ts_en_12845

TRK STANDARDITURKISH STANDARD

Bu standard metni 10 Nisan 2007 tarihli TSE Teknik Kurul toplantsnda kabul edilerek yrrle girmi olup metin zerindeki redaksiyonel dzeltmeler devam etmektedir.

TS EN 12845

ICS 13.220.20

SABT YANGIN SNDRME SSTEMLER - OTOMATK SPRNKLER SSTEMLER TASARIM, MONTAJ VE BAKIM Fixed-firefighting systems - Automatic sprinkler systems - Design, installation and maintenance

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

ICS 13.220.20 TRK STANDARDI TS EN 12845

n sz Bu tasar; CEN tarafndan kabul edilen EN 12845 (2004) standard esas alnarak TSE Mhendislik

Hizmetleri htisas Grubu'nca hazrlanmtr. Bu tasarnn kabul ile TS 9704 iptal edilecektir.


indekiler 0 Giri .......................................................................................................................................................1 1 Kapsam .................................................................................................................................................2 2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar........................................................................................2 3 Terimler ve tarifler................................................................................................................................4

3.1 A gstergesi ........................................................................................................................................4 3.2 Hzlandrc ...........................................................................................................................................4 3.3 Alarm deney vanas..............................................................................................................................4 3.4 Alarm vanas.........................................................................................................................................4 3.5 Alarm vanas, deiken ........................................................................................................................4 3.6 Alarm vanas, kuru ...............................................................................................................................4 3.7 Alarm vanas, n etkili ..........................................................................................................................4 3.8 Alarm vanas, slak ...............................................................................................................................5 3.9 alma alan........................................................................................................................................5 3.10 alma alan, hidrolik bakmdan en ok tercih edilen..................................................................5 3.11 alma alan, hidrolik olarak en az tercih edilen..........................................................................5 3.12 Boru kolu .......................................................................................................................................5 3.13 Kurulular ......................................................................................................................................5 3.14 B gstergesi.................................................................................................................................5 3.15 Yardmc pompa ............................................................................................................................5 3.16 C gstergesi.................................................................................................................................5 3.17 Kontrol vana grubu........................................................................................................................5 3.18 Eik sprinkleri ................................................................................................................................5 3.19 Tasarmlanan younluk.................................................................................................................5 3.20 Tasarm noktas.............................................................................................................................5 3.21 Datm borusu..............................................................................................................................5 3.22 Datm borusu uzants ................................................................................................................5 3.23 Pskrtme aparat .........................................................................................................................5 3.24 Dm ...........................................................................................................................................6 3.25 Merkez hattnda sonlanan seri ......................................................................................................6 3.26 Kenarlarda sonlanan seri ..............................................................................................................6 3.27 Tahliye sistemi..............................................................................................................................6 3.28 Yangna dayankl blme...............................................................................................................6 3.29 Tamamen hesaba dayal ifadesi.................................................................................................6 3.30 Izgaral yaplandrma.....................................................................................................................6 3.31 Ask................................................................................................................................................6 3.32 Yukar kaldrma sistemi .................................................................................................................6 3.33 Tketilemeyen kaynaklar...............................................................................................................6 3.34 Tesisat (sprinkler tesisat) .............................................................................................................6 3.35 Tesisat, deiken ..........................................................................................................................6 3.36 Tesisat, kuru (boru) .......................................................................................................................6 3.37 Tesisat, n etkili.............................................................................................................................6 3.38 Tesisat, slak (boru).......................................................................................................................6 3.39 Kasnakl pompa.............................................................................................................................6 3.40 Can gvenlii sistemleri ................................................................................................................6 3.41 evrimli konfigrasyon..................................................................................................................7 3.42 Ana datm borusu.......................................................................................................................7 3.43 Gerekli en byk debi (Qen byk)....................................................................................................7 3.44 Mekanik boru balants ................................................................................................................7 3.45 ok katl bina.................................................................................................................................7 3.46 Dm...........................................................................................................................................7 3.47 Normal su seviyesi ........................................................................................................................7 3.48 Boru serisi .....................................................................................................................................7 3.49 n hesaplamal ifadesi ...............................................................................................................7 3.50 Basnl tank..................................................................................................................................7 3.51 Ara borusu.....................................................................................................................................7 3.52 Ykseltici .......................................................................................................................................7 3.53 Pskrtc ....................................................................................................................................7 3.54 Sprinkler (otomatik) .......................................................................................................................7 3.55 Sprinkler, tavan veya ankastre......................................................................................................7


3.56 Sprinkler, gizli ................................................................................................................................7 3.57 Sprinkler, klasik model ..................................................................................................................7 3.58 Sprinkler, kuru asl model.............................................................................................................8 3.59 Sprinkler, kuru dik model...............................................................................................................8 3.60 Sprinkler, dz pskrtc..............................................................................................................8 3.61 Sprinkler, eriyebilir balant ...........................................................................................................8 3.62 Sprinkler, cam ampul.....................................................................................................................8 3.63 Sprinkler, yatay..............................................................................................................................8 3.64 Sprinkler, ak................................................................................................................................8 3.65 Sprinkler, asl................................................................................................................................8 3.66 Sprinkler, gml ..........................................................................................................................8 3.67 Sprinkler yelpazesi ........................................................................................................................8 3.68 Sprinkler, yan duvar tipi.................................................................................................................8 3.69 Sprinkler, pskrtc tip................................................................................................................8 3.70 Sprinkler, yukar ynl...................................................................................................................8 3.71 Sprinkler bileen takm .................................................................................................................8 3.72 Sprinkler sistemi ............................................................................................................................8 3.73 Sprinkler bilezii (kollar) ................................................................................................................8 3.74 Aamal dzen (sprinkler) .............................................................................................................8 3.75 Standard dzen (sprinkler) ............................................................................................................9 3.76 Yardmc deiken uzatma (slak ve kuru boru)............................................................................9 3.77 Yardmc kuru uzatma ...................................................................................................................9 3.78 Sprinkler kullanm iin uygun ifadesi..........................................................................................9 3.79 Besleme borusu ............................................................................................................................9 3.80 Ak gzenekli asma tavan ...........................................................................................................9 3.81 Merkezden beslemeli konfigrasyon.............................................................................................9 3.82 Merkezden sraya konfigrasyon ..................................................................................................9 3.83 Ana ebeke ...................................................................................................................................9 3.84 Su besleme balang noktas ......................................................................................................9 3.85 Blge .............................................................................................................................................9

4 Szleme plan ve dokmantasyon ...................................................................................................9 4.1 Genel ....................................................................................................................................................9 4.2 lk incelemeler.......................................................................................................................................9 4.3 Balang veya hazrlk safhas..........................................................................................................10 4.4 Tasarm safhas..................................................................................................................................10

5 Sprinkler korumasnn kapsam........................................................................................................14 5.1 Korunacak binalar ve alanlar..............................................................................................................14 5.2 Ak havada depolama.......................................................................................................................14 5.3 Yangna dayankl malzemeyle alanlarn ayrlmas............................................................................14 5.4 Gmme boluklarn korunmas ..........................................................................................................14 5.5 En stteki ve en alttaki sprinkler gruplar arasndaki ykseklik fark ..................................................15

6 Meknlarn ve yangn tehlikelerinin snflandrlmas.....................................................................15 6.1 Genel ..................................................................................................................................................15 6.2 Tehlike snflar ...................................................................................................................................15 6.3 Depolama ...........................................................................................................................................16

7 Hidrolik tasarm kriteri.......................................................................................................................19 7.1 DT, ST ve YT.....................................................................................................................................19 7.2 Yksek tehlikeli depolama - YTD .......................................................................................................20 7.3 n hesaplamal sistemler iin basn ve debi kurallar ......................................................................22

8 Su beslemeleri....................................................................................................................................24 8.1 Genel ..................................................................................................................................................24 8.2 En byk su basnc ...........................................................................................................................25 8.3 Dier servisler iin balantlar ............................................................................................................25 8.4 Su beslemeleri iin donanmn bulunduu konum .............................................................................26 8.5 Deney sistemi ile ilgili cihazlar............................................................................................................26 8.6 Su besleme deneyi.............................................................................................................................26

9 Su beslemesi tipi................................................................................................................................27 9.1 Genel ..................................................................................................................................................27 9.2 ehir ebekeleri..................................................................................................................................27 9.3 Depolama tanklar ..............................................................................................................................27 9.4 Tkenmeyen kaynaklar - keltme ve su alma blmleri ..................................................................31 9.5 Basnl tanklar ...................................................................................................................................33


9.6 Su beslemesinin seilmesi .................................................................................................................35 9.7 Su beslemesinin sistemden ayrlmas ................................................................................................36

10 Pompalar.............................................................................................................................................36 10.1 Genel ...........................................................................................................................................36 10.2 oklu pompa dzenlemeleri........................................................................................................36 10.3 Pompa gruplar iin blmeler ......................................................................................................36 10.4 Su beslemesinin azami scakl .................................................................................................37 10.5 Vanalar ve yardmc ekipmanlar..................................................................................................37 10.6 Emme artlar ..............................................................................................................................37 10.7 Performans karakteristikleri.........................................................................................................40 10.8 Elektrikle alan pompa setleri...................................................................................................42 10.9 Dizel motorla altrlan pompa setleri .......................................................................................43

11 Tesisat tipi ve ebad...........................................................................................................................47 11.1 Su borusu tesisatlar....................................................................................................................47 11.2 Kuru boru tesisatlar ....................................................................................................................48 11.3 Deiken tesisatlar ......................................................................................................................48 11.4 n etkili tesisatlar ........................................................................................................................48 11.5 Yardmc kuru boru veya deiken uzatma.................................................................................49 11.6 Yardmc su pskrtme uzatmas................................................................................................49

12 Sprinkler grubunun aralklar ve konumu........................................................................................49 12.1 Genel ...........................................................................................................................................49 12.2 Sprinkler bana den azami kapsama alan ............................................................................50 12.3 Sprinkler gruplar arasndaki asgari mesafe ...............................................................................51 12.4 Bina yapmyla ilgili sprinkler gruplarnn konumu.......................................................................51 12.5 YT snf meknlarda ara sprinkler grubu....................................................................................56

13 Boru lleri ve denmesi ..............................................................................................................60 13.1 Genel ...........................................................................................................................................60 13.2 Boru sisteminde basn kayplarnn hesaplanmas....................................................................60 13.3 n hesaplamal sistemler............................................................................................................62 13.4 Tamamen hesaba dayal sistemler .............................................................................................73

