Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynaklarına Dayalı Değişken Güç Teknolojileri ve

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği

GENSED, Bayar Cd. No:84 K:4 D:8 Kozyatağı-İstanbul, Tel:0216 455 3500 Fax: 0216 455 1671 Web:www.gensed.org E-mail: [email protected]

Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynaklarına Dayalı Değişken Güç Teknolojileri

ve Fotovoltaik Sektörü ve Türkiye

Prof Dr. Şener OKTİKGüneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği Başkanı

Şişecam, Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Başkanı([email protected]

M. Lippert SAFT

mailto:[email protected]



Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği, GENSED

• Güneş enerjisi ve özellikle güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretme, FOTOVOLTAİK, konusunda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin oluşturduğu en büyük Güneş Enerjisi Sektör derneği

• Kuruluş Genel Kurul Toplantısı: 01 Ekim 2009 GENSED • Geçici Başkan Levent Gülbahar

• GENSED Resmi Onayı: 24 Aralık 2009

• Üye sayısı : 125 Üye (102 Kurumsal 23 Bireysel)

İletişim Adresi: Bayar Cad. İclal Ataç İş Merkezi. Kat:4 D:8 Kozyatağı- İstanbul Tel : 0216 455 35 00 Fax: 0216 455 16 71 Web: www.gensed.org, E-posta: [email protected]

http://www.gensed.org/




ASİL ÜYELER GÖREVİ TEMSİL ETTİĞİ ŞİRKET ŞİRKET GÖREVİ

Prof.Dr.ŞENER OKTİK Başkan TRAKYA CAM SANAYİİ A.Ş. İSTANBUL Araş.ve Tekn.Geliş.Bşk.HAKAN ERKAN Başkan Yrd. ARI EN ENERJİ ÜRETİM A.Ş. İSTANBUL Genel MüdürİSMAİL HAKKI KARACA Üye SOLİMPEKS ENERJİ SAN.VE TİC. A.Ş. KONYA Yön.Kur.Üyesi

ERİNÇ KISA Üye POLAT ENERJİ SAN.VE TİC.A.Ş İSTANBUL İş Geliştirme Müdürü

MEHMET EMRE OKUYAN Üye BORUSAN EnbW ENERJİ İSTANBUL. İş Geliştirme Müdürü

OSMAN ÖZBERK Üye SOLARTURK ENERJİ SAN.VE TİC.A.Ş. GAZİANTEP Yön.Kur.Bşk.Yrd.ÖMER CİHAN KARAHAN Üye MERK SOLAR ENERJİ İ İSTANBUL Genel Müdür

SİNAN BUBİK Üye (Mayıs 2012- Şubat 2013) SIEMENS SANAYİ VE TİCARET A.Ş. İSTANBUL Enerji Bölümü Yöneticisi

ARTUN İSTEPAN ŞABÇIYAN Üye(Şubat 2013/Mayıs 2014 STAUBLI İSTANBUL STAUBLI SAN.MAK.VE AKS.TİC.LTD.ŞTİ

ŞADİ BÜYÜKKEÇECİ üye KAYSERİ VE CİVARI ELEKTRİK T.A.Ş. KAYSERİ Genel Müdür

1.Olağan Genel Kurul : 08 Nisan 2010 Başkan Levent Gülbahar 1.Olağanüstü Genel Kurul : 08 Şubat 2011 Başkan. Ateş Uğurel (21 Kasım 2011 de ayrıldı)

21 Kasım 2012 – 11 Mayıs 2012 Başkan : Engin Türe2. Olağan Genel Kurul : 11 Mayıs 2012,


GENSED YÖNETİM KURULU Mayıs 2012 /Mayıs 2014



Fotovoltaik Enerji dönüşümünde

temel bileşenlerin üreticileri

PV Sektörde yan sanayi

tedarikçileri

PV Sistem kurulum sektörü

PV Sistem izleme sektörü

PV Lojistik servis sağlayıcıları

PV Enerji depolama sektörü

PV Şebeke operatörleri (Enerji

dağıtım sektörü)

GENSED ÜYE PROFİLİ

Güneş Termal Sektörü

İnşaat sektörü

Mimarlar

Ulaşım sektörü

Medya

Enerji Hukuku ile ilgilenen yargı

mensupları

Tüketici (konut, ticari ve endüstriyel)

Üniversiteler

Araştırma enstitüleri

Konuya ilgi duyan bireysel üyeler




GENSED , özgörev : FVGS Sektörünü ilgilendiren tüm yasa, yönetmelik ve tebliğlerin teklif

aşamasından yayımlanmasına kadar; üyelerimize güncel gelişmeleri iletmek üyelerimizden gelen geri dönüşleri konsolide ederek ilgili kurum ve

kuruluşlara iletmek

FVGS Sektörü değer zincirinin her halkasıyla ilgili; meslek kuruluşları araştırma ve eğitim kurumları iş birliği içinde

seminer, eğitim/sertifika programları

düzenleyerek sektörün ihtiyacı olan insan kaynaklarının yetişmesine katkıda bulunmak




GENSED , özgörev : FVGS Sektörü değer zincirinin her halkasında yatırım yapacak yerli ve

yabancı yatırımcılara doğru ve güvenilir bilgilerle yol göstermek

Yerli ve yabacı yatırımcıların yapabilecekleri ortaklıklar konusunda üyelerimize bilgi sağlamak ve destek olmak

