1

2

Creatieve breinen:

Koen Verheijden

&

Marieke Graumans

-----------------------------------------

Rijke mensen, arme mensen en

alles wat er tussen in zit. Dat is

waar The Project Klasse editie

over gaat. De sterke verschillen

tussen de soorten klassen worden

goed belicht. Wij stellen jullie

graag voor aan onze schrijvers en

de crew van de fotoshoot!

3

Maartje Verheijden

Standenstrijd door de jaren heen

De prins en het burgermeisje

Maartje Verlegh

Haar/visagie fotoshoot

Rebecca van Eekelen

Fotografie, styling, regie

fotoshoot

Karin Tang

What to wear!?

Marieke Lous

Klasse en het koningshuis.

Lize Schraepen

Grote en Kleintje

Sterre Simons

Model

Charlotte Botermans

Klasse en...

Niets uit deze uitgave mag

gekopieerd of gebruikt worden

op wat voor wijze dan ook

zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van

de redactie, maar vooral niet

om deze uitgave via alle

mogelijke media te verspreiden.

4

Inhoud Fotoshoot 5

Klasse en... 12

De prins en het burgermeisje.. 16

Sprookjes uitgelicht - de dans van de kraanvogel 18

Grote en Kleintje 20

Burgeropstanden door de jaren heen 21

De rijke man en Lazarus. 24

De kasten van India 26

What to wear where 28

Wist je dat… 30

Steve Biko 31

Klasse en het koningshuis 32

Foto's 34

Apartheid 38

Wist je dat.. 40

Happy end 41

5

Fotoshoot

Geisha's

Gracieus, slim, gerespecteerd. Zulke worden omschrijven de

Japanse gastvrouwen met de naam Geisha's. Op je saaie feestje

beuren zij de boel op, door te dansen, zingen, muziek te spelen en

met je te praten. Geisha's waren het voorbeeld voor de normale

vrouw. Ze waren beeldschoon en kortom perfect. Je kunt je

daarom wel voorstellen dat wanneer je zo'n vrouw kon inhuren,

veel geld moest hebben en behoorlijk veel status had.

In deze fotoshoot daarom ook een shoot met een Geisha.

Model: Sterre Simons

Fotografie/regie: Rebecca van Eekelen

Visagie: Maartje Verlegh

6

7

8

9

10

11

12

Klasse en...

We zien allemaal wel eens iemand lopen of kennen iemand waarvan we denken:

‘Wauw, deze persoon heeft klasse.’ Maar waarom vinden we dat een bepaalde

persoon klasse heeft? Op basis waarvan beoordelen we dat? En wat is klasse nu

eigenlijk?

Door Charlotte Botermans

Als ik denk aan klasse denk ik aan een zelfstandige elegante vrouw met een klassieke,

maar ook een ietwat edgy en trashy kledingstijl. Een vrouw die weet wat zij wil en

daarvoor gaat, een vrouw met ambitie, doorzettingsvermogen, levenslust en kracht,

maar die vooral in controle is over wat ze doet. Een verschijning die als ze een kamer

binnenkomt menig mannen èn vrouwen doet omkijken. Waarom ik denk aan een vrouw

en niet zozeer aan een man, dat kan ik niet verklaren. Na wat navraag bij mijn vrienden

en vriendinnen over wat zij onder klasse verstaan, blijkt dat dit een eigenschap is die

ook zij eerder toe bedelen aan een vrouw dan aan een man. Misschien is het omdat

mannen niet altijd even tactisch zijn waardoor we vinden dat vrouwen meer klasse

hebben. Of misschien zijn we gewoon geneigd mannen eerder te bestempelen als macho

of gentleman als het gaat over klasse.

13

Klasse en stijl

Klasse is een eigenschap die we mensen

op basis van uiterlijk kunnen

toebedelen. Wanneer we iemand zien

met een unieke stijl, een stijl die we

mooi vinden en die een statement

maakt, beoordelen we deze persoon

vaak als een persoon met klasse. Zeker

wanneer de stijl van deze persoon

aansluit bij de normen en waarden die

we er zelf op nahouden.

Wanneer je het bijvoorbeeld zelf

ontzettend belangrijk vindt carrière te

maken en ontzettend ambitieus bent,

dan zul je een dame in een Gucci

mantelpakje met een documenten-

koffertje snel als een vrouw met klasse

beoordelen op basis van haar verschijn-

ing, zonder haar verder te kennen. Een

ander voorbeeld is wanneer je zelf heel

introvert bent, maar het liefst je haren

roze zou verven en in opvallende

kleurrijke kleding zou willen rondlopen

maar dat niet durft, en je ziet iemand die

wel zo rondloopt, je dat snel stoer en

klasse zult vinden.

Klasse en seks

Van iemand die veel of met veel

verschillende personen seks heeft, zijn

we snel geneigd te zeggen dat deze

persoon weinig klasse – en principes -

heeft. Maar is dat zo? Is dit niet veel

meer afhankelijk van de motivatie die

iemand heeft voor zijn of haar

seksgedrag? Van een meisje dat

bijvoorbeeld op een regelmatige basis

seks heeft met een jongen, waar zij

behalve vriendschap niks voor voelt en

verder niks mee wilt, zouden anderen

kunnen vinden dat zij losbandig is en

weinig klasse heeft. Laten we nu even

terug gaan naar de natuur: seks is een

behoefte die mensen van nature hebben.

Freud noemde het seksueel verlangen

het ‘libido’ en het is volgens hem een

verlangen dat voortkomt uit een bron in

het lichaam, net als honger(Both,

Everaerd & Laan, 2005). Als we seksueel

verlangen inderdaad zien als een honger

die gestild moet worden en wanneer we

liefde en lust als twee aparte dingen

zien, dan is seks tussen twee mensen die

geen liefde voor elkaar voelen, maar

alleen lust, makkelijk te verklaren. Het

lijkt dan niet meer dan logisch dat

mensen, wanneer zij geen liefdesrelatie

hebben, iemand opzoeken om toch in

hun (seksuele) behoeften voorzien te

worden. Wanneer iemand lust en liefde

kan scheiden en vanuit dit principe

friends with benefits heeft en hierbij

totaal in controle over zichzelf is, kan dit

naar mijn idee evengoed een persoon

met klasse zijn.

14

Klasse en geld

Vaak associëren we klasse ook met geld.

Logisch; met geld kunnen we mooie,

dure haute couture kopen, in chique

restaurants eten en veel te dure

drankjes in de hipste bars drinken. Maar

met geld kunnen mensen ook ontzettend

ordinaire dingen kopen, dus maakt geld

ons dan per definitie vol klasse? Of is het

slechts een middel om ons karakter uit

te dragen en fungeert geld slechts als

sponsor die het mogelijk maakt onze

eigenschappen direct zichtbaar te

maken in de vorm van Jimmy Choo’s aan

onze voeten?

Zo at Rihanna laatst in een hip sterren-

restaurant(Michelin-wijs) waar zij aan

de ober vroeg wat zijn grootste fooi ooit

was geweest. Hij antwoordde met 100

dollar, waarop zij de ober een fooi van

200 dollar gaf. Nu, oordeel zelf: classy of

tacky? De één zal dit als vrijgevig

beschouwen en Rihanna hierdoor een

vrouw met klasse vinden, terwijl de

ander dit kan zien als strooien met geld

en dit ontzettend ordinair vindt.

