TÜRK VE BATI MÜZİĞİ ÇALGILARI - kitap.okur-yazar.netkitap.okur-yazar.net/e-kitap/egitim-kitapligi/10-sinif-gitar-ders... · Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;

Yazarlar

Göksenin ÇELİKKANATHilal YILDIRIM

TÜRK VE BATI MÜZİĞİ ÇALGILARI

10. SINIF

DEVLET KİTAPLARIBİRİNCİ BASKI

.........................., 2015

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI………………………………………....................................: 5722DERS KİTAPLARI DİZİSİ…………………………………................................................................: 1546

1 .?.Y.0002.4230

Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri ile kitapta yer alan notalar, kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayımlanamaz.

EditörEnder Hulusi BİLGE

Dil UzmanıAkın ATEŞ

Program Geliştirme UzmanıTalip AYDEMİR

Rehberlik UzmanıSerap ÖZÜDOĞRU

Ölçme ve Değerlendirme Uzmanıİsmail ŞENER

Görsel Tasarım UzmanıSuat GÜNEY

ISBN 978-975-11-3617-6

Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulunun 08.12.2011 gün ve 265 sayılı kararı ile ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ........... gün ve ................ sayılı

yazısı ile birinci defa ..... adet basılmıştır.

5

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın

Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif Ersoy

GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini,

ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.

Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en

kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek

isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti

müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın

vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok

namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek

düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili

olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün

tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil

işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere,

memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet

içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini,

müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde

harap ve bîtap düşmüş olabilir.

Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen,

Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret,

damarlarındaki asil kanda mevcuttur.

Mustafa Kemal Atatürk

“Kalbimizin üzerine yaslayarak çaldıgımız tek enstrüman gitardır...”

I. ÖĞRENME ALANI GİTAR ÇALMANIN TEMELLERİ

1. Ünite Gitar Çalmada Hız Değişimi...................................................................... 15 1.GitarÇalmadaHızınÖnemi............................................................................... 15 2.EtütleriHızınaGöreÇalma................................................................................ 16 3.EserleriHızınaGöreÇalma............................................................................... 17ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 18

2. ÜniteGitar Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi.............................................. 19 1.GitarÇalmadaGürlüğünÖnemi........................................................................ 19 2.EtütleriGürlüğüneGöreÇalma......................................................................... 20 3.EserleriGürlüğüneGöreÇalma........................................................................ 21ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 22

3. ÜniteII. Pozisyon................................................................................................. 23 1.II.PozisyondaTizler........................................................................................... 23 2.II.PozisyondaBaslar......................................................................................... 23 3.II.PozisyondaÇiftSesÇalışmaları................................................................... 24ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 29

4. ÜniteIII. Pozisyon ve Küçük Bare...................................................................... 30 1.III.PozisyondaTizler.......................................................................................... 30 2.III.PozisyondaBaslar........................................................................................ 30 3.III.PozisyondaÇiftSesÇalışmaları................................................................... 31 4.KüçükBare........................................................................................................ 34ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 37

5. ÜniteV. Pozisyon ve Büyük Bare....................................................................... 38 1.V.PozisyondaTizler........................................................................................... 38 2.V.PozisyondaBaslar......................................................................................... 38 3.V.PozisyondaÇiftSesÇalışmaları................................................................... 39 4.BüyükBare........................................................................................................ 42ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 46

6. ÜniteSüslemeli Çalma Teknikleri....................................................................... 47 1.Çarpma............................................................................................................... 47 2.Mordan............................................................................................................... 48 3.Grupetto............................................................................................................. 48 4.Trill...................................................................................................................... 50 5.Glissando........................................................................................................... 50ÖlçmeveDeğerlendirme..................................................................................................... 54

II. ÖĞRENME ALANI DİZİLER, KADANSLAR, ETÜTLER, ESERLER

1. ÜniteRe Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser............................................................ 57 1. Re Majör Dizi Çalışmaları.................................................................................. 57 2. Re Majör Tonunda Kadanslar............................................................................ 57 3. Re Majör Tonunda Etütler.................................................................................. 58 4. Re Majör Tonunda Eserler................................................................................. 60Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 62

2. ÜniteSi Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser............................................................. 63 1. Si Minör Dizi Çalışmaları................................................................................... 63 2. Si Minör Tonunda Kadanslar............................................................................. 64 3. Si Minör Tonunda Etütler................................................................................... 64 4. Si Minör Tonunda Eserler.................................................................................. 66Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 67

3. Ünite Hicaz Makamında Dizi, Etüt, Eser............................................................ 68 1. Hicaz Makamı Dizi Çalışmaları......................................................................... 68 2. Hicaz Makamında Etütler.................................................................................. 69 3. Hicaz Makamında Eserler................................................................................. 71Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 73

4. Ünite Nikriz Makamında Dizi, Etüt, Eser............................................................ 74 1. Nikriz Makamı Dizi Çalışmaları.......................................................................... 74 2. Nikriz Makamında Etütler................................................................................... 75 3. Nikriz Makamında Eserler.................................................................................. 77Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 79

5. Ünite Si Bemol Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser................................................. 80 1. Si Bemol Majör Dizi Çalışmaları........................................................................ 80 2. Si Bemol Majör Tonunda Kadanslar................................................................... 81 3. Si Bemol Majör Tonunda Etütler........................................................................ 81 4. Si Bemol Majör Tonunda Eserler....................................................................... 82Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 83

6. Ünite Sol Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser...................................................................... 84 1. Sol Minör Dizi Çalışmaları................................................................................. 84 2. Sol Minör Tonunda Kadanslar........................................................................... 85 3. Sol Minör Tonunda Etütler................................................................................. 85 4. Sol Minör Tonunda Eserler................................................................................ 86Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 88

7. ÜniteNihavent Makamında Dizi, Etüt, Eser................................................................. 89 1. Nihavent Makamı Dizi Çalışmaları.................................................................... 89 2. Nihavent Makamında Etütler............................................................................. 90 3. Nihavent Makamında Eserler............................................................................ 92Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 94

III. ÖĞRENME ALANIGİTAR MÜZİĞİNDE DÖNEMLER

ÜniteBarok Dönem............................................................................................................... 97 1. Barok Dönemin Müziksel Biçim Özellikleri........................................................ 97 2. Barok Dönemi Bestecileri.................................................................................. 99 3. Barok Dönemi Eserleri...................................................................................... 101Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 108

IV. ÖĞRENME ALANIGİTAR DAĞARCIĞI

ÜniteUygulama, Geliştirme ve Sergileme Dağarcığı...................................... 111 1. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Etüt Çalışması...................... 111 2. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Eser Çalışması..................... 115

1. Ek: Öz Değerlendirme Formu........................................................................................ 1222. Ek: Öğrenci Gözlem Formu........................................................................................... 123

Terimler Sözlüğü.............................................................................................................. 124Kaynakça.......................................................................................................................... 126

1. Ek: Öz Değerlendirme Formu Her konunun sonunda öğrencinin kendisini değerlendirmesi için konulmuştur.

2. Ek: Öğrenci Gözlem Formu Yapılan etkinliklerde öğrencinin öğretmen tarafından değerlendirilmesi için konulmuştur.

Hazırlık Çalışmaları Bu bölüm yeni bilgilerin öğrenilmesi amacıyla ön bilgilerin harekete geçirilmesini, konunun sezdirilmesini amaçlar.

