TRUØNG TRÒ TYØ-NI cuøng vôùi “hueä SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU66.254.41.11/HieuGiang/Data/PDF/LuatTrungTriTyNi_ThichDongMinh_Tap... · 4) Khoâng ñöôïc giaùo giôùi Tyø-kheo-ni

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI BA 163 164 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

Thaønh kính ñaûnh leã Ñöùc Theá Toân

Ngaøi laø baäc ÖÙNG CUÙNG

Ñaáng CHAÙNH BIEÁN TRI

TRUØNG TRÒ TYØ-NI

SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI BA

THUYEÁT MINH PHAÙP TRÒ TOÄI

Toäi töø nhaân duyeân phaùt khôûi. Vì töø nhaân duyeân

phaùt khôûi cho neân khoâng coù töï taùnh. Do ñoù, khi

ñaïo ñoái trò sanh khôûi, thì chuûng töû cuûa toäi lieàn tieâu

dieät. Ñoù goïi laø taùnh cuûa toäi voán khoâng. ÔÛ ñaây,

khoâng baùc boû söï töôùng ñeå tìm caàu töï taùnh. Theá

nhöng coù haïng ngöôøi khoâng bieát taøm quyù, luoân luoân

reâu rao quaùn thaät töôùng cuûa taâm, khoâng heà nghó

ñeán vieäc taùc phaùp ñeå tröø toäi loãi. Thaät ñaùng buoàn

thay! Töôùng cuûa toäi coøn khoâng töï bieát, huoáng laø

hieåu ñöôïc thaät töôùng cuûa taâm. Toäi tuy töø taâm sanh

ra nhöng phaûi nhaân nôi söï vieäc maø thaønh nghieäp.

Toäi tuy töø taâm tieâu dieät, nhöng ñaâu lìa söï töôùng maø

giöõ laáy khoâng. Huoáng laø söï coù coâng naêng döïa vaøo

lyù, lyù thì khoâng coù coâng naêng rieâng reõ thaønh laäp.

Cho neân noùi aên naên maø khoâng quaùn saùt taâm, coøn

coù theå quyeát ñònh chuyeån ñoåi ngoïn cuûa toäi, chöù neáu

nhö chæ noùi lyù maø khoâng phaùt loà, thì chaéc chaén

nguoàn goác toäi khoù ñöôïc tröø dieät. Mong raèng moïi

ngöôøi ñeàu heát loøng thaâm tín, chôù neân do döï. Moïi

ngöôøi caàn phaûi nhìn thaúng vaøo loøng mình, chôù neân

phoùng daät. Töø nôi lyù maø laäp söï, roài trôû laïi nhaân nôi

söï maø hieäp lyù. Coù nhö vaäy “giôùi chaâu” cuøng vôùi “hueä

nhaät” môùi ñeàu saùng choùi. Ba luaân cuøng vôùi baûy chi

ñoàng thanh tònh. Keá thöøa gioøng hoï Thích, röïc rôõ

Taêng ñoaøn, ñoùng cöûa caùc ñöôøng aùc vónh vieãn,

nhanh choùng khai môû con ñöôøng giaùc.

Hoûi: Ngöôøi xöa noùi: Trong ba phaùp saùm hoái1

“thaø thieáu ñieàu tröôùc, khoâng theå thieáu ñieàu sau”

(ninh khaû khuyeát ö tieàn tieàn, baát khaû khuyeát ö haäu

haäu). Bôûi vì toäi ví nhö söông moác, maët trôøi hueä coù

khaû naêng tieâu tröø. Cho neân phaûi laáy lyù quaùn laøm

vai chuû ñoäng. Nay chæ duøng phaùp saùm taùc phaùp nhö

vaäy coù phaûi laø caâu neä nôi Tieåu thöøa khoâng ñaït ñöôïc

caùi bí yeáu thaät töôùng cuûa Ñaïi thöøa hay khoâng?

Ñaùp: Noùi raèng “thaø thieáu hai ñieàu tröôùc, khoâng

neân thieáu hai ñieàu sau”, töùc laø noùi trong tröôøng hôïp

khoâng ñuû maø buoäc phaûi thieáu. Nhö noùi, muoán xuaát

toäi Taêng taøn maø khoâng ñuû 20 vò Taêng thanh tònh

coù theå ñöôïc. Hôn nöõa, nhaèm muïc ñích noùi leân ñieàu

1 Ba phaùp saùm hoái: goàm Voâ sanh saùm hoái, Thuû töôùng saùm hoái

vaø Taùc phaùp saùm hoái.


tröôùc khoâng theå bao goàm ñieàu sau, maø ñieàu sau coù

theå bao goàm ñuû caû ñieàu tröôùc. Neáu nghó raèng: Taùc

phaùp saùm hoái laø ñieàu xaáu hoå khoâng chòu phuïng

haønh, vì vaán ñeà theå dieän maø che giaáu toäi loãi, thì

hoaøn toaøn chöa roõ bieát taùnh cuûa toäi voán khoâng, ñaâu

goïi laø maët trôøi hueä ñöôïc! Do vaäy, nay chæ duøng

pheùp taùc phaùp saùm hoái chính laø caùi goác cho vaán ñeà

lyù quaùn. Ngöôøi trí coá ñaït ñöôïc vaán ñeà toaøn söï töùc

lyù. Keû ngu cuõng coù theå nhaân söï maø nhaäp vaøo lyù.

Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Ngöôøi phaïm troïng toäi

khoâng chæ quaùn taâm maø ñöôïc. Noùi quaùn taâm töùc laø

khi haønh söï saùm caàn phaûi nhôø nôi quaùn taâm. Neáu

khoâng coù quaùn taâm, thì toäi troïng khoâng theå tieâu tröø

ñöôïc. Söï lyù phoái hôïp thi haønh môùi coù theå giaûi quyeát

vaán ñeà aáy vaäy.”

Coù choã noùi: Söï giôùi laø caùi goác cuûa Ba quaùn2

Cho neân noùi raèng: Thi-la (giôùi) thanh tònh thì

Tam-muoäi (ñònh) hieän tieàn. Neáu khoâng coù giôùi thì

vaán ñeà ñònh löïc cuûa theá gian khoâng coù, huoáng laø Ba

ñeá3. Noùi raèng Ñaïi thöøa khoâng caàn ñeán giôùi laø moät

ñeàu nhaàm vaäy. Noùi khoâng chaáp töùc laø trì maø khoâng

chaáp. Neáu baûo raèng khoâng trì maø goïi laø khoâng

2 Ba quaùn: Caùc nhaø Thieân Thai chuû tröông, goàm Khoâng quaùn,

Giaû quaùn vaø Trung quaùn.

3 Ba ñeá: Caùc nhaø Thieân Thai laäp ra goàm Khoâng ñeá, Giaû ñeá vaø

Trung ñeá, laø ñoái töôïng cuûa Ba quaùn.

chaáp töùc laø chaáp vaøo söï phaù hoaïi. Sao goïi laø khoâng

chaáp? Chaáp laáy söï thoï trì coøn khoâng coù, queân maát

söï thoï trì laáy ñaâu maø an laäp?

Nguyeân vaên noùi: Nay muoán baùc boû phöông phaùp

taùc phaùp saùm hoái thì ñoù khoâng phaûi laø trì giôùi.

Nhöng ñöùng veà maët söï töôùng cuûa giôùi, neáu ñaõ

khieám khuyeát thì lyù quaùn seõ döïa vaøo ñaâu? Lôïi duïng

thaät töôùng cuûa Ñaïi thöøa, ñeå roài giöõ laáy khoâng kieán

thuoäc veà aùc. Mình ñaõ nhaàm coøn laøm cho ngöôøi

nhaàm nöõa, ñoù laø ñieàu maát maùt khoâng phaûi nhoû.

Ñieàu ñoù caàn suy nghó! Ñieàu ñoù caàn suy nghó vaäy!

Nguyeân vaên vaán ñeà trò toäi chia laøm 6 phaàn:

1) Minh ñònh caùch trò toäi töù khí.

2) Minh ñònh caùch trò toäi Taêng taøn.

3) Minh ñònh caùch trò toäi Thaâu-lan-giaù.

4) Minh ñònh caùch trò toäi nheï.

5) Minh ñòch caùc phaùp Yeát-ma.

6) Minh ñònh caùch phuù baùt (uùp cheùn).

I. MINH ÑÒNH CAÙCH TRÒ TOÄI TÖÙ KHÍ

Phaàn thöù hai4 ghi:

Tyø-kheo Nan-ñeà bò ma caùm doã ñeán beân thaây cuûa

con ngöïa cheát roài phaïm haïnh baát tònh, nhöng hoaøn

toaøn khoâng coù taâm che giaáu. Tyø-kheo Nan-ñeà thöa

4 Khoâng phaûi phaàn hai, ngaøi Trí Huùc daãn nhaàm (Truøng trò tyø-

ni söï nghóa taäp yeáu 13, tr. 447c18, Vaïn 40n719). Töù phaàn luaät

55, phaàn thöù tö Ñieàu boä, tr. 972b11, Ñaïi 22n1428.


vôùi caùc Tyø-kheo, caùc Tyø-kheo baïch leân ñöùc Theá

Toân. Ngaøi cho pheùp chö Taêng trao cho ñöông söï

giôùi Ba-la-di.

(Nghóa laø ngöôøi naøy ñaõ phaïm troïng toäi, töùc laø

ñaõ phaù huûy giôùi Ba-la-di. Nhöng hoaøn toaøn khoâng

coù taâm che giaáu toäi loãi, khoùc loùc, khoâng muoán xa lìa

aùo caø-sa. Cho neân ñöùc Phaät cho pheùp chuùng Taêng

hoøa hôïp, Baïch töù yeát-ma, trao laïi cho ñöông söï giôùi

Ba-la-di. Ñöôïc cuøng ôû vôùi chö Taêng, nhöng 35

quyeàn laøm thaày bò töôùc ñoaït troïn ñôøi).

Ñöông söï phaûi ba phen thaønh khaån caàu xin.

Chö Taêng vì ñöông söï Baïch töù yeát-ma trao giôùi Ba-

la-di cho ñöông söï. Sau khi trao laïi giôùi Ba-la-di,

ñöông söï phaûi tuøy thuaän phuïng haønh nhö sau:

1) Khoâng ñöôïc truyeàn giôùi Cuï tuùc cho ngöôøi.

2) Khoâng ñöôïc cho ngöôøi y chæ.

3) Khoâng ñöôïc nuoâi Sa-di.

4) Khoâng ñöôïc giaùo giôùi Tyø-kheo-ni.

5) Duø ñaõ sai ñi, khoâng ñöôïc ñeán daïy.

6) Khoâng ñöôïc thuyeát giôùi cho Taêng nghe.

7) Khoâng ñöôïc vaán ñaùp Tyø-ni trong chuùng Taêng.

8) Khoâng ñöôïc nhaän laøm chöùc tri söï do Taêng sai.

9) Khoâng ñöôïc nhaän laøm ngöôøi xöû ñoaùn vieäc cuûa

Taêng.

10) Khoâng ñöôïc nhaän laøm vò ñaïi dieän cho Taêng.

11) Khoâng ñöôïc sôùm mai vaøo tuï laïc toái môùi veà.

12) Phaûi gaàn guõi caùc Tyø-kheo.

13) Khoâng ñöôïc laân la vôùi ngoaïi ñaïo vaø baïch y.

14) Phaûi thuaän theo phaùp cuûa Tyø-kheo.

15) Khoâng ñöôïc noùi chuyeän theá tuïc.

16) Khoâng ñöôïc tuïng luaät giöõa chuùng, neáu khoâng

coù ngöôøi coù khaû naêng thì cho pheùp.

17) Khoâng ñöôïc phaïm toäi naøy laïi.

18) Khoâng ñöôïc phaïm toäi töông töï hay töø toäi naøy

sanh.

19) Khoâng ñöôïc ngaên chuùng Taêng taùc Yeát-ma.

20) Khoâng ñöôïc ngaên vò laøm phaùp Yeát-ma.

21) Khoâng ñöôïc nhaän toøa ngoài do Tyø-kheo thanh

tònh traûi.

22) Khoâng ñöôïc nhaän nöôùc röûa do Tyø-kheo thanh

tònh muùc.

23) Khoâng ñöôïc nhaän nöôùc uoáng do Tyø-kheo thanh

tònh ñöa.

24) Khoâng ñöôïc nhaän söï lau giaøy, guoác cuûa Tyø-

kheo khaùc.

25) Khoâng ñöôïc nhaän söï xoa chaø thaân do Tyø-kheo

khaùc.

26) Khoâng ñöôïc nhaän söï leã baùi cuûa Tyø-kheo thanh

tònh.

27) Khoâng ñöôïc nhaän söï ñöa röôùc cuûa Tyø-kheo

thanh tònh.


28) Khoâng ñöôïc nhaän söï chaøo hoûi do Tyø-kheo

thanh tònh.

29) Khoâng ñöôïc nhaän baùt do Tyø-kheo thanh tònh

ñöa.

30) Khoâng ñöôïc nhaän y do Tyø-kheo thanh tònh

trao.

31) Khoâng ñöôïc cöû toäi Tyø-kheo thanh tònh hoaëc

öùc nieäm, töï ngoân trò.

32) Khoâng ñöôïc laøm nhaân chöùng vieäc cuûa ngöôøi.

33) Khoâng ñöôïc ngaên Tyø-kheo thanh tònh tuïng

giôùi.

34) Khoâng ñöôïc ngaên Tyø-kheo thanh tònh Töï töù.

35) Khoâng ñöôïc tranh luaän cuøng Tyø-kheo thanh

tònh.

Khi thuyeát giôùi vaø Yeát-ma, ngöôøi naøy ñeán hay

khoâng ñeán, chuùng Taêng khoâng phaïm toäi. Ñöông söï

taùi phaïm giôùi Ba-la-di thì phaûi dieät taãn. (khoâng cho

pheùp thoï hoïc giôùi Ba-la-di laàn thöù hai).

