TRONG SOÁ NAØY�����

1. Laù thö Muïc Vuï ..................................................................... 022. Lôøi Chuùa töø 30.11.2008 ñeán 25.12.2008 ..............................043. Thaéc maéc...............................................................................204. Hoân Nhaân: Ñaïo Hieáu............................................................245. Thuïy Só saép coù theâm moät vò hieån thaùnh Bernarda Buštler....286. Ôn Goïi ngöôøi tín höõu: Ñöùc Meán...........................................357. Meï Maria vaø Söï cheát ............................................................398. Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi veà Lôøi Chuùa............419. Maûnh da vaøng .......................................................................5010. Chuyeän phieám Gaõ Sieâu: Loøng Tham .................................6211. Haõy chuaån bò cho ngaøy Chuùa ñeán ......................................6912. Maëc caûm chieâu hoài & Khaùt voïng töï do ..............................7213. Laù thö cuûa moät caùm boä trong nöôùc.....................................8314. Thôøi söï trong thaùng .............................................................8915. Thoâng tin Giaùo Ñoaøn Antoân Quyønh .................................15816. Thoâng tin Muïc Vuï.............................................................16017. Trang quaûng caùo ...............................................................164

ooOoo

Ñòa chæ trang nhaø cuûa Muïc Vuï

Trang 1

Homepage: http://www.mucvu.ch

QUEÂN SOÁNG NGAØY HOÂM NAYôïi chôø laø moät ñieàu chaúng vui thích gì! AÁy theá maø chuùng ta thöôøngbieán ñôøi mình thaønh moät phoøng ñôïi:

Caœ tuaàn ngöôøi ta cöù mong ñôïi ñeán thöù baåy, roài chuùa nhaät.Chuùa nhaät vöøa chôït ñeán, thì ñaõ laïi mong chuùa nhaät tieáp theo...

Ngöôøi ta phoùng xe nhö bay ñeå ñeán nôi... Nhöng vöøa ñeán nôi, ñaõ tínhchuyeän ra veà. Taïi raïp cinema, ña soá ñöùng leân tröôùc khi cuoán phim chaámdöùt. Maùy bay vöøa haï caùnh, chieâu ñaõi vieân ñaõ phaœi noùi treân maùy phoùngthanh, xin haønh khaùch ngoài taïi choã vaø thaét giaây an toaøn. Nhöng khi coù hieäuleänh baùo maùy bay ñaõ caäp beán ñaäu, chöa kòp môœ cöœa laø moïi ngöôøi ñaõ ñöùnglaáy haønh lyù chôø saün! Chuùng ta coù theå noùi ñöôïc raèng, ngöôøi ta ñeán ñeå chæ ñôïira ñi maø thoâi!

Ngöôøi AÂu Myõ trong böõa aên thöôøng coù thoùi quen duøng moùn suùp ñaàu tieân,nhöng duøng suùp chöa xong, ñaõ nghó ngay ñeán moùn traùng mieäng roài. Khi rakhoœi nhaø, ngöôøi ta ñôïi trôœ vaøo trong vaø vöøa vaøo trong nhaø, thì laïi ñaõ ñôïi trôœra! Khi ôœ Vieät Nam chæ mong öôùc vaø tìm ñuœ caùch ñeå ñi ñònh cö taïi AÂu-Myõ.Nhöng vöøa soáng ñöôïc vaøi naêm! cuoäc ñôøi vaãn ñang coøn laø anh “cu-li”, ñaõruœng rænh khaên goùi quaœ möôùp veà laøng nhö quan ñoã traïng nguyeân. Theá maøvaøi böõa sau laïi mong ra phi tröôøng veà laïi AÂu-Myõ.... Ngöôøi beänh ôœ VieätNam chæ mong sao sang AÂu-Myõ ñeå ñöôïc y khoa taân tieán chöõa trò cho conbeänh ñang daøy voø thaân xaùc mình. Nhöng chaúng thieáu gì ngöôøi soáng taïiAÂu-Myõ laïi veà Vieät Nam tìn thaày tìm thuoác chöõa trò!

Taát caœ nhöõng sinh hoaït thieáu kieân nhaãn vaø luoân thaáp thoœm naøy khieáncho chuùng ta coù caœm giaùc vaø nghó raèng ñôøi ngöôøi khoâng phaœi NÔI ÑAÂY vaøLUÙC NAØY. Nhöng NOÙ seõ ñeán trong giaây laùt nöõa vaø ôœ moät nôi choán khaùcmoâi tröôøng mình ñang soáng! Ngöôøi ta cöù nghó raèng, giaây phuùt hieän taïi vaømoâi tröôøng mình ñang soáng chaúng coù nghóa lyù gì caœ, maø phaœi laø nhöõng giaâyphuùt seõ ñeán... vaø nôi choán naøo ñoù, chöù khoâng phaœi hieän taïi nôi ñaây, choánnaøy! Neáu nhö theá chuùng ta khoâng soáng, maø chæ ñôïi ñeå soáng. Keát quaœ laøchuùng ta coù MOÄT ÑÔØI chæ laø nhöõng heïn hoø cho ngaøy mai maø thoâi.

Chuùa Gieâsu khoâng bao giôø noùi: “Ngay baây giôø chaúng coù nghóa lyù gì,nhöng haõy chôø ñieàu ñang ñeán!”. Ngöôïc laïi Ngaøi noùi: Chính vì nhöõng

Trang 2

ñieàu seõ xaåy ñeán, ñöøng chôø ñôïi nöõa, Haõy naém laáy hoâm nay, haõy soáng vôùigiaây phuùt hieän taïi. Haõy traœi roäng taâm hoàn vaø laøm cho töøng giaây töøng phuùtmang yù nghóa...” Neáu ai yeâu ñôøi, thì ngöôøi aáy khoâng theå phung phí thôøigian, bôœi thôøi gian laø yeáu toá laøm neân cuoäc soáng vaø moãi giaây phuùt ñeàu coù teângoïi laø ÑÔØI TOÂI. Nhöng con ngöôøi ít nhôù mau queân, Ñieàu baát haïnh nhaát laøqueân caœ ñôøi mình!

Vaøo moät ñeâm raát khuya, baát thaàn chuoâng ñieän thoaïi reo, moät linh muïctreœ, nhaác maùy nghe, roài voäi vaøo beänh vieän ñeå söùc daàu cho moät caëp vôïchoàng treœ môùi cöôùi nhau vöøa bò tai naïn xe hôi. Ngöôøi choàng vaãn hoân meânhö moät caùi xaùc khoâng hoàn... Sau khi ñaõ giuùp chòu caùc pheùp bí tích linhmuïc ra veà... Maáy ngaøy sau vaøo beänh vieän ñeå thaêm, vöøa thaáy linh muïc ñeán,ngöôøi vôï oøa khoùc. Linh muïc voäi hoœi: “Choàng chò theá naøo roài?”.

Chò thoån thöùc traœ lôøi: Thöa cha, choàng con ñaõ ñöôïc chuyeån sang khuñieàu trò roài". - Cha vöøa möøng, laïi vöøa ngaïc nhieân: Taï ôn Chuùa, nhöng saochò laïi buoàn theá? - Ngöôøi ñaøn baø ngheïn ngaøo trong nöôùc maét: Vaâng, anh aáyñaõ qua khoœi côn nguy kòch... Nhöng anh aáy laïi khoâng coøn nhôù baát cöùchuyeän gì, keå caœ tình yeâu cuœa chuùng con daønh cho nhau trong tuaàn traêngmaät vöøa qua. Ñieàu laøm con ñau khoå nhaát, ñoù laø anh aáy khoâng nhaän ra conlaø ai nöõa!

Ñoâi khi chuùng ta khoâng bò tai naïn xe hôi ñeå maát trí nhôù. Nhöng chuùng talaïi bò caùc thöù tai naïn nhö: quaù say meâ laøm aên, quaù ñam meâ baøi baïc röôïucheø, quaù say ñaém saéc duïc; Tai naïn ñam-meâ moø maãm treân caùc maïng löôùiinternet; Tai naïn gieát thôøi giôø qua caùc cuoäc ngoài leâ ñoâi maùch chuyeänngöôøi, ham toø moø chuyeän ngöôøi roài xeùt ñoaùn theo yù “gian taø” cuœa mình!Tai naïn töï toân mình laø baäc thaày thieân haï roài leân maët daäy ñôøi, hay khinhthöôøng leõ phaœi roài cöù trô maët ra... Taát caœ nhöõng thöù tai naïn aáy, khieán chuùngta duø vaãn tham döï caùc sinh hoaït hoäi ñoaøn naøy noï, vaãn ñi leã nhaø thôø vaø thamdöï caùc bí tích nhö moät keœ ñaïo ñöùc... Nhöng laïi queân maát nhöõng gì quantroïng nhaát: moái lieân heä giöõa Thieân Chuùa vaø chuùng ta.

“Ngöôi coù loøng kieân nhaãn vaø ñaõ chòu khoå vì danh Ta maø khoâng meätmoœi. Nhöng Ta traùch ngöôi ÑAÕ ÑEÅ MAÁT TÌNH YEÂU THUÔŒ BAN ÑAÀU”(Saùch khaœi Huyeàn 2, 3-4) (phoœng theo Daily Bread 16.11.1998; GospelnetNr 196)

Thaân phaän con ngöôøi thaät doøn moœng vaø mong manh, chuùng ta deã queânhôn laø nhôù. Vì theá, Hoäi Thaùnh daønh rieâng thaùng 11 ñeå töôœng nhôù ñeán ngöôøiquaù coá, Cha Meï, OÂng Baø... nhö ñeå nhaéc chuùng ta khoœi rôi vaøo caùc thöù TAINAÏN gaây maát trí nhôù, gaây queân laõng soáng ñôøi mình, queân laõng caœ moái tìnhgaén boù thaân thieát giöõa chuùng ta vôùi nhau vaø göõa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa...Hoaëc chæ ñôïi nhöõng ñieàu chöa ñeán, maø QUEÂN SOÁNG NGAØY HOÂMNAY... Muïc Vuï, thaùng 11/2008ª

Trang 3

CHUÙA NHAÄT 1 MUØA VOÏNGNgaøy 30.11.2008

LÔØI CHUÙA: Mc 13, 33-37

Hoâm aáy, Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùcmoân ñeä raèng:

“Anh em phaœi coi chöøng, phaœitænh thöùc, vì anh em khoâng bieát khinaøo thôøi aáy ñeán. Cuõng nhö ngöôøikia traåy phöông xa, ñeå nhaø laïi, traoquyeàn cho caùc ñaày tôù cuœa mình, chæñònh cho moãi ngöôøi moät vieäc, vaø raleänh cho ngöôøi giöõ cöœa phaœi canhthöùc. Vaäy anh em phaœi canh thöùc, vìanh em khoâng bieát khi naøo chuœ nhaøñeán: Luùc chaäp toái hay nöœa ñeâm, luùcgaø gaùy hay taœng saùng. Anh em phaœicanh thöùc, keœo lôõ ra oâng chuœ ñeán baátthaàn, baét gaëp anh em ñang nguœ.Ñieàu Thaày noùi vôùi anh em ñaây,Thaày cuõng noùi vôùi heát thaœy moïingöôøi laø: phaœi canh thöùc!”

SUY NIEÄM:TRAÙCH NHIEÄM

Ñoaïn Tin möøng ngaén nguœichuùng ta vöøa nghe, laëp ñi laëp laïi tôùiboán laàn lôøi keâu goïi:

— Haõy tænh thöùc.Naèm giöõa nhöõng lôøi keâu goïi aáy

laø moät duï ngoân ngaén keå laïi raèng:Ngöôøi kia saép ñi xa, ñeå nhaø cöœa

laïi, giao traùch nhieäm cho ñaày tôùtroâng coi, chæ ñònh cho moãi ngöôøimoät vieäc vaø daïy phaœi tænh thöùc luoânvì khoâng bieát chöøng naøo oâng ta veà.Seõ khoâng may maén cho ngöôøi ñaày tôùnaøo khi chuœ baát thaàn trôœ veà maø baétgaëp coøn ñang nguœ meâ. Ngoâi nhaø oângchuœ trao cho toâi tôù, chính laø theá giôùimaø Ñöùc Kitoâ trao cho loaøi ngöôøichuùng ta chòu traùch nhieäm. Chuùng tacoù boån phaän phaœi quaœn lyù noù. Cuõngnhö Chuùa daïy chuùng ta phaœi chòutraùch nhieämveà cuoäcñôøi cuœa mình vaøphaœi quaœn lyù cuoäc ñôøi mình sao chophuø hôïp vôùi yù muoán cuœa Chuùa, theoleà luaät baùc aùi yeâu thöông.

Trang 4

Roài ngaøy kia, Ngaøi seõ xuaát hieäntoœ töôøng vôùi chuùng ta vaø Ngaøi seõ xeùtxöœ chuùng ta theo caùch thöùc chuùng tahoaøn thaønh nhieäm vuï cuœa mình nhötheá naøo. Chuùng ta phaœi soáng cuoäcñôøi hieän taïi trong söï tænh thöùc, nghóalaø khoâng queân ngaøy Chuùa ñeán, ñoùlaø ngaøy taän theá cuõng nhö ngaøy cuoáicuøng cuoäc ñôøi chuùng ta. Vì quihöôùng veà Ñöùc Kitoâ nhö theá, chuùngta seõ tích cöïc duøng thôøi gian hieän taïiñeå chuaån bò cho töông lai vónh cöœucuœa mình.

Chuùa Gieâsu ñaõ ñeán, roài Ngaøi ñaõaån mình ñi khoœi con maét xaùc thòt cuœaloaøi ngöôøi. Ñeán ngaøy quang laâm,Ngaøi seõ laïi xuaát hieän toœ töôøng tröôùcmaét muoân daân. Trong thôøi gianNgaøi aån mình ñi, chuùng ta nhieàu khikeâu traùch Chuùa sao nhö muoán boœmaëc chuùng ta. Nhöng Chuùa aånkhuaát nhö theá chính laø vì muoán toântroïng chuùng ta, muoán cho chuùng taneân ngöôøi tröôœng thaønh.

Thöïc vaäy, laøm sao con caùi coù theålôùn khoân khi cha meï cöù baùm saùt laáynoù, lo cho noù töøng ly töøng tí. Dónhieân Chuùa vaãn lo cho chuùng ta tanhöng coù theå noùi laø moät caùch kínñaùo, teá nhò, khoâng bao giôø daønh maáttöï do vaø traùch nhieäm cuœa con ngöôøi.

Coù ba quan nieäm deã daøng taïoneân moät thaùi ñoä tieâu cöïc trong cuoäcñôøi:

Moät laø cho raèng cheát laø heát,khoâng coøn gì nöõa. Neáu quaœ thöïcmoïi söï seõ chaám döùt vôùi caùi cheát,neáu soá phaän ngöôøi toát keœ xaáu roài seõnhö nhau caœ, thì ngöôøi ta coù lyù ñeålaäp luaän raèng: Haõy aên uoáng, vuichôi, höôœng thuï giaây phuùt hieän taïi.

Hai laø tin vaøo thuyeát ñònh meänh,nghóa laø cho raèng moïi söï ñaõ ñöôïc anbaøi saün vaø soá phaän cuœa moãi ngöôøiñaõ ñöôïc ñònh ñoaït do caùc vò thaànthaùnh. Neáu theá thì con ngöôøi chaúngcaàn laøm gì nöõa, chaúng caàn coá gaénghy sinh hoaëc saùng taïo.

Ba laø tin vaøo thuyeát luaân hoài, heátkieáp naøy qua kieáp khaùc. Neáu kieápnaøy chöa ñaït haïnh phuùc thì ta coøncoù theå chôø kieáp sau ñaàu thai laïi vaøtieáp tuïc xaây döïng haïnh phuùc.

Quan nieäm Kitoâ giaùo veà cuoäcñôøi, veà thôøi gian vaø veà lòch söœ raátkhaùc vôùi nhöõng quan nieäm treân. Ñoùlaø moät quan nieäm coù tính bieänchöùng. Ngöôøi Kitoâ höõu soáng cuoäcñôøi hieän taïi heát söùc nghieâm chænhnhö theá laø seõ maõi maõi ôœ ñaây vì ñoù laøthaùnh yù Chuùa vaø vì soá phaän cuœamình ñöôïc ñònh ñoaït ngay treân coõiñôøi naøy, ñoàng thôøi hoï laïi thanhthoaùt, töï do, saün saøng rôøi boœ moïi söïbaát cöù luùc naøo Chuùa goïi hoï ra ñi.Quan nieäm Kitoâ giaùo laø moät quannieäm cho nhöõng con ngöôøi tröôœngthaønh. Bôœi vì, haõy tænh thöùc coù nghóalaø haõy soáng coù traùch nhieäm. º

Trang 5

Trang 6

CHUÙA NHAÄT 2 MUØA VOÏNGNgaøy 07.12..2008

LÔØI CHUÙA: Mc 1, 1-8

Khôœi ñaàu Tin Möøng Ñöùc GieâsuKitoâ, Con Thieân Chuùa: Trong

saùch ngoân söù Isaia coù cheùp raèng:Naøy Ta sai söù giaœ cuœa Ta ñi tröôùc

maët Con, ngöôøi seõ doïn ñöôøng choCon. Coù tieáng ngöôøi hoâ trong hoangñòa: Haõy doïn saün con ñöôøng cuœa ÑöùcChuùa, söœa loái cho thaúng ñeå Ngöôøi ñi.Ñuùng theo lôøi ñoù, oâng Gioan TaåyGiaœ ñaõ xuaát hieän trong hoang ñòa,

rao giaœng keâu goïi ngöôøi ta chòu pheùpröœa toœ loøng saùm hoái ñeå ñöôïc ôn thatoäi. Moïi ngöôøi töø khaép mieàn Giuñeâvaø thaønh Gieârusalem keùo ñeán vôùioâng. Hoï thuù toäi, vaø oâng laøm pheùp röœacho hoï trong soâng Gioùcñan. OÂngGioan maëc aùo loâng laïc ñaø, thaét löngbaèng daây da, aên chaâu chaáu vaø maätong röøng. OÂng rao giaœng raèng: “CoùÑaáng quyeàn theá hôn toâi ñang ñeánsau toâi, toâi khoâng ñaùng cuùi xuoáng côœiquai deùp cho Ngöôøi. Toâi thì toâi laømpheùp röœa choanhemtrongnöôùc, coønNgöôøi, Ngöôøi seõ laøm pheùp röœa choanh em trong Thaùnh Thaàn.”

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT I MUØA VOÏNG

CHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, tænh thöùc khoâng phaœi laø moät vieäc deãdaøng, töï söùc rieâng chuùng ta khoù coù theå laøm ñöôïc. Vì theá, chuùng ta haõytha thieát nguyeän xin Chuùa trôï giuùp:

1. Toâi haèng caœm taï Chuùa thay cho anh em, vì ôn ñaõ ban cho anh emtrong Chuùa Gieâsu Kitoâ. Chuùng ta haõy hôïp yù caàu xin cho caùc vò chuœ chaênñöôïc tinh thaàn nhieät thaønh vôùi nhieäm vuï Chuùa ñaõ uœy thaùc treân caùc linhhoàn, ñeå caùc ngaøi ñöôïc khoân ngoan höôùng daãn ñoaøn chieân theo Chuùa.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

2. Chuùa laø ngöôøi thôï goám, taát caœ chuùng ta ñeàu do tay Chuùa laøm neân.Chuùng ta haõy hôïp yù caàu xin cho caùc tín höõu yù thöùc raèng Chuùa ñeán baátngôø vaø thaân phaän mình thaät yeáu ñuoái, ñeå ñöøng laõng queân Chuùa laø cöùucaùnh ñôøi mình, nhôø ñoù maø heát loøng phuïng söï vaø yeâu meán, ñeå khi Chuùañeán, hoï xöùng ñaùng ra ngheânh ñoùn Chuùa.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

3. Haõy tænh thöùc vaø caàu nguyeän. Chuùng ta hôïp yù caàu xin cho moïingöôøi trong coäng ñoaøn chuùng ta, ñang bò möu moâ cuœa taø thaàn vaø söï löøabòp cuœa theá gian cuoán huùt, bieát nghe tieáng Chuùa keâu goïi maø mau maéntrôœ veà ñeå ñöôïc höôœng nhôø ôn cöùu ñoä.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, chuùng con thaät yeáu ñuoái tröôùc nhöõng caùmdoã, xin Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp chuùng con bieát khoân ngoan möu tìmhaïnh phuùc baát dieät, ñeå Lôøi Chuùa sinh ôn cöùu ñoä cho chuùng con. Chuùngcon caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

SUY NIEÄM:DOÏN ÑÖÔØNG CHUÙA ÑEÁNHaõy doïn ñöôøng Chuùa ñeán, ñaây

laø moät hình aœnh khaù quen thuoäc cuœatheá giôùi ñoâng phöông thôøi xöa.Thöïc vaäy, ñöôøng xaù luùc baáy giôø ñaâucoù trôn tru phaúng lì nhö nhöõng xa loähieän ñaïi. Ñöôøng thì gaäp gheành, coùchoã truõng coù choã cao. Moãi laàn vieânchöùc cao caáp ñi qua, daân trong vuønglaân caän ñeàu ñöôïc huy ñoäng ñi doïnñöôøng, baït choã cao laáp ñaày choãtruõng, laøm cho thaúng nhöõng khuùcquanh co.

Lôøi keâu goïi doïn ñöôøng ñaëtchuùng ta vaøo trong moät baàu khí roänraøng, nhoän nhòp cuœa vieäc chuaån bòñoùn möøng Chuùa ñeán. Theá nhöngNgaøi ñaõ khoâng ñeán nhö moät vieânchöùc cao caáp. Ngaøi ñaõ chaúng ngaïiñeâm toái hay nhôøm gôùm muøi hoâihaùm cuœa moät chuoàng boø. Ngaøi chaápnhaän caùi noùng boœng chaân cuœa conñöôøng ngang qua sa maïc. Ngaøi yeâuthích nhöõng con ñöôøng goà gheà daãntôùi bieån ñeå gaëp caùc moân ñeä, nhöõngcon ñöôøng daãn leân nuùi ñeå ôœ giöõañaùm ñoâng, rao giaœng Tin möøng cho

ho, nhöõng con ñöôøng ngang quanhöõng caùnh ñoàng ñeå ñi tìm nhöõngcon chieân laïc. Ngaøi ñaõ ñi con ñöôøngdaãn tôùi nuùi Soï vôùi caây thaäp giaù treânvai vôùi söùc naëng cuœa nhöõng lôøi cheádieãu vaø chöœi bôùi. Ngaøi ñaõ chaápnhaän moät cuoäc soáng khoâng coù laáymoät hoøn ñaù goái ñaàu vaø moät caùi cheátkhoâng maœnh vaœi che thaân, bò treo lôlöœng giöõa trôøi vaø ñaát. Moät con ngöôøinhö theá ñaâu caàn ai doïn ñöôøng.

Chuùng ta coù theå trang hoaøngthaùnh ñöôøng moät caùch loäng laãy,nhöõng hang ñaù ñeïp ñeõ, taäp nhöõngbaøi haùt du döông, nhöng taát caœ laø ñeåcho chuùng ta, nhöõng keœ khoù chaápnhaän Tin möøng cuœa söï ngheøo tuùng,Tin möøng cuœa nhöõng caùi bìnhthöôøng.

Rieâng Chuùa, Ngaøi vaãn muoán ñitreân nhöõng con ñöôøng daãn tôùi loøngngöôøi, daãn tôùi traùi tim. Vaø nhö theá,doïn ñöôøng Chuùa ñeán coù nghóa laødoïn loøng mình ñeå ñoùn nhaän Chuùacuøng vôùi Tin möøng cöùu ñoä cuœaNgaøi.

Chuùng ta ñöøng voäi nghó ngayñeán vieäc xöng toäi, maëc duø chuùng tañoïc thaáy trong Tin möøng: Daân caœmieàn Giuñeâa vaø Gieârusalem tuoánñeán cuøng Gioan Taåy giaœ thuù nhaäntoäi loãi vaø chòu pheùp röœa trong soângGioùcñan. Xöng toäi thì coù xöng,nhöng hoï laïi khoâng ñoùn nhaän Ngaøikhi Ngaøi ñeán. Vaø khoâng chæ coù vaäy,hôn theá nöõa, hoï coøn hoø heùt ñoøi thuœtieâu Ngaøi. Hoï xöng toäi nhöng laïikhoùa chaët cöœa loøng ñoái vôùi Tinmöøng Phuùc aâm. Hoï ñaõ khoâng nhaänra Ngaøi laø gì ñoái vôùi söï cöùu thoaùtcuœa hoï vaø hoï ñaõ ngaïi ñi vaøo con

Trang 7

Trang 8

ñöôøng cöùu thoaùt maø Ngaøi ñaõ vaïchra. Con ñöôøng coù quaù nhieàu choânggai, baáp beânh vaø nguy hieåm. Conñöôøng ñoøi buoäc chuùng ta phaœi côœiboœ taát caœ nhöõng gì mình ñang chieámhöõu nhö moät baœo ñaœm cho söï soángñeå ñoùn nhaän caùi môùi, ñoù laø söï hieändieän cuœa Con Thieân Chuùa laømngöôøi vaø ôœ giöõa chuùng ta.

Doïn ñöôøng nhö theá coù nghóa laødoïn loøng, laø côœi boœ nhöõng ñònh kieán,nhöõng ích kyœ, nhöõng tính toaùn, laáy

chính caùi toâi laøm tieâu chuaån, nhöõngquyeàn lôïi coù theå laø mang daùng daápthieâng lieâng, nhöng laïi chaúng coùchuùt daáu veát gì cuœa Tin möøng, laø côœiboœ nhöõng raøng buoäc ñeå chuùng ta coùtheå töï do ñoùn nhaän giaùo huaán cuœaChuùa. Bôœi vì, giaùo huaán cuœa Chuùachính laø con ñöôøng daãn chuùng ta tôùisöï giaœi thoaùt. º

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT II MUØA VOÏNGCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, muøa Voïng laø thôøi gian cuœa hy voïng.

Hy voïng cuœa ngöôøi Kitoâ höõu luoân ñaày tin töôœng vaø phoù thaùc. Tin raèngThieân Chuùa khoâng bao giôø thaát voïng veà con ngöôøi vaø phoù thaùc cho Ngaøinhöõng lôøi tha thieát nguyeän xin:

1. Ñaây Ta sai Thieân Thaàn cuœa Ta ñeán tröôùc maët ngöôi, ñeå doïn ñöôøngcho ngöôi. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùc vò laõnh ñaïo daân Chuùa, ñöôïcmaëc laáy tinh thaàn cuœa vò Tieàn Hoâ, luoân keâu goïi moïi ngöôøi hoaùn caœi trôœ veàcuøng Chuùa, qua lôøi rao giaœng Tin Möøng ñi ñoâi vôùi ñôøi soáng thaùnh thieän,ñôn sô vaø khieâm nhöôøng.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

2. Gioan Taåy Giaœ xuaát hieän trong hoang ñòa, rao giaœng pheùp röœa saùmhoái caàu ôn tha toäi. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùc Kitoâ höõu bieát soángtinh thaàn saùm hoái, ñeå bôùt ñi nhöõng baän roän traàn theá, phaùt huy ñôøi soángnoäi taâm, nhôø ñoù taâm hoàn hoï trôœ neân ñöôøng ngay loái thaúng maø ñoùn Chuùa.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

3. Haõy laáp moïi hoá saâu vaø haõy baït moïi nuùi ñoài oá Chuùng ta hieäp lôøi caàuxin cho coäng ñoaøn chuùng ta bieát baït ñi nhöõng nuùi ñoài cuœa tham voïng ñentoái, laáp ñaày nhöõng hoá saâu cuœa ích kyœ ghen gheùt, baèng nhöõng nhòp caàucuœa caœm thoâng vaø yeâu thöông, ñeå moïi ngöôøi ñöôïc soáng trong bình an vaøhaïnh phuùc.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, lôøi keâu goïi cuœa thaùnh Gioan Tieàn Hoâ vaãn coønvang voïng qua tieáng noùi cuœa Hoäi Thaùnh. Xin cho chuùng con mau maénñaùp traœ baèng caùch söœa sang taâm hoàn, gaït boœ nhöõng tò hieàm vaø ghen gheùt,ñeå ngaøy Chuùa ñeán, chuùng con seõ xöùng ñaùng ñi ñoùn röôùc Chuùa. Chuùngcon caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùng chuùng con. ª

LEÃ MEÏ VOÂ NHIEÃMNgaøy 08.12.2008

LÔØI CHUÙA: Lc 1, 26-38

Baø EÂlisabeùt coù thai ñöôïc saùuthaùng, thì Thieân Chuùa sai söù

thaàn Gabrilel ñeán moät thaønh mieànGalileâ, goïi laø Nagiareùt.

Gaëp moät trinh nöõ ñaõ thaønh hoânvôùi moät ngöôøi teân laø Giuse, thuoäcdoøng doõi vua Ñavít. Trinh nöõ aáy teânlaø Maria. Söù thaàn vaøo nhaø trinh nöõvaø noùi: “Möøng vui leân, hôõi Ñaángñaày aân suœng, Ñöùc Chuùa ôœ cuøng baø.”Nghe lôøi aáy, baø raát boái roái, vaø töï hoœilôøi chaøo nhö vaäy coù nghóa gì. Söùthaàn lieàn noùi: “Thöa baø Maria, xinñöøng sôï, vì baø ñeïp loøng ThieânChuùa. Vaø naøy ñaây baø seõ thuï thai,sinh haï moät con trai, vaø ñaët teân laøGieâsu. Ngöôøi seõ neân cao caœ, vaø seõñöôïc goïi laø Con Ñaáng Toái Cao. ÑöùcChuùa laø Thieân Chuùa seõ ban choNgöôøi ngai vaøng vua Ñavít, toå tieânNgöôøi. Ngöôøi seõ trò vì nhaø Giacoùpñeán muoân ñôøi, vaø trieàu ñaïi cuœaNgöôøi seõ voâ cuøng voâ taän.”

Baø Maria thöa vôùi söù thaàn: “Vieäcaáy seõ xaœy ra caùch naøo, vì toâi khoângbieát ñeán vieäc vôï choàng!” Söù thaànñaùp: “Thaùnh Thaàn seõ ngöï xuoángtreân baø, vaø quyeàn naêng Ñaáng ToáiCao seõ rôïp boùng treân baø, vì theá,Ñaáng Thaùnh saép sinh ra seõ ñöôïc goïilaø Con Thieân Chuùa. Kìa baø EÂlisabeùt,ngöôøi hoï haøng vôùi baø, tuy giaø roài, maøcuõng ñang cöu mang moät ngöôøi contrai: baø aáy vaãn bò mang tieáng laø hieámhoi, maø nay ñaõ coù thai ñöôïc saùuthaùng. Vì ñoái vôùi Thieân Chuùa, khoângcoù gì laø khoâng theå laøm ñöôïc.” Baáy

giôø baø Maria noùi: “Vaâng, toâi ñaây laønöõ tyø cuœa Chuùa, xin Chuùa cö laøm chotoâi nhö lôøi söù thaàn noùi.” Roài söù thaàntöø bieät ra ñi.

SUY NIEÄM:MEÏ VOÂ NHIEÃM

Boán traêm naêm tröôùc Ñöùc Kitoâ,moät nhaø hieàn trieát Nhaõ Ñieån giöõaban ngaøy ñaõ ñoát ñuoác raœo khaép phoáchôï. Ngöôøi ta hoœi oâng ñeå laøm gì thìoâng traœ lôøi laø ñeå tìm moät ngöôøi. Bôœivì taát caœ nhöõng keœ oâng tieáp xuùc, ñeàukhoâng phaœi laø ngöôøi theo quannieäm cuœa oâng.

Vôùi chuùng ta cuõng vaäy, coù leõ hônmoät laàn chuùng ta ñaõ thaát voïng tröôùcnhöõng ngöôøi chung quanh, bôœi vìchuùng ta ñi tìm tình thöông maø chæthaáy haän thuø. Chuùng ta ñi tìm söïchaân thaønh maø chæ thaáy gian doái.Nhaát laø trong thôøi buoåi hieän nay,con ngöôøi caøng xa lìa Thieân Chuùathì laïi caøng laøm maát ñi caùi baœn tínhñích thöïc cuœa mình, bôœi vì chuùng tachæ thöïc söï laø ngöôøi, bao laâu chuùngta coøn keát hieäp vaø gaén boù vôùi ThieânChuùa.

Trang 9

Trang 10

Trong chieàu höôùng naøy, thì ÑöùcMaria chính laø con ngöôøi xöùngñaùng vaø lyù töôœng nhaát, vì ngaøi laø MeïThieân Chuùa vaø laø Ñaáng ñaày ônphuùc. Ngay töø giaây phuùt ñaàu tieâncuœa cuoäc ñôøi Meï, Thieân Chuùa ñaõnhôù laïi lôœi ñaõ phaùn ngaøy xöa:

— Ta haõy döïng neân con ngöôøigioáng hình aœnh Ta.

Vôùi ñaëc aân Voâ Nhieãm, Meï ñöôïckeát hôïp maät thieát vôùi Thieân Chuùa,nhö hai oâng baø nguyeân toå tröôùc khisa ngaõ, vaø coøn hôn theá nöõa. Chính vìvaäy maø Giaùo Hoäi khoâng ngöøngchuùc tuïng Me:

— Baø coù phuùc laï hôn moïi ngöôøinöõ, laø vinh döï cuœa Gieârusalem, laønieàm vui cuœa daân toäc Do Thaùi. MeïMaria raát ñeïp xinh, daáu veát nguyeântoäi khoâng vöông vaán nôi Meï. Vôùiñaëc aân Voâ Nhieãm, Meï trôœ neân moättaïo vaät hoaøn haœo, moät lyù töôœng choñöùc trong saïch vaø cho söï vaâng phuïcThieân Chuùa, Meï ñaët laïi caùi theá giôùihoãn ñoän naøy vaøo trong traät töï cuœanoù.

Coù moät caâu chuyeän keå laïi raèng:Moät oâng boá daán thaân vaøo söï nghieäpchính trò. OÂng chaùn naœn vaø thaátvoïng vôùi nhöõng caœnh xaùo troän lieântuïc xaœy ra. Böïc mình, oâng xeù naùtböùc baœn ñoà theá giôùi roài neùm vaøo soïtraùc. Ñöùa con nhoœ cuœa oâng thaáy vaäy,noù aâm thaàm laøm vieäc cuœa noù, ngaøykia noù noùi vôùi oâng:

— Thöa ba, ba haõy xem, theá giôùinaøy ñaõ ñöôïc taïo laïi.

OÂng boá ngaïc nhieân:— Laøm sao con coù theå giaùn laïi

ñöôïc.

Ñöùa beù noùi:— Thöa ba, maët sau böùc baœn ñoà

coù hình chaân dung cuœa moät ngöôøi,con cöù theá maø gheùp vaøo, khi hoaøntaát böùc chaân dung aáy, con laät laïi vaøbaœn ñoà theá giôùi ñöôïc gheùp xong.

Trong lôøi noùi vaø haønh ñoäng cuœañöùa beù coù moät caùi gì laøm cho chuùngta suy nghó. Ñoù laø chæ caàn ñem laïitraät töï oån ñònh cho con ngöôøi, thì laäptöùc côn beänh cuœa theá giôùi seõ ñöôïcchöõa laønh. Söï oån ñònh naøy laø ñieàumaø chuùng ta raát caàn ñeán vaø chæ tìmthaáy ñöôïc nôi Ñöùc Maria. Thöïcvaäy, ngay sau khi oâng baø nguyeân toåsa ngaõ, hình aœnh Ñöùc Maria voânhieãm ñaõ xuaát hieän trong chöôngtrình cuœa Thieân Chuùa:

— Ta seõ ñaët moái thuø giöõa ngöôivaø ngöôøi phuï nöõ.

Roài trong saùch Khaœi Huyeàn,cuoán saùch cuoái cuøng cuœa boä ThaùnhKinh cuõng ñaõ dieãn taœ:

— Moät ngöôøi nöõ maëc aùo maëttrôøi, chaân ñaïp vöøng traêng vaø ñaàuñoäi trieàu thieân keát thaønh bôœi möôøihai vì sao saùng.

YÙ töôœng ngaøn ñôøi cuœa ThieânChuùa veà con ngöôøi chieáu saùng nôiMeï, vaø ñöôïc thaâu toùm nôi Meï.

Laïy Meï Maria, xin giuùp ñôõchuùng con ñeå chuùng con baœo veäñöôïc veœ trong traéng cuœa taâm hoàn,chính nhôø vaäy maø chuùng con seõ trôœneân gioáng Meï. º

CHUÙA NHAÄT 3 MUØA VOÏNGNgaøy 14.11.2008

LÔØI CHUÙA: Ga 1, 6-8; 19-28

Coù moät ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùasai ñeán, teân laø Gioan. OÂng ñeán

ñeå laøm chöùng, vaø laøm chöùng veà aùnhsaùng, ñeå moïi ngöôøi nhôø oâng maø tin.OÂng khoâng phaœi laø aùnh saùng, nhöngoâng ñeán ñeå laøm chöùng veà aùnh saùng.

Vaø ñaây laø lôøi chöùng cuœa oângGioan, khi ngöôøi Do Thaùi töø

Trang 11

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN LEà MEÏ VO NHIEÃMCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, khi hieän ra taïi Loä Ñöùc, Meï ñaõ noùi vôùi

chò Bernadette: Ta laø Ñaáng Voâ nhieãm nguyeân toäi. Cuøng vôùi Meï, chuùng tahaõy caœm taï Chuùa veà ñaëc aân cao caœ naøy, ñoàng thôøi haõy daâng leân lôøi caàunguyeän:

1. Ngay töø thuôœ ñôøi ñôøi, Chuùa ñaõ daønh cho Meï ñaëc aân Voâ Nhieãm, ñeåMeï xöùng ñaùng trôœ thaønh Meï Ñaáng Cöùu theá. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xinChuùa luoân gìn giöõ, ñeå Giaùo hoäi luoân xinh ñeïp, khoâng tì oá, xöùng ñaùng laøhieàn theâ cuœa Ñöùc Kitoâ.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

2. Meï ñaõ ñöôïc Chuùa gìn giöõ, khoâng ñeå cho buøn nhô toäi loãi laøm chohoen oá. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa luoân naâng ñôõ, ñeå ngöôøi giaùo daânVieät Nam bieát khöœ tröø toäi loãi, haàu trôœ thaønh nhö nhöõng boâng sen, gaànbuøn maø chaúng hoâi tanh muøi buøn.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

3. Vôùi ñaëc aân Voâ nhieãm, Chuùa coøn trao ban cho Meï bieát bao nhieâuhoàng aân khaùc nöõa, nhö lôøi chaøo kính cuœa söù thaàn Gabriel: Kính chaøo Baøñaày ôn phuùc. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa ñoå xuoáng treân coäng ñoaønchuùng ta nhöõng ôn laønh hoàn xaùc, ñeå chuùng ta luoân trung thaønh phuïngsöï Chuùa.

Chuùng ta con caàu xin Chuùa.

KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, möøng kính Meï Voâ Nhieãm, xin Chuùa giuùpchuùng con bieát uoán naén söœa ñoåi laïi nhöõng sai loãi, cuõng nhö bieát coá gaéngtaäp luyeän nhöõng nhaân ñöùc, nhôø ñoù taâm hoàn chuùng con seõ trôœ neân xinhñeïp, ñeå ñöôïc Chuùa yeâu thöông vaø chuùc phuùc. Chuùng con caàu xin, nhôøÑöùc Kitoâ Chuùa chuùng con. ª

Trang 12

Gieârusalem cöœ moät soá tö teá vaø maáythaày Leâvi ñeán hoœi oâng: “OÂng laø ai?”OÂng tuyeân boá thaúng thaén, oângtuyeân boá raèng: “Toâi khoâng phaœi laøÑaáng Kitoâ.” Hoï laïi hoœi oâng: “Vaäythì theá naøo? OÂng coù phaœi laø oâng EÂliakhoâng?” OÂng noùi: “Khoâng phaœi.” -“OÂng coù phaœi laø vò ngoân söù chaêng?”OÂng ñaùp: “Khoâng.” Hoï lieàn noùi vôùioâng: “Theá oâng laø ai, ñeå chuùng toâicoøn traœ lôøi cho nhöõng ngöôøi ñaõ cöœchuùng toâi ñeán? OÂng noùi gì veà chínhoâng?” OÂng noùi: Toâi laø tieáng ngöôøihoâ trong hoang ñòa: Haõy söœa ñöôøngcho thaúng ñeå Ñöùc Chuùa ñi, nhöngoân söù Isaia ñaõ noùi. Trong nhoùmñöôïc cöœ ñi, coù maáy ngöôøi thuoäcphaùi Phariseâu. Hoï hoœi oâng: “Vaäy taïisao oâng laøm pheùp röœa, neáu oângkhoâng phaœi laø Ñaáng Kitoâ, cuõngkhoâng phaœi laø oâng EÂli- hay vò ngoânsöù?” OÂng Gio-an traœ lôøi: “Toâi ñaâylaøm pheùp röœa trong nöôùc. Nhöng coùmoät vò ñang ôœ giöõa caùc oâng maø caùcoâng khoâng bieát. Ngöôøi seõ ñeán sautoâi vaø toâi khoâng ñaùng côœi quai deùpcho Ngöôøi.” Caùc vieäc ñoù ñaõ xaœy rataïi Beâtania, beân kia soâng Gioñan,nôi oâng Gioan laøm pheùp röœa.SUY NIEÄM:

NGHEÀ CUŒA TOÂICaùch ñaây ít naêm, moät ngöôøi laøm

ngheà hoát raùc taïi thaønh phoá Dallas,thuoäc bang Texas, ñaõ ñöôïc daânchuùng tuyeân döông. Möôøi baœy cö daânñaõ vieát thö cho oâng giaùm ñoác sôœ veäsinh coâng coäng ñeå ca ngôïi nuï cöôøiñaàm aám, thaân höõu vaø lòch thieäp cuœabaùcCummings,ngöôøihoát raùccuœahoï:

— Chuùng toâi soáng treân conñöôøng naøy coâng nhaän baùc laø moät

Kitoâ höõu trung kieân, moät coâng daânyeâu nöôùc vaø moät ngöôøi baïn chaântình. Baùc ñaõ giuùp hoï mua haøng, traœlaïi cho hoï nhöõng vaät hoï ñaùnh rôingoaøi ñöôøng hay vì laàm laãn maø vöùtñi. Vaø oâng giaùm ñoác ñaõ göœi cho baùcmoät böùc thövôùi nhöõng lôøi leõ nhösau:

— Chuùng toâi tin raèng ngöôøi ta coùtheå hoaøn thaønh nhöõng coâng vieäc phithöôøng trong baát cöù hoaøn caœnh naøocuœa cuoäc soáng, khoâng keå gì ñeán ñòavò hay traùch nhieäm. Vieäc laøm cuœabaùc ñaõ cho thaáy yù nghóa thöïc söï cuœanieàm tin aáy.

Qua ñoaïn Tin möøng saùng hoâmnay, ngöôøi ta ñaõ hoœi Gioan Tieàn hoâ:

— OÂng coù phaœi laø Ñöùc Kitoâ haykhoâng?

Hoï khoâng caàn bieát teân tuoåi haylyù lòch cuœa oâng, hoï chæ muoán bieátvieäc oâng laøm, chöùc vuï oâng giöõ vaøngheà nghieäp oâng soáng. Vaø roàiGioan ñaõ xaùc quyeát vôùi hoï:

— Toâi chæ laø tieáng keâu trong samaïc, haõy doïn ñöôøng Chuùa ñeán.

Ngheà nghieäp cuœa oâng ñoù chínhlaø loan baùo, giôùi thieäu Ñöùc Kitoâ.Chính oâng ñaõ noùi cho theá giôùi bieátraèng Ñöùc Kitoâ laø Ñaáng Thieân Chuùañaõ höùa ban cho nhaân loaïi. Vaø Gioanñaõ daønh taát caœ cho ngheà nghieäp cuœaoâng. OÂng ñaõ thöïc hieän moïi coá gaéng,chaáp nhaän moïi hy sinh ñeå loan baùoÑöùc Kitoâ. Coøn chuùng ta, chuùng taphaœi laøm gì? Thaät ñôn giaœn, ñoù laømoãi ngöôøi trong chuùng ta ñeàu coùmoät ngheà trong nöôùc trôøi. Noùi caùchkhaùc, moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù moätcaùi gì quan troïng caàn phaœi laøm chogia ñình nhaân loaïi. Ngheà nghieäp cuœa

chuùng ta ñeàu quan troïng, maëc duøcoâng vieäc cuœa chuùng ta coù nhoœ beù vaøkhieâm toán. Baùc hoát raùc ñaõ yù thöùcñieàu ñoù. Baùc ñaõ thöïc hieän heát mìnhcaùi ngheà hoát raùc cuœa baùc. Taát caœchuùng ta cuõng caàn phaœi yù thöùc raèng:Moãi ngheà nghieäp treân traàn gian ñeàuñaùng quyù troïng. Cuoäc soáng seõ trôœneân nhaøm chaùn, neáu xaõ hoäi chæ goàmtoaøn nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu maøkhoâng coù caáp döôùi, toaøn laø giaùm ñoácmaø chaúng coù nhaân vieân, toaøn laø caáptöôùng maø chaúng coù binh lính, toaøn laønhöõng nhaân vaät noåi tieáng maø chaúngcoù keœ aâm thaàm laøm vieäc.

Tuy nhieân, ñoâi luùc huùng ta ñaõthan phieàn:

— Toâi chæ laø moät ngöôøi noäi trôï,suoát ngaøy laøm nhöõng vieäc vaët vaõnhnhö thoåi côm, queùt nhaø, giaët quaànaùo. Hay toâi chæ laø baùc noâng phu,suoát ngaøy ñoå moà hoâi treân mieángruoäng thaàn noâng.

Chuùng ta thöœ phaùc hoïa xem moät

cuoäc soáng, maø khoâng coù nhöõngngöôøi laøm nhöõng coâng vieäc taàmthöôøng ñoù seõ nhö theá naøo. Moïi ngheàñeàu ñaùng quí ñaùng troïng. Khoâng coùngheà nghieäp naøo xaáu maø chæ coù conngöôøi xaáu maø thoâi. Ngheà nghieäpkhoâng phaœi chæ quan troïng ñoái vôùinhaân loaïi maø coøn quan troïng caœtröôùc maët Thieân Chuùa.

Khi chuaån bò ñoùn möøng Chuùañeán, chuùng ta haõy nhôù laïi raèng: Haøinhi Gieâsu ñaõ lôùn leân vaø trôœ thaønhmoät baùc phoù moäc. Ngaøi khoâng baogiôø nhaøm chaùn caùi cöa, caùi buùa, caùiñuïc. Ngaøi haân hoan laøm coâng vieäcChuùa Cha ñaõ trao phoù: cöa moätkhuùc caây hay chieát treân moät khuùccaây khaùc ñeå cöùu chuoäc moïi ngöôøi.

Chuùng ta cuõng vaäy, baèng caùchchu toaøn boån phaän ngheà nghieäp cuœañaáng baäc mình, chuùng ta seõ tìm thaáyñöôïc nieàm vinh quang cho cuoäcsoáng hieän taïi cuõng nhö cho cuoäcsoáng mai haäu sau naøy. º

Trang 13

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT III MUØA VOÏNGCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, Thaùnh Gioan Taåy Giaœ ñaõ soáng troïn

veïn ôn goïi vaø vai troø tieân tri cuœa mình. Chuùng ta haõy xin ngaøi chuyeån lôøinguyeän xin cuœa chuùng ta leân Chuùa:

1. Ngaøi sai toâi ñi ñem Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo khoù. Chuùng ta hieäplôøi caàu xin cho caùc vò laõnh ñaïo Daân Chuùa, laø nhöõng ngöôøi ñöôïc xöùc daàuñeå loan baùo Tin Möøng, ñöôïc ñaày traøn aân suœng ñeå ñôøi soáng khieân nhu,queân mình cuœa caùc ngaøi loâi keùo ñöôïc nhieàu ngöôøi tìm veà cuøng Ñöùc Kitoâ.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Coù moät ngöôøi ñöôïc Chuùa sai ñeán, teân laø Gioan, oâng ñeán ñeå laøm

chöùng veà söï saùng. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho nhöõng ngöôøi laøm vieäctoâng ñoà, bieát phaœn chieáu trung thöïc aùnh saùng Ñöùc Kitoâ, ñeå ñôøi soáng cuœahoï seõ laø moät lôøi môøi goïi soáng ñoäng, hoái thöùc moïi ngöôøi chuaån bò ñoùn chôøngaøy Chuùa vieáng thaêm.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

Trang 14

CHUÙA NHAÄT 4 MUØC VOÏNGNgaøy 21.12.2008

LÔØI CHUÙA: Lc 1, 26-38

Baø EÂlisabeùt coù thai ñöôïc saùuthaùng, thì Thieân Chuùa sai söù

thaàn Gabrilel ñeán moät thaønh mieànGalileâ, goïi laø Nagiareùt.

Gaëp moät trinh nöõ ñaõ thaønh hoânvôùi moät ngöôøi teân laø Giuse, thuoäcdoøng doõi vua Ñavít. Trinh nöõ aáy teânlaø Maria. Söù thaàn vaøo nhaø trinh nöõvaø noùi: “Möøng vui leân, hôõi Ñaángñaày aân suœng, Ñöùc Chuùa ôœ cuøng baø.”Nghe lôøi aáy, baø raát boái roái, vaø töï hoœilôøi chaøo nhö vaäy coù nghóa gì. Söùthaàn lieàn noùi:

“Thöa baø Maria, xin ñöøng sôï, vìbaø ñeïp loøng Thieân Chuùa. Vaø naøyñaây baø seõ thuï thai, sinh haï moät contrai, vaø ñaët teân laø Gieâsu. Ngöôøi seõneân cao caœ, vaø seõ ñöôïc goïi laø ConÑaáng Toái Cao. Ñöùc Chuùa laø ThieânChuùa seõ ban cho Ngöôøi ngai vaøngvua Ñavít, toå tieân Ngöôøi. Ngöôøi seõtrò vì nhaø Giacoùp ñeán muoân ñôøi, vaøtrieàu ñaïi cuœa Ngöôøi seõ voâ cuøng voâtaän.”

Baø Maria thöa vôùi söù thaàn:“Vieäc aáy seõ xaœy ra caùch naøo, vì toâi

khoâng bieát ñeán vieäc vôï choàng!” Söùthaàn ñaùp: “Thaùnh Thaàn seõ ngöïxuoáng treân baø, vaø quyeàn naêng ÑaángToái Cao seõ rôïp boùng treân baø, vì theá,Ñaáng Thaùnh saép sinh ra seõ ñöôïc goïilaø Con Thieân Chuùa. Kìa baøEÂlisabeùt, ngöôøi hoï haøng vôùi baø, tuygiaø roài, maø cuõng ñang cöu mangmoät ngöôøi con trai: baø aáy vaãn bòmang tieáng laø hieám hoi, maø nay ñaõcoù thai ñöôïc saùu thaùng. Vì ñoái vôùiThieân Chuùa, khoâng coù gì laø khoângtheå laøm ñöôïc.” Baáy giôø baø Marianoùi: “Vaâng, toâi ñaây laø nöõ tyø cuœaChuùa, xin Chuùa cö laøm cho toâi nhölôøi söù thaàn noùi.” Roài söù thaàn töø bieätra ñi.

3. Toâi laø tieáng keâu trong hoang ñòa. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho moïingöôøi trong coäng ñoaøn chuùng ta bieát thaùnh hoùa baœn thaân, ñeå soáng thaùnhthieän, haàu nhôø ñoù nhöõng ngöôøi chung quanh seõ nhaän ra Ñöùc Kitoâ ñanghieän dieän giöõa loøng cuoäc ñôøi, ñeå roài heát loøng yeâu meán vaø toân thôø.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, xin giuùp chuùng con bieát chuaån bò ñoùn möøngChuùa ñeán baèng tinh thaàn caàu nguyeän, vôùi thaùi ñoä khieâm nhu cuœa GioanTieàn Hoâ, ñeå chuùng con luoân soáng an vui döôùi söï hieän dieän cuœa Ñaáng CöùuÑoä. Ngöôøi haèng soáng vaø hieän trò muoân ñôøi. ª

SUY NIEÄM:QUYEÀN NAÊNG CHUÙA

Trong cuoán linh thao, thaùnhIgnatio ñaõ gôïi yù cho chuùng ta suygaãm veà ñoaïn Tin möøng hoâm naygoàm ba böôùc.

• Böôùc thöù nhaát laø haõy töôœngtöôïng xem theá giôùi thôøi tröôùc ChuùaGieâsu ra sao. Chaúng haïn nhö daânchuùng thì khoâ khan, hôø höõng vôùiThieân Chuùa. Söï xaáu thì traøn lan nhömoät ung böôùu khoång loà. Con ngöôøithì rôivaøomoät tình traïng tuyeät voïng.

• Böôùc thöù hai laø haõy töôœngtöôïng ra caùch söù thaàn Gabriel ñeánbaùo tin cho Meï Maria ñöôïc ThieânChuùa choïn laø Meï Ñaáng cöùu theá. Töøtrôøi cao nhìn xuoáng, chuùng ta thaáytraùi ñaát naøy chæ laø moät ñoám saùngnhoœ beù giöõa muoân ngaøn vì sao.Xuoáng gaàn hôn, chuùng ta thaáy moätñieåm treân ñòa caàu ñöôïc goïi laø Ñaátthaùnh. Vaø xuoáng gaàn hôn nöõa,chuùng ta thaáy moät ngoâi laøng mangteân laø Nagiareùt. Vaø sau cuøng,chuùng ta gaëp ñöôïc Meï Maria trongcaên nhaø aáy. Meï ñang quì caàunguyeän.

• Böôùc thöù ba laø haõy laéng nghecuoäc ñoái thoaïi giöõa söù thaàn Gabrielvaø Meï Maria. Chuùng ta ñaëc bieätchuù yù tôùi caâu:

— Quyeàn naêng cuœa Ñaáng Toáicao seõ bao truøm leân Meï.

Ba chöõ “bao truøm leân” ít ñöôïcKinh thaùnh xöœ duïng, ngoaïi tröø trongsaùch Xuaát Haønh:

— “Baáy giôø coù moät ñaùm maâybao truøm leân leàu taïm, nôi daân DoThaùi ñaët hoøm bia giao öôùc”.

Bao laâu ñaùm maây aáy coøn baotruøm leân leàu taïm, thì leàu taïm coùThieân Chuùa hieän dieän.

Thaùnh Luca duøng ba chöõ BAOTRUØM LEÂN khoâng phaœi laø khoângcoù duïng yù, vì noù goàm toùm moät yùnghóa saâu xa. Thaùnh Luca so saùnhthaân theå Ñöùc Maria vôùi leàu taïm, nôiñaët hoøm bia giao öôùc cuœa ThieânChuùa, cuõng nhö so saùnh cung loøngÑöùc Maria, nôi Chuùa Gieâsu seõ tôùicö nguï vôùi hoøm giao öôùc, nôi ñaët haiphieán ñaù khaéc ghi möôøi giôùi raên cuœaThieân Chuùa.

Nhö theá, nghóa laø khi quyeànnaêng cuœa Thieân Chuùa bao truøm leânÑöùc Maria, thì chính Thieân Chuùathöïc söï hieän dieän nôi Meï. Theánhöng, söï hieän dieän aáy laïi voâ cuøngphong phuù hôn söï hieän dieän cuœaNgaøi nôi leàu taïm, bôœi vì ñoù laø söïhieän dieän cuœa moät Thieân Chuùabaèng xöông baèng thòt.

Thöïc vaäy, Thieân Chuùa coù theåhieän dieän giöõa chuùng ta baèng nhieàucaùch, chaúng haïn nhö qua caùc taïovaät, bôœi vì Ngaøi ñaët ñeå moät caùi gì ñoùthuoäc baœn thaân Ngaøi nôi taïo vaät,gioáng nhö moät nhaïc só ñaõ ñaët ñeå moätcaùi gì ñoù thuoäc baœn thaân oâng trongdoøng nhaïc maø oâng ñaõ saùng taùc.

Tieáp ñeán Ngaøi coù theå hieän dieänqua lôøi Ngaøi trong Kinh thaùnhgioáng nhö ngöôøi nhaïc só hieän dieäntrong tieáng nhaïc cuœa oâng.

Sau cuøng, Thieân Chuùa coù theåhieän dieän giöõa chuùng ta trong ÑöùcKitoâ, nhö ngöôøi nhaïc só hieän dieänbaèng xöông baèng thòt tröôùc maétchuùng ta trong moät buoåi trình dieãn.

Trang 15

Trang 16

Vaø nhö theá, qua Ñöùc Maria,chuùng ta coù quyeàn thaép leân moät aùnhlöœa hy voïng, cho duø theá giôùi coù hoãnñoän, gia ñình coù xaùo troän, nhöngchuùng ta vaãn vui möøng vaø hy voïng,bôœi vì quyeàn naêng cuœa Thieân Chuùañaõ xaâm nhaäp theá giôùi naøy qua con

ngöôøi Ñöùc Kitoâ. Coøn chuùng ta thìsao? Böôùc vaøo Chuùa nhaät thöù tö muøavoïng, chuùng ta haõy töï hoœi xem,chuùng ta ñaõ laøm ñöôïc nhöõng gì ñeåNgaøi thöïc söï ngöï vaøo taâm hoàn chuùngta, nhö xöa Ngaøi ñaõ ngöï xuoáng nôicung loøng Ñöùc Trinh nöõ Maria? º

Ñaây laø cuoäc kieåm tra ñaàu tieân,ñöôïc thöïc hieän thôøi oâng Quirinioâlaøm toång traán xöù Syri. Ai naáy ñeàuphaœi veà nguyeân quaùn maø khai teântuoåi. Bôœi theá, oâng Giuse töø thaønhNagiareùt, mieàn Galileâ leân thaønhvua Ñavít töùc laø Beâlem, mieàn

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT IV MUØA VOÏNGCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, Meï Maria ñaõ töøng traœi qua nhöõng

giaây phuùt baên khoaên trong vieäc thi haønh thaùnh yù Chuùa. Meï ñaõ caàunguyeän vaø suy ñi nghó laïi. Noi göông Meï, chuùng ta haõy thaønh khaån caàuxin:

1. Nhaø cuœa ngöôi vaø trieàu ñaïi cuœa ngöôi seõ vöõng chaéc ñeán muoân ñôøi.Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa luoân hieän dieän beân caùc vò chuœ chaên vaøban traøn ñaày aân suœng, ñeå caùc ngaøi trôœ neân maùng chuyeån ôn cöùu roài chomuoân ngöôøi nhö Meï Maria.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Tình yeâu ñaõ thuùc ñaåy Meï Maria söœa soaïn nhöõng vaät duïng caàn thieát.

Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùc baø meï Coâng giaùo, khi thi haønh boånphaän ngöôøi noäi trôï, luoân coù taâm tình cuœa Meï Maria, saün saøng chaáp nhaänmoïi khoù khaên, nhö haønh trang chuaån bò cho ngaøy Chuùa ñeán.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Naøy toâi laø toâi taù Chuùa, toâi xin vaâng nhö lôøi söù thaàn truyeàn. Chuùng ta

hieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta bieát thöïc thi thaùnh yù Chuùa nhöMeï, ñeå chöông trình cöùu ñoä cuœa Chuùa ñöôïc theå hieän moät caùch toát ñeïp.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, chöông trình cöùu ñoä cuœa Chuùa ñaõ baét ñaàu

ñöôïc thöïc hieän, khi Meï Maria thöa leân hai tieáng “Xin Vaâng”. Xin chochuùng con bieát soáng aâm thaàm, khieâm toán vaø chu toaøn thaùnh yù Chuùa ôœmoïi nôi vaø trong moïi luùc, nhö Meï Maria ngaøy xöa. Chuùng con caàu xin,nhôø Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng con. ª

LEÃ GIAÙNG SINHNgaøy 25.12.2008

LÔØI CHUÙA: Lc 2, 1-20Thôøi aáy, hoaøng ñeá Augustoâ ra

chieáu chæ, truyeàn kieåm tra daân soátrong khaép caœ thieân haï.

Giuñeâ, vì oâng thuoäc gia ñình doøngtoäc vua Ñavít. OÂng leân ñoù khai teâncuøng vôùi ngöôøi ñaõ thaønh hoân vôùioâng laø baø Maria, luùc aáy ñang coùthai. Khi hai ngöôøi ñang ôœ ñoù, thì baøMaria ñaõ tôùi ngaøy maõn nguyeät khaihoa. Baø sinh con trai ñaàu loøng, laáytaõ boïc con, roài ñaët naèm trong maùngcoœ, vì hai oâng baø khoâng tìm ñöôïcchoã trong nhaø troï.

Trong vuøng aáy, coù nhöõng ngöôøichaên chieân soáng ngoaøi ñoàng vaø thöùcñeâm canh giöõ ñaøn vaät. Boãng söù thaànChuùa ñöùng beân hoï, vaø vinh quangcuœa Chuùa chieáu toaœ chung quanh,khieán hoï kinh khieáp haõi huøng.Nhöng söù thaàn baœo hoï: “Anh emñöøng sôï. Naøy toâi baùo cho anh emmoät tin möøng troïng ñaïi, cuõng laø tinmöøng cho toaøn daân: Hoâm nay, moätÑaáng Cöùu Ñoä ñaõ sinh ra cho anh emtrong thaønh vua Ñavít, Ngöôøi laøÑaáng Kitoâ Ñöùc Chuùa. Anh em cöùdaáu naøy maø nhaän ra Ngöôøi: anh emseõ gaëp thaáy moät treœ sô sinh boïc taõ,naèm trong maùng coœ.”

Boãng coù muoân vaøn thieân binhhôïp vôùi söù thaàn caát tieáng ngôïi khen

Thieân Chuùa raèng: “Vinh danhThieân Chuùa treân trôøi, bình an döôùitheá cho loaøi ngöôøi Chuùa thöông.”Khi caùc thieân söù töø bieät maáy ngöôøichaên chieân ñeå veà trôøi, nhöõng ngöôøinaøy baœo nhau: “Naøo chuùng ta sangBeâlem, ñeå xem söï vieäc ñaõ xaœy ra,nhö Chuùa ñaõ toœ cho ta bieát.”

Hoï lieàn hoái haœ ra ñi. Ñeán nôi, hoïgaëp baø Maria, oâng Giuse, cuøng vôùiHaøi Nhi ñaët naèm trong maùng coœ.Thaáy theá, hoï lieàn keå laïi ñieàu ñaõñöôïc noùi vôùi hoï veà Haøi Nhi naøy.Nghe caùc ngöôøi chaên chieân thuaätchuyeän, ai cuõng ngaïc nhieân. Coøn baøMaria thì haèng ghi nhôù moïi kyœ nieämaáy, vaø suy ñi nghó laïi trong loøng. Roàicaùc ngöôøi chaên chieân ra veà, vöøa ñivöøa toân vinh ca tuïng Thieân Chuùa, vìmoïi ñieàu hoï ñaõ ñöôïc maét thaáy tainghe, ñuùng nhö ñaõ ñöôïc noùi vôùi hoï.

SUY NIEÄM:SÖÙC MAÏNH

Coù moät ngöôøi ñi haønh höông ñaátthaùnh, khi trôœ veà, oâng ta ñaõ mua moätboä töôïng sinh nhaät goàm ChuùaGieâsu, Ñöùc Meï vaø thaùnh Giuse.Theá nhöng, tröôùc khi leân maùy baytaïi phi tröôøng Tel Aviv, ngöôøi ta ñaõkieåm soaùt töøng böùc töôïng moät, baèngquang tuyeán X. Nhaân vieân haœi quanñaõ xin loãi vaø noùi:

— Chuùng toâi coù nhieäm vuï baœoñaœm raèng khoâng heà coù chaát noå trongnhöõng böùc töôïng naøy.

Luùc baáy giôø, oâng khaùch haønhhöông ñaõ thaàm nghó:

— Phaœi chaêng hoï bieát ñöôïc raèngboä töôïng naøy coøn chaát chöùa moät

Trang 17

Trang 18

naêng löôïng khaœ dó laøm noå tung caœtheá giôùi. Vaäy thì nguoàn naêng löôïngaáy laø nhö theá naøo? Ñoù khoâng phaœi laønguoàn naêng löôïng voâ bieân cuœaThieân Chuùa, Ñaáng ñaõ taïo döïng neânvuõ truï vaät chaát naøy trong thoaùngchoác vaø coù theå huœy dieät noù baèng moätcaùi buùng tay. Naêng löôïng maø oângkhaùch haønh höông muoán noùi tôùi,chính laø naêng löôïng cuœa Tình yeâumaø Ngaøi ñem theo khi ñeán vôùi nhaânloaïi trong ñeâm Sinh Nhaät ñaàu tieântaïi Beâlem.

Thöïc vaäy, naêng löôïng aáy ñöôïcgoàm toùm trong Tin möøng GiaùngSinh, trong söù ñieäp maø Ngaøi muoánnhaén göœi chuùng ta. Tin möøng aáy, söùñieäp aáy nhö theá naøy:

— Thieân Chuùa, maëc daàu laøÑaáng quyeàn naêng voâ song, nhöngñoàng thôøi Ngaøi cuõng laø moät ngöôøiCha ñaày loøng nhaân töø vaø khoandung, Ngaøi ñaõ yeâu thöông vaø chaêmsoùc ñeán moãi ngöôøi chuùng ta. Vaø ñeågiaœi thoaùt chuùng ta khoœi söï kìm keïpcuœa toäi loãi, khoœi aùn phaït ñôøi ñôøi,Ngaøi ñaõ sai chính Con Moät Ngaøixuoáng theá ñeå ôœ cuøng chuùng ta vaøcöùu ñoä chuùng ta.

Tuy nhieân, ñeå loan baùo Tinmöøng aáy, ñeå coâng boá söù ñieäp aáy,Ngaøi ñaõ khoâng ñeán nhö moät oânghoaøng vôùi cung ñieän loäng laãy, vôùibinh ñoäi huøng maïnh, nhöng Ngaøi ñaõñeán nhö moät haøi nhi beù boœng vaø yeáuñuoái, con cuœa moät gia ñình ngheøonaøn vaø tuùng thieáu. Ngaøi ñaõ trôœ neânmoät ngöôøi gioáng nhö chuùng ta, cuõngbô vô laïc loõng, cuõng vaát vaœ meätmoœi, cuõng bieát ñau, bieát ñoùi, bieátkhaùt. Cuõng ñaõ bò nhaïo cöôøi vaø haáthuœi, thaäm chí coøn phaœi chòu moät caùicheát eâ cheà vaø nhuïc nhaõ nhaát.

Khi ñeán, Ngaøi ñaõ khoâng ñöôïccaùc vua chuùa, caùc vò laõnh ñaïo theágiôùi chaøo ñoùn, maø chæ ñöôïc caùc muïcñoàng, nhöõng keœ thuoäc giai caáp thaápheøn nhaát ñeán vieáng thaêm. Ngaøi ñaõñoàng hoùa mình vôùi nhöõng ngöôøingheøo khoå vaø tuùng thieáu, thaäm chíngay caœ vôùi nhöõng keœ toäi loãi. Nhöõngñieàu treân ñaây khieán chuùng ta nghótôùi quyeàn naêng maø Ngaøi ñem vaøotheá giôùi naøy.

Bôœi vì tö töôœng vaø ñöôøng neœocuœa Ngaøi khoâng gioáng vôùi tö töôœngvaø ñöôøng neœo cuœa chuùng ta. Phaœichaêng ñoù chính laø ñieåm ñaëc saéc,ñieåm thaùch ñoá maø maàu nhieämGiaùng sinh ñaõ gaây neân. Söï thaùch ñoánaøy ñöôïc dieãn taœ qua moät baøi thô coùnoäi dung nhö theá naøy:

— Khi aùnh sao treân trôøi chôït taét,khi caùc muïc ñoàng vaø ba nhaø ñaïo sóñaõ ra veà, thì coâng cuoäc Giaùng sinhmôùi thöïc söï baét ñaàu: ñeå tìm laïinhöõng gì ñaõ maát, ñeå haøn gaén nhöõnggì ñaõ raïn vôõ, ñeå döïng laïi nhöõng gìñaõ gaõy ñoå. Ngöôøi ñoùi ñöôïc aên, keœkhaùt ñöôïc uoáng, tuø nhaân ñöôïc giaœi

phoùng vaø hoøa bình thöïc söï trôœ veàvôùi moïi ngöôøi.

Keå töø ñeâm Giaùng sinh ñaàu tieâncho tôùi ngaøy hoâm nay, traœi daøi hônhai ngaøn naêm, söùc maïnh tình yeâucuœa Thieân Chuùa ñöôïc bieåu loä nôihaøi nhi Gieâsu, khoâng ngöøng laøm noåtung vaø bieán ñoåi boä maët theá giôùi.Söùc maïnh aáy ñaõ san baèng moïi giaicaáp. Söùc maïnh aáy ñaõ phaù ñoå moïi baátcoâng. Söùc maïnh aáy ñaõ giaønh laïinhöõng quyeàn lôïi cho ñaøn baø vaø treœem. Söùc maïnh aáy ñaõ huœy dieät moïi

thuø oaùn. Tuy nhieân ñieàu quan troïnghôn caœ, ñoù laø söùc maïnh tình yeâu cuœamaàu nhieäm Giaùng sinh ñaõ taùc ñoängnhö theá naøo ñeán baœn thaân vaø ñeáncuoäc soáng rieânG tö cuœa moãi ngöôøichuùng ta? º

Trang 19

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN LEà GIAÙNG SINHCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, Chuùa giaùng sinh laø moät tin vui cho

toaøn theå nhaân loaïi, vì Ngaøi ñeán mang laïi söï bình an. Chuùng ta cuõng haõytích cöïc goùp phaàn kieán taïo söï bình an aáy baèng nhöõng lôøi nguyeän caàu thathieát:

1. Söï saùng ñaõ böøng leân cho nhöõng ngöôøi coøn ñang ngoài trong coõithaâm u söï cheát. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho Ñöùc Giaùo Hoaøng, caùc ÑöùcGiaùm Muïc, caùc Linh Muïc ñöôïc höôùng daãn baèng aùnh saùng thaàn linh cuœach, ñeå caùc ngaøi luoân nhieät thaønh rao giaœng Tin Möøng Giaùng Sinh choñeán taän cuøng bôø coõi traùi ñaát.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

2. Bình an döôùi theá cho ngöôøi thieän taâm. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xinmoãi ngöôøi chuùng ta luoân xaùc tín raèng Chuùa chæ thöïc söï hieän dieän nôinhöõng taâm hoàn ngay laønh vaø chæ nhöõng taâm hoàn ngay laønh môùi coù ñöôïcsöï bình an Chuùa ñaõ höùa ban maø thoâi.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

3. Baø boïc con treœ trong khaên vaœi vaø ñaët naèm trong maùng coœ. Chuùng tahieäp lôøi caàu xin cho moïi ngöôøi trong coäng ñoaøn chuùng ta bieát ñaët ChuùaHaøi Nhi vaøo trong taâm hoàn, ñeå chieâm ngaém vaø ñeå bieát soáng phoù thaùc chotình yeâu cuœa Thieân Chuùa.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa Haøi Ñoàng, Chuùa ñaõ töôùc boœ vò theá cuœa ThieânChuùa ñeå trôœ neân moät ngöôøi vaø ôœ giöõa chuùng con. Xin cho chuùng con bieátñaùp traœ tình yeâu Chuùa, baèng vieäc khöôùc töø baœn thaân vôùi nhöõng hammuoán hö heøn, ñeå bieán taâm hoàn chuùng ta thaønh moät maùng coœ soáng ñoängcho Chuùa. Chuùa haèng soáng vaø hieån trò muoân ñôøi. ª

Trang 20

ÑAÙP: Luyeän nguïc (purgatoire)laø moät trong nhöõng lyù leõ maïnh nhaátñöôïc nhöõng ngöôøi Tin Laønh, theoxu höôùng cöïc ñoan vaø thuœ cöïu(fondamentalistes) söœ duïng ñeåchoáng laïi vaø tìm caùch “chieâu duï”caùc tín höõu Coâng Giaùo.

Lyù leõ naøy baét nguoàn töø söï kieäntrong toaøn boä Kinh Thaùnh khoâng coùchoã naøo duøng töø “purgatoire”, hay“purgatory”. Tuy nhieân, nguyeân söïkieän ñoù khoâng ñuœ ñeå baùc boœ ñaïo lyùveà luyeän nguïc, vì caœ töø “Triniteù”hay “Trinity” cuõng khoâng heà coùtrong Kinh Thaùnh, nhöng ñaây chínhlaø ñaïo lyù neàn taœng cuœa Kitoâ giaùo,cuõng nhö töø “Incarnation”, NhaäpTheå, cuõng khoâng heà coù trong KinhThaùnh, nhöng laïi laø moät maàu nhieämcaên baœn cuœa ñaïo Kitoâ.

Vieäc choái boœ luyeän nguïc vaø phuœnhaän vieäc caàu nguyeän cho nhöõngngöôøi ñaõ qua ñôøi laø laäp tröôøng cuœanhieàu giaùo phaùi Tin Laønh, ñaëc bieätlaø giaùo phaùi chöùng nhaân Gieâhoâva.Nhöng ngay hoài theá 16, JeanCalvin, ngöôøi saùng laäp Giaùo Hoäi

Tin Laønh caœi caùch ôœ Geneøve, beânThuïy só, ñaõ coù laäp tröôøng töông töïnhö vaäy roài. Coù laàn oâng ñaõ truyeànñaùnh ñoøn moät ngöôøi ñaøn baø bò baétquaœ tang ñang caàu nguyeän treân moäñöùa con trai yeâu quí cuœa baø, vì theoCalvin, caàu nguyeän cho ngöôøi cheátnhö vaäy laø “meâ tín, dò ñoan”. OÂngcho raèng chuœ tröông coù luyeän nguïclaø “moät söï phaïm thöôïng kinh khuœngchoáng laïi Chuùa Kitoâ”, vì cuoäc khoånaïn cuœa Chuùa Gieâsu Kitoâ ñuœ ñeå thathöù moïi toäi loãi.

Tuy nhieân, cuõng neân ghi nhaänraèng Martin Luther khoâng choánglaïi ñaïo lyù veà luyeän nguïc, tuy raèngcoù luùc oâng goïi ñaïo lyù naøy laø “khoângchaéc chaén”.

Nhöõng ngöôøi Tin Laønh caœi caùchchoáng ñaïo lyù veà luyeän nguïc moätphaàn cuõng do phaœn öùng choáng laïi söïlaïm duïng vaán ñeà aân xaù trong GiaùoHoäi Coâng Giaùo thôøi trung coå.Nhöng töø phaœn öùng choáng laïi söï laïm

HOŒI: Thöa cha, con coù moätngöôøi baïn Tin Laønh. Anh ta noùiraèng Kinh Thaùnh khoâng heà noùi gìveà luyeän nguïc, tìm caœ saùch KinhThaùnh, khoâng heà thaáy caâu naøo noùiveà luyeän nguïc, vì theá anh ta noùi:giaùo lyù cuœa Coâng Giaùo veà luyeännguïc chæ laø ñieàu hoaøn toaøn laø“ngoaïi ñaïo” vaø khoâng theå chaápnhaän ñöôïc döôùi aùnh saùng KinhThaùnh. Xin cha giuùp yù kieán.

N.B.L

duïng aáy, ngöôøi ta “vöùt caœ thau nöôùcvôùi ñöùa beù trong ñoù”, vaøng thau laãnloän ñeàu bò choái boœ heát.

Ñöùc ñöông kim Giaùo Hoaøng, khicoøn laø HY Joseph Ratzinger, toångtröôœng boä giaùo lyù ñöùc tin, ghi nhaänraèng trong thöïc teá, hieän nay nhieàutín höõu Tin Laønh Luther beân Ñöùc ñaõtrôœ laïi vôùi vieäc caàu nguyeän chongöôøi cheát vaø hoï ñaõ cuõng tìm ranhöõng lyù leõ thaàn hoïc ñaùng chuù yù ñeåminh chöùng cho vieäc caàu nguyeäncho nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi.(Cf. Rapporto sulla Fede. VittorioMessori a colloquio con JosephRatzinger,Paoline,1985,pp.153-154)

Ñoái vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, thìmaëc duø Kinh thaùnh khoâng duøng roõraøng töø “luyeän nguïc”, nhöng KinhThaùnh maëc nhieân minh chöùng coùluyeän nguïc. Luyeän nguïc ôœ ñaâykhoâng hieåu theo nghóa nôi choán,nhöng laø moät traïng thaùi chuyeån tieápgiöõa haïnh phuùc hoaøn toaøn treânthieân ñaøng vaø hình phaït ñôøi ñôøitrong hoœa nguïc. Nhöõng linh hoàn khicheát chöa hoaøn toaøn tinh tuyeàn, vìcoøn vöôùng maéc nhöõng toäi nheï, hoaëcchöa ñeàn toäi cho ñuœ, nghóa laø chöachòu ñuœ nhöõng hình phaït taïm thôøicuœa nhöõng toäi ñaõ ñöôïc tha roài, thìcaàn phaœi ñöôïc thanh luyeän tröôùc khivaøo höôœng haïnh phuùc vónh cöœu.

Baèng chöùng quan troïng nhaát veàsöï hieän höõu cuœa luyeän nguïc ñöôïcruùt ra töø saùch thöù hai Macabeâ haycoøn ñöôïc goïi laø “saùch caùc vò töœ ñaïocuœa Israel”, ñöôïc vieát ra vaøokhoaœng naêm 165 tröôùc Chuùa Kitoâ,ñeå keå laïi cuoäc tranh ñaáu cuœa ngöôøiDo thaùi choáng laïi vua Antiochus

EÙpiphanie, moät trong nhöõng ngöôøikeá vò A-lòch-Sôn Ñaïi Ñeá, muoán aùpñaët vieäc toân thôø caùc thaàn töôïngngoaïi giaùo taïi Israel. Coù nhöõngngöôøi lính töœ traän trong cuoäc chieánvaø ngöôøi ta tìm thaáy döôùi aùo choaøngcuœa hoï nhöõng ñoà vaät ñaõ ñöôïc thaùnhhieán cho caùc thaàn töôïng. Sau khingöôøi Do thaùi thaéng traän vaø giaœiphoùng ñaát nöôùc xong, oâng JudasMacabeâ ñaõ truyeàn môœ cuoäc laïcquyeân ñeå toå chöùc moät leã teá ñeàn toäitaïi Gieârusalem cho caùc binh só töœtraän ñaõ maéc toäi thôø thaàn töôïng nhövaäy, ñeå hoï ñöôïc giaœi thoaùt khoœi toäiloãi. Vaø saùch Macabeâ keát luaän raèng:

“OÂng Macabeâ ñaõ laøm moät ñieàuraát toát laønh vaø cao quí, vì nghó ñeán söïsoáng laïi; vì neáu oâng khoâng tin raèngnhöõng ngöôøi ñaõ cheát aáy seõ soáng laïi,thì caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi aáylaø ñieàu voâ ích vaø uoång coâng; coøn neáuoâng nhìn ñeán phaàn thöôœng tuyeät haœodaønh cho nhöõng ngöôøi ñaõ an nghæcaùch ñaïo ñöùc, thì ñoù quaœ laø yù nghólaønh thaùnh vaø ñaïo ñöùc; do ñoù oâng ñaõxin daâng leã teá xaù toäi cho nhöõng ngöôøiñaõ cheát ñeå hoï ñöôïc tha thöù toäi loãi" (2Mac 12, 43-45).

Tuy saùch Macabeâ noùi roõ raøngnhö vaäy, nhöng caùc tín höõu tin laønhkhoâng tin nhaän coù luyeän nguïc, lyù dovì saùch Macabeâ quyeån thöù I vaøquyeån thöù II cuõng nhö 5 cuoán saùchkhaùc thuoäc boä Kinh Thaùnh Cöïu öôùclaø saùch Tobia, saùch baø Giudita,saùch Khoân ngoan, saùch Sirach haycoøn goïi laø saùch Huaán Ca, vaø saucuøng laø saùch tieân tri Baruc, khoângñöôïc caùc tín höõu Tin laønh coi laøthuoäc Kinh Thaùnh, nhöng laø nguïy

Trang 21

Trang 22

thö. Bôœi leõ 7 cuoán naøy chæ ñöôïc giöõtrong Kinh Thaùnh baèng tieáng Hylaïp maø khoâng coù baèng tieáng Do thaùihoaëc Aramaico. Giaùo hoäi CoângGiaùo chaáp nhaän 7 cuoán naøy vì chuùngcoù trong cuoán Kinh Thaùnh 70, töùc laøbaœn dòch Kinh Thaùnh cöïu öôùc docaùc tín höõu Do thaùi thöïc hieän tröôùcChuùa Kitoâ vaø vaãn ñöôïc Giaùo HoäiKitoâ sô khai nhaän laø Kinh Thaùnh.

Trong cuoäc tranh luaän giöõaCoâng Giaùo vaø Tin Laønh hoài theá kyœ16 veà vieäc daâng thaùnh leã caàunguyeän cho nhöõng ngöôøi ñaõ quañôøi, caùc tín höõu Coâng Giaùo thöôøngtröng daãn ñoaïn saùch Macabeâ noùitreân ñaây, neân caùc tín höõu Tin Laønhphaœn öùng laïi baèng caùch phuœ nhaän taátcaœ 7 cuoán saùch vöøa noùi vaø cho laønguïy thö.

Ngoaøi ñoaïn saùch thöù 2 Macabeâvöøa noùi treân ñaây, trong Kinh Thaùnhcoøn coù moät soá ñoaïn khaùc aùm chæ tôùiluyeän nguïc. Nhö trong phuùc aâmtheo thaùnh Matheâu, ñoaïn 5, caâu 26,sau khi nhaén nhuœ caùc moân ñeä haõylaøm hoøa vôùi keœ thuœ ñòch ñang khicoøn ñi treân ñöôøng ñeå khoœi bò keœ thuøñòch noäp cho quan toøa, vaø ChuùaGieâsu noùi: “Con seõ khoâng ñöôïc rakhoœi nguïc cho ñeán khi naøo traœ heátñoàng xu cuoái cuøng". Ñieàu naøy chothaáy coù tình traïng chuùng ta bò phaïttaïm thôøi cho ñeán khi ñeàn buø xongtoäi loãi cuœa mình. Cuõng trong phuùcaâm theo thaùnh Matheâu (12,32),Chuùa noùi: “Ai noùi phaïm tôùi Conngöôøi thì seõ ñöôïc tha thöù, nhöng ainoùi phaïm choáng laïi Thaùnh Linh thìseõ khoâng ñöôïc tha thöù ôœ ñôøi naøycuõng nhö ñôøi sau” (Mt 12,32). Qua

caâu naøy, chuùng ta thaáy coù nhöõng thöùtoäi khoâng nhöõng ñöôïc tha thöù ôœ ñôøinaøy nhöng caœ ñôøi sau nöõa.

Thaùnh Phaolo, trong thö thöù Igöœi tín höõu thaønh Corinto, ñoaïn thöù3, ngaøi cuõng khaúng ñònh raèng:“Coâng vieäc cuœa moãi ngöôøi seõ ñöôïcbaøy toœ roõ raøng. Ngaøy phaùn xeùt, Chuùaseõ tuyeân boá vaø ngaøy ñoù seõ xuaát hieäntrong löœa, coâng vieäc cuœa moãi ngöôøiseõ ñöôïc löœa luyeän thöœ. Neáu coângtrình kieán thieát maø ñöùng vöõng thì thôïxaây ñöôïc lónh thöôœng. Neáu coângtrình kieán thieát maø bò thieâu huœy thìthôï xaây phaœi thieät. Coøn baœn thaân thôïxaây ñöôïc roãi nhöng döôøng nhö phaœiqua löœa” (1 Co 3, 13-15)

Giaùo hoäi giaœi thích raèng nhöõngñoaïn Kinh Thaùnh treân ñaây aùm chætôùi söï hieän höõu cuœa luyeän nguïc, maëcduø thaùnh toâng ñoà khoâng noùi tröïctieáp veà luyeän nguïc cuõng nhö veàhình phaït trong luyeän nguïc. Nhöngqua ñoù, ngöôøi ta thaáy ngöôøi giaœngthuyeát baát toaøn coù theå ñöôïc thanhluyeän, ñeàn buø toäi loãi cuœa mình saukhi cheát.

Giaùo hoäi Kitoâ sô khai ñaõ tin vaøtuyeân daïy coù luyeän nguïc vaø ñaõ coùthoùi quen caàu nguyeän cho nhöõngngöôøi ñaõ qua ñôøi. Trong soá caùc taøilieäu maø chuùng ta coù ñöôïc veà vaán ñeànaøy, ngöôøi ta phaœi keå ñeán giaùo huaáncuœa giaùo phuï Clementeâ thaønhAlessandria beân Ai caäp, sinh naêm150 taïi Atheønes, Hy laïp vaø qua ñôøiquaõng naêm 211. Ngaøi daïy raèng:nhöõng ngöôøi hoái caœi treân giöôøngcheát maø khoâng coù giôø laøm vieäc ñeàntoäi, thì hoï seõ ñöôïc löœa thanh luyeäntrong ñôøi soáng mai haäu.

Tröôùc ñoù, Aristide, trong cuoánHoä giaùo (Apologie) vieát tröôùc naêm138, ñaõ quaœ quyeát: “Neáu moät trongcaùc tín höõu vöøa qua ñôøi, caùc con haõymöu caàu phaàn roãi cho hoï baèng caùchcöœ haønh thaùnh leã vaø caàu nguyeäncaïnh thi haøi cuœa hoï”.

Coøn thaùnh Augustino tieán só,soáng vaøo theá kyœ thöù tö vaø thöù naêm(354-430), khi bình giaœng veà thaùnhvònh 37, ñaõ xin Chuùa thanh luyeänngaøi ngay töø ñôøi naøy, ñeå khoœi phaœithanh luyeän baèng löœa sau khi cheát.Meï cuœa thaùnh Augustino laø thaùnhnöõ Monica khi thaáy Augustino coùveœ lo laéng veà vieäc meï mình saép phaœilìa traàn nôi ñaát khaùch queâ ngöôøi, ñaõnoùi vôùi Augustino raèng: “Con ñöønglo laéng gì. Con haõy choân chaát meï ôœñaâu cuõng ñöôïc. Meï chæ xin con moätñieàu laø duø con ôœ ñaâu, con cuõng haõynhôù ñeán meï beân baøn thôø Chuùa”.

Thaùnh Cyrillo thaønh Gieârusalemsoáng vaøo theá kyœ thöù 4 (315-386) daïyraèng: “Chuùng ta caàu nguyeän cho taátcaœ nhöõng ngöôøi ñaõ an nghæ tröôùcchuùng ta, vôùi xaùc tín raèng vieäc caàunguyeän naøy coù lôïi raát nhieàu cho caùclinh hoàn maø chuùng ta daâng leã caàu

nguyeän cho hoï, tröôùc söï hieän dieäncuœa hieán vaät thaùnh thieän döôøng naøo(laø Chuùa Gieâsu)” (Cateùcheøsemystagogique, V, 9,10)

Ngoaøi ra, trong hang toaïi ñaïoPriscilla ôœ Roma, töùc laø moät trongnhöõng nghóa trang cuœa caùc tín höõuKitoâ soáng vaøo nhöõng theá kyœ ñaàutieân, treân moä cuœa hai nöõ tín höõu Kitoâteân laø Marcia vaø Agape, ñeàu coù taámbaœng ghi caâu: “Khi ñeán ñaây caàunguyeän, xin anh chò em nhôù ñeánMarcia, hoaëc Agape, ñeå nguyeän xinChuùa toaøn naêng gìn giöõ hoï ñeánmuoân ñôøi".

