80
BÖLÜM 09 Teknik Resim Görünüşleri

Teknik Resim Görünüşleri - insaatim.org · Teknik resim görünüşleri parça ile ilişkiseldir; yani parçada bir değişiklik olduğunda otomatik olarak o parçanın teknik

  • Upload
    others

  • View
    36

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

BÖLÜM

09

Teknik Resim Görünüşleri

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

360 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Giriş Parçanın modellenmesinden sonra, imalat resimlerini Autodesk Inventor ile alabilirsiniz. İstenen teknik resim görünüşlerinin oluşturulması, düzenlenmesi, detaylandırma konularında Autodesk Inventor birçok araç sunmaktadır. Teknik resim görünüşleri parça ile ilişkiseldir; yani parçada bir değişiklik olduğunda otomatik olarak o parçanın teknik resim görünüşleri de güncellenir. Aynı şey, tersi için de geçerlidir. Teknik resim görünüşleri ayrı dosyalarda saklanır. Bu dosyaların uzantısı IDW’dir.

Bu bölümde parçaların teknik resim görünüşlerinin oluşturulması, düzenlenmesi ve detaylandırılması ile ilgili özellikleri göreceğiz.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 361

Ayarlar Teknik resim görünüşlerine başlamadan, görünüş ve çizim ayarlarına bakmamız gerekiyor. Bu ayarlardan en kapsamlısı çizim standartlarıdır.

Çizim Standardı Yeni bir IDW dosyası açtığınızda, karşınıza çizim sınırları ve antet bloğunu içeren boş bir sayfa gelir.

Teknik resim görünüşlerini oluşturmadan önce çizim standardının tanımlanması işinizi kolaylaştıracaktır. Bunun için, FORMAT menüsünün altından “Styles Editor...” komutunu çalıştırın. Çizim standartlarının yer aldığı diyalog kutusu açılır:

Burada tüm teknik resim özelliklerinin ayarları gerçekleştirilir. Varolan standartların (DIN, ISO, ANSI gibi) özelliklerini kullanabileceğiniz gibi, kendi standardınızı da tanımlayabilirsiniz.

Sol taraftaki listede, nesne tipleri yer alır. Bunlar çift tıklamayla işaretlendiğinde, sağdaki pencerede özellikleri görüntülenir. Değişiklikleri burada yapabilirsiniz.

Yeni bir standart tanımlamak için, sol taraftaki listede, “Standard” altındaki “Default Standard (ISO)” seçeneğini işaretleyin. Sağ tarafta, ilgili standardın özellikleri görünür. Yukarıdaki düğmelerden “New” işaretlendiğinde, aşağıdaki diyalog kutusu açılır. Burada, yeni Standard bir isim vermeniz gerekir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

362 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

“OK” ile yeni bir standart yaratılır ve bu standart, soldaki listede “Standard” altında listelenir. Burada, bu standarda çift tıklarsanız, bu standart aktif duruma gelir.

Devam etmeden, bazı önce bazı kavramları ve bunların açıklamalarını not edelim.

• Stil (Style): Bir nesneye uygulanan bir grup özellik.

• Stil Ailesi (Style Family): Benzer nesnelere uygulanan bir grup stil.

• Stil Kütüphanesi (Style Library): Stillerin yer aldığı kütüphane.

• Stil Editörü (Style Editor): Autodesk Inventor içinde, stillerin düzenlenmesi için kullanılan araç.

• Stil Kütüphanesi Yöneticisi (Style Library Manager): Stil kütüphanelerinin kontrolü için Autodesk Inventor dışından çalıştırılan yazılım.

Stil Editörü

Stil editörü, güncel dosyadaki stillerin düzenlenmesi için kullanılır. Stil editörünü açmak için, herhangi bir Autodesk Inventor dosyası açıkken FORMAT menüsünün altından “Style Editor” komutunu çalıştırın. Stil editörünün içeriği dosya tipine (IPT/ IAM / IDW) göre değişir. Aşağıdaki diyalog kutusu IDW ortamında açılan stil editörüdür:

Stil editörü, üç bölümden oluşur. Soldaki ağaç yapısı şeklindeki liste, Autodesk Inventor dosyasına göre, stil ailelerini içerir. Bu listeden stil aileleri seçilerek, bunların özellikleri değiştirilir ya da aktif duruma getirilir.

Stil düzenleme paneli ise sağdaki alandır. Bunun içeriği, soldaki listeden seçilen stil ailesine göre değişir. Burada, soldaki listeden seçilen stil ailesinin özellikleri düzenlenir.

Diyalog kutusunun üst sağ tarafında ise filtre bölümü yer alır. Bu bölüm stillerin görüntüsünü belirler. Burada üç seçenek vardır: “Local Styles” güncel dokümandaki stilleri, “Active Standard” güncel standarda ait stilleri, “All Styles” ise hem dokümandaki hem de stil kütüphanesindeki stilleri görüntülemek için kullanılır.

Yeni bir stil yaratmak için;

1. Soldaki listeden stil ailesinin altından tanımlı bir stil seçin.

2. Sağ tuş menüsünden “New Style” komutunu çalıştırın.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 363

3. Yeni stile bir isim verin.

4. Sağ bölümde, stilin özelliklerini tanımlayın.

5. “Save” ile stili kaydedin.

Varolan bir stili düzenlemek için;

1. Soldaki listeden stil ailesinin altından değiştirmek istediğiniz stili işaretleyin.

2. Sağ bölümde, stilin özelliklerini istediğiniz gibi değiştirin.

3. “Save” ile değişiklikleri kaydedin.

Bir stili silmek için;

1. Soldaki listeden stil ailesinin altından silmek istediğiniz stili seçin.

2. Sağ tuş menüsünden “Purge Style” ya da “Purge Style and Sub-Styles” komutlarından birini çalıştırın.

3. “Purge Style and Sub-Styles” seçeneği, seçilen stili ve bunu referans olarak kullanan stilleri silmek için kullanılır.

Soldaki listeden stil ailesinin altından bir stil işaretlenip sağ tuş menüsü açıldığında görülen seçenekler ve anlamları şunlardır:

• “New Style”: Yeni bir stil yaratılır.

• “Rename Cached Style”: Dokümandaki seçili stilin ismi değiştirilir.

• “Purge Style”: Stil dokümandan silinir.

• “Purge Style and Sub-Styles”: Seçilen stili ve bunu referans olarak kullanan stilleri silmek için kullanılır.

• “Export...”: Bu seçenek ile, uzantısı STYXML olan ve stil özelliklerini transfer etmede kullanılan dosya yaratılır.

• “Update Style”: Dokümandaki stili, kütüphanedeki aynı stil ile güncelleştirir.

• “Cache in Document”: Seçilen stil, stil kütüphanesinden dokümana kopyalanır.

• “Save to Styles Library”: Seçilen stili dokümandan stil kütüphanesine kopyalar.

Stil Kütüphanesi Yöneticisi (Style Library Manager)

Stil Kütüphanesi Yöneticisi’ne, Autodesk Inventor dışından ulaşılır. Stil Kütüphanesi Yöneticisi’ni çalıştırmak için; WINDOWS START > AUTODESK > AUTODESK INVENTOR 9 > TOOLS > STYLE LIBRARY MANAGER kısa yolunu kullanabilirsiniz.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

364 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Stil Kütüphanesi Yöneticisi, stillerin yaratılmasını, kopyalanmasını, karşılaştırılmasını ve isimlerinin değiştirilmesini sağlar.

Stil Kütüphanesi Yöneticisi üç bölümden oluşur: Soldaki ağaç yapısı şeklindeki liste, stil ailelerini içerir.

Orta bölümde iki farklı alan yer alır. Burada, stil kütüphanelerindeki stiller birbiriyle karşılaştırılabilir. Stil Kütüphanesi Yöneticisi, stilleri arasındaki farklılıkları değil, sadece birbirinden farklılık gösteren stilleri gösterir. Burada, stiller kütüphaneler arasında kopyalanabilir, kütüphaneden silinebilir ve isimleri değiştirilebilir. Ayrıca, yeni kütüphaneler de yaratılabilir.

Bu iki alan arasında, üstte, üç adet filtre ikonu yer alır. “Show All Styles”, kütüphanelerdeki seçilen stil ailesinin tüm stillerini gösterir. “Show Mismatched Styles”, seçilen stil ailelerinde bulunmayan tüm stilleri gösterir. Son olarak, “Show Unique Styles”, kütüphanelerde tek olan stillerin gösterilmesini sağlar.

Stil Kütüphanesi, uzantısı XML olan dosyalardan oluşur:

Her bir stil ailesi için bir XML dosyası bulunur. Yeni bir kütüphane buradaki XML dosyalarının kopyalanması ile de oluşturulabilir. Fakat, bu dosyaları, stil editörü ya da Stil Kütüphanesi Yöneticisi dışında değiştirmeniz önerilmez.

Stil kütüphanesi, sabit diskte herhangi bir yerde olabilir. Önemli olan, aktif proje için, bu dizinin stil kütüphanesi dizini olarak proje dosyasında tanımlanmasıdır. Proje dosyasında, stil kütüphanesi için yeni bir dizin tanımlandığında, Autodesk Inventor, otomatik olarak bu dizinde XML dosyalarını yaratır.

“Default” stil kütüphanesini geri yüklemek için, Autodesk Inventor’un yüklü olduğu dizinler altında bulunan “Design Data” dizinine ulaşın ve buradaki “DesignData.exe” dosyasına çift tıklayın. Bu sıkıştırılmış bir dosyadır. İçinde de, XML dosyaları yer alır. XML dosyalarının nereye boşaltılacağı sorulur.

