07/03/2015

1

PGS.TS. NGUYỄN MINH HÀTRƯỜNG ĐH MỞ TPHCM

Email: ha.nm@ou.edu.vn hoặc ngmiha2014@gmail.com

PHẦN 1: GIỚI THI ỆU CHUNG

1. KHÁI NIỆM NCKH �NC là 1 hoạt động hàng lâm, bao gồm việc xác định

các vấn đề, hình thành nên các giả thuyết, thu thập số liệu, tổ chức và đánh giá dữ liệu, đưa ra các kết luận và cuối cùng là kiểm định các giả thuyết.

2

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU:Tìm ra sự thật mà bị dấu đi và chưa được khám phá.Các mục tiêu:� Hiểu thấu đáo về 1 hiện tượng nào đó hoặc đạt được hiểu biết

mới (NC khám phá: exploratory research studies)� Mô tả chính xác các đặc điểm của 1 cá nhân, tình huống hoặc

1 nhóm nào đó (NC mô tả: Descriptive research studies)� Quyết định tần suất hiện tượng xảy ra hoặc cái này liên quan

đến cái khác (NC chuẩn đoán: Diagnostice research studies)� Kiểm định giả thuyết với mối quan hệ nhân quả giữa các biến

(NC kiểm định giả thuyết: Hypothesis – testing research studies)

3

07/03/2015

2

3. VAI TRÒ CỦA NGHIÊN CỨU� Thay đổi cách nhìn nhận của người đọc� Thuyết phục người đọc tin vào 1 điều gì đó� Đưa người đọc đến quyết định và hành động� Dẫn dắt người đọc theo 1 quy trình nào đó.

4. Ý NGHĨA CỦA NGHIÊN CỨU:� Cung cấp cơ sở cho hầu hết các chính sách của chính phủ

trong hệ thống kinh tế (Chính phủ)� Có ý nghĩa đặc biệt giải quyết các vấn đề kế hoạch và hoạt

động kinh tế (nhà kinh tế)� Ý nghĩa cho NC mối quan hệ xã hội và tìm kiếm câu trả lời

cho các vấn đề xã hội (nhà xã hội)� Đối với học viên, nhà khoa học, nhà triết lý, nhà phân tích, ...

4

1. Nghiên cứu mô tả và NC phân tích (Descriptive versus Analytical)� NC Mô tả: bao gồm khảo sát và điều tra tìm thấy sự kiện của

nhiều loại khác nhau. Mục đích là mô tả tình trạng của các sự việc đã/đang tồn tại. Có thể sử dụng phương pháp hồi tưởng lại quá khứ (ex post factor).

� NC phân tích: Sử dụng sự kiện/thông tin có sẳn và phân tích và đánh giá sự quan trọng của vấn đề.

2. NC ứng dụng và NC cơ bản (Applied vs Fundamental)� NC ứng dụng: nhằm tìm thấy 1 giải pháp cho 1 vấn đề tức

thời mà đang đối mặt XH hoặc tổ chức, ...� NC cơ bản: quan tâm đến việc tổng quát hóa vấn đề và với

hình thành nên 1 lý thuyết.

5

3. NC định lượng và NC định tính (Quantitative vs Qualitative)NC định lượng: Dựa vào đo lường số lượng. 1 hiện tượng được diễn đạt theo số lượng.

NC định tính: liên quan đến chất lượng hiện tượng. Loại NC này nhắm vào khám phá động cơ, ước muốn bằng cách phỏng vấn sâu. NC về thái độ, ý kiến, ... Và NC được thiết kế để tìm ra cảm giác thế nào? Suy nghĩ thế nào về 1 tình huống, chủ đề nào đó.... NC này quan trọng trong khoa học hành vi (hành vi con người).

4. NC lý thuyết và NC thực nghiệm (Conceptual vs Empirical)NC lý thuyết: Liên quan đến 1 (vài) ý tưởng hoặc lý thuyết nào đó. Nói chung, thường được sử dụng bởi các nhà triết gia và các nhà tư tưởng để phát triển các khái niệm mới hoặc giải thích lại các khái niệm hiện có.

