Thorax Duvarı ve Diaphragma

Anatomisi

Dr.Aymelek Çetin

• Thorax’ın iskeleti koni şeklindedir.

İçerisinde kalp ve akciğerler bulunur.

Elastik yapısı sayesinde hacmini

daraltıp genişleterek solunum

hareketlerinin yapılmasında önemli rol

oynar.

• Thorax’ın kemik iskeletini;önden sternum,

kostaların ön uçları; arkada 1-12.torakal

vertebralar oluşturur.

• Üst açıklığına apertura thoracis superior

denilir ki burayı önde manubrium sterni,

yanlardan 1.kosta ve arkadan 1.torakal

vertebra oluşturur.

• Alt açıklığı apertura thoracis inferior

olup;bu açıklığın sınırları arkada 12.torakal

vertebra, yanlardan 11 ve 12.kostalar, ön

yandan arcus costalisler oluşturur.

• Sağlı sollu arcus costalislerin

proc.xiphoideus ile birleştikten sonra

oluşan açıya angulus infrasternalis denilir.

• Eklemleri;art.capitis costae,

art.costotransversaria, art.sternocostales

• Thorax’ın fasiyası; thorax duvarının

kaslarını 2 adet fasiya sarar. Bunlar dışta

fascia intercostalis externa, içte fascia

endothoracica’dır. Fascia intercostalis

externa, membrana intercostalis externa

adlı membrana dönüşerek kostaların dış

yüzünü örter. Yukarda (boyunda) scalen

kasların, aşağıda karın oblik kaslarının

arasında seyreder.

Thorax’ın kasları

M. pectoralis major

Origo:Pars clavicularis: Clavicula'nın sternalyarısının ön yüzü

Pars sternocostalis: Sternum'un lateralkenarı ve 2-6. costa'ların kıkırdak parçası

Pars abdominalis: M. obliquus externusabdominis'in aponeurosis'i ve m. rectusabdominis'in kılıfı (vagina musculi rectiabdominis)

• Insertio: Humerus'un crista tuberculi

majoris'i

• Sinir: N. pectoralis lateralis ve n.

pectoralis medialis

• Fonksiyon: Kola adduksiyon, fleksiyon ve

iç rotasyon

• M. pectoralis minor

• Origo: 2-5. kostaların kemik ve kıkırdak kısımlarının birleştiği yer

• Insertio: Processus coracoideus

• Sinir: N. pectoralis medialis ve n. pectoralis lateralis

• Fonksiyon: Omuzu öne ve aşağıya çeker. Omuz sabit ise kostaları kaldırır. İnspirasyona yardımcıdır.

• M. subclavius

• Origo: Birinci costa'nın kemik ve kıkırdak

kısımlarının birleştiği yer

• Insertio: Sulcus subclavius,

clavicula'nın extremitas acromialis'i

• Sinir: N. subclavius

• Fonksiyon:Omuzu aşağıya, içe ve öne

çeker. Art. sternoclavicularis'i tespit eder.

• M. serratus anterior

• Origo: 1-8. kostaların anterolateral

yüzlerinden dişli çıkıntılar şeklinde başlar.

• Pars superior: 1-2. kostalar

• Pars media: 2-4. kostalar

• Pars inferior: 5-8. kostalar

• Insertio: Pars superior. Scapula'nın

angulus superior'u

• Pars media. Scapula'nın margo

medialis'i

• Pars inferior. Scapula'nın angulus

inferior'u

• Özetle boylu boyunca scapulanın medial

kenarı

• Sinir: N. thoracicus longus

• Fonksiyon: Scapula'yı thorax'a doğru

çekerek fikse eder. Angulus inferior'a

insertio yapan parçası cavitas glenoidalis'i

yukarıya döndürerek, m. trapezius ile

birlikte kolun 90 derecenin üzerindeki

abduksiyonunu (hiperabduksiyon) sağlar.

• Mm.intercostales externi;11 çifttir. Arkada tuberculum costa’dan itibaren görülmeye başlar. Önde kıkırdak kostalar hizasına kadar uzanıp burdan itibaren sternum’a kadar membrana dönüşür.

• Origo;bir üst kosta

• İnsersio;bir alt kosta

• Siniri;nn.intercostalisler

• Fonk: kostaları yukarı kaldırarak inspirasyon

• Mm.intercostales interni;11 çifttir.