Noái tieáp truyeàn thoáng treân ñaây,coâng ñoàng chung Firenze vaø Trentoâñaõ tuyeân daïy veà söï hieän höõu cuœaluyeän nguïc. Gaàn ñaây hôn caœ laø coângñoàng chung Vatican 2, trong hieáncheá tín lyù veà Giaùo Hoäi, LumenGentium, AÙnh saùng muoân daân, ôœ soá49, cuõng khaúng ñònh raèng: “Cho tôùikhi Chuùa ngöï ñeán trong uy nghi, coùtaát caœ caùc Thieân thaàn theo Ngöôøi, vaøkhi söï cheát bò huœy dieät, moïi vaät ñeàuqui phuïc Ngöôøi, thì trong soá caùcmoân ñeä Chuùa, coù nhöõng keœ coøn tieáptuïc cuoäc haønh trình nôi traàn theá, coùnhöõng keœ ñaõ hoaøn taát cuoäc soáng naøyvaø ñang ñöôïc tinh luyeän, vaø coùnhöõng keœ ñöôïc hieån vinh ñang chieâmngöôõng “roõ raøng chính Thieân Chuùaduy nhaát trong Ba Ngoâi nhö ngaøihaèng coù" (LG 49).

Qua ñoaïn vaên naøy, coâng ñoàngtaùi xaùc nhaän 3 thaønh phaàn cuœa GiaùoHoäi: giaùo hoäi chieán thaéng ñang ôœtreân trôøi, Giaùo Hoäi ñang ñöôïc thanhluyeän ôœ luyeän nguïc vaø Giaùo Hoäichieán ñaáu ôœ traàn theá naøy. ª

Trang 23

Trang 24

�Ai khoâng bieát lo laéng ñeán ngöôøithaân vaø nhaát laø gia quyeán mình,thì noù ñaõ choái boû ñöùc tin, vaø coønteä hôn laø ngöôøi khoâng tin.

(1Tm 5,8)

Noùi ñeán gia ñình Vieät Nam laø noùiñeán ñaïo hieáu vaø tình gia toäc.

Böôùc vaøo cuoäc soáng hoân nhaân, haivôï choàng khoâng phaûi chæ böôùc vaøocuoäc soáng rieâng tö ñoùng kín chæ vôùirieâng hai ngöôøi, maø coøn môû ra vôùicha meï ñoâi beân, cuõng nhö vôùi anhchò em hoï haøng.

Nhö chuùng ta ñaõ bieát: sau bañieàu raên noùi veà boån phaän ñoái vôùiThieân Chuùa, ñieàu raên thöù tö noùi veàboån phaän thaûo kính cha meï. Nhötheá, Kinh Thaùnh coi hieáu thaûo laøñieàu raên thöù nhaát vaø quan troïngnhaát trong töông quan giöõa ngöôøivôùi ngöôøi1.

“Thieân Chuùa muoán raèng sauNgaøi, chuùng ta phaûi toân kính cha meïvì ñaõ sinh thaønh vaø daïy cho chuùng tabieát Thieân Chuùa2“. Chính Chuùa

Gieâsu, khi ñeán traàn gian ñaõ neâugöông hieáu thaûo cho chuùng ta: Cuoäcsoáng ôû traàn gian cuûa Ngaøi voûn veïnchæ coù ba möôi ba naêm, nhöng Ngaøiñaõ daønh ba möôi naêm soáng hieáuthaûo, vaâng lôøi trong gia ñìnhNadareùt3.1. Vôùi cha meï

1.1. Khi cha meï coøn soángLoøng hieáu thaûo cuûa con caùi ñoái

vôùi cha meï phaùt xuaát töø söï bieát ônñoái vôùi nhöõng baäc ñaõ coäng taùc vôùi

TIEÁP THEO

ÑAÏO HIEÁU

(1) x. Ep 6,1-2; Is 49,15; Is 63,16; 64,7(2) GLHT 2197(3) x. Lc 2,51-52

Thieân Chuùa thoâng truyeàn cho mìnhsöï soáng, cuõng nhö ñaõ chaêm lo nuoâidöôõng vaø giaùo duïc mình neân ngöôøi.“Haõy heát loøng toân troïng cha con vaøñöøng queân nhöõng côn ñau ñôùn cuûameï. Haõy nhôù raèng nhôø cha meï, conmôùi sinh ra. Laøm sao con baùo ñeànñöôïc ñieàu cha meï cho con?”

(Hc 7,27-28)Coâng ñoàng Vaticanoâ II daïy: “Con

caùi seõ ñaùp laïi coângônchameïvôùi loøngbieát ôn, taâm tình hieáu thaûo vaø tin caäy,seõ theo ñaïo laøm con maø phuïng döôõngcha meï trong nghòch caûnh cuõng nhötrong tuoåi giaø coâ quaïnh.”4

Khi cha meï coøn soáng, con caùibaøy toû loøng hieáu thaûo qua vieäc: yeâumeán, toân kính, vaâng lôøi, chaêm soùcvaø giuùp ñôõ cha meï.

— Yeâu meán vaø toân kính chameï. Thieân Chuùa muoán ta thaät loøngyeâu meán vaø toân kính cha meï trongtö töôûng, lôøi noùi, vieäc laøm.

° Trong tö töôûng, ta thöïc tìnhnhìn nhaän cha meï ñaùng troïng kính,vì ñaõ sinh thaønh, nuoâi döôõng, daïydoã, höôùng daãn, gaây döïng haïnh phuùccuoäc ñôøi cho ta.

° Trong lôøi noùi, ta löïa caùchxöng hoâ vaø chuyeän troø thaät khieâmcung, eâm aùi, khoâng bao giôø duøngnhöõng lôøi noùi cöùng coûi, noùng naûyñoái vôùi cha meï.

° Trong vieäc laøm, ta naêng thaêmvieáng, hoaëc thö töø, hoûi han, baøy toûloøng yeâu meán baèng quaø bieáu, tìmcaùch laøm cho cha meï ñöôïc vui. Khi

lo lieäu vieäc troïng ñaïi, duø ñaõ ôû rieâng,ta cuõng neân baøn hoûi cha meï vì caùcngaøi coù ôn Chuùa ñeå giuùp ta5.

“Khi tröôûng thaønh, con caùi vaãnphaûi toân kính cha meï, bieát ñoùn tröôùcyù muoán cuûa caùc ngaøi, saün saøng baønhoûi vaø chaáp nhaän nhöõng lôøi khuyeáncaùo ñuùng ñaén cuûa cha meï. Khikhoâng coøn chung soáng vôùi cha meï,con caùi vaãn phaûi toân kính, vì loøngtoân kính naøy baét nguoàn töø söï kính sôïThieân Chuùa, moät trong baûy ônChuùa Thaùnh Thaàn6“.

— Vaâng lôøi cha meï. Loøng hieáuthaûo ñöôïc baøy toû qua söï ngoanngoaõn vaø vaâng phuïc. “Hôõi con, haõygiöõ laáy lôøi huaán duï cuûa cha, vaø ñöøngruoàng boû giaùo huaán cuûa meï....Chuùng seõ höôùng daãn con khi con ñi,canh giöõ con khi con naèm, vaø khi conthöùc daäy, chuùng chuyeän troø vôùicon”(Cn 6,20-22). “Con ngoan meánchuoäng lôøi cha quôû maéng, keû nhaïobaùng chaúng nghe lôøi khieån traùch”(Cn 13,1).

Khi chöa tröôûng thaønh, con caùiphaûi mau maén vaâng lôøi cha meïtrong taát caû nhöõng gì hôïp luaät Chuùa,khoâng neân traùch moùc phaøn naøn.“Hôõi nhöõng ngöôøi con, haõy vaâng lôøicha meï trong moïi söï, vì ñoù laø ñeïploøng Chuùa”(Cl 3,20). Ngay caû khiñaõ tröôûng thaønh vaø duø ñaõ ôû rieâng,neáu ta coù laøm ñieàu gì sai traùi maøñöôïc cha meï nhaéc nhôû, caàn maumaén vaâng theo. Hôn nöõa, ngöôøi contröôûng thaønh caàn bieát ñoùn tröôùcñieàu cha meï mong muoán ñeå laøm

Trang 25

(4) MV 48

(5) x. Hc 3,1-16

(6) GLHT 2217

Trang 26

ñeïp loøng cha meï. Khi cha meï laâmchung, coù traên troái ñieàu gì, con caùineân vui loøng tuaân giöõ. Ngöôïc laïi,neáu cha meï coù eùp buoäc ñieàu gì traùilöông taâm, con caùi neân tìm caùch giaõibaøy ñeå cha meï caûm thoâng, chöùkhoâng ñöôïc huøa theo7.

— Chaêm soùc vaø giuùp ñôõ chameï. Phaûi luoân luoân giuùp ñôõ cha meïveà phaàn hoàn vaø phaàn xaùc, nhaát laøkhi caùc ngaøi giaø caû, oám ñau, thieáuthoán, caàn taän taâm taän löïc phuïngdöôõng, lo thuoác thang ñaày ñuû, vuiveû thaêm nom sôùm toái. Ñaây laø traùchnhieäm cuûa con caùi. Ñöøng vì keokieät, ganh tò nhau maø ñeå cha meï khoåcöïc. Phaûi caàu nguyeän cho cha meïñöôïc moïi ôn laønh, lo lieäu cho chameï ñöôïc laõnh caùc bí tích vaø doïnmình cheát laønh. Saùch Huaán ca nhaécnhôû nhöõng ngöôøi laøm con:

Hôõi keû laøm con, haõy gaùnh laáy tuoåigiaø cha ngöôi,chôù laøm phieàn loøng ngöôøi, khi ngöôøicoøn soáng.Neáu tinh thaàn ngöôøi sa suùt, thì haõyroäng löôïng,ngöôi laø keû trai traùng, chôù ñaønhkhinh deå ngöôøi.Vì cuûa daâng cho cha, seõ khoâng rôivaøo queân laõng.Cuûa bieáu cho meï, seõ ñeàn buø toäi loãi,vaø xaây döïng ñöùc coâng chính cuûangöôøi.Ai boû rôi cha mình thì khaùc naøo keûloäng ngoân,ai choïc giaän meï mình, seõ bò ÑöùcChuùa nguyeàn ruûa.

(Hc 3,12-16)1.2. Khi cha meï qua ñôøi

Khi cha meï qua ñôøi, con caùi toûloøng hieáu kính baèng caùch lo an taùngchu ñaùo, caàu nguyeän vaø xin leã chocha meï. Anh chò em caàn hoaø thuaänyeâu thöông nhau, noi göông cha meïñeå neân laønh neân thaùnh. Khoângnhöõng caàu nguyeän cho cha meï, concaùi coøn xin cha meï caàu nguyeän chomình tröôùc maët Chuùa, nhö khi coønsoáng, caùc ngaøi vaãn caàu nguyeän chomình.

HOÄI THAÙNH COÂNG GIAÙOÑOÙN NHAÄN VIEÄC THÔØ

CUÙNG OÂNG BAØNHÖ THEÁ NAØO?

Hoäi Thaùnh nhìn nhaän ñoù laø moäthình thöùc toát ñeïp ñeå baøy toû loøngtöôûng nhôù coâng ôn tieàn nhaân. HoäiThaùnh khuyeán khích caùc tín höõuphaùt huy nhöõng tinh hoa trong vaênhoaù daân toäc. Tuy nhieân caàn loaïi tröønhöõng hình thöùc traùi ngöôïc vôùi giaùolyù Coâng giaùo.

Cuõng caàn naâng cao yù thöùc lòch söûveà gia ñình: Quan taâm baûo toàn giaphaû vaø nhöõng kyû vaät cuûa oâng baø chameï ñaõ qua ñôøi. Gia ñình naøo ñaõ thaátlaïc gia phaû, neân tìm caùch döïng laïinhöõng gì coøn bieát ñöôïc, neân laømcaøng sôùm caøng toát khi nhöõng baäccao nieân trong doøng hoï coøn ñuû minhmaãn ñeå cung caáp caùc döõ lieäu hoïnaém ñöôïc. Cuõng neân quan taâm löugiöõ nhöõng hình aûnh vaø giaáy tôø quantroïng cuûa gia ñình ñeå caùc theá heä saucoù söû lieäu.2. Vôùi hoï haøng ñoâi beân

Ñoái vôùi ngöôøi Vieät Nam, töôngquan vôùi hoï haøng gia toäc laø ñieàu

(7) x. Lc 2,51-52; Dt 5,8; Mt 10,34-39; GLHT 2217

quan troïng. Laáy vôï, laáy choàngkhoâng chæ laø laáy moät ngöôøi maø“laáy” caû hoï haøng nhaø choàng, nhaøvôï. Caùch cö xöû vôùi hoï haøng beânchoàng hay beân vôï khoâng chæ lieânquan ñeán baûn thaân maø coøn lieânquan ñeán caû hoï haøng beân mình. Bôûivaäy, caàn yeâu meán vaø hoïc caùch cö xöûvôùi taát caû moïi ngöôøi trong doøng hoïhai beân, nhö oâng baø, chuù baùc, coâ dì,caäu môï vaø anh chò em. Caàn soángtình gia toäc baèng caùch naêng lui tôùivieáng thaêm vaø giuùp ñôõ theo khaûnaêng cuûa mình.GHI NHÔÙ:

1. H. Taïi sao con caùi phaûi hieáuthaûo ñoái vôùi cha meï?

T. Vì cha meï laø nhöõng ngöôøicoäng taùc vôùi Thieân Chuùa trong vieäcsinh thaønh, nuoâi döôõng vaø giaùo duïcta neân ngöôøi. Ngoaøi ra, ñaây coøn laøñieàu raên Chuùa ñaõ truyeàn daïy.

2. H. Con caùi bieåu loä loøng hieáuthaûo vôùi cha meï nhö theá naøo?

T. Con caùi baøy toû loøng hieáu thaûoqua nhöõng vieäc sau ñaây:

— Moät laø khi caùc ngaøi coøn soángthì phaûi yeâu meán, toân kính, vaânglôøi, chaêm soùc vaø giuùp ñôõ.

— Hai laø khi caùc ngaøi qua ñôøiphaûi lo an taùng, caàu nguyeän vaø xinleã.

— Ba laø anh chò em trong nhaøcaàn hoaø thuaän yeâu thöông nhau, noigöông cha meï ñeå neân laønh thaùnh.

3. H. Ta caàn cö xöû theá naøo vôùi hoïhaøng ñoâi beân?

T. Ta phaûi kính troïng vaø yeâumeán moïi ngöôøi trong gia toäc; naêng

lui tôùi vaø giuùp ñôõ theo khaû naêngmình.GÔÏI YÙ SUY NGHÓ:

1. Coù ngöôøi noùi: “Theo ñaïoChuùa laø boû oâng baø”. Anh chò traû lôøitheá naøo?

2. Anh chò ñaõ bieát gì veà cha meï,anh chò em vaø hoï haøng cuûa baïnmình?CAÀU NGUYEÄN:

Laïy Thieân Chuùa laø Cha chuùngcon, Cha ñaõ muoán bieåu loä tình Chayeâu thöông chuùng con qua taám loøngyeâu thöông cuûa ngöôøi cha ngöôøi meïtraàn theá. Cha coøn muoán raèng, sauCha, chuùng con phaûi toân kính chameï vì caùc ngaøi ñaõ coù coâng sinh thaønhvaø döôõng duïc chuùng con neân ngöôøi.Xin Cha chuùc laønh, naâng ñôõ vaø banmoïi ôn laønh hoàn xaùc cho cha meïchuùng con. Xin giuùp chuùng con luoânbieát bieát laáy tình yeâu maø ñaùp laïi tìnhyeâu cuûa caùc ngaøi baèng caùch soánghieáu thaûo, yeâu meán, toân kính, vaânglôøi vaø phuïng döôõng caùc ngaøi.

Xin cho caùc ngaøi, ngay ôû ñôøi naøytìm thaáy nieàm haïnh phuùc ñöôïc phuïcvuï Cha vaø yeâu meán Cha. Vaø xin chochuùng con moät ngaøy kia ñöôïc sumhoïp vôùi nhau treân Nöôùc Trôøi.

Amen. ª

Trang 27

Naêm 2008 naøy, Giaùo Hoäi coù theâm4 vò taân hieån thaùnh ñöôïc ÑTC

Bieån Ñöùc 16 toân phong trong buoåileã troïng theå saùng chuùa nhaät12-10-2008 taïi Quaœng tröôøng thaùnhPheâroâ, tröôùc söï hieän dieän cuœa 40ngaøn tín höõu, trong ñoù coù 250 HY,GM tham döï Thöôïng HÑGM theágiôùi kyø thöù 12 veà Lôøi Chuùa, vaø ñoângñaœo caùc phaùi ñoaøn chính quyeàn vaøGiaùo Hoäi nguyeân quaùn cuœa 4 vòthaùnh môùi.

Ñaây laø leã phong thaùnh thöù 5 Ñöùcñöông kim Giaùo Hoaøng chuœ söï keå töøkhi ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng ngaøy19-4-2005, vaø toång coäng ngaøi toânphong 18 vò thaùnh môùi.

— Ñöùng ñaàu danh saùch laø linh

muïc Gaetano Errico (1791-1860)ngöôøi Italia. Trong gaàn 20 naêm ñaàucuœa ñôøi linh muïc, khi ñöôïc cöœ phuïtraùch moät hoï ñaïo ôœ mieàn queâ tænhNapoli, cha ñaõ taän tuïy vôùi vieäcgiaœng thuyeát, giaœi toäi, giuùp ñôõ caùcngöôøi ngheøo. Töø naêm 1833, cha laäpmoät doøng nam tu só mang danh“thöøa sai cuœa Traùi Tim Chuùa Gieâsuvaø Meï Maria": töø vieäc suy ngaémtình yeâu toœ loä qua hai Thaùnh Taâm,caùc tu só baøy toœ tình thöông vôùi ñoàngloaïi qua vieäc ñi tìm kieám caùc toäinhaân ñeå daãn ñöa hoï veà vôùi Chuùa,cuõng nhö toœ ra tình cha öu aùi ñoái vôùi

caùc thaønh phaàn beù moïn trong xaõhoäi. Moät bí quyeát cuœa ñôøi soáng toângñoà cuœa cha Errico laø söï caàu nguyeän:cha quyø caàu nguyeän khoâng nhöõngñeán choã moøn ñaàu goái cho baèng moønñaù, nhö daáu veát coøn ñeå laïi.

— Vò hieån thaùnh thöù hai laø nöõ tuMaria Bernarda Buštler, ngöôøiThuïy Só (1848-1924), saùng laäpdoøng caùc nöõ thöøa sai Phan Sinh ÑöùcMeï Phuø Hoä taïi Colombia vaø quañôøi taïi ñaây naêm 1924, thoï 76 tuoåi.

— Vò hieån thaùnh thöù ba laø Nöõ tuAlfonsa Muttathupandathu, thuoäcdoøng Phansinh Clara, vaø laø vò thaùnhñaàu tieân ngöôøi AÁn Ñoä. Chò qua ñôøinaêm 1946 luùc môùi 36 tuoåi.

Trang 28

Ñöùc Cha Joseph Kallarangatt,GM giaùo phaän Palai ôœ bang Kerala,AÁn ñoä, nôi coù ñeàn thaùnh vaø moä cuœathaùnh nöõ noùi: “Ñaây seõ laø bieán coá lôùnnhaát trong lòch söœ Giaùo Hoäi CoângGiaùo AÁn ñoä vì gia saœn AÁn Ñoä cuœathaùnh nöõ. Chuùng toâi raát haõnh dieänveà ñieàu naøy”.

— Vò hieån thaùnh thöù tö laø chòNarcisa de Jesus Martillo y Moran,giaùo daân doøng Ba Ña Minh, ngöôøiEcuador qua ñôøi naêm 1869 luùc môùi37 tuoåi, noåi baät veà ñôøi soáng hy sinh,haõm mình vaø caàu nguyeän cho keœ coùtoäi aên naên trôœ laïi. Chò ñöôïc ôn xuaátthaàn vaø keát hieäp thaân maät vôùi Chuùa.

Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng GioanPhaoloâ II ñaõ toân phong toång coäng483 vò hieån thaùnh, trong ñoù coù 117thaùnh töœ ñaïo Vieät Nam. Töø ñaàutrieàu ñaïi Giaùo Hoaøng, ÑTC BieånÑöùc 16 quyeát ñònh trôœ veà vôùi thoùiquen tröôùc kia, nghóa laø ngaøi chæñích thaân chuœ söï caùc leã phong hieånthaùnh vaø uœy cho moät vò Hoàng Yhoaëc TGM chuœ söï caùc leã phongchaân phöôùc.

Sau ñaây laø tieåu söœ chi tieát cuœa 2vò thaùnh nöõ ñaàu tieân cuœa Giaùo Hoäitaïi Thuïy Só vaø AÁn ñoä: thaùnhBernarda Buštler vaø thaùnh AlfonsaÑöùc Meï Voâ Nhieãm.

THAÙNH NÖÕ MARIABERNARDA BUŠTLER

Chò Maria Bernarda Buštler sinhngaøy 28-5-1848 taïi laøng Auw, bangAarau, Thuïy Só, ñöôïc cha meï ñaëtteân laø Verena, vaø laø ngöôøi con thöùtö cuœa oâng baø Enrico vaø Caterina.Tuy laø nhöõng noâng daân ngheøo,nhöng oâng baø coù ñôøi soáng coâng giaùo

göông maãu, chuyeân caàn giaùo duïc 8ngöôøi con trong tình yeâu meán ThieânChuùa vaø tha nhaân.

Verena coù söùc khoœe toát, vui tính,thoâng minh, quaœng ñaïi vaø yeâu thíchthieân nhieân. Naêm leân 18 tuoåi,Verena ñöôïc tình yeâu Chuùa thu huùt,coâ xin laøm thænh sinh trong moät nöõtu vieän taïi mieàn Aarau. Nhöngchaúng bao laâu, Verena thaáy ñoùkhoâng phaœi laø nôi Thieân Chuùa keâugoïi mình, neân coâ xin trôœ veà gia ñình.Coâ laøm vieäc giuùp cha meï, ñoàng thôøihoaït ñoäng toâng ñoà trong xöù ñaïo,soáng ñôøi caàu nguyeän, loøng vaãn môöôùc ñöôïc daâng mình cho Chuùatrong cuoäc soáng tu trì. Naêm sau ñoù,vaøo thaùng 11 naêm 1867, khi Verenañöôïc 19 tuoåi, theo söï gôïi yù cuœa chasôœ Sebastiano Villiger, Verena gianhaäp ñan vieän Capuchine Ñöùc MeïPhuø Hoä taïi Altstaštten, bangSankt-Gallen. Taïi ñaây, 6 thaùng sauñoù, Verena ñöôïc laõnh aùo doøngPhanxicoâ, gia nhaäp taäp vieän vaø

Trang 29

Trang 30

ñöôïc ñoåi teân laø nöõ tu MariaBernarda Thaùnh Taâm Ñöùc Meï.Ngaøy 4-10-1869, chò khaán doøng,vôùi quyeát taâm phuïng söï Chuùa choñeán cheát.

Chaúng bao laâu chò Maria Buštlerñöôïc choïn laøm giaùo taäp vaø ba laànñöôïc baàu laøm Beà treân coäng ñoaøn.Chò thi haønh coâng taùc phuïc vuï chòem trong 9 naêm lieàn, vaø laøm choÑan vieän tìm ñöôïc söùc sinh ñoängmaïnh meõ. Nhöng loøng nhieät thaønhvaø yeâu meán ñoái vôùi Nöôùc Chuùa ñaõhun ñuùc nôi taâm hoàn chò MariaBuštler öôùc muoán ra ñi truyeàn giaùo ôœnôi xa. Vì theá, khi ñöôïc Ñöùc chaPeter Schumacher, ngöôøi Ñöùc, GMgiaùo phaän Portoviejo taïi Ecuador,Nam Myõ, môøi ñeán hoaït ñoängtruyeàn giaùo vaø giuùp ñôõ daân chuùngtrong giaùo phaän cuœa ngaøi, chòBuetler ñaõ vui loøng nhaän lôøi, vôùixaùc tín raèng ñoù laø yù Chuùa keâu goïichò ra ñi loan baùo Tin Möøng taïimieàn ñaát xa xaêm aáy.

SANG NAM MYÕSau khi khaéc phuïc ñöôïc nhöõng

deø daët ban ñaàu cuœa Ñöùc Giaùm Muïcgiaùo phaän Sankt-Gallen vaø ñöôïcpheùp chuaån cuœa Toøa Thaùnh, ngaøy19-6-1888, chò Maria Buštler cuøngvôùi 6 nöõ tu cuøng doøng, toång coäng 5chò ngöôøi Thuïy Só vaø 2 chò ngöôøiAÙo, rôøi Ñan vieän ôœ Altstaštten leânñöôøng ñi Ecuador. Ñöùc tin vaø loøngnhieät thaønh rao giaœng Tin Möøng ñaõnaâng ñôõ chò Maria Buštler cuøng vôùi6 ngöôøi baïn trong cuoäc giaõ töø Ñanvieän vaø caùc chò em yeâu quyù taïi ñaây.Töø ñoù, chò Maria Bernarda haêngsay laøm vieäc truyeàn giaùo, ñeán ñoä

khoâng moät ai, khoâng moät söï choángñoái naøo, hoaëc meät moœi naøo coù theångaên caœn ñöôïc chò, chò tôùi caœ nhöõngnôi xa xaêm heœo laùnh nhaát ñeå chaêmsoùc, yeâu thöông nhöõng ngöôøi ngheøokhoå ñaùng thöông nhaát. YÙ höôùng cuœachò Maria Buštler baáy giôø laø thieát laäpmoät chi nhaùnh truyeàn giaùo tuøythuoäc Ñan vieän cuõ ôœ Altstaštten,nhöng yù Chuùa laïi muoán chò thieát laäpmoät doøng môùi, ñoù laø doøng caùc nöõ tuThöøa Sai Phanxicoâ Ñöùc Meï PhuøHoä.

Khi ñeán nôi, chò Maria Buštlercuøng vôùi caùc baïn cuøng doøng ñöôïcÑöùc cha Peter Schumacher aân caàntieáp ñoùn vaø uœy thaùc cho caùc chò coängñoaøn giaùo xöù Chone vôùi khoaœng 30ngaøn daân cö. Xöù naøy baáy giôø ôœ trongtình traïng theâ thaœm veà tinh thaàn vaøñaïo ñöùc: vì haàu nhö hoaøn toaønkhoâng coù linh muïc coi soùc, neân loøngñaïo ñöùc cuœa caùc tín höõu sa suùt toätñoä, luaân lyù suy ñoài.

Chò Maria Buštler trôœ neân “moïisöï cho moïi ngöôøi": chò ñaët hoaïtñoäng thöøa sai cuœa mình treân neàntaœng kinh nguyeän, khoù ngheøo, loøngtrung thaønh vôùi Giaùo Hoäi vaøchuyeân caàn thöïc thi caùc coâng taùcbaùc aùi. Cuøng vôùi caùc nöõ tu, chò khôœixöôùng vieäc toâng ñoà taïi caùc gia ñình,hoïc ngoân ngöõ vaø vaên hoùa cuœa daânchuùng ñòa phöông, môœ tröôøng giaùoduïc caùc treœ em.

Chaúng bao laâu, nhöõng thaønh quaœñaàu tieân cuœa caùc coâng taùc toâng ñoàcuœa chò Maria Buštler vaø caùc nöõ tucuøng doøng xuaát hieän tröôùc maét moïingöôøi: ñôøi soáng Kitoâ cuœa daân chuùngñòa phöông laïi trôœ neân soát saéng

nhieät thaønh. Caœ hoäi doøng môùi cuõngñöôïc taêng tröôœng vaø hai nhaø nhaùnhñöôïc thaønh laäp taïi Santana vaøCanoa. Nhöng roài coâng vieäc truyeàngiaùo cuœa chò Maria Buštler phaœi chòunhieàu Thaùnh Giaù vôùi bao nhieâu ñaukhoå: töø tình traïng ngheøo khoå cuøngcöïc, cho tôùi khí haäu noùng nöïc, söï baátoån vaø khoù khaên ñuœ loaïi, beänh taät vaøtình traïng thieáu an ninh, söï hieåu laàmtöø phía giaùo quyeàn, vaø theâm vaøo ñoù,coù moät vaøi nöõ tu taùch rôøi khoœi coängñoaøn ñeå thaønh laäp moät doøng töï trò.Nöõ tu Maria Buštler chòu ñöïng taát caœnhöõng ñieàu ñoù vôùi loøng can ñaœmanh huøng, trong aâm thaàn, khoâng töïbaøo chöõa vaø cuõng khoâng nuoâi taâmtình chua cay ñoái vôùi moät ai. Traùi laïichò luoân tha thöù vaø caàu nguyeän chonhöõng ngöôøi laøm cho chò phaœi ñaukhoå.

Döôøng nhö nhöõng thöœ thaùch ñoùvaãn chöa ñuœ. Naêm 1895, töùc laø 7naêm sau khi chò Maria Buštler ñeánEcuador, nhöõng löïc löôïng thuoäc beøTam Ñieåm thuø nghòch vôùi Giaùo Hoäiñaœo chaùnh vaø neân naém chínhquyeàn, hoï tung ra moät cuoäc baùchhaïi döõ doäi khieán cho chò Buštlercuøng vôùi 15 chò cuøng doøng phaœichaïy troán khoœi Ecuador. Khoângbieát ñi veà ñaâu, caùc chò tieán veà Bahiavaø töø ñoù sang Colombia. Ñang luùccaùc chò coøn ôœ treân taøu thì ñöôïc thöcuœa Ñöùc cha Eugenio Biffi môøi ñeánlaøm vieäc trong giaùo phaänCartagena cuœa ngaøi ôœ Colombia.Theá laø ngaøy 2-8-1895, chò MariaBuštler cuøng vôùi caùc Nöõ tu thöøa saiPhanxicoâ Ñöùc Meï Phuø Hoä ñaët chaântôùi thaønh phoá caœng Cartagena vaø

ñöôïc Ñöùc giaùm muïc giaùo phaän tieápñoùn noàng haäu. Caùc chò ñöôïc ôœ trongmoät khu vöïc taïi beänh vieän daønh chophuï nöõ, thöôøng ñöôïc goïi laø “OperaPia” (Hoäi Thieän). Chính taïi nôi ñaây,Chò Maria Buštler ñaõ haêng say laømvieäc trong 29 naêm trôøi cho ñeán khiqua ñôøi. Sau Colombia, chò coøn môœtheâm caùc nhaø doøng taïi AÙo vaø Brazil.

Vôùi loøng töø bi bao la, Chò MariaBuštler daán thaân giuùp ñôõ daân chuùngvaø caùc tín höõu veà maët tinh thaàn cuõngnhö vaät chaát, vaø chò luoân coi nhöõngngöôøi ngheøo khoå laø nhöõng ngöôøi öutieân caàn ñöôïc yeâu thöông. Chòthöôøng noùi vôùi caùc nöõ tu cuøng doøng:“Chò em haõy môœ roäng cöœa nhaø ñeågiuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo khoå vaøngöôøi bò gaït ra ngoaøi leà xaõ hoäi. Haõyöa thích chaêm soùc nhöõng ngöôøikhoán cuøng hôn baát kyø caùc hoaït ñoängnaøo khaùc”.

Nöõ tu Maria Buštler ñaõ höôùngdaãn doøng trong 30 naêm trôøi, vaø caœtrong thôøi gian sau khi töø chöùc beàtreân toång quyeàn vaøo naêm 1920, chòvaãn tieáp tuïc khích leä caùc chò emtrong tinh thaàn khieám toán, nhaát laøneâu göông baèng cuoäc soáng, baènglôøi noùi vaø caùc thö töø. Chò qua ñôøingaøy 19-5-1924 taïi nhaø thöôngOpera Pia vì beänh ñau bao töœ caáptính, thoï 76 tuoåi, trong ñoù coù 56 naêmsoáng ñôøi tu trì vaø 38 naêm thöøa sai.

Tin Chò Maria Buštler qua ñôøi lannhanh. Cha sôœ nhaø thôø chính toøaCartagena loan tin naøy vôùi caùc tínhöõu vaø noùi raèng: “Saùng hoâm nay, taïithaønh phoá naøy, moät vò thaùnh ñaõ quañôøi, ñoù laø Meï Maria Bernarda!”.Ñöùc TGM giaùo phaän chuœ söï thaùnh

Trang 31

Trang 32

leã an taùng cho Meï, vaø sau ñoù, trongmoät thö muïc vuï, ngaøi trình baøy MeïMaria Bernarda Buštler nhö moätmaãu göông veà caùc nhaân ñöùc Kitoâgiaùo. Naêm 1956, di haøi cuœa Meïñöôïc chuyeån veà nhaø nguyeän cuœaHoïc vieän Biffi ôœ thaønh phoáCartagena. Moä cuœa vò nöõ tu naøyngaøy nay vaãn coøn laø nôi haønh höôngvaø caàu nguyeän cuœa caùc tín höõu.Nhieàu tín höõu haønh höông cho bieátñaõ ñöôïc nhöõng ôn laønh nhôø lôïi caàubaàu cuœa Meï Maria Bernarda.

Loøng nhieät thaønh toâng ñoà vaø baùcaùi cuœa Nöõ tu Maria Bernarda Buštlerngaøy nay vaãn coøn soáng ñoäng trongGiaùo Hoäi nhôø hoäi doøng do Chò thieátlaäp. Theo nieân giaùm 2008 cuœa ToøaThaùnh, Doøng (OSF) hieän coù loái 771nöõ tu thuoäc 5 tænh doøng vaø hoaïtñoäng trong caùc laõnh vöïc baùc aùi, töøthieän, y teá, xaõ hoäi vaø giaùo duïc taïi123 nhaø ôœ nhieàu quoác gia, nhaát laøtaïi Nam Myõ, vaø AÂu chaâu. Rieâng taïilaøng Auw, bang Aarau, Thuïy Só,nôi sinh tröôœng cuœa vò nöõ chaânphöôùc, ngaøy nay coù moät nhaø döôõnglaõo teân laø Bernardaheim.

Meï Maria Bernarda Buštlerngaøy nay coù theå ñöôïc coi nhö göôngmaãu ñích thöïc veà söï hoäi nhaäp vaênhoùa trong tieán trình rao giaœng TinMöøng vaø troïn cuoäc ñôøi cuœa, Meï ñaõthöïc thi khaåu hieäu: “Ngöôøi höôùngñaïo cuœa toâi, ngoâi sao daãn ñöôøng chotoâi chính laø Phuùc AÂm”.

Chò Bernarda ñöôïc ÑTC GioanPhaoloâ 2 toân phong chaân phöôùcngaøy 29-10 naêm 1995, vaø laø vòthaùnh nöõ ñaàu tieân cuœa Thuïy Só sauvò thaùnh Nicolas de Fluše.

THAÙNH ALFONSAMUTTATHUPANDATHUChò Alfonsa Muttathupandathu

sinh ngaøy 19-8-1910 taïiKudamaloor, bang Kerala ôœ mieànnam AÁn ñoä. Chò ñöôïc ñaët teân laøAnna, con thöù tö cuœa oâng baø Josephvaø Mary Mattathupandathu. Baø meïqua ñôøi khi Anna môùi ñöôïc 3 thaùngvaø soáng vôùi gia ñình beân ngoaïi.Maëc duø dì cuœa Anna ñaõ chuaån bòmoïi söï cho coâ trôœ thaønh moät ngöôøivôï lyù töôœng, nhöng Anna nhaát chítrôœ thaønh nöõ tu, sau khi ñoïc chuyeäncaùc thaùnh, trong ñoù coù thaùnh nöõTeâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu.

Anna quyeát chí theo ñuoåi yùtöôœng trôœ thaønh nöõ tu ñeán ñoä môùi 14tuoåi, coâ ñaõ laøm cho baøn chaân coâ bòphoœng vôùi muïc ñích thuyeát phuïc giañình ngöng thu xeáp caùc cuoäc hoânnhaân cho coâ. Vaø söï kieân trì quyeáttaâm cuœa coâ ñaõ thaønh coâng vaø gianhaäp doøng Phansinh Clara naêm leân18 tuoåi vôùi teân doøng laø Alphonsa.Vì söùc khoeœ cuœa chò yeáu ôùt, caùc beàtreân coù luùc ñaõ muoán cho chò hoài tuïc

nhöng chò ñaõ quyeát taâm theo ñuoåiôn goïi. Sau khi vöôït qua nhieàu khoùkhaên, chò ñaõ khaán troïn ñôøi ngaøy12-8-1936.

Chò daïy hoïc moät naêm, nhöngphaàn lôùn thôøi gian chò ôœ trong 4 böùctöôøng tu vieän vì tình traïng söùc khoœeyeáu. Daàu vaäy, chò luoân tìm ñöôïcnieàm vui trong ñau khoå vaø daânghieán nhöõng khoå ñau aáy ñeå möuphaàn roãi cho tha nhaân. Trong khichòu ñau khoå vì tình yeâu ñoái vôùiChuùa Gieâsu chòu ñoùng ñanh, chòxaùc tín mình tham gia vaøo coâng taùctoâng ñoà cuœa Giaùo Hoäi. Chò cuõng xaùctín raèng chính ñau khoå giuùp thanhluyeän baœn thaân, vöôït qua nhöõng íchkyœ cuœa baœn thaân, vaø quan troïng hôn,chính ñau khoå noái keát mình chaëtcheõ hôn vôùi Ñöùc Kitoâ, Ñaáng ñaõ chòukhoå ñau. Trong moät laù thö gôœi chocha linh höôùng ngaøy 20.10.1944,Chò Alfonsa vieát: “Thöa cha, vì ÑöùcGieâsu ñaõ yeâu thöông con quaù boäi,con öôùc ao ñöôïc ôœ laïi treân giöôøngbeänh vaø chòu nhieàu ñau khoå hônnöõa. Vì con caœm nhaän raèng chínhThieân Chuùa ñaõ cho con ñöôïc keáthôïp vôùi Ngöôøi trong chính hieán leãñau khoå cuœa ñôøi con”.

Chò Alfonsa ñöôïc nhieàu ôn sieâunhieân, keå caœ ôn noùi tieáng Tamil,ngoân ngöõ maø chò khoâng heà hoïc, vaøôn thaáy tröôùc töông lai.

Nhieàu ngöôøi xaùc tín veà quyeànnaêng chöõa laønh cuœa chò, ngay khichò Alfonsa coøn soáng. Chaúng haïnkhi Ñöùc Cha James Kalacherry,baáy giôø laø GM giaùo phaänChanganacherry, bò beänh soát reùtngaõ nöôùc, ngaøi sai moät LM ñeán gaëp

chò Alfonsa ñeå xin chò caàu cho ngaøi.Ngay hoâm ñoù Ñöùc Cha ñöôïc laønhbeänh.

Chò Alfonsa qua ñôøi ngaøy28-7-1946, khi chöa troøn 36 tuoåi.Moä cuœa chò trôœ neân nôi haønh höôngcuœa nhieàu tín höõu.

Cha Vadakkel, quaœn ñoác ñeànthaùnh Alfonsa cho bieát ñaõ gaëp haøngtraêm tín höõu haønh höông xaùc tínmình ñöôïc khoœi beänh nhôø lôøichuyeån caàu cuœa nöõ chaân phöôùcAlfonsa. Ñeàn thaùnh kính chaânphöôùc ôœ Bharananganam moãi naêmthu huùt haøng chuïc ngaøn tín höõu ñeánkính vieáng vaøo ngaøy 28-7, ngaøy leãkính chaân phöôùc.

Nöõ tu Benjamin, 82 tuoåi, ñaõ gaëpchò Alfonsa laàn ñaàu tieân 11 thaùngtröôùc khi chò qua ñôøi. Luùc ñoù chòAlfonsa ñang bò lieät giöôøng. ChòBenjamin noùi vôùi haõng tin CoângGiaùo Hoa Kyø: “Nöõ tu Alfonsa thöïclaø moät nöõ tu thaùnh thieän vaø ñaùngyeâu.. Tình thöông vaø söï quan taâmcuœa chò laøm cho toâi caœm thaáy thaätxuùc ñoäng, khi toâi noùi vôùi chò veà caùicheát cuœa meï toâi”.

ÑTC Gioan Phaoloâ 2 ñaõ toânphong chò Alfonsa leân baäc chaânphöôùc ngaøy 8-2 naêm 1986 khi ngaøiñeán vieáng thaêm taïi thaønh phoáKottayam bang Kerala. Trong baøigiaœng hoài ñoù, Ñöùc Coá Giaùo Hoaøngñaõ ñaëc bieät ñeà cao con ñöôøng neânthaùnh cuœa chò Alfonsa, ñoù laø conñöôøng cuœa thaäp giaù, con ñöôøng ñiqua ñau khoå vaø beänh taät.

Ngaøy nay, ôœ AÁn Ñoä, thaùnhAlfonsa ñöôïc coi laø thaùnh boån maïngcuœanhöõngngöôøi beänh taät vaømoà coâi.

Trang 33

Trang 34

Nhaän ñònh veà leã toân phong hieånthaùnh cho nöõ tu Alfonsa, ChaDominic Emmanuel, phaùt ngoânvieân cuœa Toång giaùo phaän thuœ Delhicho bieát: “Thaät laø moät nieàm vinhhaïnh vaø an uœi lôùn lao cho coäng ñoaønKitoâ ôœ AÁn Ñoä khi coù moät ngyùôøi congiöõa coäng ñoaøn naøy ñöôïc giaùo hoäitoân phong hieån thaùnh. Nay chuùngtoâi bieát raèng treân trôøi ñaõ coù theâmmoät vò thaùnh caàu baàu cho AÁn Ñoächuùng toâi. Trong boái caœnh thaät khoùkhaên cuœa nhöõng xung ñoät toân giaùomaø caùc anh em thuoäc coäng ñoàngKitoâ giaùo ôœ AÁn Ñoä ñang phaœi chòu,chuùng ta cuøng hieäp lôøi caàu nguyeänñeå nhöõng khoå ñau vaø thieät thoøi maøhoï ñang gaëp phaœi cuõng troå sinhnhieàu hoa traùi thieâng lieâng cho moãingöôøi vaø cho caœ giaùo hoäi kitoâ giaùo ôœAÁn Ñoä”.

LEÃ TOÂN PHONGLeã phong thaùnh ñaõ dieãn ra döôùi

baàu trôøi naéng ñeïp muøa thu. Treântheàm Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ, beântraùi daønh cho caùc Hoàng Y vaø GM,beân phaœi daønh cho caùc phaùi ñoaønchính quyeàn vaø caùc tín höõu coù lieânheä ñaëc bieät vôùi caùc vò thaùnh môùi.

Phaùi ñoaøn chính phuœ Thuïy Só dobaø Corina Casanova, chöôœng aánLieân bang Thuïy Só vaø ñoaøn tuøytuøng, veà phía giaùo quyeàn coù phaùiñoaøn do Ñöùc Cha Kurt Koch, GMgiaùo phaän Baâle vaø cuõng laø Chuœ tòchHÑGM Thuïy Só höôùng daãn. Phaùiñoaøn Ecuador do Phoù toång thoángLenín Moreno Garceùs höôùng daãn,trong khi phaùi ñoaøn AÁn do Boätröôœng Lao ñoäng Oscar Fernandes,höôùng daãn, v.v...

Thaùnh leã baét ñaàu töø 10 giôø vaø keátthuùc luùc 12 giôø 15 khi Ñöùc ThaùnhCha göœi lôøi chaøo thaêm caùc phaùiñoaøn haønh höông, ñaëc bieät coù 7ngaøn ngöôøi AÁn Ñoä, vaø 700 ngöôøiThuïy só, Colombia, Ecuador.

Trong baøi giaœng, ÑTC ñaõ dieãngiaœng duï ngoân tieäc cöôùi, neâu baätloøng töø bi cuœa Thieân Chuùa muoánmoïi ngöôøi tieán ñeán ôn cöùu ñoä, vaøngaøi aùp duïng vaøo cuoäc ñôøi cuœa caùcvò taân hieån thaùnh:

Thaùnh Maria Bernarda ñaõ caœmnghieäm tình thöông cuœa ThieânChuùa, vaø tình thöông naøy ñaõ thuùcñaåy chò sang truyeàn giaùo ôœ chaâuMyõ, nhaèm giuùp chuaån bò cho daân cötaïi ñaây ñeán tham döï böõa tieäc cuœaChuùa. Chính chò ñaõ laáy söùc maïnh töøbí tích Thaùnh Theå ñeå ñöông ñaàu vôùimoïi nghòch caœnh, keå caœ caœnh chòulöu ñaøy.

Thaùnh Alfonsa, vò thaùnh ñaàutieân cuœa AÁn-ñoä, ñaõ traœi qua cuoäc ñôøiñaày ñau khoå, nhöng chò thaâm tínraèng thaäp giaù laø phöông tieän chínhyeáu ñeå ñöôïc nhaän vaøo baøn tieäcthieân quoác. Chò vieát raèng: “Ngaøynaøo maø toâi khoâng chòu ñau khoå thicoi nhö laø moät ngaøy voâ vò”.

Trong lôøi chaøo caùc phaùi ñoaønvaøo luùc cuoái leã, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõngoœ lôøi ñaëc bieät ñeán phaùi ñoaøn AÁnñoä: ngaøi môøi goïi hoï haõy taï ôn ThieânChuùa vì vò thaùnh tieân khôœi cuœa quoácgia, vaø höùa caàu nguyeän cho hoïtrong thôøi buoåi khoù khaên naøy, vaøkhoâng queân keâu goïi chaám döùtnhöõng haønh vi baïo haønh ñoái vôùiKitoâ höõu. ª

Trang Ñöùc

Trang 35

Hoâm nay chuùng ta cuøng nhau tìmhieåu veà ñöùc meán laø moät trong

ba nhaân ñöùc ñoái thaàn, giuùp chuùng tahöôùng thaúng tôùi Thieân Chuùa. Vaäythì ñöùc meán laø gì?

Toâi xin thöa: Ñöùc meán laø nhaânñöùc sieâu nieân, laøm cho chuùng takính meán Chuùa treân heát moïi söï vaøyeâu thöông anh em nhö Chuùa ñaõyeâu thöông chuùng ta, hay noùi moätcaùch khaùc, yeâu thöông anh em nhöchính mình chuùng ta vì loøng kínhmeán Chuùa. Qua caâu ñònh nghóa naøychuùng ta thaáy, ñöùc meán coù hai ñoáitöôïng.

Ñoái töôïng thöù nhaát laø ThieânChuùa. Coøn ñoái töôïng thöù hai laø anhem. Meán Chuùa vaø yeâu ngöôøi luoânñi ñoâi vôùi nhau nhö hai maët cuûa moätgiôùi luaät duy nhaát, ñoù laø giôùi luaätyeâu thöông.

Ñuùng theá, trong Cöïu öôùc, nhöchuùng ta ñaõ bieát: Thieân Chuùa ñaõtruyeàn cho Maisen möôøi ñieàu raêntreân nuùi Sinai. Vôùi möôøi ñieàu raênaáy, Thieân Chuùa ñaõ kyù keát vôùi daânDo thaùi moät giao öôùc:

— Neáu caùc ngöôi tuaân giöõnhöõng ñieàu raên cuûa Ta, thì Ta seõ laø

Thieân Chuùa cuûa caùc ngöôi vaø caùcngöôi seõ laø daân rieâng cuûa Ta.

Neáu phaân tích möôøi ñieàu raênChuùa truyeàn, chuùng ta thaáy ba ñieàuraên ñaàu qui ñònh nhöõng boån phaäncuûa chuùng ta ñoái vôùi Chuùa, coøn baûyñieàu raên sau qui ñònh nhöõng boånphaän ñoái vôùi baûn thaân vaø ñoái vôùingöôøi khaùc, nhö lôøi kinh chuùng tavoán thöôøng ñoïc :

— Möôøi ñieàu raên aáy toùm veà hainaøy maø chôù : Tröôùc kính meán moätÑöùc Chuùa Trôøi treân heát moïi söï, saulaïi yeâu ngöôøi nhö mình ta vaäy.

Trong Phuùc aâm, chuùng cuõng

TIEÁP THEO

Ñ

Trang 36

thaáy: Ngaøy kia coù moät luaät só leântieáng hoûi thöû Chuùa Gieâsu:

— Thöa Thaày giôùi raên naøo laøgiôùi raên quan troïng nhaát?

Vaø nhö chuùng ta ñaõ bieát nôingöôøi Do thaùi, khoâng phaûi chæ coùmöôøi ñieàu raên maø thoâi, traùi laïi cuøngvôùi thôøi gian, ngöôøi ta ñaõ phaùt trieånnhöõng taäp tuïc vaø thoùi quen, coi ñoùnhö laø nhöõng luaät leä phaûi tuaân giöõ.Vaø nhoùm Bieät phaùi, vôùi ñaàu oùc vò leàluaät, ñaõ tæ mæ vaø caën keõ tuaân giöõtöøng ñieàu moät, chaúng haïn nhö aênchay moãi tuaàn hai laàn, boá thí 1/10hoa lôïi thu nhaäp, röûa tay tröôùc khiaên...

Vôùi caâu hoûi cuûa oâng luaät só,Chuùa Gieâsu ñaõ traû lôøi nhö sau:

— Giôùi raên quan troïng nhaát ñoùlaø haõy kính meán Thieân Chuùa heátloøng, heát linh hoàn vaø heát söùc ngöôi.Ñoù laø giôùi raên thöù nhaát. Coøn giôùi raênthöù hai, cuõng gioáng nhö giôùi raên thöùnhaát, ñoù laø haõy yeâu thöông anh emnhö chính mình ngöôi. Toaøn theå leàluaät vaø lôøi caùc tieân tri ñeàu qui veà haigiôùi raên ñoù.

Nhö theá, hai ñoái töôïng cuûa ñöùcmeán ñöôïc lieân keát vôùi nhau moätcaùch heát söùc chaët cheõ nhö lôøi thaùnhGioan ñaõ xaùc quyeát :

— Neáu ai noùi raèng mình kínhmeán Thieân Chuùa, maø laïi gheùt boûanh em, thì ngöôøi aáy laø keû noùi doái,bôûi vì neáu khoâng yeâu thöông anhem, laø nhöõng ngöôøi maø noù troângthaáy, thì laøm sao coù theå kính meánThieân Chuùa, laø ñaáng maø noù chaúngheà thaáy bao giôø.

Ñaây cuõng laø ñieàu deã hieåu nhöchuùng ta thöôøng noùi:

— Con ngöôøi ta ñaàu ñoäi trôøi,chaân ñaïp ñaát. Nghóa laø soáng trongcuoäc ñôøi chuùng ta coù hai loaïi boånphaän phaûi chu toaøn, boån phaän ñoáivôùi trôøi vaø boån phaän ñoái vôùi ñaát.Hay noùi moät caùch cuï theå hôn, boånphaän ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø boånphaän ñoái vôùi anh em.

Tôùi ñaây chuùng ta döøng laïi ôû loøngkính meán Thieân Chuùa. Vaäy thì loøngkính meán aáy mang ñaëc tính naøo?

KÍNH MEÁN THIEÂN CHUÙANhö treân chuùng ta ñaõ xaùc quyeát,

chuùng ta phaûi kính meán Thieân Chuùatreân heát moïi söï, nghóa laø chuùng taphaûi gaén boù vôùi Chuùa hôn baát cöù vaätgì, cuõng nhö hôn baát cöù ngöôøi naøovaø ngay caû chính baûn thaân cuûa mìnhnöõa.

Ñaây cuõng laø ñieàu Chuùa Gieâsuluoân ñoøi hoûi nôi moãi ngöôøi chuùng ta.Thöïc vaäy, coù tình yeâu naøo thaémthieát cho baèng tình nghóa cha meï,vôï choàng, con caùi theá maø Ngaøi laïiphaùn :

— Ai yeâu cha meï vôï con anh chò

em hôn Ta thì khoâng xöùng ñaùng laømmoân ñeä cuûa ta.

Coøn ñoái vôùi cuûa caûi, chuùng tavoán thöôøng noùi:

— Ñoàng tieàn thì lieàn vôùi khuùcruoät.

Trong khi ñoù, Chuùa Gieâsu laïituyeân boá moät caùch heát söùc roõ raøng:

— Khoâng ai coù theå laøm toâi haichuû, vì neáu meán chuû naøy thì seõ gheùtchuû kia. Caùc con cuõng vaäy, khoângtheå vöøa laøm toâi Thieân Chuùa vöøalaøm toâi tieàn baïc ñöôïc.

Ngoaøi ra, khoâng coù söï gaén boùnaøo maät thieát cho baèng gaén boù vôùichính baûn thaân mình. Theá maø Chuùalaïi ñoøi buoäc chuùng ta:

— Ai muoán theo Ta, phaûi töø boûmình, vaùc thaäp giaù mình haèng ngaøymaø theo Ta.

Nhö vaäy, chuùng ta phaûi kínhmeán Thieân Chuùa hôn yeâu chuoängcuûa caûi danh voïng cuõng nhö vui thuùôû ñôøi naøy, neân khoâng ñöôïc pheùp vìnhöõng caùi ñoù maø phaïm toäi maát loøngChuùa.

Khi xaûy ra nhöõng maâu thuaãn,nhöõng xung ñoät, thì chuùng ta coù boånphaän phaûi daønh cho Chuùa quyeàn öutieân, thaø maát moïi söï chöù chaúng thaølìa xa Chuùa. Hay noùi moät caùchkhaùc, thaø cheát chöù chaúng thaø phaïmtoäi laøm maát loøng Chuùa, nhö lôøithaùnh Phaoloâ toâng ñoà:

— Ai coù theå phaân caùch chuùng tara khoûi loøng meán Ñöùc Kitoâ? Coùphaûi laø gian truaân buoàn phieàn, baétbôù, ñoùi khaùt, traàn truoàng, nguyhieåm hay göôm giaùo sao?

Bôûi vì chính Chuùa ñaõ phaùn höùavôùi chuùng ta:

— Ai lieàu maïng soáng mình vì Tathì seõ giöõ ñöôïc noù cho söï soáng ñôøiñôøi.

Ngaøy kia thaùnh Basilioâ bò ñieäura toøa aùn Roâma, tröôùc maët hoaøngñeá. Hoaøng ñeá noùi:

— Ngöôi haõy boû ñaïo ñi, roài ta seõban cho chöùc cao boång nhieàu.

Thaùnh nhaân ñaùp laïi:— Lôøi beä haï chæ doã ñöôïc con nít

maø thoâi. Thaùnh kinh daïy toâi khaùchaún, neân toâi thaø cheát hôn laø lìa boûÑöùc Kitoâ.

— Ngöôi khoâng bieát traãm laø aisao?

— Toâi khoâng tuaân leänh beä haïñaâu.

— Ngöôi khoâng bieát ta coù quyeànban chöùc töôùc cho ngöôi hay sao?

— Chöùc töôùc boång loäc coù theåthay ñoåi nhö chính beä haï.

Thaáy khoâng theå lay chuyeån loøngthaùnh nhaân, nhaø vua ñaõ tòch thu taøisaûn, tra taán, tuø toäi vaø gieát cheát.Thaùnh nhaân beøn traû lôøi:

Trang 37

Trang 38

— Taâu beä haï, taøi saûn ö? Toâichaúng coù ñeå beä haï tòch bieân. Löuñaøy ö? Toâi ñaõ coù queâ höông thieânñaøng. Tra taán ö? Toâi saün saøng chòucheát vì Chuùa. Gieát toâi ö? Thì toâi laïicaøng sôùm ñöôïc trôû veà cuøng Chuùa.

Nhaø vua böïc boäi noùi:— Ngöôi thaät ñieân cuoàng.Vaø thaùnh nhaân ñaõ mæm cöôøi traû

lôøi:— Toâi mong ñöôïc ñieân cuoàng

nhö theá maõi maõi.Nhö vaäy, hoaøng ñeá vaø trieàu ñình

ñaõ phaûi thua cuoäc tröôùc ñöùc tin kieânvöõng vaø söï gaén boù maät thieát cuûathaùnh Basilioâ ñoái vôùi Chuùa.

GIAÙ TRÒ CUÛA ÑÖÙC MEÁNÑeå keát luaän chuùng ta cuøng nhau

noùi tôùi giaù trò ñaëc bieät cuûa ñöùc meán.Thöïc vaäy, neáu so saùnh vôùi ñöùc tinvaø ñöùc caäy, thì ñöùc aùi coù moät ñòa vòthaät quan troïng bôûi vì noù seõ khoângbao giôø bò taøn luïi, traùi laïi seõ toàn taïimaõi maõi ôû ñôøi naøy cuõng nhö ôû ñôøisau, nhö lôøi thaùnh Phaoloâ toâng ñoà :

— Hieän nay coù ba ñieàu, ñöùc tin,ñöùc caäy vaø ñöùc meán, nhöng ñöùcmeán laø ñieàu quan troïng hôn heát. Bôûivì, moät mai khi ñaõ böôùc vaøo queâhöông nöôùc trôøi, thì ñöùc tin seõ ñöôïcthay theá baèng vieäc höôûng kieán toânnhan Chuùa, moät caùch nhaõn tieàn,maët ñoái maët. Coøn ñöùc caäy seõ ñöôïcthay theá baèng vieäc chieám höõu nieàmhaïnh phuùc tuyeät ñoái. Chæ coøn laïiñöùc meán vaø ñöùc meán luùc baáy giôø seõñaït tôùi tình traïng vieân maõn cuûa noù.

Neáu nhìn döôùi goùc caïnh nhöõnghaäu quaû ñem ñeán cho taâm hoàn thìchuùng ta coù theå noùi:

— Ñöùc meán laø neàn taûng cuûa caùcnhaân ñöùc, laøm cho nhöõng haønhñoäng cuûa chuùng ta duø nhoû beù taàmthöôøng, cuõng coù ñöôïc moät giaù tròvinh cöûu, cuõng nhö ñem laïi chochuùng ta tha thöù.

Toùm laïi, ñaây chính laø phöôngtheá giuùp chuùng ta ñaït tôùi ñænh troïnlaønh nhö caùc thaùnh ñaõ thöïc hieän.Trong böùc thö thöù hai göûi cho ngöôøichò hoï laø Marie Gueùrin, thaùnh nöõTeâreâxa Haøi ñoàng Gieâsu ñaõ vieát nhösau :

— Em chæ bieát moät phöông theáñeå ñat tôùi söï troïn laønh, ñoù laø loøngkính meán Chuùa. Chuùng ta haõy kínhmeán Chuùa bôûi vì traùi tim chuùng tañöôïc döïng neân cho tình yeâu...

Ñuùng theá, taát caû cuoäc ñôøi cuûathaùnh nöõ ñöôïc goàm toùm trong moättieáng, ñoù laø yeâu. yeâu luoân maõi, yeâuhôn nöõa, yeâu cho ñeán khi naøo traùitim ngaõ quò. Thaùnh nöõ khoâng phaûichæ soáng trong tình yeâu maø coøn cheátvì tình yeâu. Vaø moät khi ñaõ cheát,thaùnh nöõ vaãn coøn yeâu maõi maõi, yeâuhôn nöõa, yeâu voâ taän vì Thieân Chuùalaø tình yeâu, moät tình yeâu muoân ñôøikhoâng heà nhaït phai.

Trong phaïm vi nhoû beù cuûa chuùngta, chuùng ta haõy taäp cho coù thoùiquen laøm taát caû vì loøng yeâu meánChuùa, ñeå nhöõng coâng vieäc cuûachuùng ta coù ñöôïc moät giaù trò to lôùntröôùc maët Chuùa. ª

Trang 39

Muoán soáng ñôøi ñôøi thì phaûi cheát.Maø ñaõ noùi ñeán cheát thì phaûi

buoàn, phaûi thöông, phaûi nhôù vaø phaûikhoùc. Cheát laø ñeå laïi cho ngöôøi coønsoáng moät caûnh buoàn theâ thaûm. Cheátlaø noùi leân söï xa caùch giöõa con ngöôøivôùi nhau maø söï xa caùch naøy nhömoät noãi buoàn khoâng ai coù theå xenvaøo ñöôïc. Noù nhö moät hoá saâu thaêmthaúm, khoâng ai coù theå ño löôøngñöôïc vaø sau cuøng cheát laø söï ly bieät.Taát caû ñeàu dieãn leân moät noãi buoànkhoân taû.

Ngöôøi ta thöôøng noùi:— Cheát laø heát.Thaät ñuùng theá, vì khinh nghieäm

cho thaáy raèng: khi chuùng ta coønsoáng thì heát ngöôøi naøy ñeán ngöôøikia laïi thaêm vieáng, nhöng khi linhhoàn vöøa ra khoûi xaùc, thì ngöôøi ta ñaõgoïi toâi laø thaây ma roài. Ñoàng thôøikhoâng ai daùm ñeán gaàn, keå caû nhöõngngöôøi thaân thích nhaát, tröø moät vaøingöôøi.

Bao nhieâu söï toâi laøm, toâi mô öôùcnhö: tieàn taøi, danh voïng. Taát caû ñeàuboû laïi sau khi cheát, theá nhöng neáu

chuùng ta bieát duøng tieàn taøi, danhvoïng, chöùc töôùc ñeå laøm vinh danhChuùa, thì nhöõng caùi ñoù seõ keùo daøicuoäc soáng chuùng ta.

Noùi ñeán cheát ai maø khoâng sôï. Sôïvì mình chöa xöùng ñaùng. Sôï vì mìnhñang coøn mang trong mình ñaày toäiloãi. Sôï vì phaûi xa caùch maët Chuùamuoân ñôøi. Vì theá treân nhöõng böùctranh ngöôøi ta thöôøng veõ töôïngtröng cho thaàn cheát laø löôõi haùi.Thaàn cheát luùc naøo cuõng chôø ñôïi ñeåkeùo laáy linh hoàn chuùng ta.

Chính Chuùa Gieâsu vaø caùc thaùnhcuõng ñaõ caûm thaáy sôï caùi cheát, neântrong vöôøn caây daàu khi Ngaøi caàunguyeän, moà hoâi maùu chaûy ra vaøNgaøi ñaõ phaûi thoát leân:

— Laïy Cha, neáu coù theå xin caátcheùn naøy xa con.

Vôùi lôøi aáy, Chuùa Gieâsu ñaõ noùileân chaân thaønh caùi lo sôï cuûa thaânphaän con ngöôøi laø phaûi cheát. Cheátmoät caùch nhuïc nhaõ treân thaäp giaù,nhöng chính vì caùi cheát ñoù maøchuùng ta ñöôïc cöùu roãi. Cheát laø ñeå

TIEÁP THEO

M M

M M

Trang 40

soáng vaø soáng laø ñeå soáng maõi ñôøiñôøi, thì thieát töôûng khoâng gì baèng laøtìm moïi phöông theá ñeå cho cuoäcsoáng ñôøi sau ñöôïc haïnh phuùc.

Vaäy giôø ñaây moãi ngöôøi chuùng tahaõy aâm thaàm xeùt mình laïi xemchuùng ta ñaõ luoân saün saøng ñeå chôøñoùn Chuùa ñeán vaøo giôø sau heát haychöa. Neáu chöa thì ñoù laø moät daáubaùo nguy cho linh hoàn chuùng ta.Chôù gì moät vaøi doøng suy nieäm vaéntaét treân ñaây giuùp moãi ngöôøi chuùngta ñöa ra moät quyeát ñònh cuï theå ñeåxaây döïng cuoäc ñôøi.

Neáu ai thaáy mình thaùnh haõythaùnh hôn. Coøn ai chöa thaùnh, thìhaõy muoán vaø baét ñaàu ngay ñi. Khiñaõ baét ñaàu ngay roài, chuùng ta phaûilaøm maõi, laøm khoâng ngöøng. Ñöøngcoù ai haïn cheá vieäc ñaïo ñöùc vaøotrong moät khuoân khoå, moät giôùi haïnnaøo. Ñoái vôùi Thieân Chuùa, vieäc ñaïoñöùc khoâng bao giôø coù giôùi haïn.Caøng ñaïo ñöùc bao nhieâu, thì caønglaøm vui loøng Chuùa baáy nhieâu vaønhöõng vieäc ñaïo ñöùc chuùng ta laømñöôïc ví nhö nhöõng haït kim cöônggaén vaøo chieác aùo cöôùi maø chieác aùoaáy ñöôïc maët trôøi coâng chính laø ÑöùcKitoâ chieáu vaøo.Sau cuøng xin Meï nhaân laønh ban ôncho moãi ngöôøi chuùng ta luoân saün saøngchôøñoùnChuùanhölôøiNgaøiñaõ phaùn:

— Caùc con haõy tænh thöùc vì Ta seõñeán vaøo giôø caùc con khoâng ngôø.

Laïy Meï hay thöông xoùt, xin keùoôn Chuùa xuoáng cho chuùng con ñeåñôøi naøy chuùng con trung thaønh laømtoâi Chuùa vaø ñôøi sau ñöôïc höôûnghaïnh phuùc cuøng Meï muoân ñôøi treânthieân ñaøng. ª

BAÛO MEÏ MAØY ÑEÁN ÑAÂY!Moät caäu beù cuøng vôùi boá ñi vaøo

moät thaønh phoá lôùn xem cho bieáttheá naøo laø vaên minh. Nhìn thaáycaùi gì hoï cuõng toû ra kinh ngaïc.

Khi böôùc vaøo moät toøa caooác, thaáy hai caùi buoàng baèngbaïc boùng loaùng naèm keá nhautrong vaùch töôøng, chuù beù hoûiboá:

— Caùi gì theá boá?OÂng boá voán chöa bao giôø

nhìn thaáy thang maùy neân traû lôøi:— Boá cuõng chaúng bieát noù laø

caùi gì!Luùc hoï ñang troá maét nhìn thì

coù moät baø laõo ñi xe laên tieán ñeángaàn ñöa tay aán nuùt. Töø trongtöôøng phía beân traùi môû ra haicaùnh cöûa, baø laõo laên xe vaøo, haicaùnh cöûa töï nhieân ñoùng laïi.

Moät luùc sau, hai boá con nhìnthaáy cöûa töôøng phía beân phaûilaïi môû ra, moät coâ gaùi toùc vaøngtuyeät ñeïp böôùc ra ngoaøi, lieácnhìn hoï moät caùi roài boû ñi.

OÂng boá söûng soát, suy nghómoät luùc roài noùi nhoû vaøo tai chuùbeù:

— Chaïy ngay veà nhaø, baûomeï maøy... ñeán ñaây töùc khaéc. ª

Cöôøi

Thöôïng HÑGM theá giôùi kyø thöù12 ñaõ keát thuùc toát ñeïp vôùi thaùnh

leã do ÑTC Bieån Ñöùc 16 cöœ haønhsaùng chuùa nhaät 26-10-2008 taïi Ñeànthôø Thaùnh Pheâroâ, sau 3 tuaàn leãnhoùm hoïp taïi Vatican, vôùi chuœ ñeà“Lôøi Chuùa trong ñôøi soáng vaø söùmaïng cuœa Giaùo Hoäi”. Coâng nghòGiaùm Muïc theá giôùi naøy mang laïimoät ñaø tieán môùi cho toaøn theå GiaùoHoäi trong vieäc yeâu meán, hoïc hoœi,soáng vaø truyeàn giaœng Lôøi Chuùa.

THAØNH PHAÀN THAM DÖÏThöôïng HÑGM ñaõ ñöôïc ÑTC

Bieån Ñöùc 12 khai maïc vôùi thaùnh leãtroïng theå taïi Ñeàn Thôø ThaùnhPhaoloâ ngoaïi thaønh saùng chuùa nhaät5-10-2008. Ñaây laø laàn ñaàu tieânthaùnh leã khai maïc moät ThöôïngHÑGM theá giôùi ñöôïc cöœ haønh ngoaøiñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ. Ñoàng teá vôùiÑTC coøn coù caùc nghò phuï vaø caùcLM chuyeân vieân, döï thính vieân.

Saùng thöù hai 6-10-2008, toaøntheå caùc nghò phuï, caùc döï thính vieânvaø chuyeân vieân, ñaõ nhoùm phieânkhoaùng ñaïi ñaàu tieân luùc 9 giôø saùngvôùi kinh giôø Ba taïi Hoäi tröôøngThöôïng HÑGM theá giôùi ôœ Noäi

thaønh Vatican, tröôùc söï hieän dieäncuœa ÑTC vaø döôùi quyeàn chuœ toïa theolöôït cuœa ÑHY William Levada,ngöôøi Myõ, Toång tröôœng Boä giaùo lyùñöùc, laø moät trong 3 vò chuœ tòch thöøauœy cuœa Thöôïng HÑGM naøy.

Treân baøn chuœ toïa coøn coù moät soáchöùc saéc cuœa THÑGM nhö vò Toångthö kyù Thöôïng HÑGM theá giôùi,Ñöùc TGM Nikola Eterovic, ngöôøiCroat, vaø Ñöùc TGM LaurentMonsengwo Pasinya, TGM thuœ ñoâKinshasa, Congo, Toång thö kyùkhoùa hoïp naøy cuœa Thöôïng HÑGM;ÑHY Marc Ouellet, TGM Queùbec,Canada, Toång töôøng trình vieân cuœakhoùa hoïp.

Trong soá hôn 253 nghò phuï ñeántöø 118 quoác gia, ñaëc bieät cuõng coùhai Ñaïi bieåu cuœa HÑGM Vieät Namlaø Ñöùc Cha Giuse Voõ Ñöùc Minh,GM Phoù Nha Trang, vaø Ñöùc ChaGiuse Nguyeãn Chí Linh, GMThanh Hoùa.

Ngoaøi ra, coù moät ngöôøi Vieät thöùba, laø Cha Vinh Sôn Nguyeãn VaênBaœn, Giaùo sö Kinh Thaùnh taïi Ñaïichuœng vieän Nha Trang, tham döï

Trang 41

Trang 42

trong tö caùch chuyeân gia, trôï taù choÑöùc TGM Toång thö kyù ñaëc bieätMonsengwo Pasinya.

Cuõng nhö caùc Thöôïng HÑGMtröôùc ñaây, laàn naøy khoâng coù GMnaøo töø Hoa Luïc ñöôïc ñeán tham döï,nhöng coù ÑHY Giuse Traàn NhaätQuaân, SBD, GM Hong Kong, thamdöï vôùi tö caùch laø thaønh vieân ñöôïcÑTC boå nhieäm.

Ñöùc TGM Nikola Eterovic,Toång thö kyù Thöôïng HÑGM, chobieát 253 nghò phuï cuœa coâng nghòGM theá giôùi hieän nay goàm ñaïi dieäncuœa 13 Giaùo Hoäi Coâng Giaùo nghi leãñoâng phöông töï quaœn, 113 HÑGM,25 cô quan trung öông toøa thaùnh vaøLieân hieäp caùc Beà treân Toång quyeàncaùc doøng nam.

Xeùt veà chaâu luïc, soá nghò phuï ñeántöø AÂu Chaâu ñoâng nhaát vôùi 90 vò,tieáp ñeán laø Myõ chaâu 62 vò, Phi chaâu51, AÙ chaâu 41 vaø sau cuøng laø 9 vòñeán töø chaâu ñaïi döông. Caùc vò thamdöï coâng nghò GM naøy vôùi nhieàudanh nghóa khaùc nhau: 173 vò ñöôïcbaàu ra, 38 vò do chöùc vuï, 32 vò doÑTC boå nhieäm, töông ñöông vôùi12,6% toång soá tham döï vieân, 10 vòBeà treân toång quyeàn ñaïi dieän Lieânhieäp caùc Beà treân toång quyeàn.

Xeùt veà caáp baäc cuœa caùc nghòphuï, coù 8 thöôïng phuï, 52 Hoàng y, 2TGM tröôœng, 79 TGM vaø 130 GM.Nghò phuï cao nieân nhaát, naêm nayñaõ 88 tuoåi, ñoù laø ÑHY NasrallahSfeir, Thöôïng phuï Giaùo chuœ CoângGiaùo Maronit beân Liban; vò treœ nhaát39 tuoåi, ñoù laø Ñöùc Cha AntonLeichtfried, GM phuï taù giaùo phaänSankt Poelten, beân AÙo. Daàu sao

tuoåi trung bình cuœa caùc nghò phuïThöôïng HÑGM naøy khaù ca, vôùi 63tuoåi.

Tham döï khoùa hoïp coùn coù 41LM chuyeân gia ñeán töø 21 nöôùc vaø37 döï thính vieân nam nöõ ñeán töø 26nöôùc. 10 ñaïi bieåu caùc Giaùo Hoäi vaøcoäng ñoaøn Giaùo Hoäi Kitoâ anh em,trong ñoù coù 5 Giaùo Hoäi ChínhThoáng, Giaùo Hoäi Armeùni Toângtruyeàn, Anh giaùo, Giaùo Hoäi KitoâHoa Kyø vaø Hoäi ñoàng ñaïi keát caùcGiaùo Hoäi Kitoâ ôœ Geneøve.

Coù 3 vò ñöôïc ÑTC môøi döï ñaëcbieät laø Rabbi Tröôœng Coäng ñoaøn Dothaùi ôœ Haifa Israel, Shear YahsyrCohen, leân tieáng chieàu thöù ba veàcaùch thöùc daân Do thaùi ñoïc vaø giaœithích Kinh Thaùnh. Ñaây laø laàn ñaàutieân moät Rabbi Do thaùi, moät ngöôøikhoâng thuoäc Kitoâ giaùo, ñöôïc môøingoœ lôøi vôùi caùc nghò phuï ThöôïngHÑGM. Hai vò khaùch môøi ñaëc bieätkhaùc laø Muïc Sö Miller Milloy,Toång thö kyù Lieân hieäp caùc Hoäi KinhThaùnh, vaø Thaày Alois, tu vieäntröôœng Coäng ñoaøn Taizeù beân Phaùp.

Phuï giuùp coâng vieäc cuœa ThöôïngHÑGM naøy coù 32 LM trôï taù, caùcthoâng dòch vieân vaø nhaân vieân kyõthuaät.

Ñöùc TGM Eterovic noùi ñeán vieäccaœi toå qui luaät ñieàu haønh ThöôïngHÑGM vaø caœ cuoán caåm nang veàphöông phaùp, theo ñoù, trong khoùahoïp naøy, moãi nghò phuï chæ ñöôïcphaùt bieåu toái ña 5 phuùt thay vì 6 phuùtnhö trong khoùa hoïp 3 naêm tröôùcñaây. Soá giôø tieát kieäm ñöôïc seõ ñöôïcduøng vaøo cuoäc trao ñoåi thaœo luaän vaøcho coâng vieäc trong caùc nhoùm nhoœ.

Caùc ñaïi bieåu Giaùo Hoäi anh em vaødöï thính vieân ñöôïc noùi toái ña 4 phuùt.Ngoaøi ra, trong caùc cuoäc thaœo luaäntöï do, moãi nghò phuï chæ ñöôïc noùi toáiña 3 phuùt, vaø chæ ñöôïc traœ lôøi 1 laànmaø thoâi neáu caàn.

DIEÃN TIEÁNA. Thöôïng HÑGM ñaõ daønh 10

ngaøy ñaàu tieân ñeå laéng nghe yù kieáncuœa caùc nghò phuï trong caùc phieânhoïp toaøn theå. Bansaùng töø 9 ñeán12.30 vaø ban chieàu töø 16.30 ñeán 19giôø. Caùc nghò phuï ñeà caäp ñeán raátnhieàu khía caïnh cuœa vaán ñeà ñoïc,caàu nguyeän, truyeàn giaœng LôøiChuùa, giaœi thích Kinh Thaùnh, vaánñeà phoå bieán saùch Kinh Thaùnh,töông quan vôùi Do thaùi vaø caùc GiaùoHoäi Kitoâ cuõng nhö caùc toân giaùokhaùc veà Kinh Thaùnh. Vaán ñeà caùcgiaùo phaùi, v.v. Moät soá nghò phuï thayvì leân tieáng phaùt bieåu, thì trình baøyyù kieán cuœa mình treân giaáy tôø, ñöôïcphaùt cho moïi ngöôøi.

ÑTC cuõng hieän dieän trong phaànlôùn caùc phieân hoïp toaøn theå ñeå laéngnghe yù kieán cuœa caùc nghò phuï, caùcdöï thính vieân. Hai laàn ngaøi öùngkhaåu leân tieáng, ñoù laø ngaøy hoïp ñaàutieân 6-10-2008: ngaøi trình baøy vaøisuy tö lieân quan tôùi thaùnh vònh 118veà Lôøi Chuùa vöøa ñöôïc moïi ngöôøiñoïc leân. Laàn thöù hai vaøo ngaøy14-10-2008, ngaøi noùi veà vaán ñeà giaœithích Kinh Thaùnh, nhöõng öu ñieåmvaø nguy cô cuœa phöông phaùp pheâbình lòch söœ trong vieäc nghieân cöùuKinh Thaùnh. Ngoaøi ra, trong nhöõnggiôø giaœi lao, ÑTC ñaõ laàn löôït tieápcaùc nhoùm nghò phuï khaùc nhau, tuøytheo ngoân ngöõ.

B. Hai ñaïi bieåu cuœa HÑGM VieätNam cuõng leân tieáng taïi Hoäi nghò vaøtrình baøy vai troø cuœa Lôøi Chuùa tronglòch söœ vaø hieän tình cuœa Giaùo Hoäi taïiVieät Nam.° Phaùt bieåu cuœa Ñöùc Cha Voõ ÑöùcMinh

Ñöùc Cha Giuse Voõ Ñöùc Minh,GM Phoù giaùo phaän Nha Trang,trong baøi tham luaän saùng ngaøy10-10-2008, ñaõ ñeà cao vai troø cuœaLôøi Chuùa trong ñôøi soáng cuœa caùc tínhöõu Coâng Giaùo Vieät Nam qua doønglòch söœ, giöõa nhöõng gian lao thöœthaùch:

1. “Giaùo Hoäi cuœa Chuùa Kitoâ taïiVieät Nam, töø khi ñoùn nhaän TinMöøng vaøo naêm 1533, vaø nhaát laø töøkhi boå nhieäm caùc GM ñaàu tieân vaøonaêm 1659, ñaõ traœi qua con ñöôøngñaày Thaùnh Giaù. Qua nhöõng thaêngtraàm cuœa lòch söœ, gioáng nhö ngöôøiDo thaùi trong thôøi löu ñaøy, caùc tínhöõu Coâng Giaùo Vieät Nam hieåu raèngchæ coù Lôøi Chuùa toàn taïi vaø khoângbao giôø laøm cho thaát voïng. LôøiChuùa, thaám nhieãm kinh nguyeän,chaëng ñaøng Thaùnh Giaù vaø kinhtruyeàn Tin, caùc maàu nhieäm MaânCoâi, caùc thaùnh ca vaø baøi haùt veà ñeàtaøi Kinh Thaùnh, caùc baøi hoïc giaùo lyù,loøng suøng moä bình daân, caùc nghi leãaù phuïng vuï, nhöõng buoåi caàu nguyeänban toái trong gia ñình, söï laéng nghevaø chia seœ Lôøi Chuùa laø moät lectiodivina thöïc söï.. vaø ñaõ trôœ thaønhnguoàn an uœi vaø söùc maïnh mang laïisöï cöông quyeát cho moïi thaønh phaàndaân Chuùa, vaø ñoàng thôøi laø ñieåm hoäituï giuùp hoï khaùm phaù töông lai.

“Chaéc chaén, ñoái vôùi caùc tín höõu

Trang 43

Trang 44

Kitoâ, ngoaøi nhöõng baát haïnh dochieán tranh gaây ra, coøn coù nhieàu baáthaïnh khaùc döõ daèn hôn, do caùc cuoäcbaùch haïi. Trong nhöõng hoaøn caœnhñoù, chính Lôøi Chuùa an uœi vaø naâng ñôõdaân Chuùa. Hoï ñeán vôùi Lôøi Chuùaqua caùc baøi giaœng, caùc nghi thöùc aùphuïng vuï vaø nhöõng saùng taùc vaênchöông baèng Vieät Ngöõ. Trong caùccuoäc baùch haïi, chính lôøi Chuùa, döôùihình thöùc cuï theå cuœa ñaøng ThaùnhGiaù, kinh truyeàn tin, vaø kinh MaânCoâi, laø baœn toùm löôïc Phuùc AÂm,mang laïi söùc maïnh cho caùc vò töœ ñaïoñeå kieân trì trong ñöùc tin cuœa hoï”.

2. “Lôøi Chuùa giuùp khaùm phaùchaân dung ñích thöïc cuœa ChuùaGieâsu Kitoâ, hieän thaân tình yeâu cöùuñoä cuœa Thieân Chuùa, qua maàu nhieämthaäp giaù. Do kinh nghieäm ñauthöông maø Giaùo Hoäi cuœa Chuùa Kitoâtaïi Vieät Nam caœm nghieäm, maàunhieäm Thaùnh Giaù khoâng nhöõng trôœneân gaàn guõi vôùi ñôøi soáng thöôøngnhaät, nhöng coøn laø nhaân toá thieát yeáuqui tuï daân Chuùa.

Voán thöøa höôœng neàn vaên hoùangaøn naêm veà vieäc “toân kính toå tieân”bieåu loä loøng hieáu thaœo cuœa daân toäcchuùng toâi, caùc tín höõu Coâng Giaùo,ñeå cöœ haønh leã gioã cuœa ngöôøi thaântrong gia ñình, thöôøng laáy höùng töøBöõa Tieäc Ly, töø cuoäc Thöông Khoù,söï cheát vaø söï soáng laïi cuœa ChuùaGieâsu, göông cuœa Chuùa ñaùnh ñoängsaâu xa taâm hoàn ngöôøi Vieät Nam.

Caùc trình thuaät veà nhöõng thöœthaùch maø caùc Toå Phuï vaø Ngoân Söù,ñaëc bieät laø oâng thaùnh Gioùp trongCöïu Öôùc, vaø cuœa Ñöùc Meï Maria,thaùnh Giuse vaø caùc thaùnh toâng ñoà

trong Taân Öôùc ñaõ chòu ñöïng, tieáptuïc naâng ñôõ ñöùc tin cuœa caùc tín höõuCoâng Giaùo.

3. Lôøi Chuùa, sinh ñoäng trongdoøng lòch söœ Giaùo Hoäi cuœa ChuùaKitoâ taïi Vieät Nam, ñaõ trôœ thaønhnguoàn hy voïng cho caùc tín höõu bòbaùch haïi. Kinh nghieäm cuœa caùc vòTöœ Ñaïo vaø caùc theá heä caùc vò chuœchaên, tu só vaø giaùo daân, laø moät baèngchöùng huøng hoàn. Ñeå dieãn taœ chaân lyùñoù, ÑTC Bieån Ñöùc 16, trong thoângñieäp Spe salvi, ñaõ trích daãn ñíchdanh hai ngöôøi Vieät Nam, ñoù laøthaùnh Phaoloâ Leâ Baœo Tònh, vaøÑHY raát ñaùng thöông tieác PhanxicoâXavie Nguyeãn Vaên Thuaän”.° Phaùt bieåu cuœa Ñöùc ChaNguyeãn Chí Linh

Trong baøi phaùt bieåu saùng14-10-2008, Ñöùc Cha GiuseNguyeãn Chí Linh, GM Thanh Hoùa,Phoù Chuœ Tòch HÑGM Vieät Nam, ñaõñeà cao söï naâng ñôõ cuœa Lôøi Chuùa chocaùc tín höõu Coâng Giaùo taïi VieätNam, giöõa caùc côn thöœ thaùch, baùchhaïi. Tröôùc söï hieän dieän cuœa ÑTC vaø241 nghò phuï trong phieân hoïp toaøntheå thöù 13, Ñöùc Cha Giuse Linh noùi:

“Thöù saùu vöøa qua (10-10-2008),ngöôøi anh em cuœa con, Ñöùc ChaGiuse Voõ Ñöùc Minh, ñaõ trình baøy sôlöôïc veà lòch söœ truyeàn giaùo cuœa daântoäc chuùng con. Con xin tieáp noáiphuùc trình cuœa Ñöùc Cha Minh vaønoùi veà soá 28 trong Taøi lieäu laøm vieäc,baøn veà vai troø naâng ñôõ cuœa LôøiChuùa trong lòch söœ Giaùo Hoäi, ñeå moâtaœ veà vai troø naøy trong ñôøi soángGiaùo Hoäi taïi Vieät Nam,

“Tin Möøng ñaõ ñöôïc coâng boá laàn

ñaàu tieân treân ñaát nöôùc chuùng conhoài ñaàu theá kyœ 16 trong boái caœnhñau thöông cuœa cuoäc noäi chieán giöõahai vöông quoác anh em trôœ thaønhthuø nghòch. Nhöng laï luøng thaychính nhôø söï truøng hôïp aáy, TinMöøng ñaõ trôœ thaønh moät an uœi lôùncho caùc tín höõu ñaàu tieân ñöôïc röœatoäi vaø töø ñoù khoâng bao giôø ngöøng trôœthaønh söï naâng ñôõ tinh thaàn vaø luaânlyù, nguyeân lyù phong phuù hoùa GiaùoHoäi taïi Vieät Nam, moät trong nhöõngGiaùo Hoäi bò thöœ thaùch naëng neà nhaátvì cc cuoäc baùch haïi ñaãm maùu vaølieân tuïc.

Bò ñaåy vaøo trong moät lòch söœ deätbaèng haän thuø, chieán tranh yù thöùc heävaø nhöõng haïn cheá kyø thò, caùc tín höõuCoâng Giaùo chuùng con ngaøy caøngxaùc tín raèng chæ coù Lôøi Chuùa môùi coùtheå giöõ chuùng con ôœ laïi trong tìnhthöông, trong an vui, hieäp thoâng vaøbao dung.

“Con cuõng ñau loøng maø thöa vôùiÑTC vaø caùc nghò phuï raèng cho ñeánnay Vieät Nam chieám haøng ñaàu veàcaùc vuï phaù thai. Nhöng ñieàu ñaùngnoùi laø thaœm traïng naøy ñaõ khôi leânnôi caùc tín höõu Coâng Giaùo phongtraøo “beânh vöïc söï soáng": hoï ñi tìmcaùc baøo thai bò phaù trong caùc nhaøthöông, röœa toäi cho caùc baøo thai aáyneáu coøn soáng thoi thoùp, vaø thaønhlaäp caùc nghóa trang ñeå an taùng.

Ban ñaàu, haønh ñoäng naøy bò chínhquyeàn vaø caùc vò laõnh ñaïo nhaøthöông coi laø toäi aùc, khieán cho caùctín höõu Coâng Giaùo phaœi haønh ñoängbí maät. Nhöng nay, tuy nhaø chöùctraùch chöa cho pheùp, nhöng hoï ñeåcho laøm. Vaøi nhaø laøm ñieän aœnh ñaõ

quay thaønh nhöõng phim taøi lieäu vaøcaùc kyù giaœ ca ngôïi vieäc laøm aáy cuœacaùc tín höõu Coâng Giaùo treân caùc côquan truyeàn thoâng. Taïi sao coù söïtieán boä nhö vaäy? Thöa vì ngöôøi tanhaän roõ hôn chöùng taù cuœa caùc tín höõuCoâng Giaùo, nhöõng ngöôøi soáng LôøiChuùa, vaø döôùi aùnh saùng cuœa Lôøi aáy,hoï toân troïng söï soáng. Con muoán laäplaïi ôœ ñaây xaùc tín maø Hieán Cheá VuiMöøng vaø Hy voïng ñaõ noùi ñeán trongsoá 44: “Giaùo Hoäi nhìn nhaän raèng, töøsöï choáng ñoái cuœa caùc ñoái thuœ vaønhöõng ngöôøi baùch haïi, Giaùo Hoäi ruùtra ñöôïc nhöõng lôïi ích lôùn lao vaø GiaùoHoäi coù theå tieáp tuïc laøm nhö vaäy”.

