ผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง

สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข The Effect of Transformational Leadership Development Program for

Head Nurse on Professional Nurses Performance at a Specialty Hospital in the Department of Medical Services under

the Ministry of Public Health

อนนทยา พมเพชร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการบรหารการพยาบาล

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

วทยานพนธ เรอง 

ผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง

สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข  ไดรบการพจารณาอนมตใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล วนท 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2558 

วทยานพนธ เรอง 

ผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง

สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข  

ค

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงได ผวจยไดรบความกรณาจากคณาจารยหลายทาน อยางดยง ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย เพญจนท ส.โมไนยพงศ อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก อาจารย ดร. เบญจวรรณ พทธองกร อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวมทไดใหคาปรกษาขอเสนอแนะตดตามความกาวหนาตรวจสอบแกไขขอบกพรองตางๆ ใหโอกาสผวจยไดเรยนรประสบการณอนมคายงในการทาวทยานพนธ ตลอดจนใหการสนบสนนและใหกาลงใจ มาตลอดในการทาวจยขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.นงลกษณ จนตนาดลก ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และ ผชวยศาสตราจารย ดร.สวณ ววฒนวานช ผทรงคณวฒภายนอก ทกรณาใหคาแนะนา ขอคดเหนและขอเสนอแนะทเปนประโยชนรวมทงแกไขขอบกพรองตางๆ ใหวทยานพนธนสมบรณ ผวจยรสกซาบซงและขอกราบขอบพระคณอยางยงในความกรณาของอาจารยทกทาน ขอขอบพระคณผทรงคณวฒทกทานทใหความกรณาในการตรวจสอบความตรง เชงเนอหาของเครองมอวจยและใหขอชแนะตางๆ ทเปนประโยชน ขอขอบพระคณผอานวยการสถาบนมะเรงแหงชาต รองผอานวยการกลมภารกจดาน การพยาบาล ทอนญาตใหดาเนนการเกบขอมลทเกยวกบงานวจย หวหนาหอผปวยทเปนผชวยวจยและพยาบาลวชาชพทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามในการวจยครงนเปนอยางด ขอขอบพระคณเพอนๆ พๆ นองพยาบาลวชาชพในกลมงานการพยาบาลผปวยนอก ทกคนทคอยใหกาลงใจ เหนอสงอนใดขอขอบพระคณครอบครว และเพอนนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตร มหาบณฑต ทเปนกาลงใจอนดยง รวมท งใหการสนบสนนดวยความเขาใจ จนทาใหประสบความสาเรจในการศกษาตามทไดมงหวง

ง

564009 : สาขาวชา : การบรหารการพยาบาล; พย.ม. (การบรหารการพยาบาล) คาสาคญ : ผลของการปฏบตงาน/ โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง อนนทยา พมเพชร: ผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข (The Effect of Transformational Leadership Development Program for Head Nurse on Professional Nurses Performance at a Specialty Hospital in the Department of Medical Services under the Ministry of Public Health) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ: รองศาสตราจารย เพญจนท ส. โมไนยพงศ, (ค.ม.), อาจารย ดร.เบญจวรรณ พทธองกร, ปร.ด. 142 หนา 

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข เปนการวจยกงทดลอง (Quasi-Experimental research) ดาเนนการทดลองตามแบบแผนการวจยแบบหนงกลมวดผลกอนและหลงการทดลอง (One group pre -post test) ดวยโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยทผวจยพฒนาจากแนวคดภาวะผนาการเปลยนแปลงของ อโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) และแนวคดประสทธผลของผปฏบตงานของ มาโฮน และ วทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969) ผวจยเลอกกลมตวอยางทใชศกษา ผวจยคดเลอกแบบการสมตวอยางแบบงายใชวธจบฉลาก จานวน 16 คน เปนพยาบาลวชาชพปฏบตงานในหอผปวยชาย สถาบนมะเรงแหงชาต และไดเขารวมการใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย เปนระยะเวลา 4 สปดาห เกบขอมลตงแตเดอนมกราคมถงมนาคม 2558 โดยใชแบบสอบถามประสทธผลของการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ 2 สวน คอ แบบสอบถามขอมลสวนบคคลและแบบสอบถามประสทธผลของการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ม 4 ดาน และโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอประสทธผลของพยาบาลวชาชพ ซงมคาความเทยงตรงเทากบ 0.96 วเคราะหโดยหาคาความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและโดยใชสถต Non- Parametric สถตทดสอบสมมตฐาน Wilcoxon matched-pairs signed-rank test

ผลการวจยพบวา ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ หลงการใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ดกวา กอนใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.00 ผวจยเสนอแนะวา ผบรหารทางการพยาบาล ควรสงเสรมการนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงไปพฒนาภาวะผนาของผบรหารการพยาบาลระดบตนและพยาบาลวชาชพได โดยเฉพาะรายดานของขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน ผบงคบบญชาใหการสนบสนนใหความร ความเชยวชาญในการปฏบตงาน และพจารณาเลอนขน ตาแหนงตามความรและความสามารถ ในดานพยาบาลวชาชพผปฏบตงานสามารถนาแนวคดของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงมาเปนแนวทางในการปฏบตงานใหมความสขได  

จ

564009 : MAJOR: Nursing Management; M.N.S. (Nursing Management) KEYWODRS: EFFECT OF PERFORMANCE/ TRANSFORMATIONAL LEADERSHIP DEVELOPMENT PROGRAM Anuntiya Pumpech: The Effect of Transformational Leadership Development Program for Head Nurse on Professional Nurses Performance at a Specialty Hospital in the Department of Medical Services under the Ministry of Public Health. Thesis Advisors: Associate Professor Penchan S. Monaiyapong , M.S., Dr. Benjawan Buddiangkul, Ph.D., 142 pages. This research was aimed to study the effect of transformational leadership development program for head nurse on professional nurses performance at a specialty hospital in the department of medical services under the Ministry of Public Health. The research was a quasi - experiment as a one - group pretest and posttest designed using a program adapted from the concept of transformational leadership and the concept effectiveness of performance. Sixteen samples were selected by random sampling. The inclusion criteria were professional nurses in operational level. They enrolled in the program within 4 weeks in the male ward at the National Cancer Institute, Bangkok. The research data were collected from January to March 2015 using two sets of questionnaires which were composed of impact personal information and the effectiveness of the performance of the nursing profession. There were four aspects in transformational leadership development program for head nurse on the effectiveness of professional nurses. The reliability was 0.96. The research data were analyzed by using frequency, percentage, mean, standard deviation. The hypothesis used was Wilcoxon matched-pairs signed-rank test. The finding of the research results showed that the effectiveness of the nursing profession operation and changing of head nurses was better than before using transformational leadership development program significantly at the 0.00 level. The researcher suggests that nursing administrators should promote the introduction transformational leadership development program for the primary nurse executives readers and the registered nurses, especially in encouraging and practicing. Supervisors should provide and support knowledge and expertise on the practice as well as consider promotion based on knowledge and capability. Moreover the nurse practitioners can apply the concept of transformational leadership development program into a guideline in operational enjoyed.

ฉ

 

  สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ........................................................................................................................... ค บทคดยอภาษาไทย........................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ...................................................................................................................... จ สารบญ............................................................................................................................................. ฉ สารบญตาราง................................................................................................................................... ซ สารบญภาพ...................................................................................................................................... ฌ บทท 1 บทนา  ปญหาของการวจย..................................................................................................... 1 คาถามการวจย........................................................................................................... 7 วตถประสงคของการวจย.......................................................................................... 7 สมมตฐานของการวจย.............................................................................................. 8 กรอบแนวคดในการวจย............................................................................................ 8 ขอบเขตของการวจย.................................................................................................. 10 นยามตวแปรทใชในการศกษาวจย............................................................................ 11 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษาวจย........................................................... 12 บทท 2 วรรณกรรมและผลการวจยหรอขอคนพบทเกยวของ ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ....................................................................... 14 ภาวะผนาการเปลยนแปลง......................................................................................... 28 สถาบนมะเรงแหงชาต............................................................................................... 37 บทท 3 วทยาการวธวจย วธดาเนนการวจย....................................................................................................... 44 การออกแบบการวจย................................................................................................. 45 เครองมอทใชในการวจย............................................................................................ 46

การพทกษสทธผเขารวมการวจย............................................................................... 51

การรวบรวมขอมลทใชในการทาวจย........................................................................ 51

การวเคราะหและการแปลผลขอมล........................................................................... 54

การวเคราะหทางสถต................................................................................................ 54

ขนตอนการศกษาวจย................................................................................................ 55

ช

 

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 4 ผลการวจย............................................................................................................................ 56 บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย.......................................................................................................... 63

อภปรายผล................................................................................................................ 64

ขอเสนอแนะ.............................................................................................................. 65 บรรณานกรม.................................................................................................................................... 67 ภาคผนวก

ก รายชอผทรงคณวฒ............................................................................................... 74

ข หนงสอแสดงเจตนายนยอมเขารวมโครงการวจย................................................. 76

ค โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย.................. 78

ง คมอ การใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย 93

  จ เครองมอทใชในการวจย........................................................................................ 98

ฉ ผลการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ................................................................ 105

ช หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลทาการวจย....................................... 140 ประวตผวจย..................................................................................................................................... 142  

ซ

 

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 เปรยบเทยบแนวคดการประเมนผลการปฏบตงาน........................................................ 27 2 จานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามขอมลสวนบคคล................................. 57 3 เปรยบเทยบคาเฉลยของผลในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบ

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย...........................

58 4 การเปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนผลในการปฏบตงานดานลกษณะการ

ปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอปวย...................................................................................

58 5 การเปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนผลในการปฏบตงานดานความ

พงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย....................................................................

59 6 การเปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนผลในการปฏบตงานดานขวญ และ

กาลงใจของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย.................................................................................

60 7 เปรยบเทยบคาเฉลยของผลในการปฏบตงานดานความสามคคในการปฏบตงาน ของ

พยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย.....................................................................................................

60

ฌ

 

สารบญภาพประกอบ

แผนภาพท หนา

1 กรอบแนวคดในการวจย........................................................................................... 10 2 แผนผงการทดลอง.................................................................................................... 44 3 ขนตอนการศกษาวจย................................................................................................ 55

บทท 1

บทนา

ปญหาของการวจย ในยคทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในดานเศรษฐกจ สงคม การเมองการปกครอง เทคโนโลย ประชากรและสงแวดลอมโลก ซงเรยกวาโลกาภวตน (Globalization) เปนตวผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงทกภาคสวน ในระบบสขภาพทงภาครฐและเอกชนมการเปลยนแปลง ทงรปแบบ โครงสรางและการพฒนาอยางตอเนอง จากการปฏรประบบราชการและการนาแนวคดการบรหารแนวใหมมาใชกบระบบราชการไทย การประเมนผลการปฏบตราชการของบคคลากรทกคนในองคการ เพมประสทธภาพในการบรหารงานของภาครฐสามารถวเคราะห และ วดผลสมฤทธได ตอบสนองตอผใชบรการ สอดคลองตามแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย ในปพ.ศ. 2556 - พ.ศ. 2561 มการสงเสรมและพฒนาระบบราชการไทยใหมความเปนเลศ พรอมพฒนาองคการใหมสมรรถนะสง บคลากรมความเปนมออาชพ เกดความคมคาเนนการบรหารงานแบบบรณการและการบรหารกจการบานเมองแบบรวมมอ ประชาชนไดรบการตอบสนองและมความพงพอใจในคณภาพบรการ มการพฒนาองคการใหมขดสมรรถนะสง บคลากรมความผาสก มขวญกาลงใจและผกพนกบองคการมความพรอมในการปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานทสามารถยอมรบไดและปฏบตงานโดยยดหลกธรรมาภบาล (แผนยทธศาสตรพฒนาระบบราชการไทย, 2556) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 - 2559) ยทธศาสตรท 4 เ รองการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางย งยน ประเทศไทยตองเผชญกบสถานการณทางสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวสงผลกระทบตอ การขบเคลอนยทธศาสตรตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ลงสการปฏบตให

2

ไดประสทธภาพมากทสด ดงนนสภาการพยาบาลไดจดทาแผนยทธศาสตรฉบบท 5 (พ.ศ. 2555 -2559) โดยกรอบยทธศาสตรท 3 เปนเรองของการพฒนาวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภเรงรดพฒนาระบบและกลไกสงเสรมการวจย พฒนากลไกสงเสรมการจดการความรทางการพยาบาล และเรงรดพฒนาภาวะผนา ของผบรหารพยาบาลระดบสง เพอพฒนาใหวชาชพมความกาวหนามคณภาพยงขน จากยทธศาสตรของกรมการแพทย ในปพ.ศ. 2555 - 2558 ไดยกระดบสถานบรการสขภาพระดบภมภาคใหมศกยภาพดานบรการระดบตตยภม และพฒนาระบบบรหารจดการ (คมอยทธศาสตรกรมการแพทย, 2555) 1 ใน 5 ยทธศาสตรของกรมการแพทย คอเนนทางดานวชาการและการวจย ไดนามากาหนดเปนพนธะกจของสถาบนมะเรงแหงชาต คอผลตและพฒนาองคความรและเทคโนโลยดานโรคมะเรง ใหบรการในระดบทมความซบซอน ใชเทคโนโลยชนสงอยางเหมาะสม (คมอยทธศาสตรสถาบนมะเรงแหงชาต, 2557) สถาบนมะเรงแหงชาตเปนสถานบรการเฉพาะทางทใหการรกษาโรคมะเรง สงกดกรมการแพทยกระทรวงสาธารณสขมขนาด 200 เตยงใหบรการตรวจรกษาครบทกดาน คอบรการตรวจสขภาพเพอคนหามะเรงระยะเรมแรก ดานการรกษาดวยการผาตด รงสรกษา เคมบาบด รงสรวมรกษาและการดแลแบบประคบประคอง บคลากรในองคการจงตองมการพฒนาความรและการปรบตวใหสามารถปฏบตงานกบผรวมงานไดอยางมความสขภายใตภาวะผนาการเปลยนแปลง โดยเฉพาะผนาทางการพยาบาลทกระดบ ดงนน องคการพยาบาลจงใหความสาคญกบการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงทงดานการบรหาร การบรการ และวชาการเพอทจะไดนาความรมาบรหารผใตบงคบบญชา ใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและผลของการปฏบตงานมทงของตวบคคลและองคการเปนไปตามเปาหมาย ในป พ.ศ. 2555 มการเปลยนแปลงโครงสรางของผนาทางการพยาบาลโดยเฉพาะหวหนาหอผปวย ตามโครงสราง ปพ.ศ. 2555 โดยการเปลยนแปลงหวหนาหอผปวยในการสมครคดเลอกจากองคกรพยาบาลและมหวหนาหอผปวยทไดรบการคดเลอก ไดแก หอผปวยศลยกรรมหญง 4 หอผปวยชายหอผปวยมะเรงสตร และหอผปวยพเศษ บทบาทหนาทความรบผดชอบของหวหนาหอผปวย คอรบนโยบายจากหวหนาฝายการพยาบาล เพอดาเนนการตามเปาหมายทกาหนดสรางและสนบสนนการปฏบตงานดานการพยาบาลใหมประสทธภาพ และมมาตรฐาน จดระบบการปฏบตงาน และการมอบหมายงานควบคมการปฏบตใหดาเนนการตามแผนการพยาบาล มการประเมน และตดตามผลอยางตอเนองมการนเทศทางการพยาบาลใหคาแนะนา และเปนทปรกษาใหคาแนะนาแกทมการพยาบาล เพอเปนแบบอยาง ทด ในการทางานเปนทมอยางตอเนองมประสทธภาพ พฒนาปรบปรงงานเพอเปนไปตามมาตรฐาน และการประกนคณภาพของหนวยงาน (กรรณกา เจมเทยนชย, 2555) การเปลยนแปลงหวหนา

3

หอผปวยครงน เปนการเปลยนแปลงครงใหญและหวหนาหอผปวยเดมเปนรองหวหนาหอผปวย จงมความสนทสนมกบผปฏบตงานบางคนทาใหการบรหารงานไมราบรน ในมมมองของบคลากรอนๆการสอสารระหวางหวหนาหอผปวยและผปฏบตงานไมราบรน การถายทอดนโยบายสผปฏบต จงเปนไปดวยความยากลาบาก บางคนตอตานถอวาเปนการเพมภาระงานทาใหผลการปฏบตงาน ไมเปนไปตามเปาประสงคทตงไว หวหนาหอผปวยขาดคณลกษณะในการเปนผนาทาใหการนเทศงานและจดระบบการปฏบตงานไมเปนทยอมรบ เกดความไมเขาใจกน ประกอบกบปญหาของลกษณะของการปฏบตงานตองใชความรเฉพาะทางการดแลผปวยโรคมะเรง ทงการรกษาดวยศลยกรรม รงสรกษา เคมบาบด ผปฏบตงานมประสบการณทางานอยระหวาง 1-4 ป คดเปนรอยละ 45.5 ทาใหเกดภาวะเครยด ไมมความมนใจในการปฏบตงาน และสงสาคญคอ พยาบาลวชาชพเปนตาแหนงลกจางชวคราว ขาดแรงจงใจในเรองการบรรจแตงต ง การเลอนขนเงนเดอนไมเทาเทยมกบขาราชการ ความผกพนในการปฏบตงานใหกบองคการจงมนอย พยาบาลวชาชพทเปนขาราชการปฏบตงานตามงานทไดรบมอบหมายเทานน ขาดความชวยเหลอซงกน และกนขาดความสามคค รวมแรงรวมใจ จงทาใหมการลาออกของพยาบาลวชาชพทเปนปฏบตงานในหอผปวย ดงนน ผลการปฏบตงานไมเปนไปตามเปาหมายของหนวยงานและผลกระทบตอประสทธผลขององคการดวย จากสถตของฝายการพยาบาล สถาบนมะเรงแหงชาต ปพ.ศ. 2555 อตราการคงอยของพยาบาลวชาชพ คดเปนรอยละ 95.97 แตในป พ.ศ. 2556 อตราการคงอยของพยาบาลวชาชพลดลงเหลอ รอยละ 87.76 สาเหตจากพยาบาลวชาชพทเปนลกจางชวคราวลาออก โดยพบวา ชวงประสบการณการทางานมากกวา 1-3 ป คดเปนรอยละ 55 ในป พ.ศ. 2555 และในปพ.ศ. 2556 คดเปนรอยละ 68.18 (n = 20) และพยาบาลทมประสบการณการทางานมากกวา 3 - 5 ป พ.ศ. 2555-2556 คดเปนรอยละ 10, 27.27 (n = 22) เหตผลการลาออกเพอไปปฏบตงานบรษทเอกชน รองลงมากลบภมลาเนาเดมสอดคลองกบ กลธดา สดจตร (2549, อางใน สภทรา ภกดศร และคณะ, 2555) ศกษาปจจยทมผลตอการความตงใจลาออกจากงานของพยาบาลวชาชพ ไดแก ปจจยดานองคกร ดานการทางานของพยาบาลเกนบทบาทหนาท เนองจากพยาบาลไดรบมอบหมายหลายอยางมากเกนไป และตองทางานหลายอยางในเวลาเดยวกน ทงบทบาทหนาทในวชาชพทมการดแลผปวยทซบซอนมากยงขนและงานในดานเอกสาร งานดแลความเรยบรอยในหอผปวย ทาหนาทแทนแพทยซงการมบทบาททครอบคลมกวางขวาง แตจานวนบคลากรมนอยจงกอใหเกดความเครยดและสงผลใหเกดความไมพงพอใจในงาน จนอาจเกดการตดสนใจลาออกจากงานและไดเสนอแนวทางแกไขใหผบรหารทบทวนบทบาทของพยาบาลใหเหมาะสมกบภาระ และ Herzberg (1995, อางใน สภทราภกดศร และคณะ, 2555) ไดกลาววา การสรางแรงจงใจในการทางานทาใหบคลากรพงพอใจในงาน นน ไดแก การสรางสภาพแวดลอม ทมความเหมาะสมทางกายภาพของงาน เชน แสง การระบาย

4

อากาศ ชวโมงการทางาน การออกแบบงานทงายตอการทางาน ไมมความซ าซอนและเหมาะสม ทาใหเกดการเพลดเพลนและสนกกบการทางาน จากการสารวจความพงพอใจในงานและความสมดลระหวางชวตของฝายการพยาบาลโดยใชแบบสารวจของสานกการพยาบาล ในปพ.ศ. 2555 และพ.ศ. 2556 รอยละของความพงพอใจในงานและความสมดลระหวางชวต คดเปนรอยละ 66.31 และรอยละ 67.6 โดยขอเสนอปรบปรงความสมดลระหวางชวตกบงาน คอการแกไขปญหาและการยตความขดแยงรอยละ 65.7 มมาตรการสรางขวญและกาลงใจในการทางาน คดเปนรอยละ 65.9 นโยบายและการบรหารทรพยากรบคคล คดเปนรอยละ 69.9 การจดสรรอตรากาลงในการปฏบตงานใหเพยงพอกบงาน คดเปนรอยละ 71.2 และสวสดการในการทางานและนอกเหนอจากการทางาน คดเปนรอยละ 72.1 แรงจงใจในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในภาพรวม พบวา อนดบแรก คอคาตอบแทนในการปฏบตงาน สวสดการความเจรญกาวหนา การเลอนตาแหนง สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน สอดคลองกบ พงษพสทธ สภาวะหา (2556) ศกษาขวญและกาลงใจของเจาหนาทผปฏบตงานในสานกงานสาธารณสข จงหวดบงกาฬพบวาขวญและกาลงใจของผปฏบตงานอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ดานเงนเดอนและผลประโยชนตอบแทนอยในระดบมากทสด รองลงมาดานความสมพนธกบผบงคบบญชา และดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงานอยในระดบมาก ดานความสาเรจในงานอยในระดบปานกลาง งานการพยาบาลผปวยโรคมะเรง เปนงานทไมสามารถกระทาใหสาเรจไดดวยคนเพยงคนเดยวได ตองอาศยความร ความสามารถ และความเชยวชาญหลายดาน อกทงตองมกระบวนการประกนคณภาพ ซงตองอาศยการทางานเปนทม มความสามคคในการปฏบตงาน และมขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน การเปลยนแปลงผนาจงมความพยายามทจะพฒนาผนาทดเปนพนฐานของการสรางผลผลต หรอผลการปฏบตงานของบคลากรและองคการจะสาเรจตามเปาหมายหรอลมเหลวขนอยกบคณลกษณะของผ นาในหนวยงานน นๆ เพราะผ นา ดกสามารถพฒนาผใตบงคบบญชาหรอผปฏบตงานใหมความรก ความสามคค รวมมอรวมแรง ชวยกนสรางผลผลต หรอผลของการปฏบตงานไดทงสองฝาย จะเหนไดวาทกองคการใหความสาคญกบเรองภาวะผนา (Leadership) โดยการแสวงหาว ธการใหมๆ ในการพฒนาให เ ปนผ นา ท ดบรหารงานไดผใตบงคบบญชามความพงพอใจทจะปฏบตงานตอไปโดยไมคดทจะโอนยายหรอเปลยนสถานททางานโดยมสาเหตจากตวผนา ผรวมงานและลกษณะของงานทปฏบตไมตรงกบความสามารถท พงม ผลการปฏบตงานกจะไมเปนไปตามเปาหมายขององคการ

5

กงกาญจน ใจซอกล (2554) ศกษาความสมพนธระหวางการพฒนาตนเองของพยาบาลวชาชพ ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยกบความเปนองคการแหงการเรยนรของกลมการพยาบาล ตามการรบรของพยาบาลวชาชพประจาการ โรงพยาบาลชมชน เขตตรวจราชการสาธารณสขท 4 จากการศกษา พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย มความสมพนธทางบวกกบความเปนองคการแหงการเรยนรของกลมการพยาบาลในระดบสง อธบายไดวา การทหวหนาหอผปวยมภาวะผนาการเปลยนแปลง จะพฒนาใหผใตบงคบบญชามความร เปนบคคลซงสนใจใฝหาความร การพฒนาตนเอง และหนวยงานจากคณลกษณะบคลกภาพสวนบคคลของหวหนาหอผปวย ผใตบงคบบญชาจะเกดความเชอศรทธา และอยากยดถอเปนแบบอยาง การสรางแรงบนดาลใจ ในการรวมพฒนาหนวยงานเพอใหเกดเปนองคการทมคณภาพ สวนการกระตนทางปญญาของหวหนาหอผปวย เปนการกระตนและสงเสรมใหพยาบาลวชาชพทางานเตมความสามารถ รจกคดหาวธใหมทดกวาเดม ผลการกระตนทางปญญาจะทาใหพยาบาลรบรถงความสามารถของหวหนาหอผปวย สวนภาวะผนาการเปลยนแปลงดานคานงถงความเปนปจเจกบคคล เปนการแสดงออกถงความหวงใยและเอาใจใสตอความตองการและความแตกตางของแตละบคคล คานงถงจดเดน จดดอยของพยาบาล มอบหมายงานตามความสามารถ สงผลใหพยาบาลมการทางานทด มขวญ มกาลงใจและกระตอรอรนในการทางานดวยความเขาใจเปาหมาย และวตถประสงคขององคการ อโวบโอ แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) กลาววา ผนาทมภาวะผนาการเปลยนแปลงซงมคณลกษณะประกอบดวย การสรางบารมในการสรางแรงบนดาลใจ การกระตนเชาว - ปญญา และการคานงถงปจเจกบคคล คอกลาคด กลาเปลยนแปลง สรางแรงจงใจในการทางาน ดบเบล เจ รดดน (Reddin, 1970, อางใน นฤมล บญรอด, 2548) ไดกลาววา ประสทธผลพจารณาได 3 ระดบ คอระดบองคการ (corporate) ระดบหนวยงาน (departmental) และระดบบคคล (managerial) ประสทธผลระดบองคการ จะเกยวของกบผลประโยชน กาไร ตาแหนงในการแขงขน การเจรญเตบโตและขยายตวขององคการ ผลตภาพ ความยดหยน ความสมพนธระหวางบคลากรความรบผดชอบตอสาธารณะ และความสมพนธกบสวนราชการประสทธผลระดบหนวยงาน เปนเรองทหนวยงานในระดบยอยขององคการ สามารถทาผลประโยชนใหเกดขนแกองคการใหญในภาพรวมไดประสทธผลระดบบคคล เปนเรองของผลการปฏบตงานของบคลากรทดารงตาแหนง ตางๆ ในองคการ กบสน และคนอนๆ (Gibson & et al, 1991 อางใน ยอดชาย ภโปง, 2554) ใหแนวคดประสทธผลในการปฏบตงาน เปนการกระทาทมจดมงหมายจะไดผลสงตาขนอยกบความครบถวน

6

ทงเชงปรมาณและคณภาพ แบงออกเปน 2 ระดบ คอประสทธผลของบคคล คอคณลกษณะบคคลทสามารถปฏบตงาน หรอกจกรรมใดๆ แลวประสบความสาเรจ ตรงกบความคาดหวง ความตองการของหมคณะ และผ นาผลจากการปฏบต ท ม คณภาพสง ทประเมนประสทธผลบคคล คอ ความสามารถ ทกษะ ความร ทศนะคต แรงจงใจ และความเครยด เลอกการประเมนทเหมาะสมทสดททาใหบรรลเปาหมาย ประสทธผลขององคการสงทประเมน คอสภาพแวดลอม เทคโนโลย กลยทธทใช โครงสราง กระบวนการ ฮอย และมสเกล (Hoy and Miskel, 2001 อางใน ขวญตา เกอกลรฐ, 2554) ไดกลาวถงผลของการปฏบตงานทงขององคการและบคคลในแงความสามารถ คอความสามารถในการผลตผลงาน โดยการบรหารจดการทดมประสทธภาพขนกบการแรงจงใจในการปฏบตงาน ความคดรเรมสรางสรรค ความคาดหวง ความสามารถในการพฒนา คอพฤตกรรมของผปฏบตงานแสดงออกในสงทดงาม ใฝรและรจกวเคราะหคดอยางมเหตผล จากแนวคดการประเมนประสทธผลโดยใชหลายเกณฑ (the multiple criteria of effectiveness) แนวคดนตงอยบนสมมตฐานวา ตวแปรทใชในการวดประสทธผลขององคการและบคคลไมไดมเพยงตวเดยวเทานน หากมหลายปจจยทตองคานงถงวธนมความเหมาะสมเปนทยอมรบกวางขวางทงในแงของนกวชาการ และสามารถนาไปใชวดประสทธผลขององคการในทางปฏบต เชน มาโฮน และ วทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969 อางใน นฤมล บญรอด, 2548 และ ขวญตา เกอกลรฐ, 2554) พบวา ผนาองคการสามารถนาเกณฑตางๆ มาประเมนประสทธผลของหนวยงานและบคคลได คอความสามารถในการผลตและประสทธภาพโดยวดจากผลผลต ลกษณะขององคการ เชน บรรยากาศขององคการ สไตลการอานวยการ และสมรรถนะขององคการในการปฏบตงาน และพฤตกรรมในการผลต คอความรวมมอรวมใจ การพฒนาการปฏบตงานทเชอถอได นฤมล บญรอด (2548) ศกษาประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการ พบวา อาย วฒการศกษา ระยะเวลาการรบราชการ และระดบตาแหนงงานไมมผลตอประสทธผลในการปฏบตงาน 4 ดาน ไดแก ดานลกษณะการปฏบตงาน ดานความพงพอใจในงาน ดานขวญ และกาลงใจ ดานความสามคคในการปฏบตงานสอดคลองกบแนวคด มาโฮน และวทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969) พบวา การบรหารองคกรสามารถนาเกณฑการประเมนประสทธผลของหนวยงานและตนเองไดจากความสามารถในการปฏบตงาน ลกษณะขององคการในการปฏบตงานและ ความรวมมอรวมใจในพฒนาการปฏบตงาน จากการศกษาแนวคดทฤษฎและผลงานวจยตางเกยวกบภาวะผนามจานวนมากแตมแนวคดทฤษฎหนงทเปนทยอมรบและทนสมยกลาวถงกนมาก คอ “ภาวะผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership) งานวจยหลายเรองทสนบสนนและยนยนวาทฤษฎของภาวะผนาการ

7

เปลยนแปลงสามารถนาไปประยกตใชไดและพฒนาภาวะผนาไดทกองคกร ผวจยจงไดนาแนวคดทฤษฎของ อโวบโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) ซงประกอบดวย คณลกษณะ การสรางบารมในการสรางแรงบนดาลใจ การกระตนเชาว - ปญญา และการคานงถงปจเจกบคคล นามาเปนแนวคดในการสรางโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยซงการแสดงพฤตกรรมคณลกษณะของภาวะผนาการเปลยนแปลงมผลตอประสทธผลของการปฏบตงานของบคคลและไดนาแนวคดการประเมนประสทธผลโดยใชหลายเกณฑของ มาโฮน และวทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969 อางใน นฤมล บญรอด, 2548) และไดนาแนวคดของประสทธผลการปฏบตงาน 4 ดาน คอดานลกษณะการปฏบตงาน ดานความพงพอใจในงาน ดานขวญและกาลงใจ ดานความสามคคในการปฏบตงาน นามาศกษาวจยเพอเปนแรงสงเสรมสรางแรงจงใจในการทางานใหแกพยาบาลวชาชพ สงผลใหมการทางานเปนทมทด มขวญกาลงใจและกระตอรอรนในการทางานเขาใจเปาหมายและวตถประสงคขององคการ ซงผลการวจยจะเปนแนวทางในการสงเสรมและพฒนาผนาทางการพยาบาลใหมประสทธภาพ รวมทงพฒนากระบวนการเสรมสรางการเรยนรของบคคลากร เพมศกยภาพองคการพยาบาลใหเขมแขง สงเสรมใหงานบรการทางการพยาบาลมคณภาพยงขนประโยชนสงสดทจะไดรบคอผมารบบรการ คาถามการวจย ผลของการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขแตกตางกนหรอไม วตถประสงคของการวจย เปรยบเทยบความแตกตางผลของการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยในสถาบนมะเรงแหงชาตสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

8

สมมตฐานของการวจย ผลของการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ หลงไดรบการพฒนาโดยใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยดกวากอนไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยในสถาบนมะเรงแหงชาตสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กรอบแนวคดในการวจย การวจยครงนผวจยไดสงเคราะหจากตาราทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของโดยใชทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลงของ อโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) ไดใหแนวคดประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ 1) ภาวะผนาบารมในการสรางแรงบนดาลใจ(Charismatic–Inspirational Leadership) 2) ภาวะผนาในการกระตนทางปญญา (Intellectual Stimulation) 3) ภาวะผนาในการคานงถงความเปนปจเจกบคคล (Individualized Consideration) ภาวะทง 3 องคประกอบ แสดงใหเหนวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงเปนแนวคดททนสมย เหมาะแกการนามาเปนแนวคดในการสรางโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย เพอเปนแรงขบเคลอนของฝายการพยาบาลนาไปสเปาหมายทวางไว การนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงใหกบหวหนาหอผปวยภายใตสภาพแวดลอมและนวตกรรม ทถกสรางขน ทาใหผนามการเปลยนแปลงทางความคดคานยมทางศลธรรม และใหการสนบสนนสภาพแวดลอมทมความรบผดชอบรวมกน มงเนนไปทภาวะผนาการเปลยนแปลงและการประยกตใช ทง 3 องคประกอบ คอการสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการคานงถงปจเจกบคคล ผลการปฏบตงานหมายถง ผลสาเรจในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนมะเรงแหงชาตทประเมนผลโดยนาแนวคดการประเมนประสทธผลของผปฏบตงานโดยพฒนาแนวคดการประเมนประสทธผลโดยใชหลายเกณฑ ของ มาโฮน และวทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969, อางใน นฤมล บญรอด, 2548) การประเมนประสทธผลของตนเอง คอความสามารถในการปฏบตงาน ลกษณะขององคการในการปฏบตงาน และความรวมมอรวมใจในพฒนาการปฏบตงานในการประเมนประสทธผลขององคการตองวเคราะหกระบวนการ แบงแยกตามระยะเวลา คอ 1) ระยะส นพจารณาจากการผลต ประสทธภาพ ความพงพอใจ 2) ระยะกลาง พจารณาจากความสามารถในการปรบตวและการพฒนา 3) ระยะยาว พจารณาจากความอยรอดขององคการ จาก

