THƯỢNG

XƯNG TÁNDUYÊN KHỞI

1

XƯNG TÁN DUYÊN KHỞI

Tôn giả Je Tsong Kha Pa

Chuyển ngữ :Nhật Hạnh – Tenzin Yangchen

Kính lễ Thượng sư Diệu Âm Bồ tát

1. Đấng trí, thuyết vô thượngDo bởi thấy và thuyếtKính lễ đấng Tối Thắng,Vị chứng, thuyết duyên khởi

2. Mọi suy thoái trên đờiĐều từ rễ vô minhThấy pháp gì diệt trừPhật dạy thuyết duyên khởi.

3. Vì vậy người có tríLẽ nào không hiểu rằngTrí tuệ về duyên khởiLà tinh tuý pháp Phật.

2

4. Thế nên, ai xưng tánHy hữu, đấng Cứu hộNgoại trừ pháp duyên khởiCòn pháp nào hơn thế?

5. Các pháp y duyên sinhPháp ấy tự tánh KhôngTuyệt vời thay thiện thuyếtCòn giáo thuyết nào hơn?

6. Kẻ phàm phu chấp thậtBị biên kiến trói chặtTrí giả với duyên khởiCắt đứt lưới hí luận.

7. Pháp này không đâu thấyNên tôn Ngài Đạo sưNgoại đạo chỉ khoa trươngGọi chồn là sư tử.

8. Thiện tai Đại Đạo SưThiện tai đấng Y xứ

3

Thiện tai Thù thắng thuyếtThiện tai đấng Cứu hộCon kính lễ Đại sưKhéo tuyên thuyết duyên khởi.

9. Hằng vì ích chúng sinhĐấng Y vương thuyết giáoTâm yếu là tánh khôngNhân quyết định vô tỉ.

10. Cho rằng lý duyên khởiLỗi tương vi, bất thànhNgười ấy làm sao hiểuGiáo pháp của Thế Tôn?

11. Phật dạy nếu khi thấyKhông tức nghĩa duyên khởiTự tánh ấy là khôngChấp nhận tác sở tácKhông trái nghịch lẫn nhau.

4

12. Nếu ai thấy ngược lại.Không thì không tác dụngTác dụng chẳng phải khôngKẻ ấy rớt xuống ngayVực khổ não hiểm ác.

13. Vì thế giáo pháp PhậtTán thán kiến duyên khởiChẳng phải không tất cảChẳng phải có tự tánh.

14. Độc lập như hoa đốmKhông duyên không hiện hữuNếu nó có thật tánhTrái quan hệ nhân duyên.

15. Vì vậy không pháp nàoMà không do duyên khởiNếu phi tự tánh khôngKhông pháp nào tồn tại.

5

16. Nếu pháp có tự tánhTự tánh không thể diệtKhông thể diệt hí luậnKhông thể chứng Niết Bàn.

17. Giữa pháp hội trí thứcVới tiếng hống sư tửThế Tôn tuyên nhiều lầnCác pháp ly tự tánhĐối với quan điểm nàyAi dám tranh biện Ngài?

18. Không mảy may tự tánhDuyên đây pháp này sinhTất cả lý đều thànhChân tục không mâu thuẫn.

19. Do thiện thuyết duyên khởiKhông lệ thuộc biên kiếnLý do thiện thuyết ấyTôn Ngài vô thượng thuyết.

6

20. Cái này tự tánh khôngDuyên cái này quả sinhHai khẳng định tương đốiTương hỗ không tương huỷ.

21. Còn gì kỳ diệu hơnCòn gì thù thắng hơnCòn đạo lý nào hơnĐể tán thán Thế Tôn.

22. Nô dịch bởi ngu siChúng thù nghịch Thế TônKhông hiểu diệu âm vô tự tánhCó gì phải ngạc nhiên.

23. Thọ hành Thế Tôn giáoTrân trọng thuyết duyên khởiMà không kham tiếng hống Không tánhẤy mới thật ngạc nhiên.

24. Cửa vô thượng dẫn vàoDuyên khởi là vô tánh

7

Phàm phu từ danh xưngTrở lại chấp tự tánh.

25. Biết lấy phương tiện nàoĐưa những chúng sinh ấyVào đạo lộ vô tỷLối chư Thánh thiện hànhMà Thế Tôn hoan hỷ.

26. Tự tánh, phi hư, phi đối đãiDuyên sinh hư giả và đối đãiLàm sao cùng thống nhấtHai sự không mâu thuẫn?

27. Những gì do duyên khởiBản lai không tự tánhBản thể chúng là khôngTrong không mà hiển lộNhư ảo thuật hoá hiện.

28. Thế Tôn chân thật thuyếtKẻ vấn nạn thảm bại

8

Chẳng tìm ra sơ hởKhiến cho chúng khiếp đảm.

