TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞTPHCM M ctiêu - B211QTKD2A · kếtoán quốctế(IAS, nay là IFRS) ... kếtoán và các sai sót – VAS 27: Báo cáo tài chính giữaniênđộ

Vũ Hữu Đức2011

Hệ thống kế toán ViệtNam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TPHCM

CHƯƠNG 9

2

Mục tiêu• Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có thể:

– Trình bày sự hình thành và phát triển của hệ thống kế toánViệt Nam.

– Giải thích vai trò của các tổ chức lập quy và tổ chức nghềnghiệp về kế toán tại Việt Nam

– Giải thích các nội dung cơ bản của Luật Kế toán và các vănbản hướng dẫn

– Trình bày vai trò và đặc điểm của hệ thống chuẩn mực kếtoán Việt Nam

– Trình bày kết cấu hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam – Giải thích mối quan hệ giữa kế toán và các định chế liên

quan tại Việt Nam

3

Nội dung

• Sự phát triển của hệ thống kế toán Việt Nam • Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp• Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn• Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam• Hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam • Quan hệ giữa kế toán và các định chế liên quan tại

Việt Nam

4

Sự phát triển của hệ thống kế toán VN

• Trước 1990, hệ thống kế toán VN dựa trênhệ thống kế toán các nước XHCN chủ yếuphục vụ cho DNNN.

• Quá trình cải cách– Hệ thống 1990– Hệ thống thử nghiệm 1994– Hệ thống 1996– Luật kế toán 2003 và các chuẩn mực kế toán VN– Hệ thống 2006

Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam

Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 1

5

Hệ thống kế toán VN hiện nay

Luật Kế toán 2003

Chuẩn mực kế toán

Nghị định 129, 128

Chế độ kế toán & các quy định khác

Luật Kiểm toán độc lập

Luật thuế

Luật Doanh nghiệp

Luật Kiểm toán nhà nước

6

Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp

Quốc hội

Chính phủ

Bộ Tài chínhHội đồngQuốc giaKế toán

Hội Kế toánKiểm toánViệt Nam

Vụ Chế độKế toán – Kiểm toán

7

Luật kế toán Việt Nam 2003

• Hoàn cảnh ra đời• Các nội dung cơ bản• Các văn bản hướng dẫn

8

Hoàn cảnh ra đời

• Pháp lệnh Kế toán - Thống kê 1988: Chiếc áo quá chật cho kế toán ViệtNam.

• Nhu cầu của quá trình hội nhập



9

Các nội dung cơ bản

Đối tượng chi phốiCác quy định cơ bản về đơn vị, kỳ kế toán…Các yêu cầu cụ thể về sổ sách, chứng từ…Thông tin công khai và báo cáoQuản lý Nhà nước về kế toánHành nghề kế toánTổ chức nghề nghiệp.

10

Các văn bản hướng dẫn

• Nghị định 128/2004/NĐ-CP• Nghị định 129/2004/NĐ-CP

11

Hệ thống chuẩn mực kế toán VN

• Sự ra đời• Cơ cấu hệ thống chuẩn mực• Các văn bản hướng dẫn

12

Sự ra đời của VAS

• Xuất phát từ yêu cầu hội nhập kế toánquốc tế

• Xây dựng dựa trên hệ thống chuẩn mựckế toán quốc tế (IAS, nay là IFRS)

• Gồm 26 chuẩn mực được ban hành từnăm 2001 đến năm 2005.



13


• Các chuẩn mực cơ bản– VAS 01: Chuẩn mực chung– VAS 21: Trình bày BCTC

• Các chuẩn mực cụ thể– VAS 02: Hàng tồn kho– VAS 03: TSCĐ hữu hình– VAS 04: TSCĐ vô hình– VAS 05: Bất động sản đầu tư– VAS 06: Thuê tài sản– VAS 10: Ảnh hưởng của thay đổi tỷ giá hối đoái

14


• Các chuẩn mực cụ thể (tt)– VAS 14: Doanh thu– VAS 15: Hợp đồng xây dựng– VAS 16: Chi phí đi vay– VAS 17: Thuế thu nhập doanh nghiệp– VAS 18: Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm

tàng– VAS19: Hợp đồng bảo hiểm

15


• Các chuẩn mực liên quan đến báo cáo tài chính– VAS 22: Trình bày bổ sung BCTC ngân hàng và tổ

chức tài chính tương tự– VAS 23: Các sự kiện sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm– VAS 24: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ– VAS 28: Báo cáo tài chính các bộ phận– VAS 29: Chính sách kế toán, thay đổi trong ước tính

kế toán và các sai sót– VAS 27: Báo cáo tài chính giữa niên độ– VAS 30: Lợi nhuận trên cổ phần

16


• Các chuẩn mực cho tập đoàn– VAS 07: Đầu tư vào công ty liên kết– VAS 08: Các khoản góp vốn liên doanh– VAS 11: Hợp nhất kinh doanh– VAS 25: BCTC hợp nhất và đầu tư vào công ty con– VAS 26: Thông tin về các bên liên quan



17

Văn bản hướng dẫn

• Thông tư 89/2002/TT-BTC• Thông tư 105/2003/TT-BTC• Thông tư 23/2005/TT-BTC• Thông tư 20/2006/TT-BTC• Thông tư 21/2006/TT-BTC• Thông tư 161/2007/TT-BTC thay thế 3 thông

tư 89, 105 và 23.