9

แนวความคดดานประสทธผลทผวจยศกษาและทบทวนแนวคด พบวา ประสทธผลขององคการ แตละองคการจะประกอบดวยปจจยตางๆ แตกตางกนไปตามประเภทและสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกขององคการน นๆ ปจจยรวมททกองคการมกจะใหความสาคญคอบคคลทอยในองคการ เนองจากมผลงานวจยจานวนมากทไดศกษาวจย ทางดาน ลกษณะการปฏบตงาน ความพงพอใจในงาน ขวญและกาลงใจ ความสามคคในการปฏบตงาน มความสมพนธตอประสทธผลในการปฏบตงานทงสน จากการศกษาแนวคดทฤษฏจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ พบวา สงสาคญในการทจะทาใหเกดประสทธผลในการปฏบตงาน ผลงานมประสทธภาพนน ลกษณะการปฏบตงาน ความพงพอใจในงาน ขวญและกาลงใจรวมถงความสามคคในการปฏบตงาน มความสาคญอยางมากในการบรหารงานของผนาการเปลยนแปลง งานวจยหลายเรองทสนบสนนและยนยนวาทฤษฎของภาวะผนาการเปลยนแปลงสามารถนาไปประยกตใชไดและพฒนาภาวะผนาไดทกองคกร ผวจยจงไดนาแนวคดทฤษฎของ อโวบโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) มาเปนแนวคดในการสรางโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยพฤตกรรม คณลกษณะของภาวะผนาการเปลยนแปลงทมผลตอประสทธผลของการปฏบตงานของบคคล และนาแนวคดของ ฮาโมน และวทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969, อางใน นฤมล บญรอด, 2548) 4 ดาน คอลกษณะการปฏบตงาน ความพงพอใจในงานขวญและกาลงใจ และความสามคคในการปฏบตงานเพอใหเกดประสทธผลในการปฏบตงาน ผบรหารจงตองมภาระหนาทคอยตรวจสอบสภาพคณภาพชวตของผปฏบตงานอยเปนประจา เพอรกษาไวซงศกยภาพในการปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคทตองการจงนามาพฒนาเปนกรอบแนวคดในการศกษาวจยครงน

10

กรอบแนวคดในการวจย   

แผนภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจยประยกตจากทฤษฏภาวะผนาการเปลยนแปลงของอโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) และแนวคดของ มาโฮน และวทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969) ขอบเขตของการวจย กาหนดขอบเขตการวจยเปน 3 ดาน คอ ขอบเขตดานเนอหา ขอบเขตดานประชากร ขอบเขตดานเวลา ซงมรายละเอยดดงน 1. ขอบเขตดานเนอหาเนอหาทใชในการศกษาไดแก 1.1 ผลการปฏบตงานดานลกษณะการปฏบตงาน 1.2 ผลการปฏบตงานดานความพงพอใจในงาน 1.3 ผลการปฏบตงานดานขวญและกาลงใจ 1.4 ผลการปฏบตงานดานความสามคคในการปฏบตงาน

ผลการปฏบตงานของ พยาบาลวชาชพ

1. ลกษณะการปฏบตงาน 2. ความพงพอใจในงาน 3. ขวญและกาลงใจ 4. ความสามคคในการปฏบตงาน

พยาบาลวชาชพ

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง 

1. ผนาบารมในการสรางแรงบนดาลใจ 2. ผนาในการกระตนทางปญญา 3. ผนาในการคานงถงความเปนปจเจก บคคล 

11

1.5 ภาวะผนาการสรางแรงบนดาลใจ 1.6 ภาวะผนาการกระตนการใชปญญา 1.7 ภาวะผนาการคานงถงปจเจกบคคล 2. ขอบเขตดานประชากร ประชากรทใชในการวจยเปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในกลมงานการพยาบาลผปวยใน สถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข จานวนทงหมด 110 คนโดยแบงออกเปน 6 หอผปวยโดยการการสมตวอยางแบบงายใชวธจบฉลาก (บญใจ ศรสถตนรากล, 2547) 6 หอผปวยจบฉลากมา 1 หอผปวย ไดหอผปวยใดกจะเลอกหวหนาหอผปวยและพยาบาลวชาชพหอผปวยเดยวกนเปนกลมตวอยางในการวจยในครงน ไดกลมตวอยางจานวน 16 คน และหวหนาหอผปวย 1 คน เปนผชวยวจย 3. ขอบเขตดานเวลา โดยมระยะเวลาในการศกษาระหวางเดอนมกราคม พ.ศ. 2558 - มนาคม พ.ศ. 2558 นยามตวแปรทใชในการศกษาวจย 1. ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ หมายถง ประสทธผลหรอผลสาเรจทเกดขนจากการปฏบตงานของบคลากร ในการนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยโดยการวดประสทธผลของการปฏบตงานทงหมด 4 ดาน (นฤมล บญรอด, 2548) ดงน 1.1 ลกษณะการปฏบตงาน หมายถง ทศนคตความคดเกยวกบการปฏบตงานทตองใชความรความสามารถและทกษะในการและวดผลงานออกเปนเชงคณภาพและเปนปรมาณได 1.2 ความพงพอใจในงาน หมายถง ทศนคตของบคคลทมตองานทปฏบตวาเปนงานทมความภาคภมใจมความเจรญกาวหนาไดรบการสนบสนนชวยเหลอมสงอานวยความสะดวกในการปฏบตงาน 1.3 ขวญและกาลงใจ หมายถง การไดรบรางวลหรอผลตอบแทนตองมความเสมอภาคมความเหมาะสมตอสภาพเศรษฐกจในปจจบนมความยตธรรมตามมาตรฐานของคาแรงและระดบความรความชานาญงานของผปฏบตงาน มหลกประกนคมครองในการปฏบตงาน 1.4 ความสามคคในการปฏบตงาน หมายถง กระบวนการทางพฤตกรรมของบคคลทสงผลใหดาเนนกจกรรมตางสาเรจตามเปาหมายทไดวางไวมความสมพนธอนดระหวางผรวมงานเพอใหเกดความรกใครชอบพอมการยอมรบในความคดเหนของกนและกนมความรวมมอรวมใจในการทากจกรรมใหบรรลเปาหมาย

12

2. โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย หมายถง การใหขอมลเกยวกบคณลกษณะของผนา แนวคดและหลกการพฒนาภาวะผนาแนวคดภาวะผนาการเปลยนแปลง และการแสดงออกพฤตกรรมของภาวะผนาการเปลยนแปลง 3 คณลกษณะของภาวะผนาการเปลยนแปลง คอ 1) ภาวะผนาการสรางแรงบนดาลใจ 2) ภาวะผนาการกระตนทางปญญา 3) ภาวะผนาการคานงถงปจเจกบคคลตามแนวคดทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลงของ อโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) รปแบบพฤตกรรมการแสดงออกถงคณลกษณะ กลาคด กลาเปลยนแปลง ของหวหนาหอผปวยทสรางบรรยากาศในการทางานสงเสรมแรงจงใจ กระตนใหทมงานทางานอยางมประสทธผลผปฏบตงานมขวญกาลงใจ กระตอรอรนในการทางาน ดวยความเขาใจใชปญญาจดการกบปญหาอยางมเหตผล หวหนาหอผปวยกระตนใหทมงานทางาน ใชความคดทางสตปญญาอยางมเหตผล และสนบสนนทางสงคมอารมณของพยาบาลวชาชพ เพอคานงถงความสามารถความเปนตวตนของแตละบคคลแตกตางกน ทาใหพยาบาลวชาชพมเปาหมายในการทางานใหกบองคการ และจะสงผลใหพยาบาลวชาชพมการทางานเปนทมทด และมการเสรมความรความเขาใจและพฒนาศกยภาพในการบรหารงานของผนาการเปลยนแปลง ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษาวจย 1. พฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงและผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข 2. พฒนาพยาบาลวชาชพใหมความรสามารถตอการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข 3. นาผลวเคราะหของงานวจยนไปเปนแนวทางใหกบผบรหารทางการพยาบาล เพอสรางแรงจงใจในการเพมประสทธผลในการปฏบตงานของบคคลากรทกระดบ การดาเนนการพฒนาสรางศกยภาพตอผนาการเปลยนแปลง

บทท 2

วรรณกรรม และผลการวจย หรอขอคนพบทเกยวของ

ในการวจยครงนเปนการศกษาผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนงสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ผวจยไดศกษาคนควาจากทฤษฎ ตารา เอกสารและงานวจยทเกยวของดงน 1. ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ 1.1 ความหมายของผลการปฏบตงาน 1.2 แนวคดและทฤษฏเกยวกบผลการปฏบตงาน 1.3 การประเมนผลการปฏบตงาน 1.3.1 ลกษณะการปฏบตงาน 1.3.2 ความพงพอใจในงาน 1.3.3 ขวญและกาลงใจ 1.3.4 ความสามคคในการปฏบตงาน 2. ภาวะผนาการเปลยนแปลง 2.1 ความหมายของผนาและภาวะผนา 2.2 ความหมายของภาวะผนาการเปลยนแปลง 2.3 แนวคดและทฤษฏของภาวะผนาการเปลยนแปลง 3. สถาบนมะเรงแหงชาต 3.1 วสยทศน พนธกจ 3.2 บรบท 3.3 บทบาทหนาทพยาบาลวชาชพสถาบนมะเรงแหงชาต

14

1. ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ 1.1 ความหมายของผลการปฏบตงาน จากการศกษาเอกสารทางวชาการและงานวจยทเกยวของมผใหความหมายของผลการปฏบตงานดงน ชมนาด ฉางวง ( 2554) ใหความหมายผลการปฏบตงานวา งานทผปฏบตงานแสดงใหเหนถงความมศกยภาพ ความรความสามารถของตนเองจากการทางาน เพอใหบรรลตามเปาหมายของหนวยงานทตงไว เมอรฟและคลวแลนด ( Murphy and Cleveland ,1991) ใหความหมายผลการปฏบตงาน หมายถงการปฏบตของบคคลตอหนาทการทางานตามบทบาททไดรบ ซงเกยวของกบสถานการณทเขาตองเผชญ โบรว และคณะ (Bovee,1993) ใหความหมายผลการปฏบตงาน หมายถงความพยายามของบคคลเพอใหบรรลวตถประสงคกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลตอองคการ สรป ผลการปฏบตงานของบคคลทกระทาตามหนาทเพอใหเกดประสทธผลในการปฏบตงานเปนไปตามเปาหมายทระบไว จงมนกวชาการทงไทยและตางประเทศไดใหความหมาย ประสทธผลการปฏบตงาน ดงน เฟรดเลอร (Fiedler, 1969 อางใน ประนมวน เกษสญชยม, 2555 และกนกวรรณ อนทรนอย, 2553) ประสทธผล หมายถง กลมของบคคลทไดรบมอบหมายใหปฏบตงานสามารถปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคได และถอวาเปนผลการปฏบตงานของกลม ดบเบล เจ รดดน (Duble J. Reddin, 1970 อางใน ศรสมพร รอดศร, 2551) กลาววาประสทธผล หมายถง ความสาเรจของผบรหารในการทาใหความตองการดานผลงานของบทบาทผบรหารบรรลวตถประสงค นกเศรษฐศาสตร ใหความหมายเกยวกบ ผลกาไร (Profit) หรอผลประโยชนของการลงทน ในแงมมของฝายผลตถอวา ประสทธผล คอคณภาพ หรอปรมาณของผลผลต สตลส (Steers, 1977 อางใน ประนมวน เกษสญชยม, 2555) ประสทธผล หมายถง การทผนาสามารถบรหารงานโดยใชทรพยากรทมอยใหบรรลวตถประสงคทตงไว เบน (Bain,1982 อางใน ประนมวน เกษสญชยม, 2555) ประสทธผล หมายถง ผลการปฏบตงานทสาเรจตามเปาหมายทกาหนดไวไดผลลพธทดทสดใชทรพยากรอยางเกดประโยชนสงสดเพอประสทธภาพของงาน

15

ฟลอรา และเดบบ (Flora & Debbie, 1996 อางในจตตมา อครธตพงศ, 2556) ใหคานยามไววาประสทธผลเปนผลลพธทไดรบคอผลผลตทไดคณภาพวธทดทสดใชเวลาสนทสด รอบบนส (Robbins, 2001อางใน ประนมวน เกษสญชย, 2555) กลาววา ประสทธผล หมายถง องคการบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย และใชปจจยนาเขาใชตนทนตาเชนประสทธผลของโรงพยาบาล ผรบบรการไดรบบรการตรงตามตองการ ประสทธภาพทได คอการปฏบตงานใชตนทนตา สรป ประสทธผล หมายถง ผลของการปฏบตงานในหนาทดวยความรความสามารถและอตสาหะจนประสบผลสาเรจบรรลวตถประสงคขององคการ ใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด คานงถงผลผลตทตอบสนองความตองการของหนวยงานทบรรลตามเปาหมายทวางไว 1.2 แนวคดและทฤษฏเกยวกบผลการปฏบตงาน การปฏบตงานจะบรรลผลตามทตงเปาหมายไวอยางมประสทธภาพ ปจจยทสาคญคอบคลากรในองคการ ผบรหารจงสรางเสรมความตองการในการปฏบตงานใหกบบคลากร เพอใหมความรสกทดในการปฏบตงานพรอมทจะอทศตนเพอ ความสาเรจของงาน และขององคการอยางตอเนองสมบรณ สงผลใหเกดประสทธภาพของงานด ทฤษฎทเกยวของกบตอผลการปฏบตงานความตองการหรอสงจงใจผปฏบตงาน ทาใหบคลากรเกดความพอใจในการปฏบตงาน ทมเทความร ความสามารถมความรบผดชอบ และเอาใจใสในงานอยางแทจรง ไปสความรกความผกพน และ ความซอสตยในองคการ และยงมแนวคดและทฤษฏเกยวกบประสทธผลของปฏบตงานดงน ประสทธผล หมายถง ผลการปฏบตงานททาใหเกดปรมาณและคณภาพสงสด ทงนกจกรรมตางๆ จะมเปาหมายททาใหผลการปฏบตงานบรรลถงวตถประสงคทกาหนดไว ทงในดานปรมาณและคณภาพ กคอการปฏบตการทมประสทธผลนนเอง สวนคาวา “ประสทธภาพ”จะตองคานงถงทรพยากรทมอยสาหรบการปฏบตการนนดวย เนองจากทรพยากรทมจากดผปฏบตงานจะประสบความสาเรจได จะตองใชทรพยากรทมอยอยางจากดใหเกดประโยชนสงสด (ณองก แสงแกว, 2550) กบสน และคณะ (Gibson and Others, 1988 อางใน จตตมา อครธตพงศ, 2556) นยามประสทธผล (Effectiveness) เปนเรองของการกระทา หรอความพยายามในการปฏบตใหเกดประสทธผลจะไดมากหรอนอยขนกบความครบถวนท งเชงปรมาณและเชงคณภาพ และใชทรพยากรนอยเพยงใดและแบงประสทธผลเปน 2 ระดบ คอ 1. ประสทธผลของบคคลคอลกษณะของบคคลทมความสามารถปฏบตงานหรอปฏบตกจกรรมแลวประสบผลสาเรจทาใหเกดผลโดยตรงและครบถวนตามวตถประสงคทตงไว ม

16

คณภาพความมคณคาตรงกบความคาดหวงและความตองการของหมคณะสงคม ผลทไดจากการปฏบตตองมประสทธภาพการปฏบตงานเตมความสามารถและพงพอใจ เลอกเทคนควธการทเหมาะสมกจะทาใหบรรลผลทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ แตใชตนทนทรพยากรและระยะเวลานอยทสด 2. ประสทธผลขององคการ เนนไปทผลรวมขององคการซงกบสนและคณะ (Gibson and others,1988) แบงเกณฑความมประสทธผลขององคการประกอบดวย 5 ชนดคอ 2.1 การผลต (Production) องคการสามารถดาเนนการผลตใหมประสทธผลไดทงเชงปรมาณและเชงคณภาพตรงกบความตองการขององคการ 2. 2 ประสทธภาพ (Efficiency) องคการมประสทธผลถาอตราสวนระหวางปจจยทรพยากร (Inputs) ทใชกบผลผลต (Outputs) มความเหมาะสมในลกษณะทใชปจจยทรพยากรไดคมคา 2.3 ความพงพอใจ (Satisfaction) องคการมผลการดาเนนงานนามาซงความสาเรจสอดคลองกบความตองการและความคาดหวงของสมาชกในองคการ 2.4 การปรบเปลยน (Adaptiveness) องคการมประสทธผลถาองคการมกลไกทสามารถปรบเปลยนการดาเนนงานไดสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไปทงภายในองคการและภายนอกองคการ 2.5 การพฒนา (Development) องคการมประสทธผลถาองคการสามารถเพมศกยภาพ (Potential) และวสยสามารถ (Capacity) ขององคการใหเจรญกาวหนาตามการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม รอบบนส และคลเลอร (Robbins & Coulter, 2003 อางใน จตตมา อครธตพงศ, 2556)และนฤมล สนสวสด (2549) กลาววา ประสทธผลและประสทธภาพ (Effectiveness and Efficiency) เปนผลลพธทเกดจากกระบวนการอธบายวาประสทธผล (Effectiveness) หมายถง ความสามารถในการปฏบตงานใหบรรลเปาหมายเปนการทาสงตางๆ ทถกตอง (Doing the right thing) สวนความมประสทธภาพ (Efficiency) หมายถง การทางานโดยสนเปลองคาใชจายนอยทสด นนคอลดคาใชจายดานวตถและอปกรณหรอประหยดทรพยากรไดเปนการทาสงตางๆ ใหถกตอง (Doing the thing right) ดงนน ความหมายของประสทธผลทงระดบบคคลและระดบองคการ จะมงเนนการปฏบตงานทบรรลวตถประสงคมประสทธผลทงเชงปรมาณและคณภาพ ใชทรพยากรคมคาวธการปฏบตเหมาะสม ผลของการปฏบตงานเปนทพงพอใจทงระดบบคคล ระดบหนวยงาน และระดบองคการ ดบเบล เจ รดดน (DubleJ. Reddin, 1970 อางใน จตตมา อครธตพงศ, 2556) ไดกลาววา ประสทธผลพจารณาได 3 ระดบคอ 1) ระดบองคการ (corporate) 2) ระดบหนวยงาน (departmental)

17

และ 3) ระดบบคคล (managerial) ประสทธผลระดบองคการ จะเกยวของกบผลประโยชน กาไร ตาแหนงในการแขงขน การเจรญเตบโตและขยายตวขององคการ ผลตภาพ ความยดหยน ความสมพนธระหวางบคลากรความรบผดชอบตอสาธารณะ และความสมพนธกบสวนราชการประสทธผลระดบหนวยงาน เปนเ รองทหนวยงานในระดบยอยขององคการ สามารถทาผลประโยชนใหเกดขนแกองคการใหญในภาพรวมไดประสทธผลระดบบคคล เปนเรองของผลการปฏบตงานของบคลากรทดารงตาแหนงตางๆ ในองคการแนวคดการประเมนประสทธผลโดยใชหลายเกณฑ (The multiple criteria of effectiveness) ตงอยบนสมมตฐานวา ตวแปรทใชในการวดประสทธผลขององคการไมไดมเพยงตวเดยวเทานน หากมหลายปจจยทตองคานงถงวธนมความเหมาะสมเปนทยอมรบกวางขวาง ทงในแงของนกวชาการ และสามารถนาไปใชวดผลการในทางปฏบตขององคการคอความสามารถในการผลต ลกษณะการปฏบตงาน และพฤตกรรมในการปฏบตงาน เชน ความรวมมอรวมใจ การพฒนาการปฏบตงานทเชอถอได ไอแวนสวช และแมทท (Ivancevich and Mattson, 2002) ไดเสนอแนวทางการวดผลการปฏบตงาน ดงน ดานคณภาพ วดจากการใหบรการไดเพยงพอกบความตองการของผรบบรการโดยการเปรยบเทยบระหวางความตองการและความคาดหวง ดานผลผลต เปนสงทสะทอนถงความสมพนธระหวาง Input กบ Output ทขนอยกบพนธกจและเปาหมายขององคการดานประสทธภาพ วดจากการใชทรพยากรในการผลตใหเกดประโยชนสงสด และดานความพงพอใจของบคลากรทมตอองคการวาสามารถตอบสนองความตองการไดมากนอยแคไหน Kinicki and Kreitmer (2008) ไดเสนอแนวทางการวดประสทธผลการปฏบตงาน คอ ดานการบรรลเปาหมาย มเกณฑชวดผลการปฏบตงาน โดยมกระบวนการปรบปรงและพฒนา วเคราะหหาสาเหตและแนวทางแกไขดานทรพยากร ทใชในการปฏบตงานอยางเพยงพอ ไดแก บคคล งบประมาณ อปกรณเครองมอตางๆ ดานกระบวนการภายใน มการบรหารจดการ มการวางแผนในการปฏบตงาน การตดตอสอสารทมประสทธภาพ ระบบการปองกนความเสยง และดานความพงพอใจของบคลากรทกคน ทมตอการปฏบตงาน นฤมล บญรอด (2548) ศกษาประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการในหนวยงานดานวชาการ กรมศลกากรผลการศกษา พบวา ระดบความคดเหนตอประสทธผลในการปฏบตงาน ทคอนขางสงม 4 ดาน ไดแก ดานลกษณะการปฏบตงาน ดานความพงพอใจในงาน ดานขวญและกาลงใจ ดานความสามคคในการปฏบตงานและขาราชการในหนวยงานดานวชาการ กรมศลกากรทมอาย วฒการศกษา ระยะเวลาการรบราชการ และระดบตาแหนงงานแตกตางกน มความคดเหนตอประสทธผลในการปฏบตงานไมแตกตางกน

18

ณองก แสงแกว (2550) ศกษาประสทธผลการปฏบตงานในฝายโยธา สานกงานเขตกรงเทพมหานคร ตามหลกธรรมาภบาล พบวา ประสทธผลการปฏบตงานในภาพรวม 3 ดาน ไดแก ความสขความคมคา และการลดขนตอนการปฏบตงานจากผลการศกษา ไดเสนอแนะใหหนวยงานทเกยวของ ทาการพฒนาพฤตกรรมการปฏบตงานใหตอบสนองภารกจของหนวยงาน ทนตอสถานการณทเปลยนแปลง ณฎชากรณ เทโหปการ (2552) วฒนธรรมองคการแบบสรางสรรคสงผลตอประสทธผลของหอผปวยเนองจากวฒนธรรมองคการแบบสรางสรรคเปนแนวประพฤต หรอบรรทดฐาน เปนแนวประพฤตกรรมปฏบตของสมาชกในองคการทาใหสมาชกรวาสงใดควรกระทาหรอไม ซงเปนคานยมหนงของบคลากรในองคการ เพราะคานยมจะชวยสรางมาตรฐานความสาเรจภายในองคการ หากในหอผปวยมลกษณะวฒนธรรมองคการแบบสรางสรรคซงประกอบดวย การมงเนนความสาเรจการมงเนนสจการแหงตน การมงเนนบคลากรและการสนบสนน การมงเนนไมตรสมพนธ จะทาใหองคการประสบผลสาเรจในการปฏบตงานและสงผลตอประสทธผลขององคการ เบน (Bain, 1982 อางใน ประนมวน เกษสญชย, 2555) ไดเสนอแนวทางการวดประสทธผลการปฏบตงานดงน ดานการบรรลเปาหมายการวดผลการปฏบตงานใหเกดผลลพธตามทองคการกาหนดเปาหมายดานคณภาพบรการ เกดผลลพธทดเมอเปรยบเทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานทตงไวดานระยะเวลาทใชในการปฏบตงาน บคลากรตองปฏบตงานไดตรงตามแผนทกาหนด ทาใหงานออกมาตรงตามเปาหมาย เกดประสทธผลและผรบบรการพงพอใจ และดานการใชทรพยากรในการปฏบตงาน มการใชทรพยากรในการปฏบตงานอยางประหยดและเกดประโยชนสงสด กบสน (Gibson, 1991 อางใน ประนมวน เกษสญชย, 2555) ไดเสนอแนวทางการวดผลการปฏบตงาน ดงน ดานผลตผลวดจากผลรวมของผลลพธทเกดจากการปฏบตงานของบคคลในองคการในการดาเนนงานใหบรรลเปาหมาย ทงในดานปรมาณและคณภาพตามมาตรฐานดานประสทธภาพเพอตอบสนองความตองการของผรบบรการมการใชทรพยากรในการผลต รวมถงผลตอบแทนจากการลงทนหรอทรพยสน และดานความพงพอใจมการสงเสรมใหบคลากรเกดความพงพอใจในการเปนสวนหนงขององคการ และไมมพฤตกรรมการลาออกหรอโอนยายงาน ปภณวชษ พานรตน และบญใจ ศรสถตนรากร (2556) ศกษาปจจยจงใจของความ พงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลเอกชน พบวา ปจจยจงใจของความพงพอใจดานสมพนธภาพระหวางเพอนรวมงาน และดานรายไดและประโยชนตอบแทนอยในระดบมากทสด สวนปจจยจงใจของความพงพอใจในงาน ทอยในระดบมาก คอดานสภาพแวดลอมในการทางาน

19

ดานการสนบสนนจากผจดการแผนก ดานความสมดลระหวางชวตและการทางาน ดานโอกาสทจะไดรบความกาวหนา และดานลกษณะงานทรบผดชอบ กาญจนา ศรเจรญวงศ และคณะ (2557) ศกษาปจจยเชงสาเหตของแรงจงใจในการทางาน ทมตอความพงพอใจในบรรยากาศองคการของบคลากรคณะพยาบาลศาสตรเกอการณยพบวา ความพงพอใจในบรรยากาศองคการของบคลากรในภาพรวมอยในระดบมาก แรงจงใจในการทางานมอทธพลตอความพงพอใจในบรรยากาศองคการ พงษพสทธ สภาวะหา (2556) ศกษาขวญและกาลงใจของเจาหนาทผปฏบตงานในสานกงานสาธารณสข จงหวดบงกาฬ พบวา ขวญและกาลงใจของเจาหนาทผปฏบตงานในภาพรวมอยในระดบมาก โดยพจารณารายดาน พบวา ดานเงนเดอน และผลประโยชนตอบแทนอยในระดบมากทสด รองลงมา ดานความสมพนธกบผบงคบบญชา สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน การมอบหมายงานและสดทายดานความสาเรจในงานททางาน ณฏฐรดา สขพนธอา (2556) ศกษาขวญและกาลงใจของพนกงานสวนตาบล องคการบรหารสวนตาบลไผทาโพ อาเภอโพธประทบชาง จงหวดพจตร พบวา ขวญและกาลงใจผปฏบตงานโดยภาพรวมมขวญและกาลงใจมาก เมอจาแนกเปนรายดาน ดานทมขวญและกาลงใจอนดบทหนง คอดานความสมพนธกบผบงคบบญชา รองลงมา คอดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน ความเพยงพอของรายได ดานโอกาสกาวหนาในการทางาน และอนดบสดทาย คอดานการยอมรบจากสงคม สรป จากแนวความคดดานประสทธผล ผวจยพบวาผลการปฏบตงานขององคการแตละองคการจะประกอบดวยปจจยตางๆ แตกตางกนไปตามประเภทและสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกขององคการ เชน ผลดานลกษณะการปฏบตงาน ความพงพอใจในงาน ขวญและกาลงใจ และดานความสามคคในการปฏบตงาน มความสมพนธตอผลในการปฏบตงานของบคคลากรทงสนจากการศกษาแนวคดการประเมนประสทธผลของการปฏบตงาน พบวา นกวชาการจะมมมมองทแตกตางกนออกไปในการประเมนหลากหลายแนวทาง ขนอยกบการพจารณาเลอกแนวทางใดไปใชใหเหมาะสมกบหนวยงานทจะประเมน ดงนน การวจยในสถาบนมะเรงแหงชาตครงน ผวจยจงใชแนวคดการประเมนประสทธผลโดยใชหลายเกณฑ (the multiple criteria of effectiveness) สามารถนาไปใชวดประสทธผลขององคการในทางปฏบต เชน มาโฮน และวทเซล (Mahoney &Weitzel, 1969 อางใน นฤมล บญรอด, 2548) พยาบาลวชาชพทกคนตองปฏบตงานใหมคณภาพ ตามมาตรฐานวชาชพ การบรหารจดการดานทรพยากรบคคล เพอใหบรการพยาบาลทมคณภาพและมประสทธผล โดยสงเสรมการพฒนาทรพยากรบคคลใหสามารถปฏบตงานอยางมคณภาพ สรางบรรยากาศในการทางาน และความกาวหนาของบคคล และปรากฏผลลพธทดแกผใชบรการสามารถ

20

วดและประเมนคณภาพการพยาบาลในภาพรวมไดตามมาตรฐานวชาชพ ทนตอความตองการของผใชบรการรวมทงผปฏบตงานตองมความพงพอใจในการปฏบตงานดวยองคกรพยาบาลจงจะเปนองคกรทมประสทธผลและสงสาคญในการทจะทาใหเกดประสทธผลในการปฏบตงาน ไดแก ดานลกษณะการปฏบตงาน ดานความพงพอใจในงาน ดานขวญและกาลงใจ ดานความสามคคในการปฏบตงานสอดคลองกบ นฤมล บญรอด (2548) ทศกษาประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการในหนวยงานดานวชาการ กรมศลกากรและไดสรปแนวความคดประสทธผลในการปฏบตงานทนามาใชในงานวจยครงน โดยเปรยบเทยบแนวคดการประเมนผลการปฏบตงาน ดงตารางภาพท 2 (ภาคผนวก) เปรยบเทยบแนวคดการประเมนผลการปฏบตงาน 1.3 การประเมนผลการปฏบตงาน ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพซงเปนผดแล สงเสรมฟนฟสภาพผรบบรการใหไดตามมาตรฐานวชาชพบรรลตามเปาหมายมงเนนคณภาพการพยาบาลผรบบรการมความพงพอใจ ดงนน พยาบาลวชาชพ จะตองใหความสาคญกบประสทธผลของการปฏบตงาน ทงดานปรมาณและคณภาพ เพอใหการบรการเปนไปตามความตองการใชท งศาสตรและศลปผสมผสานกนอยางพอเหมาะในการปฏบตงานเพอใหเกดการบรการทมคณภาพตอบสนองตอความตองการของผรบบรการ รวมทงเปนมาตรฐานภายนอกทจะบอกวา การปฏบตงานมคณภาพและไดมาตรฐานประสบผลสาเรจตามเปาหมาย (Robbins, 1990 อางใน ประนมวน เกษสญชย, 2555) การปฏบตงานใหบรการพยาบาลนนพยาบาลวชาชพตองมความพงพอใจในการปฏบตงานดวย เพอใหไดผลลพธจากการปฏบตมคณภาพไดมาตรฐาน (Gibson, 1991) 1. ลกษณะการปฏบตงาน หมายถง ทศนคตทวไปความคดเกยวกบการปฏบตงานทตองใชความรความสามารถและทกษะในการปฏบตงานอยางสง หรอไมการตองใชความละเอยดรอบคอบในการปฏบตงาน ความทาทายของงาน หรอลกษณะงานทนาเบอ ซาซาก จาเจงาย หรอยากและปรมาณผลการปฏบตงานทปฏบตไดสาเรจทนเวลา สามารถวดผลงานออกเปนเชงคณภาพและเปนปรมาณได 2. ความพงพอใจในงาน หมายถง ทศนคตทวไปของบคคลทมตอการปฏบตงานทมเกยรต มความภาคภมใจ การทางานมความชดเจนในเรองความกาวหนาหรอไม และใหการสนบสนนชวยเหลอเกยวกบงานสงเสรมใหความรอยางเพยงพอหรอไม รวมทงสถานทสงแวดลอมและสงอานวยความสะดวกตางๆ ในการปฏบตงานดวย แนวคดความพงพอใจในการปฏบตงาน (job satisfaction) ของบคคลทมตอการปฏบตงานของเขา งานของคนใดคนหนงเปนสงทมความหมายมากกวาการเปนสงทปรากฏใหเหนเทานน ความพงพอใจในงานไมไดหมายความวา ผนนจะพอใจในงานของเขาทกงาน (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2541) ความพงพอใจในงานมผลกระทบตอ

