TRAVMA DIŞI PEDİATRİK ABDOMİNAL ACİLLER

Meltem Ceyhan BilgiciOMÜ Radyoloji Anabilim DalıPediatrik Radyoloji Bilim Dalı

AMAÇ

Akut batın ile acil servise gelen çocuk hastalarda, sık görülen patolojilerin;

- radyolojik görünümlerini tanımlayabilmek- ayırıcı tanısını yapabilmek- tanı modalitelerinin kullanım algoritmasını

oluşturabilmek

AKUT BATIN

Akut başlayan karın ağrısı

Çocukluk çağında yaygın

Tedavi cerrahi ya da medikal

Çocuklarda akut karın ağrısı nedenleri

GastrointestinalCerrahi Apandisit İnvajinasyon İnce barsak obstruksiyonları

– Adezyonlar– İnkarsere herni– Volvulus

Meckel DivertikülüCerrahi olmayan Gastroenterit İleit Crohn hastalığı Henoch Schönlein purpurası Mezenterik adenit Epiploik apandajitis Peritonit Konstipasyon Paralitik ileus

Genitoüriner Üriner sistem enfeksiyonları Ürolitiazis Üreteropelvik bileşke obstruksiyonları Over kistleri Over torsiyonu HidrometrokolposBiliopancreatik Kolesistit Kolelitiazis Koledok kisti Pankreatit

Ekstraabdominal Toraks: pnömoni, plevral efüzyon Kas iskelet: diskit Sistemik: endokrinolojik

(Diyabet,hipotiroidizm), Porfiri

PATOLOJİLER

Akut Apandisit Mezenterik Lenfadenit İnvajinasyon Midgut Volvulus Meckel Divertiküliti Diğer (Hepatobilier Hastalıklar, Renal Patolojiler, Over

Patolojileri)

Akut Apandisit Çocukluk çağında en sık cerrahi gerektiren akut

patoloji En sık 5-15 yaşlarında Klinik her zaman çok tipik değildir

- Çocukların %50 den fazlasında (özellikle küçük çocuklarda) gezici ağrı, iştahsızlık, rebaund hassasiyet İZLENMEZ- Ağrı lokalizasyonu belirgin değildir

Akut Apandisit

Direkt grafi:

Apendikolit (%5-15) Serbest hava-nadir Psoas kas gölgesi silinmesi Sağa konkav skolyoz (ağrı) Apendiksde hava Sağ alt kadranda sentinel luplar

Akut ApandisitUS: Tanıda en iyi görüntüleme

yöntemi

Çapı>6 mm Non-komprese Lümeni sıvı dolu Kör sonlanan tubuler Apendikolit Periçekal sıvı, koleksiyon,

abse Periapendiküler yağlı doku

yoğunluğunda artış Periçekal lenf nodları Doppler’de vaskülarite artışı Sonografik Mc Burney (+)

Ancak;

Normal apendiks US ile görülebilir Perforasyonda apendiks görülemeyebilir

(hastanın genel durumu kısa bir süre için daha iyi olur)

Akut Apandisit

8y, E

USG’de Apandisit ile Karışabilen Durumlar

Apandiksin lenfoid hiperplazisi

Viral enfeksiyonlara sekonder apendiksduvarında lenfoid hiperplazi

Çapı artabilir Lümeni sıvı dolu apandisite benzeyebilir AT: Santral mukozal çizgi mevcudiyeti

Apendiksin lenfoid hiperplazisi14y, E

Kistik fibrozis‘’Mukoid apandiks’’

10y, K

Akut ApandisitBT:

Arada kalınan vakalarda (RADYASYON!!!) Komplikasyonların gösterilmesi Periapendikal yağda inflamatuar değişiklikler

Bulgular1. Distandü apendiks2. Apendisyel duvar kalınlaşması ve kontrast tutulumu3. Apendikolit4. Periapendiküler yoğunluk artışı5. Komşu barsak duvarında kalınlaşma6. Serbest sıvı, flegmon ya da abse

3y, E

14y, E

MR

-Johnson,AJR, 2014;44:605-612-Moore, Pediatr Radiol. 2012 42:1056-63.-Moore, Clinical Radiology, 2015;42:881-889-Herliczek,AJR,2013;200:969-Orth,Radiology,2014;272:233.-Bayraktutan,J Magn Reson Imaging 2014;39:1518-24-Thieme,Eur Radiol (2014) 24:630–637-Aspelund , Pediatrics. (2014); 133:586-93.-Koning , Pediatr Radiol (2014) 44:948–955

-Ultrafast 3T MR-İntraabdominal yağ dokusunun az olduğu, özellikle küçük çocuklarda

6y, K

Mezenterik Lenfadenit Sıklıkla viral enfeksiyona bağlı Mezenterik lenfadenomegali-sağ alt kadran-üzüm salkımı şeklinde (3 ya da daha fazla kısa aksı 5 mm