“Moät daáu hieäu khaùc ñaùng ñöôïcneâu leân ñeå chöùng toœ Lôøi Chuùa tieáptuïc naâng ñôõ Giaùo Hoäi taïi VIeät Nam.Ñoù laø cuoäc trôœ laïi cuœa haøng ngaønngöôøi daân toäc thieåu soá ít laâu sau leãtoân phong hieån thaùnh cho 117 vò töœñaïo Vieät Nam hoài naêm 1988. Ñieàulaï luøng laø ngöôøi ngöôøi thöôïng aáycho bieát ñaõ nghe Ñaøi Phaùt Thanhcuœa Tin Laønh töø Manila, Phi luaättaân, nhöng hoï trôœ laïi Coâng Giaùo taïiVieät Nam.

Nhö theá, ngöôøi Tin laønh gieo haïtvaø ngöôøi Coâng Giaùo gaët haùi. LôøiChuùa vang doäi raát xa, ñi tôùi tai hoï,vaø trôœ thaønh nguoàn hy voïng chonhöõng ngöôøi soáng heœo laùnh treân caùcmieàn röøng nuùi, thieáu thoán moïi söï vaøkhoâng coù töông lai.

“Ñeå keát luaän, trong tö caùc laøngöôøi Coâng Giaùo Vieät Nam, conmuoán laäp laïi xaùc tín raèng trong caùccôn baùch haïi, hoàng aân lôùn nhaát cuœachuùng con laø loøng trung thaønh vôùiLôøi Chuùa”.

Trang 45

Trang 46

Baøi phaùt bieåu cuœa Ñöùc Cha Linhñaõ ñöôïc moïi ngöôøi hieän dieän nhieätlieät voã tay taùn thöôœng.

C. Hoäi thaœo nhoùm. Trong giaiñoaïn thöù hai cuœa Thöôïng HÑGM,caùc nghò phuï ñaõ chia thaønh 12 nhoùmnhoœ ñeå ñaøo saâu vaán ñeà. Tieáng Anh,Phaùp vaø Taây Ban Nha moãi ngoânngöõ coù 3 nhoùm, tieáp ñeán laø 2 nhoùmtieáng YÙ vaø 1 nhoùm tieáng Ñöùc. Laànñaàu tieân khoâng coù nhoùm nghò phuïnaøo noùi tieáng latinh.

Trong phieân hoïp toaøn theå thöù 17chieàu ngaøy thöù tö 15-10-2008,ÑHY Ouellet, Toång töôøng trìnhvieân ñaõ ñoïc moät baøi toång keát daøi 20trang baèng tieáng latinh, toùm löôïchôn 200 baøi phaùt bieåu trong 10 ngaøytröôùc ñoù. Cuoái baøi ñuùc keát, ÑHYOuellet ñaõ neâu leân 19 caâu hoœi gôïi yùcho caùc cuoäc thaœo luaän nhoùm ñeåñaøo saâu vaø ñöa ra nhöõng ñeà nghò cuïtheå hoùa thaønh quaœ cuœa Coâng nghòGM theá giôùi hieän nay. Chaúng haïn:

1. Giaùo Hoäi coù theå giaùo duïc caùctín höõu theå naøo trong vieäc laéng ngheLôøi Chuùa?

2. Giaùo Hoäi laøm theá naøo ñeå coã voõlectio divina, töùc laø ñoïc vaø caàunguyeän vôùi Kinh Thaùnh?

3. Vieäc soaïn moät cuoán toaùt yeáuhoaëc moät thuœ baœn thöïc duïng ñeå giuùpcaùc LM vaø phoù teá soaïn vaø trình baøybaøi giaœng, ñoù coù phaœi laø ñieàu höõuích hay khoâng?

4. Coù caàn duyeät laïi saùch caùc baøiñoïc trong caùc thaùnh leã hay khoâng?

5. Giaùo Hoäi coù theå laøm gì ñeå neâuroõ hôn quan heä giöõa phuïng vuï LôøiChuùa vaø phuïng vuï Thaùnh Theå trong

thaùnh leã?6. Giaùo Hoäi phaœi laøm gì ñeå caœi

tieán vieäc dòch thuaät vaø phoå bieáncaùch saùch Kinh Thaùnh, nhaát laø chongöôøi ngheøo?

7. Coù theå laøm ñeå ñeå giuùp caùc tínhöõu hieåu raèng vieäc ñoïc vaø giaœi thíchKinh Thaùnh phaœi ñeå yù tôùi nghóa ñenvaø nghóa boùng cuœa vaên baœn KinhThaùnh vaø giaùo huaán truyeàn thoángcuœa Giaùo Hoäi?

8. Giaùo Hoäi baœo trôï moät hoäi nghòtheá giôùi veà Lôøi Chuùa, ñoù coù phaœi laømoät yù töôœng hay hay khoâng?

9. Ñaâu laø nhöõng bieän phaùp caànñeà ra ñeå ñaœm baœo cho Kinh Thaùnhgiöõ moät bai troø quan troïng hôn trongvieäc tìm hieáp söï hieäp nhaát Kitoâ vaøñoái thoaïi vôùi daân toäc Do thaùi?

10. Giaùo Hoäi vaø caùc phaàn töœ cuœaGiaùo Hoäi phaœi laøm gì ñeå ñaœm baœocho tinh thaàn Kinh Thaùnh linh hoaïtmoïi noã löïc muïc vuï cuœa Giaùo Hoäi?

11. Giaùo Hoäi phaœi laøm sao ñeå coùtheå dung hoøa vieäc ñoái thoaïi lieân toânvôùi söï xaùc quyeát veà tín lyù: ChuùaKitoâ laø Ñaáng Cöùu Ñoä duy nhaát cuœanhaân loaïi?

12. Coù theå söœ duïng ngheä thuaät,thi vaên, Internet vaø caùc phöông tieänkhaùc ñeå giuùp daân chuùng bieát roõ hônveà Lôøi Chuùa?.....

D. Soaïn caùc ñeà nghò. Trong giaiñoaïn keá tieáp, caùc nghò phuï tieáp tuïchoïp trong caùc nhoùm nhoœ ñeå soaïn racaùc ñeà nghò cuï theå. Toång coäng ñaõ coù55 ñeà nghò ñöôïc thoâng qua chungkeát trong ngaøy 25-10-2008.

Baœn chính caùc ñeà nghò naøy baèngtieáng la tinh ñaõ ñöôïc ñeä leân ÑTC.

Ngaøi cho pheùp coâng boá baœn dòchbaèng tieáng YÙ coù tính chaát taïm thôøivaø khoâng chính thöùc. Danh saùch caùcñeà nghò naøy ñöôïc chia laøm 3 phaànlaàn löôït noùi veà: Lôøi Chuùa trong ñöùctin cuœa GIaùo Hoäi (I); Lôøi Chuùatrong ñôøi soáng cuœa Giaùo Hoäi (II) vaøsau cuøng laø Lôøi Chuùa trong söù maïngcuœa Giaùo Hoäi (III).

Caùc ñeà nghò naøy chæ coù tính caùchtö vaán, vì theá, ngay trong phaàn nhaäpñeà, caùc nghò phuï xin ÑTC cöùu xeùtxem coù neân coâng boá moät vaên kieänveà maàu nhieäm Lôøi Chuùa trong ñôøisoáng vaø söù maïng cuœa Giaùo Hoäi, vaødöôùi aùnh saùng Naêm Thaùnh Phaoloâ,Toâng Ñoà daân ngoaïi, nhaân dòp kyœnieäm 2 ngaøn naêm sinh nhaät cuœathaùnh nhaân hay khoâng.

Trong soá 55 ñeà nghò vöøa noùi, coùñeà nghò soá 15 qua ñoù caùc nghò phuïkhaúng ñònh raèng trong moïi thaùnh leãcoù daân tham döï, keå caœ caùc thaùnh leãtrong tuaàn, neân coù baøi giaœng. Caùc vògiaœng thuyeát, GM, LM vaø phoù teá,caàn chuaån bò baøi giaœng trong kinhnguyeän, ñeå coù theå giaœng vôùi ñaàyxaùc tín vaø haêng say... Caùc nghò phuïcuõng caàu mong coù moät “Cuoán chænam veà baøi giaœng” ñöôïc soaïn thaœo,trong ñoù, ngoaøi caùc nguyeân taéc veàbaøi giaœng vaø ngheä thuaät truyeànthoâng, coøn noùi ñeán caùc ñeà taøi KinhThaùnh trong caùc saùch baøi ñoïc duøngtrong phuïng vuï”.

SÖÙ ÑIEÄP GÖŒI COÄNG ÑOÀNGDAÂN CHUÙA

Vaøo cuoái khoùa hoïp, caùc nghò phuïñaõ göœi moät söù ñieäp göœi toaøn theåcoäng ñoàng Daân Chuùa vaø caœnhöõngngöôøi tin nhaän Kinh Thaùnh treân theá

giôùi. Caùc vò vieát:“Chuùng toâi môœ söù ñieäp naøy vaø göœi

tôùi chaân trôøi meânh noâng taát caœnhöõng ngöôøi thuoäc nhieàu mieàn treântheá giôùi ñang böôùc theo Chuùa Kitoânhö nhöõng moân ñeä cuœa Ngaøi vaø tieáptuïc yeâu meán Chuùa vôùi tình yeâu vöõngbeàn. Chuùng toâi taùi ñeà nghò vôùi hoïtieáng noùi vaø aùnh saùng cuœa Lôøi Chuùa,laäp laïi lôøi môøi goïi xöa kia: “Lôøi naøyraát gaàn vôùi baïn, ôœ treân moâi mieäng vaøtrong con tìm cuœa baïn, ñeå baïn mangra thöïc haønh” (Dnl 30,14). ChínhThieân Chuùa seõ noùi vôùi moãi ngöôøi:“Hôõi con ngöôøi, taát caœ nhöõng lôøi Tanoùi vôùi ngöôi, haõy ñoùn nhaän vaøoloøng vaø haõy laéng nghe baèng tai” (Ed3,10). Giôø ñaây, chuùng toâi ñeà nghò vôùitaát caœ moät cuoäc haønh trình thieânglieâng qua 4 giai ñoaïn, töø voâ bieânvónh cöœu cuœa Thieân Chuùa, daãnchuùng ta ñeán taän gia cö vaø doïc theoneœo ñöôøng thaønh thò cuœa chuùng ta”.

Sau phaàn nhaäp ñeà ñoù, Söù ñieäplaàn löôït ñeà caäp ñeán: Tieáng noùi cuœaLôøi Chuùa, töùc laø maïc khaœi (I),khuoân maët cuœa Lôøi Chuùa laø ÑöùcGieâsu Kitoâ (II); Nhaø cuœa Lôøi Chuùalaø Giaùo Hoäi (III); vaø sau cuøng laøNhöõng neœo ñöôøng cuœa Lôøi Chuùa: söùmaïng truyeàn giaùo (IV)

Caùc nghò phuï nhaán maïnh söï kieänLôøi Chuùa coù tröôùc vaø vöôït ra ngoaøiKinh Thaùnh, vì theá, ñöùc tin cuœachuùng ta khoâng coù troïng taâm laø cuoánsaùch Kinh Thaùnh maø thoâi, nhöng laølòch söœ cöùu ñoä vaø moät nhaân vaät laøÑöùc Gieâsu Kitoâ, Lôøi Thieân Chuùanhaäp theå laøm ngöôøi vaø laø lòch söœ.

Vì theá, ngöôøi ñoïc Kinh Thaùnhluoân luoân caàn coù söï hieän dieän cuœa

Trang 47

Trang 48

Chuùa Thaùnh Linh, Ñaáng daãn ñeánchaân lyù toaøn veïn (Gioan 16,13).

Cuõng trong söù ñieäp, caùc nghò phuïneâu baät söï kieän Kinh Thaùnh ñöôïcdieãn taœ trong nhöõng ngoân ngöõ ñaëcthuø, qua nhöõng hình thöùc vaênchöông vaø lòch söœ, trong nhöõng yùnieäm gaén lieàn vôùi moät neàn vaên hoùacoå xöa.. Vì theá, caàn coù söï phaân tíchlòch söœ vaø vaên chöông, ñöôïc thöïchieän qua nhieàu phöông phaùp vaø loáiñeà caäp vaán ñeà khaùc nhau maø khoachuù giaœi Kinh Thaùnh cung caáp. Moãiñoäc giaœ Kinh Thaùnh, duø laø ngöôøi ñônsô nhaát, ñeàu phaœi coù kieán thöùc töôngöùng veà Saùch Thaùnh, vaø caàn nhôù raèngLôøi Chuùa mang hình thöùc nhöõng lôøicuï theå, ñöôïc giaœi thích vaø thích öùngñeå coù theå ñöôïc nhaân loaïi nghe vaøhieåu. Neáu khoâng ñeå yù tôùi ñieàu ñoù,ngöôøi ta coù theå rôi vaøo thaùi ñoä chæhieåu Kinh Thaùnh theo nghóa ñen(fondamentalisme), thaùi ñoä naøytrong thöïc teá choái boœ söï nhaäp theå cuœaLôøi Chuùa trong lòch söï vaø khoângnhìn nhaän raèng Lôøi ñöôïc dieãn taœtrong Kinh Thaùnh theo ngoân ngöõloaøi ngöôøi, vaø phaœi ñöôïc giaœi ngöõ(decifrato), nghieân cöùu vaø hieåu”.

Trong yù höôùng ñoù, Söù ñieäpThöôïng HÑGM theá giôùi nhaánmaïnh söï caàn thieát cuœa “Truyeànthoáng sinh ñoäng cuœa toaøn theå GiaùoHoäi” (DV 12) vaø söï caàn thieát cuœañöùc tin ñeå hieåu Kinh Thaùnh moätcaùch thoáng nhaát vaø troïn veïn.

Trong phaàn III noùi veà Giaùo Hoäinhö Caên nhaø cuœa Lôøi Chuùa, caùcnghò phuï Thöôïng HÑGM trình baøy4 coät truï lyù töôœng naâng ñôõ toøa nhaøGiaùo Hoäi, ñoù laø giaùo huaán cuœa caùc

toâng ñoà, söï hieäp thoâng trong vieäcBeœ Baùnh, kinh nguyeän vaø söï hieäpthoâng huynh ñeä.

Qua caùc coät truï naøy, caùc nghòphuï noùi veà taàm quan troïng cuœa vieäcgiaœng thuyeát trong thaùnh leã vaø thaùiñoä cuœa caùc vò giaœng thuyeát trongvieäc soaïn thaœo vaø trình baøy baøigiaœng; taàm quan troïng cuœa phuïngvuï Lôøi Chuùa trong Thaùnh Leã, giaù tròcuœa vieäc caàu nguyeän, ñaëc bieät laøphuïng vuï caùc giôø kinh, vieäc ñoïc vaøcaàu nguyeän vôùi Kinh Thaùnh, quengoïi laø lectio divina; sau cuøng söïhieäp thoâng huynh ñeä nhö keát quaœcuœa vieäc laéng nghe vaø soáng LôøiChuùa moät caùch ñích thöïc: Ñôøi soángcuœa nhöõng ngöôøi toát laønh laø moät baøiñoïc sinh ñoäng veà Lôøi Chuùa.

Sau cuøng, trong phaàn iv noùi veàsöù maïng truyeàn giaùo, Söù ñieäp cuœacaùc nghò phuï göœi coäng ñoàng daânChuùa nhaéc ñeán lôøi Chuùa Kitoâ PhuïcSinh daïy caùc moân ñeä haõy ra ñi raogiaœng cho muoân daân. Caùc vò ñaëcbieät coå voõ vieäc duøng taát caœ caùcphöông tieän truyeàn thoâng taân kyøngoaøi caùc phöông tieän coå ñieån, ñeårao giaœng Lôøi Chuùa.

Söù ñieäp cuõng nhaéc ñeán vai troøcuœa gia ñình vaø coå voõ vieäc sôœ höõucuõng nhö ñoïc Kinh Thaùnh trong giañình; caùc nghò phuï lieân ñôùi vôùinhöõng ngöôøi ñau khoå vaø ngheøo tuùng;ñeà cao taàm quan troïng cuœa lieân heävôùi daân toäc Do thaùi, ñoái thoaïi ñaïi keátvaø lieân toân, giaù trò cuœa vaên hoùa ngheäthuaät ñeå dieãn taœ Kinh Thaùnh.

Caùc nghò phuï nhaén nhuœ raèng:“Anh chò em thaân meán, haõy giöõKinh Thaùnh taïi gia, haõy ñoïc, ñaøo

saâu vaø hieåu troïn veïn caùc trang KinhThaùnh, haõy bieán caùc trang naøythaønh kinh nguyeän vaø chöùng taùcuoäc soáng, haõy laéng nghe KinhThaùnh vôùi loøng tin yeâu trong phuïngvuï. Haõy kieán taïo söï thinh laúng ñeålaéng nghe Lôøi Chuùa höõu hieäu vaøhaõy giöõ thinh laëng sau khi laéngnghe, ñeå Lôøi Chuùa tieáp tuïc ôœ laïi,soáng vaø noùi vôùi anh chò em. Haõylaøm cho Lôøi Chuùa vang doäi vaøo ñaàumoãi ngaøy cuœa anh chò em, ñeå ThieânChuùa coù lôøi ñaàu tieân vaø haõy ñeå choLôøi Chuùa vang aâm trong anh chò emvaøo buoåi toái ñeå Lôøi Chuùa laø lôøi noùicuoái cuøng.”

“Chuùng toâi phoù thaùc anh chò emcho Thieân Chuùa vaø cho lôøi aân suœngcuœa Ngaøi” (Cv 20,32). Vôùi cuøng caâunoùi cuœa Thaùnh Phaoloâ trong dieãnvaên töø bieät caùc vò thuœ laõnh Giaùoñoaøn Epheâsoâ, caùc nghò phuï chuùngtoâi cuõng phoù thaùc caùc tín höõu thuoäccaùc coäng ñoàng raœi taùc treân maët ñaátcho Lôøi Chuùa, Lôøi naøy cuõng laø lôøiphaùn xeùt, nhöng nhaát laø lôøi aân suœng,saéc nhö göôm nhöng cuõng dòu ngoïtnhö maät ong. Lôøi Chuùa maïnh meõ vaøvinh hieån, höôùng daãn chuùng ta treânnhöõng neœo ñöôøng lòch söœ qua taycuœa Chuùa Gieâsu Ñaáng maø anh chòem cuõng nhö chuùng toâi ñeàu yeâumeán baèng moät tình yeâu vöõng beànkhoâng hö naùt” (Eph 6,24).

LÔØI KEÁTThöôïng HÑGM kyø thöù 12 keát

thuùc vôùi 55 ñeà nghò ñöôïc caùc nghòphuï thoâng qua vaø trao cho ÑTC, ñeångaøi duøng trong vieäc soaïn thaœo moätToâng Huaán haäu Thöôïng HÑGM,nhaém thaêng tieán vieäc ñoïc, caàu

nguyeän, soáng Lôøi Chuùa trong toaøntheå Giaùo Hoäi vaø nhaát laø ñi tôùi haønhñoäng cuï theå.

Trong baøi giaœng thaùnh leã beá maïcThöôïng HÑGM saùng ngaøy26-10-2008, ÑTC Bieån Ñöùc 16nhaán maïnh raèng: “Ai nghó mìnhhieåu Kinh Thaùnh hay ít laø moät phaànnaøo ñoù cuœa Kinh Thaùnh, maø khoângdaán thaân duøng trí thoâng minh cuœamình ñeå xaây döïng tình yeâu Chuùa vaøtha nhaân, thì trong thöïc teá hoï toœ racoøn xa laï ñoái vôùi vieäc thaáu trieät yùnghóa saâu xa cuœa Kinh Thaùnh”.

ÑTC khoâng queân coå voõ vieächieåu bieát Kinh Thaùnh nhö moät ñieàukieän thieát yeáu ñoái vôùi coâng cuoäc raogiaœng Tin Möøng. “Vaø vì nhieàu khicuoäc gaëp gôõ vôùi Kinh Thaùnh coùnguy cô khoâng phaœi laø “moät söïkieän” cuœa Giaùo Hoäi, nhöng chòuaœnh höôœng cuœa thaùi ñoä chuœ quan vaøñoäc ñoaùn, neân ñieàu khoâng theå thieáuñöôïc laø “moät söï thaêng tieán muïc vuïvöõng chaéc vaø ñaùng tin caäy nhöõngkieán thöùc veà Kinh Thaùnh ñeå loanbaùo, cöœ haønh vaø soáng Lôøi Chuùatrong coäng ñoaøn Kitoâ, ñoái thoaïi vôùicaùc neàn vaên hoùa thôøi nay, phuïc vuïchaân lyù chöù khoâng phaœi caùc yù thöùcheä hieän haønh, vaø gia taêng cuoäc ñoáithoaïi maø Thieân Chuùa muoán thöïchieän vôùi taát caœ moïi ngöôøi”.

Vaø ÑTC keát luaän raèng: “Chuùngta haõy caàu nguyeän ñeå töø vieäc canhtaân laéng nghe Lôøi Chuùa, döôùi taùcñoäng cuœa Chuùa Thaùnh Linh, coù pheånaœy sinh moät cuoäc canh taân ñíchthöïc trong Giaùo Hoäi hoaøn vuõ, vaøtrong moãi coäng ñoàng Kitoâ”.

Phuùc Nhaïc ª

Trang 49

Ñaõ töø laâu, toâi muoán vieát veà quaõngñôøi nieân thieáu keùm may maén

cuûa mình, nhöng vaãn chöa tìm ñöôïcngaøy thaùng yeân haøn ñeå thöïc hieängiaác mô. Chinh chieán ñaõ xoâ ñaåy toâiphieâu baït khaép nôi.

Khi chieán tranh chaám döùt, toâi bòluøa vaøo caùc traïi taäp trung. Thoaùtvoøng lao lyù, toâi phaûi lang thangnhieàu nôi tìm keá möu sinh. Ñeán xöùngöôøi, toâi vaãn chöa tìm ñöôïc nhöõngkhoaûnh khaéc yeân vò ñeå thu nhaët laïinhöõng maûnh ñôøi ñaõ laïc khuaát trongquaù khöù.

Toâi vöøa kyû nieäm sinh nhaät. Tuoåinguõ thaäp, tuoåi tri thieân meänh.Chuyeän ngaøy mai, toâi coù theå nghihoaëc veà nhöõng döï ñoaùn hay toantính cuûa mình. Nhöng chuyeän ngaøyqua, toâi tin nhöõng töông quan trong

quaù khöù chöa haún ñaõ chaám döùt, coùtheå aån mình ñaâu ñoù nhö con thuù nguûgiaác ñoâng mieân, roài boãng moät hoâmthöùc giaác tieáp tuïc cuoäc haønh trình.

Ñaõ ñeán luùc toâi caàn vieát ra caâuchuyeän cuûa chính toâi maø khoâng moätchuùt hoaøi nghi veà söï töông quan kyødieäu Thöông Ñeá ñaõ xeáp ñaët. Toâinghó ñaây khoâng coøn laø chuyeän cuûarieâng toâi, maø cuûa moät daân toäc chìmñaém trong oan nghieät moät ngaønnaêm, moät traêm naêm, roài maáy chuïcnaêm ñaêng ñaúng maø vaãn chöa loùdaïng aùnh saùng cuûa phuïc sinh.

Ñeâm canh thöùc vaãn coøn thaêmthaúm. Nhö theå chieác ñuõa thaàn ñaâuñoù chöa buoâng tha daân toäc khoán khoånaày, vaãn coøn khuaáy ñoäng gioøngsoâng queâ höông theâm nhöõng ñôïtsoùng bi thöông khaùc.

Trang 50

LTS: ÔÛ phaàn keát luaän, taùc giaû Chu Lynh vieát: “Ñaây cuõng laø caâu chuyeän cuûanhöõng ngöôøi Vieät Nam thôøi ly loaïn, ñeå roài khi heát loaïn ly, chæ coøn laïi nhöõng maûnh davaøng raùch naùt. Nhöng laø nhöõng maûnh da vaøng ñeå xoùt thöông.” Taùc giaû vieát tieáp veàgiaác mô cuûa mình: “Roài coù moät ngaøy daãn nhau veà nôi choân nhau caét roán, cuøng thaépleân nhöõng neùn nhang taï toäi vôùi toå tieân vaø öôùc nguyeän cho nhöõng ngöôøi Vieät Nam ñaõnaèm xuoáng trong cuoäc chieán tranh vöøa qua, baát luaän töø phía naøo vaø nguyeân côù naøo,ñöôïc thanh thaûn nôi theá giôùi naøo ñoù, moät theá giôùi khoâng binh ñao vaø oaùn thuø.”

* * *

Môøi baïn cuøng toâi ngöôïc gioøngthôøi gian, veà laïi choán xöa, vôùinhöõng hình aûnh töôûng ñaõ xoùa môø,nhöng laï thay vaãn coøn soáng ñoängtrong trí nhôù toâi nhö vöøa môùi hoâmqua.°GiaothöøanaêmMaäuThaân,1968.

Thay cho tieáng phaùo noå reàn ñeåñoùn chaøo giôø phuùt thieâng lieâng cuûamoät naêm môùi, laø nhöõng ñôït phaùokích doàn daäp cuûa Coäng quaân vaøokhaép nôi thò xaõ Banmeâthuoät. Coùngöôøi vaãn ngôõ tieáng phaùo giaothöøa, khoâng tin chieán tranh coù theånhaãn taâm daãm leân truyeàn thoáng daântoäc. Qua maùy truyeàn thanh, toâi bieáttin khaép toaøn laõnh thoå mieàn Namnaèm trong cheát choùc kinh hoaøng bôûitraän toång coâng kích cuûa Baéc quaân.

Thoaït ñaàu, caùc ñôn vò ñoàn truùchòu moät soá thieät haïi do phaùo kích,nhöng sau ñoù ñöôïc cuûng coá heäthoáng phoøng thuû, baét ñaàu phaûn coângmaõnh lieät. Cöôøng ñoä taán coâng cuûañòch quaân giaûm daàn sau hôn möôøingaøy giao tranh. Thieáu tieáp lieäu,chòu nhieàu toån thaát naëng do ñaïnphaùo binh vaø phaûn löïc oanh kích,Baéc quaân ñaønh thaùo chaïy, boû laïinhöõng xaùc cheát la lieät quanh voøngñai thò xaõ.

Tôø môø saùng, ñôn vò toâi toå chöùcluïc soaùt ngoaøi haøng raøo phoøng thuû.Toaùn phaùo binh taêng cöôøng cho ñônvò chaám toïa ñoä khaù chính xaùc. Hônmöôøi xaùc ñòch boû laïi raûi raùc beân doácsuoái. Thaät khoâng theå tin ñöôïc,nhöõng ngöôøi lính naày coøn quaù treû.Haø Noäi ñaõ veùt ñeán nhöõng thieáu nieânvaøo chieán tröôøng mieàn Nam. Trongkhi luïc soaùt, toâi chuù yù moät thaây

ngöôøi khuaát trong buïi raäm. Thaânhình naèm nghieâng, tay coøn oâm caùituùi xaùch quaøng vai daønh cho caùn boä.Vuõ khí khoâng coøn, chaéc ñoàng ñoäi ñaõthu nhaët tröôùc khi ruùt lui. Ngoaøigiaáy tuøy thaân cuûa moät caùn boä chínhuûy, toâi tìm thaáy trong tuùi aùo moät caùiví da maøu vaøng cuõ, beân trong laø moättaám hình ñoâi trai gaùi, maët sau ghivuïng veà haøng chöõ: Hoaøng Thanh -Ñoaøn Thò Ñònh.

Trôû veà vaên phoøng, toâi cöù ngôøngôï, döôøng nhö khuoân maët ngöôøithanh nieân trong aûnh toâi ñaõ gaëp ñaâuñoù trong quaù khöù. Khi giao noäpchieán lôïi phaåm cho ñôn vò, khoânghieåu sao toâi giöõ laïi chieác ví da vaøtaám hình. Chieác ví baèng da thuoäc ñaõbaïc maøu ñöôïc may raát kheùo, haún laøvaät kyû nieäm cuûa moät ngöôøi con gaùitieãn ngöôøi yeâu leân ñöôøng. Khuoânmaët ngöôøi trong aûnh ñi vaøo taâm trítoâi. Hai tuaàn leã sau, toâi ñaõ nhôù rangöôøi thanh nieân aáy...°1954. Quaûng Bình, beân kia bôø

vó tuyeán, nhöõng ngaøy sau khi kyùkeát Hieäp Ñònh Geneøve.

Qua moät ngöôøi baø con tín caån, meïtoâi bieát ñöôïc tin UÛy Hoäi Quoác TeáKieåm Soaùt Ñình Chieán cho pheùpdaân chuùng di cö vaøo Nam. Sau khitin töùc aáy ñöôïc loan nhanh trong daânchuùng, töøng toaùn boä ñoäi voäi vaõ ñeánñoùngquaânngay trong laøngvôùi nhieàumaùy moùc truyeàn tin vaø saùch baùo.

Hoï chia töøng toaùn nhoû vaøo ôûtöøng nhaø, baét ñaàu chieán dòch tuyeântruyeàn, vaøo Nam laø seõ cheát ñoùitrong caùc traïi taäp trung cuûaMyõ-Dieäm, ôû laïi queâ nhaø seõ ñöôïcBaùc vaø Ñaûng baûo ñaûm ñôøi soáng no

Trang 51

aám. Hoï daïy anh em toâi nhaûy nhöõngvuõ ñieäu theo nhöõng baøi haùt nhö:�Thaém thieát tình Vieät-Trung-Xoâ

Ñeá quoác caøng ñaày moái loÑoù laø tình ngöôøi lao ñoängMoái tình traøn ngaäp nuùi soâng coùcoâng xaây ñaép tình Vieät Trung

Xoâ...Vieät-Mieân-Laøobeân nhau ta cuøng

chieán ñaáu.Vieät-Mieân-Laøo caêm thuø ñeá quoác

ñi sau.

Hoaëc:�Cuoác caøy cuûa ta laø suùng oáng.

Ruoäng ñoàng cuûa ta laø aùo cômThoânqueâ cuûa ta laø chieán tröôøng.Noâng daân cuûa ta laø chieán só …

Hoï bieán nhaø thôø thaønh nôi nhaûynhoùt vaø hoäi hoïp. Hoï theo saùt meï toâimoãi khi ngöôøi qua nhaø haøng xoùm.Hoï kieåm thaûo ngay khi thaáy coù haingöôøi noùi chuyeän rieâng. Khoâng nhöôû caùc thaønh phoá Haø Noäi, Haûi Phoøng,laøng queâ toâi muø tòt vôùi theá giôùi beânngoaøi, nhaát cöû nhaát ñoäng cuûa daânlaøng ñeàu bò theo doõi ñeå chaän ñöùngmoïi yù ñònh rôøi ñaát Baéc. Ñoái vôùi toâi,vieäc gaëp laïi ba toâi treân ñaát Nam chælaø moät giaác mô.

Hoaøng Thanh laø teân ngöôøi línhtreû nhaát ôû trong nhaø toâi. Anh ta toû ragaàn guõi boán anh em toâi, ñoâi khi ñeánböõa aên coøn cho em gaùi toâi moät cheùncôm traéng. Moãi ñeâm, anh ta thöôøngñöùng döïa coät nhaø ñaàu giöôøng meïtoâi, noùi veà nhöõng xaõ hoäi toát ñeïp ôûnhöõng mieàn xa xoâi nhö TrungQuoác, Lieân Xoâ. Anh ta coøn baùoñoäng veà caûnh ngheøo ñoùi ôû MieànNam vaø caûnh ñaïp leân nhau maø cheáttrong caùc traïi taäp trung.

Moãi tuaàn hai laàn, anh boä ñoäi naàydaãn hai anh em toâi ñi xem ñaáu toá ñòachuû ôû laøng treân. Toâi thöôøng sôï haõimoãi khi nhìn ngöôøi ñaøn baø maëc ñoàñen treân khaùn ñaøi doõng daïc tuyeânaùn töû hình hay caûi taïo laâu daøi nhöõngngöôøi baø noùi laø boïn phaûn ñoäng, ñòachuû, cöôøng haøo aùc baù boùc loät nhaândaân. Nhöng khoâng hieåu sao hai anhem toâi laïi thöôøng xuyeân theo anh boäñoäi coù maët trong moïi cuoäc ñaáu toá.

Sau naày, toâi nghó nhöõng caâuchuyeän gaàn nhö thaàn thoaïi veànhöõng ngöôøi du kích anh duõngchoáng Phaùp anh ta thöôøng keå treâncon ñöôøng ñeâ ñeán ñòa ñieåm ñaáu toá,ñaõ haáp daãn ñöùa beù baûy tuoåi nhö toâi,moät ñöùa beù khoâng ngöôøi cha beâncaïnh trong nhöõng ngaøy bô vô nôilaøng queâ quanh naêm ngheøo ñoùi.

Toâi coøn nhôù nhö in buoåi ñaáu toáñòa chuû cuoái cuøng. Khi toâi ñeán thìñòa ñieåm ñaõ ñaày aép ngöôøi ñeán töøcaùc thoân xaõ trong vuøng. Ñoù laø moätmaûnh ñaát roäng ngay trung taâm laøng,ñöôïc chia thaønh nhieàu loâ cho töøngthoân. Moät khaùn ñaøi döïng saùt buïi trecoù baêng chöõ Toøa AÙn Nhaân Daân vôùinhöõng caùn boä maëc ñoà ñen laàm lìñang nhìn xuoáng phía daân chuùng.Tröôùc maët khaùn ñaøi laø nhöõng gheá

Trang 52

baêng daønh cho caùc vieân chöùc thoânxaõ, beân traùi laø vaønh moùng ngöïabaèng tre daønh cho toäi nhaân, beânphaûi laø khu vöïc daønh cho maáy chuïcnhaân chöùng ñöôïc bao quanh baèngnhöõng sôïi daây thöøng.

Nhö thöôøng leä, ngöôøi ñaøn baøquan troïng nhaát cuûa Toøa AÙn NhaânDaân ñöùng leân tuyeân boá khai maïc,noùi roõ teân ñòa chuû caàn xeùt xöû. Saukhi baø khi döùt lôøi, moät ngöôøi ñaønoâng ñöùng leân hoâ to caùc khaãu hieäu:“Hoà Chí Minh muoân naêm! Ñaû ñaûoñòa chuû! Ñaû ñaûo ñeá quoác!” Daânchuùng ñoàng loaït gaøo theo hai chöõmuoân naêm, ñaû ñaûo. Trong ñeâm toái,aâm thanh vang vang trong khoânggian, doäi vaøo loàng ngöïc, khieán toâiruøng mình sôï haõi. Hoaøng Thanhluoân luoân ngoài saùt beân toâi nhö moätsöï che chôû.

ÔÛ xa, toâi chæ thaáy thaáp thoaùnghai teân du kích ñang aùp giaûi moätngöôøi ñaøn oâng lôùn tuoåi, thænhthoaûng moät trong hai teân doäng baùngsuùng vaøo löng ngöôøi ñaøn oâng. Saucuøng, teân thöù hai ñaåy maïnh naïnnhaân vaøo trong vaønh moùng ngöïa.OÂng ta ngaõ xuoáng, nhöng coá göôïngñöùng daäy. Hai ngoïn ñeøn maêng soângkhoâng ñuû saùng ñeå soi roõ khuoân maëtbò caùo.

Moät caùn boä treân khaùn ñaøi ñöùngleân ñoïc moät baûn caùo traïng daøi, cöùvaøi phuùt, nhö muoán nhaán maïnh toäiaùc, oâng ta laïi chæ vaøo vaønh moùngngöïa maø la lôùn “teân ñòa chuû naàyphaûi ñeàn toäi”. Toâi khoâng nghengöôøi ñòa chuû noùi ñöôïc tieáng naøo,thænh thoaûng laïi khuîu xuoáng,ngöôøi ñaøn baø laïi keát aùn oâng tangoan coá. Khoâng ñöôïc leân tieáng,ngöôïc laïi con ngöôøi baát haïnh naàylaïi bò maáy chuïc ngöôøi trong khuoângiaây thöøng laøm nhaân chöùng keånhöõng toäi aùc taøy trôøi. Sau naày meïtoâi cho hay hoï bò buoäc phaûi keå ranhöõng toäi aùc töôûng töôïng nhö theá.

Tröôùc khi tuyeân aùn, ngöôøi ñaønbaø aùo ñen laïi ñöùng leân keå coâng ônvaø söï khoan hoàng cuûa Baùc vaø Ñaûngñoái vôùi nhöõng keû coù toäi bieát aên naên,nhöng vôùi nhöõng teân ñòa chuû aùc oânphaûn caùch maïng nhö Ñoaøn Taánhoâm nay phaûi bò tröøng trò ñích ñaùng.Baø tuyeân aùn töû hình ngöôøi ñòa chuû.Lieàn sau ñoù, röøng ngöôøi bò kíchñoäng ñoàng loaït ñöùng daäy, vung tayleân khoâng, hoâ to nhöõng khaåu hieäucuûa ngöôøi ñaøn oâng treân khaùn ñaøi.“Ñaû ñaûo teân ñòa chuû Ñoaøn Taán!”

Toâi giaät baén ngöôøi leân khoûi thaûmcoû. Anh boä ñoäi khoâng hieåu ñöôïc cöûchæ baát thöôøng hoâm nay cuûa ñöùa beù.Toâi chaïy laïi gaàn saân khaáu, nhìn choroõ khuoân maët ngöôøi ñaøn oâng luùc naàyñang run raåy baùm vaøo khung tre.Toâi cöù ngôõ mình nghe laàm, nhìnlaàm. Nhöng laø söï thaät. Baùc toâi,Ñoaøn Taán hoï vöøa keát aùn töû hình.

Trong laøng toâi, coøn ai hieàn töøhôn baùc Taán? Trong gioøng hoï, coù aisaên soùc gia ñình toâi trong nhöõng

Trang 53

ngaøy ba toâi bieàn bieät phöông xangoaøi baùc Taán? Vaäy maø hoâm nay,baùc Taán laø ñòa chuû aùc oân. Moät noãi sôïhaõi chaïy khaép toaøn thaân. Ñoät nhieân,toâi hieåu ñöôïc raèng nhöõng gì ñaõ xaûyra trong nhöõng buoåi ñaáu toá hoaøntoaøn doái traù vaø bòa ñaët. Theo anh boäñoäi trôû veà nhaø, toâi ngaäm taêm khoângnoùi moät caâu. Con ñöôøng ñeâ hoâm aáydaøi hun huùt. Anh ta khoâng hieåu beântrong söï im laëng cuûa toâi laø moät traänbaõo ngaàm.

Moät ngöôøi baø con ñaõ tieát loä chomeï toâi hay chính anh boä ñoäi HoaøngThanh ñaõ laøm vieäc vôùi UÛy BanHaønh Chaùnh Xaõ vaø ñöa teân baùc toâivaøo danh saùch ñòa chuû phaûi ñaáu toá.Toâi noùi vôùi meï toâi, haõy coi chöøngnhöõng anh lính trong nhaø mình vaømeï haõy cöông quyeát xin cho ñöôïctôø giaáy vaøo Nam. Sau maáy thaùngchaïy ñoân chaïy ñaùo leân huyeänxuoáng xaõ, hoï ñaõ chòu cho meï vaø anhem toâi ra ñi ñaày ñuû, khoâng nhö caùcgia ñình khaùc hoï coá tình giöõ laïi moäthai ngöôøi.

Ngaøy ra ñi, gioøng hoï toâi nhö moätñaùm tang. Noãi vui gaëp laïi ba toâi

phaûi daáu kín trong loøng, chæ coù nöôùcmaét tuoân ra. Toâi khoâng theå naøoqueân ñöôïc hình aûnh baø coá toâi chínmöôi tuoåi run run choáng gaäy ñöùngbeân hoâng nhaø, ñoâi maét nhìn vaøokhoaûng khoâng. Khoâng moät gioïtnöôùc maét, nhöng toâi bieát baø ñangñau ñôùn taän cuøng caûnh chia ly vónhvieãn nhöõng ñöùa chaùu baø ñaõ chaêmsoùc bao nhieâu naêm trôøi.

Thaät laï luøng, tröôùc khi ra khoûiñòa phaän laøng, toâi thaáy anh boä ñoäiHoaøng Thanh ñang ñöùng beânñöôøng cuøng vaøi ngöôøi laï khaùc. Luùcnaày toâi nhìn anh ta nhö moät boùngma caàn phaûi troán chaïy. Anh ta noùi gìñoù thaät tha thieát vôùi meï toâi nhöngmeï toâi vaãn döûng döng. Quay quaxoa ñaàu toâi, anh boãng baät khoùc, noùiraèng tính maïng anh em toâi roài seõ bòMyõ-Dieäm haønh haï daõ man cho ñeáncheát trong caùc traïi taäp trung. Toâiruøng mình. Hai khuoân maët ñaõ inñaäm maõi trong kyù öùc toâi ngaøy ra ñi,baø coá toâi vaø anh boä ñoäi HoaøngThanh, moät ngöôøi ñeå yeâu thöông vaømoät ngöôøi ñeå sôï haõi.

Phaûi moät thaùng sau khi ñeánthaønh phoá Hueá, toâi môùi gaëp laïi batoâi. Ba toâi trôû veà sau moät cuoäc haønhquaân. Gia ñình toâi ñaõ sum hoïp,nhöng vôùi toâi nöûa phaàn hoàn ñaõ ñeålaïi queâ nhaø. Tuoåi aáu thô, con ñöôønglaøng, côn gioù buoát muøa ñoâng, caâyrau traøng ñaéng ngheùt ngoaøi ñoàngsau muøa gaët, maùi tranh ngheøo vaønhöõng ngöôøi daân queâ daït daøo tìnhthoân xoùm ñaõ chieám haún moät phaàntrong kyù öùc toâi. Toâi thích söu taàmnhöõng baøi haùt veà ñoàng queâ. Moãi khihaùt baøi Toâi Yeâu Queâ Toâi, laø toâi nhôù

Trang 54

töøng con ñöôøng nôi toâi ñaõ sinh ra,maûnh ñaát ngheøo aáy ñaõ aáp uû vaø nuoâisoáng tuoåi thô toâi. Nhôù ñeán laøng queâlaø toâi nhôù ñeán baø coá, nhôù töøng neápnhaên treân traùn baø, roài baát ngôø toâi coùtheå khoùc deã daøng nhö moät ñöùa beù.Treû con trong xoùm thöôøng nhôø toâidaïy chuùng nhöõng vuõ ñieäu VieätMinh. Chuùng noùi ñieäu nhaûy ngoàngoä. Nhöng toâi laïi thích keå nhöõngcuoäc ñaáu toá ñeå chuùng sôï haõi.

Ba meï toâi gôûi toâi vaøo moät tröôøngnoäi truù. Con ñöôøng hoïc vaán cuûa toâiñang ñi leân ñaày höùa heïn, thì chieántranh buøng noå döõ doäi. Cuoái tuaàn veàthaêm nhaø, toâi phaûi vöôït qua nhöõngcon ñöôøng ñaép moâ, coù khi bò luøa vaøoröøng cao su nghe “quaân giaûi phoùng”tuyeân truyeàn, roài chaïy baùn soángbaùn cheát khi bieät kích ñoät nhaäp giaûivaây haønh khaùch. Hai anh toâi ñaõ vaøoquaân nguõ, ba meï toâi kyø voïng nôi toâimoät ñöùa con ñoã ñaït. Maëc cho ba meïtoâi ngaên caûn, toâi noäp ñôn tìnhnguyeän vaøo tröôøng Boä Binh ThuûÑöùc. Toâi bieát ñieàu gì ñaõ thuùc ñaåy toâiboû nghieäp thö sinh ñeå nhaäp vaøogioøng chieán tranh.

Chieán tranh ñaõ leân ñeán caoñieåm. Caøng nhieàu toån thaát, caøngnhieàu thanh nieân treû bò ñöa vaøo loøthuoác suùng. Moät beân ñeå baûo veä vaømoät beân ñeå xaâm chieám. Khaép nôichæ coù taøn phaù vaø huûy dieät. Ngöôøi tachæ xaây döïng taïm thôøi nhöng roàicuõng bò taøn phaù vaø huûy dieät. MieànNam nhö ñaõ chieán thaéng treân caùcmaët traän, nhöng laïi thaát baïi treân caùclaõnh vöïc khaùc.

Thay vì tìm hieåu coäi goác cuûachieán tranh, moät soá ngöôøi ñaém

mình trong gioøng nhaïc ru nguû, coå vuõluaän ñieäu chuû hoøa nhö nhöõng moùnthôøi trang caàn chaïy theo. Taïi HoaKyø, nhöõng keû chuû tröông ruùt khoûicuoäc chieán tranh Vieät Nam, nhöõngtrí thöùc phaûn chieán baïc nhöôïc coängvôùi möu ñoà cuûa coäng saûn quoác teá ñaõdaãn ñeán moät Hieäp Ñònh môû ñöôøngxaâm laêng cho Baéc quaân vaø troùi tayquaân lính Mieàn Nam. Taát caû ñaõ daãnñeán thaûm naïn: laøn soùng xaâm laêngñaõ nhuoäm ñoû Mieàn Nam.

Nhöõng gì xaûy ra sau ñoù? Theágiôùi ñaõ thaáy roõ, nhöng taát caû ñaõmuoän maøng. Ngay caû nhöõng nhaänthöùc ñöùng ñaén veà cuoäc chieán cuõngcaàn ñeán maáy chuïc naêm sau. Lôùp lôùpngöôøi bò ñöa vaøo caùc traïi taäp trungnôi röøng thieâng nöôùc ñoäc. Daânthaønh phoá phaûi giao laïi saûn nghieäpcuûa mình cho keû chieán thaéng chieámhöõu ñeå leân soáng vaát vöôûng treân caùcvuøng kinh teá môùi ñaày muoãi vaø vaét.Chöa heát, mong tìm töï do ôû baát cöùnôi ñaâu, ngöôi ta ñaõ boû xaùc treânbieån caû, trong röøng saâu. Nhaân loaïichæ thoån thöùc treân ngoân töø, coù chaênglaø chia seû moät chuùt töø taâm naøo ñoù,ñeå roài laïi tieáp tuïc chöùng kieán nhöõngcaûnh man rôï giöõa nhöõng ngöôøi cuøngmaøu da gioøng maùu. Queâ höông toâiñaõ tan naùt trong chieán tranh, tieáptuïc vôõ ra töøng maûnh sau ngaøy imtieáng suùng.

Toâi theo gioøng ngöôøi löu cö treâncuoäc haønh trình cuûa thaûm traïng löuñaøy Babylone. Ngaøy rôøi ñaát Baéc,toâi chöa ñuû khoân lôùn ñeå khoùc chomoät ñôøi ngöôøi. Ngaøy rôøi queâ höông,toâi mang theo caû moät trôøi tangthöông veà ñaát nöôùc. Toâi mang theo

Trang 55

hình aûnh nhöõng thöông beänh binh bòñaåy ra khoûi caùc Quaân Y Vieän vôùithöông tích treân thaân theå ñeå ñau taäntaâm can phaän ngöôøi daân Vieät döôùibaøn tay taøn ñoäc cuûa ngöôøi coäng saûn.Toâi mang theo hình aûnh ba toâi quaènquaïi treân giöôøng beänh beân caïnhnhöõng baùc só voâ löông ñeå ñau xeù ruoätñaáng sinh thaønh ra ñi trong uaát haän.Vaø taän cuøng haønh trang qua xöù ngöôøi,toâi mang theo öôùc voïng ngaøy veà vôùimoät ñaát nöôùc thay da ñoåi thòt ...° 1998. Thö vieän George Mason,Virginia.

Toâi ñaùnh rôi moät cuoán saùch khitieán ñeán quaày check-out. Toâi ngheñaâu ñoù ai goïi teân toâi. Baûo Traâm, coâbaïn cuøng lôùp. Ñöùng beân caïnh laømoät coâ gaùi. Coâ gaùi ñeå toùc khaù daøi,khuoân maët hôi gaày, daùng daáp laø laï.Baûo Traâm giôùi thieäu Hoaøi Nguyeânlaø du hoïc sinh töø Vieät Nam, ñanghoïc tröôøng Nova.

Chuùng toâi laøm quen vôùi nhau.Toâi hoûi thaêm coâ tình hình ôû VieätNam, coâ gaùi Baéc döôøng nhö khoângsoát saéng traû lôøi. Vaäy maø sau ñoù, coâlaïi nhaän lôøi ñi döï buoåi picnic cuûanhöõng sinh vieän Vieät Nam taïiSpringfield thaùng tôùi. Toâi boãng coù yùñònh muoán tìm hieåu nhöõng du hoïcsinh maø cheá ñoä coäng saûn ñang gôûiqua haøng loaït. Toâi nghe noùi giañình hoï chòu boû ra moät soá tieàn lôùn ñeålo loùt cho con caùi ñöôïc qua ñaây duhoïc, vaø baûn thaân caùc du hoïc sinhnaày cuõng khoâng ñeå taâm laém ñeánvieäc hoïc haønh.

Coâng vieân vaøo ñaàu thu chuyeånqua maøu vaøng nhaït khieán caûnh trítheâm saëc sôõ. Thieân nhieân nhö ñang

pha troän sinh khí môùi ñeå thay chomuøa heø ueå oaûi, neân ngöôøi ñeán ñaâycaûm thaáy saûng khoaùi. Thanh nieânVieät Nam döôøng nhö trôû neân töôitreû hôn daân baûn xöù, vui ñuøa ríu rítvôùi nhöõng maãu chuyeän khoâng döùt.Treân thaûm coû, boán ngöôøi ñang baøyñoà aên thöùc uoáng. Hoaøi Nguyeân ngoàibeân caïnh leã pheùp môøi toâi aên. Khoângnhö laàn ñaàu ngaïi nguøng tieáp chuyeän,hoâm nay coâ coù veû daïn dó vaø gaàn guõihôn. Loái noùi chuyeän cuûa coâ hôinghieâm trang nhöng thöïc teá, khoângkhaùch saùo nhö caùc coâ gaùi mieàn Baéckhaùc. Thaáy toâi lôùn tuoåi, coâ baét ñaàunhôø toâi chæ daãn vaøi ñieàu. Coâ ñangcaàn vieäc laøm baùn thôøi gian ñeå trangtraûi vaøi chi phí.

Toâi cöù nghó ña soá du hoïc sinh nhöcoâ ñaâu coù lo laéng chuyeän tieàn baïc.Daàn daø, toâi chuù yù ñeán hoaøn caûnhñaëc bieät cuûa Hoaøi Nguyeân. Coâ moàcoâi cha luùc hai tuoåi. Maáy naêm sauñoù, meï coâ bò thöông naëng trong traänkhoâng taäp cuûa maùy bay Myõ xuoángthaønh phoá Haûi Phoøng. Sau naêm1975, coâ boû dôû chöông trình du hoïcLieân Xoâ, ñeå theo ñoaøn ngöôøi vaøoNam laøm vieäc trong moät xöôûng xeñaïp ôû Saigon haàu lo laéng cho baø meïbò thöông. Nhöng cuoái cuøng, baø ñaõra ñi vì thieáu phöông tieän chöõa trò.Coâ vöøa theo hoïc ngaønh y vöøa ñilaøm. Nhôø moät ngöôøi baø con laømvieäc trong chính quyeàn, coâ xin ñöôïcdu hoïc taïi Myõ. Coâ cho raèng mình laøngöôøi duy nhaát khoâng phaûi toán tieànnhieàu ñeå lo loùt cho caùc caùn boä chaïydòch vuï.

Trong moät thoaùng, toâi boãngmuoán quan taâm ñeán ngöôøi con gaùi

Trang 56

naày. Toâi muoán giôùi thieäu cho coâtheâm nhieàu ngöôøi baïn Vieät Nam ôûñaây. Toâi hoûi maø coâ nhö khoâng nghe.Döôøng nhö coâ ñang suy nghó ñieàugì. Coâ ngaäp ngöøng moät luùc roài noùi:

— Chaùu moà coâi cha töø nhoû, coùmeï maø cuõng nhö khoâng. Chaùu phaûilaøm vieäc vaát vaû ñeå nuoâi thaân vaønuoâi meï. Nhöng chaùu khoâng neà haø.Töø bao laâu nay, chaùu chæ coù moät öôùcmuoán duy nhaát laø tìm ñöôïc ngoâi moäcuûa boá chaùu vaø boác coát veà laøng.

Toâi buoät mieäng:— Boá chaùu coù ñi boä ñoäi khoâng?— Boá chaùu laø moät chính trò vieân.— Boá chaùu maát ôû ñaâu?— Daï trong Nam.— ÔÛ ñaâu?— Chaùu khoâng roõ. Ngöôøi ta ñoàn

boá chaùu maát ôû cao nguyeân. Boá chaùura ñi luùc chaùu môùi hai tuoåi, neânchaùu khoâng bieát maët, caøng khoângbieát gì nhieàu ngoaøi nhöõng ñieàu meïchaùu noùi.

Toâi ñoät ngoät hoûi:— Boá chaùu teân gì?— Daï Thanh, Hoaøng Thanh. Coâ

boãng xoay qua nhìn toâi ngaïc nhieânveà caâu hoûi.

Ñoät nhieân, toâi lieân töôûng ñeánquaù khöù. Teát Maäu ThaânBanmeâthuoät. Voøng ñai phoøng thuûñôn vò. Xaùc cheát beân doác suoái.Chieác ví da. Taám aûnh caëp vôï choàngmôùi cöôùi. Hoaøng Thanh-Ñoaøn ThòÑònh. Thaây ngöôøi trong buïi raäm bamöôi naêm tröôùc laø cha cuûa coâ beùtröôùc maët toâi? Keû ñaõ ôû trong nhaø toâiñeå ngaên caûn gia ñình toâi di cö vaøo

Nam? Keû ñaõ giaùn tieáp gieát baùc Taántoâi? Toâi khoâng noùi moät lôøi naøo sauñoù. Heát söùc luùng tuùng, toâi heïn HoaøiNguyeân cuoái tuaàn, cuõng trong coângvieân naày.

Toâi khoâng taøi naøo nguû ñöôïc ñeâmñoù. Tröôùc maét toâi cöù hieän ra ngöôøilính mieàn Baéc naèm nghieâng, taycoøn giöõ chaët tuùi vaûi, khuoân maët nhöcoá nhaän ra söï phi lyù ngay khi maûnhñaïn phaùo binh ghim vaøo loàng ngöïc.Taïi sao toâi laïi nhôù roõ moàn moät töøngchi tieát cuoäc luïc soaùt ngaøy hoâm aáy?Toâi chaäp chôøn thaáy anh ta laên loäntrong vuõng maùu, laên troøn xuoángsuoái, caùn naùt coû caây, bay leân khoângroài haï xuoáng, xoay khoâng ngöøngquanh vaønh moùng ngöïa baèng tre.Khoâng laø côn aùc moäng kinh hoaøng,nhöng giaác mô ñaõ laøm toâi suy nghómieân man nhöõng ngaøy sau ñoù, nhötheå quaù khöù xa xaêm ñang taùi dieãnlaïi. Toøa aùn Nhaân Daân laïnh luøng saùtkhí. Röøng ngöôøi vung caùnh tay leânla heùt hoan hoâ ñaû ñaûo. Nhöõng aùnhmaét sôï haõi. Ngöôøi ñòa chuû guïcxuoáng beân vaønh moùng ngöïa.

Laàn ñaàu tieân, coâ ñeán coâng vieânmaø khoâng coù baïn beø ñi theo. Coâxuoáng xe buyùt, ñi chaäm raõi ñeánchieác gheá baêng döôùi taøn caây raäm.Coâ nhìn quanh tìm toâi. Toâi ngoàitrong xe quan saùt. Trong moätkhoaûnh khaéc ngaén nguûi, moät laøn gioùvöøa thoåi qua hay moät aâm thanh naøoñoù vang beân tai khieán toâi ruøngmình. Coù theå naøo ñöùa con gaùi ñangngoài kia chính laø gioït maùu cuûangöôøi lính coäng saûn maø gia ñình toâiñaõ troán chaïy?

Khi ñeán beân Hoaøi Nguyeân, toâi

Trang 57

thaáy coâ khoâng coøn laø ñöùa con gaùi toâigaëp laàn ñaàu trong thö vieän. Coâ kínñaùomaø cuõngsaün saøng troø chuyeän, xavaéng nhöng laïi gaàn guõi nhö moät ñöùacon. Treân khuoân maët coâ, phaûng phaátmoät noãi buoàn töø bao giôø. Tieác thay,toâi laïi saép mang ñeán cho coâ theâmmoät noãi buoàn. Laøm sao vaøo caâuchuyeän ñaây? Khoâng chæ laø moät taámaûnh ñeå trao laïi, khoâng chæ laø moät caùicheát seõ noùi ra. Sau cuøng toâi cöôngquyeát ñi thaúng vaøo caâu chuyeän.

— Chuù saép noùi cho chaùu moätchuyeän quan troïng. Ba möôi naêmnay, chuù giöõ moät vaät cuûa moät ngöôøilính mieàn Baéc ñaõ cheát trong traänñaùnh Teát Maäu Thaân ôû cao nguyeân.Chuù seõ ñöa chaùu coi, xem coù ... lieânquan gì ñeán vieäc tìm kieám boá chaùukhoâng.

Hoaøi Nguyeân chaêm chaêm nhìntoâi. Toâi thaáy moâi coâ maáp maùy nhöhoûi toâi muoán noùi gì.

Toâi laáy töø tuùi aùo ra chieác hoäp.Hình nhö trong ba möôi naêm qua,toâi khoâng heà môû noù ra. Chieác hoäpñaõ theo toâi treân moïi neûo ñöôøng ñaátnöôùc vaø sau cuøng laø chuyeán ñi ngaøndaëm qua xöù ngöôøi. Coù phaûi toâi giöõchieác ví vì ngöôøi trong taám hình coùlieân quan ñeán gia ñình toâi hay ngöôøikhuaát maët muoán duøng toâi nhö moätnhaân chöùng veà soá phaän nhöõng keûbaát haïnh trong cuoäc chieán tranh noàida xaùo thòt?

Hoaøi Nguyeân caàm laáy chieác hoäpvaø môû ra. Coâ quan saùt chieác ví da,toâi khoâng ñoaùn ñöôïc caûm xuùc naøoroõ reät treân khuoân maët. Nhöng khi loâira taám aûnh, maët coâ bieán saéc, tay coârun raåy, hai maét môû troøn. Toaøn thaân

coâ baát ñoäng. Chính toâi cuõng söõng sôønhö theå toâi thaáy taám hình laàn ñaàu.Coâ ñaêm ñaêm nhìn böùc hình. Ñoätnhieân ñoâi maét coâ nhoøa ñi. Khoângcoøn hoaøi nghi gì nöõa, coâ ñaõ nhaän rangöôøi thaân. Nhöõng gioït nöôùc maétñua nhau laên troøn treân maù.

Hoaøi Nguyeân coá caàm nöôùc maétbaèng caùch mím moâi laïi. Nöôùc maétñang chaûy vaøo tim. Khoâng bieát toâiñaõ ñeå coâ yeân laëng bao laâu vôùi noãiñau toâi vöøa khôi laïi. Toâi nheï nhaønghoûi:

— Boá meï chaùu phaûi khoâng?Coâ gaät nheï. Moät luùc sau môùi noùi

trong tieáng ngheïn:— Vaâng. Thöa chuù. Chính boá

meï chaùu. Chaùu cuõng coù moät taámhình nhö theá trong cuoán album. Meïchaùu noùi böùc hình chuïp moät thaùngtröôùc khi boá chaùu theo ñoaøn xe tieápteá cho chieán tröôøng mieàn Nam.Khoâng hieåu sao, khi gaëp chuù laànñaàu, chaùu nhìn ñöôïc caùi gì ñoù nôichuù. Chaùu thöïc söï khoâng hieåu coù gìbí aån ñaõ xui khieán chaùu noùi chuyeängia ñình vôùi chuù. Noùi cho chaùu bieát,do ñaâu chuù coù chieác ví vaø taám hìnhcuûa boá chaùu?

— Chuù khoâng hieåu taïi sao mìnhlaïi giöõ nhöõng kyû vaät naày trong baonhieâu naêm. Ñi ñaâu chuù cuõng mangtheo. Baây giôø nhöõng kyû vaät naàythuoäc veà chaùu. Ngaøy tröôùc chuù laømmoät vieäc tình côø, nhöng hoâm nay laïigiuùp ích raát nhieàu cho chaùu.

Toâi nhaän ra moät ñieàu kyø laï. Taïisao Thöông Ñeá ñaõ khoâng ñeå chuùngtoâi gaëp nhau treân queâ höông mìnhmaø phaûi ñeán moät xöù xa laï? Phaûi

Trang 58

chaêng treân maûnh ñaát xöù ngöôøichuùng toâi deã caûm thoâng thaân phaäncuûa nhau hôn. Toâi keå cho coâ ngheveà cuoäc taán coâng cuûa coäng saûn vaøothò xaõ Banmeâthuoät. Luùc naày coâ ñaõbình tænh trôû laïi vaø chaêm chuù laéngnghe. Toâi khoâng muoán keå veà nhöõngngaøy boá coâ ñeán ôû trong nhaø toâi,nhöõng cuoäc ñaáu toá hay caùi cheát cuûabaùc toâi maø anh ta ñaõ can döï. Toâinghó chöa phaûi luùc ñeå noùi ra.

— Chuù coøn nhôù ñòa ñieåm choânboá chaùu khoâng?

— Chuù rôøi Banmeâthuoät naêm1971, neân khoâng bieát nôi choân boáchaùu coù gì thay ñoåi khoâng. Nhöngchuù nhôù raát roõ ñòa ñieåm. Ñoù laø moätcaùi hoá choân taäp theå chöøng naêmngöôøi, phía sau moät caùi am treânsöôøn ñoài cuï Ñöùc. Chaùu ñeánBanmeâhuoät neân tìm hoûi nhöõngngöôøi ñaõ soáng tröôùc naêm 1975 veàñoài cuï Ñöùc phía sau Tieåu Khu, hoïseõ chæ cho. Ngoâi moä ñöôïc daânchuùng ñaép cao nhöng khoâng ghi teântuoåi ngöôøi cheát. Chuù tin chaùu seõ gaëpmay maén.

Chuùng toâi im laëng moät luùc laâu.Coâng vieân ñaõ vaéng ngöôøi. Chieàuxuoáng traûi nhöõng vaït naéng cuoáicuøng nhö nhöõng daûi luïa vaøng phuûleân caûnh vaät vaø nhöõng boùng ngöôøiñaây ñoù vaãn coøn maõi meâ chuyeän troø.

Treân ñöôøng ñöa coâ veà nhaø, toâinoùi ñöùa con gaùi ñaàu loøng cuûa toâitraïc tuoåi coâ, maát luùc ba tuoåi sau moättai naïn. Hoaøi Nguyeân laéng nghe toâikeå caùi cheát kyø laï cuûa ñöùa con toâi vaøtoû ra thoâng caûm saâu xa veà maát maùtcuûa toâi. Boãng nhieân chuùng toâi coùmoät thöù tình caûm môùi, caûm thaáy gaàn

guõi vaø deã daøng noùi ra nhöõng ñieàumình nghó.

— Cuõng nhö boá chaùu, chuù cuõnglaø naïn nhaân cuûa chieán tranh. Chætieác laø sau khi chieán tranh chaám döùt,ñaát nöôùc mình thay vì haøn gaén vaøxaây döïng, laïi ñaäp ñoå vaø ñaùnh maát ñinhieàu thöù ñaõ xaây döïng ñöôïc töø haèngtheá heä tröôùc ñaây. Keû chieán thaéngcai trò baèng baïo löïc, keû baïi traän ruûnhau rôøi khoûi ñaát nöôùc. Nhaân taøicuõng ra ñi. Tröôùc khi noùi ñeánchuyeän laøm giaøu cho ñaát nöôùc, phaûinoùi chuyeän laøm giaøu tình daân toäctröôùc ñaõ. Chính quyeàn ñaõ khoânglaøm ñieàu ñoù. Ñoù laø caùi baát haïnh lôùnnhaát cho ñaát nöôùc mình.

Chuù khoâng tin töông lai ñaát nöôùcmình seõ khaù hôn bôûi nhöõng ngöôøiñang naém giöõ quyeàn bính trong tayhoâm nay. Hoï thaønh coâng trong vieäcquaûn lyù con ngöôøi nhöng hoï thaát baïitrong vieäc xaây döïng, keå caû xaâydöïng tình daân toäc. Muoán ñöa ñaátnöôùc ñi leân phaûi coù nhöõng conngöôøi coù kieán thöùc vaø löông tri.Chaùu neân coù theâm nhöõng ngöôøi baïnVieät Nam ñeå chia seû veà maët tinhthaàn. Chuù seõ giuùp ñöôïc ñieàu naày.Ñoù laø nhöõng ngöôøi baïn treû thaønhcoâng treân ñaát Myõ, nhöng hoï vaãnmong trôû veà xaây döïng ñaát nöôùc. Chætieác raèng hoï vaãn chöa thöïc hieänñöôïc hoaøi baõo cuûa mình.

— Taïi sao vaäy chuù? Baây giôø nhaønöôùc saün saøng tieáp ñoùn hoï maø.

— Moät soá ngöôøi ñaõ veà vaø thaátvoïng. Hoï töôûng raèng, ñem thieänchí, taøi naêng vaø tieàn baïc veà laø chínhquyeàn seõ khuyeán khích vaø taïo ñieàukieän ñeå hoï thöïc hieän hoaøi baõo cuûa

Trang 59

mình. Hoï khoâng theå tin ñöôïc raèng,ngay caû nhöõng cô sôû töø thieän, nhöõngcoâng taùc cöùu trôï cuõng bò nhöõng vieânchöùc ñòa phöông laøm tieàn traéngtrôïn, noùi chi ñeán ñaàu tö laøm aên.

— Nhöng maø chaùu ngaïi laém.Chaùu nghe noùi nhöõng ngöôøi VieätNam ôû ñaây coù thaønh kieán vôùi du hoïcsinh.

— Ñoù laø ñieàu töï nhieân. Nhöngkhoâng phaûi taát caû. Vôùi nhöõng ngöôøibaïn cuûa chuù thì khoâng. Ngöôïc laïi,chuù baûo ñaûm, hoï raát côûi môû vaøthaúng thaén.

— Thöa chuù. Chaùu laø moät ñöùacon gaùi moà coâi töø nhoû. Töø laâu chaùuchæ muoán ñöôïc hoïc haønh, nhönghoaøn caûnh cuûa chaùu thaät khoù khaên.Neáu khoâng coù baø dì vaø ñöùa em baøcon, chaùu khoâng bao giôø mô ñeánñöôïc xöù naày. Nhöng maø qua ñaây,moïi caùi ñeàu khoâng nhö chaùu nghó.Ngoân ngöõ, sinh hoaït, phong tuïc, moïithöù ñeàu khaùc vôùi ñaát nöôùc mình.

— Töø töø chaùu seõ quen. Ai môùiqua ñaây cuõng coù taâm traïng nhöchaùu. Chuù khoâng tin chaùu thuoäcnhöõng gia ñình nhieàu tieàn gôûi con ñidu hoïc, khi qua ñaây, nhöõng du hoïcsinh laïi phung phí aên chôi, khoângmaøng ñeán chuyeän hoïc haønh. Nhöõngngöôøi baïn treû cuûa chuù seõ giuùp chaùu.Ñieàu caàn nhaát laø phaûi kieân nhaãn.

— Chaùu khoâng ngaïi ñieàu ñoù.— Vaäy laø chaùu thaønh coâng ñöôïc

moät nöûa roài ñoù.Chuùng toâi cuøng cöôøi. Chieác xe

ñaõ veà ñeán nhaø Baûo Traâm. HoaøiNguyeân troï ôû ñaây.

Khi Hoaøi Nguyeân quay vaøo nhaø,

toâi nhìn theo daùng coâ khuaát sau moätchieác xe van. Phaûi ñaây laø ñöùa concuûa ngöôøi lính coäng saûn ñaõ gieo cheátchoùc cho gia ñình toâi gaàn naêm möôinaêm veà tröôùc? Nhöng hoâm nay, khinhaéc laïi quaù khöù ñau thöông, toâikhoâng moät chuùt oaùn haän. Chæ nhömoät tainaïn cuûa chieán tranh.Nhö vaännöôùc khoâng may rôi vaøo moät giaiñoaïn baát haïnh cuûa lòch söû.

Baây giôø toâi laïi hoaøi mong töônglai ñaát nöôùc seõ naèm trong tay lôùpngöôøi nhö Hoaøi Nguyeân. Coù phaûi laøñieàu khoân ngoan caàn phaûi coù khinhìn veà töông lai ñaát nöôùc baèng caùitình töï daân toäc nhieäm maàu maø ngöôøicoäng saûn khoâng theå coù ñöôïc? Duøsao, Hoaøng Thanh ñaõ naèm xuoáng,ñöùa con ñaõ ñöùng leân baèng caùi nhìnkhaùc, taám loøng khaùc, theo moät tieánggoïi khaùc. Nuùi xöông vaø soâng maùu,qua haèng theá heä treân queâ höông toâi,laø baøi hoïc lòch söû quaû ñaét giaù hônbaát cöù ñaát nöôùc naøo, hoâm nay vôùi keûhaäu sinh phaûi ñöôïc gaãm suy ñeå ñöavaän nöôùc thoaùt khoûi côn meâ laàm theákyû. Chieác xe lòch söû phaûi chaêng ñaõthaûn nhieân laên treân con ñöôøng ñaàymaùu vaø nöôùc maét, caùn naùt caû nhöõngkeû thaân yeâu cuûa mình, bôûi vì lòch söûchæ coù moät con ñöôøng ñeå ñi.

** *

Khi toâi rôøi saân khaáu, nhöõng tieángvoã tay noå doøn töø nhöõng sinh vieân,giaùo sö, thaân nhaân ngoài chaät caû hoäitröôøng. Toâi tieán veà chieác baøn troøncaùc sinh vieân Vieät Nam ñang ngoài.Gaàn moät nöûa laø du hoïc sinh. Hoïñöùng leân chuùc möøng toâi. Moät coâ beùtrong soá du hoïc sinh chieám ñöôïc

Trang 60

giaûi nhì thi vieát. Baø giaùo sö WilmaParker cho toâi hay, baø raát xuùc ñoängngay laàn ñaàu ñoïc baøi cuûa toâi, baø noùiraèng toâi coù quyeàn hy voïng nôi bangiaùm khaûo. Tröôùc giôø khai maïc,ban giaùm khaûo ñaõ ñeán chuùc möøngvaø cho pheùp toâi ñoïc nguyeân baøithay vì toùm löôïc nhö caùc sinh vieânñoaït giaûi khaùc. Coù phaûi ñaây laø ñaëcaân daønh cho giaûi nhaát toaøn tröôøng?Moät ñieàu lyù thuù laø toâi ñaõ nhìn thaáycaùc sinh vieân Vieät Nam ñeán thamdöï khaù ñoâng, keå caû moät soá du hoïcsinh ñaõ khoâng ngaïi ñeán hoûi toâi veànhöõng nhaân vaät trong caâu chuyeän.

Chæ tieác moät ñieàu. Hoaøi Nguyeânñaõ theo Baûo Traâm di chuyeån veàtieåu bang Washington ba naêmtröôùc. Phaûi chi Hoaøi Nguyeân coù maëttrong ngaøy hoâm nay ñeå nghe caâuchuyeän Maûnh Da Vaøng, caâuchuyeän cuûa toâi maø cuõng laø caâuchuyeän cuûa coâ, ñöùa con cuûa moätngöôøi lính beân kia chieán tuyeán. Vaøhôn heát, toâi nghó ñaây cuõng laø caâuchuyeän cuûa nhöõng ngöôøi Vieät Namthôøi ly loaïn, ñeå roài khi heát loaïn ly,chæ coøn laïi nhöõng maûnh da vaøngraùch naùt. Nhöng laø nhöõng maûnh davaøng ñeå xoùt thöông. Roài coù moätngaøy daãn nhau veà nôi choân nhau caétroán, cuøng thaép leân nhöõng neùn nhangtaï toäi vôùi toå tieân vaø öôùc nguyeän chonhöõng ngöôøi Vieät Nam ñaõ naèmxuoáng trong cuoäc chieán tranh vöøaqua, baát luaän töø phía naøo vaø nguyeâncôù naøo, ñöôïc thanh thaûn nôi theá giôùinaøo ñoù, moät theá giôùi khoâng binh ñaovaø oaùn thuø. ª

Virginia, xöù ngöôøi hoàn toâi.Chu Lynh

Trang 61

VÒ MUÏC TÖÛ NHAÂN LAØNH

Ñöùc Toång Kieät voâ cuøng baát khuaátTröôùc boïn ngöôøi baát nhaát, baát nhaânBaát taøi baát nghóa baát caànBaát tuaân luaät phaùp, baát tuaân

ñaïo ñôøiBaát tín, xuyeân taïc haïi ngöôøiCöôùp baát ñoäng saûn daân thôøi oaùn thanBaát chaáp ta thaùn phaøn naønBaát kính Ñöùc Toång baát phaân Thaùi HaøGiaùo daân baát maõn keâu caÑaùnh ngöôøi baát tænh cuøng laø hôi cayAÙn binh baát ñoäng ñeâm ngaøyBaát ngôø “chuïp baét” ngöôøi ngay keû giaøBaát luaän kinh keä haùt caBaát keå Cha cuï ñaøn baø treû emChaân Lyù baát bieán: cheâ khenCoâng lyù baát chaáp xoû xieân luaät röøngVöõng tin: Baát chieán töï nhieân thaønh.

JB. Vuõ/Bern

Ñang ngoài ngaùp vaët, boãng gaõ vôùñöôïc baøi thô “Hoâm qua em ñi

soáp-ping” cuûa Hí Yeâu, ñöôïc nhaùitheo baøi “Ñi chuøa Höông” cuûaNguyeãn Nhöôïc Phaùp:

�Hoâm qua ñi shopping,Trôøi vöøa raïng bình minh.Em thöùc daäy trang ñieåm,Soi göông cuõng öa nhìn.

Ruûng rænh caùi haàu bao,Em dieän thaät moát vaøo.Quaàn aùo toaøn “haøng ñoäc”,Keùm gì caùc ngoâi sao.

Ñöôøng ñeán shop xoân xao,Ngöôøi mua baùn môøi chaøo.Gaëp moät chaøng toát maõ,Nhìn em, roài “keát” nhau.

Em ñi, chaøng theo sau,Em vaøo shop hôi laâu.Löïa toaøn ñoà cao caáp,Thaàm nghó: chaøng coù giaøu?

Chôït chaøng boû ñi mau,Em chaû hieåu gì ñaâu.Haøng em chöa thanh toaùn,Chaû nheõ chaøng khoâng giaøu?

Ñoïc xong baøi thô naøy gaõ boãngnghieäm ra raèng: Trong nhöõng naêmgaàn ñaây phe ñôøn baø con gaùi boãngdöng mang theâm trong ngöôøi moätthöù maùu ñöôïc goïi laø maùu“soáp-ping”, maéc theâm cho mìnhmoät thöù hoäi chöùng ñöôïc goïi laø “hoäichöùng sieâu thò”, vaø taäp theâm chobaûn thaân moät thoùi quen ñöôïc goïi laøthoùi quen mua saém.

Thöïc vaäy, heã raûnh roãi laø hoï beønruû nhau ñi sieâu thò, vöøa ñöôïc thöôûngthöùc caùi khoâng khí maùt röôïi töønhöõng chieác maùy laïnh toûa xuoángvaøo nhöõng ngaøy heø oi böùc, hoaëc

Trang 62

CHUYEÄN PHIEÁM CUÛA GAÕ SIEÂU

caûm thaáy aám aùp khi muøa ñoâng laïnhleõo ñeán... vöøa ñöôïc ngaém nhìnnhöõng maët haøng vôùi ñuû moïi thöùmaãu maõ. Heã thaáy chöông trìnhkhuyeán maõi ôû nôi naøo, laäp töùc hoïkeùo nhau tôùi ñoù, mua saém ñuû moïithöù lænh kænh. Mua töø nhöõng caùi caànthieát tôùi nhöõng caùi dö thöøa voâ tíchsöï. Saém cho ñeán khi khoâng coøn moät“ñoàng tieàn chì” dính tuùi, baát ñaéc dóphaûi ra veà maø ñoâi maét vaãn coøn theømthuoàng vaø coõi loøng vaãn coøn tieácngaån tieác ngô!

Thaät toäi nghieäp cho nhöõng anhboà, phaûi ñau xoùt doác nhöõng ñoàngbaïc cuoái cuøng trong haàu bao, ñeå maøthanh toaùn. Ñoàng thôøi cuõng thaät toäinghieäp cho nhöõng anh choàng, phaûileõo ñeõo theo vaøo vaø kheä neä böôùc ra,moà hoâi moà keâ chaûy xuoáng ñaày maëtroøng roøng. Phe ñôøn oâng con giai chæcoøn nöôùc thôû daøi thöôøn thöôït vaømaët muõi boãng trôû neân uû doät nhöbaùnh bao chieàu.

Hieän töôïng ñi soáp-ping hay ñisieâu thò naøy ñaõ laøm cho gaõ nhôù tôùimoät vaøi söï kieän ñaùng buoàn ñaõ xaûyra, maø Tuoåi Treû Cöôøi ñaõ töøng ñaêngtaûi:

Caùch ñaây maáy naêm, baø giaùmñoác coâng ty bia Hueá, ñang thôøi kyøaên neân laøm ra, phaát leân troâng thaáy,tieàn baïc ruûng rænh nhaân chuyeánxuaát ngoaïi, baø vaøo lieàn sieâu thò ôûBangkok Thaùi Lan, nhöng laïi choâmcuûa ngöôøi ta caëp kính trò giaù xeâmxeâm 300 ñoâ Myõ.

Bò baûo veä tuùm ñöôïc, thay vì cuùiñaàu nhaän toäi, roài traû laïi laø eâm, ñaèngnaøy baø töôûng chöùc giaùm ñoác cuûa xöùVieät ta to côõ oâng Trôøi, khieán baûo veä

xöù hoï nghe xong lieàn bò teù xæu, neânbaø môùi caõi chaøy caõi coái, töôûng hoï seõtin raèng mình ñaây laø “quan thanhbaïch”. Thaáy baø ta giaø moàn, hoï beøngiöõ laïi. Vöøa bò ra toøa, vöøa phaûi boàithöôøng, nhöng caùi maát lôùn nhaát cuûabaø laø maát danh döï, maát nieàm tin. Vaøcaùi nhuïc nhaát laø baø queân maát caûquoác gia quoác theå, cöù khaêng khaêngbaûo raèng mình voâ toäi theo kieåu “lyùsöï cuøn”. Caëp kính thì beù maø chöùcgiaùm ñoác thì to, cuoäc trao ñoåi naøyquaû laø khoâng ngang giaù ñoái vôùi moätnhaø kinh doanh coù teân tuoåi.

Lieàn sau bieán coá treân, moät chòThaønh ñoaøn sang Singapore ñeå hoïctieáng Anh, cuõng vaøo sieâu thò vaøcuõng ñaõ “caàm nhaàm” moät moùn ñoàtrò giaù 300 ñoâ Singapore.

Vaø caùch ñaây khoâng laâu, toâi gheùmoät sieâu thò ñeå mua saém. Ñang luùcsay söa ngaém nhìn haøng hoùa, toâinghe tieáng oàn aøo nôi quaày thöïcphaåm. Chaïy voäi ra, toâi thaáy baûo veäsieâu thò ñang daãn ñoä moät chò buïngbaàu vaøo phoøng rieâng. Toø moø, toâi níuaùo moät baø ñeå hoûi. Baø ta traû lôøi:

— Meï naøy nheø luùc moïi ngöôøikhoâng ñeå yù, beøn choâm luoân chairöôïu ngoaïi cho vaøo oáng quaàn. Bòbaûo veä baét cuõng ñaùng ñôøi, roõ ñoàtham lam.

Baùo “Tuoåi Treû Cöôøi” cuõng ñaõghi laïi nhöõng lôøi bình luaän vaø pheâphaùn veà nhöõng söï vieäc keå treân. Keûcaûm thoâng thì baûo:

— Ñaøn baø phaûi ñoái maët vôùi cuoäcsoáng vaät chaát cuï theå hôn ñaøn oâng.

Hoï coù yù thöùc chaét chiu, nhaëtnhaïnh.

Trang 63

Ngöôøi töùc giaän thì keát aùn moätcaùch gay gaét vaø phaùt bieåu moät caùchcay cuù:

— Ñaøn baø laø ñoäng vaät coù tínhtham lam. Bôûi theá, caùc chaøng traichæ caàn coù xe xòn, boä voù hôïp thôøitrang, daãn caùc “eûm” voâ nhaø haøngsang troïng maáy laàn laø “ñoå” laên longloùc...

Trong tieáng Phaùp, ngöôøi ta duøngtöø “cleptomanie” ñeå chæ caùi tính, caùithoùi, caùi taät aên caép. Coù nhöõng ngöôøi,tieàn baïc khoâng thieáu nhöng vaãn cöùthích aên troäm aên caép, döôøng nhö hoïkhoâng theå naøo choáng laïi caùi khuynhhöôùng ñieân khuøng naøy, cuõng nhökhoâng theå naøo vöôït thaéng ñöôïcnhöõng côn caùm doã maïnh meõ naøy.Vaø thieân haï cho ñoù laø moät chöùngbeänh, moät söï leäch laïc veà taâm lyù.

Tuy nhieân, theo gaõ nghó taát caûnhöõng söï vieäc ñaùng tieác aáy xaûy rachæ vì loøng tham khoâng ñaùy cuûamình, chöù beänh hoaïn hay leäch laïctaâm lyù chaúng laø bao. Saùch Coå HoïcTinh Hoa keå laïi raèng:

Nöôùc Taàn coù keû hieáu lôïi, moäthoâm ra chôï gaëp caùi gì cuõng laáy. Anhta noùi:

— Caùi naøy toâi aên ñöôïc, caùi kiatoâi cuõng duøng ñöôïc.

Laáy roài ñem ñi. Ngöôøi ta theoñoøi tieàn, thì anh ta baûo:

— Löûa tham noù boác leân laøm môøcaû hai con maét. Bao nhieâu haøng hoùatrong chôï, toâi cöù töôûng cuûa toâi caû,khoâng coøn troâng thaáy ai nöõa.

Thoâi, caùc ngöôøi cöù cho toâi, saunaøy toâi giaøu coù, toâi seõ ñem tieàn traûlaïi.

Ngöôøi coi chôï thaáy anh ta caøndôû, ñaùnh cho maáy roi, baét cuûa aiphaûi traû laïi cho ngöôøi aáy. Caû chôïcöôøi oà. Nhöng anh ta quaùt maéng:

— Theá gian coøn nhieàu keû hamlôïi, thöôøng duøng traêm phöông ngaønkeá ngaám ngaàm laáy cuûa ngöôøi. Tañaây tuy theá, song laáy giöõa banngaøy, so vôùi nhöõng keû aáy thì laïichaúng hôn ö? Caùc ngöôi cöôøi ta laøcaùc ngöôi chöa nghó kyõ!

Ngöôøi keå laïi caâu chuyeän treân, ñaõtheâm vaøo moät lôøi baøn nhö sau:

“Keû thaáy cuûa lieàn toái maét, thamvaøng boû nghóa, thì duø ít duø nhieàucuõng ñeàu ñaùng khinh. Song ñemnhöõng keû tai to maët lôùn, vì ham meâphuù quí maø löøa thaày phaûn baïn, haïingaàm ñoàng baøo, so vôùi nhöõng quaâncaép ñöôøng caép chôï giöõa ban ngaøyñeå nuoâi mieäng, thì toäi ñaùng naënghôn bieát bao nhieâu. Theá maø traùchñôøi chæ bieát cöôøi cheâ nhöõng quaântroäm vaët, chöù khoâng bieát tröøng trònhöõng keû ñaïi gian ñaïi aùc”.

Ñuùng theá, qua nhöõng tin töùcnhaän ñöôïc, gaõ thaáy coù nhöõng vòquan tham ñaõ nuoát tröûng haøng tyûbaïc cuûa daân cuûa nöôùc, baèng nhöõnghaønh ñoäng tham nhuõng hay nhaäncuûa hoái loä, ñeå roài cuoái cuøng ñaõ naèmboùc lòch trong choán lao tuø, keát thuùcmoät cuoäc ñôøi ñaõ töøng vang boùngmoät thôøi.

Nhöng oaùi-oaêm thay trong nöôùcxaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam ta, thì“lao ñoäng laø vinh quang” nhö BaùcHoà daïy, neân moïi ngöôøi ñeàu coù“nghieäp vuï”, keå caû choù maù! Caùcquan lôùn nhö Töôùng coâng anNguyeãn Ñöùc NHANH/Haø-Noäi coù

Trang 64

nghieäp vuï baûo veä daân laønh thì laïiduøng nhöõng thuû ñoaïn baån thæu nhaátñeå hieáp daân laønh ngay taïi thuû ñoâ“ngaøn naêm vaên vaät” nôi xöù Thaùi Haøvaø toaø Toång Giaùm Muïc vaøo cuoáithaùng 9 ñaàu thaùng 10 naêm 2008 vöøaqua. Sau khi duøng “choù nghieäp vuï,ngöôøi nghieäp vuï, töôùng nghieäpvuï...” naøy, Nhaø Nöôùc Vieät Nam laïiduøng nghieäp vuï thoâng tin ñeå vu caùovaø doaï naït... Laáy coâng lyù naøo ñeåthöùc tænh nhöõng con ngöôøi giantham naøy ñaây? Nhöng neáu khoângthöùc tænh ñöôïc, Vieät Nam ta seõ coønmaït vaän daøi daøi!!! Neáu chæ thi haønhnghieäp vuï nhö “loaøi choù” thì söûa tròcuõng deã thoâi, vì loaøi choù daïy saobieát vaäy, khoâng bieát suy nghó.Nhöng “nghieäp vuï” cuûa töôùngNguyeãn Ñöùc NHANH hay caùcquan lôùn.. laø nhöõng con ngöôøi ñaâuphaûi khoâng bieát suy nghó!

Theo ñònh nghóa, tham laø hammuoán thaät nhieàu cho rieâng mình,baát keå danh döï vaø lieâm sæ. Phaûi laømmoïi caùch ñeå vô veùt veà, cho duø coùñaïp leân ngöôøi khaùc hay vuøi daäp hoïxuoáng taän buøn ñen, thaäm chí coønlaáy ñi caû cheùm côm manh aùo cuûanhöõng ngöôøi ngheøo heøn, thaáp coå beùmieäng.

Tieàn baïc nhieàu khi ñaõ che kín ñoâimaét vaø laøm môø caû löông taâm, ñeå roàingöôøi ta saün saøng löøa thaày phaûn baïn,coi tình nghóa nheï nhö loâng hoàng,chaúng coùn tí “gôø-ram” naøo caû.

Truyeän keå laïi raèng: Vua HaømNghi choáng Phaùp khoâng laïi, phaûi boûkinh thaønh chaïy vaøo röøng, truyeànhòch caàn vöông ñi khaép nôi. Töøthaùng 5 naêm 1885 tôùi thaùng 6 naêm

1888, roøng raõ hôn 3 naêm, ngaøi cuøngbaày toâi trung thaønh, laën loäi trongröøng saâu nöôùc ñoäc, ñeå traùnh nhöõngcuoäc luøng baét cuûa quaân Phaùp.