14 Sprinkler tasarm karakteristikleri ve kullanm ..............................................................................77 14.1 Genel ...........................................................................................................................................77 14.2 Sprinkler tipleri ve uygulama .......................................................................................................78 14.3 Sprinkler gruplarndan ak .........................................................................................................78 14.4 Sprinkler scaklk derecelendirmeleri ..........................................................................................79 14.5 Sprinklerin sl hassasiyeti ...........................................................................................................79 14.6 Sprinkler mahfazalar ..................................................................................................................80 14.7 Sprinkleri sudan koruyucu perde.................................................................................................80 14.8 Sprinkler rozetleri ........................................................................................................................80 14.9 Sprinkler grubunun korozyondan korunmas ..............................................................................80

15 Vanalar ................................................................................................................................................80 15.1 Kontrol vana seti..........................................................................................................................80 15.2 Durdurma vanalar.......................................................................................................................80 15.3 Halka ebeke vanalar.................................................................................................................80 15.4 Boaltma vanalar........................................................................................................................80 15.5 Deney vanalar ............................................................................................................................81 15.6 Ani boaltma balantlar.............................................................................................................81 15.7 Basn gstergeleri......................................................................................................................82

16 Alarmlar ve alarm cihazlar ...............................................................................................................82 16.1 Su ak alarmlar .........................................................................................................................82 16.2 Elektrikli su ak ve basn anahtarlar.......................................................................................83 16.3 Yangn ekibi ve uzaktan kumandal merkezi istasyon alarm balants......................................83

17 Boru sistemi .......................................................................................................................................83 17.1 Genel ...........................................................................................................................................83 17.2 Boru destekleri ............................................................................................................................85 17.3 rtl meknlardaki boru sistemi................................................................................................86

18 aretler, uyarlar ve bilgi...................................................................................................................86 18.1 Blok plan......................................................................................................................................86 18.2 aret ve uyarlar..........................................................................................................................87

19 Hizmete alma, kabul deneyleri ve periyodik muayene...................................................................88 19.1 Boru sistemi.................................................................................................................................88 19.2 Tamamlama belgesi ve dokmanlar ...........................................................................................89


20 Bakm ..................................................................................................................................................89 20.1 Genel ...........................................................................................................................................89 20.2 Kullancnn muayene ve kontrol program..................................................................................90 20.3 Servis ve bakm program ...........................................................................................................91

21 Uygunluun deerlendirilmesi .........................................................................................................93 21.1 Sprinkler alet takm.....................................................................................................................93 21.2 Sprinkler sistemi ..........................................................................................................................93

Ek A - Bilinen tehlikelerin snflandrlmas ..............................................................................................94 Ek B - Eyalar iin snflandrarak depolama metodolojisi.....................................................................96 Ek C - Depolanan mamullerin ve snflarn alfabetik listesi................................................................. 100 Ek D - Sprinkler tesisatlarnn blmlere ayrlmas.............................................................................. 103 Ek E - Yksek yap sistemleri iin zel kurallar.................................................................................... 105 Ek F - Can gvenlii sistemleri iin zel kurallar ................................................................................. 108 Ek G - zel tehlikelere kar korunma ................................................................................................... 109 Ek H - Sprinkler sistemlerinin izlenmesi ............................................................................................... 114 Ek I - Alarmlarn iletilmesi....................................................................................................................... 115 Ek J - Bir sistem tamamen almad zamanki uyarlar ve ilemler ................................................ 116 Ek K - 25 yl muayenesi ........................................................................................................................... 118 Ek L - zel teknoloji................................................................................................................................. 119 Ek ZA (Bilgi iin) - Bu standardn EU Construction Products Directive) hkmleri ile ilikili olan maddeleri.................................................................................................................................................. 120 Kaynaklar.................................................................................................................................................. 123

ICS 13.220.20 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 12845

1

Sabit yangn sndrme sistemleri Otomatik sprinkler sistemleri Tasarm, montaj ve bakm

0 Giri Otomatik sprinkler sistemi, yangn balangta tespit etmek ve suyla sndrmek veya sndrme ilemini dier yollarla tamamlayabilmek iin yangn kontrol altnda tutmak maksadyla tasarlanmtr. Sprinkler sistemi, su beslemesi (veya beslemeleri) ve bir veya daha fazla sprinkler tesisatndan oluur. Bu tesisatlarn her biri, tesisat ana kontrol vanalar ve sprinkler balklar taklm bir borudan ibarettir. Sprinkler balklarnn gerekli olduu durumlarda, frnlar veya ocaklarda raflarn altna ve arasna veya belirtilen konumlarda at veya tavana monte edilir. Tipik bir tesisatn ana elemanlar ekil 1de gsterilmitir.

Aklama 1 Sprinkler bal 6 Ana datm borusu 2 Ykseltici 7 Kontrol vana seti 3 Tasarm noktas 8 Ykseltici 4 Datm borusu uzants 9 Ara borusu 5 Boru kolu 10 Seviye fark

ekil 1 - Bir sprinkler tesisatnn ana bileenleri Sprinkler grubu, nceden belirlenmi olan scaklklarda aada etkilenen alann zerine su boaltmak iin alr. Alarm vanasndan su geiiyle, yangn alarm balatlr. alma scakl genellikle ortam scakl artlarna uygun olarak seilir. Yalnzca yangn civarnda olan, bir baka deyile yeterince snmaya balam olan sprinkler gruplar alr. Sprinkler sistemi, bina ve mtemilat ierisinde sadece snrl istisnalarla yer almaldr. Can gvenlii ile ilgili baz uygulamalarda, bir kurulu sadece bilinen belirli alanlardaki sprinkler korumasn ve sprinklerle korunmu alanlardan insanlarn tahliyesine ilikin gvenlik artlarn belirleyebilir. Tedarik edilen sprinkler sisteminin dier yangn sndrme aralarna duyulan ihtiyac tam olarak karlamad dnlmemelidir. Bina ve mtemilatnda, yangn tedbirlerinin bir btn olarak dikkate alnmas nemlidir.


2

Gvenli alma ve malzeme tama metotlar, ynetim kontrol ve evlerde yangna kar korumann iyi bir ekilde yaplmas iin yangna yapsal dayanm, yangndan ka gzerghlar, yangn alarm sistemleri, dier yangndan korunma metotlarna ihtiya duyulan belirli tehlikeler, hortum makaralar ve yangn musluklar ve seyyar yangn sndrclerinin tedarik edilmesi dikkate alnmaldr. Sprinkler sistemlerinin, gerektiinde almasn salamak iin dzenli olarak bakmnn yaplm olmas nemlidir. Bu rutin ilemin gz ard edilmesi veya yeterince dikkat gsterilmemesi, kontrol eden kiinin sorumluluundadr. Bununla birlikte, bina ve mtemilat sakinlerinin hayat tehlike altnda bulunmalar ve bozuk mali durumdan kaynaklanan mali kayp riski durumlarnda bu sorumluluk gz ard edilebilir. Dzenli bakmn nemi zerinde fazla durulamam olabilir. Sprinkler sistemi bozulduunda, yangn tedbirlerine daha fazla nem verilmeli ve ilgili kurulular bilgilendirilmelidir. Bu standard, otomatik sprinkler sistemlerinin, planland gibi kullanm sresince fonksiyonunu yerine getirecek ekilde almas iin, satn alnmas, tasarm, montaj, deneyinin yaplmas, muayenesi, onay, altrlmas ve bakm ile ilgilenenlerin kullanmas iin tasarmlanmtr. Bu standard, sadece binalarda ve dier bina ve mtemilatlarnda kullanlan, sabit yangn sprinkler sistemlerine uygulanr. Genel prensiplerin dier kullanm biimlerine (rnein denizcilikte kullanlmas) uygulanabilmesine ramen, bu dier kullanmlar iin ilave nlemler kesinlikle dikkate alnmaldr. Bu standardda, ilgili uygulama alannda kalifiye personel altran irketlerin kullanmna ynelik olduu varsaylmtr. Sprinkler sistemlerinin tasarm, montaj ve bakm sadece eitilmi ve deneyimli personel tarafndan yaplmaldr. Ayn ekilde cihazn montaj ve deneyinin yaplmasnda kalifiye teknisyenler kullanlmaldr. Bu standard sadece EN 12259-1 de belirtilen sprinkler tiplerini kapsar (Ek L). 1 Kapsam Bu standard, hayat koruma nlemleriyle birlikte sprinkler sistemleri iin belirli kurallar ve binalar ile endstride kullanlan yangn nlemeye ynelik sabit sprinkler sistemlerinin tasarm, montaj ve bakm iin gerekli kurallar ve tavsiyeleri kapsar. Bu standard, sadece EN 12259-1de belirtilen sprinkler tiplerini kapsar (Ek L). Bu standardda verilen kurallar ve tavsiyeler, bir sprinkler sistemine yaplan herhangi bir eklemeye, geniletmeye, onarma veya dier deiikliklere de uygulanabilir. Verilen kurallar ve tavsiyeler su pskrtme veya selden korunma sistemlerine uygulanmaz. Bu standard tehlikelerin snflandrlmasn, su beslemelerinin salanmasn, kullanlacak bileenleri, sistemin montajn ve deneye tabi tutulmasn, bakmn ve mevcut sistemlerin geniletilmesini kapsar ve bu standarda uygun olarak binalarn sprinkler sistemlerinin iyi bir ekilde almas iin asgar dzeyde gerekli olan yap ayrntlarn tanmlar. Bu standard, sprinkler sistemleri dndaki sistemlere yaplan su beslemelerini kapsamaz. Bununla birlikte, dier yangn sndrme sistemleri iin belirli kurallarn gz nnde bulundurulmas artyla bu standardn kurallar, dier sabit yangn sndrme sistemleri iin bir klavuz olarak kullanlabilir. Bu standard ayrca sprinkler sistemi bileen takmlarn da kapsar. Bu standardda verilen kurallar; gemilerdeki, uaklardaki, aralardaki otomatik sprinkler sistemleri iin veya seyyar yangn sndrme cihazlarndaki veya maden endstrisindeki yer alt sistemleri iin geerli deildir. 2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar Bu standardda ve/veya dokmanda, tarih belirterek veya belirtmeksizin dier standardlara ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste hlinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan standardda da ve/veya dokmanda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standardn ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi hlinde ilgili standardn ve/veya dokmann en son baskls kullanlr.


3

IEC, EN, ISO vb. No.

