Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Türkiye’de ve Dünyada
Diyaliz; Neler Değişiyor ?
Prof Dr Gültekin Süleymanlar
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nefroloji BD, Antalya
Türkiye’de ve Dünyada
Diyaliz Hasta Sayıları ve
Demografisindeki
Değişiklikler
RRT Gören Prevalan SDBH Sayıları
(2015)
RRT Modalitesi Merkez
Sayısı
Hasta Sayıları (%)
Hemodiyaliz 841 56.951
Periton diyalizi 119 3.909 (4,5)
Transplantasyon 75 12.800
Toplam 1035 73.660
60.860
Türkiye’ de RRT Oranları(2015 Yıl Sonu İtibariyle)
77.3
5.3
17.4
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
HD PD RTX
%
N:73.660
RRT Türü
Yetişkin Hastalarda Diyaliz
Tedavisi- 2015 Yıl Sonu
93.6
6.4
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
HD PD
%
N:60.860
Diyaliz Türü
* SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı
Prevalan Hemodiyaliz Hasta Sayıları
Türkiye’de Ev HD Hasta Sayıları (2010-2015)
Prevalan PD Hasta Sayıları
Türkiye’de Böbrek Transplantasyon Hasta Sayıları
İnsidan BTx Hastalarında Verici Tipi
Türkiye’ de RRT Gerektiren
SDBH Sıklığı
RRT Gerektiren SDBH İnsidansı (pmp; 2013)
USRDS 2015 Raporu
2000-2013 Döneminde SDBH İnsidansı En Hızlı Yükselen 10 Ülke
USRDS 2015 Raporu
2000-2013 Döneminde SDBH İnsidansı En Yavaşm Yükselen Ülkeler
USRDS 2015 Raporu
RRT Gerektiren SDBH Prevelansı (pmp; 2013)
USRDS 2015 Raporu
2000-2013 Döneminde SDBH Prevelansı
En Hızlı Yükselen 10 Ülke
USRDS 2015 Raporu
2000-2013 Döneminde Diyaliz Prevelansındaki
Eğilimler
USRDS 2015 Raporu
Clinical Kidney Journal, 2016, 1–13
Dünyada Prevelan Diyaliz Hastalarının
Tedavi Tipine Göre Dağılımı (2013)
USRDS 2015 Raporu
Dünyada Böbrek Transplantasyon
Hasta Sayıları (2013)
USRDS 2015 Raporu
Dünyada Donör Tipine Göre Böbrek
Transplantasyon Hasta Sayıları (2013)
USRDS 2015 Raporu
YaşErkek Kadın Toplam
n % n % n %
0-19 226 0.40 230 0.40 456 0.81
20-44 4958 8.70 3320 5.83 8278 14.53
45-64 14053 24.68 9482 16.65 23535 41.32
65-74 7932 13.93 6844 12.02 14776 25.95
≥75 4942 8.68 4964 8.72 9906 17.39
Toplam 32111 56.38 24840 43.62 56951 100.00
Prevalan HD Hastalarının Yaş ve Cinsiyet
Dağılımı (2015 yılı sonu itibarıyla)
HD & Demografik Özellikleri*
Değişken Ortalama prevelansYaş Kategorisi
18-44 14,60%45-64 42,60%65+ 42,70%
Erkek 56,10%
DOPPS-TR verisi;2012-215
DOPPS 5 (2012, 2013)
Yaş
Prevalent patients on RRT in 2014mean age
7.7
23.6
29.8
27.6
31.9
36.9 37.438.7
39.6 40.2 40.1
4644.4
48 47.9
0
10
20
30
40
50
60
19
91
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
Yü
zde
İnsidan HD Hastalarında Yaşlı (≥65 Yıl) Oranı
18.2
19.6
15.2
18.6
16.7 16.4
19.4
16.8
24.2
22.9
19.8
25.8
23.6
0
5
10
15
20
25
302
003
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
Yü
zde
İnsidan PD Hastalarında Yaşlı (≥65 Yıl) Oranı
HD Gerektiren SDBH nda Primer Etyoloji
0
