TS. n Thi c Ninh

TS. n nh t

Bô môn Vi sinh n m-Khoa Chăn nuôi y- ng ĐH Nông Lâm Tp.HCM

Bệnh hô hấp mãn tính trên gà và bệnh viêm

xoang truyền nhiễm ở gà tây do Mycoplasma

gallisepticum gây ra.

Đặc điểm của bệnh là thở khó, ho, chảy nước mũi

trên gà va thường gây viêm xoang trên gà tây.

Bệnh có biểu hiện lâm sàng chậm, tiến trình bệnh

dài

Mô tả trên đầu tiên trên gà tây vào năm 1905 bởi Dodd

(Anh) dưới tên “ ch viêm - i”

Năm 1938, Dickinson và Hinshaw đặt tên là “Viêm xoang

n m” trên gà tây

Năm 1943, Delaplan và Stuart phân lập tác nhân gây

nh trên phôi ng từ ga CRD và gà tây bị viêm xoang.

u p niên 1950, Markham, Wong, Van Roekel va

Olesiuk báo cáo nuôi cấy thành công vi sinh vật này từ gà và

gà tây. Đề nghị đưa vào thành viên của m Viêm -

ng i (Pleuro – Pneumonia Like Organisms – PPLO)

hay Mycoplasma spp.

Hiện nay bệnh có ở khắp nơi trên thế giới

Năm 1975, Đào Trọng Đạt kiểm tra thấy

kháng thể kháng Mycoplasma trên nhiều

đàn gà nuôi tập trung.

Mycoplasma gallisepticum (MG) thuộc:

lớp Mollicutes

bộ Mycoplasmatales

họ Mycoplasmataceae

giống Mycoplasma

- ng phương p m Giemsa

kích thước 0,25 – 0,5 m.

- Không có thành tế bào nhưng được bao bọc

bởi màng sinh chất.

Môi trường nuôi cấy phải giàu chất dinh dưỡng bô sung

10 – 15% huyết thanh heo, a c gia m.

Nhiệt độ nuôi cấy thích hợp 37 – 38oC, pH = 7,8

Thời gian nuôi cấy 2 – 5 ngày ở không khí rất ẩm

Khuẩn lạc rất nhỏ, trơn, tròn có khối sáng đục ở vùng

trung tâm, đường kính 0,2 – 0,3 mm.

Có thể nuôi cấy Mycoplasma trên phôi gà 7

ngày với đường tiêm túi lòng đỏ

Phôi chết trong

vòng 5 – 7 ngày.

Hầu hết các chất sát trùng đều có hiệu quả đối với MG

như: phenol, formol, propiolactone, methiolate

MG yếu khi ra bên ngoài cơ thể vật chủ và nó tồn tại

hạn chế trong vài ngày hay ít hơn khi ở điều kiện

chuồng nuôi bình thường. Nếu được bảo vệ bởi chất tiết

hay nhiệt độ môi trường lạnh thì nó sẽ sống sót lâu hơn.

Tồn tại trong phân gà 1 - 3 ngày ở 20oC, ở quần áo

mỏng 3 ngày tại 20oC, 1 ngày ở 37oC

Trong canh trùng, tồn tại 2 – 4 năm ở - 30oC, canh

trùng đông khô tồn tại 7 năm ở 4 oC.

Thường gây bệnh cho gà và

gà tây.

Đã phân lập được

Mycoplasma trên trĩ, ga gô,

công, chim cút, vẹt Amazon,

vịt, ngỗng.

Lây lan chính: tiếp xúc trực tiếp của gà và gà tây mẫn

cảm với gà và gà tây bị bệnh

Ngoài ra, còn lây lan qua bụi khí bị ô nhiễm hay tiếp xúc

với dụng cụ chăn nuôi bị ô nhiễm

Sự nhiễm trùng còn được truyền qua trứng ở gà và gà tây

Sẽ không truyền qua trứng nếu căn bệnh chỉ tìm thấy ở

đường hô hấp trên, trứng bị nhiễm bệnh do tinh trùng bị

ô nhiễm hay lây từ túi khí. Tỷ lệ phân lập được MG từ

tinh dịch của gà tây bị bệnh tự nhiên là 13 – 32%.

Thời gian nung bệnh ở điều kiện thí nghiệm:

- Bệnh hô hấp mãn tính khoảng 6 – 21 ngày

- Bệnh viêm xoang gà tây từ 6 – 10 ngày.