Caên baûn taïp söï ghi:

Ñeán khi naøo chöa ñoaïn heát phieàn naõo vaãn coøn

phaûi tuøy thuaän phuïng haønh. Khoâng thi haønh thì

maéc toäi. Sau khi chöùng quaû A-la-haùn thì khoûi phaûi

thi haønh.

Luaät Taêng kyø ghi:

Ngöôøi ñöôïc trao hoïc giôùi Ba-la-di naøy phaûi ngoài

sau taát caû vò Tyø-kheo vaø tröôùc taát caû Sa-di. Ngöôøi

naøy khoâng ñöôïc cuøng vôùi Tyø-kheo ôû chung phoøng

quaù ba ñeâm, vaø hoï ñoái vôùi Sa-di cuõng vaäy. Baát tònh

thöïc ñoái vôùi Tyø-kheo, ngöôøi naøy cuõng vaäy. Baát tònh

thöïc ñoái vôùi ngöôøi naøy thì Tyø-kheo cuõng theá.

Luaät Thaäp tuïng noùi:

Ngöôøi ñöôïc trao cho hoïc phaùp naøy, taát caû giôùi

phaùp do Phaät cheá ñeàu phaûi thoï haønh. Ngöôøi naøy

ñöôïc döï hai phaùp Yeát-ma laø Boá-taùt vaø Töï töù, nhöng

khoâng ñöôïc tính vaøo tuùc soá cuûa Taêng. (Nghóa laø khi

Yeát-ma Boá-taùt, caàn boán vò Tyø-kheo thanh tònh maø

chæ coù ba vò vaø moät vò hoïc phaùp naøy thì khoâng ñöôïc

taùc phaùp Yeát-ma Boá-taùt maø chæ ñoái thuù Boá-taùt maø

thoâi. Vaán ñeà Yeát-ma Töï töù caàn naêm ngöôøi cuõng

vaäy).

Ngoaøi ra taát caû caùc phaùp Yeát-ma cuûa Taêng

ngöôøi naøy ñeàu khoâng ñöôïc pheùp döï.

Kinh Tyø-ni maãu thuyeát minh:

Vò Tyø-kheo naøy sau khi ñöôïc pheùp Yeát-ma thì

goïi laø ngöôøi thanh tònh trì giôùi. Nhöng thaân naøy

khoâng ñöôïc lieãu sanh thoaùt töû cuõng khoâng ñöôïc

coâng ñöùc voâ laäu; Song ngaên chaën khoâng ñoïa vaøo ñòa

nguïc. Ví duï nhö laù caây khi ñaõ rôøi khoûi thaân caây roài

thì döùt khoaùt khoâng theå dính laïi ñöôïc.

Hoûi: Ngöôøi hoïc phaùp naøy theo nhö trong Caên

baûn taïp söï thì baûo hoï coù theå chöùng quaû; khi chöùng

quaû A-la-haùn roài thì khoûi phaûi haønh phaùp. Coøn


trong Tyø-ni maãu thì noùi khoâng theå chöùng quaû. Nhö

vaäy luaän cöù naøo ñuùng?

Ñaùp: Caên baûn taïp söï thì döïa vaøo söï thò hieän cuûa

Tyø-kheo Nan-ñeà neân baûo coù theå chöùng quaû. Coøn Tyø-

ni maãu thì döïa vaøo Phaät phaùp neân noùi vaán ñeà

chöùng quaû tuyeät nhieân khoâng coù phaàn. Chieác laù

ruïng roài maø dính laïi laø ñieàu voâ lyù. Ngöôøi taïo toäi

ñaâu khoâng rôïn loøng vôùi ñieàu naøy? “Taùc phaùp” saùm,

phaûi thoâng vôùi “Voâ sanh” saùm. Ngöôøi saùm hoái phaûi

heát söùc noã löïc môùi ñöôïc.

Luaät Thieän kieán noùi:

Daâm duïc vaø voïng ngöõ, töôùng traïng cuûa noù roõ

raøng deã thaáy, coøn hai giôùi saùt vaø ñaïo töôùng traïng

cuûa noù khoù thaáy. Vaán ñeà vi teá phaûi giaûi quyeát moät

caùch teá nhò môùi ñöôïc, khoâng neân döïa vaøo söï hoà

nghi cuûa ngöôøi ñôøi maø quyeát ñoaùn raèng oâng maéc toäi

Ba-la-di. Neân baûo hoï ñeán hoûi baäc thaày hay baïn

ñoàng hoïc, hoaëc ñeä töû… Tröôøng hôïp khaû nghi ngöôøi

aáy coù toäi thì baûo hoï tónh toïa trong phoøng, höôùng

daãn hoï töï quaùn töôûng. Neáu giôùi theå cuûa hoï khoâng

beänh hoaïn (khoâng oâ nhieãm) thì taâm cuûa hoï lieàn vaøo

ñònh ñöôïc. Neáu ngöôøi aáy giôùi theå bò phaù thì khoâng

theå coù ñöôïc ñònh taâm. Nhieân haäu döïa vaøo ñoù maø

quyeát ñoaùn vaäy.

Hoûi: Ngöôøi phaïm haïnh baát tònh hoaøn toaøn

khoâng

che giaáu, ñaëc bieät ñöôïc höôûng “cheá ñoä hoïc phaùp Ba-

la-di”, coøn ba giôùi troïng kia neáu phaïm maø khoâng

che giaáu, coù ñöôïc höôûng nhö vaäy khoâng?

Ñaùp: Ñaây laø ñieàu khoù noùi. Tuy nhieân thöû baøn

nhö sau: Nhö giôùi aên troäm, luaät ñònh ñuû naêm duyeân

thì thaønh phaïm:

1) Vaät cuûa ngöôøi khaùc.

2) Töôûng laø vaät cuûa ngöôøi khaùc.

3) Vôùi taâm troäm caép maø laáy.

4) Toái thieåu laø 5 tieàn.

5) Di chuyeån khoûi choã cuõ.

Giaù nhö coù moät Tyø-kheo tình côø thaáy moät ñoà

vaät cuûa ngöôøi, moùng taâm tham aùi, muoán troäm laáy,

vöøa dôøi khoûi choã cuõ thì thaønh troïng toäi. Theá roài vôùi

yù nieäm sau aên naên hoái haän, ñem ñeå laïi choã cuõ,

khoâng laáy. Ngöôøi aáy khoâng heà coù taâm che giaáu,

khaån tröông caàn caàu “hoïc phaùp Ba-la-di” thì vì sao

khoâng trao cho hoï? Coøn tröôøng hôïp ñaõ laáy vaät roài,

sau môùi phaùt loà maø voäi laïm duïng trao cho “hoïc

phaùp Ba-la-di” thì laøm sao khoâng chieâu laáy toäi loãi?!

Nhö giôùi saùt sanh, neáu muoán gieát ngöôøi naøy maø

nhaàm gieát ngöôøi khaùc. Tröôøng hôïp nhö vaäy, tuy

giôùi chöa maát nhöng luaät phaùp cuûa ñôøi coøn khoâng

dung tha, huoáng laø thoûa maõn loøng saùt thì duø khoâng

che giaáu, cuõng ñaâu coù theå trao cho “hoïc phaùp Ba-la-

di” ñöôïc. Tuy nhieân, döïa theo kinh Duy-ma vaø kinh


Tònh nghieäp chöôùng cuõng chöa töøng coù moät ñöôøng

loái naøo khai thoâng?

Keá ñeán laø giôùi ñaïi voïng ngöõ, neáu vì lôïi döôõng coá

ñaïi voïng ngöõ thì laøm sao maø noùi laø khoâng coù taâm

che giaáu? Lyù ra khoâng cho pheùp ñieàu naøy. Tröôøng

hôïp vì maïng naïn hay phaïm haïnh naïn maø taïo taùc

ñaïi voïng ngöõ ñeå thoaùt naïn, theo sau ñoù ñeàu phaùt loà

caàu ai saùm hoái thì laøm sao ñöa hoï ñeán con ñöôøng

beá taéc ñöôïc?

Neân bieát caàn phaûi kheùo leùo laém môùi giaûi quyeát

ñöôïc vaán ñeà naøy. Ngöôøi khoâng coù aùi, khoâng saân,

khoâng sôï, khoâng si, môùi coù theå ñaûm nhieäm vieäc aáy.

Kinh Ñaïi nieát-baøn thuyeát minh:

Coù vò Tyø-kheo trì giôùi, oai nghi ñaày ñuû, hoä trì

Chaùnh phaùp, thaáy ngöôøi phaù hoaïi Chaùnh phaùp lieàn

xua ñuoåi, khieån traùch, trò phaït. Neân bieát, vò Tyø-

kheo aáy ñöôïc phöôùc voâ löôïng khoâng theå keå xieát.

Neáu coù vò Tyø-kheo goïi laø toát maø thaáy ngöôøi phaù

hoaïi Chaùnh phaùp khoâng xua ñuoåi, khieån traùch, cöû

toäi thì neân bieát ñoù laø keû oaùn cöøu trong Phaät phaùp.

Neáu phaïm töù troïng, taïo toäi nguõ nghòch, chính

mình bieát ñoù laø toäi troïng maø khoâng heà sôï seät, xaáu

hoå, khoâng chòu phaùt loà; ñoái vôùi Chaùnh phaùp cuûa

Phaät khoâng bao giôø coù taâm hoä trì hay xaây döïng,

cheâ bai khinh reõ, noùi naêng phaàn nhieàu laø toäi loãi.

Nhöõng haïng ngöôøi nhö vaäy, cuõng goïi laø haïng ngöôøi

ñang ñi ñeán ñaïo xieån ñeà. Hoaëc coù haïng ngöôøi noùi

raèng khoâng coù haït gioáng Phaät phaùp, thì hoï cuõng

ñöôïc goïi nhö treân vaäy.

(AÂm tieáng Phaïn laø Xieån-ñeå-ca, Hoa dòch laø

nhieàu tham vui thích trong sanh töû. Coù choã phieân

aâm laø A-xieån-ñeå-ca, Hoa dòch laø voâ duïc, töùc laø

khoâng öa thích caûnh Nieát-baøn, coù choã phieân aâm laø

A-ñieân-ñeå-ca, Hoa dòch laø cöïc aùc, töùc laø ñoaïn heát

caên laønh vaäy).

Hoûi: Theo luaät ñònh, Tyø-kheo phaïm khí, nhö caây

Ña-la bò chaët goác khoâng theå soáng laïi ñöôïc. Phaïm

vaøo thieân thöù hai cuõng phaûi bieät giam, YÙ hyû, roài

giöõa 20 vò Taêng xuaát toäi. Cho ñeán phaïm AÙc taùc coøn

phaûi ñoái thuù saùm hoái môùi ñöôïc trong saïch. Taïi sao

trong kinh Ñaïi Phaät ñaûnh noùi raèng: Neáu taïo nguõ

nghòch voâ giaùn troïng toäi, vaø phaïm töù khí, baùt khí,

tuïng chuù naøy taát caû toäi phaïm ñeàu ñöôïc tröø saïch

khoâng coøn moät maûy may naøo soùt laïi? Caùc ñöùc Phaät,

Boà-taùt khoâng nhöõng khoâng coi keû ñoù laø ngöôøi coù toäi

maø coøn ban coâng ñöùc cho hoï nöõa; hoï seõ chöùng Voâ

sanh nhaãn. Cöù theo ñoù maø xeùt thì khoâng luaän toäi

aáy lôùn hay nhoû, chæ caàn tuïng chuù chöù khoâng heà coù

vaán ñeà ñoái vôùi ngöôøi khaùc phaùt loà chi caû. Kinh vaø

luaät coù söï maãu thuaãn nhau nhö theá, laøm sao giaûi

thích cho thoâng?

Ñaùp: Haøo quang taäp trung taïi nhuïc keá cuûa ñöùc

Phaät, töø ñoù tuyeân noùi nhöõng aâm thanh vi dieäu, goïi


ñoù laø chuù taâm, cuõng goïi laø taâm chuù. Töùc laø tuyeân

thuyeát tam-muoäi Thuû laêng nghieâm vöông moät caùch

kín ñaùo. Theo Hieån giaùo maø nhaän xeùt nhöõng lôøi

daïy doã cuûa Phaät luùc ban ñaàu, tröïc tieáp traû lôøi

nhöõng caâu hoûi, lôøi noùi thaúng cuûa ñaùy loøng, khoâng

heà coù töôùng uûy khuùc (göôïng theo). Ñoâi khi noùi toäi

thì khoâng coù lôùn nhoû, khoâng caàn phaùt loà ñoái vôùi

ngöôøi khaùc, neáu khoâng theá thì ñaõ traùi vôùi ñöôøng

höôùng cuûa Nhö Lai laøm sao hôïp vôùi voâ thöôïng chuù

taâm ñöôïc? Trong kinh nhaèm hieån baøy coâng naêng

thaàn löïc cuûa maät aán, cho neân noùi raèng: khoâng toäi

naøo khoâng tieâu dieät5. Khoâng nhöõng kinh naøy noùi

nhö vaäy maø caû kinh Toân thaéng, Ñaïi bi, Phöông

ñaúng, caùc thaàn chuù, cho ñeán Tam thaäp nguõ Phaät,

Nguõ thaäp tam Phaät, Nguõ thieân nguõ baùch Phaät

danh, caùc kinh cuõng ñeàu coù noùi nghóa naøy. Muïc

ñích chính laø vì chuùng sanh hoaëc nghieäp chöôùng

ngaïi saâu daøy, khoâng bieát vaán ñeà taïo toäi laø khoù

ñieàu, khoù phuïc, khoù dieät, khoù tröø, cho neân luaät bò

beá taéc trong caùch nghieâm trò. ÔÛ ñaây, kinh, chuù môû

ra moät con ñöôøng môùi ñeå cöùu vaõn. Moät beân loaïi boû,

moät beân thu duïng, ñeàu coù chöùc naêng cuûa noù. Laøm

cho ngöôøi chöa taïo toäi khoâng daùm taïo, ngöôøi ñaõ taïo

toäi laïi ñöôïc dieät tröø. Ta coù theå goïi ñaây laø vì moät

loøng töø bi toät ñænh, moät phöông tieän nhieäm maàu.