21

ประสทธผลขององคกรคอหากผทปฏบตงานในองคกรมความพงพอใจในงานทตนเองปฏบต จะทาใหเกดกาลงใจในการปฏบตงานและพฒนางานใหมผลสาเรจไดเชนเดยวกน หากผททางานในองคกรใด ไมมความพงพอใจในงานทตนรบผดชอบผลทเกดขนกจะเปนไปในลกษณะทตรงกนขาม สงทมสวนชวยใหเกดความพงพอใจในการปฏบตงาน (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2541) ไดแก 2.1 งานททาทายระดบสตปญญางานทไดใชทกษะและความสามารถ มความเปนอสระและมความหลากหลาย สภาวะททาทายจะทาใหเกดความพงพอใจในงาน และมความสขกบการปฏบตงาน ปรมาณผลผลตของงานกยอมมคณภาพเชนกน หากงานทปฏบตขาดลกษณะของความทาทายกจะทาใหเกดการเบอหนายในการปฏบตงาน ปรมาณผลผลตของงานกยอมไมมคณภาพ 2.2 งานทมความเสมอภาคในการรบรางวลและผลตอบแทน ในการใหรางวลหรอผลตอบแทนตองมความเสมอภาค ทงในระดบของการปฏบตและในระดบนโยบาย อกทงควรเปนไปตามมาตรฐานของคาแรงและระดบความรความชานาญงานของผปฏบตงานดวย เชน นโยบายการเลอนตาแหนงตองมความยตธรรมในการพจารณา เพราะการเลอนตาแหนงเปนการแสดงถงความกาวหนาของผปฏบตงาน แสดงถงความรความสามารถ และยงเปนการเพมสถานภาพทางสงคม และนนยอมสงผลถงประสทธผลของการปฏบตงานในทสด 2.3 การใหการสนบสนนเกยวกบการปฏบตงาน เชน การสงอบรมความรและสงเสรมนวตกรรมใหมๆ สภาพแวดลอมในททางานทด สงอานวยความสะดวกตางๆ มพรอมบรบรณผปฏบตงานยอมมความพงพอใจในการใหการสนบสนนเกยวกบงานดงกลาว ยอมสงผลตอประสทธผลของการปฏบตงานไปดวย 2.4 ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน หมายถง มการชวยเหลอสนบสนนจากเพอนรวมงาน การทมปฏกรยาโตตอบตอกนทางสงคม หรอการยอมรบของสงคม คาวา มตรภาพระหวางเพอนรวมงาน ยอมมสวนชวยใหเกดความพงพอใจในการปฏบตงานมากขนดวย 3. ขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน คอ สภาพจตใจทเกยวของกบความคด ความรสก ทบคคลมตอสภาพแวดลอมในการทางาน โดยทจะแสดงออกมาเปนลกษณะของความรวมมอรวมใจความรสกกระตอรอรน ความรบผดชอบทจะปฏบตงาน และหนาทตามทกาหนดไวในองคการใหบรรลผลสาเรจ ดงนนขวญและกาลงใจจงถอเปนสงทองคการจะละเลยไมไดเลย และเนองจากขวญเปนสงทเปลยนแปลงงายและบางครงยากตอการสงเกตเหนไดอยางชดเจน องคการจงตองทาการสารวจขวญอยเสมอๆ จะทาใหองคการสามารถปรบปรงสภาพขวญในองคการใหดยงขนได ถาหากผนาองคการสามารถสรางขวญและกาลงใจในการทางานใหเกดในระดบทสง จงเปนทมนใจไดวางานทกอยางขององคการจะดาเนนไปไดอยางราบรนและเรยบรอย ปราศจากการขดแยง

22

ภายในหรอการละเลยจนทาใหงานสะดดเกดผลงานทนอยกวาทควรจะเปน (อางใน รฐพล ธปประสม, 2555) ขวญและกาลงใจในการปฏบตงานความหมายของขวญและกาลงใจ ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ. 2542 บญญตคาวา ขวญ หมายถง มงมงคล สร ความด สงทมมตวตน นยมกนวา อยประจาชวตของคนตงแตเกดมา ซงเชอกนวาถาขวญอยกบตวกเปนสรมงคล เปนสขสบาย จตใจมนคง ถาคนตกใจหรอเสยขวญ ขวญกออกจากรางไป กานดา จนทรแยม (2546) และพงษพสทธ สภาวะหา (2556) กลาววา ขวญกาลงใจในการปฏบตงาน หมายถง สภาพจตใจของบคคลในกลมหรอองคกรทกอใหเกดกาลงใจ ทศนคตและความพอใจในงาน ซงจะกอใหเกดความมงมนทจะปฏบตงานในความรบผดชอบของคนเพอใหบรรลจดมงหมายของกลมทวางไว สมคด บางโม (2546) กลาววา ขวญ (Morale) หมายถง ความพงพอใจ และความตงใจในการปฏบตงานของบคคล ทจะอทศทกสงอยาง เชน สตปญญา แรงกาย เวลาและทรพยสน เพอสนองความตองการและวตถประสงคของหนวยงาน ปรยาพร วงศอนตราโรจน (2547) ไดกลาวถงความสาคญของขวญในการปฏบตงานวาสามารถสรางแรงจงใจใหบคลากรเกดความคดสรางสรรค มความรวมมอรวมใจมความรกสามคค ซอสตยเกดความเชอมนและศรทธาขององคการ มระเบยบวนยกอใหเกดพลงรวม (Group Effort) ใหเกดความจงรกภกดและฝาฟนอปสรรคขององคกรเพอบรรลวตถประสงค ฟลปโป (Flippo, 1967 อางใน จตตมา อครธตพงศ, 2556) ใหความสาคญแกขวญในการทางานวา เปนภาวะทางจตใจทจะทาการอทศตวเพองานนน นอกจากความสามารถในการเปนผนาแลวความพงพอใจในลกษณะและสภาพของงานทปฏบตตามทไดรบมอบหมาย หรอสมครใจเขาไปทานนกเปนองคประกอบสาคญตอการสรางขวญและกาลงใจและการปฏบตงานดวย อนนต ไชยกลวฒนา และจรรตน จนทะมด (2553) การศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของพยาบาล พบวา ความสมพนธระหวางแรงจงใจในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดานการเงน คาตอบแทนอยในระดบสงซงผนาทางการพยาบาลสามารถนาไปประยกตใชในการสงเสรมแรงจงใจใหกบผปฏบตงานตอไป ทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจในการปฏบตงานทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s hierarchy of needs, อางใน ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2545) เปนทฤษฎทเกยวของกบตองการพนฐานของมนษยซงกาหนดโดยนกจตวทยาชอมาสโลวเปนทฤษฎการจงใจทมการกลาวขวญกนอยางแพรหลาย มาสโลว มองความตองการของมนษยเปนลกษณะลาดบขนจาก

23

ระดบตาสดไปยงระดบสงสดและสรปวา เมอความตองการในระดบหนงไดรบการตอบสนองแลวมนษยกจะมความตองการอนในระดบทสงขนตอไป ทฤษฎลาดบขนความตองการของ มาสโลว และของอบราอม เอช. มาสโลว (Abrah H. Maslow) สาระสาคญของทฤษฎน คอเรองความตองการของมนษยทมความตองการอยตลอดเวลาอยางไมสนสด และเปนความตองการทเปนชดทมการจดลาดบไวเปนชนๆ ความตองการระดบทตาทสดกคอ ความตองการพนฐานทางกายภาพและชวภาพ (Basic Physiological and Biological Needs) และระดบสงทสด กคอความตองการทจะประสบความสาเรจหรอความตองการประจกษตน (Self-Fullfillment หรอ Self-Actualization Needs) ดงน ขนท 1 ความตองการพนฐานทางกายภาพและชวภาพความตองการพนฐานทางกายภาพและชวภาพนน เปนความตองการในระดบตาขนแรก เปนความตองการซงจาเปนเพอการอยรอดอนเปนเรองทางกายภาพและชวภาพ คอความตองการในการพกผอน อากาศ อณหภมทพอเหมาะ การขบถาย การเคลอนไหว เรองเพศ รวมตลอดถงความตองการในปจจยสคอ อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษาโรค ขนท 2 ความตองการความปลอดภย และความมนคงสาหรบความตองการ ทจะมความปลอดภย และความมนคงน เปนความตองการทปรารถนาทจะอยหางจากสงทเปนภยอนตรายทงปวงตอชวต ไมวาจะเปนอบตเหต โรคภยไขเจบตางๆ รวมตลอดจนถงความไมมเสถยรภาพทางเศรษฐกจ ดงนน บคคลและองคการจงสนใจในหลกประกนบางอยาง ไดแก การประกนภยในรปแบบตางๆ เชน ในดานสขภาพ อบตเหตและชวต เปนตน รวมถงการเกบเงนสะสม การใชบาเหนจบานาญเมอเกษยณอาย สงตางๆ เหลานอาจทาใหเกดความรสกปลอดภยและมนคง ขนท 3 ความตองการทางสงคม ความรกใครและความเปนเจาของความตองการทางสงคมความตองการความรกใคร และความรสงเปนเจาของน บคคลโดยทวไปมกจะมความสมพนธกบบดามารดา สามภรรยาและลกรวมตลอดถงญาตพนอง นอกจากน น ความตองการนอาจตอบสนองไดในสภาพแวดลอมทางสงคม ไดแก ความตองการมความสมพนธอนอบอนกบเพอน โดยเฉพาะกบเพอนรวมงาน และความรสกทวาตนนนเปนสวนหนงของกลม เปนคนทมคณคาของกลมทเขาเปนสมาชก ถาปราศจากความรสกทเปนสวนหนงของกลมแลว เขาจะรสกวาเขาเปนบคคลไมพงปรารถนา และรสกวาตนนนไมเปนทตองการหรอไมมคณคาและเรองทคลมไปถงความรสกเปนเจาของดวย ขนท 4 ความตองการทจะไดรบการยกยองและเปนทยอมรบความตองการทจะไดรบการยกยองและเปนทยอมรบ หมายถง ความตองการของบคคลทมคณคาในสายตาของคนอน ดงนน

24

จงเปนเรองทเกยวกบความสามารถทแทจรง ความสาเรจ และความเคารพทไดรบจากคนอน ความตองการเหลานอาจแบงเปน 2 กลมยอย คอ 1. ความปรารถนาทจะมความแขงแกรง มความสาเรจ มความเพยงพอ มความมนใจ เพอทจะเผชญโลก และมความเปนอสระและเสรภาพ 2. ความปรารถนาทจะมชอเสยงและเกยรตภม ซงเปนการไดรบการเคารพหรอความยกยองทไดรบจากบคคลอน การไดรบความสนใจ ความสาคญ หรอการเหนคณคา ขนท 5 ความตองการทจะประสบความสาเรจสงสดหรอความตองการประจกษตนมาสโลวไดสรปความคดเกยวกบการทบคคลพยายามมงตอบสนองความตองการทจะประสบความสาเรจสงสดในชวตหรอความตองการประจกษตนนวา หมายถงแนวโนมของบคคลทจะเปนอะไร หรออยในสถานภาพอะไรสกอยางหนงทเขาเองมศกยภาพจะเปนได แนวโนมนอาจกลาวไดวาเปนความปรารถนาทจะเปนอยางทตนเปนมากขน สงขน โดยเปนทกสงทกอยางทเขาสามารถจะเปนได ทฤษฎปจจยของ เฮอรสเบกร (Herzberg’s two-factor Theory อางใน ศรวรรณ เสรรตนและคณะ, 2545) เปนทฤษฎซงเสนอแนะวาความพงพอใจในการทางานประกอบดวย 2 แนวคด คอ 1) แนวคดทมขอบเขตจากความพงพอใจ (satisfaction) ไปยงความไมพงพอใจ (no satisfaction) และไดรบอทธพลจากปจจยจงใจ (motivation factor) 2) แนวคดทมขอบเขตจากความไมพงพอใจ (dissatisfaction) ไปยงความไมมความไมพงพอใจ (no dissatisfaction) และไดรบอทธพลจากปจจยอนามย (hygiene factors) ทฤษฎนไดมการพฒนาโดย เฮอรสเบกร ในปค.ศ. 1950 - 1959 และในชวงแรกของปค.ศ. 1960 - 1969 ทฤษฎ 2 ปจจย ประกอบดวย 1) ปจจยการจงใจหรอตวจงใจ 2) ปจจยการธารงรกษาหรอปจจยสขอนามย คอปจจยจงใจ (motivation factors) ปจจยภายในเปนความตองการภายในของบคคลทมอทธพลในการสรางความพงพอใจในการทางาน (job satisfiers) เชน ความกาวหนาความสาเรจการยกยองและปจจยการสขอนามย (hygiene factor) ซงเปนปจจยภายนอกทปองกนไมใหพนกงานเกดความไมพงพอใจในการทางาน (job dissatisfies) การนาเสนอสขอนามย จงไมใชวธการจงใจทดทสดในทศนะของเฮอรสเบกร แตเปนการปองกนความไม พงพอใจ ประกอบดวยปจจยทเกยวของกบการมาทางาน หรอการขาดงานของพนกงาน เชน นโยบายบรษท การบงคบบญชาความมนคงในงาน คาตอบแทน สภาพการทางาน เปนตน แมค เกรเกอร (Mc Gragor, 1960) กลาววา โอกาสทครจะไดรบการตอบสนองสงจงใจมากหรอนอยเพยงใด ยอมขนอยกบผบรหารโรงเรยนเปนสาคญ ดงนน จงเปนการสมควรทจะไดรบทราบถงขอสมมตฐานทเกยวกบตวคนในทศนะของผบรหาร การทผบรหารจะเปดโอกาสใหมการตอบสนองตอแรงจงใจนน ยอมขนอยกบลกษณะความเชอของผบรหารทมตอตวบคคล ขอ

25

สมมตฐานของ คอ ทฤษฎ X และทฤษฎ Y ซงเปรยบเทยบลกษณะของคนใหเหนในสองทศนะทแตกตางกนโดยทฤษฎ X เชอวามนษยปกตไมชอบทางาน และจะพยายามหลกเลยงเมอมโอกาสดงนน เพอใหคนไดปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคขององคการ จงตองใชวธ การบงคบ ควบคม สงการ หรอขมขดวยวธการลงโทษตางๆ มนษยปกตจะเหนแกตวเอง จนกระทงไมเอาใจใสในความตองการขององคการเทาท ควรมกตอตานการเปลยนแปลง และมความตองการความมนคงในการทางานเหนอวาสงอนใด และเมอเขามาทางานมกจะขาดความปราดเปรยว จะถกชกนาไปในทางเสอมเสยไดงาย ความเชอเกยวกบทศนะของคนกาลงจะสญไปจากสงคมปจจบน เพราะการบรหารงานแบบนไมมสวนชวยสงเสรมในทางทดตอพนกงาน เจาหนาท ใหเกดความพงพอใจในการทางาน จงตองทาความเขาใจธรรมชาตของมนษยใหดกวาทพบในขอสนนษฐานของทฤษฎ X Mc Gragor ไดนาแนวความคดของ Maslow และนาเอาทฤษฎจงใจของ Herzberg มาเปนขอสนบสนน ขอสนนษฐานใหมเกยวกบพฤตกรรมของมนษย โดยเรยกขอสนนษฐานใหมนวา ทฤษฎ Y โดยทวไปคน ใชวาจะไมชอบทางานเสมอไป บางคนสนกสนาน เพลดเพลนไดดวยงานตางๆ จะดหรอเลว ยอมขนอยกบสภาพของการควบคม และการจดการอยางเหมาะสม สามารถตอบสนองสงจงใจของคนไดการออกคาสง การควบคม การปนบาเหนจรางวล การลงโทษทางวนย มใชเปนวธเดยวทจะใหคนปฏบต เพอใหบรรลวตถประสงคของงาน คนเราจะปฏบตงานตามเปาหมายขององคกร ตอเมอเขามความศรทธาตอวตถประสงคขององคการ ดงนน การทคนยนดผกมดตนเองตองานขององคการ ยอมมผลทาใหงานดงกลาวเปนสงทมความสมพนธกบสงจงใจทจะปฏบตงานถาหากงานตางๆ ไดมการจดอยางเหมาะสมแลวคนงานจะยอมรบงานดงกลาวและอยากทจะรบผดชอบในผลสาเรจของงานนน สรปไดวา ขวญเปนสภาวะจตใจ หรอความรสกของบคคลทเปนพฤตกรรมแสดงออกตอสภาพแวดลอมหรอปจจยตางๆ ทมผลตอการปฏบตงานอนเปนสงบงชใหเหนถงความตงใจ และทาใหเกดกาลงใจทจะทจะรวมมอรวมใจกนปฏบตงานใหประสบผลสาเรจ ขวญและกาลงใจในการปฏบตงานจงเปนสงจาเปนทผบรหารจะตองเอาใจใสผใตบงคบบญชาอยเสมอ การบารงขวญทดจะทาใหมการสรางผลงานทมคณภาพใหแกหนวยงาน และสงผลไปถงประสทธภาพของงานบรรลตามวตถประสงคขององคการ ทองทพภา วรยะพนธ (2546) กลาววา ลกษณะของผบงคบบญชาทมตอผใตบงคบบญชา หมายถง สงทสาคญอยางยงตอการเสรมสรางขวญและกาลงใจ รวมถงวธการสรางความสมพนธอนดระหวางผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชา เพราะเปนการจงใจในการปฏบตงานใหมประสทธภาพยงขน ขวญและกาลงใจจงเปนเสมอนเครองกระตนใหเกดพลงในการปฏบตงานใหมพลงในการ

26

สรางความดและการพฒนาตนเองใหดขน ทาใหสามารถสรางสรรคผลงานทดเปนประโยชนสรางสรรคงานทดเปนประโยชนตอองคการสงสด จตตมา ทองเนยม (2544) และขนษฐา วฒนโอฬารนนท (2546) ไดศกษาเรอง ปจจยทมผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงานของพยาบาล ผลการศกษาพบวา พยาบาลมขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน อยในระดบปานกลาง ระดบขวญและกาลงใจในการปฏบตงานทอยในเกณฑสง ไดแก ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน ระดบขวญและกาลงใจในการปฏบตงานทอยในเกณฑปานกลาง ไดแก ดานลกษณะงาน สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ความกาวหนา การปกครองบงคบบญชา ขวญและกาลงใจในการปฏบตงานทอยในระดบตา ไดแก ดานเงนเดอน และสวสดการ อบลรตน พฒซอน (2547) และยงลกษณ บญประสทธ (2549) ไดศกษาเรอง ปจจยทมผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงานในระดบสง คอดานลกษณะงานในตาแหนงหนาท ดานนโยบายการบรหารของผบงคบบญชา ดานสมพนธภาพระหวางผรวมงาน ดานสภาพการทางานและความรบผดชอบในหนาท ดานการยอมรบในการทางานและความมนคงในงาน และปจจยทมผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงานในระดบปานกลาง คอ ดานคาตอบแทน ความกาวหนาในอาชพ และชนยศมผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงานระดบสง 4. ความสามคคในการปฏบตงาน หมายถง กระบวนการทางพฤตกรรมของบคคลใดบคคลหนงทสงผลใหกลมบคคลหรอผอนดาเนนกจกรรมตางๆของกลมไดสาเรจตามเปาหมายทไดวางไวมความสมพนธอนดระหวางผรวมงานเพอใหเกดความรกใครชอบพอมการยอมรบในความคดเหนของกนและกนมความรวมมอรวมใจในการทากจกรรมใหบรรลเปาหมายและการดาเนนชวตใหมความราบรน ธนะสทธ เงยวชยภม (2546) ไดทาการวจยเรอง การบรหารองคการใหมประสทธภาพเพอการแขงขน: กรณศกษา บรษทโกลโบฟ ดส จากด ผลการวจยพบวา สงสาคญยงทเปนกาลงผลกดนใหองคการเดนไปในทศทางสเปาหมายทตองการ คอบคลากรในองคการตองรวมแรงรวมใจ ทกหนวยงานตองมองเปาหมายขององคการแบบองครวม ผบรหารตองแสดงบทบาทความเปนผนาและสรางพลงใจใหพนกงานรสกมนคงและมอนาคต ชแจงสถานการณและความกาวหนาขององคการเปนระยะๆ ทบทวนกลยทธและแผนงาน สรางเปาหมายใหเกดแรงจงใจตอความสาเรจของงานจดบรรยากาศในการสรางสรรคทงในททางานมการพฒนาทกษะความรความสามารถของคนในองคการใหมประสทธภาพสงขน และปรบทศนคตใหพนกงานในองคการพรอมรบความเปลยนแปลง ดวยการพฒนาความรความสามารถของตนใหเปนทรพยากรทมคาตอองคการ

จากการศกษาแนวคดการประเมนผลการปฏบตงานดงกลาวขางตนสามารถสรป ไดดงน ตารางท 1 เปรยบเทยบแนวคดการประเมนผลการปฏบตงาน

เกณฑการประเมน

Fiedler, 1969

Duble J. Reddin (1970)

Bain (1982) Gibson (1991)

Robbins & Coulter (2003)

ณองก แสงแกว ( 2550 )

นฤมล บญรอด (2548)

กาญจนา ศรเจรญวงศ

และคณะ (2557)

ณฏฐรดา สขพนธอา

(2556)

1. ดานการบรรลเปาหมาย 2. ดานการใชทรพยากรปฏบตงาน 3. ดานความพงพอใจในงาน 4. ดานลกษณะการปฏบตงาน 5. ดานขวญและกาลงใจในงาน

6. ดานความสามคคในการปฏบตงาน

7. ดานในการทางานความสข 8. ดานแรงจงใจในการทางาน 9. ดานการผลต

27 

28

สรปจากแนวความคดของประสทธผลการปฏบตงานทกลาวมา ประสทธผลขององคการแตละองคการจะประกอบดวยปจจยทแตกตางกนไปตามประเภทและสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกขององคการ ปจจยทนบไดวาเปนปจจยรวมททาใหทกองคการใหความสาคญ คอปจจยทเกยวกบบคคล สภาพแวดลอมของการปฏบตงานอาจมผลกระทบตอประสทธผลขององคการ เนองจากมผลงานวจยจานวนมากทไดศกษาวจย ทางดานการคนหาความสมพนธ และเปนทแนชดแลววาปจจยตางๆ อาท ลกษณะการปฏบตงาน ความพงพอใจในงาน ขวญและกาลงใจ ความสามคคในการปฏบตงาน มความสมพนธตอผลการปฏบตงานของบคคลากรทงสน ดงนน ในการศกษาครงนผวจยจงมงศกษาเปรยบเทยบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ทง 4 ปจจย ไดแก ดานลกษณะการปฏบตงาน ดานความพงพอใจในงาน ดานขวญและกาลงใจ และดานความสามคคในการปฏบตงาน 2. ภาวะผนาการเปลยนแปลง ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในสถาบนมะเรงแหงชาต มอทธพลตอประสทธผลขององคการ ผลการปฏบตงานของกลม และของผใตบงคบบญชา เจตคตตอการทางาน ความพงพอใจในการทางาน ความผกพนตอองคการ พฤตกรรมความเปนพลเมองด (Organizational Citizenship Behavior: OCB) รวมถงการพฒนาบคลากรในองคการ ผนาทมความสาคญอยางยงตอการพฒนาและการจดการองคการเพอความอยรอด สวสดภาพ และสนตสข ผนาทมภาวะผนาการเปลยนแปลงสามารถทาใหประสทธภาพและประสทธผลของผปฏบตงานสงขนไดและจะมผลดตอองคการ 2.1 ความหมายของผนาและภาวะผนา (Leadership) แบส (Bass, 1985 อางใน กงกาญจน ใจซอกล, 2554) ใหความหมายวา ภาวะผนาหมายถง กระบวนการเปลยนแปลงการปฏบตงานของผรวมงานและผใตบงคบบญชา โดยผนาตองเปนผเปลยนแปลงเพอใหไดประสทธผลของการปฏบตงานเกนกวาเปาหมายทกาหนด ดงนนทศนคต ความเชอมนทมตอผนาจงมความสาคญยงตอการบรหารในหนวยงานและองคการ แบส (Bass, 1990 อางใน กงกาญจน ใจซอกล, 2554) ผนา หมายถง ผทมคณลกษณะทางรางกาย ภมหลงทางสงคม สตปญญา และบคลกภาพทดดงนคอ

29

2.1.1 คณลกษณะทางรางกาย (physical characteristics) ประกอบดวยความแขงแรง รปราง ความสงและ น าหนก แตการมสวนสง และน าหนกมากไมไดหมายความวา ความเปนผนาจะมประสทธภาพ และประสทธผล แตมบางองคกรทเ ชอวาผ นาทมรปรางใหญ จะทาใหผใตบงคบบญชาเชอฟง ซงขนอยบนพนฐานของอานาจ การบงคบและความกลว 2.1.2 คณลกษณะภมหลงทางสงคม (social background) ประกอบดวยการศกษา สถานภาพทางสงคม ในปจจบน ผทมการศกษาดจะมโอกาสเขาสตาแหนงผนาไดมากกวา 2.1.3 คณลกษณะดานสตปญญา และความสามารถ (intelligence and ability) แบส (Bass, 1990) สรปไววา ผนาทมความร มดลพนจมทกษะในการพดไดอยางคลองแคลว ปฏภาณไหวพรบด สงเหลานเปนตวบงชไดวา ผนาทมประสทธภาพ และประสทธผล 2.1.4 คณลกษณะดานบคลกภาพ (personality) แบสและอโวลโอ( Bass and Avolio, 1990) แสดงความคดเหนวา บคลกภาพของผนาประกอบดวยมความเชอมนในตนเอง ซอสตย อดทนควบคมอารมณไดด มความคดรเรมสรางสรรค สามารถปรบตวไดทกสถานการณ ฟดเลอร (Fred E. Fiedler, 1967) กลาววา ภาวะผนาทมประสทธภาพตองประกอบดวย ความสมพนธระหวางผนาและผใตบงคบบญชา โครงสรางของงานและอานาจของผนา ผนาทดเหนงานสาคญทสดตองมอานาจและอทธพลมาก แตถามอานาจไมมากพอกจะกลายเปนผนาทมสมพนธภาพระหวางผใตบงคบบญชามากกวาทจะเหนความสาคญของงาน เบรน (Burns, 1978) ไดเสนอ ทฤษฎความเปนผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership Theory) ซงเดม เบรน เชอวาผบรหารควรมลกษณะความเปนผนาเชงเปาหมาย (Transactional Leadership) โดยการกาหนดเปาหมายของงานอยางชดเจน และใหรางวลเปนการแลกเปลยนจะชวยใหผปฏบตงานมความพงพอใจสามารถทางานรวมกนเพอใหบรรลเปาหมาย ผนาแบบนจะปฏบตงานมประสทธภาพเพยงชวระยะเวลาคอนขางสน เพราะสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ปจจบนแตละองคการมการแขงขนมากขน เบรน จงไดเสนอวธการของความเปนผนาแบบใหมทสามารถจงใจใหผใตบงคบบญชาปฏบตงานไดมากกวาทคาดหวงไว เรยกวา ความเปนผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership Theory) ผนาและผใตบงคบบญชาจะชวยเหลอซงกนและกนโดยมการสรางขวญและแรงจงใจของแตละฝายใหสงขน แนวคดใหมของเบรน เชอวา ความเปนผนาเชงเปาหมายกบความเปนผนาการเปลยนแปลง เปนรปแบบทแยกจากกนโดยเดดขาด และการแสดงความเปนผนาทมประสทธภาพสาหรบสถานการณปจจบน คอการแสดงพฤตกรรมความเปนผนาในเชงปฏรป

30

เบรน สรปลกษณะผนาเปน 3 แบบ ไดแก 1. ผนาการแลกเปลยน (Transactional Leadership) ผนาทตดตอกบผใตบงคบบญชาโดยการแลกเปลยนซงกนและกน และสงแลกเปลยนนนตอมากลายเปนประโยชนรวมกน ลกษณะนพบไดในองคกรทวไป เชน ทางานดกไดเลอนขน ทางานกจะไดคาจางแรงงาน เปนตน 2. ผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership) ผนาทตระหนกถงความตองการของผใตบงคบบญชา เนนการพฒนา กระตนและยกยองจนสามารถเปลยนผใตบงคบบญชาเปนผนาได 3. ผนาจรยธรรม (Moral Leadership) ผนาทสามารถทาใหเกดการเปลยนแปลงทสอดคลองกบความตองการของผใตบงคบบญชามความสมพนธกนในดานความตองการ (Needs) ความปรารถนา (Aspirations) คานยม (Values) และความมจรยธรรมสงในสงคม ผนาลกษณะนมงไปสการเปลยนแปลงทตอบสนองความตองการ และความจาเปนอยางแทจรงของผใตบงคบบญชา ตวอยางผนาจรยธรรมทสาคญ คอ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทานทรงเปนนกวางแผนและมองการณไกล นามาซงการเปลยนแปลง เชน โครงการอสานเขยว โครงการน าพระทยจากในหลวง โครงการแกมลง เปนตน แบส (Bass, 1985) พบวา พฤตกรรมของผนาในการนากลมใหปฏบตงานใหไดผลดเกนความคาดหวง ผนาจะตองแสดงความเปนผนา 2 ลกษณะรวมกน คอความเปนผนาเชงเปาหมาย และความเปนผนาการเปลยนแปลง ทศพร ศรสมพนธ, 2548 (อางใน ศรสมพร รอดศร, 2551) กลาวถง การบรหารการเปลยนแปลง ทจะลดผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลง และสนบสนนใหเกดการปรบตวและการยอมรบ พรอมทงสรางศกยภาพใหมๆ เพอรองรบใหการเปลยนแปลงเกดขนอยางเปนผลตามเปาหมายทวางไว การบรหารการเปลยนแปลงนน จะสงผลตอประสทธผลสองระดบ คอ ระดบองคกรและระดบบคคล ดงนน การบรหารการเปลยนแปลงจาเปนอยางมากในการสนบสนนทง องคกรและบคลากร ประสทธผลขององคการ กคอผลรวมของประสทธผลของผปฏบตงานหากไมสามารถปรบตวและเปลยนแปลงได กระบวนงานและขอบเขตหนาทงาน การพฒนาทกษะความรใหมๆ ทจาเปนตอการปรบตวกบการเปลยนแปลงกจะปรบตวเปลยนแปลงไดยากเชนกน 2.2 ความหมายของภาวะผนาการเปลยนแปลง  ภาวะผนาการเปลยนแปลง (Transformational leadership) เปนกระบวนการทผนา มอทธพลตอผรวมงานและผใตบงคบบญชา โดยจะมแนวคดทมการเปลยนแปลงและพฒนาความสามารถของผรวมงานและผใตบงคบบญชา ใหไปสระดบทสงและมศกยภาพมากขน ทาใหเกดการตระหนกรในการปฏบตงาน และวสยทศนขององคการกระบวนการทผนามอทธพลตอ

31

ผรวมงานและผใตบงคบบญชา กระทาโดยผานองคประกอบพฤตกรรม 3 องคประกอบตามกรอบแนวคดทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลงของ อโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung ,1999) คอ การสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการคานงถงปจเจกบคคล ผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership) ตามแนวคดของแบส (Bass, 1985) หมายถง การทผนาใหความชวยเหลอเกอกลแกผใตบงคบบญชาเพอใหเกดขวญและแรงใจในระดบทสงขน ผนาสามารถทาใหผใตบงคบบญชาเกดแรงบนดาลใจในการทางาน และพยายามทางานใหไดมากกวาทคาดหวงไว ซงความเปนผนา ประกอบดวยบคลกภาพทนานบถอ (Charisma) การยอมรบความแตกตางของบคคล (Individualized consideration) การกระตนใหใชสตปญญา (Intellectual stimulation) ผนาการเปลยนแปลง จะใชความสามารถในการปฏบตงานของตนเพอสรางความเลอมใสศรทธาใหเกดขนแกผปฏบต ผนาจะปฏบตงานดวยความรสกตระหนกและมความภาคภมใจตองานททา สามารถทาใหผอนเหนวาการกระทาของตนเปนสงทดงามควรแกการเอาเยยงอยาง ดวยเหตนผนาการเปลยนแปลง จงสามารถเปนตวแบบอยาง (Role modeling) ทดแกผอน และสงทผนาขาดไมไดกคอ ความสามารถดานเทคนคในงานททาและทกษะดานการบรหารจดการในฐานะการเปนผบรหารทด (Good manager) ภาวะผนาการเปลยนแปลง หมายถง ผบรหารจดการกระบวนการเปลยนแปลงความพยายามของผรวมงานใหสงขนกวาความพยายามทคาดหวงเปนผลใหการปฏบตงานเกนความคาดหวง พฒนาความสามารถและศกยภาพไปสระดบทสงขนโดยผบรหารแสดงบทบาททาใหผรวมงานไววางใจ รภารกจและวสยทศน มความจงรกภกดและเปนขอจงใจใหผรวมงานมองการณไกลกวาความสนใจของตน เพอประยกตงานใหเกดความกาวหนา อลเบรต ไอนสไตน กลาววา “การแกปญหาในเรองเดม จะตองใชวธการใหมเทานนจงจะประสบผลสาเรจ” ถาเรายงมวย าอยกบปญหาปญหาเดมๆ โดยไมเปลยนแปลงวธการ มแตจะสะสมปญหาไปเรอยๆ เหมอนดนพอกหางหม และในทสดกไมสามารถแกไขปญหาไดอยางแทจรง การเปลยนแปลงจงตองอาศยผนาทมความ กลาหาญและอาศยความเสยง (จตรสดา ลมเกรยงไกร, 2555) แบส และอโวลโอ (Bass & Avolio. 1994; Bass, 1999) ไดกลาวถงภาวะผนาการเปลยนแปลงวา สามารถเหนไดจากผนาการเปลยนแปลง สามารถทาใหผรวมงานและผตามมองตนเองและมองงานในแงมมหรอกระบวนทศนใหมๆ เกดการตระหนกรในเรองวสยทศน และภารกจของทมและองคการ รตตกรณ จงวศาล (2551) สรปภาวะผนาการเปลยนแปลงนมอทธพลตอประสทธผลขององคการ ผลการปฏบตงานทงของกลม และของผใตบงคบบญชา เจตคตตอการทางาน ความ พงพอใจในการทางานทาใหเกดความผกพนตอองคการ