Ad (ngilizce)

TS No1) Ad (Trke)

EN 54-1 Fire detection and alarm system Introduction

TS EN 54-1 Yangn alglama ve yangn alarm Sistemleri Ksm 1: Giri

EN 54-2 Fire detection and alarm system - Control and indicating equipment

TS EN 54-2 Yangn alglama ve yangn alarm Sistemleri Blm 2: Kontrol ve Gsterge Tertibat

EN 54-3 Fire detection and alarm system - Fire alarm devices - sounders

TS EN 54-3 Yangn alglama ve yangn alarm sistemleri - Blm 3: Yangn alarm cihazlar - Ses cihazlar

EN 54-4 Fire detection and alarm system - Power supply equipment

TS EN 54-4 Otomatik Yangn Alglayclarn (Detektrlerin) Bileenleri Ksm 4: G kaynaklar

EN 54-5 Fire detection and alarm system-Heat detectors - Point detectors

TS EN 54-5 Yangn alglama ve yangn alarm sistemleri - Blm 5: Is dedektrleri - Nokta dedektrler

EN 54-10 Fire detection and alarm system - Flame detectors - Point detectors

TS EN 54-10 Yangn alglama ve yangn alarm sistemleri - Blm 10: Alev dedektrleri - Nokta dedektrler

EN 54-11 Fire detection and alarm system -Manual call points

TS EN 54-11 Yangn alglama ve yangn alarm sistemleri - Blm 11: Elle altrlan alarm cihazlar

EN 287-1 Approval testing of welders - Fusion welding - Part 1: Steels

TS 6868-1 EN 287-1

Kaynaklarn yeterlilik Snav - Ergitme Kayna - Blm 1: elikler

EN 1057 Copper and copper alloys-Seamless, round copper tubes for water and gas in sanitary and heating applications

TS 9872 EN 1057

Bakr ve bakr alamlar - Dikisiz, Yuvarlak borular, su ve gaz in stmada ve atk su artma tesislerinde kullanlan

EN 1254 Copper and copper alloys - Plumbing fittins

-

EN 12259-1 Fixed firefighting systems - Components for sprinkler and water spray systems - Part 1:Sprinklers

TS EN 12259-1

Sabit yangn sndrme sistemleri - Sprinkler ve Su Pskrtme Elemanlar- Blm 1: Sprinkler

EN 12259-2 Fixed firefighting systems-Components for sprinkler and water spray systems-Part 2: Wet alarm valve assemblies

TS EN 12259-2

sabit yangn sndrme sistemleri - sprinkler ve su pskrtme Elemanlar- Blm 2: Islak tip alarm vana tertibatlar

EN 12259-3 Fixed firefighting systems - Components for sprinkler and water spray systems - Part 3: Dry alarm valve assemblies

TS EN 12259-3

Sabit yangn sndrme sistemleri - sprinkler ve su pskrtme sistemleri iin elemanlar - Blm 3: Kuru tip alarm vana tertibatlar

EN 12259-4 Fixed firefighting systems - Components for sprinkler and water spray systems - Part 4: Water motor alarms

TS EN 12259-4

Sabit yangn sndrme sistemleri - sprinkler ve su pskrtme sistemleri in elemanlar - Blm 4: Su motorlu alarmlar

EN 12259-5 Fixed firefighting systems - Components for sprinkler and water spray systems - Part 5: Water flow detectors

TS EN 12259-5

Sabit yangn sndrme sistemleri sprinkler ve su pskrtme sistemleri iin bileenler - Blm 5: Su ak dedektrleri

prEN 12259-12

Fixed firefighting systems - Components for sprinkler and water spray systems - Part 12: Pumps

-

EN 12723 Liquid pumps - General terms of pumps and installations - Definitions, quantities, letter symbols and units

TS EN 12723 Sv pompalar - pompalar ve montaj iin genel terimler - Tarifler, byklkler, harf semboller, birimler

1) TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. iaretli olanlar bu stadardn hazrland tarihte ngilizce metin olarak yaymlanmolan Trk Standardlardr.


4

IEC, EN, ISO vb. No.

Ad (ngilizce)

TS No1) Ad (Trke)

EN 50342 Lead - acid starter batteries - General requirements, methods of test and numbering

TS EN 50342 Kurun asit yol verme akmltrleri- Genel kurallar, deney metotlar ve numaralandrma

EN 60529 Degrees of protection provided by enclosures (IP code) (IEC 60529:1989)

TS 3033 EN 60529

Mahfazalarla salanan koruma dereceleri (IP Kodu) (Elektrik donanmlarnda)

EN 60623 Secondary cells and batteries containing alkaline or other non acid electrolytes - Vented nickel - cadmium prismatic rechargeable single cells (IEC 60623:2001)

TS 8289 EN 60623

Sekonder hcreler ve piller - Alkali veya dier asidik olmayan elektrolitler ieren - Nikel-Kadmiyum prizmatik arj edilebilir ak tek hcreli

EN 60947-1 LowVoltage switchgear - Part 1: General rules (IEC 60947-1:1999), modified)

TS EN 60947-1

Alak gerilim anahtarlama dzeni ve kontrol dzeni - Blm 1: Genel kurallar

EN 60947-4 Low - Voltage switchgear - Contactors and motor - starters; Electromechanical contactors and motor - starters (IEC 60947- 4 - 1:2000)

TS EN 60947-4-1

Alak Gerilim Anahtarlama Dzeni ve Kontrol Dzeni-Blm 4: Kontaktrler ve Motor Yol Vericileri-Ksm 1: Elektromekanik Kontaktrle

ISO 65 Carbon steel tubes suitable for screwing in accordance with ISO 7 - 1

TS ISO 65 Karbon elii borular - ISO 7-1'e uygun olarak vidalama in

ISO 3046 (All parts), Reciprocating internal combustion engines

-

ISO 3677 Filter metal for soldering, brazing and braze welding - Designation

TS 6934 EN ISO 3677

Yumuak lehimleme, sert lehimleme ve sert lehim kayna in lave metaller - Ksa gsterili

3 Terimler ve tarifler Bu standardn amac bakmndan aadaki terimler ve tarifler uygulanr. 3.1 A gstergesi Besleme borusu kapatma vanas ve tek ynl vana arasnda, ehir ebekesine balanm basn ler. 3.2 Hzlandrc alan sprinklerde, hava veya inert gaz basncndaki dmenin erken belirlenmesiyle kuru durumdaki kompozit (karma) alarm vanasnn veya bir kuru alarm vanasnn almasndaki gecikmeyi azaltan cihaz. 3.3 Alarm deney vanas Su motoru yangn alarmnn ve / veya bununla ilgili elektrik yangn alarmnn, almasn deneyle tayin etmek iin ierisinden su ekilebilen vana. 3.4 Alarm vanas Sprinkler tesisat altnda su motoru yangn alarmn da balatan slak, kuru veya bunlarn birleimiyle meydana gelen tek ynl vana. 3.5 Alarm vanas, deiken Islak, kuru veya kurudan slaa veya slaktan kuruya deitirilebilir tesisata uygun alarm vanas. 3.6 Alarm vanas, kuru Kuru tesisat iin uygun alarm vanas ve/veya deiken tesisat iin slak alarm vanasyla birlikte. 3.7 Alarm vanas, n etkili n etkili tesisat iin uygun alarm vanas.


5

3.8 Alarm vanas, slak Islak tesisat iin uygun alarm vanas. 3.9 alma alan Bir yangnda alacak olan sprinkler grubu iin, tasarland varsaylan en byk alan. 3.10 alma alan, hidrolik bakmdan en ok tercih edilen Kontrol vana grubunda, llen olaan d bir basn iin, su debisinin en byk olduu yerde belirtilen biimdeki bir alma alannn sprinkler srasndaki yeri. 3.11 alma alan, hidrolik olarak en az tercih edilen Kontrol vana grubunda llen su besleme basnc, belirtilen tasarm younluunu vermesi iin en ok ihtiya duyulan yerde belirtilen biimdeki bir alma alannn siprinkler srasndaki yeri.

3.12 Boru kolu Ara borusunu, tek bir sprinkleri besleyen sprikler balna balayan ve uzunluu 0,3 mden daha az olan boru.

3.13 Kurulular Yangndan ve binalarn yangna kar kontrolnden sorumlu kurulular, yangna kar sigorta yapan kurulular, yerel su idaresi veya ilgili dier kamu kurumlar gibi, sprinkler sistemlerinin donanm ve ilemlerinin onaylanmasndan sorumlu kurulular. 3.14 B gstergesi Vanann, giri tarafndaki basnc gsteren, bir alarm vanas ile ayn seviyede olan ve bu vanaya balanm basn gstergesi. 3.15 Yardmc pompa Cazibeli tank veya ehir ebekesinden sprinkler sistemine su beslemesi yapan otomatik pompa. 3.16 C gstergesi Vana kndaki basnc gsteren, bir alarm vanas ile ayn seviyede olan bu vanaya balanm basn gstergesi. 3.17 Kontrol vana grubu Bir sprinkler tesisatnn kontrol iin kullanlan alarm vanas, durdurma vanas, ilgili btn vanalar ve yardmc donanmlardan oluan tertibat. 3.18 Eik sprinkleri Sadece bir tanesi sprinkler grubunca korunan, iki alan arasndaki bir kap veya pencereyi koruyan sprinkler. 3.19 Tasarmlanan younluk Tasarmlanan bir sprinkler tesisat iin belirli bir sprinkler grubunun boaltt su miktarnn, (dakikadaki su stunu ykseklii, mm/min) bu grubun kapsad alana (m2) blnerek, dakikada metre kareye boaltlan suyun asgar younluu. 3.20 Tasarm noktas Giri ksmndaki boru sisteminin hidrolik hesapla, k ksmndaki boru sisteminin ise izelgelerden llendirildii n hesaplamal bir tesisatn datm borusundaki nokta. 3.21 Datm borusu 300 mm den daha uzun balant ucu bulunmayan bir ara borusu zerinde ya dorudan ara borusunu ya da tek bir sprinkleri besleyen boru. 3.22 Datm borusu uzants Bir merkezden kollara ayrlm ara borusuna uzanan datm borusu. 3.23 Pskrtme aparat Yangna kar koruma salamak iin bir yzey zerine su datmnda kullanlan pskrtc.


