Su dl:Jng ket qua phan tich giau ngheo, bC:'ln c6 the dua ra chien luqc cho cac hOC:'lt dQng cua bC:'ln d6i v6i tlIng nh6m rieng trong th6n ban (vi dLJ: hQ ngheo se kh6ng hu6ng Iqi tlI ky thu$t cai tien cac h$ th6ng chan nu6i dC:'li gia suc neu hQ chi nu6i loai gia c~m nho).

Nh6 rang ket qua phan tich giau ngheo kh6ng duqc su dLJng de cho rang dja phuong nay c6 nhieu nguoi ngheo hon so v6i dja phuong kia vi djnh nghia "ngheo" hay "giau" thuong khac nhau 6 moi dja phuong.

Thl!c hi~n phan tfch giau ngheo nhu the nao Hoi nguoi dan:

1 Li$u c6 nhOng nh6m nguoi khac nhau theo Mu chi giau ngheo trong th6n ban kh6ng va ho se m6 ta nhOng nh6m nay nhu the nao. Ch~ng hC:'ln, nguoi dan c6 the cho la c6 3 nh6m nguoi trong cQng d6ng: "ngheo" (thieu luong thlJ'c moi nam), "trung binh" (thinh thoang thieu luong thlJ'c) va "kha" (du luong thlJ'c moi nam, d6i khi thua luong thlJ'c).

2 Phan 10C:'li tat ca cac hQ trong dja phuong theo Mu ch i giau ngheo. C6 mQt cach de lam vi$c nay la danh dau moi hQ tren ban d6 tai nguyen than ban theo mQt mau the hi$n hQ gia dinh thuQC nh6m nao.

PH

91

NR

92

Vi$c phan 10<;1i Cc1c hQ theo cac nh6m giau ngheo khac nhau dai khi kh6 thl,lc hi$n va gay tranh cai trong mQt cUQc hQp Ion. MQt giai phap t6t la lam vi$c voi mQt nh6m nho de phan loai va baD caD ket qua cho than ban xac minh .

3 Mo ta cac d$c diem chlnh cua Wng nh6m.NhCtng d$c diem nay c6 the la s6 lac dQng c6 san, di$n tfch Iua nuoc va kha nang dQc va viet. Xem VI dl,l ket qua phan tfch giau ngheo

. trong bang duoi.

4 Thao lu~n t<;1i sac mQt s6 nguoi dan trong than thi ngheo trong khi mat s6 khac tuong d6i kha . VI dl,l, nhieu hQ thuQc nh6m 'kha' la nhCtng nguoi dinh cu dau tien trong than ban va c6 the hQ chQn dU<;Jc nhCtng manh dcflt mau me nhM MQt s6 hQ 'ngheo' c6 the la nhCtng goa phl,l c6 It lac dQng trong gia dinh.

Vi dlJ k~t qua phan tich giau ngheo

Nh6m hi) 'ngheo' ('Thi~u luang thl,l'c mO'i

nam') 18 nguai dan

• thieu g<;lo mOi nam

• khang c6 di$n tich Iua nuoc

• chi c6 ga va vit

• khang the mua l<;Ii khi gia suc chet.

• nha cLra t6i tan

• moi dinh cu trong ci)ng d6ng

• phai ban suc lao di)ng dan den thieu lao di)ng trong cang vi$c d6ng ang cua minh

• khOng c6 tien de mua thu6c

• moi nam, phai muqn g<;lo va kh6 khan trong vi$c tra nq

Nh6m hi) 'Trung binh' ('Thlnh thoang thi~u

luang thl,l'c')35 nguai dan

• g<;lo du/du trong mi)t s6 nam

• dat it hem cac nh6m hi) 'kha '

• it v~t nuai hem nh6m hi) 'kha '

• c6 the mua l<;Ii neu di)ng v~t ch et

• nha cLra t6i tan hon nh6m hi) 'kha

• thu nMp tU nhiEfiu hO<;lt di)ng khac nhau

• d$t vai de ban

• trao doi lao di)ng.