5 Neân xem Yeát-ma chæ nam, chöông thöù 14, nôi ñeà muïc “Saùm

hoái luïc tuï” ñeå soi saùng vaán ñeà Hieån giaùo vaø Maät giaùo naøy.

Giaû nhö khoâng coù luaät cheá thì ngoâi truï trì Taêng baûo

khoâng ñöôïc toân troïng. Vì giaû nhö khoâng coù kinh,

chuù thì chuùng sanh seõ bò sa ñoïa vónh vieãn vì toäi

chöôùng. “Töù taát” kheùo bao dung töø nôi kim khaåu

tuyeân thuyeát ra, ñaâu cho pheùp ta voïng sanh söï

nhaän xeùt leäch laïc ö?

II. MINH ÑÒNH PHAÙP TRÒ TOÄI TAÊNG TAØN

Phaàn thöù ba6 thuyeát minh:

Phaïm toäi Taêng taøn maø che giaáu, thì tuøy theo

thôøi gian che giaáu trò toäi phuù taøng (che giaáu).

Ñöông söï phaûi ñeán tröôùc Taêng, maëc y troáng vai

maët, côûi guoác deùp, ñaûnh leã döôùi chaân chö Taêng,

chaép tay, quyø goái taùc baïch:

‚Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Toâi Tyø-kheo…

phaïm toäi Taêng taøn maø che giaáu. Toâi Tyø-kheo…

phaïm toäi Taêng taøn, tuøy theo thôøi gian che giaáu,

nay ñeán tröôùc Taêng caàu xin Yeát-ma toäi che giaáu,

baèng thôøi gian ñaõ che giaáu. Cuùi xin Taêng ban cho

toâi Yeát-ma toäi phuù taøng nhö thôøi gian ñaõ che giaáu.

Cuùi xin Taêng thöông xoùt toâi, thöông xoùt toâi!” (Caàu

xin nhö vaäy 3 laàn. Taêng neân Baïch töù yeát-ma ban

cho).

(Neáu che giaáu moät ngaøy thì haønh phaùp ‚bieät

truù‛ moät ngaøy. Neáu che giaáu hai ngaøy thì haønh

phaùp ‚bieät truù‛ hai ngaøy. Cho ñeán naêm ngaøy, möôøi

6 Töù phaàn luaät 45, phaàn thöù ba Kieàn-ñoä ngöôøi, tr. 898c07, Ñaïi

22n1428.


ngaøy, nöûa thaùng, moät thaùng, nöûa naêm, moät naêm

v.v… cuõng vaäy).

Trong thôøi gian haønh phaùp phuù taøng (bieät truù)

phaïm troïng toäi trôû laïi, thì phaûi caàu xin phaùp Baïch

töù yeát-ma taùc phaùp trò toäi che giaáu theo ngaøy ñaõ

phaïm tröôùc.

(Nghóa laø khi chính thöùc haønh phaùp ‚bieät truù‛

laïi phaïm toäi Taêng taøn thì tröôùc ñoù ñaõ haønh phaùp

bieät truù ñöôïc bao nhieâu ngaøy ñeàu bò huûy boû, phaûi

xin Taêng huûy boû, phaûi xin Taêng haønh phaùp bieät truù

laïi nhö soá ngaøy ñaõ phaïm tröôùc kia).

Haønh phaùp bieät truù roài caàn phaûi xin saùu ñeâm

Ma-na-ñoûa (yù hyû) Baïch töù yeát-ma. Haønh saùu ñeâm yù

hyû roài, keá ñeán Baïch töù yeát-ma xin xuaát toäi.

Tröôøng hôïp phaïm toäi Taêng taøn maø khoâng che

giaáu thì chæ xin saùu ñeâm Ma-na-ñoûa (yù hyû). Haønh

saùu ñeâm yù hyû xong xin xuaát toäi. Trong thôøi gian

haønh Ma-na-ñoûa laïi phaïm troïng toäi phaûi xin phaùp

Ma-na-ñoûa boån nhaät trò (ñoàng nghóa nhö phaùp phuù

taøng boån nhaät trò ñaõ giaûi thích). Haønh phaùp xong

caàu xin phaùp xuaát toäi.

Tröôøng hôïp phaïm nhieàu toäi Taêng taøn, hoaëc che

giaáu moät ñeâm, hoaëc che giaáu möôøi ñeâm, cho pheùp

chung laïi taùc phaùp caàu xin nhieàu toäi Taêng taøn, che

giaáu möôøi ñeâm Baïch töù yeát-ma. Keá ñeán cho haønh

saùu ñeâm Ma-na-ñoûa, roài xuaát toäi.

Tröôøng hôïp phaïm hai toäi Taêng taøn ñeàu che giaáu

caû hai toäi. Hoaëc nhôù moät toäi, khoâng nhôù moät toäi.

Hoaëc nghi ngôø moät toäi, moät toäi khoâng nghi. Hoaëc

bieát moät toäi, moät toäi khoâng bieát. Hoaëc noùi moät toäi,

moät toäi khoâng noùi… Neân tuøy theo choã nhôù, choã bieát

(bieát töùc laø khoâng nghi), choã noùi maø cho taùc phaùp

Yeát-ma toäi che giaáu. Sau ñoù nhôù laïi, bieát laïi, noùi

laïi, thì cuõng neân tuøy theo choã phaïm maø cho taùc

phaùp Yeát-ma toäi che giaáu. Che giaáu hai thaùng nhôù

moät thaùng, khoâng nhôù moät thaùng v.v… cuõng nhö

vaäy.

Tröôøng hôïp phaïm hai toäi Taêng taøn roài thoâi tu,

sau ñoù tu laïi vaø thoï Ñaïi giôùi (Ni khoâng coù tröôøng

hôïp naøy), hoaëc tröôùc sau ñeàu che giaáu, hoaëc tröôùc

che giaáu, sau khoâng che giaáu, hoaëc tröôùc phaùt loà

sau laïi che giaáu. Tuøy theo thôøi gian che giaáu maø taùc

phaùp Yeát-ma phuù taøng. Hoaëc tröôùc sau ñeàu khoâng

che giaáu (phaùt loà) thì chæ cho phaùp Ma-na-ñoûa.

Haønh phaùp xong, cho phaùp xuaát toäi.

Tröôøng hôïp che giaáu moät toäi, khoâng che giaáu

moät toäi, v.v… cuõng goàm ñuû nhö boán caâu treân. Nhôù

moät, khoâng nhôù moät v.v… cuõng ñeàu goàm ñuû boán caâu

nhö vaäy. Khi xin phaùp phuù taøng (noùi moät toäi,

khoâng noùi moät toäi) cuõng goàm ñuû boán caâu nhö vaäy.

Khi thi haønh phaùp phuù taøng, cho ñeán haønh

phaùp Ma-na-ñoûa roài, ñeàu goàm ñuû 20 caâu nhö vaäy.


Laøm Sa-di roài trôû laïi thoï Ñaïi giôùi, 100 caâu cuõng

nhö vaäy.

Ñieân cuoàng loaïn taâm, ñau naõo, ñeàu goàm ñuû 100

caâu cuõng nhö vaäy. Taêng taùc phaùp trao cho caùc toäi:

khoâng nhaän thaáy, khoâng chòu saùm hoái, khoâng boû aùc

kieán, ñeàu cuõng goàm ñuû 100 caâu nhö vaäy.

Hình ñoà moãi 4 caâu, 20 caâu, cho ñeán 100 caâu sau:

1) Hình ñoà 4 caâu: Giaáu moät toäi, khoâng giaáu moät toäi.

Tröôùc phaïm hai toäi, giaáu moät

toäi, khoâng giaáu moät toäi.

Thoâi tu, laïi thoï Cuï tuùc.

- Tröôùc giaáu moät ,khoâng giaáu moät.

- Caû hai ñeàu khoâng giaáu

- Caû hai ñeàu giaáu.

- Tröôùc giaáu sau khoâng,

- Tröôùc khoâng sau giaáu.

2) Hình ñoà 4 caâu: Nhôù moät toäi, khoâng nhôù moät toäi.

Tröôùc phaïm hai toäi, nhôù moät

toäi, khoâng nhôù moät toäi.


- Tröôùc nhôù moät, khoâng nhôù moät.

- Caû hai ñeàu khoâng nhôù.

- Caû hai ñeàu nhôù.

- Tröôùc nhôù sau khoâng

- Tröôùc khoâng sau nhôù.

3) Hình ñoà 4 caâu: Nghi moät toäi, khoâng nghi moät toäi.

Tröôùc phaïm hai toäi, nghi moät

toäi, khoâng nghi moät toäi.


- Tröôùc nghi moät, khoâng nghi moät.

- Caû hai ñeàu khoâng nghi.

- Caû hai ñeàu nghi.

- Tröôùc nghi sau khoâng,

- Tröôùc khoâng sau nghi.

4) Hình ñoà 4 caâu: Bieát moät toäi, khoâng bieát moät toäi.

Tröôùc phaïm hai toäi, bieát moät

toäi,

khoâng bieát moät toäi.


- Tröôùc bieát moät, khoâng bieát moät.

- Caû hai ñeàu bieát.

- Caû hai ñeàu khoâng bieát.

- Tröôùc khoâng bieát sau bieát,

- Tröôùc bieát sau khoâng.

5) Hình ñoà 4 caâu: Khi xin phuù taøng noùi moät khoâng noùi moät.

Phaïm hai toäi, ñeán tröôùc Taêng,

xin phaùp phuù taøng, noùi moät

khoâng noùi moät.

Thoâi tu, trôû laïi thoï Cuï tuùc

- Tröôùc noùi moät, khoâng noùi moät.

- Caû hai ñeàu noùi.

- Caû hai ñeàu khoâng noùi.

- Tröôùc khoâng noùi sau noùi.

- Tröôùc noùi sau khoâng noùi.

Naêm hình ñoà tröôùc, moãi hình ñoà coù 4 caâu, coäng

laïi thaønh 20 caâu. Ñaây laø öôùc ñònh töø khi phaïm toäi

cho ñeán khi xin toäi phuù taøng, thoâi tu ñeå trình baøy.

Laïi coù tröôøng hôïp khi thi haønh phaùp phuù taøng, thoâi

tu. Haønh phaùp phuù taøng roài, thoâi tu. Khi haønh Ma-

na-ñoûa, thoâi tu. Haønh Ma-na-ñoûa roài, thoâi tu, cuõng

ñeàu ñuû 20 caâu, goàm caû tröôùc, coäng thaønh 100 caâu,

thoâi tu. Ñeå lieät keâ baûy vieäc cuûa Sa-di cuõng ñeàu coù

100 caâu. Duøng hình ñoà trình baøy sau ñaây:

Khi xin toäi phuù taøng Giaáu moät, khoâng giaáu moät, boán caâu.

Khi haønh toäi phuù taøng Xaû giôùi, Nhôù 1, khoâng nhôù moät, boán caâu.

Haønh toäi phuù taøng roài hoaøn tuïc, Nghi 1, khoâng nghi moät, boán caâu.

Khi haønh phaùp yù hyû thoï giôùi Bieát 1, khoâng bieát moät, boán caâu.

Haønh phaùp yù hyû roài laïi. Noùi 1, khoâng noùi moät, boán caâu.

Hình ñoà 700 caâu :

- Phaïm toäi, ñeán xin Giaáu moät, khoâng giaáu moät, boán caâu

toäi phuù taøng. Xaû Cuï laøm Sa-di

- Khi haønh toäi phuù Ñieân cuoàng Nhôù moät, khoâng nhôù moät, boán caâu

taøng. Taâm loaïn


- Haønh toäi phuù taøng Ñau naõo böùc baùch Nghi moät, khoâng nghi moät, boán

caâu

roài. Khoâng nhaän toäi

- Khi haønh phaùp yù Khoâng saùm hoái Bieát moät, khoâng bieát moät, boán caâu

hyû. Khoâng boû aùc kieán

- Haønh phaùp yù hyû Noùi moät, khoâng noùi moät, boán caâu

roài

Trong moät caâu: “Xaû Cuï laøm Sa-di” ôû tröôùc bao

goàm naêm thôøi kyø. Trong moãi thôøi, ôû sau goàm giaáu

moät khoâng giaáu moät v.v… moãi moãi coù boán caâu.

Trong moät thôøi goàm naêm laàn boán caâu thaønh 20 caâu.

Trong naêm thôøi, moãi thôøi coù 20 caâu thaønh 100 caâu.

Töùc laø xaû Cuï giôùi laøm Sa-di, trôû laïi thoï Cuï tuùc.

Trong 100 caâu ñaây sai khaùc khoâng ñoàng. Caàn phaûi

tuøy töøng tröôøng hôïp moät giaûi quyeát, taùc phaùp Yeát-

ma vaäy. Tröôøng hôïp ñieân cuoàng ba chöùng beänh, sau

khi heát beänh ñeàu coù 100 caâu. Khoâng nhaän toäi v.v…

ba tröôøng hôïp, sau khi xin giaûi taãn ñöôïc roài cuõng

ñeàu coù 100 caâu, coäng thaønh 700 caâu.

Tröôøng hôïp khi haønh phaùp phuù taøng thoâi tu.

Hoaëc luùc taùc phaùp boån nhaät trò thoâi tu. Hoaëc laø

haønh phaùp phuù taøng roài thoâi tu. Hoaëc khi haønh

phaùp Ma-na-ñoûa roài thoâi tu. Hoaëc haønh phaùp roài

thoâi tu, sau trôû laïi thoï Cuï tuùc giôùi ñeàu tuøy theo moãi

tröôøng hôïp maø taùc phaùp. Laøm Sa-di v.v… ñeàu coù 5

caâu cuõng vaäy.

Hình ñoà caâu 5:

Thoâi tu roài trôû laïi thoï giôùi Cuï tuùc.

Khi haønh phuù taøng. Thoâi tu laøm - Cho tieáp tuïc haønh phuù

taøng.

Taùc phaùp boån nhaät trò ngöôøi ñôøi, - Laøm phaùp boån nhaät trò.

Haønh phuù taøng roài. Thoï giôùi - Laøm phaùp Ma-na-ñoûa.

