje sastavne djelove i konstruktivna rješenja uzglavlja, uznožja, stranica, vezača, uložaka i drugog

- Skicira sastavne djelove ležaja

- Skicira konstruktivna rješenja uzglavlja i uznožja

- Skicira konstruktivna rješenja stranica ležaja







178




- Upoznaje standardne dimenzije različitih vrsta ležaja (dužina, širina, visina)

- Upoznaje okove i mehanizme koji se koriste u konstrukcijama ležaja

Namještaj višestruke namjene - Upoznaje se sa osnovnim konstruktivnim rješenjima i osobinama namještaja višestruke namjene

- Skicira elemente kombinovanog i transformirajućeg namještaja

- Skicira različita konstruktivna rješenja kombinovanog i transformirajućeg namještaja



- Razvija osjećaj samoinicijati-vnosti i inovativnosti




179




učenik učenik učenik Građevinska stolarija Osnovi zgradarstva - Upoznaje se sa osnovnim pojmovima iz zgradarstva

- Upoznaje se sa standardnim dimenzijama (mjerama) otvora za građevinsku stolariju

- Razvija osjećaj za tehničku kulturu

Prozori - Upoznaje se sa osnovnim pojmovima, sastavnim djelovima i vrstama prozora

- Upoznaje konstrukciju doprozornika

- Upoznaje konstrukciju krila

- Upoznaje karakteristična konstruktivna rješenja prozora (jednostrukog i dvostrukog prozora, sa spojenim krilima, usok i širokom kutijom, termoizolirajućim staklom, otvaranjem krila oko horizontalne i vertikalne ose i druge)

- Upoznaje konstrukciju prozora u kombinaciji drvo-metal

- Upoznaje način označavanja prozora u tehničkoj dokumentaciji

- Upoznaje različite vrste okova i mehanizama

- Upoznaje različite

- Skicira osnovne elemente prozora

- Skicira karakteristična konstruktivna rješenja prozora (sa spojenim krilima, uskom i širokom kutijom, termoizoliajućim staklom, otvaranje oko horizontalne i vertikalne ose)

- Skicira karakteristične presjeke jednostrukog

- Skicira karakteristične presjeke drvostrukog prozora

- Skicira konstruktivna rješenja prozora u kobinaciji drvo-metal

- Skicira jednostruki prozor

- Skicira dvostruki prozor

- Skiciranje standardnih detalja prozora


- Izgrađuje osjećaj za racionalnost u radu



- Modeli prozora

180




vrste zastakljivanja - Upoznaje načine ugradnje prozora

- Poznaje standarde kvaliteta prozora

Vrata - Upoznavanje sa osnovnim pojmovima, sastavnim djelovima i vrstama vrata

- Upoznaje karakteristična konstruktivna rješenja vrate u stambenim objektima – ulazna i unutrašnja vrata

- Poznaje konstrukciju dovratnika

- (M, N, R, S) - Poznaje konstrukciju krila vrata – ravna, sa ispunom)

- Upoznaje obložena (tapacirana) vrata (vrste oblaganja, zvučna izolaciona svojstva)

- Poznaje različite vrste okova i mehanizama

- Poznaje standardne mjere i način ugradnje vrata

- Poznaje način označavanja vrata u tehničkoj dokumentaciji

- Poznaje standarde kvaliteta vrata

- Skicira vrata i uočava glavne djelove

- Skicira konstruktivna rješenja dovratanika

- (M, N, R, S) - Skicira konstruktivna rješenja klrila vrata (ravna, sa ispunama)

- Skicira standardne detalje vrata


- Izgrađuje osjećaj za racionalnost u radu



- Modeli vrata

Drvene obloge - Upoznaje se sa vrstama obloga (zidne, podne i plafonske)

- Analizira karakteristike i namjenu drvenih obloga


Zidne obloge - Poznaje

- Skicira različita konstruktivna


Vježba

181




konstruktivna rješenjima zidnih obloga

- Poznaje konstrukciju zidnih obloga od masivnog drveta

- Poznaje konstrukciju zidnih obloga od ploča

- Poznaje načine ugrađivanja zidnih obloga (niskih, srednje visokih)

rješenjima zidnih obloga

- Skicira obloge od masivnog drveta

- Izrada tehničkog projekta) (crtanje u ACAD-u)

- Razvija osjećaj za konstruktivnost i racionalnost

(Računar sa odgovarajućim softverom)

Podne obloge - Poznaje konstruktivna rješenja podnih obloga (brodski pod, parket)

- Poznavanje načina ugrađivanja podnih obloga (brodskog poda, parketni pod)

- Skicira rješenje brodskog poda, klasičnog parketa, lamel parketa, panel parketa i drugih vrsta podova na bazi drveta


- Izgrađuje osjećaj za značaj estetike pri osmišljavanju rješenja za prostore u kojim se boravi


Plafonske obloge - Poznaje konstruktivna rješenja plafonskih obloga (masiv, ploče)

- Poznaje načine ugrađivanja plafonskih obloga od masiva i ploča

- Skicira različita rješenja plafonskih obloga

- Skicira obloge od masivnog drveta i ploča.




Drvena stepeništa - Poznaje karakteristivna konstruktivna rješenja i materijal za izrade drvenih stepeništa

- Poznaje dimenzionisanje stepeništa

- Poznaje karakteristična konstruktivna rješenja stepeništa sa gazištem od masivnog drveta,

- Skicira stepeništa i uočava osnovne djelove

- Skicira karakteristična konstruktivna rješenja stepeništa sa gazištem od masivnog drveta, sa nasađenim gazištem i sa usađenim gazištem.