NC thực nghiệm: dựa vào thực tế (trải nghiệm) hoặc quan sát. Là NC dựa vào dữ liệu

6

07/03/2015

3

5. Các loại NC khác:� NC mô phỏng:� NC trong phòng lab� NC chuẩn đoán:� NC lịch sử: � ...

7

8

XĐ vấnđê NC

NC kháiniệm va ly thuyết

Xem lại các kết quả NC trước

XD các giả

thuyết

XD thiết kế NC (bao gồm thiết kế mẫu

NC)

Thu thập dữ liệu

Phân tích dữ

liệu (Kiểm định

G/thuyết nếu có)

Giải thích kết quả và viết BC

F

F F

Trong đó: : Thông tin phản hồi

: Thông tin phía trước

F

Cơ sở lý thuyết

I

II

IIIIV

V

VI VII

Bước 1: Xác định vấn đề NC� Có 2 loại vấn đề NC: NC về tình trạng thực tế nào đó,

và NC mối quan hệ giữa các biến số.� - Lĩnh vực NC (nghĩa rộng, mơ hồ) -> thu hẹp vấn đề

NC cụ thể� Trao đổi bạn bè/đồng nghiệp/chuyên gia/... XĐ vấn đề

NC� Tại thời điểm này, phải thực hiện đồng thời:

• Tìm hiểu cơ sở lý thuyết: -> vấn đề NC rõ ràng hơn• Dữ liệu cần thiết để NC, mqh cần phân tích, và loại kỹ thuật

cần phân tích, ... -> vấn đề NC có khả thi không.

9

07/03/2015

4

Bước 2: Tìm hiểu cơ sơ ly thuyết: khái niệm, ly thuyếtva các NC trước.Tóm tắt các ly thuyết va các NC trước liên quanđến vấnđê NC.Chọn những khái niêm, ly thuyết thật sư liên quanđếnvấn đê NC đê trình bày.Vào thư viện, internet,... tìm các Journals, books, conference proceedings, ...Cách đọc va ghi chu đê tóm tắt tài liệu.

10

Bước 3: Phát triển giả thuyết NC� Giả thuyết NC là 1 giả định của chúng ta, được XD trên cơ sở vấn

đề NC và cơ sở lý thuyết, để chúng ta kiểm định tính hợp lý và kết quả thực nghiệm của nó.

� Giả thuyết NC là tiêu điểm của vấn đề NC� Các cách để xác định giả thuyết NC:

�Kiểm tra dữ liệu và tài liệu (nếu có sẵn) liên quan đến vấn đề NC, hoặc manh mối nào đó.

�Xem lại các nghiên cứu tương tự trước đây trong cùng lãnh vực hoặc cùng vấn đề liên quan.

�Thảo luận với đồng nghiệp, bạn bè, chuyên gia về vấn đề NC, nguồn gốc và mục tiêu để tìm ra giải đáp.

�Quan sát và phán đoán của người NC về vấn đề NC và về ý kiến của những cá nhân/đơn vị liên quan

11

Bước 4: XD thiết kế NC• Thiết kế NC cần xem xét các vấn đề:� Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng� Các cách thức để lấy được thông tin cho NC� Khả năng sẳn có và kỹ năng của người NC và nhóm NC� Lý giải tại sao sử dụng các cách thức trên để lấy thông tin� Thời gian để NC (lên kế hoạch/ tiến độ để nghiên cứu)� Chi phí để NC ... Tài chính có thể để NC

12

07/03/2015

5

Bước 5: Thu thập dữ liệuCó 2 loại dữ liệu:

� Dữ liệu thứ cấp: là số liệu tổng hợp từ số liệu sơ cấp.� Tùy theo từng NC mà tìm nguồn dữ liệu thích hợp. Thông thường

từ niên giám thống kê, số liệu tổng hợp của các cơ quan chức năng, số liệu trong các báo cáo, ....