Khi haønh yù hyû Cuï tuùc laïi - Tieáp tuïc haønh yù hyû.

Haønh yù hyû roài - Cho xuaát toäi.

Laøm Sa-di thoï giôùi Cuï tuùc laïi cuõng ñoàng nhö 5

caâu naøy. Ñieân cuoàng, taâm loaïn, ñau naõo, böùc baùch,

taâm thaàn oån ñònh laïi cuõng ñeàu ñoàng nhö 5 caâu naøy.

Khoâng nhaän toäi, khoâng saùm hoái, khoâng boû aùc kieán,

ñöôïc giaûi Yeát-ma roài cuõng ñeàu ñoàng nhö 5 caâu naøy.

Coâng thaønh 40 caâu.

Tröôøng hôïp phaïm toäi Taêng taøn maø töôûng laø

phaïm toäi khí roài che giaáu, hay goïi laø phaïm toäi Ba-

daät-ñeà cho ñeán toäi aùc thuyeát roài che giaáu. Ñöông söï

neân laøm phaùp saùm Ñoät-kieát-la, roài xin Taêng trao

cho phaùp Ma-na-ñoûa. Tröôøng hôïp phaïm Ba-daät-ñeà

maø goïi laø phaïm toäi khí v.v… che giaáu. Tröôùc heát

neân taùc phaùp saùm Ñoät-kieát-la, sau ñoù nhö phaùp maø

saùm. Tröôøng hôïp phaïm Taêng taøn, coù yù nghó laø toäi

Taêng taøn roài che giaáu, neân taùc phaùp saùm Ñoät-kieát-

la roài trao cho phaùp Yeát-ma che giaáu.

Tröôøng hôïp phaïm Taêng taøn, khoâng nhôù phaïm

bao nhieâu laàn vaø bao nhieâu ngaøy. Hoaëc nhôù phaïm

bao nhieâu laàn maø khoâng nhôù soá löôïng ngaøy ñaõ

phaïm thì ñeàu trao cho toäi Taêng taøn phuù taøng keå töø

khi khoâng coøn thanh tònh veà sau. Neáu nhôù soá ngaøy,

khoâng nhôù phaïm bao nhieâu laàn neân döïa theo soá


ngaøy nhôù ñoù maø trao cho phaùp phuù taøng. Neáu nghi

hay khoâng nghi v.v… cuõng nhö vaäy.

Tröôøng hôïp trong khi haønh phaùp Ma-na-ñoûa

phaïm toäi laïi maø che giaáu, neân trao cho phaùp Ma-

na-ñoûa, tieáp theo cho phaùp boån nhaät trò, sau ñoù môùi

xuaát toäi.

Trong thôøi gian ñang haønh phaùp phuù taøng cho

ñeán khi xuaát toäi v.v… khoâng neân chen vaøo taùc phaùp

Yeát-ma phuù taøng, boån nhaät trò, Ma-na-ñoûa, hay

tính ñuû 20 vò ñeå xuaát toäi.

Tyø-kheo ñang haønh phaùp che giaáu coù taùm

tröôøng hôïp khoâng ñöôïc tính (thaát daï) maø laïi maéc

toäi Ñoät-kieát-la.

(Tröôøng hôïp naøo, vaên sau seõ noùi roõ. Trong taùm

tröôøng hôïp naøy caàn phaûi taùc baïch, neáu khoâng taùc

baïch thì ngaøy aáy khoâng ñöôïc goïi laø ngaøy haønh bieät

truï, phaûi saùm toäi Ñoät-kieát-la roài haønh phaùp bieät

truï, boå tuùc laïi ngaøy ñoù).

Taùm tröôøng hôïp khoâng ñöôïc tính (thaát daï) nhö

sau:

1) Ñeán chuøa khaùc maø khoâng baïch.

2) Khaùch Tyø-kheo ñeán maø khoâng baïch.

3) Coù vieäc caàn ra ngoaøi giôùi maø khoâng baïch.

4) Trong chuøa coù ngöôøi ñi taûn boä maø khoâng

baïch.

5) Laâm beänh khoâng nhôø ngöôøi baïch ñeå nghæ.

6) Hai, ba ngöôøi cuøng nguû moät phoøng.

7) ÔÛ nôi truù xöù khoâng coù Tyø-kheo.

8) Ngaøy thuyeát giôùi khoâng baïch.

Ñöông söï ñaày ñuû oai nghi, baïch nhö vaày:

‚Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe cho! Toâi Tyø-kheo

… phaïm toäi Taêng taøn maø che giaáu. Toâi Tyø-kheo

teân… theo nhö thôøi gian che giaáu, ñeán tröôùc Taêng

xin phaùp Yeát-ma soá ngaøy che giaáu. Taêng ñaõ trao

cho toâi Yeát-ma theo soá ngaøy che giaáu. Toâi Tyø-kheo

teân…. ñaõ haønh phaùp bao nhieâu ngaøy, coøn bao nhieâu

ngaøy chöa haønh phaùp. Kính trình Ñaïi ñöùc bieát

cho: Toâi laø ngöôøi ñang haønh phaùp toäi che giaáu.‛

Tröôøng hôïp haønh Ma-na-ñoûa phaûi nguû cuøng

Taêng haøng ngaøy thöa nhö vaäy.

Tröôøng hôïp ngaøy Boá-taùt maø ngöôøi haønh saùm

yeáu ñuoái, nhieàu xaáu hoå, neân ñeán tröôùc vò Tyø-kheo

thanh tònh thöa raèng:

- Ñaïi ñöùc Thöôïng toïa bieát cho, hoâm nay toâi xin

taïm ngöng haønh phaùp saùm, nhö chö Taêng ñaõ daïy

baûo. Neáu khi naøo muoán haønh phaùp laïi, neân ñeán

tröôùc vò Tyø-kheo thanh tònh thöa raèng:

“Hoâm nay toâi vaâng theo söï daïy baûo cuûa chö

Taêng xin phuïng haønh laïi phaùp saùm.”

Trong Caên baûn baùch nhaát yeát-ma noùi:

Nhö khi haønh phaùp bieán truï (töùc bieät truï), hay

khi haønh phaùp Ma-na-ñoûa, nghe coù Tyø-kheo laø

ngöôøi taùnh thích gaây goå, öa bình phaåm, hoaëc haïng


ngöôøi khoâng bieát xaáu hoå, löôøi bieáng muoán ñeán nôi

truù xöù aáy, neân ñoái vôùi moät Tyø-kheo xin xaû vaán ñeà

haønh phaùp ñoù. Khi ngöôøi ñoù ñi roài, trôû laïi ñeán vò

Tyø-kheo thieän tònh xin thoï phaùp aáy laïi.

Luaät Nguõ phaàn noùi:

Tyø-kheo haønh phaùp bieät truï, muoán ñi xa neân xaû

roài môùi ñi. Ñöông söï ñeán nôi moät vò Tyø-kheo nhö

phaùp thöa:

“Ñaïi ñöùc nghe cho! Toâi nay xaû phaùp bieät truï,

sau seõ thi haønh laïi…” (noùi nhö vaäy 3 laàn).

Tröôøng hôïp khoâng xaû maø ñi, treân ñöôøng ñi thaáy

Tyø-kheo neân töï noùi:

“Ñaïi ñöùc, toâi Tyø-kheo…. haønh phaùp bieät truï ñaõ

ñöôïc bao nhieâu ngaøy, coøn bao nhieâu ngaøy, xin Ñaïi

ñöùc ghi nhaän cho.”

Neáu xaû bieät truï ñeán choã khaùc neân caàu xin Taêng

nôi ñoù haønh bieät truï laïi. Taêng nôi ñoù neân chaáp

thuaän.

Tröôøng hôïp coù Tyø-kheo khi ñang haønh phaùp

bieät truï hoaëc phaùp Ma-na-ñoûa hoaëc phaùp A-phuø-a-

na (xuaát toäi) bò maïng chung. Caùc Tyø-kheo hoûi Phaät:

Caùc Tyø-kheo ñoù khi maïng chung coù ñuû giôùi hay bò

phaù giôùi? Phaät daïy: Caùc Tyø-kheo ñoù ñeàu laø Tyø-kheo

ñuû giôùi.

Luaät nhieáp thuyeát minh:

Coù saùu haïng ngöôøi phaïm caùc lôøi giaùo huaán, thì

neân ñoái vôùi vò Tyø-kheo noùi leân lôøi noùi xin tröø toäi

thì ñöôïc goïi laø thanh tònh:

1) Ngöôøi thoï trì taïng Toâ-ñaùt-la (Kinh).

2) Ngöôøi thoï trì heát taïng Tyø-naïi-da (Luaät)

3) Ngöôøi thoï trì heát taïng Ma-ñieät-lyù-ca (Luaän).

4) Ngöôøi coù taùnh xaáu hoå toät ñoä, neáu noùi ñeán toäi

hoï phaïm, hoï oâm loøng hoå theïn coù theå cheát.

5) Vò Thöôïng toïa cao tuoåi nhaát trong chuùng.

6) Vò coù phöôùc ñöùc lôùn.

Saùu haïng ngöôøi naøy khi bò trò phaït coù aûnh

höôûng khoâng toát. Tröôøng hôïp hoï coù phaïm toäi thì hoï

quyeát taâm chaám döùt toäi, theà khoâng taùi dieãn. Hoï xaáu

hoå heát söùc, khoâng bao giôø xem thöôøng, cho neân tröø

ñöôïc toäi. Tröôøng hôïp phaïm caùc lôøi giaùo huaán veà toäi

maø thuoäc “baát coäng” thì khi caên chuyeån, toäi aáy cuõng

dieät luoân.

(Baát coäng laø trong 13 ñieàu cuûa Tyø-kheo: 1. Loäng

aâm, 2. Xuùc nöõ, 3. Thoâ ngöõ, 4. Thaùn thaân, 5. Khoâng

chuû laøm phoøng ôû, 6. Coù chuû laøm phoøng ôû. Taát caû

nhöõng ñieàu aáy Ni khoâng gioáng vôùi Tyø-kheo, neân goïi

laø baát coäng).

Trong Thaäp tuïng tyø-ni töïa thuyeát minh:

Vò Thöôïng toïa phaïm toäi Taêng taøn, khi ñaõ haønh

phaùp Ma-na-ñoûa, laøm cho ngöôøi sanh taâm baát tín.

Vò aáy neân khôûi yù nghó: Töø nay khoâng bao giôø ñeå


phaïm laïi, thì lieàn ñöôïc thanh tònh. Vò Ñaïi ñöùc

nhieàu ngöôøi bieát cuõng vaäy. Ngöôøi naøo coù yù nghó:

Thaø thoâi tu chöù khoâng haønh phaùp Ma-na-ñoûa, cuõng

vaäy. Vò Tyø-kheo beänh söùc yeáu khoâng theå haønh phaùp

Ma-na-ñoûa, cuõng vaäy. Coù moät vò Tyø-kheo phaïm toäi

Taêng taøn, khoâng ñuû chuùng 20 ngöôøi, muoán ñeán truù

xöù khaùc saùm hoái, treân ñöôøng ñi gaëp giaëc ñoaït

maïng. Laïi coù moät Tyø-kheo phaïm toäi Taêng taøn,

chuùng khoâng thanh tònh, muoán ñeán truù xöù kia saùm

hoái, treân ñöôøng ñi gaëp giaëc ñoaït maïng. Nhöõng

ngöôøi nhö vaäy maø khôûi yù nieäm “nhö phaùp saùm hoái”

lieàn ñöôïc thanh tònh, khoâng ñoïa aùc ñaïo.

(Coù saùu haïng ngöôøi ‘tröôøng hôïp’ ñöôïc aùp duïng

caùch saùm hoái ñoù: 1. Baäc Thöôïng toïa, 2. Baäc Ñaïi

ñöùc, 3. Ngöôøi hoå theïn, 4. Ngöôøi beänh yeáu, 5. Khoâng

ñuû chuùng, 6. Chuùng khoâng thanh tònh).

Khoâng neân aùp duïng moät caùch sai quaáy vaø coù söï

kieâu haõnh. Tröôøng hôïp maïo nhaän töï doái gaït mình

thì toäi traïng khoâng theå tröø ñöôïc. Coát yeáu laø phaûi

tham vaán saâu roäng nhöõng vò hieåu roõ veà luaät môùi coù

theå quyeát ñoaùn ñöôïc.

Hoûi: Luaät nhieáp goïi saùu haïng ngöôøi aáy laø con

maét cuûa ngöôøi, trôøi, laø thuû laõnh trong chuùng cho

neân xem toäi Ñoät-kieát-la cuøng vôùi toäi töù khí (Ba-la-

di) baèng nhau. Nay phaïm thoâ toäi maø theå taát nhö

ñaây thì ñoái vôùi caùc hoïc xöù khaùc coù gì trôû ngaïi

khoâng?

Ñaùp: Ñoù laø baäc thuû laõnh trong Taêng, töï nhieân

vaán ñeà khinh troïng khoâng theå thieáu soùt. Chæ vì taäp

khí phieàn naõo quaù maïnh, hoaëc ngaãu nhieân vi phaïm

phaùp tònh, moät khi töï noùi leân söï aên naên töùc laø laät

ngöôïc laïi ñöôïc taát caû söï nghi ngôø. Töï theä vónh vieãn

khoâng khi doái. Caùc phaùp saùm naøy, voán noù khoâng

cho pheùp kieâu haõnh töï khi, ñaâu coù theå voäi cho raèng

khoâng coù ngaïi ö?

III. MINH ÑÒNH PHAÙP TRÒ TOÄI THAÂU LAN GIAÙ

Luaät Thaäp tuïng thuyeát minh:

Töø toäi Ba-la-di sanh ra, ôû möùc ñoä quan troïng goïi

laø troïng Thaâu-lan-giaù. Toäi naøy phaûi ñoái tröôùc taát caû

Taêng maø saùm hoái ñeå tröø dieät.

(Nhö giôùi daâm: hai thaân ñaõ chaïm nhau maø nam

caên chöa vaøo trong nöõ caên. Giôùi troäm: ñaõ quyeát

ñònh laáy 5 tieàn maø chöa di chuyeån khoûi choã cuõ.