“Pack and Go” (Paketle-ve-git) özelliği ile montajlar kopyalandığında, aktif projede tanımlı olan XML dosyaları da kopyalanır.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 365

Şirket Standartlarının Korunması

Autodesk Inventor, şirket standartlarının tanımlanması ve korunmasını stil özellikleri ile oldukça kolaylaştırmaktadır. Bir stil kütüphanesi sunucuya yerleştirilerek, tüm tasarımcılar tarafından kullanılabilir. İstenirse, ortak kullanılan stil kütüphanesi “salt okunur” (Read only) yapılabilir ve sadece CAD yöneticisi tarafından değiştirilebilir.

Stiller, Autodesk Inventor dosyaları arasındaki tutarlılığı da sağlar. Stillerde yapılan değişiklikler, bu stili kullanan tüm dosyalara yansır.

En baştan başlayarak, bir stil kütüphanesinin nasıl tanımlanabileceğine bakalım.

Stil Kütüphanesi Yöneticisi’ne, Autodesk Inventor dışından ulaşılır. Stil Kütüphanesi Yöneticisi’ni çalıştırmak için;

WINDOWS START > AUTODESK > AUTODESK INVENTOR 9 > TOOLS > STYLE LIBRARY MANAGER

kısa yolunu kullanabilirsiniz.

1. Yeni bir stil kütüphanesi tanımlamak için, Autodesk Inventor Style Library Manager 9 diyalog kutusundaki

“Create New Style Library” düğmesini kullanın.

2. Create New Style Library diyalog kutusunda, “Creation Method” altından “Create Empty Style Library”

seçeneğini işaretleyin. Bu seçenekle, boş bir stil kütüphanesi yaratılır.

3. “New Style Library Location” altına stil kütüphanesinin yerleşeceği klasörü tanımlayın.

4. Autodesk Inventor’u açın.

5. “Projects” bölümüne gidin.

6. Yeni bir proje tanımlayın.

7. “Folder Options” altından “Styles Library” için yeni stil kütüphanesinin klasörünü gösterin.

8. Ayrıca, “Use Style Library” seçeneği “Yes” olacak.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

366 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

9. “Boş” bir IDW dosyası açın. Bunun için, ilk olarak Open diyalog kutusunu kapatın. Daha sonra SHIFT ve

CTRL tuşlarına basılı tutarak, FILE menüsü altından “New” komutunu çalıştırın. Açılan diyalog kutusunda “Drawing” seçin ve “OK” ile devam edin.

10. Böylece, tamamen boş bir IDW dosyası açılır.

11. FORMAT menüsünün altından, “Styles Editor”u çalıştırın ve burada istediğiniz ayarları tanımlayın/değiştirin.

12. İşiniz bittiğinde “Done” ile diyalog kutusunu kapatın. Değişiklikleri, stil kütüphanesine aktarmak için,

FORMAT menüsünün altındaki “Save Styles to Style Library” komutunu çalıştırın.

13. IDW’de çizim sınırı ve antetlerinizi tanımlayın.

Not: Eğer, başka bir IDW dosyasından “copy-paste” ile çizim sınırı ya da antet almışsanız, bunlar, yaratıldıkları dosyanın stil özelliklerini de yanlarında getirebilirler.

14. IDW dosyanızı şablon dosyası olarak şablonların bulunduğu klasöre kaydedin.

15. Artık, bu şablonu kullandığınızda, tanımlanan stiller kullanılır.

Autodesk Inventor, önceki sürümlerde kaydedilmiş bir IDW dosyasını açtığında, buradaki biçim bilgilerini stillere yansıtır. Daha sonra, yukarıdaki gibi, bu stiller, kütüphaneye kaydedilebilir.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 367

Bir IDW dosyasında yaptığınız stil değişiklikleri, bunlar kütüphaneye kaydedilmediği sürece, sadece o dosyada kalır. Ayrıca, IDW’lerdeki stiller, stil kütüphanesi tarafından da güncellenebilir. Fakat, burada dikkat etmeniz gereken nokta, IDW’de özel olarak yapılan stil değişiklikleri kaybolur ve stil kütüphanesinden gelenler ile değiştirilir.

Stil kütüphanesinin değiştirilmesi için, o stili kullanan IDW dosyasında değişiklik yapıp, daha sonra FORMAT menüsü altından “Save Styles to Style Library” komutu kullanılır. Yapılan değişiklikler kütüphaneye yansıtılır. Bu kütüphaneyi kullanan diğer IDW dosyalarına da bu değişiklikleri yansıtmak için, o dosyayı açıp FORMAT menüsünün altından “Update Styles” komutu kullanılır.

Birden Fazla Kullanıcılı Ortamda Stillerin Yönetimi

Autodesk Inventor 9’un proje tanımında stiller ile ilgili özel bir seçenek vardır. “Use Styles Library” için üç seçenek bulunur:

• “Yes”: Stil kütüphanesine okuma/yazma yapılabilir.

• “Read Only”: Stil kütüphanesi salt okunurdur. Bu seçenek, stil kütüphanesinin bulunduğu klasör salt okunur yapılarak da tanımlanabilir.

• “No”: Stil kütüphanesi kullanılmaz.

• Stil kütüphanesi değişik yollarla kullanılabilir:

• Tek kullanıcı: Tek bir kütüphane tüm çalışmalar için yaratılabilir.

• Birden fazla kullanıcı: Herkes ve tüm çalışmalar için tek bir kütüphane olabilir.

• Projeye bağlı kütüphane: Her bir proje için farklı bir kütüphane olabilir.

• Karışık: Yukarıdakilerin kombinasyonu olarak kullanılabilir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

368 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Çizim Kaynakları Yeni bir teknik resim dosyası açtığınızda, otomatik olarak en az bir çizim sayfası açılır. Standart sayfa özelliklerini Browser penceresindeki “Drawing Resources” altındaki seçenekleri kullanarak değiştirebilirsiniz.

Burada yer alan seçenekler şunlardır:

“Sheet Formats”: Sayfanın biçimini ayarlar. Buradaki seçenekleri kullanarak ya da yeni bir biçim yaratarak yeni sayfalar tanımlayabilirsiniz. Buradaki standart seçenekler arasındaki bulunanlar, otomatik olarak, istenen parçanın görünüşlerinin yaratılmasını da sağlamaktadır.

“Borders”, çizim sınırlarını ayarlar. Yeni bir dosya açtığınızda standart bir çizim sınırı yerleştirilmiş olur. Varolanı silmek ve onun yerine yeni bir çizim sınırı tanımlamak için, “Sheet” altında bulunan “Default Border”ı seçin ve sağ tuş seçeneklerini kullanarak silin. Bundan sonra, “Borders” altındaki “Default Border” işaretleyerek yeni bir çizim sınırı tanımlayabilirsiniz. Bunun için yeni bir diyalog kutusu açılır:

Burada istediğiniz çizim sınırını tanımlayabilirsiniz. “>>” ile alt özelliklere ulaşabilirsiniz. Burada, çizim sınırı ve yazı biçimleri ile ilgili ayarlar yer alır.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 369

“Title Blocks” ise çizim sayfalarındaki antet bloklarını kontrol eder. Yeni bir dosya açtığınızda standarda bağlı olarak bir antet bloğu sayfaya yerleştirilmiş olur. Varolanı silmek ve onun yerine yeni bir antet bloğu tanımlamak için, “Sheet” altında bulunan antet bloğunu seçin ve sağ tuş seçeneklerini kullanarak silin. Eğer standart antet bloğunu değiştirmek istiyorsanız, “Title Blocks” altındaki antet bloğunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit” komutunu çalıştırın. Antet bloğunu oluşturan nitelikler görünür duruma gelir.

Varolan nitelikleri düzenleyebilir, yeni nitelikler tanımlayabilirsiniz. “Return” komutunu kullanarak değişiklikleri kaydedin.

Sayfanın Düzenlenmesi Standart olarak gelen ya da yeni tanımladığınız teknik çizim sayfalarını düzenlemek için, “Sheet”i işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit Sheet...” komutunu çalıştırın. Karşımıza yeni bir diyalog kutusu çıkar:

Edit Sheet diyalog kutusunda sayfanın ismi, büyüklüğü, yerleşimi ayarlanır ve yeni sayfa biçimi tanımlanır.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

370 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Teknik Resim Görünüşlerinin Yaratılması Autodesk Inventor ile 3B parçalarınızın istediğiniz teknik resim görünüşünü alabilirsiniz. Autodesk Inventor, görünüşlerde, arkada kalan çizgileri hesaplar ve bunları farklı bir çizgi tipi ile görüntüler.

Çizime yerleştirilen ilk görünüş bağımsız bir görünüştür. Bu görünüşten diğer görünüşler, örneğin yan, üst, izometrik, detay gibi, türetilir. İlk görünüş yanı zamanda temel görünüş olarak da adlandırılır. Temel görünüş, kendisinden türetilen görünüşlerin görünüm özelliklerini standart olarak belirler.

Bir temel görünüş yaratmak için, Inventor panelinden “Create View” komutunu kullanabilirsiniz.

“Create View”

Create View diyalog kutusu açılır.

“File” altından teknik resim görünüşleri alınacak olan parça dosyası seçilir. “Orientation” ise hangi görünüşün alınacağını saptar. “Style”da görünüşte arkada kalan kenarların nasıl görüntüleneceği tanımlanır. “Options” altındaki seçenek işaretlendiğinde, görünüşte yerleşecek olan model ölçüleri de otomatik olarak gelir.

işaretlendiğinde yeni bir pencere açılır ve bu pencerede parça 3B olarak görüntülenir. Buradaki seçenekler ile parçaya istenildiği açıdan bakılarak, görünüşün alınması sağlanır:

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 371

İstenen bakış ya da görünüş seçildikten sonra, çizim ekranında bir yer işaretlenir ve temel görünüş oluşturulur.