Nh6m hQ 'Kha' ("Du luang thl,l'c quanh

nam") 16 nguai dan

• mOi nam g<;lo c6 du, c6 rui)ng lua nuoc va rui)ng lua c<;ln

• nuai Iqn, ga, vit va trau hay b6 de ban

• neu di)ng v~t chet, c6 the mua thay the

• nha cLra kien c6

• c6 tiEfin/v6n

• c6 trinh di) hQC van

• biet cach SLr dl,Jng tai nguyen hi$u qua

• la nhD'ng nguoi dinh cu di!!u tien trong than ban, vi v~y c6 dM mau mB nhat.

93

11/11,

94

I((I"' · "~· .. ",,,1,1

,I)

c::> •

Lich su kien . . . Oa SO h$ thong canh tac cua nang hQ dang bien dei nhanh ch6ng, Khi bi;1n di khao sat mQt than ban, tat ca nhOng gi ma b';1n thay chi la mQt buc anh chl,Jp nhanh vao thoi diem d6, Ljch sI! ki$n giup bc.1n hieu khuynh huong chlnh trong h$ thong canh tac va neu b$t nhOng kh6 khan Cd ban .

Thi~t I~p lich Sl! ki~n nhu th~ nao 1 Ve ma tr$n thoi gian a hang ngang dau tien .

2 L$p mQt dong dfmh cho thoi gian trong to Ijch. De thl!C hi$n duqc dieu nay, h6i nguoi dEIn c6 the nho l<;Ii duqc baG nhieu ve than ban. Day la mac thoi gian dau tien . Sau d6, hay h6i nguoi dan c6 the nho l<;Ii nhOng sI! ki$n quan trQng nao xay ra tLt mac thoi gian d6 (VI dl,J: mQt tr$n 10 lut Ion hay thoi gian xay dung mQt truang hQc).

Hoi nguoi nang d~ln li$u h9 co nhc moi sl,t ki$n chfnh g~n nhau trong nam va vi~t nhOng di€lu tren 6 hang d~u lien.

3 Thao lu~n vci nhOng nguoi nang dan v€l nhOng y~u t6 ch'inh thay doi than ban va h$ th6ng canh tac cua minh ke tU khi bat d~u m6c thei gian do. NhOng y~u t6 nay chling hc;ln la dan s6, san luc;mg lua, sl,t thi~u hl,lt luang thl,tc thl,tc pham va s6 luqng trau bO. Hay vi~t t~t ca di€lu nay 6 c(>t d~u lien cua ma tr~n.

4 Yeu c~u nguoi nang dan chung to nhOng y~u t6 nay thay doi qua thoi gian nhu th~ nao, dung cach chi diem va do d~m.

5 Khi d§ hoan t~t, yeu c~u m(>t nguoi nang dan tong k~t I!ch sl,t ki$n cho moi nhom. Cu(>c thao lu~n duqc khuy~n khfch lam m(>t quyen I!ch nham dua ra m(>t cau chuy$n v€l than ban giup b<;ln hieu ro han cac ca s6 cua moi quy~t d!nh cua nguoi nang dan trong hoan canh do.Ghi l<;li nhOng diem chfnh cua cu(>c thao lu~n nay!

95

96

"n 1 I I n llr " " . ... .

• =-

Lich thoi VU . . NhCing van de cua nguoi nong dan thuong xay ra trong mQt khoang thoi gian d~c bi$t cua nam (vi dl,l vi$c thieu thuc an vao mua kM). L!ch thoi Vl,l la mQt cach don gian de hieu re nhCing hO<;lt dQng quan tr9ng, cac van de kh6 khan va nhCing phuong sach thay doi trong suat mQt nam nhu the nao.

Lam lich thoi VlJ nhu th~ nao? 1 Hay ve mQt ma trc\'ln cho nong dan vci nhCing thang sap

xep 0 cot tren cung trong bucc chuan b! lich thoi vu . Bao dam rang b<;ln c6 the dung lich d!a phuong nay de xac d!nh mua va thang. Binh thuong, loai lich nay khac vCi I!ch quac te.