İnterkostal aralıkta bulunurlar.

M.intercostales externi’nin hemen

derininde bulunurlar.

• Önde sternum’un hemen yanından başlar

ve angulus costae seviyesine kadar

uzanır. Burdan sonra membranla devam

eder. Kas liflerinin seyri externilerle dik

olacak şekildedir.

• Siniri n.intercostalisler

• Fonk;kostaları aşağı çekmek, expirasyon

• Mm.intercostales intimi;bu kas grubu iyi

gelişmemiştir. Toraks duvarının yan

kısımlarında ve en iç yüzeyde görülür. Kas

liflerinin seyri mm.intercostales interniler

gibidir. Dolayısıyla fonksiyonları da

aynıdır. Mm.intercostales interni ile bu kas

arasında interkostal damar ve sinirler

geçer.

• M.transversus thoracis (m.sternocostalis); toraks duvarının iç yüzünde bulunur. Bu kası görmek için torax ön duvarını kaldırıp içten bakmak gerekir. Alt lifleri m.transversus abdominis ile devam eder.

• Origo;corpus sterni ve proc.xiphoideus’un arka yüzü,

• İnsersio;2-6.kostaların iç yüzleri

• Siniri;n.intercostalisler

• Fonk;kostaları aşağı çekmek

• Mm.subcostales; toraksın alt kısımlarında

belirgin olarak görülür. Toraks duvarının iç

yüzünde ve angulus costa hizasında

bulunduğu için arkada aramak gerekir.

Kas lifleri birkaç kosta atlayarak insersio

yapar.

• Fonk;kostaları aşağı çekmek

• Siniri;n.intercostalisler

• Mm.levatores costarum;origo;torakal

vertebraların transvers çıkıntıları,

insersio;bir veya birkaç kosta aşağı

atlayarak tuberculum costa ile angulus

costa arasında

• Siniri;torakal spinal sinirlerin arka dalları

• Fonksiyonu;kostaları yukarı kaldırmak ve

omurgaya rotasyon yaptırmak

• M.serratus posterior superior;

Origo;7.servikal-1-2.torakal vertebraların

proc.spinosus’ları

• İnsersio;2-5.kostaların lateral kısımları

• Siniri;n.intercostalisler

• Fonksiyonu;kostaları yukarı kaldırmak

• M.serratus posterior inferior;

Origo;11.torakal-2.lumbal vertebraların

proc.spinosusları

• İnsersio;9-12.kostaların lateral kısımları

• Siniri;n.intercostalisler

• Fonk;kostaları aşağı çekmek

• Thorax’ın Damarları

• Arterleri;a.intercostalis anterior;herbir

interkostal aralıkta 2 adettir.İlk 6 çifti

a.thoracica interna’dan,7-9.çiftleri

a.musculophrenica’dan gelir. Son 2

aralıkta bu arterler bulunmaz. Bu alan

a.intercostalis posterior’ların dalları

tarafından beslenir.

• A.intercostalis posterior;1.2. a.intercostalis posteriorlar, a.intercostalis suprema (truncus costocervicalis’in dalı)’dan çıkarlar. 3-11.a.intercostalis posteriorlar ise aorta thoracica ‘dan çıkarlar.

• A.intercostalis posterior’ların ramus dorsalis adlı dalları bulunur.Bu dalları medulla spinalis’i ve vertebraları besler.

• Venleri;Önde 1-6.v.intercostalis anteriorlar,v.thoracica interna’ya, 7-9. v.musculophrenica’ya dökülür. Daha sonra v.brachiocephalica’ya dökülürler.

• Arkada 1.v.intercostalis posteriorlar, v.brachiocephalica’ya dökülürler. Solda 2-3. v.intercostalis posteriorlar,v.intercostalis superior’u oluştururlar ve v.brachiocephalica’ya dökülürler.

• 4-8.v.intercostalis posteriorlar, v.hemiazygos accessoria’ya, 9-11.’ler v.hemiazygos’a dökülürler.

• Sağda 2-3.v.intercostalis

posteriorlar, v.intercostalis

superior dextra’yı oluşturdaktan

sonra v.azygos’a açılır. Diğerleri

de ayrı ayrı v.azygos’a dökülürler.