Etkinlik Sınıf içinde öğrencilerin konunun işlenişine etkin katılımının sağlanmasını amaçlar.

Ölçme ve Değerlendirme Öğrencilerin ünite ile ilgili öğrendiklerini; çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru - yanlış, eşleştirmeli ve boşluk doldurmalı sorularla değerlendirmeye yönelik bölümdür.

Uyarı Yapılan çalışmaya yönelik dikkat edilmesi gereken noktaları belirtir.

7. ÜniteNihavent Makamında Dizi, Etüt, Eser................................................................. 89 1. Nihavent Makamı Dizi Çalışmaları.................................................................... 89 2. Nihavent Makamında Etütler............................................................................. 90 3. Nihavent Makamında Eserler............................................................................ 92Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 94

III. ÖĞRENME ALANIGİTAR MÜZİĞİNDE DÖNEMLER

ÜniteBarok Dönem............................................................................................................... 97 1. Barok Dönemin Müziksel Biçim Özellikleri........................................................ 97 2. Barok Dönemi Bestecileri.................................................................................. 99 3. Barok Dönemi Eserleri...................................................................................... 101Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 108

IV. ÖĞRENME ALANIGİTAR DAĞARCIĞI

ÜniteUygulama, Geliştirme ve Sergileme Dağarcığı...................................... 111 1. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Etüt Çalışması...................... 111 2. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Eser Çalışması..................... 115

1. Ek: Öz Değerlendirme Formu........................................................................................ 1222. Ek: Öğrenci Gözlem Formu........................................................................................... 123

Terimler Sözlüğü.............................................................................................................. 124Kaynakça.......................................................................................................................... 126

İSTİKLÂL MARŞI *

( ) İstiklâl Marşı’nın birinci sözlerini söylerken virgül (,), ikinci sözlerini söylerken ise yıldız ( ) işaretlerinin bulunduğu yerlerde nefes alınız.

Kork

Çat

mfma

ma

sön

kur

mez

ban

bu

o

şa

la

fak

yım

*

lar

çeh

da

re

yü

ni

zen

ey naz

al

lı

san

hi

Moderato

cak

lâl

*

Sön

Kah

me

ra

den

man

yur

ır

du

kı

*

mun

ma

üs

bir

tün

gül

de

ne

tü

bu

ten

şid

en

det

son

bu

o

ce

cak

lâl

O

Sa

be

na

*

nim

ol

mil

maz

le

dö

ti

kü

min

len

yıl

kan

dı

la

zı

rı

dır

mız

par

son

la

ra

ya

he

cak

lâl

O

Hak

be

kı

nim

dır

*

dir

Hak

o

ka

be

ta

nim

pan

mil

mil

le

le

ti

ti

min

min

dir

is

an

tik

cak

lâl

2.1.

Söz:Mehmet Âkif ERSOY

Müzik:Osman Zeki ÜNGÖR

3

3 3 3

I. ÖĞRENME ALANI GİTAR ÇALMANIN TEMELLERİ

1. Ünite Gitar Çalmada Hız Değişimi

2. Ünite Gitar Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi

3. Ünite II. Pozisyon

4. Ünite III. Pozisyon ve Küçük Bare

5. Ünite V. Pozisyon ve Büyük Bare

6. Ünite Süslemeli Çalma Teknikleri

15

Gitar Çalmada Hız Değişimi

1. Gitar Çalmada Hızın Önemi Hız, müzikal anlatım için vazgeçilmez bir unsurdur. Yavaş tempoda çaldığımız bir eseri hızlı tempoda tekrar çaldığımızda eserin yarattığı etkinin de değiştiğini fark ederiz.

Uluslararası müzik dilinde yazılan eserlerin her çalınışta aynı etkiyi yaratabilmesi için eserin yapısına ve karakterine uygun hız değerleri ve terimler, eserin bestecisi tarafından önceden belirlenmiştir. Eserin çalma temposunu (hızını) belirten, ilk dizeğin sol üst kısmına yazılan ve genellikle İtalyanca olan bu terimlere hız terimleri denir.

1. Etkinlik Aşağıdaki ezgiyi önce yavaş daha sonra da çabuk bir tempo ile çalınız. Hızdaki değişimin eserde fark yaratıp yaratmadığı konusundaki düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

2. Etkinlik Aşağıda verilen hız terimlerinin metronom değer aralıkları karşılarında belirtilmiştir. Sınıfa getirdiğiniz metronomu bu değerlere göre çalıştırınız ve İtalyanca hız terimlerine karşılık gelen Türkçe adlandırmaları yazınız.

Etüt ve eserleri istenilen hızda çalabilmek için metronom ile çalışınız.

Melih KİBAR

YAVAŞ HIZLAR Largo 40 - 60 ...................................... Larghetto 60 - 66 ...................................... Adagio 66 - 76 ...................................... ORTA HIZLAR Andante 76 - 108 ...................................... Moderato 108 - 120 ...................................... ÇABUK HIZLAR Allegro 120 - 168 ...................................... Presto 168 - 200 ......................................

Hazırlık Çalışması Müziğe Giriş dersinde işlediğiniz “Müzikte Kullanılan Hız, Nüans ve Anlatım Terimleri” ünitesini tekrar ediniz. Müzik sözlüğünüzü ve metronomunuzu sınıfa getiriniz.

16

3. Etkinlik Müzik sözlüğünüzü kullanarak aşağıda verilen hız değişim terimlerinin kısaltmalarını ve anlamlarını karşılarındaki noktalı yerlere yazınız.

Bir etüt ya da eser, her zaman başladığı hızda devam etmeyebilir. Bazen müzikal anlatımı güçlendirmek için eserin gerekli görülen bazı bölümlerinde tempoda yavaşlama ya da hızlanma olabilir. Tamamen bestecinin duygu ve hissedişiyle belirlenmiş olan bu hız değişiklikleri, eser üzerinde hız terimleri ile belirtilir. Bu terimlere hız değişim terimleri denir.