� Dữ liệu sơ cấp: là số liệu thu thập trực tiếp từ đối tượng NC, thông qua các cách:- Quan sát các hiện tượng- Phỏng vấn trực tiếp cá nhân- Phỏng vấn qua điện thoại- Qua thư từ (bưu điện/email, ...)- Phỏng vấn qua kế hoạch làm việc: thông qua các kế hoạch làm việc để thống

kê

13

Bước 6: Phân tích dữ liệu và kiểm định giả thuyết� Phần này Xử lý số liệu� Phân tích dữ liệu: Tùy theo dữ liệu và giả thuyết NC mà

lựa chọn kỹ thuật phân tích cho thích hợp.� Kiểm định đòi hỏi người NC phải có kỹ năng về xử lý

số liệu, thông kê, kinh tế lượng, ...� Kiểm định các giả thuyết: Chi square test, t-test, F-test,

...

14

Bước 7: Giải thích kết quả và viết báo cáo cuối cùng� Viết báo cáo cuối cùng phải trình bày nổi bật:

� Vấn đề NC� Khái niệm và lý thuyết � Khung phân tích� Phương pháp NC� Kết quả phân tích và giải thích kết quả phân tích số liệu� Kết luận, đề xuất và ý nghĩa thực tiễn của NC

� Báo cáo nên viết theo cách thức ngắn gọn, xúc tích với văn phong đơn giản, tránh diễn tả mơ hồ (dường như, có thể, ...)

� Các bảng biểu, đồ thị nên được sử dụng chỉ khi để diễn tả thông tin cho rõ ràng hơn, dễ hiểu hơn và sinh động hơn.

� Những hạn chế NC cần được đề cập và những hạn chế khác xảy ra trong quá trình NC cũng cần được trình bày.

15

07/03/2015

6

1. Vấn đê NC (research problem) là gi?Một vấn đê NC nói chung là đê cập đến vài kho khăn mà người NC

phải trãi qua vêmặt ly thuyết lẫn thực tê, va muốn đạt được 1giải pháp/lời giải chovấn đêđo.

Chúng ta có thêtrìnhbày các thànhphần của 1vấn đêNC như:- Phải có cá nhân/nhóm/tô chức mà có khokhăn hay có vấn đê- Phải có 1/vài mục tiêucần đạt được- Có nhiều cách khác nhauđêđạt được mục tiêu- Vẫn còn nghivấn đối với người NC liên quanđến lựa chọn giải

pháp- Phải có môi trường mà vấn đề đo liên quanđến (vấn đề thực tế)Vì vậy, 1 vấn đê NC là vấn đê mà đòi hỏi người NC phải tìm ragiải

pháp tốt nhất cho vấn đê đo va phải tìm ra cách/hành động đêđạt được mục tiêu tối ưu trong môitrườngcủa vấn đêđo.

16

� Lưu ý khi lựa chọn vấn đề NC (chọn đề tài)- Thích thú với vấn đề đó- Khó tìm ra lời giải cho vấn đề NC/ vấn đề đang còn

tranh cải (lý thuyết hoặc thực tế)- Phải có ý nghĩa thực tiễn/có đóng góp- Vấn đề phải cụ thể- Có thể thu thập được số liệu- Có thể rút ra được bài học từ NC của mình- Trình bày vấn đề 1 cách rõ ràng, ngắn gọn và chính

xác.

17

Các ky thuật đêXĐ vấn đêNC- Trìnhbày vấn đê trongnghĩa rộng:

- Quansát/NC sơ bô/có thê làm pilot survey/tìm các guideline/tìm hiểuqua cơ quan nhanước, thông tin báo chí, …

- hoặc các hướng nghiên cứu trong ngành học (các môn học).- Vào thư viện, danh mục tạp chí, luận văn luận án trong và ngoài nước…

để nghiên cứu hướng đề tài.- Vào internet và các tạp chí online: Dùng key words

- Hiểu bản chất của vấn đê NC: trao đổi chuyên gia/bạn bè/giáoviên/đồng nghiệp/, ...