• Lenfatikleri;Derisinin lenfi

axilla’daki subscapular ve

pectoral lenf nodlarına

• Derin grup ise broncomediastinal

ve intercostal lenf nodlarına

dökülürler.

• DIAPHRAGMA

• Toraks ile abdomeni birbirinden ayıran

kubbe şeklinde muskuloaponeurotik bir

yapıya sahiptir. Aponeurotik yapıya

centrum tendineum denilir.

• Sternal,costal ve lumbal parçaları bulunur.

• Sternal parçası;proc.xiphoideus’un arka

yüzünden başlar.

• Kostal parçası;son 6 kostanın kıkırdak

bölümlerinden başlar.

• Lumbal parçası;lumbal vertebraların yan

kısımlarından crus dextrum ve crus

sinistrum olarak başlar.

• Lig.arcuatum laterale; 1.lumbal

vertebranın transvers çıkıntısı ile son

kosta arasında uzanır. Bu ligament aynı

zamanda m.quadratus lumborum’un üst

kısmını sarar.

• Lig.arcuatum mediale; L1.vertebra

korpusundan aynı vertebranın transvers

çıkıntısına uzanır. Bu ligament m. psoas

major’un üst kısmını sarar.

• Diaphragmanın crus dextrumu ilk 3, crus

sinistrumu ilk 2 lumbal vertebraların

korpuslarından başlar, centrum

tendineuma doğru seyrederler. Crus

dextrumun medial lifleri sol tarafa doğru

yükselerek hiatus oesophagus’un

yapısına katılır.

• Centrum tendineum;diaphragma

kubbesinin ortasında ince fakat kuvvetli

liflerin katılmasıyla oluşmuştur. Göğüs ön

duvarına daha yakındır. Perikard bu

yapının üzerine oturmuştur.

• Diaphragmadaki geçitler; diaphragmada 3

büyük geçit bulunur. Bunlar:

• Hiatus aorticus; en arkada ve altta

olanıdır. Th 12. vertebranın alt hizasında

ve orta hattın biraz solundadır. İçerisinden

aort, v.azygos ile ductus thoracicus geçer.

• Hiatus oesophageus; diaphragmanın kas

liflerinin içerisinde Th 10.vertebra

seviyesindedir. Crus dextrumun lifleri

arasında olup; hiatus aorticus’un biraz

yukarı, sol ve ön tarafında yer alır.

İçerisinden oesophagus ile beraber

n.vaguslar, a.v.gastrica sinistra’nın

özefagial dalları geçer.

• Foramen vena cavae; en üstteki

açıklığıdır. Th 8. ile 9.vertebralar

arasında bulunur. Centrum

tendineumun sağ tarafındadır. Bu

delikten v.cava inferior ile birlikte

n.phrenicus’a ait birkaç lif geçer.

• Bunlardan başka diaphragma’nın

crusları arasında splanchnic

sinirlerin ve v.hemiazygos’un

geçtiği küçük delikler bulunur.

• Diaphragma’nın zayıf bölgeleri;buralar kas

liflerinin bulunmadığı gevşek bağ

dokusuyla kaplı olup; fıtıkların oluşabildiği

yerlerdir. Bunlardan biri trigonum

sternocostalis’tir. Buradan a.epigastrica

inferior ile beraber birkaç lenf damarı

geçer.

• İkinci zayıf bölge; trigonum lumbocostale

• Lig.arcuatum laterale’nin hemen

yukarısındadır. Bu bölgede sadece periton

ile bağ dokusu bulunur.

• Diaphragmanın alt yüzü büyük oranda

peritonla kaplıdır. Diaphragma alttan bazı

abdominal organlarla direk temastadır.

• Diaphragmanın fonksiyonu;kasıldığında

karın boşluğuna doğru iner. Böylece

toraksın hacmi büyür, basınç azalır. Bunun

sonucu toraks havayla dolar(inspirasyon).

Ayrıca abdominal boşluğun hacmini

azaltarak basıncı artırır. Bu da miksiyon

ve defekasyonda önemlidir.

• Arterleri;diaphragmanın üst yüzünü

a.musculophrenica,

a.pericardiacophrenica, a.epigastrica

superior, a.phrenica superior besler.

• Alt yüzünü a.phrenica inferior ile

a.subcostalis besler.

• Venleri aynı adı taşır.

• Siniri; n phrenicus (C3-5)