Drawing File diyalog kutusunun “Model State” bölümü kaynaklı montajlar, montaj konfigürasyonları ve konumsal temsiller ile ilgili seçenekleri içerir. Bu bölüme, montaj modelleme konusunda geri döneceğiz.

Diyalog kutusunun “Display Options” bölümü, oluşturulacak teknik resim görünüşü ile ilgili ek seçenekler sunar:

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

372 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

“All Model Dimensions”, görünüş üzerine, görünüş düzlemi ve buna paralel düzlemlerde tanımlanmış ölçülerin otomatik olarak yerleştirilmesini sağlar. Diğer seçenekler, modelin yapısına göre açılır.

Bir Görünüşten Türetilen Görünüşler “Projected Views” komutunu kullanarak, bir görünüşten diğer görünüşleri çıkartabilirsiniz.

“Projected Views”

Komutun çalıştırılmasından sonra ilk olarak temel alınacak görünüş seçilir. Bundan sonra farenizi kullanarak, ortografik ve izometrik görünüşleri tanımlayabilirsiniz. Yapmanız gereken yeni görünüşlerin yerlerini işaretlemektir. İşaretlediğiniz yere göre görünüş tipi otomatik olarak seçilir ve görünüşler çizime yerleştirilir.

“Create” ile görünüşler tanımlanır.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 373

Kesit Görünüşler Autodesk Inventor tam, yarım, kademeli ve hizalı kesit görünüşlerin alınmasını sağlamaktadır. Taramalar, kesit doğruları ve etiketler otomatik olarak yerleştirilir.

“Section Tool”

Komutun çalıştırılmasından sonra ilk olarak kesiti alınacak görünüş işaretlenir. Bundan sonra ise kesit eğrisi bir doğru çizer gibi tanımlanır. Tam, yarım, kademeli ya da hizalı kesit doğruları kullanılabilir.

Kesit eğrisi oluşturulduktan sonra sağ tuş menüsünden “Continue” komutunu işaretleyin. Şimdi, bir diyalog kutusu açılır:

Burada kesit görünüşün etiketi, ölçeği, görünümü vb. ayarlanır. “Section Depth” altından ise kesitin derinliği tanımlanır. “Default”u “Full” seçeneğidir. Buradaki diğer seçenek “Distance”dır. Bununla kesit görünüşün derinliği tanımlanır.

Kesit görünüşün yeri gösterilir ve kesit görünüş çizime yerleştirilir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

374 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Kesit eğrinizin biçimi kesit görünüş tipini belirler.

Eğik Görünüşler (Auxiliary View) Eğik görünüşler yaratmak için kullanılı.

“Auxiliary View”

Komutun çalıştırılmasından sonra temel alınacak görünüş işaretlenir. Bundan sonra da eğik görünüşün alınacağı eğik kenar seçilir. Eğik görünüşün özellikleri ile ilgili diyalog kutusu açılır:

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 375

Burada eğik görünüşün etiketi, ölçeği, görünümü vb. ayarlanır. Eğik görünüşün yeri gösterilir ve eğik görünüş çizime yerleştirilir.

Detay Görünüş Detay görünüşler oluşturmak için kullanılır.

“Detail View”

Komutun çalıştırılmasından sonra detayı alınacak görünüş işaretlenir. Detail View diyalog kutusu açılır.

Bundan sonra detayın merkezi ve detay alanı tanımlanır. Detay alanı, daire ya da dikdörtgen olabilir. Bunu, diyalog kutusundan seçebilirsiniz.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

376 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Detay görünüş çizime yerleştirilir.

Kırıklı Görünüşler Uzun parçaların gösterimi için kırkılı görünüşlerin yaratılmasını sağlar.

“Broken View”

Komutun çalıştırılmasından sonra görünüşün seçilmesi istenir. Görünüş seçildikten sonra Broken View diyalog kutusu açılır:

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 377

“Style” ile kırıklı görünüşün nasıl görüntüleneceği tanımlanır; “Gap” görünüşteki mesafedir. Kırığın başlayacağı nokta işaretlenir. Daha sonra da bitim noktası tanımlanır.

Bundan sonra kırıklı görünüş oluşturulur:

Kısmi Kesit Görünüşleri Kısmi kesit görünüşleri tanımlamak için kullanılır.

“Break Out View”

Kısmi kesit görünüşlerinin tanımlanabilmesi için, öncelikle teknik resim sayfasında kısmi kesit eğrisinin tanımlanması gerekir. Bunun için, “Standard” araç çubuğundan “Sketch” komutunu işaretleyin ve eskiz ortamında bildiğiniz çizim komutlarını kullanarak kısmi kesit eğrisini oluşturun. Kısmi kesit eğrisi kapalı bir profil olmalıdır.

Komutun çalıştırılmasından sonra, ilk olarak görünüş sorulur ve Break Out View diyalog kutusu açılır:

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

378 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

“Profile” ile kısmi kesit eğrisini işaretleyin. Kısmi kesit için bir derinliğin tanımlanması gerekiyor. Bunun için “Depth” altında derinlik tipi seçenekleri vardır:

• “From Point”: Derinlik için bir mesafe girilir.

• “To Sketch”: Bir başka görünüşle ilişkili olan bir eskiz geometrisi seçilir ve derinlik bu geometrinin konumuna göre tanımlanır.

• “To Hole”: Delik unsurunun ekseni derinlik için kullanılır.

• “Through Part”: Derinlik olarak parçanın kalınlığı kullanılır.

“Show Hidden Lines” seçeneği, geçici olarak görünüşteki gizli kenarları görüntüler. Bunlardan bir nokta işaretleyerek derinliği tanımlayabilirsiniz.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 379

Teknik Resim Görünüşlerinin Düzenlenmesi Teknik resim görünüşlerinin düzenlenmesi için, görünüşü çift tıklayın ya da Browser penceresinden düzenlemek istediğiniz görünüşü işaretleyip sağ tuş menüsünden “Edit View...” komutunu çalıştırın. Karşınıza, Edit View diyalog kutusu çıkar:

“Style” altında görünüşteki gizli kenarların nasıl görüntüleneceği tanımlanır. “Tangent Edges” teğet kenarların görünümünü kontrol eder. “Scale” bölümü görünüşün ölçeğini gösterir. “Scale from Base” seçili ise, görünüşün türetildiği görünüşün ölçeği alınmış olur ve ölçek buna bağlıdır. Seçenekler arasında, kesit görünüşlerde “Hatching” ile tarama yapılır, “Align to Base” ile türetildiği görünüşe göre hizalanır ve “Definition in Base View”, görünüşün tanımının türetildiği görünüşten alınacağı ve buna bağlı olacağı saptanır.

Eğer bir görünüş üzerine gelinir ve sağ tuş menüsüne bakılırsa, şu seçenekler görülecektir:

“Open” ile o görünüşün oluşturulduğu üç boyutlu model dosyası açılır. “Delete” ile görünüş silinir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

380 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

“Alignment” altındaki seçenekler, seçilen görünüşün hizalanması ile ilgili özellikleri içerir. “Rotate” işaretlendiğinde, yeni bir diyalog kutusu açılır ve görünüşün yerleşim açısı değiştirilir:

Bir kenar seçilir ve bu kenar yatay ya da dikey duruma getirilir. İkinci seçenek ise “Angle” seçeneğidir. Bu durumda seçilen kenar girilen açı ile döndürülür.

“Get Model Annotations” altındaki seçenekler kaynaklı modeller içindir. “Get Weld Symbols” ve “Get Weld Annotations” ise kaynak tasarım ortamında tanımlanmış olan kaynak sembollerini görüntülemek için sunulmuştur.

Not: Kaynak tasarım ortamını ilerleyen bölümlerde göreceğiz.

“Annotation Visibility” altında teknik resim görünüşünde görünün ölçüler ve sembollerin görünülülüğü ayarlanır.

Teknik resim görünüşünün oluşturulduğu parça / montaj ve bunun unsurlarını / parçaları Browser penceresinde görüntülenir. Unsurlar görüntülendikten sonra, bunlar seçilerek sağ tuş menüsünden “Properties” girildiğinde, o unsuru gösteren doğruların özellikleri ayarlanır.

Burada unsuru gösteren doğrular istenen bir çizgi tipi, kalınlığı ve rengi ile görüntülenir.

Son olarak “Automatic Centerlines” o görünüşteki eksenlerin otomatik olarak tanımlanmasını sağlar. Bunun için ilk olarak Centerline Settings diyalog kutusu açılır:

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 381

“Apply to”, otomatik eksenlerin hangi unsurlar üzerine uygulanacağı listeler. “Projection” ise bakış açısını. “Treshold” altında yuvarlamalar, dairesel kenarlar için otomatik eksen tanımlama özelliği minimum ve maksimum değerler tanımlanarak sınırlandırılabilir.

Model Ölçülerinin Görünüşlere Alınması

“Retrieve Dimensions”

Model ortamında tanımlanmış ölçülerin görünüşlere alınması için, ilgili görünüş seçilir ve sağ tuş menüsünden “Retrieve Dimensions…” komutunu çalıştırılır. Komutun çalıştırılması ile Retrieve Dimensions diyalog kutusu açılır.