- Tìm kiếm cơ sơ ly thuyết sẳn có: đê tìm ra các gaps (khoản cách)trong ly thuyết, va những hạn chê trong các NC trước, hoặc từthực tế. Tư đo, đê ra cách tiếp cận mới, các NC mới, giải pháp mớiđê giải quyết vấn đêNC.

- Phát triển ý tưởng/giả thuyết thông quathảo luận: bạn bè/đồngnghiệp/chuyên gia/...Đây gọi là experience survey vê vấn đê NC,các ky thuật giải quyết, giải pháp, ...

- Cuối cùng, là nói lại (XĐ) vấn đê NC cho phuhợp với NC củamình.

18

07/03/2015

7

Ví dụ vê ky thuật xác định vấn đê NC:� Vấn đê NC theonghĩa rộng:� “Vì saonăng suất lao động ở Nhật cao hơn ở Ấn Đô ?”� “Các nhân tônào làm năng suất lao động trong các

ngành công nghiệp sản xuất của Nhật trong giaiđoạn1971-1980cao hơn năng suất lao động trongcác ngànhcôngnghiệp sản xuất của Ấn Đô ?”

� “Năng suất lao động trong giaiđoạn 1971-1980 ở Nhậtcao hơn mức nào so với ở Ấn Đô trong 15 ngành sảnxuất công nghiệp? Các nhân tônào làm cho sư khácbiệt năng suất lao động trong các ngành giữa 2 quốcgia?”

19

• NC 1 vấn đề là tìm ra câu hỏi cho vấn đề đó. Do đó, đặt câu hỏi là cách tốt nhất để xác định vấn đề NC

• Câu hỏi có thể rút ra trực tiếp từ vấn đề NC.• Có nhiều câu hỏi cho 1 vấn đề NC• Từ câu hỏi NC, cụ thể hóa và chi tiết hóa thành câu

hỏi điều tra (lấy dữ liệu). Tuy nhiên, để có được thông tin, số liệu cụ thể, cần có các câu hỏi đo lường.

20

- Mục tiêu NCđê giúp người đọc biết chính xác mục tiêu NCbạnmuốn đạt được. Tránh viết mục tiêu này nhưng giải quyết vấn đêkhác.

- Mục tiêu được viết chính xác va sẽ dẫn tới nhưng kết quả có thêquansát được. Tránh viết chung chung (tổng quát) không hơn giphát biểu vê ý định NC.

- Tư câuhỏi NC chúng ta có thêđạt ra mục tiêu NChoặc ngược lại.� Do đo, mục tiêu NCphải:- Cụ thê(specific)- Có thêđo lường (measureable)- Có thêđạt được (Achievable)- Thực tê (realistic): phuhợp với thời gian, khanăng va thực tê đê

hoàn thành NCđúnghạn không?- Đúng lúc (timely): Có thê đạt được tất cả các mục tiêu NC trong

khungthời gian bạn đa đạt ra không?

21

07/03/2015

8

22

BBBBươɴươɴươɴươɴcccc NNNNôʖôʖôʖôʖiiii dungdungdungdung

1 Vâɴn đêɳ NC Các vâɴn đêɳ giɳ quan tâm, lo ngaʖi?

2 Muʖc tiêu NC Làm sao đêɼ giaɼm thiêɼu các tác đôʖng xâɴucuɼa vâɴn đêɳ?Làm sao đêɼ taʖo ra các cơ hôʖi mơɴi?

3 Câu hoɼi NC Các hành đôʖng nào có thêɼ giúp chiɼnhsưɼa các vâɴn đêɳ hoăʖc khai thác đươʖc cáccơ hôʖi, hành đôʖng nào nên đươʖc cânnhăɴc?

4 Câu hoɼi điêɳu tra Vâɴn đêɳ câɳn biêɴt đêɼ lưʖa choʖn các hànhđôʖng tôɴt nhâɴt tưɳ các hành đôʖng có thêɼ áp duʖng?

5 Câu hoɼi đo lươɳng Vâɴn đêɳ nào câɳn hoɼi hoăʖc quan sát đêɼ đươʖc thông tin câɳn biêɴt?

6 Quyêɴt điʖnh giaɼipháp

Hành đôʖng nào đươʖc kiêɴn nghiʖ dưʖa trêncác khám phaɴ tưɳ NC?