6

3.24 Dm Alt seviyedeki bir datm borusunu veya ara borusunu besleyen dey datm borusu. 3.25 Merkez hattnda sonlanan seri Bir datm borusunun her iki tarafndaki ara borusundan oluan, boru dizisi. 3.26 Kenarlarda sonlanan seri Bir datm borusunun sadece bir tarafndaki ara borusundan oluan boru dizisi. 3.27 Tahliye sistemi Alarm vanasnn daha hzl almasn salamak iin sprinkler ileminde bir kuru veya deiken tesisattan atmosfere hava veya inert gaz tahliyesine yarayan cihaz. 3.28 Yangna dayankl blme Belirtilen en ksa sre iin yangna kar btnln koruyabilen kapal blme. 3.29 Tamamen hesaba dayal ifadesi Sistem ierisinde yer alan btn boru tesisatnn hidrolik hesaplamayla llendirildiini belirten ifade. 3.30 Izgaral yaplandrma Suyun her bir sprinklere birden fazla gzerghla akt ara borusu. 3.31 Ask Boru sistemini bina yap elemanlarna asmak iin kullanlan tertibat. 3.32 Yukar kaldrma sistemi En stte bulunan sprinklerin en alttaki sprinklere veya sprinkler pompalarna olan mesafelerinden hangisi daha aada ise ondan 45 mden daha fazla bir mesafede yer alan sprinkler sistemi. 3.33 Tketilemeyen kaynaklar Kapasite ve iklim gibi nedenlerle tketilemeyen akarsular, kanallar ve gller gibi doal ve yapay su kaynaklar. 3.34 Tesisat (sprinkler tesisat) Bir kontrol vana grubu, bir arada bulunan k borular ve sprinkler gruplarndan oluan sprinkler sisteminin paras. 3.35 Tesisat, deiken indeki boru sistemi, evre scakl artlarna gre su veya hava / inert gaz seilerek doldurulan tesisat. 3.36 Tesisat, kuru (boru) indeki boru sistemi, basn altnda hava veya inert gazla doldurulan tesisat. 3.37 Tesisat, n etkili erisindeki alarm vanas, korunan alandaki bir bamsz yangn tespit sistemiyle alabilen kuru veya kuru modda deitirilebilen tesisat tiplerden biri. 3.38 Tesisat, slak (boru) indeki boru sistemi her zaman suyla dolu olan tesisat. 3.39 Kasnakl pompa Bir otomatik su ekme pompas veya yardmc pompann gereksiz yere balatlmasn engellemek iin, az miktardaki su kaybn tamamlamak maksadyla kullanlan kk pompa. 3.40 Can gvenlii sistemleri Can gvenliinin salanmas iin gereken tedbirlerin bir ksmn oluturan sprinkler sistemleri iin kullanlan ifade.


7

3.41 evrimli konfigrasyon Suyun, ierisinden bir ara borusuna akabildii birden fazla datm borusu hatt ihtiva eden boru serisi. 3.42 Ana datm borusu Bir datm borusunu besleyen boru. 3.43 Gerekli en byk debi (Qen byk) En ok tercih edilen alma alannn gerekli basn - debi karakteristii ile, asgar seviyede emilerek alnan su beslemesinin basn - debi karakteristiinin kesitii noktadaki debi. 3.44 Mekanik boru balants Borular ve bileenleri birbirine balamada kullanlan, di alm borular, vidalanm ekleme paralar, spigotlar ve soket ve flanl balant dndaki boru balants. 3.45 ok katl bina Yer alt ve yer stnde iki veya daha ok kat bulunan bina. 3.46 Dm Tesisattaki hidrolik hesaplamalarda her dmn bir balang noktas alnarak basn ve debinin/debilerin hesapland, boru sistemindeki nokta. 3.47 Normal su seviyesi Gerekli btn snrlar dhil (rnein buzlanma), dk su seviyesinde gerekli etkin kapasiteyi vermesi iin gereken besleme suyunun seviyesi. 3.48 Boru serisi Sprinkler grubunun bir ksmn besleyen borular. Boru serileri evrimli, zgaral veya kollara ayrlm olabilir. 3.49 n hesaplamal ifadesi erisinde tasarm noktas / noktalarna ait boru klarnn hidrolik hesaplamayla nceden llendirildii bir tesisat iin kullanlan ifade. Boru aplarnn izelgeleri verilir. 3.50 Basnl tank Gerekli basnta btn suyun boaltlabilmesine yetecek derecede su ihtiva eden basnl tank. 3.51 Ara borusu Dorudan veya boru kollar vastasyla sprinkler grubunu besleyen boru. 3.52 Ykseltici Yukardaki bir datm veya ara borusunu besleyen dey datm borusu. 3.53 Pskrtc Konik ekilli, aaya doru bir boaltma salayan balk. 3.54 Sprinkler (otomatik) Yangn sndrme esnasnda suyu boaltmak zere aan, sya duyarl szdrmazlk cihazna sahip balk. 3.55 Sprinkler, tavan veya ankastre Altnda scakla duyarl eleman bulunan, tavann alt dzleminin ksmen zerinde balants yaplm asl sprinkler . 3.56 Sprinkler, gizli Is uygulandnda serbest kalan dz kapakl gizli sprinkler. 3.57 Sprinkler, klasik model Suyun krecikler eklinde boaltlmasn salayan sprinkler.


8

3.58 Sprinkler, kuru asl model Boru banda sprinkler balk vanasyla ayarlanan bir cihazla kapal tutulan, vanal kuru drme borusu ve sprinklerden oluan birim. 3.59 Sprinkler, kuru dik model Boru tabannda sprinkler balk vanasyla ayarlanan bir cihazla kapal tutulan, vanal kuru ykseltme boru birimi ve sprinklerden oluan birim. 3.60 Sprinkler, dz pskrtc Saptrc seviyesinin zerine ynlendirilen boalan suyun bir ksmyla, suya boalma ynn veren sprinkler. 3.61 Sprinkler, eriyebilir balant Bir bileeni eridiinde alan sprinkler. 3.62 Sprinkler, cam ampul Sv dolu cam ampul patladnda alan sprinkler. 3.63 Sprinkler, yatay Suyun balkta yatay olarak ynlendirildii sprinkler. 3.64 Sprinkler, ak Scakla duyarl bir elemanla kapatlmam sprinkler. 3.65 Sprinkler, asl Suyun balktan aa doru ynlendirildii sprinkler. 3.66 Sprinkler, gml erisindeki scakla duyarl elemannn tamam veya bir ksm tavann alt dzlemi zerinde yer alansprinkler. 3.67 Sprinkler yelpazesi Asma tavana doru kan bir sprinklerin gvdesi veya gvdesinin bir ksm ile tavan arasndaki boluu kapatan dzlem. 3.68 Sprinkler, yan duvar tipi Yar parabolik bir ekilde dar doru boaltma yapan sprinkler. 3.69 Sprinkler, pskrtc tip Parabol eklinde aa doru boatma yapan sprinkler. 3.70 Sprinkler, yukar ynl Balnda suyu yukar doru ynlendiren sprinkler. 3.71 Sprinkler bileen takm Sprinkler bileen takmn pazara sunarak mterinin bileen takmn tedarikiden satn almasna imkn veren ve montaj yapldnda sprinkler sisteminin (bir sistemi oluturmak iin birden fazla bileen takm kullanlabilir) bir ksmn veya btnn oluturan iki veya daha fazla bileen grubu. 3.72 Sprinkler sistemi Bir veya daha fazla sprinkler tesisat iin; boru sistemi ve su beslemesinden/beslemelerinden oluan bina ve mtemilatnda sprinkler korumas salayan btn aralar. 3.73 Sprinkler bilezii (kollar) Sprinkler balk vanasyla irtibatl, sya duyarl eleman yk tama balantsyla tutan bir sprinkler paras. 3.74 Aamal dzen (sprinkler) Ara borusu boyunca birbirini izleyen ara borusu veya borularna gre yarm derecelik yer deitirmeyle oluturulan sprinklerli dengeleme dzeni.


9

3.75 Standard dzen (sprinkler) Ara borularna dik olarak uzanan sprikler grubu ile oluturulan doru izgi biimindeki dzen. 3.76 Yardmc deiken uzatma (slak ve kuru boru) evre scakl artlarna gre su veya hava / asal gazla doldurulan ve yardmc kuru veya deitirilebilen alarm vanasyla kontrol edilen slak tesisat paras. 3.77 Yardmc kuru uzatma Basn altnda hava veya asal gazla srekli dolu olan slak veya deiken bir tesisat paras. 3.78 Sprinkler kullanm iin uygun ifadesi AB mamul standardlar mevcutsa bu Standardlara, bu standardlar mevcut deilse belirtilen kstaslara uygun olarak sprinkler sistemindeki zel bir uygulama maksadyla uygunluu kurulularca kabul edilen donanm veya bileenler iin kullanlan ifade. 3.79 Besleme borusu Bir su kaynan bir ana ebekeye , tesisattaki kontrol vana grubuna / gruplarna , zel bir hazneye veya depolama tankna aktaran boru. 3.80 Ak gzenekli asma tavan erisinden suyun sprinkler gruplaryla serbest bir ekilde boalabildii, dzgn ve ak hcre yapsndaki tavan. 3.81 Merkezden beslemeli konfigrasyon Her sradaki borusuna sadece tek bir su besleme yolu olan boru konfigrasyonu. 3.82 Merkezden sraya konfigrasyon Bir datma borusundan sadece tek bir su besleme yolu olan boru konfigrasyonu. 3.83 Ana ebeke ki veya daha fazla su besleme borusunu, tesisat kontrol vana grubuna / gruplarna balayan boru. 3.84 Su besleme balang noktas Su besleme basnc ve ak karakteristiklerinin belirlendii ve lld,boru tesisatndaki nokta. 3.85 Blge zel ak alarml, izlenebilen ilave durdurma dzeneine balanm tesisatn alt blm. 4 Szleme plan ve dokmantasyon 4.1 Genel Madde 4.4 ve Madde 4.3te belirtilen bilgi, uygun olduunda, kullanc veya mal sahibine verilmelidir. Btn izim ve bilgi dokmanlarnda aadaki bilgiler bulunmaldr: a) Biliniyorsa kullancnn ve mal sahibinin ismi, b) Bina ve mtemilatnn adresi veya yeri, c) Her binada ikamet edilip edilmedii, d) Tasarmcnn ismi, e) Tasarmc olmayan, tasarmn kontrolnden sorumlu kiinin ismi, f) Basm numaras ve tarihi. 4.2 lk incelemeler Tasarmn ana hatt hazrlanrken, sprinkler sisteminin performansn etkileyebilecek alma ilemleri, bina sistemleri ve bina tasarm gz nnde bulundurulmaldr. Otomatik bir sprinkler sistemi genellikle bir bina veya alan boyunca dalsa bile, dier yangndan korunma aralarna gerek duyulmayaca dnlmemeli, bina ve mtemilatndaki yangn tedbirleri bir btn olarak


10

dikkate alnmaldr. Sprinkler sistemleri ve dier yangndan korunma nlemleri arasndaki muhtemel etkileim dikkate alnmaldr. Yeni veya mevcut binalar ve endstriyel alanlara sprinkler sistemi kurulmas veya mevcut sprinkler sisteminde tadilat veya ekleme yaplmas dnldnde ilgili kurululara ilk kurulum aamasnda danlmaldr. Not - Tehlike snflandrmas belirlendiinde ilgili kurululara yer almaldr. 4.3 Balang veya hazrlk safhas Bu safhada, en azndan aadaki bilgiler salanmaldr: a) Sistemin genel zellii, b) Bina ve mtemilatnn blok plan:

1) eitli binalardaki tesisatn / tesisatlarn tipi / tipleri ve tehlike snf / snflar ile rn depolama kategorileri, 2) Yangna kar korumasz alanlarn ayrntlaryla birlikte sistemin kapsam, 3) Ana binann ve herhangi komu ve / veya ilikili binalarn yaps ve kullanlp kullanlmad, 4) Belirtilen bir referans dzlem zerindeki en yksek sprinklerin yksekliini gsteren binann / binalarn tam yksekliinin bir kesiti.