32

เบรน (Burn, 1978 อางใน กงกาญจน ใจซอกล, 2554) ไดกลาววา ภาวะผนาการเปลยนแปลงภาวะผนาเปนปฏสมพนธของบคคลทมความแตกตางกนในดานอานาจระดบแรงจงใจและทกษะเพอไปสจดมงหมายรวมกนจากทฤษฎของเบอรน จะเหนไดวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงเปนกระบวนการทผนาพยายามเปลยนแปลง ผตามใหปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เกดความไววางใจ เกดความจงรกภกดและเชอถอในตวผนาเกดความคลอยตาม พยายามแกปญหาในการปฏบต เกดความมนใจในตนเอง มความรบผดชอบและยอมอทศตนเพอองคกร ดงนน ผบรหารหรอผนาการเปลยนผนาทด จงตองมความสามารถในการจงใจคนใหทาสงตางๆ ดวยความเตมใจ ทาใหผปฏบตรสกอยากจะตดตาม เลยนแบบขณะเดยวกนจะสงเสรมใหผปฏบตไดแสดงออกถงความคดรเรมสรางสรรค ความสามารถ ใหมโอกาสพฒนาตนใหดขนกวาทเปนอย สรางสภาพแวดลอมและบรรยากาศในการทางานใหอบอน ผปฏบตเกดความรกความผกพนตอองคการ 2.3 แนวคด ทฤษฏ ของภาวะผนาการเปลยนแปลง แนวคดภาวะผนาการเปลยนแปลงเปนกระบวนการทมอทธพลตอการเปลยนแปลงเจตคตและสมมตฐานของสมาชกในองคการ สรางความผกพนในการเปลยนแปลงวตถประสงค และ กลยทธทสาคญขององคการ ภาวะผนาการเปลยนแปลงเกยวของกบอทธพลของผนาทมตอผใตบงคบบญชา แตอทธพลนนเปนการใหอานาจแกผใตบงคบบญชาใหกลบกลายเปนผนาและผทเปลยนแปลงหนวยงานในกระบวนการของการเปลยนแปลงองคการ ทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลง เรมตนมากอน คอทฤษฎภาวะผนาแบบมบารม (Charismatic Leadership) โดย แมกซ เวเบอร (Max Weber) ในทศวรรษท 1920 ไดเสนอทฤษฎภาวะผนาแบบมบารม เมอผลงานของเขาไดแปลเปนภาษาองกฤษ ในป ค.ศ. 1947 ไดกระตนความสนใจของนกสงคมวทยาและนกรฐศาสตรทศกษาดานภาวะผนา ตอมาในปทศวรรษท 1980 นกวจยทางจตวทยาและการจดการไดแสดงความสนใจอยางมากตอภาวะผนาอยางมบารมน เนองจากในทศวรรษน น เกดการปฏรปและการฟนฟองคกรตางๆ อยางมากและผบรหารองคกรตางๆในสหรฐอเมรกามการยอมรบกนวา มความตองการและจาเปนตองมการเปลยนแปลงในการดาเนนการเรองตางๆเพอใหองคการสามารถอยไดในสภาวะทมารแขงขนทางเศรษฐกจสง ทฤษฎภาวะผนาการเปลยน แปลงของ แบส ไดใชคาวา การมอทธพลอยางมอดมการณ แทนคาวาการสรางบารม ซงหมายถง การมอทธพลเกยวกบอดมการณทระดบสงสดของจรยธรรม คอ ความไมเหนแกตว ซงทงผนาและผใตบงคบบญชาจะมการอทศตวอยางทดทสดเทาทจะสามารถทาได หลงจากเกดทฤษฎภาวะผนาแบบมบารมแลว ไดเกดการพฒนาแนวคดทฤษฎเกยวกบภาวะผนาแนวใหมขน คอ ทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลงของเบอรน (Burns) ในป ค.ศ. 1978 และแบส

33

(Bass) ค.ศ. 1985 แตทฤษฎทไดรบการยอมรบวาเปนทฤษฎภาวะผนาทมประสทธภาพ คอ ภาวะผนาการเปลยนแปลงของ แบส (Bass) ทฤษฏภาวะผนาการเปลยนแปลงของ โอโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) ใหแนวคดไว ไดแก 1. ภาวะผนาบารมในการสรางแรงบนดาลใจ (Charismatic – Inspirational Leadership) ผนาการเปลยนแปลงจะแสดงออกดวยการเปนแมแบบทเขมแขงใหผใตบงคบบญชา ไดเหนตาม เกดการรบรในพฤตกรรมของผนา ทาใหเกดการลอกเลยนแบบพฤตกรรมผนาขน นอกจากนผนาการเปลยนแปลงยงมพฤตกรรมปฏบตทมมาตรฐานทางศลธรรม จนเกดการยอมรบวาเปนสงทถกตองดงาม ทาใหไดรบความศรทธา ความไววางใจ การยอมรบ นบถออยางลกซงจากผใตบงคบบญชาพรอมไดรบความไววางใจอยางสงอกดวย แตกยงไมสามารถกอใหเกดการเปลยนแปลงได แมวาผใตบงคบบญชาจะเกดความชนชมและศรทธาแลวกตาม เพราะยงไมเกดแรงจงใจทสงพอทจะเปลยนความยดตดผลประโยชนของตนไปเปนการเหนแกประโยชนสวนรวมซงคอนขางมลกษณะเปนนามธรรม ดงนน ผนาจะตองแสดงออกดวยการสอสารใหผใตบงคบบญชาทราบถงความคาดหวงทผนามตอผใตบงคบบญชาดวยการสรางแรงบนดาลใจ ใหยดมนและรวมสานฝนตอวสยทศนขององคการ เพอนาไปสเปาหมายแทน การทาเพอประโยชนเฉพาะตน ผนาการเปลยนแปลงจงเปนผทสงเสรมนาใจแหงการทางานเปนทม ผนาจะพยายามจงใจผใตบงคบบญชาใหทางานบรรลเกนเปาหมายทกาหนดไว โดยการสรางจตสานกของผใตบงคบบญชาใหเหนความสาคญวา เปาหมายและผลงานนนจาเปนตองมการปรบปรงเปลยนแปลงตลอดเวลา จงทาใหองคกรเจรญกาวหนาประสบความสาเรจได 2. ภาวะในการกระตนทางปญญา (Intellectual Stimulation) เปนพฤตกรรมของผนาการเปลยนแปลงทแสดงออกดวยการกระตนใหเกดการรเรมสรางสรรคสงใหมๆ โดยใชวธการคดทวนกระแสความเชอและคานยมเดมของตนหรอผนาหรอองคการ ผนาการเปลยนแปลงจะสรางความรสกทาทายใหเกดขนแกผใตบงคบบญชา มองปญหาเปนโอกาส และจะใหการสนบสนนหากตองการทดลองวธการใหมๆ ของตน หรอการรเรมสรางสรรคงานใหมๆ ใหกบองคการ สงเสรมใหผ ใตบงคบบญชาแสวงหาทางออกและว ธการแกปญหาตางๆ ดวยตนเองเปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาไดแสดงความสามารถอยางเตมท กระตนใหทกคนไดทางานอยางอสระในขอบเขตของงานทตนมความรความชานาญ 3. ภาวะในการคานงถงความเปนปจเจกบคคล (Individualized Consideration) เปนพฤตกรรมของผนาการเปลยนแปลง ทใหความสาคญในการใสใจถงความตองการความสาเรจและโอกาสกาวหนาของผใตบงคบบญชาเปนรายบคคล ยอมรบความแตกตางระหวางบคคลบางคนอาจ

34

ตองดแลใกลชด ในขณะทบางคนมความรบผดชอบสงอยแลว จะใหอสระในการทางาน เปนตน โดยทผ นาจะแสดงบทบาทเปนคร พ เ ลยง และทปรกษาใหค าแนะนาในการชวยเหลอผใตบงคบบญชาใหพฒนาระดบความตองการของตนสระดบทสงขน สรางบรรยากาศการทางานทด สงเสรมการเรยนรและความมนใจใหแกผใตบงคบบญชาเพอใหทางานไดประสบความสาเรจและมประสทธภาพ ภาวะทง 3 องคประกอบ แสดงใหเหนวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงเปนแนวคดททนสมย เหมาะแกการนามาปรบใชกบองคกรสขเปนแรงขบเคลอนของหวหนางานการพยาบาลไปสเปาหมายทวางไว จะหลอมรวมพลงกาย พลงใจ พลงปญญา ของคนทวทงองคกรในการทจะสรางแรงบนดาลใจและพฒนาตนเองใหกบการเปนองคกรแหงการเรยนร นนทรตน ศรนนวเชยร (2548) ศกษาความสมพนธระหวางการจดการความร ภาวะผนาการเปลยนแปลงและประสทธผลของกลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กรงเทพมหานคร พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารการพยาบาลแสดงออกในความเปนผนาทสามารถจงใจและกระตนใหผใตบงคบบญชา ผรวมงานทางานตามทไดรบมอบหมาย มการสรางแรงบนดาลใจ กระตนใหใชสตปญญา คานงถงความตองการของแตละบคคลอยในระดบปานกลาง โดยพยาบาลวชาชพปฏบตงานไดตามความสามารถ บรรลผลการปฏบตงานทด มยรา สาเรจกจ (2551) ศกษาความสมพนธระหวางการพฒนาตนเอง ลกษณะงาน ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย กบประสทธผลและประสทธภาพของงานตามการ รบรของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลเอกชน กรงเทพมหานคร พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลง เปนแบบอยางทดในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ มการยอมรบ เชอมน ศรทธา ทาประโยชนเพอสวนรวม ทาใหงานประสบผลสาเรจ เนองจากผนาการเปลยนแปลงกระตนใหผใตบงคบบญชามความตองการและพงพอใจมากกวาทเปนอย มการชวยเหลอซงกนและกน ในการยกระดบขวญและกาลงใจ แรงจงใจใหสงขนเกดการเปลยนแปลงภายในกลมได ผนาการเปลยนแปลงจะกระตนทางปญญาของผใตบงคบบญชาใหสามารถแกไขปญหาได ณฐวฒ แกวบางพด (2553) ศกษาความสมพนธระหวางภาวะผนาการเปลยนแปลงกบวฒนธรรมองคการ กรณศกษา: เทศบาลนครภเกต พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงนายกเทศมนตรนครภเกต โดยรวมมคะแนนเฉลยอยในระดบสง วฒนธรรมองคการในลกษณะสรางสรรคเทศบาลนครภเกต โดยรวมมคะแนนเฉลยอยในระดบสงและลกษณะสรางสรรคเทศบาลนครภเกต มความสมพนธกนในระดบคอนขางสง กงกาญจน ใจซอกล (2554) ศกษาความสมพนธระหวางการพฒนาตนเองของพยาบาลวชาชพ ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยกบความเปนองคการแหงการเรยนรของ

35

กลมการพยาบาล ตามการรบรของพยาบาลวชาชพประจาการ โรงพยาบาลชมชน เขตตรวจราชการสาธารณสขท 4 พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงทง 3 ดาน ตามแนวคดของ อโวลโอ, แบส และจง( 1999) พบวา ผบรหารไมสามารถใชทกษะดานบรหารงานเพยงอยางเดยว แตตองอาศยทกษะการเปนผนายคใหม คอ ภาวะผนาการเปลยนแปลงคณลกษณะดงกลาวมความสาคญอยางมากในการพฒนาองคกรและการจดการเพราะจะทาใหบคคลนนๆสามารถดาเนนไดตามเปาหมายขององคกรและบรรลผลสาเรจตามทตงไว วชรา สเมธวทย และคณะ (2554) ศกษาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนากลมงานและหวหนาฝายเภสชกรรมโรงพยาบาลสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข พบวา ผลการศกษาสวนใหญในวชาชพพยาบาล พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลง มคาสง ในดานการคานงถงความเปนปจเจกบคคลแสดงวาผนาในวชาชพพยาบาล คานงถงความเปนปจเจกบคคล ในเรองการมอบหมายงานตามความรความสามารถของแตละปญหาทเกดจากการทางานมาเปนกรณศกษาและพบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงไมมความแตกตางกนทงในภาพรวมและองคประกอบแตละดาน ขวญตา เ กอกลรฐ (2554) ศกษาภาวะผ นาการเปลยนแปลงทมประสทธผลของสถานศกษาขนาดกลาง อาเภอโพธาราม สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาราชบร เขต 2 พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงทมประสทธผลองคการอยในระดบมากทงโดยรวมและรายดาน ความสมพนธระหวางภาวะผนาการเปลยนแปลงทมประสทธผลตอองคการ ในภาพรวมมความสมพนธกน วชรพล คงมนต (2555) ศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมทางจรยธรรมกบภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารองคกรภาครฐ พนทตะวนออกของประเทศไทย พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงตองมคณสมบตการมบารมหลกธรรมและสานกทดงาม ไมบดเบอนความจรง ชวยเหลอเกอกลผดอยกวาและวางตวใหเหมาะสม สอดรบกบทฤษฏของ อโวลโอ, แบส (1991)

มยรา สาเรจกจ (2551) ศกษาความสมพนธระหวางการพฒนาตนเอง ลกษณะงานภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย กบประสทธผลและประสทธภาพของงาน ตามการรบรของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลเอกชน กรงเทพมหานคร พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงกบประสทธผลของการปฏบตงานเปนไปในทางบวก แสดงวาผนาเปนแบบอยางทดในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ มการยอมรบ เชอมน ศรทธา ทาประโยชนเพอสวนรวม ทาใหงานประสบผลสาเรจ สาธต บบผาส (2553) ศกษาภาวะผนากบประสทธผลขององคการ ศกษากรณ: กรมสรรพาวธ ทหารอากาศ พบวา ระดบภาวะผนาการเปลยนแปลง โดยรวมอยในระดบสง มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลขององคการในระดบสง แสดงใหเหนวาบทบาทภาวะผนาการ

36

เปลยนแปลงมอทธผลตอประสทธผลขององคการ ทง 4 ดาน คอ การมอทธพลอยางอดมการณ การสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการคานงถงความเปนปจเจกบคคลสงแลวจะทาใหประสทธผลขององคการสงตามไปและมทกษะในการจงใจใหผรวมงานรสกภาคภมใจในการปฏบตงาน ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของ ภารด บณฑตวศาล (2549) ไดศกษาภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารกบประสทธผลขององคการ: ศกษากรณ การประปานครหลวง สานกงานใหญ ผลการศกษาพบวา ภาวะผนาเชงการเปลยนแปลงมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลขององคการ การประปานครหลวง จนดา รตนะจาเรญ และกญญดา ประจศลปะ (2551) ศกษาความสมพนธระหวางการมสวนรวมในงาน บรรยากาศองคการ กบผลผลตของงานตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลสงกดกรงเทพมหานคร พบวา ประสทธผลของหนวยงาน อยในระดบสงภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยอยในระดบปานกลางการมสวนรวมในงานและภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของหนวยงาน เสาวลกษณ ตงตระกล และเศกสรรค ยงวณชย (2551) ไดทาการศกษาวจยเรองภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารเทศบาลนครขอนแกน พบวา ภาวะผนาการเปลยนแปลงโดยภาพรวมอยในระดบมากทสด ดานการมอทธพลเชงอดมการณมคาเฉลยสงทสด รองลงมาคอ ดานการกระตนการทางปญญา ดานการสรางแรงบนดาลใจ และดานการคานงถงความเปนปจเจกบคคลตามลาดบ สวนแนวทางในการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารเทศบาลทสามารถนาองคกรไปสความสาเรจ พบวา ผบรหารควรมความคดรเรมสรางสรรคมวสยทศนและสามารถถายทอดไปยงผรวมงานไดเปนอยางด เปนแบบอยางทดใหกาลงใจผรวมงานพดชกจงใหเกดแรงบนดาลใจในการปฏบตงานรบฟงปญหาพรอมท งเสนอแนะแนวทางการแกไขเปดโอกาสใหผรวมงานมสวนรวมในการแสดงความคดเหนใหความสาคญและเหนคณคาของผรวมงานมอบหมายงานอยางชดเจน จากการศกษาเอกสารคณสมบตและงานวจย แนวความคดภาวะผนาการเปลยนแปลงมผลตอประสทธผลของผปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดวยปจจยตางๆ แตกตางกนไปตามประเภทและสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกขององคการนนๆ ไดแกปจจยทเกยวกบบคคลทอยในองคการสภาพแวดลอมขององคการ และเทคโนโลย เปนตนสวนกลมปจจยทเกยวกบบคคล และสภาพแวดลอมขององคการจะมหลายๆ ปจจยทอาจมผลกระทบตอประสทธผลของผปฏบต อาท ลกษณะการปฏบตงาน ความพงพอใจในงาน ขวญและกาลงใจ ความสามคคในการปฏบตงาน มความสมพนธตอผลการปฏบตงานทงสน ดงนน ในการศกษาครงนผวจยจงศกษาผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

37

โดยโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง ผวจยไดศกษาพฤตกรรมของผนาการเปลยนแปลงจากแนวคดทฤษฏและจากการทบทวนงานวจยททนสมยมาศกษาผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในหอผปวยทมการเปลยนแปลงผนา 3. สถาบนมะเรงแหงชาต (National Cancer Institute) สถาบนมะเรงแหงชาต เปนโรงพยาบาลเฉพาะทางดานโรคมะเรงระดบตตยภมจานวน 200 เตยง ทตง 268/1 ถ.พระราม 6 แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400 วสยทศน: สถาบนชนนาดานโรคมะเรงระดบชาต พนธกจ: ผลต และพฒนาองคความรและเทคโนโลยดานโรค มะเรง เพอเปนขอเสนอแนะเชงนโยบาย สามารถถายทอดสเครอขายองคกร บคลากรทางการแพทยและประชาชน ใหบรการทางการแพทยในระดบทมความซบซอน ตองใชเทคโนโลยชนสงอยางเหมาะสม บรบท: ใหบรการตรวจคดกรองคนหาความเสยงตอโรคมะเรง และการรกษาผปวยมะเรงระดบตตยภมแบบองครวมโดยการผาตด ฉายรงส เคมบาบด และแบบผสมผสาน รวมทงการดแลแบบประคบประคองผปวยโรคมะเรงในระยะสดทาย สรางเสรมสขภาพอนามย ปองกนฟนฟสภาพ และเครอขายการรบสงตอผปวย ตลอดจนสงเสรมสนบสนนคนควาวจยทางการแพทย และปฏบตงานรวมกบสวนราชการอนทเกยวของหรอไดรบมอบหมายเพอใหบรการดานการแพทยและสาธารณสขแกประชาชนอยางทวถงและมประสทธภาพ ใหบรการทางวชาการดานโรคมะเรง เชน ผลตผลงานวชาการ งานวจย ถายทอดองคความร ความสามารถเฉพาะทางในการรกษาและใหการพยาบาลดวยเทคโนโลยททนสมย บคลากรมความสามารถในการวจยเชงลกทางระบาดวทยา ระบาดวทยาคลนก และวจยเชงปฏบตการ มผลงานตพมพ และนาเสนอระดบประเทศ รวมทงระดบสากลมการพฒนาเปนสถาบนทมความเชยวชาญเฉพาะทาง (Center of Excellence) ในดานตางๆ ความเชยวชาญขององคกร ประกอบดวย 1. ความเปนเลศดานมะเรงเตานม เชน การผลตนวตกรรม เครองมอวดขอไหลดวยตนเอง (Thai Arthrometric Navigator Scale, TAN Scale) ไดรบการจดสทธบตรผลงานรบรองตงแตวนท 28 พฤษภาคม 2556 มแนวทางปฏบตในการรกษาผปวยมะเรงเตานม (Clinical Practice Guideline), เปนศนยการฝกอบรมและแหลงศกษาดงานระดบนานาชาต, การผาตดดวยวธผาตดเทคนคใหม Breast Reconstruction and Oncoplastic Breast Surgery, มงานวจยดานตางๆทงในเชงลกและทางคลนกเพอพฒนาการดแลรกษารวมทงเกยวกบความคมคาในมตตางๆ ดานมะเรงเตานม เปนตน

38

2. ความเปนเลศดานมะเรงปากมดลก เชน โครงการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก 76 จงหวด ไดถกกาหนดเปนนโยบายระดบชาต,การตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกดวยวธ Liquid Base Cytology รวมกบการตรวจหาเชอ HPV, การตรวจสองกลอง Colposcopy รวมกบการตดปากมดลกดวยหวงไฟฟา, การผาตดมดลกแบบถอนรากถอนโคนดวยการเกบรกษาเสนประสาท, การผาตดมดลกผานกลอง (Laparoscopic Surgery), มหองปฏบตการทางดาน HPV genotype โดยไดเปน Regional HPV Reference Laboratory (RRL) ในระดบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต จาก WHO ตงแตป 2006 และในป 2010 ไดผานการทดสอบมาตรฐานหองปฏบตการทางดาน HPV genotype โดยเปน 1 ใน 7 หองปฏบตการ จากทงหมดทเขารบการทดสอบ 98 แหงทวโลก ทสามารถตรวจและจาแนกสายพนธ HPV ไดถกตองและแมนยา 100% 3. ความเปนเลศดานมะเรงลาไสใหญและทวารหนก เชน มการนาเสนอโครงการตรวจคดกรองมะเรงลาไสใหญและทวารหนกเพอเปนนโยบายระดบชาต (อยระหวางการประเมนความคมคาจาก HITAP), การผาตดดวยวธ Laparoscopic Surgery เปนตน 4. ความเปนเลศดานการจดทาทะเบยนมะเรงนานาชาต เชน การจดอบรมหลกสตรนานาชาตใหกบหนวยงานในภมภาคอาเซยนจดทาทะเบยนมะเรงระดบประชากรของประเทศไทย(Cancer in Thailand) เปนตน โครงสรางเครอขายบรการ: สถาบนมะเรงแหงชาตมเครอขายโรงพยาบาลมะเรงในการรบผดชอบพนทตางๆ 7 แหง คอ 1. โรงพยาบาลมะเรงลาปาง อาเภอเมอง จงหวดลาปาง รบผดชอบประชากร ภาคเหนอ 14 จงหวด ไดแก แมฮองสอน เชยงใหม เชยงราย ลาพน ลาปาง พะเยา อตรดตถ ตาก กาแพงเพชร สโขทย แพร นานพจตร เพชรบรณ 2.โรงพยาบาลมะเรงลพบร อาเภอเมอง จงหวดลพบร รบผดชอบประชากร ภาคกลางตอนบน 5 จงหวด ไดแก ลพบร สระบร สงหบร อางทอง ชยนาท 3.โรงพยาบาลมะเรงสราษฎรธาน อาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน รบผดชอบประชากรในภาคใต 14 จงหวด ไดแก ชมพร ระนองสราษฎรธาน กระบ พงงา ภเกต นครศรธรรมราช ตรง พทลง สงขลา สตล ปตตาน ยะลา นราธวาส 4.โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน อาเภอเมอง จงหวดอดรธาน รบผดชอบประชากรภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน 11 จงหวด ไดแก หนองคาย เลย หนองบวลาพ อดรธาน สกลนคร นครพนม ขอนแกน กาฬสนธ มกดาหาร รอยเอด มหาสารคาม

39

5. โรงพยาบาลมะเรงอบลราชธานรบผดชอบประชากรภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง 8 จงหวด ไดแก อบลราชธาน ศรสะเกศ สรนทร บรรมย อานาจเจรญ ยโสธร ชยภม นครราชสมา 6. โรงพยาบาลมะเรงชลบร อาเภอเมองจงหวดชลบร รบผดชอบประชากรภาคตะวนออก 6 จงหวด ไดแก ชลบร ระยอง จนทบร ตราด ฉะเชงเทรา สระแกว 7. โรงพยาบาลมหาวชราลงกรณธญบร จงหวดปทมธานรบผดชอบประชากรภาคกลาง ไดแก ปทมธาน นครนายก นนทบร พระนครศรอยธยา ปราจนบรและมโรงพยาบาลในเครอขายรวมทงสน 33 แหง โดยความคาดหวงจากโรงพยาบาลทวประเทศในการสงตอผปวยมารบบรการ ไดรวดเรว ปลอดภย ขอมลของผปวยครบถวน บทบาทหนาทพยาบาลวชาชพสถาบนมะเรงแหงชาต บทบาทหนาทของพยาบาลวชาชพ กลมภารกจดานการพยาบาล สถาบนมะเรงแหงชาตแบงตามสมรรถนะระดบการปฏบตการพยาบาลใชเกณฑของ Benner แบงได 5 ระดบ ดงน

ระดบ บทบาทหนาท 1

ประสบการณ 0-1 ป (novice)

พยาบาลใหม ความสามารถในการปฏบตการพยาบาลทไมซบซอน ภายใตการนเทศทถกตอง ไมสามารถทางานเองได ตองทางานภายใตการนเทศ ควบคม กากบของหวหนาทมการพยาบาล ยงทางานไดชา ไมคอยมนใจ ตองการแนะนา การดแลอยางใกลชด

2 ประสบการณ >1-3 ป

(beginner)

สามารถใหการพยาบาลตามคมอ แนวปฏบต มาตรฐาน ไดอยางครบถวนเหมาะสม แตยงไมสมาเสมอ อาจพบขอบกพรองบางหากทางานโดยลาพง ตองการคาแนะนาปรกษา จากหวหนาทมการพยาบาล

3 ประสบการณ >3-5 ป

(competent)

สามารถใหการพยาบาลตามคมอ แนวปฏบต มาตรฐาน ไดอยางครบถวน เหมาะสม คลองแคลว ถกตอง สม าเสมอ สามารถนาขอบกพรองมาวเคราะหประยกตใชและรวมพฒนาปรบปรงงาน

4 ประสบการณ >5-10 ป

(proficient)

สามารถครอบคลมระดบ 3 และสามารถใหการพยาบาลทซบซอนได สามารถประเมนสถานการณ ปองกน หรอแกปญหาไดถกตองรวดเรว และทนตอเหตการณ สามารถเปน

40

แบบอยาง เปนพเลยงในทมได และนาผลงานวจยมาใชพฒนางานได

5 ประสบการณ >10 ป

(expert)

ครอบคลมระดบ 4 และสามารถสรางรปแบบงานใหม วเคราะหขอมลเพอพฒนางาน หรอสรางผลงานวจย สามารถเผยแพรงานทงในและนอกสถาบนทเปนประโยชนตอวชาชพ

ดงนน การปฏบตงานของพยาบาลวชาชพคอนขางยากมากเพราะตองใชความสามารถเฉพาะทางในการดแลผปวยมะเรง โดยจาเปนตองมผนเทศ ตรวจสอบ หรอปฏบตงานในฐานะหวหนาหนวยงานระดบแผนก ซงมหนาทความรบผดชอบและคณภาพของงานสง หรอในฐานะผชวยหวหนาหนวยงาน ซงเปนตาแหนงทมหนาทความรบผดชอบและคณภาพของงานเทยบไดระดบเดยวกน และปฏบตหนาทอนตามทไดรบมอบหมาย การปฏบตงานการพยาบาลผปวยนอก พยาบาลวชาชพมบทบาทใหการบรการพยาบาลแบบผปวยนอก พยาบาลผปฏบตงานตองมสมรรถนะทจาเปน โดยการพฒนาความร และทกษะทจาเปน 5 ดาน คอ 1. การคดกรองผปวยทมารบบรการแตละคลนกโดยการรวบรวมขอมล สงเกต สอบถาม ซกประวต การตรวจรางกาย และจาแนกกลมผปวยเพอวางแผน และจดการใหผปวยไดรบการดแล รกษา ตามความเรงดวน และความตองการการดแล อยางปลอดภย 2. การชวยเหลอเบองตน: การตดสนใจจดการชวยเหลอเบองตนปฐมพยาบาล ในกรณทพบผปวย ผใชบรการมปญหาเรงดวน กอนการดแลตอเนอง สงตอการดแล เพอความปลอดภยของผปวย ผใชบรการ 3. การเตรยมผปวย ญาต และครอบครวในการเผชญกบความเครยด เมอรบฟงการตรวจวนจฉย และการตรวจรกษา: การประเมนความพรอมผปวยเพอรบการตรวจรกษา รบฟงการวนจฉย การรกษา เพอใหผปวยสามารถปรบตว มความพรอม สามารถเผชญกบสถานการณไดอยางมประสทธภาพ ในดานจตใจ 4. การวางแผนการดแลตอเนอง: การประเมนทบทวนโรครวม การรกษา การรวบรวมผลจากการปฏบตการพยาบาล ทบทวน คาดการณความเสยงทอาจเกดขน เพอวางแผนใหการพยาบาลตอเนอง ประสานสงตอการดแล ตดตามการดแลอยางตอเนอง 5. การตรวจรกษา การทาหตถการในหนวยงานตางเชน Tapping, Liver biopsy, Bone marrow, aspirate & biopsy, lung fine needle PTBD, TOCE, ERCP เปนตน การสงเกต ซกถาม

41

ตรวจรางกาย การตรวจสอบประวต และผลการตรวจทางหองปฏบตการ และการรวมมอกบผปวยและญาตในการทาหตถการเพอใหเกดความปลอดภย การเตรยมผปวย ญาต และครอบครวในการเผชญกบความเครยดเมอรบฟงการตรวจวนจฉย และการตรวจรกษา การวางแผนการดแลตอเนองและ การเตรยมดแลผปวยทมารบการตรวจรกษาการทาหตถการในหนวยงาน การปฏบตงานการพยาบาลผปวยใน และผปวยหนก 1. การพยาบาลเมอแรกรบ การซกประวต และการตรวจรางกาย การจาแนกผปวย : หมายถงการประเมน ทนทเมอผปวยมาถงหอผปวย เพอใหการพยาบาลไดเหมาะสมตามสภาพความจาเปนของผปวย แตละราย ตามความเรงดวนและความตองการการดแล ไดอยางปลอดภย 2. การดแลผปวยภาวะวกฤตและฉกเฉนดานโรคมะเรง: ประกอบดวย การเฝาระวง ตดตามภาวะฉกเฉน วกฤต อาการเปลยนแปลง และการชวยเหลอ แกไข ไดรวดเรว ทนเวลา 3. การประเมนภาวะสขภาพตอเนอง กาหนดเปาหมาย วางแผนการพยาบาล และวางแผนการจาหนาย: ผปวยไดรบการวางแผนการดแลตอเนอง ตงแตแรกรบ 4. การชวยเหลอผปวย และญาต / ครอบครวในการเผชญความเครยด และสถาบนมะเรงแหงชาตเปนโรงพยาบาลเฉพาะทางการรกษาหลกคอการรกษาดวยเคมบาบด รงสรกษา การผาตดและการรกษาแบบประคบประคอง การรกษาและพยาบาลผปวยทไดรบเคมบาบด พยาบาลวชาชพผปฏบตงานตองมสมรรถนะทจาเปน นอกจากสมรรถนะของผปวยนอกและผปวยในแลว ยงจาเปนตองมสมรรถนะเพมเตม 4 ดาน ดงตอไปน 1. การเตรยมความพรอมของผปวย ญาต กอนระหวางและหลงไดรบยาเคมบาบด: การเตรยมความพรอมของผปวยประกอบดวยการประเมน ดานรางกาย จตใจ จตสงคม ซงตองกระทาอยางตอเนองตลอดการรกษา เพอใหผปวยปลอดภย สามารถปรบตวเผชญกบการรกษาไดอยางมประสทธภาพ มารบการรกษาอยางตอเนอง สามารถดแลตนเองได ครอบครว/ ผดแลสามารถดแล ผปวยไดอยางมประสทธภาพตอเนองขณะรบการรกษา 2. การบรหารเคมบาบดใหเกดความปลอดภย ความรทจาเปนสาหรบพยาบาลใชในการวางแผนการดแล บรหารเคมบาบด การเฝาระวงเพอใหผปวยไดรบการดแล และเกดความปลอดภย 3. การจดการความเสยงภาวะแทรกซอนและผลขางเคยงของเคมบาบด: เคมบาบดอาจกอใหเกดความเสยงทสาคญขณะบรหารยาคอ ภาวะ hypersensitivity (allergic reaction), Extravasations การจดการเพอปองกน ยตหรอบรรเทาความรนแรงมความสาคญ นอกจากนยง

42

กอใหเกดผลขางเคยงจากการรกษา ความรนแรงทเกดขนอาจกอใหเกดความไมสขสบายจนเกดภาวะแทรกซอนทมผลตอชวตได นอกจากมผลตอผปวยแลวความเสยงจากเคมบาบดตอสงแวดลอมเปนสงทพยาบาลไมควรละเลย บทบาทหนาทดานบรหารการพยาบาลของหวหนาหอผปวย พฒนาระบบบรการตามมาตรฐานวชาชพการพยาบาล โดยประสานงานกบทมสหสาขาวชาชพทเกยวของ ใหไดผลลพธทดผรบบรการมความปลอดภย โดยรบนโยบายและงานทไดรบมอบหมายจากผนาทางการพยาบาลระดบสงขนไป รวมวางแผนและควบคมงานทเกยวของคอการบรหารอตรากาลงเทคนคการบรการพยาบาลงานใหความรและใหคาปรกษาของเจาหนาทและผรบบรการ บรหารทรพยากรบคคลใหเหมาะสมกบความรความสามารถ วสดครภณฑทเกยวกบงานบรการทางการพยาบาลใหมเพยงพอตอความตองการ รวมทมองคกรพยาบาลในการสารวจ วางแผน แกไขปญหาทซบซอนในการพยาบาล เปนทปรกษาใหคาแนะนาดานเทคนคบรการ และปญหาอนๆ นเทศการปฏบตงานการพยาบาลของผใตบงคบบญชาดแลความสะอาดเรยบรอย รวมทงการจดสภาพแวดลอมใหสะดวกตอการปฏบตงานประกอบกบจดทาและจดหาตารา คมอ เอกสาร เกยวกบการพยาบาลไวหนวยงาน เพอใหผใตบงคบบญชาไดศกษาหาความร และสงเสรมใหมความคดรเรมสรางสรรคภายใตขอมลหลกฐานเชงประจกษเปนประธานการประชมประจาเดอน เพอรวมแกไขปญหาภายใน และภายนอกหนวยงานทเกยวของมการตดตามประเมนผลคณภาพการบรการพยาบาล และการปฏบตงานของเจาหนาทตามแผนทกาหนดไว พจารณาความด ความชอบ ของเจาหนาททกระดบตามสมรรถนะ สงเสรมและรวมมอในการทาขอมลมาใชในการวางแผนปรบปรงและสงเสรมงานวจย นาผลการวจยมาใชในการพฒนาบรการพยาบาล ดแลสวสดการดานตางๆ ใหแกเจาหนาททกระดบปฏบตงาน ดงน น ในบทบาทหนาทความรบผดชอบของหวหนาหอผปวยทมากมายซงปจจยความสาเรจทสาคญขององคกร (key success factor) มบคลากรมประสบการณในการดแลผปวยมะเรง และสามารถถายทอดความรใหองคกรภายนอกได ความสาเรจจากความสามคคของคนในองคกรความไดเปรยบเชงกลยทธทสาคญ เนองจากสถาบนมะเรงแหงชาตมบคลากรทมความชานาญ มประสบการณและมชอเสยงในดานการดแลผปวยมะเรงมาเปนระยะเวลานาน สถาบนมะเรงแหงชาต เปนหนวยงานภาครฐ จงเปนหนวยงานทไดรบมอบหมายในการดภาพรวมของโรคมะเรง และเปนผดแลนโยบายการควบคมโรคมะเรง เปน Center of Excellent ในดานโรคมะเรงมแพทยผเชยวชาญในการรกษาหลกมกลมงานวจย ซงมนกวจยทมคณภาพ ผลตผลงานเปนทยอมรบอยางตอเนอง บคลากรมการเรยนรและเกดวฒนธรรมของการเรยนรในองคกร ทาใหมการพฒนาคณภาพงานอยางตอเนอง ภาระงานทหนกตองการความเปนเฉพาะทางโดยลกษณะของการ