23

VíVíVíVí duʖ duʖ duʖ duʖ 1111::::

1 Vâɴn đêɳ NC

Tăng trươɼng doanh nghiêʖp ơɼ VN như thế nào

2 Muʖc tiêuNC

Các yêɴu tôɴ tác đôʖng đêɴn tăng trươɼng doanhnghiêʖp ơɼ VNðêɳ xuâɴt các giaɼi pháp đêɼ thúc đâɼy tăng trươɼng DN ơɼ VN

3 Câu hoɼiNC

-DN ơɼ VN có tăng trươɼng hay không trong thơɳigian vưɳa qua?- Các yêɴu tôɴ bên trong DN (quy mô, ngànhnghêɳ hoaʖt đôʖng, hình thưɴc sơɼ hưɶu DN, lơʖinhuâʖn, năng suâɴt lao đôʖng, ...) vaɳ các yêɴu tôɴ bên ngoài (laʖm phát, tyɼ giaɴ, lãi suâɴt, ...) aɼnhhươɼng như thêɴ nào đêɴn tăng trươɼng DN ơɼ VN?- Các yêɴu tôɴ này tác đôʖng như thêɴ nào đêɴntăng trươɼng DN?- Giải pháp gì để giúp DN tăng trưởng?

24

VíVíVíVí duʖ duʖ duʖ duʖ 2222::::

1 Vâɴn đêɳ NC

ðòn cân nơʖ vaɳ giaɴ triʖ doanh nghiêʖp ơɼ VN như thế nào?

2 Muʖc tiêuNC

- NC tác đôʖng cuɼa đòn cân nơʖ đêɴn giaɴ triʖ doanh nghiêʖp ơɼ VN- ðêɳ xuâɴt các giaɼi pháp vêɳ đòn cân nơʖ đêɼ tăng giaɴ triʖ DN ơɼ VN

3 Câu hoɼiNC

- Tình hình đòn cân nơʖ cuɼa các DN VN như thêɴ nào?- ðòn cân nơʖ tác đôʖng như thêɴ nào đêɴngiaɴ triʖ DN?- Mưɴc đôʖ tác đôʖng cuɼa đòn cân nơʖ đêɴn giaɴ triʖ DN?- Các giải pháp gì để tăng giá trị DN thôngqua đòn cân nợ?

07/03/2015

9

25

VíVíVíVí duʖ duʖ duʖ duʖ 3333::::

1 Vâɴn đêɳ NC

Tình hình giaɴ côɼ phiêɴu doanh nghiêʖp taʖithơɳi điêɼm IPO ở VN trong thời gian qua

2 Muʖc tiêuNC

- Xác điʖnh các yêɴu tôɴ tác đôʖng đêɴn giaɴ côɼ phiêɴu taʖi thơɳi điêɼm IPO- ðêɳ xuâɴt các giaɼi pháp liên quan đêɴn giaɴ côɼ phiêɴu DN

3 Câu hoɼiNC

- Tình hình IPO ơɼ VN như thêɴ nào?- Các yêɴu tôɴ nào tác đôʖng đêɴn giaɴ côɼ phiêɴu taʖi thơɳi điêɼm IPO?- Mưɴc đôʖ tác đôʖng cuɼa các yêɴu tôɴ đoɴ?- Các giải pháp gì cần thực hiện liênquan đến giá cổ phiếu tại thời điểm IPO?

26

VíVíVíVí duʖ duʖ duʖ duʖ 4444::::

1 Vâɴn đêɳ NC

Tình hình lơʖi nhuâʖn vaɳ tăng trươɼng doanhnghiêʖp ơɼ VN.