5
10
15
20
25
30
35
40
DM KGN HT PBH PN DİĞER BİLİNMEYEN
1995
2001
2007
2009
2011
%
Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
7
15.316.4
22.8
25.3
27.2
28.927.7
30.7
32.7 32.7
36.2 36.6 36.5
39.2
41
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
19
91
19
95
19
99
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
Yü
zde
İnsidan HD Hastalarında Diyabet Sıklığı
4.5
10
11.6 12 12
14.6
17.4
19.2
23.124.3
23.7
26.1
27.9
30.6 30.5
32.4
34.933.8 33.6
34.6
0
5
10
15
20
25
30
35
40
19
91
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
Yü
zde
Prevalan HD Hastalarında Diyabet Sıklığı
İnsidan PD Hastalarında Diyabet Sıklığı
Prevalan HD Hastalarında
Primer Nedenleri
Parameter Turkey EuropeNorth
AmericaJapan
Glomerulonephriti
s, Vasculitis6% 20% 13% 40%
Cystic/Hereditary/
Congenital4% 9% 5% 7%
Diabetes 37% 25% 43% 35%Obstruction 1% 4% 1% 1%
Insterstitial
Nephritis2% 5% 1% 1%
Hypertension 32% 19% 26% 6%
Other 19% 19% 11% 11%
Prevalent patients on RRT in 2014by primary renal disease and age category
2000-2013 Döneminde Diabetik SDBH
İnsidansı En Hızlı Yükselen 10 Ülke
USRDS 2015 Raporu
Diyaliz Hastalarında Klinik ve
Laboratuvar Değişkenlerindeki
Değişiklikleri
– Sağkalım /Mortalite
– Diyalize başlama şekli: Acil / Elektif
– Diyaliz süresi
– Damara erişim
– Yüksek akımlı membran kullanımı
– Diyaliz dozu-diyaliz yeterliliği (Kt/V vs)
– Beslenme: Serum albümini
– HT oranı
– Ca/P/PTH
– Anemi /Epo kullanımı
– Hepatit serolojisi
Hemodiyaliz Değişkenleri ve Değişimleri
Türk Nefroloji Derneği Verileri
p<0.001
USRDS 2011 Raporu
ABD inde Diyaliz Tipi ve Sağkalım
Patient survival on dialysisby cohort
Adjusted survival (cohort 2005-2009):
Incident dialysis patients and patients
receiving a first transplant (between
2005 and 2009)
(2013-2104)
HD Hastalarında Mortalite
• 2012 de Yeni başlayan hasta 8552
• 2012 başında HD Hastası 49904
• 2012 sonunda beklenen HD HS 57956
• 2012 Tx sayısı (HD’den) 2013
• 2012 Ölen hasta sayısı 7794
• 2012 sonunda 48900
gerçekleşen hasta sayısı
Mortalite % 15
Prevalan HD Hastalarında Diyaliz Tedavi Süresi
Hemodiyaliz Tedavi Süresi
DOPPS 5
(2012,2013)
Prevalan PD Hastalarında Diyaliz Süresi (>5 Yıl)
HD Hastalarında Diyalize Başlama Şekli
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
n %
Hipervolemi 315 34.43
İnatçı bulantı-kusma 144 15.74
Hiperkalemi 126 13.77
Kontrolsüz asidoz 109 11.91
Üremik perikardit 32 3.50
Üremik ensefalopati 30 3.28
Üremiye bağlı kanama diyatezi 11 1.20
Diğer 148 16.17
Toplam 915 100.00
2015 de HD’e acil olarak başlayan
hastalardan başlangıç endikasyonları
HD Başlama Sırasındaki eGFR
DOPPS Faz 5 (2012-2015)
HD Hastalarında Damara Erişim (2015)
42.9
0.3
27.3 29.4
80.4
1.53
14.4
3.7
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
AVF AVG KALICI KAT. GEÇİCİ KAT.