Giôùi saùt: gieát ñuùng ñoái töôïng maø ngöôøi aáy chöa

cheát. Giôùi voïng: doái noùi laø chöùng quaû maø noùi khoâng

roõ raøng).

Töø toäi Ba-la-di sanh ra, ôû möùc ñoä khoâng quan

troïng goïi laø khinh Thaâu-lan-giaù.

(Nhö giôùi daâm: höôùng vaøo nhau maø chöa xuùc

chaïm. Giôùi troäm: ñaõ rôø ñeán vaät ñaùng giaù maø chöa

ñònh laáy, hay laø ñònh laáy vaät thöôøng maø chöa dôøi

khoûi choã cuõ. Giôùi saùt: vöøa chuaån bò maø chöa laøm


thöông toån keû khaùc. Giôùi voïng ngöõ: chöa noùi ra

thaønh lôøi maø chaám döùt yù nghó ñoù).

Töø toäi Taêng taøn sanh ra, ôû möùc ñoä quan troïng

goïi laø troïng Thaâu-lan-giaù.

(Giôùi loäng aâm: tinh chöa xuaát maø ñình chæ. Giôùi

xuùc chaïm thaân nöõ: moät beân coù y moät beân khoâng coù

y. Giôùi thoâ ngöõ vaø giôùi ñoøi hoûi cung phuïng söï daâm

daät: noùi khoâng roõ raøng. Giôùi laøm mai: khoâng nhaän

lôøi, nhöng ñeán noùi roài trôû laïi traû lôøi. Giôùi caát phoøng

lôùn, phoøng nhoû: laøm maø chöa xong. Giôùi saân giaän

phæ baùng: noùi maø khoâng roõ raøng. Giôùi phaù Taêng

chuû, phaù Taêng baïn, maéng Taêng, baát thoï giaùn

‘khoâng nhaän loãi can giaùn’ cho ñeán luùc Taêng taùc

phaùp Yeát-ma môùi boû, ñeàu goïi laø troïng phöông tieän).

Nhöõng toäi naøy phaûi ra ngoaøi giôùi, ñoái tröôùc boán

vò Tyø-kheo saùm hoái ñeå tröø dieät.

Töø toäi Taêng taøn sanh ra, vôùi möùc ñoä khoâng

quan troïng, goïi laø khinh Thaâu-lan-giaù. Toäi naøy ñoái

tröôùc moät vò Tyø-kheo saùm hoái ñeå tröø dieät.

(Laáy tay caàm nam caên maø chöa loäng. Xuùc chaïm

nhau maø hai beân ñeàu coù y. Noùi thoâ vaø ñoøi cung

phuïng maø noùi chöa thaønh lôøi lieàn chaám döùt. Moâi

giaù, ñeán noùi maø khoâng trôû laïi traû lôøi. Ñaïi phoøng,

tieåu phoøng ñaõ quy ñònh maø chöa laøm. Saân giaän phæ

baùng, chöa noùi ra lôøi lieàn thoâi. Phaù Taêng cho ñeán

aùc taùnh, môùi vöøa baïch Taêng lieàn boû ñeàu goïi laø toäi

khinh phöông tieän).

Toäi töø ñaây sanh cuõng goïi laø phöông tieän lan,

cuõng goïi laø nhôn lan.

Töù phaàn yeát-ma thuyeát minh:

Ñoäc ñaàu Thaâu-lan-giaù coù ba loaïi khaùc nhau:

- Nhö phaù phaùp luaân Taêng vai chuû ñoäng, troäm 4

tieàn, gieát loaøi trôøi v.v… goïi laø thöôïng phaåm.

- Phaù Yeát-ma Taêng vai chuû ñoäng, phaù phaùp luaân

Taêng vai phuï, troäm 2, 3 tieàn v.v… goïi laø trung

phaåm.

- Phaù Yeát-ma Taêng vai phuï, caïo loâng, loõa hình,

chöùa da ngöôøi, baùt ñaù, aên huyeát nhuïc soáng, maëc aùo

ngoaïi ñaïo, troäm 1 ñoàng v.v… goïi laø haï phaåm. Chuaån

theo toäi töø ñaây sanh Thaâu-lan-giaù, 3 moùn phaùp

saùm, neân bieát.

Toäi Ñoäc ñaàu naøy cuõng goïi laø töï taùnh lan, cuõng

goïi laø quaû lan, thuoäc veà toäi ñaúng löu7.

Hoûi: Phaù Taêng laø toäi nghòch troïng naïn. Taïi sao

coù theå taùc phaùp saùm hoái theo toäi Thaâu-lan-giaù?

Ñaùp: Phaù phaùp luaân Taêng vôùi vai chuû ñoäng laø

toäi nghòch, coøn vai phuï khoâng phaûi laø nghòch toäi.

Phaù Yeát-ma Taêng vai chuû, vai phuï ñeàu khoâng goïi laø

toäi nghòch. Hôn nöõa, phaù phaùp luaân Taêng vai chuû

ñoäng tuy laø nghòch toäi, nhöng khoâng maát giôùi Tyø-

7 Toäi ñaúng löu: laø toäi töø toäi nhaân sanh ra toäi quaû, nghóa laø quaû

töông tôï nhaân.


kheo, neân cuõng chæ goïi laø toäi Thaâu-lan-giaù, khoâng

goïi laø Ba-la-di. Neáu Taêng luaân chöa bò phaù coøn coù

theå saùm hoái, neáu Taêng ñaõ bò phaù thaønh nghòch toäi.

Tröôøng hôïp naøy khoâng theå chæ saùm hoái baèng “Taùc

phaùp” maø caàn phaûi saùm hoái baèng “Voâ sanh” môùi

ñöôïc.

Cho ñeán ñoái vôùi keû phaù phaùp luaân Taêng vai

phuï, phaù Yeát-ma Taêng vai chuû ñeàu coù theå saùm hoái.

Nhöng neáu xaû giôùi roài trôû laïi thoï giôùi Cuï tuùc thì trôû

thaønh troïng naïn. (Khi hoûi giaø naïn).

IV. MINH ÑÒNH PHAÙP TRÒ TOÄI NHEÏ

Phöông phaùp saùm hoái toäi Ni-taùt-kyø, nhö ñaõ noùi

trong muïc 30 giôùi Xaû ñoïa, nay chæ thuyeát minh

chung veà phaùp saùm caùc toäi Ba-daät-ñeà, Ñoät-kieát-la

v.v...

Phaàn thöù ba8 thuyeát minh:

Tyø-kheo phaïm toäi, neáu muoán ñeán moät Tyø-kheo

ñeå saùm hoái, thì (ñaây laø tröôøng hôïp toäi Ba-daät-ñeà

taàm thöôøng, hay Ñoät-kieát-la tieåu toäi v.v…) phaûi ñeán

tröôùc moät Tyø-kheo thanh tònh maëc y troáng vai maët.

Neáu vò aáy laø baäc Thöôïng toïa thì phaûi leã laïy (coøn

8 Phaàn thöù ba, ngaøi Trí Huùc daãn trong baûn Truøng trò tyø-ni söï

nghóa taäp yeáu 30, tr. 451b13, Vaïn 40n719. Theo Ñaïi chaùnh

22n1428, Töù phaàn luaät 36, phaàn thöù hai Kieàn-ñoä thuyeát giôùi,

tr. 825c23.

baäc Haï toïa thì khoûi leã), quyø goái, chaép tay, noùi leân

teân cuûa toäi vaø chuûng loaïi cuûa toäi, baïch nhö vaày:

“Ñaïi ñöùc moät loøng thöông xoùt! Toâi Tyø-kheo

teân…. phaïm toäi…. thuoäc loaïi…. nay ñeán Tröôõng laõo

xin saùm hoái, khoâng daùm che giaáu, saùm hoái thì an

vui, khoâng saùm hoái thì khoâng an vui. Toâi ghi nhôù

toäi phaïm phaùt loà nhö söï hieåu bieát, khoâng daùm che

giaáu, xin Tröôûng laõo ghi nhôù cho toâi thanh tònh,

giôùi thaân Cuï tuùc thanh tònh Boá-taùt”. (Thöa nhö vaäy

3 laàn).

Vò thoï saùm neân noùi: “Thaày töï traùch loøng thaày

neân sanh taâm nhaøm chaùn.” Ñöông söï thöa: “Daï

vaâng” (nhó).

Neáu muoán ñeán tröôùc hai vò Tyø-kheo xin saùm hoái

(ñaây laø thuoäc toäi Ba-daät-ñeà baäc trung, töông ñoái

naëng, neân ñeán tröôùc hai ngöôøi ñeå noùi leân söï aên naên

thì taâm môùi yeân. Hoaêc truù xöù ñoù chæ coù ba vò Tyø-

kheo), tröôøng hôïp aáy neân ñeàn tröôùc hai vò Tyø-kheo

thanh tònh, maëc y troáng vai maët, noùi roõ toäi v.v…

nhö tröôùc. Vò thoï saùm neân hoûi vò Tyø-kheo thöù hai

raèng: “Neáu Tröôûng laõo cho toâi nhaän söï saùm hoái cuûa

vò Tyø-kheo… thì toâi seõ nhaän”. Vò kia neân noùi: “Ñöôïc,

ñoàng yù”. (Khaû nhó).

Neáu muoán ñeán tröôùc ba vò Tyø-kheo saùm hoái,

cuõng nhö vaäy (Ñaây laø tröôøng hôïp toäi Ba-daät-ñeà baäc

trung, taùnh toäi naëng, ñöông söï phaûi ñeán tröôùc ba vò

Tyø-kheo saùm hoái thì loøng môùi yeân. Hoaëc truù xöù kia


chæ coù boán vò Tyø-kheo vò thoï saùm neân hoûi hai vò kia

môùi nhaän söï saùm hoái aáy).

Neáu muoán ñeán tröôùc Taêng saùm hoái (töùc laø töø

boán vò Tyø-kheo cho ñeán voâ soá goïi laø Taêng. Ñaây

thuoäc veà toäi thöôïng vaø trung, hai phaåm cuûa Thaâu-

lan-giaù, vaø xaû tröôùc Taêng, saùm hoái tröôùc Taêng) thì

ñöông söï neân ñeán tröôùc Taêng, maëc y troáng vai maët,

côûi giaøy deùp, leã döôùi chaân Taêng, quyø goái, chaép tay,

thöa nhö sau:

“Xin Ñaïi ñöùc Taêng nghe cho! Toâi Tyø-kheo… ñaõ

phaïm toäi… nay ñeán tröôùc Taêng caàu xin saùm hoái…”

(Thöa nhö vaäy 3 laàn).

Vò thoï saùm phaûi taùc baïch. Sau ñoù môùi nhaän söï

saùm hoái cuûa ñöông söï. Vaên baïch nhö sau:

“Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Tyø-kheo kia teân… ñaõ

phaïm toäi… nay ñeán tröôùc Taêng xin saùm hoái. Neáu

thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng chaáp

thuaän, toâi seõ nhaän söï saùm hoái cuûa vò Tyø-kheo kia.

Ñaây laø lôøi taùc baïch”.

Baïch nhö vaäy roài môùi nhaän söï saùm hoái. Vò Tyø-

kheo kia neân noùi nhö tröôùc 3 laàn ñeå saùm hoái. Vò

thoï saùm hoái noùi: “Thaày neân töï traùch laáy taâm thaày,

sanh loøng nhaøm chaùn vaø xa lìa”. Ñöông söï ñaùp:

“Xin vaâng”.

Kinh Tyø-ni maãu thuyeát minh:

Thöôïng toïa ñoái vôùi Haï toïa, coù toäi caàn saùm hoái,

coù boán vieäc caàn phaûi laøm trong khi phaùt loà:

1) Maëc y troáng vai maët.

2) Côûi boû giaøy, guoác, deùp.

3) Chaép tay.

4) Noùi leân toäi ñaõ phaïm.

Coøn Haï toïa höôùng ñeán Thöôïng toïa xin saùm hoái

nhöõng toäi mình ñaõ phaïm, coù naêm vieäc caàn phaûi

laøm (nhö boán vieäc treân, chæ theâm caùi thöù naêm laø

quyø goái).

(Vaán ñeà Thöôïng, Haï toïa ôû ñaây khoâng döïa vaøo

vieäc tuoåi haï; 9 haï… ñeå luaän ñònh, maø chæ döïa vaøo

thôøi gian thoï giôùi Cuï tuùc. Ngöôøi thoï giôùi Tyø-kheo

tröôùc chæ trong 1 khoaûnh khaéc cuõng töùc laø Thöôïng

toïa. Laïi nöõa, y vaøo luaät Töù phaàn thì Thöôïng toïa

höôùng ñeán Haï toïa saùm hoái chæ tröø leã baùi, nhöng

cuõng phaûi quyø goái).

Caên baûn taïp söï noùi:

Phaûi ñuû naêm phaùp môùi taùc phaùp saùm hoái:

1) Coù tín taâm.

2) Khôûi loøng tinh taán.

3) Sanh taâm cung kính.

4) Mieäng noùi ra lôøi hay, ñeïp.

5) Gaàn guõi baïn laønh.

Thaäp tuïng tyø-ni töïa noùi:


Tröôøng hôïp bò giaëc baét, hoaëc laø ngöôøi beänh, tuy

ñoái vôùi ngöôøi coù toäi “töông öng” nhöng cho pheùp

taâm nieäm mieäng noùi leân lôøi saùm hoái. Sau ñoù ñeán

nôi vò Tyø-kheo thanh tònh maø saùm hoái. Sau khi hoï

saùm hoái roài môùi nhaän söï saùm hoái cuûa hoï.

(Toäi ‚töông öng‛ töùc laø ñoàng phaïm moät toäi vôùi

nhau. Khi bình thöôøng khoâng ñöôïc höôùng ñeán

ngöôøi ñoàng toäi maø saùm hoái. Ngöôøi ñoàng toäi khoâng

ñöôïc nhaän söï saùm hoái cuûa ngöôøi khaùc. Nay trong

tröôøng hôïp coù tai naïn hoaëc beänh, hoaëc bò giaëc baét,

tröôùc heát ngöôøi aáy neân nghó raèng: ‚Toäi naøy cuûa toâi

hoâm nay, sau naøy seõ phaûi ñeán vò Tyø-kheo thanh

tònh saùm hoái‛. Khôûi yù nghó nhö vaäy roài lieàn ñöôïc

nhaän söï saùm hoái cuûa ngöôøi beänh naëng hoaëc keû bò

giaëc baét kia ñeå hoï khoûi sa ñoïa sau khi cheát).