Klasse en maatstaven

Er zijn bepaalde maatstaven waaraan

we stijl kunnen meten, deze komen

voort uit onze eigen waarden. Zo kunnen

we vinden dat iemand klasse heeft

vanwege de uiterlijke vertoning van die

persoon. Maar behalve eigenschappen

aan iemand toekennen op basis van

uiterlijk en de categorie waarin we

diegene indelen, kunnen we iemand ook

eigenschappen toebedelen door een

persoon beter te leren kennen. Deze

eigenschappen kloppen vaak beter dan

eigenschappen toegekend op basis van

uiterlijk, maar het kost ons meer moeite

ze te achterhalen. Door op verschillende

manieren te oordelen over klasse, kan

het zo zijn dat we over iemand in haute

couture, maar die een verschrikkelijke

bitch is, zeggen: ‘Dàt is nu een vrouw

met klasse’ en hetzelfde zeggen over het

meisje met de kringloop kleren die met

beide voeten op de grond staat, iedereen

met respect behandelt en op haar vrije

dagen vrijwillig bij de voedselbank

werkt.

15

Klasse en groepen

We zijn van nature geneigd mensen op

te zoeken die op ons lijken, we hebben

immers behoefte om onszelf met

anderen te vergelijken om zo de

informatie die je over jezelf hebt, je

zelfkennis, op juistheid te testen(Vonk,

2007). Ook zijn we geneigd

eigenschappen als ‘stijlvol’ en ‘met

klasse’ aan onszelf toe te bedelen,

simpelweg omdat als we onszelf zo niet

zouden zien, we dat zouden proberen te

veranderen. Daarbij categoriseren we

ook van nature. We hebben in ons hoofd

een bepaald aantal categorieën waarin

we mensen indelen. Dit doen we om veel

en veel verschillende indrukken

makkelijker te kunnen verwerken(Vonk,

2007). Aan de hand van de stijl van

mensen, delen we ze vaak in deze

categorieën in. Ook bedelen we vaak

bepaalde eigenschappen aan mensen uit

zo’n categorie. Zo zou je het meisje met

de grote gouden ringen in haar oren, het

korte leren broekje, het felroze topje en

de laarsjes met luipaardenprint in de

categorie ‘sletten’ kunnen plaatsen en

kunnen denken dat zij makkelijk, dom,

naïef, ordinair en losbandig is. Dit beeld

hoeft echter niet te kloppen, maar kan

wel bepalen of we vinden dat iemand

klasse heeft of niet doordat we deze

eigenschappen koppelen aan de

categorie waarin we mensen op basis

van uiterlijk plaatsen.

Omdat de mensen waarmee je omgaat

vaak sterk lijken op jezelf, zou dat dus

betekenen dat wanneer je jezelf als

‘stijlvol’ of ‘met klasse’ beschouwt, je je

vrienden ook zo beoordeelt. Aan iemand

die behoort tot een groep(bijvoorbeeld

skaters) die sterk verschilt van jouw

eigen groep(bijvoorbeeld

hockeymeiden) zul je de eigenschap

‘ordinair’ eerder toebedelen dan aan

mensen uit je eigen groep. Wanneer je

deze eigenschappen aan je eigen groep

toebedeelt, zou dit naar alle

waarschijnlijkheid betekenen dat je

jezelf ook als ordinair beoordeelt. Echter

doen de mensen uit de andere groep

hetzelfde. Zodoende kunnen zij jou juist

ordinair vinden, terwijl jij juist vindt dat

zij weinig klasse hebben.

Geraadpleegde

literatuur

Both, S., Everaerd, W.

& Laan, E. (2005).

Seksueel verlangen

en opwinding: een

psychofysiologisch

perspectief op

seksuele motivatie.

Neuropraxis, 9,64-69.

DOI:

10.1007/BF03

079042.

Vonk, R. (2007).

Sociale psychologie.

Groningen,

Nederland: Noordhoff

Uitgevers.

Klasse en interpretatie

Naar mijn idee is klasse vooral

afhankelijk van interpretatie en van de

normen en waarden waarmee een

persoon is opgegroeid, die de basis

vormen van zijn of haar o.0ordeel.

Klasse is dus geen vaststaand iets,

maar een begrip dat wij zelf aan

anderen(of aan onszelf) toebedelen en

kan gemeten worden aan de hand van

verschillende maatstaven. Klasse kan

dus zowel een galajurk van Valentino

zijn als een Nickelson jas als iets wat

we aan iemand toe bedelen op basis

van bepaalde karaktereigenschappen

of de manier waarop deze persoon in

het leven staat.

16

De prins en het burgermeisje

Een burgermeisje als Maxima kan het

schoppen tot prinses, sterker nog: tot

koningin! Een burgermeisje kan in

deze tijd het meest populaire lid van

een vorstenhuis worden, maar dat

was ooit wel anders: koningen gaven

hun troon op voor hun liefde en

prinsen verloren al hun titels,

wanneer zij trouwden met iemand

van een lagere stand of zelfs maar een

veel lagere adellijke titel.

De troon of de liefde?

De meest drastische gevolgen had de

liefde van Eduard en Wallis Simpson: de

Britse koning Eduard VIII verloor zijn

hart aan een gescheiden Amerikaanse, al

twee maal gescheiden voor ze het

aanlegde met de Britse kroonprins. Een

groter schandaal bestond niet, dus stond

de vorst voor een moeilijke keuze: de

troon of de liefde? De affaire viel niet in

goede aarde en na zijn troonsbestijging

in 1936 wilde Eduard zelfs met de

Amerikaanse trouwen! Eduard volgde

zijn hart: hij zou zijn Koninklijke taken

immers nooit kunnen volbrengen

zonder de steun van zijn grote liefde. Hij

gaf zijn troon op ten gunste van zijn

jongere broer en kreeg uit medelijden

van hem de titel ‘hertog van Windsor’.

Het paar ging wonen in Frankrijk en was

in de jaren daarna zelden te zien aan het

Britse hof.

Eduard moest zijn troon opgeven, maar

behield gelukkig nog wel een Konin-

klijke titel. Zelfs Wallis mocht zich

hertogin noemen! In Engelse landen

kwam het drastischere alternatief van

een beperkt huwelijk dan ook niet voor.

In veel andere landen sloten adellijke

heren ‘een huwelijk met de linkerhand’,

ook wel een ‘morganatisch huwelijk’

genoemd, met hun geliefde van lagere

stand. In dat geval mocht de prins,

hertog of graaf wel zijn titel behouden,

maar zouden zijn vrouw en kinderen

geen aanspraak mogen maken op titels,

adellijk rechten, troonopvolging, familie-

bezittingen en zelfs de erfenis. De

adellijke vader moest dus zelf

voorzieningen treffen om te zorgen dat

zijn gezin na zijn dood niet berooid

achter zou blijven.

“De koning kon zijn taken niet

uitoefenen zonder zijn geliefde”

Burgers van Oranje-Nassau

Ook in het Nederlands vorstenhuis is het

morganatisch huwelijk geen onbekend

fenomeen. Prins Bernhard, getrouwd

met koningin Juliana, was de oudste

zoon uit het morganatische huwelijk van

prins Bernhard von Lippe met Armgard

von Cramm. Na haar huwelijk met de

prins kreeg Armgard van de vorst van

Lippe de titel ‘gravin’ en later kregen zij

en haar kinderen zelfs de titel

‘prins(es)’. Als we nog verder teruggaan

in de vaderlandse geschiedenis, komen

we op het schandaal rondom koning

Willem III. De koning wilde na de dood

17

van zijn vrouw Sophie met de

linkerhand trouwen met de Franse

operazangeres Emilie Ambre. De

regering was fel tegen: zijn zoons waren

niet bepaald geschikt koningsmateriaal,

dus de koning moest in zijn oude dagen

nog een geschikte troonopvolger

produceren! Een adellijke

huwelijkskandidaat was daarvoor een

must. De keuze van de bejaarde vorst

viel uiteindelijk op de jonge prinses

Emma van Waldeck-Pyrmont. Zij wist

het Nederlandse volk inderdaad te

verblijden met een toekomstige

koningin: Wilhelmina.