Temiz ve tükenmez enerji sektörlerinin ülkemizde güçlenmesi için ilgili STK’lala güç birliği oluşturacak federasyon çalışmaları yapmak

FVGS Sektörünün cazip bir iş alanı olduğu, Akdeniz Havzasındaki ve Balkanlardaki benzer Derneklerle oluşturulabilecek bir “Bölgesel Fotovoltaik Endüstrileri Dernekleri Federasyonu”nu oluşumunda çaba göstermek




GENSED ÜYE ŞİRKETLER




Güneşin Birincil Enerji Kaynakları Sıralaması

Yıl Sıralama

2013 13

2O40 4

2100 1

The New Lens Scenarios 2013 are part of an ongoing process used in Shell for 40 years to challenge executives perspectives on the future business environment.

Toplam Enerji Tüketimi

Türkiye

Yıl Milyar tep Yıl Milyon tep

2013 ~12 2013 ~120

2060 ~26 2023 ~218

Enerji & Dünya & Türkiye



2013 Dünya Toplam Kurulu Gü ~6 500 000 MW

2013 Temiz ve Tükenmez Enerjiler “hidrolik, rüzgar, güneş enerjisi, jeotermal, biyoenerji ve okyanus (dalga) enerjisi )

Toplam güç: 1 700 000 MW Baz Elektrik Santralları (Sürekli Güç). 1 239 000 MW

hidrolik 1 138 000 MW jeotermal 12 000 MW biyo-enerji 89 000 MW

Değişken Güç Teknolojileri (DGT) toplam Güç: 450 000MW. Karada kurulu (onshore) rüzgar santralleri : 320 000MW deniz üstünde kurulu (offshore) rüzgar santralleri 8 000MW fotovoltaik güneş santralları 130 000 MW yoğunlaştırılmış güneş santralları 4 000 MW dalga enerji santralleri 1000 MW

Enerji & Dünya & Türkiye



* OECD/IEA, 2013 International Energy Agency 9 rue de la Fédération 75739 Paris Cedex 15, Francewww.iea.org

Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynakları ile Dünya Elektrik Enerjisi Üretiminin 2020 Projeksiyonu (OECD/IEA 2013 Raporu)*

2020 ye Doğru Öngörü: Almanya, İngiltere, Türkiye ve Fransa Temiz ve Tükenmez Enerji kullanımının artışında önde giden ülkeler

2014-2018

Almanya Fotovoltaik (70GW) , Rüzgar

İngitere Deniz Üstü Rüzgar

Fransa Karada Rüzgar, Fotovoltaik

Türkiye Hidro elektrik ve Karada Rüzgar , Solar ????



2012, Rüzgar ve Fotovoltaik Değişken Güç Teknolojileri ile Üretilen Elektrik Enerjisinin Toplam Yıllık Elektrik Enerjisi Üretimindeki Payı

M. Lippert

SAFT

Değişken Güç Teknolojilerinin Sisteme Katılması



12

Rüzgar ve Fotovoltaik Değişken Güç Teknolojileri ile Üretilen Elektrik Enerjisinin Toplam Yıllık Elektrik Enerjisi Üretimindeki Payı ve 2012-2018 Arası Öngörülen Büyüme (IEA)

M. Lippert

SAFT



GENSED, Bayar Cd. No:84 K:4 D:8 Kozyatağı-İstanbul, Tel:0216 455 3500 Fax: 0216 455 1671 Web:www.gensed.org E-mail: [email protected] 13

2012, Rüzgar ve Fotovoltaik Değişken Güç Teknolojileri ile Üretilen Elektrik Enerjisinin Toplam Yıllık Elektrik Enerjisi Üretimindeki Payı

2012 Dünya Ortalaması ~ 3 %

%10 ve %30 Arası Paya Sahip Ülkeler İtalya Almanya İrlanda İspanya Portekiz Danimarka




Kısa, orta ve uzun vadede yüksek güvenilirlikte değişken güç tahmini

yapabilen sistem

Değişken güçle uyumlu üretim , dağıtım ve pazar

Değişken güçle üretilen enerji %5 den %10 na doğru giderken Bölgesel yığılmalardan (hot spots) kaçınılması

Değişken gücün şebeke kararlılığı yönünde kullanılması

DGT’nin toplamdaki Payı %30 üzerine çıktığında Üretim ve

Dağıtımda Yüksek Maliyetli Sistem Dönüşümü Gerekmekte

The Power of Transformation - Wind, Sun and the Economics of Flexible Power Systems, IEA Reports 2014


http://www.iea.org/w/bookshop/add.aspx?id=465



Kararlı Güç Sistemlerine Sahip Ülkeler ;

Esnek güç kaynakları kapasitelerinin katkılarının artırılması

Esnek olamayan kapasitelerin zamanla azaltılarak devreden çıkarılması

Dinamik Güç Sistemlerine Sahip Ülkeler;

Değişken güç kaynaklarının katkılarının büyük ölçeklere çıkarılabileceği

dönüşümler için başlangıçta bütünleşik bir yaklaşımın belirlenmesi

(üretim, dağıtım, Pazar)