- Skicira različita rješenja savremenih drvenih stepeništa

- Izrada tehničkog


Vježba

182




nasađenim i usađenim gazištem

- Poznaje konstrukcije savremenih drvenih stepeništa

- Poznaje načine ugradnje stepeništa

projekta (crtanje u ACAD-u)

Kuće od drveta - Poznaje karakteristična konstrukt. Rješenja kod kuća od drveta (temelji, podovi, zidovi, krovovi, stropovi

- Poznaje termičko-izolaciona svojstva materijala koji se ugrađuju pri izradi kuća od drveta

- Poznaje konstruktivnih rješenja nosećih i pregradnih zidova

- Poznaje termotehnička svojstva materijala za zidove

- Poznaje konstruktivna rješenja krovova

- Skicira kuću i uočava njene konstruktivne djelove

- Skicira karakteristična konstruktivna rješenja kuće od drveta

- Skicira karakteristična konstruktivna rješenja nosećih zidova i pregradnih zidova

- Skicira karakteristična konstruktivna rješenja krovova


- Izgrađuje osjećaj za preciznost, racionalnost, estetiku

Vježba - Prospekti

Drvna galanterija - Poznaje klasifikaciju i konstruktivna rješenja drvnih galanterijskih proizvoda

- Skicira osnove konsrtrukcije drvne galanterije


Drvena ambalaža - Navodi drvne ambalaže i karakteristike

- Skicira osnovne tipove i konstrukcije drvene ambalaže na bazi masiva i furnira (palete, gajbe, sanduci i drugo)

- Razvija osjećaj za racionalnost i funkcionalnost

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - A. Novaković: Drvne konstrukcije, Zavod za udžbenike Beograd, - M. Potrebić,: Drvne konstrukcije i ACAD, Zavod za udžbenike Beograd, - Skopal: Drvne konstrukcije, Zavod za udžbenike Slovenije.

183

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računarska učionica (17+1 mjesto) sa odgovarajućom programskom opremom,

multimedijska prezentacijska oprema, softveri za crtanje. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje pismeno

(radovi na vježbama) i usmeno. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Proizvodi od drveta - Praktična nastava - Izbor tehnološke opreme

radnih operacija za izvođenje određenih konstrukcionih rješenja

- Izrada konstrukcione dokumentacije za građevinsku stolariju i namještaj

- Ekonomika - Izrada dokumentacije za praćenje realizacije proizvodnje

- Konstruisanje namjestaja - Materijali - Karakteristike osnovnih i pomocnih materijala

- Konstruisanje namjestaja - Oblikovanje i dizajn - Stan i opremanje stana - Opremanje javnih prostorija

184

1.4.2. OBLIKOVANJE I DIZAJN 1. Naziv predmeta: OBLIKOVANJE I DIZAJN 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 44 88 132 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika 3. Ciljevi nastave U okviru predmeta učenici: - Upoznaju istorijski razvoj i stilove namjestaja, - Razvijaju sposobnost za funkcionalno i estetsko oblikovanje namjestaja i

enterijera, - Dobijaju znanja za prostorno predstavljanje proizvoda, - Se osposobljavaju za oblikovanje i pripremu konstruktivne dokumentacije, - Se osposobljavaju za upotreba računara pri konstruisanja i projektovanju, - Poštuju principe ergonomije pri projektovanju, - Razvijaju samostalnost u projektovanju, - Razvijaju poštovanje i brigu za očuvanje naše građevinske i stambene tradicije.

185


Informativni ciljevi i sadrzaji Formativni ciljevi Socializacijski



Istorijski razvoj - Poznaje osnove iz razvoja kulture stnovanja od nastanka čovjeka do danas (Stari vijek, Egipat, Mesopotamija, Persija, Grčka i Rim)

- Navodi osnovne karakteristike stilova namještaja pojedinih epoha (vizantijski, romanski, gotski stil, renesansa, barok, rokoko, klasicizam, bidermajer)

- Upoređuje elemente namještaja iz različitih epoha

- Razlikuje karakteristike stilova namještaja vizantijskog, romanskog , gotskog, rene-sanse, baroka, rokokoa, klasicIzma, bidermajera

- Posmatra i analizira namještaj različitih epoha

- Razvijanje osjećaja za estetiku, osjećaja za prošlost i sadašnjost

Vježba - Prospekti,slike

Karakteristike savremenog namještaja Karakteristike namještaja - Poznaje funkciju, konstrukciju i oblik namještaja

- Poznaje principe simetrije i asimetrije namještaja značaj i primjenu pri projektovanju namještaja)

- Poznaje boju, dekor namještaja

- Definiše suštinu zlatnog presjeka i primjenu pri dimenzionisanju namještaja

Osnovi antropometrije - Poznaje osnovne antropometrijske mjere (čovjek kao mjerilo stvari)

- Poznaje mjere i proporcije ljudskog tijela u raznim

- Crta „zlatni presjek“

- Definiše suštinu zlatnog presjeka i primjenu pri dimenzionisanju namještaja

- Upoređuje principe simetrije i asimetrije namještaja pri projektovanju

- Planira potreban prostor za kretanje u stanu primjenjuje u primjerima odnos dimenzija i proporcija prema prostoru i namještaju

- Skicira odnos dimenzija i proporcija prema

- Razvija odnos prema ergonomiji, odnos za skladnost i estetiku

- Razvija odnos za skladnost i estetiku

Vježba - Modeli namještaja Vježba

186




radnim položajima prostoru i namještaju

Elementi arhitekture - Poznaje osnovne pojmove o arhitekturi

- Navodi elemente arhitekture u namještaju

- Definiše i razlikuje pojam portala, stuba, glavng vijenca

- Definiše i razlikuje pojam sterobat i balustrada

- Uočava ornamente, vrste ornamenata i odnos ornamenta i oblika


Vježba

Unutrašnja dekoracija u savremenom stanu Boje - Upoznaje ulogu boja i kontrasta

- Poznaje spektar boja

- Detaljno opisuje harmoniju i zakon harmoničnosti boja primijenjenih u prostoriji

- Detaljno opisuje međuzavisnost karaktera prostorije i boja u njoj

Podne obloge - Navodi vrste, principe primjene i značaj podnih obloga za pojedine prostorije

- Analizira zakone kontrasta i principe primjene

- Bira kombinacije boja za određene uslove

- Analizira meke podne obloge (tepisi i prostirke)

- Primjenjuje na primjerima principe usklađivanja boje namještaja i podne obloge


- Prospekti sa savremenim rješenjima enterijera

- Uzorci podnih obloga

Zidne obloge - Poznaje principe izbora zidnih obloga

- Analizira principe odabiranja boje zidnih obloga i postizanja vIzuelnih efekata

- Analizira principe usklađivanja zidnih obloga sa drugim djelovima enterijera

- Primjenjuje na primjerima principe odabiranja boja i usklađivanja zidnih obloga sa drugim