“Koning Willem III mocht niet

trouwen met zijn geliefde en moest

op zoek naar een prinses”

Een ware revolutie was het huwelijk van

prinses Margriet met Pieter van

Vollenhoven. Van Vollenhoven was een

eenvoudige burgerman zonder enige

adellijke titel en de relatie ondervond

dan ook veel tegenstand. Het paar wist

door te zetten en mocht uiteindelijk een

volwaardig huwelijk sluiten, zonder

enige beperkingen en linkerhanden! De

nieuwe echtgenoot van de prinses moest

echter wel genoegen nemen met een

titelloos bestaan: koningin Juliana had

volstrekt geen bezwaren tegen haar

nieuwe schoonzoon, maar was uit

principe tegen titelloos. De vier zonen

van het paar mogen zich overigens wel

prins noemen!

“De prinsen van tegenwoordig

mogen gelukkig allemaal voor de

liefde kiezen”

Pieter van Vollenhoven wist met deze

revolutionaire intrede in het Nederlands

koningshuis een baan vrij te maken voor

de familieleden na hem. Het leek eerder

gebruikelijk dan bijzonder dat zijn

prinselijke neven en zonen met

burgermeisjes trouwden! In vrijwel heel

Europa staan prinsen en prinsessen niet

langer mee voor de keuze: de liefde of de

troon?

18

sprookjes uitgelicht de dans van de kraanvogel

Een heel bekend Aziatisch sprookje, misschien dat jij er zelf al eens van hebt

gehoord. Ik heb het over het mooie sprookje van 'De dans van de Kraanvogel.' Het

is interessant om te zien hoe snel statussen en klasse verschillen kunnen

veranderen. Dit is een belangrijk thema in dit sprookje. De ene dag ben je een

arme herbergier, de volgende dag stínkend rijk en de dag dáárop ben je weer zo

arm en ongelukkig als wat.. en dat is allemaal mogelijk in het oude China!

Door Koen Verheijden.

Lang geleden in het oude China, was er

een arme student. Deze student was één

van de slimste mensen die er was. Maar

geld had hij niet, hij was straatarm! Elke

avond ging hij naar de herberg van een

vriend van hem. Daar tekende hij dan of

schreef brieven.

Op een avond kwam de student weer in

de herberg. Nu ging hij niet zitten, maar

pakte een pot Oost-Indische inkt en

schilderde daarmee een kraanvogel op

de muur van de herberg. De student

legde uit dat hij de herberg rijk zou

maken. Als de waard driemaal in zijn

handen zou klappen, zou de kraanvogel

een dans maken. Máár de kraanvogel

kon maar eenmaal per dag dansen. De

student deed het voor en de kraanvogel

maakte een prachtige dans.

Het verhaal van de dansende kraanvogel

ging van mond tot mond. Er brak een

gouden tijd aan voor de herberg,

íedereen wilde de dans van de

kraanvogel zien.

Een rijkaard in de buurt, hoorde van de

kraanvogel. Hij kwam langs en eiste dat

de vogel zou dansen. Dit kon echter niet,

want de kraanvogel had die dag al

gedanst. De rijke man gooide een zak vol

met goud naar de herbergier. Gedwong-

en liet hij de kraanvogel nogmaals

dansen. De kraanvogel danste weer.

Maar dit was een vreemde dans, niet de

mooie dans die hij altijd danste. Het was

een treurige dans, waar alle klanten

tranen van in hun ogen kregen. Het was

de dans van een dier dat wist dat hij zou

gaan sterven.

Ineens stond in de deuropening de

student. Hij floot een wijsje en de

kraanvogel liep naar hem toe. De

student liep zonder iets te zeggen weg,

met de kraanvogel achter hem aan.

Sinds die dag heeft niemand meer iets

van hen vernomen..

Dit is een sprookje uit het verre Azië. Daar zijn

kraanvogels erg bijzondere dieren. Zij worden

gezien als het symbool van geluk, gezondheid en

onsterfelijkheid. Er werd beweerd dat een

kraanvogel wel duizend jaar oud kon worden. In

Japan is het gebruik om een zieke een gevouwen

kraanvogel te sturen.

Ook de 'dans' van de kraanvogel is een beroemd

fenomeen. Deze gaat vooraf aan de balts. Na

deze dans blijven de twee kraanvogels hun hele

leven bij elkaar. Trouw zijn ze dus zeker, en het

is dus niet raar dat de vogel het symbool voor

heel veel goede eigenschappen is geworden!

19

20

Hey Grote,

Ik schrijf je deze brief vanuit een trendy koffiebar. Ik meld het je maar even, zodat je niet denkt

dat mijn parfum veranderd is in vers gemalen koffiebonen na onze laatste ontmoeting.

Het treft me steeds weer: twaalfjarige meisjes die het hebben over ‘klasse’ en ‘uitstraling’.

Zodanig dat ik mezelf steeds vaker onder de klasse volle loep ga nemen. Je zou me een Belgisch

drama noemen als je weet dat ik: niet mijn eigen nagels kan lakken, geen enkele designer

zonnebril heb en het liefst luid meebrul als Nirvana op de tv verschijnt.

Al zou je me een echte dame noemen als je weet dat: ik de meeste van mijn pumps nooit

buiten mijn slaapkamervloer gedragen heb, zelf in een envelop tasje mijn gsm niet terugvindt

en een traantje moest wegpinken bij de theater voorstelling ‘Romeo en Julia’.

Je zou me op in het midden van de schaal der klasse kunnen plaatsen of je zou je eigen gedacht

erop kunnen nalaten. Al hou ik me vast aan mijn meeste klasse volle eigenschap:

het maatschappelijk kritisch denken over alles om me heen.

Daar heb ik gelukkig een hoop hulpbronnen voor. De belangrijkste zijn ongetwijfeld de liefde en

mijn vriendinnen. Het klinkt cliché maar zij houden mij kritisch aan de kijk, ze inspireren mij en

ze confronteren mij. Zonder hen zou ik allang naar de afgrond van de slobberigheid gedreven

zijn. Dan zou ik zeker Uggs zijn gaan kopen in plaats van prachtige Guess pumps. Daarnaast wil

ik niet de realistische vrouw zijn, maar degene waarbij de fantasie hoogtij viert in haar

gedachten.

Daarnaast hou ik er een hoop klasseloze eigenschappen aan over. Je weet hoe verlegen ik kan

zijn, maar je kent mij ook als iemand die geen blad voor haar mond zal nemen. Wanneer je een

van mijn bovengenoemde hulpbronnen zal raken zal ik je ongemanierd kleineren en openlijk

beledigen. Een van de vele redenen waarom ik je hun nog niet voorstel. Ik ben momenteel te

gevoelig om je diepste geheimen als gal uit te spuwen. Maar Grote ik verwacht van jouw geen

verzet, enkel bitterzoete woorden over mijn vrienden en de liefde.

Ik weet dat je mij altijd bekijkt als de standvastige doelgerichte vriendin.

Maar ik wil mezelf ook de kans geven om te twijfelen, om onzeker in het leven te staan en mezelf

te verliezen in die gedachte. Om boos te zijn wanneer ik niets heb om aan te trekken zonder

daarbij mij logisch verstand te gebruiken.