c) ehir ebekesi deney tarihi, zaman ve deneyin yapld yerin bir plan ile birlikte basn debi verisini iermesi gerekiyorsa, su beslemelerinin genel ayrntlar, d) Bu standarda veya bu standardn artlarndan sapmann zelliklerine ve nedenlerine gre tasarlanacak ve monte edilecek tesisatn beyan. 4.4 Tasarm safhas 4.4.1 Genel Verilen zet program (Madde 4.4.2), sprinkler tesisatnn/tesisatlarnn btn alma izimlerini (Madde 4.4.3) ve su beslemelerinin (Madde 4.4.4) ayrntlarn ihtiva etmelidir. 4.4.2 zet program zet program aadaki bilgileri iermelidir: a) Projenin ad, b) Btn izimlerin veya dokmann referans numaralar, c) Btn izimlerin veya dokmann basm numaralar, d) Btn izim veya dokmanlarn basm tarihleri, e) Btn izim ve dokman balklar, f) Tesisatn / tesisatlarn tipi / tiplerini ve her bir kontrol vana setinin anma ap /aplar, g) Sistemdeki her kontrol vana setinin says veya referanslar, h) Her kontrol vana setindeki sprinkler gruplarnn says, i) Kuru veya deiken tesisatlar durumunda denen boru hacmi, j) Her kontrol vana setindeki en yksek sprinklerin ykseklii, k) Bu standardn kurallarndan sapmann ayrntlar ve nedenleri dikkate alnarak tasarlanacak ve monte

edilecek tesisatn beyan, l) Sisteme dhil edilmi, sprinkler kullanm iin uygun, tedarikisinin ad ve model/referans numarasyla

belirlenmi bileenlerin listesi. 4.4.3 Tesisat deme izimleri 4.4.3.1 Genel Tesisat deme izimleri aadaki bilgileri ihtiva etmelidir: a) Kuzey yn gstergesini,


11

b) Depolama kategorisini ve tasarlanan depolama yksekliini ihtiva eden tehlike snfna gre, tesisatn snf veya snflarn,

c) Sprinklerli ve sprinklersiz blgeleri ayran duvarlarn, katlarn, tavanlarn, atlarn, d duvarlarn yapsal ayrntlarn,

d) Sprinkler demesini veya sprinkler gruplarndan suyun veya asal gazn datlmasn etkileyen tavanlar, yap yzeyleri gibi yerlerden sprinkler gruplarna olan mesafeyi gsteren her binann her katnn yksekliklerini,

e) Gerek at veya tavandan daha dk bir seviyede szdrmaz klnm gmme at veya tavan boluklar, brolar ve dier kapal meknlarn yeri ve boyutunu,

f) Sprinkler dalmn ters bir ekilde etkileyebilecek kablo tesisat, bina iskelesi, platformlar, makinalar, k donanm, stclar, ak gzenekli asma tavanlarn, vb. gsterilmesini,

g) Sprinkler tipi /tipleri ve scak snfn, h) Boru desteklerinin tipi ve yaklak yerini, i) Kontrol vana setlerinin yerini, tiplerini ve su motoru alarmlarnn yerini, j) Her bir su ak yeri, ayrntlarn ve hava veya su basnc alarm anahtarlarn, k) Her bir yardmc vanann, yardmc durdurma vanalarnn ve boaltma vanalarnn yeri ve boyutunu, l) Boru sisteminin boaltma eimini, m) Sprinkler grubu, pskrtcler vb. saylarnn listesini ve koruma alannn izelgesini, n) Btn deney vanalarnn yerini, o) Her bir alarm panelinin yeri ve ayrntlarn, p) Her bir itfaiye su giri balantlarnn yeri ve ayrntlarn, q) Kullanlan sembollerin aklamasn. 4.4.3.2 n hesaplamal boru sistemi n hesaplamal boru sistemi iin aadaki ayrntlar izimlerde veya izimlerle birlikte verilmelidir: a) ekil 18deki gibi, tesisat deme iziminde her srann tasarm noktasnn belirlenmesi, b) Aada tasarmlanan debilerde, kontrol vana seti ve tasarm noktalar arasndaki basn kayplarnn bir

zeti:

1) Bir dk tehlike (DT) tesisatnda - 225 L / min, 2) Bir sradan tehlike(ST) tesisatnda - 1000 L / min, 3) Bir yksek tehlike(YT) tesisatnda - izelge 7 veya Madde 7.3.2.2 de verilen uygun tasarmlanan younlua karlk gelen debi.

c) Madde 13.3te belirtildii gibi hesaplama aadakileri gsterir: 1) DT veya ST tesisatlarnda, datma boru sisteminin her almas iin pf - ph Madde 13.3.3 veya

Madde 13.3.4te belirtilen uygun deerden fazla deildir ve / veya, 2) izelge 32 ila izelge 35 kullanlarak tasarmlanan YT ve YTD tesisatlarnda, pf + pd + ps uygun

debilerde deneye tabi tutulduunda, su beslemesiyle kontrol vana setinde oluan artk basntan fazla deildir,

Burada; pd. : izelge 7de belirtilen veya uygun olan tasarm noktasndaki bar cinsinden basn, pf. : Tasarm noktas ve C kontrol vana gstergesi arasndaki datm boru sisteminde bar cinsinden

srtnmeli basn kayb, pn. : lgili kattaki en yksek tasarm noktas seviyesiyle en st kattaki en yksek tasarm noktas seviyesi

arasndaki bar cinsinden durgun basn, ps. : C kontrol vana gstergesi zerinde ilgilenilen srada en yksekte bulunan sprinklerin nedeniyle oluan

bar cinsinden statik basn kaybdr.


12

4.4.3.3 Tamamen hesaba dayal boru sistemi Tamamen hesaba dayal boru sistemi iin, yaplan hesaplamalarn ayrntlar amaca ynelik tasarlanm bilgisayar program alma sayfas veya bilgisayar kts olarak aadakilerle birlikte verilmelidir: a) Programn ad ve srm numaras, b) alma sayfas veya bilgisayar ktsnn tarihi, c) Hesaplamada kullanlan btn borularn gerek i aplar, d) lemin her tasarm alan iin;

1) Alan tanmlamas, 2) Tehlike snf, 3) Belirlenmi tasarm younluu (mm/min), 4) Varsaylan en byk alma alan (m2), 5) alma alanndaki sprinkler says, 6) Sprinkler anma aklk boyutu (mm), 7) Sprinkler bana kapsanan en byk alan, (m2), 8) Aada verilenleri gsteren ayrntlandrlm ve boyutlandrlm alma izimleri:

i) Hidrolik deerlendirme gerektiren borular, kesime noktalarn, sprinkler balklarn ve balantlar belirlemek iin kullanlan dm veya boru referans emas, ii) lemin hidrolik bakmdan en az tercih edilen alannn konumu, iii) lemin hidrolik bakmdan en ok tercih edilen alannn konumu, iv) Younluun tasarmlanmasnda esas alnan drt sprinkler, v) Belirlenmi basn deerinin her noktasnn referans dzlemi zerindeki ykseklii.

e) Her alan sprinkleri iin: 1) Sprinkler dm veya referans numaras, 2) Anma K faktr (EN 12259-1), 3) Sprinklerden geen debi (L/min), 4) Sprinkler veya sprinkler dzeneine giri basnc (bar),

f) Hidrolik bakmdan nemli olan her boru iin: 1) Boru dm veya dier referans numaras, 2) Anma delii (mm), 3) Hazen -Williams sabiti, 4) Debi (L/min), 5) Hz (m/s), 6) Uzunluk (m), 7) Balantlarn ve bileenlerin numaralar, tipleri ve metre cinsinden e deer uzunluklar, 8) Statik basn deiimi (m), 9) Giri ve ktaki basnlar (bar), 10) Srtnme kayb (bar), 11) Ak ynnn gsterilmesi.

4.4.4 Su beslemesi 4.4.4.1 Su beslemesi izimleri izimler, kontrol vana setine kadar olan su beslemesini ve boru sistemini gstermelidir. Sembollere bir aklama dhil edilmelidir. Dier servisler iin durdurucunun, tek ynl vanalarn ve basn azaltc vanalarn her birinin, su sayalarnn, geri tepmeyi nleyicilerin ve su beslemesi yapan her bir balantnn konumu ve tipi belirtilmelidir. 4.4.4.2 Hidrolik hesaplama Hidrolik hesaplama, kontrol vana setinde gerekli basn ve debiyi salayabilecek asgari su besleme zelliklerini salamaldr. 4.4.4.3 ehir ebekesi Beslemelerinin biri veya her ikisinden oluan veya azaltlm kapasiteli depolama tanknn doldurulmasn salayan bir ehir ebekesi olduu durumda aadaki ayrntlar verilmelidir: a) ebekenin anma ap, b) ebekenin iki utan beslemeli veya kapal ulu olup olmad, kapal ulu ise kapal uca balanm iki

utan beslemeli ebekenin yeri,


13

c) ehir ebekesinden azami sarfiyatn yapld dnemde bir deneyle belirlenen basn / debi karakteristii. En az basn / debi noktas elde edilmelidir. Deney yeri ve C kontrol vana gstergesi veya su alma tank doldurma vanas arasndaki srtnme kayplar ve statik basn fark iin grafik uygun ekilde dzeltilmelidir,

d) ehir ebekesi deneyinin tarihi ve zaman, e) Kontrol vana setine gre ehir ebekesi deney noktasnn yeri. Boru sisteminin tamamen hesapland yerde aadaki ilave ayrntlar verilmelidir: f) En byk debiye kadar her hangi bir debide mevcut basnc gsteren bir karakteristik basn / debi

grafii, g) Kontrol vanasndaki C basn gstergesiyle alnd gibi alnan basnla, hidrolik bakmdan en az tercih

edilen (ve gerekiyorsa en ok tercih edilen) alma alannn her tesisat iin karakteristik basn / debi sarfiyat grafii.