- Podiže estetski nivo, razvija osjećaj za lijepo i skladno

- Uzorci zidnih obloga

187




dijelovima enterijera

Dekorativne draperije - Navodi vrste i principe izbora dekorativnih draperija

- Analizira načine stvaranja harmonije Između zavjesa i drugih djelova enterijera

- Primjenjuje principe izbora zavjesa (boja, oblik) za zadate uslove


- Uzorci tkanina različitih vrsta i boja

Stan i oprema stana Čovjek i stan - Poznaje potrebe koje stan treba da zadovolji (fiziološke, psihološke, sociološke i druge)

- Poznaje osnovne uslove stanovanja (higijena, udobnost i drugo)

- Analizira funkcionalnu pove-zanost stambenih prostorija

- Šematski prikazuje komade namještaja (simbole)

Crta osnovu stana (M 1:5) u ACAD-u

- Razvija poštovanje i brigu za očuvanje naše građevibske i stambene tradicije


Napomena: - Sve vježbe učenici crtaju na času u ACAD-u pod nadzorom nastavnika

Predsoblje - Poznaje namjenu predso-blja, oblik, osvjetljenje, opr-emu i druge karakteristike

- Poznaje namještaj predsoblja i principe oblikovanja

- Kombinuje elemente pre-dsoblja u zavisnosti od zadatih uslova (dimenzija, oblika i slično)

- Projektuje komad namještaja predsoblja u ACAD-u

- Razvija sposobnost kulture stanovanja



Napomena: - U osnovu stana ugraditi idejno rješenje predsoblja

Kuhinja - Poznaje namjenu kuhinje, oblik, osvjetljenje i opremu (klasična i savremena)

- Navodi principe oblikovanja namještaja kuhinje

- Kombinuje elemente kuhinje i predlaže rješenja u zavisnosti od zadatih uslova

- Projektuje komad namještaja kuhinje u ACAD-u

- Razvija sposobnost kulture stanovanja



Napomena: - U osnovu stana ugraditi idejno rješenje kuhinje

Dnevni boravak - Poznaje namjenu dnevnog boravka, oblik, osvjetljenje, opremu dnevnog boravka

- Navodi principe oblikovanja i opremanja dnevnog

- Kombinuje elemente namještaja za dnevni boravak i predlaže rješenja u zavisnosti od zadatih uslova

- Projektuje komad namještaja dnevnog boravka u ACAD-u



Napomena: - U osnovu stana ugraditi idejno rješenje dnevnog boravka

188




boravka Trpezarija - Poznaje namjenu sobe za objedovanje (trpezarije), oblik, osvjetljenje, opremu kuhinje (klasična i savremena)

- Navodi principe oblikovanja i opremanja trpezarije

- Kombinuje elemente trpezarije i predlaže rješenja u zavisnosti od zadatih uslova.

- Projektuje komad namještaja trpezarije u ACAD-u

- Razvija osjećaj za funkcio-nalnost i estetiku


Napomena: - U osnovu stana ugraditi idejno rješenje trpezarije

Radna soba - Navodi principe oblikovanja sobe za rad i vrste namještaja u njoj

- Kombinuje elemente radne sobe i predlaže rješenja u zavisnosti od zadatih uslova.

- Projektuje komad namještaja radne sobe u ACAD-u



Napomena: - U osnovu stana ugraditi idejno rješenje radne sobe

Spavaća soba - Navodi karakteristike i principe oblikovanja sobe za spavanje (roditeljska)

- Kombinuje elemente spavaće sobe i predlaže rješenja u zavisnosti od zadatih uslova

- Projektuje komad namještaja spavaće sobe u ACAD-u



Napomena: - U osnovu stana ugraditi idejno rješenje spavaće sobe

Dječja soba - Navodi karakteristike i principe oblikovanja dječje sobe

- Poznaje opremu dječje sobe

- Kombinuje elemente dječje sobe i predlaže rješenja u zavisnosti od zadatih uslova

- Projektuje komad namještaja dječje sobe u ACAD-u



Napomena: - U osnovu stana ugraditi idejno rješenje dječje sobe

Opremanje javnih prostora - Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja za javne prostorije

- Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja kancelarije

- Poznaje osnovne principe oblikovanja

- Idejno rješavanje opremanja pojedinih javnih prostorija

- Skicira različita rješenja namještaja kancelarije

- Skicira različita rješenja namještaja

- Razvija osjećaj za prostorno oblikovanje

- Razvija samostalnost u projektovanju

Vježba - Prospekti, slike

189




namještaja za laboratorije

- Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja za biblioteke

- Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja za prodavnice

- Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja za restorane

- Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja za škole

- Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja za hotele

- Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja za bolnice

- Poznaje osnovne principe oblikovanja namještaja za bisokope - pozorišta i drugog

za laboratorije - Skicira različita rješenja namještaja za biblioteke

- Skicira različita rješenja namještaja za prodavnice

- Skicira različita rješenja namještaja za restorane

- Skicira različita rješenja namještaja za škole

- Skicira različita rješenja namještaja za hotele

- Skicira različita rješenja namještaja za bolnice

- Skicira različita rješenja namještaja za bisokope, pozorišta i drugo

- Projektuje komad namještaja za javne prostorije

- Razvija sposobnost za funkcionalno i esttetsko oblikovanje

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - A. Novaković,: Oblikovanje namještaja, Zavod za udžbenike Beograd, - A. Novaković,: Projektovanje namještaja, Zavod za udžbenike Beograd. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računarska učionica (17+1 mjesto) sa odgovarajućom programskom opremom,

multimedijska prezentacijska oprema, softveri za crtanje (AUTO CAD ili ARHICAD), zbirke materijala različitih boja i dezena.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje pismeno

(radovi na vježbama) i usmeno. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine

190

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Unutrasnja dekoracija u savremenom stanu

- Materijali - Osnovni i pomocni materijali

- Stan i oprema stana - Javni prostori i opremanje

- Praktična nastava - Izrada konstrukcionih rješenja na mašinama za obradu drveta