Daàn daàn vì quaù cöïc nhoïc vaø ñoùikhaùt, caùc baày toâi toøng vong cuõng boûngaøi maø trôû veà ñaàu haøng quaânPhaùp, ñeán noãi Toân Thaát Thuyeát,ngöôøi chuû ñoäng cuoäc choáng Phaùp,cuõng vieän côù sang Taøu caàu vieän, roàiñi luoân. Chæ coøn Toân Thaát Thieáp(con cuûa Thuyeát) vaãn moät loøng theongaøi caùch trung thaønh. Trong khiñoù, quaân Phaùp treo giaûi thöôûng thaäthaäu cho ai chæ ñöôïc toâng tích nhaøvua, hoaëc baét ngaøi ñem noäp.

Tröông Quang Ngoïc, moät thoå tuøngöôøi Thöôïng, ñang chöùa vua trongnhaø, nghe ñöôïc tin chính phuû baûohoä treo giaûi thöôûng to, lieàn ñíchthaân ñeán baùo tin cho ñaïi taùBoulangier vaø daét vieân só quan naøyveà nhaø. Vua Haøm Nghi thaáy vaäylieàn maéng:

— Thaèng Ngoïc, maøy haõy gieáttao ñi, coøn hôn ñem noäp tao choPhaùp.

Vì theá, ngöôøi ñôøi môùi coù caâu:�Tham vaøng boû nghóa.

Neáu chòu khoù phaân tích, gaõ seõthaáy ñöôïc raèng: Phaøm ñaõ laø ngöôøi,thì ai cuõng coù maùu tham trongmình. Keû nhieàu ngöôøi ít, bôûi vì khiñaõ caàm cuoác, thì ai maø chaúng cuoácvaøo. AÊn thua laø mình coù quaûn lyùchaët cheõ ñöôïc caùi loøng tham aáy haykhoâng?

Hôn theá nöõa, loøng tham thìkhoâng ñaùy theo kieåu ñöùng nuùi naøytroâng nuùi noï, ñöôïc voi ñoøi tieân,

Trang 65

ñoàng thôøi coøn ñöôïc lieân tuïc phaùttrieån qua nhieàu laõnh vöïc khaùc nhau.Ngöôøi ta khoâng phaûi chæ tham tieàntham baïc, tham cuûa caûi vaät chaát, maøcoøn tham nhieàu thöù khaùc nöõa.

Theá nhöng, moät khi ñaõ rôi vaøocaùi “phaïm truø tham”, chaéc chaén theánaøo cuõng seõ phaûi ngaäm ñaéng nuoátcay, cuùi maët laõnh ñuû nhöõng haäu quaûthaûm khoác cuûa noù, nhö ngöôøi xöañaõ baûo:

— Loøng tham khoâng ñaùy, caùihoïa taøy trôøi.

Ngoaøi chuyeän tham tieàn baïc cuûacaûi vaät chaát nhö ñaõ trình baøy, gaõ xinñöa ra moät vaøi loaïi tham thoângthöôøng khaùc nöõa cuøng vôùi nhöõng heäluïy keøm theo.° Thöù nhaát laø tham aên.

Ai trong chuùng ta cuõng ñaõ töønghôn moät laàn kinh nghieäm veàchuyeän naøy. Vôù ñöôïc moät moùnkhoaùi khaåu naøo ñoù, ta lieàn xôi choñaày caùi bao töû, ta lieàn ních cho chaëtcaùi daï daøy, ñeå roài ñang ñeâm bò TaøoThaùo röôït, chaïy coù côø, hay naèm oâmbuïng ñau quaèn quaïi maø reân: ÖÙ höï.

Chính vì theá, ngöôøi Taøu ñaõ töøngñeà cao caûnh giaùc:

— Nhaân tham taøi nhi töû, ñieåutham thöïc nhi vong. Coù nghóa laøngöôøi tham tieàn maø cheát, chimtham aên maø toi maïng.

Coøn cha oâng chuùng ta thì khuyeânnhuû:� Chim thamaên sa vaøo voøng löôùi,

Caù thammoài, maéc phaûi löôõi caâu.Ai ôi, neân phaûi nghó saâu,Noi göông chim caù mai sau

raên mình.

Noùi toùm laïi, ñuùng nhö tuïc ngöõ ñaõxaùc quyeát:�Tham thöïc cöïc thaân.

° Thöù hai laø..tham saéc.Ñoù laø ñam meâ saéc ñeïp cuûa phe

ñôøn baø con gaùi, say ñaém chuyeäntình duïc. Söï meâ ñaém quaù ñoä naøythöôøng daãn tôùi hai haäu quaû thaûmkhoác.

Tröôùc heát, baûn thaân seõ maéc phaûinhöõng chöùng beänh hieåm ngheøo.

Ngaøy xöa, ngöôøi ta ñaõ vieát veàvua Leâ Long Ñónh, coøn ñöôïc goïi laø“Leâ Ngoïa Trieàu” nhö sau:

Long Ñónh laø moät oâng vua baïongöôïc vaø hieáu saùt nhaát trong lòch söûnöôùc ta. Caùi aùc cuûa Long Ñónh saùnhtöïa Kieät Truï beân Taøu. Sau khi laäpnöu aùm saùt anh roài, leân laøm vuaLong Ñónh thöôøng laáy söï gieát ngöôøilaøm troø chôi. Khi thì Long Ñónh sailính quaán coû taåm daàu quanh moãi tuønhaân, roài chaâm löûa ñoát soáng nhö boùñuoác. Khi thì treo toäi nhaân treân caây,roài sai ngöôøi ñoán caây cho ñoå maøcheát. Khi thì boû ngöôøi vaøo soït, roàiñem thaû xuoáng soâng cho saëc nöôùcmaø cheát. Coù khi baét nhaø sö quìxuoáng, ñeå mía treân ñaàu maø roùc voû,ñoâi khi giaû vôø lôõ tay cho dao boå vaøoñaàu nhaø sö, roài laáy laøm thích chí vaøvoã tay cöôøi ngaët ngheïo.

Luùc coøn soáng vì quaù hoang daâm,töûu saéc neân maéc beänh, phaûi naèm maøcoi trieáu, neân ngöôøi thôøi baáy giôømôùi goïi laø “Ngoïa trieàu ñeá”.

Ngaøy nay, khoâng thieáu gì nhöõngngöôøi cuõng vì tham lam laøm chuyeänaáy, neân ñaõ maéc phaûi caên beänh theákyû, caên beänh sida, caên beänh aid

Trang 66

khieán cho töông lai bò kheùp laïi vaøcuoäc ñôøi bò taéc ngheõn. Tieáp ñeán, vìñam meâ saéc duïc, dính daùng vaøonhöõng chuyeän tình caûm lem nhemmaø tieâu ma caû söï nghieäp, mình ñaõchaét chiu vun troàng trong bao nhieâunaêm thaùng.

Ngaøy xöa, ngöôøi ta ñaõ noùi nhieàuveà vua Kieät vaø vua Truï, laø hai oângvua taøn baïo vaø hoang daâm.

Vua Kieät laø vò vua cuoái ñôøi nhaøHaï. Luùc coøn huøng maïnh, ñaõ ñembinh ñi ñaùnh hoï Höõu Thi. Hoï naøythaát theá chòu thua, beøn daâng naøngMuoäi Hæ. Keå töø ngaøy ñoù, vua Kieätñaâm ra meâ say Muoäi Hyû, boû beâ vieäctrieàu chính, aên chôi traùc taùng, muavui vôùi naøng trong nhöõng cuoäc hoanlaïc thaâu ñeâm suoát saùng. Sau bòThaønh Thang cöôùp maát nöôùc.

Coøn vua Truï laø vò vua cuoái ñôøinhaø AÂn, ñam meâ naøng Ñaéc Kyû, gieáthaïi trung thaàn, hoang daâm voâ ñoä,sinh linh ca thaùn. Sau cuõng vì ÑaécKyû maø laøm cho tan taønh söï nghieäp,nhö cuï Nguyeãn Ñình Chieåu trongtaùc phaåm “Luc Vaân Tieân” ñaõ dieãntaû:�Gheùt ñôøi Kieät, Truï meâ daâm,

Ñeå daân ñeán noãi sa haàm saåy hang.

Ngaøy nay, khoâng thieáu gì nhöõngvò tai to maët lôùn, dính daùng vaøonhöõng chuyeän tình caûm lem nhemmaø bò thaân baïi danh lieät.

Toång tröôûng chieán tranh cuûa AnhQuoác ngaøy naøo maát chöùc vì leïo teïovôùi coâ gaùi Christine Keller. Toångthoáng Clinton nöôùc Myõ suyùt ñidoong vì nhöõng lieân heä ngoaøi luoàngvôùi coâ nöõ taäp sinhMonicaLiwinsky.

° Sau cuøng laø tham quyeàn.Danh voïng, ñòa vò vaø quyeàn löïc

ñöôïc saùnh ví nhö moät chieác gheá. Vaøchieác gheá naøy ñaõ haáp daãn ñoái vôùinhieàu ngöôøi, khieán hoï doàn moïi thôøigiôø, boû ra moïi coâng söùc, vaét tay leântraùn ñeå moi cho ra moïi phöông theá,keå caû nhöõng phöông theá ñoäc aùc, daõman vaø baát chính, nhö thanh toaùn vaøkhöû tröø ñoái phöông, coá gaéng leo leânchieác gheá aáy cho baèng ñöôïc.

Vaø khi ñaõ ngoài vaøo ñöôïc chieácgheá aáy, thì laïi coá gaéng taïo theâm vaâycaùnh, laäp theâm phe nhoùm ñeå cuûngcoá cho chieác gheá aáy ñöôïc vöõng chaécvaø mình seõ ngoài ñöôïc laâu daøi hôn.

Theá nhöng, danh voïng, ñòa vò vaøquyeàn löïc laø nhö cuûa ñoàng laàn thieânhaï tieâu chung. Noù ñöôïc chuyeån töøtay ngöôøi naøy sang tay ngöôøi khaùc.Coù khi chæ vì moät bieán coá, moät söïkieän maø hoâm qua mình ñang coønñöôïc hoan hoâ, thì hoâm nay ñaõ bò ñaûñaûo, Hoâm qua mình ñang leân voi,thì hoâm nay ñaõ bò xuoáng choù. Hoâmqua mình laø ngöôøi coù coâng vôùi ñaátnöôùc, thì hoâm nay ñaõ trôû thaønh keû

Trang 67

maéc toäi ñoái vôùi ñoàng baøo cuûa mình.Sau khi ñaõ taùn höôu taùn vöôïn veà

nhöõng chuyeän cuõ vaø chuyeän môùi,chuyeän ñoâng vaø chuyeän taây, gaõ xintrôû veà vôùi ñieåm xuaát phaùt, ñoù laøloøng tham.

Loøng tham cuõng laø moät yeáu toáthuoäc con ngöôøi. Vì theá, chuùng tacaàn phaûi ñöôïc giaùo duïc, caàn phaûiñöôïc reøn luyeän veà phöông dieännaøy, ñeå trôû thaønh nhöõng ngöôøi coùbaûn laõnh, thaéng vöôït ñöôïc nhöõngcaùm doã cuûa loøng tham, cuõng nhöbieát toân troïng ñöùc coâng baèng trongcuoäc soáng thöôøng ngaøy, nghóa laødöùt khoaùt khoâng laáy caùi khoâng phaûilaø cuûa mình vaø phaûi hoaøn traû chongöôøi khaùc caùi cuûa hoï.

Vieäc giaùo duïc vaø reøn luyeän naøyphaûi ñöôïc baét ñaàu töø khi coøn taámbeù, ngay trong baàu khí gia ñình, bôûivì gia ñình chính laø maùi tröôøng ñaàutieân daïy cho chuùng ta nhöõng baøi hoïclaøm ngöôøi.

Moät ñöùa beù giaät ñoà chôi cuûa baïn,ngöôøi meï thay vì khen noù lanh, thìhaõy daïy noù phaûi xin loãi. Moät emnhoû löôïm ñöôïc tieàn ngöôøi khaùcñaùnh rôi, ngöôøi meï thay vì khen noùkhoân, thì haõy baét noù phaûi traû laïi chokhoå chuû maø noù ñaõ bieát. Laøm nhövaäy ñöùa beù seõ deïp boû ñöôïc phaànnaøo loøng tham cuûa mình vaø sau naøynoù seõ KHOÂNG TRÔÛ thaønh moät teâncoù “nghieäp vuï” troäm caép, chuyeânmoân choâm chæa cuûa ngöôøi khaùc.Bôûi vì:�AÊn caép quen tay,

Nguû ngaøy quen maét,AÊn vaët quen moàm. ª

Trang 68

TAÏ TOÄI LAÀN CHÖA YEÂUThuôû aáy em möôøi laêm,Ñeâm söông trong vöôøn hueä;Maù oùng aû traêng raèm,Ngaát ngaây hoàn nhaân theá...

Ngaøy aáy anh thö sinh,Kieâu haõnh ñeán tuyeät tình;Hai ñöùa thöôøng gaëp maët,Thi gan... mình laøm thinh!Ngaøy aáy em troán hoïc,Ai bieát taïi vì anh?Hoa lan caøi treân toùc,Cuõng taïi vì: “Thöông anh”...Suoái ru hoàn laõng maïn,Phuø dung leä xuaân hoà...Laù thaém anh laøm thô,Thaû xuoáng gioøng caåm thaïch...

Baây giôø Ai bô vô,Chieàu chaân maây ñaát khaùch...Môùi bieát thöông laàn ñaàu,Xin ngöôøi xöa ñöøng traùch.

Kieàu Hinh(TS. Chieàu thu naêm 1996)

VEÕ MÖAVeõ möa em laáy buùt chì,Vaïch daøi nhö gioït leä thi vaén daøi...Gioït trong rôùt xuoáng laù khoai,Gioït saàu muoân daëm thöông ai

nhôù mình...

Quyønh Phöông(Trích CD: Tìm Höông Boà Keát)

Tröôùc khi nhöõng Yeáu Nhaân thöïchieän moät chuyeán coâng du ra

nöôùc ngoaøi, hoaëc ñi hoäi hoïp... nhöToång Thoáng George W. Bush, hayÑöùc Giaùo Hoaøng Benedictoâ cuûachuùng mình chaúng haïn... thì coângvieäc chuaån bò phaûi ñöôïc laøm raát ö laøkyõ löôõng, chi tieát, coâng phu vaø dónhieân voâ cuøng laø toán keùm! Naøo laøchuaån bò cho haøng raøo an ninh, choãaên, choã ôû, choã nghæ ngôi, du ngoaïn,caùc cuoäc vieáng thaêm... Naøo chi phícho vieäc vaän chuyeån nhöõng chieácxe Limousine choáng ñaïn, chonhöõng chieác maùy bay tröïc thaêng,phi cô nhoû, cho nhöõng vaät duïng caànthieát, cho haøng nguõ caän veä, chonhaân vieân tuyø tuøng... Vaø ngöôøi ta ñaõphaûi chuaån bò trong caû maáy thaùngtrôøi cho moãi chuyeán nhö vaäy!

Vaøo cuoái naêm 2006, duø böïc töùcñeán ñieân leân ñöôïc vì caâu trích töømoät vò Hoaøng Ñeá ôû theá kyû thöù 14trong baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc GiaùoHoaøng Benedic taïi tröôøng Ñaïi HoïcRegensburg, theá nhöng chínhquyeàn Thoå Nhó Kyø cuõng ñaâu daùmxao nhaõng coâng vieäc chuaån bò chocuoäc vieáng thaêm cuûa Ngaøi ñaâu!Baùo chí cho hay, chính phuû Thoå ñaõ

huy ñoäng toaøn boä löïc löôïng an ninh,caûnh saùt, coâng an caû chìm laãn noåi vaønghieâm caám khoâng cho ai ñöôïc laáyvacation tröôùc khi vaø trong khi ÑöùcGiaùo Hoaøng vieáng thaêm ñaát nöôùccuûa hoï... thì baïn bieát coâng vieäcchuaån bò cho nhöõng Yeáu Nhaânkhoâng khi naøo coù theå bò xao laõnghay coi nheï ñöôïc.

Coâng vieäc chuaån bò ñoùn tieápChuùa Gieâ-su Kitoâ, vò Thuû Laõnh cuûavuõ truï, laø Vua cuûa caùc vua, Chuùacuûa caùc Chuùa coøn ñoøi hoûi nhieàucoâng phu, kyõ löôõng vaø tæ mæ hôn laøcoâng vieäc chuaån bò ñoùn tieáp caùcYeáu Nhaân ôû traàn gian naøy raátnhieàu! Coâng vieäc chuaån bò naøy ñaõbaét ñaàu töø laâu laém roài!

Ngay sau khi oâng baø nguyeân toåcuûa chuùng mình phaïm toäi baát phuïctuøng thì Thieân Chuùa ñaõ chuaån bòcho ngaøy Con Moät cuûa Ngaøi ñeántraàn gian roài: “Ta seõ gaây moái thuøgiöõa mi vaø ngöôøi ñaøn baø, giöõa doønggioáng mi vaø doøng gioáng ngöôøi aáy;doøng gioáng ñoù seõ ñaùnh vaøo ñaàu mi,vaø mi seõ caén vaøo goùt noù.” (St 3:15).

Tieân tri Isaiah ñaõ loan baùo vaøkeâu goïi ngöôøi ta chuaån bò ñoùn tieáp

Trang 69

Con Ngöôøi baèng caùch môû moät conñöôøng cho ÑÖÙC CHUÙA, giöõa ñoànghoang, haõy vaïch moät con loä thaúngbaêng.... Moïi thung luõng seõ ñöôïc laápñaày, moïi nuùi ñoài seõ phaûi baït xuoáng,nôi loài loõm seõ hoaù thaønh ñoàng baèng,choán goà gheà neân vuøng ñaát phaúngphiu (Isa 40:3-4).

Ngoân söù Gioan Taåy Giaû cuõngkeâu goïi ngöôøi ta laøm toát coâng vieäcchuaån bò baèng caùch saùm hoái... doïnsaün con ñöôøng cho Ñöùc Chuùa, söûaloái cho thaúng ñeå Ngöôøi ñi... Moïithung luõng, phaûi laáp cho ñaày, moïinuùi ñoài, phaûi baït cho thaáp, khuùcquanh co, phaûi uoán cho ngay, ñöôøngloài loõm, phaûi san cho phaúng... Ai coùhai aùo, thì chia cho ngöôøi khoâng coù;ai coù gì aên, thì cuõng laøm nhö vaäy...Ñöøng ñoøi hoûi gì quaù möùc ñaõ aán ñònhcho caùc anh... Chôù haø hieáp ai, cuõngñöøng toáng tieàn ngöôøi ta, haõy an phaänvôùi soá löông cuûa mình (Lc 3:4-6,11-14).

Vaø ngaøy hoâm nay, Meï Giaùo Hoäiñang môøi goïi toâi vaø baïn tieáp tuïc laømcoâng vieäc chuaån bò ñoùn ChuùaGieâ-su moät caùch caån thaän vaø chuñaùo trong laàn Ngaøi ñeán vieáng thaêmchuùng ta laàn thöù hai. Giaùo Hoäi keâumôøi chuùng mình thöïc hieän ít laø haicoâng vieäc sau:

— Thöù nhaát laø thu xeáp coângvieäc, saép xeáp thôøi gian ñeå ñeántham döï caùc buoåi tónh taâm muøaVoïng, ñeå qua nhöõng söï höôùngdaãn vaø qua moâi mieäng cuûa caùclinh muïc giaûng phoøng, baïn vaø toâiseõ thay ñoåi caùch soáng baèng caùch:° Söûa laïi cho ngay nhöõng con

ñöôøng quanh co, ghoà gheà, loài loõmtöùc laø chaám döùt nhöõng haønh ñoänggian doái, baát chính, deïp boû nhöõngtính xaáu nhö kieâu caêng, töï phuï, giaänhôøn...° Laáp cho ñaày nhöõng thung luõngcuûa haän thuø, ghen gheùt, thaønh kieán,laõnh ñaïm, ghen tò... baèng caùch soángtha thöù, môû mieäng xin loãi, ñeán laømhoøa vôùi tha nhaân...° Ñoái xöû töû teá vôùi oâng baø, cha meï,anh chò em... Roäng tay laøm phuùc chonhöõng coâng vieäc baùc aùi, chia seû vaøsoáng quaûng ñaïi vôùi tha nhaân baèngcaùch daán thaân vaøo caùc laõnh vöïcphuïc vuï coäng ñoaøn, giaùo xöù vaø thaêmhoûi, giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo...

— Thöù hai laø aên naên saùm hoái,ñeán laøm hoøa vôùi Chuùa qua Bí TíchGiaûi Toäi ñeå nhôø vaäy chuùng mìnhmôùi coù theå ñöùng thaúng vaø ngaångñaàu leân, vaø trôû neân tinh tuyeàn vaøkhoâng coù gì ñaùng traùch, trong khichôø ñôïi ngaøy Ñöùc Kitoâ quang laâm

(Lc 21:28, Pl 1:10)

Neáu baïn chöa laøm gì caû hoaëcchöa chuaån bò chi cho coâng vieäcñoùn tieáp Chuùa Kitoâ trong laàn Ngaøiñeán vôùi baïn laàn thöù hai thì... coichöøng! Haõy chuaån bò ngay ñi keûokhoâng kòp ñaâu bôûi vì “Ngaøy cuûaChuùa seõ ñeán nhö keû troäm. Ngaøy ñoù,caùc taàng trôøi seõ aàm aàm suïp ñoå, nguõhaønh boác chaùy tieâu tan, maët ñaát vaøcaùc coâng trình treân ñoù seõ bò thieâuhuyû” (2 Pt 3:10).

Baïn ñöøng nghó raèng ñeå ñeán saùtngaøy, ñeå ñeán khi baïn chöùng kieáncaûnh daân naøy seõ noåi daäy choáng daânkia, nöôùc naøy choáng nöôùc noï [khi]coù nhöõng traän ñoäng ñaát lôùn... oân

Trang 70

dòch vaø ñoùi keùm... [cuøng] nhöõnghieän töôïng kinh khuûng vaø ñieàm laïlôùn lao töø trôøi xuaát hieän (Lc21:10-11) ... hay ñeán luùc moûi goáichaân choàn, luùc ñinh oác buø loong raõrôøi, luùc heát xí-quaùch... roài thì baïnmôùi baét ñaàu aên naên hoái caûi, môùichaïy ñeán toøa xöng toäi vaø laøm nhöõngvieäc töø thieän... thì toâi e raèng khoângkòp ñaâu!

Chôù coù daïi! Lôõ ñeâm hoâm nayChuùa ñeán vôùi baïn thi sao? Whoknows? Ñoù chính laø ngaøy chungcuoäc cuûa baïn ñaáy! Ngaøy Ngaøi ñeánmaø baïn vaø toâi chöa chuaån bò gì caûthì... phieàn voâ cuøng, cheát nhö chôichöù khoâng phaûi chuyeän ñuøa ñaâu!Baïn laø ngöôøi thoâng minh coù thöøa,haõy tính toaùn cho kyõ ñi vaø xin baïnhaõy ghi nhôù lôøi cuûa Ñöùc Gieâ-suKitoâ: “Ñöôïc lôøi laõi caû theá gian maømaát linh hoàn thì ñöôïc ích gì?” (Mt16: 24 -27; Mc 8:34 -38). Ñöøng “leàmeà”, laàn chaàn hay chaäm treã nöõa!

° Haõy lo ñi xöng toäi laøm hoøa vôùiChuùa vaø vôùi anh chò em xungquanh!° Haõy soáng hieáu thaûo vôùi oângbaø, cha meï vaø vui veû vôùi anh chòem trong gia ñình!° Haõy sieâng naêng tham döïthaùnh leã, röôùc leã vaø soáng quaûngñaïi vôùi moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø ñoáivôùi nhöõng ngöôøi ngheøo tuùng, ñoùikhoå & baát haïnh!

Ñoù laø moät trong nhöõng caùchchuaån bò toát ñaáy!

Laøm ñi! Coøn chaàn chôø gì nöõa côchöù? ª

Lm Ansgar Phaïm Tónh, SDD

Trang 71

MOÄT CAÙCH TRAÛ THUØCoù hai ngöôøi thoå daân raát thuø gheùt nhau.

Moät ngaøy, kia moät trong hai ngöôøi gaëp coâcon gaùi nhoû cuûa keû thuø mình trong röøng.Haén ñaõ baét laáy coâ con gaùi vaø chaët ñöùt haingoùn tay cuûa coâ beù. Coâ beù vöøa chaïy veà vöøakhoùc loùc ñau ñôùn, coøn teân hung thuû thì vöøañi vöøa ñaéc chí hoâ lôùn: ta ñaõ traû thuø ñöôïc roài.

Möôøi maáy naêm sau, coâ beù ñaùng thöông aáyñaõ coù gia ñình. Moät hoâm coù moät ngöôøi aên xinñeán goõ cöûa nhaø coâ. Coâ nhaän ra ngöôøi haønhkhaát chính laø keû ñaõ chaët tay coâ caùch ñaây möôøimaáy naêm. Khoâng moät chuùt oaùn hôøn, khoângmoät lôøi traû ñuõa, coâ voäi vaøng vaøo nhaø vaø mangthöùc aên ra haàu haï cho keû ñaõ töøng haønh haïmình.Khingöôøi haønhkhaát ñaõ aênnoroài, ngöôøiñaøn baø lieàn ñöa baøn tay cuït maát hai ngoùn chooâng taxemvaø noùi:Toâi cuõngñaõ traû ñöôïc thuø roài.

YÙ NGHÓA:

“Laáy aân traû oaùn”: Ñoù laø phöông chaâmhaønh ñoäng cuûa ngöôøi Kitoâ höõu chuùng ta.Khoâng coù caùch traû thuø naøo cao quyù hôn baèngyeâu thöông vaø tha thöù cho chính keû thuø. Noùinhö thaùnh Phaoloâ chuùng ta khoâng maéc nôï aiñieàu gì ngoaøi tình thöông meán. Chæ coù tìnhthöông, chæ coù loøng tha thöù môùi coù theå tieâudieät ñöôïc haän thuø. Laáy haän thuø ñeå tieâu dieäthaän thuø, laáy baïo ñoäng ñeå tieâu dieät baïo ñoäng,con ngöôøi chæ ñoå theâm daàu vaøo haän thuø vaøbaïo ñoäng maø thoâi. Cuoäc caùch maïng baïo ñoängvaø ñaãm maùu naøo cuõng chæ mang laïi tangthöông cheát choùc vaø khoâng bieát bao nhieâu heäluïy khoå ñau khaùc. Chæ coù moät cuoäc caùchmaïng duy nhaát coù theå cöùu vaõn ñöôïc nhaân loaïiñoù laø cuoäc caùch maïng Chuùa Gieâsu ñaõ ñeà ra.Chæ coù cuoäc caùch maïng tình thöông aáy môùi coùtheå tieâu dieät ñöôïc haän thuø. Thay vì tieâu dieät keûthuø, chuùng ta haõy tieâu dieät chính söï haän thuøtrong taâm hoàn chuùng ta. ª

Muøa heø naêm nay toâi ñeán thaêmmoät ñaûo nhoû vuøng Trung Myõ.

Thaät ngaïc nhieân. Cuoái thaùng Baûy,nhöõng haøng phöôïng vó troå boângmaøu ñoû röïc gioáng heät nhö trong caùcsaân tröôøng ôû Vieät Nam. Tuoåi hoïctroø moäng mô nguû yeân trong kyù öùcchôït thöùc daäy ôû moät nôi raát xa xoâi.Nhìn haøng phöôïng vó, loøng laïi baâng

khuaâng nhôù ñeán queâ nhaø. Caû giañình ngoài beân haøng phöôïng ñoû vaøkeå cho nhau nghe nhöõng kyû nieämveà hoa phöôïng. Hai möôi baûy naêm.Thôøi gian toâi soáng ôû ngoaøi nöôùc ñaõdaøi hôn thôøi gian toâi sinh ra vaø lôùnleân trong nöôùc, theá nhöng, VieätNam vaãn laø ñeà taøi chính khoâng chætrong sinh hoaït coäng ñoàng, nhöõng

Trang 72

LTS : Ñoái vôùi taùc giaû, 33 naêm qua (keå töø 1975 CSVN cöôõng chieám Mieàn Nam)ñaõ quaù ñuû ñeå khoâng caàn phaûi “chöùng minh ai baùn nöôùc hôn ai?”. Ngaøy nay, caànphaûi giuõ boû “maëc caûm chieâu hoài”; ñoù laø maëc caûm cuûa ngöôøi “quoác gia” sôï bò coi laøthieân coäng, thieân taû, uûng hoä cheá ñoä Haø Noäi khi toû ra mình laø ngöôøi yeâu nöôùc, yeâu HaøNoäi, yeâu ñaát toå, v.v. Thaät ra, “maëc caûm” naøy ñaõ coù ngay töø thôøi VNCH, chôù khoângphaûi môùi coù vôùi Nghò Quyeát 36 laø “nghò quyeát chieâu hoài” cuûa ñaûng CSVN ñoái vôùingöôøi Vieät tò naïn ngoaøi nöôùc. Ñoù laø moät söï thaät hieån nhieân... raát ñau loøng!

Taùc giaû cuõng xaùc nhaän moät söï thaät hieån nhieân nöõa: “Ngöôøi lính töï do trong traänchieán hoâm nay laø nhöõng ngöôøi Vieät Nam yeâu nöôùc, kieân nhaãn, bieát hy sinh nhöõngquyeàn lôïi vaø caû nhöõng ñau nhöùc baûn thaân mình cho nhu caàu chung cuûa ñaát nöôùc,bieát vöôït qua ñöôïc nhöõng caùch ngaên toân giaùo, Baéc - Nam ñeå soáng vì töông lai cuûacaùc theá heä mai sau. Cuoäc tranh ñaáu seõ khoâng dieãn ra ôû mieàn Nam hay mieàn Baéc,treân khoâng hay ngoaøi bieån, maø traûi roäng khaép nôi, trong vaø caû ôû ngoaøi nöôùc. Choãdöïa cuûa ngöôøi lính töï do khoâng phaûi laø ñoâla Myõ hay suùng ñaïn Nga maø laø lòch söû, laøÑoáng Ña, Vaïn Kieáp tröôùc ñaây vaø Hoaøng Sa, Tröôøng Sa hoâm nay.”

Ai cuõng caûm nhaän ñöôïc loøng yeâu nöôùc luoân nung naáu noàng naøn, soâi boûng trongtaâm hoàn vaø nhöõng baøi vieát cuûa taùc giaû. Cuõng nhö trong taâm hoàn nhieàu ngöôøi Vieätlöu vong, bieät xöù. Chæ coù moät ñieàu caàn phaûi noùi thaúng ra ôû ñaây laø : yeâu nöôùc maø thoâichöa ñuû, maø coøn phaûi bieát caùch hôïp taùc vôùi nhau ñeå yeâu nöôùc nöõa. Chaúng haïn,khoâng coù moät ñaûng laõnh ñaïo, thì duø coù traêm ngaøn “ngöôøi lính töï do” cuõng nhö khoângthoâi !!!

** *

buoåi hoïp maët anh em vaên ngheä,trong böõa côm gia ñình maø ngay caûtrong nhöõng ngaøy ôû laïi treân moät hoønñaûo caùch Vieät Nam haøng chuïc ngaøndaëm. Ñôn giaûn, bôûi vì ñoù laø ñaátnöôùc. Khoâng coù gì quan troïng hônñaát nöôùc. Moãi ngöôøi roài seõ ra ñi,nhöng ñaát nöôùc seõ ôû laïi cho nhieàuñôøi sau.

Coù laàn toâi ñöôïc hoûi mai moát coùdòp trôû veà, ngoaøi gia ñình, toâi seõ ñiñaâu khaùc. Toâi traû lôøi raèng toâi seõ ñithaêm Haø Noäi. Thaät vaäy, toâi khoângheà coù yù nghó trôû veà chæ ñeå thaêmnhöõng haøng phöôïng ñoû treân ñöôøngBaïch Ñaèng Ñaø Naüng, nhöõng ñoàisim tím ôû Queá Sôn hay tìm laïinhöõng gì toâi ñaõ maát. Khoâng. Neànnhaø cuõ, con ñöôøng xöa, tröôøng hoïc,doøng soâng tuoåi thô ñaõ laø kyû nieäm vaøduø vui hay buoàn cuõng ñaõ thuoäc veàquaù khöù. Moãi thöù ñaõ coù moät ngaênrieâng trong taâm hoàn. Toâi vaãn oâm aápvaø soáng vôùi chuùng trong moãi ngaøytoâi coøn coù maët ôû ñaây. Neáu coù dòp trôûveà, toâi seõ ñeán thaêm soâng Hoàng,Quoác Töû Giaùm, hoà Hoaøn Kieám,chuøa Moät Coät. Toâi seõ ñi PhongChaâu, Phuù Thoï ñeå daâng neùn höôngleân anh linh caùc ñaáng vua Huøng.Toâi seõ haønh höông veà Yeân Töû, vuøngñaát toå cuûa Phaät giaùo Vieät Nam. ÔÛmoãi nôi toâi seõ khoâng queân daønh moätphuùt ñeå trònh troïng thöa raèng toâi laøngöôøi coù loãi.

Toâi coù loãi bôûi vì tröôùc ñaây toâi ñaõnghó sai veà Haø Noäi, nghó xaáu veà HaøNoäi, nghó sai veà mieàn Baéc, nghó xaáuveà mieàn Baéc. Haø Noäi trong toâi 33naêm tröôùc laø trung taâm quyeàn löïccuûa moät cheá ñoä ñoäc taøi, taøn baïo ñaõmang suùng ñaïn cuûa Nga, Taøu veà taøn

saùt haøng trieäu ngöôøi daân mieànNam, giaøy xeùo leân queâ höông VieätNam. Toâi coù maëc caûm raèng ra HaøNoäi laø ñaàu haøng, ra Haø Noäi laø chaápnhaän cheá ñoä, laø moät hình thöùc chieâuhoài. Toâi ôû laïi Vieät Nam theâm 6 naêmnhöng nhaát ñònh khoâng ñi thaêmmieàn Baéc, duø coù nhieàu cô hoäi. Thöïcteá chính trò Vieät Nam sau 1975 vôùihaøng loaït caùc chính saùch voâ cuøngthaát nhaân taâm laø nhöõng ñaùm maâyñen che khuaát ñi nhöõng ñeàn thaùpvaøng son cuûa moät Haø Noäi uy nghitrong taâm hoàn toâi.

Ñöùng treân ñöôøng phoá Saøi Goønbuoåi tröa 30 thaùng 4 naêm 1975, toâinhôù laïi nhöõng ngaøy ôû Ñaø Naüng ñaàunaêm 1968 vôùi tieáng gaàm theùt cuûanhöõng maùy bay chieán ñaáu, nhöõngkhaåu ñaïi phaùo noøng daøi, nhöõngquaân trang quaân duïng, taát caû ñeàuñöôïc cheá taïo vaø mang ñeán töø nöôùcMyõ.

Vaø 30 thaùng 4 naêm 1975 cuõngchaúng khaùc gì. Töø khaåu suùng tröôøngcho ñeán tuùi löông khoâ, neáu khoângmang nhaõn hieäu Trung Quoác thìcuõng Lieân Xoâ. Caû con ngöôøi cuøngdoøng gioáng vôùi toâi nhöng xa laïkhoâng khaùc gì nhöõng anh chaøng Myõñen Myõ traéng tröôùc ñaây.

Ñaëc tính lai caên theå hieän khoângchæ trong saùch vôû, trong giaùo trìnhmaø caû trong caùch aên noùi, gioïng haùt,dieãn kòch, ñieäu muùa, daùng ñi cuõngraäp theo cung caùch cuûa Nga. HaøNoäi trong toâi sau 1975 khoâng coøn laøHaø Noäi nôi Traàn Quang Khaûi töøngkhaúng khaùi ngaâm vang “Thaùi bìnhneân gaéng söùc, non nöôùc aáy ngaønthu” trong ñeâm lieân hoan möøng

Trang 73

chieán thaéng quaân Nguyeân cuoái theákyû 13. Giaác mô ñöôïc ra thaêm mieànBaéc cuûa toâi khoâng ai ñuïng nheïnhöng ñaõ tan nhö chieác bong boùngnöôùc trong côn möa Saøi Goøn buoåisaùng cuoái thaùng 4 naêm 1975.

Toâi caét ñöùt khoâng thöông tieáctình yeâu daønh cho chieác noâi vaên hoùacuûa daân toäc Vieät Nam maø töø tuoåithieáu thôøi toâi bao ñeâm mô öôùc moätlaàn ñöôïc ñeán, ñöôïc trôû veà thaêm,ñöôïc hoân leân maûnh ñaát nôi toâi ñaõtöøng vieát “moãi chieác laù nhö coønnghe hôi thôû, moãi caønh caây nhö coùmoät linh hoàn”. Thaät vaäy. Nhöõngnaêm ñaàu thaäp nieân 1970, khi coønhoïc trung hoïc Traàn Quyù Caùp ôû HoäiAn, neáu ai hoûi toâi seõ laøm gì sau khiñaát nöôùc thanh bình, toâi traû lôøi ngayraèng toâi seõ ñi thaêm mieàn Baéc.Khoâng phaûi vì toâi bò aûnh höôûng bôûinhaïc Trònh Coâng Sôn “khi ñaát nöôùctoâi thanh bình, toâi seõ ñi ba mieàn”,maø vì trong caùc moân hoïc toâi vaãnthích nhaát moân söû.

Queâ cha cuûa toâi laø Quaûng Namnhöng ñaát toå cuûa toâi laø mieàn Baéc.Khi coøn nhoû, moãi naêm trong ngaøygioã chaïp, baùc toâi thöôøng nhaéc nhôûcon chaùu, doøng hoï chuùng toâi laàn ñaàutöø ngoaøi Baéc ñi vaøo Nam chæ coù haianh em, ngöôøi anh döøng laïi ôûQuaûng Nam nhöng ngöôøi em thì ñitieáp vaøo Quaûng Ngaõi. Nhöng cuõngsau laàn chia tay ñoù hoï ñaõ laïc nhaucho ñeán baây giôø.

Toâi lôùn leân vôùi caûm tình saâu ñaämdaønh cho caû hai xöù Quaûng thaân yeâuvaø nieàm khao khaùt tìm veà nhöõng baøcon cuøng toäc ôû mieàn Baéc vaãn aâmthaàm chaûy trong taâm hoàn toâi. Thaày

daïy moân söû cuõng ñam meâ lòch söûnhö toâi vaø ñaõ daïy chuùng toâi nhöõnggiôø söû tuyeät vôøi. Thaày dieãn taû caùctraän Tuïy Ñoäng, Chuùc Ñoäng coøn hayhôn Kim Dung taû traän Tuï HieànTrang trong Thieân Long baùt boä. Töøoâ cöûa cuûa trung hoïc Traàn Quyù Caùp,nhöõng buoåi chieàu toâi ñaõ thaû hoànmình troâi theo soùng nöôùc soângHoàng, vaø ñaâu ñoù döôùi loøng soângnhö vaãn coøn nhöõng chieác coïc goã limmaø hôn moät ngaøn naêm tröôùc ñaõ ñaâmthuûng chieán thuyeàn quaân Nam Haùnhay hôn baûy theá kyû tröôùc TraànHöng Ñaïo ñaõ ñaùnh baïi quaânNguyeân.

Toâi thuoäc naèm loøng teân tuoåi cuûacaùc vò danh töôùng thôøi Leâ Lôïi nhöLeâ Thaïch, Leâ Saùt, Leâ Lai, NguyeãnXí, Ñinh Leã, Ñinh Lieät... vaø caùcvöông töôùc nhaø Traàn nhö TraànQuang Khaûi, Traàn Nhaät Duaät, TraànKhaùnh Dö, Traàn Quoác Toaûn...Nhöõng ñòa danh Ñoâng Ñoâ, Taây Ñoâ,Chi Laêng, Vaïn Kieáp, Thieân Tröôøngñi vaøo yù thöùc tuoåi hoïc troø cuûa toâi nhönhöõng nieàm kieâu haõnh khoâng baogiôø phai nhaït.

Laø moät trong nhöõng sinh vieânthuoäc dieän “sinh vieân cheá ñoä cuõ”,sau maáy thaùng ñi laøm thuûy lôïi,chuùng toâi trôû veà tröôøng Luaät hoïctieáp. Ñeå tìm giaûi ñaùp cho nhöõng caâuhoûi veà Ñaûng Coäng saûn, veà chieántranh vaø caùch maïng Vieät Nam, toâihoïc raát nghieâm tuùc, chaêm chuù laéngnghe caùc caùn boä giaûng daïy kinh teáchính trò, trieát hoïc Maùc - Leâ, ñeánnhaø taäp theå ñeå tìm hieåu theâm töø caùcgiaùo sö ñaïi hoïc mieàn Baéc veà nhöõngñieàu caùc oâng caùc baø coù theå khoâng

Trang 74

noùi heát ôû tröôøng vaø ñoïc taát caû nhöõnggì coù theå ñoïc. Sau thôøi gian khaù daøihoïc hoûi vaø tieáp xuùc vôùi nhieàu ngöôøi,toâi hieåu ra raèng nhöõng gì toâi nghó veàmieàn Baéc tröôùc ñoù laø khoâng ñuùng.Toâi ñaõ vô ñuõa caû naém. Ñoàng baøomieàn Baéc, gioáng nhö chuùng toâi ôûmieàn Nam, ñeàu laø naïn nhaân cuûa yùthöùc heä coäng saûn, thaäm chí hoï coønchòu ñöïng daøi hôn, laâu hôn vaø ñauñôùn hôn nhieàu.

Theá heä treû chuùng toâi ôû mieànNam cuõng may maén hôn nhöõngngöôøi cuøng tuoåi ôû mieàn Baéc. Chuùngtoâi sinh ra vaø lôùn leân trong moät xaõhoäi tuy khoâng haún hoaøn toaøn töï donhöng vaãn coù ít nhieàu choïn löïa.Chuùng toâi chaúng nhöõng coù quyeànphaøn naøn, chæ trích maø coøn xuoángñöôøng, hoan hoâ vaø ñaû ñaûo. Tuoåi treûmieàn Baéc thì khoâng. Hoï sinh ra khiÑaûng ñaõ coù roài. Söï coù maët cuûa ÑaûngCoäng saûn nhö hoï ñöôïc daïy töø lôùpmaãu giaùo laø moät quy luaät taát yeáucuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Ñaûng caànthieát nhö hôi thôû vaø söï soáng, töïnhieân nhö naéng vaø möa, khoa hoïcnhö maët trôøi moïc buoåi saùng vaø laënvaøo buoåi toái. Ñaûng laø toái thöôïng, laøtuyeät ñoái, treân caû cha meï, gia ñìnhvaø toå quoác.

Chính saùch taåy naõo, thuaàn hoùacon ngöôøi khoâng phaûi laø saûn phaåmñoäc quyeàn cuûa cheá ñoä coäng saûn,nhöng chæ trong xaõ hoäi coäng saûnvieäc “troàng ngöôøi” môùi ñöôïc xemnhö laø muïc tieâu cuûa neàn giaùo duïc.Toâi yù thöùc ñieàu ñoù cuõng laø thôøi giantoâi phaûi lo tìm ñöôøng vöôït bieån, neânkhoâng coù dòp ra thaêm mieàn Baéc.

Ñoái vôùi mieàn Nam, toâi cuõng

hieåu ra raèng mieàn Nam maát khoângphaûi vì thieáu 300 trieäu ñoâla vieän trôïñaëc bieät ñaàu 1975 hay vì bò Myõ boûrôi nhö coá Toång thoáng Nguyeãn VaênThieäu thôû than oaùn traùch trong dieãnvaên cuoái cuøng cuûa oâng vaøi ngaøytröôùc khi leân maùy bay. Mieàn Nammaát khoâng phaûi vì quaân ñoäi VieätNam Coäng hoøa yeáu keùm hôn quaânñoäi coäng saûn hay caùc töôùng laõnhVieät Nam Coäng hoøa khoâng taøi bathao löôïc baèng caùc töôùng coäng Saûn.

Coäng saûn thaéng cuoäc chieán VieätNam, nhö toâi ñaõ vieát trong vaøi baøitröôùc treân talawas, chæ vì töø ngaøythaønh laäp 1930 hoï luoân nhaát quaùnvôùi muïc ñích toaøn trò vaø baát chaápmoïi phöông tieän ñeå ñaït ñeán muïcñích; hoï toå chöùc tinh vi vaø phaùt huytrieät ñeå tính Ñaûng töø trong moãi toå bangöôøi cho ñeán caáp trung öông, vaøquan troïng nhaát, hoï taän duïng loøngyeâu nöôùc truyeàn thoáng, nhaát laø ñaëctính baûo thuû, cuûa ngöôøi daân VieätNam. Vieät Nam Coäng hoøa thì hoaøntoaøn khaùc.

Taïi mieàn Nam khoâng coù moätñaûng chính trò naøo ñöôïc toå chöùc tinhvi ñeán möùc coù theå goïi laø löïc ñoáikhaùng töông xöùng vôùi Ñaûng Coängsaûn, khoâng coù moät heä thoáng thoângtin ngang taàm vôùi boä maùy tuyeântruyeàn coäng saûn vaø caùc nhaø laõnhñaïo mieàn Nam, vì nhöõng vöôùngmaéc baûn thaân vaø maûi lo tranh quyeànñoaït lôïi, ñaõ khoâng laøm saùng leânñöôïc chính nghóa, khoâng toång hôïpñöôïc loøng yeâu nöôùc, yeâu töï do daânchuû trong ngöôøi daân mieàn Namthaønh söùc maïnh.

Vì theá, neáu khoâng coù ngaøy 30

Trang 75

thaùng 4 naêm 1975 thì roài cuõng seõ coù30 thaùng 4 naêm 1976, 30 thaùng 4naêm 1977, noùi khaùc ñi, vieäc mieànNam rôi vaøo tay coäng saûn chæ laø vaánñeà sôùm hay muoän, tröôùc hay sauchöù khoâng phaûi laø khaû naêng coù haykhoâng coù theå xaûy ra.

Vôùi nhaän thöùc ñoù, toâi khoâng coønmang maëc caûm chieâu hoài khi nghóveà Haø Noäi vaø tìm laïi ñöôïc trong toâitình yeâu daønh cho chieác noâi cuûa lòchsöû Vieät Nam.

Vaâng, nhöng ñoù khoâng phaûi laøquan troïng nhaát. Quan troïng hôntheá nöõa vì toâi hieåu ñaõ raèng ngay töøtreân nhöõng ñieâu taøn ñoå naùt, moätcuoäc chieán môùi ñaõ ñöôïc phaùt ñoängtrong aâm thaàm treân phaïm vi caûnöôùc, ñoù laø cuoäc chieán giöõa khaùtvoïng töï do nhaân baûn vaø coäng saûnñoäc taøi toaøn trò, giöõa töï do vaø noâ leä,giöõa thònh vöôïng vaên minh vaøngheøo naøn laïc haäu.

Toâi baét gaëp trong aùnh maét cuûanhöõng ngöôøi daân ñang chui ruùc döôùinhöõng taám ny-long treân ñöôøng TraànHöng Ñaïo, trong nhöõng caên nhaøkhoâng vaùch ôû caùc vuøng kinh teá môùi,ñang saép haøng baùn maùu ôû bònh vieänChôï Raãy moât nieàm ñau caâm nín vaøtoâi tin moät ngaøy nhöõng noãi ñau caâmnín ñoù seõ bieán thaønh vuõ khí.

Khoâng ai noùi ñaây laø cuoäc tranhñaáu deã daøng. Baèng chöùng laø, duø noùigì thì noùi, sau 33 naêm cheá ñoä coängsaûn vaãn coøn toàn taïi vaø Vieät Namvaãn coøn laø moät nöôùc laïc haäu veà vaênminh, ngheøo naøn veà kinh teá vaø taátcaû caùc quyeàn caên baûn cuûa moät conngöôøi vaãn coøn laø moät mô öôùc xa xoâi.

COÄNG SAÛN COØN SOÁNGBÔÛI VÌ NHIEÀU NGÖÔØI

NGHÓ RAÈNG COÄNG SAÛNÑAÕ CHEÁT

Neáu cho raèng coäng saûn ñaõ cheátthì tröôùc khi cheát coäng saûn soáng ôûñaâu? Lieân Xoâ sau Caùch maïng 1917coù phaûi laø coäng saûn khoâng? Lieân Xoâdöôùi thôøi Stalin coù phaûi laø coäng saûnkhoâng? Trung Quoác döôùi thôøi Maovôùi nhöõng “nhaø maùy luyeän kim sauheø” vaø coâng xaõ nhaân daân coù phaûi laøcoäng saûn khoâng? Baéc Haøn döôùi thôøiKim Nhaät Thaønh coù phaûi laø coängsaûn khoâng? Campuchia döôùi thôøiPol Pot coù phaûi laø coäng saûn khoâng?Vieät Nam döôùi thôøi Hoà Chí Minhvôùi Caûi caùch Ruoäng ñaát vaø Nhaânvaên - Giai phaåm coù phaûi laø coäng saûnkhoâng?

Taát caû ñeàu khoâng vaø ñeàu coù, ñeàukhaùc nhau vaø ñeàu gioáng nhau.Khoâng, bôûi vì chöa coù nöôùc coängsaûn naøo keå caû Lieân Xoâ vôùi nhöõng keáhoaïch 5 naêm ñaày tham voïng, ñaïtñöôïc nhöõng böôùc phaùt trieån kinh teácoù theå giaûi thích ñuùng vôùi lyù thuyeátcuûa Maùc; vaø ñeàu gioáng nhau, vì taátcaû ñeàu duøng nhöõng phöông tieän maølyù thuyeát Maùc - Leâ ñaõ ñeà cao, ñoù laøaùp duïng baïo löïc khoâng thöông tieácñoái vôùi caùc thaønh phaàn xaõ hoäi caûntrôû böôùc tieán hay choáng ñoái laïi caùcmuïc tieâu cuûa Ñaûng Coäng saûn.

Ñaëng Tieåu Bình, moät thôøi ñaõñöôïc theá giôùi ca ngôïi laø nhaø caûicaùch xaõ hoäi lôùn vaø thaäm chí coùngöôøi coøn hy voïng oâng ta seõ töøngböôùc môû ñöôøng cho moät TrungQuoác daân chuû, hoäi nhaäp vaøo doøngphaùt trieån cuûa vaên minh theá giôùi khi

Trang 76

hoï Ñaëng chuyeån höôùng neàn kinh teátaäp trung sang kinh teá thò tröôøng,xoùa boû toaøn boä heä thoáng coâng xaõthôøi Mao, toá caùo toäi aùc cuûa Caùchmaïng Vaên hoùa, thieát laäp caùc khukinh teá ñaëc bieät laøm cöûa ngoõ giaothöông quoác teá, cho pheùp ngöôøi daânphaùt bieåu yù kieán qua phöông tieäncuûa “Böùc töôøng daân chuû” gaàn khuTöû Caám thaønh ôû Baéc Kinh.

Ñaëng Tieåu Bình vieáng thaêm Myõvaøo thaùng Gieâng 1979 vaø ñöôïcToång thoáng Jimmy Carter tieáp ñaõinhö quoác khaùch, maëc duø chöùc vuïcuûa oâng ta chæ laø Phoù Thuû töôùng.Nhöng cuõng chính Ñaëng Tieåu Bìnhchöù khoâng ai khaùc, laø ngöôøi coùquyeàn toái haäu trong quyeát ñònh taønsaùt nhieàu ngaøn sinh vieân TrungQuoác yeâu daân chuû ñaàu thaùng 6 naêm1989.

Nhöõng chieác taêng cuûa caùc binhñoaøn 27 vaø 28 treân ñöôøng phoá BaécKinh gôïi laïi cho ngöôøi xem hìnhaûnh cuûa nhöõng chieác taêng Lieân Xoâtaïi thuû ñoâ Praha, Tieäp Khaéc muøaxuaân 1965 hay thuû ñoâ Budapest,Hungary thaùng 11 naêm 1956. Thôøiñieåm khaùc nhau, naïn nhaân cuõngkhaùc maøu da, nhöng phöông phaùpmaø caùc laõnh tuï coäng saûn aùp duïng ñeåtieâu dieät keû thuø cuûa ñaûng duø ôû nöôùcnaøo cuõng gioáng nhau vaø ñoäc aùc nhönhau. Coäng saûn khoâng phaûi chæ laømôù lyù luaän mô hoà maø chính laø thöïcteá voâ cuøng cuï theå vaø taøn baïo. Ñaëcñieåm aùp duïng baïo löïc khoâng thöôngtieác ñoù vaãn coøn soáng huøng vaø soángmaïnh taïi Vieät Nam.

Caùc cô quan truyeàn thoâng quoácteá khi nhaéc ñeán Vieät Nam thöôøng

keøm theo chöõ coäng saûn ñi ñaàu nhöñeå nhaéc nhôû ngöôøi ñoïc veà moät xaõhoäi coøn nhieàu laïc haäu, laø moät cô cheáchính trò ñoäc taøi, laø moät ñaûng chínhtrò soáng nhôø baïo löïc chöù khoâng phaûilaø nôi coù nhöõng con ngöôøi ñangtheo ñuoåi muïc tieâu “laøm theo naênglöïc höôûng theo nhu caàu” nhö Maùcvieát.

COÄNG SAÛN COØN SOÁNGVÌ CAÊN BEÄNH SUØNG BAÙI

CAÙ NHAÂN VAÃN COØNHOAØNH HAØNH VAØ

TAÙC HAÏIKhi noùi ñeán bònh suøng baùi caù

nhaân, ngöôøi ta seõ nghó ngay ñeánBaéc Haøn tröôùc. Nhaø baùo RobertMarquand, moät chuyeân vieân veàBaéc Haøn cuûa tôø Christian ScienceMonitor, trong caùc phoùng söï veàphaàn ñaát coâ laäp töø theá giôùi naày ñaõthu thaäp haøng traêm tin töùc, maåuchuyeän veà cuoäc soáng ñoài truïy chacon Kim Nhaät Thaønh maø ñoái vôùiphaàn lôùn nhaân loaïi gaàn nhö laønhöõng chuyeän khoù tin ñeán ñoä hoangñöôøng. Theo Robert Marquand,Kim Chính Nhaát coù khoaûng töø 2 ñeán4 tæ ñoâla kyù thaùc trong caùc ngaânhaøng chaâu AÂu.

Sau khi keá thöøa söï nghieäp cuûa“laõnh tuï vó ñaïi” naêm 1994, KimChính Nhaät soáng xa hoa trong cungñieän Tröôøng Thoï ôû Bình Nhöôõng vaøngaøy ñeâm taän höôûng thuù vui xaùc thòtvôùi caùc ñoaøn vuõ cho chính hoï Kimñaët teân nhö “ñoäi ca vuõ”, “ñoäi haïnhphuùc”, “ñoäi thoûa maõn”. Ñoái vôùivieäc aên uoáng, y raát kieâng cöõ vaø choïnloïc. “Laõnh tuï kính yeâu” thích moùnaên YÙ hôn laø moùn do caùc ñaàu beáp

Trang 77

Baéc Haøn chuaån bò. Ñeå moùn aên ñöôïcnaáu cho ñuùng kieåu, laõnh tuï möôùnkhoâng nhöõng chæ ñaàu beáp YÙ maø coønyeâu caàu chôû nguyeân caû caùi beáp töø YÙsang ñeå naáu nöôùng cho y aên. Nhöõngñieàu ñoù xaûy ra trong thôøi ñieåm khikhoái Xoâ-vieát vöøa tan raõ, caùc nguoànvieän trôï lôùn töø caùc quoác gia coängsaûn bò caét ñöùt, haïn haùn, muøa maøngthaát thu, vaø treân ñöôøng phoá tænh BaécHaøm Kính (North Hamgyong)ngöôøi cheát ñoùi naèm la lieät.

Khoâng moät thoáng keâ naøo chobieát chính xaùc bao nhieâu ngöôøi daânvoâ toäi, bao nhieâu treû em Baéc Haøn ñaõcheát, nhöng theo öôùc löôïng töø nhieàucô quan töø thieän quoác teá cuõng nhölôøi keå nhöõng vieân chöùc Baéc Haøncao caáp ñaøo thoaùt ñöôïc, khoaûng600 ngaøn cho ñeán 3 trieäu (hôn 10%daân soá) daân Baéc Haøn cheát ñoùi tronggiai ñoaïn töø 1990 ñeán 1997.

Taïi sao moät ñaát nöôùc 23 trieäungöôøi laïi coù theå chaáp nhaän ñeånhöõng ngöôøi laõnh ñaïo ñaát nöôùc ñoáixöû moät caùch taøn teä nhö theá? Phaûichaêng hoï sôï cheát, bò boû tuø, tra taán,lao ñoäng khoå sai? Taát caû lyù do ñoùñeàu ñuùng nhöng chöa phaûi laø hoaøntoaøn chính ñaùng.

Theo giaùo sö vaø kyù giaû BradleyK. Martin, taùc giaû cuûa taùc phaåm“Döôùi söï baûo boïc ñaày tình thöôngcuûa cha giaø daân toäc” (Under theLoving Care of the FatherlyLeader), ñöôïc nhaø ñieåm saùchNicholas D. Kristof cuûa The NewYork Review of Books ñaùnh giaù laøtaùc phaåm xuaát saéc nhaát veà xaõ hoäiBaéc Haøn töø tröôùc ñeán nay, ôû BaécHaøn “moïi ngöôøi bò tieâm nhieãm

ngay töø khi môùi sinh ra ñeå tin vaøocaùc lyù thuyeát toân thôø caù nhaân. Hoï tinraèng cha con Kim Nhaät Thaønh laøbaäc thaùnh nhaân, vöôït qua khoûi caùcluaät caên baûn cuûa loaøi ngöôøi, laø moätgioáng ngöôøi ñaëc bieät, loaïi ngöôøixöùng ñaùng ñeå toân thôø”. Phaàn lôùndaân Baéc Haøn vaãn tin raèng naïn ñoùi laødo thôøi tieát, haïn haùn, thaát thu chöùkhoâng phaûi laø haäu quaû cuûa moätchính saùch cai trò daõ man, ngu xuaånvaø taøn baïo nhaát trong lòch söû loaøingöôøi.

Caùc ñaûng vieân coäng saûn hayñoaøn vieân trung kieân cuûa ÑoaønThanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minhkhi ñoïc nhöõng maåu chuyeän ñauloøng ñang xaûy ra taïi Baéc Haøn, haúnnhieân caûm thaáy an uûi bôûi vì VieätNam khoâng phaûi laø Baéc Haøn. “BaùcHoà tình yeâu bao la” cuûa hoï khoânggioáng nhö Kim Nhaät Thaønh. “BaùcHoà” xöùng ñaùng ñöôïc goïi laø “cha giaødaân toäc”, laø “nhaø thô loãi laïc” cuûa vaênhoïc Vieät Nam, laø “nhaø quaân söï thieântaøi” khoâng thua keùm gì Höng ÑaïoÑaïi vöông, laø “nhaø giaùo duïc vó ñaïi”cuûa ñaát nöôùc, khoâng, khoâng theå sosaùnh “Baùc Hoà” vôùi cha con KimNhaät Thaønh bònh hoaïn kia ñöôïc.

Xin ñöøng möøng voäi. Neáu ñi hoûinhöõng ngöôøi daân Baéc Haøn, hoï cuõngtraû lôøi töông töï nhö theá. Vôùi ngöôøidaân Baéc Haøn, Kim Nhaät Thaønhcuõng laø “nhaø thô, nhaø khoa hoïc, nhaøgiaùo duïc vó ñaïi”, ñöøng noùi chi laø“Baùc Hoà” cuûa Vieät Nam maø caû gaànbaûy tæ ngöôøi treân traùi ñaát naày khoângai coù moät ñôøi soáng thanh baàn, trongsaïch, moät traùi tim to lôùn, moät tìnhyeâu bao la daønh cho ñaát nöôùc hôn laø

Trang 78

“laõnh tuï vó ñaïi” vaø “laõnh tuï kínhyeâu” cuûa hoï. Ñieàu ñoù cho thaáy möùcñoä traàm troïng tuy coù theå khaùc nhau,nhöng nhieàu ngöôøi Vieät Nam cuõngñang mang moät caên bònh nhö ngöôøidaân Baéc Haøn.

Moät em beù khaên quaøng ñoû cuûaVieät Nam cuõng ca ngôïi “Baùc Hoàtình yeâu bao la” moät caùch chaânthaønh nhö moät em beù khaêng quaøngñoû Baéc Haøn ca ngôïi “laõnh tuï vó ñaïiKim Nhaät Thaønh” cuûa em. Suøng baùicaù nhaân laø caên bònh cuûa chuû nghóacoäng saûn, nôi naøo chuû nghóa coängsaûn ñaët chaân ñeán laø nôi ñoù bònhsuøng baùi caù nhaân phaùt sinh vaø toàntaïi theo suoát chieàu daøi cuûa Ñaûng.

Vieät Nam cuõng theá, ñöøng noùi chicaùc laøng baûn xa xoâi, noâng thoân heûolaùnh, nôi oâng Hoà ñöôïc ñöa vaøomieáu Thaàn hoaøng ñeå cuùng teá haøngnaêm, maø ngay caû ôû thaønh phoá, trongchuøa chieàn, trong saùch vôû vaên hoïc,oâng Hoà Chí Minh, gioáng nhö chacon hoï Kim ôû Baéc Haøn, vaãn ñöôïcxem nhö laø “laø baäc thaùnh nhaân vöôïtqua khoûi caùc luaät caên baûn cuûa loaøingöôøi, laø moät gioáng ngöôøi ñaëc bieät,loaïi ngöôøi xöùng ñaùng ñeå toân thôø”.

Chuùa vaø Phaät coù theå sai nhöngoâng Hoà thì khoâng.

Taát caû nhöõng tìm hieåu, nghieâncöùu khoa hoïc, khaùch quan, ñoäc laäpveà cuoäc ñôøi oâng Hoà ñeàu bò nghieâmcaám vaø coù theå bò boû tuø neáu vi phaïm.Bònh suøng baùi caù nhaân nhö moät loaïitaø ñaïo maáy chuïc naêm qua ñaõ gieátcheát caùc maàm moáng saùng taïo, vöônleân, suy nghó ñoäc laäp trong nhieàutheá heä Vieät Nam.

ÑAÛNG COÄNG SAÛN COØNTOÀN TAÏI NHÔØ VAØO MOÄT

TAÀNG LÔÙP COÙ HOÏCPHUÏC VUÏ CHO ÑAÛNGVì caùc lyù do ñòa-chính trò, Ñaûng

Coäng saûn Vieät Nam khoáng cheá tötöôûng vaø ñôøi soáng con ngöôøi khoânkheùo hôn cha con Kim Nhaät Thaønhnhieàu. Thay vì ñoùng ñinh toaøn boäñaát nöôùc vaøo moät heä thoáng giaùoñieàu khoâng töôûng nhö lyù thuyeátJuche ôû Baéc Haøn, Ñaûng Coäng saûnVieät Nam ñaõ taïo ra nhöõng khoânggian sinh toàn töông ñoái roäng vaø toàntaïi moät caùch ñoäc laäp daønh cho caùcthaønh phaàn xaõ hoäi khaùc nhau. Moãithaønh phaàn coù moät moâi tröôøng sinhhoaït rieâng vaø chòu caùc ñieàu kieän chiphoái rieâng. Nhö Maùc ñaõ noùi “Giaicaáp tieåu tö saûn laø ñoøn xoùc nhoïn haiñaàu”, thaønh phaàn coù hoïc phuïc vuïñaéc löïc nhöng nguy hieåm, cho neânvöøa ñöôïc nhieàu bieät ñaõi maø cuõngvöøa bò kieåm soaùt chaët cheõ hôn sovôùi caùc thaønh phaàn khaùc. Ngaøy nay,trong khu vöôøn vaên hoïc vaãn coùtieáng chim keâu, coù tieáng nöôùc chaûy,tieáng suoái reo vaø caùc nhaø thô, nhaøvaên vaãn coù quyeàn saùng taùc, mieãn laøñöøng böôùc ra khoûi giôùi haïn maøÑaûng ñaõ khoanh vuøng. Ngoaïi tröømoät soá nhoû ñaõ vöôït qua hay ñang tìmcaùch vöôït qua khoûi haøng raøo caûn ñeåcuøng chòu ñöïng vôùi nhöõng baát haïnhcuûa daân toäc, duøng ngoøi buùt ñeå noùi leânthaûm traïng cuûa ñaát nöôùc hay ñaáutranh cho quyeàn lôïi ñaát nöôùc, phaànlôùn ñaõ ôû laïi trong vöôøn.

Nhö Erich Maria Remarque vieáttrong Chieán höõu, “haïnh phuùc baétñaàu töø thoùi quen”, hoï daàn daàn cuõng

Trang 79

caûm thaáy haïnh phuùc vaø töï an uûi raèngít ra moâi tröôøng saùng taùc ngaøy naytoát hôn nhieàu so vôùi ba möôi ba naêmtröôùc. Ngaøy nay hoï khoâng phaûi thöùcñeâm neùn buùt ñeå ca ngôïi moät “anhhuøng dieät Myõ” maø hoï chöa bao giôøbieát maët hay taû moät “chieán thaéngthaàn thaùnh” maø hoï chöa heà thamdöï. Ngaøy nay hoï coù quyeàn vieát veàtình duïc, tình yeâu vaø caû veà cuoäcsoáng, mieãn laø ñöøng vieát veà cuoäcsoáng cuûa nhöõng ngöôøi ñang ôû trongcaùc nhaø tuø cuûa cheá ñoä, cuoäc soángcuûa haøng traêm ngaøn phuï nöõ VieätNam ñang baùn moà hoâi nöôùc maétkhaép theá giôùi, cuoäc soáng cuûa haøngngaøn ngöôøi daân oan khieáu kieän bòmaát nhaø maát ñaát ñang ngoài chôø caùcquan lôùn traû lôøi trong caùc coâng vieân.

Hôn ai heát, thaønh phaàn coù hoïcbieát raèng duø trong khoa hoïc töïnhieân hay khoa hoïc nhaân vaên,khoâng coù phaûn bieän seõ khoâng baogiôø coù söï thaêng tieán vaø phaûn bieänchæ hình thaønh treân moâi tröôøng töï dosaùng taïo chöù khoâng theå ôû moät moâitröôøng naøo khaùc. Theá nhöng, hoïchaáp nhaän laøm moät ngöôøi caâm ñieácñeå ñöôïc toàn taïi hôn laø phaûn bieän ñeåroài bò töôùc ñi boång loäc.

Môùi ñaây, oâng Chu Haûo, nguyeânthöù tröôûng Khoa hoïc Coâng ngheä vaøMoâi tröôøng, trong buoåi phoûng vaándaønh cho web Daân Trí maø talawascoù noái laïi trong muïc spectrum, cuõngthöøa nhaän raèng “ñeå coù ñoäc laäp töduy, töï do saùng taïo vaø khaùch quanpheâ phaùn thì phaûi coù moät cô cheá daânchuû ñeå ñaûm baûo cho caùc quyeàn ñoù.”Quaù ñuùng. Tuy nhieân, khi ñöôïc hoûitaïi sao thôøi coøn laø Thöù tröôûng oâng

ñaõ khoâng noùi caâu ñoù maø ñôïi cho ñeánkhi khoâng coøn taïi chöùc môùi “lôùntieáng”, oâng Haûo ñaùp “Ñôn giaûn laøkhi coøn tham gia quaûn lyù, hoï laø conngöôøi cuûa guoàng maùy ñoù neân phaûitoân troïng kæ luaät guoàng maùy, chöakeå ngöôøi trong cuoäc khoù coù caùi nhìnkhaùch quan nhö ngöôøi ôû ngoaøicuoäc.” OÂng khoâng giaûi thích nhöngngöôøi ñoïc cuõng hieåu vieäc “toân troïngkæ luaät guoàng maùy” chính laø vieäcphuïc vuï cho quyeàn lôïi cuûa ÑaûngCoäng saûn theo kieåu aên caây naøo thìraøo caây naáy. Neáu hieåu theo caùchnoùi cuûa oâng Chu Haûo, trong guoàngmaùy nhaø nöôùc hieän nay khoâng aiñaùng goïi laø trí thöùc vì khoâng ai daùmphaûn bieän, daùm noùi leân nhöõng caùiñuùng, toá caùo nhöõng caùi sai, bieát ñaucaùi ñau cuûa daân toäc vaø bieát buoàntrong noãi buoàn cuûa daân toäc.

Nhö phaàn lôùn nhöõng ngöôøithuoäc taàng lôùp coù hoïc, oâng cuõngkhoâng ñuû can ñaûm böôùc ra khoûichieác chieáu maø Ñaûng ñaõ traûi chocaùc oâng ngoài. Taâm traïng cuûa oângChu Haûo cuõng laø taâm traïng chungcuûa nhöõng ngöôøi thuoäc taàng lôùp goïilaø trí thöùc trí thöùc xaõ hoäi chuû nghóahieän nay, khi veà höu, thaát suûng, bòboû rôi, hoï pheâ bình, phaùn xeùt nhönhöõng quan toøa, nhöng thôøi gian treûtrung, naêng noå, ñoùng goùp ñöôïcnhieàu nhaát cho ñaát nöôùc thì hoï laïi laønhöõng keû toøng phaïm.

Nhaø baùo Mike Benge cuûa tôøWashington Times, trong baøi bìnhluaän treân aán baûn ngaøy 1 thaùng 7naêm 2007, ‘Laùo to’ soáng taïi VieätNam (‘Big Lie’ lives in Vietnam),cho raèng Thomas Jefferson seõ laên

Trang 80

loän trong moà neáu bieát oâng Hoà ChíMinh ñaõ duøng caâu noùi baát huû: “Taátcaû moïi ngöôøi ñeàu sinh ra coù quyeànbình ñaúng. Taïo hoaù cho hoï nhöõngquyeàn khoâng ai coù theå xaâm phaïmñöôïc; trong nhöõng quyeàn aáy, coùquyeàn ñöôïc soáng, quyeàn töï do vaøquyeàn möu caàu haïnh phuùc” ñeå löøagaït daân toäc Vieät Nam suoát hôn nöûatheá kyû qua. Trong cuoäc chaïy ñuavaøo chöùc vuï Toång thoáng Hoa Kyø,veà quan ñieåm vaø caùch giaûi quyeátcaùc vaán ñeà cuûa Myõ, John McCainvaø Barrack Obama gaàn nhö khaùcnhau hoaøn toaøn nhöng caû hai ñeàuraát gioáng nhau trong ñònh nghóa veàñaát nöôùc. Toái ngaøy 11 thaùng 9 vöøaqua, trong buoåi phoûng vaán nhaân dòpleã töôûng nieäm naïn nhaân khuûng boá,khi ñöôïc hoûi taïi sao oâng yeâu nöôùcMyõ, John McCain traû lôøi “Toâi yeâunöôùc Myõ, khoâng chæ laø nôi toâi sinhra vaø lôùn leân maø coøn laø lyù töôûng, laøkhaùt voïng”. Töông töï, trong dieãnvaên chaáp nhaän laøm öùng cöû vieânÑaûng Daân chuû, Barrack Obama ñaõnoùi: “Coù moät lôøi höùa ñaõ laøm chonöôùc Myõ khaùc vôùi caùc quoác giakhaùc, raèng qua söï laøm vieäc caàn maãnvaø hy sinh, moãi chuùng ta coù theå theoñuoåi nhöõng giaác mô rieâng nhöngvaãn ñeán cuøng nhau nhö moät giañinh nöôùc Myõ, ñeå baûo ñaûm raèng caùctheá heä sau cuõng coù theå theo ñuoåicaùc giaác mô cuûa hoï.” John McCainvaø Barrack Obama khoâng noùi ñeåtuyeân truyeàn hay kieám phieáu maø laøsöï thaät. Töø khi Thomas Jeffersonnaén noùt nhöõng doøng chöõ ñaàu tieâncho baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp cuûanöôùc Myõ 1776 cho ñeán hoâm nay,nöôùc Myõ traûi qua nhieàu cuoäc chieán,

trong ñoù coù cuoäc chieán giaønh ñoäclaäp ñaày vinh quang vaø moät cuoäc noäichieán töông taøn ñaãm maùu, nhöng hoïvaãn laø moät cöôøng quoác. Nöôùc Myõtröôûng thaønh khoâng phaûi nhôø bomnguyeân töû maø nhôø ôû giaác mô, lôøihöùa, khaùt voïng, nhö Toång thoángKennedy moät laàn ñaõ vieát: “Conngöôøi coù theå cheát, ñaát nöôùc coù theåthaêng hay traàm, nhöng lyù töôûngluoân soáng maõi”.

Nhaø baùo Mike Benge duøng caâunoùi cuûa Thomas Jefferson ñeå mæamai giôùi laõnh ñaïo coäng saûn VieätNam nhö laø nhöõng ngöôøi aên caép yùtöôûng cuûa Myõ ñeå löøa gaït daân toäcVieät Nam nhöng oâng coù theå khoângbieát raèng khaùt voïng ñoäc laäp töï do cuûadaân toäc Vieät Nam laø moät khaùt voïngcoù thaät vaø baét ñaàu töø nhieàu ngaøn naêmthaêng traàm cuûa lòch söû. Caâu noùi cuûaThomas Jefferson raát hay, nhöõngcaâu traû lôøi cuûa John McCain,Barrack Obama raát yù nghóa, nhöngkhoâng phaûi laø quaù môùi laï. Toå tieânVieät Nam ñaõ mô, ñaõ soáng vaø ñaõ cheátcho giaác mô khai phoùng cuûa mình.Khaùt voïng töï do daân chuû chöa baogiôø böùc thieát hôn luùc naøy, khi moätphaàn laõnh thoå cuûa toå tieân ñang naèmtrong tay ngoaïi bang, khi Vieät Nammoãi ngaøy moät luøi theâm so vôùi ñaø tieáncuûa nhaân loaïi.

Ñaây khoâng phaûi luùc ñöùng tröôùcngaõ ba ñeå choïn löïa ñöôøng naøo laøñuùng nhaát. Khoâng gioáng nhö ngaøyxöa, theá heä hoâm nay chæ coù hai conñöôøng ñeå choïn, hoaëc laøm coâng cuïcho cheá ñoä ñoäc taøi hoaëc ñi veà phíadaân toäc ñeå cuøng tranh ñaáu cho moätngaøy mai töôi ñeïp. Neáu tröôùc 1954,

Trang 81

chính nghóa cuûa daân toäc Vieät Namlaø giaûi phoùng ñaát nöôùc ra khoûi cheáñoä thöïc daân boùc loät thì chính nghóacuûa ngaøy nay laø giaûi phoùng ñaátnöôùc khoûi cheá ñoä coäng saûn ñoäc taøi,chuyeân chính, ñöa daân toäc ñi leâncuøng nhòp vôùi ñaø tieán töï do, daân chuûvaø vaên minh. Vuõ khí ñöôïc trang bòhoâm nay khoâng phaûi laø bomnapalm, taêng T54, suùng M16 hayAK47 maø laø loøng yeâu nöôùc chaânchính, laø trí tueä cuûa thôøi ñaïi. Ngöôøilính töï do trong traän chieán hoâm naylaø nhöõng ngöôøi Vieät Nam yeâu nöôùc,kieân nhaãn, bieát hy sinh nhöõngquyeàn lôïi vaø caû nhöõng ñau nhöùcbaûn thaân mình cho nhu caàu chungcuûa ñaát nöôùc, bieát vöôït qua ñöôïcnhöõng caùch ngaên toân giaùo, Baéc -Nam ñeå soáng vì töông lai cuûa caùctheá heä mai sau. Cuoäc tranh ñaáu seõkhoâng dieãn ra ôû mieàn Nam haymieàn Baéc, treân khoâng hay ngoaøibieån, maø traûi roäng khaép nôi, trongvaø caû ôû ngoaøi nöôùc. Choã döïa cuûangöôøi lính töï do khoâng phaûi laø ñoâlaMyõ hay suùng ñaïn Nga maø laø lòch söû,laø Ñoáng Ña, Vaïn Kieáp tröôùc ñaây vaøHoaøng Sa, Tröôøng Sa hoâm nay.Nhöõng tranh luaän, bieän minh, ñoáithoaïi, hay maëc caûm chieâu hoài, vìtheá, ñeàu khoâng coøn caàn thieát nöõa.Chaúng leõ 33 naêm vôùi taát caû chòuñöïng vaø hy sinh, vôùi taát caû maùu vaønöôùc maét nhoû xuoáng khaép ba mieàn,chöa ñuû laø lyù do ñeå thay ñoåi cheá ñoäñoäc taøi naøy baèng moät theå cheá töï dodaân chuû, maø phaûi ñaøo xôùi theâmtrong caùc vaên khoá ôû WashingtonDC, Baéc Kinh, Moskva..., ñeå chöùngminh ai baùn nöôùc hôn ai? ª

(c) 2008 talawas

Trang 82

BA BOÄ XÖÔNGMoät boä xöông ngöôøi rôøi

nghóa ñòa lang thang ngoaøiñöôøng. Gaëp moätt boä xöôngkhaùc, noù beøn hoûi: “Caäu cheátnaêm naøo vaäy?”

— Tôù cheát ñoùi naêm AÁt Daäu.Coøn caäu?— Tôù môùi cheát, ôû chaâu Phi.Hai boä xöông cuøng nhau ñi

tieáp, ñöôïc moät luùc thì gaëp boäxöông thöù ba.

— Trôøi ñaát! Caäu cheát naêmnaøo maø boä daùng taû tôi theâ thaûmvaäy?

Boä xöông kia noåi caùu:— Ñieân aø, tao coøn ñang

soáng sôø sôø ra ñaây.— Vaäy caäu laø ai?— Nhaân daân XHCNVN. ª

TAËNG SOÁ ÑIEÄN THOAÏIChaøng trai noùi vôùi ngöôøi yeâu:

“Saép tôùi laø sinh nhaät caäu baïnthaân nhaát maø anh chaúng bieáttaëng quaø gì nöõa?”

— Sao theá anh?— Bôûi noù quaù ñaày ñuû roài:

giaùm ñoác moät coâng ty lôùn ñangaên neân laøm ra, ñeïp trai, coù duthuyeàn vaø caû chieác xe theå thaoxòn...

Nghe ñeán ñaây, coâ ngöôøi yeâuthoû theû:

— Hay laø anh taëng... soá ñieänthoaïi cuûa em cho anh aáy ñi! ª

Cöôøi

Chuùng toâi nhaän ñöôïc baøi naøy quaemail cuûa moät ngöôøi baïn gôûi

ñeán. Taùc giaû, La Maïnh Duõng, laømoät caùn boä treû ôû Vieät Nam, thöôøngñi coâng taùc nöôùc ngoaøi, coù dòp nhìnthaáy neáp soáng töï do daân chuû ôû nöôùcngöôøi neân coù moät soá nhaän xeùt, khaùñöùng ñaén veà bieán coá Toøa Khaâm SöùHaø Noäi vaø Giaùo Xöù Thaùi Haø trong

thaùng 9 vöøa qua. OÂng vaïch traàn aâmmöu aên cöôùp cuûa ñaùm quan laïi HaøNoäi, töùc ñaûng boä vaø UÛy Ban NhaânDaân thaønh phoá Haø Noäi, vaø töôùngcoâng an Nguyeãn Ñöùc Nhanh cuõngnhö haäu quaû cuûa haønh ñoäng coân ñoà,ñaøn aùp giaùo daân ñang caàu nguyeänñoái vôùi ngöôøi daân trong nöôùc vaø ôûhaûi ngoaïi.

Trang 83

LAÙ THÖ CUÛA MOÄT CAÙN BOÄKính gôûi: Chuû Tòch nöôùc Nguyeãn Minh Trieát

Thuû Töôùng Chính Phuû Nguyeãn Taán DuõngToång Bí Thö Noâng Ñöùc Maïnh

Buoåi chieàu ngaøy 19/9, sau caùi hoâm maø UBND Tp Haø Noäi huy ñoäng löïc löôïngtöø 4 giôø saùng ñeå khaån tröông xaây döïng coâng vieân caây xanh treân khuoân vieânToøaKhaâm Söù cuõ, luùc ñoù toâi vaãn coøn ôû California, xoân xao, caêng thaúng, böùc xuùc töøcoâng ñoàng ngöôøi Vieät, vaø tin töùc töø beân nhaø, ñaâu ñaâu cuõng ñoàn thoåi leân saép xaûyra vuï Thieân An Moân thöù hai nhöng ôû Haø Noâi. Nhoùm chuùng toâi 8 ngöôøi ñeàu laønhöõng ngöôøi Vieät ñang hoïc vaø laøm vieäc ôû California, ngoaøi toâi laø caùn boä ñi coângtaùc vaø moät anh baïn ñang giaûng daïy taïi ñaây coøn laïi haàu heát laø soá anh em treû töøVN qua ñang laøm nghieân cöùu sinh ôû hai ñaïi hoïc danh tieáng Berkeley vaøStanford, Chuùng toâi tuyeät ñoái khoâng tin laø seõ coù baát cöù vuï vieäc töông töï nhöThieân An Moân laïi coù theå seõ xaûy ra taïi VN, chuùng toâi khoâng tin vi baûn chaát hieànhoøa cuûa moãi con ngöôøi Vieät Nam, nhaø nöôùc VN laø nhaø nöôùc phaùp quyeàn, vaø xaõHoäi VN hoâm nay laø xaõ hoäi môû, vaên minh hoäi nhaäp vôùi theá giôùi, moïi vieäc giaûiquyeát ñeàu döïa treân cô sôû coù tình coù lyù.

Cho xe taêng nghieàn naùt sinh vieân ôû quaûng tröôøng Thieân An Moân cuûa chínhquyeàn TQ ngaøy 4 thaùng 6 naêm 1989 laø veát nhô muoân ñôøi maø baát cöù ngöôøi

Trang 84

Trung Quoác naøo soáng ôû chính quoác hay soáng ôû haûi ngoaïi ñeàu cuùi ñaàu xaáu hoåkhoâng muoán nhaéc tôùi.

Ngay buoåi toái hoâm ñoù chuùng toâi taäp hôïp caû nhoùm taïi caên hoä nhoû cuûa anhbaïn ôû khu vöïc tröôøng Berkeley, moãi ngöôøi moãi laptop, chuùng toâi chia nhaunhanh choùng naém baét voâ soá thoâng tin töø nhieàu nguoàn khaùc nhau, maïng baùochí, ñaøi truyeàn hình, ñaøi phaùt thanh trong nöôùc, ngoaøi nuôùc, tö lieäu lòch söû, taøilieäu phaùp lí vaø nhaát laø haøng traêm tin aûnh, video clip töø caùc blog, thaønh thaät maønoùi laø ôû ñaây chuùng toâi coù phöông tieän vaø ñieàu kieän thuaän lôïi, deã daøng truy caäpvaøo caùc trang maïng naém baét thoâng tin vaø kieåm chöùng, beân caïnh ñoù laø thö vieänñaày ñuû tö lieäu cho chuùng toâi tham khaûo.

Laät laïi toaøn boä dieãn tieán ñaõ vaø ñang xaûy ra chuùng toâi ñeàu khoâng tin vaøo maétmình, vaøo tai mình, chuùng toâi heát söùc thaát voïng veà caùch haønh xöû laï luøng cuûaÑaûng boä vaø chính quyeàn Haø Noäi trong suoát dieãn bieán taïi Toøa Khaâm Söù vaø Giaùoxöù Thaùi Haø,

Chuùng toâi nhaän ñònh:

Roõ raøng UBND Tp Haø Noäi ñaõ khoâng coù baèng chöùng vaø vaên baûn phaùp lyùnaøo ñuû söùc thuyeát phuïc chöùng minh nhaø ñaát ôû 178 Nguyeãn Löông Baèng vaø 42Nhaø Chung laø thuoäc dieän Nhaø Nöôùc quaûn lí, ngöôïc laïi, vôùi taát caû nguoàn goác vaøbaèng chöùng phaùp lí maø DCCT Thaùi Haø vaø Toøa Giaùm Muïc Haø Noäi coù ñöôïc thìtheo luaät ñinh hoï laø sôû höõu chuû nhaø ñaát naøy. UBND Tp Haø Noäi ñaõ thieáu khieâmtoân vaø khoân kheùo ñeå giaûi quyeát vuï vieäc eâm thaém ngoaøi caùi haøm hoà cöôõng baùchcuûa keû maïnh. Trong tröôøng hôïp naøy vai troø cuûa Maët Traän Toå Quoác ñaâu roài?

Ñuøng moät caùi, UBND tp Haø Noäi khaån tröông xaây döïng hai coâng vieân treân 2phaàn ñaát ñang tranh chaáp noùi treân ñôn thuaàn chæ laø haønh ñoäng ñoái phoù cuûaUBND Tp Haø Noäi, maø dö luaän ai cuõng bieát bôûi vì noù chöa heà coù trong thieât keáquy hoaïch tröôùc ñaây cuûa sôû quy hoaïch kieân truùc thaønh phoá, haønh ñoâng noù loä roõcaùi phaûn öùng haï caáp cuûa moät soá caùn boä chuû choát tham lam huû hoùa “nuoát khoângtroâi thì ñaïp ñoå” “aên khoâng ñöôïc thì nhoå nöôùc mieáng.”

DCCT Thaùi Haø vaø Toøa TGM Haø Noäi thöøa hieåu raèng hoï khoâng theå ñoøi caùiNhaø Nöôùc khoâng theå traû, hoï hieåu raát roõ raèng Nhaø Nöôùc raát sôï hieäu öùng domino,nhö vaäy taïi sao hoï vaãn kieân trì ñoøi? coù theå ñaây laø moät ñoäng thaùi, moät böôùc khôûiñaàu cho moät toan tính caên baûn khaùc, nhöng ñoù chæ laø döï ñoaùn, chöa coù moätbaèng chöùng naøo ñeå khaúng ñònh, nhöng caùi yù ñònh ngaên chaën moïi möu toan tönhaân hoùa, chia naêm xeû baûy linh ñòa cuûa hoï thì raát roõ, coù theå hoï ñaõ bieát toûng tongtong laø mieáng ñaát vaøng cuûa hoï ñang naèm trong taàm ngaém, trong toan tính chianaêm xeû baûy, tö nhaân hoùa cuûa caùn boä ñöông chöùc ñöông quyeàn ta, caùi ñoù thìnhaân daân ai cuõng hieåu vì noù xaûy ra haøng ngaøy haøng giôø treân khaép ñaát nöôùc töøthaønh thò ñeán thoân queâ. Coù theå ñoù laø nguyeân do taïi sao haøng nöõa theá kyû, quabao ñôøi UBND tp Haø Noäi quaûn lí, caû hai mieáng ñaát gaàn nhö boû hoang pheá chaúngñöôïc sôû naøo cô quan naøo quy hoaïch xaây döïng coâng trình coâng ích. Giaùo daân

Trang 85

Coâng Giaùo Haø Noäi khoâng muoán linh ñòa cuûa hoï bieán thaønh choå oân aøo aên chôihoaëc bieán thaønh nhaø cöûa, taøi saûn rieâng tö cuûa caùc quan tham. Cho neân toâi tinraèng neáu Ñaûng Boä vaø UBND Haø Noäi bôùt tham, bôùt tròch thöôïng, vì lôïi ích cuûanhaân daân thaønh phoá Haø Noäi, ñeà nghò vôùi giaùo quyeàn Haø Noäi laø “Nhaø Nöôùc vaøcoäng ñoàng giaùo daân Coâng Giaùo cuøng laøm” cuøng xaây döïng coâng trình coâng ích,nhö beänh vieän, tröôøng hoïc, coâng vieân... ñaát thì vaãn ñaát cuûa Coâng Giaùo Haø Noäi,coâng trình laø cuûa Nhaø Nöôùc vaø lôïi ích laø cuûa Nhaân Daân thì 99% vuï vieäc coù theåthu xeáp ñöôïc, vui veû caû laøng. Chaéc chaén khoâng phaûi duøng haï saùch ñeå laïi haäuquaû nghieâm troïng nhö ngaøy hoâm nay.