4. Etkinlik Çeşitli konser kayıtları, CD, kaset ve DVD’lerden yararlanarak hız ve hız değişimine örnek olabilecek eserlerden bulabildiklerinizin adlarını, besteci adları ile birlikle aşağıda gösterilen noktalı yerlere yazınız.

2. Etütleri Hızına Göre ÇalmaEtkinlik Aşağıdaki etüdü, hız ve hız değişiklikleri terim ve işaretlerine dikkat ederek çalınız.

HIZ DEĞİŞİM TERİMİ KISALTMASI ANLAMI

Ritardando .................... ........................................ Rallentando .................... ........................................ Accelerando .................... ........................................ A tempo .................... ........................................

BESTECİ ADI ESER ADI ........................................ ............................................................. ........................................ ............................................................. ........................................ .............................................................

q. = 66

rit.

a tempo

morendorit. rall.

a

p3

i m1

a

p3

i1m 1

3

4

1

4

21

3

EtütJulio Salvador SAGRERAS

(Hulyo Salvador SAGRERAS)

2

1 1

4 4

23 1

a

1

i 2m

a

4i

m

a

3

1 i 2m

a

1

4

mi

2

1

3

1

3

24

a

p

4

m

4

i

1

m i

3

m

1

a0

3

i1

2

m a

3

i

2

mm

p

21

p3

p3

12

17

3. Eserleri Hızına Göre ÇalmaEtkinlik Aşağıdaki eseri, hız ve hız değişiklikleri terim ve işaretlerine dikkat ederek çalınız.

Lento Andante

a temporit.

rit.

rit.

a tempo

Più lento

241

3

4

3

12 1 4 2

11

21 4

1 2

RomanescaAnonim

1

124

3

4

a tempo

43 2

31

21

23

1 43

1 4 4 1 1

3

21

2

34

2

1

3 24

3

1 32 4

1

3

2

1

3

32

3

a tempo

4

4

24

3 4

1

2

1

18

Ölçme ve Değerlendirme

3.

4.

5.

6.

7.

8.

1. Bir eserin çok yavaş hızda çalınması gerektiğini belirten hız terimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Moderato B) Allegro C) Largo D) Largehetto E) Adagio

2. Aşağıdakilerden hangisi hız değişimi terimidir?

A) Tirando B) Moderato C) Ritardando D) Allegro E) Largo

Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.

Moderato, eserin …………. hızda seslendirilmesi gerektiğini belirten bir hız terimidir.

Hız değişikliğinden önceki hıza dönülmesi gerektiğini belirten terime………………........denir.

Aşağıdaki cümlelerin sonuna bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

Allegro hızının metronom değeri 120 - 168’dir. ( )

Adagio terimi eserin yavaş çalınması gerektiğini belirtir. ( )

Moderato hızının metronom aralığı 60 - 66’dır. ( )

Accelerando terimi, ritmin giderek yavaşlaması gerektiğini belirtir. ( )

19

Gitar Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi

1. Gitar Çalmada Gürlüğün Önemi Gürlük de hız gibi müzikal anlatımın vazgeçilmez bir unsurudur. Bir etüt ya da eser her zaman başladığı gürlükte devam etmez. Bazen müzikal anlatımı güçlendirmek için eserin gerekli görülen bazı bölümlerinin gürlüğünde kuvvetlenme ya da hafifleme olabilir. Tamamen bestecinin duyguları ile gerçek-leştirilebilen bu gürlük değişiklikleri eser üzerinde belirtilir. Bu terimlere gürlük değişimi terimleri denir.

Hazırlık Çalışması Atatürk’ün “Gençliğe Hitabe”sini vurgu ve tonlamalarına dikkat ederek okuyunuz. Vurgu ve tonlamaların müzik eserlerindeki karşılıklarını öğrenmek üzere müzik sözlüğünüzü sınıfa getiriniz.

1. Etkinlik Aynı gürlük basamağında konuşunuz. Çıkan sonucun bir robotun konuşmasına benzeyip benzemediğini tartışınız.

2. Etkinlik Müzik sözlüğünüzden yararlanarak aşağıda verilen gürlük terimlerinin kısaltmalarını ve anlamlarını yazınız.

“Notaları kupkuru seslendirdiğimiz mi sanılıyor? Gerçek bir çalgıcı ya da şarkıcı, müziğe bütün çağlarda can katmıştır.” Fazıl SAY

3. Etkinlik Çeşitli konser kayıtları, CD, kaset ve DVD’lerden yararlanarak gürlük ve gürlük değişimlerine örnek olabilecek eserlerden bulabildiklerinizin adlarını besteci adları ile birlikte yazınız.

GÜRLÜK TERİMİ KISALTMASI ANLAMIPianissimo ..................... ....................................................................Piano ..................... ....................................................................Mezzo piano ..................... ....................................................................Mezzo forte ..................... ....................................................................Forte ..................... ....................................................................Fortissimo ..................... ....................................................................Crescendo ..................... ....................................................................Decrescendo ..................... ....................................................................Diminuendo ..................... ....................................................................

BESTECİ ADI ESER ADI ........................................... .............................................................. ........................................... .............................................................. ........................................... ..............................................................

20

2. Etütleri Gürlüğüne Göre ÇalmaEtkinlik Aşağıdaki etüdü gürlük ve gürlük değişikliği terim ve işaretlerine dikkat ederek çalınız.

p

Andante

p

p mf

p

f

p

2

i

1

m

p

4

p

i

3

m

p1

31

2 4 02

4

13

11 2

2

EtütDionisio AGUADO

(Diyonisyo AGUADO)

12 4

3

13

12 4

4 1

23

12

31 1

34

12

31 1

3

12

12 3 2

12 2 3

4 1 1

3

1

4

13

2

43

12 4

3

13

12 4 2

4

13

11 2

42

12 1

4

12

4

13

42 4

13

4

1

21

3. Eserleri Gürlüğüne Göre ÇalmaEtkinlik Aşağıdaki eseri gürlük ve gürlük değişikliği terim ve işaretlerine dikkat ederek çalınız.

mf mp

sfz

mp

mp

mf

rit. a tempo

mp

sfz

a mi

21

a

1

mi

0

a mi a m

i

3

a mi

im

32

32

1 2

1

Andantino(op. 241, no. 20) Ferdinando CARULLI

(Ferdinando KARULLİ)

m

1

i

4

m

0

i

p23

21

0102

3210

a4

m i mi

32 4

i m

1

m

2

m i

4

m i4

m

324

m a m

i m

p

i

p

m

3

i

1

m4

ia

200

a

p

0

3

m

1i

0

a

p

4

m

1

i

4

a m i m i a

22


3.