- Dizajniranje elemenata stana ili javnih prostora

- Konstrukcije - Tehnicko crtanje i nacrtna geometrija

- Primijenjena informatike

191

2. ISPITNI KATALOZI 2.1. MATERIJALI 1. NAZIV PREDMETA: MATERIJALI 2. STANDARDI ZNANJA 1. Definiši stablo, objasni djelove, dimenzije i način mjerenja 2. Definiši deblo i objasni njegove spoljašnje osobine 3. Nabroji i definiši elemente makroskopske građe drveta i Analiziraj funkcije 4. Nabroji i definiši elemente mikroskopske građe drveta i Analiziraj funkcije 5. Opisati elemente građe ćelije drveta 6. Objasni građu drveta četinara (osnovne karakteristike) 7. Objasni građu drveta lišćara (osnovne karakteristike) 8. Definiši i nabroji tehnička svojstva drveta 9. Definiši, nabroji i objasni uticaj estetskih svojstava drveta na njegovu

upotrebu 10. Definiši, nabroji i objasni uticaj fizičkih svojstava drveta na njegovu upotrebu 11. Definiši, nabroji i objasni uticaj mehaničkih svojstava drveta na njegovu

upotrebu 12. Definiši, nabroji i objasni uticaj fizičko-hemijskih svojstava drveta na njegovu

upotrebu 13. Definiši i nabroji greške drveta 14. Definiši, nabroji i determiniši greške građe drveta i njihov uticaj na

upotrebnu vrijednost 15. Definiši, nabroji i determiniši greške od uzroka fizičke prirode i njihov uticaj

na upotrebnu vrijednost 16. Definiši, nabroji i determiniši greške boje koje umanjuju čvrstoću i njihov

uticaj na upotrebnu vrijednost 17. Definiši, nabroji i determiniši greške boje koje ne umanjuju čvrstoću i njihov

uticaj na upotrebnu vrijednost 18. Definiši i nabroji ljepila za drvo 19. Objasni teoriju lijepljenja drveta 20. Objasni karakteristike, pripremu i upotrebu prirodnih ljepila 21. Objasni karakteristike, pripremu i upotrebu sintetičkih ljepila

termoplastičnog tipa 22. Objasni karakteristike, pripremu i upotrebu karbamid-formaldehidnih ljepila 23. Objasni karakteristike, pripremu i upotrebu fenol-formaldehidnih ljepila 24. Objasni karakteristike, pripremu i upotrebu rezorcin-formaldehidnih ljepila 25. Objasni pojam, vrste i postupke lijepljenja 26. Objasni postupak uskladištavanja ljepila i zaštita na radu 27. Objasni postupak ispitiv. viskozit., sadržaja suve materije i ph-vrijednosti

ljepila 28. Definiši staklo, nabroji vrste i objasni karakteristike i namjena 29. Objasni vrste, karakteristike (tvrdoća), pripremu i namjenu vode 30. Definiši boje-bajcevi, objasni vrste, karakteristike i upotrebu 31. Definiši kitovi, objasni vrste, karakteristike i upotrebu 32. Definiši sredstva za brušenje, objasni vrste, karakteristike i namjenu 33. Definiši i nabroj lakove za drvo 34. Objasni pojam, osobine i upotrebu nitro-celuloznih lakova 35. Objasni pojam, osobine i upotreba poliester lakova 36. Objasni pojam,. osobine i upotrebu poliuretanskih lakova 37. Objasni pojam, osobine i upotrebu alkidnih lakova 38. Objasni postupak uskladištavanja lakova i zaštitu na radu

192

39. Definiši okove, objasni vrste, karakteristike i upotrebu 40. Definiši kožu i tekstil, objasni vrste, karakteristike i namjenu 41. Definiši maziva, objasni vrste, karakteristike i namjenu 42. Definiši plastične mase, objasni vrste, karakteristike i namjenu 43. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta jele 44. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta smrče 45. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta crnog bora 46. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta bijelog bora 47. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta ariša 48. Definiši kriterijume za prepoznavanje četinarskih vrsta 49. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta bukve 50. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta hrasta 51. Opiši građu, kvalitet i upotrebu jasena 52. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta javora 53. Opiši građu, kvalitet i upotrebu drveta brijesta 54. Definiši kriterijume za prepoznavanje lišćarskih vrsta 55. Opiši građu, kvalitet i upotrebu mahagonija 56. Opiši građu, kvalitet i upotrebu palisandra 57. Definiši pojam, objasni vrste i namjenu rezane građe 58. Objasni standard za rezanu građu četinara (dimenzije i kvalitet) 59. Objasni standard za rezanu građu lišćara (dimenzije i kvalitet) 60. Definiši pojam, objasni vrste i namjenu furnira 61. Objasni standard za furnire (dimenzije i kvalitet) 62. Definiši pojam, objasni vrste i namjenu furnirskih ploča 63. Objasni standard za furnirske ploče (dimenzije i kvalutet) 64. Definiši pojam, objasni vrste i namjenu panel ploča 65. Objasni standard za panel ploče (dimenzije i kvalitet) 66. Definiši pojam, objasni vrste i namjenu ploča iverica 67. Objasni standard za ploče iverice (dimenzije i kvalitet) 68. Definiši pojam, objasni vrste i namjenu ploča vlaknatica 69. Objasni standard za ploče vlaknatice (dimenzije i kvalitet) 70. Analiziraj uticaj i posljedice priosustva vlage u drvetu 71. Izračunaj sadržaja vode u drvetu gravimetrijskom metodom 72. Objasni utezanje i bubrenje drveta, vrste, značaj 73. Izračunaj utezanje drveta 74. Objasni fizičke karakteristike vazduha 75. Objasni faktore koji uslovljaju sušenje drveta 76. Objasni higroskopnost i vlagu ravnoteže drveta 77. Objasni postupak utvrđivanja relativne vlage vazduha 78. Objasni postupak pripreme rezane građe za sušenje 79. Izračunaj zapreminu složaja i kapacitet punjena sušare 80. Nabroj i objasni glavnu opremu sušare 81. Nabroj i objasni pomoćnu opremu sušare 82. Objasni pojam i vrste režima sušenja 83. Izračunaj vrijeme trajanja sušenja 84. Objasni postuopak kontrole i vođenje sušenja 85. Objasni postupak automatskog vođenja sušenja 86. Nabroj greške sušenja i objasni uzroke i načine otklanjanja 87. Objasni postupak sušenja furnira 88. Objasni postupak parenja drveta 89. Objasni uzroke i posledice razaranje drveta gljivama i insektima 90. Objasni metode zaštite drveta od uticaja gljiva i insekata

193

3. NAČINI OCJENJIVANJA Usmeno. Pitanja se daju na ispitnim listićima. Pitanja treba da budu pravilno raspoređena (na ukupnu nastavnu materiju). Učenik ima pravo da se za usmeni dio ispita priprema 20 minuta. Usmeni dio ispita traje najviše 20 minuta. Ocjenu donosi Ispitni odbor na predlog ispitivača.