Enerji stratejilerinin ve planlamalarının değişken gücün siteme entegre

edilmesine yönelik yapılması (alt yapı ve politikalar)The Power of Transformation - Wind, Sun and the Economics of Flexible Power Systems, IEA Reports 2014


http://www.iea.org/w/bookshop/add.aspx?id=465



Toplam Kurulum ~37 GW ( Son iki yıl kurulumları ~29 GW) (Raporlanmayan kurulumlarla 2013 FVGS Kurulumunun 38 GW üstüne çıkacağı öngörülmekte)

9 Ülkede yıllık FVGS kurulumu 1 GW ve üstünde gerçekleşti 17 Ülkede toplam FVGS güç kapasitesi 1 GW üzerine çıktı

Avrupa 2003 yılından buyana sürdüğü «yıllık FVGS kurulum» liderliğni kaybetti

Asya FVGS pazarı %170 büyüdü %59 payla Dünya liderliğe çıktı

Çin en yüksek FVGS kurulumu gerçekleştirdi ~11.3 GW

Avrupa Pazarı %40 küçüldü 2013 toplam kurulum 10GW 2011(22 GW); 2012 (17 GW)

2013 Almanya kurulum Avrupa 1. ve Dünyada 4. 3.3GW (2012, 7GW: 2011: 9GW)

Fotovoltaik Güç Santrallerinde Üretilen Elektrik Enerjisin Toplamdaki Payı;Avrupa %3 (yüksek puantlarda %6) Dünya 0.85% ( 2014 öggörüsü %1)

2013, Fotovoltaik Sektörünüde Dünya Ölçeğinde Önemli Göstergeler



2013 FVGS KURULUMLARI – GW TOPLAM FVGS KAPASİTESİ – GW

1 China 11,3 Germany 35,52 Japan 6,9 China 18,33 USA 4,75 Italy 17,64 Germany 3,304 Japan** 13,55 Italy 1,461 USA 12,06 India* 1,115 Spain** 5,17 Romania* 1,1 France 4,6328 Greece* 1,043 Australia 3,2559 UK 1,0 Belgium 2,983

10 Australia 0,848 UK 2,9

9 ÜLKEDE YILLIK GW KURULUMU” 17 ÜLKEDE TOPLAM GW VE ÜSTÜ KAPASİTE

ISBN 978-3-906042-19-0 A Snapshot of Global PV 1992-2013

Fotovoltaik Güç Sistemlerinde Yıllık Kurulum ve Toplam Kurulumda ilk 10 Ülke



ÜLKELER 2013 SONUNDA TOPLAM KAPASİTE

– MW

2013 YILINDA YENİ KURULUMLAR –

MW

ÜLKELER 2013 SONUNDA TOPLAM

KAPASİTE – MW

2013 YILINDA YENİ

KURULUMLAR – MW

Australia 3255 848 Portugal 284 60Austria 580 220 Spain 4804 152Belgium 2983 215 Sweden 43 19Canada 1284 468 Switzerland 740 300China 18300 11300 Thailand 704 317

Denmark 532 153 Turkey 8 6France 4632 613 UK 2900 1000

Germany 35500 3304 USA 12020 4750Israel 420 183 Italy 17600 1461 Bulgaria 1020 10

Japan 13643 6900 Czech Republic 2100 88Korea 1467 442 Greece 2600 1043

Malaysia 73 42 India 2200 1115Mexico 100 45 Romania 1100 1100

Netherlands 650 255 Slovakia 484 0Norway 11 0 Taiwan 400 170Portugal 284 60 Ukraine 650 280

Data related to IEA-PVPS non-member countries have been delivered by the European Photovoltaic Industry Association (EPIA) and the Solar Energy Industry Association (SEIA from the USA).


2013 Fotovoltaik Sektörü ve Seçilmiş Ülkelerde Faaliyetler




Dünyadaki Fotovoltaik Yıllık FVGS Kurulum (MW) Gelişimi (1992-2013)




Dünyadaki Fotovoltaik ToplamKurulu Güç (MW) Gelişiminin Bölgesel Dağılımı (1992-2013)



15 Ülke %1 in Üzerinde ISBN 978-3-906042-19-0 A Snapshot of Global PV 1992-2013

2013 PV Kurulu Güç. : ~132 000 MWp (Dünyada Toplam Tüketilen Elektrik Enerjisine PV katkısı ~0.85% )



Şebeke’den Bağımsız ve Şebekeye Bağlı Fotovoltaik Güç Sistemlerin Karşılaştırılması

IEA PVPS Report A Snapshot of Global PV 1992-2012, Report IEA-PVPS T1-22:2013



2010 2011 2012Dilim Tabanlı Slisyum Kristal 87% 86% 89%

İnce Film 13% 2313MW

14%3245MW

11%2744MW

Fotovoltaik Modül Üretiminin Göze Teknolojilerine Göre Dağılımı



Kristal Si Gözeler

Single Crystal (non-

concentrator)

%25

Single Crystal (concentrator)