Vieäc laøm ngô khoâng ngaên chaën, khoâng baûo veä, khoâng truy toá baét giamngay nhöõng keû ñaàu troäm ñuoâi cöôùp phaù quaáy, laøm oâ ueá baøn thôø töôïng ChuùaMeï, ñeàn thaùnh taïi nôi vuøng ñaát ñang tranh chaáp ôû Giaùo Xöù Thaùi Haø, laø ñoàngloõa, bao che cho haønh vi phaïm phaùp, laêng nhuïc toân giaùo.

Vieäc UBND Tp Haø Noäi cho tieán haønh xaây döïng treân phaàn ñaát 42 NhaøChung, 178 Nguyeãn Löông Baèng, nhöõng phaàn ñaát ñang tranh chaáp, laø vi phaïmnghieâm troïng luaät phaùp nöôùc Coäng Hoøa XHCN Vieät Nam, vaø theo luaät ñònh, baátcöù coâng trình naøo xaây döïng treân ñoù ñeàu thuoäc chuû sôû höõu mieáng ñaát.

Vieäc khaån tröông huy ñoäng löïc löôïng khoáng cheá traán aùp, thöïc hieän haønh vitrong boùng toái, caám quay phim chuïp hình chính laø söû duïng baïo löïc, söû duïngyeáu toá baát thaàn, sôï haõi, che daáu dö luaän quaàn chuùng, haønh ñoäng naøy chæ coù theågoïi laø haønh ñoäng cuûa keû cöôùp, noù bieåu loä caùi baát chính vaø yeáu keùm cuûa Ñaûngboä vaø UBND tp Haø Noäi.

Söû duïng heä thoáng truyeàn thoâng baùo ñaøi baát caäp, caét xeùn, trí traù ñeå aùp ñaët,boâi nhoï, xuyeân taïc laø caùch laøm aáu tró, baát nhaân, laø coi thöôøng söï thaät, coi thöôøngnhaän thöùc cuûa nhaân daân.

Haäu quaû khoâng ñôn giaûn chæ laø coâng trình xaây döïng theo toan tính cuoái cuøngvaãn bi coi laø taøi saûn cuûa Coäng Ñoàng Giaùo Daân Coâng Giaùo Haø Noäi, maø haäu quaûvoâ cuøng nghieâm troïng, aûnh höôûng saâu roäng, chính laø:

Ñaåy moät coäng ñoàng ít nhaát hôn 6 trieäu ngöôøi daân, thaønh moät khoái ñoaøn keátsaùt caùnh chöa töøng coù thaønh keû ñaïi ñòch cuûa Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc, maø ñaèng sauhoï laø moät coäng ñoàng hôn moät tyû ngöôøi, moät giaùo hoäi coù aûnh höôûng tinh thaàn coùtheå noùi nhaát theá giôùi, coù giôùi trí thöùc huøng maïnh nhaát, moät toå chöùc chaët cheõ,ñoaøn keát nhaát, moät giaùo hoäi coù söùc maïnh luaân lyù vaø giaùo duïc saâu roäng bao truømtheá giôùi nhaát. Vaø phaûi luoân nhôù raèng ñaàu moái ñöa ñeán cuûa söï suïp ñoå toaøn boäkhoái Ñoâng AÂu vaø Lieân xoâ naêm 1989 chính laø töø söï uûng hoä cuûa Giaùo hoäi CoângGiaùo Roma naøy!

Ñaùnh maát loøng tin cuûa hôn 80 trieäu daân vaøo Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc, khi toaønboä heä thoáng truyeàn thoâng baùo ñaøi ñöôïc Ñaûng chæ ñaïo xuyeân taïc, boâi nhoï, chuïpmuõ, caét xeùn bò nhaân daân caû nöôùc phaùt hieän, laät taåy loä roõ caùi heä thoáng truyeànthoâng cuûa chuùng ta chæ laø moät taäp hôïp trí traù, xu nònh vaø baát nhaân.

Trang 86

Bò coäng ñoàng vaø nhaân daân treân theá giôùi ñaùnh giaù vaø leân aùn laø ngu doát vaø aùpböùc, ñaùnh maát traàm troïng uy tín cuûa Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc VN treân chính tröôøngquoác teá.

Ngöôïc laïi, thaønh quaû cuûa Giaùo Daân Coâng Giaùo Haø Noäi sau söï kieän ToøaKhaâm Söù vaø Thaùi Haø laø gì?

Ngaên chaën ñöôïc möu ñoà cöôùp ñaát cuûa haøng nguõ caùn boâ huû hoùa;

Laät taåy ñöôïc boä maët baát chính, tri traù cuûa heä thoáng truyeàn thoâng cho toaøntheå nhaân daân caû nöôùc bieát;

Ñöôïc Nhaø nöôùc huy ñoäng toaøn boä löïc löôïng xaây döïng cho hai coâng vieânbieán 2 khu vöïc nheách nhaùc, laõnh ñòa cuûa daân chích choaùc, toäi phaïm thaønh haikhuoân vieân ñeïp cho Toøa Giaùm Muïc Haø Noäi vaø Giaùo Xöù Thaùi Haø, TGM vaø Giaùoxöù Thaùi Haø chæ caàn phaù dôõ böùc töôøng ngaên caùch, laøm haøng raøo baèng nhöõngkhoùm hoa, caây kieång thi tha hoà maø ñeïp, caùc thaày, caùc sô coù choå thö giaõn, caùcgiaùo daân sau leã coù choå cho vui chôi giaûi trí. Toâi daùm chaéc laø ngay sau khi UBNDHaø Noäi xaây döïng hoaøn chænh hai coâng vieân xong, caû giaùo phaän Haø Noäi seõ toåchöùc leã Taï Ôn, caûm ôn Chuùa vaø Meï ñaõ soi saùng cho nhöõng keû laàm ñöôøng laïc loáibieát hoái caûi maø coá coâng xaây döïng ngaøy ñeâm ñeå laøm vieäc ñeàn toäi.

Vaø treân heát laø gaén keát ñöôïc moät khoái ñoaøn keát treân döôùi nhö moät, tin töôûngtuyeät ñoái vaøo söï quan phoøng cuûa Chuùa vaø Meï.

Laø vieân chöùc ñöôïc nhaø nöôùc thöôøng xuyeân cöû ñi coâng taùc nöôùc ngoaøi, cuøngvôùi nhöõng ngöôøi ñang nghieân cöùu khoa hoïc, ñöôïc xem laø thaønh phaàn trí thöùctreû ñöôïc baïn beø anh em caùc nöôùc ñang coâng taùc nhö toâi hoaëc ñang laøm nghieâncöùu sinh taïi Myõ ñeàu quyù neå, chuùng toâi luoân tin töôûng vaø töï haøo vaøo söï saùng suoátvaø baûn laõnh cuûa Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc. Chuùng toâi khaúng ñònh ñaèng sau taát caûnhöõng dieãn tieán gaây haäu quaû nghieâm troïng naøy nhaát ñònh phaûi laø do theá löïc thuøñòch nöôùc ngoaøi ñang aån naáp trong haøng nguõ caùn boä cuûa chuùng ta vôùi aâm möuthaâm ñoäc xuùi giuïc phaù hoaïi hoaëc do luõ tham quan luõng ñoaïn, aâm möu chia naêmxeû baûy vuøng ñaát vaøng ñoù. Dó nhieân chuùng ta khoâng loaïi tröø caùi aâm möu thaâmñoäc naøy coù theå laø töø ngöôøi anh em phöông Baéc coá tình ñaùnh laïc höôùng, laøm roáiren, xaùo troän khoái ñaïi ñoaøn keát daân toäc ta ñeã beà thoân tính hai quaàn ñaûo TröôøngSa, Hoaøng Sa.

Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc caàn khaån tröông nhaän khuyeát ñieåm, traû laïi coâng lyù chongöôøi bò haïi, truy cöùu nghieâm khaéc tröøng trò boïn tay sai, boïn caùn boä huû hoùa,chaán chænh cô caáu caùn boä ñeå loøng daân tin töôûng, nhanh choùng phuïc hoài uy tín,phuïc hoài söùc maïnh khoái ñaïi ñoaøn keát daân toäc, cuøng loøng phaùt trieån kinh teá öùngphoù vôùi neàn kinh teá ñang laïm phaùt phi maõ, oån ñinh quoác phoøng saún saøng ñoáiphoù vôùi aâm möu thoân tính cuûa ngöôøi anh em phöông Baéc vaø nhöõng theá löïc thuøñòch khaùc.

Mong thay!Trong luùc vieát nhöõng doøng chöõ naøy, toâi ñang ôû Haø Noäi, ngay treân phoá Nhaø

Taùc giaû daùm noùi leân söï aáu tró vaøtoâi ñoøi cuûa heä thoáng truyeàn thoâng ôûVieät Nam hieän nay nhö “caét xeùn, trítraù ñeå aùp ñaët, boâi nhoï, xuyeân taïc,coi thöôøng söï thaät, coi thöôøng nhaänthöùc cuûa nhaân daân.”

Döôùi ñaây laø nguyeân vaên laù thö...

GOÙP YÙ VÔÙI TAÙC GIAÛLA MAÏNH DUÕNG

Laõo OÂngKhaùc vôùi gioïng tròch thöôïng, keû

caû, ba ñaù, daïy ñôøi, leân lôùp cuûaNguyeãn Theá Thaûo vaø Nguyeãn TaánDuõng khi bieán coá xaûy ra, vaø sau ñoùtrong cuoäc tieáp xuùc vôùi vôùi ñaïi dieänHÑGMVN, taùc giaû La Maïnh Duõngcoù nhöõng nhaän xeùt khaùch quan,chaân thaät cuûa moät ngöôøi coù hoïcthöùc, bieát nhìn xa. Duø vaäy, nhaänñònh cuûa taùc giaû vaãn coøn nhöõng sôhôû caàn ñöôïc boå tuùc...

1. “Baûn chaát hieàn hoøa cuûa moãicon ngöôøi Vieät Nam.”

Daân toäc VN voán hieàn hoøa, ñuùng.Nhöng ngöôøi VN theo coäng saûn,nhöõng hoïc troø thuaàn thaønh cuûa chuûnghóa Maùc-Leâ-Mao thì sao? NgöôøiVN khoâng queân ñöôïc chuû tröông“gieát, gieát nöõa...” qua cuoäc caûi caùch

ruoäng ñaát ôû mieàn Baéc 1954-1956 doCSVN chuû truông, nhöõng moà choânsoáng taäp theå ôû Hueá trong Teát MaäuThaân 1968, nhöõng traïi tuø caûi taïo daõman hôn traïi taäp trung cuûa Hitlertrong theá chieán thöù hai daønh cho“nguïy quaân, nguïy quyeàn Saigoøn!”.Moät soá keû chuû möu vaø naïn nhaân cuûanhöõng söï man rôï naày hieän nay vaãncoøn soáng...

2. “Nhaø nöôùc Vieät Nam laø nhaønöôùc phaùp quyeàn.”

Thaät vaäy sao? Phaùp quyeàn, choãnaøo qua haønh ñoäng coân ñoà, cöôùp

Trang 87

Chung, beân caïnh 2 ñöùa con nhoû ngô ngaùc sôï haõi, tröôùc maét chuùng toâi laø röøngngöôøi töø caùc nôi ñoå veà traøn ngaäp phoá Nhaø Chung, hoï thaønh kính, thieát tha haùtvang “... laïy Chuùa töø nhaân... haõy duøng con nhö khí cuï baèng an cuûa Chuùa... ñemthöù tha vaøo nôi laêng nhuïc, ñem coâng lyù vaøo choán lao tuø...” Thuù thaät toâi khoâng tinvaøo söï thaønh kính an hoøa ñoù, toâi caûm nhaän ñöôïc phía döôùi lôøi kinh Hoøa Bìnhvang voïng cao vuùt ñoù laø söï phaån uaát bò doàn neùn, söï soâi suïc ñang caøng giôø caønghoäi tuï trong ñaùm ñoâng truøng truøng ñoù.

Baát giaùc toâi ruøng mình.

Haø Noäi ngaøy 23/9/2008La Maïnh Duõng, VVNTT

ñaát, ñaùnh ñaäp daân laønh ñang caàunguyeän? Xaõ hoäi vaên minh maø phaûiduøng “nhöõng keû ñaàu troäm ñuoâicöôùp phaù quaáy, laøm oâ ueá baøn thôø,töôïng Chuùa Meï, ñeàn thaùnh,” khieâukhích giaùo daân ñang caàu nguyeänsao? Hay ñaây laø thöù “vaên minh” cuûathôøi ñaïi Hoà Chí Minh quang vinh,moät thöù vaên minh ñöôïc moâ taû trong“tö töôûng Hoà Chí Minh?”

3. AÂm möu cuûa “theá löïc thuø ñòchnöôùc ngoaøi” ñeå chia reõ daân toäc ta?Hay aâm möu thaâm ñoäc cuûa ngöôøianh em phöông Baéc ñeå “deã beà thoântính hai quaàn ñaûo Tröôøng Sa vaøHoaøng Sa?

“Ngöôøi anh em phöông Baéc”thoân tính hai quaàn ñaûo cuûa ñaát nöôùcta bao giôø? Chính Hoà Chí Minh vaøBoä Chaùnh Trò CSVG ñaõ ra lònh choPhaïm Vaên Ñoàng gôûi coâng haøm hieándaâng cho “ngöôøi anh em” ngaøy 14thaùng 09 naêm 1958 ñoù chöù! Chæ coùchaùnh quyeàn mieàn Nam vaø quaânlöïc Vieät Nam Coäng Hoøa choáng traûcuoäc xaâm chieám cuûa quaân Taøu naêm1974. Nhaø nöôùc CSVN chaúngnhöõng khoâng daùm cho nhaân daânbieát söï thaät maø coøn ñaøn aùp, baét bôùthanh nieân, sinh vieân bieåu tìnhchoáng quaân thuø phöông Baéc ôûSaøigoøn, Haø Noäi thaùng 4 & 5 vöøaqua, khi coäng saûn Taøu saùp nhaäp haiquaàn ñaûo Tröôøng Sa vaø Hoaøng Savaøo tænh Haûi Nam.

4. Ñieåm khaù ngoä nghónh khi taùcgiaû ñeà caäp ñeán “thaønh quaû” giaùodaân Haø Noäi vaø Thaùi Haø thu hoaïchñöôïc trong bieán coá vöøa qua: Haicoâng vieân ñeïp cho Toøa Giaùm MuïcHaø Noäi vaø Giaùo xöù Thaùi Haø!

Taùc giaû coøn “daùm chaéc” laø saunaøy caû giaùo phaän Haø Noäi seõ toå chöùcLeã Taï Ôn! May maø taùc giaû ñaõkhoâng noùi giaùo phaän Haø Noäi vaøgiaùo xöù Thaùi Haø neân caùm ôn nhaønöôùc CSVG ñaõ khaån tröông ñemñoäi cô giôùi ñeán ñaäp phaù haøng raøo vaøxaây döïng hai coâng vieân naøy trongñeâm toái ñeå taëng cho giaùo phaän HaøNoäi vaø giaùo xöù Thaùi Haø.

Chính ôû phaàn treân, taùc giaû cuõngnhaän xeùt raát ñuùng laø “haønh ñoäng noùloä roõ caùi phaûn öùng haï caáp cuûa moätsoá caùn boä chuû choát tham lam huû hoùa‘nuoát khoâng troâi thì ñaïp ñoå,’ ‘aênkhoâng ñöôïc thì nhoå nöôùc mieáng’”cuûa CSVG!

Caùi naøy cuõng gioáng nhö keâunhaân daân mieàn Nam “caùm ôn” Baùcvaø ñaûng ñaõ “giaûi phoùng” hoï khoûiaâm möu thaâm ñoäc cuûa Myõ Nguïy:Myõ Nguïy cho aên nhieàu bô söõa laømdaân ta bò bònh maäp phì, toån haïi söùckhoûe. Neân caùm ôn?

CSVG khoâng cho xe taêngnghieàn naùt giaùo daân ñang caàunguyeän ôû Haø Noäi vaø Thaùi Haø khoângphaûi vì chuùng hieàn hoøa, vaên minh,bieát toân troïng luaät phaùp maø vì tìnhhình theá giôùi ñaõ thay ñoåi. Thaùng 9naêm 2008 ôû Vieät Nam khoâng phaûithaùng 6 naêm 1989 ôû Trung quoác. Duøvaäy, bieán coá ngaøy 19 thaùng 9 naêm2009 ôû Haø Noäi vaø Thaùi Haø vaãn laø“veát nhô muoân ñôøi maø baát cöù ngöôøiVieät Nam naøo soáng ôû trong nöôùchay soáng ôû haûi ngoaïi ñeàu cuùi ñaàuxaáu hoå khoâng muoán nhaéc tôùi.” Noùchöùng toû moät laàn nöõa, ñaûng CSVGchæ laø ñaûng cöôùp vaø keû caàm quyeànchæ laø ñaùm du ñaûng, löu manh! ª

Trang 88

TIN TOÂN GIAÙOTOØA THAÙNH BOÅ NHIEÄM

2 GM PHUÏ TAÙ TAÏIVIEÄT NAM

VATICAN. Hoâm 15-10-2008,Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh loanbaùo: ÑTC ñaõ boå nhieäm hai GM phuïtaù cho toång giaùo phaän Haø Noäi vaøThaønh Phoá Hoà Chí Minh.

Taân GM Phuï Taù Haø Noäi laø ÑöùcCha Lorensoâ Chu Vaên Minh, Giaùmñoác Ñaïi Chuœng Vieän Haø Noäi. Ngaøinaêm nay 65 tuoåi, sinh ngaøy 27-12naêm 1943 taïi Nam Ñònh, toång giaùophaän Haø Noäi. Hoïc trieát vaø thaàn hoïctaïi Nam Ñònh töø naêm 1960 ñeán1967, vaø sau ñoù taïi Haø Noäi töø naêm1992 ñeán 1994. Trong thôøi gian daøiphaœi ôœ taïi gia, thaày Lorensoâ Minhhaønh ngheà hôùt toùc vaø phuï giuùp muïctuï taïi giaùo xöù nguyeân quaùn, giaœngdaïy giaùo lyù, vì Nhaø Nöôùc khoâng chothaày thuï phong linh muïc. Sau cuøngthaày ñöôïc chòu chöùc ngaøy 10-6 naêm1994 khi ñaõ 51 tuoåi.

Sau khi thuï phong, cha Minhlaøm phoù xöù taïi Nam Ñònh 1 naêm, roàiñöôïc göœi sang Roma du hoïc töø 1995ñeán 2000, ñaäu tieán só thaàn hoïc tín lyù

taïi Ñaïi hoïc Giaùo Hoaøng Urbaniana.Veà nöôùc, cha Minh laøm giaùo sö,ñoàng thôøi laøm giaùm hoïc taïi Ñaïichuœng vieän Haø Noäi, sau ñoù töø naêm2003, cha laøm Phoù Giaùm ñoác vaø töø 2naêm nay, laøm Giaùm ñoác Ñaïi chuœngvieän naøy.

Leã truyeàn chöùc GM cho ÑöùcCha Chu Vaên Minh seõ ñöôïc cöœhaønh ngaøy 5-12-2008.

Taân GM Phuï taù giaùo phaänThaønh Phoá Hoà Chí Minh laø ÑöùcCha Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaœm, 56tuoåi, sinh ngaøy 2-10-1952 taïi HaøÑoâng, thuoäc Toång giaùo phaän HaøNoäi vaø cuøng vôùi gia ñình di cö vaøoNam naêm 1954, theo hoïc taïi tieåuchuœng vieän Caàn Thô vaø hoïc trieát taïiÑaïi chuœng vieän thaùnh Toâma ôœ LongXuyeân, sau ñoù leân Ñaïi chuœng vieänthaùnh Giuse Saøigoøn. Thaày PheâroâKhaœm thuï phong linh muïc ngaøy30-8-1980, thuoäc toång giaùo phaänThaønh Phoá Hoà Chí Minh.

Cha Pheâroâ Khaœm laàn löôït laømPhoù Xöù Haø Noäi, Xoùm Môùi(1980-1984), roài Phoù Xöù Nhaø thôøChaùnh Toøa, kieâm giaùo sö Ñaïichuœng vieän Thaùnh Giuse(1987-2001). Naêm 2001, cha Pheâroâ

Trang 89

TIN TOÂN GIAÙO - TIN XAÕ HOÄI - TIN VIEÄT NAM - TIN THEÁ GIÔÙI - CHUYEÄN LAÏ ...

BAÛN TINNGUYEÄT SAN MUÏC VUÏTHAÙNG TÖ - 2003

Trang 90

ñöôïc göœi ñi hoïc thaàn hoïc muïc vuï taïiÑaïi hoïc Coâng Giaùo Hoa Kyø ôœ thuœñoâ Washington vaø ñaäu tieán só taïiñaây naêm 2004.

Trôœ veà nöôùc, cha Pheâroâ Khaœmlaøm giaùm ñoác trung taâm muïc vuï cuœaGiaùo phaàn, thaønh vieân Hoäi ñoàng tövaán GM, vaø ñaëc traùch caùc linh muïcsinh vieân du hoïc nöôùc ngoaøi(2004-2008).

Töø thaùng 3 naêm nay, Cha PheâroâNguyeãn Vaên Khaœm laø thö kyù ñieàuhaønh cuœa HÑGM Vieät Nam.

Leã truyeàn chöùc cho Ñöùc ChaKhaœmñöôïccöœ haønhngaøy15.11.2008.

Hieän nay coù hai giaùo phaän troángtoøa taïi Vieät Nam laø giaùo phaän PhaùtDieäm vaø Ban Meâ Thuoät, 3 giaùophaän coù GM ñeán tuoåi nghæ höu laøThaùi Bình, Vinh vaø Phan Thieát.

(SD 15-10-2008)

ÑTC SEÕ VIEÁNG THAÊMCAMERUN VAØ ANGOLA

VAØO NAÊM TÔÙIVATICAN. ÑTC Bieån Ñöùc 16

seõ vieáng thaêm Camerun vaø Angolabeân Phi chaâu vaøo thaùng 3 naêm2009.

Trong baøi giaœng thaùnh leã beá maïcThöôïng HÑGM theá giôùi kyø thöù 12veà Lôøi Chuùa, saùng chuùa nhaät26-10-2008 taïi Ñeàn thôø ThaùnhPheâroâ, ÑTC môøi goïi moïi ngöôøi caàunguyeän cho Thöôïng HÑGM Phichaâu kyø 2 seõ tieán haønh vaøo thaùng10-2009 taïi Vatican, ñoàng thôøi ngaøicho bieát seõ ñeán Camerun vaøo thaùng3 naêm tôùi ñeå ñích thaân trao Taøi Lieäulaøm vieäc cuœa Thöôïng HÑGM Phichaâu cho ñaïi dieän cuœa caùc Coäng

ñoaøn Giaùo Hoäi taïi Phi chaâu, vaø sauñoù ngaøi seõ vieáng thaêm Giaùo Hoäi taïiAngola nhaân dòp kyœ nieäm 500 naêmtruyeàn giaùo taïi nöôùc naøy.

Thöôïng HÑGM Phi chaâu kyø 2ñaõ ñöôïc ÑTC Bieån Ñöùc 16 tuyeân boátrieäu taäp taïi Vatican töø ngaøy 4 ñeán25-10-2009 vôùi chuœ ñeà “Giaùo Hoäitaïi Phi chaâu phuïc vuï hoøa giaœi, coânglyù vaø hoøa bình - Caùc con laø muoáiñaát.. Caùc con laø aùnh saùng theá giôùi”(Mt 5,13.14). Thöôïng HÑGM ñaàutieân cuœa ñaïi luïc naøy ñaõ dieãn ra hoàinaêm 1994.

Angola tröôùc kia laø thuoäc ñòacuœa Boà ñaøo nha ñöôïc ñoäc laäp ngaøy11-11-1975, roäng hôn 1 trieäu 246ngaøn caây soá vuoâng vôùi daân soá hôn12,5 trieäu ngöôøi trong ñoù coù 47%theo caùc ñaïo coå truyeàn, 38% laø tínhöõu Coâng Giaùo vaø 15% theo TinLaønh. (SD 26-10-2008)

ÑTC LIEÂN ÑÔÙI VÔÙIGIAÙO HOÄI TAÏI HOA LUÏCVATICAN. ÑTC Bieån Ñöùc 16

baøy toœ tình lieân ñôùi vôùi Giaùo HoäiCoâng Giaùo taïi Hoa Luïc, vì khoângñöôïc cöœ ñaïi dieän naøo ñeán tham döïThöôïng HÑGM theá giôùi kyø thöù 12veà Lôøi Chuùa töø ngaøy 5 ñeán26-10-2008 taïi Vatican.

Trong baøi giaœng thaùnh leã beá maïcThöôïng HÑGM saùng ngaøy26-10-2008 taïi Ñeàn thôø ThaùnhPheâroâ, ÑTC noùi:

Tuy khoâng coù ñaïi dieän töø HoaLuïc, taïi Thöôïng HÑGM theá giôùivöøa qua cuõng coù ÑHY Giuse TraànNhaät Quaân, SDB, GM Hong Kong,laø thaønh vieân ñöôïc ÑTC boå nhieäm.

(SD 26-10-2008)

BOŒ DÖÏ AÙN DI CHUYEÅN HAØICOÁT ÑHY NEWMAN

LUAÂN ÑOÂN. Caùc chöùc saéc cuœaGiaùo Hoäi ñaõ huœy boœ döï aùn di chuyeånhaøi coát cuœa ÑHY John HenryNewman, sau khi khaùm phaù thaáythi theå cuœa ngaøi hoaøn toaøn tan raõ.

Hoâm 2-10-2008, vieäc môœ moäÑHY Newman ñaõ ñöôïc thöïc hieänñeå chuaån bò cho vieäc phong chaânphöôùc coù theå dieãn ra vaøo naêm tôùi.Tuy nhieân khi môœ moä ra, caùc chöùcsaéc khoâng thaáy coøn gì trong ñoù.

Trong moät tuyeân ngoân coâng boáhoâm 3-10-2008, Peter Jennings,phaùt ngoân vieân toång giaùo phaänBirmingham sôœ taïi noùi raèng: caœ dihaøi laãn quan taøi baèng goã cuœa ÑHYNewman ñeàu bò tan raõ heát. Khoângcoù xöông hoaëc raêng naøo coøn laïi,ngoaïi tröø nhöõng naém tay baèng ñoàngôœ quan taøi vaø moät vaøi sôïi tua töøchieác muõ hoàng y.

Ngoaøi ra coù moät baœng baèng ñoàngcoù ghi haøng chöõ latinh vôùi yù nghóa:“ÑHY John Henry Newman, HoàngY Phoù teá hieäu toøa thaùnh George inVelabro, qua ñôøi ngaøy 11-8-1890.Xin cho linh hoàn ñöôïc nghæ yeân(RIP)”.

OÂng Jennings noùi raèng: döôùiquan ñieåm cuœa caùc chuyeân gia ykhoa vaø söùc khoœe, an taùng trongmoät quan taïi baèng goã taïi moät vò tríraát aåm öôùt nhö theå khieán cho thi haøihoaøn toaøn bò tan raõ, ñoù khoâng phaœilaø ñieàu ñaùng ngaïc nhieân. Söï kieänkhoâng coøn di haøi theå lyù trong moäkhoâng coù aœnh höôœng ñeán söï tieántrieån trong aùn phong chaân phöôùc taïiboä phong thaùnh”. (CNS 6-10-2008)

ÑAÏI DIEÄN TOØA THAÙNHTAÏI LHQ KEÂU GOÏI GIUÙP

NGÖÔØI DI TAŒNGENEØVE. Ñaïi dieän Toøa Thaùnh

caïnh caùc toå chöùc LHQ taïi Geneøve,Ñöùc TGM Silvano Tomasi, keâu goïicoäng ñoàng quoác teá quan taâm giuùpñôõ nhöõng ngöôøi di taœn.

Trong baøi tham luaän hoâm7-10-2008 taïi khoùa hoïp cuœa Cao UŒytò naïn LHQ, Ñöùc TGM Tomasi nhaécñeán thaùi ñoä voâ traùch nhieäm vaø söïham hoá cuœa moät soá giôùi laõnh ñaïo taøichaùnh ñaõ ñöa tôùi cuoäc khuœng hoaœngthò tröôøng taøi chaùnh hieän nay. “Haäuquaœ cuœa cuoäc khuœng hoaœng heát söùcphöùc taïp naøy coù aœnh höôœng naëng neàtreân nhöõng nhoùm ngöôøi deã bò toånthöông trong xaõ hoäi vaø neâu moät baèngchöùng cuï theå veà söï lieân ñôùi hoã töôngcuõng nhö söï thieáu coâng chính trongtheá giôùi ngaøy nay”.

Ñöùc TGM Tomasi ñaëc bieät löu yùñeán thaân phaän cuœa haèng trieäu ngöôøibuoäc loøng phaœi di taœn vì naïn sa maïclan roäng, naïn ñoùi, khí haäu thay ñoåi,söï ñaøn aùp vaø chaø ñaïp nhaân quyeàn.Nhieàu ngöôøi di taœn trong noäi ñòaquoác gia cuœa hoï, neân khoâng ñöôïc söïbaœo veä caàn thieát cuœa quoác teá, coùnhieàu ngöôøi khaùc vöôït qua bieângiôùi caùc nöôùc laùng gieàng.

Moät soá ngöôøi coù theå ñöôïc CaoUŒy LHQ cöùu giuùp vì hoï khoâng coøntoå quoác, nhöng nhieàu ngöôøi khaùckhoâng thuoäc vaøo loaïi tò naïn hoaëccoâng nhaân di cö, neân khoâng ñöôïcgiuùp ñôõ.

Trong boái caœnh ñoù, Ñöùc TGMTomasi noùi raèng: “Coäng ñoàng quoácteá khoâng theå laøm ngô ñoái vôùi soá

Trang 91

Trang 92

phaän ñau thöông cuœa haøng trieäungöôøi aáy, vaø khoâng theå khoâng baœoveä hoï”.

Vò Ñaïi dieän Toøa Thaùnh nhaécnhôœ raèng söï di taœn khoâng phaœi laømoät hieän töôïng rieâng reõ, taùch bieätvôùi caùc thöïc taïi xaõ hoäi khaùc. Noù laøkeát quaœ cuœa nhöõng quyeát ñònh chínhtrò, söï thôø ô hoaëc thieáu phoøng ngöøa,vaø caœ nhöõng thieân tai khoâng löôøngtröôùc ñöôïc. Vì theá, hieän töôïng di taœncuõng thuoäc traùch nhieäm cuœa quoácgia lieân heä vaø coäng ñoàng quoác teá”.

(SD 7-10-2008)SÖÙ ÑIEÄP ÑTC NHAÂN NGAØY

DI DAÂN 2009VATICAN. ÑTC Bieån Ñöùc 16

keâu goïi caùc tín höõu Coâng Giaùo thöïcthi tinh thaàn lieân ñôùi vaø baùc aùi ñoáivôùi ngöôøi di daân.

Ngaøi ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaâytrong Söù ñieäp nhaân ngaøy theá giôùi veàdi daân laàn thöù 95 seõ ñöôïc cöœ haønhvaøo ngaøy 18-1 naêm 2009 vôùi chuœ ñeà“Thaùnh Phaoloâ, ngöôøi di daân, Toângñoà daân ngoaïi”.

Trong Söù ñieäp, ÑTC ñeà cao taámgöông cuœa Thaùnh Phaoloâ, ñöôïcChuùa Thaùnh Linh höôùng daãn, taäntuïy haêng say rao giaœng Tin Möøngcuœa taát caœ moïi ngöôøi, khoâng phaânbieät quoác tòch vaø vaên hoùa. “TinMöøng chính laø quyeàn naêng cuœaThieân Chuùa cöùu ñoä taát caœ nhöõng aitin, tröôùc tieân laø ngöôøi Do thaùi roàiñeán ngöôøi Hy Laïp (Rm 1,16).

ÑTC nhaän ñònh raèng söù maïngcuœa Giaùo Hoäi vaø cuœa moãi tín höõuKitoâ trong thôøi ñaïi hoaøn caàu hoùangaøy nay cuõng phaœi ñöôïc thöïc hieäntheo göông Thaùnh Phaoloâ; “söù

maïng, qua söï quan taâm muïc vuï,höôùng veà caùc taàng lôùp ngöôøi di daân,caùc sinh vieân du hoïc, ngöôøi di cö, tònaïn, ngöôøi di taœn, keå caœ caùc naïnnhaân cuœa cheá ñoä noâ leä taân thôøi nhöcaùc naïn nhaân cuœa naïn buoân ngöôøi.Ngaøy nay söù ñieäp cöùu ñoä cuõng phaœiñöôïc ñeà nghò vôùi cuøng moät thaùi ñoäcuœa vò Toâng ñoà daân ngoaïi, ñeå yù ñeánnhöõng hoaøn caœnh khaùc veà maët xaõhoäi vaø vaên hoùa, nhöõng khoù khaênñaëc thuø cuœa moãi ngöôøi do thaân phaändi daân vaø löu ñoäng”.

ÑTC ñeà cao bí quyeát toâng ñoàcuœa thaùnh Phaoloâ laø gaén boù chaëtcheõ vôùi Chuùa Kitoâ ñeán ñoä coù theå noùi“Khoâng coøn laø toâi soáng nhöng laøchuùa Kitoâ soáng trong toâi” (Gal2,20). Sau cuøng ngaøi caàu mong raèngvieäc cöœ haønh Ngaøy Theá giôùi veà didaân vaø tò naïn 18-1-2008 laø moätkhích leä thuùc ñaåy moïi ngöôøi soángtroïn veïn tình yeâu thöông huynh ñeäkhoâng phaân bieät, khoâng kyø thò, vôùixaùc tín raèng baát kyø ai caàn ñeán chuùngta ñeàu laø tha nhaân cuœa chuùng ta vaøchuùng ta coù theå giuùp ñôõ hoï (DeusCaritas est, 15); öôùc gì ngaøy naøythuùc ñaåy chuùng ta hieåu raèng vieäcthöïc thi baùc aùi chính laø toät ñænh vaø laøtoång hôïp toaøn theå ñôøi soáng Kitoâgiaùo”.

Söù ñieäp treân ñaây cuœa ÑTC ñaõñöôïc ÑHY Renato Martino, Chuœtòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh muïc vuïngöôøi di daân vaø löu ñoäng, cuøng vôùivò toång thö kyù laø Ñöùc TGMAgostino Marchetto, giôùi thieäutrong cuoäc hoïp baùo saùng ngaøy8-10-2008.

ÑHY Martino cho bieát treân theá

giôùi hieän coù hôn 200 trieäu ngöôøisoáng ngoaøi quoác gia nguyeân quaùn,do söï thuùc ñaåy cuœa laàm than, ngheøoñoùi, baïo löïc, chieán tranh, xung ñoätboä toäc, vaø cuõng coù theå vì muoán ñöôïcmoät cuoäc soáng toát ñeïp hôn. Hoï tìmñeán caùc nöôùc giaøu, vaø cuõng vì theálaøn soùng di daân thöôøng bò caùc nöôùcgiaøu coi nhö moät “xaâm laêng”, aœnhhöôœng tieâu cöïc tôùi söï oån ñònh vaø anninh cuœa hoï. Baàu khoâng khí kheùpkín naøy laøm cho tình traïng nhieàungöôøi di daân baát hôïp leä caøng trôœ neânñau buoàn vaø cay ñaéng hôn. Tuynhieân, hieän töôïng di daân treân theágiôùi laø ñieàu khoâng theå ngaên chaënñöôïc: ngöôøi ta khoâng theå giaœi quyeátvaán ñeà naøy baèng caùch kheùp kín bieângiôùi, nhöng ñoùn tieáp laøn soùng di daânvôùi moät qui luaät coâng baèng, quaânbình vaø lieân ñôùi”.

Ñöùc TGM Marchetto noùi ñeánvieäc tieáp ñoùn ngöôøi di daân nhö moätnghóa vuï phaùt sinh töø söï trung thaønhvôùi Thieân Chuùa, laéng nghe tieángNgaøi noùi vôùi chuùng ta qua KinhThaùnh vaø nhöõng ngöôøi quanh ta.

Ñöùc TGM ghi nhaän raèng töønhieàu naêm nay, ngöôøi tò naïn bòngöôøi ta ñoái xöœ maø khoâng ñeå kyù tôùinhöõng lyù do thuùc ñaåy hoï phaœi troánchaïy. Vì theá ngöôøi ta tìm caùch ngaêncaœn khoâng cho nhöõng ngöôøi tò naïnñöôïc nhaäp cö vaø ñeà ra nhöõng bieänphaùp khoù khaên hôn trong vieäc tieápnhaän ngöøôi tò naïn. Tieâu chuaån nhaânñaïo bò hao moøn. Thaùi ñoä cuœa caùcnöôùc giaøu trong vaán ñeà naøy cuõng coùaœnh höôœng tieâu cöïc tôùi chính saùchcuœa caùc nöôùc ngheøo ñoái vôùi ngöôøi tònaïn”. (SD 8-10-2008)

COÂNG GIAÙO ANH CHAØOMÖØNG ÑEÀ NGHÒ CUŒA

CHÍNH PHUŒ BOŒ LUAÄT KYØTHÒ COÂNG GIAÙO

LUAÂN ÑOÂN. Giôùi Coâng Giaùotaïi Anh quoác chaøo möøng moät caùchdeø daët ñeà nghò cuœa chính phuœ Anhveà vieäc baõi boœ ñaïo luaät coù töø hôn 3theá kyœ caám ngöôøi Coâng Giaùo khoângñöôïc leân ngoâi vua taïi Anh quoác.

Thuœ töôùng Gordon Brown ñaõ raleänh duyeät laïi hieán phaùp Anh, ñöatôùi vieäc baõi boœ luaät naêm 1701 kyø thòCoâng Giaùo. Luaät naøy caám ngöôøiCoâng Giaùo khoâng theå trôœ thaønh vuahoaëc nöõ hoaøng, vaø nhöõng ngöôøi naøykhoâng ñöôïc pheùp keát hoân vôùi moätngöôøi Coâng Giaùo. Vua hoaëc nöõhoaøng naøo trôœ laïi Coâng Giaùo thìphaœi thoaùi vò. Caùc khoaœn caám naøychæ aùp duïng cho ngöôøi Coâng Giaùomaø thoâi.

Phaùt ngoân vieân cuœa ÑHYCormac Murphy O’Connor, TGMgiaùo phaän Westminster, noùi raèng“ñaïo luaät naêm 1701 laø baát coâng.ÑHY chaéc chaén raèng trong töônglai luaät naøy seõ bò baõi boœ, nhöng ngaøikhoâng tích cöïc coå voõ tieán trìnhnaøy”.

Nhöõng thay ñoåi veà vaán ñeà naøyñoøi phaœi coù söï ñoàng thuaän cuœa caùcnöôùc thaønh vieân coäng ñoàng thònhvöôïng chung cuœa Anh.

(CNS 9-10-2008)

35 NGAØN TÍN HÖÕU THAMDÖÏ CUOÄC HAØNH HÖÔNG

MAÂN COÂILOÄ ÑÖÙC. 35 ngaøn tín höõu ñaõ

tham döï cuoäc haønh höông “MaânCoâi” taïi Loä Ñöùc do doøng Ña Minh

Trang 93

Trang 94

Phaùp toå chöùc nhaân dòp leã Ñöùc MeïMaân Coâi, 7-10-2008.

Cuoäc haønh höông naêm nay cuõngcoù saéc thaùi ñaëc bieät vì laø dòp kyœnieäm 150 naêm Ñöùc Meï hieän ra taïiLoä Ñöùc vaø 100 naêm thaønh laäp caùccuoäc haønh höông “Maân Coâi” do ñaïigia ñình doøng Ña Minh taïi Phaùp toåchöùc thöôøng nieân.

Trong soá caùc tham döï vieân coù1.600 baïn treœ ñeán töø nhieàu tröôøngkhaùc nhau, vaø raát nhieàu thaønh vieânHoäi Maân Coâi, moät phong traøo qui tuï100 ngaøn thaønh vieân, chia thaønh 11ngaøn nhoùm, thöôøng hoïp nhau ñoïckinh Maân Coâi vaø chia seœ.

Cha Wojciech Giertych, doøngÑa Minh Ba Lan, Thaàn hoïc gia taïiPhuœ Giaùo Hoaøng, ñaõ ñöôïc môøigiaœng trong thaùnh leã quoác teá taïivöông cung thaùnh ñöôøng haàm ôœ LoäÑöùc. Cha ñaõ noùi veà söï phong phuùcuœa caùc bí tích, ñöa chuùng ta ñi saâuvaøo maàu nhieäm Thieân Chuùa, vaø veàvai troø cuœa caùc baäc cao nieân trongvieâc thoâng truyeàn ñöùc tin trong caùcxaõ hoäi bò tuïc hoùa.

(La Croix 10-10-2008)ÑÖÙC THÖÔÏNG PHUÏ

BARTOLOMAIOS I KEÂU GOÏIHIEÄP NHAÁT

ISTANBUL. Ñöùc Thöôïng PhuïBartolomaios I, Giaùo Chuœ ChínhThoáng Constantinople, tha thieátkeâu goïi caùc tín höõu Kitoâ hieäp nhaátñeå ñöông ñaàu vôùi caùc vaán ñeà cuœatheá giôùi hieän nay.

Ñöùc Thöôïng Phuï cuõng laø Giaùochuœ danh döï chung cuœa toaøn ChínhThoáng giaùo. Ngaøi ñöa ra lôøi keâu goïitreân ñaây hoâm 10-10-2008 trong

dieãn vaên khai maïc Coâng nghò LieânChính Thoáng giaùo, nhoùm taïi ToøaThöôïng Phuï ôœ Fanar, Istanbul ThoåNhó Kyø, vôùi söï tham döï cuœa caùc vòthuœ laõnh caùc Giaùo Hoäi ChínhThoáng, trong ñoù laàn ñaàu tieân coù caœÑöùc Thöôïng Phuï Alexis II, GiaùoChuœ Chính Thoáng Nga.

Coâng nghò naøy cuõng laø dòp möøngkyœ nieäm Naêm Thaùnh Phaoloâ ToângÑoà. Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaiosnhaän ñònh raèng thaùnh Phaoloâ khoângnhöõng taän tuïy loan truyeàn söù ñieäpcuœa Chuùa Kitoâ, nhöng coøn kieân trìxaây döïng tình hieäp nhaát cuœa theá giôùiKitoâ giaùo. Coù theå noùi thaùnh nhaân laønhaø thaàn hoïc ñaàu tieân veà söï hieäpnhaát cuœa Giaùo Hoäi. “Khoâng coù gìlaøm cho thaùnh Phaoloâ ñau buoàn chobaèng söï thieáu hieäp nhaát nôi caùc tínhöõu Kitoâ” (Gal 5,15). Ñoái vôùi thaùnhnhaân, söï chia reõ trong Giaùo Hoäi laømoät söï kieän kinh khuœng vaø ñaùngkinh tôœm, vì ñoù laø moät söï chia caétthaân mình Chuùa Kitoâ.

Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaiosmaïnh meõ pheâ bình tình traïng caùcGiaùo Hoäi Chính Thoáng bò phaân hoùathaønh caùc Giaùo Hoäi quoác gia vaø söïtranh chaáp, chia reõ trong noäi boäChính Thoáng giaùo. Ngaøi noùi:“Nhieàu khi tröôùc maét nhöõng ngöôøikhoâng thuoäc Chính Thoáng giaùo,chuùng ta bò phaân hoùa. Chuùng takhoâng coù khaœ naêng chöùng toœ mìnhcoù moät tieáng noùi thoáng nhaát veànhöõng vaán ñeà hieän nay.

Ñöùc Thöôïng Phuï ñaõ ñeà ra moätchöông trình goàm 5 ñieåm trongnhöõng naêm tôùi ñaây ñeå khaéc phuïctình traïng ñau thöông hieän thôøi,

trong ñoù coù söï taêng cöôøng chuaån bòcho moät coâng ñoàng Lieân ChínhThoáng giaùo, giaœi quyeát nhöõng tranhchaáp veà caùc coäng ñoaøn ChínhThoáng haœi ngoaïi, hoã trôï caùc cuoäcñoái thoaïi ñaïi keát chung giöõa ChínhThoáng giaùo vaø caùc Giaùo Hoäi Kitoâkhaùc; uœng hoä caùc saùng kieán cuœa ToøaThöôïng Phuï chung cuœa ChínhThoáng veà vieäc baœo toàn thieân nhieân,sau cuøng laø thaønh laäp moät UŒy banlieân Chính Thoáng nghieân cöùu veà ykhoa sinh hoïc.

(Asia News, KNA 10-10-2008)

ÑAËT VIEÂN ÑAÙ ÑAÀU TIEÂNXAÂY TRUNG TAÂM GIOANPHAOLO 2 ÔŒ CRACOVIACRACOVIA. Leã ñaët vieân ñaõ

xaây caát trung taâm Gioan Phaoloâ 2taïi thaønh phoá Cracovia, Ba Lan, ñaõñöôïc ÑHY Stanislaw Dziwisz cöœhaønh hoâm 11-10-2008.

Ñaây seõ laø trung taâm lôùn nhaátnhaém töôœng nieäm Ñöùc Coá GiaùoHoaøng, ñöôïc xaây caát vôùi kinh phídöï truø gaàn 60 trieäu Euro, goàm coùmoät baœo taøng vieän, moät nhaønguyeän, moät hoïc vieän nghieân cöùu,moät thö vieän, caùc phoøng hoïc, hoäitröôøng dieãn thuyeát vaø 2 khaùch saïn.

Vieäc xaây caát trung taâm naøy dotoång giaùo phaän Cracovia ñeà xöôùngvaø thöïc hieän treân moät khu ñaát, thuoäcthaønh phoá Lagiewniki, roäng hôn 13ngaøn meùt vuoâng, döï kieán seõ ñöôïchoaøn taát vaøo naêm 2013.

Vieân ñaù ñaàu tieân cuœa trung taâmñaõ ñöôïc ÑTC Bieån Ñöùc 16 laømpheùp trong cuoäc vieáng thaêm taïi BaLan hoài thaùng 5-2006.

(KNA 11-10-2008)

AÙN PHONG CHAÂN PHÖÔÙCCHO ÑÖÙC GIOAN PHAOLOÂ 2

ROMA. AÙn phong chaân phöôùccho Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng GioanPhaoloâ 2 ñang ôœ trong giai ñoaïn boåtuùc ñeå hoaøn thaønh taäp hoà sô ñuùc keát.

Trong thoâng baùo coâng boá hoâm15-10-2008, Ñöùc OÂng SlavomirOder, Thænh nguyeän vieân aùn phong,noùi raèng: “Nhö ñaõ bieát ngaøy 2-4naêm 2007, ñaõ khôœi söï tieán trình cöùuxeùt aùn phong chaân phöôùc cho ÑöùcGioan Phaoloâ 2 taïi Boä PhongThaùnh. Hieän nay chuùng toâi ñangsoaïn thaœo taäp hoà sô ñuùc keát veà caùcnhaân ñöùc anh huøng cuœa vò Toâi TôùChuùa. Giai ñoaïn naøy coù theå ñaøo saâutheâm vaán ñeà.

“Trong coâng vieäc laøm, toâi luoânnhôù nhöõng lôøi ÑTC Bieån Ñöùc 16noùi vôùi toâi: Anh em haõy laøm mau leï,laøm toát, khoâng ñeå sai soùt ñieàu naøo”.ÑTC ñaõ nhieàu laàn coâng khai toœ raquan taâm ñeán aùn phong naøy.

Söï kieän ñoù laøm cho toâi caœm thaáythanh thaœn vì bieát raèng coâng vieäcñöôïc thi haønh cho ñeán nay ñaõ ñöôïcthöïc hieän trong nieàm trung thaønhvôùi lôøi ÑGH, ñaøng khaùc toâi cuõng tínthaùc vaø kieân nhaãn chôø ñôïi, ñeå giaiñoaïn hieän nay ñöôïc dieãn ra moätcaùch nghieâm tuùc vaø kyõ löôõng theoñuùng caùc qui ñònh cuœa giaùo luaät”.

Sau khi soaïn thaœo xong, taäp hoàsô ñuùc keát veà caùc nhaân ñöùc anhhuøng cuœa Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 seõñöôïc giao cho 9 vò coá vaán taïi BoäPhong Thaùnh cöùu xeùt, cho yù kieán vaøboœ phieáu, tröôùc khi ñeä leân Hoäi ñoàngcaùc HY vaø GM thaønh vieân cuœa boäñeå cöùu xeùt tieáp. (SD 15-10-2008)

Trang 95

Trang 96

KYŒ NIEÄM 30 NAÊMÑÖÙC GIOAN PHAOLO II

ÑÖÔÏC BAÀU LAØMGIAÙO HOAØNG

VATICAN. Luùc 11 giôø saùng16-10-2008, ÑHY StanislawDziwisz ñaõ chuœ söï thaùnh leã ñoàng teátaï ôn taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ nhaândòp kyœ nieäm ñuùng 30 naêm ÑöùcGioan Phaoloâ 2 ñöôïc baàu laøm vòGiaùo Hoaøng thöù 264.

ÑHY Stanislaw Dziwisz, TGMgiaùo phaän Cracovia, laø cöïu bí thöcuœa Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 trong gaàn40 naêm trôøi, tröôùc tieân taïi Cracoviaroài sau ñoù laø 27 naêm taïi Vatican.Ñoàng teá vôùi ngaøi coøn coù nhieàu GMvaø nghò phuï Thöôïng HÑGM.

Trong baøi giaœng, ÑHY Dziwiszñaõ neâu baät moät soá lyù do ñeå daâng lôøicaœm taï Thieân Chuùa: tröôùc tieân vìÑöùc Gioan Phaoloâ 2 ñaõ môœ roängcon ñöôøng cho loøng toân suøng LoøngTöø Bi Chuùa, ñöôïc hai vò doïn ñöôønglaø thaùnh nöõ Faustina vaø chaân phöôùcMichael Sopocko. Haøng trieäu tínhöõu treân theå giôùi ñaõ ñi vaøo conñöôøng naøy.

Lyù do thöù hai laø loøng tín nhieämcuœa Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 nôi giôùitreœ: ngaøi coi hoï khoâng nhöõng nhönhöõng ngöôøi xaây döïng moät töônglai toát ñeïp hôn, nhöng tröôùc tieânnhö moät löïc löôïng coù khaœ naêng baœoveä bao nhieâu giaù trò caên baœn.

Lyù do thöù ba laø vieãn töôïng xaâydöïng moät neàn vaên minh tình thöôngdo Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng ñeà ra, ñoáilaïi bao nhieâu döï phoùng cuœa moät theágiôùi döïa treân neàn vaên minh sôï haõi,cheát choùc vaø oaùn thuø.

Sau cuøng, ÑHY Dziwisz daânglôøi caœm taï Chuùa vì ñaõ cho ÑöùcGioan Phaoloâ 2 trôœ thaønh moät nhaøhöôùng ñaïo treân con ñöôøng ñau khoå.Ngöôøi cheát coâng khai tröôùc maëthaèng trieäu ngöôøi, vaø luùc sinh thôøiÑöùc Coá Giaùo Hoaøng ñaõ daïy moïingöôøi raèng söï ñau khoå ñöôïc bieánñoåi trong kinh nguyeän coù moät giaù tròcöùu ñoä lôùn lao tröôùc maét ThieânChuùa.

Ngoaøi ra, chieàu 16-10-2008,ÑTC Bieån Ñöùc 16 vaø caùc nghò phuïTHÑGM cuøng nhieàu ngöôøi khaùc ñaõtham döï buoåi trình chieáu tröôùc cuoánphim veà Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 taïiÑaïi thính ñöôøng Phaoloâ 6. Cuoánphim mang töïa ñeà “Chöùng nhaân”(Testimony) döïa theo cuoán hoài kyùcuœa ÑHY Dziwisz “Moät ñôøi vôùiKarol”. (SD 16-10-2008)

CAÙC CUOÄC HAØNH HÖÔNGTHEO VEÁT THAÙNH PHAOLOÂ

GIA TAÊNG MAÏNHANKARA. Con soá caùc cuoäc

haønh höông taïi nhöõng nôi mang veáttích cuœa thaùnh Phaoloâ Toâng Ñoà giataêng maïnh taïi Thoå Nhó Kyø, nhaát laøtaïi thaønh Tarso, nôi thaùnh nhaân sinhtröôœng vaø taïi thaønh Antiokia.

Theo tin cuœa Giaùo Hoäi CoângGiaùo taïi Thoå Nhó Kyø, nguyeân trongthaùng 9 vöøa qua, ñaõ coù 31 nhoùmhaønh höông ñeán Antiokia vaø Tarso,vaø con soá caùc tín höõu giöõ choã tröôùclieân tuïc gia taêng, vöôït quaù khaœ naêngtieáp ñoùn cuœa caùc nhaø troï cuœa Kitoâgiaùo. Nhieàu nhaø troï daân söï, dongöôøi Hoài giaùo laøm chuœ, cuõng ñöôïctröng duïng vaøo muïc ñích naøy.

Theo haõng tin Fides cuœa Boä

truyeàn giaùo, Ñöùc Cha LuigiPadovese, Ñaïi dieän Toâng Toøamieàn Anatolia Thoå Nhó kyø, söï kieänthaùnh Phaoloâ thuoäc nhieàu neàn vaênhoùa khaùc nhau, laøm cho thaùnh nhaântrôœ thaønh coâng daân cuœa theá giôùi, ñeánñoä söù ñieäp cuœa ngaøi ngaøy nay vaãncoù tính chaát ñaïi ñoàng vaø göœi ñeán taátcaœ moïi ngöôøi thuoäc moïi ñaïi luïc, moïithôøi ñaïi vaø moïi toân giaùo.

Trong naêm thaùnh Phaoloâ, Tarsovaø Antiokia laø hai trung taâm chieáutoœa linh ñaïo cuœa thaùnh nhaân, laø nôihaønh höông lieân tuïc vôùi söï tham giacuœa ñoâng ñaœo ngöôøi treœ.

Rieâng taïi thaønh Tarso, vaán ñeàbaœo taøng vieän tröôùc kia laø nhaø thôøkính Thaùnh Phaoloâ vaãn coøn boœ ngoœ.Trong quaù khöù chính quyeàn ñòaphöông ñaõ cho pheùp cöœ haønh leã nghitoân giaùo taïi thaùnh ñöôøng baœo taøngvieän naøy. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ThoåNhó Kyø yeâu caàu nhaø nöôùc cho pheùpsöœ duïng thaùnh ñöôøng moät caùch laâudaøi, cöœ haønh caùc buoåi leã cho caùcnhoùm tín höõu haønh höông, tuynhieân cho ñeán nay lôøi thænh caàu naøyvaãn chöa ñöôïc ñaùp öùng.

(Apic 8-10-2008)

NGAÂN HAØNG VATICANKHOÂNG BÒ ÑE DOÏA VÌ

KHUŒNG HOAŒNGVATICAN. Caùc taøi khoaœn cuœa

Ngaân Haøng Vatican khoâng bò ñedoïa vì cuoäc khuœng hoaœng taøi chaùnhtreân theá giôùi hieän nay.

Trong cuoäc phoœng vaán daønh choTuaàn Baùo “Famiglia Cristiana”(Gia Ñình Kitoâ), soá ra ngaøy13-10-2008 taïi Italia, OÂng AngeloCaloia, Chuœ tòch Hoäi ñoàng Giaùm

Saùt Ngaân Haøng Vatican, cho bieátNgaân haøng naøy chæ bò aœnh höôœnggiôùi haïn vì cuoäc khuœng hoaœng hieänthôøi, phaàn lôùn vì Ngaân haøngVatican traùnh caùc cuoäc ñaàu tö coùtính chaát ñaàu cô. “Muïc ñích cuœachuùng toâi laø khoâng ñeå cho taøi saœnmaø caùc toå chöùc toân giaùo uœy thaùc chochuùng toâi”. Ngaân haøng khoâng coùcaùc hoaït ñoäng cho vay möôïn tieàn vaøvieäc ñaàu tö cuœa Ngaân haøng Vaticanchuœ yeáu coù tính chaát baœo toàn, traùnhcaùc cuoäc ñaàu tö coù nhieàu ruœi ro.

Trong vieäc ñaàu tö, Ngaân HaøngVatican cuõng traùnh caùc coâng ty coùlieân heä tôùi nhöõng hoaït ñoäng nhökhai thaùc boùc loät treœ em hoaëc buoânbaùn voõ khí.

Theo oâng Caloia, cuoäc khuœnghoaœng taøi chaùnh hieän nay ñeø treâncaùc ngaân haøng lôùn moät caùch traàmtroïng, phaàn lôùn laø do thaùi ñoä khoângthích hôïp cuœa hoï, tôùi möùc ñoä giantraù. Giaœi phaùp cho vaán ñeà naøy ñoøiphaœi coù qui luaät ñöôïc kieåm soaùt kyõlöôõng hôn ñoái vôùi kyõ ngheä taøichaùnh. Ñaùng tieác laø soá tieàn tieátkieäm cuœa daân thöôøng bò laâm nguy vìnhöõng hoaït ñoäng coù nhieàu ruœi ro cuœacaùc Ngaân Haøng lôùn vaø do öôùc muoánkieám lôïi thaùi quaù. Vì theá, trong theágiôùi taøi chaùnh hieän nay, khoâng aicoøn tin töôœng ai nöõa.

Ngaân haøng Vatican ñöôïc thaønhlaäp naêm 1942 tôùi teân chính thöùc laø“Vieän veà caùc toå chöùc toân giaùo”(Istituto per le opere religiose),nhaän tieàn kyù thaùc cuœa caùc doøng tu,giaùo phaän, caùc toå chöùc cuœa GiaùoHoäi vaø cuœa Toøa Thaùnh.

(CNS 14-10-2008)

Trang 97

Trang 98

LEÃ PHONG CHAÂN PHÖÔÙCCHO SONG THAÂN THAÙNHNÖÕ TEÂREÂSA HAØI ÑOÀNGLISIEUX. Luùc 10 giôø saùng chuùa

nhaät 19-10-2008, song thaân cuœaThaùnh Nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu,oâng baø Louis vaø Zeùlie Martin, ñaõñöôïc toân phong chaân phöôùc trongthaùnh leã troïng theå taïi Vöông cungthaùnh ñöôøng Thaùnh Nöõ Teâreâsa taïiLisieux beân Phaùp.

ÑHY Saraiva Martins, ngöôøi Boàñaøo nha nguyeân Toång tröôœng BoäPhong Thaùnh, ñaïi dieän ÑTC, ñaõchuœ söï nghi thöùc toân phong chaânphöôùc tröôùc söï hieän dieän cuœa 15ngaøn tín höõu.

Luùc 3 giôø chieàu, taïi Ñeàn thaùnhcoù buoåi dieãn nguyeän gôïi laïi cuoäcsoáng gia ñình chaân phöôùc Martin töøcaùc thö cuœa baø Zeùlie, tieáp ñeán laøkinh chieàu troïng theå vaø ban toái coùbuoåi baén phaùo boâng.

Trong cuoäc phoœng vaán daønh choÑaøi Vatican, ÑHY Martins, ñeà caosöù ñieäp quan troïng vaø thôøi söï maøoâng baø Louis vaø Zeùlie Martin ñeå laïicho caùc baäc cha meï ngaøy nay, vìoâng baø laø göông maãu veà söï chungthuœy, veà tình yeâu thöông chaân thaønhvaø saâu ñaäm ñoái vôùi nhau.

ÑHY noùi: “Coù nhöõng lôøi quaœquyeát cuœa oâng baø Louis vaø Zeùliethaät laø caœm ñoäng, moät söï tuyeânxöng tình yeâu vôï choàng ñaëc bieät.Caùc baäc cha meï ngaøy nay caàn phaœibieát söù ñieäp aáy vaø mang ra thöïchaønh. Chaéc chaén raèng leã phongchaân phöôùc naøy caàn phaœi ñaët trongboái caœnh haäu coâng ñoàng, veà phöôngdieän muïc vuï, vì nhö chuùng ta bieát,

ÑGH Gioan Phaoloâ 2 nhaán maïnhraát nhieàu veà söï thaùnh thieän cuœa ñôøihoân nhaân”.

ÑHY Martins cuõng nhaän xeùtraèng leã phong chaân phöôùc cho songthaân cuœa thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàngdieãn ra vaøo Ngaøy Theá giôùi truyeàngiaùo, vì thaùnh nöõ Teâreâsa laø boånmaïng caùc xöù truyeàn giaùo vaø thaùnhnöõ ñaõ hoïc tinh thaàn truyeàn giaùo naøytöø song thaân. OÂng baø laø nhöõngngöôøi thieät thaønh beânh vöïc vaø hoãtrôï caùc nhaø truyeàn giaùo.

(SD 17-10-2008)Maët khaùc, chieàu ngaøy 18.102008,

ÑHY Martins ñaõ chuœ söï thaùnh leãcanh thöùc taïi Ñeàn thôø Ñöùc Baø ôœthaønh phoá Alencon, nôi sinh soángcuœa gia ñình oâng baø Martin.

Trong baøi giaœng, ÑHY Martinsnhaän ñònh raèng: “Theo tröôøng hoïc ôœNazareth, oâng baø Louis vaø Zeùlie ñaõhieåu raèng mình coù theå neân thaùnhkhoâng phaœi maëc duø laø ngöôøi keáthoân, nhöng chính qua hoân nhaân vaønhôø hoân nhaân, vaø hoân leã cuœa hoï phaœiñöôïc coi nhö ñieån khôœi haønh cuœamoät cuoäc ñoàng tieán leân cuœa haingöôøi. Thaät laø khoù laøm cho conngöôøi ngaøy nay hieåu chaân lyù ñôn sônaøy ñaõ ñöôïc oâng baø Martin soángtroïn veïn”.

ÑHY Martins cuõng noùi raèng:“OÂng baø Louis vaø Zeùlie Martin ñaõñeå laïi höông thôm söï thaùnh thieänthöôøng nhaät, moät söï thaùnh thieänkhoâng heä taïi thöïc hieän nhöõng ñieàungoaïi thöôøng, nhöng heä taïi öôùcmuoán noàng nhieät laø lieân lyœ laøm chocuoäc soáng gia ñình cuœa mình phuøhôïp vôùi Thaùnh Gia Nazareth”.

ÑHY nguyeân Toång tröôœng Boätruyeàn giaùo ñaëc bieät nhaán maïnhñeán söï kieän OÂng baø song thaân cuœathaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng ngaøycaøng yù thöùc roõ raøng phaœi ñaët Chuùa ôœtrung taâm cuoäc soáng cuœa mình, taïichính nôi maø nhieàu ngöôøi khaùc tìmcaùch ñaët baœn thaân hoï vôùi bao nhieâucoâng vieäc phaøm nhaân khaùc.. Trongkhi bao nhieâu ngöôøi khaùc taïiAlencon cuõng nhö taïi Lisieux soángnhö theå Thieân Chuùa khoâng heà hieänhöõu, thì oâng baø Martin chöùng toœ thaätlaø ñieàu tích cöïc vaø raïng ngôøi döôøngnaøo khi soáng, suy nghóa, laøm vieäcvaø yeâu meán vì vinh danh ThieânChuùa”. (SD 18-10-2008)

ÑTC CHUŒ SÖÏ KINH MAÂNCOÂI TROÏNG THEÅ

TAÏI POMPEIPOMPEI. ÑTC Bieån Ñöùc 16

môøi goïi caùc tín höõu luoân soáng chieàukích chieâm nieäm vaø toâng ñoà trongkhi ñoïc kinh Maân Coâi.

Ngaøi ñöa ra lôøi nhaén nhuœ treânñaây trong buoåi ñoïc Kinh Maân Coâitroïng theå luùc 5 giôø chieàu chuùa nhaät19-10-2008 taïi Ñeàn Thaùnh Ñöùc MeïPompei caùch Roma hôn 200 caây soáveà höôùng nam, cuøng vôùi caùc GMmieàn Campania vaø haøng ngaøn tínhöõu. ÑTC noùi: “Kinh Maân Coâi laøkinh nguyeän Thaùnh Maãu raát bìnhdaân, laø moät phöông theá thieâng lieângquí giaù ñeå taêng tröôœng trong cuoäcsoáng thaân maät vôùi Chuùa Gieâsu, vaøtaïi tröôøng cuœa Meï Maria, luoân luoânhoïc caùch chu toaøn thaùnh yù Chuùa.Kinh Maân Coâi laø söï chieâm ngaémcaùc maàu nhieäm Chuùa Kitoâ trong söïkeát hieäp thieâng lieâng vôùi Meï

Maria...”Trong yù höôùng ñoù, ÑTC noùi

theâm raèng: “Tröôùc tieân chuùng tacaàn ñeå cho Meï Maria caàm tayhöôùng daãn chieâm ngaém nhan thaùnhChuùa Kitoâ: khuoân maët vui töôi,raïng ngöôøi, ñau khoå vaø vinh hieåncuœa Chuùa. Ai noi göông Meï Mariagìn giöõ vaø sieâng naêng suy nieäm caùcmaàu nhieäm Chuùa Gieâsu, thì ngaøycaøng haáp thuï caùc taâm tình vaø trôœ neânñoàng hình daïng vôùi Chuùa”.

Cuõng trong baøi huaán duï, ÑTCgiaœi thích raèng “Kinh Maân Coâi laøtröôøng chieâm nieäm vaø thinh laëng..Söï laäp laïi kinh Kính Möøng ñeàu ñeàukhoâng laøm xaùo troän söï thinh laëngnoäi taâm, traùi laïi coøn ñoøi hoœi vaø nuoâidöôõng söï thinh laëng aáy.. Vì theá, khiñoïc kinh KínhMöøng, caàn chuù yù laømsao ñeå tieáng noùi cuœa chuùng ta khoâng“che maát” tieáng noùi cuœa ThieânChuùa, laø Ñaáng luoân noùi qua söï thinhlaëng, qua “tieáng thì thaàm cuœa laømgioù nheï” (1 Vua 19,12). Vì theá, ñieàuraát quan troïng laø laøm sao ñeå söïthinh laëng ñaày Thieân Chuùa nhö theáhieän dieän trong khi ñoïc kinh rieângcuõng nhö khi ñoïc chung vôùi coängñoaøn”.

Sau cuøng, nhaéc ñeán söï kieänChuùa nhaät vöøa qua (19-10) cuõng laøngaøy Theá giôùi truyeàn giaùo, ÑTC ñeàcao chieàu kích toâng ñoà cuœa kinhMaân Coâi, chieàu kích maø Chaânphöôùc Bartolo Longo, vò saùng laäpÑeàn Thaùnh Ñöùc Meï Pompei, ñaõsoáng noàng nhieät vaø ruùt ra töø ñoù söïsoi saùng ñeå thöïc hieän bao nhieâucoâng trình baùc aùi, thaêng tieán conngöôøi vaø xaõ hoäi”

Trang 99

Trang 100

Buoåi ñoïc kinh Maân Coâi keát thuùcluùc quaù 6 giôø chieàu, vaø ÑTC ñaõ ñaùptröïc thaêng trôœ veà Vatican.

(SD 19-10-2008)

ÑTC KEÂU GOÏI CAŒI TIEÁNQUAN HEÄ GIÖÕA BAÙC SÓ

VAØ BEÄNH NHAÂNVATICAN. Saùng 20-10-2008,

ÑTC Bieån Ñöùc 16 ñaõ tieáp kieán 300tham döï vieân hoäi nghò toaøn quoácItalia cuœa Hoäi caùc baùc só giaœi phaãu.Ngaøi keâu goïi caœi tieán quan heä giöõacaùc baùc só vaø beänh nhaân.

Hoäi nghò tieán haønh vôùi chuœ ñeà“Tieán tôùi moät ngaønh giaœi phaãu toântroïng beänh nhaân”. Ngoœ lôøi trongbuoåi tieáp kieán, ÑTC keâu goïi caùcbaùc só ñöøng boœ rôi beänh nhaân khikhoâng coøn hy voïng coù theå ñaït ñöôïcnhöõng keát quaœ ñaùng keå, vì thöïc ratuy khoâng theå chöõa laønh beänh nhaân,nhöng caùc baùc só vaãn coøn coù theå laømñöôïc nhieàu cho beänh nhaân, nhöthoa dòu ñau ñôùn vaø nhaát laø thaùptuøng beänh nhaân, caœi tieán phaåm chaátcuoäc soáng cuœa hoï bao nhieâu coù theå.Ñaây khoâng phaœi laø ñieàu coù theå coinheï, vì moãi beänh nhaân, duø laø beänhnhaân nan y, ñaàu mang trong mìnhmoät giaù trò khoâng bò ñieàu kieän hoùa,moät phaåm giaù caàn phaœi toân troïng, vaøphaåm giaù naøy chính laø neàn taœngkhoâng theå boœ qua trong moïi haønhñoäng cuœa baùc só.

ÑTC ñeà cao aœnh höôœng quantroïng cuœa nhöõng ñieàu maø baùc só toœhoaëc noùi cho beänh nhaân, vì ñieàunaøy coù theå gia taêng hy voïng vaø tintöôœng, moät yeáu toá raát caàn thieát trongvieäc chöõa trò. Ngaøi noùi theâm raèng:“Ngoaøi khaœ naêng chuyeân moân cuœa

baùc só, beänh nhaân coøn mong muoánñöôïc baùc só nhìn vôùi thaùi ñoä töœ teá,chöù khoâng phaœi chæ khaùm beänh, hoïmuoán ñöôïc laéng nghe chöù khoângphaœi chæ phaœi chòu caùc cuoäc chaånbeänh tinh vi; hoï muoán nhaän thaáymình coù choã ñöùng trong taâm trí cuœabaùc só saên soùc chöõa trò cho hoï”.

(SD 20-10-2008)

PHAÙT NGOÂN VIEÂNTOØA THAÙNH KEÂU GOÏI

CHÍNH PHUŒ IRAK BAŒO VEÄKITO HÖÕU

VATICAN. LM FedericoLombardi, Giaùm ñoác Phoøng BaùoChí Toøa Thaùnh keâu goïi chính phuœIrak baœo veä caùc tín höõu Kitoâ.

Taïi thaønh phoá Mossul ôœ mieànbaéc Irak hieän nay chæ coù 500 tín höõuKitoâ, so vôùi 25 ngaøn Kitoâ höõu thôøiSaddam Hussein.

Tuyeân boá vôùi haõng tin Reuterscuœa Anh quoác hoâm 22-10-2008,Cha Lombardi ñaët caâu hoœi khoângbieát chính quyeàn Irak coù khaœ naêngbaœo veä caùc tín höõu Kitoâ hay laø vìthieáu yù chí baœo veä hoï. Cha cuõng chobieát Toøa Thaùnh raát lo aâu veà tìnhtraïng naøy vaø nhaän xeùt raèng ñaèngsau nhöõng haønh vi baïo löïc choángcaùc tín höõu Kitoâ coù vaán ñeà traøo löuHoài giaùo cöïc ñoan ngaøy caøng coùtính chaát gaây haán hôn trong tìnhtraïng cuœa Irak hieän nay.

Haõng tin Reuters cho bieát coùnhöõng truyeàn ñôn do nhoùm Hoàigiaùo cöïc ñoan raœi tröôùc caùc cöœa nhaøcuœa caùc tín höõu Kitoâ noùi raèng: “Haõyrôøi boœ gia cö vaø thaønh thò cuœa caùcngöôøi trong voøng 24 tieáng ñoàng hoà,neáu khoâng seõ bò tröøng phaït thích

ñaùng vaø bò gieát nhö Hoài giaùo truyeànphaœi laøm cho nhöõng keœ toân kínhthaäp giaù nhö caùc ngöôøi”.

Tröôùc tình traïng ñoù, maëc duø coùnhöõng lôøi traán an cuœa chính quyeànIrak vaø söï taêng cöôøng caùc löïc löôïngan ninh cuœa chính phuœ, raát ít tín höõuKitoâ trôœ laïi gia cö cuœa hoï ôœ thaønhphoá Mossul. (RG 22-10-2008)

COÂNG GIAÙO ITALIA QUYEÂNGOÙP ÑÖÔÏC 991 TRIEÄU

EUROROMA. Trong naêm 2007, soá

tieàn caùc tín höõu Coâng Giaùo töïnguyeän ñoùng goùp cho Giaùo HoäiCoâng Giaùo taïi Italia laø 991 trieäuEuro.

Theo haõng tin Sir cuœa HÑGMItalia, truyeàn ñi ngaøy 21-10-2008,trong soá tieàn vöøa noùi coù 585 trieäuEuro, töông ñöông vôùi 57,3% ñöôïcdaønh ñeå traœ löông cho haøng giaùo só,phaàn coøn laïi ñöôïc duøng vôùi caùccoâng vieäc phuïng töï vaø muïc vuï, töøthieän baùc aùi.

Soá tieàn ñoùng goùp noùi treân ñeán töøheä thoáng quen goïi laø 8 phaàn ngaøn:khi khai thueá lôïi töùc, moãi coâng daânItalia phaœi quyeát ñònh daønh cho toângiaùo cuœa mình hoaëc cho caùc dòch vuïxaõ hoäi naøo khaùc ngaân khoaœn töôngñöông vôùi 0,8% thueá lôïi töùc ñoùngcho Nhaø Nöôùc.

Cuõng vôùi soá tieàn quyeân goùpñöôïc nhö theá, Giaùo Hoäi Coâng Giaùotaïi Italia haèng naêm vaãn taøi trôï nhieàudöï aùn phaùt trieån hoaëc cöùu trôï caùcnaïn nhaân thieân tai vaø chieán tranh.

(Ansa 21-10-2008)MIEÀN WALLON BEÂN BÆ

TAËNG THOÂNG GIAÙNG SINHCHO ÑTC

BRUXELLES. Naêm nay ñeánlöôït mieàn Wallon beân Bæ taëng caâythoâng giaùng sinh cho ÑTC ñeå tröngtaïi Quaœng tröôøng Thaùnh Pheâroâ vaønoäi thaønh Vatican.

Theo baùo chí Bæ ra ngaøy21-10-2008, baø Silvana Flagethier,Giaùm ñoác dòch vuï thaêng tieán xuaátkhaåu taïi mieàn Wallon noùi tieángPhaùp ôœ Bæ, cho bieát coâng vieäc thaùmsaùt mieàn röøng Ardennes ôœ Bæ ñaõñöôïc khôœi söï ñeå tìm ñöôïc caây thoângñaùp öùng tieâu chuaån cuœa Toøa Thaùnh,theo ñoù, caây thoâng phaœi cao töø 25 tôùi35 meùt.

Naêm ngoaùi, caây thoâng giaùngsinh tröng taïi Quaœng tröôøng ThaùnhPheâroâ do mieàn Tyrol beân AÙo taëng.Thöôøng thöôøng thoâng ñöôïc ñöa tôùiVatican vaøo khoaœng muøng 7 thaùng12, ñeå kòp chuaån bò döïng leân vaøtrang hoaøng, vaø ñöôïc chính thöùckhaùnh thaønh vaøo chieàu ngaøy 24-12.

(KNA 22-10-2008)

LUAÄT MÔÙI VEÀ THÒ THÖÏCCÖ TRUÙ ÑE DOÏA COÂNG

GIAÙO TAÏI NGASARATOV. Ñöùc Cha Clemens

Pickel, GM giaùo phaän thaùnhClemente ôœ Saratov, mieàn namNga, baøy toœ lo aâu vì luaät môùi veà thòthöïc cö truù ñe doïa coâng vieäc muïc vuïcuœa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Nga vìña soá caùc nhaân vieân muïc vuï CoângGiaùo taïi ñaây laø ngöôøi nöôùc ngoaøi.

Trong cuoäc phoœng vaán daønh chohaõng tin Coâng Giaùo Ñöùc KNA hoâm21-10-2008 Ñöùc Cha Pickel chobieát giaùo phaän cuœa ngaøi coù 54 giaùo

Trang 101

Trang 102

xöù coù ñaêng kyù vaø 150 giaùo hoï, vôùisoá nhaân vieân muïc vuï laø 48 LM,trong ñoù coù coù 4 LM ngöôøi Nga,khoaœng 70 nöõ tu vaø 15 giaùo lyù vieân.

Töø thaùng 10 naêm 2007, chínhquyeàn Nga khoâng coøn caáp thò thöïccö truù 365 ngaøy cho ngöôøi nöôùcngoaøi nöõa, nhöng chæ caáp thò thöïcgiaù træ nöœaa naêm, hoaëc 90 ngaøy, roàiñöông söï phaœi xin gia haïn. Giaùo HoäiCoâng Giaùo bò thöông toån vì luaätnaøy, bôœi leõ phaàn lôùn caùc nhaân vieânmuïc vuï laø ngöôøi nöôùc ngoaøi, vaø chæcoù moät soá raát haïn cheá ñöôïc thò thöïc1 naêm. Con soá nhöõng ngöôøi ñöôïcthöôøng truù caøng ít hôn nöõa. Vì theá,Ñöùc Cha Pickel noùi, chaúng bao laâunöõa, toâi seõ bò maát nhieàu linh muïc.

Giaùo phaän thaùnh Clemente hieäncoù 20 ngaøn tín höõu Coâng Giaùo treântoång soá 47 trieäu daân cö, soáng treânmoät laõnh thoå roäng 1 trieäu 350 ngaøncaây soá vuoâng, gaáp 4 laàn Vieät Nam.Ñöùc cha cho bieát ñeå ñi tôùi giaùo xöùxa nhaát trong giaùo phaän thuoäcquyeàn, ngaøi maát 2 ngaøy ñöôøng.

(KNA 21-10-2008)

AÙ CHAÂU VAØ TRUNG ÑOÂNGVI PHAÏM TÖÏ DO TOÂN GIAÙO

NHIEÀU NHAÁTROMA. Theo phuùc trình môùi

coâng boá cuœa toå chöùc Trôï giuùp caùcGiaùo Hoäi ñau khoå, töï do toân giaùo bòvi phaïm nhieàu nhaát taïi AÙ chaâu vaøTrung Ñoâng.

Phuùc trình töï do toân giaùo 2008 ñaõñöôïc oâng Joaquin Allienda, Chuœtòch toå chöùc Trôï giuùp caùc Giaùo Hoäiñau khoå, giôùi thieäu trong cuoäc hoïpbaùo ôœ Roma saùng ngaøy 23-10-2008,cuøng vôùi moät soá kyù giaœ khaùc. Theo

vaên kieän naøy, 13 quoác gia ñöùng ñaàudanh saùch caùc nöôùc vi phaïm töï dotoân giaùo vaø töï do phuïng töï laø AraäpSauñi, Iran, Turmenistan, Pakistan,Trung Quoác, Myanmar, Laøo, BaécHaøn, Cuba, Nigeria vaø Sudan.

Theo Phuùc Trình, caùc vuï viphaïm töï do toân giaùo lieân quan ñeánnhieàu khía caïnh nhö vieäc caám thayñoåi toân giaùo, bieåu loä vaø thöïc haønhxaùc tín toân giaùo ôœ nôi coâng coäng vaørieâng tö, thoâng truyeàn tín ngöôõng,phoå bieán caùc giaù trò vaø phaùt trieån ñôøisoáng toân giaùo cuœa moãi ngöôøi.

Vieät Nam cuõng bò lieät keâ vaøo soácaùc nöôùc vi phaïm töï do toân giaùotheo Phuùc trình naøy.

Phuùc trình veà töï do toân giaùo 2008cuõng ñöôïc giôùi thieäu vôùi giôùi baùochí ôœ thuœ ñoâ Paris saùng ngaøy23-10-2008 vaø trong soá nhöõng vòhieän dieän, ñaëc bieät coù Ñöùc ChaCasmoussa, GM giaùo phaän Mossulcuœa Coâng Giaùo Siri ôœ mieàn baéc Irak,nôi dieãn ra haøng chuïc vuï baïo haønhvaø saùt haïi Kitoâ trong thôøi gian gaànñaây.

Leân tieáng trong dòp naøy, ÑöùcCha Casmoussa cho bieát caùc cuoäctaán coâng vaø taøn saùt ôœ Moussul coùtính chaát bieåu töôïng maïnh meõ vìMosssul voán laø chieác noâi cuœa Kitoâgiaùo ôœ Irak, vaø nguy hieåm lôùn nhaátlaø chuœ tröông cuœa giôùi chính trò choáiboœ quyeàn hieän höõu cuœa caùc tín höõuKitoâ taïi Irak. Ñöùc Cha Casmoussanoùi: “Neáu tình theá khoâng thay ñoåithì trong voøng 10 naêm nöõa, seõkhoâng coøn tín höõu Kitoâ taïi Irak nöõa.Toâi tin raèng ngaøy nay ñang coù moätkeá hoaïch loaïi tröø caùc tín höõu Kitoâ ra

khoœi ñaát nöôùc Irak.”Sau cuøng Ñöùc Cha Casmousse

keâu goïi chính quyeàn Irak taùi laäp traättöï vaø luaät phaùp taïi ñaát nöôùc naøy vaøkhaúng ñònh raèng: “Chuùng toâi muoáncoù söï bình quyeàn veà luaät phaùp vaøtrong thöïc teá cho caùc tín höõu Kitoâtaïi Irak”. (Ansa, Apic 23-10-2008)

LÔØI KEÂU GOÏI CUŒA CAÙCNGHÒ PHUÏ THÖÔÏNG HÑGM

CHO TRUNG ÑOÂNGVATICAN. Caùc vò Thöôïng Phuï

vaø thuœ laõnh caùc Giaùo Hoäi CoângGiaùo Ñoâng phöông taïi ThöôïngHÑGM keâu goïi hoøa bình, coâng lyùvaø töï do cho mieàn Trung Ñoâng.

Lôøi keâu goïi naøy ñöôïc ñöa ratrong trong söù ñieäp ñöôïc trao choÑTC Bieån Ñöùc 16 hoâm24-10-2008, qua ñoù caùc ThöôïngPhuï vaø thuœ laõnh khaúng ñònh raèng:“Taâm hoàn chuùng toâi rung ñoäng vìnhöõng ñau khoå cuœa bao nhieâu ngöôøicon ôœ Ñoâng Phöông: caùc em beù vaøngöôøi treœ, nhöõng ngöôøi gaëp khoùkhaên cuøng cöïc vì tuoåi giaø, söùc khoœevaø nhöõng nhu caàu thieát yeáu tinhthaàn vaø vaät chaát, caùc gia ñình ngaøycaøng bò thöœ thaùch ñau thöông vìhieän taïi vaø töông lai.. Chuùng toâi ñaëcbieät keâu goïi hoøa bình trong coâng lyùcho Thaùnh Ñòa, nôi sinh tröôœng cuœaChuùa Cöùu Theá, cho Liban, Irak vaøAÁn ñoä.. Chuùng toâi gaàn guõi nhöõngngöôøi ñang chòu ñau khoå vì ñöùc tinKitoâ vaø taát caœ caùc tín höõu ñang bòcaám caœn khoâng ñöôïc töï do tuyeânxöng tín ngöôõng”.

Caùc Thöôïng Phuï vaø thuœ laõnh caùcGiaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng phöôngcuõng keâu goïi caùc tín höõu Kitoâ vaø

moïi ngöôøi thieän chí haõy thöïc thi söïtoân troïng vaø ñoùn nhaän laãn nhautrong ñôøi soáng thöôøng nhaät, trôœ neânngöôøi thaân caän cuœa nhöõng ai ñangsoáng trong tuùng hieáu.

Vôùi caùc vò muïc töœ vaø laõnh ñaïotoân giaùo, caùc Thöôïng Phuï vaø thuœlaõnh keâu goïi haõy rao giaœng vaø coå voõthaùi ñoä bao dung nhö vöøa noùi, uœnghoä vaø gia taêng caùc saùng kieán nhìnnhaän laãn nhau, ñoái thoaïi vaø trôïgiuùp. Sau cuøng, caùc vò keâu goïi coängñoàng quoác teá vaø caùc chính quyeànhaõy baœo ñaœm töï do toân giaùo thöïc söïveà phöông dieän luaät phaùp, vöôïtthaéng moïi kyø thò vaø trôï giuùp nhöõngngöôøi phaœi boœ queâ höông vì lyù dotoân giaùo”.

Kyù teân vaøo lôøi keâu goïi treân ñaây,ngoaøi 11 vò thöôïng phuï, TGM vaøñaïi dieän caùc Giaùo Hoäi Coâng GiaùoÑoâng phöông, coøn coù ÑHYBertone, Quoác vuï khanh ToøaThaùnh, ÑHY Sandri, Toång tröôœngBoä caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoângphöông, 3 HY chuœ tòch, vaø ÑöùcTGM Toång thö kyù Thöôïng HÑGMtheá giôùi. (SD 25-10-2008) ª

TIN XAÕ HOÄICUOÄC KHUŒNG HOAŒNG TAØI

CHAÙNH CUŒA THEÁ GIÔÙINEW YORK. Theá giôùi laâm vaøo

tình traïng khuœng hoaœng taøi chaùnhchöa töøng coù vaø ngaøy caøng lan roäng.

Caùc thò tröôøng chöùng khoaùn thinhau bò maát giaù, nhieàu ngaân haøngtheá giôùi ñöùng treân bôø vöïc thaúm,khoâng bieát phaù saœn luùc naøo, maëc duøchính quyeàn caùc nöôùc ñang quyeát

Trang 103

Trang 104

lieät ñöa ra nhöõng taøi khoaœn cöùunguy khoång loà. Vieãn töôïng suythoaùi kinh teá toaøn caàu loù daïng nôicuoái chaân trôøi ñe doïa töông lai nhaânloaïi. Taâm lyù hoaœng sôï traøn ngaäpmoïi thò tröôøng ñaàu tö maëc duø trongnhöõng tuaàn qua, chính quyeàn caùcnöôùc ñaõ ñoå nhöõng ngaân khoaœnkhoång loà vaøo caùc ngaân haøng trungöông ñeå cuœng coá thò tröôøng kinh teá.

Giaùm ñoác quyõ Tieàn Teä quoác teá,oâng Dominique Strauss-Kahnkhaúng ñònh raèng theá giôùi ñang ôœ caoñoä cuœa cuoäc suy thoaùi, nhöng vaãncoù hy voïng phuïc hoài vôùi ñieàu kieäncaùc nöôùc phaœi ra tay haønh ñoängcaùch nhanh choùng, quyeát lieät, thöïcteá vaø hôïp taùc ñeå giaœi quyeát caùc vaánñeà kinh teá hoaøn caàu.

Ñieàu caàn kíp nhaát laø phaœi ñöa racaùc chính saùch haønh ñoäng phoái hôïpvì khoâng coù giaœi phaùp noäi taïi naøo coùtheå höõu duïng cho rieâng moät quoácgia trong hoaøn caœnh khuœng hoaœngtoaøn boä hieän nay.