18

Hệ thống kế toán doanh nghiệp VN

• Sự phát triển• Giới thiệu hệ thống 2006

– Hệ thống chứng từ– Hệ thống tài khoản– Hệ thống sổ sách– Hệ thống báo cáo tài chính

• Giới thiệu hệ thống kế toán doanh nghiệpnhỏ và vừa

19

Sự phát triển

• Hệ thống 2006 ban hành theo Quyếtđịnh 15/2006/QĐ-BTC– Kế thừa hệ thống 1996 ban hành theo QĐ

1141/1995/QĐ-BTC– Tích hợp các yêu cầu của 26 chuẩn mực

kế toán VN đã ban hành.

20

Hệ thống chứng từ kế toán

• Quy định việc lập, lưu chuyển chứng từ• Ban hành danh mục chứng từ gồm 37

chứng từ trong đó phần lớn là hướngdẫn.



21

Hệ thống tài khoản kế toán

• Ban hành danh mục hệ thống tài khoảnkế toán thống nhất cho doanh nghiệpgồm 86 tài khoản thuộc 9 nhóm.

• Hệ thống được bổ sung và điều chỉnhbởi Thông tư 244/2009/TT-BTC

22

HEÄ THOÁNG TAØI KHOAÛN KEÁ TOAÙN DOANH NGHIEÄP VIEÄT NAM - TAØI KHOAÛN THUOÄC BAÛNG CAÂN ÑOÁI

Taøi saûn ngaénhaïn

Taøi saûn daøi haïn

Nôï phaûi traû

Voán chuûsôû höõu

Loaïi 1: TS ngaén haïn11x: Tieàn

12x: Ñaàu tö ngaén haïn

13x: Nôï phaûi thu

14x: TSLÑ khaùc

15x: Haøng toàn kho

16x: Chi söï nghieäp

Loaïi 2: TS daøi haïn21x: TSCÑ

22x: Ñaàu tö daøi haïn

24x: TS daøi haïn khaùc

Loaïi 3: Nôï phaûi traû31x: Vayï ngaén haïn

ø33x: Nôï ngaén haïn

34x: Nôï daøi haïn

35x: Döï phoøng phaûi traû

Loaïi 4: Voán chuû sôû höõu41x: Voán kinh doanh vaø

caùc quyõ

42x: Laõi chöa phaân phoái

44x: Nguoàn khaùc

46x: Nguoàn kinh phí

8

23

HEÄ THOÁNG TAØI KHOAÛN KEÁ TOAÙN DOANH NGHIEÄP VIEÄT NAM - TAØI KHOAÛN THUOÄC BAÙO CAÙO KQHÑKD

Doanh thu

Chi phíSXKD

Loaïi 5: Doanh thu51x: Doanh thu

52x: C/khaáu, G/giaù

53x: Haøng bò traû laïi

Loaïi 6: Chi phí SXKD61x: Chi phí mua haøng

62x: Chi phí SX

63x: Giaù thaønh, giaù voán, CPTC

64x: Chi phí ngoaøi SX

Thu nhaäp khaùc

Chi phíkhaùc

Loaïi 7: Thu nhaäp khaùc71x: Thu nhaäp khaùc

Loaïi 8: Chi phí khaùc81x: Chi phí khaùc

82x: CP thueá TNDN

Loaïi 9: xaùc ñònh keát quaû

9 24

Hệ thống báo cáo tài chính

• Ban hành biểu mẫu báo cáo tài chínhbao gồm báo cáo tài chính riêng, báocáo tài chính hợp nhất và báo cáo tàichính giữa niên độ

• Quy định thời hạn và địa chỉ phải nộpbáo cáo tài chính



25

Các báo cáo tài chính

• Bảng cân đối kế toán• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (gián

tiếp/trực tiếp)• Bản thuyết minh báo cáo tài chính

26

Hệ thống sổ sách kế toán

• Quy định về các loại sổ, cách thức mởsổ, ghi sổ, sửa chữa sổ…

• Ban hành 5 hình thức kế toán

27

Các hệ thống kế toán khác

• Hệ thống kế toán áp dụng cho doanh nghiệpnhỏ và vừa

• Hệ thống kế toán đơn vị hành chính sựnghiệp

• Hệ thống kế toán ngân hàng• Hệ thống kế toán doanh nghiệp bảo hiểm…

28

Quan hệ giữa kế toán và các định chế

• Kế toán và thuế• Kế toán và thị trường chứng khoán• Kế toán và kiểm toán



29

Những thách thức của kế toán VN

• Giải quyết quan hệ giữa yêu cầu hộinhập và thực trạng nền kinh tế

• Giải quyết quan hệ kế toán và các địnhchế liên quan

• Giải quyết quan hệ giữa nhu cầu đàonguồn nhân lực chất lượng cao và thựctrạng nền kinh tế

30

Hội nhập quốc tế - Thực trạng nền kinh tế

• Hội nhập quốc tế– Toàn cầu hóa đã dẫn đến sự hình thành các

chuẩn mực quốc tế và quá trình hội tụ kế toánquốc tế

– Sự phát triển của các doanh nghiệp có vốn đầu tưnước ngoài và thị trường chứng khoán VN

• Thực trạng nền kinh tế– Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỷ trọng lớn trong

nền kinh tế– Chênh lệch giữa TPHCM, Hà nội và các địa

phương

31

Kế toán - các định chế khác

• Kế toán – Thuế• Kế toán – Thị trường chứng khoán• Kế toán – Kiểm toán

32

Nguồn nhân lực kế toán

• Yêu cầu cấp thiết cho quá trình hộinhập

• Thách thức từ nhận thức, năng lực đàotạo và thực trạng của nền kinh tế



Documents

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞTPHCM M ctiêu - B211QTKD2A · kếtoán quốctế(IAS, nay là IFRS) ... kếtoán và các sai sót – VAS 27: Báo cáo tài chính giữaniênđộ