4. POMAGALA, KOJI SE MOGU KORISTITI NA USMENOM DIJELU ISPITA Učenici mogu koristiti digitron, tablice i standarde, zbirke drveta, uzorke grešaka građe, zbirke furnira, okova, kataloge proizvođača ljepila.

194

2.2. DRVNE KONSTRUKCIJE 1. NAZIV PREDMETA: DRVNE KONSTRUKCIJE 2. STANDARDI ZNANJA 1. Klasifikuj proizvode od drveta. 2. Raščlani proizvod od drveta na sastavne djelove i definiši ih 3. Nabroji nacrte proizvoda od drveta 4. Definiši namještaj za odlaganje i čuvanje predmeta (orman), spoljašnje

osobine, glavni djelovi i dimenzije 5. Definiši univerzalno-montažne ormane i komode: namjenu, sastavne djelove 6. Definiši ormane i komode sekcione: namjenu, sastavne djelove 7. Definiši stalažni regalski namještaj: namjenu, sastavnedjelove 8. Definiši jednokorpusnei ormane i komode: namjenu, sastavne djelove 9. Objasni konstrukciju kutije-korpusa. 10. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja postolja ormana(noge,sokl). 11. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja gornje ploče-plafona ormana. 12. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja stranica ormana. 13. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja poleđine-leđa ormana. 14. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja police ormana 15. Objasni i skiciraj vrste, sastavne djelovi i konstrukciju fioka 16. Objasni i skiciraj vrata ormana obrtna oko vertikalne osovine,konstruktivna

rješenja. 17. Objasni i skiciraj vrata ormara : obrtna oko horIzontalne osovine,

konstruktivna rješenja. 18. Objasni i skiciraj vrata ormara: posmična-klizajuća, konstruktivna rješenja. 19. Definiši i objasni način odabira okova za ormane 20. Objasni i skiciraj konstrukciju gornjeg kuhinjskog ormana 21. Objasni i skiciraj konstrukciju donjeg kuhinjskog ormana 22. Objasni i skiciraj konstrukciju komode za rublje. 23. Skiciraj i objasni konstrukciju ormarića za cipele. 24. Definiši namještaj za upotrebu pri jelu i radu (stolovi), spoljašnje osobine,

glavni djelovi i dimenzije. 25. Objasni i skiciraj konstrukciju ploče stola, pričvrščivanje za postolje. 26. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja postolja-nosećeg dijela 27. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja nogu i vezaca. 28. Objasni i skiciraj konstrukciju stola sa obrtno – preklopnom pločom 29. Objasni i skiciraj konstrukciju stola sa pločom koja se umeće 30. Objasni i skiciraj konstrukciju stola sa pločama koje se razvlače 31. Definiši radni sto, namjenu, djelove i konstrukciju 32. Definiši namještaj za sjedenje (stolica):spoljašnje osobine,glavni djelovi i

dimenzije. 33. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja sjedišta i naslona stolice. 34. Objasni i skiciraj konstruktivna rješenja nogu i vezača stolice. 35. Objasni i skiciraj konstrukciju stolica bez naslona 36. Objasni i skiciraj konstrukciju stolica sa naslonom 37. Objasni i skiciraj konstrukciju stolarske stolice 38. Objasni i skiciraj konstrukciju stolica od savijenog drveta 39. Objasni i skiciraj konstrukciju polufotelja 40. Definiši namještaj za ležanje, spoljašnje osobine,glavne djelove i dimenzije. 41. Skiciraj i objasni konstrukciju kreveta-ležaja:pročelja,stranice,dna. 42. Skiciraj i objasni konstruktivne karakteristike madraca -uloška 43. Skiciraj i objasni konstrukciju kreveta za jednu osobu 44. Skiciraj i objasni konstrukciju kutije za jogi ležaj.

195

45. Definiši namještaj višestruke namjene i objasni konstruktivna rješenja. 46. Objasni osnovi zgradarstva:standardne dimenzije otvora za građevinsku

stolariju. 47. Definiši prozore i objasni sastavne djelove i vrste. 48. Skiciraj i objasni konstrukciju prozorq sa spojenim krilima 49. Skiciraj i objasni konstrukciju prozora sa uskom kutijom 50. Skiciraj i objasni konstrukciju prozora sa širokom kutijom 52. Objasni načine označavanja prozora u tehničkoj dokumentaciji. 53. Definiši i objasni odabir okova i mehanizama za prozore. 54. Nabroj standardne mjere i objasni načine ugrađivanja prozora. 55. Objasni standard kvaliteta prozora. 56. Definiši vrata i objasni vrste i sastavne djelove 57. Nabroj standardne mjere i načine ugrađivanja vrata. 58. Skiciraj i objasni konstrukciju ulaznih vrata 59. Skiciraj i objasni konstrukciju dovratnika vrata-M, 60. Skiciraj i objasni konstrukciju dovratnika vrata- N 61. Skiciraj i objasni konstrukciju dovratnika vrata - R 62. Skiciraj i objasni konstrukciju dovratnika vrata - S 63. Skiciraj i objasni konstrukciju krila vrata – ravna krila 64. Skiciraj i objasni konstrukciju krila vrata – krila sa ispunom 65. Skiciraj i objasni konstrukciju obloženo-tapaciranih vrata 66. Definiši i objasni odabir okova i i mehanIzama za vrata. 67. Objasni označavanje vrata u tehničkoj dokumentaciji. 68. Objasni standard kvaliteta vrata. 69. Definiši drvene obloge i objasni vrste i karakteristike. 70. Objasni i skiciraj konstrukciju zidne obloge od masivnog drveta. 71. Objasni i skiciraj konstrukciju zidne obloge od ploča 72. Objasni načine ugrađivanja zidnih obloga 73. Definiši podne obloge i objasni vrste i karakteristike 74. Skiciraj i objasni konstrukciju i način ugrađivanja brodskog poda 75. Skiciraj i objasni konstrukciju i način ugrađivanja parketa 76. Objasni načine slaganja i postavljanja parketa 77. Definiši plafonske obloge i objasni vrste i karakteristike 78. Skiciraj i objasni konstrukciju plafonske obloge od ploča 79. Skiciraj i objasni konstrukciju plafonske obloge od masivnog drveta 80. Objasni načine ugrađivanja plafonskih obloga 81. Definiši drvena stepeništa i objasni vrste i konstruktivne karakteristike 82. Skiciraj i objasni konstrukciju stepeništa sa gazištem od masivnog