4.

5.

6.

7.

1.

2.

Gürlük terim ve işaretleri, müzikte niçin kullanılmaktadır? Açıklayınız.

Bir eserin hafif çalınması gerektiğini belirten gürlük terimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Forte B) Allegro C) Pianissimo D) Piano E) Mezzo forte


Mezzo forte, notaların………………………….kuvvette çalınması ya da söylenmesi gerektiğini belirtir.

Notaların gittikçe kuvvetlenerek çalınacağını gösteren terim…………………..dur.


Diminuendo küçülerek, kaybolarak ve gittikçe sönükleşerek seslendirmek anlamına gelir. ( )

Notaların çok hafif seslendirilmesi gerektiğini belirten gürlük terimi mezzo pianodur. ( )

I. Piano

II. Diminuendo

III. Mezzo forte

IV. Forte V. Pianissimo Yukarıdaki gürlük terimlerinin kısaltmaları aşağıdakilerden hangisinde doğru sıralama ile verilmiştir? A) I. dim. II. f III. p IV. mf V. pp B) I. pp II. dim. III. mf IV. p V. f C) I. p II. dim. III. f IV. mf V. pp

D) I. mf II. f III. p IV. pp V. dim.

E) I. p II. dim. III. mf IV. f V. pp

23

II. Pozisyon

1. II. Pozisyonda Tizler II. pozisyon, 1. parmağın II. perde üzerinde bulunduğu konumdur. II. pozisyondaki tiz (ince) sesler birinci, ikinci ve üçüncü tellerdeki notalardan oluşmaktadır.

Hazırlık Çalışması I ve II. pozisyonlarda, sol kolunuzun vücudunuzdan uzaklığını ayna karşısında karşılaştırarak aradaki farkı gözlemleyiniz.

Etkinlik Aşağıda verilen alıştırmayı “i m” “m i” “m a” ve “a m” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.

1 2 3 4

12 3 4

12 3 4

i

2

m

4i

1

m

2 4 1 4 23 4

1 3 1 2 4 1

2 1 4 2 4 3 1 4

1 3 1 2 4 1 2

3 3

2. II. Pozisyonda Baslar II. pozisyondaki bas sesler dördüncü, beşinci ve altıncı tellerdeki notalardan oluşmaktadır.

1. Etkinlik Aşağıda verilen alıştırmayı “p” parmağınız ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.

1 2 3 4

1 2 3 4

1 2 3 4

p

2

.

1

.

2 1 2 4

24 2 4 2 4 1 1 2 4

23

4 1 2

4 1 2

1 2 4 1 2 13

4 1 21 4 2 1

1 4 2

24

2. Etkinlik Aşağıdaki görselde II. pozisyonu kapsayan perdeleri daire içine alarak bu perdelerden elde edilen natürel tiz ve bas sesleri ilgili tellerin üzerine yazınız.

a. Üçlü Aralık Çalışmaları

Etkinlik

Aşağıdaki üçlü aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.

3. II. Pozisyonda Çift Ses Çalışmaları

2

1

pi

42

.m

21

i.

42

m.

21 43

32

42

32 34 1

2 24 1

2 42 12

b. Altılı Aralık Çalışmaları

Etkinlik

Aşağıdaki altılı aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.

21

pi

42

m.

14

i.

21

m.

43

14

23

32

32

41

34

21

41

24

12

25

c. Sekizli (Oktav) Aralık Çalışmaları

1. Etkinlik

Aşağıdaki sekizli aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.

2

4

pi

4

1

.m

1

3

i.

2

4

m.

4

2

1

4

4

2

1

4

2

44

12

44

23

11

44

2

2. Etkinlik

Aşağıdaki etüt ve eserleri sağ ve sol el uyumuna dikkat ederek çalınız.

Andante

4

34 1 2 1 2

1 3 2 3 14 3 4 1 4

34 1 3 4 1 3

EtütFrancisco TARREGA

(Fransisko TARREGA)

4 3 4 1 32

3 1 2 1 2 34 3 4 1 2 1 4 2 4 3 1 0

2

13 2 1 1 0

2 0 4 2 0 2 1 4 2 0 3 1 43

4 1 3

4 1 3 4 1 3 1 2 1 2 34 1 2 3 4

0

26

Allegretto

4 2 1 0 1 2 0 1 2 1 2 1 0

0

2 11

4 23

4 2

Etüt(op. 31, no. 3) Fernando SOR

(Fernando SOR)

4 2 0 1 1 2 0

1

21 3

0 1

1

3 012 3 0 2

31 0 0

1 0 14 4

14 3 2

2

1

1

31

4 23

4 2

4 2 1 0 2 1

2 0 1 0 1 2

43

0 03

0

1 4

1 0

27

Allegretto

2

i m i m1

i m i

2 1 2 1 2 2 1

MenuetRobert de VISEE(Rober dö VİZE)

2

14 2 2

14

12 2

p1 2

i m i

p

1

p p3

2

i

1

m i

p

i

p

i m

2

i m

4

i m

2

p

1

i m

4 2

1 2

2 1

p .

1

. .

3

.1

.

3 21

313

28

2 1 2 4 1 2 1 4 2

3

4 2

1

1 2 1 4 2

RujeroGaspar SANZ

(Gaspar SANZ)

2

31 4 1 1

20

2 1 2 0 1 2 1 0 1 2 11

3 1 2 1 0 1

214

104

223

4 2 0 3 1 2 4 2

2 1 2 4 1 4 2 1

3

4 2

1

1 2 1 4 2

0 3 2

14

1 2 1

2 2

14 2 0 3 2 2 1 2

29


3.

4.

5.

1.

2.

II. pozisyonda ikinci teldeki “re” ve “mi” notaları aşağıda verilen parmak numaralarından hangisiyle çalınır?A) 1 - 4 B) 2 - 4 C) 1 - 3 D) 1 - 2 E) 4 - 2

Yukarıda verilen dizek üzerindeki “fa” ve “sol” notaları II. pozisyonda aşağıda belirtilen hangi telden elde edilebilir?

A) Altıncı tel B) Beşinci tel C) Dördüncü tel D) Üçüncü tel E) İkinci tel

Aşağıda verilen dizek üzerindeki üçlü aralıklardan hangisi II. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

Aşağıda verilen dizek üzerindeki altılı aralıklardan hangisi II. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

Aşağıda verilen dizek üzerindeki sekizli aralıklardan hangisi II. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

30

III. Pozisyon ve Küçük Bare

1. III. Pozisyonda Tizler III. pozisyon, 1. parmağın III. perde üzerinde bulunduğu konumdur. III. pozisyondaki tiz (ince) sesler birinci, ikinci ve üçüncü tellerdeki notalardan oluşmaktadır.

