BÀI 5: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC

TIẾT 1:MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU PHI

I-MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN

Với hơn 4 thê kỉ bị đô hộ bởi thực dân châu âu, bị áp bức khai thác tài nguyên thiên nhiên gần như kiệt quệ dẫn đến việc nơi dây trở thành trở thành khu vực nghèo nàn lạc hậu nhất thế giới

Khí hậu : Do Đại bộ phận diện tích nằm giữa chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam (vùng xích đạo và cận xích đạo) nên có khí hậu nóng quanh năm.

Tài Nguyên TN: về mặt tài nguyên TN thì khoáng sản và rừng đang bị khai thác nặng nề đo nhu cầu trong nc và các cơ sở đầu tư nc ngoài ( lấy chất đốt, gỗ,..) khiến môi trg suy thoái nặng nề cây khog mọc nổi chủ yếu là cỏ dại và xương rồng, cug chính điều này đã kìm hãm sự phát triển của các quốc gia châu phi cũng như nảy sinh một số vấn đề khác như nạn đói kém, thiếu nc , bệnh dịch tràn lan ..

II. Một số vấn đề về dân cư và xã hội

1.Dân số

_ Do tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên cao nên dân số châu Phi tăng rất nhanh.

_Tuổi thọ trung bình của người dân thấp.

_Trình độ dân trí thấp…

2.Xã hội

Xung đột sắc tộc, tôn giáo đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.Nạn mù chữ vẫn chưa được khắc phục hiệu quả.Nhiều hủ tục chưa được xóa bỏ, nạn đói nghèo kéo dài.Do y tế chưa phát triển nên bệnh tật hoành hành như sốt rét, lao, HIV (Châu Phi là nơi tập trung 2/3 số người nhiễm HIV trên toàn thế giới)…

Châu lục-Nhóm nước

Tỉ suất sinh thô (‰)

Tỉ suất tử thô (‰)

Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên (%)

Tuổi thọ trung bình (tuổi)

Châu Phi 38 15 2,3 52

Nhóm nước đang phát triển

24 8 1,6 65

Nhóm nước phát triển

11 10 0,1 76

Thế giới 21 9 1,2 67

Về tỉ suất sinh thô : Châu Phi chiếm cao nhất so với các nhóm nước khác, thế giới Đứng thứ hai là các nhóm nước đang phát triển, chỉ thấp hơn Châu PhiĐứng sau cùng là nhóm nước phát triển

Về tỉ suất tử thô :Châu Phi vẫn là nước đứng đầu so với thế giớiĐứng thứ 2 là nhóm nước phát triểnCuối cùng là nhóm nước đang phát triển

Về tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên (%) :Do có tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên cao nên dân số Châu Phi tăng rất nhanh Thấp hơn Châu Phi là nhóm nước đang phát triển và nhóm nước phát triển

Về tuổi thọ trung bình :Cao nhất là nhóm nước phát triểnTiếp theo là nhóm nước đang phát triển, cao hơn Châu Phi nhưng lại thấp hơn thế giớiTập trung hơn 2/3 tổng số người nhiễm HIV trên toàn thế giới nên Châu Phi có tuổi thọ thấp nhất

Chỉ số HDI của Châu Phi* và thế hiới – năm 2003

_ Đạt trên 0,7 : 3 quốc gia (An-giê-ri,Tuy-ni-di,Cap ve)

_Từ 0,5 đến 0,7 : 13 quốc gia (Ai Cập,Nam Phi,Ga-na,…)

_Dưới 0,5 : 28 quốc gia(Bu-run-đi,Ma-la-uy,Cốt Đi-voa,…)

_Thế giới :0,741

_ Cả nước chỉ có 3 quốc gia có chỉ số HDI đạt tieu chuẩn còn lại đều thấp hơn tb thế giới _ Dựa vào bảng số liệu trang 21 SGK ta thấy được rằng Châu Phi có chỉ số HDI thấp nhất thế giới ( chỉ có 3/44 nước có HDI tb )_ Chất lượng cuộc sống của người dân thấp (đói nghèo ,bệnh tật, trình độ dân trí thấp)

Nhận xét

Do ít học, nhiều người bạch tạng bị mù chữ và buộc phải làm việc chân tay. Họ phải phơi nắng cả ngày để kiếm sống trong khi tia cực tím của mặt trời lại là những “sát thủ” đối với người

bạch tạng.