Ñe doïa suy thoaùi kinh teá keømtheo cuoäc khuœng hoaœng thöïc phaåmhieän nay ñang laø nguyeân nhaân gaâylo aâu ñoái vôùi caùc quoác gia ngheøothuoäc khoái ñang treân ñöôøng phaùttrieån. Nhieàu chuyeân vieân trôï giuùpthieän nguyeän baøy toœ lo sôï raèng ngaânkhoaœn vieän trôï phaùt trieån seõ bò caétgiaœm ñeå ñoái phoù vôùi cuoäc khuœnghoaœng kinh teá, nhöng toång thö kyùLHQ oâng Ban Ki Moon ñaõ khaúngñònh vôùi giôùi baùo chí raèng nhieàuquoác gia aân nhaân ñaõ quyeát ñònhtaëng cho khoái caùc nöôùc ngheøo 16 tyœmyõ kim ñeå xung vaøo muïc tieâu phaùttrieån. Theo oâng toång thö kyù LHQ,

ñieàu naøy coù nghóa laø maëc duø thôøibuoåi khoù khaên hieän nay, ngöôøi tavaãn coøn nhieàu hy voïng seõ ñaït ñeáncaùc tieâu ñieåm phaùt trieån ñaõ ñöôïc ñeàra hoài ñaàu Ngaøn Naêm Môùi trong ñoùcoù vieäc giaœm moät nöœa soá ngöôøingheøo ñoùi töø naêy cho ñeán naêm2015.

KHUŒNG HOAŒNGKINH TEÁ LAØM GIA TAÊNG

THAÁT NGHIEÄPGENEVE. Vaên phoøng Lao

Ñoäng quoác teá goïi taùt laø ILO, coù truïsôœ taïi Geneøve, Thuïy Só, ñaõ baøy toœ losôï raèng cuoäc khuœng hoaœng kinh teáhieän nay coù theå taêng theâm 20 trieäungöôøi thaát nghieäp trong naêm tôùiñaây.

Hoâm 20-10-2008, OÂng JuanSomavia, toång giaùm ñoác Vaênphoøng lao ñoäng theá giôùi, ñaõ coâng boámoät thoâng caùo noùi raèng “Chuùng tañang caàn moät öùng phoù nhanh choùngvaø coù phoái hôøp giöõa caùc chínhquyeàn haàu coù theå traùnh moät cuoäckhuœng hoaœng traàm troïng, daøi laâu vaøtoaøn boä hôn.”

Theo nhöõng döï phoùng môùi ñaâynhaát döïa treân nhöõng döõ kieän doLHQ vaø Quyõ tieàn teä theá giôùi thuthaäp ñöôïc, con soá ngöôøi thaát nghieäptreân theá giôùi coù theå taêng töø 190 trieäuhoài naêm ngoaùi 2007, leân ñeán con soákyœ luïc 210 trieäu vaøo naêm tôùi.

Soá coâng nhaân ngheøo, vôùi lôïi töùcdöôùi 1 myõ kim moãi ngaøy seõ taêngtheâm 40 trieäu vaø soá ngöôøi soáng coønvôùi 2 myõ kim moãi ngaøy seõ taêngtheâm 100 trieäu.

(ANSA 20.10.08)ÑÖÔØNG XAÙ AÁN ÑOÄ NGUY

HIEÅM NHAÁT: 130 NGAØNNGÖÔØI CHEÁT MOÃI NAÊMNEW DELHI. AÁn ñoä ñöùng haøng

ñaàu treân theá giôùi vì soá ngöôøi cheát vìtaïi naïn löu thoâng: 130 ngaøn ngöôøimoãi naêm, vöôït qua caœ con soá 90ngaøn ngöôøi thieät maïng vì lyù dotöông töï taïi Trung Quoác trong naêmngoaùi.

AÁn ñoä chieám 10% toång soá caùc tainaïn löu thoâng cheát ngöôøi vaø thieäthaïi veà maët xaõ hoäi töông ñöông vôùi3% toång saœn löôïng quoác gia.

Tröôùc tình traïng treân ñaây, chínhphuœ AÁn ñaõ cöùu xeùt caùc bieän phaùp anninh ñeå giaœm bôùt soá ngöôøi cheát treânñöôøng loä. Hoï nghó ñeán caùc bieänphaùp kyõ thuaät nhö tuùi khoâng khí antoaøn (airbag) caàn phaœi trang bòtrong taát caœ caùc xe hôi, heä thoáng töïñoäng giaœm toác ñoäc cuœa caùc xe hôivaø xe vaän taïi..

Tuy nhieân, nhieàu chuyeân giacho raèng caùc bieän phaùp môùi nhö theáseõ khoâng coù hieäu quaœ, vì taïi AÁn ñoächaúng ai thaét giaây an toaøn khi laùi xe,vaø ñaøng khaùc trong heä thoáng löuthoâng hoãn ñoän nhö taïi AÁn ñoä, khoângai coù theå löôøng tröôùc thaùi ñoä bìnhthöôøng cuœa nhöõng ngöôøi söœ duïngñöôøng xaù. Ngoaøi ra taïi AÁn coù tôùi 48loái chuyeân chôœ khaùc nhau, keå caœcaùc boø caùi, voi vaø laïc ñaø, xe xích loâvaø xe Suv.

Theo oâng Rohit Baluja, thuoäcVieän giaùo duïc veà löu thoâng ôœ thuœ ñoâNew Delhi, “vaán ñeà ñích thöïckhoâng phaœi laø xe hôi, nhöng laønhöõng gì ôœ xung quanh xe hôi, bôœileõ 80% nhöõng ngöôøi bò thieät maïngvì tai naïn löu thoâng laø khaùch boä

haønh, ngöôøi ñi xe ñaïp, chöù khoângphaœi laø ngöôøi laùi xe hôi. Caàn coù moätloái löu thoâng khaùc bieät giöõa xe hôivaø boä haønh, nhö ngöôøi ta ñaõ baét ñaàuthöïc hieän taïi Myõ töø naêm 1932”.

Maët khaùc, nhöõng ngöôøi laùi xehôi caàn phaœi thi laáy baèng thöïc söïchöù khoâng phaœi mua baèng hoaëc ñuùtloùt ñeå thi ñaäu baèng laùi xe.

(Ansa 13-10-2008)CHIEÁN TRANH

TAÙI BUØNG NOÅ TAÏI CONGOKINSHASA. Hoài haï tuaàn thaùng

10-2008, toå chöùc Meùdecins sansfrontieøres (Baùc só khoâng bieân giôùi),pheâ bình coäng ñoàng quoác teá ñaõ thaátbaïi naëng neà taïi vuøng Baéc Kivu, vìñaõ khoâng giuùp ñôõ cuõng chaúng baœoveä ñöôïc ngöôøi daân laønh voâ toäi taïilaõnh thoå maïn ñoâng nöôùc Coäng Hoøadaân chuœ Congo, nôi chieán cuoäc laïitaùi buøng noå trong thôøi gian gaàn ñaây.

Toå chöùc Baùc só khoâng bieân giôùibaùo ñoäng raèng taïi nhöõng laõnh thoåbaát oån nhaát nôi ñaây, baïo löïc chieántranh ñaõ ñi tôùi möùc ñoä cao nhaát töønhieàu naêm nay vaø trong khi ñoù baonhieâu ngöôøi daân moœi moøn chôø ñôïimaø khoâng nhaän ñöôïc phaåm vaät cöùutrôï naøo. Haøng traêm ngaøn ngöôøi ñaõphaœi troán chaïy ñi nôi khaùc tÿ naïn keåtöø khi chieán cuoäc taùi buøng noå töø cuoáithaùng 8 ñeán nay.

Chieán cuoäc vuøng naøy khoângñöôïc coäng ñoàng quoác teá chuù troïngñeán vaø löïc löôïng baœo hoøa Monuc taïiCoäng hoøa daân chuœ congo khoângthöïc thi ñöôïc söù maïng cuœa mình laøbaœo veä ngöôøi daân thöôøng voâ toäi.Caùc cô quan LHQ vaø caùc toå chöùcthieän nguyeän phi chính quyeàn

Trang 105

Trang 106

khoâng ñaùp traœ höõu hieäu nhöõng lôøikeâu cöùu khaån caáp vaø trong khi ñoù,tình traïng nhaân baïn laïi xuaáng caápkinh khuœng.

Baø Anna Taylor, tröôœng phaùi boäBaùc só khoâng bieân giôùi taïi Gomacho bieát tröôùc ñaây, toå chöùc ñaœmtraùch chöông trình cöùu giuùp hôn 100ngaøn ngöôøi taïi Nyanzale vaøKabizo, nhöng hieän nay, chæ coù 25ngaøn ngöôøi laø chaïy thoaùt ñöôïc tôùiKayna vaø Kanyabayonga. Coøn 75ngaøn ngöôøi khaùc khoâng bieát thaát laïcveà ñaâu. Vaø ñaây chæ laø ñænh loä cuœataœng baêng ñaù ngaàm, laø moät phaàn raátnhoœ cuœa thaœm traïng nhaân baœn hieännay trong vuøng naøy maø thoâi.

Chieán cuoäc ñaõ taùi buøng noå töøngaøy 28.08.2008 giöõa phieán quaâncuœa Laurent Nkunda vôùi quaân ñoäichính quy taïi vuøng ñoài nuùi BaécKivu, giaùp giôùi vôùi Rwanda baátchaáp thoœa öôùc ñình chieán kyù keát taïiGoma hoài thaùng gieâng naêm nay2008.

Trong moät cuoäc ñieän ñaøm vôùiÑaøi Vatican ngaøy 22.10.2008 chaMario Perez, thöøa sai doøngsaleùsien Don Bosco vaø hieän laøgiaùm ñoác trung taâm Don Bosco taïiNgangi, cho bieát chieán cuoäc noäi ñòachæ caùch thaønh phoá Goma khoaœng20,25 kilomeùt, khieán cho daân cöcaùc laøng maïc chung quanh phaœi taœncö tÿ naïn. Moät soá chaïy ñeán caùc traïiaån truù do chính quyeàn kieåm soaùt vaøphaàn naøo ñöôïc höôœng cheá ñoä trôïgiuùp. Nhöng phaàn coøn laïi ôœ trongnhöõng laõnh thoå do phieán quaân kieåmsoaùt vaø khoâng ñöôïc trôï giuùp naøo töøphía quoác teá. Tình traïng taïi nhöõng

nôi naøy thaät laø theâ thaœm vì ngöôøidaân coá tìm caùch chaïy ñeán nhöõng nôicoù trôœ giuùp, nhöng bò phieán quaânngaên caœn. Coù tin ñoàn cho raèng nhieàungöôøi ñaõ bò chaët tay tröøng phaït vaøphieán quaân buoäc caùc treœ em cuõngphaœi xung vaøo quaân nguõ cuœa hoï.Trung taâm Don Bosco ôœ Ngangiñang ñaày chaät nhöõng treœ em moà coâihay bò laïc maát cha meï vì cuoäcchieán. Raát nhieàu em mang treânmình daáu hieäu cuœa chieán tranh. ChaMario Perez khaúng ñònh raèng caànphaœi baùo ñoäng tröôùc dö luaän quoác teáveà thaœm kòch dieät chuœng maø daânchuùng taïi ñaây ñang soáng.

(AFP 10-08-RG 22.10.08)

CHIEÁN DÒCH GIUÙP XAÂYDÖÏNG TÖÔNG LAI TREŒ EM

ROMA. Toå chöùc “Save thechildren” (Cöùu treœ em), ñang tungra chieán dòch töïa ñeà “Veõ laïi töônglai”, vôùi chuœ ñích baœo ñaœm quyeànñöôïc giaùo duïc cho caùc treœ em taïinhöõng nôi chieán tranh.

Ñaây laø laàn thöù 3 chieán dòch Veõlaïi töông laø ñöôïc phaùt ñoäng vôùi muïctieâu naêm nay laø ñöa 8 trieäu treœ emtaïi caùc nöôùc coù chieán tranh nhöAfganistan, Sudan hay vuøngDarfur beân Sudan ñeán tröôøng hoïc.

Caùc thoáng keâ ñeàu neâu baät söïkieän naøy laø: khi moät treœ nöõ ñöôïc hoïchaønh, khi lôùn leân vaø coù gia ñình, concaùi cuœa ngöôøi nöõ aáy seõ coù hy voïngsoáng soùt gaáp 2 laàn nhöõng ngöôøikhoâng ñöôïc hoïc haønh. Hôn theá nöõaneàn kinh teá gia ñình cuœa em seõ tieántrieån gaáp ñoâi. Ngoaøi vieäc phaùt trieånvaên hoùa trí thöùc, giaùo duïc coøn giuùpcaùc em yù thöùc vaø choáng laïi moïi laïm

duïng hay baïo löïc, nhaát laø vieäc bò eùpbuoäc xung vaøo quaân nguõ.

Valerio Neri, giaùm ñoác Cöùu treœem, phaân boä Italia nhaän ñònh raèng“Caùc quoác gia cöôøng thònh thuoäckhoái G8 xuaát khaåu 84% toång löôïngvuõ khí nheï, laø nhöõng loaïi vuõ khíngöôøi ta baét buoäc caùc treœ em xungvaøo quaân nguõ phaœi duøng ñeå thöïchieän nhöõng haønh vi baïo löïc. Nhötheá, moät m,aët, caùc nöôùc cöôøng thònhcaét giaœm ngaân quyõ vieän trôï phaùttrieån giaùo duïc, ñaèng khaùc, laïi thuœ lôïibaèng caùch baùn vuõ khí cho caùc quoácgia khoâng toân troïng nhaân quyeàn,nôi maø caùc thieáu nhi cuõng bò baétxung vaøo quaân nguõ. Chính vì theáneân toœ chöùc Cöùu Treœ em töø nhieàunaêm nay vaãn coå xuùy vieäc ban haønhmoät ñaïo luaät quoác teá caám caùc quoácgia daân chuœ vaø vaên minh khoângñöôïc baùn vuõ khí cho nhöõng nöôùckhoâng toân troïng quyeàn con ngöôøi.

(RG 231008)

TOÅ CHÖÙC SÖÙC KHOŒE THEÁGIÔÙI LEÂN TIEÁNG VEÀ TÌNH

TRAÏNG CHEÂNH LEÄCHGENEVE. Trong baùo caùo haøng

naêm veà tình hình söùc khoœe theá giôùi,coâng boá hoài trung tuaàn thaùng10-2008, toå chöùc Söùc Khoœe theá giôùi,goïi taét laø OMS, ñaõ toá giaùc möùc ñoächeânh leäch quaù lôùn giöõa söï saên soùcsöùc khoœe giöõa caùc nöôùc treân hoaøncaàu.

Theo baùo caùo cuœa OMS, söï khaùcbieät veà hy voïng soáng coøn giöõa caùcnöôùc giaøu vaø caùc nöôùc ngheøo hieännay ñaõ vöôït quaù giôùi haïn 40 naêm.Taïi nhieàu nôi, phí toån chöõa trò beänhtaät ñaõ ñaåy treân 100 trieäu ngöôøi haøng

naêm xuoáng döôùi möùc ñoä ngheøo ñoùi.Treân bình dieän theá giôùi, phí toån söùckhoœe coâng coäng ñi töø 20 myõ kimmoãi ñaàu ngöôøi leân ñeán hôn 6000moãi naêm. Caùc heä thoáng baœo veä söùckhoœe khoâng coù nhöõng chöông trìnhdaøi haïn vaø ñöôïc phoái hôïp uyeånchuyeån. Quaù nhieàu ngöôøi vaãn caäynhôø ñeán caùc baùc só chuyeân khoathay vì chæ caàn ñeán baùc só gia ñình laøñuœ.

Maët khaùc, caùc haõng nghieân cöùulaïi chæ chuù troïng ñeán caùc chöùngbeänh cuœa ngöôøi giaøu vaø boœ ngô laõnhvöïc phoøng ngöaø, coù theå tieát kieämñöôïc 70% phí toån chaïy chöõa treântoaøn theá giôùi. Tuyeân boá trong buoåicoâng boá baùo caùo thöôøng nieân naøy,baø Margaret Chan, toång giaùm ñoácOMS, nhaán maïnh raèng “Moät theágiôùi quaù cheânh leäch veà vaán ñeà saênsoùc söùc khoœe nhö theá naøy khoângphaœi laø moät theá giôùi vöõng vaøng vaøan ninh. Mong raèng baùo caùo naøy seõthuùc ñaåy caùc chính quyeàn sôùm ñeà ranhöõng chính saùch thích hôïp ñeå giaœiquyeát vaán ñeà. (AFP191008) ª

CHUYEÄN LAÏNÖÕ THAÀN 3 TUOÅI

TAÏI NEÙPALKATHMANDU. Chính quyeàn

Nepal, theo chuœ nghóa Mao TraïchÑoâng, ñaõ tuyeân nhaän moät beù gaùi 3tuoåi laø thaàn Kumari, nöõ thaàn môùicuœa nöôùc naøy.

Theo truyeàn thoáng, caùc thaønh thòôœ thung luõng Kathmandu coù nhieàunöõ thaàn soáng khaùc nhau, nhöng nöõthaàn quyeàn naêng nhaát laø nöõ thaànsoáng taïi Ñeàn thôø coù töø theá kyœ 15 taïi

Trang 107

Trang 108

khu coå ôœ Kathmandu, thuœ ñoâ Nepal.Ngaøy 8 thaùng 10 vöøa qua, coâ beù

Matina Shakya, vôùi ñoâi maét ñöôïctrang ñieåm vaø y phuïc maøu ñoœ vaøvaøng, ñaõ chính thöùc ñaœm nhaännhieäm vuï nöõ thaàn trong voøng 7 hoaëc8 naêm tôùi ñaây. Coâ beù ñöôïc moät uœyban caùc chuyeân gia tuyeån choïn.

OÂng Pratapman Shakya, chacuœa nöõ thaàn, noùi: “Toâi raát haõnh dieänvì Matina ñöôïc choïn laøm thaànKumari. Nhöng toâi cuõng hôi buoànvì Matina khoâng coøn ôœ vôùi gia ñìnhchuùng toâi nöõa. Daàu sao thì ñieàu naøykhoâng quan troïng laém, vì beù saép trôœthaønh nöõ thaàn. Chuùng toâi coù theåvieáng thaêm Matina khi chuùng toâimuoán”.

Matina thay theá nöõ thaàn PreetiShakya 11 tuoåi phaœi rôøi boœ chöùc vuïvì saép ñeán tuoåi daäy thì.

Caùc nöõ thaàn Kumari laø moät thuhuùt lôùn ñoái vôùi caùc du khaùch ñeánNepal. Caùc nöõ thaàn naøy ñöôïc coi laønöõ thaàn Kali ñaàu thai maø thaønh vaøñöôïc toân kính tröôùc khi baét ñaàu coùkinh nguyeät, sau ñoù caùc nöõ thaàn naøytrôœ veà gia ñình nguyeân quaùn.

Caùch thöùc tuyeån choïn caùc treœ nöõlaøm nöõ thaàn Kumari laø ñieàu ñöôïcgiöõ kín. Coù tin cho raèng caùc em phaœitraœi qua moät ñeâm ñen ñeå chöùng toœsöï can ñaœm vaø phaœi böôùc ñi giöõa caùcñaàu traâu bò chaët. Nhöng oâng Shakyagoïi nhöõng ñieàu treân ñaây laø huyeànthoaïi. OÂng chæ göœi soá töœ vi cuœa embeù ñeán moät uœy ban tuyeån choïn maøthoâi. Moät soá ngöôøi khaùc thoâng thaïotruyeàn thoáng noùi raèng caùc em beùphaœi laø ngöôøi khoâng sôï haõi, coù maét,raêng vaø toùc tuyeät haœo.

(Repubblica 8-10-2008)CAÂY ÑÖÔØNG NGOÏT STEVIA

ROMA. Tin möøng cho nhöõngngöôøi nghó raèng ñöôøng ngoït seõ laømcho maäp hoaëc sôï ñöôøng hoùa hoïcgaây haïi cho söùc khoœe: caùc nhaø khoahoïc ñaõ khaùm phaù caây Stevia ngoïtgaáp 300 laàn ñöôøng thöôøng.

Keát quaœ nghieân cöùu treân ñaây doÑaïi hoïc Georgia ôœ Myõ thöïc hieän vaøñöôïc ñaêng treân taïp chí “Journal ofAgricultural and Food Chemistry”.

Caây Stevia ñaõ ñöôïc duøng laøm ñoàuoáng vaø löông thöïc taïi AÙ chaâu vaøMyõ chaâu la tinh. Nhöng taïi Hoa Kyøvaø AÂu chaâu, nhieàu laàn ngöôøi ta neâuleân nhöõng nghi ngôø veà an ninh cuœaloaïi caây naøy vaø nhaát laø khaœ naêng giöõcho caùc ñaëc tính cuœa caây Steviakhoâng bò bieán thaùi khi ñöôïc baøy raaùnh saùng maët trôøi.

Nay, caùc nhaø nghieân cöùu ngöôøiMyõ ñaõ chöùng minh moät caùch khoahoïc raèng caùc ñaëc tính cuœa caâyStevia coù tính chaát laâu beàn: khingöôøi ta ñaët döôùi aùnh saùng maët trôøitrong voøng moät tuaàn leã moät ly nöôùcCola vaø nöôùc chanh coù pha chaátngoït ruùt töø caây Stevia, ngöôøi ta thaáycaùc chaát naøy khoâng bò bieán thaùi. Vìtheá, chaát ngoït cuœa caây Stevia coù theåñöa vaøo thò tröôøng.

Caây Stevia coù nguoàn goác taïivuøng nuùi giöõa nöôùc Paraguay vaøBrazil. Caây naøy coù teân khoa hoïc laøStevia Rebaudiana Bertoni laø moätloaïi caây coœ vaïn nieân, nhoœ beù vaøthuoäc vaøo gia ñình loaïi hoa caåmchöôùng (crisantemi). Töø nhieàu theákyœ nay, ngöôøi ta ñaõ bieát ñeán loaïicaây naøy, ngoaøi khaœ naêng laøm ngoït

cuœa noù. Moät soá thoå daân Nam Myõcuõng duøng caây naøy laøm thuoác vì khaœnaêng chöõa beänh cuœa noù.

Vieäc söœ duïng caây Stevia trongcaùc thöïc phaåm bò caám taïi AÂu vaø Hoakyø vì nhöõng thaønh phaàn cuœa noù coùtheå gaây ra beänh ung thö. Cô quan“Löông thöïc vaø thuoác men” cuœaHoa Kyø chaáp nhaän cho söœ duïng caâyStevia nhö moät yeáu toá boå tuùc dinhdöôõng, nhöng khoâng phaœi nhö ñoàgia vò theâm vaøo löông thöïc.

Theo nhieàu ngöôøi uœng hoä vieäcduøng caây Stevia, sôœ dó coù leänh caámcaây naøy laø do aâm möu cuœa caùc coângty cheá taïo ñöôøng hoùa hoïc. Tuy nhìnnhaän raèng caây Stevia chöùa ñöïngnhöõng chaát töï noù gaây ung thö,nhöng hoï noùi raèng caây naøy khoângcoù phaœn öùng phuï, khaùc vôùi ñöôøngchaát hoùa hoïc saccarosio laøm giachaát glicemia vaø deã laøm cho bòbeänh tieåu ñöôøng.

Taïi Lieân hieäp AÂu Chaâu, cho ñeánnaêm 2000, coù theå ñaët mua caâyStevia taïi caùc vöôøn caây, nhöng sauñoù Lieân hieäp caám. Taïi 10 nöôùc khaùcnhö Nhaät Baœn, Paraguay vaø Brazil,chính quyeàn cho söœ duïng caâyStevia. Ngöôøi ta troàng nhieàu caâynaøy taïi Thaùi Lan, Israel vaø TrungQuoác. Taïi Brazil daân chuùng duøngcaây Stevia ñeå chöõa beänh tieåu ñöôøngvaø taïi Nhaät Baœn haõng Coca Coladuøng caây naøy nhö chaát ngoït trongñoà uoáng Coca ‘light’.

Taïi Thuïy Só, môùi ñaây chínhquyeàn cho duøng caây Stevia vaø SôœSöùc Khoœe Lieân bang (UFSP) ñaõ chopheùp duøng Stevia ñeå laøm ngoït caùcñoà uoáng. Nhöng tröôùc khi söœ duïng,

caùc nhaø saœn xuaát phaœi laøm ñôn xinvôùi sôœ UFSP vaø phaœi minh chöùngchaát naøy khoâng theå thieáu ñöôïctrong coâng thöùc cuœa mình.

(Repubblica 22-9-2008)KEO DAÙN SUPER ÑEÅ ÑI

TREÂN TÖÔØNGMILANO. Moät toaùn khoa hoïc

gia Hoa Kyø ñaõ phaùt minh loaïi keodaùn coù theå chòu ñöôïc moät vaät naëng100 kíloâ vaø nhôø ñoù trong töông laingöôøi ta coù theå ñi treân töôøng nhö“ngöôøi nheän” (Spiderman).

Moät toaùn chuyeân gia thuoäc 4 hoïcvieän ñaõ tieán tôùi gaàn muïc tieâu treânñaây. Vôùi moät keo daùn queät treân moätdieän tích 2,5 centimeùt vuoâng, hoïtreo ñöôïc moät vaät naëng 100 kyù treânthaønh moät böùc töôøng.

Taïp chí Khoa Hoïc (Science) cuœaMyõ ñaõ ñaêng taœi khaùm phaù cuœa moätsoá nhaø nghieân cöùu thuoäc caùc Ñaïihoïc Dayton, Akron, GeorgiaInstitute of Technology vaø Phoøngthí nghieäm cuœa Khoâng Quaân HoaKyø. Caùc nhaø khoa hoïc ñaõ laáy höùngtöø chaân cuœa nhöõng con nheän, coù phuœmoät loaïi da beù nhoœ giuùp con vaäthoaøn toaøn baùm chaët vaøo maët töôøng,hoaëc vaøo maët kieáng thaúng ñöùng.Caùc cuoäc thöœ nghieäm treân nhieàuchaát lieäu nhö maët kieáng chöùng toœchaát keo môùi coù naêng löïc gaáp 10 laànchaân cuœa caùc loaïi nheän aáy vaø ñoàngthôøi coù theå thaùo ra deã daøng khoœithaønh töôøng.

OÂng Liming Dai, moät nghieâncöùu gia thuoäc ñaïi hoïc Dayton, giaœithích raèng loaïi keo naøy coù theå ñöôïcduøng nhö keo nhaát thôøi. Caùcchuyeân gia nghó tôùi vieäc söœ duïng

Trang 109

Trang 110

loaïi keo naøy vaøo nhieàu thöù maùymoùc khaùc vaø caœ trong kyõ thuaätkhoâng gian.

(Repubblica 10-10-2008)HAØI NHI MANG MOÄT BAØOTHAI SONG SINH KHAÙCHAØ NOÄI. Moät haøi nhi 6 thaùng ñaõ

ñöôïc giaœi phaãu ñeå laáy ñi moät baøothai khaùc naëng 1,5 kyùloâ naèm trongbuïng beù.

Baùc só Nguyeãn Thanh Lieâm,giaùm ñoác beänh vieän Nhi Trungöông, ñaõ thöïc hieän cuoäc giaœi phaãunaøy hoâm 7-10-2008. Baøo thay ñöôïclaáy ñi laø moät daïng u quaùi, coù haàunhö toaøn veïn caùc boä phaän cuœa côtheå ngöôøi nhöng khoâng coù heä thaànkinh. Ñieàu laï laø baøo thai naøy ñaõ coùruoät, moät tröôøng hôïp raát hoïa hieámtreân theá giôùi.

Khi nhaäp vieän, haøi nhi chæ naënghôn 6 kyùloâ, suy sinh döôõng vaø daxanh xao, buïng chöôùng to. Sau khigiaœi phaåu, haøi nhi chæ coøn naëng 3,7kiloâ, vaø phaœi duøng maùy thôœ 48 tieángñoàng hoà, truyeàn maùu hai laàn.

(VNExpress 10-10-2008)LY DÒ CÖA NHAØ LAØM ÑOÂI

PHNOM PENH. Moät ñoâi vôïchoàng ngöôøi Kampuchia ñaõ keátthuùc cuoäc hoân nhaân 18 naêm baèngcuoäc ly dò vaø ñaõ cöa caên nhaø baènggoã ra laøm ñoâi.

Hoâm 10-10-2008, daân laøng chobieát: ngöôøi choàng, OÂng MoeunSarim, 42 tuoåi, ñaõ mang ñi taát caœcaùc phaàn cuœa moät nöœa caên nhaø ñaõ bòcöa ñoâi tröôùc ñoù. Phaàn coøn laïi ñeåcho baø vôï Vat Nary 35 tuoåi.

Trong cuoäc phoœng vaán baèngñieän thoaïi töø ngoâi laøng caùch thuœ ñoâ

Phnom Penh 100 caây soá veà höôùngñoâng, baø Vat Navy noùi: “Thaät laøñieàu raát laï thöôøng, nhöng ñoù laø ñieàumaø choàng toâi muoán. OÂng aáy ñöathaân nhaân baø con ñeán vaø duøng cöacaét ñoâi caên nhaø, roài mang veà nhaøcha meï cuœa choàng”. Caên nhaø laømbaèng goã vaø phaàn coøn laïi vaãn ñöùngvöõng.

Baø Navy cho bieát sôœ dó choàng baøñoøi ly dò laø vì ghen töông. OÂng tanghó raèng vôï mình gian díu vôùi moätngöôøi caœnh saùt trong laøng. Baø Navychoái khoâng heà ngoaïi tình. Baø noùi:“OÅng muoán ly dò thì cöù vieäc ly dò”.

OÂng Bou Bout, tröôœng laøng, chobieát caùc vieân chöùc chính quyeàn ñòaphöông vaø caœnh saùt coù maët vaøchöùng kieán vieäc cöa caên nhaø ra laømhai. Nhaø naøy moät chieàu roäng hôn 6meùt, vaø chieàu daøi 8 meùt. Caùc vieânchöùc ñòa phöông 3 laàn tìm caùch giuùpgiaœi hoœa nhöng ngöôøi choàng nhaátñònh khoâng chòu nhöôïng boä.

(AP 10-10-2008)

CHOÙ CÖÙU CHUŒ GIAØ KHOŒIHOŒA HOAÏN

LA SPEZIA. Con choù suœa khoângngöøng cho ñeán khi ñaùnh thöùc nhöõngngöôøi chuœ giaø cuœa noù thöùc giaác giöõañeâm khuya vaø cöùu hoï khoœi hoœahoaïn.

Vuï naøy ñaõ xaœy ra taïi Laghi,thuoäc tænh La Spezia, trung Italia,gaàn trung taâm ñieän löïc Enel. Khithöùc giaác, ñoâi vôï choàng giaø thaáynhaø hoï ñaõ bò hoœa hoaïn bao vaây vaøhoï voäi chaïy ra ngoaøi ñöôøng cuøngvôùi con choù. Lính cöùu hoœa ñaõ laømvieäc trong 3 tieáng röôõi ñoàng hoà ñeåchöõa löœa, nhöng caên nhaø vaãn bò hö

haïi naëng neà vì hoœa hoaïn.Tai naïn naøy döôøng nhö vò chaïm

ñieän gaây neân (Ansa 10-10-2008)ÑOØI THÖA KIEÄN THIEÂN

CHUÙANEW YORK. ÔŒ Myõ, caùi gì cuõng

coù theå thöa kieän ñöôïc. Moät thöôïngnghò só tieåu bang Nebraska ñaõ thöakieän Thieân Chuùa.

Ñoù laø oâng Ernie Chambers,thöôïng nghò só kyø cöïu 71 tuoåi,khoâng thuoäc ñaœng naøo. OÂng ñaõ toágiaùc Thieân Chuùa veà toäi ñaõ ñeå chonhöõng teân khuœng boá ñe doïa baœnthaân oâng vaø caùc ñoàng nghieäp, vaøgaây ra tình traïng sôï haõi, cheát choùc,taøn phaù nôi haøng trieäu ngöôøi.

Nghò só Chambers voán khoângthích töø “Thieân Chuùa” vaø thöôøngleân tieáng ñaœ ích caùc tín höõu CoângGiaùo taïi thaønh phoá Omaha, bangNebraska.

Tuy nhieân ñôn kieän cuœa oâmgChambers ñaõ bò quan toøa MarlonPolk taïi huyeän Douglas baùc boœ vaønoùi raèng “khoâng theå goïi ThieânChuùa ra haàu toøa, vì chaúng ai bieátThieân Chuùa ôœ ñaâu”.

Veà phaàn nghò só Chambers, oângbieän minh cho haønh ñoäng thöa kieäncuœa mình vaø noùi raèng: “Vieäc laømcuœa toâi laø ñeå chöùng minh raèng taát caœmoïi ngöôøi ñeàu coù theå laø bò caùo hoaëclaø nguyeân ñôn toá cao. Neáu ThieânChuùa toaøn tri, thì cuõng bieát raèngmình bò goïi ra haàu toøa”.

Sau aùn leänh cuœa quan toøa Polk,nghò só Chambers coù 30 ngaøy ñeåkhaùng aùn. (Ansa 16-10-2008)DU HAØNH TREÂN INTERNET

LAØM CHO TAÂM TRÍTINH TEÁ

ROMA. Söœ duïng Internet laømcho trí tueä thoâng minh hôn theo moätnghieân cöùu do caùc nhaø khoa hoïcthuoäc Ñaïi hoïc California Hoa Kyø(Ucla) thöïc hieän.

Nghieân cöùu naøy ñöôïc thöïc hieäntreân moät nhoùm ngöôøi lôùn vaø ngöôøigiaø söœ duïng vi tính vaø seõ ñöôïc coângboá treân baùo “American Journal ofGeriatric Psychiatry”. Theo ñoù,chính nhôø söœ duïng Internet vaø duhaønh treân ñoù, moät soá khu vöïc chuœyeáu trong naõo boä ñöôïc kích thích.Ñoù laø khu vöïc kieåm soaùt caùc quyeátñònh vaø nhöõng suy tö phöùc taïp. Noùikhaùc ñi, khaœ naêng tri thöùc cuœa ngöôøilôùn vaø ngöôøi giaø ñaõ quen söœ duïngWeb ñöôïc caœi tieán vaø vì theá, naõo boäcuœa chuùng ta coù theå ñöôïc kích thíchvì nhöõng nghieân cöùu ñôn giaœn tröïctuyeán.

Ñaây laø nghieân cöùu ñaàu tieân duøngaâm höôœng ñieän töø ñeå tìm hieåu veàaœnh höôœng cuœa Internet treân naõo boäcuœa con ngöôøi vaø do moät toaùn cuœaGary Small thuoäc Hoïc Vieän Semelveà khoa thaàn kinh vaø loái cö xöœ cuœacon ngöôøi. OÂng Small noùi: “Keát quaœnaøy thaät laø khích leä. Caùc kyõ thuaätmôùi duøng vi tính coù theå coù aœnhhöôœng sinh lyù vaø lôïi ích nhieàu ñoáivôùi nhöõng ngöôøi ñöùng tuoåi vaø ngöôøigiaø.

Nhöõng cuoäc tìm kieám treânInternet ñoøi moät hoaït ñoäng naõo boäphöùc taïp, coù theå giuùp taäp luyeân vaøcaœi tieán chöùc naêng cuœa naõo boä”.

(ADN 14-10-2008) ª

Trang 111

TIN THEÁ GIÔÙITRUNG QUOÁC HÖÙA BAÙNTHÖÏC PHAÅM ÑUÙNG TIEÂU

CHUAÅN QUOÁC TEÁHoâm Thöù Baœy 25 Thaùng Möôøi

2008, Thuœ töôùng Trung Quoác, OÂnGia Baœo (Wen Jiabao), ñaõ leân tieánghöùa heïn raèng thöïc phaåm TrungQuoác xuaát caœng ra ngoaïi quoác seõñöôïc baœo ñaœm theo ñuùng vôùi tieâuchuaån quoác teá vaø seõ ñaït ñöôïc söï tintöôœng cuœa ngöôøi tieâu thuï treân theágiôùi. Trung Quoác cuõng seõ aùp duïngnhöõng baøi hoïc coù ñöôïc sau vuï taitieáng söõa nhieãm ñoäc vöøa qua.

“Chuùng toâi seõ baèng haønh ñoängvaø phaåm chaát cao cuœa saœn phaåm ñeålaáy laïi söï tin töôœng cuœa ngöôøi daânTrung Quoác vaø ngöôøi daân ôœ khaépnôi treân theá giôùi,” oâng noùi vôùi caùckyù giaœ ôœ buoåi keát thuùc cuoäc hoïpthöôïng ñænh caùc nhaø laõnh ñaïo AÙChaâu vaø AÂu Chaâu ôœ Baéc Kinh.

Caùc nhaø kinh doanh Trung Quoácñöôïc caœnh caùo raèng caùc xí nghieäpchòu traùch nhieäm vôùi caœ xaõ hoäi, ñaâylaø xaõ hoäi Trung Hoa cuœa ngöôøiTrung Hoa, veà nhöõng vaán ñeà antoaøn thöïc phaåm, veä sinh moâitröôøng, lao ñoäng, thueá khoùa, ñeå roàicaùc nhaø cung caáp haøng hoùa chonöôùc ngoaøi coøn phaœi kyù nhöõng baœnhôïp ñoàng trong ñoù ghi roõ caœ lôøi camkeát toân troïng caùc luaät leä nhö treân!

Coù 4 treœ sô sinh ñaõ cheát vì höthaän vaø ít nhaát 53,000 treœ khaùc bòbeänh phaœi vaøo nhaø thöông trongnaêm nay sau khi uoáng söõa boätnhieãm hoùa chaát melamine.Caùc saœnphaåm laøm baèng söõa cuœa Trung

Quoác ôœ khaép nôi treân theá giôùi ñaõ bòthu hoài hoaëc caám baùn sau khi tìmthaáy chaát ñoäc naøy, giaùng theâm moätñoøn naëng vaøo nhaõn hieäu “Saœn Xuaáttaïi Trung Quoác - Made in China”voán ñaõ bò nhieàu nghi ngôø sau moätloaït caùc vuï tai tieáng lieân quan ñeánvaán ñeà an toaøn thöïc phaåm trongnhöõng naêm gaàn ñaây.

OÂng OÂn Gia Baœo noùi raèng TrungQuoác ñaõ coù nhöõng noã löïc lôùn laonhaèm caœi thieän möùc ñoä an toaøn thöïcphaåm sau khi vuï tai tieáng buøng noåhoài thaùng qua. “Sau vuï naøy, chuùngtoâi ñaõ coù ngay caùc bieän phaùp ñeå ñöara nhöõng luaät leä veà an toaøn saœnphaåm trong kyõ ngheä söõa,” oâng noùi.

Boä Y Teá Trung Quoác ñaõ khoângbaùo caùo theâm tröôøng hôïp thieätmaïng naøo keå töø thaùng qua. Coù hôn3,650 treœ sô sanh vaãn coøn phaœi ñieàutrò ôœ beänh vieän, ba em nhoœ trong soánaøy trong tình traïng traàm troïng,theo nguoàn tin chính phuœ hoâm ThöùNaêm 23-10-2008.

Caùc nhaø cung caáp söõa töôi ôœTrung Quoác ñaõ bò caùo buoäc laø troänmelamine, chaát hoùa hoïc duøng trongnhieàu saœn phaåm, keå caœ plastic, sônvaø keo daùn, vaøo trong söõa coù phatheâm nöôùc ñeå ñaùnh löøa caùc cuoäc thöœnghieäm phaåm chaát vì seõ cho thaáy laøcoù haøm löôïng protein cao. LieânHieäp Quoác noùi raèng Trung Quoácphaœi thay ñoåi loái suy nghó vaøphuông phaùp kieåm soaùt veà an toaønthöïc phaåm ñeå traùnh gaây theâmnhöõng vuï nhieãm ñoäc nhö vuï söõa boättrong maáy tuaàn qua.

Trang 112

HOA KYØ ÑE DOÏA AN NINHTQ KHI BAÙN VOÕ KHÍ CHO

ÑAØI LOANHoâm 07 Thaùng Möôøi 2008, Baéc

Kinh leân tieáng phaœn ñoái döõ doäi keáhoaïch cuœa Hoa Kyø baùn vuõ khí choÑaøi Loan trò giaù nhieàu tyœ myõ kim.Vieäc naøy ñang ñe doïa neàn an ninhquoác gia Trung Quoác vaø aœnh höôœngxaáu ñeán moái quan heä quaân söï giöõaBaéc Kinh vaø Washington, theo lôøiboä Ngoaïi giao Trung Quoác. Thöïcvaäy, vieäc baùn voõ khí naøy seõ laøm toånhaïi nhöõng noã löïc ñaõ coù töø nhieàunaêm nay nhaèm caœi thieän moái quanheä quaân söï giöõa Trung Quoác vaøHoa Kyø, theo lôøi phaùt ngoân vieân boäNgoaïi giao Qin Gang.

Taïi Washington, caùc giôùi chöùcHoa Kyø cho hay Baéc Kinh ñaõ thoângbaùo laø seõ khoâng tieán haønh caùc cuoäcvieáng thaêm cuœa só quan cao caápcuõng nhö caùc chöông trình hôïp taùcquaân söï ñaõ döï truø.

Söï kieän Hoa Kyø quyeát taâm baùnvoõ khí cho Ñaøi Loan laø moät haønhñoäng “laøm oâ nhieãm baàu khoâng khítrong laønh cuœa moái lieân heä quaân söïhai nöôùc vaø aœnh höôœng traàm troïngñeán an ninh quoác gia Trung Quoác,”oâng Qin cho hay trong moät cuoächoïp baùo thöôøng leä.

Hoâm Thöù Saùu 3 Thaùng Möôøivöøa qua, Cô Quan Hôïp Taùc AnNinh Quaân Söï Hoa Kyø (U.S.Defense Security CooperationAgency) cho hay laø ñaõ thoâng baùovôùi quoác hoäi veà döï ñònh baùn voõ khítoái taân trò giaù 6.5 tæ myõ kim cho ÑaøiLoan, keå caœ hoœa tieãn vaø tröïc thaêngvoõ trang. Theo luaät leä hieän haønh,

nhöõng vuï baùn voõ khí nhö vaäy seõñöôïc tieán haønh neáu khoâng coù nhaødaân cöœ naøo leân tieáng phaœn ñoái trongvoøng 30 ngaøy keå töø khi coù söï thoângbaùo.

Ñaøi Loan troâng caäy vaøo voõ khíHoa Kyø ñeå coù theå ñoái ñaàu vôùi löïclöôïng quaân söï ngaøy caøng phaùt trieånmaïnh cuœa Trung Quoác. Vieäc HoaKyø baùn voõ khí cho Ñaøi Loan laø moätvaán ñeà raát quan troïng vì baát cöù cuoäctranh chaáp naøo giöõa Trung Quoác vaøÑaøi Loan cuõng ñeàu coù theå keùo HoaKyø vaøo voøng chieán vì chính phuœHoa Kyø, theo moät thoœa thuaän ñöôïcquoác hoäi thoâng qua nhieàu naêmtröôùc ñaây, phaœi baœo ñaœm ñaœo quoácnaøy coù ñuœ phöông tieän ñeå töï baœo veämình. Hoa Kyø laø quoác gia ñoàngminh quan troïng nhaát vaø cuõng laønguoàn cung caáp voõ khí lôùn nhaát cuœaÑaøi Loan.

PHE ÑOÁI LAÄP ÔŒ ÑAØI LOANXUOÁNG ÑÖÔØNG CHOÁNG

ÑAËC SÖÙ TQHoâm Thöù Baœy 25 Thaùng Möôøi

2008, vôùi söï tham döï cuœa cöïu ToångThoáng Traàn Thuœy Bieån, treân moättraêm ngaøn ngöôøi thuoäc phía ñoái laäpñaõ bieåu tình tuaàn haønh qua thuœ ñoâÑaøi Loan ñeå baøy toœ söï phaœn ñoáichuyeán vieáng thaêm saép tôùi cuœa oângChen Yunlin, moät ñaëc söù cao caápTrung Quoác. Hoï noùi raèng chuyeán ñinaøy laø moät phaàn trong noã löïc cuœaTrung Quoác nhaèm thieát laäp söï kieåmsoaùt cuœa hoï ñoái vôùi Ñaøi Loan. Hoï laønhöõng ngöôøi uœng hoä moät quoác giaÑaøi Loan ñoäc laäp, vaø nôm nôùp lo sôïÑaøi Loan seõ bò saùt nhaäp vaøo moätTrung Quoác thoáng nhaát.

Trang 113

Trang 114

Nhieàu ngöôøi bieåu tình maëc aùothun vôùi haøng chöõ “Baœo Veä ÑaøiLoan.” Hoï muoán Ñaøi Loan ñöôïcñoäc laäp vaø lo ngaïi chuyeán vieángthaêm naèm trong noã löïc thoáng nhaátTrung Quoác.

Ñaùm ñoâng bieåu tình cuõng caùobuoäc Toång Thoáng Ñaøi Loan MaõAnh Cöœu (Ma Ying-jeou) laø ñaõnhöôïng boä quaù nhieàu vaø thaùo gôõquaù voäi vaøng caùc giôùi haïn veà maäudòch vaø ñaàu tö vôùi TrungQuoác."Chính quyeàn ñaõ khoâng coùhaønh ñoäng ñeå baœo veä quyeàn lôïi cuœangöôøi daân khi môœ roäng cöœa choTrung Quoác,” theo lôøi moät ngöôøibieåu tình Karin Hsieh.

Cuoäc bieåu tình, do ñaœng ñoái laäpDaân Chuœ Caáp Tieán (DemocraticProgressive Party - DPP) toå chöùc, ñaõñaœ kích caùc noã löïc cuœa oâng Maõ AnhCöœu nhaèm caœi thieän moái quan heä vôùiluïc ñòa keå töø khi oâng leân nhaäm chöùchoài Thaùng Naêm. Ngöôøi tieàn nhieämcuœa oâng, cöïu Toång Thoáng TraànThuœy Bieån (Chen Shui-bian) thuoäcñaœng DPP, ñaõ theo ñuoåi ñöôøng loáichoáng Trung Quoác vaø uœng hoä vieäcÑaøi Loan ñoäc laäp.

Do söï vaän ñoäng cuœa oâng Maõ AnhCöœu, Ñaøi Loan vaø Trung Quoác ñaõtaùi tuïc cuoäc thöông thaœo hoài ThaùngSaùu sau khi ñaõ ñình treä trong gaàn 10naêm.Voøng thöù nhì cuœa cuoäc thöôngthuyeát cao caáp döï truø seõ ñöôïc toåchöùc ôœ Ñaøi Baéc vaøo ñaàu ThaùngMöôøi Moät, giöõa ñaëc söù ChenYunlin, hieän laø chuœ tòch cô quan baùnchính thöùc Hieäp Hoäi Lieân Heä QuaEo Bieån Ñaøi Loan (Association forRelations Across the Taiwan

Strait) vaø oâng Chiang Pin-kung ñaïidieän phía Ñaøi Loan. Moät chuyeánvieáng thaêm cuœa phuï taù oâng Chen laøoâng Tröông Minh Thanh (ZhangMingqing) vaøo ngaøy Thöù Ba 21Thaùng Möôøi ñeå chuaån bò chochuyeán thöông thuyeát naøy ñaõ bòmoät nhoùm nhoœ ngöôøi bieåu tình röôïtñuoåi vaø xoâ teù xuoáng ñaát. Hoï hoâ lôùn“Ñaøi Loan khoâng thuoäc veà TrungQuoác.”

NHAØ TRANH ÑAÁU TQ HUJIA ÑÖÔÏC GIAŒI NHAÂN

QUYEÀN LIEÂN AÂUHoâm thöù Naêm ngaøy 23 thaùng

Möôøi 2008, Nghò vieän AÂu Chaâu ñaõtrao moät giaœi thöôœng nhaân quyeàncao quyù cho nhaø tranh ñaáu daânquyeàn Trung Quoác ñang bò giamcaàm, oâng Hu Jia, tröôùc khi coù moätcuoäc hoïp thöôïng ñænh quan troïng ôœBaéc Kinh vaø trong luùc coù caùc tin noùiraèng phía Trung Quoác ñaõ taïo aùp löïcñeå giaœi thöôœng naøy khoâng ñöôïc traocho oâng Hu. Thöïc vaäy, Trung Quoácñaõ töøng caœnh caùo raèng vieäc trao giaœithöôœng mang teân Sakharov Prizecho nhaø tranh ñaáu daân quyeàn naøy seõgaây thieät haïi cho moái quan heä vôùiAÂu Chaâu.

Tuy nhieân, chuœ tòch nghò vieän AÂuChaâu Hans-Gert Poettering ñaõñöôïc nghò vieän hoan ngheânh nhieätlieät khi tuyeân boá raèng “qua vieäctrao giaœi Sakharov Prize cho oângHu Jia, nghò vieän AÂu Chaâu ñaõ ñöara moät tín hieäu roõ raøng veà söï hoã trôïdaønh cho taát caœ moïi ngöôøi tranh ñaáucho nhaân quyeàn ôœ Trung Quoác.”OÂng cho hay oâng Hu ñaõ “leân tieángveà söï ñaøn aùp ôœ Taây Taïng,” vaø goïi

oâng laø “moät trong nhöõng ngöôøi thöïcsöï tranh ñaáu cho nhaân quyeàn ôœCoäng Hoøa Nhaân Daân Trung Quoác.”

Caùc nghò vieân AÂu Chaâu ñaõ caùobuoäc raèng chính phuœ Trung Quoácñaõ aùp löïc nghò vieän khoâng trao giaœinaøy cho oâng Hu, “baèng thö, baèngñieän thö (email), vaø keå caœ baèngñieän thoaïi,” nhaân vaät ñöùng ñaàunhoùm coù khuynh höôùng caáp tieán ôœnghò vieän, oâng Graham Watson,cho baùo chí hay. Moät phaùt ngoânvieân cuœa oâng chuœ tòch Poetteringcho hay ñaïi söù Trung Quoác ñaõ göœithö ñeán oâng chuœ tòch nghò vieän“trong ñoù Baéc Kinh ñaõ taïo aùp löïc”.Phaùt ngoân vieân naøy cho hay noã löïcnaøy “chæ taïo ra nhöõng phaœn öùngngöôïc.” OÂng Poettering noùi beân leàcuoäc hoïp: “Giaœi thöôœng naøy ñöôïctrao taïi Strasbourg chöù khoâng ôœ BaécKinh”.

Laù thö cuœa ñaïi söù Trung QuoácSong Zhe noùi raèng “Chính quyeànTrung Quoác raát quan taâm veà giaœithöôœng Sakharov Prize. Neáu NghòVieän AÂu Chaâu trao giaœi naøy cho HuJia, ñieàu naøy seõ laïi xuùc phaïm ñeánngöôøi daân Trung Quoác vaø ñöa ñeánnhöõng thieät haïi quan troïng trongmoái quan heä giöõa Trung Quoác vaøLieân AÂu.”

OÂng Hu, naêm nay 35 tuoåi, ñöôïcbieát ñeán qua caùc noã löïc tranh ñaáucho nhaân quyeàn, baœo veä moâi tröôøngvaø quyeàn lôïi cuœa ngöôøi maéc beänhAIDS. OÂng hieän ñang bò aùn tuø banaêm röôõi veà toäi “xuùi duïc phaù hoaïiquyeàn haønh nhaø nöôùc.” OÂng bò baéthoài naêm ngoaùi sau khi ñaõ ñieàu traànveà tình hình nhaân quyeàn ôœ Trung

Quoác vôùi nghò vieän AÂu Chaâu quamaøn aœnh truyeàn hình.

Trung Quoác giaän döõ goïi oâng Hulaø “teân toäi phaïm” sau khi coù tin oângñöôïc coi laø moät öùng vieân haøng ñaàuñeå nhaän giaœi Nobel Hoøa Bình naêm2008. Giaœi thöôœng Sakharov Prizeñöôïc ñaët ra ñeå vinh danh nhaø khoahoïc vaø cuõng laø nhaø tranh ñaáu nhaânquyeàn töøng bò tuø ñaøy ôœ Lieân Xoâ, oângAndrei Sakharov. Naêm nay seõ laønaêm trao giaœi laàn thöù 20 cuœaSakharov Prize. OÂng Sakharov quañôøi naêm 1989, ba naêm sau khi ñöôïccöïu chuœ tòch nhaø nöôùc Lieân XoâMikhail Gorbachev traœ töï do.

Ngoaøi ra, cô quan truyeàn thoângcuœa nhaø nöôùc Trung Quoác, Taân HoaXaõ, loan tin hoâm 22 Thaùng Möôøi2008 laø moät ñaœng vieân trung caápcuœa ñaœng Coäng Saœn Trung Quoác,oâng Yang Xianghong, ñaõ khoâng trôœveà nöôùc sau moät chuyeán vieángthaêm chính thöùc taïi Paris, Phaùp, vaøoñaàu Thaùng Möôøi, trong khi ngaøycaøng coù nhieàu tin ñoàn laø oâng naøy ñaõñaøo thoaùt ôœ laïi Phaùp luoân.

TRUNG QUOÁC KHÔŒI XÖÔÙNGCUOÄC “CAŒI CAÙCH RÖOÄNG

ÑAÁT” MÔÙITaïi cuoäc hoïp cuœa Trung Öông

Ñaœng Coäng Saœn Trung Quoác hoâm12 Thaùng Möôøi 2008, moät chínhsaùch môùi veà ruoäng ñaát ñaõ ñöôïc chaápthuaän. Ñoù laø giôùi laõnh ñaïo ñaœngcoäng saœn Trung Quoác ñaõ chaápthuaän moät chöông trình caœi caùchruoäng ñaát, theo ñoù laàn ñaàu tieân seõcho pheùp noâng daân ñöôïc cho thueâhoaëc chuyeån quyeàn söœ duïng ñaáthaàu caœi thieän möùc thu nhaäp ôœ noâng

Trang 115

Trang 116

thoân vaø ñaåy maïnh vieäc di daân töønoâng thoân ra thaønh thò. Söï thay ñoåichính saùch naøy ñaõ laø ñieàu ñöôïctroâng ñôïi töø laâu nay, nhöng chæ môùiñöôïc tieát loä chi tieát hoâm Chuœ Nhaät19 Thaùng Möôøi vöøa qua.

Vieäc naøy xaœy ra trong luùc ñaœngcoäng saœn Trung Quoác tìm kieámnhöõng chính saùch môùi, taùo baïo, nhömoät hình thöùc chaøo möøng kyœ nieäm30 naêm ngaøy ñöa ra caùc chính saùchcaœi caùch chuyeån ñoåi Trung Quoác töømoät nöôùc ngheøo ñoùi leân gaàn möùcsieâu cöôøng. Ñoù laø cuoäc caœi caùch doÑaëng Tieåu Bình (Deng Xiaoping)phaùt ñoäng vaøo cuoái naêm 1978 vôùivieäc huœy boœ cheá ñoä hôïp taùc xaõ vaøthay baèng cheá ñoä khoaùn ñaát chonoâng daân laøm ruoäng theo loái laøm aêncaù theå.

Duø coù söï thay ñoåi ñoù, ñaát noângthoân vaãn chöa heà ñöôïc hoaøn toaøn töhöõu hoùa, vaø caùc gia ñình noâng daânchæ ñöôïc pheùp söœ duïng trong thôøigian giôùi haïn vaø caùc vieân chöùc laøngxaõ kieåm soaùt vieäc söœ duïng haychuyeån nhöôïng naøy. Nay tröôùc xutheá caïnh tranh cuœa thò tröôøng toaøncaàu hoùa vaø tröôùc cuoäc khuœng hoaœngkinh teá theá giôùi, Baéc Kinh thaáy caànnôùi loœng hôn nöõa “quyeàn söœ duïng”ñaát ñai ñeå thuùc ñaåy kinh teá noângnghieäp gia taêng.

Tuy chính saùch môùi chöa noùiñeán vieäc hoaøn toaøn tö höõu hoùaruoäng ñaát, nhöng cuõng ñaõ chaápthuaän vieäc cho thueâ daøi haïn vaøchuyeån nhöôïng (treân thöïc teá laøbaùn), voán ñaõ trôœ neân thoâng duïngtrong thôøi gian gaàn ñaây vaø coù theågiuùp ñaåy maïnh tieán trình tö höõa

hoùa. Theo baœn tin cuœa Taân Hoa Xaõ,caùc thò tröôøng ñaát seõ ñöôïc thaønh laäpñeå cho pheùp noâng daân cho thueâ laïi,nhöôïng ñaát, ñoåi quyeàn söœ duïng ñaát.Caùc nhaø kinh teá vaø caùc chuyeân giaveà noâng thoân uœng hoä söï thay ñoåi naøynoùi raèng ñaây laø moät caùch côœi troùicho kinh teá noâng nghieäp phaùt trieånnhanh hôn, giaœm bôùt caœnh cheânhleäch giaøu ngheøo quaù naëng, vaø roài racoù theå ñöa tôùi vieäc hình thaønh caùcnoâng traïi lôùn hôn, hieäu quaœ hôn thayvì chæ coù nhöõng gia ñình noâng daânvôùi maœnh ruoäng beù nhoœ khoâng ñuœnuoâi soáng.

Nhöõng noâng daân naøy khi baùn ñimaœnh ñaát cuœa hoï seõ keùo nhau rathaønh thò nhö khoaœng 100 trieäungöôøi daân thoân queâ khaùc ñaõ rôøi boœruoäng vöôøn cuœa hoï leân thaønh phoákieám soáng vôùi möùc löông cao hôntrong thaäp nieân vöøa qua. Tuy raèngbaœn thoâng caùo coù loan baùo veà vieäccaœi caùch ruoäng ñaát ñöôïc chaápthuaän, nhöng chöa coù chi tieát naøoñöôïc ñöa ra khieán dö luaän cho raèngnhöõng ngöôøi choáng ñoái vieäc naøy ñaõtìm caùch giaœm thieåu möùc ñoä caœicaùch.

AÁN ÑOÄ BÖÔÙC LEÂN HAØNGNGUÕ CÖÔØNG QUOÁC

KHOÂNG GIANHoâm Thöù Tö 22 Thaùng Möôøi

2008, AÁn Ñoä ñaõ phoùng hoœa tieãnthaønh coâng ngay laàn ñaàu tieân trongmoät chöông trình thaùm hieåm MaëtTraêng ñaày tham voïng. Hoœa tieãnmang theo moät veä tinh trong söùmaïng keùo daøi hai naêm nhaèm veõ laïibaœn ñoà beà maët nguyeät caàu. Chuœ tòchcô quan nghieân cöùu khoâng gian AÁn

Ñoä, oâng G. Madhavan Nair, noùiraèng nhieäm vuï cuœa chuyeán bay naøylaø ñeå “khaùm phaù nhöõng bí maät cuœanguyeät caàu.” Vôùi thaønh coâng naøy,AÁn Ñoä hieân ngang böôùc leân khaùnñaøi caùc cöôøng quoác thaùm hieåmkhoâng gian, sau 40 naêm Hoa Kyø vaøNga ñaõ thöïc hieän cuoäc ñoå boä MaëtTraêng.

ÔŒ trung taâm khoâng gianSriharikota taïi vuøng Nam AÁn Ñoä,caùc khoa hoïc gia AÁn ñaõ haân hoan voãtay tröôùc maøn aœnh ñieän toaùn chothaáy hoœa tieãn tieáp tuïc phoùng leân caosau khi phi thuyeàn Chandrayaan-1bay ra khoœi taàm nhìn maét thöôøng.Chuœ tòch Nair xaùc nhaän: “Chuùng toâiñaõ khôœi söï cuoäc du haønh leân MaëtTraêng vaø böôùc ñaàu tieân naøy ñaõ dieãnra toát ñeïp”.

Moät trong nhöõng muïc tieâu chínhcuœa chuyeán bay laø veõ baœn ñoà, khoângchæ ôœ beà maët nguyeät caàu, maø coøn veõnhöõng gì naèm ôœ beân döôùi, vôùi hyvoïng coù theå phaùt hieän theâm nhieàu bíaån, kyø laï. Neáu thaønh coâng, AÁn Ñoäcoi nhö coù khaœ naêng tham gia vaøocuoäc chaïy ñua khoâng gian hieänñang hình thaønh ôœ AÙ Chaâu vôùi caùcphi thuyeàn Trung Quoác vaø Nhaät ñaõvaøo quyõ ñaïo voøng quanh MaëtTraêng. Cho ñeán nay chæ coù Hoa Kyø,Nga, Cô Quan Khoâng Gian AÂuChaâu (European Space Agency),Nhaät vaø Trung Quoác ñaõ göœi ñöôïcphi thuyeàn leân nguyeät caàu.

Vôùi söï phaùt trieån vöõng beàn cuœaneàn kinh teá AÁn Ñoä trong thaäp nieânqua, quoác gia naøy ñang bieán nguoàntaøi chaùnh vaø kyõ thuaät cao cuœa mìnhra thaønh söùc maïnh chính trò vaø quaân

söï. AÁn Ñoä hy voïng seõ taêng cöôøng vòtheá cuœa mình treân tröôøng quoác teánhôø ñaõ thaønh coâng trong söù maïngleân Maët Traêng chæ sau vaøi thaùnghoaøn taát moät thoœa thuaän hôïp taùcsong phöông vôùi Hoa Kyø trong ñoùHoa Kyø coâng nhaän AÁn Ñoä laø moätcöôøng quoác nguyeân töœ.

Cho ñeán nay, caùc cuoäc phoùngphi thuyeàn cuœa AÁn Ñoä thöôøng chæmang theo caùc veä tinh baùo ñoängthôøi tieát vaø vieãn thoâng, theo lôøi oângScott Pace, giaùm ñoác chöông trìnhchính saùch khoâng gian taïi tröôøngñaïi hoïc George WashingtonUniversity. “Chuùng ta ñang nhìnthaáy AÁn Ñoä naâng cao taàm ngaém cuœahoï,” oâng Pace noùi.

Tuy naâng cao taàm maét leânkhoâng gian, AÁn Ñoä vaãn phaœi thöôøngtröïc haï taàm maét xuoáng nhöõng vaánñeà xaœy ra haèng ngaøy “nhö côm böõa”cuœa moät quoác gia ngheøo ñoùi vaø coøntrong tình traïng ñang phaùt trieån, vôùisoá daân gaàn moät tyœ mieäng aên vaø vôùinhöõng cuoäc baïo ñoäng coù nguoàn goáckyø thò saéc daân vaø toân giaùo.

Thaùng tröôùc, Trung Quoác ñaõthaønh coâng phoùng vaøo quyõ ñaïo traùiñaát Phi thuyeàn Thaàn Chaâu VIImang theo ba phi haønh gia TrungQuoác. Laàn ñaàu tieân, hoï ñaõ böôùc rangoaøi khoâng gian vaøi phuùt vôùi laù côøTrung Quoác phe phaåy trong tay. Vaøhoï ñaõ trôœ veà Traùi Ñaát an toaøn taïimoät vuøng ñoàng coœ Noäi Moâng vaøokhoaœng luùc 5 giôø 39 phuùt chieàu ChuœNhaät 28 Thaùng Chín, giôø ñòaphöông, sau khi hoaøn taát söù maïngba ngaøy treân khoâng gian.

Phi haønh gia Zhai Zhigang

Trang 117

Trang 118

tuyeân boá sau khi rôøi khoœi phithuyeàn: “Ñaây laø moät söù maïng ñaàyvinh quang, ñaày thöœ thaùch, nhöngñaõ keát thuùc toát ñeïp. Chuùng toâi caœmthaáy haõnh dieän cho toå quoác.” Haõngthoâng taán chính thöùc cuœa TrungQuoác, Taân Hoa Xaõ, trích daãn nguoàntin caùc giôùi chöùc y khoa, cho bieátcaùc phi haønh gia ñeàu khoœe maïnh.

NGA BOÁ TRÍ VAØ BAÉN THÖŒNGHIEÄM HOŒA TIEÃN HAÏT

NHAÂN TAÀM XA,Hoâm Thöù Naêm 2 Thaùng Möôøi

2008, caùc vieân chöùc quoác phoøngNga noùi hoï seõ boá trí moät loaïi hoœatieãn haït nhaân môùi vaøo naêm tôùi, ñöôïcthieát keá ñeå xuyeân thuœng heä thoángphoøng choáng hoœa tieãn, vaø seõ cheá taïotaùm tieàm thuœy ñónh ñeå mang loaïihoœa tieãn ñoù. Tröôùc ñoù vaøi ngaøy,Toång Thoáng Nga Dmitry Medvedesñaõ ñeán thò saùt phoøng ñieàu khieånchieác tieàm thuœy ñónh nguyeân töœ St.George the Victorious taïi caên cöùKrasheninnikov.

Cuõng hoâm Thöù Naêm 2 ThaùngMöôøi, tö leänh phoù Haœi Quaân Nga,Ñoâ Ñoác Alexander Tatarinov, noùiraèng tôùi naêm 2015 Moscova seõ xaâydöïng moät haïm ñoäi goàm caùc tieàmthuœy ñónh chaïy baèng haït nhaân ñeåmang moät loaïi hoœa tieãn chieán löôïcmôùi, coù khaœ naêng gaén ñaàu ñaïn haïtnhaân. Nhöõng lôøi tuyeân boá môùi nhaátnaøy cho thaáy quyeát taâm cuœaMoscova nhaèm caœi tieán caùc löïclöôïng taán coâng baèng haït nhaân cuœahoï treân ñaát lieàn, treân bieån vaø treânkhoâng. Caœ Toång Thoáng DmitryMedvedev laãn Thuœ Töôùng VladimirPutin ñeàu ñaõ cam keát seõ môœ roäng

vieäc taêng cöôøng quaân söï môùi ñaâycuœa Nga vôùi nhöõng ngaân khoaœn phuïtroäi ñeå mua caùc vuõ khí môùi, kyõ thuaätcao. Hoâm Thöù Tö 1 Thaùng Möôøi,oâng Putin loan baùo moät ngaân saùchchi tieâu phuï troäi 3.1 tæ Myõ kim chonaêm tôùi, moät phaàn ñeå thay theá trangbò maát maùt trong cuoäc chieán tranhmôùi ñaây ôœ Georgia.

Maëc duø haøng tæ Myõ kim ñaõ ñöôïcchi tieâu cho quaân löïc keå töø khi oângPutin leân caàm quyeàn vôùi tö caùchtoång thoáng vaøo naêm 2000, quaân ñoäi1 trieäu ngöôøi cuœa Nga vaãn ñöôïctrang bò moät caùch ngheøo naøn, ñöôïctraœ löông toài teä vaø phaàn lôùn troângcaäy vaøo nhöõng ngöôøi nhaäp nguõngoaøi yù muoán. Nhöõng nhaø phaân tíchquoác phoøng coù truï sôœ ñaët taïiMoscova noùi phaàn lôùn nhöõng chiphí phuï troäi ñaõ khoâng tôùi ñöôïc tieàntuyeán, bôœi vì coù söï tham nhuõng hoaëcquaœn trò sai laàm vaø nhieàu chöôngtrình vuõ khí ñang treã haïn.

Moät trong nhöõng vuõ khí môùi naøylaø Bulava, moät hoœa tieãn haït nhaântaàm xa ñöôïc phoùng töø taøu ngaàm,loaïi maø oâng Putin noùi seõ coù khaœnaêng xuyeân thuœng baát cöù heä thoángphoøng choáng hoœa tieãn naøo, moät söïaùm chæ tôùi caùc keá hoaïch cuœa HoaThònh Ñoán nhaèm thieát laäp moät heäthoáng môùi treân toaøn caàu ñeå baén haïcaùc ñaàu ñaïn thuø nghòch. Hoœa tieãnBulava, moät kieåu caœi tieán cuœa loaïiTopol-M ñaët treân ñaát lieàn, töøng bòthaát baïi trong nhieàu vuï phoùng thöœnghieäm vaø hieän bò treã haïn ít nhaát hainaêm.

Nhöng Haœi Quaân Nga loan baùoñaõ thaønh coâng trong vuï thöïc taäp môùi

nhaát cuœa Bulava vaøo ngaøy 18Thaùng Chín, noùi raèng hoœa tieãn naøyñaõ bay töø Baïch Haœi tôùi Vieãn Ñoâng,baêng ngang qua nöôùc Nga.Moscova cuõng döï tính hieän ñaïi hoùacaùc oanh taïc cô chieán löôïc sieâu aâmTupolev TU-160 coù khaœ naêng haïtnhaân vaø seõ giao phoù hoaøn toaøn chochieác tieàm thuœy ñónh chaïy baèng haïtnhaân ñaàu tieân chôœ loaïi hoœa tieãnBulava.

Hai tuaàn sau, ngaøy Chuœ Nhaät 12Thaùng Möôøi, hai hoœa tieãn taàm xa ñaõñöôïc baén ñi töø taøu ngaàm nguyeân töœcuœa Nga taïi caùc khu vöïc ôœ AÙ vaø AÂuChaâu cuœa quoác gia roäng lôùn naøy,trong khi hoœa tieãn taàm xa thöù ba ñaõñöôïc baén ñi töø ñaát lieàn döôùi söïchöùng kieán cuœa toång thoáng DmitryMedvedev ôœ vuøng taây baéc Nga,theo nguoàn tin caùc cô quan truyeànthoâng. Vôùi cuoäc bieåu döông löïclöôïng naøy, caùc chuyeân gia quoácphoøng noùi raèng chöa heà thaáy keå töøthôøi Chieán Tranh Laïnh tôùi nay.

Ñaây laø vuï thöœ nghieäm thöù nhìloaïi hoœa tieãn ñaïn ñaïo lieân luïc ñòa(ICBM) trong thôøi gian gaàn ñaây vaølaø vuï môùi nhaát trong moät loaït nhöõngcuoäc thao dieãn quaân söï cuœa caùc löïclöôïng haœi, luïc, khoâng quaân cuõngnhö caùc ñôn vò haït nhaân chieán löôïccuœa Nga, ñöôïc raàm roä loan baùo.“Vuï naøy chöùng toœ löïc löôïng raên ñecuœa chuùng ta hieän saün saøng,” oângMedvedev noùi, theo trích thuaät cuœacô quan thoâng taán RIA Novosti, saunhöõng vuï phoùng hoœa tieãn hoâm ChuœNhaät 12-10. “Chuùng ta dó nhieân laøseõ ñöa theâm caùc löïc löôïng vaøphöông tieän môùi vaøo quaân ñoäi,”

oâng cho bieát, nhöng khoâng noùi roõchi tieát.

Moät phaân tích gia quaân söï ñoäclaäp, Pavel Felgenhauer, noùi raèngcaùc cuoäc thao dieãn vöøa qua chothaáy noã löïc cuœa Nga nhaèm chuaån bòcho caùc cuoäc chieán lôùn. “Ñaây laømoät cuoäc thöïc taäp chuaån bò chieántranh vôùi Myõ,” oâng Felgenhauernoùi veà caùc vuï phoùng hoœa tieãn, naèmtrong caùc cuoäc thao döôït quaân söïlôùn lao mang teân “OÅn Ñònh 2008”coù söï tham döï cuœa taát caœ quaân binhchuœng Nga. “Ñaây laø nhöõng cuoäc taäptraän chieán löôïc lôùn nhaát töø hôn 20naêm qua. Nhöõng cuoäc taäp traän naøycuøng côõ vôùi nhöõng cuoäc taäp traän toåchöùc vaøo ñaàu thaäp nieân 80. Keå töø ñoùñeán nay chöa heà coù taäp traän lôùn nhövaäy, duø laø ôœ Nga hay Myõ,” oâng chohay.

Moät phaùt ngoân vieân haœi quaânNga, Igor Dygalo, xaùc nhaän caùc vuïbaén hoœa tieãn lieân luïc ñòa haàu nhö laøcuøng luùc töø taàu ngaàm ôœ vuøng bieånOKhotsk phía baéc Nhaät Baœn vaøvuøng bieån Barents ôœ veà phía ñoângbaéc Na Uy, cho hay nhöõng vuï thaodöôït naøy ñaõ ñöôïc chuaån bò töø laâu.Nhöng oâng Dygalo coøn coâng nhaänraèng vieäc haœi quaân thöïc hieän ba vuïphoùng thöœ ICBM trong voøng haingaøy laø ñieàu baát thöôøng (coù moätchieác taøu ngaàm ôœ Bieån Barentscuõng ñaõ baén moät hoœa tieãn hoâm ThöùBaœy) vaø noùi caùc hoœa tieãn ñaõ ñaùnhtruùng muïc tieâu.

Thöïc vaäy, caùc cô quan truyeànthoâng quoác teá cuõng cho hay hoœatieãn cuœa Nga ñaõ baén truùng muïc tieâunaèm caùch ñoù haøng ngaøn caây soá ôœ

Trang 119

Trang 120

vuøng baùn ñaœo Kamchatka veà phíañoâng. Hoâm thöù Baœy 11 ThaùngMöôøi, moät cuoäc thao dieãn phoùnghoœa tieãn Sineva bay xa hôn 11,500caây soá (7,145 daëm), khoaœng caùchmaø toång thoáng Nga Medvedev goïilaø kyœ luïc, cuõng ñöôïc chính oâng quansaùt töø treân moät haøng khoâng maãuhaïm. Caùc vuï baén thöœ hoœa tieãn dieãnra moät ngaøy sau khi Nga loan baùomoät haœi ñoäi do thieát giaùp haïm PyotrVeliky chæ huy ñaõ gheù thaêm caœngTripoli cuœa Lybia. Haœi ñoäi naøy seõcoù caùc cuoäc thao döôït ôœ moät soá ñòañieåm khoâng tieát loä trong vuøng ÑòaTrung Haœi tröôùc khi ñeán Venezuelatham döï moät cuoäc thao döôït chungvaøo thaùng Möôøi Moät.

DUØ QUAÂN NGA COÙ RUÙT ÑI,GEORGIA VAÃN COØN BÒ

CHIEÁM ÑOÙNGKeå töø hoâm Thöù Tö 1 Thaùng

Möôøi 2008, caùc quan saùt vieân ñìnhchieán Lieân AÂu (European Union -EU) baét ñaàu tuaàn tieãu treân laõnh thoåGeorgia theo moät thoœa thuaän hoøabình do Phaùp laøm trung gian. Phíaquaân ñoäi Nga cuõng ñaõ cho pheùp moätsoá quan saùt vieân ñöôïc vaøo khu vöïctraùi ñoän quanh Nam Ossetia, duøraèng tröôùc ñoù ñaõ töøng khaúng ñònhraèng hoï seõ bò ngaên caám. Lính Ngakhoâng cho caùc nhaø baùo ñi theo caùcquan saùt vieân vaøo khu vöïc traùi ñoängaàn Kvenatkotsa.

Moät baœn thoâng caùo cuœa löïc löôïngNga ñoùng taïi Nam Ossetia hoâmThöù Ba 30 Thaùng Chín cho hay caùcquan saùt vieân seõ khoâng ñöôïc chovaøo laõnh thoå Georgia quanh vuøngly khai Nam Ossetia vaø ñieàu naøy ñaõ

taïo ra söï lo ngaïi raèng Moscovañang tìm caùch trì hoaõn vieäc ruùt quaânkhoœi Georgia nhö ñaõ höùa sau cuoäcchieán hoài Thaùng Taùm vôùi quoác gianaøy.

Theo thoœa thuaän ñaït ñöôïc,Moscow ñoàng yù ruùt heát quaân cuœa hoïkhoœi caùc khu vöïc beân ngoaøi haivuøng ly khai Nam Ossetia vaøAbkhazia trong voøng 10 ngaøy saukhi caùc toaùn quan saùt ngöng baéncuœa Lieân AÂu ñeán nôi naøy, keå caœ khuvöïc traùi ñoän roäng khoaœng 7 caây soáñöôïc thaønh laäp quanh Nam Ossetia.“Phía Nga cho chuùng toâi bieát veà keáhoaïch thaùo gôõ caùc nuùt chaën cuœa hoïnhöng khoâng noùi bao giôø seõ khôœisöï,” oâng tröôœng ñoaøn quan saùt ñinhchieán Haber cho hay.

Taïi moät nuùt chaën cuœa Nga ôœ gaànlaøng Kvenatkotsa, moät thieát vaän xaNga ñaäu treân ngoïn ñoài gaàn caùc leàunguïy trang vaø khoâng coù daáu hieäu gìcho thaáy hoï saün saøng ruùt lui. Ngavaãn döï truø seõ giöõ khoaœng 7,600 línhôœ Nam Ossetia vaø Abkhazia vaø töøchoái khoâng cho quan saùt vieân LieânAÂu vaøo trong caùc khu vöïc naøy. Haitænh naøy ñaõ tuyeân boá ñoäc laäp vaøñöôïc Nga nhìn nhaän.

Moät töôùng laõnh Nga cho hayvieäc ruùt quaân khoœi nhöõng vò trí beânngoaøi vuøng ly khai Nam Ossetia taïiGeorgia seõ hoaøn taát trong ngaøy ThöùTö 8 Thaùng Möôøi 2008. Haøng chuïcthieát vaän xa, xe vaän taœi vaø caùc xechuyeân chôœ khaùc ñaõ thaáy chaïy veàhöôùng Baéc treân con ñöôøng daãn quamoät khu vöïc traùi ñoän töø vuøng dochính phuœ Georgia kieåm soaùt ñeåvaøo khu vöïc Nam Ossetia. Theo

moät thoœa thuaän do Toång ThoángPhaùp Nicolas Sarkozy ñöùng ra laømtrung gian sau khi xaœy ra cuoäc chieánhoài Thaùng Taùm giöõa Nga vaøGeorgia, thì Moscova phaœi ruùt löïclöôïng cuœa hoï töø nhöõng khu vöïc traùiñoän quanh Nam Ossetia vaøAbkhazia tröôùc ngaøy Thöù Saùu 10Thaùng Möôøi 2008.

Duø vieäc ruùt quaân Nga coù theåphaàn naøo laøm giaœm söï caêng thaúng,nhöng seõ khoâng giaœi quyeát nhöõngtranh chaáp lôùn hieän ñang ñaët Ngavaøo tình traïng ñoái ñaàu vôùi Georgiavaø caùc quoác gia Taây phöông, voán ñaõleân aùn vieäc Moscova xaâm laêngquoác gia töøng ôœ trong Lieân Bang XoâVieát naøy cuõng nhö vieäc coâng nhaäncaùc vuøng ly khai nhö nhöõng quoácgia ñoäc laäp.

Hoâm 19 Thaùng Möôøi 2998, caœnhsaùt ôœ vuøng Nam Ossetia ñaõ ñöôïcleänh baén traœ neáu bò taán coâng, moätquyeát ñònh seõ laøm taêng theâm nguycô baïo ñoäng trong vuøng ly khai ôœGeorgia coù söï hoã trôï cuœa Nga. Vieânchöùc caœnh saùt cao caáp nhaát ôœ NamOssetia ñaõ ra leänh naøy sau khi moättraïm caœnh saùt bò taán coâng hoâm ThöùBaœy 18 Thaùng Möôøi, töø ngoâi laøngNikozi cuœa daân goác Georgia, chínhquyeàn ly khai cho hay treân trangWeb cuœa hoï. Quyeàn Boä Tröôœng NoäiVuï Mikhail Mindzayev cuœa NamOssetia noùi raèng vuï noå suùng môùiñaây laø moät söï khieâu khích cuœa löïclöôïng Georgia. “Chuùng toâi seõkhoâng ñeå cho daân chuùng vaø caùccaœnh saùt vieân cuœa chuùng toâi bò gieát,”oâng Mindzayev cho hay trong baœnthoâng caùo.

Ngoaøi ra, chính quyeàn ôœ NamOssetia ñaõ caùo buoäc caùc quan saùtvieân ngöng baén thuoäc Lieân AÂu(EU), hieän ñang tuaàn tieãu laõnh thoåGeorgia beân ngoaøi Nam Ossetiasau khi quaân Nga ruùt lui theo thoœathuaän ngöng baén, raèng caùc quan saùtvieân naøy thieân vò vaø noùi raèng hoï boœlô nhöõng vi phaïm cuœa phía Georgia.Phía Georgia, ngöôïc laïi, cuõng caùobuoäc Nga vaø thaønh phaàn ly khai laøñaõ vi phaïm ngöng baén, keå caœ vuï baéncheát hai caœnh saùt vieân Georgia.

Cuoäc chieán keùo daøi naêm ngaøyhoài Thaùng Taùm ñaõ buøng noå sau 10naêm coù tình traïng caêng thaúng giöõaNga vaø Georgia, vì Nga vaãn giataêng söï haäu thuaãn daønh cho NamOssetia vaø Abkhazia.

Chính phuœ Georgia thaân TaâyPhöông cuœa Toång Thoáng MikhailSaakashvili, ñang khi taïo döïng moáiquan heä gaàn guõi vôùi Hoa Thònh Ñoánvaø coá gaéng xin vaøo khoái NATO, ñaõbaát ngôø môœ cuoäc taán coâng nhaèmchieám laïi quyeàn kieåm soaùt NamOssetia. Ñöôïc chuaån bi töø laâu, phíaNga ñaõ göœi quaân nhanh choùng ñeøbeïp quaân ñoäi Georgia vaø tieán saâuvaøo laõnh thoå Georgia, nôi hoï ñaõ ôœlaïi trong nhieàu tuaàn leã..

Hoâm Thöù Baœy 18 Thaùng Möôøi2008, Ngoaïi Tröôœng Taây Ban NhaMiguel Moratinos, trong moät cuoächoïp baùo taïi thuœ ñoâ Tbilis, noùi raèngTaây Ban Nha seõ caàm ñaàu noã löïc ñöaGeorgia vaøo NATO vaø xaây döïngcaùc moái quan heä chaët cheõ hôn vôùiLieân AÂu vaøo luùc Taây Ban Nha naémchöùc chuœ tòch Lieân AÂu naêm 2010.OÂng Miguel Moratinos cuõng höùa

Trang 121

Trang 122

heïn seõ gia taêng moái quan heä vôùiGeorgia vaø maïnh meõ tuyeân boá seõgiuùp baœo veä söï veïn toaøn laõnh thoåcuœa Georgia. “Taây Ban Nha luoânbaœo veä nguyeân taéc naøy, khoânggioáng nhö caùc quoác gia khaùc, voáncho raèng nguyeân taéc naøy chæ coù theåsöœ duïng trong moät soá tröôøng hôïp,”oâng tuyeân boá taïi cuoäc hoïp baùo.

Hoa Kyø, khoái Lieân AÂu vaø NATOñaõ maïnh meõ chæ trích Nga vì ñaõcoâng nhaän hai vuøng ly khai cuœaGeorgia laø Nam Ossetia vaøAbkhazia nhö laø nhöõng quoác giañoäc laäp sau cuoäc chieán hoài ThaùngTaùm, noùi raèng bieân giôùi cuœaGeorgia phaœi ñöôïc giöõ nguyeân veïn.Nga ñaõ khoâng chuù yù gì ñeán söï chætrích naøy. Ngöôïc laïi, Nga ñaõ noùi roõraèng hoï khoâng coù yù ruùt khoaœng3,800 lính khoœi nhöõng khu vöïc lykhai voán ñaõ thuoäc quyeàn kieåm soaùtcuœa Georgia töø tröôùc cuoäc chieán.

Hôn nöõa, hoâm Thöù Saùu 24Thaùng Möôøi, Toång Thoáng Bush döïtruø seõ gaëp gôõ vôùi oâng Toång Thö KyùJaap de Hoop Scheffer cuœa NATOvaø kyù moät vaên kieän ñöôïc goïi laø caùcnghi thöùc gia nhaäp, doïn ñöôøng chohai nöôùc Coäng Saœn cuõ ôœ vuøngBalkan laø Albania vaø Croatia ñöôïcnhaän laøm hoäi vieân trong lieân minhquaân söï NATO (Toå Chöùc Minh ÖôùcBaéc Ñaïi Taây Döông).

Tuøy vieân baùo chí Toøa Baïch OÁc,baø Dana Perino, tuyeân boá: “Toångthoáng ñaõ uœng hoä vieäc môœ roängNATO nhö moät phaàn trong moätvieãn aœnh töông lai quan troïng chomoät AÂu Chaâu toaøn veïn, töï do vaø hoøabình.” Vieäc laøm hoäi vieân NATO seõ

höùa heïn an ninh vaø oån ñònh cho 2quoác gia ñoù.

Taïi moät cuoäc hoïp thöôïng ñænhvaøo ñaàu naêm nay ôœ Romania, caùcnhaø laõnh ñaïo NATO ñaõ ñoàng yù seõmôøi Albania vaø Croatia vaøo lieânminh. Tuy nhieân, lieân minh ñaõ baùcboœ caùc coá gaéng cuœa Hoa Kyø nhaèmkhôœi söï tieán trình môøi Ukraine vaøGeorgia gia nhaäp. Caœ hai nöôùc naøyñeàu laø caùc nöôùc Coäng Hoøa Xoâ Vieátcuõ. Maëc duø coù söï uœng hoä maïnh meõcuœa Hoa Kyø nhaèm ñöa hoï vaøo lieânminh, Ñöùc, Phaùp vaø vaøi thaønh vieânkhaùc trong lieân minh ñaõ choáng ñoáihaønh ñoäng naøy, sôï noù seõ khieâukhích Nga.

Ngoaøi ra, hoâm Chuœ Nhaät 5 thaùngMöôøi 2008, Ngoaïi tröôœng Hoa KyøCondoleezza Rice ñaõ baùc boœ moïi yùkieán cho raèng nhöõng noã löïc cuœa HoaKyø nhaèm xaây döïng moái quan heächaët cheõ hôn vôùi Kazakhstan, quoácgia töøng ôœ trong Lieân Bang Xoâ Vieát,laø coù muïc ñích laøm giaœm aœnh höôœngcuœa Nga trong vuøng Trung AÙ. BaøRice quaœ quyeát Hoa Kyø khoâng coù yùtranh giaønh aœnh höôœng vôùi Nga taïiTrung AÙ.

Baø Rice cho hay oâng thöù tröôœngNegroponte cuõng seõ thaœo luaän vôùigiôùi laõnh ñaïo Irak veà nhöõng trôœ ngaïicoøn laïi ñeå hoaøn taát moät thoœa thuaänan ninh, theo ñoù seõ aán ñònh nhieämvuï vaø hoaït ñoäng cuœa quaân ñoäi HoaKyø ôœ Irak sau thaùng Möôøi Hai naêmnay, thôøi ñieåm maø tö caùch phaùp lyùhieän nay cuœa chính quyeàn Bush seõheát haïn. Baø Rice noùi raèng vì thoœathuaän naøy seõ phaœi baœo veä quyeàn lôïiHoa Kyø cuøng luùc toân troïng söï ñoäc

laäp cuœa Irak neân coù nhieàu ñieàu raécroái vaø phaœi maát nhieàu thôøi giôø ñeåñaït ñöôïc.

IRAK PHAŒI CHÒU SÖÏ CHIEÁMÑOÙNG CUŒA HOA KYØ THEÂM

3 NAÊM NÖÕAHoâm Thöù Naêm 23 Thaùng Möôøi

2008, Hoa Kyø ñaõ cöœ haønh taïi thaønhphoá Hilla, gaàn pheá tích hoang taøncuœa thaønh phoá coå Babylon, moätbuoåi leã chuyeån giao quyeàn kieåmsoaùt tænh thöù 12 cho quaân ñoäi Iraktrong soá 18 tænh cuœa nöôùc naøy. Ñaâylaø tænh Babil, moät tænh phía nam coùcaùc khu vöïc sinh soáng cuœa ngöôøitheo giaùo phaùi Sunni töøng ñöôïc goïilaø “tam giaùc töœ thaàn”. Vieäc chuyeångiao naøy ñöôïc coi laø thaønh quaœ cuœachieán thaéng choáng laïi Al-Qaida.

Nhöng cuõng trong ngaøy hoâm aáy,taïi thuœ ñoâ Baghdad, nôi caùc cuoäckhuœng boá haàu nhö xaœy ra haøngngaøy, moät xe bom phaùt noå caïnhñoaøn xe cuœa boä tröôœng Lao Ñoäng vaøXaõ Hoäi, laøm thieät maïng ít nhaát 13ngöôøi. Boä tröôœng goác Shiite, oângMahmoud Mohammed al-Radhi,thoaùt cheát nhöng ba caän veä cuœa oângthieät maïng. Ngoaøi ra cuõng coùkhoaœng 10 thöôøng daân thieät maïngtrong cuoäc taán coâng, theo lôøi giôùichöùc y teá.