Hazırlık Çalışmaları1. I ve III. pozisyonlarda, sol kolunuzun vücudunuzdan uzaklığını ayna karşısında karşılaştırarak aradaki farkı gözlemleyiniz.2. Bir gitar konserindeki gitaristin bare tekniğini nasıl uyguladığını gözlemleyiniz.


2. III. Pozisyonda Baslar III. pozisyondaki bas sesler dördüncü, beşinci ve altıncı tellerdeki notalardan oluşmaktadır.


1 2 3 4

1 2 3 4

1 2 3 4

i

3

m

2

i

3m

1 3 1 3 4

1 3 1 4 3 1 3 2 3 1 3 4 1 3 4 1

3 4 1 3 3

43 1 4 3 1 3 2 3 1 2 3

1 2 3 4

1 2 3 4

1 2 3 4

p

1

.

1

.

1

.

3 4

1 31

1 3 4 3 4 1 3

4 1 3

4 34 3 1

42

3

11

31

2. Etkinlik Aşağıdaki görselde III. pozisyonu kapsayan perdeleri daire içine alarak bu perdelerden elde edilen natürel tiz ve bas sesleri ilgili tellerin üzerine yazınız.


Etkinlik


3. III. Pozisyonda Çift Ses Çalışmaları

31

pi

31

.m

32

i.

21

m.

34

13

34 1

3

34 21

32

31

31

13 1

3


Etkinlik


31

pi

32

m.

11

i.

34

m.

21

34

12

43

11

23 1

3

32


1. Etkinlik


1

3

pi

3

1

.m

3

1

i.

1

4

m.

1

34

11

33

13

1

2. Etkinlik

Aşağıda verilen etüt ve eseri, sağ ve sol el uyumuna dikkat ederek çalınız.

mi

p21

p3 2

ia

134

1

43

ma

1

34

i m i

4

a

1

2

m i

34

a m i

21

AirJohann Anton LOSY(Yohan Anton LOSİ)

1 2 21

3 3 0 1

24 1

3 p4 2

m

4

i

1

m a

1

4

i

2

m

0 1

m

p

00

i

4 1

3

m

p

20

i

p0

m

34

m

0

i

3

m

21

3

a i

2

a m i m

1

i

32

m

0

i

3

m

1

i

3

2

m

0

i

3

m

1

i

3

33

Allegro

3 2

121

34

21

21

0

0

221

00

2 1 2 1 04

0 1 0 1 2


2

31

031

4

00

021

4 31

31

31 0

021

2

1

3

21

21

2

021

00

3 2 3 40 1 2

3 40

2 31

21

221

4 3

131

31 0

0

2 1 2 140

4 3

10

21

2

34

021

21

3

00 2

4 21

2

121

21 3

421

0

1

2 00

4 3

10

21

2

34

021

21

21

2

121

3

21

2

1

2

100 2

400 1

3 100

402

4

2

10 3

4

4

32

31

000

4 31 0

03 4 0

0

34

2

34

4. Küçük Bare

1. parmağınızı ikinci eklemden kırarak III. perdenin 1, 2 ve 3. telleri üzerine yerleştiriniz. Sol el baş parmağınızı 1 ve 2. parmaklarınızın arkasındaki doğal pozisyonunda tutunuz. 1. parmağınızın ilk eklem çizgisinin tele denk gelmemesine dikkat ediniz.

Küçük barenin karşıdan görünümü

Etkinlik

Aşağıda verilen alıştırma, etüt ve eserleri küçük bare tekniğine dikkat ederek çalınız.

• Pozisyonunuzu iyi ayarladıktan sonra parmaklara gerektiğinden fazla baskı uygulamanın el ve bileğinizi ağrıtacağını unutmayınız.• Sol kolunuzu kendi ağırlığını kullanarak aşağıya doğru serbest bırakırsanız bareli pozisyonları daha rahat çalabilirsiniz.• Bareyi uygularken sesler tamamen temiz çıkmasa bile eseri çalmaya devam etmeli, daha sonra bu bölümleri ayrıca çalışmalısınız. İlgili pozisyonda çok fazla zaman harcamanız hem elinizi yoracak hem de bare tekniğinizin gelişimini engelleyecektir.

1. Alıştırma

/C III

1

p1

i1

m1

i

Sol elin 1. parmağının ilgili perde üzerinde birden fazla tele aynı anda basmasına bare denir. 1. parmak altı tele birden bastığında büyük ya da tam bare, altı telden daha az tele bastığında ise küçük ya da yarım bare adını alır. Küçük bare genellikle “.. ..” işareti ile gösterilse de gitar ile ilgili çeşitli nota yazımlarında farklı işaretlere de rastlanmaktadır ( , , vb.). Barenin, hangi perdeye basılacağı bare işaretinin sağına konulan Romen rakamı ile belirtilir ( , vb.). Bu tekniği uygularken;

Küçük barenin üstten görünümü

35

2. Alıştırma

3. Alıştırma

4. Alıştırma

/

mip

C III

i m i

3111

/ami

p

C III

4

311

231

4 131

1

321 1

3421 1

110 2

31 4

31 4

0

1113

rit.

3

/C III

p

1

i

1

m

1

a m i

3 1 1

4

23 1

4

3 1 1

1

3 2 11

3

4 21

01 1

1

23 1

4

0

3 14

03 1 1

1

36

i

p20

m a m

13 0

4

2

AndanteAntonio CANO

(Antonyo KANO)

2 0

1 23

1

023

1 4 012

2

1 10

34

1 3

3 14

23

/C III

23

11

32

13 0

402

1

3 23 0

4

1002

p

p

21

342

/C II

1

2

11

310

21

/C I

114

/C I

0

11

3 4

Jean Antoine MEISSONNIER(Jan Antuan MESONİYE)

Andante

/C I

3211

30

2

134 0

/C I

1

2

41

21

34 2

3

420

1

43 0

23 4

14 3

2

14 1

4

0 2 3 1

120

0 3 1

21

34

312 1 4

34

03

40

42 3

37


3.

4.

5.

1.

2.

IlI. pozisyonda üçüncü teldeki “si” ve “do” notaları aşağıda verilen parmak numaralarından hangisiyle çalınır?A) 1 - 3 B) 1 - 2 C) 2 - 3 D) 1 - 4 E) 2 - 1

Yukarıdaki dizek üzerinde verilen “re” ve “re diyez” notaları, IIl. pozisyonda aşağıda belirtilen hangi telden elde edilebilir?