Liefs Kleintje

Fragement uit : Grote en Kleintje

Titel : If You Don't Know Me By

Now

Auteur; Lize Schraepen,

http://www.poetry-place-lize.com/

Grote en Kleintje

21

Burgeropstanden door de jaren heen

Grote ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen is hét ingrediënt voor een grootse

revolutie: als de katholieken en protestanten elkaar naar het leven staan, de

blanken de zwarten het leven zuur maken of de armen afgunstig de grote feesten

van de adel moeten aanzien, zijn opstanden en revoluties vaak onvermijdelijk. In

weinig gevallen leidt zo’n opstand tot het gewenste resultaat: als de oude

machthebber is verdreven, ontstaat vaak een burgeroorlog waarin wordt

gestreden om de macht. Vaak eindigt iedereen terug bij af, al zijn er ook een

aantal succes stories waarin de samenleving werkelijk compleet werd veranderd!

De Tachtigjarige Oorlog: Nederland

vs. Spanje

Het grondgebied van het huidige

Nederland was ooit in handen van het

Spaanse Rijk. Spanje was in die tijd één

van de rijkste landen in Europa, maar

het kleine Nederland en het Spaanse Rijk

groeiden steeds verder uit elkaar: in het

zuiden was de bevolking katholiek, maar

in de noordelijke Nederlanden werd het

protestantisme steeds populairder. Het

noordelijke Nederland kwam in opstand

tegen de Spaanse koning en vormde de

Republiek der Zeven Verenigde

Nederlanden. De oorlogsjaren waren

een tijd van somberheid, armoede en

strijd. Uiteindelijk kwam de Republiek

als winnaar uit de strijd: Nederland was

een feit en wist zich in de eeuwen

daarna te ontwikkelen tot een

wereldmacht. In deze strijd was de band

met het huis van Oranje ontstaan en was

daarmee de grondslag gelegd voor onze

monarchie.

Tijdens de Nederlandse Opstand

ontstond de band tussen Nederland

en de familie Van Oranje

De Franse Revolutie: met het hoofd

onder de guillotine

De bestorming van de Parijse

gevangenis de Bastille op 14 juli 1789

leidde één van de grootste

burgeropstanden ooit in: de Franse

Revolutie. De bevolking had de wapens

gepakt uit onvrede over de economisch

zware tijden en sociale ongelijkheid en

nam heel Parijs over. De verhalen over

het luxueuze leven van de koning

Lodewijk XVI en zijn verwende vrouw

Marie-Antoinette moesten zij en hun

kinderen met de dood bekopen. Op de

nieuwe uitvinding ‘de guillotine’ verloor

niet alleen het koningspaar, maar ook

een groot deel van de adel en de politiek

zijn hoofd. Het land werd hierdoor

onbestuurbaar en een grote

burgeroorlog brak uit. Uiteindelijk

verloren de adel en de Kerk het grootste

22

deel van hun rijkdom en macht,

waardoor deze revolutie wel een succes

genoemd zou kunnen worden.

Overigens zat er vanaf 1814, nadat

Napoleon werd verslagen, weer een

koning op de Franse troon: Lodewijk

XVII, de jongere bron van de onthoofde

koning.

De Russische Revolutie: het einde van

de tsaar

Voor de Russische Revolutie van 1917

werd Rusland al honderden jaren door

een tsaar uit de Romanov-familie

geregeerd. De tsaar had oneindig veel

macht in het land, terwijl de arme

bevolking het slechter en slechter kreeg.

De grote verschillen tussen arm en rijk,

de zwakke persoonlijkheid van de

laatste tsaar, zware verliezen in

oorlogen en meer factoren hebben tot

een grootste revolutie geleid. Tijdens de

revolutie werd de tsaar afgezet en met

zijn familie vermoord, moest een groot

deel van de adel vluchten voor de

moordende bevolking en brak

uiteindelijk een bloedige burgeroorlog

uit. Duizenden mensen kwamen om het

leven. De winnaars van deze

burgeroorlog waren de communisten en

deze richtten een nieuwe staat op: de

Sovjet-Unie. Het land werd totaal

gereorganiseerd. In deze nieuwe staat

zouden geld en goederen

gemeenschappelijk eigendom zijn en

zou ieder daarvan de opbrengst krijgen,

die hij nodig had.

In de nieuwe Sovjet-Unie was alles

gemeenschappelijk eigendom

23

De Apartheid: zwart is niet apart

De Apartheid in Zuid-Afrika is

waarschijnlijk het meest drastische

voorbeeld van een scheiding van twee

bevolkingsgroepen: de zwarte en witte

bevolking werd op allerlei manieren uit

elkaar gehouden. Nelson Mandela, zelf

een zwarte man, is het bekende

boegbeeld van de strijd tegen deze

Apartheid. Toen hij in 1990 na lange

gevangenisschap werd vrijgelaten en hij

in 1994 bij de eerste vrije verkiezingen

voor alle rassen tot de eerste zwarte

president van het land werd gekozen,

kwam een einde aan de rassenscheiding.

Nog altijd bestaat er grote ongelijkheid

in het land: nu misschien niet meer

tussen blank en zwart, maar zeker wel

tussen arm en rijk.

De Fluwelen Revolutie: een opstand

zonder bloed

De fluwelen revolutie is de opstand in

het oude Tsjecho-Slowakije, waarbij het

communistische regime werd afgezet.

Het unieke van deze revolutie is dat bij

de opstand geen burgeroorlog,

gewapend ingrijpen of ander

bloedvergieten kwam kijken. Duizenden

studenten hielden een vreedzame

herdenkingsmars in Praag, maar werden

hierbij op gewelddadige wijze

tegengehouden door de politie. In het

hele land ontstond grote

verontwaardiging over dit

machtsvertoon en werd de roep om

vrijheid en mensenrechter groter. Het

communistische regime wist dat zijn

laatste dagen had geteld en de talloze

opstanden die volgden, werden daarom

toegestaan. In 1990 werden

verkiezingen gehouden en kwam een

nieuwe regering aan de macht,

waardoor een nieuwe tijd werd ingeluid.

24

Verhaal; De rijke man en Lazarus. Dit keer vertel ik niet iets over een kunstwerk, maar over een verhaal. Een verhaal verteld door Jezus: 'De rijke

man en Lazarus'. Door sommige gelovigen wordt dit verhaal als waar beschouwd.

Het verhaal in het kort: voor de deur van een zeer rijke man stierf de bedelaar Lazarus. Een tijd later stierf ook

de rijke man. De rijke man kreeg het slecht in het dode rijk en smeekte Abraham om Lazarus, die altijd aan zij

zijn stond naar hem toe te sturen. Abraham was het er niet mee eens. De rijke man had al veel goeds in zijn

leven gehad, Lazarus niet. De rijke man smeekte nu om het leven van zijn broers, dat Lazarus naar hen toe

moest om hun te waarschuwen. Abraham zei dat dit ging zou gebeuren, als ze niet naar profeten luisterden,

zouden ze al helemaal niet naar iemand uit luisteren die uit de dood was opgestaan.

Dit verhaal werd vooral in de middeleeuwen verteld. De ziekte die Lazarus zou hebben zou lepra

(melaatsheid) zijn. En zo werd Lazarus patroonheilige van de melaatsen.

Door Koen Verheijden De gelijkenis van de rijke man en Lazarus - Bartholomeus van Bassen - 1620 -1630.