III.Một số vấn đề về kinh tế- Đa số các nước Châu Phi nghèo, kém phát triển. Biểu hiện: • Tỉ lệ tăng trưởng GDP thấp; • Tỉ lệ đóng góp vào GDP toàn cầu thấp; • GDP/người thấp; •Cơ sở hạ tầng kém. Nguyên nhân : • Từng bị thực dân thống trị; • Xung đột sắc tộc; • Khả năng quản lý kém; • Dân số tăng nhanh; • Trình độ dân trí thấp.

Tốc độ tăng trưởng GDP của một số nước(Tính theo giá so sánh)

1985 1990 1995 2000 2004

An-giê-ri 2,5 3,2 4,0 2,4 5,2

Nam Phi -1,2 -0,3 3,1 3,5 3,7

Ga-na 5,1 3,3 4,5 3,7 5,2

Công-gô 2,5 3,0 0,7 8,2 4,0

Thế giới 3,7 2,9 2,8 4,0 4,1

• Các giải pháp : •+ Hạ thấp tỉ lệ tăng dân số; •+ Đẩy mạnh giáo dục và đào tạo; •+ Lựa chọn cơ cấu kinh tế hợp lý; •+ Thu hút đầu tư của nước ngoài; •+ Hình thành kinh tế vùng;…

Thành tựu +Tốc độ tăng trưởng GDP của một số quốc gia châu phi có xu hướng tăng và đạt mức khá cao, nhưng tăng chậm và không ổn định.Hạn chế+ Phần lớn các quốc gia là những nước nghèo , nền kt kém phát triển

Nạn đói ở Châu Phi

1.Các nước châu Phi cần có giải pháp gì để khắc phục khó khăn trong quá trình khai thác,bảo vệ tự nhiên?

•Các nước châu Phi cần nâng cao thêm trình độ giáo dục là quốc sách bền vững , không để phụ thuộc lâu dài vào nước ngoài làm chảy máu tài nguyên, ảnh hưởng môi trường. Có những chính sách kinh tế phù hợp, bảo vệ tài nguyên quốc gia, khong vì lợi ích nhất thời mà để sự khai thác quá mức gây phá hủy môi trường, chảy máu tài nguyên

Tỉ lệ dân số các châu lục trên thế giới qua một số năm

1985 2000 2005

Châu Phi 11,5 12,9 13,8

Châu Mĩ Trong đó Mĩ La tinh

13,48,6

14,08,6

13,78,6

Châu Á 60,0 60,6 60,6

Châu Âu 14,6 12,0 11,4

Châu Đại Dương 0,5 0,5 0,5

Thế giới 100,0 100,0 100,0

Câu 3: Hãy phân tích tác động của những vấn đề dân cư và xã hội châu Phi tới sự phát triển kinh tế của châu lục này* Dân cư:+ Dân số Châu Phi tỉ lệ sinh nhiều - Không thể nuôi đủ , thiếu ăn , thiếu dinh dưỡng => Gầy gò , suy dinh dưỡng => Có thể bị chết.- Thiếu chỗ ở => Có thể tiếp xúc nhiều dịch bệnh.- Thiếu Việc làm => Sức ép cho xã hội.- Thiếu giáo dục => Dân trí thấp.- Thiếu Y tế => Mắc nhiều dịch bệnh => Chết.- Không đáp ứng đủ cơ sở vật chất .- Tàn phá thiên nhiên nhiều hơn.+ Dân cư di cư , cư trú từ nơi này đến nơi khác- Hình thành đô thị hóa nhanh => Giải quyết không kịp được các việc làm , nhà ở , ...- Thiếu đất => Không có chỗ xây dựng những trung tâm dịch vụ , xí nghiệp ...

•Xã hội :

+ Xung đột sắc tộc , tôn giáo+ Các tập quán cổ hủ lạc hậu + Tranh giành quyền lực lẫn nhau+ Lãnh đạo kém