İnsidan
Prevalen
N:9590 / 56951
n %
İnternal juguler ven 441 62.55
Femoral ven 145 20.57
Eksternal juguler ven 68 9.65
Subklavian ven 51 7.23
Toplam 705 100.00
Kronik HD hastalarında geçici (tünelsiz)
kateterlerin yerleştirme yerine göre
dağılımı (2015)
81.688.4 87.5 90.1 88.7 85.7 86 85.4 84 84.4 83.6 85.7 82.9 81.1 80.4
1.8
2.5 3.52.6 2.7
3.2 2.9 2.92.7 2.8 2.8
1.81.8
1.6 1.5
16.6
9.1 9 7.2 8.6 12.1 11.1 11.7 13.3 12.8 13.6 12.515.3 17.3 18.1
0
20
40
60
80
1001
99
8
19
99
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
Yüzde / P
erc
ent
AV fistül AV greft Kateter
Prevalan HD Hastalarında Damar Erişim Yolu
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Ülkelere Göre Damara Erişim
Uygulamaları
DOPPS Faz 5 (2012-2015)
Sağkalım & Diyaliz Türü
Konvansiyonel Hemodiyalizde
Etkinlik Artışı Nasıl Sağlanır
• Kt/V hedefi 1.4 veya üstünde olmalı
• Diyaliz süresi uzatılabilmeli
• Kan akım hızı mümkün olduğunca yüksek
tutulmalı
• Diyalizör yüzey alanı artırılabilmeli
• Diyalizat akım hızı artırılabilmeli
• Diyalizörde resirkülasyon olasılığı
minimize edilmeli
Konvansiyonel Diyalizde
Günümüz Gerçekleri
• Teknoloji ve hasta bakımındaki önemli gelişmelere
rağmen kronik diyaliz hastalarında mortalite hala
yüksektir (yıllık mortalite yaklaşık %15-20)
• Konvansiyonel diyalizde, diyaliz dozunun
arttırılmasının sağkalımı arttıracağı düşüncesi
kanıtlanamamıştır;
– HEMO Çalışması (HD; doz, güncel > K/DOQI
hedefleri)
– ADEMEX (PD; doz haftalık Kt/V >1,7)Am J Kidney Dis. 2010; 55(Suppl 1):S1.
N Engl J Med. 2002;347(25):2010
J Am Soc Nephrol. 2002;13(5):1307
Daha Yoğun Diyaliz Arayışları
• Daha etkin HD seansları (daha yüksek kan akım hızı ile daha yüksek Kt/V, HEMO, sağkalım avantajı yok)
• Daha sık HD seansları (merkezde veya evde)
• Daha uzun HD seansları (merkezde veya evde)
• Daha sık ve daha uzun HD seansları (evde)
• Daha iyi KB kontrolü ve SVH gerilemesi
• Yaşam kalitesinde iyileşme
• Daha iyi fosfat kontrolü
• Biraz daha iyi sağkalım (evde, merkezde değil)
• Haftalık daha fazla saat ve evde yapmakla daha iyi
sonuç
• Uzun dönem hasta uyumu kötü
• Daha fazla damar yolu problemi
• Daha yüksek maliyet
Daha Sık Hemodiyaliz
• Daha iyi kan basıncı kontrolü ve sol ventrikül
hipertrofisinde gerileme
• Daha iyi yaşam kalitesi ve nütrisyon
• Daha iyi fosfat kontrolü ve anemi kontrolü
• Vasküler kalsifikasyon ve arteriyel sertlik üzerine
olumlu etki
• Belirgin daha iyi hasta sağkalımı
• Daha düşük maliyet (özellikle evde).