drveta:nasađeno i usađeno. 83. Skiciraj i objasni konstrukciju savremenih stepeništa. 84. Definiši kuće od drveta i objasni osnovne konstruktivne elemente. 85. Skiciraj i objasni konstruktivna rješenja krova drvene kuće 86. Skiciraj i objasni konstruktivna rješenja zidova drvene kuće 87. Definiši termičko-izolaciona svojstva materijala pri izradi kuća. 88. Definiši drvnu galanteriju, opiši klasifikaciju i konstruktivna rješenja 89. Definiši drvenu ambalažu, objasni konstrukciju ambalaže od masiva 90. Definiši drvenbu ambalažu, objasni tipove i konstrukciju od furnira.

196

3. NAČINI OCJENJIVANJA Pitanja se daju na ispitnim listićima. Učenik skicira, definiše, objašnjava, navodi, nabraja, u zavisnosti od pitanja, uz pismenu pripremu i usmeno obrazlaganje. Pitanja treba da budu pravilno raspoređena (na ukupnu nastavnu materiju). Učenik ima pravo da se za odgovor priprema 30 minuta. Obrazlaganje odnosno usmeni dio ispita traje najviše 15 minuta. Ocjenu donosi Ispitni odbor na predlog ispitivača. 4. POMAGALA KOJI SE MOGU KORISTITI NA ISPITU Učenici na ispitu koriste pribor za crtanje, razne vrste kataloga, standarda.

197

2.3. PRERADA DRVETA 1. NAZIV PREDMETA: PRERADA DRVETA 2. STANDARDI ZNANJA Pitanja na usmenom dijelu ispita: 1. Pojasni standard trupaca za rezanje (četinara). 2. Pojasni standard trupce za rezanje (lišćara). 3. Izračunaj zapreminu trupaca pomoću formule i tablica. 4. Pojasani standard za rezanu građu četinara. 5. Pojasni standard za rezanu građu lišćara. 6. Objasni pilansko postrojenje, pojam i namjenu pojedinih djelova. 7. Objasni tehnološki proces rada na stovarištu trupaca. 8. Objasni tipove gatera, namjenu, osnovne djelove i kinematiku rada. 9. Objasni tračna testera, namjenu, osnovne djelove i kinematiku rada. 10. Navedi najčešće greške pri rezanju na gaterima i objasni načine uklanjanje. 11. Navedi najčešće greške pri rezanju na tračnim testerama i objasni načine

uklanjanje. 12. Objasni transportne uređaje na stovarištu trupaca. 13. Objasni transportne uređaje u pilanskoj hali. 14. Objasni postupak mjerenje i izračunavanja zapremine sortimenata rezane

građe. 15. Definiši pilanske otpatke i objasni mogućnosti korišćenja. 16. Objasni osnovne načine piljenja na gaterima i njihove karakteristike. 17. Objasni metodu piljenja trupaca skroz (na oštro). 18. Objasni piljenje trupaca prizmiranjem. 19. Objasni metodu individualnog piljenja. 20. Objasni metode namjenskog piljenja (kartje, izrada pragova i dr.). 21. Definiši pojam rasporeda testera u ramu gatera (španunga), način pisanja,

podjelu. 22. Izračunaj dimenzije rezanih sortimenata u određenoj osnovi rezanja. 23. Sastavi osnovu rezanja (španung) maksimalnog kvantitativnog iskorišćenja. 24. Sastavi osnovu rezanja (španung) maksimalnog kvalitativnog iskorišćenja. 25. Sastavi osnovu rezanja (španunga) vrijednosnog iskorišćenja. 26. Izračunaj proizvodnost gatera. 27. Objasni proces rada na stovarištu rezane građe, uređenje, transportna

sredstva... 28. Izračunaj zapreminu složaja i objasni postupak otpremanja robe. 29. Objasni postupak slaganje sortimenata rezane građe: vrste vitlova,

karakteristike i namjenu. 30. Objasni pojam i značaj plana rezanja. 31. Objasni i sastavi program rezanja. 32. Skiciraj i objasni osnove organizacione šeme prerade četinara. 33. Skiciraj i objasni isnove oprganizacione šeme prerade lišćara. 34. Objasni tehnologiju izrade parketa. 35. Objasni tehnologiju izrade brodskog poda i lamperije. 36. Definiši furnire, objasni vrste i tehnike izrade. 37. Pojasni standard trupaca za izradu furnira (F, L). 38. Objasni tehnologiju izrade sječenog furnira (uskladištenje i mehanička

priprema sirovine). 39. Objasni tehnologiju izrade furnira (hidrotermička priprema sirovine). 40. Objasni tehnologiju izrade sječenog furnira (obrada na furnirskom nožu). 41. Objasni tehnologiju izrade sječenog furnira (obrada na makazama). 42. Objasni postupak sušenje furnira, uređaji, režim sušenja.