2 Muʖc tiêuNC

- Xác điʖnh môɴi quan hêʖ qua laʖi giưɶa lơʖi nhuâʖnvaɳ tăng trươɼng doanh nghiêʖp VN- ðêɳ xuâɴt các giaɼi pháp liên quan đêɴn tácđôʖng cuɼa lơʖi nhuâʖn đêɴn tăng trươɼng vaɳ ngươʖc laʖi.

3 Câu hoɼiNC

- Lơʖi nhuâʖn tác đôʖng đêɴn tăng trươɼng DN như thêɴ nào?- Tăng trươɼng tác đôʖng đêɴn lơʖi nhuâʖn nhưthêɴ nào?- Mưɴc đôʖ tác đôʖng qua laʖi cuɼa chúng nhưthêɴ nào?- ðề xuất các giải pháp gì liên quan đến lợinhuận và tăng trưởng của DN?

5.1. GIẢ THUYẾT NC:- Đưa ra giathuyết NC, dựa vào ....- Kiểm định giathuyết (chấp nhận haybác bo), dựa vào các

thông tin, dư liệu.Gia thuyết có thêrút ra tư câuhỏi NC, nên:- Là 1 câukhẳng định- Phạm vi giới hạn- Là một câuphát biểu vêmối quan hêgiữa các biến sô- Có ý nghĩa roràng- Phuhợp với vấn đề và mục tiêu nghiên cứu- Được diễn tả một cách thích hợp với các thuật ngư chính

xác.� - Lập luận để đưa ra giả thuyết phải là logicVí dụ: .....

27

07/03/2015

10

5.2. TIÊN ĐỀ NC:- Thay vì đưa ra giathuyết NC, chúng tatập trungvào tiênđêNC.- NC xoay quanh tiênđêNC vađưa ragiải pháp kiến nghi.Ví dụ:Vấn đêNC: Cungcấp tín dụng cho nông dânnghèoTiên đê NC: - Nhanước đưa racác chương trình cungcấp tín dụng

cho nông dânnghèo (có/không)- Việc cungcấp tín dụng khôngđúng đối tượng là nông dânnghèo

(đúng/không)- Do đo, chương trình cungcấp tín dụng của nhanước thực hiện

khôngđúngđối tượng.NC của chúng ta là tìm ra các nguyên nhân vì sao chương trình

không cungcấp tín dụng đúng đối tượng vatìm ragiải pháp khắcphục.

28

5.3. NC TÌM HIỄU VẤN ĐỀ:- Thay vì đưa ra giathuyết NC, hay tiênđê NC, NC củachúng ta có thê tìm hiểu 1 vấn đê nào đo.� Ví dụ:- Mục đích của NC là xem xét va đánh gia hê thống kêtoán ở Mỹ va có thêáp dụng ở VN hay không?- Mục đích của NC là tìm hiểu thi trường chứng khoánNhật bản đê tìm ra các khía cạnh có thê áp dụng cho thitrường chứng khoán ở VN.

29

Việc đánh gia vấn đê NC đê quyết định tiếp tục hay không.Các câuhỏi đặtra

1. Tính kha thi của đê tài• Có phuhợp với kiến thức chuyên ngành không?• Có phuhợp với nguồn tài liệu/sôliệu mà có thê có hoặc thuthập không?• Có thêđược XD trên ly thuyết/kiến thức/kinhnghiệm• Có thê tiến hành trongđiều kiện có các hạn chê: Thời gian,nguồn lực va tiền

bạc.2. Tầm quan trọng của đê tài:• Vấn đê có quantrọng không? Cụ thêkhông?• Có ý nghĩa vêchính sách/ly thuyết/phươngpháp không?• Có phuhợp với chuyênngành đang NC không?3. Sơ thich cá nhân:• Có quan tâm/thích thuvới đê tài không?• Có giúp thăng tiến tronghọc tập/nghênghiệp không?• Có thuhút sư quan tâmcủangười đọc không?• Có được chấp nhận trong lĩnh vực mà chúng ta đang học tập/nghiêncứu

không?

30

07/03/2015

11

KẾT THÚC

CHÂN THÀNH CÁM ƠN

31