4.4.4.4 Otomatik pompa seti Her otomatik pompa seti iin aadaki ayrntlar salanmaldr: a) Kontrol vanasndaki C gstergesinde montaj artlar altnda pompa veya pompalarn tahmin edilen

performansn gsteren ( ekil 4 ve ekil 5) X dk su seviyesi iin bir karakteristik pompa erisi. b) Pompa tedarikisinin aadakileri gsteren bilgilerini;

1) Basn grafii, 2) G alma grafii, 3) Net pozitif su alma basnc (NPSH) grafii, 4) Her balatc motorun g k.

c) Tedarikinin normal su seviyesi ve X dk su seviyesi ( ekil 4 ve ekil 5) iin C kontrol vana gstergesinde ve normal su seviyesi iin pompa k basn gstergesinde yerletirilmi pompa setinin basn / ak performans karakteristikleri gsteren verilerini,

d) Kontrol vanasndaki C gstergesi ve aktarma pompasndaki basn gstergesi arasndaki ykseklik fark,

e) Tesisat numaras ve tehlike snf / snflar, f) Gerekli en yksek debide mevcut ve belirlenmi NPSH, g) Dalg pompalarnn ilevini yapabilmesi iin gerekli asgari su derinlii, Boru tesisatnn tamamen hesapland yerde aadaki ilave ayrntlar salanmaldr: h) Kontrol vanasndaki C gstergesinde hidrolik olarak en az tercih edilen ve en ok tercih edilen alma

alan iin hesaplanan sarfiyatn basn / debi karakteristii. 4.4.4.5 Depolama tank Aadaki ayrntlar salanmaldr: a) Yer, b) Tankn toplam hacmi, c) Tankn etkin kapasitesi ve dolma sresi, d) Azaltlm kapasiteli tanklar iin giri ak, e) Tankn X dk su seviyesi ve pompa merkez izgisi arasndaki dey mesafe, f) Tankn veya atnn yapsal ayrntlar, g) Tankn boaltlmasn gerektiren programlanm onarmlarn tavsiye edilen sreleri, h) Donmaya kar koruma, i) X ve N dk ve normal su seviyeleri (ekil 4), j) En yksekte bulunan sprinklerin zerindeki cazibe tanknn ykseklii. 4.4.4.6 Basn tank Aadaki ayrntlar salanmaldr: a) Yer, b) Tankn toplam hacmi, c) Depolanan suyun hacmi, d) Hava basnc, e) Tank taban zerinde en yksekteki ve/veya hidrolik olarak en uzaktaki sprinklerin ykseklii,


14

f) Tank taban altndaki en dk sprinkler grubunun dey mesafesi, g) Doldurma aralarnn ayrntlar. 5 Sprinkler korumasnn kapsam 5.1 Korunacak binalar ve alanlar Sprinklerle korunacak bir binada Madde 5.1.1, Madde 5.1.2 ve Madde 5.3te belirtilen durumlar haricinde bina veya balantl binann btn alanlar sprinkler korumal olmaldr. Yk tayan elik yaplarn korunmasna dikkat edilmelidir. 5.1.1 Bir bina ierisinde msaade edilen istisnai durumlar Sprinkler korumas aadaki durumlarda dikkate alnmaldr. Ancak yangn yknn aadaki her durumda yeterli olarak dikkate alnmasndan sonra ihmal edilebilir: a) Yanc malzemeleri depolanmak iin kullanlmayan ve yanc olmayan malzemelerden oluan tuvaletler

ve giyinme odalar (vestiyerler hari), b) Yanc malzeme iermeyen ve yangna dayankl blme (Madde 5.3) olarak yaplm bina iindeki

merdivenler ve kapatlm dey boluklar (rnein asansr veya servis boluklar), c) Dier otomatik yangn sndrme sistemleri ile korunan odalar (rnein gaz, toz ve su pskrterek), d) Kt retme makinalarndaki suyla yaplan ilemlere benzer slak ilemler. 5.1.2 Gerekli istisnai durumlar Bir bina veya fabrikada bulunan aadaki alanlarnn sprinklerle korunmas salanmaldr: a) Su ile temas ettiinde genileyen, silolar ve kmr ihtiva eden maddeler, b) Yangn sndrme ileminde su kullanldnda, yangn tehlikesi artyorsa endstriyel frnlarn veya

kurutma frnlarnn, tuz banyolarnn, ergitilmi metal tayan kepelerin veya benzeri aletlerin evresinde,

c) Su boaltmann tehlike oluturaca yerlerde, odalarda ve alanlarda. Not - Bu durumlarda, dier otomatik yangn sndrme sistemleri dikkate alnmaldr (rnein, gazl veya

tozlu sistemler). 5.2 Ak havada depolama Ak havada depolanan yanc malzemelerle, sprinkler sistemi yerletirilmi bina arasndaki mesafe, sistemin kullanld yerdeki mevcut dzenlemelere uygun olmaldr. rnein dzenlemenin yaplmad yerlerde, ak havada depolanan yanc malzemelerle, sprinkler sistemi yerletirilmi bina arasndaki mesafe 10 mden veya depolanan malzeme yksekliinin 1,5 katndan az olmamaldr. Not - Yangna kar dayankl blmler, bir yangn duvar veya uygun ekilde etraf boaltl.arak koruma

sistemiyle elde edilebilir. 5.3 Yangna dayankl malzemeyle alanlarn ayrlmas Sprinklerle korunan ve korunmayan alanlar ayrmada kullanlan ayrc malzeme, hibir durumda 60 minden az olmayacak ekilde yangn dayanmna sahip ilgili kurulu tarafndan belirtilmi bir malzeme olmaldr. Kaplar kendiliinden kapanr veya yangn durumunda otomatik olarak kapanabilir olmaldr. Not - Sprinkler sistemiyle korunmayan bir binann veya blmn hibir yeri, Madde 5.1.1 ve Madde 5.1.2de

belirtilen durumlar dnda bir sprinkler korumal binann veya blmn altnda, dey olarak yer almamaldr.

5.4 Gmme boluklarn korunmas atnn alt ksm ve asma tavann en st arasnda veya ykseltilmi katn alt ksm ve katlar arasnda, llen gmme boluklarn ykseklii 0,8 m yi geerse bu boluklar sprinkler korumal olmaldr. at ve katta gmme boluk ykseklii 0,8 mden byk deilse ve sadece yanc malzemeler ieriyor veya yanc malzemelerden yaplmsa, bu gibi boluklar sprinkler korumal olmaldr. Elektrik kablolarnn


15

ierisinden getii gml boluklarda 250 Vdan az gerilime sahip, tek fazl en fazla 15 elektrik kablosuna msaade edilir. Ana tehlike snf DT olduunda, gmme boluktaki yangna kar koruma DT ye gre ve btn dier durumlarda, ST1 ana tehlike snfna gre yaplmaldr. Boru sisteminin ayarlanmas iin Madde 17.3 e baknz. 5.5 En stteki ve en alttaki sprinkler gruplar arasndaki ykseklik fark Bir sistem veya binada en stteki ve en alttaki sprinkler gruplar arasndaki ykseklik farknn 45 myi getii yerlerde, Ek E deki kurallar uygulanmaldr. Bir tesisatta (rnein tekli kontrol vana setine balanm) en stteki ve en alttaki sprinkler gruplar arasndaki ykseklik fark, 45 myi gememelidir. 6 Meknlarn ve yangn tehlikelerinin snflandrlmas 6.1 Genel Tasarmlanan sprinkler sistemine gre tehlike snf, tasarm ii balatlmadan nce belirlenmi olmaldr. Otomatik sprinkler sistemiyle korunacak binalar ve alanlar Dk Tehlike, Sradan Tehlike veya Yksek Tehlike eklinde snflandrlmaldr. Bu snflandrma mekna ve yangn ykne baldr. Mekn rnekleri Ek Ada verilmitir. Farkl tehlike snflarna sahip ak balantl alanlarn bulunduu yerlerde, daha yksek tasarm kriterlerine sahip alandaki sprinkler sistemindeki sprinkler gruplarnn en az iki sras, daha dk tehlike snfna ait alana girecek ekilde geniletilmelidir. 6.2 Tehlike snflar Aadaki meknlarn veya yangn tehlikelerinin bir veya daha fazlasn ihtiva eden binalar veya alanlar, uygun olduklar tehlike snflarna gre aadaki gibi snflandrlmaldr: 6.2.1 Dk tehlike snf - DT Dk yangn ykne sahip, dk yanabilirlii olan ve yangna kar direnci en az 30 min olan 126 m2 den byk blm olmayan meknlar. rnekler iin Ek A ya bakn. 6.2.2 Sradan tehlike snf - ST Bir orta yangn ykne ve orta yanabilirlie sahip olan ve yanabilen malzemelerin ilendii veya retildii isknlar. rnekler iin Ek A ya bakn. Sradan tehlike - ST, 4 alt gruba ayrlr: - ST1, Sradan Tehlike Snf 1, - ST2, Sradan Tehlike Snf 2, - ST3, Sradan Tehlike Snf 3, - ST4, Sradan Tehlike Snf 4. Aadaki kurallar salanmak artyla malzemeler, ST1, ST2 ve ST3 olarak snflandrlan meknlarda depolanabilir: a) Odann tamamnn korumas en az ST3e gre tasarlanmaldr, b) izelge 1 de verilen azami depolama ykseklikleri almamaldr, c) Etrafnda 2,4 mden az olmayan aralklarn olduu her bir blok iin, azami depolama alanlar 50 m2

olmaldr. lemin yaplaca mekn ST4 olarak snflandrldnda, depolama alanlar YTD (yksek tehlikeli depolama) olarak ele alnmaldr.


16

izelge 1 ST1, ST2 ve ST3 snflar iin azam depolama ykseklikleri

Azami depolama ykseklii (Not 1) (m) Depolama

kategorisi Mstakil veya blok hlinde depolama (DS1- Madde 6.3.2)

Btn dier durumlar (DS2 DS6 Madde 6.3.2)

Kategori I Kategori II Kategori III Kategori IV

4,0 3,0 2,1 1,2

3,5 2,6 1,7 1,2

Not 1 - Bu deerleri aan depolama yksekleri iin Madde 6.2.3.1 ve Madde 7.2ye baklmaldr. Not 2 - Btn bu durumlarda yangna kar koruma ilemi, ST3 snfna gre tasarmlanmaldr. 6.2.3 Yksek tehlike snf - YT 6.2.3.1 Yksek tehlikeli, lem - YT Yksek tehlikeli ilemi, yksek yangn yk ve yksek yanabilirlie sahip ve hzla yaylma veya youn yangn eklinde gelime gsterebilen malzemelerin bulunduu meknlar kapsar. YT drt alt snfa ayrlr: - YT1, Yksek Tehlikeli lem Snf 1, - YT2, Yksek Tehlikeli lem Snf 2, - YT3, Yksek Tehlikeli lem Snf 3, - YT4, Yksek Tehlikeli lem Snf 4. Not - YT4 biimindeki tehlikelere kar koruma, bu standardn kapsam dnda bulunan genellikle youn su

akna sahip sistemlerle salanr. 6.2.3.2 Yksek tehlikeli, depolama YTD Yksek tehlikeli depolama, Madde 6.2.2de verilen snrlar ald durumlarda, eyalarn depolanmasn kapsar. Yksek tehlikeli, depolama - YTD drt alt kategoriye ayrlr: - YTD1, Yksek Tehlikeli Depolama Kategorisi I; - YTD2, Yksek Tehlikeli Depolama Kategorisi II; - YTD3, Yksek Tehlikeli Depolama Kategorisi III; - YTD4, Yksek Tehlikeli Depolama Kategorisi IV; Not - rnekler Ek B ve Ek Cde verilmitir. 6.3 Depolama 6.3.1 Genel Depolanan eyalarn toplam yangn tehlikesi, ambalajlar dhil olmak zere depolanm malzemelerin yanabilirliinin ve depolama konfigrasyonunun bir fonksiyonudur. Eya depolanmas durumunu hesaba katacak gerekli tasarm kriterlerini belirlemek iin ekil 2deki ilem izlenmelidir.