29. Thuyết này nhắm đích gì?Các pháp thấy, không thấyViễn ly lối chấp trướcTăng ích và tổn giảm.

30. Lời Thế Tôn vô tỷNhân thấy lý duyên khởiTâm con khởi xác tínGiáo pháp khác Ngài dạy.

31. Kiến như nghĩa thiện thuyết Chư vị học theo NgàiXa lìa mọi suy tổnNhổ tận gốc sai lầm.

32. Quay lưng với Thánh giáoDù khổ hạnh dài lâuCàng gọi, càng sai lầmDo ngã kiến kiên cố.

9

33. Hy hữu, người có tríHiểu khác biệt giữa haiHá dễ tận đáy lòngKhông tôn kính Thế Tôn.

34. Chưa hiểu nhiều pháp PhậtDù nơi một phần nghĩaXác quyết khởi sinh raTâm hỷ lạc thù thắng.

35. Ôi vì ngu thiếu huệTuy quy Phật đã lâuCon chưa hiểu một phầnCông đức tụ Thế Tôn.

36. Thế nhưng, khi lâm chungDòng sinh mạng chưa dứtTạm khởi chút tín tâmĐây quả thật đại hạnh.

37. Thuyết duyên khởi trong các thuyếtTrí duyên khởi trong các trí

10

Như Tối thắng vương trong đờiThế Tôn chứng tri, không ai khác.

38. Tất cả giáo pháp PhậtHướng nhập lý duyên sinhNhằm hướng đến Niết BànNgài chẳng hành hạnh nàoKhông mang lại tịch tịnh.

39. Vi diệu thay, giáo pháp cao minhNhững ai nghe được rót vào taiĐều đạt đến cùng tịch tịnh tríAi mà không cung kính thọ trì.

40. Hay hàng phục oán địchLìa trái nghịch trước sauCho chúng sinh hai lợiVới tôn đạo lý nàyChúng con thêm hoan hỷ!

41. Trải qua vô lượng kiếpVì truy cầu duyên khởi

11

Ngài thí nhiều thân mạngNgười thân cùng tài sản.

42. Thấy những công hạnh nàoDẫn pháp từ Tôn ýNhư lưỡi câu câu cáThật là kém phước duyênChưa nghe chính Phật dạy.

43. Tự hận thiếu thiện cănLực của nỗi ưu nãoKhông rời tâm ý conNhư lòng mẹ trông con.

44. Suy nghiệm lời Tôn sưTướng tốt chiếu sáng ngờiLưới hào quang xoay quanhBằng phạm âm Phật thuyết.

45. Tâm con tưởng lời NgàiẢnh tượng đấng Năng nhơnHiển hiện trong lòng con

12

Như ánh trăng mát dịuXua tan khổ nóng bức.

46. Giáo pháp vi diệu nàyKẻ phàm phu vô tríLúng túng và hỗn loạnNhư vướng trong cỏ rối.

47. Thấy tình thế như vậyCon đặt nhiều nỗ lựcThuận hành theo trí giảTruy cầu chân mật ý.

48. Khi học nhiều kinh điểnNgoại giáo lẫn nội giáoTâm con luôn khổ nãoVướng mắc lưới hoài nghi.

49. Thế Tôn thọ ký Thánh Long ThọGiải thích rõ pháp vô thượng thừaGiáo thuyết như vườn hoa kundaKhiến lìa biên chấp hữu và vô.

13

50. Trí vô nhiễm trăng trònVô ngại dạo hư khôngTrừ tối tăm biên kiếnÁt sao đêm tà thuyết.

51. Vòng bạch quang chiếu diệuThiện thuyết của Nguyệt XứngKhi gặp được ân sưTâm con được an ổn.

52. Trong tất cả Phật sựThuyết pháp là đệ nhấtNgười trí tưởng niệm PhậtTừ duyên khởi mà niệm.

53. Xuất gia nối gót Bậc Đạo sư;Tu học Thánh giáo không yếu kémTỳ kheo tinh tấn hành du giàĐể tỏ tôn kính Đại Tiên Nhân.

54. Nhờ ân đức Tôn sưCon ngộ pháp vô thượng

14

Hồi hướng công đức nàyCho tất cả hữu tìnhĐược thiện hữu nhiếp thọ.

55. Nguyện cầu giáo pháp Đấng lợi sanhTồn tại đến cùng biên tế hữuBất động trước gió ác phân biệtNgười người tín nhẫn thường sung mãnThông đạt thuyết giáo của Đạo sư.

56. Nguyện trong mọi kiếp xả thân mạngTrụ trì diệu pháp đấng Năng nhơnHiển dương thậm thâm duyên khởi tánhDẫu một sát na không buông lung.

57. Con nguyện ngày đêm thường suy tìmPhương tiện nào xiển dương diệu phápĐạo Sư Tối thắng vô lượng kiếpTận tâm nỗ lực mới thành tựu.

58. Khi hành tinh tấn tịnh ý lạcNguyện chư Phạm Thiên, Đế Thích, Hộ thế

15

Thiện thần, Hộ pháp, Đại Hắc thiênThường xuyên hộ trì không xao lãng.

Thi tụng này là tinh tuý thiện thuyết xưng tán Đức Phật Thế Tôn thuyết lý duyên khởi thâm sâu mà đối với vô thượng đạo sư thiện tri thức toàn thế gian chưa từng biết đến .Thi tụng này soạn thuật bởi vị tỳ kheo đa văn ,tôn giả Lobsang Drakpa tại nơi ẩn cư Lhading trên tuyết sơn Đề Thích Thiên Ode Gungyal ,tên khác là Nampar Gyalwailing( Cung trời Đâu Suất – Ganden )được ghi chép thuật lại bởi Namkhapal.