V. MINH ÑÒNH CAÙC PHAÙP YEÁT-MA

Phaàn thöù ba (luaät Töù phaàn) noùi:

Coù hai Tyø-kheo taùnh öa gaây tuïng, cuøng nhau

maéng nhieác, noùi lôøi aùc ñoäc, tranh hôn thua vôùi

nhau, laïi cuõng khuyeán khích ngöôøi khaùc tranh

tuïng. Phaät cho pheùp chö Taêng taùc phaùp quôû traùch,

Baïch töù yeát-ma ñeå thöïc hieän, sau khi Taêng hoïp

xong, neâu toäi phaïm, khi neâu toäi phaïm roài, vì hoï taùc

phaùp nhôù nghó. Khi taùc phaùp nhôù nghó xong, môùi

ñònh toäi traïng. Vaên baïch taùc phaùp Yeát-ma nhö sau:

“Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Tyø-kheo ñaây teân

laø… öa ñaáu tranh nhau, cuøng nhau maï nhuïc, noùi

lôøi hung döõ, tranh nhau hôn thua. Caùc Tyø-kheo

kia cuøng nhau ñaáu tranh roài, neáu coù Tyø-kheo naøo

khaùc ñaáu tranh laïi ñeán khuyeán khích raèng: “Caùc

baïn coù khaû naêng, khoâng nhö boïn hoï, caùc baïn hoïc

nhieàu, trí tueä, söï nghieäp hôn hoï nhieàu, baïn beø tri

thöùc cuõng vaäy. Chuùng toâi seõ laøm baïn vôùi caùc baïn”.

Hoï chuû tröông nhö vaäy neân trong Taêng chöa coù söï

tranh caõi thì sanh ra söï tranh caõi, ñaõ coù söï tranh

caõi thì khoâng chaám döùt ñöôïc. Neáu thôøi gian thích

hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng chaáp thuaän, vì caùc Tyø-kheo

aáy taùc phaùp Yeát-ma quôû traùch. Sau naøy hoï ñaáu

tranh laïi, maï nhuïc vôùi nhau laïi, chö Taêng seõ phaûi

taêng theâm toäi maø trò hoï. Ñaây laø lôøi taùc baïch.”

Vaên Yeát-ma theo ñaây maø thaønh laäp. Neáu hoï tuøy

thuaän chuùng Taêng khoâng ñieàu naøo choáng traùi, caàn

caàu giaûi phaùp Yeát-ma thì neân giaûi. Hoï phaûi ñeán

tröôùc Taêng 3 laàn caàu xin giaûi toäi. Chö Taêng Baïch töù

yeát-ma ñeå giaûi vaäy.

Tyø-kheo bò taãn neáu khoâng ñöôïc goïi thì khoâng

neân vaøo beân trong noäi giôùi. Cho pheùp, nhôø ngöôøi

tin caäy vaøo trong chuùng caàu xin saùm hoái. (Ñaây laø

chæ cho ngöôøi laøm haïnh xaáu, laøm nhô nhôùp nhaø

ngöôøi).

Tyø-kheo y chæ, hoïc phaùp Tyø-ni, ñaéc trí tueä, tuøy

thuaän chuùng Taêng, khoâng daùm traùi nghòch, caàu xin

giaûi Yeát-ma thì neân giaûi.


Tyø-kheo coù 10 phaùp neân taùc baïch Yeát-ma ngaên

caûn khoâng ñeán nhaø baïch y:

1) Noùi xaáu, maéng nhaø baïch y.

2, 3, 4) Laøm cho nhaø baïch y bò thieät thoøi, maát

maùt lôïi loäc, khoâng coù nôi nöông ôû.

5) Ñaáu tranh naõo loaïn baïch y.

6, 7, 8) Tröôùc baïch y huûy baùng Phaät, Phaùp,

Taêng.

9) Tröôùc ngöôøi baïch y noùi lôøi haï tieän, maï nhuïc.

10) Höùa nhö phaùp maø khoâng thöïc haønh.

Coù naêm haïng Tyø-kheo khoâng neân vì hoï maø laøm

phaùp Yeát-ma naøy: khoâng cung kính cha, meï, Sa-

moân, Baø-la-moân, vieäc neân gìn giöõ maø khoâng kieân

taâm gìn giöõ (chæ neân taùc phaùp quôû traùch chieát

phuïc….). Neáu hoï cung kính cha, meï, Sa-moân, Baø-la-

moân, vieäc neân gìn giöõ kieân trì khoâng boû. Tyø-kheo

naøo phaïm 10 phaùp nhö treân taùc phaùp Yeát-ma ngaên

khoâng cho ñeán nhaø baïch y. Taùc phaùp roài sai moät

Tyø-kheo ñeán nhaø baïch y vì Tyø-kheo naøy maø xin loãi.

Coù taùm phaùp neân sai:

1) Coù nghe bieát vaán ñeà.

2) Kheùo noùi.

3) Töï mình hieåu roõ.

4) Coù khaû naêng hieåu yù cuûa ngöôøi.

5) Kheùo thu nhaän lôøi noùi cuûa ngöôøi.

6) Kheùo ghi nhôù.

7) Khoâng khuyeát ñieåm.

8) Kheùo giaûi thích lôøi noùi ñuùng sai.

Ngöôøi naøo coù taùm phaùp nhö vaäy neân Baïch nhò

yeát-ma sai ñeán nhaø baïch y noùi lôøi xin loãi vôùi cö só

nhö sau: “Taêng ñaõ vì Tyø-kheo naøy taùc phaùp traùch

phaït roài”. Neáu cö só nhaän lôøi saùm hoái nhö vaäy thì

toát. Baèng khoâng, neân baûo Tyø-kheo ñoù ñeán ñöùng choã

cö só thaáy maø khoâng nghe, baûo vò tyø-kheo aáy noùi lôøi

nhö phaùp saùm hoái. Vò Tyø-kheo ñöôïc sai trôû laïi noùi

vôùi ngöôøi cö só aáy raèng: “Vò Tyø-kheo aáy tröôùc phaïm

toäi, nay ñaõ saùm hoái, toäi ñaõ tieâu tröø.” Neáu cö só nhaän

söï saùm hoái thì toát, baèng khoâng thì Tỳ-kheo phaïm

toäi phaûi tröïc tieáp ñeán saùm hoái vôùi cö só. Saùm hoái

roài, phaûi tuøy thuoäc vaøo Taêng, khoâng ñöôïc taùi phaïm.

Khi hoï xin giaûi Yeát-ma, thì neân giaûi cho.

Phaïm toäi maø noùi khoâng thaáy phaïm, coù toäi maø

khoâng saùm hoái, khoâng boû aùc kieán, ñeàu neân laøm

phaùp taùc cöû (cöû toäi).

Neáu ñaõ taùc Yeát-ma quôû traùch, taãn xuaát, y chæ,

ngaên khoâng cho ñeán nhaø baïch y, khoâng thaáy toäi ñaõ

cöû, khoâng saùm hoái toäi ñaõ phaïm, khoâng boû aùc kieán

ñaõ cöû, tuyø theo soá ngaøy che giaáu, phaït laïi töø ngaøy

ñaàu, saùu ñeán yù hyû. Khi ñaõ laøm nhöõng Yeát-ma aáy

roài, coù naêm vieäc khoâng neân laøm:

1) Khoâng ñöôïc trao giôùi Cuï tuùc cho ngöôøi.

2) Khoâng ñöôïc nhaän cho ngöôøi y chæ.

3) Khoâng ñöôïc nuoâi Sa-di.


4) Khoâng ñöôïc nhaän Taêng sai giaùo thoï Tyø-kheo-

ni.

5) Neáu Taêng ñaõ sai thì khoâng neân ñeán giaùo thoï.

Laïi coù naêm vieäc khoâng neân laøm:

1) Khoâng ñöôïc thuyeát giôùi.

2) Taêng hoûi nghóa Tyø-ni khoâng ñöôïc traû lôøi.

3) Khoâng ñöôïc laøm vò Yeát-ma.

4) Khoâng ñöôïc tham döï vaøo vieäc tuyeån choïn

ngöôøi trí tueä ñeå cuøng bình ñoaùn luaän nghò vieäc cuûa

Taêng.

5) Khoâng ñöôïc laøm ngöôøi ñaïi dieän cho Taêng.

Ngoaøi ra, khoâng ñöôïc sôùm vaøo trong tuï laïc toái

môùi veà. Khoâng ñöôïc gaàn guõi ngoaïi ñaïo. Khoâng ñöôïc

noùi xaø quaàn (dò ngöõ), khoâng ñöôïc phaïm toäi laïi.

Khoâng ñöôïc cô hieàm Yeát-ma vaø ngöôøi laøm Yeát-ma.

Khoâng ñöôïc nhaän vò thieän Tyø-kheo cuùng döôøng leã

baùi. Khoâng ñöôïc cöû toäi thieän Tyø-kheo. Khoâng ñöôïc

ngaên Boá-taùt, Töï töù. Khoâng ñöôïc cuøng vôùi thieän Tyø-

kheo tranh luaän. Neân ngoài vaø ñi sau Tyø-kheo. Neân

vì thanh tònh Tyø-kheo lau queùt, traûi toøa, cho ñeán

böng y baùt, xoa thaân v.v… nhö phaùp thôø thaày. Neân

moãi ngaøy 3 laàn dieän kieán thanh tònh Tyø-kheo. Ñeán

ngaøy Boá-taùt phaûi lau queùt cho ñeán söûa soaïn theû

haønh truø. Boá-taùt roài neân doïn deïp.

Luaät Taêng kyø thuyeát minh:

Coù naêm vieäc phaûi taùc phaùp maø chieát phuïc (töùc

laø Yeát-ma quôû traùch):

1) Quen gaàn taùm vieäc, nghóa laø thaân quen gaàn

ñeå ôû, mieäng quen gaàn ñeå ôû, thaân vaø mieäng quen

gaàn ñeå soáng (ôû). Thaân quen gaàn töùc laø cuøng ngoài

moät giöôøng, cuøng nguû moät giöôøng, cuøng aên moät

maâm, cuøng maëc quaàn aùo vôùi nhau, cuøng ñi ra, cuøng

ñi vaøo. Mieäng quen gaàn töùc laø cuøng nhau höôûng öùng

qua laïi, noùi nhöõng lôøi oâ nhieãm. Thaân vaø mieäng

quen gaàn töùc laø cuøng ngoài moät giöôøng cho ñeán khi

noùi cuøng nhau höôûng öùng qua laïi, laàn löôït noùi lôøi oâ

nhieãm (thaân coù saùu, mieäng coù hai, coäng thaønh taùm

vieäc aáy).

2) Thöôøng thöôøng phaïm toäi, 3 laàn can ngaên

khoâng boû.

3) Vaøo tuï laïc quaù sôùm, ra khoûi tuï laïc quaù toái.

Baïn beø xaáu aùc, ñi ñeán choã khoâng neân ñeán.

4) Cuøng nhau tranh tuïng, 3 laàn can ngaên khoâng

boû.

(Naêm phaùp thaønh töïu, tranh tuïng trôû laïi: 1. Töï

cao, 2. Taùnh thoâ coäc hung aùc, 3. Noùi lôøi voâ nghóa, 4.

Noùi khoâng ñuùng luùc, 5. Khoâng gaàn baïn laønh).

5) Öa gaàn tuoåi treû, 3 laàn can ngaên khoâng boû.

Tröôøng hôïp khi taùc phaùp Yeát-ma chieát phuïc, maø

khoâng tuøy thuaän phuïng haønh, hoaëc thöôøng phaïm

toäi nhoû, mieäng tuy nhaän lôøi can ngaên, nhöng vaãn

cöù phaïm. Taát caû neân taùc phaùp Yeát-ma khoâng cuøng

noùi chuyeän (töùc laø Yeát-ma y chæ vaäy).


Haïnh xaáu laøm nhô nhôùp nhaø ngöôøi Yeát-ma taãn.

Nhieãu loaïn ngöôøi ñôøi, sanh chuyeän khoâng vui, taùc

phaùp Yeát-ma phaùt hyû (töùc laø Yeát-ma ngaên khoâng

cho ñeán nhaø baïch y).

Khoâng nhaän toäi, khoâng nhö phaùp laøm (töùc

khoâng saùm hoái), khoâng boû aùc kieán thì taùc phaùp Yeát-

ma cöû toäi.

Tyø-kheo haønh Ba-lôïi-baø-sa phaûi tuøy thuaän thi

haønh baûy vieäc:

1) Vieäc cuûa Tyø-kheo.

2) Vieäc cuûa Tyø-kheo-ni.

3) Vieäc cuûa quyeán thuoäc.

4) Vieäc vaøo tuï laïc.

5) Chaáp haønh caùc vieäc cöïc nhoïc.

6) Nhaän vieäc Taêng sai.

7) Vieäc cuûa vua.

Theá naøo laø vieäc cuûa Tyø-kheo?

Khoâng ñöôïc nhaän söï leã baùi cuûa Tyø-kheo. Khoâng

ñöôïc noùi loãi cuûa Tyø-kheo. Khoâng ñöôïc cuøng Tyø-kheo

luaän baøn. Khoâng ñöôïc noùi toäi cuûa Sa-di. Khoâng ñöôïc

phöôùc phaït Sa-di (töùc thöôûng, phaït). Khoâng ñöôïc

cuøng Sa-di luaän baøn. Khoâng ñöôïc laøm söù giaû cho

Tyø-kheo. Khi chuùng hoïp khoâng ñöôïc vì chuùng laøm

ngöôøi noùi phaùp, tröø tröôøng hôïp ñaëc bieät. Ñoù laø vieäc

Tyø-kheo.