%27.6

Multicrystalline%20.4

Thick Si Film%11.1

Silicon Heterostructure

%24.7

Thin Film Crystal%20.1

İnce Film Teknolojileri

CdTe%19.6

Cu(In,Ga)Se2%20.4

Amorphous Si:H

%13.4

Nano-, Micro-, Poly

—Si%11.1

Multijunction Polycrystalline

%37.8

Tek-Eklem GaAs

Single Crystal%26.4

Concentrator%29.1

Thin-film Crystal%28.8

Çoklu Eklem Gözeler

Three-junction (concentrator)

%44.4

Three-junction (non-concentrator)

%37.9

Two –junction (concentrator)

%32.6

Two-junction (non-concentrator)

%31.1

Four-junction or more

(non concentrator)

%37.8

Four-junction or more

( concentrator)%43.6

Yeni Göze Teknolojileri

Dye—sensitized cells

%14.1

Organic cells (various types)

%11.1

Organic tandem cells

%12.0

Inorganic cells

%11.1

Quantum dot cells%7.0

Fotovoltaik Gözeler En Yüksek Laboratuvar Verimlilikleri (NREL, 29 August 2013)



Glasstec Dusseldorf 22-26 October 2012

Gözeden Modüle Kayıplar (Seçilmiş Markalar)



Silisyum Kristal Dilim Tabanlı Güneş Gözesi ve Modül verimlilikleri

Teknoloji Tekkristalli silisyum Çok kristalli silisyum*Göze verimliliği(%) 20-25 15-20 *Modül verimliliği(%) 17-22 14-17

Daha yüksek verimlilikte modüller piyasada olmakla birlikte bunlar anahtar teslimi satılmayan teknolojilerin ürünü olup oldukça yüksek fiyatlarla pazarlanmaktadır !



İnce Film Güneş Gözeleri ve Modüller

Teknoloji İnce Film

Amorf Silisyum Kadmiyum Tellür(CdTe)

Bakır İndiyum Galyum Selenyum, CIGS

Amorf /mikrokristal Silisyum

Göze Verimliliği (%) 12 19.6 20.8 16

Modül Verimliliği 6-8 13.5 14.6 12

Standart Test Koşulları: 25 oC de 1000W/m2 Güneş ışınım şiddeti ve hava kütlesi:1,5



Fotovoltaik Modül Teknolojileri Grupları ve Fiyat Bölgeleri İnce Film Modül Silisyum Kristal Dilim Tabanlı Modül




Fotovoltaik Göze ve Modül Üretimini Ülkelere Dağılımı




2013 Fotovoltaik Sektörün Etkin Kapasite ~ 45MW (NPD Solarbuzz 2014) Fotovoltaik Ekipman Sektörü Cirosu2011 13Milyar ABD Doları2013 1,73Miyar ABD Doları2015 Cironun toparlanması beklenmekte2017 10 Milyar ABD Doları

Fotovoltaik Göze ve Modül Üretimini Ülkelere Dağılımı



Global PV production capacity vs. annual PV market until 2017 (MW)

Global Market Outlook For Photovoltaics 2013-2017

2010-2012 Küresel modül üretim kapasitesi yıllık fotovoltaik sistem kurulumunun % 150-230 üstünde

Yakın gelecek; Fotovoltaik değer zincirindeki arz fazlası sektördeki fiyatlandırmaları ve bütün şirketleri etkilemeye devam edecek

Arz talep dengesizliği fotovoltaik pazarın gelişiminde en önemli parametre olmaya devam edecek



Dünya Toplam FVGS Kurulumu (MWp)2003 -2013 Gerçekleşen ve 2014-2017 Öngörü

Global Market Outlook For Photovoltaics 2013-2017

2013Toplam

Kapasite132GW



Birncil Enerji &Türkiye

Turkiye Enerji İthali ; %91 Petrol 11 Ülke

(%51 Iran Petrolü)

%98 Gaz 5 Ülke(% 55 Rus Gazı

2012 Enerji İthali $60 Milyar2023(Tahmin) $120 Milyar

2011 den 2012 yeEnerji İthal Maliyet artışı 12.3%

2012 ~120 MTEP Doğal Gaz %32, Kömür %31, Petrol%26, Hidrolik %4, Yenilenebilir (Hidrolik Hariç) %7

2012 Toplam Yerli Enerji

Üretimi /Toplam Enerji Tüketimi ~ 28%



Birincil Enerji &Türkiye

Birincil Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı

2012 Birincil Enerji Tüketimimiz ~120 Mtep (~ 1396 Milyar kW-saat)

2012 2023Birincil Enerji 120 Mtep 218 MtepDoğal Gaz %32 %37Kömür %31 %23Petrol %26 %26Hidrolik %4 %4Yenilenebilir(Hidrolik Hariç)

%7 %6

Nükleer - %4



Türkiye Elektrik Üretimi Kurulu Güç ve Değişimi

2013~64 000MW

883 Elektrik Üretim SantraliHidrolik 466

Doğal Gaz+ LNG 215

Kömür 27

Sıvı Yakıt 22

Rüzgar 70

Jeotermal 13

Diğer Temiz ve Tükenmez Kaynaklar 38

Çoklu Yakıtlar(Katı +Sıvı) 8

Çoklu Yakıtlar ( Sıvı+Gaz) 44

Elektrik Enerjisi &Türkiye



Kişi Başına Yıllık Elektrik Enerjisi Tüketimleri : Turkiye ~3000 kWh Avrupa Birliği ~10 000kWh Kuzey Amerika ~12000kWh