17

ekil 2 - Depolama snfn belirlemede kullanlan ak emas Not- Bu eklerin hi birinin tamamen uygulanamad ve geni lekli yangn deneyinden elde edilen verinin

mevcut olduu yerlerde, tasarm kriterini oluturmak iin bu verilerin kullanlmas uygun olabilir. 6.3.2 Depolama konfigrasyonu Depolama konfigrasyonu aadaki ekilde snflandrlmaldr: - DS1 : Mstakil veya blok hlinde ylm, - DS2 : Genilii 2,4 mden az olmayan aralarnda mesafe kalacak ekilde tekli sralar hlinde, paletlerin

stne konularak yaplm depolama, - DS3 : oklu (ikili dhil) sralarda paletlerin stne konularak depolama, - DS4 : Paletli raf (kiri biiminde palet raflama), - DS5 : 1 m veya daha az genilikte olan sert veya tahta raflar, - DS6 : Genilii 1 mden fazla 6 mden az olan sert veya tahta raflar. Depolama konfigrasyonuna ait tipik rnekler,ekil 3te verilmitir. Not- Her bir depolama metodu iin, sprinkler sistemlerinin tasarm ve tipine bal olarak depolama

yksekliklerine ynelik zel snrlamalar vardr (Madde 7.2). Sprinkler korumasnn etkin olmas iin, izelge 2deki snrlamalar ve koruma kurallar salanmaldr.

Bu bir zel tehlikemidir?

Plstik veya kauuk ihtiva ediyor mu?

Snflandrma metodunu kullan

Belirtilen snf kullan

Alfabetik listeye bavur

Belirlenmi kriterleri kullan

Evet

Hayr

Evet

Hayr

Ek G zel tehlikeler

Ek B Snflandrma metodu

Ek C Mamllerin alfabetik listesi


18

izelge 2 - Farkl depolama konfigrasyonlar iin snrlamalar ve koruma artlar.

Depolama konfigrasyonu

Tesisat deme ilemindeki snrlamalar

at veya tavanda bulunan sprinkler gruplarna ilave

koruma

Uygulanabilir izelge notlar

DS1

Depolama, C III ve IV iin plan alannda 150 m2 yi gemeyecek ekilde bloklarla snrlanm olmaldr.

Hi biri Not 2, Not 3

DS2 2,4 m koridorlu tek sra Hi biri Not 2

DS3 Depolama, plan alannda 150 m2 yi gemeyecek ekilde bloklarla snrlanm olmaldr.

Hi biri Not 2

Sralar ayran koridorlarn genilii 1,2 m veya daha byk olmaldr.

Ara sprinkler gruplar tavsiye edilir. Not 1, Not 2 DS4 Sralar ayran koridorlarn genilii

1,2 mden kk olmaldr Ara sprinkler gruplar gereklidir. Not 1

DS5

Sralar ayran koridorlarn genilii 1,2 mden az olmamal veya plan alanndaki depolama bloklar 150m2 den fazla olmamaldr

Ara sprinkler gruplar tavsiye edilir. Not 1, Not 2

DS6

Plan anannda sralar ayran koridorlarn genilii 1,2 mden az olmamal veya plan alanndaki depolama bloklar 150 m2 den fazla olmamaldr.

Ara sprinkler gruplar gerekir veya bu mmkn deilse A1 veya A2 avrupa snflandrmas veya ulusal snflandrma sistemlerindeki edeeri bir tam ykseklie sahip dey blmeler her rafn ierisinde boylamasna ve aprazlamasna yerletirilmelidir.

Not 1, Not 2

Not 1- Tavan, depolanan eyalarn en yksek seviyesinden 4 m daha yukarda olduunda sprinkler gruplar raf aralarnda kullanlmaldr.

Not 2 - Depolama bloklar genilii 2,4 m az olmayan koridorlar ile ayrlmaldr. Not 3 Depolama, C I ve C II iin plan alannda 150 m2yi gemeyecek ekilde bloklarla snrlanm olmaldr.


19

Aklama 1 Mstakil depolama (DS1) 4 Palet st depolama (DS 3) 2 Paletli raf (DS 4) 5 Sert veya tahta raflar (DS 5 / 6) 3 Palet st depolama (DS 2)

ekil 3 - Depolama konfigrasyonu 7 Hidrolik tasarm kriteri 7.1 DT, ST ve YT lgilenilen odada veya alma alanndaki btn tavan veya at sprinkler gruplarndan hangisi daha azsa ve buna ilave olarak herhangi bir raf sprinkler grubu veya ilave sprinkler grubu altnda, bu maddede verilen tasarm younluu, uygun deerden az olmamaldr. DT, ST ve YT snflar iin tasarm younluu ve alma alan iin asgari artlar izelge 3te verilmitir. YT snflar iin Madde 7.2 uygulanmaldr. Not - n hesaplamal sistemler iin, Madde 7.3, Madde 9.3.2.2 ve Madde 10.7de beliritilen su beslemesi ve

boru sistemi ile ilgili kurallarnn uygulanmasyla tasarm kriterleri salanr izelge 3 - DT, ST ve YT iin tasarm kriteri

alma alan (m2) Tehlike snf Tasarm younluu mm/min Islak veya n etki Kuru veya deiken

HT 2,25 84 Msaade edilmez ST1 kullanlr

ST1 5,0 72 90 ST2 5,0 144 180 ST3 5,0 216 270 ST4 5,0 360 Msaade edilmez

YT1 kullanlr YT1 7,7 260 325 YT2 10,0 260 325 YT3 12,5 260 325 YT4 Youn su (Nota baknz)

Not - zel deerlendirme gerekir. Youn su sistemleri bu standardn kapsam dndadr.


20

7.2 Yksek tehlikeli depolama - YTD 7.2.1 Genel Koruma tipi, tasarm younluunun belirlenmesi ve alma alan, mamuln (veya kark mamullerin) yanabilirliliine, paketlenmesine (palet dhil), depolama metodu ve depolama yksekliine baldr. zel snrlamalar, ayrntlar Madde 6da verilen eitli tiplerdeki depolama metotlarna uygulanr. 7.2.2 Sadece tavan veya atdan koruma izelge 4, yangna kar sadece at veya tavandan korunan eitli depolama tipleri iin verilen azami depolama ykseklii snfna gre, uygun tasarm younluunu ve alma alann belirtir. Sprinkler gruplarnn at veya tavanda bulunduu durumlarda, etkin sprinkler korumas iin izelgede gsterilen en fazla depolama ykseklikleri dikkate alnmaldr. Not 1 - zin verilen en fazla depolama ykseklii, at veya tavan sprinkler gruplar arasndaki mesafe 4 myi

gememelidir. Depolama yksekliinin bu snrlar getii yerlerde veya depolama st seviyesi ve at veya tavan arasndaki mesafe 4 myi getii yerlerde, raf sprinkler gruplarnn ara seviyeleri, Madde 7.2.3 n her bir maddesindeki gibi verilmelidir. Not 2 - Depolama ykseklii, bina ykseklii ve tavan aral (at veya tavan sprinkler gruplar ve depolama

st seviyesi arasndaki dey mesafe) sprinkler korumasnn gerekli tasarm younluu ve etkinliine katk salayan nemli deikenlerdir.

7.2.3 Ara seviyeli raf sprinkler gruplar 7.2.3.1 Raflarda 50den fazla ara seviye sprinkler grubu monte edilmise, bunlar at veya tavan sprinkler gruplar gibi ayn kontrol vana setinden beslenmemelidir. Kontrol vana setinin ap 100 mmden az olmamaldr. 7.2.3.2 at veya tavan sprinkler gruplar iin tasarm younluu 260 m2 lik bir alma alan zerinde en az 7,5 mm/min olmaldr. Eyalar ara seviyeli raf sprinkler gruplarnn en stnde depolanmsa, at veya tavan sprinkler gruplar iin tasarm kriteri, izelge 5ten alnmaldr. 7.2.3.3 Hidrolik hesaplamann amalar iin, en fazla 3 rafa kadar raf sprinkler gruplarnn her seviyesinde hidrolik olarak en uzak konumda, ayn anda sprinkler grubunun alt varsaylmaldr. Raf koridorlarnn genilii 2,4 m veya daha fazla olduu durumlarda sadece bir rafn dhil edileceinin varsaylmas gerekir. Raf koridorlar genilii 2,4 mden az fakat 1,2 mye eit veya bundan byk olduu yerde, iki rafn dhil edilecei varsaylmaldr. Raf koridorlar genilii 1,2 mden az olduu yerde 3, rafn dhil edilecei varsaylmaldr. Not- Dey veya yatay dzlemde sprinkler srasndan daha fazla siprinkler srasnn e zamanl olarak

alt dnlmemelidir. 7.2.3.4 Raf sprinkler gruplar ve birleik tavan sprinkler gruplar, her zaman tam olarak hesaplanmaldr (Madde 13.1.1). Not - alan her bir sprinklerde asgari basn, 2,0 bardr (Madde 13.4.4).


21

izelge 4 - Sadece at veya tavan korumal YTD iin tasarm kriterleri

Msaade edilen azami depolama ykseklii (Not 1)

(m) Depolama snf Snf

I Snf

II Snf

III Snf IV

Tasarm younluu mm/min

alma alan (slak veya n etkili

sistemi (Not 2) (m2)

DS1 mstakil veya blok hlinde ylm

5,3 6,5 7,6

4,1 5,0 5,9 6,7 7,5

2,9 3,5 4,1 4,7 5,2

1,6 2,0 2,3 2,7 3,0

7,5

10,0 12,5 15,0 17,5

260

5,7 6,3 6,7 7,2

3,3 3,6 3,8 4,1 4,4

20,0 22,5 25,0 27,5 30,0

300

4,7 5,7 6,8

3,4 4,2 5,0 5,6 6,0

2,2 2,6 3,2 3,7 4,1

1,6 2,0 2,3 2,7 3,0

7,5

10,0 12,5 15,0 17,5

260

DS2 tekli sralarda palet st DS4 paletli raflar

4,4 5,3 6,0

3,3 3,8 4,4

20,0 25,0 30,0

300

DS3 oklu (ikili dhil) sralarda palet st DS5 ve DS6 sert veya tahta raflar

4,7 5,7

3,4 4,2 5,0

2,2 2,6 3,2

1,6 2,0 2,3 2,7 3,0

7,5

10,0 12,5 15,0 17,5

260 Not 1 - Zeminden sprinkler saptrclarna kadar olan dey mesafenin 1 m eksii veya izelgede gsterilen en yksek mesafeden hangisi daha azsa. Not 2 Kuru ve deiken sistemler, zellikle yancl yksek olan mamuller (daha yksek kategoriler) ve yksek depolama gibi yksek tehlikeli depolamadan kanlmaldr . Buna karn kuru veya deiken bir sistem monte etmek gerektiinde, alma alan % 25 orannda artrlmaldr.