Tröôùc ñoù 2 ngaøy, hoâm Thöù Ba 21Thaùng Möôøi, chính phuœ Irak saumoät cuoäc hoïp kín keùo daøi gaàn saùutieáng ñoàng hoà ñaõ quyeát ñònh yeâucaàu Hoa Kyø söœa ñoåi baœn döï thaœothoœa thuaän seõ duy trì caùc binh só Myõtaïi Irak theâm ba naêm nöõa. Thoœathuaän naøy döï truø keâu goïi caùc binh sóHoa Kyø rôøi khoœi caùc ñoâ thò cuœa Irak

vaøo cuoái Thaùng Saùu 2011 vaø ruùt rakhoœi Irak vaøo ngaøy 31 Thaùng MöôøiHai 2011, tröø phi chính phuœ Irak yeâucaàu hoï ôœ laïi laâu hôn nöõa. Caùc nhaølaäp phaùp ngöôøi Shi-ít caœnh caùo raèngthoœa thuaän naøy ít coù cô may ñöôïcpheâ chuaån taïi Quoác Hoäi Irak, tröôùckhi moät toång thoáng môùi cuœa Hoa Kyøñöôïc baàu leân vaøo thaùng tôùi. Ñangkhi ñoù, Quoác Hoäi Irak phaœi chaápthuaän döï luaät tröôùc khi söï uœy nhieämhieän nay cuœa Lieân Hieäp Quoác heáthaïn vaøo ngaøy 31 Thaùng Möôøi Hai,neáu khoâng, Hoa Kyø seõ khoâng coùcaên baœn phaùp lyù naøo ñeå giöõ söù maïngquaân söï do hoï caàm ñaàu taïi Irak.

Coù ngöôøi trong noäi caùc Irak goàm37 thaønh vieân chæ trích cho raèng döïthaœo noùi treân khoâng ñaùp öùng ñöôïcnhöõng ñoøi hoœi cuœa ngöôøi Irak, laøIrak phaœi hoaøn toaøn kieåm soaùt ñaátnöôùc cuœa mình sau gaàn saùu naêmdöôùi söï chieám ñoùng cuœa Hoa Kyø.

Hoï thuoäc ñaœng caàm quyeàn goácShiite cuœa Thuœ Töôùng Nourial-Maliki. Trong khi ñoù, caùc boätröôœng keá hoaïch, quoác phoøng vaø noäivuï thì beânh vöïc döï thaœo; hoï nhaánmaïnh raèng Irak vaãn caàn söï yeåm trôïquaân söï vaø chính trò cuœa Hoa Kyøgiöõa luùc hoï xaây döïng caùc löïc löôïngan ninh vaø caùc ñònh cheá chính phuœ.

Tuy nhieân, phe choáng ñoái laïi bòchia reõ thaønh nhieàu nhoùm khaùcnhau, neân coù theå khoù ñaït ñöôïc ñoàngthuaän veà döï thaœo naøy tröôùc thôøi thôøihaïn choùt vaøo cuoái naêm. TaïiWashington, Phaùt Ngoân Vieân BoäNgoaïi Giao Sean McCormack noùichính phuœ Bush ñang chôø moät baœntuyeân boá chính thöùc töø phía Irak

Trang 123

Trang 124

tröôùc khi bình luaän.Thoœa thuaän noùi treân cuõng daønh

quyeàn taøi phaùn coù giôùi haïn chongöôøi Irak lieân quan ñeán caùc binh sóMyõ vaø caùc nhaø thaàu bò buoäc vaøonhöõng toäi lôùn, coù döï möu, vi phaïmbeân ngoaøi nhieäm sôœ vaø trong luùckhoâng thi haønh nhieäm vuï. Nghóa laøngöôøi Irak khoâng coù toaøn quyeàn xeùtxöœ nhöõng vi phaïm cuœa ngöôøi Myõtreân ñaát nöôùc cuœa hoï.

Tröôùc ñoù, hoâm Thöù Baœy 18Thaùng Möôøi 2008, giaùo só goácShiite, Muqtada al-Sadr, ñaõ keâugoïi Quoác Hoäi Irak baùc boœ döï thaœogiöõa Hoa Kyø vaø Irak naøy. Giaùo sóAl-Sadr, hieän ñang soáng ôœ Iran, chohay oâng “baùc boœ, leân aùn, vaø phaœnñoái söï hieän dieän cuœa quaân ñoäichieám ñoùng cuõng nhö caên cöù cuœa hoïtreân ñaát nöôùc thaân yeâu cuœa chuùngta.” Trong cuøng ngaøy haøng traêmngaøn ngöôøi uœng hoä oâng ta xuoángñöôøng bieåu tình ôœ thuœ ñoâ Baghdadñeå phaœn ñoái döï thaœo thoœa thuaän naøy.Ñaùm ñoâng phaàn lôùn laø thanh nieântreœ vaãy côø Irak cuøng côø maøu xanhcuœa Shiite, hoâ khaåu hieäu phaœn ñoáithoœa thuaän. Cuoäc bieåu tình ñaõ ñöôïcbaœo veä an ninh chaët cheõ vôùi löïclöôïng caœnh saùt Irak ñaët ra nhieàu nuùtchaën vaø caùc tay thieän xaï ñöôïc boá trítreân caùc toøa cao oác.

HOA KYØ NÔÏ TREÂN 10'200 TYŒNAÊM NAY THAÂM THUŒNG

438 TYŒTính ñeán ngaøy Thöù Hai 13

Thaùng Möôøi 2008, moùn nôï quoác giacuœa Hoa Kyø (National Debt) ñaõvöôït quaù möùc 10,200 tyœ ñoâla. Nhövaäy, neáu tính ñoå ñoàng thì moãi gia

ñình Myõ ñaõ nôï ñeán hôn 90 ngaønñoâla roài.

Caùc moùn nôï noùi treân ñeàu ñöôïcghi laïi treân taám baœng ñoàng hoà ñieän töœkhoång loà, ñaët gaàn coâng tröôøng TimesSquare cuœa New York, coù teân laø“TheNationalDebtClock”,ñeå caœnhgiaùc daân chuùng Hoa Kyø veà caùc moùnnôï khoång loà maø ñaát nöôùc vaø chính hoïñang phaœi coøng löng maø gaùnh; vaømoãi ngaøy coøn taêng theâm nöõa do caùccuoäc khuœng hoaœng taøi chaùnh naëng neàhieän nay, khi maø chính phuœ Bush ñaõquyeát ñònh boœ ra 700 tyœ ñoâla cuœacoâng quyõ ñeå cöùu nguy taøi chaùnh hieännay, nhöng duø vaäy cuõng chöa thaáythaám vaøo ñaâu caœ.

Taám baœng ñoàng hoà ñieän töœkhoång loà naøy laø saùng kieán cuœa nhaøtyœ phuù ñòa oác Seymour Durst laäp rahoài naêm 1989, nay ñaõ qua ñôøi, vaøoluùc ñoù Hoa Kyø môùi nôï khoaœng 2'700tyœ ñoâla. Khi caùc khoaœn nôï khoång loàñoù ñaõ ñöôïc traœ daàn thì ñoàng hoà ñieäntöœ naøy khoâng coøn ñöôïc söœ duïng ñeánnöõa vaøo nhöõng naêm cuoái cuœa thaäpnieân 1990. Tuy nhieân ñoàng hoà nôïnoùi treân ñöôïc söœ duïng trôœ laïi gaànñaây; vaø vì soá nôï cuœa Hoa Kyø ngaøycaøng choàng chaát hôn leân neân khoângcoøn ñuœ soá ñeå ghi khoaœn nôï khoång loànöõa khi noù ñaït ñeán con soá 10'200 tyœñoâla ... Jordan Barowitz, phaùt ngoânvieân cuœa coâng ty ñòa oác Durst treâncho bieát laø moät ñoàng hoà ñieän töœkhoång loà môùi seõ ñöôïc döïng leân vaøonaêm 2009 tôùi ñaây, ñeå thay theá ñoànghoà nôï cuõ; ñoàng hoà môùi coù theå ñaùpöùng soá nôï môùi coù theå leân ñeán caœtrieäu tyœ ñoâla, töùc con soá 1 coäng theâmvôùi 15 con soá 0 sau ñoù.

Moãi naêm Hoa kyø ñeàu bò thaâmthuœng ngaân saùch, vaø moãi laàn nhö theáthì Hoa Kyø phaœi vay möôïn caùc nöôùckhaùc ñeå ñaáp vaøo loã troáng ñoù. Naêmnay, Vaên Phoøng Ngaân Saùch QuoácHoäi (CBO) cuœa Hoa Kyø cho bieáthoâm 8 Thaùng Möôøi 2008 laø möùcthaâm thuœng cuœa ngaân saùch lieânbang ñaõ leân ñeán con soá kyœ luïc môùitrong taøi khoùa 2008 vöøa keát thuùccuoái Thaùng Chín vöøa qua, laø 438 tyœñoâla (hay 322 tyœ Euro), töôngñöông vôùi 3.1% cuœa Toång SaœnLöôïng Quoác Gia, trong khi neànkinh teá cuœa Hoa Kyø chöa thaáy daáuhieäu gì laø khaœ quan caœ.

Möùc thaâm thuœng naøy ñöôïc coi laøkyœ luïc môùi, vì cuøng thôøi gian naøyhoài naêm qua (2007) möùc thaâmthuœng môùi leân ñeán 162 tyœ ñoâla. Möùcthaâm thuœng kyœ luïc tröôùc ñaây ñöôïcghi nhaän hoài naêm 2004, cuõng môùichæ leân ñeán 413 tyœ ñoâla maø thoâi.

Vaên Phoøng CBO, moät cô quanñoäc laäp, khoâng thuoäc ñaœng phaùi naøocho bieát möùc thaâm thuœng ñaõ leân caonhö vaäy, vì neàn kinh teá ñang ôœ trongtình traïng khuœng hoaœng, caùc khoaœnlôïi töùc suït giaœm ñeán gaàn 2%. Lôïi töùccuœa caùc hôïp ñoàng ñaët haøng cuœa caùccoâng ty lôùn suït giaœm ñeán 65 tyœ ñoâla,hay gaàn baèng 18%. Cuøng luùc ñoù caùclôïi töùc töø thueá caù nhaân cuõng suïtgiaœm ñeán 1.6%.

Ngöôøi ta cho raèng möùc thaâmthuœng chaéc chaén seõ coøn leân cao hônnöõa vaøo naêm tôùi, sau khi chính phuœcoá gaéng giaœi quyeát cuoäc khuœnghoaœng taøi chaùnh baèng caùch laáy 700tyœ ñoâla töø Ngaân Khoá ñeå mua laïi caùcmoùn nôï xaáu. Vaø, dó nhieân, vò taân

toång thoáng Myõ coù theå phaœi giaœm bôùtcaùc lôøi cam keát ñaõ ñöa ra trong thôøigian vaän ñoäng tranh cöœ, trong khimöùc thaâm thuœng ngaân saùch cuœa taøikhoùa 2009 coù theå leân ñeán 500 tyœñoâla.

Vaên phoøng CBO nhìn nhaän raènghoài Muøa Heø vöøa roài döï truø möùcthaâm thuœng ngaân saùch lieân bang2008 chæ môùi leân ñeán khoaœng 407 tyœñoâla, nhöng nay möùc thaâm thuœngthöïc teá ñaõ leân theâm 31 tyœ ñoâla, moätphaàn vì möùc chi tieâu quoác phoønggia taêng cho 2 cuoäc chieán Irak vaøAfghanistan, cuøng caùc söï chi tieâucho vieäc baœo ñaœm caùc tröông muïctaïi caùc ngaân haøng bò phaù saœn.

Theo caùc con soá ñöôïc phoå bieán,thì caùc chi tieâu cho quoác phoøng giataêng ñeán 11%, laø möùc taêng quantroïng nhaát tính töø naêm 2004, trongkhi coøn phaœi chi ra ñeán 23 tyœ ñoâla ñeåtraœ cho caùc tröông muïc cuœa caùcngaân haøng vaø cô quan taøi chính ñaõlaøm aên thaát baïi. Chuœ tòch UŒy BanNgaân Saùch Haï Vieän, John M.SprattJr. Daân Chuœ-South Carolina, nhaänxeùt nhö sau: “Caùc con, caùc chaùu cuœachuùng ta seõ phaœi traœ giaù trong nhieàunaêm khi chuùng phaœi gaùnh vaùc moùnnôï khoång loà naøy...”

20 NHAØ LAÕNH ÑAÏO THEÁGIÔÙI SEÕ HOÏP GIAŒI QUYEÁT

KHUŒNG HOAŒNG KTNhaân dòp tieáp ñoùn hai vò khaùch

töø AÂu Chaâu, Toång Thoáng PhaùpNicolas Sarkozy, chuœ tòch Lieân AÂu,vaø Chuœ Tòch UŒy Ban AÂu Chaâu JoseManual Barosso taïi traïi David vaøongaøy Thöù Baœy 18 Thaùng Möôøi 2008vaø thuaän theo söï thuùc ñaåy cuœa hoï,

Trang 125

Trang 126

Toång Thoáng George W. Bush ñaõthoâng baùo yù ñònh toå chöùc hoäi nghòthöôïng ñænh theá giôùi ñeå baøn thaœo veàcuoäc khuœng hoaœng taøi chaùnh vaøkinh teá hieän nay ñang gaây chaánñoäng kinh hoaøng treân caùc thò tröôøngchöùng khoaùn khaép theá giôùi trongmaáy tuaàn qua. Toång Thoáng Bushnoùi raèng oâng mong ñôïi döï hoäi nghòvôùi caùc vò nguyeân thuœ khaép theá giôùiñeå ñoái phoù cuoäc khuœng hoaœng toaøncaàu.

Tröôùc ñoù moät tuaàn, sau cuoäc hoïpdaøi ba tieáng ñoàng hoà vaøo ñeâm ThöùSaùu tieáp noái ñeán saùng Thöù Baœy 11Thaùng Möôøi 2008, Toång ThoángBush vaø caùc boä tröôœng taøi chaùnhñeán töø caùc cöôøng quoác ñoàng minhcuœa Hoa Kyø laø Nhaät, Ñöùc, Phaùp,Anh, YÙ, Canada vaø caùc vieân chöùccao caáp cuœa Lieân Hieäp AÂu Chaâu,Ngaân Haøng Theá Giôùi, vaø Quyõ TieànTeä Quoác Teá, ñaõ cam keát cuøng nhauñoái phoù cuoäc khuœng hoaœng taøichaùnh ñang lan roäng treân theá giôùi.

Hoï hy voïng söï ñoàng thanh leântieáng cuœa nhoùm cöôøng quoác G-7naøy seõ traán an nhöõng ngöôøi ñaàu töñang hoát hoaœng tröôùc tình hình teähaïi hôn, maëc duø coù söï can thieäpnhanh choùng cuœa caùc chính quyeàn.Tuy nhieân, heä thoáng taøi chaùnh theágiôùi vaãn tieáp tuïc suy suïp.

Toång Thoáng Sarkozy vaø ChuœTòch Barroso cuøng ñeán CampDavid laø nhaèm thuyeát phuïc oângBush raèng luùc naøy laø cô hoäi toát nhaátñeå sieát laïi söï kieåm soaùt caùc thòtröôøng taøi chaùnh ñaõ phaùt trieån loänghaønh vaø voâ ñoä (“deùreùgulation”), ñeåñieàu chænh laïi cho heä thoáng kinh teá

hoaït ñoäng baœo ñaœm hôn vaø ñoàngthôøi duy trì vöõng beàn heä thoáng thòtröôøng töï do treân theá giôùi. “Cuøngvôùi nhau, chuùng ta seõ cuœng coá vaøhieän ñaïi hoùa nhöõng heä thoáng taøichaùnh taïi caùc quoác gia ñeå chuùng tacoù theå baœo ñaœm moät cuoäc khuœnghoaœng nhö theá naøy seõ khoâng xaœy ranöõa,” Toång Thoáng Bush noùi.

“Ñaây laø moät cuoäc khuœng hoaœngtheá giôùi, thaønh thöœ chuùng ta caàn moätgiaœi phaùp cho caœ theá giôùi,” oângSarkozy tuyeân boá sau khi ñeán traïiDavid naèm treân mieàn nuùi cuœa tieåubang Maryland. “Chuùng ta khoângtheå phoù thaùc cho ñònh meänh.”Trong khi ñoù, oâng Barosso keâu goïimoät bieän phaùp quyeát lieät vaø mauchoùng. “Chuùng ta caàn coù moät traät töïtaøi chaùnh môùi treân theá giôùi,” oângBarosso noùi.

Toång Thoáng Bush toœ ra uœng hoänhöõng bieän phaùp maø caùc quoác giaAÂu Chaâu ñaõ thöïc hieän ñeå ngaên chaëncuoäc khuœng hoaœng taøi chaùnh trongquoác gia cuœa hoï. OÂng Bush muoántaùm cöôøng quoác kyõ ngheä (G8)) vaøcaùc neàn kinh teá ñang phaùt trieån nhöTrung Quoác vaø AÁn Ñoä cuøng thamdöï hoäi nghò. OÂng Bush hieän chæ coønba thaùng laøm vieäc taïi Toøa Baïch OÁc.Moät phaùt ngoân vieân cho bieát oângmuoán nghe nhieàu yù kieán, khoâng chætöø AÂu Chaâu maø töø AÙ Chaâu cuõng nhöcaùc quoác gia ñang phaùt trieån kinhteá.

OÂng Sarkozy vaø oâng Barosso ñaõgheù Camp David sau khi döï hoäinghò caùc quoác gia noùi tieáng Phaùp taïiQuebec, Canada. Cuõng taïi hoäi nghònoùi tieáng Phaùp, Toång Thö Kyù Lieân

Hieäp Quoác Ban Ki-Moon ñeà nghòtoå chöùc hoäi nghò khaån caáp daønh chonhoùm G-8 taïi New York. OÂng BanKi-Moon uœng hoä Toång Thoáng PhaùpSarkozy trong lôøi thuùc ñaåy caùc quoácgia phaœi cuøng nhau ñoái phoù moätcaùch quyeát lieät khi hoï döï hoäi nghòthöôïng ñænh tröôùc cuoái naêm nay.

Ñeán hoâm Thöù Tö 22 ThaùngMöôøi 2008, Toøa Baïch OÁc chínhthöùc loan baùo raèng TT Bush ñaõ thoœathuaän môøi caùc nhaø laõnh ñaïo cuœa“nhoùm G-20” tham döï moät cuoächoïp thöôïng ñænh taïi moät ñòa ñieåm ôœgaàn Washington DC vaøo ngaøy 15Thaùng Möôøi Moät tôùi ñaây, ñeå thaœoluaän vaø giuùp nhau giaœi quyeát cuoäckhuœng hoaœng kinh teá toaøn caàu ñanglaøm ñieån ñaœo caœ theá giôùi.

Nhoùm G-20 goàm coù: Argentina,UÙc, Brazil, Canada, Trung Quoác,Phaùp, Ñöùc, AÁn Ñoä, Indonesia, YÙ,Nhaät, Nam Haøn, Mexico, Nga, AŒRaäp Saudi, Nam Phi, Thoå Nhó Kyø,Anh Quoác, Hoa Kyø vaø Lieân HieäpAÂu Chaâu.

Khi ñöa ra lôøi loan baùo, phaùtngoân vieân Toøa Baïch OÁc, baø DanaPerino, noùi cuoäc hoïp ñaàu tieân seõchuù troïng vaøo nhöõng nguyeân do caênbaœn ñöa tôùi cuoäc khuœng hoaœng taøichaùnh hieän nay, söï öùng ñoái treântoaøn caàu ñoái vôùi cuoäc khuœng hoaœng,vaø nhöõng nguyeân taéc ñònh höôùngcho baát cöù söï caœi caùch naøo. Ngoaøira, baø noùi Toøa Baïch OÁc seõ thamkhaœo yù kieán cuœa vò ñaéc cöœ toångthoáng Hoa Kyø vaøo ngaøy toång tuyeåncöœ 4 Thaùng Möôøi Moät, vaø seõ nhaämchöùc vaøo ngaøy 20 Thaùng Gieâng2009. Vò naøy chaéc chaén seõ ñöôïc

môøi tham döï hoäi nghò.Söï suïp ñoå cuœa thò tröôøng gia cö

(subprime) ôœ Hoa Kyø ñaõ ñöa tôùi söïsuy suïp roäng lôùn hôn cuœa heä thoángtaøi chaùnh, gaây teâ lieät veà tín duïng taïiHoa Kyø vaø treân khaép theá giôùi. Chotôùi nay, moät loaït nhöõng haønh ñoängmaïnh meõ cuœa Quyõ Döï Tröõ LieânBang vaø chính phuœ Bush vaãn chöaxoay chuyeån ñöôïc neàn kinh teá. Caùcdoanh nghieäp hieän khoâng muoánthueâ möôùn ngöôøi vaø taêng ñaàu tö voánlieáng, giôùi tieâu thuï ñaõ thu mình laïi,vaø caùc vaán naïn cuœa neàn kinh teáñang noái ñuoâi nhau daøi daøi...Cuoächoïp ngaøy 15.11.2008 taïi WashingtonDC laø cuoäc hoïp ñaàu tieân trong moätloaït nhöõng hoäi nghò thöôïng ñænh saéptôùi nöõa ñeå giuùp caùc nhaø laõnh ñaïo theágiôùi ngoài laïi giaœi quyeát vôùi nhaunhöõng vaán ñeà cuœa theá giôùi.

GIAÙ DAÀU XUOÁNG THEÂTHAŒM - SUY THOAÙI KINH

TEÁ THAÄT SÖÏ ÑAÕ ÑEÁNHoâm Thöù Naêm 16 Thaùng Möôøi

2008, do coù söï lo laéng veà aœnh höôœngtreân toaøn theá giôùi bôœi tình hình kinhteá suy thoaùi ôœ Hoa Kyø vaø veà nhu caàutieâu thuï naêng löôïng treân toaøn caàuchaéc chaén seõ giaœm xuoáng, neân giaùdaàu thoâ tieáp tuïc haï töø maáy tuaàn leãgaàn ñaây ñaõ xuoáng tôùi giaù thaáp nhaáttöø keå töø 14 thaùng vöøa qua. Thöïcvaäy, vaøo buoåi chieàu hoâm aáy ôœ AÂuChaâu, giaù daàu thoâ treân Thò tröôøngThöông maïi New York ñöôïc ñònhlaø 72.10 USD moät thuøng. Taïi thòtröôøng London, giaù daàu thoâ laø 69.75USD/thuøng. Ñeå so saùnh, giaù daàuthoâ leân cao nhaát hoài trung tuaànthaùng 7 laø 147 USD/thuøng. Ñeán

Trang 127

Trang 128

ngaøy 27 Thaùng Möôøi, giaù daàu tieáptuïc tuoät doác xuoáng döôùi 70USD/thuøng.

Theo döï ñoaùn, trong phieân hoïpsaép tôùi vaøo thaùng 11, Toå chöùc caùcQuoác gia Xuaát caœng Daàu löœa(OPEC) seõ quyeát ñònh giaœm bôùt saœnlöôïng ñeå giöõ giaù. Trong moät phuùctrình coâng boá hoâm Thöù Tö, OPECcho bieát möùc tieâu thuï daàu ôœ caùcquoác gia phaùt trieån kyõ ngheä trongthaùng 9 giaœm bôùt treân 1 trieäu thuøngmoãi ngaøy so vôùi cuøng thôøi gian naêmngoaùi.

Ngaøy 14 Thaùng Möôøi 2008, HoaKyø quyeát ñònh boœ ra 250 tæ USD tröïctieáp mua laïi coå phaàn “hö thoái” trong9 ngaân haøng lôùn nhaát cuœa Myõ, noùiraèng ñaây laø bieän phaùp coù hieäu löïcquoác höõu hoùa taïm thôøi moät phaàn heäthoáng ngaân haøng nhaèm “duy trì thòtröôøng töï do”, chôù “khoâng nhaèmchieám höõu” laâu daøi. Ñoù laø haønhñoäng môùi nhaát trong moät loaït nhöõngbieän phaùp ñöôïc chính phuœ Hoa Kyøvaø Quyõ Döï Tröõ Lieân Bang thöïchieän trong vaøi tuaàn leã vöøa quanhaèm choáng ñôõ moät kyõ ngheä taøichaùnh ñang suy yeáu.

Hình aœnh kinh teá ôœ Hoa Kyø ñaõtrôœ neân ñen toái töø nhieàu thaùng nay,nhöng tình traïng suy suïp thình lìnhñaõ leân tôùi möùc khaån caáp môùi vaø coùnhöõng taùc ñoäng tai haïi lôùn lao hôntreân toaøn caàu, ñöa ñeán nhöõng vuïbaùn toáng baùn thaùo ñaït kyœ luïc taïiWall Street vaø vieäc ban haønh moätdöï luaät cöùu nguy taøi chaùnh leân tôùi700 tæ Myõ kim. Tuy vaäy bieän phaùpcöùu nguy môùi vôùi 250 tæ USD naøychæ giuùp chöùng khoaùn taïi Wall

Street taêng voït ñöôïc nhaát thôøi, ñeåroài tieáp tuïc tuoät doác maõi cho ñeángaàn ñaây laø ngaøy Thöù Hai27-10-2008. Thò tröôøng chöùngkhoaùn treân khaép theá giôùi ñeàu thinhau suy suïp thaœm haïi chöa töøngthaáy...

Ñöôïc bieát, döôùi söï laõnh ñaïo cuœaToång Thoáng Bush, caùc chi tieâuquaân söï ñaõ gia taêng quan troïng, maøphaàn lôùn laø vì phaœi taøi trôï cho haicuoäc chieán tranh Irak vaøAfghanistan, khieán trong taøi khoùa2009 naøy ngaân saùch quoác phoøng ñaõleân ñeán 612 tyœ ñoâla, coù nghóa laøtaêng ñeán 40% döôùi 8 naêm caàmquyeàn cuœa Toång Thoáng Bush.

Nhôø theá, trong maáy naêm qua, kyõngheä cuõng nhö caùc nhaø thaàu quoácphoøng cuœa Hoa Kyø ñaõ laøm aên heátsöùc khaám khaù, do ñaõ cung caáp choNguõ Giaùc Ñaøi töø caùc vieân ñaïn, caùcloaïi suùng oáng, löïu ñaïn cho ñeán caùcquaân xa, caùc xe thieát giaùp, quaântrang, quaân duïng, cuõng nhö caœ caùcphi cô tröïc thaêng cho ñeán caùc phi côthaœ bom, chieán ñaáu...

Theá nhöng nay chính phuœ HoaKyø ñang caïn tieàn vaø nôï naàng luùtñaàu, neân duø laø ai ñaéc cöœ toång thoángHoa Kyø saép tôùi, khuynh höôùng seõ laøruùt ra khoœi hai cuoäc chieán tranh toánkeùm naøy. Vì moät leõ raát deã hieåu laødaân chuùng Myõ ñaõ quaù eâ cheà, khoângcoøn uœng hoä caùc cuoäc chieán ñoù nöõa,maø hoï muoán vò toång thoáng môùi phaœilo giaœi quyeát cuoäc khuœng hoaœngkinh teá, taøi chaùnh taïi noäi ñòa nhieàuhôn. Ñieàu naøy ñang coù lôïi cho öùngcöœ vieân toång thoáng Barak Obama,ngöôøi chæ trích kòch lieät oâng McCain

noái daøi chính saùch cao boài hieáuchieán cuœa TT Bush.

Hoâm Thöù Ba 14 Thaùng Möôøi2008, oâng Paul Volcker, ñaõ laø chuœtòch Ngaân Haøng Trung Öông HoaKyø (Federal Reserve) tröôùc oângAlan Greenspan, nhaän xeùt raèng khuvöïc ñòa oác taïi Hoa Kyø seõ coøn gaëpnhieàu thua loã hôn nöõa vaø neàn kinhteá Hoa Kyø ñang trong tình traïng suythoaùi (recession) giöõa luùc giôùi höõutraùch ñang coá gaéng duøng moïi bieänphaùp ñeå oån ñònh heä thoáng taøi chaùnh,nghóa laø nhaø nöôùc phaœi can döï nhieàuhôn nöõa vaøo thò tröôøng, moät ñieàuhoaøn toaøn traùi ngöôïc vôùi ñöôøng loáithò tröôøng töï do.

OÂng noùi: “Giaù nhaø ôœ Hoa Kyøhieän vaãn coøn ñang suït giaœm. Seõ coøncoù theâm nhieàu thua loã nôi ñaây. Neànkinh teá Hoa Kyø, toâi tin raèng, ñangtrong tình traïng suy thoaùi.” OÂngVolcker hieän laø chuœ tòch moät uœy banñieàu haønh cuœa nhoùm 30 (G30), moättoå chöùc quoác teá goàm caùc thoáng ñoácngaân haøng trung öông, caùc nhaø kinhteá haøng ñaàu vaø caùc chuyeân giangaønh taøi chaùnh.

Ñeán ngaøy Thöù Ba 21 Thaùng Möôøi2008, Quyõ Döï Tröõ Lieân Bang HoaKyø (FED) laïi ñöa ra moät chöông trìnhmôùi laø taøi trôï theâm 540 tæ myõ kim ñeåkhai thoâng thò tröôøng tín duïng, töùc laømua laïi caùc taøi saœn hö oái cuœa caùc quyõhoã töông trong thò tröôøng tieàn teä, nhölaø moät bieän phaùp nöõa nhaèm ñoái phoùvôùi cuoäc khuœng hoaœng tín duïng traàmtroïng hieän nay. Ñoù laø chöa keå bieänphaùp kích thích thöù nhì cuœa TT Bushvôùi chöông trình toán keùm 168 tæ Myõkim ñöôïc thoâng qua vaøo Thaùng Hai

vaø moät keá hoaïch cöùu nguy heä thoángtaøi chaùnh toánkeùm700tæMyõkimñöôïcthoâng qua vaøo ngaøy 3 Thaùng Möôøinaêm nay.

Nhieàu phaân tích gia tieân ñoaùnraèng neàn kinh teá Hoa Kyø seõ coøn cocuïm laïi vaøo cuoái naêm nay vaø ñaàunaêm tôùi cuõng nhö coøn keùo daøi daøitheâm nöõa, theo ñuùng caùc ñònh nghóacoå ñieån cuœa moät cuoäc suy thoaùi kinhteá. Möùc thaát nghieäp treân toaøn quoác,hieän vaøo khoaœng 6.1 phaàn traêm, coùtheå leân ñeán 7.5 phaàn traêm hay caohôn nöõa trong naêm tôùi, caên cöù theomoät soá tieân ñoaùn. Trong ThaùngChín qua, caùc chuœ nhaân ñaõ loaïi khoœisoå löông khoaœng 159 ngaøn ngöôøi,sau chín thaùng lieân tieáp daân chuùngmaát vieäc laøm. Tính tôùi luùc naøy, naêmnay ñaõ coù 760 ngaøn vieäc laøm ñaõbieán maát. Laàn sa thaœi vaøo ThaùngChín laø nhieàu nhaát trong hôn 5 naêmnay, moät daáu hieäu ñaùng ngaïi chothaáy neàn kinh teá ñang höôùng tôùi moätcuoäc suy thoaùi traàm troïng.

Treân theá giôùi, ngoaøi vieäc caùcngaân haøng bò loã laõ vaø khaùnh taän, caùchaõng cheá taïo xe hôi, caùc haõng maùybay, caùc kyõ ngheä xaây caát, caùc kyõngheä may maëc, vaø voâ soá caùc cô sôœkinh doanh lôùn nhoœ khaùc (keå caœ ôœTrung Quoác) ñeàu laâm vaøo tìnhtraïng trì treä hoaëc loã laõ traàm troïngñeán möùc phaœi duøng caùc bieän phaùpcaét giaœm nhaân söï vaø chi tieâu gaétgao, hoaëc phaœi ñoáng cöœa haøng loaït.

AI SEÕ THAÉNG CÖŒTOÅNG THOÁNG MYÕ:

OBAMA HAY McCAIN?Hoâm nay laø ngaøy 27 Thaùng

Möôøi 2008, töùc laø 8 ngaøy tröôùc cuoäc

Trang 129

Trang 130

baàu cöœ toång thoáng Hoa Kyø, caùc nhaøquan saùt tình hình ôœ Myõ vaø theá giôùiñeàu noùi “moïi chuyeän ñeàu coù theåxaœy ra”... Tuy hieän nay öùng cöœ vieântoång thoáng Barak Obama ñang daãntröôùc nghò só John McCain töø 6 ñeán8 ñieåm theo caùc cuoäc thaêm doø döluaän môùi nhaát, nhöng chöa coù gìchaéc chaén laø Obama seõ thaéng. Lyùdo ñôn giaœn nhaát, ñoù laø ngöôøi MyõTraéng mieäng noùi seõ boœ phieáu choObama, nhöng buïng vaãn coøn nghingaïi chöa muoán phieâu löu vôùi “giaácmô” choïn moät teân Myõ Ñen 47 tuoåilaøm toång thoáng cöôøng quoác soá moätHoa Kyø.

Taïi sao laïi khoâng tính chuyeän aênchaéc maëc beàn vôùi ngöôøi anh huøngdaân toäc McCain, keœ ñaõ lieàu mình“vò quoác suy thaân” trong traän chieántranh Vieät Nam, vaø laø ngöôøi tuoåi taùcvaø giaø daën treân chính tröôøng, suoátñôøi hy sinh cho toå quoác vôùi moät loøngtaän tuïy vaø lieâm chính thaáy roõ?

Thöïc vaäy, ñeà taøi maø khoâng aimuoán noùi ra vaø John McCain chaécchaén khoâng ñeå ban vaän ñoäng cuœamình ñeà caäp tôùi, ñoù laø vaán ñeà chuœngtoäc. Ngöôøi ta vaãn hoaøi nghi raèng caùigoïi laø hieäu öùng Bradley (Bradleyeffect, cuõng goïi laø Wilder effect)coù theå seõ taùc ñoäng ñeán kyø baàu cöœnaøy. Ñaây laø kinh nghieäm ghi nhaänñöôïc veà khaùc bieät giöõa thaêm doø döluaän vaø keát quaœ baàu cöœ, qua nhöõnglaàn coù söï ñoái ñaàu giöõa moät öùng cöœvieân daân da traéng vaø moät öùng cöœvieân daân da maøu.

Chaúng haïn, naêm 1982, TomBradley, daân da ñen, cöïu Thòtröôœng Los Angeles, thaát cöœ trong

cuoäc tranh cöœ Thoáng ñoácCalifornia, maëc daàu theo thaêm doødö luaän thì Bradley coù söï uœng hoähôn tôùi 10%.

Hôn nöõa, McCain töøng maïnhmeõ caœnh caùo cöœ tri Myõ raèng ñöøng coùdaïi giao tröùng cho aùc! Haõy giöõ chaëttuùi tieàn! Bôœi vì, theo McCain, thìObama chuœ tröông phaœi “san seœ cuœacaœi"(tieángAnh laø “wealth spreading")töø ngöôøi giaøu sang cho ngöôøingheøo, ñoùng thueá naëng treân lôùpngöôøi giaøu vaø trung löu tröôœng giaœñeå duøng vaøo caùc chöông trình xaõhoäi cuœa chính phuœ. Ñoù laø xaõ hoäi chuœnghóa, cuõng ñoàng nghóa laø coäng saœnôœ Myõ vaäy.

Baø Sarah Palin öùng vieân phoù cuœaMcCain, ngoaøi vieäc chuïp choObama caùi muõ coäng saœn, coøn noùivôùi kyù giaœ William Kristol cuœa nhaätbaùo New York Times soá ra NgaøyThöù Hai 6 Thaùng Möôøi raèng khoângcoù lyù do gì phaœi traùnh khoâng ñaœ kíchmoái lieân heä maáy chuïc naêm khaéngkhít giöõa Nghò Só Barack Obamavôùi Muïc Sö Jeremiah Wrights,ngöôøi ñaõ noùi nhöõng lôøi choáng ngöôøida traéng vaø nguyeàn ruœa nöôùc Myõ.

Obama cuõng huøng hoå taán coânglieân danh McCain laø caùi ñuoâi noáidaøi cuœa TT Bush, chuœ tröông kinh teátöï do phoùng tuùng ñeán möùc manghoïa cho caœ theá giôùi, duy trì cuoäcchieán aùm haïi vaø voâ voïng taïi Irak,gaây ra thaâm thuœng vaø nôï naàn luùt caùncho nöôùc Myõ, muoán caét ngaân saùchcuœa chöông trình trôï caáp y teáMedicare laø chöông trình y teá giuùpngöôøi ngheøo, v.v. Ban vaän ñoängcuœa Obama goïi nhöõng lôøi chæ trích

cuœa baø Palin laø “voâ voïng vaø ñaœ kíchsai söï thaät nhaèm ñaùnh laïc dö luaän cöœtri ñang chuù yù ñeán ñeà taøi kinh teá”.Nghe ra ai cuõng coù lyù caœ! Nhöng khiñi boœ phieáu thì ngöôøi daân trung bìnhthöôøng choïn theo caœm tính, haytheo höôùng öa thích cuœa mình.

Hôn nöõa, theå thöùc baàu toångthoáng ôœ Myõ raát raéc roái, vaø khoânggioáng caùc nöôùc daân chuœ khaùc. Saungaøy daân boœ phieáu, moãi tieåu bangseõ choïn moät soá ngöôøi goïi laø cöœ triñoaøn (electoral college) ñeå hoï baàuvò toång thoáng vaø phoù toång thoángtöông lai. ÖÙng cöœ vieân chieám ña soáôœ tieåu bang naøo seõ höôœng troïn caùcphieáu baàu daønh cho tieåu bang ñoù,ngoaïi tröø hai tieåu bang Maine vaøNebraska. Do ñoù, coù theå coi laø caùctieåu bang baàu toång thoáng chöù khoângphaœi caùc cöœ tri tröïc tieáp baàu.

Ñoaøn cöœ tri cuœa moãi tieåu bangnhieàu hay ít khoâng hoaøn toaøn tyœ leävôùi daân soá. Con soá ñoù cao baèng soáñaïi bieåu quoác hoäi cuœa tieåu bang(vöøa môùi ñöôïc baàu cuøng luùc vôùicuoäc baàu toång thoáng), töùc laø toång soácaùc daân bieåu coäng vôùi soá nghò só. Soádaân bieåu cuœa moãi tieåu bang tuøythuoäc daân soá, nhöng tieåu bang naøocuõng ñöôïc cöœ 2 nghò só nhö nhau. Doñoù, khi duøng theå thöùc cöœ tri ñoaøn ñeåchoïn toång thoáng, caùc tieåu bang nhoœ,thöa daân ñöôïc lôïi hôn caùc tieåu bangñoâng daân.

Toùm laïi, theo quy ñònh cuœa HieánPhaùp Hoa Kyø, toång thoáng laø ngöôøiphaœi ñöôïc ña soá quaù baùn cöœ tri ñoaønbaàu choïn. Theo quy ñònh, soá phieáuñaïi cöœ tri cuœa moãi tieåu bang goàm soádaân bieåu coäng vôùi 2 thöôïng nghò só.

Rieâng thuœ ñoâ Washington D.C. seõcoù 3 phieáu. Nhö vaäy, vôùi toång soá538 phieáu ñaïi cöœ tri (baèng vôùi soá435 daân bieåu, 100 nghò só vaø 3 phieáucuœa D.C. coäng laïi), taân toång thoángMyõ cho 4 naêm tôùi laø ngöôøi coù ñöôïcít nhaát 270 phieáu ñaïi cöœ tri. Ñaây laøcon soá caœ hai phía Daân Chuœ laãnCoäng Hoøa ñeàu noùi seõ ñaït ñöôïc saucuoäc baàu cöœ dieãn ra vaøo ngaøy muøng4 thaùng 11 saép ñeán, nhöng chöa coùgì ñaœm baœo caœ hai beân ñeàu ñuùng. Vaøcoøn coù moät lyù do döï ñoaùn nöõa laøchuyeän hai Thöôïng Nghò Só JohnMcCain vaø Barack Obama ñeàu coù269 phieáu ngang nhau cuõng laø ñieàucoù theå xaœy ra, duø raát hieám hoi. Khiaáy laïi phaœi vieän daãn ñeán Hieán Phaùpñeå giaœi quyeát, vaø ñieàu naøy coù theå coùlôïi cho beân naøy hoaëc beân kia...!Haõy chôø xem! ª

TIN VIEÄT NAMTGM NGOÂ QUANG KIEÄT “VIPHAÏM PHAÙP LUAÄT”,PHAŒN

LAÏI DAÂN TOÄC ?Ñeâm Thöù Saùu 17 Thaùng Möôøi

2008, haøng ngaøn giaùo daân ñaõ ñeáncaàu nguyeän cho ñöùc Toång giaùmmuïc Ngoâ Quang Kieät, cho coâng lyùvaø hoøa bình taïi nhaø thôø chính toøathaønh phoá Haø Noäi. Soá ngöôøi thamdöï ñoâng ñaœo chöùng toœ coù söï nhaát trícao ñoä cuœa giaùo daân, phaœn öùng laïinhöõng lôøi vu vaï vaø ñe doïa tieáp tuïccuœa nhaø caàm quyeàn Haø Noäi.

Quaœ vaäy, ngaøy 15 Thaùng Möôøi2008, Nguyeãn Theá Thaœo, chuœ tòchUŒy Ban Nhaân Daân thaønh phoá HaøNoäi, coù môøi ñaïi dieän ngoaïi giaoñoaøn ñeán ñeå giaœi thích lyù do ñaøn aùp

Trang 131

Trang 132

giaùo daân coâng giaùo thôøi gian gaànñaây ôœ khu vöïc nhaø thôø Thaùi Haø vaøToøa Khaâm Söù. Noùi laø giaœi thích lyùdo, nhöng thöïc ra laø bieän minh moätcaùch loá bòch cho nhöõng haønh ñoängdoái traù vaø baát nghóa cuœa nhaø caàmquyeàn CSVN. Cô quan thoâng taánchính thöùc nhaø nöôùc, TTX-VN,töôøng thuaät laïi buoåi gaëp gôõ naøy, noùiraèng caùc buoåi caàu nguyeän cho giaùoxöù Thaùi Haø vaø Toøa Toång Giaùm MuïcHaø Noäi (nhaèm haäu thuaãn cho vieäcñoøi laïi caùc taøi saœn ñaõ bò nhaø caàmquyeàn CSVN cöôùp ñoaït töø maáychuïc naêm qua) laø “nhöõng haønh vi viphaïm phaùp luaät cuœa moät soá giaùo só,giaùo daân lieân quan”.

TTX-VN caùo buoäc raèng ToångGiaùm Muïc Ngoâ Quang Kieät “ñaõ lôïiduïng hoaït ñoäng toân giaùo, lôïi duïngñöùc tin vaø söï thieáu hieåu bieát cuœamoät soá giaùo daân, coá tình vi phaïmphaùp luaät; ñi ngöôïc laïi lôïi ích quoácgia, daân toäc vaø cuœa giaùo hoäi; laømaœnh höôœng ñeán moái quan heä giöõachính quyeàn thaønh phoá vôùi ToøaToång Giaùm Muïc cuõng nhö nhaø thôøThaùi Haø, aœnh höôœng ñeán hình aœnhcuœa Coâng Giaùo trong loøng nhaân daânthuœ ñoâ vaø caœ nöôùc.”

TTX-VN giaœi thích: “Vì vaäy,caùc cô quan nhaø nöôùc phaœi vaøo cuoäcxöœ lyù theo phaùp luaät, buoäc chínhquyeàn thaønh phoá phaœi quyeát ñònhcaœnh caùo ñoái vôùi oâng Ngoâ QuangKieät vaø moät soá giaùo só nhaø thôø ThaùiHaø; cô quan coâng an khôœi toá vuï aùnphaù hoaïi taøi saœn vaø gaây roái traät töïcoâng coäng, tôùi ñaây seõ ñöa ra xeùt xöœnghieâm minh theo phaùp luaät.”

Tuy nhieân, trong cuoäc hoïp vôùi

ngoaïi giao ñoaøn noùi treân, NguyeãnTheá Thaœo ñaõ khoâng vaïch maët chæteân ai thöïc söï laø keœ “vi phaïm phaùpluaät”, ai laø keœ cöôùp ñoaït caùc taøi saœncoù giaáy tôø tröng daãn quyeàn sôœ höõucuœa Toøa Toång Giaùm Muïc cuõng nhöcuœa giaùo xöù Thaùi Haø. OÂng Thaœocuõng khoâng daùm xaùc nhaän ñaõ baátchaáp luaät phaùp khi cho coâng an ñeánhaønh hung giaùo daân vaø baét giöõ moätsoá ngöôøi. Hôn nöõa, ñaõ cho haøngtraêm ngöôøi tôùi ñe doïa, chöœi bôùi giaùodaân vaø caœ Toång Giaùm Muïc NgoâQuang Kieät.

Chính quyeàn thaønh phoá Haø Noäicuõng ñaõ göœi vaên thö ngaøy23-09-2008 cho Hoäi Ñoàng GiaùmMuïc Vieät Nam ñoøi caùch chöùc,thuyeân chuyeån Toång Giaùm MuïcKieät vaø caùc linh muïc caàm ñaàu giaùoxöù Thaùi Haø ñi nôi khaùc. Ñöùc ChaNguyeãn Vaên Nhôn, chuœ tòch HoäiÑoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, ñaõ vieátvaên thö traœ lôøi xaùc ñònh Toång GiaùmMuïc Kieät cuõng nhö caùc linh muïc ôœnhaø thôø Thaùi Haø ñaõ khoâng laøm gìtraùi giaùo luaät.

Nhö boïn cöôùp caïn, nhaø caàmquyeàn CSVN ñaõ phuø pheùp bieán goïnhai maœnh ñaát tranh chaáp thaønh coângvieân, nuoát luoân lôøi höùa vôùi ToøaToång Giaùm Muïc Haø Noäi vaø vôùi ToøaThaùnh Vatican. LM Vuõ KhôœiPhuïng, beà treân Doøng Chuùa CöùuTheá Thaùi Haø noùi vôùi thoâng taán AFP:“Khoâng coù gì bieän minh cho vieäcxaây döïng coâng vieân naøy”. Keå töø ñoù,caùc buoåi caàu nguyeän haèng ngaøy cuœagiaùo daân ñaõ trôœ thaønh caàu nguyeäncho coâng lyù vaø hoøa bình, cho quyeànsoáng cuœa nhaân daân Vieät Nam. Moãi

chieàu, coù haøng chuïc ngaøn löôïtngöôøi ñaõ ñeán nhaø thôø Thaùi Haø vaønhaø thôø chính toøa Haø Noäi ñeå caàunguyeän, baát chaáp nhöõng ñe doïa cuœachính quyeàn, söï ngaên caœn vaø haønhhung cuœa coâng an caœnh saùt...

Ñang khi aáy, trong cuoäc hoïp baùovaø gaëp gôõ coäng ñoàng Vieät Nam taïiGarden Grove vaø Fountain Valley(Nam Cali, Hoa Kyø) ngaøy 10 vaø 11Thaùnh Möôøi vöøa qua, ñaïi söù HoaKyø taïi Vieät Nam Michael Michalakcho bieát “Hoa Kyø khoâng can döï vaøotranh chaáp ñaát ñai taïi Haø Noäi”. Ñoáivôùi dieãn bieán môùi ñaây taïi Haø Noäi,Ñaïi Söù Michael Michalak cho raèng“vaán ñeà taïi Thaùi Haø vaø Toøa KhaâmSöù hieän nay laø tranh chaáp ñaát ñai.Chuùng ta khoâng can döï vaøo tranhchaáp ñaát ñai. Chuùng toâi bieát roõnhöõng gì ñang xaœy ra taïi Haø Noäi vaøcoá gaéng yeâu caàu chính quyeàn VieätNam haõy cho pheùp ngöôøi daân ñöôïctöï do phaùt bieåu.”

OÂng Michalak cuõng cho bieáttheâm: “Quan ñieåm cuœa chuùng ta veàtöï do toân giaùo raát roõ raøng. Töï do toângiaùo laø cho pheùp haønh ñaïo. Ngaøynay, Vieät Nam coù nhieàu nhaø thôøchính thöùc ñöôïc nhaø nöôùc coângnhaän.” Veà vaán ñeà ñöa Vieät Nam trôœlaïi danh saùch Caùc Quoác Gia CaànQuan Taâm Ñaëc Bieät (Countries ofParticular Concern - CPC), oângMichalak cho raèng “khoâng theåñöôïc” vì Vieät Nam ñaõ coù tieán boä veànhaân quyeàn maëc duø vaãn coøn moät soávaán ñeà toàn ñoïng.

Theo töôøng thuaät cuœa TTX-VN,trong cuoäc gaëp gôõ hoâm muøng 1Thaùng Möôøi 2008 vôùi phaùi ñoaøn

Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam,thuœ töôùng Nguyeãn Taán Duõng chobieát nhaø nöôùc CSVN khoâng coângnhaän quyeàn tö höõu ñaát ñai cuœa coângdaân duø coù kyù vaøo baœn tuyeân ngoânquoác teá nhaân quyeàn cuœa Lieân HieäpQuoác. TTX-VN vieát: “Veà vaán ñeàñaát ñai, thuœ töôùng khaúng ñònh quanñieåm cuœa nhaø nöôùc Vieät Nam laø ñaátñai thuoäc sôœ höõu toaøn daân do nhaønöôùc thoáng nhaát quaœn lyù, khoângthöøa nhaän quyeàn tö höõu veà ñaát ñai,”

Nhöng Hoäi Ñoàng Giaùm MuïcVieät Nam ñaõ keâu goïi cheá ñoä Haø Noäihaõy traœ laïi quyeàn tö höõu ñaát ñai chodaân Vieät Nam, nhö hoï ñaõ kyù keát toântroïng Tuyeân ngoân Quoác teá Nhaânquyeàn trong ñoù quyeàn tö höõu ñaátñai cuœa ngöôøi daân ñöôïc toân troïng.Cheá ñoä Haø Noäi ñaõ khoâng toân troïngtuyeân ngoân Lieân Hieäp Quoác cuõngnhö baœn Coâng Öôùc Quoác Teá veà CaùcQuyeàn Daân Söï vaø Chính Trò maø hoïñaõ kyù keát. Hoï vieän leõ Vieät Nam coùchuœ quyeàn vaø coù luaät leä rieâng! Chuœquyeàn ñaát nöôùc bò ñaœng CSVNcöôùp ñoaït vaø ñaët ra luaät röøng thì coù!Veà nhöõng cô sôœ ñaõ ñöôïc loan baùotraœ laïi cho giaùo hoäi coâng giaùo, nhö ôœThaùi Bình vaø Quaœng Trò (thaùnh ñòaLa Vang), cuõng chæ coù nhöõng lôùihöùa cuoäi vaø doái traù maø thoâi! Trongtình hình naøy, ngöôøi ta thaáy giaùodaân coâng giaùo vaãn phaœi tieáp tuïc caàunguyeän... vaø töï veä tröôùc baïo quyeànCoäng Saœn!”

HOÄI ÑOÀNG GIAÙM MUÏC VN“SOÁNG PHUÙC AÂM GIÖÕA

LOØNG DAÂN TOÄC”Vieäc ñoøi laïi ñaát cuœa Giaùo Xöù

Thaùi Haø do Doøng Chuùa Cöùu theá

Trang 133

Trang 134

ñaœm nhieäm hay vieäc ñoøi laïi ToøaKhaâm Söù cuœa Toång Giaùo Phaän HaøNoäi ñaõ ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm MuïcVN (HÑGMVN) coâng khai xaùcnhaän raèng ñoù khoâng phaœi laø chuyeänrieâng tö cuœa Giaùo Hoäi Coâng GiaùoVieät Nam (CGVN) maø thöïc ra laøchuyeän ñoøi coâng baèng, coâng lyù chomoïi ngöôøi daân Vieät.

Tuy vaãn tieáp tuïc khaúng ñònhkhoâng laøm chính trò, Giaùo Hoäi laànnaøy muoán toœ ra daán thaân saâu hônvaøo ñôøi soáng daân gian, ñoàng haønhthieát thaân hôn vôùi ngöôøi daân khoánkhoå, nghóa laø nhö laâu nay Giaùo Hoäivaãn khoâng chòu bò caâu thuùc trong 4böùc töôøng nhaø thôø, vaãn khoâng heàchòu eùp “ñöùng beân leà xaõ hoäi”...

Thöïc vaäy, HÑGMVN trong kyønhoùm hoïp taïi toøa Giaùm muïc XuaânLoäc töø ngaøy 22 ñeán 26 Thaùng Chín2008 ñaõ chính thöùc coâng boá “quanñieåm” cuœa mình vaøo ngaøy25-09-2008 raèng: “Vui möøng vaø hyvoïng, öu saàu vaø lo laéng cuœa ngöôøidaân Vieät Nam cuõng laø vui möøng vaøhy voïng, öu saàu vaø lo laéng cuœachuùng toâi, caùc giaùm muïc thuoäc HoäiÑoàng Giaùm Muïc Vieät Nam.”

Trong baœn nhaän ñònh naøy,HÑGMVN tuyeân boá thaúng thöøngraèng nhaø nöôùc caàn söœa luaät veà ñaátñai vaø “vieäc söœa ñoåi naøy caàn phaœiquan taâm ñeán quyeàn tö höõu cuœangöôøi daân nhö Tuyeân Ngoân QuoácTeá cuœa Lieân Hieäp Quoác veà nhaânquyeàn ñaõ khaúng ñònh: “Moïi ngöôøiñeàu coù quyeàn tö höõu rieâng mình haychung vôùi ngöôøi khaùc... vaø khoâng aicoù theå bò töôùc ñoaït taøi saœn cuœa mìnhmoät caùch ñoäc ñoaùn” (soá 17)”.

HÑGMVN khuyeán caùo: “Thay vìchæ giaœi quyeát theo kieåu ñoái phoù,hoaëc caù bieät, giôùi höõu traùch phaœi tìmgiaœi phaùp trieät ñeå hôn, töùc laø phaœi yùthöùc traùch nhieäm cuœa mình ñoái vôùixaõ hoäi” vaø ñoù môùi laø “tieàn ñeà chovieäc giaœi quyeát taän goác nhöõng vuïkhieáu kieän veà ñaát ñai vaø taøi saœn cuœangöôøi daân, ñoàng thôøi goùp phaàn tíchcöïc vaøo töï taêng tröôœng kinh teá vaø söïphaùt trieån vöõng beàn cuœa ñaát nöôùc.”

Nhö vaäy, ñaây laø laàn ñaàu tieândöôùi cheá ñoä coäng saœn, ngöôøi CGVNthoâng qua HÑGMVN ñaõ coâng khaibaøy toœ yù muoán daán thaân ñoàng haønhvaø nhaäp cuoäc vôùi caùc toân giaùo bòñaøn aùp vaø nhöõng toå chöùc daân söï bòkhoán ñoán khaùc ñeå cuøng ñoøi coângbaèng, coâng lyù cho moïi ngöôøi daânVieät. Dó nhieân, ai cuõng coù theå thaáyroõ laø chính quyeàn CSVN ñaõ tìm moïicaùch ñeå ngaên chaën nhöõng caù nhaânvaø nhöõng nhoùm ñang tranh ñaáu chotöï do, daân chuœ taïi Vieät Nam, lieânkeát vôùi ngöôøi CGVN.

Chaúng haïn, giaùo daân vaãn coù theålen loœi ñeán hai khu vöïc ñang xaœy ratranh chaáp ñeå ñoïc kinh, caàunguyeän; song nhöõng ai thuoäc caùcnhoùm ñang tranh ñaáu cho töï do, daânchuœ, maø tìm ñeán hai khu vöïc naøy ñeåbaøy toœ söï uœng hoä cuœa mình ñeàu bòbaét ngay laäp töùc.

Tröôùc ñaây, neáu ñoøi töï do daân chuœmaø tìm caùch phoái hôïp vôùi noâng daânñang khieáu naïi vì bò cöôõng ñoaït taøisaœn, thì döùt khoaùt seõ bò “nghieâmtrò”. Cuõng vaäy, vaøo luùc naøy, nhöõngkhuoân maët ñang tranh ñaáu cho töïdo, daân chuœ maø “mon men” ñeán vôùiCoâng Giaùo ñeàu bò ñaøn aùp thaúng tay.

Moät ñôït luøng baét, giam caàm nhöõngcaù nhaân thuoäc caùc nhoùm ñang tranhñaáu cho daân chuœ, nhaân quyeàn taïiVieät Nam ñaõ ñöôïc thöïc hieän tröôùckhi chính quyeàn CSVN bieán ToøaKhaâm Söù cuõng nhö khu ñaát thuoäcnhaø thôø Thaùi Haø thaønh “coâng vieân”trong chôùp maét.

Nhöng Giaùo Hoäi CGVN khoângchuœ tröông laøm chính trò vaø, dónhieân, cuõng khoâng tính chuyeän caáukeát vôùi caùc phe phaùi chính trò ñoáilaäp vôùi nhaø nöôùc CSVN. Caùi gì phaœiñeán seõ ñeán! Giaùo Hoäi chæ nhaèmphuïc vuï con ngöôøi, vaø khoâng tranhchaáp quyeàn löïc vôùi ai caœ. Ñoù laø laäptröôøng “soáng Phuùc AÂm giöõa loøngdaân toäc” cuœa HÑGMVN.

Quaœ theá, HÑGMVN ñaõ noùithaúng vôùi ñaœng CSVN: Haõy traœ laïiquyeàn sôœ höõu ñaát ñai cho daân, chôùvu caùo vaø söœ duïng baïo löïc ñeå khoángcheá, ñaøn aùp nhaân daân, vì tröôùc saugì söï thaät cuõng seõ thaéng gian traù.Ñöôïc bieát vaøo luùc naøy, caùc cuoäccaàu nguyeän ñoøi coâng lyù vaãn dieãn rataïi Haø Noäi baát chaáp caùc ñe doïa,khuœng boá cuœa nhaø caàm quyeànCSVN.

TOÅ CHÖÙC QUOÁC TEÁLEÂN TIEÁNG VEÀ VUÏ ÑAØN AÙP

GIAÙO DAÂN CGVNNgaøy 10 Thaùng Möôøi 2008, Toå

Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá (AXQT)Amnesty International-, moät toåchöùc baœo veä nhaân quyeàn quoác teá coùtruï sôœ chính ôœ Luaân Ñoân, AnhQuoác, ñaõ ra baœn thoâng caùo baùo chíkeâu goïi LHQ neân chuù yù ñeán nhöõnggì ñang dieãn ra ôœ Vieät Nam vaø neângöœi moät quan saùt vieân ñaëc bieät ñeán

nöôùc naøy ñieàu tra veà tình traïng viphaïm nhaân quyeàn cuœa cheá ñoä HaøNoäi.

Söï ñeà nghò cuœa AXQT ñöôïc ñöara ôœ cuoái moät baœn phuùc trình daøi veànhöõng vuï ñaøn aùp giaùo daân CoângGiaùo Vieät Nam khi hoï tham gia caùcbuoåi caàu nguyeän oân hoøa cho vieäcñoøi laïi taøi saœn cuœa Giaùo xöù Thaùi Haø,Haø Noäi, vaø cuœa Giaùo phaän Haø Noäi(laø Toøa Khaâm Söù cuõ). Tröôùc ñaây, coùít nhaát hai laàn quan saùt vieân LHQ veànhaân quyeàn ñaõ ñeán Vieät Nam ñeåñieàu tra vaø ñaõ bò cheá ñoä Haø Noäi caœntrôœ vaø böng bít thoâng tin.

Khoâng nhöõng ñaøn aùp maø thoâi,CSVN coøn söœ duïng heä thoáng truyeànthoâng moät chieàu ñeå boâi nhoï, vukhoáng caùc tu só vaø giaùo daân CoângGiaùo. Theo AXQT, “chieán dòch taáncoâng cuœa heä thoáng tuyeân truyeàn cuœanhaø nöôùc CSVN coù theå môø ñöôøngcho nhöõng vuï taán coâng baïo löïckhaùc”. Theâm nöõa, “Nhaø caàm quyeànCSVN ñaõ coâng khai ñe doïa seõ duøng‘phaùp luaät’ tröø phi giaùo daân chaámdöùt caùc buoåi caàu nguyeän maø hoï goïilaø hoaït ñoäng toân giaùo baát hôïpphaùp”. AXQT vieát tieáp: “Nhaø caàmquyeàn CSVN phaœi chaám döùt caùchaønh ñoäng haêm doïa vaø taán coângngöôøi Coâng Giaùo cuõng nhö phaœibaœo ñaœm baœo veä ngöôøi daân, choánglaïi baïo löïc cuœa caùc nhoùm ngöôøi donhaø caàm quyeàn baœo trôï”.

Keát luaän baœn phuùc trình, AXQTnhaéc nhôœ cheá ñoä Haø Noäi raèng hoï laømoät chính quyeàn ñaõ kyù vaøo BaœnCoâng Öôùc Quoác Teá veà Caùc QuyeànChính Trò vaø Daân Söï neân “baét buoäcphaœi toân troïng caùc quyeàn töï do dieãn

Trang 135

Trang 136

ñaït, quyeàn töï do hoäi hoïp oân hoøa vaøquyeàn töï do toân giaùo.” Hoï ñoøiCSVN phaœi “thaœ ngay voâ ñieàu kieännhöõng ai ñaõ bò baét giam vì dieãn ñaïtquan ñieåm moät caùch oân hoøa; baõi boœcaùc caám caœn baát hôïp phaùp caùcquyeàn töï do hoäi hoïp, töï do dieãn taœvaø töï do toân giaùo.”

Ñaëc bieät phaœi “söœa laïi caùc ñieàukhoaœn trong Boä Luaät Hình Söï coù töønaêm 1999 lieân quan ñeán an ninhquoác gia” vaø ñaëc bieät khoâng ñöôïcdung tuùng caùc haønh ñoäng taán coângvaø ñe doïa giaùo daân Coâng Giaùo. Moïihaønh ñoäng taán coâng, ñe doïa giaùodaân Coâng Giaùo cuœa coâng an goàm caœcaùc haønh ñoäng söœ duïng baïo löïc quaùñaùng cuœa coâng an vaø coân ñoà maø nhaøcaàm quyeàn baœo trôï phaœi ñöôïc ñieàutra ñoäc laäp vaø voâ tö ñeå ñem nhöõngkeœ coù traùch nhieäm ra tröôùc toøa aùnxeùt xöœ theo ñuùng caùc tieâu chuaånquoác teá.

Tröôùc ñoù, ngaøy 5 Thaùng Möôøi2008, Toå chöùc Quan saùt Nhaânquyeàn (HRW - Human RightsWatch) ñaõ leân tieáng ñoøi chínhquyeàn CSVN traœ töï do ngay laäp töùccho nhöõng giaùo daân Coâng Giaùo ñaõbò baét giöõ ñang khi tham gia caàunguyeän, oân hoøa ñoøi laïi ñaát cuœa giaùoxöù Thaùi Haø taïi Haø Noäi ñaõ bò chínhquyeàn CSVN cöôõng ñoaït töø thaäpnieân 1960 ñeán nay. HRW coøn choraèng, coâng an CSVN phaœi chòutraùch nhieäm veà nhöõng vuï taán coânggiaùo daân Coâng Giaùo.

Thöïc vaäy, HRW cho bieát duøgiaùo daân chæ caàu nguyeän, nhöngchính quyeàn CSVN vaãn duøng hôicay, roi ñieän ñeå giaœi taùn hoï. Theo

HRW: “Haøng traêm teân coân ñoà,khoâng ai bieát roõ nguoàn goác, moät soámaëc ñoàng phuïc xanh cuœa ÑoaønThanh nieân Coäng saœn ñaõ quaáynhieãu, chöœi bôùi giaùo daân khi hoï caàunguyeän”.

Baø Elaine Pearson, phoù giaùmñoác Vuï AÙ Chaâu cuœa HRW, nhaänxeùt: “Ñaây laø moät trong nhöõng ñôïtkhuœng boá teä haïi nhaát nhaém vaøoCoâng Giaùo ôœ Vieät Nam. Ñaùng buoànlaø vieäc chính quyeàn CSVN khoángcheá toân giaùo, söœ duïng baïo löïc ñeåñaøn aùp nhöõng ngöôøi bieåu tình oânhoøa laø chuyeän khoâng laï”.

HRW loan baùo raèng chínhquyeàn CSVN ñaõ duøng heä thoángtruyeàn thoâng moät chieàu ñeå boâi nhoïToång Giaùm Muïc Ngoâ Quang Kieät,vu caùo oâng “khoâng yeâu nöôùc” vaø coùnhöõng “haønh vi vi phaïm phaùp luaätthoâng qua vieäc kích ñoäng giaùo daâncaàu nguyeän”. HRW keâu goïi chínhquyeàn CSVN: “Chaám döùt saùchnhieãu, ñe doïa vaø caám caœn ñoái vôùiphong traøo ñaáu tranh cuœa ToångGiaùm Muïc Ngoâ Quang Kieät, ToångGiaùo Phaän Haø Noäi”.

Ngoaøi ra, ñöôïc bieát Giaùm MuïcThomas G. Wenski, chuœ tòch UŒyBan Veà Coâng Lyù vaø Hoøa BìnhQuoác Teá cuœa Hoäi Ñoàng Giaùm MuïcHoa Kyø vöøa göœi moät laù thö choGiaùm Muïc Nguyeãn Vaên Nhôn, chuœtòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cho bieátraèng oâng “uœng hoä baœn tuyeân boángaøy 25 thaùng 9 cuœa Hoäi ÑoàngGiaùm Muïc Vieät Nam, keâu goïichính phuœ Vieät Nam ‘ñoái thoaïi chaânthaønh côœi môœ vaø thaúng thaén tronghoøa bình vaø toân troïng laãn nhau ñeå

giaœi quyeát caùc vaán naïn veà ñaát ñai vaøtaøi saœn”. Trong thö, GM Wenskikhaúng ñònh, oâng “maïnh meõ uœng hoäquyeát ñònh ñöùng leân toœ tình lieân ñôùivôùi Toång Giaùm Muïc Ngoâ QuangKieät, ngöôøi bò chính quyeàn ñòaphöông vu caùo laø khuaáy ñoäng gaâybaát oån”.

CSVN SUÏM BA CHEØ DOTRANH CHAÁP QUYEÀN LÖÏC

GIÖÕA LAÕNH ÑAÏO?Ngöôøi Vieät tò naïn haœi ngoaïi

ngong ngoùng troâng chôø xem ñaœngCSVN saép suïm ba cheø vì coù tin ñoànraèng tình hình chia reõ noäi boä ñaœngñang gia taêng theo ñaø kinh teá xuoángdoác cuœa Vieät Nam, ñe doïa tôùi söï oånñònh chính trò laâu daøi cuœa cheá ñoänaøy. Hoï chôø xem keát quaœ cuœa hoäinghò Ban Chaáp Haønh Trung ÖôngÑaœng ñöôïc khaån caáp trieäu taäp vaøoñaàu Thaùng Möôøi vöøa qua, goïi laø ñeåtìm caùch ñoái phoù vôùi naïn laïm phaùttaêng voït, tình traïng baát oån trong giôùilao ñoäng vaø möùc thaâm thuœng maäudòch ngaøy caøng lôùn.

Theo tin chính thöùc, cuoäc hoäinghò keùo daøi ba ngaøy ñaõ chuù troïnghaàu nhö hoaøn toaøn vaøo caùc vaán ñeàkinh teá xaõ hoäi vaø nhaát laø tìm caùchtraùnh cho tình traïng kinh teá hieänñang suy thoaùi khoœi chìm saâu hônnöõa, do heä quaœ töø côn khuœng hoaœngtaøi chaùnh ôœ Hoa Kyø. Coù thaät theákhoâng? Hay ñaây laø cuoäc hoïp ñaáu ñaùgiöõa caùc theá löïc trong ñaœng CSVN ?

Quaœ laø trong moät naêm maø coù ñeánlaàn thöù ba hoäi nghò Trung ÖôngÑaœng (sau laàn thöù nhaát vaøo ThaùngGieâng vaø laàn thöù hai vaøo ThaùngBaœy) laø moät vieäc raát chi laø baát

thöôøng, traàm troïng!Dó nhieân, ngöôøi theo doõi thôøi

cuoäc VN thöøa bieát raèng trong haøngnguõ ñaœng CSVN, töø caáp laõnh ñaïocao nhaát trong Boä Chính Trò cho tôùicaáp ñaœng vieân thaáp nhaát taïi caùc tænhñaõ coù nhöõng yù kieán traùi ngöôïc nhauveà nguyeân nhaân caên baœn gaây ra tìnhtraïng ñình treä kinh teá ñoät ngoät cuœaVieät Nam hieän nay vaø veà caùch toátnhaát ñeå giaœi quyeát. Ngay trong soácaùc laõnh tuï ñaœng, vaãn coù chia reõgiöõa nhoùm ngöôøi uœng hoä chính saùchthuùc ñaåy taêng tröôœng kinh teá nhanhtôùi 7% naêm nay (thay vì 8%) cuœaThuœ Töôùng Nguyeãn Taán Duõng vaømoät nhoùm khaùc ngaøy caøng ñoânguœng hoä möùc taêng tröôœng chaäm hônvaø chaéc hôn cuœa Toång Bí Thö NoângÑöùc Maïnh. Laïi coøn coù tin ñoàn raèngphe Duõng laø phe thaân Myõ, coøn pheMaïnh laø phe thaân Taøu! Cöù ngoùngcoå chôø xem phe naøo thaéng.

Ngöôøi ta noùi ñaõ coù töø laâu nhöõngbaát maõn caù nhaân veà haønh ñoäng cuœaoâng Duõng thaêng chöùc mau choùngcho nhöõng ngöôøi thuoäc giôùi chuyeânvieân kyõ thuaät vaø cuøng goác mieànNam vôùi Duõng, trong khi laïi loaïi rangoaøi nhöõng nhaân vaät laõo thaønhngöôøi goác mieàn Trung. Phöùc taïphôn, coù nhöõng chia reõ ñeán töø chieándòch choáng tham nhuõng do chínhoâng thuœ töôùng nguyeãn Taán Duõngcaàm ñaàu ñaõ khoâng coù hieäu quaœ,cuøng vôùi nhöõng vuï ñaøn aùp gaàn ñaâynhaém vaøo nhöõng nhaø baùo choángtham nhuõng vaø tín ñoà Coâng Giaùo.

Thaät ra, trong caœ hai hoäi nghòtröôùc ñoù, caùc laõnh tuï ñaœng cuõng ñaõthaœo luaän veà nhöõng ñeà taøi kinh teá-

Trang 137

Trang 138

xaõ hoäi, gioáng y nhö laàn thöù ba naøythoâi. Vaø laàn naøo, hoï cuõng neâu leânnhöõng lôøi baùo ñoäng ñaày lo ngaïi vaøchæ trích laãn nhau veà traùch nhieämleäch höôùng chæ ñaïo, ñieàu haønh...cuœangöôøi naøy keœ noï.

Trong hoäi nghò laàn thöù ba, hoï toœra maát kieân nhaãn ñoái vôùi chính phuœNguyeãn Taán Duõng khi möùc laïmphaùt taêng voït leân gaàn 30%, vaø ñaõquyeát ñònh trao traùch nhieäm cho BoäChính Trò ñaœng CSVN veà vieäc ñieàukhieån kinh teá cho tôùi cuoái naêm nay.Quyeát ñònh truaát quyeàn kieåm soaùtkinh teá naøy cho thaáy ñaœng CSVNgiaønh quyeàn thay theá noäi caùc chínhphuœ vaø toaùn chuyeân vieân kinh teácuœa oâng thuœ töôùng Nguyeãn TaánDuõng.

OÂng Nguyeãn Traàn Baït nhaän xeùt:“Hieån nhieân, côn khuœng hoaœng ôœHoa Kyø seõ aœnh höôœng tôùi nhöõngmuïc tieâu xaõ hoäi vaø kinh teá cuœa ñaœng,vaø coù leõ caàn phaœi taùi ñieàu chænhnhöõng muïc tieâu daøi haïn cuœa chuùngta.” Thò tröôøng Hoa Kyø raát thieát yeáuñoái vôùi nhieàu ngaønh xuaát caœng cuœaVieät Nam, nhaát laø vaœi voùc, ñoà bieån,giaày deùp, ñoà goã vaø nhieàu loaïi haønghoùa phaåm chaát thaáp khaùc. Vaø chínhoâng Maïnh chöù khoâng phaœi oângDuõng ñaõ noùi roõ laø caàn phaœi noã löïchôn nöõa ñeå gia taêng xuaát caœng trongkhi kieåm soaùt nhaäp caœng haàu coù theågiaœm thieåu thaâm thuœng maäu dòch.Theá thì ai chuœ tröông òtaêng tröôœngkinh teáEÅ nhanh hôn ai ???

OÂng Maïnh chæ trích raèng, tuyxuaát caœng gia taêng vaø coù nhöõng höùaheïn veà ñaàu tö, nhöng vaãn coøn coùnhöõng thieáu huït vaø nhöôïc ñieåm,

nhö laïm phaùt taêng voït, thaâm thuœngmaäu dòch trôœ thaønh lôùn hôn, vaø tìnhtraïng baát oån trong giôùi lao ñoäng.Noùi caùch khaùc, quaàn chuùng vaãn coønböïc boäi vaø baát maõn, ñieàu naøy baát lôïicho ñaœng neáu khoâng ñöôïc giaœiquyeát sôùm. OÂng keâu goïi Ban ChaápHaønh Trung Öông haõy tìm ra nhöõngnguyeân nhaân ñeå giaœi quyeát. Nhötheá thì coù gì laø òtranh chaáp quyeànlöïcEÅ ñaâu ?

Chung qui vaãn chæ laø vaán ñeà ñoáiphoù vôùi söï baát maõn cuœa quaànchuùng...Ñang khi neàn kinh teá VNtuøy thuoäc nhieàu vaøo xuaát caœng , thìgiôø ñaây thò tröôøng xuaát caœng lôùnnhaát cuœa VN laø Hoa Kyø ñang bò naïnsuy thoaùi kinh teá. Tình hình aœm ñaïmnaøy aœnh höôœng tai haïi ñoái vôùi ngöôøidaân thuoäc giôùi ngheøo vaø giôùi trunglöu phaœi ñöông ñaàu vôùi giaù sinhhoaït taêng voït haèng ngaøy.

Thaät vaäy, ñaœng CSVN lo ngaïixaœy ra nhöõng baát oån xaõ hoäi hoaëcnhöõng choáng ñoái chính trò. Vì vaäy,gaàn ñaây ñaõ coù nhöõng vuï ñaøn aùp caùcnhaø baùo vaø tín ñoà Coâng Giaùo. Vaøinhaø baùo coù tieáng taêm ñaõ bò caàm tuøtrong maáy thaùng qua, vaø hai trongsoá nhöõng kyù giaœ haêng haùi choángtham nhuõng ñaõ bò ñöa ra toøa xeùt xöœvì ñaõ phanh phui nhöõng haønh ñoängbaát chính trong soá caùc laõnh tuï cuœañaœng, qua vuï tham oâ PMU 18 ñaõtöøng gaây xoân xao caùch ñaây hai naêm.

Tieán Só Nguyeãn Quang A, giaùmñoác Vieän Nghieân Cöùu Phaùt Trieån ôœHaø Noäi, nhaän xeùt: “Caùc ñaœng vieâncoäng saœn luoân luoân söœ duïng noãi lo sôïbaát oån nhö laø caùi côù ñeå khoâng thihaønh daân chuœ hoùa vaø hoï seõ tieáp tuïc

laøm nhö vaäy.” Caùc laõnh tuï ñaœng coisöï oån ñònh chính trò cuœa Vieät Namnhö laø neàn taœng ñeå haáp daãn tieàn ñaàutö ngoaïi quoác, nhaát laø trong khiñang xaœy ra baát oån trong caùc quoácgia caïnh tranh vôùi hoï trong vuøngÑoâng Nam AÙ, nhö Malaysia, ThaùiLan vaø Phi Luaät Taân. Ñaàu Muøa Heønaêm nay, oâng Michael Pease, chuœtòch Phoøng Thöông Maïi Myõ vaøcuõng laø Toång Giaùm Ñoác cuœa FordVieätnam, nhaän xeùt: “Thaønh coângcuœa Vieät Nam trong söï haáp daãn tieànñaàu tö ngoaïi quoác ñaõ ñöôïc xaâydöïng phaàn lôùn treân kyø voïng veà oånñònh kinh teá vaø chính trò.”

Theo giaùo sö Thayler, chuyeânmoân veà caùc vaán ñeà Vieät nam, ngaycaœ khi xeùt tôùi yeáu toá ñang coù tranhchaáp noäi boä trong caáp laõnh ñaïoñaœng, ít coù ngöôøi tin raèng cheá ñoäcoäng saœn ôœ Vieät Nam saép suïp ñoå doaœnh höôœng töø côn suy thoaùi kinh teáhieän thôøi vaø töø nhöõng haønh ñoängcuœa moät soá ngöôøi phaœn khaùng coùnhieät taâm, cuœa nhöõng kyù giaœ vaø caùcvò linh muïc coâng giaùo...

THAØNH TÍCH XOÙA ÑOÙI:ÍT NHAÁT COØN 15 TRIEÄU

NGÖÔØI ÑOÙI NGHEØO!Theo thoáng keâ coâng boá vaøo haï

tuaàn Thaùng Chín 2008, Boä LaoÑoäng- Thöông Binh vaø Xaõ Hoäi cuœachính quyeàn CSVN cho bieát, naêmnay, tyœ leä ñoùi ngheøo coù theå taêng voïtvaø chieám tyœ leä 17% tính theo toångsoá daân. Nghóa laø vaãn coøn gaàn 15trieäu ngöôøi Vieät Nam chòu caœnh ñoùingheøo, tính theo “chuaån” cuœa nhaønöôùc naêm 2006-2008.

Theo tieâu chuaån naøy, ñöôïc coi laø

ñoùi ngheøo nhöõng noâng daân coù thunhaäp töø 200,000 ñoàng/ngöôøi/thaùngtrôœ xuoáng (töông ñöông vôùi 12USD) vaø nhöõng thò daân coù thu nhaäptöø 260,000 ñoàng/ngöôøi/thaùng trôœxuoáng (töông ñöông vôùi 15 USD).Tuy nhieân, neáu tính theo tieâu chuaånñoùi ngheøo cuœa Ngaân Haøng Theá Giôùivaøo ñaàu naêm nay laø 2 USD/ngöôøi/ngaøy, töùc 60 USD/ngöôøi/thaùng (töôngñöông vôùi 1 trieäu ñoàng VN), thì VNphaœi coù treân 60 trieäu ngöôøi ñoùingheøo, chieám tyœ leä 75% daân soá...

Thoâi thì cöù cho raèng tyœ leä ñoùingheøo hieän nay laø 17%, thì keáhoaïch “xoùa ñoùi giaœm ngheøo” cuœachính quyeàn CSVN ñaõ ñöôïc chöùngminh laø hoaøn toaøn thaát baïi. Naêmngoaùi, chính quyeàn CSVN tuyeânboá, ñeán heát naêm 2008, seõ giaœm tyœ leäñoùi ngheøo xuoáng coøn 13.83%.Nhöng theo thoáng keâ ñaõ daãn, BoäLao Ñoäng- Thöông Binh vaø Xaõ Hoäicuœa chính quyeàn CSVN phaân buaraèng, tyœ leä ñoùi ngheøo taêng chöùkhoâng giaœm theo “keá hoaïch” vì laïmphaùt phi maõ ñaõ ñaåy nhieàu gia ñìnhrôi trôœ laïi vaøo dieän ñoùi ngheøo.

Cuõng boä naøy giaœi thích: “Do aœnhhöôœng cuœa laïm phaùt, chính phuœ seõñieàu chænh laïi “chuaån môùi veà ñoùingheøo”. “Chuaån” môùi veà ñoùi ngheøoxaùc ñònh, moät thò daân seõ bò xem laøñoùi ngheøo neáu thu nhaäp chæ ôœ möùctöø 390,000 ñoàng/thaùng - 400,000ñoàng/thaùng vaø moät noâng daân bòxem laø ñoùi ngheøo neáu thu nhaäp ôœmöùc 300,000 ñoàng/thaùng - 310.000ñoàng/thaùng. So vôùi “chuaån” môùicuœa Ngaân Haøng AÙ Chaâu (ADB) vaøoñaàu Thaùng Chín laø 1.35

Trang 139

Trang 140

USD/ngöôøi/ngaøy, hay 40USD/thaùng (töông ñöông vôùi 700ngaøn ñoàng VN), thì VN ngaøy nayphaœi coù ñeán treân 50 trieäu ngöôøi ñoùingheøo, töùc treân 60% daân soá.

Tröôùc ñaây, chính quyeàn CSVNtöøng tuyeân boá, töø 2006-2010, moãinaêm, seõ giaœm khoaœng 3% tyœ leängheøo ñoùi vaø ñeán naêm 2010, tyœ leängheøo ñoùi cuœa Vieät Nam seõ chæ coønchöøng 11% hoaëc 12%. Nhôø nhöõng“keá hoaïch” vaø “thaønh tích” veà “xoùañoùi, giaœm ngheøo” döï tính naøy, chínhquyeàn CSVN ñaõ nhaän ñöôïc söï trôïgiuùp maïnh meõ cuœa caœ caùc toå chöùcquoác teá laãn nhieàu quoác gia tronghaøng chuïc naêm qua.

Nhöng caùi goïi laø “thaønh tích xoùañoùi, giaœm ngheøo” cuœa chính quyeànCSVN thöïc söï laø moät troø heà. Thaùng4 vöøa qua, trong “Baùo caùo phaùttrieån con ngöôøi 2007-2008”, UNDP(Toå Chöùc Phaùt Trieån cuœa Lieân HieäpQuoác) cho bieát, cheânh leäch giaøungheøo ôœ Vieät Nam laø 34.4 laàn.Cuõng theo ñoù, 20% ngöôøi ngheøonhaát chæ chieám 9% toång thu nhaäp vaøchi tieâu quoác gia. Trong khi ñoù,20% daân soá giaøu nhaát chieám ñeán44.3% toång thu nhaäp vaø chi tieâuquoác gia.

Trong cuoäc hoäi thaœo ngaøy 17Thaùng Möôøi 2008 vaøo “Ngaøy TheáGiôùi Xoùa Ñoùi Ngheøo” naêm nay,Chöông Trình Phaùt Trieån LieânHieäp Quoác (UNDP) neâu ra ba neùtñaëc bieät cuœa söï ñoùi ngheøo taïi VieätNam, nhö sau:

Thöù nhaát, khu vöïc ñoùi ngheøonhaát nöôùc taäp trung taïi moät soá khuvöïc vaø ôœ caùc saéc toäc thieåu soá. Thöù

hai, caùch bieät giaøu ngay giöõa caùctaàng lôùp trong xaõ hoäi (caùn boä ñaœngvieân tham nhuõng moät beân vaø ñaïi ñasoá quaàn chuùng ngheøo khoå moät beân)caøng ngaøy caøng lôùn. Thöù ba, ngaycaœ nhöõng thaønh phaàn xaõ hoäi khoângbò cheá ñoä Haø Noäi xeáp vaøo “chuaån”ngheøo, nhöng thöïc ra hoï ôœ maáp meù“ngöôõng” ngheøo, theo nghóa laøñöùng beân bôø söï cuøng khoå; hoï laøhaøng trieäu ngöôøi raát deã bò khoán ñoáncuøng kieät veà moïi maët khi maø neànkinh teá coù caùc bieán chuyeån xaáu baátngôø, nhö hieän nay.

Baùo chí ôœ Vieät nam raát nhieàu laànmoâ taœ giôùi coâng nhaân lao ñoängthuoäc loaïi löông thaùng töø 1.2 ñeán1.5 trieäu ñoàng, ñeå nhaèm ñöông ñaàuvôùi caùc côn “baœo giaù” gaây ra töønhöõng laàn taêng giaù xaêng daàu gaànñaây, hoï ñaõ phaœi mua caù öôn, thòt oâi ôœchôï veà aên. Ñoù laø vì ñoàng tieàn hoïkieám ñöôïc khoâng ñuœ soáng.

Nhö vaäy, theo tieâu chuaån nhaønöôùc, goïi laø “ngheøo” nhöõng giañình (hoä) naøo (ôœ khu vöïc noâng thoân)kieám ñöôïc 200 ngaøn ñoàng/thaùnghoaëc ít hôn, vaø 260 ngaønñoàng/thaùng (ôœ khu vöïc thaønh thò) thìlaøm sao soáng ñaây??? Neáu keå nhöõngngöôøi kieám ñöôïc hôn moät trieäu moätthaùng maø vaãn phaœi soáng caàm hôi thìphaœi noùi raèng ngöôøi ngheøo laø ñaïi ñasoá quaàn chuùng ôœ Vieät Nam vaäy.Thaønh phaàn ñoœ da thaém thòt ôœ VieätNam laø caùn boä tham nhuõng vaønhöõng keœ coù theå moùc ngoaëc vôùiguoàng maùy tham nhuõng ñeå laømgiaøu.

Ñeå thöïc hieän caùc döï aùn phaùttrieån trung vaø daøi haïn coù tính caùch

beàn vöõng, UNDP khuyeán caùo cheáñoä Haø Noäi thi haønh caùc chính saùchcoù tính caùch coâng baèng vôùi ñaùmñoâng quaàn chuùng ngheøo khoå.

LIEÂN AÂU LEÂN AÙN CSVNBOŒ TUØ KYÙ GIAŒ - AXQT ÑOØI

THAŒ VO ÑIEÀU KIEÄNSau khi phieân toøa ngaøy 14

Thaùng Möôøi 2008 ôœ Haø Noäi xöœ phaïthai nhaø baùo VN, nhaø caàm quyeànLieân AÂu leân aùn chính quyeàn CSVNñaõ keát aùn kyù giaœ ñöa tin, vieát baøichoáng tham nhuõng, goïi ñoù laø “söï taáncoâng vaøo quyeàn töï do dieãn ñaït” cuœacô quan ngoân luaän. Baœn tuyeân boávieát: “Caùc baœn aùn (cuœa phieân toøa xöœ2 kyù giaœ vaø 2 só quan coâng an caocaáp) laø söï taán coâng vaøo quyeàn töï dodieãn ñaït ñaõ ñöôïc coâng nhaän trongBaœn Coâng Öôùc Quoác Teá veà CaùcQuyeàn Daân Söï vaø Chính Trò maøchính quyeàn CSVN ñaõ kyù vaø camkeát toân troïng”.

Trong tuyeân boá göœi caùc cô quantruyeàn thoâng quoác teá, chuœ tòch HoäiÑoàng Lieân Hieäp AÂu Chaâu toœ yù tieáclaø chính quyeàn CSVN ñaõ phaït kyùgiaœ Nguyeãn Vieät Chieán 2 naêm tuø vaøphaït kyù giaœ Nguyeãn Vaên Haœi theohình thöùc “caœi taïo khoâng giam giöõ”.

Cuõng nhö Lieân AÂu, ngay sau khibaœn aùn ñoái vôùi hai kyù giaœ ñöôïctuyeân xöœ, Hoa Kyø, Thuïy Ñieån, moätsoá toå chöùc baùo chí quoác teá vaø toåchöùc baœo veä nhaân quyeàn quoác teá ñaõleân tieáng ñaœ kích maïnh meõ. Haønhñoäng tröøng phaït voâ lyù caùc kyù giaœhaêng haùi ñöa tin veà vuï tham nhuõngcuœa nhöõng vieân chöùc Boä GiaoThoâng Vaän Taœi vaø moät cô quan tröïcthuoäc laø òDöï AÙn PMU 18EÅ ñaõ gaây

baát lôïi cho chính quyeàn CSVN veàmaët chính trò.