Dưới điều kiện tự nhiên rất khó khăn để xác định

một cách chính xác thời gian nung bệnh (bệnh mãn

tính), phụ thuộc vào sức đề kháng của gia cầm và

điều kiện của môi trường bên ngoài.

Trên cơ quan hô hấp- Âm rale khí quản

- Chảy nước mũi

- Ho

- Viêm kết mạc mắt, chảy

nước mắt

- Sưng mặt

- Tiêu thụ thức ăn giảm

- Gà ốm.

- Gà bị viêm khớp,

đi khập khiễng

- Ở gà đẻ sản lượng

trứng giảm

- Chảy nước mắt, nước mũi u tiên

- p theo xoang cạnh mũi sưng một

cách đặc trưng của bệnh viêm xoang.

- Âm rale khí quản m theo ho và

thở kho

- Giảm sản xuất trứng

- CRD là tiền đề cho các bệnh khác kết hợp và sẽ

gây bệnh trầm trọng hơn (vd: ND, IB, …)

- Đặc biệt, kết hợp với E.coli (CCRD) gây viêm túi

khí nặng, tỷ lệ chết trên gà dò (4-8 tuần tuổi) khoảng

30%.

* Khó thở trầm trọng hơn, há mỏ và cụp đuôi

khi thở

* Gà đẻ giảm sản lượng trứng và chất lượng

vỏ trứng

- Túi khí thường chứa

dịch rỉ viêm (caseous)

- Ngoài ra còn viêm

phổi, viêm xoang mặt

- Viêm túi khí dạng

nặng, fibrin hoặc fibrin

mủ

-Viêm màng bao quanh

gan, ng bao tim

- Tỷ lệ chết cao

Kết hợp với E. coli (CCRD)

Nghiên u trên ga t cho y:

% nh

ch

trên i

khi

0

10

20

30

40

50

Control

Mg

E. coli

E. coli +Mg

% ti lê

t

0

10

20

30

40

Control

Mg

E. coli

E. coli + Mg

Phân biệt CRD với một số bệnh trên đường hô hấp

- ILT (Laryngotracheitis): chảy máu dọc theo

khí quản

- IB (Infectious Bronchitis): viêm thận, trứng

méo mó, chất lượng trứng giảm sút

- ND: thể tiêu hóa, thần kinh

- Aspergillosis: U nấm ở phổi, thành túi khí, gà

1-3 tuần tuổi

Phân lập vi n: nh m

từ dịch rỉ của đường khí quản, túi

khí, phổi, xoang dưới mắt, xoang

cạnh mũi, tinh dịch của gà trống hay

tử cung của gà mái trong môi trường

Frey’s hay phôi trứng.

- +Phân lập trên phôi trứng

gà 7 ngày tuổi, đường

tiêm túi lòng đỏ. Sự chết

của phôi xảy ra trong

vòng 5 – 7 ngày với bệnh

tích phôi lùn, phù toàn

thân, hoại tử gan, lách

sưng lớn

Phản ứng huyết thanh học

Tìm kháng thể

+ phản ứng ngưng kết nhanh trên phiến kính

+ phản ứng ngăn trở ngưng kết hồng cầu (HI)

+ phản ứng ELISA

Tìm kháng nguyên

+ phản ứng ELISA

+ phản ứng miễn dịch huỳnh quang

Đề kháng tư nhiên i ng sinh m

penicillin

ng sinh c ng t:

- Tetracyclines

- Macrolides

- Quinolones

- Pleuromutilin….

Có thể dùng kháng sinh để tiêm,

uống hay trộn vào thức ăn

Vê sinh- n ly

- Dinh dưỡng

- Vệ sinh chuồng trại

- Loại bỏ những con dương tính (huyết thanh học)

- Xông máy ấp, máy nở để tránh lây lan

- Vệ sinh trứng ấp

Vaccine

- Vaccine sống, nhược độc chủng F, thường dùng cho gà dò,

chủng bằng cách nhỏ mắt, nhỏ mũi, phun xịt cho gà 10 ngày tuổi.

- Vaccine chết nhũ tương dầu chống lại sự giảm sản xuất

trứng ở gà đẻ, bảo vệ gà con, dùng 2 liều trước khi đẻ.