25

26

De kasten

van India

Bij het woord ‘kasten’ denk je

misschien niet meteen aan

standen en klassen, maar

eerder aan meubels. Toch is dit

de naam van de

maatschappelijk indeling van

de bevolking in India. En dit

klassenstelsel is niet een

eenvoudige verdeling tussen

mensen die wel geld hebben en

mensen die dat niet hebben…

Het kastenstelsel in India is

doordrongen van ontelbaar

veel religieuze en

ongeschreven sociale regels!

Door: Marieke Graumans

Het kastenstelsel vindt zijn oorsprong in het hindoeïsme. Hindoes geloven dat de geboorte in een

kaste afhangt van je karma uit je vorige leven. Als je in de vorige leven een slecht mensen was en

dus een slecht karma had, zal je in je volgende leven in een lage kaste terecht komen.

Het systeem komt niet enkel in India voor, maar in geen enkel ander land is het zo ingewikkeld en

systematisch uitgebreid.

Verschillende kasten

De Indiase term voor kaste is ‘jati’. Er zijn ongelofelijk veel verschillende jati’s, die oorspronkelijk

onder waren te brengen in vier hoofdgroepen: de Brahmanen (de priesterlijke en geleerde klasse),

de Kshatriya’s (de strijders en de heersers), Vaishya’s (de landbouwers en de handelaars) en de

Shudra’s (de burgers en arbeiders).

Binnen deze groepen waren vroeger de verschillen niet zo groot. Tegenwoordig heeft ieder beroep

zijn eigen kaste. Zo zit een schoenenpoetser vandaag de dag in een andere kaste dan een verhuizer,

terwijl ze vroeger gewoon beiden tot de Shudra’s hoorden. Het lijkt wel of men steeds meer afstand

van elkaar neemt!

27

De kastelozen

Onder de Shudra’s wordt ook een

kaste geschaard, die de dalits

worden genoemd. Vaak worden

deze dalits ook onder een aparte,

vijfde kaste geschaard. Wij noemen

de dalits de kastelozen, de paria’s

of de onaanraakbaren. En ‘onaan-

raakbaar’ moet je wel heel serieus

nemen!

Mensen die niet uit de kaste van de

dalits komen – dus uit een hogere

kaste –, zullen nooit een kasteloze

aanraken, of zelfs maar zitten op

een bankje waar zij hebben

gezeten of drinken uit een beker

die zij hebben aangeraakt. Iets dat

door een paria is aangeraakt wordt

als onrein beschouwd.

In de praktijk betekent dit dus dat

de dalits enorm worden achter-

gesteld: ze krijgen het zwaarste

werk en moeten erg onderdanig

zijn aan mensen uit andere kasten.

De Indiase regering probeert er

wel iets aan te doen en stelt wetten

in waardoor de kastelozen weer

worden opgenomen in de

maatschappij en zij dezelfde kan-

sen krijgen als andere mensen.

Helaas werkt dit niet altijd even

goed. De regering kan bijvoorbeeld

wel voorschrijven dat het dorps-

hoofd een dalit moet zijn, maar

wanneer deze man dan bij volks-

vergaderingen als nog op de grond

moet zitten, terwijl anderen een

stoel hebben, en niets mag zeggen,

is er nog steeds geen sprake van

gelijkheid!

Het gevolg van kasten

Maar wat betekent het nou om ‘in een kaste te zitten’?

In een kaste word je geboren: het heeft enkel met je

afkomst te maken in welke kaste je terecht komt en je

kunt dan ook niet van kaste veranderen.

Op deze manier veranderen mensen ook niet van

beroep: leerlooiers bijvoorbeeld, die vanwege het

doden van de heilige koe tot de dalits behoren, geven

hun beroep van vader op zoon door.

Door dit kastensysteem is men ook niet vrij wat

betreft trouwen. Je kunt enkel in je eigen kaste

trouwen. Het is een schande om met iemand uit een

kaste onder je te trouwen en dat komt dan ook maar

zelden voor. In zulke gevallen breng je je familie ten

schande en volgen er vaak wraakacties en moet het

paar vluchten.

Einde van de kasten?

Hoewel dus zowel de Indiase regering als de

Verenigde Naties en mensenrechtenorganisaties van

alles aan de kastendiscriminatie proberen te doen, is

dit aspect van de Indiase cultuur maar moeilijk te

veranderen. Het is zo verstrengeld met allerlei

ongeschreven regels en rituelen van de Indiase

samenleving, dat je het overal in de cultuur terug

vindt.

Langzaamaan lijkt men in India meer en meer naar

het westen te kijken, waar je het – wat je afkomst ook

is – als individu kunt maken. Kansen voor lagere

kasten worden in India groter, maar zaken als

trouwen blijft gevoelig…

Gandhi

Gandhi was een Indiaas politicus en jurist uit de 20e

eeuw die geloofde dat je met geweld niets bereikte. In

1932 stelde de regering voor in de nieuwe grondwet

de onaanraakbaren aparte verkiezingen te geven.

Gandhi nam het op voor de kastelozen, die hij

‘kinderen van God’ noemde: hij vastte zes dagen en

dwong de regering op deze manier het plan te

veranderen. Hij voerde zijn hele leven campagne om

het leven van de laagste bevolkingslaag van India te

verbeteren.

28

What to wear

where

Laatst kreeg ik een uitnodiging voor een

bruiloft en er stond bij dresscode: “Black -

Tie”. Ik dacht: “Ik ga echt néver éver met

een stropdas rondlopen. Laat staan op

een bruiloft. Wie weet lopen daar wel

knappe single mannen rond!

Ik had dus geen flauw idee wat de

aanstaande bruid en bruidegom be-

doelden met “BlackTie”. Wat kon ik ervan

verwachten? Om erachter te komen wat

“Black Tie” is, heb ik het gegoogled.

Kort samenvatting van de “Black -

Tie”: mannen dragen een zwarte of een

blauwe smoking met daaronder een wit

overhemd, een zwarte vlinderdas, een

avondjasje en zwarte oxfordschoenen.

Vrouwen dragen een jurk, variërend van

lange jurken tot aan de enkels ( een

dinner-model ), een 7/8 jurk leng-

te (een teamodel) en cocktail-jurkjes. Als

accessoires dragen vrouwen er satijnen

handschoenen bij en avondschoenen.

Ik vroeg me af waarom mensen eigenlijk

al die fancy namen gaven aan

een dresscode. Ze hadden ook simpel

kunnen zeggen: “mooie avondjurk met

hakken voor de dames en een pak voor de

heren”. Als aan iets een deftige naam of

moeilijke naam wordt gegeven, klinkt het

opeens heel bijzonder en chique. Maar

waar komen deze kledingvoorschriften

eigenlijk vandaan en waarom hebben we

deze etiquette nu nog steeds?

Geschreven door Karin Tang

Voordat ik allemaal ga uitleggen

waarom we kledingvoorschriften heb-

ben, ga ik even terug naar de

geschiedenis van de etiquette.

De etiquette zijn beleefdheidsregels en

de omgangsvormen die in elke cultuur

anders zijn. De kern van de etiquette is:

rekening houden met de gevoelens van

anderen en met de gebruiken in een

samenleving, in alle situaties waarin

mensen met elkaar omgaan. Je hebt

verschillende soorten etiquette. Zo heb

je etiquette voor het gedrag aan tafel,

begroeten, uitnodigen ter gelegenheid

van feesten en zo ook een etiquette wat

betreft kleding.