“Select Source” altından, unsur (features) ya da parçanın kendisi seçilebilir. “Select Features” seçili ise, görünüş üzerinde unsur işaretlenir ve o unsurun tanımlanmış model ölçüleri çıkar. “Select Parts” ile parçanın kendisi seçilir ve ölçüler görüntülenir.

Not: Model ölçülerinin, 3B modelleme ortamında tanımlanmış olması gerekir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

382 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Ölçüler çıktıktan sonra, diyalog kutusundaki “Select Dimensions” düğmesine basılarak, görünüşte gözükmesi istenen ölçüler seçilir. Burada, ölçüleri tek tek seçebileceğiniz gibi, pencere yöntemini de kullanabilirsiniz. Seçim işleminden sonra, “OK” ile ölçüler görünüşe yerleşir.

Teknik Resim Güncellemelerinin Ertelenmesi Büyük montajların ya da karmaşık parçaların teknik resim görünüşlerini oluşturduktan sonra, zaman kazanmak açısından, görünüşlerin otomatik olarak güncellenmesi ertelenebilir. Normal koşullarda, modelde yapılan değişiklikler, görünüşlerin otomatik olarak güncellenmesini sağlar. Fakat, yoğun bir çizim var ise, sürekli güncellemeleri beklemek gerekir ki, bu zaman kaybettirebilir. Bu yüzden, istendiğinde, görünüşlerin güncellenmesi ertelenebilir.

Bunun için, “Open” komutuyla bir IDW dosyası açarken, “Options” düğmesi ile ilgili seçeneğe girilir. Karşınıza aşağıdaki diyalog kutusu çıkar:

Eğer, “Defer Updates” seçilirse, güncellemeler, ertelenmiş olur. Aşağıdaki uyarı gelir:

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 383

Eğer, erteleme kaldırılacaksa, IDW dosyasının içindeyken, TOOLS menüsünün altındaki “Document Settings” komutu çalıştırılır. Açılan diyalog kutusunda, “Drawing” sekmesi, güncelleme erteleme seçeneğini içerir:

“Defer Update” kaldırılırsa, erteleme de kaldırılmış olur.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

384 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Teknik Çizim Notasyonları Teknik resim görünüşlerinin detaylandırılması için birçok seçenek Autodesk Inventor’da sunulmuştur. Teknik çizim notasyonlarına ulaşmak için, Inventor paneli üzerine gelin ve sol tuş menüsünden “Drawing Annotation Panel” komutunu işaretleyin.

Bu başlık altında varolan seçeneklere bir bakalım:

Ölçülendirme Özellikleri Autodesk Inventor, teknik resim görünüşlerinin ölçülendirilmesi ile ilgili şu seçenekleri sunmaktadır:

“General Dimension”: Eskiz ortamında olduğu gibi, görünüşlerdeki geometriler seçilerek istenen ölçüler tanımlanır.

“Baseline Dimension Set”: Temel çizgi ölçülendirmesi için kullanılır. Nesneler seçilir ve otomatik olarak ölçülendirilir. Ölçüler, bir grup olarak davranır.

“Baseline Dimension”: Temel çizgi ölçülendirmesi için kullanılır. Nesneler seçilir ve otomatik olarak ölçülendirilir. Ölçüler bağımsız olarak davranır.

“Ordinate Dimension Set”: Ordinat ölçülendirme için kullanılır. Başlangıç noktası işaretlenir ve sonra diğer nesneler gösterilerek ordinat ölçülendirmesi uygulanır.

“Ordinate Dimension”: Burada, ilk olarak görünüş seçilir ve orijin noktasını gösterir sembol yerleştirilir. Daha sonra nesneler işaretlenerek bunların ordinat ölçülendirmeyle ölçülendirilmesi sağlanır.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 385

Semboller

“Hole / Thread Notes”: Delik ve diş açılma notlarını çizime yerleştirir. Deliklerin “Hole” komutuyla oluşturulmaları gerekir.

Delik notlarını düzenlemek için, delik notu üzerine gelin sağ tuş menüsünden “Edit Hole Note” komutunu çalıştırın. Edit Hole Note diyalog kutusu açılır.

Burada semboller ekleyerek, yazıyı değiştirerek delik notunu özelleştirebilirsiniz. “Options” altındaki “Use Default” seçeneğini kapatmanız gerekiyor.

“Precision and Tolerances” ile yeni bir diyalog kutusu açılır:

Burada, parça üzerinde tanımlanmasa da, delik tolerans bilgileri girilebilir.

“Chamfer Note”: Pah notu atamak için kullanılır. Pah ve bitişik kenar seçilir ve not çizime yerleştirilir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

386 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Pah notlarını düzenlemek için, pah notu üzerine gelin sağ tuş menüsünden “Edit Chamfer Note” komutunu çalıştırın. Edit Chamfer Note diyalog kutusu açılır.

Burada istenen şekilde pah notu görüntülenir.

“Surface Texture Symbol”: Yüzey pürüzlülüğü sembolü yerleştirmek için kullanılır. Önce, yüzey pürüzlülüğü sembolünün atanacağı nesne işaretlenir, sonra da sembolün yeri. Sağ tuş menüsünden “Continue” ile Surface Texture diyalog kutusu açılır.

Burada sembolün özellikleri tanımlanır ve “OK” ile sembol çizime yerleştirilir.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 387

“Weld Symbol”: Kaynak sembolü yerleştirmek için kullanılır. Önce, kaynak sembolünün atanacağı nesne işaretlenir, sonra da sembolün yeri. Sağ tuş menüsünden “Continue” ile Weld Symbol diyalog kutusu açılır.

Burada sembolün özellikleri tanımlanır ve “OK” ile sembol çizime yerleştirilir.

“Feature Identifier Symbol”: Unsur referans sembolü yerleştirmek için kullanılır. Önce, unsur referans sembolünün atanacağı nesne işaretlenir, sonra da sembolün yeri. Sağ tuş menüsünden “Continue” ile Format Text diyalog kutusu açılır.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

388 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Burada sembolün özellikleri tanımlanır ve “OK” ile sembol çizime yerleştirilir.

“Datum Identifier Symbol”: Referans sembolü yerleştirmek için kullanılır. Önce, referans sembolünün atanacağı nesne işaretlenir, sonra da sembolün yeri. Sağ tuş menüsünden “Continue” ile Format Text diyalog kutusu açılır.

Burada sembolün özellikleri tanımlanır ve “OK” ile sembol çizime yerleştirilir.

“Feature Control Frame”: Şekil toleransı yerleştirmek için kullanılır. Önce, şekil toleransı sembolünün atanacağı nesne işaretlenir, sonra da sembolün yeri. Sağ tuş menüsünden “Continue” ile Feature Control Frame diyalog kutusu açılır.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 389

“Sym” düğmesi işaretlendiğinde, yeni bir pencere açılır ve buradan şekil toleransı seçilir.

Burada sembolün özellikleri tanımlanır ve “OK” ile sembol çizime yerleştirilir.

“Datum Target”: Referans yüzeyi gösterir sembollerin çizime yerleştirilmesi için kullanılır. Birçok alt seçeneği vardır.

“Leader Text”: Öncü doğruya sahip yazıların çizime yerleştirilmesinde kullanılır. Öncü doğrunun başlangıç ve son noktası işaretlenir, sağ tuş menüsünden “Continue” ile Format Text diyalog kutusu açılır.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

390 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Delik Tabloları Delik tablolarının oluşturulması için değişik seçenekler vardır. Delik tablolarının otomatik olarak yaratılabilmesi için deliklerin delik delme unsuru ile tanımlanmış olması gerekir.

“Hole Table-Selection”: Delik tabloları oluşturur. Görünüş seçilir, orijin noktası gösterilir ve tabloda yer alacak delikler seçilir. Tablo çizime yerleştirilir.

“Hole Table-View”: Delik tabloları oluşturur. Görünüş seçilir, orijin noktası gösterilir ve o görünüşte yer alan tüm deliklerin tablosu çıkartılır.

“Hole Table-Selected Type”: Seçilen delik ile aynı tipte olanların yer aldığı delik tablosu oluşturur. Yapmanızı gereken delik ya da delikler seçmektir. O tipteki tüm diğer delikler de otomatik olarak tabloya alınır.

Delik Tablolarının Düzenlenmesi Delik tabloları, orijin sembolü, delik etiketleri ve tablonun kendisinden oluşuyor. Dolayısıyla bunların düzenlenmeleri de farklı gerçekleşir.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 391

Orijin Sembolü

Orijin sembolünün yerini değiştirmek için farenin sol tuşunu kullanabilirsiniz ya da orijin sembolünü işaretleyerek sağ tuş menüsünden “Edit...” komutunu seçebilirsiniz. İkinci durumda bir diyalog kutusu açılır ve orijin noktasının koordinatları girilir.

Delik Etiketleri

Bir delik etiketi seçilip sağ tuş menüsü açıldığında şu seçenekler çıkar:

“Edit Tag…” ile etiket değiştirilir. Bunun için Format Text diyalog kutusu açılır. “Hide Tag” ile etiket gizlenir.

“Show Leader” etikete öncü doğru parçası ekler:

“Hide Leader” ise öncü doğruyu gizler.

Delik Tablosu

Delik tablosu seçilip sağ tuş menüsü açıldığında şu seçenekler çıkar:

“Table” altında iki seçenek vardır:

• “Resort Table”: Sıralama seçeneklerine göre, tablonun sıralaması yeniden yapılır.

• “Split Table”: Tabloyu iki parçaya ayırmak için kullanılır. Tabloyu böleceğiniz sıraya gelin ve komutu çalıştırın. Birbirinden bağımsızlaşan iki tablo elde edeceksiniz.

