Textes Latin

8/19/2019 Textes Latin

http://slidepdf.com/reader/full/textes-latin 1/4

Ovide

Non tamen expositas mensa deprendat amator

Pyxidas: ars faciem dissimulata iuvat.

210Quem non offendat toto faex inlita vultu,

Cum fluit in tepidos pondere lapsa sinus?Oesypa uid redolent? uamvis mittatur !t"enis

#emptus a$ inmundo vellere sucus ovis.

Nec coram mixtas cervae sumpsisse medullas,21%

Nec coram dentes defricuisse pro$em&'sta da$unt formam, sed erunt deformia visu:

(ultaue, dum fiunt, turpia, facta placent&

Quae nunc nomen "a$ent operosi si)na (yronisPondus iners uondam duraue massa fuit&

220

!nulus ut fiat, primo conliditur aurum&Quas )eritis vestis, sordida lana fuit&

Cum fieret, lapis asper erat: nunc, no$ile si)num,Nuda *enus madidas exprimit im$re comas.

+u uoue dum coleris, nos te dormire putemus&22%

!ptius a summa conspiciere manu.

Cur mi"i nota tuo causa est candoris in ore?Claude forem t"alami uid rude prodis opus?

(ulta viros nescire decet& pars maxima rerumOffendat, si non interiora te)as.

2-0

!urea uae splendent ornato si)na t"eatro,'nspice, contemnes: $rattea li)na te)it&

ed neue ad illa licet populo, nisi facta, venire,Nec nisi summotis forma paranda viris.

!t non pectendos coram prae$ere capillos,

2-%/t iaceant fusi per tua ter)a, veto.

'llo praecipue ne sis morosa caveto+empore, nec lapsas saepe resolve comas.

+uta sit ornatrix& odi, uae sauciat ora/n)ui$us et rapta $rac"ia fi)it acu.20

#evovet, ut tan)it, dominae caput illa, simuluePlorat in invisas san)uinolenta comas.

Quae male crinita est, custodem in limine ponat,

Orneturve onae semper in aede deae.#ictus eram su$ito cuidam venisse puellae:

2%+ur$ida perversas induit illa comas.

osti$us eveniat tam foedi causa pudoris,

'nue nurus Part"as dedecus illud eat.+urpe pecus mutilum, turpis sine )ramine campus,

3t sine fronde frutex, et sine crine caput.





/lpien in #i)este < Corpus iuris civilis : compilation de droit romain antiue : consultations des

=urisconsultes d>poues diverses /lpien '''e si@cle

Ornamenta muliebria sunt, quibus mulier ornatur, veluti inaures armillae viriolae anuli

praeter signatorios et omnia, quae ad aliam rem nullam parantur, nisi corporis ornandi

causa: quo ex numero etiam haec sunt: aurum gemmae lapilli, quia aliam nullam in se

utilitatem habent. Mundus mulieris est, quo mulier mundior fit: continentur eo speculamatulae unguenta vasa unguentaria et si qua similia dici possunt, veluti lavatio riscus.

Ornamentorum haec: vittae mitrae semimitrae calautica acus cum margarita, quam mulieres

habere solent, reticula crocyfantia. Sicut et mulier potest esse munda, non tamen ornata, ut

solet contingere in his, quae se emundaverint lotae in balneo neque se ornaverint: et contra est

aliqua ex somno statim ornata, non tamen conmundata

Auvnal satire *'

nil non permittit mulier si$i, turpe putat nil,

cum uiridis )emmas collo circumdedit et cumauri$us extentis ma)nos commisit elenc"os.

Bintolera$ilius ni"il est uam femina diues. 50

interea foeda aspectu ridendaue multo

pane tumet facies aut pin)uia Poppaeanaspirat et "inc miseri uiscantur la$ra mariti.

ad moec"um lota ueniunt cute. uando uideri

uult formonsa domi? moec"is foliata parantur, 5%

"is emitur uiduid )raciles "uc mittitis 'ndi.

tandem aperit uultum et tectoria prima reponit,incipit a)nosci, atue illo lacte fouetur

propter uod secum comites educit asellas

exul yper$oreum si dimittatur ad axem. 90

sed uae mutatis inducitur atue fouetur

tot medicamini$us coctaeue sili)inis offasaccipit et madidae, facies dicetur an ulcus?