Het begon allemaal eeuwen terug, om

precies te zijn in de zestiende eeuw, toen

jij en ik nog lang niet geboren waren.. De

etiquette werd pas echt gevierd met de

opkomst van de bourgeoisie, dat waren

de rijkere mensen. Deze stand van de

maatschappij ontstond na de opkomst

van de industriële revolutie, het waren

rijke zakenlieden. Deze laag van de

maatschappij had zijn status niet zoals

de adel uit familie oogpunt gekregen,

maar door hard te werken. Door vele

socialistische denkers werden ze slechts

als heersende klasse van eigenaren

gezien die door onderdrukking en

uitbuiting profiteerde van de

onderklasse. Ook wel proletariaat

genoemd. Aangezien de adel in de late

middeleeuwen als trendsetters werden

gezien, namen anderen burgers de

etiquette weer als regels over.

Het voordeel van regels en code is dat

het het leven een stuk makkelijker

maakten. De mensen hoefden niet steeds

na te denken over zaken waar ze vaak

niet over na wilden denken. In deze tijd

29

zou dat niet snel problemen geven, maar

in die tijd was dit wel een probleem

aangezien er veelvuldig kostuums

gewisseld werden. Etiquette werd

daarom ook als een sociale status gezien.

Toch is dit veranderd. In de moderne

tijd was gelijkheid belangrijk en dus

moest het uiterlijke verschil, maar ook

het verschil in gedragingen naar de

achtergrond verdwijnen. Als je aan

etiquette denkt, denk je aan oubollig.

Van die deftige dames en heren die heel

truttig en verveeld uit hun ogen kijken.

Toch worden veel etiquette zoals we ze

vroeger kenden weer gebruikt zoals de

dresscode. De dresscode is een

etiquette die we nu nog gebruiken bij

gala’s en andere bijzondere feesten.

De dresscode heeft voor bepaalde

gelegenheden voor veel ophef gezorgd.

Wat moet je nou aan? Wat trekken

anderen aan? Ik wist het eerst allemaal

niet! Bij zulke bijzondere gelegenheden

zijn er striktere kledingeisen dan een

gewoon feest, bijvoorbeeld bij “Black -

Tie” of “White Tie”.

Nog steeds is het verwarrend dat we

zoveel verschillende namen hebben

voor bepaalde “kledingvoorschriften”.

Maar dat hebben we nu ook, met

nieuwe 'trends' zoals de 'Hipster'. Daar

zitten ook veel etiquette voorschriften

aan waaraan je moet houden. Zelf vind

ik het heel gaaf dat de etiquette van de

vorige eeuw nog steeds bestaan. Niet

iedereen vindt dat zo. De meesten

associëren etiquette als iets wat erg

oubollig is. Misschien kan dit met de

jaren heen “hipper” gemaakt kunnen

worden en zou iedereen later weten wat

er bedoeld wordt met “Black Tie” op een

uitnodiging. Zo zou ik voortaan weten

wat ik moet dragen, waar en wanneer. Ik

ben nogal ijdel en wil graag mijn

waardigheid hoog houden. :D

Love,

Karin Tang

30

Wist je dat…

Het woord ‘proletariaat’ stamt uit de Romeinse tijd?

Met het proletariaat wordt gedoeld op de sociale onderklasse van de maatschappij. Deze

arbeidersklasse moet zien te leven van de opbrengst van hun harde arbeid in

tegenstelling tot de burgerklasse en de elite die voornamelijk opbrengsten zien

voortvloeien uit hun kapitaal of de winst van hun onderneming. De term komt uit de

Romeinse tijd: veel armen zonder enig bezit trokken naar grote steden om daar werk te

vinden dat er eigenlijk niet was. De armen moesten leven van kleine klusjes en

vrijgevigheid van de stad. Omdat zij geen geld of andere bezittingen hadden, konden zij

niet naar bezit worden geregistreerd, maar werd het aantal kinderen (‘proles’) in de

registers opgenomen. De armen werden ‘proletarius’ genoemd, omdat zij niets anders

bezaten dan hun ‘proles’.

In de Staten-Generaal van het vroegere Nederland alle standen meevergaderden?

In de vergaderingen van de Staten-Generaal waren de adel, de geestelijken en de

gegoede burgerij vertegenwoordigd. Soms mochten zelfs de gegoede boeren meedoen!

Een adellijk slachtoffer van de Titanicramp een betere kans op overleven had?

De beroemde Titanic had op zijn eerste vaart maar liefst 1307 passagiers aan boord: 324

passagiers in de eerste klas, 284 in de tweede klas en 709 in de derde klas. Wie de

klassieke liefdesfilm Titanic heeft gezien, kan zich goed voorstellen dat vooral de

passagiers in de eerste klas het op tijd wisten te redden naar de reddingsboten. Hoewel

‘slechts’ 3 procent van de vrouwen in de eerste klas de ramp niet wisten te overleven,

vond maar liefst 54% van de vrouwen in de derde klas de dood. De dodenaantallen in de

tweede en vooral in de derde klasse waren aanzienlijk hoger dan in de eerste klasse.

Vrouwen en kinderen hadden natuurlijk ook weer een grotere overlevingskans, omdat

zij voorrang kregen bij de reddingsboten. Hierdoor wisten 74% van de vrouwen, 52%

van de kinderen en slechts 20% van de mannen het zinkende schip tijdig te verlaten.

Opmerkelijk is overigens dat veel vrouwen die met het schip ten onder gingen, zelf

weigerden het schip te verlaten vanwege de angst voor de kou, de kleine reddingsboot

en de donkere nacht.

Foto. Het vertrek van de Titanic: 1307 zielen aan boord.

31

Steve Biko

Steve Biko is voor velen een

onbekende naam. Toch is dit een

belangrijk man geweest voor de

geschiedenis van Zuid-Afrika: hij was

een belangrijk voorvechter van de

burgerrechten. De donkere bevolking

werd in zijn tijd onder de duim

gehouden door het apartheidsregime,

maar Steve Biko was vastbesloten

hier een stokje voor steken.

Door Koen Verheijden

De Zuid-Afrikaanse Steve Biko (1946-

1977) streed voor de burgerrechten in

zijn land. Er was een sterk apart-

heidsregime in Zuid-Afrika: de rassen

werden van elkaar gescheiden. De

blanke regering, die maar een klein deel

van de bevolking vertegenwoordigde,

was verantwoordelijk voor deze ras-

senscheiding. Zwarten mochten bij-

voorbeeld niet op parkbankjes zitten of

op bepaalde plekken wonen en werken.

Vanaf 1966 zat Steve Biko op de

medische school in Durban. Op deze

universiteit werd hij politiek actief.

Samen met wat anderen, zette hij de

SASO - South African Students Or-

ganisation - op. Zij streden tegen het ap-

artheidsregime. Los daarvan organi-

seerde Steve Biko toespraken voor de

zwarte gemeenschappen, zodat zij een

grotere zelfbewustheid zouden creëren.

SASO werd een groot succes en Biko

werd door zijn deelname hieraan een

van de belangrijkste activisten tegen het

apartheidsregime. In 1972 stond Biko

aan de wieg van een grotere organisatie:

BPC, Black People Convention. Op het

moment dat hij leider werd van deze

organisatie, greep het apartheidsregime

in. Steve Biko werd te gevaarlijk. De

activist werd van zijn universiteit

gestuurd en verbannen naar zijn

geboortestad. Steve Biko bleef echter

niet stil zitten. Hij bleef voor BPC

werken en hielp mee door fondsen op te

zetten voor politieke gevangenen en hun

familie.

Tussen augustus 1975 en september

1977 werd Biko viermaal door het

apartheidsregime opgepakt en langdurig

ondervraagd. Op 21 augustus 1977 werd

hij opgesloten in Port Elizabeth. Er werd

bij hem verwondingen aan zijn hoofd

geconstateerd. Vijf dagen daarna verloor

hij zijn bewustzijn. De arts adviseerde

een ziekenhuisopname. Hij werd in

plaats daarvan naar een andere

gevangenis gebracht. Hij werd in de

achterbak van een auto gestopt, naakt.