Daha Uzun Hemodiyaliz
0
120
240
360
480
600
US Europe Japan Tassin
HD seans süresi
Haftada 3 kez uzun (8 saat) HD ile en iyi hasta sağkalımı
Tassin’den
Seans Süresi ve Mortalite
• Kanıtlanmış klinik üstünlükler
– Daha iyi düşük molekül ağırlıklı toksin klirensi
– Daha iyi ORTA molekül ağırlıklı toksin klirensi
– Daha düşük beta-2 mikroglobulin düzeyi
– Daha iyi anemi tedavisi
– Daha iyi lipid profili
• Daha iyi sağkalım bildiren pek çok gözlemsel ve retrospektif çalışma
» Bloembergen WE, Am J Kidney Dis 1999
» Hornberger JC, J Am Soc Nephrol 1992
» Koda Y, Kidney Int 1997
» Port FK, Am J Kidney Dis 2001
» Krane V, Am J Kidney Dis 2007
Yüksek Akımlı Diyalizör
Avantajları
9
13.7
20.8
51.3
93.9
25.4
36.534.13
36.2933.27
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
TR Avrupa ABD
2005
2007
2009
2011
2012
2013
2014
2015
HD Hastalarında Yüksek Akımlı Diyalizör
Kullanımı
%
Konvansiyonel HD in Zayıf Yönleri
• Konvansiyonel diyaliz düşük mol. ağırlıklı üremik
toksinlerin eliminasyonunda etkili (difüzyon bazlı
transport)
• Ancak orta ve büyük mol ağırlıklı üremik
toksinleri uzaklaştırmada yetersiz;
– Molekül ağırlığı
– Plazma konsantrasyonu
– Proteine bağlanma
– Diyaliz uzunluğu
– Membran geçirgenliği
– Konvektif transport
Hemodiyafiltrasyonon
Hemodiyaliz + Hemofiltrasyon
Diffüzyon + Konveksiyon
HDF
DOPPS 5
(2012,2013)
HD Seans Sıklığı
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
DOPPS Faz 5 (2012-2015)
HD Seans Süresi (dk/hf)
HD Hastalarında Kt/V Üre ≥1,2
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
HD Hastalarında Kt/V <1.2 Olan
Hasta Oranı (%)
DOPPS Faz 5 (2012-2015)
HD Hastalarında HT Oranları
%
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Prevalan PD Hastalarında Diyaliz Yeterliliği
(Kt/V üre >1.7)
%
HD Hastalarında Serum Albümin Düzeyi Düşük (<3,5 g/dl) Olanlar
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Prevalan PD Hastalarında Hipoalbüminemi (<3.5 gr/dL)
n %
İlaç yok, KB <140/90 mmHg 2841 58.50
İlaç var, KB <140/90 mmHg 1226 25.25
İlaç yok, KB ≥140/90 mmHg 355 7.31
İlaç var, KB ≥140/90 mmHg 434 8.94
Toplam 4856 100.00
Prevalan HD Hastalarının Prediyalitik HT
Durumuna Göre Dağılımı (N:56 Merkez)
Sistolik Kan Basıncı
DOPPS 5 (2012,2013)
Prevalan PD Hastalarında Hipertansiyon Sıklığı
Hb Aralıkları n %
<8.0 gr/dL 130 2.50
8.0-9.99 gr/dl 636 12.24
10.0-10.99 gr/dL 1357 26.12
11.0-11.99 gr/dL 1873 36.05
>12.0 gr/dL 1199 23.08
Toplam / Total 5195 100.00
Prevalan HD Hastalarında Hb
Düzeylerinin Dağılımı (N:59, 2015)
Ferritin Aralığı n %
<100 ng/mL 225 4.38
100-200 ng/mL 384 7.47
201-500 ng/mL 1465 28.51
501-800 ng/mL 1535 29.88
801-1200 ng/mL 990 19.27
>1200 ng/mL 539 10.49
Toplam 5138 100.00
Prevalan HD Hastalarının Ferritin
Düzeyine Göre Dağılımı (N:59, 2015)
Anemi Verileri
ParameterTurkey Europe
North
AmericaJapan
Hemoglobin, g/dL 11.5(2.3) 11.3(2.4) 10.9(2.0) 10.5(2.1)
Ferritin, ng/mL771
[466,1114]
407
[234,651]
670
[361,980]
60.0
[28.0,143.3]
TSAT (%) 33.9 (27.6) 27.5 (21.3) 29.4 (19.1) 23.4 (21.0)