• “Export Table”: Tabloyu ASCII yazı dosyası (txt) ya da Microsoft Excel dosyası (csv) olarak dışarı atmak için kullanılır.

“Row” altında iki seçenek vardır:

• “Add Hole”: Delik tablosuna yeni bir delik eklemek için kullanılır. Yeni ekleyeceğiniz deliği görünüşte işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Create” komutunu çalıştırın.

• “Delete Hole”: Delik tablosundan bir delik silmek için kullanılır. Sileceğiniz deliğin sırasına gelip sağ tuş menüsünden “Delete Hole” komutunu çalıştırın.

“Visibility” altında orijin sembolü ve etiketlerin görünürlülüğü ayarlanır.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

392 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

“Edit” altında üç seçenek vardır.

• “Edit Tag” delik etiketini değiştirmek için kullanılır.

• “Edit Hole Note” delik notunu düzenler.

• “Edit Description Text” ile de açıklama yazısı değiştirilebilir.

Bunun dışında, tablonun biçimini ve özelliklerini değiştirmek için, sağ tuş menüsünde çıkan “Edit Hole Table…” komutu kullanılır. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır.

“Row Merge Options”

• “Numbering”: Delikler numaralandırılır:

• “Rollup”: Bu seçenekte, delikler, tiplerine göre sıralanır ve aynı tiptekiler için tek bir satır kullanılır.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 393

o “Delete Tags on Rollup” seçildiğinde, deliklerdeki etiketler silinir ve sadece kaç tip delik varsa bunlar etiketlenir.

o “Secondary Tag Modifier on Rollup” ise etikete ikinci bir ayırıcı ekler.

“Combine Notes”

Bu seçenek ile, delik tiplerini gösteren satırlar aynı delikler için birleştirilir ve tek bir hücre olarak gösterilir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

394 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

“Tag Order”

Deliklerin etiketlenmesinin hangi kritere göre yapılacağı saptanır. “Arrange by Position”, etiketlemeyi, deliklerin konumuna göre, ikinci seçenek ise büyüklüklerine göre yapar. “Group Hole Types”, delik tiplerini gruplar. Bu seçenek kapatıldığında, aynı delik tipleri, farklı etiketler ile gösterilir.

“View Filters”

“Include Features” altında, hangi unsurların, “Include Hole Types” ise hangi delik tiplerinin delik tablolarına alınacağını saptar.

Delik tablosunun düzenlendiği diğer bölüm ise, tablonun biçimidir. “Formatting” altından bu bölüme geçilir.

Burada, delik tablosunun nasıl görüneceği ve hangi sütunlardan oluşacağı gibi biçimsel özellikler tanımlanır.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 395

Eksenler

“Center Mark”: Çizime eksenler yerleştirmek için kullanılır. Komutun çalıştırılmasından sonra yay ya da dairesel bir kesit işaretlemeniz gerekir. Merkez çaprazı otomatik olarak yerleştirilir.

“Center line”: Eksenler çizmek için kullanılır. İki doğru parçası işaretlenir ve bunlara dik bir merkez doğrusu tanımlanır; merkez doğrusunun seçilen kenarlardan ne kadar uzatılacağı işaretlenir.

“Center line bisector”: İki doğru parçası arasına, doğru parçalarının başlangıç ve son noktalarının tam orta noktasından geçen bir eksen yerleştirir.

“Centered Pattern”: Dizilenmiş delikler için eksenler oluşturur. İlk olarak dizinin merkezi işaretlenir, sonra da merkez doğrusunun başlayacağı delik. Bundan sonra da, dizinin istenen elemanları işaretlenir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

396 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Yazılar

“Text”: Yazı yazmak için kullanılır. Format Text diyalog kutusu açılır.

“OK” ile yazı çizime yerleştirilir.

Not: Pozlama ve parça listesi ile ilgili özellikler için montajların teknik resim görünüşlerinin anlatıldığı bölüme bakınız.

Revizyon Blokları

“Revision Table”

Bu komut ile çizime revizyon blokları yerleştirilir.

Revizyon bilgilerini değiştirmek için, ilgili hücreyi çift tıklamanız yeterlidir. Bu durumda, yazı penceresi açılır ve ilgili bilgi girilir.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 397

Yeni bir revizyon satırı eklemek için, tablonun üzerine gelin ve sağ tuş menüsünden “Add Row” komutunu çalıştırın. Bir önceki satırın altına yeni bir satır eklenir.

Revziyon bloklarının düzenlenmesi de “Style Editor...” komutuyla gerçekleşir. Eğer, revizyon blokları üzerindeyken sağ tuş menüsünden “Edit” komutunu çalıştırırsanız, tabloyu değiştirebileceğiniz diyalog kutusu açılır:

Revizyonlar konusundaki ikinci komutumuz ise “Revision Tag” komutudur.

“Revision Tag”

Bu komut ile revizyon bölgelerini gösteren semboller sayfaya yerleştirilir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

398 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Kullanıcı Tanımlı Semboller Kullanıcı tanımlı semboller, AutoCAD’in blok özelliğine benzemektedir. Bu özellik sayesinde, teknik çizim sayfalarına daha öncede tanımlanan nesneler, aynı bir blok gibi yerleştirilebilir.

Kullanıcı tanımlı semboller oluşturmak için FORMAT menüsünün altından “Define New Symbol” komutu kullanılır. Komutun çalıştırılmasından sonra, eskiz ortamı açılır. Eskiz ortamında, sembolün geometrisi tanımlanır. Sembol tanımla işlemi bittiğinde “Return” ile sembole bir isim verilerek, sembol sayfaya kaydedilir.

Sembol, tanımlandıktan sonra, Browser penceresindeki “Sketched Symbols” altında yer alır.

Sembolü çizime yerleştirmek için, buradaki ikona çift tıklayın. Sembolü sayfadaki yeri gösterilerek, sembol yerleştirilir.

Diğer bir yerleştirme seçeneği ise Inventor panelinden “Symbols” komutunu kullanmaktır.

“Symbols”

Komutun çalıştırılmasından sonra aşağıdaki diyalog kutusu açılır.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 399

Buradaki listeden, çizime yerleştirilecek sembol seçilir. Aynı zamanda, sembolün ölçeklendirilmesi (scale) ve yerleşim açısının (rotate) saptanması mümkündür. Bunun için, ilgili ikonları işaretleyin ve gereken bilgileri (ölçek ve dönme açısı gibi) girin. “Leader” seçildiğinde, sembol bir öncü doğru ile sayfaya yerleştirilir.

Semboller konusunda, bu bölümün sonunda yer alan alıştırmaya bakabilirsiniz.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

400 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

2B Parametrik Çizimler Autodesk Inventor’un teknik resim ortamında, parametrik olarak 2B çizimler oluşturabilirsiniz. Teknik resim sayfasında “Sketch” komutu ile 2B çizim ortamına ulaşabilirsiniz. Inventor panelinde eskiz komutları çıkar. Bunlar parça modelleme ortamından tanıdığımız eskiz komutlarıdır. Bunları kullanarak istediğiniz 2B çizimleri üretebilirsiniz.

2B çizim nesnelerinize ölçüler atayabilirsiniz. Bu durumda, ölçü değerinin değişmesi nesnenin otomatik olarak güncellenmesini sağlar. Nesneler arasında geometrik sınırlamalar da tanımlayabilirsiniz.

Bu özellikleri kullanarak, 2B olarak parçanın farklı görünüşleri oluşturabilir, görünüşleri birbiriyle ilişkilendirebilir, dolayısıyla birisinde yapılan değişikliğin diğerlerini otomatik etkilemesini sağlayabilirsiniz.

AutoCAD DWG çizimlerini Autodesk Inventor’un teknik resim ortamına aktardığınızda, bunlar 2B parametrik çizimlere dönüştürülebilir. Örneğin, çizimde ölçüler var ise, ölçü seçilip sağ tuş menüsünden “Promote to Sketch” komutu çalıştırıldığında seçilen ölçü parametrik bir ölçü duruma gelir. Ölçü değeri değiştiğinde, atanmış olduğu geometri de otomatik olarak değişir.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 401

Yüzey modellerin teknik resim görünüşlerinin çıkartılması IGES ile ya da farklı formatlarda elinizde bulunan yüzeylerin teknik resim görünüşleri, standart biçimde alınabilir. Diyelim ki elinizde, aşağıda gösterilen yüzey model olsun.

1. FILE > NEW altından yeni bir teknik resim dosyası (IDW) açın. 2. “Base View” ile temel görünüşü tanımlayın.

3. “Projected View” ile diğer görünüşleri oluşturun.

4. Ölçülendirme ve detaylandırma komutlarını kullanarak, görünüşleri istediğiniz gibi tamamlayabilirsiniz.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

402 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 403

Alıştırma 1: Bir Teknik Resim Sayfasının Hazırlanması

Not: Bu bölümün alıştırma dosyaları Bölüm 09 dizininin altındadır.

Bu alıştırmada, teknik resim görünüşlerinin oluşturulmasından önce, bir sayfanın nasıl hazırlandığını göreceğiz.

1. 09_Sayfa.idw teknik resim dosyasını açın. Bu boş bir teknik resim dosyasıdır.

2. İlk olarak sayfanın büyüklüğünü değiştirelim ve bir antet bloğu yerleştirelim. Bunun için, Browser penceresinden “Sheet:1”i işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit Sheet” komutunu çalıştırın.

3. Diyalog kutusunda “Size” olarak A2 seçin ve “OK” ile devam edin.

4. Browser penceresinde, “Drawing Resources” yanındaki “+” işaretine basın ve “Borders” altında “Default Border”i işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Insert Drawing Border” komutunu çalıştırın.