Aşağıdaki dizek üzerinde verilen üçlü aralıklardan hangisi III. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

Aşağıdaki dizek üzerinde verilen altılı aralıklardan hangisi III. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

Aşağıdaki dizek üzerinde verilen sekizli aralıklardan hangisi III. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

6.

7.

Aşağıdakilerden hangisi küçük bare işaretidir?

A) B) C) D) E)

Küçük bare uygulanırken nelere dikkat edilmelidir? Açıklayınız.

38

V. Pozisyon ve Büyük Bare

1. V. Pozisyonda Tizler V. pozisyon, 1. parmağın V. perde üzerinde bulunduğu konumdur. V. pozisyondaki tiz (ince) sesler birinci, ikinci ve üçüncü tellerdeki notalardan oluşmaktadır.

Hazırlık Çalışması I ve V. pozisyonlarda, sol kolunuzun vücudunuzdan uzaklığını ayna karşısında karşılaştırarak aradaki farkı gözlemleyiniz.


2. V. Pozisyonda Baslar V. pozisyondaki bas sesler dördüncü, beşinci ve altıncı tellerdeki notalardan oluşmaktadır.


1 2 3 4

1 2 3 4

1 2 3 4

1

14

1 2 3 1 1 3 2

1 23 4

4

4

1 24 3 4 2 3

41

1 23 4

4

1 2 3 4

1 2 3 4

1 2 3 4

p

3

.

2

.

4 3 1

4 3 1 4 1

4 1 3 4 1 2 3 4

4 3 1 4 1 1 1 3 1 3 4 1 3 4 1 4 3 1 4

39

2. Etkinlik Aşağıdaki görselde V. pozisyonu kapsayan perdeleri daire içine alarak bu perdelerden elde edilen natürel tiz ve bas sesleri ilgili tellerin üzerine yazınız.


Etkinlik


3. V. Pozisyonda Çift Ses Çalışmaları

31

pi

43

.m

31

i.

43

m.

31

32

21 4

3

21

32 13 4

3 13 34 3

1


Etkinlik


14

pi

31

m.

43

i.

31

m.

43

11

/C V

32

11

/C V

43

41

43

11 3

2 11

34

13 3

413

41

40


1. Etkinlik


1

3

pi

4

1

.m

1

3

i.

3

1

m.

4

2

1

4

3

1

1

4

3

1 4

12

41

33

11

43

1

2. Etkinlik

Aşağıda verilen etüt ve eseri sağ ve sol el uyumuna dikkat ederek çalınız.

Andantino

rit.

1 4 2

13

1 23 4

1 21 3 2 1 4 1 3 4

EtütMatteo CARCASSI

(Matteyo KARKASSİ)

1 1 4 1 4 3 12

312

1 2 41

21

1 4 3 44 3 1 4 3 1 4

1 3 1 2 4 1 2

41

p

Andantino

mf

f

pp

231 4

2 1

3 20

1

2

3

3 2

1 2 4

Robert de VISEE

Menuet

1

24

32

13

2

23

20

1

2

3 4

134

134

14

214

1

34 1

4 3 24 1

3 2

4

/C I

211 4

3

/C I

44 3

2 4

1 4

2

/C III

11

2

4 44

13

3

1

1

2 31

42

4. Büyük Bare

1. parmağınızın sol yanını (baş parmağınıza yakın olan taraf) V. perdede altı tele birden, perde demirinin hemen dibine temiz bir ses elde etmeye yetecek bir güç uygulayarak yerleştiriniz.Sol el baş parmağınızı 1 ve 2. parmaklarınızın arkasındaki doğal pozisyonunda tutunuz. Baş parmağınızı 1. parmağınızın tele uygulayacağı kuvvetin dengelenmesi için kullanınız.1. parmağınızın ilk eklem çizgisinin tele denk gelmemesine dikkat ediniz.

Büyük barenin karşıdan görünümü

Etkinlik

Aşağıda verilen alıştırma, etüt ve eserleri büyük bare tekniğine dikkat ederek çalınız.

1. Alıştırma

1

pC V

1

p

1

p

1

i1

m 1a

1m

1

i

1

p

1

p

p

• Pozisyonunuzu iyi ayarladıktan sonra parmaklara gerektiğinden fazla baskı uygulamanın el ve bileğinizi ağrıtacağını unutmayınız.• Sol kolunuzu kendi ağırlığını kullanarak aşağıya doğru serbest bırakırsanız bareli pozisyonları daha rahat çalabilirsiniz.• Bareyi uygularken sesler tamamen temiz çıkmasa bile eseri çalmaya devam etmeli, daha sonra bu bölümleri ayrıca çalışmalısınız. İlgili pozisyonda çok fazla zaman harcamanız hem elinizi yoracak hem de bare tekniğinizin gelişimini engelleyecektir.

Sol elin 1. parmağının altı tele birden bastığında büyük ya da tam bare adını aldığını önceki ünitede öğrenmiştiniz. Büyük bare “ ” ya da “ ” harfi ile gösterilmektedir. Bu tekniği uygularken;

Büyük barenin üstten görünümü

43

2. Alıştırma

3. Alıştırma

4. Alıştırma

1

111 i

ma

p

C V

. . .

11

1

i m i m

1 1

1

111

ima

p

C V

1

114

32

41

1

111

21

1

1

1

321

3111

34

12

32

41

1

111

rit.

1

C V

p

1

i

1

m

1

a m i

1

1 14

23 1

4

1

1 11

1 1

2 11

1

3 2 1

3 1 11

23 1

4

2

3 14

1p

1

i

1

m

1

a m i

134

111

p

44

4

1 23

3 3 3 3 3 3

EtütFrancisco TARREGA

4

C II

31

2 14

0 0

3 3 33 3 3

3 3 3 3 3 3

C II3 3 3

3 3 3

C V

1

1

1 43 3 3 3 3 3

3

1 24

1 2

41

3

40 0

2 43 3 3 3 3 3

3 3 3 3 3 3

C V3 3 3 3

45

1.

2.

1. 2.

p

12

m

0

i

0

a

0

m

4

2

3

1

4

22

1

ValsRafael CAPRISSI

(Rafael KAPRİSSİ)

2 3 2

a

1

p

mi

23

im

1

C V

1 11 4 3

1

14 3 1 4 3 4

2 134

1 2 3

4 1 3

210

4

34 2 Fine

213 4 1

3 1

C III

3 21

1 124 2 1

3

3 1

C III

31 2

1 2

1

2

C IV

11

1

3 3 2

1

4

0

4

04

2

4

2

4

1

3 2

40

2

4 4

22

4 4

21

40 3

4 2 3

D.C. al Fine

46


3.