Türkiye Yıllık Elektrik Enerjisi Talebi ve Değişimleri (EÜAŞ) Elektrik Enerjisi &Türkiye



2014 Ocak GüncellemeMW ~%

Fosil Yakıtlara Dayalı Konvansiyonel Termal Teknolojiler ~60%

Doğal Gaz +LNG 20 269,9 31,65

Kok+Linyit 8 515,2 13,30

İthal Kömür 3 912,6 06,11

Çok Yakıtlı Santraller 5 041,6 07,87Sıvı Yakıtlar(Fueloil, Dizel,Asfaltit, Nafta 708,3 01,11

Temiz ve Tükenmez Kaynaklar~%40

Büyük ve Küçük Hidrolik 22 281,1 34,80

Rüzgar 2 759,6 4,31

Jeotermal 310,8 0,49Diğer

Yenilenebilirler ve Atık 269,9 0,17

Toplam 64 043,1 100

/ 2013 Kurulu Gücün Kaynaklara Dağılımı ~64GW

2013 Tüketilen Elektrik Enerjisinin Kaynaklara Dağılımı ~239 TWh

2013 Üretim Kaynaklara dağılımı Milyar kWs ~%

Fosil Yakıtlara Dayalı Konvansiyonel Termal Teknolojilerle Üretim ~71%

Doğal Gaz +LNG 106,30 44,46

Kok+Linyit 31,61 13,22

İthal Kömür 28,85 12,07Sıvı Yakıtlar(Fueloil, Dizel,Asfaltit, Nafta 3,66 01,53

Temiz ve Tükenmez Kaynaklardan Üretim~%29

Büyük ve Küçük Hidrolik 59,20 24,76

Rüzgar 7,50 3,14

Jeotermal 1,26 0,53

Diğer Yenilenebilirler

ve Atık 0,74 0,31

Toplam 239,12 100



Source: EIA, Privatization Administration of Turkey, MENR

2536

57

86

128

161175

190 198 194210

230246

263

295.5068

395.454758114728

470.992944190771

...Çin’den sonra en hızlı büyüyen pazar

Elektrik Enerjisi Talebi Demand(Milyar kW-saat))

7.7%

5.3%

6.0%

64 GW

112 GW

Avrupa’da 6. Büyük Elektrik Enerejisi Pazarı

93 GW

101 GW

124 GW

153 GW

106 GW

Kurulu Güç( AB 2010 verileri

64 GW



17 Temmuz 2013 Türkiye Saatlik Enerji Karışımı 2700 MW Rüzgar Enerjisinin Kurulu Gücünün Katkısı

Mehmet Biçer, EUAŞ Genel Müdür Yardımcısı, SOLAR TECH TURKEY 2014,Istanbul, January 27



Yakıt Tipi Kurlu Güç (MW)

Fosil Yakıtlara Dayalı Konvansiyonel Termal Teknolojiler ~%52,2

Santral Sayısı

Doğal Gaz 3585,598 51,10044

Kömür/Doğalgaz 37,000 0,005 1

Doğalgaz/Petrol 24,580 0,003 1

Biyogaz/Doğalgaz 0,965 -- 2

Atık-Termal 42,465 0,006 4

TOPLAM 3690,608 ~%51,2 52Hidrolik 2613,359 %37,400

Temiz ve Tükenmez Kaynaklar~%47,8

112

Rüzgar 498,100 %7.100 41

Jeotermal 148,620

~%3.30

5

Biyogaz 6,036 3

Biyogaz/Atık 12,735 3

Biyogaz/Atıkgazı 13,256 4

Biyokütle 3,621 2

TOPLAM 3295,727 ~%47,8 170GENEL TOPLAM 6986,335 222

2013 222 Yeni Santral 6 986 MW Yeni Kapasite

Ministry of Natural Resources and Energy, 2014



Emre Amade Güç (Puant Güç)= Kurulu Güç x Emre Amadelik Oranları64 000MW x 0,65 = 41 600MW



Maksimum Güç Talebi Değişimi (Elektrik Ani Puantı)



Türkiye Toplam Kurulu Güç ve Emre-Amade Güç ve Puant Projeksiyonu Yıllık elektrik enerjisi talep artışı son yıllarda ( 2009 hariç) ~%7,5

Bu artış oranıyla 2015-2017 arasında arz- talep dengesi bozulmakta

Arz güvenliği için yılda ~6 Milyar$ olmak üzer 2020 ye kadar ~46 Milyar$ yatırım gerekmekte Enerji yatırımlarının büyük oranda özel sektör tarafından yapılması beklenmekte



13 Şubat 2014 Enerji Bakanı Taner Yıldız,

"Türkiye, son on yıl içinde kurulan yenilenebilir enerji santralleri sayesinde yıllık 5.5 milyar dolar kar ediyor "

" Son on yılda inşa edilen yenilenebilir enerji kaynakları sayesinde 49 yıl içinde doğal gaz ithalatından 275 milyar dolar tasarruf edileceği bekleniyor "



Temiz ve Tükenmez Enerji ve Türkiye Güç

2002 12.305 MW2013 (Ekim) 24.947 MW

Elektrik Enerjisi Üretimi 2002 34 milyar kWh 2012 65,3 milyar kWh’ (%92 artış)