43

ปฏบตงานในดานการบรการตรวจรกษา เมอเกดภาวะผนาการเปลยนแปลงผลกระทบในการปรบตวทงตวผบรหารเองและผใตบงคบบญชา เพอใหผรวมงานมขวญกาลงใจในการปฏบตงาน มความ พงพอใจในงานททา มความรกความสามคค รวมมอรวมใจในการปฏบตงาน ผวจยจงไดนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงมาศกษาวจยกบพยาบาลวชาชพปฏบตงาน เพอใหผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพทมคณภาพ และสงผลใหผรบบรการไดรบบรการทมคณภาพและเกดความพงพอใจ

บทท 3

วทยาการวธวจย

วธดาเนนการวจย การวจยนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi - Experimental Research) แบบกลมเดยววดผลกอนและหลงการทดลอง (One group pretest posttest) เพอเปรยบเทยบความแตกตางผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยในสถาบนมะเรงแหงชาตสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

O1 = การเกบรวบรวมขอมลกอนการใชโปรแกรม O2 = การเกบรวบรวมขอมลหลงการใชโปรแกรม  X = การใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย  แผนภาพท 2 แผนผงการทดลอง  

 

กลมทดลอง      

  O1 X O2      

45

ผวจยดาเนนงานวจย 7 ประเดน ดงน 1. การออกแบบการวจย 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การพทกษสทธผเขารวมวจย 4. การเกบรวบรวมขอมลทใชในการทาวจย 5. การวเคราะหและการแปลผลขอมล 6. การวเคราะหทางสถต 7. ขนตอนการศกษาวจย 1. การออกแบบการวจย (Research Design) 1.1 ประชากร (Population) ในการวจยครงน คอ พยาบาลวชาชพทปฏบตงานในสถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข จานวน 110 คน (ขอมล ฝายการพยาบาล ณ เดอนมกราคม 2558) มจานวน 6 หอผปวย โดยแตละหอผปวยจะมลกษณะของการปฏบตงานทแตกตางกนไปดงน 1.1.1 หอผปวยหนก ดแลผปวยหลงผาตดทอยในภาวะวกฤต - ฉกเฉน และผปวยมะเรงทมภาวะวกฤตหลงการรกษา 1.1.2 หอผปวยศลยกรรมชน 4 ดแลผปวยหลงผาตดโรคมะเรงทกชนด 1.1.3 หอผปวยชายชน 5 ดแลผปวยโรคมะเรงทกชนด รกษาดวยรงสรกษา เคมบาบด ศลยกรรม และดแลแบบประคบประคองและหตถการทตรวจคนหามะเรง 1.1.4 หอผปวยมะเรงสตรชน 6 ดแลผปวยโรคมะเรงทางนรเวช และเตานม รกษาดวยรงสรกษา เคมบาบด ศลยกรรม และดแลแบบประคบประคอง 1.1.5 หอผปวยหญงชน 7 ดแลผปวยโรคมะเรงเพศหญงทกชนด รกษาดวยรงสรกษา เคมบาบด ศลยกรรม และดแลแบบประคบประคอง ยกเวน โรคมะเรงทางนรเวชและมะเรงเตานม 1.1.6 หอผปวยพเศษชน 8 ดแลผปวยโรคมะเรงเพศหญงและเพศชายทรกษาดวยรงสรกษา เคมบาบด ศลยกรรม และดแลแบบประคบประคอง 1.2 วธการสมตวอยางและกลมตวอยาง (Sampling technique and sample) ทใชในการวจยครงน ไดแก หวหนาหอผปวย และพยาบาลวชาชพปฏบตงานในหอผปวย การสมตวอยางแบบงาย (Simple random Sampling without replacement ) ใชวธจบฉลาก (บญใจ ศรสถตนรากร,

46

2547) โดยนารายชอทงหมด 6 หอผปวย ใสในกลองและจบฉลากมา 1 หอผปวย ในการจบฉลากไดหอผปวยใดกจะเลอกหวหนาหอผปวยและพยาบาลวชาชพหอผปวยเดยวกนเปนกลมตวอยางในการวจยในครงน จากการจบฉลากไดหอผปวยชายชน 5 สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข พยาบาลวชาชพปฏบตงานมทงหมด 18 คน ลาศกษาหลกสตรเฉพาะทางโรคมะเรง 2 คน จงไดกลมตวอยางจานวน 16 คน และหวหนาหอผปวย 1 คน เปนผชวยวจยระยะเวลาในการศกษาตงแตเดอนมกราคม – มนาคม 2558 1.3 ตวแปรทใชในการศกษาวจย (Variables of the research study) ตวแปรตน คอโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง โดยกรอบแนวคดพฒนามาจาก กงกาญจน ใจซอกล (2554) ทไดสรางตามแนวคดทฤษฏของ อโวลโอ, แบส และจง(1999) โดยภาวะผนาการเปลยนแปลงม 3 องคประกอบ คอ 1) ผนาการสรางแรงบนดาลใจ 2) ผนา การกระตนทางปญญา 3) ผนาการคานงถงปจเจกบคคล ตวแปรตาม คอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพทสามารถวดผลการปฏบตงาน โดยกรอบแนวคดทพฒนามาจาก นฤมล บญรอด (2548) ทไดสรางตามแนวคดทฤษฏประเมนประสทธผลของมาโฮน และวทเซล (1969) โดยประเมนผลการปฏบตงาน 3 ดาน คอลกษณะการปฏบตงาน ความพงพอใจในการปฏบตงาน ขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน และความสามคคในการปฏบตงาน 2. เครองมอทใชในการวจย (Research instrument) เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยเครองมอ 2 ประเภท คอ 1) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอประเมนกลมตวอยางกอนและหลง 2) โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย 2.1 การพฒนาเครองมอทใชในการวจย (Development of research instrument)เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอการศกษาวจยครงน ผวจยทาการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยศกษาคนควาจากหนงสอ เอกสารและงานวจยทเกยวกบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ โดยพฒนากรอบแนวคดมาจาก นฤมล บญรอด (2548) ทไดสรางตามแนวคดทฤษฏประสทธผลการปฏบตงานของ มาโฮน และวทเซล (1969) ประกอบดวย 4 ดาน คอ 1) ดานลกษณะการปฏบตงาน 2) ดานความพงพอใจในการปฏบตงาน 3) ดานขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน 4) ดานความสามคคในการปฏบตงานเครองมอทใชในการเกบรวบรวม

47

ขอมลเปนแบบสอบถามเกยวกบผลในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต แบงออกเปน 3 สวน ดงน สวนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไปสวนบคคลของพยาบาลวชาชพปฏบตการในสถาบนมะเรงแหงชาต ประกอบดวยขอคาถามเกยวกบ อาย เพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาการปฏบตงานในโรงพยาบาล และระดบตาแหนงโดยมลกษณะคาถามใหเลอกตอบและเตมขอความในชองวาง รวมทงสนจานวน 5 ขอ 1.1 อาย...................ป (มากกวา 6 เดอน นบเปน 1 ป) 1.2 เพศ…. ( ) ชาย ( ) หญง 1.3 วฒการศกษา ไดแก 1.3.1 ปรญญาตร 1.3.2 ปรญญาโทขนไป 1.4 ระยะเวลาการปฏบตงาน..............ป (มากกวา 6 เดอน นบเปน 1 ป) 1.5 ระดบตาแหนงงาน ไดแก ระดบปฏบตการ สวนท 2 แบบสอบถามผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ตามกรอบแนวคดทฤษฏของ มาโฮน และวทเซล (1969) พฒนามาจาก นฤมล บญรอด (2548) ประกอบดวย 4 ดาน ไดแก ดานลกษณะการปฏบตงานดานความพงพอใจในการปฏบตงาน ดานขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน ดานความสามคคในการปฏบตงานดานละ 10 ขอ รวมทงหมด 40 ขอ ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามแบบของลเครท (Likert) ม 5 ระดบ โดยมเกณฑกาหนดคะแนน ดงน

ระดบ 5 หมายถง เหนดวยมากทสด ระดบ 4 หมายถง เหนดวยมาก ระดบ 3 หมายถง เหนดวยปานกลาง ระดบ 2 หมายถง เหนดวยนอย ระดบ 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด

การแปลระดบของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพใชเกณฑคะแนนเฉลย ดงน (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2553) 4.50 - 5.00 หมายถง ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพอยในระดบ มากทสด

48

3.50 - 4.49 หมายถง ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพอยในระดบมาก 2.50 - 3.49 หมายถง ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพอยในระดบ ปานกลาง 1.50 - 2.49 หมายถง ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพอยในระดบนอย 1.00 - 1.49 หมายถง ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพอยในระดบ นอยทสด สวนท 3 โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ไดศกษาคนควาจากเอกสารวชาการ ตารา และการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของและพฒนาจาก กรอบแนวคดของ กงกาญจน ใจซอกล (2554) และแนวคดทฤษฏของอโวลโอ, แบส และจง (1999) เพอใหการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงเกดความตอเนอง และปรบเปลยนพฤตกรรมของหวหนาหอผปวยไดอยางแทจรง จนกลายเปนธรรมชาตเปนทยอมรบของพยาบาลวชาชพผปฏบตงาน รปแบบในการเสรมความรความเขาใจและพฒนาศกยภาพในการบรหารงานของผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยคณลกษณะทกลาคด กลาเปลยนแปลง สรางแรงจงใจในการทางาน สงผลใหพยาบาลวชาชพมการทางานเปนทมทด มขวญกาลงใจ และกระตอรอรนในการทางานดวยความเขาใจเปาหมาย และวตถประสงคขององคการโดยใหความรเกยวกบคณลกษณะทสาคญของภาวะผนาการเปลยนแปลง 3 องคประกอบ คอ 1. ผนาการสรางแรงบนดาลใจ ทมพฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจยกยองใหเกยรตและทาใหบคลากรเหนคณคาในตนเอง แสดงความมงมนทาใหผปฏบตงานเกดความเชอมนวาสามารถทาใหบรรลเปาหมายได 2. ผนาการกระตนทางปญญาตองแสดงพฤตกรรมการกระตนใหผปฏบตงานพจารณา และแสดงความคดเหนในปญหาตางๆ คดวเคราะหเพอแกปญหาอยางเปนระบบ โดยตงสมมตฐานวเคราะหสาเหตของปญหา และปรบเปลยนวธการแกปญหาไปตามแนวทางการวเคราะหใหทนกบสถานการณ และสรางสรรคแสดงใหพยาบาลวชาชพผปฏบตงานเหนวาถาทกคนรวมมอรวมใจกนกจะสามารถแกปญหาไดอยางแนนอน 3. ผนาทคานงถงความเปนปจเจกบคคลพฤตกรรมทแสดงออกตอพยาบาลวชาชพผปฏบตงานใหมความรสกวาบคลากรทกคนมคณคามความสาคญ และแตละคนมความสามารถทแตกตางกน การทบทวนงานวจย แนวคดทฤษฏประสทธผลของการปฏบตงานของ มาโฮน และ วทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969) กาหนดเนอหาตามแนวทางการใหความรผนาการเปลยนแปลงทางการพยาบาลทจะทาใหเกดผลการปฏบตงานตอพยาบาลวชาชพทง 4 ดาน คอ ดานลกษณะการ

49

ปฏบตงาน ดานความพงพอใจในการปฏบตงาน ดานขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน ดานความสามคคในการปฏบตงาน ในการพฒนาโปรแกรมภาวะผนาการเปลยนแปลงจะใชการใหขอมลและทาความเขาใจแกหวหนาหอผปวยทเปนผชวยวจย และกาหนดพฤตกรรมทแสดงออกถงภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย 3 องคประกอบ โดยกจกรรมของโปรแกรมเปนการแสดงพฤตกรรมทใชเสรมความรความเขาใจและพฒนาศกยภาพในการบรหารงานของหวหนาหอผปวยโดยมการเตรยมเอกสารประกอบคาบรรยาย คอโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง และ คมอการใชโปรแกรมภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย 2.2 คณภาพของเครองมอทใชในการวจย (Quality of the research study) 2.2.1 การตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content validity) โดยผวจยนาแบบสอบถาม และคมอโปรแกรมทพฒนาขนมาเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอขอคาปรกษา ตรวจสอบขอคาถามใหมความเหมาะสม ครอบคลมตามขอบเขตของเนอหาของตวแปร ทตองการวดอยางครบถวน และความเหมาะสมของภาษานาเสนอมาปรบปรงแกไขกอนนาแบบสอบถาม และโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงผานการตรวจสอบคณภาพดานความตรงตามเนอหา จากผทรงคณวฒจานวน 5 คน (อางใน ภาคผนวก ก) พจารณาใหขอเสนอแนะตอจากนน ผวจยนาแบบสอบถามทผทรงคณวฒประเมนหาคาดชนความตรงเชงเนอหา (Content validity index: CVI) เปนการประเมนความตรงตามเนอหา โดยพจารณารายขอวาสอดคลองกบทฤษฎและเนอหา เนนระดบความเหนดวยของผเชยวชาญตอขอความนนๆ แลวนามาคานวณ คาCVI ทดควรมคา > .80 (Polit & Beck, 2008) แบบสอบถามทมความสมบรณคา CVI จะเทากบ 1 วธหาคาดชนความตรงเชงเนอหา (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2553) มขนตอนดงน ขนตอนท 1 นาแบบสอบถาม โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง พรอมโครงรางการวจยฉบบยอซงมคานยามของตวแปรทศกษาไปใหผเชยวชาญตามทผวจยไดเรยนเชญ เพอใหผเชยวชาญพจารณาความสอดคลองขอคาถามและคานยามของตวแปร ซงกาหนดระดบการแสดงความคดเหนเปน 4 ระดบ โดยแตละระดบมความหมาย ดงน 1. ไมสอดคลอง หมายถง ขอความไมสอดคลองกบคานยามตวแปร 2. สอดคลองบางสวน หมายถง ขอความมความสอดคลองกบคานยามตวแปรบางสวน 3. คอนขางสอดคลอง หมายถง ขอความสอดคลองกบคานยามตวแปรเปนสวนมาก 4. สอดคลองมาก หมายถง ขอความมความสอดคลองกบคานยามตวแปร

50

ขนตอนท 2 รวบรวมความคดเหนของผเชยวชาญแตละคนมาแจกแจงตามระดบความคดเหน 4 ระดบ คอ 1, 2, 3 และ 4 ขนตอนท 3 รวบรวมจานวนคาถามขอทผเชยวชาญทกคนใหความเหนในระดบ 3 และ 4 ขนตอนท 4 หาคาดชนความตรงตามเนอหาจากสตร

CVI = จานวนคาถามขอทผเชยวชาญทกคนใหความเหนในระดบ 3 และ 4

จานวนคาถามทงหมด

โดยเกณฑคา CVI > 0.8 คาถามขอใดทผเชยวชาญใหความคดเหนในระดบ 3 ผวจยควรไดนามาปรบปรงใหมความสอดคลองกบคานยาม สวนคาถามขอใดทผเชยวชาญใหความคดเหนในระดบ 1 และ 2 ใหนามาพจารณาปรบปรงแกไขโดยปรกษาอาจารยทปรกษาเพราะหากคดคาถามออกท งหมด จะทาใหคาถามสวนทเหลอในแบบสอบถามไมครอบคลมมโนทศนของตวแปร (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2553) ผลการวเคราะหคาดชนความตรงตามเนอหาของเครองมอทง 3 สวน ดงน 1. แบบสอบถามขอมลทวไปสวนบคคลของพยาบาลวชาชพปฏบตการในสถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข มคา CVI = 1.00 2. แบบสอบถาม ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข มคา CVI = 0.92 3. โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยมคา CVI = 1 การหาความเชอมน (Reliability) ผวจยไดนาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาและปรบแกไขแลวไปทาการทดสอบ (Try out) กบพยาบาลวชาชพจานวน 30 คน ทปฏบตงานในสถาบนมะเรงแหงชาต ซงเปนกลมทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง เพอตรวจสอบวาคาถามสามารถสอความหมายตรงตามความตองการตลอดจนมความเหมาะสมหรอไม จากนนนามาวเคราะหขอคาถามเปนรายขอและตรวจสอบเพอหาความเชอมน (Reliability)ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป เกบขอมลตงแตวนท 25 กมภาพนธ 2558 ไดรบแบบสอบถามคนกลบมาทง 30 ชด วเคราะหขอคาถามเปนรายขอ (Item analysis) ในการหาความเชอมน โดยหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Aalpha ) โดยใชเกณฑสมประสทธแอลฟา ( Alpha Coefficient) (บญใจ ศรสถตนรากร, 2553)ทคาระดบความเชอมนของแบบสอบถามเทากบ 0.96

51

3. การพทกษสทธผเขารวมการวจย การศกษาวจยครงน ผวจยไดทาการพทกษสทธของกลมตวอยางทเขารวมวจย โดยไดรบอนมตจากคณะกรรมการจรยธรรมในการวจยในมนษย มหาวทยาลยครสเตยน รบรองวา โครงการวจยนไดผานการพจารณาเหนชอบแลวมเลขรหส 16/ 2557 เมอวนท 1 กนยายน 2557 และไดรบอนมตจากคณะกรรมการทบทวน จรยธรรมการวจยในมนษย สถาบนมะเรงแหงชาต เลขท 014/2558 วนท 24 กมภาพนธ 2558 (ภาคผนวก ง) การชแจงเรองพทกษสทธอยางเปนลายลกษณอกษร ในหนาแรกของแบบสอบถามการวจย โดยบอกใหทราบถงวตถประสงค วธการ และขนตอนการวจย รวมทงประโยชนทจะไดรบจากการวจยครงน การดาเนนการเกบขอมลเฉพาะในกลมตวอยางทยนยอมเขารวมการวจยเทานน ลงนามในใบยนยอมเขารวมวจย ผเขารวมวจยสามารถปฏเสธการตอบแบบสอบถามและการเขารวมวจยได หากไมประสงคมสวนรวมในการวจยครงนทจะออกจากการวจยไดตลอดเวลา ขอมลการตอบแบบสอบถามในเครองมอชดตางๆ ผวจยจะเกบไวเปนความลบและนามาใชเฉพาะการวจยครงนเทานน การนาเสนอผลการวจยจะกระทาในภาพรวม 4. การเกบรวบรวมขอมลทใชในการทาวจย (Data collection) ผวจยดาเนนการเกบขอมลตงแตเดอนกมภาพนธ ถงเดอน มนาคม 2558 โดยมขนตอนการเกบรวบรวม ดงน 1. ผวจยนาหนงสอขออนญาตดาเนนการวจยจากคณะกรรมการจรยธรรมการทาวจยในมนษยของมหาวทยาลยครสเตยน ไปยงสถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข เพอขอความอนญาตเกบขอมลและขอความรวมมอในการดาเนนวจย 2. เมอไดรบอนญาตจากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจยในมนษยของสถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ผวจยดาเนนการวจยตามรายละเอยดโดยไดทาการพทกษสทธผเขารวมวจย เกบขอมลกอนการดาเนนการวจย 3. การดาเนนกจกรรมตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ การศกษาครงนใชระยะเวลาทงหมด 4 สปดาห โดยกาหนดกจกรรมของโปรแกรมเปนพฤตกรรมทผชวยวจยจะดาเนนการทง 3 กจกรรม ในการดาเนนตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยโดยใชระยะเวลาดาเนนการ 4 สปดาห ผวจยมแผนการดาเนนกจกรรม 3 ขนตอน ดงน

52

ขนตอนท 1 การเตรยมความพรอมกอนดาเนนการวจยประกอบดวย การเตรยมความพรอมของผชวยวจย คอ หวหนาหอผปวย ใชระยะเวลา 2 ชวโมง โดยผวจยชแจงรายละเอยดของงานวจย วตถประสงค การประเมนผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง การใหขอมลเกยวกบคณลกษณะของผนา แนวคดและหลกการพฒนาภาวะผนา แนวคดภาวะผนาการเปลยนแปลง และการแสดงออกพฤตกรรมของภาวะผนาการเปลยนแปลง 3 คณลกษณะ ของภาวะผนาการ ตามแนวคดทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลงของ อโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) ความรเกยวกบภาวะผนาการเปลยนแปลงทประกอบดวย 3 องคประกอบ คอภาวะผนาในการสรางแรงบนดาลใจภาวะผนาในการกระตนทางปญญา และภาวะผนาในการคานงถงความเปนปจเจกบคคล โดยกาหนดกจกรรม 3 กจกรรม คอพฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจ พฤตกรรมการกระตนทางปญญา และพฤตกรรมการคานงถงปจเจกบคคล ขนตอนท 2 ในสปดาหท 1 ขนดาเนนกอนการทดลอง ผวจยดาเนนการเกบขอมลกอนการทดลองโดยใชแบบสอบถามเกยวกบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกบกลมตวอยางจานวน 16 คน ในหอผปวยชาย สถาบนมะเรงแหงชาต ใชระยะเวลา 2 วน เมอเกบแบบสอบถามครบ ใหผชวยวจย คอหวหนาหอผปวยชาย เรมดาเนนการปฏบตตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย โดยแบงออกเปน 3 กจกรรม ดงน กจกรรมท 1 สรางบรรยากาศในการทางาน และสงเสรมแรงจงใจใหกบพยาบาลวชาชพเพอกระตนแรงจงใจใหทมงานทางานอยางมประสทธผล โดยพฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจทหวหนาหวผปวยกระทาตอพยาบาลวชาชพ ไดแก 1.1 ประกาศวสยทศนขององคกรและเกยวกบอนาคตไดอยางจบใจ และชดเจน 1.2 ทกทายผใตบงคบบญชาดวยความ หวงใยดวยใจจรง ยมแยมแจมใส 1.3 กลาวคาชนชม เมอผใตบงคบทาความด ทางานถกตอง และทางานไดสาเรจ 1.4 สงเสรมใหพยาบาลวชาชพทปฏบตงานมความสามารถ เกงขน โดยการใหแนะนาสอนงาน และนเทศงานอยางสมาเสมอเพอใหมทกษะในการทางานทดขน 1.5 กาหนดวตถประสงคในการปฏบตงานใหชดเจน 1.6 พดในเชงบวกเกยวกบอนาคตในการทางาน เชน ความเจรญกาวหนาในอาชพการงาน การเลอนขนเงนเดอน 1.7 การพดความจรงเกยวกบงานทจาเปนตองทาใหสาเรจ 1.8 การใหความสาคญกบเรองทเปนขอโตแยง

53

1.9 มความเชอมนและมองโลกในแงดเกยวกบการเปลยนแปลงนนๆ สนบสนนงานททายาก และถาผปฏบตขาดความเชอมน ใหใชภาษาสอสารทเปนบวก สรางความมนใจวาการเปลยนแปลงนนจะนามาซงความสาเรจ ตวอยางเชน ใชคาวา “สงดๆ จะเกดขน” แทนคาวา “สงดๆ อาจเกดขนได” เมอมการเปลยนแปลง กจกรรมท 2 กระตนใหใชปญญาจดการกบปญหาอยางมเหตผลเพอกระตนใหทมงานทางานใชความคดทางสตปญญาอยางมเหตผล โดยพฤตกรรมการกระตนทางปญญาทหวหนาหวผปวยกระทาตอพยาบาลวชาชพ ไดแก 2.1 ใชเหตผลโนมนาวจงใจใหผตาม มอสระ มตรรกะ และเหตผลในการปรบปรงวธการทางาน การจดการความขดแยงหรอปญหาตางๆ ทเกดขนในองคการ 2.2 ใชความสมพนธกระตนใหผ ตามใชความคดเชงสงเคราะหทสรางสรรค โดยการนาเสนอทางเลอกหรอทางแกปญหาทเปนไปได 2.3 ใชความคดสรางสรรค เ ลอกแกปญหาไดหลาย รปแบบไมเฉพาะเจาะจง 2.4 สนบสนนการใชขอมลเชงประจกษหาขอมลในการวเคราะหปญหาโดยเฉพาะเมอเกดอบตการณภายในหนวยงาน ใชขอมลขาวสารอยางรอบดานในการวเคราะหปญหาและเลอกทางเลอกทดทสด กจกรรมท 3 การสนบสนนทางสงคมและทางอารมณของพยาบาลวชาชพ เพอคานงถงความสามารถความเปนตวตนของแตละบคคลแตกตางกน โดยพฤตกรรมการคานงถงปจเจกบคคลทหวหนาหวผปวยกระทาตอพยาบาลวชาชพ ไดแก 3.1 สนบสนนทางสงคมและอารมณแกผตามโดย แสดงออกถงความหวงใยสวสดการและสวสดภาพของผตาม 3.2 ใสใจกบความสามารถในการทางานของผตามสงผลใหพวกเขาปฏบตงานไดเตมศกยภาพทมอย 3.3. ไมตาหนในทสาธารณะ ใหตกเตอนเปนการสวนตว 3.4 ไมกดกนความกาวหนาของผตามและบนทอนความเชอมนในการทางานของผตามโดยการสงใหผตามปฏบตงานทยากและเกนความสามารถของตนเอง ในขนตอนนผชวยวจยจะมแบบสอบถามสาหรบผชวยวจยในการแสดงพฤตกรรมตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงโดยกาหนดใหภายใน 4 สปดาห ใหไดอยางนอย 2 ครง ตอ 1 กจกรรม

54

ขนตอนท 3 ในสปดาหท 4 ขนประเมนผล หลงดาเนนการทดลอง ระยะเวลาดาเนนการ 3 วน ผชวยวจยจะนาแบบสอบถามทผโดยใชแบบสอบถามแบบสอบถามเกยวกบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพชดเดม 4. ผวจยเกบรวบรวมขอมลภายหลงสนสดการดาเนนการวจยครบ 4 สปดาห ตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย แลวนาขอมลมาวเคราะหตามวธการทางสถตตอไป 5. การวเคราะหและการแปลผลขอมล  การวจยครงน ผวจยนาแบบสอบถามมาตรวจสอบความครบถวนของขอมลและนาขอมลไปบนทก โดยใชโปรแกรมสาเรจรปในการวเคราะหขอมล โดยผวจยจะนาเสนอผลการวเคราะหขอมลเปนตาราง แผนภาพ แผนภม และผวจยจะมการแปลผลจากการวเคราะหขอมลใตตาราง แผนภาพ แผนภม 6. การวเคราะหทางสถต (Statistical analysis) ใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป สาหรบวเคราะหขอมลตามสมมตฐานทตงไว สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก 6.1 วเคราะหขอมลสวนบคคลประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา ประสบการณการปฏบตงาน โดยใชสถต เ ชงพรรณนา (Descriptive statistics) ไดแก คาแจกแจงความถ (Frequency) คารอยละ (Percent) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) 6.2 วเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ หลงไดรบการพฒนาโดยใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยดกวากอนไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยในสถาบนมะเรงแหงชาตสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขโดยใชสถต Non - Parametric สถตทดสอบสมมตฐาน Wilcoxon matched-pairs signed - rank test   

55

7. ขนตอนการศกษาวจย   ขนตอนท 1 ขนตอนท 2 ขนตอนท 3 แผนภาพท 3 ขนตอนการศกษาวจย  

1. ขนเตรยม หวหนาหอผปวยระยะเวลา 2 ชวโมง ประกอบดวย 1. ชแจงรายละเอยดของงานวจย 2. ใหขอมลเกยวกบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการพฒนา ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

2. ขนดาเนนการ ระยะเวลาดาเนนการ 4 สปดาห ประกอบดวย  1. เกบขอมลกอนการทดลอง ใชระยะเวลา 2 วน 2. หวหนาหอผปวยปฏบตตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนา การเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย  กจกรรมท 1 พฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจ กจกรรมท 2 พฤตกรรมการกระตนทางปญญา กจกรรมท 3 พฤตกรรมการคานงถงปจเจกบคคล

3. ขนประเมนผล ระยะเวลาดาเนนการ 3 วน ประกอบดวย 1. เกบขอมลหลงการทดลอง 2. นาขอมลมาวเคราะหโดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางคอมพวเตอร และวเคราะหดวยสถต

 

บทท 4

ผลการวจย

การวจยครงน เปนการวจยศกษาผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข เพอเปรยบเทยบความแตกตางผลในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย โดยกลมตวอยางเปนพยาบาลวชาชพปฏบตงานในหอผปวยชาย ชน 5 สถาบนมะเรงแหงชาตจานวน 16 คน และหวหนาหอผปวยเปนผชวยวจยในการนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงไปใชกบกลมตวอยางโดยใชแบบสอบถามขอมลสวนบคคล และโปรแกรมการพฒนา ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย นาขอมลมาวเคราะหดวยคา รอยละ คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถต Wilcoxon matched-pairs signed –rank test การนาเสนอผลการวจยตามการตอบวตถประสงคของงานวจย ดงน สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ สวนท 2 ผลการวเคราะหความแตกตางของผลในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ หลงไดรบการพฒนาโดยใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยดกวา กอนไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขโดยใชสถต Non- Parametric สถตทดสอบสมมตฐาน Wilcoxon matched-pairs signed-rank test

57

สวนท 1 ขอมลสวนบคคลกลมตวอยางเปนพยาบาลวชาชพปฏบตงานในหอผปวยชายสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข จานวน 16 คน จาแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา ประสบการณปฏบตงาน สถาบนมะเรงแหงชาต

ตารางท 2 จานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามขอมลสวนบคคล (n = 16)

ขอมลทวไป จานวน (คน) รอยละ เพศ หญง 16 100.0 อาย (ป) 20 - 30 11 68.8 31 - 40 2 12.5 41 - 50 2 12.5 51 - 60 1 6.2 ระดบการศกษา ปรญญาตร 16 100.0 ประสบการณทางาน 1-4 ป 7 43.8 5-10 ป 5 31.2 11 ป ขนไป 4 25.0

จากตารางท 2 พบวา พยาบาลวชาชพปฏบตงานหอผปวยชายรอยละ 100 เปนเพศหญงเมอจาแนกตามอาย สวนใหญ รอยละ 68.8 มชวงอาย 20 - 30 ป รองลงมา รอยละ 12.5 มอาย 31 - 40 ป และ41 – 50 ป ทเหลอสวนนอยรอยละ 6.2 มอาย 51 - 60 ป ระดบการศกษาทงหมด รอยละ 100 มระดบการศกษา ปรญญาตร ประสบการณการปฏบตงาน พยาบาลวชาชพสวนใหญ รอยละ 43.8 มประสบการณทางาน 1 – 4 ป รองลงมา รอยละ 31.2 มประสบการณทางาน 5-10 ป และ รอยละ 25 มประสบการณทางานระหวาง 11 ปขนไป

58

สวนท 2 เปรยบเทยบความแตกตางของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยในสถาบนมะเรงแหงชาตสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขดวยสถต Wilcoxon Matched-pairs Signed rank test

ตารางท 3 เปรยบเทยบคาเฉลยของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (n = 16)

คะแนนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

Mean Rank Sum of Rank

Wilcoxon signed-ranks test

Z Asymp. Sig. (2-tailed)

หลง >กอนไดโปรแกรม (Negative Ranks)

.00 .00

-3.517a .00 กอน<หลงไดโปรแกรม (Positive Ranks)

8.50 136.00

P < .05 จากตารางท 3 พบวา กลมตวอยางพยาบาลวชาชพมคาเฉลยของลาดบทผลตางทมคาเปนลบ เทากบ .00 (Sum of Rank =.00) และมคาเฉลยของลาดบทของผลตางทมคาเปนบวกเทากบ 8.50 (Sum of Rank = 136.00) เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงดวยสถตWilcoxon signed-rank test พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .00

ตารางท 4 การเปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนผลการปฏบตงานดานลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (n = 16)

ดานลกษณะการปฏบตงาน Mean Rank Sum of Rank

Wilcoxon signed-ranks test

Z Asymp. Sig. (2-tailed)

หลง > กอนไดโปรแกรม (Negative Ranks)

.00 .00

-3.541a .00 กอน < หลงไดโปรแกรม (Positive Ranks)

8.50 136.00

59

จากตารางท 4 พบวา กลมตวอยางพยาบาลวชาชพมคาเฉลยของลาดบทผลตางทมคาเปนลบ เทากบ .00 (Sum of Rank = .00) และมคาเฉลยของลาดบทของผลตางทมคาเปนบวกเทากบ 8.50 (Sum of Rank = 136.00) เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยผลในการปฏบตงานดานลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงดวยสถต Wilcoxon signed-rank test พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .00

ตารางท 5 การเปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนตอผลการปฏบตงานดานความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (n = 16)

ดานความพงพอใจในงาน Mean Rank Sum of Rank

Wilcoxon signed-ranks test

Z Asymp. Sig. (2-tailed)

หลง > กอนไดโปรแกรม (Negative Ranks)

.00 .00

-3.526a .000 กอน < หลงไดโปรแกรม (Positive Ranks)

8.50 136.00

จากตารางท 5 พบวา กลมตวอยางพยาบาลวชาชพมคาเฉลยของลาดบทผลตางทมคาเปนลบ เทากบ .00 (Sum of Rank = .00) และมคาเฉลยของลาดบทของผลตางทมคาเปนบวกเทากบ 8.50 (Sum of Rank = 136.00) เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยตอผลการปฏบตงานดานความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงดวยสถต Wilcoxon signed-rank test พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .00

60

ตารางท 6 การเปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนตอผลในการปฏบตงานดานขวญและกาลงใจของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (n = 16)

ดานขวญและกาลงใจ Mean Rank Sum of Rank

Wilcoxon signed- ranks test

Z Asymp. Sig. (2-tailed)

หลง > กอนไดโปรแกรม (Negative Ranks)

1.50 1.50

-3.446a .001 กอน < หลงไดโปรแกรม (Positive Ranks)