2 Cung voi nguai nong dan, xac dinh nhO'ng hO<;lt d(>ng , kh6 khan va phudng sa ch quan tr(;mg bien doi theo mua (vi dl,J nguon lac d(>ng c6 san, xoay v6ng mua Vl,J, nguon thlic an c6 san va b$nh gia suc gia cam) . Hay viet nhO'ng dieu nay vao c(>t dau tien cua ma tr~n .

3 Hay yeu cau nguai nong dan giai thich nhO'ng su ki$n nay thay doi nhu the nao trong nam. HQ c6 the thuc hi$n dieu nay bang cach:

• ve nhO'ng hang the hi$n thai gian cua nam khi cac sI.! ki$n xay ra (vi dl,J thOi gian g$t hai cua m(>t mua vl,J) , ho~c

• chi diem va dong dem tam quan trQng cua cac yeu to t<;li moi moc thOi gian khac nhau trong nam (vi dl,J nhO'ng van de ve b$nh gia suc, gia cam nghiem trQng nhu the nao vao cac thang trong nam) .

PH

97

98

= o = .

.......... "',/" .

. ... , 11 ' /t, ll / I " " , ft"'- '

".= C>

So do phan tfch kh6 khan va nguyen nhan Day la m(>t cong Cl,! phan tfch nguyen nhan cua C,3c van d~ , xac dinh ra cac moi lien ket giOa cac van d~ , hieu c6 che va ngL10i nong dan Wng dung de doi ph6 va xac dinh nhOng hL10ng kha

quan nhat de dL1a ra nhOng can thi$p.

Lam th~ nao de thi~t I~p So d6 phan tich kh6 khan va nguyen nhan Thon ban xac dinh van d~ chinh cho nh6m nong cot giai quyet (vi dl,! 'dan bo gay yeu) . Viet van d~ nay tren m(>t tam bia nho va dan n6 vao giOa tam bang (xem bieu bang bL10C 1 trang 100). De hieu tL10ng ti;ln nhOng kh6 khan nay:

1 Hai nguei nong dan trong nh6m nong cot 'Nguy€m nhan cua van de nay la gi? '

2 Viet moi nguyen nhan len m(lt tam bia nha, dan tam bia nha d6 len tren van de kh6 khan vua neu ra va ve m(lt mOi ten chi sl,1 lien h$ voi van de kh6 khan d6 (hoi;lc nhOng nguyen nhan khac).

3 Sau d6 hai trong nh6m Ii$u con c6 nguyen nhan khac cho van de d6 hay khong, thiet Ic';Ip m(lt 'bang nguyen nhan ' ve cac van de (xem bieu bang buoc 2 cua trang 101).

4 Tiep theo hai nong dan "Tac d(lng cua van ve nay la gi?"

5 Vi et moi anh huang len m(lt tam bia nha. Oan Wng tam bia nha nay duoi van de kh6 khan d6 va ve mOi ten chi moi lien h$ giOa chung (hay nhOng tac d(lng khac khac) .

6 Tiep tl:JC hai ve cac tac d(lng cua van de, thiet Ic';Ip m(lt 'bieu bang tac d(lng' phia duoi van de (xem bang buoc 3 trang 102).

7 Yeu eau nguei nong dan xem xet tat ca cac nguyen nhan va hai Ii$u h9 da tung c6 the lam gi de giam thieu nhOng nguyen nhan tren trong thei gian qua ; vi dl,l doi ph6 voi the che (xem bang buoc 4 trang 103).

8 Cling nhau thao luc';ln nhOng kha nang c6 the khac nham giai quyet kh6 khan Cd ban tren (xem Sd do buoc 5 trang 104) .

PH

PH

99

So d6 v ~ nguyen nhan (8uoc 1) : Van d~ then chat la gi?

o

------ ------ ------------

o o

100