4.

5.

1.

2.

V. pozisyonda ikinci teldeki “mi” ve “fa” notaları, aşağıda verilen parmak numaralarından hangisiyle çalınır?

A) 3 - 4 B) 1 - 2 C) 2 - 4 D) 2 - 3 E) 2 - 1

Yukarıdaki dizek üzerinde verilen “la” ve “si” notaları, V. pozisyonda aşağıda belirtilen hangi telden elde edilebilir?


Aşağıdaki dizek üzerinde verilen üçlü aralıklardan hangisi V. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

Aşağıdaki dizek üzerinde verilen altılı aralıklardan hangisi V. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

Aşağıdaki dizek üzerinde verilen sekizli aralıklardan hangisi V. pozisyonda çalınamaz?

A) B) C) D) E)

6.

7.

Aşağıdakilerden hangisi büyük bare işaretidir?

A) B) C) D) E)

Büyük bare uygulanırken nelere dikkat edilmelidir? Açıklayınız.

47

Süslemeli Çalma Teknikleri

1. Çarpma

Süsleme terim ve işaretleri müzikal ifadeye zenginlik kazandıran önemli unsurlardan biridir. Müzik yazısında süslemelerin sembollerle ifade edilişi ilk olarak Barok Dönem ile başlamıştır. Süslemelerin seslendirilişi dönemlere göre değişebilir. Bu sebeple ilgili süslemenin seslendirilişine yönelik açıklama eser üzerinde genellikle verilmektedir.

Hazırlık Çalışmaları1. Farklı süsleme biçimlerini içeren eserler bulup inceleyiniz.2. Çıkıcı ve inici bağlı çalma tekniklerini tekrar ediniz.

Çarpma, esas sesi belirginleştirmek ve vurgulamak için kendine komşu bir sese çarptırılarak çalınan bir süsleme biçimidir. Gitarda bağlı çalma tekniği kullanılarak seslendirilir. Eserin notalı yazımındaki gösterimi ve seslendirilişi aşağıdaki gibidir:

m

2 0

m

p

4

3

1

i

4

m

0i

p32

2 0

m

p

4

3

1

p2

i

0 ima

p

Yazılışı

Seslendirilişi

Yazılışı

Seslendirilişi

1. Etkinlik

Yanda yazılışı verilen çarpmayı çalınız.

2. Etkinlik

Yanda yazılışı verilen abantıyı çalınız.

Çarpma gibi esas sesin soluna yazılan fakat üzerinde çapraz çekilmiş çizgisi bulunmayan süsle-meye de abantı denir. Abantı notasının değeri esas nota değerinin yarısı kadardır. Notadaki yazılışı ve seslendirilişi aşağıdaki gibidir:

Yazılışı

Seslendirilişi

Yazılışı

Seslendirilişi

48

2. Mordan Mordan, esas sesin bir üst veya alt sesine dokunarak tekrar kendine dönmesi şeklinde çalınan bir süsleme biçimidir. Gitarda bağlı çalma tekniği kullanılarak seslendirilir. Yukarı ve aşağı mordan olmak üzere ikiye ayrılır.

m

1 3 1

m

p

1 3 1

i

p

1 0 1

m

p

3

Yazılışı

Yazılışı

Etkinlik

Yanda yazılışı verilen mordanı çalınız.

2. Aşağı Mordan Mordanı oluşturan notalardan biri esas notadan yarım veya bir tam ses alttadır. Aşağı mordan, küçük puntolu notalarla yazılarak gösterilebildiği gibi “ ” işareti ile de gösterilebilir.

1. Yukarı Mordan Mordanı oluşturan notalardan biri esas notadan yarım veya bir tam ses üsttedir. Yukarı mordan, küçük puntolu notalarla yazılarak gösterilebildiği gibi “ ” işareti ile de gösterilebilir.

Seslendirilişi

i

1 0 1

Yazılışı

Yazılışı

Seslendirilişi

3. Grupetto Grupetto üç veya dört sesten oluşan bir süsleme biçimidir. Esas sesin bir üst ya da bir alt derece sesi ile esas sesten oluşur. Gitarda, bağlı çalma tekniği kullanılarak seslendirilir. Grupetto, küçük puntolu notalarla yazılarak gösterilebildiği gibi “ ” işareti ile de gösterilebilir. Grupetto işaretinin ilk çengeli aşağıya doğru ( ) olduğunda süsleme alt ses ile başlar.

0m

1 3 1

3

Yazılışı

Yazılışı

Seslendirilişi

Yazılışı

Seslendirilişi

49

3m

1 0 1

3

1m i

0 1 3 1m0

i3

m1

1

i

2 4 2

3

3

m

2 0 2

3

2

m

p3

i

2 0 2

m i

20

a

0

m

3 2 4 2

3

İşaretin ilk çengeli yukarıya doğru ( ) olduğunda süsleme üst ses ile başlar.

İşaret iki notanın arasına konulmuşsa süsleme aşağıdaki gibi seslendirilir:

İşaretin altına konulan değiştirici işaret, esas sesin bir alt derece sesinin; üstüne konulan değiştirici işaret ise esas sesin bir üst derece sesinin değişime uğrayacağını belirtir.

Etkinlik

Yanda yazılışı verilen grupettoyu çalınız.

Yazılışı

Yazılışı

Seslendirilişi

Yazılışı

Yazılışı

Seslendirilişi

Yazılışı

Seslendirilişi

Yazılışı

Seslendirilişi

Yazılışı

Seslendirilişi

50

4. Trill Trill (tril), birbirine tam ya da yarım ses uzakta bulunan iki bitişik notanın çok hızlı bir biçimde tekrarlanmasıyla oluşan bir süsleme biçimidir. Gitarda bağlı çalma tekniği kullanılarak seslendirilir. Trill süsleme tekniği ile çalınması gereken nota, üzerine “ ” işareti yazılarak gösterilir. Müzik eserlerinin notalı yazımlarındaki gösterimi ve seslendirilişi aşağıdaki gibidir:

Yazılışı

Seslendirilişi

m

1 3 1 3

i

1 3 1 3 1 3 1 0 1

m

0

3

Etkinlik

Yanda yazılışı verilen trilli çalınız.

1. Etkinlik 1. parmağınızı 1. teldeki “sol” notasına basıp “m” parmağınızla teli çekiniz. Notanın süresi sona erdikten sonra parmağınızı telden kaldırmadan “do” notasına kadar kaydırınız ve “i” parmağınızla teli çekiniz. Etkinliği inici olarak tekrarlayınız.