Theá naøo goïi laø vieäc cuûa Tyø-kheo-ni?

Khoâng ñöôïc nhaän Tyø-kheo-ni leã laïy. Khoâng ñöôïc

noùi toäi cuûa Ni, khoâng ñöôïc cuøng vôùi Ni luaän nghò,

khoâng ñöôïc noùi toäi cuûa Thöùc-xoa-ma-na, Sa-di-ni.

Khoâng ñöôïc phöôùc phaït hoï, khoâng ñöôïc cuøng hoï

nghò luaän. Khoâng ñöôïc ngaên Ni Boá-taùt, Töï töù.

Khoâng ñöôïc caûn ngaên Ni ñöùng ngang cöûa ngoõ cuûa

truù xöù Taêng.

(Nhaân caùc Tyø-kheo-ni ñaùnh Toân giaû Ca-tyø-leâ,

Phaät baûo caùc Tyø-kheo thaáy Ni vaøo chuøa neân baûo hoï

ñöùng ngang cöûa. Ñoù laø ñieàu chaùnh ñaùng. Sau khi

thöa, môùi cho hoï vaøo. Nay caùc vò Tyø-kheo ñang

haønh bieät truï khoâng ñöôïc caûn ngaên hoï).

Khoâng ñöôïc ñeán giaùo giôùi Ni, neáu ñaõ nhaän cuõng

khoâng ñöôïc ñeán. (Nghóa laø tröôùc khi chöa phaït, tuy

ñaõ töøng thoï Taêng sai, nhöng hieän taïi ñang bò toäi

chöa tröø, khoâng ñöôïc ñeán daïy). Ñoù laø vieäc cuûa Tyø-

kheo-ni.

Theá naøo laø vieäc cuûa quyeán thuoäc?

Khoâng ñöôïc cho pheùp ngöôøi thoï Cuï. Khoâng ñöôïc

nhaän ngöôøi y chæ. Khoâng ñöôïc nuoâi Sa-di. Khoâng

ñöôïc nhaän söï cung caáp cuûa Tyø-kheo. Khoâng ñöôïc

trao kinh cho ngöôøi. Khoâng ñöôïc nhaän kinh nôi

ngöôøi khaùc. Neáu thöôøng tuïng kinh neân tuïng nhoû

gioïng. Neáu tröôùc ñoù ñaõ cho ñeä töû y chæ thì neân baûo

hoï y chæ vò khaùc, neân chaám döùt quyeán thuoäc. Ñaây laø

vieäc cuûa quyeán thuoäc.

Theá naøo goïi laø vieäc cuûa thoân xoùm (tuï laïc)?


Khoâng ñöôïc vaøo xoùm sôùm quaù, ra toái quaù.

Khoâng ñöôïc vaøo tuï laïc rieâng moät mình. Khoâng ñöôïc

ñi vaøo tröôùc hay sau Sa-moân.

(Tyø-kheo bieät truï ‘bieät giam’ phaûi ñi sau taát caû

Tyø-kheo thanh tònh, ngoài cuõng vaäy. Neáu ñi vaøo

thoân xoùm rieâng moät mình hoaëc tröôùc hay sau Sa-

moân, töùc laø khoâng chòu tuøy thuaän haønh phaùp vaäy).

Khoâng ñöôïc ñeán nhaø Ñaøn-vieät trí thöùc. Khoâng ñöôïc

ôû nôi truù xöù khoâng coù Tyø-kheo Taêng ôû. Khi ngoài,

khi aên phaûi sau Tyø-kheo, khoâng ñöôïc sai ngöôøi

nhaän ñoà aên, khoâng ñöôïc cho ngöôøi ñöa ñoà aên, tröø

ñeán phieân mình (luaân phieân trò nhaät cho ngöôøi

nhaän hay ñöa ñoà aên khoâng phaïm). Ñoù goïi laø vieäc

cuûa thoân xoùm.

Theá naøo goïi laø chaáp haønh caùc vieäc khoù nhoïc?

Saùng daäy queùt chuøa, thaùp, phoøng cuûa Taêng. Röûa

chuøi ñoà ñaïi tieåu tieän cuûa Taêng. Taát caû vieäc coù theå

laøm nhö vaäy, theo khaû naêng mình phaûi laøm khoâng

ñöôïc traùnh neù. Khoâng ñöôïc nhaän duïc cuûa ngöôøi

khaùc, tröø phieân cuûa mình (luaân phieân vì ngöôøi

truyeàn duïc thì khoâng phaïm). Ñoù goïi laø chaáp haønh

caùc vieäc khoù nhoïc.

Theá naøo goïi laø nhaän vieäc cuûa Taêng sai?

Khoâng ñöôïc nhaän taát caû söï leã baùi, Baïch nhaát

yeát-ma, Baïch tam yeát-ma ñeàu khoâng neân nhaän. Ñoù

laø nhaän vieäc Taêng sai.

Theá naøo goïi laø vieäc cuûa vua?

Khoâng ñöôïc yû vaøo theá löïc cuûa vua, ñaïi thaàn, cö

só, ngöôøi hung döõ. Khoâng ñöôïc cheâ Phaät, cheâ Phaùp,

cheâ Taêng, cheâ ngöôøi Yeát-ma, chæ traùch mình khoâng

ñöôïc traùch ngöôøi. Ñoù laø vieäc cuûa vua.

Tyø-kheo haønh Ba-lôïi-baø-sa vaø Ma-na-ñoûa, khi

thi haønh coù baûy vieäc naøy, neáu phuïng haønh thì goïi

laø haïnh tuøy thuaän, coøn khoâng thi haønh thì goïi laø

haïnh khoâng tuøy thuaän.

Ngöôøi bò taùc phaùp Yeát-ma chieát phuïc phaûi tuøy

thuaän thöïc haønh naêm vieäc:

1) Vieäc Tyø-kheo.

2) Vieäc Tyø-kheo-ni.

3) Vieäc quyeán thuoäc.

4) Vieäc Yeát-ma (thoï baùi sö).

5) Vieäc vua.

(Chæ tröø vieäc vaøo thoân xoùm ‘tuï laïc’ vaø vieäc laøm

khoù nhoïc cuûa Taêng). Khi taùc Yeát-ma roài neân noùi

raèng:

- Tröôûng laõo, oâng chôù neân taùi phaïm. Neáu taùi

phaïm Taêng trò toäi oâng naëng hôn. Naêm vieäc naøy

phaûi tuøy thuaän thöïc haønh ñaày ñuû.

Phuïng haønh xong, chieát phuïc haï yù, Taêng neân

trao cho phaùp Yeát-ma xaû (giaûi Yeát-ma). Ngöôøi ñöôïc

trao phaùp Yeát-ma khoâng ñöôïc noùi chuyeän, cuõng

khoâng ñöôïc khoâng tuøy thuaän thöïc haønh Naêm vieäc

nhö treân. Taùc Yeát-ma roài laïi phaûi tuøy thuaän thöïc

haønh naêm vieäc:


1) Tuy 100 tuoåi cuõng phaûi ñeán y chæ vôùi vò Tyø-

kheo giöõ giôùi môùi 10 tuoåi, cho ñeán chæ bieát hai boä

luaät maø thoâi.

2) Saùng daäy phaûi chaøo hoûi, böng ñoå ñoà ñaïi tieåu

tieän, oáng suùc, ñeå laïi choã cuõ. Trao taêm xæa raêng, queùt

doïn, böng ñoà aên, giaët aùo, nhuoäm baùt… taát caû phaûi

cung caáp chæ tröø leã baùi vaø xoa thaân, tröôøng hôïp coù

beänh thì ñöôïc thoa (xoa).

3) Phaûi hoïc hai boä luaät, neáu khoâng theå cho ñeán

phaûi hoïc naêm thieân giôùi.

4) Phaûi kheùo bieát AÁm, Nhaäp, Giôùi, 12 nhaân

duyeân.

5) Phaûi kheùo bieát töôùng cuûa toäi, khoâng phaûi

töôùng cuûa toäi, oai nghi neân daïy, phi oai nghi neân

traùnh.

Neáu hoïc xong töùc laø taùc phaùp xaû.

Ngöôøi bò Yeát-ma taãn xuaát cuõng phaûi tuøy thuaän

thöïc haønh naêm vieäc treân. Yeát-ma xong, neân an trí

ngöôøi aáy beân giaø-lam cuûa Taêng. Tuøy thuaän thöïc

haønh naêm vieäc, taát caû ñeàu nhö phaùp roài, neân trao

cho phaùp Yeát-ma xaû.

Ngöôøi bò taùc phaùp hyû Yeát-ma cuõng phaûi tuøy

thuaän thöïc haønh 5 vieäc treân. Yeát-ma xong neân baûo

hoï ñeán nôi nhaø ngöôøi theá tuïc xin loãi, khieán cho

ngöôøi cö só aáy vui loøng. Neáu ngöôøi ñoù vui loøng töùc

goïi laø xaû.

Ngöôøi bò taùc Yeát-ma cöû toäi cuõng phaûi tuøy thuaän

thöïc haønh 5 vieäc treân. Yeát ma xong neân ñeå hoï ôû

beân ngoaøi Taêng-giaø-lam, cöûa höôùng veà A-lan-nhaõ.

Tröôøng hôïp hoï ñeán queùt ñaát trong chuøa thaùp, Taêng

vieän, Tyø-kheo neân queùt xoùa giaáu chaân hoï. Tröôøng

hôïp hoï ñeán choã röûa chaân, ñaïi tieåu tieän neân doäi röûa

cho saïch. Tröôïng hôïp hoï cuøng ñi vôùi ñeä töû, ñeä töû y

chæ khoâng ñöôïc goïi hoï laø Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ;

khoâng ñöôïc noùi chuyeän vôùi hoï, nhöng ngöôøi khaùc

neân noùi. Muoán khieán hoï thöïc haønh tuøy thuaän, boû aùc

taø, aùc taø Tyø-kheo, thì khoâng neân cuøng noùi chuyeän,

cuøng ñöùng, chung phaùp thöïc, khoâng cuøng laïy moät

ñöùc Phaät, khoâng cuøng tuïng kinh, khoâng cuøng moät

Taêng ñoaøn, khoâng cuøng Boá-taùt, Töï töù, khoâng cuøng

Yeát-ma vôùi hoï. Ñöôïc noùi chuyeän vôùi ngoaïi ñaïo vaø

môøi hoï ngoài. Neáu hoï beänh khoâng neân chaêm soùc,

nhöng ñöôïc baûo ngöôøi Ñaøn-vieät hay baø con cuûa hoï

raèng: “Ngöôøi bò cöû aáy beänh neân ñeán chaêm soùc”. Neáu

hoï töø traàn khoâng neân duøng höông hoa cuùng döôøng

thaây cheát cuûa hoï, khoâng neân laøm ñoà aên thöùc uoáng

vì hoï maø cuùng döôøng Taêng. Khoâng ñöôïc chia y baùt,

khoâng ñöôïc thieâu hoùa töû thi. Neân laáy caùi giöôøng hoï

naèm ñeå töû thi leân, y baùt coät nôi coå, ñöa caû giöôøng

ra ngoaøi. Noùi nhö theá naøy: “Vieäc cuûa chuùng Taêng

ñaõ saïch! Vieäc cuûa chuùng Taêng ñaõ saïch!” Ñoái vôùi Tyø-

kheo aùc taø, chuùng ta khoâng neân khôûi aùc taâm. Cho

ñeán khi thieâu ñoát cuõng khoâng khôûi aùc, neân nghó theá

naøy: “Ñöøng ñeå ngöôøi sau quen theo taø kieán naøy”.


Neáu ngöôøi chaên boø hay keû ñoán cuûi ñem y baùt ñeán

cho, thì ñöôïc pheùp nhaän vì xem hoï laø ngöôøi thí chuû.

Neáu ngöôøi bò cöû tuøy thuaän thöïc haønh naêm vieäc, taâm

ñaëng chaùnh kieán roài, ñieàu hoøa nhaõ nhaën thì giaûi

phaùp Yeát-ma, töùc laø xaû vaäy.

Coù ba vieäc phaûi cöû toäi:

1) Giôùi khoâng thanh tònh.

2) Kieán giaûi khoâng tònh (nhö goïi daâm khoâng trôû

ngaïi ñaïo, hay goïi saùt sanh khoâng coù quaû baùo, hoaëc

chaáp ñoaïn, thöôøng, hay chaáp theá giôùi coù cuøng taän,

khoâng cuøng taän v.v…).

3) Maïng khoâng thanh tònh.

Coù 3 nhaân duyeân ñaëng cöû toäi: Kieán, vaên, nghi.

Laïi nöõa, Tyø-kheo thaønh töïu naêm phaùp sau ñaây

ñöôïc cöû toäi ngöôøi khaùc:

1) Söï thaät, khoâng phaûi hö voïng.

2) Ñuùng luùc, khoâng phaûi phi thôøi.

3) Vì lôïi ích, khoâng phaûi voâ ích.

4) Noùi lôøi hoøa nhaõ, khoâng thoâ loã.

5) Vôùi loøng töø, khoâng phaûi vì giaän döõ.

Hay thaønh töïu naêm phaùp naøy thì ñöôïc cöû toäi

ngöôøi khaùc:

1) Haønh ñoäng cuûa thaân saïch.

2) Haønh ñoäng cuûa mieäng saïch.

3) Söï soáng trong saïch.

4) Hoïc nhieàu kinh.

5) Hoïc nhieàu luaät.

Laïi nöõa coù naêm loaïi cöû toäi ngöôøi khaùc:

1) Tröôùc maï nhuïc maø sau cöû toäi.

2) Tröôùc cöû toäi maø sau maï nhuïc.

3) Tröôøng hôïp vöøa cöû toäi vöøa maï nhuïc.

4) Coù maï nhuïc maø khoâng cöû toäi.

5) Coù cöû toäi maø khoâng maï nhuïc.

Trong naêm ñieàu naøy tröôùc maï nhuïc sau cöû toäi,

ñaõ cöû toäi roài sau maï nhuïc, vöøa cöû toäi vöøa maï nhuïc,

Taêng khoâng neân chaáp nhaän. Cöû toäi maø khoâng maï

nhuïc, Taêng neân cöùu xeùt.