198

43. Nabroji greške pri sušenju furnira i objasni načine otklanjanje. 44. Objasni postupak mjerenje, pakovanja i uskladištenja furnira (standard). 45. Objasni tehnologiju izrade ljuštenog furnira (uskladištenje i priprema

sirovine). 46. Objasni tehnologiju izrade ljuštenog furnira (obrada na ljuštilici i mokrim

makazama). 47. Nabroji greške pri ljuštenju i objasni načine otklanjanja. 48. Nabroji greške pri sječenju furnira i objasni načine otklanjanja. 49. Objasni postupak obrade furnira na paketnim makazama. 50. Definiši avionske, mikro furnire, fine line i dr. i objasni karakteristike i

namjenu. 51. Definiši furnirske ploče, nabroj vrste i objasni namjenu. 52. Objasni tehnologiju izrade furnirskih ploča. 53. Objasni zahtjeve (principe) pri konstrukciji furnirskih ploča. 54. Objasni postupak priprema ljepila, odredi recepturu ljepila kod proizvodnje

furnirskih ploča. 55. Odredi parametre režima presovanja ploča. 56. Objasni postupak i značaj završne obrade furnirskih ploča. 57. Objasni tehnička svojstva i namjenu lameliranih ploča. 58. Objasni tehnologija Izrade slojevitih (lameliranih) ploča. 59. Pojasni standard za furnirske ploče. 60. Pojasni standard za panel ploče. 61. Definiši panel ploče, objasni vrste i namjenu. 62. Objasni zehtjeve (principe) pri konstrukciji panel ploča. 63. Objasni tehnologiju Izrade panel ploča. 64. Definiši ploče iverice, objasni vrste i namjenu. 65. Objasni tehnologiju izrade ploča iverica. 66. Objasni rad na stovarištu sirovina u proizvodnji iverica i vlaknatica. 67. Objasni tehnologiju Izrade iverja. 68. Objasni tehnologiju sušenje iverja. 69. Objasni tehnologiju oblepljivanje iverja. 70. Objasni tehnologiju formiranja sirove ploče (natresna stanica). 71. Objasni Šnitzlerov postupak proizvodnje iverastih ploča. 72. Objasni tehnologija izrade oplemenjenih iverica. 73. Pojasni standard za ploče iverice. 74. Definiši lesonit ploče, objasni vrste i namjenu. 75. Definiši MDF ploče, objasni vrste i namjenu. 76. Objasni tehnologiju izrade ploča vlaknatica (lesonit). 77. Objasni tehnologiju izrade ploča vlaknatica (MDF). 78. Objasni tehnologiju razvlaknjavanje iverja u proizvodnji vlaknatica. 79. Objasni tehnologiju formiranje ploče vlaknatice (suvi postupak). 80. Objasni tehnologiju formiranje ploče vlaknatice (mokri postiupak). 81. Objasni postupak i značaj završne obrade vlaknatica. 82. Objasni tehnologiju izrade oplemenjene ploče vlaknatice. 83. Pojasni standard za ploče vlaknatice. 84. Izračunaj procenat iskorišćenja na ljuštilici. 85. Izračunaj procenat iskorišćenja na furnirskom nožu. 86. Izračunaj količinu nanosa ljepila u proizvodnji proizvodnji šper ploča. 87. Izračunaj utrošak ljepila po kubiku proizvodene šper-ploča. 88. Objasni mjere zaštita pri radu u proizvodnji furnira i ploča. 89. Izračunaj vrijeme trajanja parenja trupaca/fličeva. 90. Izračunaj proizvodnost prese.

199

3. NAČINI OCJENJIVANJA Usmeno. Pitanja se daju na ispitnim listićima. Pitanja treba da budu pravilno raspoređena (na ukupnu nastavnu materiju). Učenik ima pravo da se za usmeni dio ispita priprema 20 minuta. Usmeni dio ispita traje najviše 20 minuta. Ocjenu donosi Ispitni odbor na predlog ispitivača. 4. POMAGALA KOJI SE MOGU KORISTITI NA ISPITU Učenici na mogu da koriste digitrone, tablice, pribor za crtanje.

200

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA I OCJENJIVANJA UČENIKA Predmeti Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

- Mateijali - Usmeno - Pismeno

- Mašine i uređaji - Usmeno - Konstrukcije - Vezbe - grafički radovi

- Usmeno - Tehnologija - Usmeno

- Vjezbe - Ekonomika i organizacija - Pismeno - vježbe

- Usmeno - Priprema rada - Usmeno

- Pismeno - Laboratorija - Vježbe

- Usmeno - Praktična nastava - Dnevnik rada prakse, prakticni radovi, koji se rade u toku

časova, odbrana zadataka ili radova, usmeno - Praktična nastava, primarna obrada

- Dnevnik rada prakse, prakticni radovi i zadaci koji se rade u toku časova, odbrana zadataka ili radova, usmeno

- Praktična nastava, finalna obrada

- Dnevnik rada prakse, prakticni radovi ili zadaci koji se rade u toku časova, odbrana zadataka ili radova, usmeno

- Prerada drveta - Pismeno - Usmeno

- Statika i konstrukcije - Pismeno - vježbe - Usmeno

- Drvne konstrukcije - Pismeno - vježbe - Usmeno

- Oblikovanje i dizajn - Pismeno - vježbe - Usmeno

4. USLOVI ZA ZAVRŠETAK OBRAZOVANJA Za završetak srednjeg stručnog obrazovanja u cetvorogodišnjem trajanju potrebno je završiti zadnju godinu obrazovanja sa pozitivnim ocjenama iz svih predmeta, odraditi sve slobodne aktivnosti, završiti obaveze iz praktičnog obrazovanja u procesu rada i strucni ispit. Četvorogodisnja stručna škola završava se polaganjem strucnog ispita. Strucni ispit (za tehnicara drvoprerade) se sastoji iz: pismenog ispita iz maternjeg jezika i književnosti, pismenog ispita iz matematike, usmenog ispita iz stručno-teorijskog predmeta i strucnog rada sa odbranom. O tipu ispita iz maternjeg jezika i književnosti i matematike, odluku donosi Zavod za školstvo. Kao stručno-teorijski predmet na strucnom ispitu učenici mogu odabrati Materijale (oba smjera), Preradu drveta (smjer tehnolog primarni) ili Drvne konstrukcije (smjer tehnolog finalni). Zadaci za stručni rad treba da budu približno iste težine za sve učenike, a njihova složenost treba da je takva, da se može uraditi u raspoloživom fondu časova. Sastavlja ih Stručni aktiv. Težina i složenost zadataka odnosno tema za strucni rad treba da bude donesena i usaglašena imeđu nastavnika stručno-teorijskih predmeta i praktične nastave.