8.97 134.50

P<.05 จากตารางท 6 พบวา กลมตวอยางพยาบาลวชาชพมคาเฉลยของลาดบทผลตางทมคาเปนลบ เทากบ .00 (Sum of Rank =. 00) และมคาเฉลยของลาดบทของผลตางทมคาเปนบวกเทากบ 8.50 (Sum of Rank=136.00) เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยตอผลการปฏบตงานดานขวญและกาลงใจในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงดวยสถต Wilcoxon signed-rank test พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .00 ตารางท 7 เปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนตอผลการปฏบตงานดานความสามคคในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (n = 16)

ความสามคคในการปฏบตงาน Mean Rank Sum of Rank

Wilcoxon signed- ranks test

Z Asymp. Sig. (2-tailed)

หลง > กอนไดโปรแกรม (Negative Ranks)

.00 .00

-3.524a .000 กอนไดโปรแกรม < หลงไดโปรแกรม (Positive Ranks)

8.50 136.00

P<.05

61

จากตารางท 7 พบวา กลมตวอยางพยาบาลวชาชพมคาเฉลยของลาดบทผลตางทมคาเปนลบ เทากบ .00 (Sum of Rank = .00) และมคาเฉลยของลาดบทของผลตางทมคาเปนบวก เทากบ 8.50 (Sum of Rank = 136.00) เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยตอผลการปฏบตงานความสามคค ในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงดวยสถต Wilcoxon signed-rank test พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .00 สรปวา หลงการทดลองใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ดกวาผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขอยางมนยสาคญทางสถต ซงเปนไปตามสมมตฐานทกาหนดไว

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi-Experimental research) ดาเนนการทดลองตามแบบแผนการวจยแบบหนงกลมวดผลกอนและหลงการทดลอง (One group pre - post test) เพอศกษาผลของโปรแกรมการพฒนา ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบความแตกตางของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กลมตวอยางทใชศกษา ผวจยคดเลอกแบบการสมตวอยางแบบงายใชวธจบฉลาก (บญใจ ศรสถตนรากร, 2547) ตองการศกษา 1 หอผปวย โดยจบฉลาก ไดหอผปวยชาย ดงนน หวหนาหอผปวยจงคดเลอกใหเปนผชวยวจย และพยาบาลวชาชพหอผปวยเดยวกนเปนกลมตวอยางทงหมด 16 คน โดยลกษณะงานหอผปวยชายชน 5 ดแลผปวยโรคมะเรงทกชนด รกษาดวยรงสรกษา เคมบาบด ศลยกรรม และดแลแบบประคบประคองโดยทาการศกษาระหวางเดอนมกราคม ถงเดอนมนาคม พ.ศ. 2558 ในการดาเนนการนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงไปใชในกลมทดลองพยาบาลวชาชพปฏบตการของหวผปวยชายเครองมอทใชในการวจยประกอบดวย โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยซงโปรแกรมนผชวยวจยคอหวหนาหอผปวย จะดาเนนการตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยโดยใชระยะเวลาดาเนนการ 4 สปดาห เครองมอทใชในการประเมนผลในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพม 2 ประเภท คอเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล กอนและหลงการใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย โดยพฒนากรอบแนวคดมาจาก นฤมล บญรอด (2548) ทไดสรางตามแนวคดทฤษฏประสทธผลการปฏบตงานของ มาโฮน และวทเซล (1969) ประกอบดวย 4 ดาน จานวน 40 ขอ ไดแก 1) ดานลกษณะการปฏบตงาน 2) ดานความพงพอใจในการปฏบตงาน 3) ดานขวญและ

63

กาลงใจในการปฏบตงาน และ 4) ดานความสามคคในการปฏบตงาน ซงไดผานผเชยวชาญจานวน 5 คน ตรวจสอบไดคาดชนความตรงตามเนอหาของแบบสอบถามผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ เทากบ 0.92 การตรวจสอบหาความเชอมน ใชสมประสทธแอลฟาครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) (บญใจ ศรสถตนรากร,2553) พบวา มความเชอมนเทากบ 0.96 การดาเนนการวจยแบงออกเปน 3 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การเตรยมความพรอมกอนดาเนนการประกอบดวยการเตรยมความพรอมของผชวยวจยเกยวกบขอมลโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลของพยาบาลวชาชพ โดยพฒนากรอบแนวคดทฤษฏของ และอโวลโอ, แบส และจง(1999) ใหคณลกษณะ ของภาวะผนาการเปลยนแปลง 3 องคประกอบ คอ 1) ภาวะผนาการสรางแรงบนดาลใจ 2) ภาวะผนาการกระตนทางปญญา และ 3) ภาวะผนาการคานงถงปจเจกบคคลขนตอนท 2 ขนดาเนนการเกบขอมลกอนการทดลอง โดยใชแบบสอบถามเกยวกบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพและ หวหนาหอผปวยดาเนนการปฏบตตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย แบงออกเปน 3 กจกรรม คอ กจกรรมท 1 พฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจ กจกรรมท 2 พฤตกรรมการกระตนทางปญญา และกจกรรมท 3 พฤตกรรมการคานงถงปจเจกบคคล ขนตอนท 3 ขนประเมนผล หลงดาเนนการทดลองใชแบบสอบถามแบบสอบถามเกยวกบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพชดเดม เกบรวบรวมขอมลทไดมาวเคราะห ดงน 1. ใชสถตเชงพรรณนาแสดงการแจกแจง ขอมลทวไปของกลมตวอยาง อาย เพศ ระดบการศกษา หนวยงานทปฏบตงาน 2. วเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบการพฒนา โดยใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยดวยสถต Non- Parametric สถตทดสอบสมมตฐาน Wilcoxon matched-pairs signed-rank test สรปผลการวจย 1. จากขอมลสวนบคคลพบวา พยาบาลวชาชพปฏบตงานหอผปวยชาย ของโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขเปนเพศหญงคดเปนรอยละ 100 อายอยระหวาง 20 – 30 ป คดเปนรอยละ 68.8 รองลงมาอยระหวาง 31 – 40 ป และ 41 – 50ป คดเปน รอยละ 12.5 สวนนอย รอยละ6.2 มอาย 51-60 ป สวนใหญระดบการศกษาปรญญาตร รอยละ 100 ประสบการณการปฏบตงาน พยาบาลวชาชพสวนใหญมประสบการณทางานอยระหวาง 1-4 ป

64

คดเปนรอยละ 43.8 รองลงมาประสบการณทางาน 5-10 ป คดเปนรอยละ 31.2 และ รอยละ 25 มประสบการณทางานระหวาง 11 ปขนไป 2. จากการเปรยบเทยบความแตกตางของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข พบวา พยาบาลวชาชพมคาเฉลยของลาดบทผลตางทมคาไปในทางลบ เทากบ .00 (Sum of Rank = .00) และมคาเฉลยของลาดบทของผลตางทมคาไปในทางบวกเทากบ 8.50 (Sum of Rank = 136.00) เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงดวยสถต Wilcoxon signed-rank test พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.00 อภปรายผล การศกษาวจยครงน เปนการศกษาผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผ นาการเปลยนแปลงตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ผวจยไดอภปรายผลตามวตถประสงคและสมมตฐานของการวจย ดงน 1. จากการวจย พบวา โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงทนามาใชในการทดลองตอพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข เพอทดสอบสมมตฐานการวจยวา ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ หลงไดรบการพฒนาโดยใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ดกวา กอนไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขนน ผลการวเคราะหลกษณะทวไปของกลมตวอยางจานวน 16 คน พบวา พยาบาลวชาชพปฏบตงานในหอผปวยชาย เปนเพศหญงสวนใหญ มอาย 20 - 30 ป ประสบการณการปฏบตงานอยในชวง 1 - 4 ป ระดบการศกษาสงสดปรญญาตร สวนพยาบาลวชาชพ ทมประสบการณสง 5 ปขนไป มนอย ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงดานลกษณะการปฏบตงานดานความพงพอใจในงานการปฏบตงาน ดานขวญและกาลงใจและดานความสามคคในการปฏบตงานคาเฉลยในภาพรวม พบวา อยในระดบ เทากบ 3.22 สวนเบยงเบนมาตรฐาน

65

เทากบ 00.17 ระดบคะแนนอยในระดบปานกลางหลงไดรบโปรแกรมผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพคาเฉลยเทากบ 3.67 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.21 ระดบคะแนนอยในระดบมากสอดคลองกบ มยรา สาเรจกจ (2551) ศกษาพบวา ความสมพนธระหวางภาวะผนาการเปลยนแปลงกบผลในการปฏบตงานเปนไปในทางบวก อยในระดบปานกลางแปลผลวา ภาวะผนาการเปลยนแปลง เปนแบบอยางทดในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ มการยอมรบ เชอมน ศรทธา ทาประโยชนเพอสวนรวม ทาใหงานประสบผลสาเรจ เนองจากผนาการเปลยนแปลงกระตนใหผใตบงคบบญชามความตองการและพงพอใจมากกวาทเปนอย มการชวยเหลอซงกนและกนใหขวญและกาลงใจ แรงจงใจทใหสงขนเกดการเปลยนแปลงภายในกลมได และกระตนใหผใตบงคบบญชาสามารถแกไขปญหาไดสอดคลองกบ สาธต บบผาส (2553) ศกษาความสมพนธระหวางภาวะผนากบประสทธผลของบคคลากร พบวา ระดบภาวะผนาการเปลยนแปลงโดยรวมอยในระดบสง แสดงใหเหนวาบทบาทภาวะผนาการเปลยนแปลงมอทธผลตอประสทธผลขององคการ คอการสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการคานงถงความเปนปจเจกบคคลสงแลว จะทาใหประสทธผลขององคการสงตามไป และมทกษะในการจงใจใหผรวมงานรสกภาคภมใจในการปฏบตงาน ผลการศกษาครงน สอดคลองกบการศกษาของ ภารด บณฑตวศาล (2549) ไดศกษาภาวะผ นาการเปลยนแปลงของผ บรหารกบประสทธผลขององคการ พบวา ภาวะผ นาการเปลยนแปลงมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลขององคการ สรป ตอบสมมตฐานการวจย ผลในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยดกวา กอนใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.00 ขอเสนอแนะ ดานการบรหารการพยาบาล 1. ผบรหารทางการพยาบาล สามารถนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงทไดจากการศกษานไปใชเปนแนวทางในการพฒนาผนาทางการพยาบาล เพอใหบคคลากรทางการพยาบาลสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพตอไป 2. ผบรหารทางการพยาบาลสามารถ นาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงไปใชเปนแนวทางในการบรหารงานกบบคคลากรทอยภายใตบงคบบญชาอน 3. พยาบาลวชาชพผปฏบตงานสามารถนาแนวคดของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงมาเปนแนวทางในการปฏบตงานใหมความสขได

66

4. นาผลวเคราะหของงานวจยนไปใชพฒนาในการวจยเกยวกบอทธพลของภาวะผนาการเปลยนแปลงตอผลการปฏบตงานของบคลากรเพอใหเปนประโยชนตอประสทธภาพและประสทธผลขององคการ ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ควรศกษาในเชงคณภาพในประเดนภาวะผนาการเปลยนแปลง มอทธพลตอการพฒนาตนเองของพยาบาลวชาชพ เพอใหไดประสทธภาพและผลการปฏบตงานทดและมความสขในการปฏบตงาน

บรรณานกรม

กระทรวงสาธารณสข. (2555). แผนพฒนาสขภาพแหงชาตในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555 – 2559. นนทบร: องคการสงเคราะหทหารผานศก.

กรรณการ เจมเทยนชย. (2539). การพฒนารปแบบการประเมนประสทธผลองคการของวทยาลยพยาบาล สงกดกระทรวงสาธารณสข.วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กญญดา ประจศลป. (2551). เทคโนโลยสารสนเทศกบการบรหารพยาบาล. เอกสารการสอนชดวชา ประเดนและแนวโนมทางการบรหารการพยาบาล หนวยท 4. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

กลยาณ บตรดวงศ. (2552). ความสมพนธระหวางภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารโรงเรยนและการบรหารโรงเรยนเปนฐานกบประสทธผลของโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

กงกาญจน ใจซอกล. (2554). ความสมพนธระหวางการพฒนาตนเองของพยาบาลวชาชพ ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยกบความเปนองคการแหงการเรยนรของกลมการพยาบาล ตามการรบรของพยาบาลวชาชพประจาการ โรงพยาบาลชมชน เขตตรวจราชการสาธารณสขท 4. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ขวญตา เกอกลรฐ. (2554). ภาวะผนาการเปลยนแปลงทมประสทธผลของสถานศกษาขนาดกลางอาเภอโพธาราม สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาราชบร เขต 2.วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

จตตมา อครธตพงศ. (2556). เอกสารประกอบการสอนวชา การพฒนาประสทธภาพในการทางาน (Efficiency Development). สาขาวชาการบรหารทรพยากรมนษย คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

จนดา รตนะจาเรญ และกญญดา ประจศลป. (2551). ความสมพนธระหวางการมสวนรวมในงานบรรยากาศองคการกบผลผลตของงานตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลสงกดกรงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 20(3), 69-82.

68

ชยศ ศรวรขนธ. (2553). ปจจยแรงจงใจตอผลการปฏบตงาน: กรณศกษาขององคการบรหารสวนตาบล เขตอาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา. วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต การบรหารงานกอสรางและสาธารณปโภค สาขาวชาวศวกรรมโยธา สานกวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

ชมนาด ฉางวง. (2554). ความไววางใจในองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ กบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลจงหวดนครนายก. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ฐตมา จานงคเลศ. (2550).ความสมพนธระหวางภาวะผนาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวยบรรยากาศองคการกบประสทธภาพของหอผ ปวย ตามการรบรของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลมหาวทยาลยของรฐ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ณองก แสงแกว. (2550). ประสทธผลการปฏบตงานในฝายโยธา สานกงานเขต กรงเทพมหานครกตามหลกธรรมาภบาล. วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขา รฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

ณฐวฒ แกวบางพด. (2553). ความสมพนธระหวางภาวะผนาการเปลยนแปลงกบวฒนธรรมองคการ: กรณศกษาเทศบาลนครภเกต. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล.

ดสต สมศร. (2551). การพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษาสงกดสานกงาน

เขตพนทการศกษาศรสะเกษ เขต 1. [ออนไลน]. สบคนเมอวนท 1 มกราคม 2558, จาก

https://www.gotoknow.org/posts/373550. ทรศมชญา พพฒนเพญ และคณะ( 2557). การประเมนประสทธภาพและประสทธผลการปฏบต

ราชการของเทศบาลนครสงขลามหาวทยาลยหาดใหญ: [ออนไลน]. สบคนเมอวนท 1

ม ก ร า ค ม 2 5 5 8 , จ า ก http://www.songkhlacity.go.th/files/com_content/2 0 1 4 -

10/20141002_odtydwpa.pdf. นครเขตต สทธปรดา และคณะ. (2556). แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ. 2556 –

พ.ศ. 2561). (พมพครงท 1). กรงเทพมหานคร: วชนพรนทแอนด มเดย.  นฤมล บญรอด. (2548). ประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการในหนวยงานดานวชาการกรม

ศลกากร. วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา.

69

นนทรตน ศรนนวเชยร. (2548). ศกษาความสมพนธระหวางการจดการความร ภาวะผนาการเปลยนแปลงและประสทธผลของกลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 

บญใจ ศรสถตยนรากร . (2553) . ระเ บยบว ธ ว จยทางพยาบาลศาสตร (พมพค รง ท 5 ) . กรงเทพมหานคร: บรษทยแอนดไออนเตอรมเดย.

ประนมวน เกษสญชย. (2555). ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานอบตเหตและฉกเฉน โรงพยาบาลชมชนเขต 12 กระทรวงสาธารณสข. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยขอนแกน.

พงษพสทธ สภาวะหา. ( 2556). ขวญและกาลงใจของเจาหนาทผปฏบตงานในสานกงานสาธารณสข จงหวดบงกาฬ. สารนพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทองสข. 

มยรา สาเรจกจ. (2551). ศกษาความสมพนธระหวางการพฒนาตนเองลกษณะงานภาวะผนาการกเปลยนแปลงของหวหนาหอผ ปวยกบประสทธผลและประสทธภาพของงานตามการกรบรของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลเอกชนกรงเทพมหานคร:วทยานพนธพยาบาล ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการพยาบาล จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ยอดชาย ภโปง. (2554). ปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลของการปฏบตงานของพนกงานกรมสรรพากร. วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา รฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ.

รฐพล ธปประสม. ( 2555). ปจจยทมผลตอขวญและกาลงใจของขาราชการทหารชนยศพนเอกและเปนผททาหนาทฝายเสนาธการในกรมเสนาธการ กองบญชาการกองทพไทย. วารสารการวจยทางธรกจและการบรหาร, 1(1), 21-40.

รตตกรณ จงวศาล. (2551). ภาวะผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership Theory). กรงเทพมหานคร: สานกบรหารทรพยากรมนษย มหาวทยาลยหอการคา.

วชรา สเมธวทย และคณะ. (2554). ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนากลมงานและหวหนาฝายภสชกรรม โรงพยาบาลสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. วารสารเภสชศาสตรอสาน, 7(3), 61-72.

70

วชรพล คงมนต. (2555). ศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมทางจรยธรรมกบภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารองคกรภาครฐ พนทตะวนออกของประเทศไทย. วทยานพนธปรชญาดษฏบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวยาลยครสเตยน.

วระเดช ซาตา. ( 2552). หนวยการเรยนรท 1 การบรหารการเปลยนแปลง. ขอนแกน: โรงเรยน นาพองศกษา สานกงานเขตพนทการศกษาเขต 4.

สภาพยาบาล. (2554). แผนยทธศาสตรสภาการพยาบาล พ.ศ. 2555 -2559. สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2557, จาก http://www.tnc.or.th/files/2009/12/page-27/__25473.pdf.

สาธต บบผาส. (2553). ภาวะผนากบประสทธผลขององคการ ศกษากรณ: กรมสรรพาวธทหารอากาศ . สารนพนธปรญญารฐประศาสนศาตรมหาบณฑต คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยเกรก. 

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบเอด พ.ศ.2555-2559. กรงเทพมหานคร: สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

สรพร ดวงสวรรณ และคณะ. (2554). ความสมพนธระหวางสมรรถนะในการปฏบตงานกบคณภาพการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลระดบทตยภม และตตยภมเขตตรวจราชการ กระทรวงสาธารณสขท 17. วารสารการพยาบาลและสขภาพ, 5(2), 67-77.

สภทรา ภกดศร และคณะ. (2555). การพฒนาโปรแกรมการเสรมสรางแรงจงใจในการปฏบตงานดวยสนทรยสนทนาสาหรบพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลชนแดน จงหวดเพชรบรณ. วารสารวชาการ มหาวทยาลยศลปากร , 5(3 ), 466-467.

เสาวลกษณ ตงตระกล. (2551). ภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารเทศบาลนครขอนแกน, ส าข า ว ช า ก า รบ รห า ร ก า รพฒน า คณะม นษ ย ศ าสต ร แ ล ะส ง ค มศ าสต ร มหาวทยาลยขอนแกน.

อนนต ไชยกลวฒนา และจรรตน จนทะมด. (2553). การศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของพยาบาลประจาการแผนกอายรกรรม โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค จงหวดอบลราชธาน. วารสารพยาบาลสาธารณสข, 26(1), 51-68.

อารวย ดเลศ. (2549). ประสทธผลในการปฏบตงานของพนกงานตรวจสอบภายในธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร. วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา.

71

ภาษาองกฤษ  Avolio, B. J., Bass ,B.M., Jung D. I. (1999). Reexamination the component of transformationand

transaction leadership using the multifactor leadership questionnaire. Journal of Occupation and Organizational Psychology, 72(4), 411-462.

Bass, B.M. (1985). Leadership and performance beyond expectation. New York: The Free Press. . (1998). Transformation leadership industry, military and education impact. New

Jersey: Lawrence Erlbaum Associate. Bass, B. M., and Avolio, B. J. (1997). Transformation leadership and organization culture.

Publication and Multimedia, 17, 112-121. Bovee, C.L., et al. 1993. Management. New York: McGraw-Hill. David, B. (1997). Transformation leadership and organization learning: Leader action that

stimulate individual and group learning. Dissertation Abstracts International 58(5):0692.

Flippo, E.B. (1966). Principles of personnel management. New York: McGraw-Hill Book. Fippo, E. B. (1971). Management: A behavioral approach. (2nded). Boston: Allyn and Bacon. Foot, M., and Hook, C. 2002. Introducing human resource management. London: Prentice-Hall. Gibson, J.L.: Ivancevich, J.M. : and Donnelly, J. H. (1979). Organizations: behavior, structure,

process. (3rd.). Dallas, Texas: Business. Gibson, J. L., Lvancevich, J. M., and Donnelly, J. H. 2000. Organizations: Behavior structure

process. 10th ed. Boston: McGraw-Hill. Gibson, C. H. (1991). A concept analysis of empowerment. Journal of Advanced Nursing, 16,

354-361. Herzberg, F. el. al. (1959). The motivation to work. New York: McGraw-Hill Book. Ivancevich, J. ed. M.,& Matteson, M.T. (2002). Organizational behavior and management.

Bonton: McGraw-Hill. Reddin, W.J. (1970). Managerial effectiveness. New York: McGraw-Hill Book. Robbins, S. P. 2001. Organizational behavior. (9thed). New Jersey: Prentice-Hall. Mahoney, T.A. and Weitzel, W. (1969). Managerial model of organizational effectiveness.

Administrative Science Quarterly, 14. 

72

Murphy, K.R. and Cleveland, J.N. 1991. Performance Appraisal: An Organizational Perspective. Boston : Allyn and Bacon.

Polit, D.F. & Beck, C.T. (2008). Nursing research: Generating and assign evidence for nursing practice. 8th ed. Philadelphia: Lippincott.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ

75  

รายนามผทรงคณวฒ

เรออากาศเอก นายแพทยสมชาย ธนะสทธชย นายแพทยชานาญการ หวหนากลมงานวจย สถาบนมะเรงแหงชาตกรงเทพมหานคร

แพทยหญงสมจนต จนดาวจกษ นายแพทยชานาญการพเศษ หวหนากลมงานโสต ศอ นาสก สถาบนมะเรงแหงชาต กรงเทพมหานคร

นางสาวอลสา ชวงอรณ พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนากลมงานการพยาบาลผปวยนอก สถาบนมะเรงแหงชาต กรงเทพมหานคร

นางอารรตน วรพมล พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนางานควบคมการตดเชอ สถาบนประสาทวทยากรงเทพมหานคร

นางสาวประไพ บญยเจรญเลศ พยาบาลวชาชพชานาญการ หวหนาหอผปวยหนกประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยากรงเทพมหานคร

 

ภาคผนวก ข หนงสอยนยอมตนใหทาการวจย

77  

หนงสอยนยอมตนใหทาการวจย

โครงการวจยเรอง: ผลของโปรแกรมการพฒนา ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลของการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

วนทใหคายนยอม วนท……............................เดอน……………………………………………พ.ศ. 2558 ขาพเจา ( นาย / นาง /นางสาว ).....................................................................................ขอทาหนงสอนไวตอ

หวหนาโครงการวจยเพอเปนหลกฐานแสดงวา

ขอ 1.กอนลงนามในใบยนยอมตนใหทาการวจยน ขาพเจาไดรบการอธบายจากผวจยใหทราบถงวตถประสงคของการวจย กจกรรมการวจย รวมทงประโยชนทจะไดรบจากการวจยและมความเขาใจดแลว ขอ 2.ผวจยรบรองวาจะตอบคาถามตางๆ ทขาพเจาสงสยดวยความเตมใจ ไมปดบง ซอนเรนจนขาพเจาพอใจ ขอ 3. ขาพเจายนดทเขารวมโครงการวจยนโดยสมครใจและขาพเจามสทธทจะบอกเลกการเขารวมในโครงการวจยนได เมอใดกไดและการบอกเลกการเขารวมวจยจะไมมผลกระทบใดๆตอการปฏบตงานในหนาท ขอ 4. ผวจยรบรองวา จะเกบขอมลเฉพาะเกยวกบตวขาพเจาเปนความลบ และจะเปดเผยในรปของผลสรปงานวจยเทานน การเปดเผยขอมลเกยวกบตวขาพเจาตอหนวยงานตางๆทเกยวของ จะกระทาไดในกรณจาเปนดวยเหตผลทางวชาการเทานน ขอ 5. ผวจยรบรองวา หากมขอมลเพมเตมทสงผลกระทบตอการวจย ขาพเจาจะไดรบการแจงใหทราบทนทโดยไมปดบง ซอนเรน ขาพเจาไดอานขอความขางตนแลวมความเขาใจดทกประการ และไดลงนามในใบยนยอมนดวยความเตมใจ

ลงชอ ................................................................ผเขารวมวจย (.................................................................)

ลงชอ ................................................................ผวจย (นางอนนทยา พมเพชร)

 

ภาคผนวก ค โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

จดทาโดย

นางอนนทยา พมเพชร

นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2558

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก รองศาสตราจารย เพญจนท ส. โมไนยพงศ

79

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย เปนคมอสาหรบผชวยวจยคอหวหนาหอผปวยเปนการเสรมความร ความเขาใจแนวปฏบตของภาวะผนาการเปลยนแปลง โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย หมายถง การใหขอมลเกยวกบคณลกษณะของผนา แนวคดและหลกการพฒนาภาวะผนาแนวคดภาวะผนาการเปลยนแปลง และการแสดงออกถงพฤตกรรมของภาวะผนาการเปลยนแปลง 3 คณลกษณะ ของภาวะผนาการเปลยนแปลง คอ 1) ภาวะผนาการสรางแรงบนดาลใจ 2) ภาวะผนาการกระตนทางปญญา 3) ภาวะผนาการคานงถงปจเจกบคคล ตามแนวคดทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลงของ อโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) รปแบบพฤตกรรมการแสดงออกถงคณลกษณะ กลาคด กลาเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยทสรางบรรยากาศในการทางานสงเสรมแรงจงใจ กระตนใหทมงานทางานอยางมประสทธผล ผปฏบตงานมขวญกาลงใจกระตอรอรนในการทางานดวยความเขาใจ ใชปญญาจดการกบปญหาอยางมเหตผล หวหนาหอผปวยกระตนใหทมงานทางานใชความคดทางสตปญญาอยางมเหตผล และสนบสนนทางสงคม อารมณของพยาบาลวชาชพ เพอคานงถงความสามารถความเปนตวตนของแตละบคคลแตกตางกน ทาใหพยาบาลวชาชพมเปาหมายในการทางานใหกบองคการและจะสงผลใหพยาบาลวชาชพมการทางานเปนทมทด และมการเสรมความรความเขาใจและพฒนาศกยภาพในการบรหารงานของผนาทางการพยาบาล ภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย วตถประสงคขององคกรโดยผวจยไดแนวคดทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลงของ อโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung ,1999) และแนวคดการประเมนประสทธผลของผปฏบตงาน พฒนาแนวคดมาจาก มาโฮน และ วทเซล (Mahoney & Weitzel, 1969) มาสรางเปนโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

80

วตถประสงค 1. ศกษาผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข 2. เปรยบเทยบความแตกตางของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข แผนการดาเนนกจกรรม แบงออกเปน 3 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การเตรยมความพรอมกอนดาเนนการวจย ประกอบดวย การเตรยมความพรอมของผชวยวจยคอหวหนาหอผปวย ใชระยะเวลา 2 ชวโมง โดยผวจยชแจงรายละเอยดของงานวจย วตถประสงค การประเมนผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง การใหขอมลเกยวกบคณลกษณะของผนา แนวคดและหลกการพฒนาภาวะผนาแนวคดภาวะผนาการเปลยนแปลง และการแสดงออกพฤตกรรมของภาวะผนาการเปลยนแปลง 3 คณลกษณะ ของภาวะผนาการ ตามแนวคดทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลงของ อโวลโอ, แบส และจง (Avolio, Bass & Jung, 1999) ความรเกยวกบภาวะผนาการเปลยนแปลงทประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ 1) ภาวะผนาในการสรางแรงบนดาลใจ 2) ภาวะผนาในการกระตนทางปญญา 3) ภาวะผนาในการคานงถงความเปนปจเจกบคคล โดยกาหนดกจกรรม 3 กจกรรม ดงน 1) พฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจ 2) พฤตกรรมการกระตนทางปญญา 3) พฤตกรรมการคานงถงปจเจกบคคล ขนตอนท 2 ในสปดาหท 1 ขนดาเนนกอนการทดลอง ผวจยดาเนนการเกบขอมลกอนการทดลองโดยใชแบบสอบถามเกยวกบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพกบกลมตวอยางจานวน 16 คน ในหอผปวยชาย สถาบนมะเรงแหงชาต ใชระยะเวลา 2 วน เมอเกบแบบสอบถามครบ ใหผชวยวจยคอหวหนาหอผปวยชาย เรมดาเนนการปฏบตตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย โดยแบงออกเปน 3 กจกรรม ดงน 81

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

วตถประสงค กจกรรม เนอหา อปกรณการสอน ประเมนผล

1. เพอกระตนแรงจงใจใหทมงานทางานอยางมประสทธผล

1. สรางบรรยากาศในการทางาน และสงเสรมแรงจงใจใหกบพยาบาลวชาชพ

แนวคดการสรางแรงบนดาลใจ 1. การสรางแรงบนดาลใจหมายถงผนาประพฤตในทางจงใจใหเกดแรงบนดาลใจแกผตามผนาจะกระตนจตวญญาณของทมใหมชวตชวา มการแสดงออกซงความกระตอรอรน

2. แรงบนดาลใจเปนพลงอานาจในตนเองชนดหนง ทใชในการขบเคลอนการคดและการกระทาใด ๆ ทพงประสงค เพอใหบรรลผลสาเรจไดตามตองการ 3. เจตคตเปนเรองความรสกชอบ ไมชอบ ความคดเหนทฝงใจตอสงหนงสงใดทเกดขน เมอบคคลรบรและประเมนคาจากสงนนจงเกดการเรยนร และมผลตอ ความคด รวมทงเกดปฏกรยาในใจ

- Power Pointเรองการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง - เอกสารประกอบ การสอน - คมอการใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

จากการซกถามความเขาใจและแสดงความคดเหนสามารถปฏบตตามโปรแกรมไดหรอมขอเสนอแนะทตองการปรบเปลยน

82

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (ตอ)

วตถประสงค กจกรรม เนอหา อปกรณการสอน ประเมนผล

4. เจตคตและคานยมเปนความรสกของบคคลทมแนวโนมของพฤตกรรมทจะ ปฏบตตามความรสก แตมความแตกตางกนคอเจตคตเปนความรสกทเปนสวนตวของบคคล สวนคานยมเปนสงทกลมคนมความเหนทคลายคลงกนการสรางเจตคตเปนสงจาเปนในดานการบรหารงานบคคล ถาบคคลมเจตคตทดตองาน ถาผนามเจตคตทดตอผรวมงาน และตอหนวยงานทปฏบตอย กจะเกดความ ผกพนกบหนวยงาน และสามารถอยในหนวยงานไดอยางมความสข

83

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (ตอ)

วตถประสงค กจกรรม เนอหา อปกรณการสอน ประเมนผล

1. พฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจ ดงตวอยางตอไปน 1.1 ประกาศวสยทศนขององคกรและเกยวกบอนาคตไดอยางจบใจและชดเจน 1.2 ทกทายผใตบงคบบญชาดวยความ หวงใยดวยใจจรง ยมแยมแจมใส 1.3 กลาวคาชนชมเมอผใตบงคบทาความด ทางานถกตอง และทางานไดสาเรจ 1.4 ส ง เส ร ม ใหพย าบาลว ช า ชพ ทป ฏบ ต ง าน มความสามารถ เกงขน โดยการใหคาแนะนาสอนงาน และนเทศงานอยางสมาเสมอเพอใหมทกษะในการทางานทดขน 1.5 กาหนดวตถประสงคในการปฏบตงานใหชดเจน 1.6 พดในเชงบวกเกยวกบอนาคตในการทางาน เชน ความเจรญกาวหนาในอาชพการงาน การเลอนขนเงนเดอน

84

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (ตอ)

วตถประสงค กจกรรม เนอหา อปกรณการสอน ประเมนผล

1.7 การพดความจรงเกยวกบงานทจาเปนตองทาใหสาเรจ 1.8 การใหความสาคญกบเรองทเปนขอโตแยง 1.9 มความเชอมนและมองโลกในแงดเกยวกบการเปลยนแปลงนนๆ สนบสนนงานททายาก และถาผปฏบตขาดความเชอมน ใหใชภาษาสอสารทเปนบวก สรางความมนใจวาการเปลยนแปลงนนจะนามาซงความสาเรจ ตวอยางเชน ใชคาวา “สงดๆ จะเกดขน” แทนคาวา “สงดๆ อาจเกดขนได” เมอมการเปลยนแปลง

  85

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (ตอ)

วตถประสงค กจกรรม เนอหา อปกรณการสอน ประเมนผล

2. เพอกระตนใหทมงานทางานใชความคดทางสตปญญาอยางมเหตผล

2. กระตนใหใชปญญาจดการกบปญหาอยางมเหตผล

แนวคดการกระตนทางปญญา 1. การกระตนทางปญญาเปนการทผนาแสดงพฤตกรรมโดยการตงคาถามกบฐานคต ความเชอ แนวทางและวธการปฏบตเดมกบผตาม พรอมทงกระตนและสนบสนนการใชมมมองและวธการใหมๆ ในการดาเนนงานและแกปญหา สนบสนนการแสดงความคดเหนและเหตผลอยางเปนระบบ และสนบสนนใหแสดงความคดเหนทแตกตางจากผนา 2. การกระตนทางปญญาเปนการสรางภาวะความเปนอสระและอานาจแกผตาม เปนการปองกนไมใหผตามเกดการเชอฟง ศรทธาและคลงไคลผนาอยางเดยว

2. แบบสอบถามสาหรบผชวยวจยในการแสดงพฤตกรรมตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงโดยกาหนดใหภายใน 4 สปดาหใหไดอยางนอย 2 ครงตอ 1 กจกรรม

86

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (ตอ)