5. düğmesine basarak diğer seçeneklere ulaşın.

6. “Text Height” olarak 5mm girin ve “OK” ile devam edin.

7. Browser penceresinde, “Drawing Resources” altından “Title Block” yanından “+” işaretine basın. “ISO” antet bloğunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Insert” komutunu çalıştırın.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

404 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Antet bloğu çizime yerleşir.

8. Browser penceresinde, “Title Block” altında bulunan “ISO” antet bloğunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit” komutunu çalıştırın.

9. Antet bloğu düzenlemeye hazır hale gelir. İlk olarak “<COMPANY>” yazısını işaretleyin ve

sağ tuş menüsünden “Edit” komutunu çalıştırın. Diyalog kutusu açılır.

10. Bu diyalog kutusunda, “Type” altından “Static Value” seçeneğini işaretleyin ve ayzı alanına kendi şirketinizin ismini yazın. “OK” ile devam edin.

11. Antet bloğunda yeni bir alan tanımlayacağız. Bunun için, Inventor panelinden “Property

Field” komutunu çalıştırın.

12. Yazının yerleşim noktası sorulur. Aşağıda gösterilen noktayı işaretleyin.

13. Diyalog kutusunda, “Property” altından “PROJECT” seçin ve “OK” ile devam edin.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 405

14. “PROJECT” (Proje İsmi) alanı antete yerleşir.

15. Yeniden “Property Field” komutunu çalıştırın.

16. Yazının yerleşim noktası sorulur. Aşağıda gösterilen noktayı işaretleyin.

17. Diyalog kutusunda, “Type” altından “Prompted Entry” seçin ve yazı alanına “Ölçek” yazın.

“OK” ile devam edin.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

406 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

18. İşlem bittiğinde, sağ tuş menüsünden “Save Title Block” komutunu çalıştırın.

19. Çıkan diyalog kutusunda “Save” düğmesine basın.

20. “Ölçek” olarak tanımladığımız yazı alanı için bilgi girilmesi istenir. Ölçek olarak “1:1” girin ve “çek” işaretine basın:

21. Yaptığımız değişiklikler, sayfada bulunan antet bloğuna yansır.

22. Antet bloğundaki diğer alanları doldurmak için, Browser penceresinde, “sayfa.idw”yi seçin ve sağ tuş menüsünden “Properties” komutunu çalıştırın.

23. “Summary” bölümünde “Title” için “Örnek Sayfa” yazın ve “OK” ile devam edin.

24. Diğer alanları da bu şekilde doldurabilirsiniz. Antetimizin son hali aşağıdaki gibi olacaktır:

Alıştırmanın sonu.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 407

Alıştırma 2: Stiller ile Nesnelerin Kontrolü Autodesk Inventor, nesnelerin özelliklerini tanımlamak ve kontrol etmek için yeni bir kavram

sunmaktadır. Stiller (styles) olarak adlandırılan bu yeni kavram, şirket standartlarının çizimlere uygulanmasını kolaylaştırmaktadır. Bu alıştırmamızda, stiller içindeki nesnelerin nasıl kullanılabileceğini göreceğiz.

1. Autodesk Inventor’u açın.

2. “Projects” bölümüne gidin ve üstteki listeden “Default” seçin.

3. Alttaki bölümden, “Use Styles Library” üzerine gelin ve sağ tuştan “Yes” seçeneğini

işaretleyin.

4. En altta bulunan düğmelerden “Save” ile yaptığınız değişikliği kaydedin.

5. “New” ile “Standard.idw” şablonunu seçin ve “OK” ile açın.

6. FORMAT menüsünün altından “Styles Editor” komutunu çalıştırın. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır:

7. Styles and Standards Editor diyalog kutusu iki kısımdan oluşur. Sol tarafta ağaç yapısı

şeklinde sıralanan bir bölüm vardır. Burada, stil tipleri sıralanmıştır. Örneğin, temel çizgi (baseline) ölçülendirmesi, delik notları ve radyal ölçülendirmeler “Dimension” stil tipi altında yer alır.

8. Sol taraftaki listeden “Dimension” stil tipini işaretleyin. Sağ tarafta, seçilen stil tipinin altında tanımlı olan stiller yer alır.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

408 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

9. Diyalog kutusunun üst tarafında filtre ikonunun yanında “Local Styles” seçeneği seçilidir. Bu

listeden “All Styles” seçeneğini işaretleyin. Dikkat ederseniz, artık tüm stiller listelenir.

10. Soldaki listeden “Object Defaults” altından “Object Defaults (ISO)” ikonunu işaretleyin. ISO

standardına göre, Autodesk Inventor nesneleri ve bunların sahip oldukları nesne stilleri ve yerleşecekleri katmanlar sağdaki pencerede listelenir.

11. “Object Type” altında listelenen nesne tiplerinin solunda bunların hangi stil tarafından

kontrol edildiğini gösteren semboller yer alır. Örneğin, “Angle Dimension” ve “Hole Note” “Dimension” stili tarafından kontrol edilir. Her ikisinin solunda sembolü yer alır.

12. “Object Type” listesindeki “Angle Dimension” girdisinin “Object Style” altındaki değerini işaretlediğinizde bir liste açılır ve bu listeden başka bir nesne stili seçerek, nesnenin stilini değiştirebilirsiniz.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 409

13. Soldaki listeden “Layers” seçin.

14. Dikkat ederseniz, bazı nesnelere bir stil atanmadığını göreceksiniz. Bunların “Object Style” altındaki bilgileri boştur. Bu nesneler, katman özellikleri dışında başka bir biçimlendirme özelliğine sahip değildir.

15. Stilleri tanımladıktan sonra da, çizim üzerinde bazı lokal değişiklikler yapabilirsiniz. Örneğin, stil editöründe, “Baseline Dimension” nesnesi için nesne stili olarak “Default (ISO)” atanmış olsun. Bir ölçü tanımlandıktan sonra, ölçüyü işaretleyip, standart araç çubuğundaki stil listesinden farklı bir stil seçilebilir.

16. Nesne stilini değiştirmek için soldaki listeden nesne stili seçilir ve sağdaki bölümde de

istenen değişiklikler yapılır.

17. Yeni bir stil yaratmak için, üstteki düğmeler arasından “New...” işaretleyin. Bir diyalog

kutusu açılır. Burada yeni stile bir isim verilir. “OK” ile stil yaratılır.

18. Yeni yaratılan stil de soldaki listede yer alır.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

410 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

19. Yapılan değişiklikler “Save” düğmesi ile kaydedilir.

Alıştırmanın sonu.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 411

Alıştırma 3: Teknik Resim Görünüşlerinin Oluşturulması Bu alıştırmada, değişik teknik resim görünüşlerinin oluşturulmasını inceleyeceğiz.

1. FILE>>NEW ile boş bir teknik resim sayfası (“Standard IDW”) açın.

2. Inventor panelinden “Create View” komutunu çalıştırın.

3. Diyalog kutusunda, “File” bölümünden “Explorer Directories” ile 09_Braket.ipt dosyasını seçin.

4. Diğer seçenekler olduğu gibi kalsın. “OK” ile aşağıda gösterilen yere üst görünüşü yerleştirin.

5. Bundan diğer görünüşleri türeteceğiz. Bunun için, ekranda üst görünüş üzerine gelin ve sağ

tuş menüsünden “Create View” altından “Projected” komutunu çalıştırın.

6. Yan, ön ve izometrik görünüşlerin yerlerini aşağıdaki gibi tanımlayın.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

412 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

7. Sağ tuş menüsünden “Create” komutunu seçerek, görünüşlerin çizime yerleşmesini sağlayın.

8. İzometrik görünüşü seçin ve sağ tuş menüsünden “Edit View” komutunu çalıştırın.

9. Diyalog kutusunda, “Style” altından “Shaded” işaretleyin ve “OK” ile devam edin.

10. İzometrik görünüş kaplanmış olarak görüntülenir.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 413

Alıştırmanın sonu.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

414 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Alıştırma 4: Kesit ve Detay Görünüşler 1. 09_Braket.idw dosyasını açın. Bu dosyada, braket parçasının üst görünüşü tanımlı

durumdadur. Bu görünüşten kesit görünüşler türeteceğiz.

2. Inventor panelinden “Section View” komutunu çalıştırın ve üst görünüşü işaretleyin.

3. Şimdi de kesit eğrisinin çizilmesi gerekiyor. Aşağıda gösterildiği gibi, tam deliklerin merkezlerinden geçen bir doğru çizin ve sonrasında sağ tuş menüsünden “Continue” ile devam edin.

4. Kesit görünüşü üst görünüşün altına yerleştirin.

5. İkinci kesit görünüşü de aşağıda gösterildiği gibi tanımlayın (bu sefer kademeli bir kesit

olacak):

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 415

6. Inventor panelinden “Detail View” komutunu çalıştırın ve ön kesit görünüşü işaretleyin.

7. Aşağıda gösterildiği gibi bir detay alanı tanımlayın.

8. Detay görünüşü bu görünüşün hemen yanına yerleştirin:

Alıştırmanın sonu.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

416 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Alıştırma 5: Ölçülendirmeler ve Notasyonlar 1. 09_Clamp.idw çizimini açın.

2. Ön görünüşün üzerine gelin ve sağ tuş menüsünden “Retrieve Dimensions...” komutunu

çalıştırın. Diyalog kutusunda, “Select Parts” işaretleyin ve parçayı seçin. “Select Dimensions” düğmesine basın ve pencere yöntemiyle tüm ölçüleri seçin. “OK” ile devam edin.

