1.1. TIẾN TRÌNH CHỌN MẪUTIẾN TRÌNH CHỌN MẪU2.2. CỠ MẪUCỠ MẪU3.3. PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪUPHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU

1.1. TIẾN TRÌNH CHỌN MẪUTIẾN TRÌNH CHỌN MẪU2.2. CỠ MẪUCỠ MẪU3.3. PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪUPHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU

CHƯƠNG 3. CHỌN MẪU VÀ CÁC CHƯƠNG 3. CHỌN MẪU VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUANVẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN

1. Đảm bảo tính ngẫu nhiên, đại diện, chính xác 2. Vấn đề chi phí và thời gian trong nghiên cứu3. Thiệt hại về mẫu thử4. Tính chính xác của khoa học xử lý thông tin với phương pháp suy luận xử lý thông tin

Vì sao phải chọn mẫuVì sao phải chọn mẫu

1.Xác định

tổng thể

2.Cấu trúc mẫu

3. Đơn vị

3. Đơn vị

lấy mẫu

lấy mẫu

6. Sơ đồChọn mẫu7. Tiến hành

Chọn mẫu

5. PP chọn mẫu

4. Cỡ mẫu

1. TIẾN TRÌNH CHỌN MẪU1. TIẾN TRÌNH CHỌN MẪU

2. XÁC ĐỊNH CỠ MẪU2. XÁC ĐỊNH CỠ MẪU

3 yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến cỡ mẫu

• Độ biến động của dữ liệu: V = p (1 – p) tỷ lệ thuận với cỡ mẫu (p là tỷ lệ xuất hiện của các phần tử trong đơn vị lấy mẫu) đúng như mục tiêu chọn mẫu (0 p 1)

• Độ tin cậy liên hệ với giá trị Z (90%, 95%)

• Tỷ lệ sai số ước lượng MOE (nếu điều tra toàn bộ tổng thể thì MOE = 0) 2

2/2

)1(

MOE

ppn

2. XÁC ĐỊNH CỠ MẪU2. XÁC ĐỊNH CỠ MẪU

Cỡ mẫu phụ thuộc vào tổng thể

• N: tổng thể

• e: sai số tối đa

• n: cỡ mẫu

)1( 2eN

Nn

Các yếu tố ảnh hưởng đến cỡ mẫu

• Mục tiêu nghiên cứu

• Yêu cầu của dữ liệu phân tích

• Hạn chế về thời gian

• Hạn chế về chi phí

• Cỡ mẫu tương quan với độ lớn của tổng thể

• Cỡ mẫu khi chọn mẫu phi xác suất

3. PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU3. PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU

• Chọn mẫu xác suất - ngẫu nhiên

• Chọn mẫu phi xác suất

Save your Save your forests !!!forests !!!

CHỌN MẪU XÁC SUẤT(NGẪU NHIÊN)

• Ngẫu nhiên đơn giản:

+ Rút thăm, thẻ ngẫu nhiên

+ Dùng bảng số ngẫu nhiên nếu tổng thể lớn

+ Dùng hàm @ Rand ( ) * N• Ngẫu nhiên hệ thống:

+ Chọn ngẫu nhiên mẫu đầu tiên

+ Sau đó dùng bước nhảy (lặp đi lặp lại) căn cứ vào N và n k= N/n

+ Áp dụng tốt nếu danh sách tổng thể được xếp ngẫu nhiên (giảm sai lệch do tuần hoàn theo bước nhảy)

• Ngẫu nhiên phân tầng:+ Phổ biến nhất vì tính chính xác và đại diện cao

+ Chia tổng thể ra từng nhóm nhỏ theo 1 tiêu thức nào đó gọi là tiêu thức phân tầng (thu nhập, giới tính, tuổi tác, TĐ VH, nhân khẩu...)

+ Chọn ngẫu nhiên hay hệ thống trong từng nhóm phân tầng theo tỉ lệ với độ lớn của nhóm

+ Quan trọng là chọn tiêu thức phân tầng phù hợp (trường hợp số liệu không có sẵn)

• Ngẫu nhiên theo vùng địa giới:Vùng 2 cấp

Ở TP có 200 Khu phố, mỗi khu phố có 20 hộ gia đình. Mục tiêu chọn cỡ mẫu là 100 hộ gia đình thì tỷ lệ chọn sẽ là n/N= 1/40

Chọn mẫu ngẫu nhiên theo vùng 2 cấp:• Cấp Khu phố: với tỷ lệ chọn 1/b• Cấp hộ gia đình: với tỷ lệ chọn 1/h

Vậy theo yêu cầu thì tỷ lệ chọn toàn thể là: (1/b).(1/h) = 1/b.h = 1/40 và m.k = 100

Các phương án chọn mẫu

Ph.án chọn mẫu

Tỷ lệ chọn Cấp 1(1/b)

Tỷ lệ chọn

Cấp 2 (1/h)

Tỷ lệ chọn

toàn thể(1/b.h)

Số Kphố chọn cấp 1(m)

Số hộ GĐ

chọn cấp 2(k)

123456

1/21/41/8

1/101/201/40

1/201/101/51/41/21

1/401/401/401/401/401/40

100502520105

1245

1020

• Chọn mẫu thuận tiện:

+ Dựa trên tính “dễ tiếp xúc” và “cơ hội thuận tiện” để chọn mẫu

+ Chỉ dùng cho nghiên cứu thăm dò, trắc nghiệm, không dùng cho nghiên cứu mô tả hay nhân quả vì tính đại diện không cao

• Chọn mẫu tích luỹ nhanh:

+ Các mẫu đầu tiên được chọn theo phương pháp xác suất

+ Các mẫu bổ sung tiếp theo được chọn ra từ việc cung cấp thông tin qua hình thức nhờ giới thiệu

+ Áp dụng cho các nội dung nghiên cứu khá đặc biệt, không phổ biến

CHỌN MẪU PHI XÁC SUẤT

• Chọn mẫu theo hạn mức:

+ Tổng thể quá lớn, sự khác biệt (biến động) giữa các phần tử không lớn

+ Tổng thể đã được phân tổ nhóm trước (đồng nhất) PVV chỉ chọn cho đủ số lượng không cần ngẫu nhiên

+ Dựa vào đặc tính kiểm soát (tiêu thức phân tổ) của từng nhóm để chọn

SO SÁNH CHỌN MẪU XÁC SUẤT VÀ PHI XÁC SUẤT

  Xác suất Phi xác suất

Ưu điểm Tính đại diện caoKhái quát hóa cho tổng thể

Tiết kiệm thời gian và chi phí

Nhược điểm

Tốn kém thời gian và chi phí

Tính đại diện thấp

Phạm vi sử dụng

Nghiên cứu mô tả, khám phá và quan hệ nhân quả

Nghiên cứu thử nghiệm, thăm dò

VẼ SƠ ĐỒ CHỌN MẪU

• Trường hợp địa bàn rộng

• Cần quản lý chặt chẽ nhóm PVV

• Vẽ phác họa sơ đồ khu vực chọn mẫu, đánh dấu các số nhà trên địa bàn

• Chia nhỏ các ô trên bản đồ Thành phố, đánh số thứ tự các ô, chọn ngẫu nhiên 100 ô để xác định các hộ gia đình, cửa hàng được chọn làm mẫu

GROUP WORKING !!!