De rit duurde twaalf uur. Enkele uren na

zijn aankomst in zijn nieuwe cel,

overleed hij. De lijkschouwer zei dat hij

gestorven was aan ernstig hersenstelsel

en inwendige kneuzingen. Het regime

beweerde dat hij uit hongerstaking was

gestorven.

Bij zijn begrafenis waren ongeveer

15.000 mensen aanwezig onder wie

diplomaten uit twaalf westerse landen.

32

Van oudsher zijn de koningshuizen rijke families. Daar

pronkten ze natuurlijk graag mee door middel van de mooiste

kleren, nieuwste snufjes en zo veel mogelijk personeel. Ze

wilden hiermee graag indruk maken op andere

koningshuizen en rijke families. Het ging er daarbij niet alleen

om wie de mooiste spullen had, maar ook om wie zich met het

meeste klasse kon gedragen. Later werden de royalties steeds

meer het boegbeeld van hun land. Daarnaast zijn ze een

voorbeeld voor de inwoners, en moeten zich daarom nog

steeds met klasse gedragen.

De Engelse royals staan

er om bekend dat ze zich

niet altijd met evenveel

klasse weten te gedragen.

Vooral de jonge prins

Harry heeft nogal eens

moeite gehad zich naar

verwachting te gedragen.

Zo heeft hij in oktober

van 2004 een fotograaf in

elkaar geslagen in een

Engelse nachtclub. Hij

bood hiervoor later

publiekelijk zijn excuses

aan, maar een paar

maanden later ging hij

alweer de fout in door op

een verkleedfeest aan te komen met een nazi-pak aan.

Niet alleen Harry heeft soms moeite om zich met klasse te

gedragen, ook zijn vader Charles heeft wat dingen op zijn

kerfstok staan die niet bij de klasse van een kroonprins horen.

Zo heeft hij een buitenechtelijke relatie gehad tijdens zijn

huwelijk met Diana, de moeder van zijn zoons. Na het

overlijden van Diana, heeft hij zijn relatie met Camilla Parker

Bowles voortgezet.

Klasse en

het

koningshuis

Voor de koningshuizen is klasse

natuurlijk heel erg belangrijk.

Er wordt van alle leden van deze

families verwacht dat ze zich

ten alle tijden 'classy' gedragen.

Niet alleen de aangeboren, maar

ook de aangetrouwde royalty's

moeten alles weten van klasse,

al valt ze dat soms niet mee.

Door Marieke Lous

33

Ook de aangetrouwde leden van het koningshuis moeten zich met klasse gedragen.

Omdat ze niet altijd opgegroeid zijn in de schijnwerpers, is dat vaak wennen voor ze. Ze

dienen zich volledig aan te passen aan de tradities van het land waar ze zijn gaan wonen

en de klasse van het koningshuis. Zo heeft prinses Maxima niet alleen Nederlands

moeten leren, toen ze trouwde met Willem-Alexander, ze heeft ook moeten leren hoe ze

zich dient te gedragen bij evenementen als Prinsjesdag en Koninginnedag. Het lijkt voor

het volk alsof dit allemaal vanzelf gaat, maar in werkelijkheid zijn er een hoop mensen

die haar hebben geholpen om zich zo goed mogelijk te presenteren aan het

Nederlandse volk.

Bij klasse hoort natuurlijk ook een gedegen opleiding. Er wordt van de

leden van het koningshuis verwacht dat ze een opleiding van hoog niveau

doen. Natuurlijk kan niet iedereen dat niveau aan, en daarom wordt er

soms een beetje mee gesjoemeld. Zo is de afstudeerscriptie van Willem-

Alexander nooit openbaar gemaakt door de universiteit van Leiden, wat

normaal gesproken wel gebeurt. Dit wekte bij sommigen argwaan op over of de scriptie

wel daadwerkelijk goed genoeg was.

Maar niet alleen de Koninklijke families van nu hebben soms moeite zich met klasse te

gedragen, al jaren zijn er royals die zich niet zo netjes gedragen. Buitenechtelijke

relaties, soms zelfs buitenechtelijke kinderen, gebruik van illegale middelen en gebruik

van geweld zijn van alle tijden. Vroeger, toen er nog geen internet en telefoons waren,

was het voor de vorsten veel gemakkelijker om deze zaken geheim te houden.

Natuurlijk staan de koningsleden er niet alleen voor wat betreft klasse. Er staat een heel

team voor ze klaar om ze te helpen om er altijd piekfijn uit te zien in het openbaar. Ook

is er hulp voor ze voor hoe ze zich moeten gedragen. Zo worden de royals geholpen door

kledingstylisten, kappers en make-up specialisten om er op en top uit te zien. Ook

kunnen de royals mediatraining krijgen, waarbij ze leren hoe ze om moeten gaan met

paparazzi.

Daarnaast is het natuurlijk niet erg classy om achter het stuur van een oud barrel gespot

te worden, dus hebben de koningshuizen ook een garage vol met auto’s en koetsen en

een aantal chauffeurs tot hun dienst. Sommige koningshuizen hebben zelfs één of

meerdere privéjets om mee op staatsbezoek te gaan.

Zo zie je maar, dat ook al staan ze hun hele leven in de schijnwerpers en moeten ze zich

met grote klasse vertonen, ook de Koninklijke familieleden soms de fout in gaan.

Gelukkig staan ze er niet alleen voor. Of ze nu nieuw zijn in de familie of er in zijn op

gegroeid, er staan altijd mensen voor ze klaar om ze te helpen. Want hoe je het ook wend

of keert, royals zijn ook gewoon mensen.

34

35

36

37

38

Apartheid

Mensen die het woord ‘apartheid’ niet

kennen, zouden het misschien als iets

positiefs kunnen interpreteren:

tegenwoordig is anders zijn hip en

stoer… Aan de apartheid is echter

niet positiefs! Het was een systeem

dat de regering van Zuid-Afrika

invoerde om zwarten en blanken in

hun land zo weinig mogelijk met

elkaar in contact te laten komen.

Door Marieke Graumans

Regels

Al eeuwen bestond er een

rassenscheiding in Zuid-Afrika. De

blanke kolonialisten onderdrukten de

zwarten en stopten hun weg in slechte

woonwijken en lieten hen hard werken,

terwijl de blanken in mooie huizen

woonden en een luizenleven hadden. Dit

ging dus al jaren zo, maar tussen 1948

en 1990 was deze discriminatie zelfs

wettelijk bepaald. Vanaf toen was

rassendiscriminatie legaal, sterker nog:

als je niet met deze discriminatie mee

deed, was dat strafbaar.

In de praktijk betekende het dat blanken

en zwarten zoveel mogelijk geïsoleerd

van elkaar leefden. Een aantal regels dat

dit in de hand werkte is:

- Men mocht niet buiten zijn ras

trouwen. Een zwarte man met een

blanke vrouw was dus ondenkbaar! Zo

bleef het ras ‘zuiver’.

- Zwarten kregen de laagst betaalde

banen. Een blanke Zuid-Afrikaan

verdiende gemiddeld acht keer meer

dan een zwarte Zuid-Afrikaan.

- Zwarten mochten geen onderwijs

volgen.

- Vrij door het land reizen, was niet

toegestaan voor zwarten. Zij moesten

toestemming aan de overheid vragen om

door een blanke regio te trekken en

mochten zich hier niet langer dan 72 uur

bevinden.