üstünde-10mm’yi geçmeyen, küme yapmış) Apendiks normal- Ölçüm yapma, sadece üzüm salkımı görünümüne

bak!!!! Terminal ileumda, jejenumda eşlik eden mukozal duvar

kalınlaşması (%33) İnce barsaklarda peristaltizmde artma ve sıvı içeriğinde

artma Hassasiyet, çevre mezenterde inflamasyon, Dopplerde

lenf nodunda kanlanma artışı

2y, E

9y, K

İnvajinasyon Fokal bir barsak segmentinin komşu barsak segmenti

içine girmesi 6 ay - 3 yaş Çoğu idiopatik Tümör, Meckel divertiküliti, polip, duplikasyon kisti/altta

yatan patoloji (%10) Eşlik eden mezenter LAP … sık Sezonsal (ilkbahar sonu ve sonbaharda sık)

Klasik triad: 1. Şiddetli karın ağrısı2. Çilek jölesi kıvamında gaita 3. Ele gelen abdominal kitle

İnvajinasyon

4 tip: (ileo-kolik, ileo-ileo-kolik, kolo-kolik, ileo-ileal)

En sık görülen → ileo-kolik (%90) Kolo-kolik: yaşlı hastalarda Transient invajinasyon: İleo-ileal tip/viral

mezenterik adenitler/enteritlerpredispozan/nonostruktif

İnvajinasyon

Direkt grafi:

Normal olabilir Yumuşak doku kitlesi,

sıklıkla sağ üst kadranda

İnce barsak obstrüksiyonu

İntussusceptumgörülebilir

İnvajinasyon

US: Primer tanı tetkiki

Bulgular: Hedef (target) Psödo-kidney(yalancı böbrek)

2 y, K

önce

sonra

İnvajinasyon

BT; Endikasyonu yok

Rastlantısal bulunabilir (Burkitt)

İleri yaş çocuklarda uygulanabilir

İnvajinasyonTEDAVİCERRAHİ OLMAYAN REDÜKSİYON (US veya skopi eşliğinde) İnvajinasyon (ileo-kolik) peritonit ve serbest hava varsa ….. KONTRENDİKE Serbest sıvı varsa ….. KONTRENDİKE DEĞİL

Kullanılan:–Hava–Sıvı US eşliğinde salin solusyonu

BAŞARI ŞANSININ DÜŞÜK olduğu durumlar;- Semptomların süresi 48 saat üstünde - Belirgin dehidratasyon- Hasta yaşı (3ay altı-5y üstü)- US’de invajine barsak tabakaları arasında sıvı birikimleri, invajinesegmentte mezenter lenf nodu varlığı- Dopplerde akım yokluğu (ödem/iskemi, nekroz)

2.5 y, E

Redüksiyon başarısı:

-ödematöz ileoçekal valv görünür hale gelir

-invajinasyon görünümü kaybolur

-çekumdan ileuma sıvı geçişini görülür

2y, K

Malrotasyon/Midgut volvulus

İntrauterin gelişim sırasında, barsak mezenterinin fiksasyonuve rotasyonunun yetersiz olması (malfiksasyon ve malrotasyon)

Kısa mezenter ile asılı olan ince barsakların SMA etrafında dönmesi sonucu obstruksiyon

En sık hayatın ilk aylarında Safralı kusma ve ağrı

Malrotasyon/Midgut volvulusÜst GIS inceleme bulguları DJB aşağıda ve omurganın

hemen sağında) (Normalde DJB omurganın solunda ve duo bulbusseviyesinde)

Proksimal duodenal dilatasyongaga şeklinde incelme

Duodenum ve proksimaljejenumun mezenterik aksın etrafında dönerek oluşturduğu görünüm (tirbüşon görünümü)

US/US-Doppler’de; Mezenterik venlerin SMA

çevresinde helezon şeklinde dolanması (girdap işareti)

Duodenum ve midede sıvı (obstruksiyon)

1y, E

Meckel Divertiküliti Omfolomezenterik kanal kalıntısı

İleumda antimezenterik tarafta ileoçekal valvden yaklaşık 50 cm proksimalde

En sık görülen konjenital ince barsak anomalisi

Olguların çoğu asemptomatik. %20 olgu komplikasyonlarla semptomatik

Enfeksiyon/invajinasyon/barsak obstruksiyonu/perforasyon

Meckel Divertiküliti

US:

İnvajinasyona neden olmuşsa

Enfekte olmuşsa

US de kör uçlu, kalın cidarlı, lümeni sıvı-sıvı dolu ve non-komprese barsak segmenti (apandisite çok benzer)

1.5y,E

Diğer; İnflamatuar barsak hst (Crohn) Apandajitis epiploika/Omental infakt Hepatobilier-pankreas hst (kolesistit/hepatit/komplike kist

hidatik/pankreatit) Renal patolojiler (akut pyelonefrit ve akut UPJ

obstrüksiyonu, taş) Ovaryen patolojiler (komplike over kistleri, over

torsiyonu, tubooveryen abse)

17y, K, Chron hst

17y, K, Chron hst

17y, K, Chron hst

17y, K, Chron hst

17y, K, Chron hst

apendajitis epiploika

10y, E

9y, E

A. Pyelonefrit

14y, E

Sağ üreter alt ucunda taş

14y

over torsiyonu

6y, E

alt lob pnömonisi

SONUÇ

Akut batın ile gelen çocuklarda temel amaç cerrahi-medikal tedavi ayrımını yapmaktır

Primer radyolojik modalite US’dir

Her olguda radyolojik-klinik korelasyon aranmalıdır

Teşekkür ederim…

31 NİSAN 2016 SAMSUN PEDİATRİK RADYOLOJİ

SEMPOZYUMU