201

Stručni rad rade učenici u toku završnog razreda. Ispitni odbor, pored ostalog, odredjuje pocetak, zavrsetak i rok predaje zadatka, vrijeme za izradu rada u školi, vrijeme za konsultacije sa nastavnikom. Odbrana se obavlja prema rasporedu za sprovođenje stručnog ispita. Kriterijum za ocjenjivanje stručnog rada može biti: - plan obrade teme – 20%, - odabir i upotreba odgovaraju'ih metoda rada – 10%, - analiza, interpretacija i vrednovanje procesa ili podataka – 40%, - prezentovanje obradjene teme ili problema u jezicki (pismeno) odgovarajucem

obliku – 10% i - odbrana – 20%. Djelovi strucnog ispita koje je učenik položio priznaju mu se u sljedećem roku. 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA Za učenike sa smetnjama u razvoju obrazovni programi se izvode: - prilagodjavanjem uslova izvodjenja uz dodatnu stručnu pomoć (dva izvodjača

programa, manje grupe), u skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama. Škola treba da (u roku od 30 dana) uradi individualni plan, na osnovu važećeg, uzimajući u obzir stav da učenici treba da postignu iste standarde znanja u svim predmetima.

- prilagodjavanjem programa tako da se određeni sadržaji zamjenjuju njihovim ekvivalentima, koji omogućavaju dostizanje istog profesionalnog standarda, odnosno profesionalnih kompetencija.

- Obrazovanje za učenike sa smetnjama u razvoju može se produžitii, najviše za jednu godinu.

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH Za prilagođavanje obrazovnog programa koji je pripremljen za stručno obrazovanje mladih potrebama odraslih potrebno je: - Iz nastavnog plana izbrisati predmet fizičko vaspitanje, kao i slobodne aktivnosti,

koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je obavezna da odraslim ponudi školske aktivnosti kojim se oni mogu priključiti po sopstvenoj želji;

- Škola je dužna da uradi prilagođen program praktičnog obrazovanja obzorom na poslove i zadatke koje obavlja učesnik obrazovanja;

- Provjeravanje znanja sprovodi se putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični radovi), određeni obrazovnim programom;

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

Predmeti Izvođač Stručna sprema

- Materijali - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

- Mašine i uređaji - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

- Konstrukcije - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

- Tehnologija - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

- Ekonomika i organizacija

- Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz ekonomije ili drvoprerade

- Priprema rada - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz

202

Predmeti Izvođač Stručna sprema

drvoprerade

- Laboratorija - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

- Prakticna nastava - Nastavnik - Instruktor praktične nastave

- Saradnik u nastavi

- Visokoškolsko obrazovanje iz i drvoprerade,

- Viša stručna škola iz područja drvoprerade

- III stepen u drvopreradi, uz položen V stepen, majstorski ispit uz ped.andragoško obrazovanje

- Prakticna nastava, primarni

- Nastavnik - Instruktor praktične nastave


- Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade


- III stepen u primarnoj preradi, uz položen V stepen, majstorski ispit uz ped.andragoško obrazovanje

- Prakticna nastava, finalni

- Nastavnik - Instruktor praktične nastave


- Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade


- III stepen u finalnoj obradi, uz položen V stepen, majstorski ispit uz ped.andragoško obrazovanje

- Prerada drveta - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

- Statika i konstrukcije - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

- Drvne konstrukcije - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

- Oblikovanje i dizajn - Nastavnik - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA Obrazovni program se izvodi u školskom sistemu. 8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Redni broj Naziv predmeta Razred Ukupno

časova Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se

odjeljenje dijeli na grupe

T V P T V P

1. Materijali

I 72 48 24 24 II 108 81 27 27 III 108 90 18 18 IV 96 77 19 19

2. Mašine i uređaji I 72 72

203

Redni broj Naziv predmeta Razred Ukupno

časova Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se

odjeljenje dijeli na grupe

T V P T V P II 108 108 III 72 72

3. Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom

I 144 72 72

4. Tehnologija drvoprerade

II 108 90 18 18 III 108 90 18 18 IV 66 16 50 50

5. Ekonomika i organizacija proizvodnje

III 72 47 25

IV 66 44 22

6. Tehnička priprema rada IV 99 66 33

7. Laboratorijska ispitivanja IV 66 18 48 48

8. Praktična nastava

I 108* 108* II 144 144 III 180 180 IV 165 165

IZBORNA NASTAVA

1. Prerada drveta II 72 48 24 24 III 144 96 48 48

2. Statika konstrukcija IV 132 88 44 44

3. Drvne konstrukcije

II 72 36 36 36 III 144 48 96 96

4. Oblikovanje i dizajn IV 132 44 88

9. PROFESIONALNA PRAKSA Učenici poslije završenog 1, 2. i 3. razreda obavljaju profesionalnu praksu u trajanju od 10 radnih dana, ukoliko prakticnu nastavu tokom godine realizuju u objektima skole. Praksa se obavlja u proizvodnim pogonima van škole (preduzećima) i ima za cilj da učenici znanja stečena u školi podignu na viši nivo. Program profesionalne prakse je u korelaciji sa programima stručno-teorijskih predmeta i prakticne nastave. Učenici tokom profesionalne prakse vode dnevnik čija se sad.

204

Ovaj obrazovni program je napisan u okviru projekta „Tehnička podrška stručnom obrazovanju i obuci u Crnoj Gori“ koji je realizovala Evropska agencija za rekonstrukciju i razvoj kao pomoć Ministarstvu prosvjete i nauke Republike Crne Gore u reformi stručnog obrazovanja.

Kataloge znanja za obrazovni program TEHNIČAR/TEHNIČARKA DRVOPRERADE uradili su: Dipl. ing. Milan Spasojević, Srednja stručna škola „Vukadin Vukadinović“ Berane, Dipl. ing. Naser Gargović, Srednja stručna škola „Vukadin Vukadinović“ Berane.

Documents

TEHNIČAR DRVOPRERADE CSOa/Obrazovni programi... · Statika konstrukcija 4 132 132 Izborna nastava - tehnolog finalne obrade 1. Drvne konstrukcije 2 72 4 144 216 2. Oblikovanje i