2013 (Ocak-Ekim)Siteme katılan Temiz ve Tükenmez Enerji Üretim Gücü 2.757 MW

Rüzgar 428,3 MW Hidrolik 2.114 MW Jeotermal, 148,6 MW Çöp+Biyokütle+Atık 65,5 MW

2012 ve 2013 (iki yıl) devreye alınan toplam güç 9.085 MWTemiz ve Tükenmez Kaynaklar %64 Fosile dayalı termik %36’sı



Sürdürülebilir (Yenilenebilir) Enerji

Kaynakları

Gerçekleştirilebilir Potansiyel

Kurulu Güç2011

Kurulum Projeksiyonu 2023

Hidroelektrik 37GW + 5GW Küçük Hidro

22,2~GW Gerçekleştirilebilir Potansiyelin Tamamı

Rüzgar 87 GW ~2.8GW 20GW

Jeotermal 2G MW 311MW 600MW

Fotovoltaik (~1500kWh/KWp)

450-500 GW ~8-10 MW 7-10 GW?(Resmi bir hedef yok)

Yoğunlaştırılmış Güneş ??? ??? 1GW?

Biyokütle ??? 81MW ???

Türkiye’nin Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynaklarının 2013 ve 2023 değerlendirilmesi



Enerji Kaynağı Elektrik Enerji si Üretim Maliyeti (Avro /kW-saat)

Kömür (ithal) 0.050- 0.080

Doğal gaz (ithal ) 0.055-0.110

Benzin/Dizel Jenaratör 0.100-0.250

Nükleer 0.090-0.120

Rüzgar (Karada-Denizde) 0.055- 0.180

Güneş (Fotovoltaik) 0.055-0.180


Elektrik Enerjisi Üretim Maliyetlerinin Kaynaklara Göre Karşılaştırılması



Yıllık ortalama güneş enerjsi radyasyonu 1527kWh/m2 per year

Yıllık ortlama güneşlenme süresi 2 738 hours/year (7.5 hours a day)

<1 400 kWh/m2 yıl Karadeniz Bölgesi

~ 1600- 2 000kWh/m2 yıl Güney doğu ve Akdeniz Bölgesi

Yıllık Ortalama Güneş Radyasyonunun 1650 kWh/m2 büyük oldugu ve kurulum yapılabilecek alanlar toplamı

4 600 km2

Toplam kurulabilecek fotovoltaik güç

450-500GWp

Yıllık ortalam elektrik enerjisi üretimi

~650-700 TWh Elektrik İşleri Etüt İdaresi www.eie.gov.tr

http://www.eie.gov.tr/

http://www.eie.gov.tr/



Fotovoltaik Elektrik Enerjisi Üreteme ve Şebeke Paritesi

Turkey

Gaëtan Masson ,Task 1 Operating Agent, 28th EUPVSEC, Paris, IEA PVPS Task 1 Workshop, 30 September 2013



Norveç Hugo Boss Fabrika çatısında 1MWp fotovoltaik uygulaması

22 Eylül 2009

Toplam Alan 22 000 m24,500 REC fotovoltaik modul

Beklenen Yıllık Üretim: 1 000000 kWsaat

1MWp Lisansız FVGS Çatı Kurulumu Ocak 2014 Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Tekstil fabrikası çatısı 4600 Fotovoltaik Modül FVGS maliyeti 850 bin avro FVGS amorti süresi 6-7 yıl (20 yıllık garanti anlaşması)

Beklenen üretim: 1 600 000kWsaat



EPC Kurulum Yapılan Şehir Kurulu Güç AçıklamaAEE Ates İstanbul 100kWp Honda Fabrika Altun Grup İzmir 250kWp Reysaş LojistikBereket Enerji Denizli 500kWp Elsan ElektrikBereket Enerji Denizli 500kWp Tümaş MermerElse Enerji Ankara 495,88kWp ProkonElse Enerji Sivas 500kWp Marka GrupHalk Enerji Ankara 420kWp Hacettepe TeknokentIntegreen İstanbul 375kWp Ege Yapı BatışehirKıvanç Tekstil Adana 500kWp Kıvanç TekstilNer Enerji Denizli 560kWp -Solartürk Çanakkale 185kWp -SP Enerji Adana 500kWp Adana Çimento Teknoray Solar Kahramanmaraş 500kWp Kırteks Teknoray Solar Adıyaman 500kWp AkmkentUnited Solar Gaziantep 200kWp Sırma TekstilTunçmatik-Powergie Afyon 100kWp Hoca ElektrikHalk Enerji Ankara 300kWp Gazi TeknoparkHalk Enerji Eskişehir 95kWp Tepebaşı BelediyesiRenesis Gaziantep 200kWp Hasan Kalyoncu Üniv.Tunçmatik-Powergie Gaziantep 500kWp TAD PiliçKorona Kahramanmaraş 500kWp Cem İplikAnel Muğla 105kWp Muğla BelediyesiGSR Bilecik 90kWp İnhisar BelediyesiIBC Konya 200kWp MedaşKosiFrankensolar Antalya 500kWp Süral Su Seiso Burdur 500kWp Mercan MermerMerk Solar Bursa 92kWp Gürsu BelediyesiSolarpoint İstanbul 378 kWp Özyeğin ÜniversitesiEzinç Solar Van 19.6kWp Ahtamar KilisesiGSR Denizli 75kWp Denizli Hükümet Konağı Sunset Mugla 60KWp Muğla ÜniversitesiSunpower Muğla 33kWp Muğla Üniversitesi Sunset Antalya 10kWp Antalya ValiliğiInform Kayseri 1000KW Kayseri OSBHalk Enerji Polatlı 2000kW Polatlı