Albumin, g/dL 4.00 (0.65) 3.73 (0.86) 3.74 (0.72) 3.69 (0.72)
C-reactive protein
(CRP), mg/L
9.10
[3.20,31.00]
6.00
[3.00,14.70]-
1.20
[0.50,3.90]
DOPPS-TR verisi;2012-2015
HD Hastalarında ESA Kullanımı
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Prevalan PD Hastalarında ESA Kullanımı
HD Hastalarında Demir Kullanımı
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
73.5
60.4 58.9 57.2
73
54.7 55.459.6 59.8
57.4 59.155.8
53.5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
19
95
20
03
20
04
20
05
20
06
20
08
20
09
20
10
2011
20
12
20
13
20
14
20
15
Yüzde
Anemi TedavisiParameter Turkey Europe North America Japan
ESA 57% 86% 83% 88%
Oral iron 0% 1% 8% 4%
ESA type
Epoetin 43% 54% 78% 33%
Darbepoetin 44% 39% 22% 54%
Pegylated epoetin
beta13% 8% 0% 13%
Subcutaneous ESA use 85% 10% 7% 3%
Epoetin dose
equivalent, U/wk
8000
[4800,10800]
6000
[4000,10667]
7500
[4000,14400]
4000
[2667,6667]
IV iron type
Sucrose only 99% 55% 78% 0%
Gluconate only 1% 30% 18% 0%
Dextran only 1% 4% 3% 0%
Other 0% 12% 2% 100%
IV iron dose, mg/month 181[72,326] 217[145,435] 217[145,406] 116[58,174]
DOPPS-TR verisi;2012-2015
KBH-KMH Laboratuvar Verileri
Parameter Turkey EuropeNorth
AmericaJapan
Phosphorus,
mg/dL4.70(2.17) 4.87(2.64) 5.08(2.43) 5.43(2.48)
Total calcium,
mg/dL9.14(1.40) 8.96(1.32) 8.92(1.12) 8.82(1.31)
PTH, pg/mL 321[173,535] 241[129,442] 323[198,519] 118[61,190]
Albumin, g/dL 4.00(0.65) 3.73(0.86) 3.74(0.72) 3.69(0.72)
DOPPS-TR verisi;2012-2015
Hemodiyaliz Hastalarında PTH Düzeylerinin Dağılımı
16,95
27,24
32,66
14,66
8,49
0
5
10
15
20
25
30
35
<150 pg/mL 150-300 pg/mL 301-600 pg/mL 601-1000 pg/mL <1000 pg/mL
Yü
zd
e
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verisi-2014
Prevalan HD Hastalarında PTH Düzeyleri
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Prevalan PD Hastalarında PTH Düzeyi
Prevalan HD Hastalarında PTH Baskılayıcı Ajan Kullanımı
Prevalan PD Hastalarında PTH Baskılayıcı Ajan Kullanımı
Prevelan HD Hastalarında Hepatit Serolojisi
TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
15
8.1
8.1
7.1
10
.5
7.5 7.9
7.6
6.5
5.9 6.4 6.8
4.9
4.5
4.4 4.8
4.3
3.7 4
5.4 6
.8
39
46
.6
37
.7
52
.5
41
.7
36
.2
29
.6
28
.8
26
.3
23
.2
20.8
15
.9
13
.2
12
.7
9.8
8.5
7.9
6.8 6.9 7.5 7.7
0
10
20
30
40
50
60
1991
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Yüzdet
HBsAg Anti-HCV
Ülkemizde Hemodiyalizde Yaşanan Değişimler
• Son yıllarda yıllık mortalite oranlarında yükselme olmuştur
• Acil koşullarda HD başlama oranları artmıştır
• Farkındalığın düşük, nefrologa geç yönlendirme sonucunda KBH Evre 4 sıklıkla ıskalanmaktadır
• İnsidan HD olgularında kateter kullanımı yüksektir. Prevalan HD olgularında AVF oranlarında gerileme vardır
• HD dozlarında azalma ve diyaliz yeterliliği göstergelerinde bozulma eğilimi vardır
• Volüm kontrolündeki yetersizlik nedeniyle HT oranı hâla yüksektir
• PTH düzeyleri yıllar içinde giderek artmaktadır
• Hepatit serolojilerinde küçükte olsa artış söz konusudur
Teşekkürler