22

izelge 5 - Raf sprinkleri at veya tavan sprinklerleri iin tasarm kriteri

Raf korumann en st seviyesi zerindeki en fazla msaade edilen depolama

ykseklii (Not 1)

(m)

Depolama snf

Snf I

Snf II

Snf III

Snf IV

Tasarm

younluu (mm/min)

alma alan

(slak veya n etki sistemi (Not 2)

(m2)

DS4 paletli raflar

3,5

3,5

2,2 2,6 3,2 3,5

1,6 2,0 2,3 2,7

7,5 10,0 12,5 15,0

260

DS5 ve DS6 sert veya tahta raflar

3,5

3,5

2,2 2,6 3,2

1,6 2,0 2,3 2,7

7,5 10,0 12,5 15,0

260

Not 1 - Raf sprinkler gruplarnn en yksek seviyesinden depolamann en st seviyesine kadar olan mesafe. Not 2 - Kuru ve deiken sistemler, zellikle yancl yksek olan mamuller (daha yksek kategoriler) ve yksek depolama gibi yksek tehlikeli depolamadan kanlmaldr. Buna karn kuru veya deiken bir sistem monte etmek gerektiinde alma alan % 25 orannda artrlmaldr. 7.3 n hesaplamal sistemler iin basn ve debi kurallar 7.3.1 DT ve ST sistemleri Her kontrol vana setinde, izelge 6da belirtilen uygun debiler ve basnlardan az olmayacak ekilde su beslemesi salanmaldr. Her kontrol vana seti ve su beslemesi arasndaki srtnme kayb ve statik ykseklie bal basn kayb, ayrayr hesaplanmaldr. izelge 6 - n hesaplamal DT ve ST sistemleri iin basn ve debi kurallar

Tehlike snf Debi (L/min)

Kontrol vana setindeki basn

(bar)

stenen azam debi (L/min)

Kontrol vana setindeki basn

(bar) DT Islak ve n etkili 225 2,2+ps - - ST1 Islak ve n etkili 375 1,0+ps 540 0,7+ps ST1 Kuru ve deiken ST2 Islak ve n etkili

725 1,4+ps 1000 1.0+ps

ST2 Kuru ve deiken ST3 Islak ve n etkili

1100 1,7+ps 1350 1,4+ps

ST3 Kuru ve deiken ST4 Islak ve n etkili

1800 2,0+ps 2100 1,5+ps

Not - ps C kontrol vana seti gstergesi zerinde ilgili sradaki en yksek sprinklerin yksekliinden kaynaklanan bar cinsinden statik basn kaybdr.

7.3.2 Raf sprinkler grubu ihtiva etmeyen YT ve YTD sistemleri 7.3.2.1 Su beslemesi, izelge 7 veya deitirilen Madde 7.3.2.2 ila Madde 7.3.2.5te belirtilen uygun debi ve basntan daha dk olmayan en yksek tasarm noktasnda datlabilmelidir. Kontrol vana setinde alma basnc iin toplam art, tasarm noktasndaki basncn toplam olmaldr. Bu basn, kontrol vana setiyle tasarm noktasnn en stndeki sprinklerin k arasndaki ykseklik farknn ve kontrol vana setinden tasarm noktasna doru boru tesisatndaki debi iin basn kayb arasndaki ykseklik farknn basn e deeridir.


23

izelge 7 - izelge 32 ila izelge 35 kullanlarak tasarmlanan n hesaplamal tesisatlar iin basn ve debi artlar

En yksek tasarm noktasndaki basn (pd) (bar) stenen en byk ak (Ll/min) Sprinkler bana alma alan (m2)

Tasarm younluu (mm/min)

Islak veya n etkili Kuru veya deiken 6 7 8 9 (1) izelge 32 ve izelge 33 ile K faktr 80 olan sprinkler grubuna uygun boru aplar

7,5 10,0

2300 3050

2900 3800

-

1,80

-

2,40

1,80 3,15

2,25 3,90

(2) izelge 32 ve izelge 34 ile K faktr 80 olan sprinkler grubuna uygun boru aplar

7,5 10,0

2300 3050

2900 3800

-

1,30

-

1,80

1,35 2,35

1,75 3,00


7,5 10,0

2300 3050

2900 3800

-

0,70

-

0,95

0,70 1,25

0.90 1,60


10,0 12,5 15,0 17,5 20,0 22,5 25,0 27,5 30,0

3050 3800 4550 4850 6400 7200 8000 8800 9650

3800 4800 5700 6000 8000 9000 10000 11000 12000

- -

0,95 1,25 1,65 2,05 2,55 3,05 3,60

-

0,90 1,25 1,70 2,25 2,85 3,50 4,20 4,95

-

1.15 1.65 2.25 2.95 3.70 4.55 5.50 6.50

0,95 1,45 2,10 2,80 3,70 4,70 5,75 6,90

- Not - Tasarm noktasndan daha yksek bir srada sprinkler grubu mevcutsa, tasarm noktasndan en yksek

sprinkler grubuna doru olan statik basn ykseklii pt ye eklenmelidir. 7.3.2.2 Bir meknn yksek tehlikeli ilemlerin (YT) veya yksek tehlikeli depolamalarn (YTD) yapld ksmlarna ait alann alma alanndan az olduu yerlerde, izelge 7deki debi (Madde 7.3.2.6) orantl olarak azaltlabilir, Ancak alan iin en yksek tasarm noktasndaki basn, izelgede gsterilene eit olmal veya hidrolik hesaplama ile bulunmaldr. 7.3.2.3 Bir meknn YT veya YTD yapld ksm 48den az sprinkler grubu ihtiva ettiinde, sprinkler grubunun YT veya YTD yaplan alanna giri noktasnda izelge 7de gsterilen debi ve uygun basn en yksek sprinkler grubunun seviyesinde bulunmaldr. 7.3.2.4 alma alannn, YT veya YTDlarn yapld ksmlarn korunmasna gre korunan alanlardan byk olduu ve bu alann STye gre korunan alann yannda bulunduu yerlerde toplam debi, Madde 7.3.2.2deki gibi orantl olarak drlmelidir. Bu drmeye ilave olarak 5 mm/minlik bir tasarm younluu esasna gre ST blm iin hesaplanan debi YT veya YTD ksmnn toplam olarak hesaplanmaldr. Riskin YT veya YTD blmnde en yksek sprinkler grubunun tasarm noktasndaki basn,izelge 7de gsterildii gibi veya hidrolik hesaplamayla belirlendii gibi olmaldr. Not - ST ksm YT alannn giri ksmndaysa, hidrolik eime gre sadece ST sistemlerinden ziyade ST

ksmna daha fazla debide bir ak salanm olacaktr. Bu nedenle tam bir tasarm alan ieren bir yangnda, YT blm azaltlm debiye sahip olacaktr.

7.3.2.5 alma alan birden fazla datm borusu ile beslendiinde, tasarm noktalarnn en stnde bulunan sprinkler grubu seviyesindeki basn, uygun tasarm younluu iin izelge 7de gsterildii gibi veya hidrolik hesaplama ile belirlendii gibi olmaldr. Her datm borusu iin debi, orantl olarak belirlenmelidir (Madde 7.3.2.6).


24

7.3.2.6 Verilen bir tasarm younluu iin temel alma alan Madde 7.3.2.2 ila Madde 7.3.2.7de tarif edildii gibi artrlp veya azaltld durumlarda, debi orantl olarak artmal veya azalmal (Madde 7.3.2.7), ancak tasarm noktasndaki basn deimeden kalmaldr. 7.3.2.7 Artan veya azalan debiler aadaki gibi orantl olarak belirlenebilir: Burada; Q2: Gerekli debi veya Madde 7.3.2.2 ila Madde 7.3.2.5te belirtilen durumlarda her datm borusundaki debi

(L/min), Q1: izelge 7de verildii gibi gerekli debi (L/min), a1: Tasarm younluu iin alma alan (m2) (izelge 4), a2: Gerekli alma alan veya Madde 7.3.2.2 ila Madde 7.3.2.5te tarif edilen durumlarda her datm

borusuyla su verilen alandr (m2). 8 Su beslemeleri 8.1 Genel 8.1.1 Sre Sistem ii gerekli asgari basn/debi artlarnda, su beslemeleri otomatik olarak salanabilmelidir. Su beslemesi, basn tanklar iin belirtilen durum dndaki dier yangn sndrme sistemlerinde kullanlrsa (Madde 9.6.4), her su beslemesi aadaki asgar sreler iin yeterli kapasiteye sahip olmaldr: - DT 30 min, - ST 60 min, - YT 90 min, - YTD 90 min. Not - Atlamayan kaynaklar ve btn n hesaplamal sistemlerin olduu ehir ebekesinde, bu standard da

verilen artlardaki sre kesindir. 8.1.2 Sreklilik Su beslemesi debiyi veya etkin kapasiteyi azaltabilecek alr durumdaki beslemenin almamasna neden olabilecek muhtemel donma artlar, suyun ekilmesi veya youn su ak veya dier herhangi bir durumdan etkilenmemelidir. Su beslemelerinin srekliliini ve gvenirliini salamak iin, uygulanabilir btn ilemler yaplmaldr. Not - Su beslemeleri tercihen kullancnn kontrol altnda olmal veya dayankll ve doru kullanlmas

kontrol yetkisine sahip bir organizasyon tarafndan garanti edilmelidir. Boru sisteminde birikmelere yol aan sspansiyon hlinde bulunan lifli veya dier maddeler, su beslemesinde bulunmamaldr. Uygun su bulunmayan yerlerde, srekli yenilenen suyla doldurulmak kaydyla, sprinkler tesisatnda tuzlu su kullanlabilir. 8.1.3 Donmaya kar koruma Besleme borusu ve kontrol vana seti, en az 4 oC scaklkta muhafaza edilmelidir.

2

121 a

axQQ =


25

8.2 En byk su basnc 8.2.1 Deney sresi dnda, donanm balantlarndaki su basnc, Madde 8.2.1.1 ve Madde 8.2.1.2de belirtilen yerlerde 12 bar gememelidir. Pompal sistemlerdeki

Documents

ts_en_12845