วตถประสงค กจกรรม เนอหา อปกรณการสอน ประเมนผล

2. พฤตกรรมการกระตนทางปญญา ดงตวอยางตอไปน 2.1ใชเหตผลโนมนาวจงใจใหผตาม มอสระ มตรรกะและเหตผลในการปรบปรงวธการทางาน การจดการความขดแยงหรอปญหาตางๆทเกดขนในองคการ 2.2ใชความสมพนธกระตนใหผตามใชความคดเชงสงเคราะหทสรางสรรค โดยการนาเสนอทางเลอกหรอทางแกปญหาทเปนไปได 2.3ใชความคดสรางสรรค เลอกแกปญหาไดหลายรปแบบไมเฉพาะเจาะจง 2.4 สนบสนนการใชขอมลเชงประจกษหาขอมลในการวเคราะหปญหาโดยเฉพาะเมอเกดอบตการณภายในหนวยงาน ใชขอมลขาวสารอยางรอบดานในการวเคราะหปญหาและเลอกทางเลอกทดทสด

87

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (ตอ)

วตถประสงค กจกรรม เนอหา อปกรณการสอน ประเมนผล

3. เพอคานงถงความสามารถความเปนตวตนของแตละบคคลแตกตางกน

3. การสนบสนนทางสงคมและทางอารมณของพยาบาลวชาชพ

แนวคดการคานงถงปจเจกบคคล เปนพฤตกรรมของผนาการเปลยนแปลง ทใหความสาคญในการใสใจถงความตองการความสาเรจและโอกาสกาวหนาของผใตบงคบบญชาเปนรายบคคล ยอมรบความแตกตางระหวางบคคลบางคนอาจตองดแลใกลชด 3. พฤตกรรมการคานงถงปจเจกบคคลดงตวอยางตอไปน 3.1 สนบสนนทางสงคมและอารมณแกผตามโดย แสดงออกถงความหวงใยสวสดการและสวสดภาพของผ ตาม 3.2 ใสใจกบความสามารถในการทางานของผตามสงผลใหพวกเขาปฏบตงานไดเตมศกยภาพทมอย 3.3.ไมตาหนในทสาธารณะ ใหตกเตอนเปนการสวนตว

88

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (ตอ)

วตถประสงค กจกรรม เนอหา อปกรณการสอน ประเมนผล

3.4 ไมกดกนความกาวหนาของผตามและบนทอนความเ ชอมนในการทางานของผ ตามโดยการส งใหผ ตามปฏบตงานทยากและเกนความสามารถของตนเอง 3.5ใหผตามมสวนรวมในการตดสนใจ โดยเฉพาะการตดสนใจทเ กยวของกบงานทตามรบผดชอบและการตดสนใจเกยวกบระบบและมาตรฐานในการปฏบตงาน 3.6.ใหรางวลและการประเมนความดความชอบ ตามความสามารถ 3.7การใชเวลาในการสอนและแนะนาเกยวกบการปฏบตงาน 3.8 การพจารณารายแตละบคคลซงมความตองการ ความจาเปนความสามารถและความคาดหวงทแตกตางกน 3.9 การสงเสรมใหมการพฒนาตนเอง เชน การสงอบรมทงภายนอกและภายในองคการ

89

ขนตอนท 3 ในสปดาหท 4 ขนประเมนผล หลงดาเนนการทดลอง ระยะเวลาดาเนนการ 3 วน ผชวยวจยจะนาแบบสอบถามทผโดยใชแบบสอบถามแบบสอบถามเกยวกบประสทธผลในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพชดเดม

90

91

แบบสอบถามสาหรบผชวยวจยแสดงพฤตกรรมตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย สถาบนมะเรงแหงชาต

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในตารางทตรงกบพฤตกรรมการแสดงออกของทานในระยะเวลา 4สปดาห ตงแต 1 ครง เปนตนไปและกรณาตอบคาถามทกขอตามความเปนจรง กจกรรมท 1 สรางบรรยากาศในการทางาน และสงเสรมแรงจงใจใหกบพยาบาลวชาชพ

กจกรรมแสดงพฤตกรรมตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง ดานการสรางแรงบนดาลใจ

ใช ไมใช หมายเหต

1. ทกทายผใตบงคบบญชาดวยความแจมใส หวงใยดวยใจจรง

2. กลาวคาชนชมเมอทาความด ทางานถกตอง และทางานไดสาเรจ

3. สงเสรมใหพยาบาลวชาชพเกงขน โดยการใหคาแนะนาสอนงาน เพอใหเขามทกษะทดขน โดยไมหวงวชา

4. กาหนดวตถประสงคในการปฏบตงานใหชดเจน

5. พดในเชงบวกเกยวกบอนาคตในการทางานเชน ความเจรญกาวหนาในอาชพการงาน การเลอนขนเงนเดอน

6. การพดความจรงเกยวกบงานทจาเปนตองทาใหสาเรจ

7. การใหความสาคญกบเรองทเปนขอโตแยง

กจกรรมท 2 กระตนใหใชปญญาจดการกบปญหาอยางมเหตผล

กจกรรมแสดงพฤตกรรมตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการ

เปลยนแปลง ดานการกระตนทางปญญา ใช ไมใช หมายเหต

1. ใหเหตผลในการปรบปรงวธการทางานในหนวยงาน

2. ใชความคดสรางสรรค เลอกแกปญหาไดหลายรปแบบไมเฉพาะเจาะจง

3. สนบสนนการใชขอมลเชงประจกษหาขอมลในการวเคราะหปญหาโดยเฉพาะเมอเกดอบตการณภายในหนวยงาน

92

กจกรรม 3 การสนบสนนทางสงคมและทางอารมณของพยาบาลวชาชพ

กจกรรมแสดงพฤตกรรมตามโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง ดานการคานงถงปจเจกบคคล

ใช ไมใช หมายเหต

1. หวงใยสวสดการและสวสดภาพของพยาบาลวชาชพ

2. ใสใจความสามารถในการทางาน

3. ไมตาหนในทสาธารณะใหเกดความอบอาย

4. ไมกดกนความกาวหนาและบนทอนความเชอมนในการทางาน

5. การใชเวลาในการสอนและแนะนาเกยวกบการปฏบตงาน

6. การพจารณารายแตละบคคลซงมความตองการ ความจาเปนความสามารถและความคาดหวงทแตกตางกน

7. การสงเสรมใหมการพฒนาตนเอง เชน การสงอบรมทงภายนอกและภายในองคการ

8. ไมกดกนความกาวหนาของผตามและบนทอนความเชอมนในการทางานของผตามโดยการสงใหผตามปฏบตงานทยากและเกน ความสามารถของตนเอง

9. ใหผตามมสวนรวมในการตดสนใจ โดยเฉพาะการตดสนใจทเกยวของกบงานทตามรบผดชอบและการตดสนใจเกยวกบระบบและมาตรฐานในการปฏบตงาน

10.ใหรางวลและการประเมนความดความชอบ ตามความสามารถ

ขอขอบพระคณอยางยง

…………………………………..

(นางอนนทยา พมเพชร) ผวจย

ภาคผนวก ง คมอ การใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

คมอ การใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผนา

การเปลยนแปลงของหวหนาหอ ผปวย

จดทาโดย นาง อนนทยา พมเพชร

นกศกษาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล

มหาวทยาลยครสเตยน

คาชแจง

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยเปนคมอสาหรบหวหนาหอผปวย ทใชเปนแนวปฏบตเกยวกบคณลกษณะของผ นา แนวคดและหลกการพฒนาภาวะผ นาการเปลยนแปลง ในการแสดงออกถงพฤตกรรมของภาวะผ นาการเปลยนแปลง 3 คณลกษณะ คอ ภาวะผนาการสรางแรงบนดาลใจ ภาวะผนาการกระตนทางปญญา และ ภาวะผนาการคานงถงปจเจกบคคลโดยมวตถประสงค คอ 1) เพอกระตนแรงจงใจใหทมงานทางานอยางมประสทธผล 2) เพอกระตนใหทมงานทางานใชความคดทางสตปญญาอยางมเหตผล และ 3) เพอคานงถงความสามารถความเปนตวตนของแตละบคคลแตกตางกน รปแบบพฤตกรรมการแสดงออกถงคณลกษณะ กลาคด กลาเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยแบงออกเปน 3 กจกรรม คอ 1) สรางบรรยากาศในการทางาน และสงเสรมแรงจงใจใหกบพยาบาลวชาชพ 2) กระตนใหใชปญญาจดการกบปญหาอยางมเหตผล และ 3) การสนบสนนทางสงคมและทางอารมณของพยาบาลวชาชพ หวหนาหอผปวยจะตองแสดงออกพฤตกรรมการอยางใดอยางหนงในแตละกจกรรมทกาหนด

94

กจกรรมท 1 สรางบรรยากาศในการทางาน และสงเสรมแรงจงใจใหกบพยาบาลวชาชพ

แนวคดการสรางแรงบนดาลใจ

การสรางแรงบนดาลใจ หมายถง ผนาประพฤตในทางจงใจใหเกดแรงบนดาลใจแกผตาม ผนาจะกระตนจตวญญาณของทมใหมชวตชวา มการแสดงออกซงความกระตอรอรน 1. พฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจ ดงตวอยางตอไปน

1. พฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจ (ตอ)

กาหนดวตถประสงคในการปฏบตงานใหชดเจน

พดในเชงบวกเกยวกบอนาคตในการทางานเชน ความเจรญกาวหนาในอาชพการงาน การเลอนขนเงนเดอน

การพดความจรงเกยวกบงานทจาเปนตองทาใหสาเรจ

การใหความสาคญกบเรองทเปนขอโตแยง

มความเชอมนและมองโลกในแงดเกยวกบการเปลยนแปลงนนๆ สนบสนนงานททายาก และถาผปฏบตขาดความเชอมน ใหใชภาษาสอสารทเปนบวก สรางความมนใจวาการเปลยนแปลงนนจะนามาซงความสาเรจ ตวอยางเชน ใชคาวา “สงด ๆ จะเกดขน” แทนคาวา “สงดๆ อาจเกดขนได” เมอมการเปลยนแปลง

95

ประกาศวสยทศนขององคกรและเกยวกบอนาคตไดอยางจบใจและชดเจน

ทกทายผใตบงคบบญชาดวยความ หวงใยดวยใจจรง ยมแยมแจมใส

กลาวคาชนชมเมอผใตบงคบทาความด ทางานถกตอง และทางานไดสาเรจ

สงเสรมใหพยาบาลวชาชพทปฏบตงานมความสามารถ เกงขน โดยการใหคาแนะนาสอนงาน และนเทศงานอยางสมาเสมอเพอใหมทกษะในการทางานทดขน

กจกรรมท 2 กระตนใหใชปญญาจดการกบปญหาอยางมเหตผล

แนวคดการกระตนทางปญญา การกระตนทางปญญา เปนการทผนาแสดงพฤตกรรมโดยการตงคาถามกบฐานคต ความเชอ แนวทางและวธการปฏบตเดมกบผตาม พรอมทงกระตนและสนบสนนการใชมมมองและวธการใหมๆในการดาเนนงานและแกปญหา สนบสนนการแสดงความคดเหนและเหตผลอยางเปนระบบ และสนบสนนใหแสดงความคดเหนทแตกตางจากผนา 2. พฤตกรรมการกระตนทางปญญา ดงตวอยางตอไปน

ใชเหตผลโนมนาวจงใจ

ใหผตาม มอสระ มตรรกะและ

เหตผลในการปรบปรงวธการ

ทางาน การจดการความขดแยง

หรอปญหาตางๆทเกดขนใน

องคการ

2.พฤตกรรมการกระตนทางปญญา (ตอ)

ใชความสมพนธกระตน

ใหผตามใชความคดเชง

สงเคราะหทสรางสรรค โดย

การนาเสนอทางเลอกหรอทาง

แกปญหาทเปนไปไดใช

ความคดสรางสรรค เลอก

แกปญหาไดหลายรปแบบไม

เฉพาะเจาะจง

96

สนบสนนการใชขอมลเชง

ประจกษหาขอมลในการวเคราะห

ปญหาโดยเฉพาะเมอเกดอบตการณ

ภายในหนวยงาน

ใชขอมลขาวสารอยางรอบดานใน

การวเคราะหปญหาและเลอก

ทางเลอกทดทสด

กจกรรมท 3 การสนบสนนทางสงคมและทางอารมณของพยาบาลวชาชพ

แนวคดการคานงถงปจเจกบคคล เปนพฤตกรรมของผนาการเปลยนแปลง ทใหความสาคญในการใสใจถงความตองการความสาเรจและโอกาสกาวหนาของผใตบงคบบญชาเปนรายบคคล ยอมรบความแตกตางระหวางบคคลบางคนอาจตองดแลใกลชด 3. พฤตกรรมการคานงถงปจเจกบคคลดงตวอยางตอไปน

สนบสนนทางสงคมและอารมณแก

ผตามโดย แสดงออกถงความหวงใย

สวสดการและสวสดภาพของผตาม

ใสใจกบความสามารถในการทางาน

ของผตามสงผลใหพวกเขาปฏบตงาน

ไดเตมศกยภาพทมอย

ไมตาหนในทสาธารณะ ใหตกเตอน

เปนการสวนตว

ไมกดกนความกาวหนาของผตามและบนทอนความเชอมนในการทางานของผตามโดยการสงใหผตามปฏบตงานทยากและเกน ความสามารถของตนเอง

ใหผตามมสวนรวมในการตดสนใจ โดยเฉพาะการตดสนใจทเกยวของกบงานทตามรบผดชอบและการตดสนใจเกยวกบระบบและมาตรฐานในการปฏบตงาน

ใหรางวลและการประเมนความดความชอบ ตามความสามารถ

การใชเวลาในการสอนและแนะนาเกยวกบการปฏบตงาน

การพจารณารายแตละบคคลซงมความตองการ ความจาเปนความสามารถและความคาดหวงทแตกตางกน

การสงเสรมใหมการพฒนาตนเอง เชน การสงอบรมทงภายนอกและภายในองคการ

3. พฤตกรรมการคานงถงปจเจกบคคล (ตอ)

97

 

 

 

ภาคผนวก จ เครองมอทใชในการวจย

99

 

แบบสอบถาม

เรอง ผลของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย

กระทรวงสาธารณสข มทงหมด 3 สวน ไดแก สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล ของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขจานวน 5 ขอ สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขจานวน 40 ขอ ขอขอบพระคณทกทานทตอบแบบสอบถาม (นาง อนนทยา พมเพชร) ผวจย สวนท 1 ขอมลทวไป

คาชแจง แบบสอบถามในสวนท 1 ม 5 ขอ ซงเกยวของกบขอมลทวไปของพยาบาลวชาชพ โปรดทาเครองหมาย ลงในชอง ( )

สาหรบผวจย � � �

1 2 3 1. อาย..................... ป (มากกวา 6 เดอน นบเปน 1 ป ) � 4 2. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง �5 3. วฒการศกษา ไดแก ( ) ปรญญาตร �6 ( ) ปรญญาโทขนไป 4. ระยะเวลาการปฏบตงาน.............. ป (มากกวา 6 เดอน นบเปน 1 ป) �7

100

 

5. ระดบตาแหนงงาน ไดแก ( ) ระดบปฏบตการ �8 สวนท 2 แบบสอบถามผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในตารางทตรงกบความคดเหนของทานและกรณาตอบคาถามทกคาถาม กาหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน คะแนน 1 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง คะแนน 2 หมายถง เหนดวยนอย คะแนน 3 หมายถง เหนดวยปานกลาง คะแนน 4 หมายถง เหนดวยมาก คะแนน 5 หมายถง เหนดวยอยางยง

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ระดบความคดเหน สาหรบ

ผวจย 1 2 3 4 5

ดานลกษณะการปฏบตงาน 1. งานททานปฏบตทาใหทานไดใชความรความสามารถตรงตามททานมอย

�32

2. งานททานปฏบตทาใหทานตองแสวงหาความรใหมๆ อยเสมอและฝกฝนเพอใหเกดความชานาญ

�33

3. งานททานปฏบตเปนงานทงายเกนไปในความรสกของทาน

�32

4. งานททานปฏบตเปนงานทไมซ าซากจาเจจน นาเบอ

�33

5. ปรมาณงานททานไดรบมอบหมายใหดแลเหมาะกบกาลงความสามารถของทาน

�34

6. เมอทานไดรบมอบหมายใหปฏบตงานทานสามารถทาไดและทาไดตามระยะเวลาทกาหนด

�35

101

 

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ระดบความคดเหน สาหรบ

ผวจย 1 2 3 4 5

7. ทานไดรบมอบหมายใหปฏบตงานตรงกบตาแหนงหนาทและระดบตาแหนง

�36

8. ลกษณะงานททานรบผดชอบเปนงานทละเอยดออนตองใชความรอบคอบอยางสง

�37

9. งานททานปฏบตอยมลกษณะทาทายความสามารถของทานทาใหทานอยากปฏบตงานนตอไปเรอยๆโดยไมทอแท

�38

10. ลกษณะงานททานปฏบตอยไมเปนอปสรรคตอการดาเนนชวตของทานและครอบครว

�39

ดานความพงพอใจในงาน

1. สภาพแวดลอมการทางานของทานม เครองมอเครองใชในสานกงานอยในสภาพทพรอมและมคณภาพทใชไดด

�40

2. หนวยงานของทานมสถานท ทสะดวกสบายในการปฏบตงานด

�41

3. ทานรสกมความภาคภมใจทไดปฏบตหนาทในหนวยงานของทาน

�42

4. ทานรสกวาระบบการปฏบตงานหนวยงานทาน เปนกระบวนการทไมลาชา ขาราชการมความสนกกบการปฏบตงาน

�43

5. การปฏบตงานของทานสามารถมองเหนผลสาเรจไดอยางชดเจน

�44

6. ทานรสกพงพอใจทไดปฏบตงานในหนวยงานน ไม เคยคด เ รองการโอน ยาย หรอลาออกจากหนวยงาน

�45

102

 

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ระดบความคดเหน สาหรบ

ผวจย 1 2 3 4 5

7. ทานมความสบายใจและมความสขในการปฏบตงานหนวยงานน

�46

8. ทานรสกวาผบงคบบญชาในหนวยงานไววางใจ ในผลการปฏบตงานของทาน

�47

9. หนวยงานของทานมการสงเสรมใหขาราชการ ไปศกษาตอ เพอเพมวฒและปรบปรงวฒ

�48

10. ทานมโอกาสกาวหนาเปนผบรหารระดบสงตอไปเรอย ๆในหนวยงานของทาน

�49

ดานขวญและกาลงใจ 1. หนวยงานของทานใหหลกประกนในการปฏบตงานและความคมครองขาราชการเปนอยางด

�50

2. ทานคดวาผบงคบบญชาใหการสงเสรมและสนบสนนใหทานมความรความเชยวชาญในหนาทการงาน

�51

3. ทานเหนวารายไดทไดรบจรงในการปฏบตหนาท ในปจจบนเพยงพอเหมาะสมกบปรมาณงาน และความสามารถของทาน

�52

4. รายไดทไดรบจากการปฏบตหนาทเพยงพอตอการดารงชพในภาวการณปจจบนไดอยางมความสข

�53

5. ทานรสกภมใจเมอไดทราบขาวเกยวกบความสาเรจของหนวยงานและรสกดใจททานเปนสวนหนงในความสาเรจนน

�54

6. ทานคดวางานททานไดปฏบตอยมเกยรตและศกดศรไมนอยกวางานอน

�55

103

 

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ระดบความคดเหน สาหรบ

ผวจย 1 2 3 4 5

7. บคคลากรหนวยงานของทานมโอกาสไดรบการพจารณาในความดความชอบหรอความกาวหนาอยางเทาเทยมกนทงนขนอยกบความสามารถในการปฏบตหนาท

�56

8. หากมกรณททานตองถกกลาวหาหรอถกตงกรรมการสอบสวนทานคดวาทานจะไดรบความยตธรรมในการพจารณาเสมอ

�57

9. ทานคดวาการพจารณาบรรจแตงตงการเลอนขนเงนเดอนหรอการเลอนตาแหนงในหนวยงานของทานจะขนอยกบความรความสามารถมากกวาความพอใจของผบงคบบญชา

�58

10. ทานมความรสกวาตนเองเปนสมาชกทสาคญ คนหนงในหนวยงานของทาน

�59

ดานความสามคคในการปฏบตงาน

1. เมอเกดปญหาทานสามารถปรกษาหารอ ขอแนวทางแกไขจากผบงคบบญชา หรอเพอนรวมงานได

�60

2. เพอนรวมงานของทานทกคน มความสมพนธทดตอกนเสมอ

�61

3. หนวยงานของทานมขาวลอเกยวกบการประเมนเ ล อนข น เ งน เ ด อนและ เ ล อนตา แห น ง มก ารวพากษวจารณระหวางขาราชการในหนวยงาน

�62

4. เมอทานไดรบความเดอดรอนเรองงานหรอเรองสวนตว ทานไดรบความชวยเหลอจากเพอนรวมงานและผบงคบบญชาเสมอ

�63

5. ทานคดวาสมาชกทกคนในหนวยงานของทาน มโอกาสกาวหนาหรอไดรบการพจารณาความด

�64

104

 

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ระดบความคดเหน สาหรบ

ผวจย 1 2 3 4 5

ความชอบโดยเทาเทยมกนตามความสามารถของ แตละคน

6. ทานคดวาในการพจารณาสทธพเศษตาง ๆในหนวยงานของทาน มความเสมอภาคและเหมาะสม

�65

7. ทานและเพอนรวมงานใหเกยรต ในการแสดงความคดเหน และรบฟงเหตผลซงกนและกน

�66

8. ทานพรอมรวมมอรวมใจในการปฏบตงานเปนทม และยอมรบวาเปนผลสาเรจจากทม

�67

9. ในหนวยงานทานมการรบฟงปญหาและปรกษาเกยวกบปญหาการปฏบตงานสมาเสมอ

�68

10. ทานยอมรบความสามารถของผรวมงานและเรยนรวธการปฏบตงานของผรวมงาน

�69

 

ภาคผนวก ฉ ผลการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

106

การหาความตรงของเครองมอ 1. โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย

ขอท Expert 1 Expert 1 Expert 1 Expert 1 Expert 1 จานวนสอดคลอง

CVI

1 x x x x x 5/5 1.00 สวนท 1 ขอมลทวไป

ขอท Expert 1 Expert 2 Expert 3 Expert 4 Expert 5 จานวนขอทสอดคลอง CVI

1 x x x x x 1.00

2 x x x x x 1.00

3 x x x x x 1.00

4 x x x x x 1.00

5 x x x x x 1.00

5

5

5

5

5 สรป ขอคาถามขอมลทวไป ครอบคลมสวนใหญ ขอเสนอแนะ 1. วฒการศกษาตากวาปรญญาตร ในงานวจยประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพไมมวฒการศกษาตากวาปรญญาตร 2. ระยะเวลาการรบราชการ พยาบาลวชาชพบางคนเปนลกจางชวคราว และพนกงานราชการมากอนอาจทาใหเกดการเขาใจผดในการตอบคาถาม ควรใชคาวา ระยะเวลาการปฏบตงาน 3. การวดผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพปฏบต ดงนนการถามระดบตาแหนงงานการระดบปฏบตงาน ไมนาจะถามระดบบรหาร

107

สวนท 2 ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดานลกษณะการปฏบตงาน

ขอท Expert 1 Expert 2 Expert 3 Expert 4 Expert 5 CVI

1 X X X X X 1.00

2 X X X X X 1.00

3 X - X X X 4/5=0.8

4 X - X X X 4/5=0.8

5 X X X X X 1.00

6 X X X X X 1.00

7 X X X X X 1.00

8 X - X X X 4/5=0.8

9 X X X X X 1.00

10 X X X X X 1.00

Total 10 ขอ 7 ขอ7/10 10 ขอ 10 ขอ 10 ขอ 9.4/10

1.00 0.70 1.00 1.00 1.00 0.94

4

5

5

5

4

5

5

4.7/5=9.4

5

5

จานวนขอทสอดคลอง

4

สวนท 3 ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดานความพงพอใจในงาน

ขอท Expert 1 Expert 2 Expert3 Expert4 Expert 5 จานวนขอทสอดคลอง CVI

1 X X X X X 5 1.00 2 X X X X X 5 1.00 3 X - X X X 4 4/5=0.8 4 X - - X X 3 3/5=0.6 5 X - X X X 4 4/5=0.8 6 X X X X X 5 1.00 7 X X X - X 4 4/5=0.8 8 X X X X X 5 1.00 9 X X X X X 5 1.00 10 X - X X X 4 4/5=0.8

Total 10ขอ 6ขอ6/10 9ขอ6/10 9ขอ6/10 10ขอ 8.8/10 1.00 0.60 0.90 0.90 1.00 4.4/5=8.8 0.88

108

สวนท 4 ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดานขวญและกาลงใจ

ขอท Expert 1 Expert 2 Expert 3 Expert 4 Expert 5 CVI

1 X - X X X 4/5=0.8

2 X X X X X 1.00

3 X - X X X 4/5=0.8

4 X - X X X 4/5=0.8

5 X X X X X 1.00

6 X X X X X 1.00

7 X X X X X 1.00

8 X X X X X 1.00

9 X X X X X 1.00

10 X - X X X 4/5=0.8

10 ขอ 7 ขอ7/10 10 ขอ 10 ขอ 10 ขอ 9.4/10

1.00 0.70 1.00 1.00 1.00 0.94

5

4

4

5

5

5

5

5

4

4.7/5=9.4

จานวนขอทสอดคลอง4

สวนท 5 ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดานความสามคคในการปฏบตงาน

ขอท Expert 1 Expert 2 Expert 3 Expert 4 Expert 5 CVI

1 X X X X X 1.00

2 X - X X X 4/5=0.8

3 X - X X X 4/5=0.8

4 X X X X X 1.00

5 X - X X X 4/5=0.8

6 X - X X X 4/5=0.8

7 X X X X X 1.00

8 X X X X X 1.00

9 X X X X X 1.00

10 X - X X X 4/5=0.8

10 ขอ 5 ขอ5/10 10 ขอ 10 ขอ 10 ขอ 9.0/10

1.00 0.50 1.00 1.00 1.00 0.9

จานวนขอทสอดคลอง

4

5

4

5

4

4

5

5

4

4.5/5=0.9

5

109

สรปขอเสนอแนะ ขอ 2 เพอนรวมงานของทานบางคนมความสมพนธทไมดตอกน ใหตดทง ขอ 3 ในหนวยงานของทานมกมขาวลอทเกยวของกบการเลอนตาแหนง และมการวพากษวจารณซงกนละกนระหวางขาราชการในหนวยงานเสมอ ใหปรบคา ขอ 5 ทานคดวาสมาชกทกคนในหนวยงานของทานมโอกาสกาวหนา หรอไดรบการพจารณาความดความชอบ โดยเทาเทยมกนตามความสามารถของแตละคน ใหปรบคา ขอ 6 ในการพจารณาสทธพเศษตาง ๆ มความเสมอภาคและเหมาะสมใหปรบคา จากชดคาถาม 5 ชด รวมคา CVI = 1 + 0.94 + 0.88 +0.94 +0.9 + 1 =5.66/6 = 0.94

110

ทดสอบสถต

Descriptive Statistics

N Mean Std. Deviation Minimum Maximum

AT 16 124.31 14.296 96 146

PT 16 153.00 12.296 135 175

Wilcoxon Signed Ranks Test

N Mean Rank Sum of Ranks

PT - AT Negative Ranks 0a .00 .00

Positive Ranks 16b 8.50 136.00

Ties 0c

Total 16

a. PT < ATb. PT > ATc. PT = AT Test Statisticsb

PT - AT

Z -3.517a

symp. Sig. (2-tailed) .000

a. Based on negative ranks.b. Wilcoxon Signed Ranks Test

Descriptive Statisticsดานลกษณะการปฏบตงาน

N Mean Std. Deviation Minimum Maximum

AE 16 32.19 2.316 26 35

PE 16 36.56 3.098 30 43

Wilcoxon Signed Ranks Test

N Mean Rank Sum of Ranks

PE - AE Negative Ranks 0a .00 .00

Positive Ranks 16b 8.50 136.00

111

Ties 0c

Total 16

a. PE < AEb. PE > AEc. PE = AE

PE - AE

Z -3.541a

Asymp. Sig. (2-tailed) .000

a. Based on negative ranks.b. Wilcoxon Signed Ranks Test

N Mean Std. Deviation Minimum Maximum

AM 16 29.75 5.000 20 38

PM 16 38.19 5.218 27 47

Wilcoxon Signed Ranks Testดานความพงพอใจในงาน

N Mean Rank Sum of Ranks

PM - AM Negative Ranks 0a .00 .00

Positive Ranks 16b 8.50 136.00

Ties 0c

Total 16

a. PM < AMb. PM > AMc. PM = AM

PM - AM

Z -3.526a

Asymp. Sig. (2-tailed) .000

a. Based on negative ranks.b. Wilcoxon Signed Ranks Test Descriptive Statisticsดานขวญและกาลงใจ

N Mean Std. Deviation Minimum Maximum

AS 16 30.50 5.404 21 39

PS 16 37.50 4.163 31 45

112

Wilcoxon Signed Ranks Test

N Mean Rank Sum of Ranks

PS - AS Negative Ranks 1a 1.50 1.50

Positive Ranks 15b 8.97 134.50

Ties 0c

Total 16

a. PS < ASb. PS > ASc. PS = AS Test Statisticsb

PS - AS

Z -3.446a

Asymp. Sig. (2-tailed) .001

a. Based on negative ranks.b. Wilcoxon Signed Ranks Test

N Mean Std. Deviation Minimum Maximum

AU 16 31.88 3.739 23 38

PU 16 40.75 3.109 36 48

Wilcoxon Signed Ranks Testความสามคคในการปฏบตงาน

N Mean Rank Sum of Ranks

PU - AU Negative Ranks 0a .00 .00

Positive Ranks 16b 8.50 136.00

Ties 0c

Total 16

a. PU < AU b. PU > AU c. PU = AU

113

PU - AU

Z -3.524a

Asymp. Sig. (2-tailed) .000

a. Based on negative ranks.

b. Wilcoxon Signed Ranks Test

114

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

1. ดานลกษณะการปฏบตงาน กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

Mean Std.

Deviation Mean

Std. Deviation

1. งานททานปฏบตทาใหทานไดใชความรความสามารถตรงตามททานมอย

4.12 .619 4.50 .632

2. งานททานปฏบต ทาใหทานตองแสวงหาความรใหมๆอยเสมอและฝกฝนเพอใหเกดความชานาญ

4.25 .447 4.50 .516

3. งานททานปฏบตเปนงานทงายเกนไปในความรสกของทาน

1.50 .730 1.81 1.109

4. งานททานปฏบตเปนงานทไมซ าซากจาเจจนนาเบอ

2.75 .856 3.12 .719

5. ปรมาณงานททานไดรบมอบหมายใหดแลเหมาะกบกาลงความสามารถของทาน

3.00 .816 3.44 .727

6. เมอทานไดรบมอบหมายใหปฏบตงานทานสามารถทาไดและทาไดตามระยะเวลาทกาหนด

3.38 .619 3.87 .500

7. ทานไดรบมอบหมายใหปฏบตงานตรงกบตาแหนงหนาทและระดบตาแหนง

3.44 .629 4.00 .516

8. ลกษณะงานททานรบผดชอบเปนงานทละเอยดออนตองใชความรอบคอบอยางสง

4.06 .680 4.56 .629

9. งานททานปฏบตอยมลกษณะทาทายความสามารถของทาน ทาใหทานอยากปฏบตงานนตอไปเรอยๆโดยไมทอแท

3.19 .544 3.75 .577

10. ลกษณะงานททานปฏบตอยไมเปนอปสรรคตอการดาเนนชวตของทานและครอบครว

2.50 1.033 3.00 1.033

115

2. ดานความพงพอใจในงาน กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

Mean Std.

Deviation Mean

Std. Deviation

1. สภาพแวดลอมการทางานของทานม เครองมอเครองใชในสานกงานอยในสภาพทพรอมและมคณภาพทใชไดด

3.00 .816 3.87 .806

2. หนวยงานของทานมสถานท ทสะดวกสบายในการปฏบตงานด

3.12 .719 3.62 .719

3. ทานรสกมความภาคภมใจทไดปฏบตหนาทในหนวยงานของทาน

3.56 .814 4.25 .683

4. ทานรสกวาระบบการปฏบตงานหนวยงานทานเปนกระบวนการทไมลาชา ขาราชการมความสนกกบการปฏบตงาน

2.62 .719 3.50 .894

5. การปฏบตงานของทานสามารถมองเหนผลสาเรจไดอยางชดเจน

3.25 .856 4.06 .680

6. ทานรสกพงพอใจทไดปฏบตงานในหนวยงานน ไมเคยคดเรองการโอน ยาย หรอลาออกจากหนวยงาน

2.81 .911 3.75 1.000

7. ทานมความสบายใจและมความสขในการปฏบตงานหนวยงานน

3.00 .894 4.12 .719

8. ทานรสกวาผบงคบบญชาในหนวยงาน ไววางใจในผลการปฏบตงานของทาน

2.88 .806 3.94 .574

9. หนวยงานของทานมการสงเสรมใหขาราชการ ไปศกษาตอ เพอเพมวฒและปรบปรงวฒ

2.88 .885 4.00 .632

10. ทานมโอกาสกาวหนาเปนผบรหารระดบสงตอไปเรอยๆ ในหนวยงานของทาน

2.62 .806 3.06 .854

116

3. ดานขวญและกาลงใจ กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

Mean Std. Deviation

Mean Std. Deviation

1. หนวยงานของทานใหหลกประกนในการปฏบตงานและความคมครองขาราชการเปนอยางด

3.13 .719 3.87 .806

2. ทานคดวาผบงคบบญชาใหการสงเสรมและสนบสนนใหทานมความรความเชยวชาญในหนาทการงาน

3.06 .772 3.62 .719

3. ทานเหนวารายไดทไดรบจรงในการปฏบตหนาทในปจจบนเพยงพอ เหมาะสมกบปรมาณงานและความสามรถของทาน

2.19 1.047 4.25 .683

4. รายไดทไดรบจากการปฏบตหนาทเพยงพอตอการดารงชพในภาวการณปจจบนไดอยางมความสข

2.25 1.000 3.50 .894

5. ทานรสกภมใจเมอไดทราบขาวเกยวกบความสาเรจของหนวยงาน และรสกดใจททานเปนสวนหนงในความสาเรจนน

3.62 .619 4.06 .680

6. ทานคดวางานททานไดปฏบตอยมเกยรตและศกดศรไมนอยกวางานอน

7. บคคลากรหนวยงานของทานมโอกาสไดรบการพจารณาในความดความชอบหรอความกาวหนาอยางเทาเทยมกน ทงนขนอยกบความสามารถในการปฏบตหนาท

3.94 .680 3.75 1.000

8. หากมกรณททานตองถกกลาวหาหรอถกตงกรรมการสอบสวนทานคดวาทานจะไดรบความยตธรรมในการพจารณาเสมอ

2.81 .981 4.12 .719

117

3. ดานขวญและกาลงใจ กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

Mean Std. Deviation

Mean Std. Deviation

9. ทานคดวาการพจารณาบรรจแตงตงการเลอนขนเงนเดอนหรอการเลอนตาแหนงในหนวยงานของผบงคบบญชา

2.94 .929 3.94 .574

10.ทานมความรสกวา ตนเองเปนสมาชกทสาคญคนหนงในหนวยงานของทาน

3.31 .602 3.06 .854

4 .ดานความสามคคในการปฏบตงาน กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

Mean Std.