Hoài Thaùng Naêm, hai kyù giaœ noùitreân bò baét sau khi Nguyeãn VieätTieán, cöïu thöù tröôœng Boä GiaoThoâng Vaän Taœi CSVN, ñöôïc “ñìnhchæ ñieàu tra”. OÂng Tieán laø moät tronghai khuoân maët noåi baät trong vuï aùntham nhuõng chöa töøng thaáy. BuøiTieán Duõng, toång giaùm ñoác PMU 18,môùi chæ bò xöœ veà toäi côø baïc, coøn toäitham nhuõng thì chöa thaáy keát quaœñieàu tra.

Khi hai kyù giaœ vaø hai só quancoâng an CSVN tröïc tieáp ñieàu tra vuïtham nhuõng bò baét, dö luaän trongnöôùc voâ cuøng phaãn noä. Sau phieânxöœ, Luaät Sö Cuø Huy Haø Vuõ nhaänxeùt: “Toâi töôœng cuoäc ñaáu tranhchoáng tham nhuõng ñang ñi leân thìvieäc baét caùc nhaø baùo cho thaáy cuoäcchieán naøy ñang ñi xuoáng. Nhöõng keœcoù theå coi laø mafia ñang choáng laïitheá löïc laønh maïnh choáng thamnhuõng”.

Kyù giaœ Huy Ñöùc cuœa baùo SGTTthì nhaän ñònh: Nhöõng ngöôøi choángtham nhuõng ñang bò taán coângngöôïc”. Toå chöùc Phoùng VieânKhoâng Bieân Giôùi (RSF) goïi phieântoøa xöœ hai kyù giaœ noùi treân laø traœ thuøcaùc nhaø baùo ñaõ ñöa tham nhuõng raaùnh saùng laøm beõ maët cheá ñoä ñoäc taøibao che tham nhuõng. Gioáng nhöRSF, Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá(AXQT) phoå bieán moät baœn tuyeân boángaøy 16-10-2008 ñoøi chính quyeànCSVN traœ töï do töùc khaéc vaø voâ ñieàukieän cho oâng Chieán. Hoï goïi oângChieán laø moät “tuø nhaân löông taâm”.

AXQT coøn nhaän xeùt raèng, baœn

Trang 141

Trang 142

aùn cho thaáy heä thoáng truyeàn thoângtaïi Vieät Nam chæ laø loa tuyeântruyeàn moät chieàu cuœa Ñaœng vaø nhaønöôùc ñoäc taøi. Khoâng ngoan ngoaõnlaøm ñuùng nhieäm vuï tay sai laø bòtröøng phaït. Ñoã Quí Doaõn, thöùtröôœng Boä Thoâng Tin TruyeànThoâng CSVN töøng tuyeân boá, baùochí muoán an toaøn thì phaœi “ñi treân leàñöôøng beân phaœi”. Hai kyù giaœNguyeãn Vieät Chieán vaø NguyeãnVaên Haœi duø ñi treân “leà ñöôøng beânphaœi” vaãn khoâng an toaøn.

DÖÏ AÙN LAÄP VAÊN MIEÁU MÔÙITHÔØ 16 NGAØN TIEÁN SÓ MA

THÔØI NAY!Nghe coù tin ñoàn raâm ran trong

giôùi khoa baœng trong nöôùc veà moätdöï aùn laäp “vaên mieáu” môùi, khaéc teân16 ngaøn tieán só thôøi nay treân bia ñaùcho haäu theá toân thôø, moät ñoäc giaœ cuœabaùo ñieän töœ “Tuaàn Vieät Nam” ngaøyChuœ Nhaät 12 Thaùng Möôøi 2008vieát: “Toâi tin raèng, nhöõng nhaø khoahoïc thaät söï cuœa Vieät Nam khoâng aimuoán naèm caïnh nhöõng tieán só“ngoaïi giao” hay “mua baùn” .

Hoï thaø laøm vieân soœi laùt ñöôøngcho ngöôøi ngheøo ñi caét luùa hôn laø coùteân treân bia ñaù ñeå phuœ buïi thôøigian.”

Hoài ñaàu thaùng, nhaø vaên NguyeânNgoïc ñaõ coù phaœn öùng khi nghe tinnaøy: “Vöøa ñoïc thaáy tin ra maétTrung Taâm Baœo Toàn Di Saœn Tieán SóVieät Nam Thôøi Hieän Ñaïi, trong ñoùcoù haún maáy möôi hecta daønh chomoät vaên mieáu ghi danh caùc tieán sóthôøi nay; laïi coøn thaáy keå raèng seõ coùruøa ñoäi bia ñaù khaéc teân chö vò tieánsó. Moät tôø baùo traân troïng ñöa tin vaø

ñöa aœnh moät vò giaùo sö tieán só haênghaùi mang ñeán taëng ngay trung taâmmoät “di vaät” cöïc quyù: böùc aœnh oângta chuïp cuøng moät vò thuœ töôùng, laïi coùaœnh oâng ngoài vieát nhöõng doøng quyùgiaù vaøo soå löu nieäm cuœa trung taâmnöõa. Ñöôïc bieát vò tieán só haêng haùinaøy cuõng chính laø moät trong nhöõngngöôøi töøng chuœ trì hoäi ñoàng phongchöùc giaùo sö vaø phoù giaùo sö nhieàutai tieáng...” OÂng Nguyeân Ngoïc noùinhö vaäy trong baøi vieát töïa ñeà “XinCan” phoå bieán treân baùo ñieän töœ TiaSaùng ngaøy 3 Thaùng Möôøi 2008.

Raát nhieàu baøi baùo ôœ trong nöôùcnoùi ñeán chuyeän baèng caáp tieán só ôœVieät Nam phaàn lôùn khoâng coù giaù tròvì ñeàu ñöôïc mua döôùi nhieàu hìnhthöùc vaø phöông caùch. Chaúng haïn,chuyeän taùc giaœ caùc luaän aùn tieán só ñaõ“coùp” luaän aùn cuœa ngöôøi khaùc, söœañoåi ít caâu chöõ, hoaëc thueâ ngöôøi khaùcvieát luaän vaên cho mình khoâng phaœilaø chuyeän hieám coù taïi Vieät Nam.

Beân caïnh ñoù, caùc vò öùng vieântieán só cuõng töøng chung chi cho vògiaùo sö baœo trôï vaø caœ ban giaùm khaœoñeå ñöôïc tieán cöœ...

Ngaøy 20 Thaùng Möôøi Hai 2006,baùo Tuoåi Treœ töôøng thuaät moät cuoächoäi thaœo veà giaùo duïc ñaïi hoïc ôœ VieätNam, thuaät lôøi PGS.TS NguyeãnVaên Yeán, tröôœng ban thanh tra giaùoduïc vaø coâng taùc thi ñua ñaïi hoïc ÑaøNaüng noùi: “Thueâ möôïn ngöôøi khaùclaøm luaän vaên luaän aùn tieán só chuœ yeáu(laø) ôœ caùc caùn boä laøm coâng taùc laõnhñaïo, vì thöôøng coù moät ñoäi nguõ giuùpñôõ. Trong caùc hoäi ñoàng chaám,ngöôøi baœo veä lieân heä vôùi ngöôøi phaœnbieän ñeå mong muoán coù nhaän xeùt

toát... coù nhöõng tröôøng hôïp khoângñaït hoaëc ñaït möùc ñoä trung bìnhnhöng chuùng ta ñaõ nöông tay”.Cuõng trong baøi baùo naøy, tôø Tuoåi Treœthuaät laïi nhöõng döõ kieän neâu ra trongcuoäc hoäi thaœo noùi 89% sinh vieân caùccaáp quay coùp, sao cheùp luaän vaên.

Tröôùc ñoù, ñaàu naêm 2006, baùoVNExpress daãn lôøi Phaïm GiaKhieâm, phoù thuœ töôùng, toœ veœ hoaøinghi phaåm chaát cuœa vaên baèng tieán sóñöôïc caáp phaùt taïi Vieät Nam. “Baùochí phaœn aœnh nhieàu veà tình traïngthueâ laøm luaän aùn tieán só, nhöng neáuhoï mua caœ hoäi ñoàng phaœn bieän nöõathì hoœng,” oâng Khieâm noùi.

Moät baœn tin vaøo thôøi naøy töøngñöa ra nhaän xeùt laø 2/3 caùc vaên baèngtieán só caáp phaùt ôœ Vieät Nam thuoäcloaïi “doœm”. Baây giôø, caœ 16 ngaønoâng baø tieán só ñoù seõ ñöôïc khaéc teântreân bia ñaù ñeå “löu danh haäu theá”neáu döï aùn ñöôïc thöïc hieän, thì caùccon Roàng chaùu Tieân veà sau naøy seõcöù töï tieän “ñoã tieán só” maø khoœi caànphaœi vaøo “vaên mieáu môùi” ñeå khaánchi cho meät xaùc!

BIEÁT LAØ ÑOÄC NHÖNG VAÃNAÊN VAÃN UOÁNG, KHOÂNG LEÕ

NHÒN ÑOÙI !Töø xöa ñeán giôø, chöa bao giôø

ngöôøi phuï nöõ Vieät Nam ñi chôï laïikhoå nhö baây giôø. Ñuïng tôùi gaø vòt thìsôï cuùm gia caàm, nhaéc mieáng thòtheo leân thì sôï dòch tai xanh, lôœ moàmlong moùng, rôø voâ thòt boø thì sôï thuoáctaêng troïng (thuoác kích thích cho giataêng troïng löôïng), ngay nhö ñuïngvaøo rau traùi cuõng cöù phaœi lo sôï bònhieãm ñoäc vì thuoác tröø saâu, haynhieãm ñoäc chì, thuœy ngaân do ñaát

troàng bò oâ nhieãm...Söõa cho con buùcuõng lo bò “nhieãm ñoäc ñöôïcmeùlamine” nhaäp töø Trung Quoác veà.Baùo haïi thò tröôøng söõa noäi ñòa phaœibò öù ñoïng, vaø coù tình traïng noâng daânnuoâi boø söõa ñaønh phaœi ñem söõa nhaøra taém ñoå taém thaùo...

Khoaœng 80% rau traùi ñang baøybaùn taïi caùc chôï coù dö löôïng hoùachaát vöôït möùc cho pheùp. Cuõng vìvaäy, trong vaøi naêm nay, taïi VieätNam xuaát hieän khaùi nieäm “rausaïch” (rau ñöôïc troàng treân ñaátkhoâng bò nhieãm ñoäc, töôùi nöôùc saïchvaø khoâng duøng hoùa chaát). Nhöngchæ coù nhaø troàng rau môùi khoâng daùmaên rau do hoï troàng; coøn caùc baø noäitrôï ñi chôï thì vaãn cöù phaœi mua töôùinhöõng thöù rau coœ hoa traùi baøy baùn.Khoâng mua thì laáy gì maø aên!

Ñang khi ngöôøi daân ôœ Vieät Namsoáng trong nhieàu phaäp phoœng lo aâucuœa côn soát melamine trong söõa vaøcaùc saœn phaåm söõa nhaäp caœng töøTrung Quoác, thì Tôø Tuoåi Treœ loan ñimoät tin ñoäng trôøi “buøng phaùt döõ doäitrong coäng ñoàng maïng” vaøo chieàuChuœ Nhaät (05-10-2008), gaây xoânxao dö luaän, raèng: “Khi moät khaùchhaøng ñang duøng baùnh kem taïi quaùncaø pheâ Highland the Manor - truï sôœchính cuœa Highland Coffee, thuoäctaäp ñoaøn Vieät Thaùi International -thì phaùt hieän coù moät con chuoät connaèm ngay trong baùnh.” Baùo TuoåiTreœ noùi baø khaùch haøng naøy “ñaõ ngaátxæu taïi choã.” Heä thoáng HighlandsCoffee ñaõ hoaït ñoäng taïi Vieät Namtöø 6 naêm nay.

Ngoaøi ra, theo baœn tin ngaøy14-10-2008 cuœa baùo ñieän töœ

Trang 143

Trang 144

VNExpress, coù “9.5 taán thòt traâu boøboác muøi hoâi thoái vöøa ñöôïc cô quanchöùc naêng phaùt hieän taïi moät coâng tykinh doanh thöïc phaåm ôœ quaän 10,Saøi Goøn”. Baœn tin naøy tieáp: “Theodoanh nghieäp, soá thòt naøy döï kieánñöôïc cheá bieán thaønh khoâ boø”. Haøngngaøn ngöôøi phaœi vaøo beänh vieän caápcöùu moãi naêm vì veä sinh an toaøn thöïcphaåm khoâng ñöôïc baœo ñaœm taïi VieätNam.

Vaœ laïi, cho duø ñoaùn bieát laø röôïugiaœ, röôïu ñoäc, coù haøm löôïng coàn kyõngheä (methanol) cao, ñöôïc pha cheáthuœ coâng ôœ Vieät Nam vaø voâ voœ chaicuœa caùc haõng noåi tieáng nhöNapoleùon, Johnnie Walker,Champagne, Courvoisier, Vodka,nhöng daân nhaäu vaãn nhaäu! Keát quaœlaø coù 9 ngöôøi cheát vaø 27 ngöôøi ngoäñoäc trong voøng 2 tuaàn leã keå töø 29-09ñeán 14-10-2008. Ñaây laø tin cuœa baùoTieàn Phong ngaøy 15 Thaùng Möôøi2008 loan ñi.

Tuy nhöõng söï kieän vöøa keå ñedoïa söùc khoœe coäng ñoàng, songnhieàu naêm qua, chính quyeàn CSVNkhoâng ngaên chaën ñöôïc tình traïngnaøy. Daân chuùng laïi cöù phaœi töï lieäuxoay sôœ thoâi! Cuõng vì vaäy, baùo ñieäntöœ VietNamNet keå raèng: “Tìnhtraïng daân chuùng ôœ caùc tænh ñoå rañöôøng, taän duïng caùc giaœi phaân caùchñeå troàng rau phoå bieán ôœ khaép nôi.

Tuy nhieân chæ quoác loä 2 (conñöôøng töø Haø Noäi ñi Phuùc Yeân, tænhVónh Phuùc) môùi coù ‘luoáng’ rau daøikhoaœng 10 km nhö vaäy. Coøn taïi HaøNoäi, vì caùc giaœi phaân caùch ñöôïc ñoåbeâ toâng, khoâng chöøa ñaát troáng neânñeå töï baœo veä mình, daân Haø Noäi ñang

thi nhau troàng rau trong caùc thuøngñöôïcxeáp treânbancoâng,maùi nhaø...ª

S I N H - H O AÏ TCOÄNG ÑOAØN

HOÄI BAŒO TRÔÏÔN THIEÂN TRIEÄU

“Hoäi baœo trôï ôn thieân trieäu ÑöùcMeï Maân Coâi” tính ñeán nay ñaõ sinhhoaït ñöôïc 6 naêm. Toâi chæ laø “mamôùi” sau khi ñaõ thuyeát phuïc ñöôïcCha tuyeân uùy nôùi roäng ñieàu kieän ñeåtrôœ thaønh hoäi vieân. Toâi nghó, chaéccuõng ñaõ coù nhieàu ngöôøi suy nghógioáng toâi khi sôï raèng hoaøn caœnhhoâm nay, mình khoâng theå deã “trungthaønh” vôùi nhöõng ñieàu khoaœn Chañaët ra, laø moãi ngöôøi moãi ngaøy phaœiñoïc bao nhieâu kinh ñoù... Caùi gì thìcuõng ok chöù caùi muïc ñoïc kinh thì ehôi khoù! (lôõ coù ngaøy laøm bieángkhoâng ñoïc ñuœ thì sao? Noùi ñeánlöông taâm chæ coù Chuùa bieát toâi caøngsôï toäi!)

Toâi noùi vôùi Cha: “Vaøo hoäi cuœaCha khoù quaù, ñoïc kinh laø do töï loøngmình tình nguyeän, coøn ñoïc baonhieâu kinh nhö ñaët ñieàu kieän vôùiChuùa...” thì ngaïi quaù!

Cha Tuyeân uyù sau khi nghe toâinoùi, Ngaøi phaùn moät caâu “lyù luaäncuœa ma quæ”! Laøm toâi nhôù ñeán caâuthô cuœa Nguyeãn Taát Nhieân toâi cöôøithaàm moät mình:�Ñôøi chia muoân nhaùnh khoå

Anh taän goác gian nanCöœa chuøa tuy roäng môœTaø ñaïo khoù nöông thaânAnh ñaønh xöng quæ söùLaõnh ñuœ ngoïn dao traàn!

Qua giaùo ñöôøng kieám ChuùaXin ñöôïc laøm chieân ngoanChuùa cöôøi run thaùnh giaùBaœo: ñaàu ngöôi coù söøng!

AÁy theá nhöng hoâm sau Cha cuõngbaùo cho toâi bieát Ngaøi ñaõ thay ñoåi“noäi qui”, nghóa laø “ñieàu kieän ñeåthaønh hoäi vieân “baây giôø” deã daõihôn. Moïi ngöôøi coù theå “caàu nguyeäncho ôn thieân trieäu theo loøng cuœamình vaø döôùi moïi hình thöùc”. Hi...hi... ma quæ nhö toâi cuõng coù luùc coù lyùñaáy chöù nhæ! Vaø theá laø hoâm nay toâiung dung ñi tôùi tham döï “ñaïi hoäi”naøy.

Theo chi tieát ñaêng trong baùoMuïc vuï chöông trình baét ñaàu vaøoluùc 11h30 vôùi nghi thöùc chaàu MìnhThaùnh Chuùa. Khi toâi vaøo ñeán nhaøthôø Egerkingen ñaõ thaáy moïi ngöôøiñeàu saün saøng caœ roài (toâi khoâng ñeántreã ñaâu nheù!) Nhaåm ñeám ñöôïckhoaœng 50 ngöôøi. Cha Tuyeân uùy coùveœ thaát voïng khi thaáy coäng ñoaønSolothurn chæ coù 6 ngöôøi tham gia.Maëc daàu Cha ñaõ ghi trong baùo môøicoäng ñoaøn cuøng tham döï, khoâng ôœtrong Hoäi cuõng khoâng sao.

Nhöng thoâng ñieäp Cha gôœi ñikhoâng ñöôïc baø con höôœng öùng! Toâicoù noùi “Cha ñöøng neân buoàn vì söïthaät neáu chæ coù tham döï Thaùnh leã thìchaéc moïi ngöôøi seõ ñeán. Nhöngñaèng naøy laïi coù duøng côm tröa... ñaõkhoâng vaøo hoäi maø coøn ñeán aênkhoâng thì kyø quaù, ñaõ ñaønh theâmngöôøi theâm baùt, theâm ñuõa chaúngñaùng gì nhöng taâm lyù thì chaúng ailaïi laøm theá...”. Maø cuõng laï, nhìn tôùinhìn lui thì thaáy soá löôïng caùc baø ñeánhoâm nay laïi hôn 2/3. Chaœ leõ caùc oâng

laïi nghó raèng vieäc ñoïc kinh laø cuœacaùc “baø taùm” thoâi sao. Xin nhôù cho,vieäc gì caùc baø coù theå caùng ñaùng laømheát moät mình chöù vieäc ñoïc kinh thìchòu! “hoàn ai naáy giöõ” ñaáy nheù...Vaø nhaát laø toâi coøn thaáy coù moät Baøngoaïi ñaïo, baø chính laø baø Trònh TaânPhöôùc (teân cuœa baø xuaát hieän haøngthaùng ôœ muïc aân nhaân giuùp ngöôøingheøo, ngöôøi cuøi). Coù phaœi ñaâychính laø “ngöôøi Samarita nhaânlaønh” hay khoâng? Moät taám göôngngay beân caïnh ñeå moãi ngöôøi chuùngta caàn phaœi nhìn laïi vaø suy nghó chomình!

Tröôùc khi baét ñaàu Cha Tuyeân uùygiôùi thieäu vôùi moïi ngöôøi hoâm nay seõdo Cha Ñamian Traàn Minh Coânglaøm chuœ chöông trình. Sau ñoù ChaCoâng höôùng daãn moïi ngöôøi ChaàuMình Thaùnh vôùi chuœ ñeà suy nieäm baMaàu Nhieäm toùm taét trong chuoãiMaân coâi, naêm söï Möøng, naêm söïVui, naêm söï Thöông. Ngaén goïnnhöng ñaày ñuœ yù nghóa vaø toâi laïikhoâng thaáy quaù laâu. Bôœi leõ Cha chiara moãi laàn chæ ñoïc coù möôøi kinh(moïi ngöôøi nghe laø bieát toâi sieângkinh keä tôùi côõ naøo).

Tôùi 12h30 thì Chaàu Mình Thaùnhxong vaø coù leõ cuõng tôùi luùc buïng cuœamoïi ngöôøi baét ñaàu ñaùnh troáng.Böôùc vaøo phoøng hoäi ñaõ thaáy moïi söïñaõ ñöôïc chuaån bò saün, côm noùngcanh ngoït vaãn do anh chòThaønh-Mai (Srpeitenbach) laømtröôœng beáp vôùi söï giuùp ñôõ cuœa anhchò Boán-Nga (Winterthur) vaø anhchò Lieân-Haø (Luzern). Ai naáy aênxong ñeàu than meät vì ngon mieängneân lôõ aên caêng quaù, laïi coù theâm cheø

Trang 145

Trang 146

Dessert cuœa chò Haø vaø voâ soá baùnhngoït cuœa caùc chò ôœ Luzern mang tôùi.Khoœi caàn noùi nhieàu, moïi ngöôøi cuõngbieát hoâm nay chuùng toâi ñöôïc aênngon hay dôœ! Luùc naøy toâi chæ muoánkieám caùi giöôøng nguœ 1 giaác, ñuùng laø“tham thöïc, cöïc thaân”.

Ñeán 14h thì chuùng toâi böôùc vaøophaàn hoäi thaœo. Cha Tuyeân uùy môœ lôøicaùm ôn moïi ngöôøi ñeán tham döï hoâmnay, Cha hôi buoàn vì khoâng ñöôïcñoâng nhö moïi naêm (coù leõ ñuùng vaøokyø nghæ heø muøa Thu nhieàu ngöôøikhoâng coù nhaø). Cha cuõng thoâng baùocho moïi ngöôøi bieát tình hình quyõcuœa hoäi (do chò thuœ quõy Ñaøo Vuõ ThòTuyeát/Luzern vaø OÂng Nguyeãn VaênThoï/Bern giöõ) vaø hieän taïi Hoäi ñangbaœo trôï cho moät thaày ñang hoïc beânPhilippin döôùi söï theo doõi quaù trìnhhoïc cuœa Cha (thaày thuoäc doøngthaùnh Giuse ôœ mieàn Haäu Giang,Vieätnam).

Cha cuõng nhaéc vieäc ñoïc kinhcaàu xin coù theå seõ khoâng coù keát quaœngay nhö nhieàu ngöôøi vaãn noùi: “ñoïchoaøi maø 30 naêm roài taïi Thuïy só coùthaáy theâm ngöôøi Vieät Nam naøo töøcoäng ñoaøn mình ñi tu ñaâu, chæ coùmoãi Cha Tuyeân uyù saép xuoáng loã!nhöng vôùi nieàm tin, moïi söï ñaõ coùChuùa quan phoøng coù Meï Maria chechôœ. Nhö nhöõng ngöôøi ñaäp töôïngÑöùc Meï Saàu Bi taïi Ñoàng Ñinh/VN,sau söï kieän ñoù töôïng Ñöùc Meï ñaõñöôïc chính nhöõng ngöôøi phaù vôõ xaâydöïng laïi cuøng söï aên naên thoáng hoáitrôœ veà laøm cho danh Meï caøng toaœsaùng theâm leân”.

Chuùng ta cöù caàu nguyeän “Ai goõthì cöœa seõ môœ”. Cha cuõng noùi theâm

moät naêm Cha toå chöùc hai “böõa tieäc”ñeå khoaœn ñaõi Ban Haønh Giaùo,nhöõng ngöôøi coäng taùc vôùi Cha vaøHoäi Thieân Trieäu (cho pheùp toâi noùingaén goïn hoäi baœo trôï ôn thieân trieäuthaønh hoäi thieân trieäu cho deã nhôù) taátcaœ ñeàu do Money rieâng cuœa Chachöù khoâng phaœi cuœa ai heát. Cho neânnhöõng ngöôøi ñöôïc Cha môøi khoângphaœi ngaïi nguøng gì caœ, neáu ai tôùiCha cuõng ñeàu Wellcome! (Quùi vòsang naêm nhôù tôùi ñoâng ñoâng choCha phaù saœn luoân nheù)!

Cha cuõng caùm ôn taát caœ caùc anhchò ñaõ boœ coâng söùc giuùp cha böõa tieächoâm nay ñöôïc toát ñeïp. Nhöõng vieäclaøm cuœa caùc anh chò cuõng chính laønhöõng “Rosenkranz” daâng cho MeïMaria. (Lôøi cuœa Cha Tuyeân uyù chöùkhoâng phaœi cuœa toâi ñaâu ñaáy).

Tieáp theo Cha Ñaminh Coângcuõng giôùi thieäu sô löôïc veà Ngaøi.Cha ñi tu thuoäc doøng Xitoâ (doøngchuyeân veà chieâm nieäm) Cha tôùiFribourg naêm 1968, sau bieán coá1975 thì Cha ñònh cö taïi Thuïy sóluoân vaø tính ñeán nay ñaõ ñöôïc 40naêm. Doøng cuœa Cha laø doøng khoùngheøo, ngaøy xöa moãi ngaøy coøn phaœiñaùnh toäi (töï ñaùnh mình) nhöng ñeánthôøi sau coâng ñoàng Vatican II thì leänaøy ñöôïc baõi boœ, vì suy luaän raèng“thaân theå cuœa chuùng ta laø ñeàn thôøcuœa Chuùa Thaùnh Thaàn”. Hôn nöõabaœo hieåm khoâng traœ tieàn neáu bòthöông tích (Cha Tuyeân uyù noùi theá).

Hieän taïi Cha ñang laøm Tuyeân uyùcho caùc Nöõ Tu doøng chieâm nieämXito ôœ vuøng Frauenthal thuoäcKanton Zug, cho neân Cha noùi tieángVieät ñoâi khi khoâng troâi chaœy laém

(Cha khieâm nhöôøng thoâi) chöù Cha“thuyeát phaùp” cho moïi ngöôøi hieåu yùnghóa veà vieäc laàn haït Maân coâi vaøphaœi laàn haït nhö theá naøo ñeå khoœi bòchia trí raát löu loaùt.

Nhö Cha noùi, ñoïc kinh phaœi ñiñoâi vôùi suy nieäm töøng lôøi kinh ñeåhieåu ñöôïc nhöõng Maàu Nhieäm trongcoâng trình cöùu ñoä cuœa Ñöùc Gieâsu.Ñeå keát thuùc Cha keå cho moïi ngöôøinghe khi coøn soáng Ñöùc Giaùo HoaøngGioan 23 coù laàn tieáp chuœ tòch nhaønöôùc Nga coäng saœn, vaø ñaõ taëng chooâng moät chuoãi traøng haït vôùi lôøinhaén nhuœ Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ caàunguyeän cho nöôùc Nga. Vaø ñeán thôøikyø keá vò cuœa toång thoáng laø oângGobachop, nöôùc Nga coäng saœn ñaõsuïp ñoå. (chæ laø 1 söï kieän nhöng döôùicon maét ñöùc tin thì chuùng ta tin raèngñoù chính laø nhôø lôøi caàu baàu cuœa MeïMaria).

Cha vaø moïi ngöôøi coøn muoánchia xeœ kinh nghieäm vieäc laàn haïtkinh Maân Coâi theâm nöõa, nhöng ChaTuyeân Uyù thaáy ñaõ heát giôø neânchöông trình ñaønh chaám döùt taïi ñaây,xin moïi ngöôøi ñeå daønh laàn sau noùitieáp...

Sau cuøng oâng Vuõ vaên Chaåm vaøchò Ñaøo thò Tuyeát ñaõ ñaïi dieän choHoäi Thieân Trieäu caùm ôn ñeán haiCha ñaõ boœ coâng cuœa vaø thôøi gian ñeålo cho hoäi moãi ngaøy ñöôïc phaùt huytinh thaàn ñaïo ñöùc, cho tình lieân ñôùihieäp thoâng giöõa moïi ngöôøi trong ñaïigia ñình naøy ngaøy caøng gaén boù hônvaø maõi maõi ñöôïc toát ñeïp nhö hoâmnay. Luùc naøy Giaùo daân trong coängñoaøn Solothurn ñaõ ñeán khaù ñoâng ñuœvaø Thaùnh leã ñöôïc noái tieáp ngay sau

ñoù. Baøi Phuùc AÂm hoâm nay cuõngthaät yù nghóa vôùi noäi dung “maëc aùocöôùi vaøo nhaø thôø”.

Coù nghóa laø vôùi moät ngöôøi töïxöng laø Kitoâ höõu thì ñaõ khoaùc treânngöôøi caùi aùo vôùi danh xöng aáy. Vaäythì phaœi soáng laøm sao ñeå danh xöngñoù khoâng bò hoen oá? Cha Coângnhaéc nhôœ chuùng ta ñi nhaø thôø laø vaøonôi trang nghieâm thaàn thaùnh thìcuõng neân aên maëc cho lòch söï. Ñöøngcoù model quaù, giô chaân giô ñuøi nhìnkhoâng ñöôïc cung kính maø laïi baátxöùng vôùi Chuùa. (baø con ñöa maétnhìn nhau!)

Khoâng bieát coù phaœi kyœ nieäm xöahieän veà hay khoâng maø cha Coâng baétbaøi haùt “Kinh Tin Kính” cuœa 40 naêmveà tröôùc laøm moïi ngöôøi ngôù ra,cuõng may coøn coù moät vaøi ngöôøi bieátñeán chöù khoâng chaéc Cha phaœi “ñônca” moät mình. Vôùi lôøi nguyeän” xincho nhöõng ngöôøi tham döï hoâm nayñöôïc traøn ñaày hoàng aân” chöa khinaøo toâi caœm nhaän moät caùch saâu saécnhö theá, coù leõ vì hoâm nay toâi ñaõ caàunguyeän moät caùch “troïn veïn”.

Nhö beân treân toâi vieát, toâi thamgia “Hoäi Thieân Trieäu” muoän maøngchæ vì Cha ñaõ bôùt ñi “ñieàu kieän ñeåtrôœ thaønh hoäi vieân”. Nhöng theo baøiPhuùc AÂm chuùa nhaät thöù 27 ngaøy5/10 vöøa qua thì keœ ñeán muoän vaøogiôø choùt vaãn ñöôïc coâng laém chöù.Ñuùng theá, buoåi hoäi thaœo ñaõ giuùp toâi“thoâng suoát” theâm moät vaán ñeà: Ñoùlaø theo caùch nhìn cuœa rieâng toâi, moätngöôøi thanh nieân khoâng neân buoànnaœn vì keùm may maén, vì mìnhNgheøo, khoâng tieàn, khoâng baïc...Nhöng thaät ñaùng buoàn neáu soáng maø

Trang 147

Trang 148

khoâng coù lyù töôœng vaø hoaøi baõo.Chaœ theá ngöôøi ta vaãn coù caâu:

“Nam nhi chí taïi boán phöông” Laïicaøng ñaùng cheâ traùch neáu soáng vôùimoät taâm hoàn beänh hoaïn vaø troángroãng:�Laøm trai cho ñaùng neân trai

Ñi ñaâu cuõng giaét... boä baøisau löng.

Hay nhö:�Moät xò ñeå giaœi côn saàu,

hai xò giai nhaân ñaâu?ba xò cho choù aên cheø,boán xò naèm ñaâu nguœ ñoù,naêm xò ñem veà caïo gioù...

Thì thaät heát noùi. Dó nhieân khoângai coù theå duøng suy nghó cuœa mình ñeåaùp ñaët hay phaùn ñoaùn tö töôœng,haønh ñoäng cuœa ngöôøi khaùc. Nhöngthaät laø voâ lyù quaù khi coù nhieàu ngöôøiphaœi chieán ñaáu töøng giaây, töøng phuùtvôùi côn beänh cuœa mình ñeå tìm ñöôïcsöï soáng. Trong khi coù nhöõng ngöôøilaïi ñoát ñôøi mình qua nhöõng canhbaïc hay nhöõng côn say nhö theá.�Bieát bao böôùm laœ ong lôi,

Cuoäc say ñaày thaùng traän cöôøisuoát ñeâm.

Ñoâi khi toâi töï hoœi mình ñangñöùng ôœ thôøi ñaïi naøo ñaây? Nhìn veàqueâ höông mình treân moät con phoávôùi bao nhieâu nhaø haøng, quaùn nhaäunaèm caïnh nhau. Giaøu thì vaøo tieämsang, ngheøo thì ñaõ coù quaùn coùc, væaheø. Nam, Nöõ thanh nieân cöù “tìnhthöông meán thöông” moät caùch voâtö. Nhìn tôùi nôi mình ñang soáng laïithaáy hình nhö mình laïc haäu quaù. Vìnhöõng caâu hoœi ñaët ra luoân coù caâu traœlôøi “theá môùi Model” nhöng caùi

Model ñoù thì ñaùng giaù gì cho ñôøingöôøi! Nhôù ngaøy xöa ngöôøi con gaùiqueâ trong thô Nguyeãn Bính:�Hoâm qua em ra tænh veà

...Khaên nhung quaàn lónh roän raøngAÙo caøi khuybaám em laøm khoå toâiNaøo ñaâu caùi yeám luïa soài?Caùi daây löng ñuõi nhuoäm hoài

sang xuaân?Naøo ñaâu caùi aùo töù thaân?Caùi khaên moœ quaï, caùi quaàn

naùi ñen?

Nghe ñeå töôœng töôïng thaáy hìnhdaùng ñoù kín ñaùo, duyeân daùng, töøñaàu ñeán chaân. Vaäy maø oâng coøn phaœithôœ daøi than traùch:�Hoâm qua em ñi tænh veà

Höôngñoànggioù noäibayñi ítnhieàu

Neáu Nguyeãn Bính coøn soáng ñeánhoâm nay chaéc oâng phaœi ñoåi laïi laø:�Hoâm qua em ñi tænh veà,

Höôngñoànggioù noäibayñiheát roài

Coøn noùi ñeán chuyeän “ñi ñaïo” thìcaøng naœn loøng hôn. Vaøo trong moätnhaø thôø toaøn thaáy oâng laõo, baø laõo.Con chaùu coù hoø heùt, thuùc giuïc ñeánñöôïc nhaø thôø thì cuõng tham döïThaùnh leã nhö ngöôøi maát hoàn, maùymoùc. Ñoïc baøi cuœa Ñöùc Giaùo HoaøngBenedicto noùi veà nhöõng vaán naïncuœa thôøi ñaïi chuùng ta soáng hoâm nay.Ngaøi nhaän ñònh: “Moät caùch naøo ñoùngöôøi ta chæ nhìn nhaän coù ThieânChuùa trong löông taâm moãi conngöôøi.” Toâi thaáy hoaøn toaøn chínhxaùc. Bôœi vì vôùi söï tieán boä vöôït baäccuœa khoa hoïc ngaøy nay laøm chongöôøi ta nghó raèng nhaân loaïi coù theålaøm chuœ taát caœ. Ngöôøi ta khoâng tin

raèng taát caœ moïi söï ñeàu khoâng ngoaøisöï xeáp ñaët cuœa Thieân Chuùa. Thöœ hoœi10 ngöôøi töï nhaän coù ñaïo xem ñöôïcbao nhieâu ngöôøi soát saéng vieäc ñoïckinh, röôùc leã... Hay taát caœ ñeàu choraèng cöù aên ngay, ôœ laønh laø ñuœ. Baœnthaân toâi, toâi nghó mình khoâng phaœilaø ngöôøi ñaïo ñöùc gì nhöng toâi luoânkhaúng ñònh mình tin coù Thieân Chuùañeå töï bieän hoä cho nhöõng luùc löôøibieáng kinh keä cuœa mình.

Cho ñeán moät hoâm toâi ñoïc nhöõnglôøi Cha tuyeân uyù vieát trong baùoMuïc vuï... “Trong hoœa nguïc ma quæcuõng tin coù Thieân Chuùa nhöng söï tinñoù chaúng giuùp ñöôïc gì cho noù, noùvaãn phaœi chòu aùn phaït ñôøi ñôøi...” Ñoùchính laø yù nghóa cuœa caâu: “Ñöùc tinkhoâng vieäc laøm laø ñöùc tin cheát”. Toâiñaõ phaœi giaät mình! hình nhö mìnhcuõng nhö theá?! Chæ noùi mieäng “contin” thì coù ích chi... Toâi ñaõ ñöôïc ChaMeï dìu daét ñöùc tin töø beù theá maø coønkhoâng hieåu noåi caùi ñaïo lyù “giöõ ñaïo”phaœi theá naøo.

Vaäy thì laøm sao cho con chaùu toâicuõng hieåu ñöôïc nhöõng ñieàu keå treân.Giôùi treœ taïi haœi ngoaïi laïi bò “AÂuhoaù” hay “Myõ hoaù” heát 90%, cuõngcoù ngöôøi “Taây khoâng ra Taây, Takhoâng ra Ta” laïi caøng phieàn hôn. Töøñoù cuõng nhaän thaáy ñöôïc taïi saongaøy nay caøng ít ngöôøi daán thaânvaøo con ñöôøng tu haønh, Giaùo hoäiVieät Nam taïi haœi ngoaïi ngaøy caøng ítLinh muïc vaø rieâng taïi Thuïy só thì töø30 naêm nay khoâng coù theâm thanhnieân naøo töø coäng ñoaøn ñi tu!

Cha tuyeân uùy cuœa chuùng ta laø Beàtreân cuœa Tu ñoaøn Toâng Ñoà Giaùo SóNhaø Chuùa maø cuõng phaœi thôœ daøi cho

töông lai môø mòt.Ngaøi toå chöùc “Hoäi baœo trôï ôn

thieân trieäu Ñöùc Meï Maân Coâi” ñeånhöõng ai coøn quan taâm ñeán Giaùohoäi noùi chung vaø Giaùo hoäi VieätNam noùi rieâng. Haõy cuøng hieäp yùcaàu xin ñeå Giaùo hoäi coù theâm nhieàuôn thieân trieäu. Cho lyù töôœng “Chaân,Thieän, Myõ” ñöôïc sinh hoa, keát traùitrong xaõ hoäi vaø gaàn hôn caœ laø chotinh thaàn ñaïo ñöùc cuœa moãi ngöôøitrong moãi gia ñình ngaøy caøng ñöôïcthaêng tieán, rieâng toâi thì caàu nguyeäntheâm cho chính toâi...�Ta veà ñaây tìm kyù öùc thuôœ naøo

Ñaõ ñaùnh ñoåi baèng muoân ngaøylaïc loái

Thaân vieãn xöù, nhìn taâm hoànnhöùc nhoái

Thaáy chính mình vaät vaõ noãinieàm rieâng.

Thieân Höông ª

LEà CAÙC THAÙNH TÖŒ ÑAÏO18/10/08

Belfaux laø moät laøng queâ nhoœ chævôùi 2’250 daân, nhöng laïi coù ngoâithaønh ñöôøng lôùn thöù nhì cuœa kantonFribourg, sau vöông cung thaùnhñöôøng St Nicolas. Naèm ôœ ñoä cao583m, caùch trung taâm thaønh phoáFribourg chæ 5km. Ngoaøi ngoâi thaùnhñöôøng to lôùn, coå kính vaø mang tínhlòch söœ ra, nhaø xöù coøn moät hoäitröôøng raát khang trang, hieän ñaïi.Ngoaøi caên phoøng hoäi to lôùn vôùi söùcchöùa leân ñeán 400 ngöôøi, coøn moätsaœnh phoøng beân ngoaøi, coù theå xeápñöïôc nhieàu haøng baøn gheá daøi. Sôœ dóchuùng toâi vieát veà söï coå kính vaømang tính lòch söœ vì ngoâi thaùnhñöôøng St. Etienne coøn löu giöõ ñöïôc

Trang 149

Trang 150

caây thaùnh gía coå, ñöôïc ñieâu khaéc töøtheá kyœ XIV. Sôœ dó coù ñöïôc ñieàu naøyvì thaùnh ñöôøng coå bò chaùy vaøo naêm1478, nhöng caây thaùnh giaù khoâng bòheà haán gì vaø ñöïôc traân quyù löu giöõcho ñeán ngaøy nay. Nhieàu giaùo daâncho raèng ñaây laø moät pheùp laï.

Ngoaøi heä thoáng phoøng oác roängraõi ra, nhaø xöù coøn coù moät con ñöøôngvoøng ñai, daãn quanh khu vöïc nhaøxöù, xuyeân ngang caùnh ñoàng baùtngaùt, thô moäng, daãn leân thaùnhñöôøng. Moät caœnh saéc neân thô vaø voâcuøng tieän lôïi cho vieäc toå chöùc leã,theo loøng suøng kính cuœa giaùo daânVieät Nam, trong moãi dòp toå chöùcröôùc kieäu Ñöùc Meï, hoaëc haøi coát caùcthaùnh töœ ñaïo.

Ngoaøi ra, saân baõi ñaäu xe cuõngraát laø roäng lôùn. Phaàn tieàn ñöôøng cuœangoâi thaùnh ñöôøng, moät bieåu ngöõ tolôùn ñöôïc giaêng ngang heát chieàungang vôùi haøng chöõ “Kính möøngcaùc thaønh töœ vì ñaïo Vieät Nam”.Trong gian thaùnh, moät böùc hìnhchaân dung 117 vò thaùnh töœ ñaïo VieätNam cuøng vôùi nhöõng côø, lieãn ñaõ taïora moät khoâng khí ñaäm neùt VN. Ai laøngöôøi VN, laïi khoâng caœm ñoängtröôùc nhöõng maøu saéc, hình aœnh queâhöông nôi ñaát laï, queâ ngöôøi. Ñeå laømñöôïc ñieàu naøy, cha tuyeân uùy, haithaøy saùu, cuøng nhieàu anh, chò, emkhaùc ñaõ phaœi ñeán ñaây töø saùng sôùm.thaäm chí coù vò coøn ñeán töø hoâmtröôùc...

Maëc duø chæ ñöïôc chia caét coângvieäc phuï giuùp röœa cheùn trong giôø aên,nhöng chuùng toâi vaãn coá gaéng ñeánsôùm 2 tieáng ñoàng hoà tröùôc giôø röôùckieäu, ñeå neáu caàn, coù theå tieáp söùc vôùi

coäng ñoaøn. Moät ñieàu heát söùc ngaïcnhieân trong moät khung caœnh raát laïso vôùi nhöõng dòp leã tröùôc; Hai giôøtröùôc khi chöông trình ñöôïc baét ñaàunhöng ñaõ coù khaù nhieàu giaùo daânngoài trong thaùnh ñöôøng caàunguyeän. Toâi cöù nghó raèng vì hoâmnay trôøi ñeïp, neân baø con ñeán sôùmchaêng? Trôøi hoâm nay thaät ñeïp, baàutrôøi xanh thaúm, thænh thoaœng ñieåmtoâ nhöõng laøn maây moœng nhö tô trôøi,thaät laø lyù töôœng cho caùc thi nhaân,nhieáp aœnh trong vieäc saùng taùc.

Vì ñam meâ ngheä thuaät naøy, toâicoøn ñang suy nghó veà vieäc chænh ñoämôœ khaåu, toác ñoä maùy hình, theá naøocho phuø hôïp, thì coù moät cuï baø töøtrong thaùnh ñöôøng böôùc ra, cuï tieánveà phía toâi. Roài cuï oân toàn: - Naøy oângôi! OÂng nhôù caàu nguyeän cho ñöùcToång nheù! Toâi ngaïc nhieân hoœi laïicuï: - Ñöùc Toång naøo aï? maø sao laïiphaœi caàu nguyeän cho Ngaøi? - LaïyChuùa toâi! Chuyeän xaœy ra thoáng khoånhö theá maø oâng khoâng thaät aø? ÑöùcToång Kieät vôùi vuï toøa khaâm söù vaøgiaùo xöù Thaùi Haø ñoù... AØ, ra laø theá!vaâng, Con cuõng coù yù caàu nguyeän,nhöng cuï nhaéc baát chôït, vaén taét quaù,neân con ngôõ ngaøng ñoâi chuùt. Maøthöa cuï, sao cuï laïi bieát roõ vieäc naøy?

Luùc ñaàu toâi xem ñaøi VTV4, thaáyngöôøi ta coâng kích ñöùc Toång quaù.Nghe ñi, nghe laïi thì laïi cöù töôœngñöùc Toång nhôõ lôøi... Thaáy thöôngngaøi quaù! Sau naøy, nhôø con, nhôøchaùu laáy cho nhöõng nguoàn tin khaùc,ñöôïc ñoïc, ñöôïc chính tai nghenhöõng lôøi ñöùc Toång noùi. Thì ra, hoïñaõ caét xeùn lôøi noùi cuœa ngaøi, ñeå môœchieán dòch beâu xaáu, traœ thuø ngaøi. Roõ

laø chaùn caùi caœnh tuyeân truyeàn,thoâng tin raén ñoäc moät chieàu naøyquaù. Ai ñôøi nhaân danh moät quoácgia, moät thaønh phoá thuœ ñoâ, cuœa moätnöôùc töï haøo raèng mình coù hôn 4ngaøn naêm vaên hieán, maø laïi laøm vieäcnhuïc nhaõ, thaáp keùm theá naøy cô chöù?

Sau khi nghe moät cuï baø ñaõ ngoaøi80 caét nghóa qua söï hieåu bieát toœtöôøng cuœa baø, thì toâi caœm thaáy chínhquyeàn VN ñaõ bò chính caùi gaäy tuyeântruyeàn meùo moù, tæa caét, trích ñoaïncuœa mình, ñaäp vaøo löng mình. Thaätlaø phaœn taùc duïng. Ngay moät cuï baø,khoâng hay bieát gì veà chính trò maøcuõng ñaõ toœ ra baát ñoàng tröôùc caùchlaøm oâ nhuïc ñoù cuœa chính quyeàn thìthöœ hoœi nhöõng thaønh phaàn khaùc seõra sao, seõ phaœn öùng theá naøo? VNngaøy nay, cuõng chaúng khaùc gì tìnhtraïng cuœa nhöõng nöôùc Ñoâng AÂucoäng saœn caùch ñaây 20 naêm, maø ñieånhình laø Tieäp Khaéc, qua laù thö cuœañöùc hoàng y Tomasek, toång giaùmmuïc Praha: “Ngöôøi ta khoâng theåduy trì loøng tín nhieäm ñoái vôùi giôùilaõnh ñaïo quoác gia khoâng muoán noùisöï thaät vaø choái boœ caùc quyeàn lôïi vaøcaùc quyeàn töï do cuœa nhaân daân...”

Coøn ñang troø chuyeän vôùi cuï baøthì moät soá baø con giaùo daân vuøngThuïy Só noùi tieáng Ñöùc ñang tieánvaøo saân thaùnh ñöôøng. Cö nguï töø xa,maø sao baø con ñeán sôùm theá? Ngayluùc naõy, chuùng toâi cuõng ñaõ thaáy coùkhaù nhieàu baø con vuøng Ñöùc ñaõ ngoàitrong thaùnh ñöôøng, vaø nhieàu baø conkhaùc laœng vaœng trong saân, hoaëcñang giuùp ñôõ coäng ñoaøn laøm vieäcnaøy, vieäc noï...

Trôœ veà vôùi thaùnh leã coäng ñoaøn.

Caùch naøo ñoù, thaùnh leã naêm nayñöôïc dieãn ra trong moät baàu khí raáttrang nghieâm, naëng tình hieäp thoângvaø soá baø con tôùi tham döï thaùnh leã raátñoâng, Ñaëc bieät baø con ñeán töø vuøngThuïy Só Ñöùc, baø con ñeán tham döïñoâng hôn naêm ngoaùi raát nhieàu.

Trong thaùnh leã, töø trong lôøi môœñaàu, cho tôùi baøi giaœng, cuõng nhöphaàn keát thaùnh leã, cha tuyeân uùyNguyeãn Vaên Lôïi, cuõng ñeàu caát caolôøi nhaén nhuœ coäng ñoaøn theâm lôøicaàu nguyeän, toœ loøng hieäp thoâng vôùigiaùo hoäi beân nhaø trong nhöõng söïkieän ñau loøng vöøa xaœy ra. Nghenhöõng lôøi nhaén nhuœ ñoù, baø con caøngtoœ ra soát saéng, caát cao lôøi nguyeän.Chaéc chaén raèng nhöõng lôøi caàunguyeän chaân thaønh vaø soát saùng ñoùcuœa baø con ñaõ ñöïôc Thieân Chuùa, laøcha tình thöông nhaän lôøi.

Trong phaàn keát leã, thaøy saùuDuõng cuõng thoâng baùo veà quyeát ñònhcuœa toøa giaùm muïc, lieân quan ñeánvieäc cha tuyeân uùy Nguyeãn Vaên Lôïi,seõ ñöôïc tieáp tuïc vöøa laøm vieäc 50%vôùi xöù ñaïo Thuïy Só vaø 50% coi soùccoäng ñoaøn coâng giaùo VN, taïi mieànThuïy Só noùi tieáng Phaùp. Sau lôøithoâng baùo cuœa thaøy Duõng, coängñoaøn ñaõ ñoùn nhaän tin vui vôùi nhöõngtraøng phaùo tay nhieät lieät.

Trong tình traïng ôn goïi ngaøymoät khan hieám, nhieàu giaùo xöù ñaõthieáu boùng chuœ chaên. Nhieàu vò linhmuïc cuøng luùc phaœi laøm theâm nhieàuvieäc. Tröôùc tình traïng ñoù, chuùng tachæ bieát khuyeán khích, caàu nguyeäncho caùc ngaøi vaø tích cöïc hôïp taùc vôùicaùc ngaøi trong ñieàu kieän coù theå. Coùleõ vì soá ngöøôi tham döï ñoâng hôn

Trang 151

Trang 152

naêm ngoaùi nhieàu maø caùc moùn aênnaêm nay ñaõ heát nhaün ngay tröùôc khiphaàn vaên ngheä ñöôïc môœ maøn. Caùnhaân toâi, mua veù cho 6 phaàn baùnhcuoán, nhöng khi thaáy quaàn baùn vôingöôøi, chaïy laïi laáy baùnh thì ngöôøibaùn töôi cöôøi, noùi raèng: “heát nhaün”.Roài nhieàu ngöôøi khaùc ñeán, vaø cuõngnhaän ñöïôc nuï cöôøi töôi vui, hoànnhieân nhö theá ñaùp laïi. Thoâi thì hueàcaœ laøng! Thaønh coâng nhö theá laø vuiroài. Vieäc coäng ñoaøn coù ñöôïc nhieàubaø con coäng taùc, boœ coâng, boœ cuœagoùp söùc, nhieàu vò goùp söùc trong aâmthaàm, laøm nhöõng vieäc khoâng teân.Thaät laø quyù hoùa, cao caœ.

Phaàn vaên ngheä thì luoân phongphuù vôùi söï goùp maët cuœa nhieàu coängñoaøn, nhaát laø cuœa nhöõng coäng ñoaønlôùn nhö Geneøve, Fribourg, Thuïy SóÑöùc. Ñaëc bieät naêm nay coøn coù theâmvôœ kòch veà caùc thaùnh töœ vì ñaïo donhieàu coäng ñoaøn, keå caù caùc ñan sóXi-Toâ ñoùng goùp. Phaàn röôùc ñeøntrung thu, laø moät maøn maø taát caœ caùcchaùu thieáu nhi tham döï, ñeàu mongñôïi, trong nieàm vui cuœa moïi baäc phuïhuynh.

Thaùnh leã möøng kính caùc thaùnh töœvì ñaïo naêm nay thaät thaønh coâng, vôùitrôøi ñeïp, soá ngöôøi tham döï raát ñoâng,laïi ñöôïc hieäp thoâng vôùi giaùo hoäi beânnhaø, trong lôøi caát cao lôøi caàu choÑöùc Toång Kieät, giaùo xöù Thaùi Haø,cuõng nhö cho giaùo hoäi Vieät Nam.

Coù moät ñieàu gaây khaù nhieàuphieàn haø cho nhöõng ngöôøi taäp trungtheo doõi chöông trình vaên ngheä,gaây ra bôœi nhieàu tieáng oàn aøo. Hoaëcdo bôœi nhöõng caâu truyeän trao ñoåigiöõa nhöõng ngöôøi thaân, laâu ngaøy

khoâng gaëp; Hoaëc nhöõng tieáng cöôøi,la to tieáng treân baøn röôïu... Öôùc gìcaùi tinh thaàn ñoaøn keát, hôïp taùc gaénboù vaø söï hieäp thoâng cuœa coäng ñoaønluoân maõi beàn vöõng, thaêng tieán, vaønhöõng tieáng oàn aøo khoâng ñuùng luùc,ñöôïc neâu treân cuõng seõ vôi ñi.

Leâ Hoaøng Ngoïcª

SINH HOAÏT VUØNG LUZERNVaøo ngaøy 04/10 vöøa qua, thaùnh

leã taïi vuøng Luzern ñaëc bieät hônnhöõng thaùng tröôùc, ñoù laø coù phaànröôùc kieäu cung nghinh Ñöùc Meïnhaân thaùng Maân Coâi, ngöôøi vieát xinnhaéc laïi ñieàu tröôùc ñaây ñaõ coù laànvieát laø: vuøng Luzern töø laâu nay vaãnthöôøng xuyeân toå chöùc röôùc kieäucung nghinh Ñöùc Meï vaøo ThaùngHoa (thaùng 5) vaø Thaùng Maân Coâi(thaùng 10) haèng naêm. Vuõ khuùc cungnghinh Ñöùc Meï do caùc chaùu lôùpVieät ngöõ theå hieän raát ñeïp maét ñaõnhö chaát men khieán hoàn ngöôøi laânglaâng daâng lôøi ngôïi khen, chuùc tuïng,cuõng nhö keâu caàu leân Meï.

Sau thaùnh leã, moïi ngöôøi keùonhau ñeán hoäi tröôøng Al Ponte quenthuoäc ñeå thöôœng thöùc chöông trìnhvaên ngheä do coäng ñoaøn toå chöùc,Caên hoäi tröôøng coøn hôi höôùm cuœa“höông beáp Vieät”, vì môùi thaùngtröôùc cuõng ñaõ toå chöùc taïi nôi naøy.Soá ngöôøi tham döï töông ñoái ñoângmaëc duø laø trôøi doå möa phuøn ngay töøsau khi röôùc kieäu Ñöùc Meï xong!Ñaëc bieät soá thaân höõu khaùc toân giaùotham döï ñoâng khieán ban toå chöùccuõng nhö ngöôøi vieát thaáy raát höùngkhôœi trong loøng. Moïi ngöôøi vui veœtruyeän troø, aên uoáng maø khoâng maáyai maën maø vôùi phaàn Karaoke ñaõ

ñöôïc baøy bieän saün ñeå phuïc vuï giôùiyeâu thích.

Chöông trình vaên ngheä toái naycoù tieát muïc quan troïng laø vui TeátTrung Thu. Phaàn sinh hoaït troø chôivôùi caùc chaùu thieáu nhi, aáu nhi do chòXuaân höôùng daãn ñaõ giuùp cho caùcchaùu quen bieát, gaàn guõi vôùi nhau,daàn daø trôœ neân baïo daïn hôn, hoaøñoàng hôn. Moät soá baø meï boãng döngcuõng trôœ thaønh treœ thô khi phaœi ñöùngchôi chung ñeå con mình laøm quenvôùi taäp theå.

Bôœi ñaõ ñöôïc chuaån bò tröôùc, neânnaêm nay coù hôn moät traêm loàng ñeønñeå phaân phaùt cho caùc chaùu. Caoñieåm cuœa toái trung thu laø muùa laân,röôùc ñeøn. Khoâng khí hoäi tröôøng vuinhoän vôùi tieáng troáng laân roän raøngthuùc giuïc. Nhöõng ñöôøng laân quyeàntuy khoâng ñieâu luyeän nhö caùc ñoäilaân thieän ngheä cuœa caùc coäng ñoàngcaœ traêm ngaøn ngöôøi, nhöng ñuœchöùng toœ möùc chuyeân moân thuoächaïng ngheä thuaät vuõ muùa cao. Theosau laân vaø oâng Ñòa laø caùc chaùu nhoœtay caàm loàng ñeøn chaân tung taêngtheo tieáng troáng laân laãn tieáng nhaïcTeát Trung Thu quen thuoäc: “TeátTrung Thu röôùc ñeøn ñi chôi...”.Chaúng rieâng gì caùc chaùu vaø quyù vòcha meï ñi keøm theo vì coù thaép neántrong loàng ñeøn neân sôï ruœi ro boácchaùy; nhieàu vò lôùn tuoåi cuõng gianhaäp ñoaøn röôùc ñeøn vaø coøn noâ ñuøathích chí hôn caœ caùc chaùu nhoœ. Chaéchaún ai naáy cuõng muoán moät laàn tìmlaïi quaõng ñôøi “ngaøy xöa leân naêmleân ba” coù em laø Haèng Nga, coù anhanh laø Cuoäi giaø”.

Phaàn Teát Trung Thu keùo daøi ñeán

gaáp ñoâi khoaœng thôøi gian maø ban toåchöùc ñaõ aán ñònh. Theá nhöng roài quyùngaøi “maàm non, röôøng coät cuœa quoácgia” cuõng ñaønh aám öùc vaõn tuoàng ñeåchöông trình böôùc sang phaàn vaênngheä, vaø moïi ngöôøi vui chôi ca haùtdeán gaàn nöœa ñeâm.

Nhìn chung qua buoåi toå chöùcngöôøi vieát caœm thaáy höùng khôœi vôùisoá ngöôøi tham döï maø lyù do coù leõ laønhôø thaùnh leã ñaàu thaùng Maân Coâiñöôïc nhieàu ngöôøi tham döï vaø sauñoù môøi moïc nhau sang hoäi tröôøng,maø cuõng khoâng theå phuœ nhaän raèngmoät soá ñoâng ñöa con em ñeán ñeå vuichôi, röôùc ñeøn Teát Trung Thu. Ñaëcbieät hôn nöõa laø nhieàu gia ñình“AÙ-AÂu chung moät maùi nhaø” ñaõ ñöacon ñeán ñeå caùc chaùu coù cô hoäi gaëpgôõ vaø laøm quen vôùi nhöõng chaùuñoàng trang löùa khaùc. chaéc chaénraèng Teát Trung Thu naêm 2009Luzern seõ toå chöùc raàm roä hôn.

Thay maët BTC ngöôøi vieát caùmôn ñoäi laân Luzern ñaõ taän tình giuùpñôõ. Ñoäi laân hieän nay laø moät söï keáthôïp môùi vaø khoâng coøn laø ñoäi laân cuœarieâng coäng ñoaøn Luzern nhö xöanöõa! Tuy nhieân caùc coäng ñoaøntrong giaùo xöù vaãn coù theå nhôø ñeán;caùm ôn moät vaøi thaân höõu töø coängñoaøn Solothun ñaõ ñeán tham döï; Vaøcaùm ôn dì Oanh cuøng gia ñình ñaõtaëng coäng ñoaøn moät soá lôùn baùnh ñeåbaùn laáy tieàn phuï ñaép vaøo chi phí toåchöùc! Ñaøo Vu õ ª

BA DAÂN TOÄC, BA NGOÂNNGÖÕ - HIEÄP NHAÁT TRONG

CUØNG MOÄT ÑÖÙC TIN.Chuùa Nhaät ngaøy 19/10/2008 laø

ngaøy leã daønh cho caùc daân toäc.

Trang 153

Trang 154

Thaùnh leã ôœ ngoâi giaùo ñöôøng nhoœ beùSt. Katharina von Siena thuoäc laøngFaellanden, ngoaïi oâ thaønh phoáZuerich saùng hoâm nay thaät ñaëc bieät.Laàn ñaàu tieân coäng ñoaøn Meï MaânCoâi-Zuerich, coäng ñoaøn ngöôøi YÙ vaøgiaùo daân Thuïy Só trong vuøng naøy ñaõsaép xeáp ñeå cuøng nhau daâng thaùnhleã. Vì laø ngaøy Chuùa nhaät neân haàunhö moïi ngöôøi trong coäng ñoaøn ñeàucoù maët. Ñaëc bieät hoâm nay coù söïhieän dieän cuœa anh ruoät Cha tuyeânuùy töø Vieät Nam sang. Moät soá ñoânganh chò em töø caùc coäng ñoaønLuzern, St. Gallen, Solothurnkhoâng quaœn ngaïi ñöôøng xaù xa xoâi,ñaõ ñeán tham döï vaø goùp phaàn cho“löïc löôïng” Vieät Nam theâm ñoângñaœo.

Caùc anh chò em trong ca ñoaøn ñaõhoø heïn vôùi nhau maëc aùo daøi. Theâmvaøo nhieàu taø aùo daøi cuœa nhöõngngöôøi lôùn tuoåi, caùc chò vaø caùc chaùuthieáu nhi, aáu nhi ñaõ laøm noåi baät neùtvaên hoùa Vieät Nam.

Thaùnh leã hoâm nay ñaõ ñöôïc cöœhaønh raát trang nghieâm vaø long troïngbaèng ba thöù tieáng Ñöùc, YÙ vaø VieätNam, do Cha Thomas Meli laø Chasôœ nhaø thôø Duebendorf, oângMeinrad Furrer ngöôøi soi soùc giaùodaân trong vuøng naøy, Cha FrancoGatti ngöôøi YÙ vaø Cha Tuyeân UÙyPhaïm Minh Vaên ñoàng teá.

Nhaø thôø naøy töø maáy naêm nay ñaõtrôœ thaønh moät nôi raát quen thuoäc vaøgaàn guõi vôùi ngöôøi coâng giaùo VieätNam sinh soáng taïi vuøng Zuerich.Cha Tuyeân uùy vaãn daâng leã haøngthaùng ôœ ñaây. Nhöng hoâm nay chaécmoïi ngöôøi coù caœm giaùc raát laï khi

Cha Meli ñeà nghò giaùo daân ñoïc kinh“Laïy Cha...” baèng tieáng meï ñeœ cuœamình. Mieäng thì ñoïc kinh baèngtieáng Vieät, tai laïi nghe ngöôøi khaùcñoïc baèng tieáng Ñöùc, tieáng YÙ. Ba thöùtieáng tuy khaùc nhau nhöng ngöôøi tínhöõu ñaõ hieäp nhaát trong cuøng moätñöùc tin, ñöùc caäy vaø ñöùc meán. Ñaõcuøng nhau vang leân nhöõng lôøi ngôïikhen, caàu xin vaø caœm taï ThieânChuùa. Qua ñoù chuùng toâi caœm nhaänñöôïc tình lieân ñôùi vaø hieäp thoâng cuœanhöõng ngöôøi Kitoâ höõu khoâng cuøngchuœng toäc.

Trong thaùnh leã hoâm nay, coängñoaøn ngöôøi Vieät ñöôïc phaân chiamoät baøi ñoïc do anh Ngoïc ñoïc vaø lôøinguyeän giaùo daân do chaùu Mai Nhiñoïc. Caœ nhaø thôø ñaõ haùt chung 3 baøibaèng tieáng Ñöùc, ca ñoaøn YÙ haùt 4baøi, ca ñoaøn Vieät Nam haùt 4 baøi.

Ngöôøi Thuïy Só vaø ngöôøi YÙ ñaõheát söùc ngaïc nhieân. Nhöõng baøi catoân vinh Thieân Chuùa baèng tieángVieät, hoï khoâng hieåu lôøi chuùng toâihaùt nhöng chaéc chaén hoï caœm nhaänñöôïc söï toân kính vaø nieàm tin saâu xacuœa chuùng toâi ñoái vôùi Thieân Chuùa.

Khi thaùnh leã keát thuùc, coäng ñoaønVieät Nam, baèng moät giai ñieäu raátquen thuoäc ñaõ caát cao tieáng haùtAVE MARIA... Vaø roài thaät baát ngôø,ngoaøi söï mong ñôïi cuœa anh chò emchuùng toâi: moät traøn phaùo tay thaätlôùn, thaät daøi heát söùc noàng nhieät cuœagiaùo daân Thuïy Só vaø YÙ ñaõ daønh chochuùng toâi. Bôœi tuy tai khoâng hieåu lôøinhöng traùi tim hoï hieåu raèng chuùngtoâi ñaõ haùt raát taâm tình vaø cuõng ñaõcaát tieáng haùt töø traùi tim. Tieáng ñaønghi ta cuœa anh Hoaøng thì luoân ñieâu

luyeän. Anh ca tröôœng Trí Taâm hoâmnay ñaõ ñaùnh nhòp vaø ñieàu khieån cañoaøn raát xuaát saéc. Chuùng toâi raát vuivì ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu lôøi ngôïi khencuœa taây laãn ta. Chuùng toâi cuõng xincaùm ôn caùc anh chò em töø xa ñeán ñaõcuøng coäng ñoaøn chuùng toâi caát caogioïng ca ñeå tieáng haùt cuœa daân mìnhhoâm nay thaät bay boãng.

Sau thaùnh leã taát caœ moïi ngöôøi ñiboä qua hoäi tröôøng caùch nhaø thôøchöøng 200m ñeå chung döï Apeùro.Buoåi tieäc naøy ñaõ ñöôïc chuaån bò raátchu ñaùo. Coäng ñoaøn Meï Maân Coâivôùi söï ñieàu ñoäng vaø saép xeáp cuœaanh tröôœng ban haønh giaùo MaiDöông Haø ñaõ goùp phaàn 650 cuoánchaœ gioø lôùn nhoœ. Ñaây cuõng laø söïñoùng goùp coâng söùc raát nhieät tìnhcuœa gia ñình caùc anh chò Thaønh &Mai, Boán & Nga, Haø & Loan vaø Haœi&Thaœo.

Veà phía ngöôøi YÙ vaø Thuïy Só,nhieàu chieác baøn ñaõ ñöôïc baøy saünnhieàu loaïi baùnh ngoït, baùnh mì, phoâmai... Moät quaày nöôùc uoáng, röôïuñoœ, röôïu traéng... ñaõ coù ngöôøi ñöùngsaün ñeå chôø ñöôïc phuïc vuï moïi ngöôøi.Ñoà aên raát nhieàu thöù, tha hoà löïachoïn. Haáp daãn nhaát laø moùn chaœ gioø.Moùn aên thuaàn tuùy Vieät Nam naøyñaét nhö toâm töôi, chieân tôùi ñaâu heáttôùi ñoù. Nhieàu ngöôøi YÙ, Thuïy Só xeáphaøng chôø chaœ gioø noùng gioøn VieätNam.

Cha Tuyeân UÙy raát vui vaø raáthaõnh dieän veà nhöõng lôøi ngôïi khen töøtöù phía. Ngöôøi ta phaœi nhìn nhaänraèng Cha laø moät linh muïc dìu daétcon chieân raát kheùo leùo. ÔŒ moät nôiraát xa queâ höông mình, Cha ñaõ tuï

hoïp ñöôïc moät ñoaøn chieân ñoâng ñaœocoù ñuœ caœ ba theá heä. Vaø ôœ nôi xa xoâinaøy vaãn coá gaéng duy trì, gìn giöõ neùtvaên hoùa cuœa daân toäc.

Cha baœn xöù vaø giaùo daân ñòaphöông ñaõ coù nhöõng aán töôïng raát toátñeïp veà ngöôøi coâng giaùo Vieät nam.Hoï raát haøi loøng veà söï höôœng öùngnhieât tình cuœa chuùng toâi. Moät coängñoaøn ñaõ theå hieän ñaäm neùt tình lieânñôùi, hieäp thoâng cuœa ngöôøi Kitoâ höõu.OÂng Furrer raát phaán khôùi vaø noùisang naêm seõ toå chöùc nöõa.

Buoåi saùng hoâm nay laø moät ngaøyhoäi raát vui, khoâng chæ vui vì söï traoñoåi vaên hoùa ñeå hieåu nhau hôn giöõacaùc daân toäc, maø vui vì coøn taïo theâmsöï gaén boù cuœa ngöôøi Vieät tha höông.Söï hieän dieän cuœa töøng ngöôøi Vieät ñaõgoùp phaàn taïo neân nieàm vui vaø neùtñeïp cuœa ngöôøi Vieät Nam trong buoåisaùng hoâm nay.

Nhöng cuoäc vui naøo roài cuõngphaœi taøn. Ngöôøi mình ñaõ ôœ laïi haønhuyeân taâm söï ñeán quaù 12 giôø röôõiroài chia tay nhau. Ai naáy ra veà vuiveœ vì ñaõ coù ñöôïc moät buoåi saùngnhieàu ôn Chuùa, ñaõ caœm nhaän theâmmoät chuùt aám aùp cuœa tình ngöôøi ñoàngtín ngöôõng vaø tình ngöôøi ñoànghöông nôi vieãn xöù... Myõ Khaœi ª

Trang 155

Thaùnh leã beámaïcngaøyHoäiBaûoTrôïÔnThieânTrieäuhoïpmaët taïiEgerkingenChuùaNhaät12.10.2008doChaTuyeânUÙyvaøChaTraànMinhCoângñoàng teá

Trang 156

PHOTOS SINH HOAÏT COÄNG ÑOAØN

Caùc em thieáu nhi Vieät Ngöõ Luzern daâng hoa trong thaùnh leãmöøng kính Ñöùc Meï vaø sau thaùnh leã röôùc ñeøn Trung Thu beân hoäi tröôøng

Trang 157

PHOTOS SINH HOAÏT COÄNG ÑOAØN

THÔNG TIN MỤC VỤ THÁNG 11/2008

SINH HOẠT CỘNG ĐOÀN FRIBOURG • Thứ Sáu 07/11 20g00 Chầu Mình Thánh Chúa Giêsu

Nguyện đường đại học Miséricorde-Fribourg. Phụ trách: Thày Sáu Cung Bỉnh Duyệt (Giờ chầu tháng 12: Thứ sáu 05/12)

• Thứ bảy 01/11 20g00 Đọc kinh liên gia AC. Trần Văn Trung 5 route Grand-Torry 1700 Fribourg

• Thứ bảy 06/12 20g00 Đọc kinh liên gia AC. Lại Gia Hiển Champ des Fontaines 26 1700 Fribourg 026 466 35 39

SINH HOẠT CỘNG ĐOÀN LAUSANNE • Thứ bảy 01/11 20g00 Đọc kinh kính Đức Mẹ

Nhà nguyện St-Joseph Xin mời quí anh chị em trong cộng đoàn Lausanne tham gia buổi đọc kinh kính Đức Mẹ Lavang và cầu nguyện cho Ông Bà, Cha mẹ và thân nhân trong cộng đoàn đã qua đời trong năm nay nhân ngày lễ mừng Các Thánh và cầu nguyện cho linh hồn Các đẳng.

SINH HOẠT CỘNG ĐOÀN GENÈVE • Thứ bảy 01/11 20g00 Đọc kinh liên gia

AC. Huỳnh Tiến Bình 18 av. Suisse 1226 Thônex 022 349 16 18

Trang 158

Trang 159

THÀNH KÍNH PHÂN ƯU Nhận tin buồn

Cụ Thérèse NGUYỄN THỊ MÓT

Thân mẫu của anh Võ Tiết Cương & chị Hạnh, ca trưởng cộng đoàn Lausanne, vừa ra đi trong an bình

Ngày 26 tháng 9 năm 2008, tại Long Xuyên, An Giang, Việt Nam

hưởng thọ 83 tuổi Giáo đoàn thánh Antôn Quỳnh thành thật chia buồn và xin gởi lời phân ưu đến toàn gia đình anh chị Cương & Hạnh. Nguyện xin Thiên Chúa là Cha nhân lành đoái thương và đón nhận cụ Thérèse Nguyễn Thị Mót về trên Thiên Đàng vĩnh cửu và được vui hưởng hạnh phúc bất diệt Nước Trời.

THÁNH LỄ THÁNG MƯỜI MỘT

Lễ mừng Các Thánh Nam Nữ trên Trời Tháng Cầu nguyện cách riêng cho

Linh hồn Các Đẳng • FRIBOURG

Thứ Bảy 01/11 10g45’ Ste-Ursule. Lễ Mừng Các Thánh 15g00 Cộng đoàn quy tụ Đọc kinh và viếng

mộ tại thánh địa Saint Léonard/Fribourg Chúa nhật 16/11 10g45’ Ste-Ursule. Thứ Bảy 20/12 17g00 St-Etienne, Belfaux. Lễ Giáng Sinh • LAUSANNE

Chúa nhật 16/11 15g00 St-Joseph. Thứ Năm 25/12 16g00 St-Joseph. Lễ Giáng Sinh • VEVEY

Chúa nhật 23/11 10g30’ Notre-Dame. Thứ Tư 24/12 20g00 Notre Dame. Lễ Giáng Sinh • GENÈVE

Chúa nhật 23/11 15g00 St-Nicolas de Flüe. Chúa nhật 21/12 15g00 St-Nicolas de Flüe. Lễ Giáng Sinh

QUỸ GIÚP CÁC XỨ NGHÈO VÀ TRẠI CÙI TẠI VIỆT NAM Sau đây là danh sách quí vị ân nhân gửi cho quỹ “Giúp Xứ Nghèo, Trại Cùi, trẻ mồi côi...” tại Việt Nam” tiếp theo kỳ trước:

- Bà Trịnh Tân Phước/Luzern 30.- - Một ẩn danh tại Genève 1000.- - Một ẩn danh tại St. Gallen 1000.- • Kế toán tính đến 20/8/2008 quĩ còn lại: 12'974,.9 • Xin chân thành tri ân những tấm lòng quảng đại đã luôn nghĩ

đến những khó khăn và đau khổ của tha nhân.

ÂN NHÂN MỤC VỤ NĂM 2008 Fam Lương Ngọc Dũng/Rheinfeldeln 100.- Herr Kim Ngân Nguyễn7Schmerikon 100.- Herr Nguyễn Văn Thọ/ Urtenen-Schönbühl 100.- Monsieur Trịnh Antoin Quốc Phú/Cointrin 100.- Frau Nguyễn Kim Hoàng/Horw 200.- Herr Hình Phước Hoà/Pfäffikon 100.- Herr Nguyễn Văn Đức/Liechtenstein 100.- Frau lan –Chi Vũ/Kilchberg 100.- Fam. Đỗ Di Cư/Aubonne 200.- Fam. Đoàn Văn Đỗ/Aubonne 100.- Ông bà Nguyễn Văn Hổ/Áo-quốc 50€ Herr Nguyên Đức Thắng/lanh-Anh/Rorschach 150.- Mục Vụ chân thành tri ân sự ủng hộ tài chánh của quí vị, đặc biệt những tấm lòng quảng đại, nhờ đó mà Mục Vụ mới có thể tiếp tục chu toàn công tác phục vụ trong những năm qua. Mục Vụ xin ghi ơn.

Trang 160

Trang 161

HỘI BẢO TRỢ ƠN THIÊN TRIỆU ÐỨC MẸ MÂN CÔI

Vì có nhiều anh chị em trong giáo xứ muốn tham dự Hội Bảo trợ Ơn Thiên Triệu, nhưng sợ không giữ trung thành được chuỗi Mân Côi hằng ngày. Vậy để dễ dàng hơn, các Hội viện chỉ cần nhớ cầu nguyện cho ƠN THIÊN TRIỆU bằng bất cứ cách nào. Còn việc tham gia đọc kinh trong chuỗi Môi Côi sống là việc tình nguyện mà thôi. Các Linh Mục và Tu Sĩ được Hội bảo trợ giúp đỡ, sẽ dâng Thánh lễ và cầu nguyện cho các Hội Viên và Ân nhân còn sống cũng như đã qua đời, vào ngày thứ năm mỗi tuần.

Danh sách hội viên đã đóng niên liễm 2008:

• Cộng đoàn Luzern: Ông bà Ðào trọng Thủy Bà Trần Thị Ðiều (bà Thinh) Frau Nguyễn Thị Kim Mai Anh Chị Lê Hoàng Cường-Hạnh Chị Đào Bùi Thanh Dung Fam.Ðào Vũ Thị Tuyết-Thành Ông bà Nguyễn Văn Đô Chị Nguyễn Thị Lợi/Niedrbipp Bà Nguyễn Thị Tâm Chị Nguyễn Thị Hiền Chị Nguyễn Thị Loan Bà Nguyễn Thị Oanh Bà Nguyễn Thị Thơm Chị Nguyễn Thị Chính Frau Nguyễn Thị Tuyết Chị Trần Hoài Thơ Anh chị Trần Thế Phương-Trang Anh Trần Thế Khanh Frau Lý Thị Mỹ Chị Nguyễn Ðào Hồng Yến Chị Lê Thị Lạc Bà Trần Thị Phương/Pháp Herr Trần Lệ Tùng Frau Nguyễn Thị Minh • Cộng đoàn Bern (gồm: Genève-Lausanne-Fribourg) Ông bà Nguyễn Văn Thọ Ông bà Vũ Văn Chẩm Ông bà Trịnh Ngọc Chí Bà Ðoàn Thị Hy/Fribourg Ông bà Ðỗ Ðại Dộ Bà Nguyễn Khắc Chính/Lausanne Ông bà Trần Duy Thắng/Genève Bà Nguyễn Thị Hoà/Hamburg Madame Ðàm Chi Lan/Ge Frau Nguyệt Huỳnh Ông bà Nguyễn Văn Thành-Lành Frau Đinh Thị Tuyết Mai/Bern Mme Tô Đình Huyến/Lausanne Ông bà Nguyễn Xuân Chính Ông bà Nguyễn Chí Thắng • Cộng đoàn Solothurn Frau Niggli Nguyễn Mêly/Olten Frau Nguyễn Thị Thiên Hương Fam. Nguyễn Kim Khánh/Schmerikon Ông bà Lusu/Eschenbach Frau Quan Thị Ðức/Mels Frau Vu Nguyễn Thị Thành Frau Nguyễn Thị Liên

Trang 162

• Cộng đoàn St. Gallen Anh chị Lê Minh Dũng Ông bà Nguyễn Văn Thuận Anh chị Nguyễn Minh Hoài Bà Nguyễn Thị An Anh chị Nguyễn Văn Chon Anh chị Nguyễn Văn Du Anh chị Nguyễn Văn Phước Anh chị Nguyễn Văn Thành Anh chị Phạm Hải Long Anh chị Phạm Thái/Tiên Ông bà Phạm Văn Cần Fam. Zieggler-Nguyễn Lệ Nhung Anh chị Vũ Đức Huy Ông bà Lý Văn Nô Anh chị Phan Văn Thành/Lượt

THỜI ÐIỂM CẦN GHI NHỚ TRONG NĂM 2008

• Lễ Giáng Sinh 25/12/ 2008, Cộng đoàn Luzern nhận trách nhiệm • Tết Nguyên Đán Kỷ-Sửu năm 2009: Cộng đoàn St. Gallen nhận

trách nhiệm tổ chức cho Giáo Xứ ngày 31/1/2009 • Đại lễ Chúa giáng Sinh 25/12/2009: cộng đoàn Bern đảm nhận. • Tĩnh tâm mùa chay tại Einsiedeln tối thứ sáu 3/4/09 đến 5/4/09 • Lễ các thánh TỬ ĐẠO ngày 3/10/2009: cộng đoàn Zürich đảm

nhận và tổ chức vào ngày 3 tháng 10 năm 2009. • Tết Nguyên Đán Canh Dần năm 2010 nhằm ngày 14/2/210. Cộng đoàn

Solothurn đảm trách tổ chưúc ngày thứ bẩy 20/2/2010

PHÂN ƯU Được tin buồn

Bà HOÀNG MINH NGUYỆT

Là chị ông HOÀNG BẢO NGỌC/Dübendorf đã từ trần lúc 8 giờ 29 phút ngày 19 tháng 9 năm 2008 tại Virginia U.S.A, hưởng thọ 77 tuổi.

GIÁO XỨ Xin phân ưu cùng gia đình ông bà Hoàng Bảo Ngọc. Nguyện cho hương hồn bà Minh Nguyệt sớm được siêu thoát như lòng mong ước.

Bà Terêxa NGUYỄN THỊ MÓT

Là thân mẫu anh Võ Tiết Cương/Denges-VD đã qua đời ngày 26/9/2008 tại Năng-Gù, Việt-Nam, hưởng thọ 83 tuổi

Mục Vụ xin chia buồn cùng gia đình anh chị Võ Tiết Cương/Hạnh. Nguyện Xin Thiên Chúa đón nhận cụ Têrêxa vào hưởng hạnh phúc cùng các thánh của Ngài trên Thiên quốc.

Trang 163

LỄ THÁNG 11/2008

EUCHARISTIEFEIER in November 2008 LUZERN 15g00 thứ bẩy 6/12/08 – tại Emmembrücke

Tháng tới: 1/1/2009; 7/2/09; 7/3/09; 2/5/09; 21/5/09

KRIENS/Lu 16g00 chúa nhật 16/11/08 - tại Bruder-Klaus, Kriens Tháng tới: 21/12/08; 15/2/2009; 15/3/09; 19/4/09

SCHAAN 10g30 chúa nhật 2/11/08 – tại Dux-Kappelle/Schaan Tháng tới: 7/12/08; 1/3/09; 3/5/09;14/6/09; 5/7/09

WATTWIL 15g30 chúa nhật 2/11/08 – tại nhà thờ Wattwil Tháng tới: 7/12/08; 1/3/09; 3/5/09; 14/6/09; 5/7/09

ZÜRICH 15g00 thứ bẩy 8/11/08 – tại nhà thờ Fällanden Tháng tới: 24/1/2009; 14/2/09; 14/3/09; 18/4/09

WINTERTHUR 15g00 thứ bẩy 22/11/2008 – tại Unterer Deutweg 89. Tháng tới: 13/12/08; 23/5/09; 8/8/09; 17/10/09

BASEL 15g30 chúa nhật 9/11/08 – Stockerstr. 34, Reinach/BL. Tháng tới: 14/12/08; 18/1/09; 8/2/09; 8/3/09; 10/5/09

BERN 10g00 chúa nhật 16/11/2008 – tại Bruder-Klaus Tháng tới: 21/12/08; 18/1/09; 15/2/09; 15/3/09; 19/4/09

BUMPLIZ/Be 15g30 thứ bẩy 29/11/08 tại Antonius Lễ Tháng tới: 28/2/2009; 28/3/09; 6/6/09; 29/8/09; 28/11/09

ST. GALLEN 15g30 chúa nhật 15/11/2008 – tại Riethüsli Tháng tới: 20/12/08 tại Bruggen; 17/1/09; 21/2/09

OLTEN 15giờ00 chúa nhật 30/11/2008 - tại nhà thờ Obergösgen Lễ tháng tới tới: 28/12/08; 25/1/2009; 22/2/09; 22/3/09

EGERKINGEN 16g00 chúa nhật 14/12/2008– tại St. Martin/Egerkingen Tháng tới: 11/1/2009; 8/2/2009; 8/3/09; 10/5/09 LUGANO 15g00 Chúa nhật 23/11/2008 – tại nhà nguyện Lugano

Tháng tới: 22/2/2009; 12/4/09; 31/5/09

XIN LƯU Ý: Đại lễ Giáng Sinh Chúa Giêsu, do Cộng đoàn Luzern đảm trách tổ chức cho Giáo Xứ ngày 25/12/08 tại thánh đường Sursee: 15giò00; Giải tội; 16giờ00. Thánh lễ; Thánh ca do cộng đoàn Luzern. Giúp lễ do đội giúp lễ Bern. 19giờ00: Bát đầu chương trình văn nghệ tại Büron.

C.O.B

ÑAÄU HUÕ

NguyeätAÙnhAÙnhNguyeät

Xin lieân laïc:

Chæ nhaän tieäc töø 50 ngöôøi trôû leân

Tel: 061/ 711 81 68

Anh-Nguyet.Nguyen@gmx.ch

� Ñaày Thaùng� Sinh Nhaät� Ñaùm Cöôùi� Ñaùm Hoûi

Kính môøi

Nhaän naáu tieäc:

PHAÂN ÖUÑöôïc tin buoàn

laø thaân phuï cuûa Cha Tuyeân UÙyvuøng Thuïy Só Phaùp

Vincent Nguyeãn Vaên Lôïi.

Cuï Coá ñaõ ñöôïc Chuùa goïi veànöôùc Trôøi ngaøy 28-7-2008,

höôûng thoï 88 tuoåi.Coäng Ñoaøn Coâng Giaùo Geneøve

xin thaønh kính phaân öu ñeánCha Vincent Nguyeãn Vaên Lôïi

vaø toaøn theå tang quyeán gaàn xataïi vuøng Thuïy Só, Hoa Kyø, Canada

vaø Vieät Nam.Thaønh kính phaân öu

Coäng Ñoaøn Coâng Giaùo GeneøveChuû Tòch Coäng Ñoaøn

Huyønh Tieán Bình

Cuï Coá Vincenteâ

NGUYEÃN VAÊN YEÁN

ÑAÄU HUÕ

C.O.BThuyÑaäu huõ töôi ngon tinh khieátChính coáng nhaõn hieäu bí quyeát gia truyeànCon OÂng Baø Thuûy ñoäc quyeànÑoàng höông Thuïy só khen thaàm thaät ngonC.O.B.Thuûy

C.O.B.Thuy

chuyeân saûn xuaát caùc loaïi ñaäu phuï töôi,ñaäu chieân vaø giaù soáng. Chuùng toâi baùn sæ khaép moïi nôi.Moïi saûn phaåm cuûa chuùng toâi baûo ñaûm chaát löôïng cao.Uy tín thöông maïi haøng ñaàu. Moïi khaùch haøng seõ haøi loøngvaø tín nhieäm khi giao dòch vôùi .

Tel.062.758.46.67

Email:

Trang 164

DOMUS DEI CLERICAL SOCIETY OF APOSTOLIC LIFE TU ÐOÀN GIÁO SĨ NHÀ CHÚA

“HÃY THEO TA”

Các tu sĩ Tu Ðoàn Tông Ðồ Giáo Sĩ Nhà Chúa kế tục và trung thành với truyền thống các thầy Giảng “Nhà Ðức Chúa Trời”, rao giảng Tin Mừng suốt hơn 300 năm trên quê hương Việt Nam

ÐÃ VÀ ÐANG PHỤC VỤ:

Trên mọi miền đất nước Việt Nam Tại một số giáo xứ – giáo điểm ở Hoa Kỳ và Châu Âu

• Nỗ lực phát huy văn hóa Việt Nam và các giá trị nhân bản, nhất là truyền thống gia đình Kitô giáo Việt Nam

• Nếu các bạn trẻ độ tuổi trung học, đại học, hoặc xong đại học muốn dấn thân trên cánh đồng truyền giáo và mong ước trở thành người kế tục sự nghiệp rao giảng Tin Mừng của các thánh tử đạo Việt Nam

( * xin mời đến tham dự ngày “come & See” hằng năm nhà dòng

tổ chức vào cuối tháng 7 tại Washington State: 462 Hudson Rd,

Washougal, WA.98671, USA)

XIN BẠN LIÊN LẠC VỚI:

Lm. Giuse Vũ Hải Ðăng, S.D.D. Lm. Bartholomeo Phạm Hữu Ðạt 5405 Ne Alameda drive P.O Box 29451 Portland, OR 97213 New Orleans, LA 70189-451 Phone: (503) 309 -1287 Phone: (504) 432-7210 email: haidang@yahoo.com email: dhpham2000@ yahoo.com