Türkiye Fotovoltaik Güç Sistemi Kurulumlar



Lisansız Fotovoltaik Güç Santrali Projeleri,

Nagehan Abacılar, FMO Çalıştay Sunumu Şubat 2014, TEDAŞ Şubat 2014

2014 Şubat: Toplam 207 proje başvurusu (TEDAŞ) 68 MWp Onay İşlemleri Tamamlanmış 107 Proje 30MWp Kabul başvuruları alınmış 43 Proje 8MWp Kabülü Tamamlanmış 22 Proje 5MWp



Polatlı 2MWp Lisansız FVGS tarlası

1MWp Lisansız FVGS Çatı Kurulumu

Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Tekstil fabrikası çatısı 4600 Fotovoltaik Modül FVGS maliyeti 850 bin avro FVGS amorti süresi 6-7 yıl (20 yıllık garanti anlaşması)

Beklenen üretim: 1 600 000kWsaat



1980 1985 1990 1995 2000 2005 2009 2010 2011 2012FVGS Kurulum 4 10 50 200 500 1.600 4.500 5500 7000 10000

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

kWp

?

2012 Türkiye Toplam Fotovoltaik Güç Sistemleri Kurulumu ~9 MWp

2013 12-14MWp



600MWp Fotovoltaik Güç Santraleri için Lisans Başvuruları (>1000kW)

Başvuru Dönemi: 10-14 Haziran 2013 (EPDK)

15th June 2013 : Başvuruların Analizi

Başvuru Sayısı 585

Başvuran Şirket Sayısı 357

Başvurulardaki Toplam Güç ~ 9000 MW

Türk Yatırımcıların oranı ~% 95%

Türkiyede ofisi bulunan yabancı yatırıncılar ~%5

4 yada daha fazla başvuru yapan şirket sayısı 29

(165 başvuru 4125 MW)

2 ile 4 başvurusu olan şirket sayısı 64

(156 başvuru 2808 MW)

Tek başvuru yapan şirket sayısı 264

(264 başvuru 2112MW)

LİSANSLARIN 2014 YILI İLK YARISINDA VERİLECEĞİ ÖNGÖRÜLMEKTE...



TEİAŞ DUYURUSU 12.05.2014 günü saat 10:00’da Elazığ (8MW) ve Erzurum (5MW) için 600MW Lisans Dağıtımının ilk yarışması yapılacak

Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılan lisans baŞvurularına iliĢkin yarıĢma yönetmeliği gereği; güneĢ enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılmıĢ ön lisans baĢvurularından aynı sahada ve/veya bağlantı noktasına ve/veya aynı bağlantı bölgesine bağlanmak için birden fazla baĢvurunun bulunması durumunda, sisteme bağlanacak olanı/olanları belirlemek için EK-1’de verilen yarıĢma yönetmeliği doğrultusunda, 12.05.2014 günü saat 10:00’da TEĠAġ Genel Müdürlüğü 4.kat Toplantı Salonunda EK-7’de listede verilen bölgeler için ve aynı bölgeye baĢvuran Ģirketler arasında bir yarıĢma yapılacaktır. AŞağıda adı geçen örnek formlara uygun Ģekilde hazırlanmıĢ;



2014 Sonrası Güneş ve Rüzgar Santralleri için Lisans Başvuruları

1MWp Üstünde olan Santraller için yılda bir kez

Rüzgar : Ekim ayının ilk beş çalışma günü Güneş : Ekim ayının son 5 çalışma günü

Ön lisans başvuruları için bir yıllık ölçüm değerleri verilmek zorunda.

2015 için Özel uygulama• Rüzgar: 24-30 Nisan 2015• Güneş : 1-7 Nisan 2015



Kurulu Güç Kapasitesinin Kaynaklara Dağılımı ve 2030 Öngörüsü

Kaynak ETKB, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü, 2013



2012 Yıllık Enerji Üretiminin Kaynaklara dağılımı ve 2030 Öngörüsü

Kaynak ETKB, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü, 2013



Kaynak ETKB, EUAŞ, 2013

Kaynak 2013 2030

~TWh ~% ~TWh ~%Doğal Gaz 106,3 44,46 145 23Kömür+Sıvı Yakıtlar 64,12 26,82 197 32Hidroelektrik 59,20 24,76 94 15 Rüzgar ve Jeotermal 8,76 3,14 72 12Güneş --- ---- 28 5Nükleer ---- ----- 71 11Diğerleri 0,74 2.5 12 2Toplam 239,12 619

2012 ve 2030 Türkiye Kurulu Güç Kaynağına göre Yıllık Toplam Elektrik Enerjisi Üretimi Karşılaştırması



EPIA POSITION PAPER , Brussels, 4 March 2011 “Towards a bright 2050 energy future in Europe:Recommendations from the PV industry”