Coù naêm phaùp sau ñaây khoâng neân cöû toäi ngöôøi

khaùc: coù aùi, saân, sôï, si, vì lôïi. Ai vì naêm phaùp naøy

maø cöû toäi ngöôøi khaùc thì thaân hoaïi maïng chung ñoïa

vaøo ñöôøng aùc, vaøo ñòa nguïc.

Ngöôøi naøo coù naêm phaùp sau ñaây môùi cöû toäi

ngöôøi khaùc: khoâng saân, khoâng aùi, khoâng sôï, khoâng

si, khoâng vì lôïi rieâng. Ai thaønh töïu naêm phaùp naøy

maø cöû toäi ngöôøi khaùc thì thaân hoaïi maïng chung

sanh vaøo ñöôøng laønh, ñöôïc ngöôøi phaïm haïnh khen

ngôïi.

Tröôøng hôïp Tyø-kheo bò cöû ñeán truù xöù khaùc cuûa

Taêng neân thöa nhö vaày: “Tröôûng laõo, toâi bò cöû thöïc

haønh phaùp tuøy thuaän, taâm toâi nhu nhuyeán, vì toâi

maø xaû”. Taêng neân hoûi: “Lyù do naøo thaày bò cöû!” Neáu

ñaùp: “Toâi khoâng coù gì vieäc gì bò cöû.” Thì neân noùi:


“Toâi vaø thaày cuøng höôûng chung phaùp thöïc, vò thöïc.”

Neáu noùi: “Vì toâi coù vieäc neân bò cöû.” thì neân noùi:

“Thaày trôû veà choã cuõ, Taêng nôi ñoù seõ xaû cho”. Neáu

ñöông söï noùi truù xöù kia khoâng coù Taêng cö truù, hoaëc

voâ thöôøng ñeán, hoaëc thoâi tu, hoaëc ñi ñeán truù xöù

khaùc ñeàu khoâng coù Taêng ôû, thì neân hoûi: “Thaày bò cöû

vì vieäc gì?” Hoï ñaùp: “Toâi vì vieäc nhö vaäy neân bò cöû,

taâm nhu nhuyeán, thaáy loãi, ñaõ thöïc haønh phaùp tuøy

thuaän roài”. Neáu vaäy thì neân xaû.

Boä Caên baûn ni-ñaø-na thuyeát minh:

Bí-soâ cuøng nhau ñaáu tranh, neáu hai thaày (Hoøa

thöôïng, A-xaø-leâ) coøn hieän tieàn neân baûo hoï saùm hoái

hay can giaùn hoï. Neáu ñuû 10 haï, ly y chæ roài, caùc Bí-

soâ neân can ngaên (töùc laø Yeát-ma quôû traùch), neáu hoï

khoâng chòu nghe thì neân taùc phaùp Yeát-ma xaû trí

(töùc laø Y chæ yeát-ma, baûo hoï ñeán y chæ vôùi ngöôøi trì

luaät. Bao nhieâu vò khaùc khoâng ñöôïc giao tieáp noùi

chuyeän vôùi hoï).

Luaät Thaäp tuïng noùi:

Taùc phaùp Yeát-ma haï yù roài (töùc laø phaùp hyû Yeát-

ma) baûo moät Tyø-kheo ñeán choã cö só noùi lôøi xin loãi.

Ñeán 3 laàn maø cö só khoâng chaáp nhaän, muoán gaây

vieäc khoâng hay thì neân baûo Tyø-kheo aáy ñi xa. Neáu

Tyø-kheo aáy khoâng chòu ñi thì chuùng Taêng khoâng coù

loãi. Tröôøng hôïp Tyø-kheo cuøng vôùi Ni noùi chuyeän

cöôøi giôõn, naõo loaïn caùc Tyø-kheo khaùc, neân taùc phaùp

Yeát-ma khoâng thanh tònh. (Töùc thuoäc loaïi Yeát-ma

quôû traùch).

Trong töïa cuûa Tyø-ni noùi:

Tyø-kheo bò taãn ôû truù xöù naøy khoâng ñöôïc ñeán truù

xöù khaùc saùm hoái, tröø tònh xaù aáy khoâng coù Taêng thì

cho pheùp ñeán truù xöù khaùc saùm hoái.

VI. MINH ÑÒNH PHAÙP PHUÙ BAÙT (UÙP BAÙT)

Phaàn thöù tö9 thuyeát minh:

Nhaø baïch y coù 10 phaùp neân taùc phaùp Yeát-ma

phuù baùt:

1) Maéng nhieác, huûy baùng Tyø-kheo.

2) Laøm cho Tyø-kheo bò toån haïi.

3) Laøm vieäc khoâng lôïi ích.

4) Laøm cho Tyø-kheo khoâng coù nôi nöông töïa.

5) Ñaáu tranh taïo loaïn cho Tyø-kheo.

6. 7. 8) Tröôùc maët Tyø-kheo noùi xaáu Phaät, Phaùp,

Taêng.

9) Vu khoáng Tỳ-kheo phaïm haïnh baát tònh.

10) Phaïm ñeán Tyø-kheo-ni.

Phaïm moät trong möôøi phaùp naøy phaûi taùc Yeát-

ma phuù baùt. Taùc phaùp Yeát-ma roài neân sai moät vò

Tyø-kheo ñuû taùm phaùp (nhö trong ñeà muïc ngaên

khoâng cho ñeán nhaø baïch y ñaõ noùi) ñeán nhaø baïch y

9 Töù phaàn luaät 53, phaàn thöù tö Kieàn-ñoä Taïp, tr. 959b03, Ñaïi

22n1428.


ñoù noùi: “Nay vì…. taùc Yeát-ma phuù baùt, khoâng tôùi lui

nhaø…. nöõa, vì söï vieäc nhö vaäy”. Neáu ngöôøi aáy nhö

phaùp saùm hoái, tuøy thuaän chuùng Taêng khoâng daùm

traùi nghòch, caàu xin giaûi phaùp Yeát-ma phuù baùt, tôùi

lui trôû laïi, thì Taêng neân giaûi cho hoï.

Vaán ñeà naøy trong luaät Taêng kyø ghi raèng:

Taïi thaønh Xaù-veä, Öu-baø-taéc Phaùp Döï thöôøng

chænh chö Taêng thoï trai. Moãi khi chö Taêng ñeán nôi,

thöôøng caät vaán nghóa lyù, vò Tyø-kheo naøo traû lôøi

ñöôïc thì vui möøng, töï tay sôùt caùc moùn ñoà aên. Vò naøo

khoâng traû lôøi ñöôïc lieàn huûy baùng cheâ bai, sai ngöôøi

döôùi quyeàn mình ñem ñoà aên khoâng ngon ñeán. Vì lyù

do aáy neân caùc Tyø-kheo ñeàu khoâng chòu ñi ñeán nhaø

oâng baø Phaät töû aáy thoï trai. Phaät baûo chö Taêng taùc

phaùp Yeát-ma phuù baùt.

Öu-baø-taéc coù taùm vieäc chö Taêng phaûi taùc haùp

Yeát-ma phuù baùt:

1) Hieän tieàn phæ baùng Tyø-kheo.

2) Hieän tieàn quôû traùch Tyø-kheo.

3) Hieän tieàn giaän maéng Tyø-kheo.

4) Döùt lôïi döôõng cuûa Tyø-kheo.

5) Khoâng öa coäng söï vôùi Tyø-kheo.

6. 7. 8) Maéng Phaät, Phaùp, Taêng.

Thöôøng thöôøng Phaùp Döï cuùng döôøng caùc Tyø-

kheo roài môùi aên côm sau. Ngaøy hoâm aáy chôø maõi

quaù ngoï khoâng thaáy Tyø-kheo ñeán. OÂng ñeán baïch

Phaät…. Phaät daïy: “OÂng khinh maïn Tyø-kheo Taêng,

Taêng muoán lôïi ích cho ngöôøi neân taùc phaùp Yeát-ma

phuù baùt roài”. Luùc baáy giôø, caùch Phaät khoâng xa coù

moät vò La-haùn, Phaät baûo Phaùp Döï: “Ngöôi ñeán hoûi

vò aáy theá naøo goïi laø muoái, muoái coù bao nhieâu loaïi?”

Phaùp Döï lieàn ñeán hoûi. Vò La-haùn traû lôøi: “Toâi bieát

oâng laø Öu-baø-taéc Phaùp Döï, khinh maïn Tyø-kheo,

Taêng ñaõ taùc phaùp Yeát-ma phuù baùt cho ngöôi, nhö

theá, chöa ñuû sao? ÔÛ ñaây, toâi caàn söï yeân tónh, oâng

laïi ñeán quaáy raày toâi nöõa! Muoái laø muoái chöù gì”.

Phaùp Döï nghe xong khoâng vöøa yù, trôû laïi choã Phaät.

Phaät hoûi: “Ngöôi hoûi nghóa cuûa muoái theá naøo? Coù

vöøa yù khoâng?” Phaùp Döï thöa: “Tyø-kheo aáy keùm coõi,

ít hoïc neân hoûi muoái chæ noùi muoái laø muoái”. Luùc ñoù

caùch Phaät khoâng xa laïi coù moät vò Tyø-kheo Phaùp sö

teân laø Phaát-hy-loâ. Phaät baûo Phaùp Döï ñeán hoûi vò Tyø-

kheo kia. Phaùp Döï ñeán hoûi, Phaùp sö traû lôøi: “Theo

nghóa thì muoái coù 2 loaïi: Vò cuûa muoái vaø taùnh cuûa

muoái. Vò töùc laø nöôùc bieån cuøng moät vò maën. Taùnh

thì goàm coù: muoái ñen, muoái ñoû, muoái Taân-ñaàu, muoái

Vò-baït-giaø, muoái Tyø-laõm, muoái Ca-giaø, muoái Tö-ña,

muoái Tyû-ca. Noùi toùm löôïc thì coù hai loaïi: muoái soáng

vaø muoái naáu; ñoù goïi laø muoái”. Phaùp Döï nghe roài raát

vui möøng ñeán baïch vôùi Theá Toân: “Vò Tyø-kheo aáy raát

kheùo giaûi thích, phaân bieät, trình baøy toùm löôïc ñaày

ñuû veà nghóa cuûa muoái. Hoûi thuaän hoûi nghòch ñeàu traû

lôøi ñöôïc”. Phaät daïy: “Ñoù laø vò Tyø-kheo phaøm phu, ôû


trong giaùo phaùp cuûa ta chöa neám ñöôïc muøi vò cuûa

phaùp. Vò Tyø-kheo tröôùc kia laïi laø vò A-la-haùn maø

ngöôi kieâu ngaïo khoâng bieát thöïc hö, suoát ñôøi toaøn

laøm nhöõng vieäc voâ ích”. Tröôùc söï vieäc nhö theá Phaùp

Döï lo sôï caàu xin saùm hoái. Phaät baûo: “Phaûi thaønh

taâm maëc aùo chænh teà cuøng vôùi baø con ñeán tröôùc

Taêng ba phen caàu xin phaùp Yeát-ma xaû phuù baùt.”

Taêng baûo hoï vaøo trong giôùi, ñöùng choã maét thaáy tai

khoâng nghe, Baïch töù yeát-ma xaû.

Tröôøng hôïp Taêng ñaõ taùc phaùp Yeát-ma phuù baùt

roài, töø Tyø-kheo cho ñeán Öu-baø-taéc, Öu-baø-di ñeàu

khoâng ñöôïc tôùi lui, neân ñem moät mieáng caø-sa coät

treo nôi cöûa ngoõ ngöôøi aáy, vaøo trong ñöôøng heûm rao

raèng: “Nhaø… laø nhaø bò Yeát-ma phuù baùt.” Neáu coù

khaùch Tyø-kheo ñeán phaûi noùi cho hoï bieát.

Vaán ñeà Yeát-ma phuù baùt khoâng ñöôïc thöïc hieän

moät caùch voäi vaøng, caàn phaûi caån thaän. Tröôøng hôïp

hoï noùi: “Sa-moân khoâng ñeán nhaø laø moät ñieàu may

maén cho nhaø toâi”. Haïng ngöôøi nhö theá khoâng neân

taùc phaùp Yeát-ma phuù baùt. Neáu gia ñình bieát taøm

quyù thì neân thöïc hieän. Tröôøng hôïp thaáy loãi roài, coù

taâm thöïc haønh tuøy thuaän moät caùch uyeån chuyeån thì

neân xaû phaùp Yeát-ma ñoù.

Luaät Nguõ phaàn noùi:

Tyø-kheo khoâng neân vì moät vaøi vieäc nhoû moïn,

maø taùc phaùp Yeát-ma phuù baùt ñoái vôùi baïch y. Öu-baø-

taéc, cuõng khoâng neân vì vieäc nhoû moïn maø khoâng

kính tín Tyø-kheo. Tyø-kheo coù taùm vieäc nhö sau thì

Öu-baø-taéc môùi khoâng tín kính:

1, 2, 3, 4) Huûy baùng Phaät, Phaùp, Taêng vaø Giôùi.

5) Muoán gaây vieäc khoâng lôïi cho Öu-baø-taéc.

6) Taïo cho Öu-baø-taéc tieáng xaáu ñoàn ñaõi.

7) Muoán ñoaït choã cuûa Öu-baø-taéc.

8) Duøng phi phaùp laøm chaùnh, khinh khi Öu-baø-

taéc.

Tröôøng hôïp Öu-baø-taéc giaän döõ Tyø-kheo, Tyø-kheo

khoâng neân ñeán nhaø hoï. Caû thoân xoùm (tuï laïc) ñeàu

giaän döõ Tyø-kheo, Tyø-kheo khoâng neân ñeán tuï laïc aáy.

TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

HEÁT QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI BA

Documents

TRUØNG TRÒ TYØ-NI cuøng vôùi “hueä SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU66.254.41.11/HieuGiang/Data/PDF/LuatTrungTriTyNi_ThichDongMinh_Tap... · 4) Khoâng ñöôïc giaùo giôùi Tyø-kheo-ni