3. 0, 85, 13, 19 ve 45 mm ölçülerini seçin ve sağ tuş menüsünden “Delete” ile silin. Görünüş

aşağıdaki gibi temizlenmiş olur.

4. Ölçülerin daha düzgün yerleşmeleri için, ölçü yazılarını seçin ve aşağıda gösterildiği gibi

yeni konumlarına taşıyın.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 417

5. Aynı işlemleri üst görünüş üzerinde de uygulayın. Görünüş aşağıdaki gibi olacak.

6. Notasyın ve ölçülendirme işlemleri için ilk olarak, Inventor panelinin üzerine gelin ve sağ tuş

menüsünden “Drawing Annotation” seçin. Şimdi Inventor panelinden notasyon ve ölçülendirme komutları görüntülenir.

7. İlk olarak merkez çaprazları oluşturacağız. Bunun için, Inventor panelinden “Center Mark”

komutunu çalıştırın.

8. Üst görünüşteki delik ve yayları işaretleyin. Merkez çaprazları çizime yerleşir.

9. Ön görünüşe yaklaşın. Inventor panelinden “Center line bisector” komutunu çalıştırın.

10. Aşağıda gösterilen kenarları işaretleyin; seçilen doğru parçaları arasına merkez doğrusu

yerleştirilir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

418 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

11. Aynı şekilde yan görünüşte de aşağıda gösterilen kenarları seçerek merkez doğrusunu yerleştirin.

12. Şimdi de bazı ölçüler ekleyelim. Inventor panelinden “General Dimension” komutunu

çalıştırarak, üst görünüşe aşağıdaki ölçüleri yerleştirin.

13. Ölçülendirme özelliklerinden bir diğeri de otomatik ölçülendirme. “Baseline Dimension Set”

komutunu çalıştırın ve ön görünüşte aşağıda gösterilen kenarları (sağdan sola) seçin:

14. Sağ tuş menüsünden “Continue” ile devam edin ve ölçüleri aşağıdaki gibi çizime yerleştirin.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 419

15. Görünüşlere notasyonlar eklemek için, Inventor panelinden “Datum Identifier Symbol” komutunu çalıştırın ve ön görünüşün alt yüzeyinde aşağıdaki gibi referans sembolünü tanımlayın.

16. Geometrik tolerans sembolü için, Inventor panelinden “Feature Control Frame” komutunu

çalıştırın. Sembolün başlangıç noktası ve yeri aşağıdaki gibi olacak.

17. Sağ tuş menüsünden “Continue” ile devam edin.

18. Diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun ve “OK” ile devam edin.

19. Sağ tuş menüsünden “Done” ile işlemi bitirin. Geometrik tolerans sembolü çizime yerleşir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

420 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

20. Delik notu eklemek için Inventor panelinden “Hole/Thread Notes” komutunu çalıştırın ve üst görünüşte deliği işaretleyin. Aşağıdaki gibi çizime yerleştirin. “Done” ile işlemi bitirin.

21. Son olarak, model ölçülerinin nasıl değiştirilebileceğine bakalım. Üst görünüşte, “15 derece”

ölçüsünü işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit Model Dimension” komutunu çalıştırın.

22. Ölçü kutucuğuna yeni değer olarak 10 yazın.

23. Model ve görünüşler otomatik olarak güncellenir.

Böylece teknik resim görünüşlerimiz aşağıdaki gibi olacak.

Alıştırmanın sonu.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 421

Alıştırma 7: Ölçülerin Düzenlenmesi Bu alıştırmada, ölçülerin düzenlenmesi ile ilgili araçları göreceğiz.

1. 09_Plaka.idw dosyasını açın.

2. İlk olarak ölçülerin düzenlenmesine bakalım. Bunun için, çizimde bulunan 152.40 ölçüsünün

üzerine gelin ve sağ tuş menüsünden “Edit” komutunu çalıştırın. Karşımıza Edit Dimension diyalog kutusu çıkar.

3. Ölçü yazısının hemen devamına bir boşluk bırakarak TYP yazın.

4.

ikonuna bastığınızda, yazı biçimlendirme ile ilgili diğer özellikler de ayrı bir pencerede açılır.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

422 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

5. “Cancel” ile devam edin.

6. “Insert Symbol” ikonuna bastığınızda, değişik semboller çıkar.

7. Burada bulunan ikonu Windows uygulamalarından bildiğimiz Character Map

penceresini açar.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 423

8. Diyalog kutusunu kapatın.

9. Edit Dimension diyalog kutusunun “Inspection Dimension” sekmesine geçin.

10. Burada özel tip ölçüler tanımlayabilirsiniz. Diyalog kutusunda “Inspection Dimension”

seçeneğini aktif duruma getirin.

11. Diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun.

12. “OK” ile devam edin. Ölçü aşağıdaki gibi olacaktır.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

424 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

13. Bir ölçünün özelliklerini kolaylıkla başka bir ölçüye kopyalayabilirsiniz. Son olarak değiştirdiğimiz 152.40 ölçüsünü işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Copy Properties” komutunu çalıştırın.

14. Sizden bir ölçü seçmeniz istenir. 19.05 olan ölçüyü işaretleyin. İlk ölçünün tüm özellikleri ikinci ölçüye kopyalanır.

15. UNDO ile işlemi geri alın.

16. Yeniden 152.40 ölçüsünü işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Copy Properties” komutunu çalıştırın.

17. İkinci ölçüyü seçmeden, sağ tuş menüsünden “Settings” komutunu çalıştırın. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır:

18. Burada, hangi özelliklerin kopyalanacağı saptanır. “Layer” seçeneğini kapatın. Katman

bilgisinin kopyalanmasını istemiyoruz.

19. “OK” ile devam edin.

20. İkinci ölçüyü işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Done” ile devam edin.

21. Şimdi de bir görünüşte bulunan bir ölçüyü diğer görünüşe aktaralım.

22. 152.40 ölçüsünü işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Move Dimension” komutunu çalıştırın.

23. Yan görünüşü işaretleyin. Ölçü yan görünüşe aktarılır. Gerekirse, tutup çekiştirerek, ölçünün yerini ayarlayabilirsiniz.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 425

24. Ölçülendirme sırasında, bir doğru parçasının orta noktasını da kullanabiliriz. Bunun için Inventor panelinden “General Dimension” komutunu çalıştırın.

25. Aşağıda gösterildiği gibi, üst kenarı işaretleyin.

26. Sol yan kenarın orta noktasını işaretleyin ve ölçüyü aşağıdaki gibi çizime yerleştirin.

27. Diğer sayfaya geçelim. Browser penceresinde, “Sheet:2” ikonuna çift tıklayın.

28. İlk olarak bir delik tablosu oluşturacağız. Bunun için Inventor panelinden “Hole Table – View” komutunu çalıştırın.

29. Üst görünüşü işaretleyin.

30. Orijin noktasını aşağıda gösterildiği gibi, sol alt köşeye, kenarların sanal kesişim noktasına yerleştirin.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

426 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

31. Tabloyu, sayfaya yerleştirin.

32. Delik tablolarının biçimini istediğimiz gibi ayarlayabiliriz. Delik tablosuna çift tıklayın.

Aşağıdaki diyalog kutusu açılır.

33. “Formatting” sekmesine geçin.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 427

34. Burada, “Column Chooser” ikonunu işaretleyin.

35. Burada, tabloya eklemek üzere, varolanlardan bir kolon seçebilir ya da kullanıcı tanımlı bir kolon oluşturabilirsiniz.

36. “Cancel” ve “Cancel” ile diyalog kutularını kapatın.

37. Aşağıda gösterilen kısma yaklaşın.

38. Inventor panelinden “Hole/Thread Notes” komutunu çalıştırın.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

428 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

39. Aşağıda gösterilen kenarı işaretleyin ve delik notunu çizime yerleştirin.

40. Şimdi de bir pah notu tanımlayalım.

41. Inventor panelinden “Chamfer Note” komutunu çalıştırın.

42. İlk olarak sağ üst pahı işaretleyin.

43. İkinci olarak üst kenarı işaretleyin ve pah notunu çizime yerleştirin. ESC ile komuttan çıkın.

44. Pah notunu düzenlemek için, pah notunun üzerine gelin ve sağ tuş menüsünden “Edit

Chamfer Note” komutunu çalıştırın.

45. Edit Chamfer Note diyalog kutusu açılır.

46. “Chamfer” yazısını silin ve “OK” ile devam edin.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 429

47. Şimdi, de modeldeki değişikliklerin, notasyonlar üzerindeki etkisine bakalım.

48. Browser penceresinde, “Sheet:3” ikonuna çift tıklayın.

49. Üst görünüşü işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Open” ile model dosyasını açın.

50. Browser penceresinde, “Hole1” ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Suppress Feature” komutunu çalıştırın.

51. Delikler gizlenir. WINDOW menüsünden teknik resim sayfasına geçin. Dikkat ederseniz, deliklerin gizlenmesi ile bunlara atanmış olan notasyonlar da silinir.

52. Yeniden modele dönün.

53. Browser penceresinde, “Hole1” ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Unsuppress Feature” komutunu çalıştırın.

54. WINDOW menüsünden teknik resim sayfasına geçin. Dikkat ederseniz, deliklerin yeniden görünür yapılmasıyla, önceden tanımlı notasyonlar da yeniden görünür olur.

55. Son olarak ölçü yazıları ile ilgili bir özelliğe daha bakalım.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

430 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

56. FORMAT menüsünün altından “Style Editor” komutunu çalıştırın.

57. Sol taraftaki listeden “Dimension” altından “Default – mm (ANSI)” ölçü stilini işaretleyin ve sağ tarafta “Text” sekmesine geçin.