Rekabette önemli ölçüler;

Şebeke paritesi (grid parity)

Büyük ölçekli santrallerin şebekeye entegrasyonu

Bu iki ölçek göz önüne alındığında PV Pazarında üç dönem tanımlanmakta;

Şebeke Paritesi Öncesi, Rekabet

gücü yok Teşvikler ve Pazar desteği ile

büyüme

Şebeke Paritesine Doğru (2015-2025)

Büyük ölçekli şebeke iyileştirme

çalışmaları

Paradigma Kayması (2025 ve sonrası)

Küresel ölçekte rekabet gücü,

Akıllı şebekelerin geliştirilmesi ve diğer kaynaklarla birlikte kullanım kullanma

TURKİYE

Fotovoltaik Yolla Elektrik Enerjisi Üretme ve Sektörde Rekabet



Kristalli silisyuma dayalı fotovoltaik sektöründe değer zinciri ve Türkiye

1. Polislisyum üretimi 2. Ingots 3. Dilim (Wafers) 4. Göze (Cells )

5. Modül 6. PV Güç Sistemleri 7. Kurulum8. İşletme ve bakım 9. Kurulu sistemlerin10.Geri kazanım11.İlgili servisler

Sektörde Uluslarası Rekabet Gücüne Ulaşma Yerini Almakta

Yakın Gelecekte Sektörde Yer almalı



Modül Üretim Hatları

Name of the Company Production Capacity (MW)

Adress E-Mail & Telephon

C-SUN 150 CSUN Eurasia Energy Systems Industry and Trade Inc. İstanbul Industrial & Free Trade Zone Akif Kopuz St. No: T-10, B Block, 1st floor, Aydinli-Tuzla 34957 İSTANBUL

SOLAR TURK 60 2.Organize Sanayi Bölgesi Dogu 3. Cadde No:10 Baspinar/Gaziantep/ Türkiye

Tel: +90 342 322 92 92Fax: +90 342 321 30 75

GAZİOĞLU SOLAR 30 Gazioglu Solar Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. Organize Sanayi Bölgesi.2.nci Kisim Barbaros Caddesi. Gazi Osman Pasa Mahallesi.124 59500 / Cerkezköy - Tekirdag

T : +90(282) 758 17 77 F: +90 282 758 17 80 E : info@gaz io glus olar .com .tr W : http://www.gazioglusolar.com.tr

GETS ENERGY 35 Güngör Uydukent Blok C-12 Antakya, Hatay 31000 Turkiye

[email protected] Tel: +90 326 255 1010 Fax: +90 326 255 1112

ALFA SOLAR 30 Kırıkkale 1. OSB. Kızılırmak Cad. 2. Sokak No:13 Yahşihan / KIRIKKALE

Tel : +90 312 865 24 50 Fax : +90 312 865 24 54 [email protected]

ZAHİD ALİMİNYUM 30 Hacı Sabancı Organize Sanayii Bölgesi. Cumhuriyet Cd. No : 22 YAKAPINAR/ADANA

Tel : 0 322 394 35 02, 0 322 394 30 48, 0 532 671 40 94

BEREKET ENERJİ 150 Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, 15 Mayıs Mahallesi, 75. Yıl Esnaf Sarayı No : 2 DENİZLİ

Telefon: 0 258 242 27 76 (3 Hat), [email protected] , [email protected]

ANEL ENERJİ 13,5 ISTANBUL <4 90 216 636 21

SUNLEGO 50 Ankara +90 532 211 21 50





Modül Üretim Hatları Company Production Capacity MW Adress Telephone& e-mail

SEISO PVT) 25 Konya (Solimpex)

ANTAK ENERJİ 18 Süleyman Demirel Organize Sanayi 103 Cadde, No 1141 Gönen ISPARTA

Tel / Fax: 0246 556 55 51 [email protected]

ATSCO SOLAR – 10 Halkalı Pınar Mah. Toptancılar Çarşısı 1202/1 No: 27/29 35470 Yenişehir-Konak / İZMİR

Tel : 0 232 257 70 55 / 254 13 64 , 0 544 337 39 70 [email protected]

CLEAN WORLD ENERJI A.Ş 6 Clean World Enerji İmalat Pazarlama Ticaret Sanayi A.Ş.Çıplaklı Mah. Akdeniz Bulvarı No: 335 Döşemealtı Anlatya/Türkiye

Telefon : 0 242 258 17 22-23-24 Faks: 0 242 258 17 [email protected]

SOLAR PANER ? Ziyal Grup Silivri

Ömer Korkmaz ? Nevşehir [email protected]




İnce Film Fotovoltaik Sektöründe Değer Zinciri ve Türkiye

1. PV Pazarında İnce Filmlerin Üretimi ( a-Si - CIGS - CdTe )2. İnce Film Modüller

3. PV Sistmleri 4. Kurulum 5. İşletme ve bakım 6. Yeniden sökülmesi 7. Geri dönüşüm8. İlgili servisler

Yakın Gelecekte Sektörde Yer almalı

Sektörde Yer ini Almakta



René Magritte

İlginiz için Teşekkür Ederim

Documents

Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynaklarına Dayalı Değişken Güç Teknolojileri ve