- Zwarten waren officieel geen Zuid-

Afrikaans staatsburger meer, maar

waren staatburger van één van de

zwarte regio’s, die men ‘thuislanden’

noemde, zelfs als ze daar niet woonden!

Als ze in een blanke regio verbleven,

werden ze als buitenlander of

vreemdeling behandeld.

- Zwarten moesten op aparte stranden

zwemmen.

- Zwarten moesten de achterdeur van

openbare gebouwen als banken en

winkels gebruiken.

- Een zwarte en een blanke mochten

geen seks hebben met elkaar. Een

blanke man mocht een zwarte vrouw

dan ook niet alleen naar huis begeleiden.

Er moest altijd een andere blanke bij

zijn.

Categorieën

In 1950 werd besloten dat de bevolking

moest worden ingedeeld in drie

groepen: blank, zwart en gekleurd.

De groepen ‘blank’ en ‘zwart’ spreken

voor zich, alleen ‘gekleurd’ is een beetje

vaag. Onder die groep schaarden de

regering alle andere rassen, zoals

immigranten uit Azië. Sommigen van

hen hadden echter weer zo’n pech dat ze

ook onder ‘zwart’ werden geschaard.

De indeling werd gemaakt door ‘The

Department of Home Affairs’ en was

39

gebaseerd op uiterlijk, sociale

aanvaarding en afkomst. In sommige

gevallen was het lastig te beslissen

onder welke categorie men geplaatst

moest worden. Met name Oost-

Aziatische immigranten waren lastig:

Chinezen die afstamden van lage

arbeiders werden gezien als ‘gekleurd’

of ‘zwart’, terwijl Japanners die veel geld

en economische relaties hadden weer

als ‘blank’ werden bestempeld. Het was

dus niet allemaal even fair.

Doel

De bedoeling van deze scheiding van

groepen mensen, was het behouden van

de macht voor de blanken. De apartheid

omvatte dan ook niet enkel het weren

van zwarten in blanke buurten en

andersom – dit was de kleine apartheid

– maar ook werden er wetten van

radicalere impact ingevoerd. Men

noemde dit de grote apartheid. Het plan

hield in dat bepaalde delen van het land

aan één ras werden toegewezen en

uiteindelijk onafhankelijk zou worden

verklaard. Uiteraard werden de blanken

hier erg bevoordeeld! Zij kregen de rijke

gebieden en de zwarten werden

afgescheept met dorre, heuvelachtige

gebieden met weinig werkgelegenheid.

Discriminatie?

Dat er binnen de apartheid sprake was

van uit de hand gelopen discriminatie,

valt niet te ontkennen. Dat de praktijken

die toen in Zuid-Afrika voorkwamen,

fout waren, weet ook iedereen. Dat we

dit niet meer willen, is zeker.

De vraag blijft wel of men zich er toen

van bewust was, dat zij iets fouts deden.

Of zij deze discriminatie fout vonden. De

apartheid was niet opééns ingevoerd, dit

systeem bestond (onofficieel) al eeuwen

en de blanken waren gewend aan deze

manier van omgaan met hun zwarte

medemens. Zij dachten gewoon écht dat

zwarten minderwaardige mensen

waren, waarmee je anders dient om te

gaan. Er waren dan ook maar weinig

blanken bij wie het ooit is opgekomen

iets te veranderen aan dit systeem!

Nelson Mandela

Nelson Mandela is één van de bekendste

voorvechters van het afschaffen van het

apartheidsysteem in Zuid-Afrika. Hij

werd van 1994 tot 1999 de eerste

zwarte president van Zuid-Afrika. Maar

al ver daarvoor was zijn strijd tegen de

apartheid begonnen! Mandela werd in

1964 veroordeeld tot levenslange

gevangenisstraf, omdat hij een

guerrillaoorlog voorbereidde om met

geweld het apartheidsysteem ten val te

brengen. Hij zat ruim 27 jaar onder

erbarmelijke toestanden vast op

Robbeneiland. Hij kreeg niet eens verlof

om de begrafenis van zijn zoon bij te

wonen!

Toen hij in 1990 toch vrij kwam, ging hij

meteen aan de slag met alle goede

plannen die hij in de gevangenis had

bedacht. Met de regering voerde hij

onderhandelingen over de toekomst van

Zuid-Afrika, wat de rassenscheiding

betreft. In 1992 werden er al een hoop

hervormingen ingevoerd.

Twee jaar later was Zuid-Afrika al zo ver

dat Mandela de eerste zwarte president

werd! Nelson Mandela staat nog steeds

symbool voor het gevecht tegen de

apartheid.

40

Wist je dat…

Sommige mensen armoede zien als het ideale leven?

Waar doorgaans rijkdom wordt gezien als teken van welvaart en een goed leven, menen

sommige dat een mens pas echt een goedhartig en wijs persoon kan worden door zich

los te maken van materiële zaken als geld en andere rijkdom. In het boeddhisme wordt

een leven in soberheid en armoede gezien als een deugd. Ook wanneer iemand toetreedt

tot een klooster, moet hij zijn toewijding aan God in de vorm van drie geloften tonen,

waaronder een gelofte van armoede.

China het land met de meeste miljardairs is?

Hoewel de stad met de meeste miljardairs onbetwist nog altijd New York City is, is het

arme, onontwikkelde China de Westerse wereld voorbijgeschoten: op de lijst van de

rijken onder ons, jaarlijks gepubliceerd door tijdschrift Forbes, prijken bijzonder veel

Chinese namen. Andere opkomende landen zijn Brazilië, India en Rusland. Het aantal

rijken stijgt daar ieder jaar weer. De ‘derde wereld’ is begonnen aan een grote terugslag!

1 op de 6 mensen ter wereld in een sloppenwijk wonen?

Sloppenwijken komen in Nederland gelukkig niet meer voor, maar zo’n honderd jaar

geleden woonden de armsten van de armsten ook bij ons nog in slechte woningen die

dicht op elkaar gepakt stonden. In derdewereldlanden woont echter tegenwoordig nog

altijd ongeveer een derde van de bevolking in sloppenwijken. Eén van de grootste

sloppenwijken is Dharavi, in India, waar meer dan een miljoen mensen wonen. In 2006

werd vastgesteld dat hier maar één toilet is per 1400 inwoners. Ook de sloppenwijk

Kibera in Kenia is er één van schrikbarende omvang: de wijk beslaat maar 1% van het

grondoppervlak van het land, maar een kwart van de bevolking woont hier.

Afbeelding: een Nederlandse sloppenwijk rond 1900. Zelfs deze woningen zien er

luxueus uit in vergelijking met de hutjes in de huidige sloppenwijken.

41

Happy End

"Een sociale klasse is een groepering van mensen op basis van een soortgelijke

economische positie en de daaruit volgende levenskansen. De levenskansen worden

bepaald door onder meer prestaties, maar ook door bezit. Hiermee onderscheidt de

klasse zich van de stand die vooral door afkomst en sociale status wordt bepaald. Binnen

de verschillende klassen is minder gemeenschapsgevoel dan binnen een stand waar een

sterke tendens is tot sociale sluiting. Vaak worden de sociale klasse verdeelt in een

bovenklasse, middenklasse en onderklasse. "

Aldus wikipedia. En dit was ook het thema wat wij voor deze The Project gebruikten.

Een thema wat vol staat van de goede freelancers. Waarvan de meesten vaker willen

gaan schrijven voor ons! Helemaal goed dus! Ik ben erg tevreden over deze The Project.

Het is een mooie editie, waar hard aan is gewerkt. En lekker divers!

Het volgende thema zal Glitter & Glamour zijn!

Tot dan!