58. Aşağıda gösterildiği gibi “Diameter” altından “First Above Landing Line” seçeneğini

işaretleyin.

59. Diyalog kutusunun en altında bulunan “Done” düğmesine basın. “Save Edits?” sorusunu

“Yes” ile geçin.

60. Inventor panelinden “General Dimension” komutunu çalıştırın ve aşağıda gösterildiği gibi sağ üst deliğin çapını ölçülendirin.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 431

61. Ölçü yazısına ek yapmak için, ölçüyü işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit...” komutunu çalıştırın.

62. Ölçü yazısının sonuna gelin ve ENTER ile alt satıra geçin. Buraya herhangi bir yazı yazın ve “OK” ile devam edin.

63. Ölçü aşağıdaki gibi gözükecektir.

Alıştırmanın sonu.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

432 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

Alıştırma 7: 2B Parametrik Çizimler 1. 09_Param.idw dosyasını açın.

2. Inventor panelinden “Draft View” komutunu çalıştırın.

3. Diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun ve “OK” ile devam edin.

4. Çizimi biraz daha kolaylaştırmak için, TOOLS menüsünün altından “Application Options”

komutunu çalıştırın. “Sketch” bölümünde “Grid Lines”, “Minor Grid Lines” ve “Snap to Grid” seçeneklerini aktif duruma getirin.

5. Izgaraya kenetleme özelliklerini ayarlamak için, TOOLS menüsünün altından “Document Settings” komutunu çalıştırın. “Snap Spacing” değerlerinin her ikisini de 2mm yapın. “Grid Display” değerleri de 4 olacak.

6. “Line” ve “Circle” komutlarını kullanarak aşağıdaki şekli çizin.

7. Yan görünüşü de aşağıdaki gibi çizin. Çizim sırasında, ön görünüşün kenar bilgilerini

kullanabilirsiniz.

8. Son olarak üst görünüşü de aşağıdaki gibi çizin.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 433

9. Sınırlamalar ekleyerek, geometrilerin tanımlanmasını sağlayabiliriz. Bunun için, aşağıda

gösterildiği gibi, ön görünüş ve yan görünüşteki nesneler arasında ilk olarak “Colinear” (eş-doğrusal) sınırlamasını ekleyeceğiz.

10. Aynı şekilde, diğer görünüşler arasındaki nesneler için de eş-doğrusal sınırlamasını

uygulayın.

11. Ön görünüşteki çember ile yan görünüşteki karşılıkları arasında teğetlik sınırlaması tanımlayın.

12. Aynı şekilde ön görünüşteki çember ile üst görünüşteki karşılıkları arasında teğetlik

sınırlaması tanımlayın.

13. “General Dimension” komutunu kullanarak, ön görünüşte aşağıdaki ölçüleri tanımlayın:

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

434 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

14. Aynı şekilde, yan görünüşte aşağıda gösterilen ölçüleri tanımlayın:

15. Üst görünüşte, aşağıda gösterilen ölçüleri tanımlayın.

16. Sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” ile eskiz ortamından çıkın. Çizimimiz aşağıdaki gibi

olacaktır:

Alıştırmanın sonu.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 435

Alıştırma 8: Kullanıcı Tanımlı Semboller Oluşturmak Autodesk Inventor’da teknik resim sayfalarında, standart semboller kullanabileceğiniz gibi,

tamamen kullanıcı tanımlı semboller de oluşturup, bunları teknik resim görünüşlerine ekleyebilirsiniz. Bu örneğimizde, yeni bir kullanıcı tanımlı sembolün nasıl oluşturulacağını ve kullanılacağını göreceğiz.

1. Autodesk Inventor ile yeni bir teknik resim dosyası (STANDARD.IDW) açın ve açtıktan sonra bunu kaydedin.

2. Browser penceresinde “Drawing Resources” altındaki “Sketched Symbols”u seçin ve sağ tuş menüsünden “Define New Symbol” komutunu çalıştırın.

3. Inventor panelinde eskiz özellikleri çıkar.

4. “Line” komutunu kullanarak, aşağıdaki şekle benzer bir şekil oluşturun (“Two Point Rectangle” komutunu da kullanabilirsiniz).

5. Nesneleri “General Dimension” komutuyla aşağıdaki gibi ölçülendirin ve değerlerini

tanımlayın.

6. “Text” komutunu kullanarak üç yazı oluşturun ve onları aşağıda gösterildiği gibi alanlara

yerleştirin.

7. Yazının konum ve görünürlüğü diyalog kutusundaki aşağıda gösterilen bölümden tanımlanır:

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

436 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

8. İki adet nokta tanımlayacağız. İlk önce bunları tanımlayalım, amacımızı ve işlevlerini sonra anlatalım. “Point, Hole Center” komutunu çalıştırın ve sembolün sağ üst ve alt köşelerine iki adet nokta tanımlayın (köşelere kenetlendiğinizde nokta yeşile döner).

9. Sağ üst noktayı işaretleyin ve bu nokta işaretliyken standart araç çubuğundan bunun stilini

(“Style” yanından) “Insertion Point” olarak değiştirin. Böylece, sembol çizime yerleştirilirken bu noktadan yerleştirilecek.

10. Şimdi de alttaki noktayı işaretleyin ve aynı şekilde bunun stilini “Connection Point” olarak

tanımlayın. Bu durumda, bu nokta bir başka sembol için bağlanma noktası olarak işlev görür.

11. İlk sembolümüz tamamlandı. Bunu kaydetmek için, çizim ekranı üzerindeyken sağ tuşa basın

ve “Save Sketched Symbol” komutunu çalıştırın.

12. Bir isim verin (ben “Tolerans_Başlık” ismini verdim):

13. “Save” düğmesine bastığınızda, sembolünüz kaydedilir ve ekrandan gider. Browser

penceresindeki “Sketched Symbols” altında yeni sembol listelenecektir. Artık bu sembol kullanıma hazırdır.

14. Ama daha işimiz bitmedi. Bir sembol daha oluşturacağız ve burada da çizimdeki ölçülerin tolerans bilgileri yer alacak.

15. Browser penceresinde “Sketched Symbols” altından “Tolerans_Başlık” sembolünü (ilk oluşturduğumuz sembol) işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit” komutunu çalıştırın.

16. İkinci sembolün biçimi (yazılar hariç) ilkiyle aynı olacağından aynı işlemleri yeniden yapmak gerekmiyor. Bunun yerine semboldeki yazıları silin.

SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri 437

17. Yazıları sildikten sonra, çizim ekranı üzerindeyken sağ tuşa basın ve “Save Sketched Symbol” komutunu çalıştırın.

18. Bu sefer aşağıdaki diyalog kutusu açılır. “Save As...” düğmesine basın ve farklı bir isimle kaydedin (örneğin “Tolerans_Değer” olabilir):

19. Sembol yeniden kaybolur. Geri çağırmak için, Browser penceresinde “Sketched Symbols”

altından “Tolerans_Değer” sembolünü (ikinci oluşturduğumuz sembol) işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit” komutunu çalıştırın.

20. Inventor panelinden “Property Field” komutunu çalıştırın ve aşağıdaki gibi bir alan tanımlayın:

21. Yeni bir diyalog kutusu açılır. Burada, “Type” altından “Prompted Entry” seçin ve yazı

olarak “Ölçü” yazın.

22. Bunun anlamı şudur: Bu sembol çizime yerleştirilirken, kullanıcıya “Ölçü” sorusu sorulur ve

kullanıcının girdiği bilgi, sembole yerleştirilir. Bu bilginin yeri, burada tanımlanan yazının yeri olacaktır. O yüzden, yukarıdaki diyalog kutusunda, konumu istediğiniz gibi ayarlayın. Sonuçta yazı aşağıdaki görünecektir.

Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™

438 9. Bölüm: Teknik Resim Görünüşleri

23. Aynı şekilde aşağıda gösterildiği gibi “Tolerans”, “Tol. Değeri (+)” ve “Tol. Değeri (-)” isimli üç adet daha “Prompted Entry” tanımlayın.

24. Çizim ekranı üzerindeyken sağ tuşa basın ve “Save Sketched Symbol” komutunu çalıştırın.

Bu sefer “Save As...” değil, doğrudan “Yes” düğmesini kullanabilirsiniz. İkinci sembolümüzün de tasarımı bitti.

25. Sembollerin çizime yerleştirilmesine sıra geldi. Browser penceresinde “Sketched Symbols” altından “Tolerans_Başlık” sembolünü işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Insert” komutunu çalıştırın. Sembolün hangi noktadan tutulduğuna dikkat edin.

26. Aynı şekilde “Tolerans_Değer” sembolünü seçin ve “Insert” komutunu çalıştırın. Dikkat ederseniz, şimdi size ilgili sorular sorulur ve girdiğiniz bilgiler ilgili yerlere yerleşir. Sembolü, başlığın hemen altına yerleştirebilirsiniz.

Not: Eğer bu sembolü tüm teknik resim görünüşlerinde kullanmak isterseniz, sembolleri boş bir şablon dosyasında tanımlamanız gerekir. Şablon dosyaları Inventor’un yüklü olduğu dizinler altındaki “Templates” dizininde yer alır. Dolayısıyla yapmanız gereken, boş bir çizimde istediğiniz sembolleri tanımlamak bunu farklı bir isimle bu dizin altına atmaktır. Her yeni teknik resim dosyası açmak istediğinizde “New” diyalog kutusunda sizin tanımladığınız şablon dosya görülür:

Alıştırmanın sonu.