Deviation Mean

Std. Deviation

1. เมอเกดปญหาทานสามารถปรกษาหารอขอแนวทางแกไขจากผบงคบบญชาหรอเพอนรวมงานได

3.06 .574 4.19 .403

2. เพอนรวมงานของทานทกคนมความสมพนธทดตอกนเสมอ

3.00 .730 4.19 .403

3. หนวยงานของทานมขาวลอเกยวกบการประเมนเลอนขนเงนเดอน

2.87 .806 3.62 .957

4. เมอทานไดรบความเดอดรอนเรองงานหรอเรองสวนตวทานไดรบความชวยเหลอจากเพอนรวมงานและผบงคบบญชาเสมอ

2.94 .680 4.06 .574

5. ทานคดวาสมาชกทกคนในหนวยงานของทานมโอกาสกาวหนาหรอไดรบการพจารณาความดความชอบโดยเทาเทยมกนตามความสามารถของแตละคน

3.19 .834 3.56 .512

6. ทานคดวาในการพจารณาสทธพเศษตางๆ ในหนวยงานของทานมความเสมอภาคและเหมาะสม

2.94 .854 3.56 .512

118

4 .ดานความสามคคในการปฏบตงาน กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

Mean Std.

Deviation Mean

Std. Deviation

7. ทานและเพอนรวมงานใหเกยรตในการแสดงความคดเหนและรบฟงเหตผลซงกนและกน

3.38 .619 4.25 .577

8. ทานพรอมรวมมอรวมใจในการปฏบตงานเปนทมและยอมรบวาเปนผลสาเรจจากทม

3.56 .512 4.56 .512

9. ในหนวยงานทานมการรบฟงปญหาและปรกษาเกยวกบปญหาการปฏบตงานสมาเสมอ

3.31 .479 4.25 .447

10. ทานยอมรบความสามารถของผรวมงานและเรยนรวธการปฏบตงานของผรวมงาน

3.62 .500 4.50 .516

119

Reliabilityแบบสอบถาม ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

Case Processing Summary

N %

Cases

Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.962 40

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item Deleted

effect1 149.37 516.378 .576 .961

effect2 149.30 508.907 .723 .961

effect3 150.57 536.806 -.097 .966

effect4 149.90 510.714 .552 .961

effect5 149.50 510.190 .702 .961

effect6 149.37 512.999 .641 .961

effect7 149.40 505.834 .853 .960

effect8 149.17 503.385 .812 .960

effect9 149.50 504.879 .817 .960

120

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item Deleted

effect10 149.30 502.079 .665 .961

motivat1 149.60 512.110 .509 .962

motivat2 149.73 508.478 .584 .961

motivat3 149.23 502.116 .693 .961

motivat4 149.70 506.493 .638 .961

motivat5 149.33 505.678 .709 .961

motivat6 149.57 502.806 .668 .961

motivat7 149.27 490.409 .837 .960

motivat8 149.30 488.907 .855 .960

motivat9 149.27 491.789 .784 .960

motivat10 149.77 491.633 .698 .961

spirit1 149.23 493.495 .762 .960

spirit2 149.37 491.206 .784 .960

spirit3 149.93 517.099 .368 .962

spirit4 150.00 520.000 .262 .963

spirit5 149.30 504.838 .753 .961

spirit6 149.17 512.420 .553 .961

spirit7 149.70 512.148 .669 .961

spirit8 149.63 500.585 .767 .960

spirit9 149.67 502.575 .634 .961

spirit10 149.40 504.662 .832 .960

unity1 149.33 502.644 .890 .960

unity2 149.37 510.516 .512 .962

unity3 150.27 545.789 -.267 .967

121

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item Deleted

unity4 149.37 505.137 .706 .961

unity5 149.37 508.447 .563 .961

unity6 149.53 504.533 .691 .961

unity7 149.47 505.706 .760 .961

unity8 149.17 512.351 .590 .961

unity9 149.43 508.875 .644 .961

unity10 149.17 505.730 .791 .960

122

แบบประเมนความตรงตามเนอหาของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ(สาหรบผทรงคณวฒ )

คาชแจงการตอบ แบบประเมนนเปนแบบประเมนความตรงตามเนอหาของโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ สาหรบผเชยวชาญ ในการประเมนความตรงตามเนอหา (Content validity) ตรวจสอบความคดเหนของทาน จากนยามตวแปรทใชในการศกษาวจยคอ 1. ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ หมายถง ผลสาเรจทเกดขนจากการปฏบตงานของบคลากร ในการนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย โดยการวดผลการปฏบตงานทงหมด 4 ดาน ดงน 1.1 ลกษณะการปฏบตงาน หมายถง ทศนคต ความคดเกยวกบการปฏบตงานทตองใชความร ความสามารถ และทกษะในการ และวดผลงานออกเปนเชงคณภาพและเปนปรมาณได 1.2 ความพงพอใจในงาน หมายถง ทศนคตของบคคลทมตองานทปฏบตวาเปนงานทมความภาคภมใจ มความเจรญกาวหนาไดรบการสนบสนนชวยเหลอมสงอานวยความสะดวกในการปฏบตงาน 1.3 ขวญและกาลงใจหมายถงการไดรบรางวลหรอผลตอบแทนตองมความเสมอภาค มความเหมาะสมตอสภาพเศรษฐกจในปจจบน มความยตธรรม ตามมาตรฐานของคาแรง และระดบความรความชานาญงานของผปฏบตงาน มหลกประกนคมครองในการปฏบตงาน 1.4 ความสามคคในการปฏบตงาน หมายถง กระบวนการทางพฤตกรรมของบคคลทสงผลให ดาเนนกจกรรมตาง สาเรจตามเปาหมายทไดวางไว มความสมพนธอนดระหวางผรวมงาน เพอใหเกดความรกใครชอบพอ มการยอมรบในความคดเหนของกนและกน มความรวมมอรวมใจในการทากจกรรมใหบรรลเปาหมาย การประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพทง 4 ดานจะประเมนผลจากการนาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย และประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในสถาบนมะเรงแหงชาต 2. โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย การใหขอมลเกยวกบคณลกษณะของผ นา แนวคดและหลกการพฒนาภาวะผ นาแนวคดภาวะผ นาการเปลยนแปลง และการแสดงออกพฤตกรรมของภาวะผนาการเปลยนแปลง

123

3 . ภาวะผ นาการ เป ลยนแปลง หมาย ถงผ บ รหารทางการพยาบาล ททา ใหผใตบงคบบญชา รบรวาผบรหารทางการพยาบาลแสดงพฤตกรรมหรอแสดงออกในความเปนผนาโดยม 3 องคประกอบ คอ 1 การสรางแรงบนดาลใจ 2 การกระตนทางปญญา 3 การคานงถงความเปนปจเจกบคคล 3.1 การสรางแรงบนดาลใจ หมายถง ผบรหารทางการพยาบาล เปนแบบอยางทดใหคาปรกษาไดอยางเหมาะสม เขาใจความตองการเปนแมแบบทเขมแขง ผใตบงคบบญชาสามารถลอกเลยนแบบพฤตกรรมของผนา สงเสรมการทางานเปนทม จงใจใหทางานบรรลเกนเปาหมายทกาหนดไว 3.2 การกระตนทางปญญา หมายถง ผบรหารทางการพยาบาล มการกระตนใหมความคดรเรมสรางสรรคสงใหมๆ สรางความรสกทาทายแกผใตบงคบบญชา เปดโอกาสใหแสดงความสามารถอยางเตมท กระตนใหทกคนไดทางานอยางอสระในขอบเขตของงานทตนมความรความชานาญ 3.3 การคานงถงความเปนปจเจกบคคล หมายถง ผบรหารทางการพยาบาลยอมรบความแตกตางของบคคล เปนพฤตกรรมของผนาการเปลยนแปลง ทใหความสาคญในการใสใจถงความตองการความสาเรจและโอกาสกาวหนาของผตามเปนรายบคคล ยอมรบความแตกตางระหวางบคคลบางคนอาจตองดแลใกลชด โดยตรวจสอบวา เนอหาโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยตอประสทธผลของการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ อยในขอบเขตของตามนยามตวแปร และมความครอบคลมตามเนอหาหรอไม

124

สวนท 1 ขอมลทวไป

คาชแจง แบบสอบถามในสวนท 1 ม 5 ขอ ซงเกยวของกบขอมลทวไปของพยาบาลวชาชพ โปรดทาเครองหมาย ลงในชอง ( )

สาหรบผวจย � � �

1. อาย..................... ป (มากกวา 6 เดอน นบเปน 1 ป) � 2. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง � 3. วฒการศกษา ไดแก ( ) ปรญญาตร � ( ) ปรญญาโทขนไป 4. ระยะเวลาการปฏบตงาน.............. ป (มากกวา 6 เดอน นบเปน 1 ป) � 5. ระดบตาแหนงงาน ไดแก ( ) ระดบปฏบตการ � ขอคาถามขอมลทวไปครอบคลมนยามตวแปรหรอไม

ครอบคลมทกสวน ครอบคลมสวนใหญ ครอบคลมสวนนอย ไมครอบคลม ขอเสนอแนะ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

125

คาชแจงการตอบแบบสอบถาม

สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข มจานวน 40 ขอ ความสอดคลองรายดาน ตรงตามคานยามตวแปร และครอบคลมแนวคดหรอไม โปรดเลอกตอบโดยใสเครองหมาย ( ) ลงในชองระดบความสอดคลองของนยามตวแปรเพยง 1 ชอง ในแตละขอความตามตวเลอกดงน 1. ไมสอดคลอง หมายถง ขอความไมสอดคลองกบคานยามตวแปร 2. สอดคลองเปนสวนนอย หมายถง ขอความจาเปนตองไดรบการพจารณาทบทวนและปรบปรงอยางมาก จงจะมความสอดคลองกบคานยามตวแปร 3. สอดคลองเปนสวนมากหมายถง ขอความจาเปนตองไดรบการพจารณาทบทวนและปรบปรงเลกนอยจงจะมความสอดคลองกบคานยามตวแปร 4. สอดคลองทกสวน หมายถง ขอความมความสอดคลองกบคานยามตวแปร หากทานมขอเสนอแนะในการปรบแกแตละขอความ ขอไดโปรดใหเขยนลงในขอเสนอแนะ สวนท 2 แบบสอบถามผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

ระดบความสอดคลอง ขอเสนอแนะ

ไมสอด คลอง

สอด คลองเปนสวนนอย

สอด คลองเปนสวนมาก

สอด คลองทกสวน

ดานลกษณะการปฏบตงาน

1. งานททานปฏบตทาใหทานไดใชความรความสามารถตรงตามททานมอย

126

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

ระดบความสอดคลอง ขอเสนอแนะ

ไมสอด คลอง

สอด คลองเปนสวนนอย

สอด คลองเปนสวนมาก

สอด คลองทกสวน

2. งานททานปฏบตทาใหทานตองแสวงหาความรใหมๆอยเสมอและตองฝกฝนเพอใหเกดความชานาญ

3. งานททานปฏบตเปนงานทงายเกนไปในความรสกของทาน

4. งานททานปฏบตเปนงานทซ าซากจาเจและนาเบอ

5. ปรมาณงานททานไดรบมอบหมายใหดแลเหมาะกบกาลงความสามารถของทาน

6. เมอทานไดรบมอบหมายใหปฏบตงานทานทาไดและทาไดตามระยะเวลาทกาหนด

7. ทานไดรบมอบหมายใหปฏบตงานตรงกบตาแหนงหนาทและระดบตาแหนง

8. ลกษณะงานททานรบผดชอบเปนงานทละเอยดออนตองใชความรอบคอบอยางสง

9. งานททานปฏบตอยมลกษณะทาทายความสามารถของทานทาใหทานอยากปฏบตงานนตอไปเรอยๆ โดยไมทอแท

127

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

ระดบความสอดคลอง ขอเสนอแนะ

ไมสอด คลอง

สอด คลองเปนสวนนอย

สอด คลองเปนสวนมาก

สอด คลองทกสวน

10. ลกษณะงานททานปฏบตอยไมเปนอปสรรคตอการดาเนนชวตของทานและครอบครว

ดานความพงพอใจในงาน

1. สภาพแวดลอมการทางานของทานม เครองมอเครองใชในสานกงานอยในสภาพทพรอมและมคณภาพทใชไดด

2. หนวยงานของทานมสถานท ทสะดวกสบายในการปฏบตงานด

3. ทานรสกมความภาคภมใจทไดปฏบตหนาทในหนวยงานของทาน

4. ทานรสกวาระบบการปฏบตงานของหนวยงานทานเปนกระบวนการทไมลาชา ขาราชการมความสนกกบการปฏบตงาน

5. การปฏบตงานของทานสามารถมองเหนผลสาเรจไดอยางชดเจน

6. ทานรสกพงพอใจทไดปฏบตงานในหนวยงานนไมเคยคดเรองการโอน ยาย หรอลาออกจากหนวยงาน

7. ทานมความสบายใจและมความสขในการปฏบตงานหนวยงานน

128

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

ระดบความสอดคลอง ขอเสนอแนะ

ไมสอด คลอง

สอด คลองเปนสวนนอย

สอด คลองเปนสวนมาก

สอด คลองทกสวน

8. ทานรสกวาผบงคบบญชาในหนวยงานไววางใจในผลการปฏบตงานของทาน

9. หนวยงานของทานมการสงเสรมใหขาราชการไปศกษาตอ เพอเพมวฒและปรบปรงวฒ

10. ทานมโอกาสกาวหนาเปนผบรหารระดบสงตอไปเรอยๆ ในหนวยงานของทาน

ดานขวญและกาลงใจ 1. หนวยงานของทานใหหลกประกนในการปฏบตงานและความคมครองขาราชการเปนอยางด

2. ทานคดวาผบงคบบญชาใหการสงเสรมและสนบสนนใหทานมความรความเชยวชาญในหนาทการงาน

3. ทานเหนวารายไดทไดรบจรงในการปฏบตหนาทในปจจบนเพยงพอและเหมาะสมกบปรมาณงานและความสามารถของทานดแลว

4. รายไดทไดรบจากการปฏบตหนาทเพยงพอตอการดารงชพในภาวการณปจจบนไดอยางมความสขแลว

129

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

ระดบความสอดคลอง ขอเสนอแนะ

ไมสอด คลอง

สอด คลองเปนสวนนอย

สอด คลองเปนสวนมาก

สอด คลองทกสวน

5. ทานรสกภมใจเมอไดทราบขาวเกยวกบความสาเรจของหนวยงานและรสกดใจททานเปนสวนหนงในความสาเรจนน

6.ทานคดวางานททานไดปฏบตอยมเกยรตและศกดศรไมนอยกวางานอน

7. บคคลากรหนวยงานของทานมโอกาสไดรบการพจารณาในความดความชอบหรอความกาวหนาอยางเทาเทยมกนทงนจะขนอยกบความสามารถในการปฏบตหนาทดวย

8. หากมกรณททานตองถกกลาวหาหรอถกตงกรรมการสอบสวนทานคดวาทานจะไดรบความยตธรรมในการพจารณาเสมอ

9. ทานคดวาการพจารณาบรรจแตงตงการเลอนขนเงนเดอนหรอการเลอนตาแหนงในหนวยงานของทานจะขนอยกบความรความสามารถมากกวาความพอใจของผบงคบบญชา

10. ทานมความรสกวาตนเองเปนสมาชกทสาคญคนหนงในหนวยงานของทาน

130

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

ระดบความสอดคลอง ขอเสนอแนะ

ไมสอด คลอง

สอด คลองเปนสวนนอย

สอด คลองเปนสวนมาก

สอด คลองทกสวน

ความสามคคในการปฏบตงาน

1. เมอเกดปญหาทานสามารถปรกษา ขอแนวทางแกไขปญหา จากผบงคบบญชา หรอเพอนรวมงานได

2. เพอนรวมงานของทานบางคนมความสมพนธทไมดตอกน

3. ในหนวยงานของทานมกมขาวลอเกยวกบการประเมนเลอนขนเงนเดอนและเลอนตาแหนงมการวพากษวจารณระหวางขาราชการในหนวยงานเสมอ

4. เมอทานไดรบความเดอดรอนเรองงานหรอเรองสวนตวทานไดรบความชวยเหลอจากเพอนรวมงานและผบงคบบญชาเสมอ

5. ทานคดวาสมาชกทกคนในหนวยงานของทานมโอกาสกาวหนาหรอไดรบการพจารณาความดความชอบโดยเทาเทยมกนตามความสามารถของแตละคน

6. ทานคดวาในการพจารณาสทธพเศษตางๆ มความเสมอภาคและเหมาะสม

131

ผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

ระดบความสอดคลอง ขอเสนอแนะ

ไมสอด คลอง

สอด คลองเปนสวนนอย

สอด คลองเปนสวนมาก

สอด คลองทกสวน

7. ทานและเพอนรวมงานใหเกยรต ในการแสดงความคดเหน และรบฟงเหตผลซงกนและกน

8. ทานพรอมรวมมอรวมใจในการปฏบตงานเปนทม และยอมรบวาเปนผลสาเรจจากทม

9. ในหนวยงานทานมการรบฟงปญหาและปรกษาเกยวกบปญหาการปฏบตงาน

10. ทานยอมรบความสามารถของผรวมงานและเรยนรวธการปฏบตงานของผรวมงาน

3. โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย เนอหาของขอมลครอบคลมหรอไม

ครอบคลมทกสวน ครอบคลมสวนใหญ ครอบคลมสวนนอย ไมครอบคลม ขอเสนอแนะเพมเตม.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขอขอบพระคณเปนอยางยง นางอนนทยา พมเพชร 

132

ตารางเปรยบเทยบคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของผลการปฏบตงานดานลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง 

ดานลกษณะการปฏบตงาน กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

x SD ระดบ x SD ระดบ 1. งานทปฏบตไดใชความร ความสามารถ ตรงตามทมอย

4.12 .62 มาก 4.50 .63 มากทสด

2.งานทปฏบตตองแสวงหาความร ใหมๆอย เสมอและฝกฝนเพอให เกดความชานาญ

4.25 .45 มาก 4.50 .52 มากทสด

3.ลกษณะงานทรบผดชอบเปนงานท ละเอยดออนใชความรอบคอบอยางสง

4.06 .68 มาก 4.56 .63 มากทสด

4. เมอไดรบมอบหมายใหปฏบตงาน สามารถทาไดตามระยะเวลาทกาหนด

3.38 .62 ปานกลาง

3.87 .50 มาก

5.ไดรบมอบหมายใหปฏบตงานตรงกบ ตาแหนงหนาทและระดบตาแหนง

3.44 .63 ปานกลาง

4.00 .52 มาก

6.งานทปฏบตทาทายความสามารถ ทาให อยากปฏบตงานตอไปเรอยๆไมทอแท

3.19 .54 ปานกลาง

3.75 .58 มาก

7.งานทปฏบตเปนงานทไมซ าซากจาเจจน นาเบอ

2.75 .86 ปานกลาง

3.12 .72 ปานกลาง

8. ปรมาณงานทไดรบมอบหมายใหดแล เหมาะกบกาลงความสามารถ

3.00 .82 ปานกลาง

3.44 .73 ปานกลาง

9.ลกษณะงานทปฏบตไมเปนอปสรรคตอ การดาเนนชวตของทานและครอบครว

2.50 1.03 ปานกลาง

3.00 1.03 ปานกลาง

10.งานทปฏบตเปนงานทงายเกนไปใน ความรสก

1.50 .73 นอย 1.81 1.11 นอย

รวม 3.22 .17 ปานกลาง

3.66 .21 มาก

จากตารางพบวา ระดบคะแนนผลผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ดานลกษณะการปฏบตงานรายขอมแนวโนมทสงขน มระดบของคะแนนทไมเกดการเปลยนแปลงไดแก งานทปฏบตทาใหตองแสวงหาความร ใหมๆ อยเสมอและฝกฝนเพอใหเกดความชานาญ กอนไดรบ

133

โปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 4.25 หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง คะแนนคาเฉลยเทากบ 4.50 อยในระดบดเดน รองลงมากอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง ทานไดรบมอบหมายใหปฏบตงานตรง กบตาแหนงหนาทและระดบตาแหนง คะแนนคาเฉลยเทากบ 3.44 หลงไดรบโปรแกรมคะแนนเฉลยเทากบ 4.00 ระดบคะแนนอยในระดบดมาก และงานททานปฏบตเปนงานทไมซ าซากจาเจ จนนาเบอ กอนไดรบโปรแกรมคะแนนคาเฉลยเทากบ 2.75 หลงไดรบโปรแกรมคะแนนเฉลยเทากบ 3.12 ระดบคะแนนอยในระดบด สรป เมอเปรยบเทยบคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ดานลกษณะการปฏบตงาน กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคาเฉลยเทากบ3.22 (SD = .17) อยในระดบด หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคาเฉลยเทากบ 3.67 (SD=..21) อยในระดบดมาก

ตาราง เปรยบเทยบคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง 

ผลการปฏบตงาน ดานความพงพอใจในงาน

กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

x SD ระดบ x SD ระดบ

1. สภาพแวดลอมการทางานม เครองมอ เครองใชในสานกงานอยในสภาพท พรอมและมคณภาพทใชไดด

3.00 .82 ปานกลาง

3.87 .81 มาก

2. หนวยงานมสถานท ทสะดวกสบายใน การปฏบตงานด

3.12 .72 ปานกลาง

3.62 .72 มาก

3. รสกมความภาคภมใจทไดปฏบตหนาท ในหนวยงานของทาน

3.56 .81 มาก 4.25 .68 มาก

4. ระบบการปฏบตงานของหนวยงานม กระบวนการไมลาชา ขาราชการมความสนกกบการปฏบตงาน

2.62 .72 ปานกลาง

3.50 .89 มาก

5. การปฏบตงานสามารถมองเหน ผลสาเรจไดอยางชดเจน

3.25 .86 ปานกลาง

4.06 .68 มาก

134

ตาราง เปรยบเทยบคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง (ตอ)

ผลการปฏบตงาน ดานความพงพอใจในงาน

กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

x SD ระดบ x SD ระดบ 6. รสกพงพอใจทไดปฏบตงานใน หนวยงานน ไมเคยคดเรองการโอน ยาย หรอลาออกจากหนวยงาน

2.81 .911 ปานกลาง

3.75 1.00 มาก

7. มความสบายใจและมความสขใน การปฏบตงานหนวยงานน

3.00 .89 ปานกลาง

4.12 .72 มาก

8. ผบงคบบญชาในหนวยงาน ไววางใจ ในผลการปฏบตงาน

2.88 .81 ปานกลาง

3.94 .57 มาก

9. หนวยงานมการสงเสรมใหขาราชการ ศกษาตอ เพอเพมวฒและปรบปรงวฒ

2.88 .89 ปานกลาง

4.00 .63 มาก

10. มโอกาสกาวหนาเปนผบรหาร ระดบสงตอไปเรอยๆ ในหนวยงาน

2.62 .81 ปานกลาง

3.06 .85 ปานกลาง

รวม 2.97 0.07 ปานกลาง

3.81 .13 มาก

จากตารางพบวา กลมตวอยางจานวน 16 คน เปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานหอผปวยชาย ในสถาบนมะเรงแหงชาต เปรยบเทยบระดบคะแนนผลการปฏบตงาน ความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงการไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงสวนใหญพบวาระดบคะแนนผลการปฏบตงานดานความพงพอใจในงานรายขอมแนวโนมทสงขน มระดบของคะแนนทไมเกดการเปลยนแปลงไดแก ทานมโอกาสกาวหนาเปนผบรหารระดบสงตอไปเรอยๆในหนวยงาน กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 2.62 (SD = .81) หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง คะแนนคาเฉลยเทากบ 3.06 (SD = .85) อยในระดบด เมอเปรยบเทยบคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง คาเฉลยเทากบ 2.97 (SD = .07) อยในระดบด และหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง คาเฉลยเทากบ 3.81 (SD = .13) อยในระดบดมาก

135

ตารางเปรยบเทยบ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานขวญและกาลงใจ ของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง

ผลการปฏบตงาน ดานขวญและกาลงใจ

กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

x SD ระดบ x SD ระดบ 1. หนวยงานใหหลกประกนการ ปฏบตงานและความคมครอง ขาราชการเปนอยางด

3.13 .72 ปานกลาง

3.87 .81 มาก

2. ผบงคบบญชาใหการสงเสรมและ สนบสนนใหมความรความเชยวชาญ ในหนาทการงาน 

3.06 .77 ปานกลาง

3.62 .72 มาก

3. รายไดทไดรบจากการปฏบตใน ปจจบนเพยงพอ เหมาะสมกบปรมาณ งานและความสามารถ

2.19 1.05 ตา 4.25 .68 มาก

4. รายไดจากการปฏบตหนาทเพยงพอตอการดารงชพในภาวการณปจจบนไดอยางมความสข

2.25 1.00 นอย 3.50 .89 มาก

5. รสกภมใจเมอไดทราบขาวเกยวกบความสาเรจของหนวยงาน และดใจทเปนสวนหนงในความสาเรจนน

3.62 .62 มาก 4.06 .68 มาก

6. งานทปฏบตอยมเกยรตและศกดศรไมนอยกวางานอนๆ

3.94 .68 มาก 3.75 1.00 มาก

7. บคคลากรในหนวยงานไดรบการพจารณาความดความชอบหรอความกาวหนาอยางเทาเทยมกนขนอยกบความสามารถในการปฏบตงาน

2.81 .98 ปานกลาง

4.12 .72 มาก

136

ตารางเปรยบเทยบ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานขวญและกาลงใจ ของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง (ตอ)

ผลการปฏบตงาน ดานขวญและกาลงใจ

กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

x SD ระดบ x SD ระดบ 8. หากมกรณทถกกลาวหาหรอถกตงกรรมการสอบสวนจะไดรบความยตธรรมในการพจารณาเสมอ

2.94 .93 ปานกลาง

3.94 .57 มาก

9. การพจารณาเลอนขนเงนเดอนหรอเลอนตาแหนงขนอยทความรความสามารถมากกวาความพอใจของผบงคบบญชา

3.25 .93 ปานกลาง

4.00 .63 มาก

10. รสกวาตนเองเปนสมาชกทสาคญคนหนงในหนวยงาน

3.31 .60 ปานกลาง

3.06 .85 ปานกลาง

รวม 3.05 0.17 ปานกลาง

3.82 0.13 มาก

จากตารางพบวา กลมตวอยาง จานวน 16 คน เปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานหอผปวยชาย ในสถาบนมะเรงแหงชาต เปรยบเทยบระดบคะแนนผลการปฏบตงาน ดานขวญและกาลงใจของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงการไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงสวนใหญพบวาระดบคะแนนผลการปฏบตงานดานความพงพอใจในงานรายขอมแนวโนมทสงขน มระดบของคะแนนทไมเกดการเปลยนแปลงไดแก หนวยงานของทานใหหลกประกนในการปฏบตงานและความคมครองขาราชการเปนอยางด กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 3.13 (SD = .72) อยในระดบด หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 4.25 (SD = .58) อยในระดบด และหากมกรณททานตองถกกลาวหาหรอถกตงกรรมการสอบสวนทานคดวาทานจะไดรบความยตธรรมในการพจารณาเสมอ กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 2.94 (SD =.93) อยในระดบด หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 3.37 (SD =.72) อยในระดบด และ รายไดทไดรบจากการปฏบตหนาทเพยงพอตอการดารงชพในภาวการณปจจบนไดอยางมความสขกอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการ

137

เปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 2.25 (SD =1.00) อยในระดบปานกลาง หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 2.44 (SD =1.03) อยในระดบปานกลาง เมอเปรยบเทยบคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานขวญและกาลงใจของพยาบาลวชาชพ กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง คาเฉลยเทากบ 3.05 (SD = .16) อยในระดบด และหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง คาเฉลยเทากบ 3.75 (SD = .20) อยในระดบดมาก ตารางคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานความสามคคในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง 

ผลการปฏบตงานดานความสามคค ในการปฏบตงาน

กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

x SD ระดบ x SD ระดบ 1. เมอเกดปญหาสามารถปรกษาหารอขอแนวทางแกไขจากผบงคบบญชาหรอเพอนรวมงานได

3.06 .57 ปานกลาง

4.50 .52 สงมาก

2. เพอนรวมงานทกคนมความสมพนธทดตอกนเสมอ

3.00 .73 ปานกลาง

4.56 .51 สงมาก

3. หนวยงานมขาวลอเกยวกบการประเมนเลอนขนเงนเดอน

2.87 .81 ปานกลาง

4.25 .58 มาก

4. เมอไดรบความเดอดรอนเรองงานหรอเรองสวนตวจะไดรบความชวยเหลอจากเพอนรวมงานและผบงคบบญชาเสมอ

2.94 .68 ปานกลาง

4.25 .45 มาก

5. สมาชกทกคนในหนวยงานมโอกาส กาวหนาหรอไดรบการพจารณาความดความชอบโดยเทาเทยมกนตามความสามารถของแตละคน

3.19 .83 ปานกลาง

3.56 .51 สงมาก

138

ตารางคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานความสามคคในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง (ตอ)

ผลการปฏบตงานดานความสามคค ในการปฏบตงาน

กอนไดรบโปรแกรม หลงไดรบโปรแกรม

x SD ระดบ x SD ระดบ 6. ในการพจารณาสทธพเศษตางๆ ในหนวยงานมความเสมอภาคและเหมาะสม

2.94 .85 ปานกลาง

4.19 .40 มาก

7. เพอนรวมงานใหเกยรตในการแสดงความคดเหนและรบฟงเหตผลซงกนและกน

3.38 .612 ปานกลาง

4.25 .58 มาก

8. มความรวมมอรวมใจในการปฏบตงานเปนทม และยอมรบเปนผลสาเรจจากทม

3.56 .51 สง 4.56 .51 สงมาก

9.ในหนวยงานทานมการรบฟงปญหาและปรกษาเกยวกบปญหาการปฏบตงานสมาเสมอ

3.31 .48 ปานกลาง

4.25 .45 สง

10.ทานยอมรบความสามารถของผรวมงานและเรยนรวธการปฏบตงานของผรวมงาน

3.62 .50 สง 4.50 .52 สงมาก

รวม 3.19 0.14 ปานกลาง

4.26 0.06 สง

จากตารางพบวา กลมตวอยางจานวน 16 คน เปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานหอผปวยชาย ในสถาบนมะเรงแหงชาต เปรยบเทยบระดบคะแนนผลการปฏบตงานดานความสามคคในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนและหลงการไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงสวนใหญพบวาระดบคะแนนผลการปฏบตงานดานความสามคคในการปฏบตงานรายขอมแนวโนมทสงขน มระดบของคะแนนทเกดการเปลยนแปลงทสอดคลองกบความสามคคในการปฏบตงานจากระดบดเปนระดบดเดนไดแก ทานและเพอนรวมงานใหเกยรตในการแสดงความคดเหน และรบฟงเหตผลซงกนและกน กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง

139

คะแนนคาเฉลย เทากบ 3.38 (SD = .62) อยในระดบด หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 4.25 (SD = .58 ) อยในระดบดเดน และในหนวยงานทานมการรบฟงปญหา และปรกษาเกยวกบปญหาการปฏบตงานสมาเสมอกอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 3.31 (SD = .48) อยในระดบด หลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงคะแนนคาเฉลย เทากบ 4.25 (SD = .45) อยในระดบดเดน เมอเปรยบเทยบคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการปฏบตงานดานความสามคคในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ กอนไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง คาเฉลยเทากบ 3.19 (SD = .14) อยในระดบด และหลงไดรบโปรแกรมการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลง คาเฉลยเทากบ 4.07 (SD = .16) อยในระดบดมาก  

ภาคผนวก ช หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลทาการวจย

141

 

 

142

ประวตผวจย

ชอ-นามสกล นางอนนทยา พมเพชร

วน เดอน ปเกด 12 เมษายน 2505

สถานทเกด จงหวดเพชรบร

ประวตการศกษา พ.ศ. 2525 มธยมศกษา โรงเรยนบานลาดวทยา จงหวดเพชรบร พ.ศ. 2529 ประกาศนยบตรพยาบาลและผดงครรภระดบตน มหาวทยาลยมหดล พ.ศ. 2533 ศกษาศาสตรบณฑต มหาวทยาลยรามคาแหง พ.ศ. 2546 พยาบาลศาสตรบณฑต วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน กรงเทพฯ

ประวตการทางาน ตาแหนงพยาบาลวชาชพชานาญการ

หวหนางานการพยาบาลศลยกรรมมะเรง กลมงานการพยาบาลผปวยนอก กลมภารกจดานการพยาบาล สถาบนมะเรงแหงชาต