Pline l>ancien

e vilissimis uidem "odieue est D o$ id creditum et id e vetustissimis esse D uod constat oleomyrteo, calamo, cupresso, cypro, lentisco, mali )ranati cortice. sed divul)ata maxime un)uenta

crediderim rosa, uae plurima u$iue )i)nitur. itaue simplicissima r"odini mixtura diu fuit additisomp"acio, flore rosae, crocino, cinna$ari, calamo, melle, iunco, salis flore aut anc"usa, vino.

aec est materia luxus e cunctis maxime supervacui. mar)aritae enim )emmaeue ad "eredemtamen transeunt, vestes proro)ant tempus: un)uenta ilico expirant ac suis moriuntur "oris. summa

commendatio eorum ut transeuntem feminam odor invitet etiam aliud a)entis. exceduntue

uadrin)enos denarios li$rae: tanti emitur voluptas aliena& etenim odorem ui )erit, ipse non sentit.

Plaute – Mostellaria

P"ilem. Cdo mi speculum et cum ornamentis arculam actutum, cap"a,ornata ut sim, uom "uc adveniat P"ilolac"es voluptas mea.

c. (ulier uae se suamue aetatem spernit, speculo ei usus est: 2%0



uid opust speculo ti$i, uae tute speculo speculum es maxumum?

P"ilol. O$ istuc ver$um, ne neuiuam, cap"a, tam lepide dixeris,

da$o aliuid "odie peculi ti$i, P"ilematium mea.

P"ilem. uo uiue loco 6viden?7 capillus satis compositust commode.

c. *$i tu commoda es, capillum commodum esse credito. 2%%

P"ilol. *a", uid illE pote peius uicuam muliere memorarier?nunc adsentatrix scelesta est, dudum adversatrix erat.

P"ilem. Cedo cerussam. c. Quid cerussa opust nEm? P"ilem. Qui malas o$linam.

c. *na operE e$ur atramento candefacere postules.

P"ilol. 4epide dictum de atramento atue e$ore. eu)e, plaudo cap"ae. 250

P"ilem. +um tu i)itur cedo purpurissum. c. Non do. scita es tu uidem.

nova pictura interpolare vis opus lepidissimum?

non istanc aetatem oportet pi)mentum ullum attin)ere,

neue cerussam neue melinum, neue aliam ullam offuciam.

P"ilem. Cape i)itur speculum. P"ilol. 3i mi"i misero, savium speculo dedit. 25%nimis velim lapidem, ui e)o illi speculo diminuam caput.

c. 4inteum cape atue exter)e ti$i manus. P"ilem. Quid ita, o$secro?

c. *t speculum tenuisti, metuo n olant ar)entum manus:

ne usuam ar)entum te accepisse suspicetur P"ilolac"es.

P"ilol. Non videor vidisse lenam callidiorem ullam alteras. 290

ut lepide atue astute in mentem venit de speculo malae.

P"ilem. 3tiamne un)uentis un)uendam censes? c. (inime feceris.

P"ilem. Quapropter? c. Quia ecastor mulier recte olet, u$i ni"il olet.

nam istae veteres, uae se un)uentis unctitant, interpoles,vetulae, edentulae, uae vitia corporis fuco occulunt, 29%

u$i sese sudor cum un)uentis consociavit, ilico

itidem olent, uasi cum una multa iura confudit cocus.

uid olant nescias, nisi id unum, F ni male olere intelle)as.

P"ilol. *t perdocte cuncta callet. ni"il "ac docta doctius.

verum illud sse maxima adeo pars vestrorum intelle)it, 20

ui$us anus domi sGnt uxores, uae vos dote meruerunt.

P"ilem. !)edum contempla aurum et pallam, satin "aec HmeI deceat, cap"a.

c. Non me istuc curare oportet. P"ilem. Quem o$secro i)itur? c. 3louar:

P"ilolac"em, is ne uid emat, nisi uod si$i placere censeat. 2<2%

BnEm amator meretricis mores si$i emit auro et purpura. 25

uid opust, uod suom esse nolit, ei ultro ostentarier?

Bpurpura aetati occultandaest, aurum turpi mulieri.

pulc"ra mulier nuda erit uam purpurata pulc"rior:

Bposte neuiuam exornata est $ene, si morata est male. 2;0

pulc"rum ornatum turpes mores peius caeno conlinunt.

nam si pulc"ra est, nimis ornata est.

Documents

Textes Latin