2. Etkinlik 1. parmağınızı 1. teldeki “sol” notasına basıp “m” parmağınızla teli çekiniz. Notanın süresi sona erdikten sonra parmağınızı telden kaldırmadan “si” notasına kadar kaydırınız ve 2. parmağınızla “do” notasına kuvvetli bir biçimde basarak, sağ elinizle teli çekmeden “çıkıcı bağlı çalma tekniği” ile ses elde ediniz. Etkinliği inici olarak “inici bağlı çalma tekniği” ile tekrarlayınız.

3. Etkinlik 1. parmağınızı 1. teldeki “sol” notasına basıp “m” parmağınızla teli çekiniz. Notanın süresi sona erdikten sonra parmağınızı telden kaldırmadan “la diyez” notasına kadar kaydırınız ve 3. parmağınızla “do” notasına kuvvetli bir biçimde basarak, sağ elinizle teli çekmeden “çıkıcı bağlı çalma tekniği” ile ses elde ediniz. Etkinliği inici olarak “inici bağlı çalma tekniği” ile tekrarlayınız.

5. Glissando İtalyanca bir kelime olan glissando (glisando), kaydırma anlamına gelmektedir. Sol el parmağının; bir notadan belirtilen diğer notaya kadar parmağı telden kaldırmadan, tele baskı uygulayarak kaydırılması ile uygulanır. Böylece iki nota arasındaki sesler de kromatik bir biçimde tınlar. Glissando iki nota arasına konulan çizgi ( ______ ) ile gösterilir.

2

2

1

4

m1

1

i

m1 1

i

m1

2

i2

1

m1

3

i3

1

51

Etüt ve eserleri çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.

4. Etkinlik

Aşağıda verilen etüt ve eserleri süslemeli çalma tekniklerine dikkat ederek çalınız.

Allegretto

4 1 21 3

Etüt(op. 30, no. 15) Mauro GIULIANI

(Mauro JULYANİ)

1

3

0 40 0 1

1

20 4

32

1

3

4 04

1

2 3

1 0 4 2 0 44

3 1

2 11

23 1

52

2

00

3 1 2 3 431

0 4 22

2


1 2

1432

2 1 0432

31

22 3

31

4 2 2 4 2

3 2 4 3

2

1

2 0

32

4 4 00

2 3

ami

p3

1

a m

112

4a

4 1m

1

i

0 142

a4 1

m i

4

m

3

0 4

MenuetRobert de VISEE

3 1 0

3

p

mai

p2

4

m

0

i

231 4

2

3

0

i

2

m

2

4231

ma

3

1 0

53

m

1

i4

m4

i

3

a

1

0

i

2

m

p00 1

m

4

a

3

00

m

32

i

1

a

4

m

1

2

i

3

a m i

SarabandeJohann Anton LOSY

30

1

m

20

p

4

i

1

p

2 31

0

42 3

i

00

2

a

3

0

1 2

m

34

i

p

0

3

a

3

m2

i

4

a m2

m

1

4a

0

m2

i m

2

a

p

1

p

3

a

p

1

p

0 21

32-0

0

1

4

m

1

i

2

a

4

m

3i

3

a4

m1 i

2a

4

i

3

mi

00

a

4m

0

3

i m a i

p

32

1-0

32

p

i

1

a im

p02310

a mi

p

14

2

a

4-1m

0

i

2

im/C I

p211

a im

p

im

p324

a

012

10

4

1

34

SarabandeRobert de VISEE

2

30

23

1

4

310

0

2

C II

1

43 0

12

a

31

/C II2-1

1

m

2

431

400

2

14

2

m

3

im

p

000

i

4

m

1

i

p

2

p

4 p

4

m

0

i

2

m

1

i

p

32

p

1

p1

m

4

i

2

m

0

i

21

0 4 2

1

i

2

m

0

i

3

32

1 3 1 3

m

23

12

0 1 3

a

0

m

4

i

21

2

03

m

2

i4

m

0

ma

1

02

i

0 4

p2

p p1

i

2

m

0 3

2 3 1

0

54


3.

4.

5.

1.

2.

Aşağıda seslendirilişi verilen çarpmanın yazılış biçimini üst dizeğe yazınız.

Duyurulan ilk sesin bir üst veya altına dokunularak kendisine dönme şeklinde uygulanan süsleme biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Glissando B) Mordan C) Çarpma D) Trill E) Grupetto

Sol el parmağının tel üzerinde kaydırılarak ses elde edilmesini sağlayan teknik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Trill B) Çarpma C) Mordan D) Grupetto E) Glissando

Çabuk çalınan üç veya dört notalık ezgiden oluşan süslemeye......................... denir.

Ezgi içinde yer alan bir notayı öne çıkarmak için ilgili notanın komşu sesine çarptırılarak çalınan süsleme biçimine...................... denir.

6. Aşağıda yazılışı verilen trillin seslendirilişini alt dizeğe yazınız ve bu egzersizi çalınız.

Yazılışı

Seslendirilişi


Yazılışı

Seslendirilişi

II. ÖĞRENME ALANI DİZİLER, KADANSLAR, ETÜTLER, ESERLER

1. Ünite Re Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser

2. Ünite Si Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser

3. Ünite Hicaz Makamında Dizi, Etüt, Eser

4. Ünite Nikriz Makamında Dizi, Etüt, Eser

5. Ünite Si Bemol Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser

6. Ünite Sol Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser

7. Ünite Nihavent Makamında Dizi, Etüt, Eser

57

Re Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser

1. Re Majör Dizi Çalışmaları

Hazırlık Çalışması Re majör tonundaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.

1. Etkinlik a) Aşağıda verilen boş dizek üzerine bir oktav çıkıcı re dizisi yazınız. b) Re dizisi üzerine majör dizi kalıbını uygulayınız.

Alıştırmaları çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.

2. Etkinlik Aşağıda verilen re majör dizileri “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.

1. Alıştırma

2 4 1 2 4 1 3 4 3 1 4 2 1 4 2

2. Alıştırma

2 4

1 2 4

1 3 4 4 3 1

4 2 1

4 2

2. Re Majör Tonunda KadanslarEtkinlik

Aşağıda verilen kadansları çalınız.

I IV I

0132

C III

1

211

0132

I V I

0132

0

120

0132

I IV V I

0132

C III

1

211

0

120

0132

Plagal kadans Otantik kadans

Tam kadans

58

3. Re Majör Tonunda Etütler

Etkinlik

Aşağıda verilen etütleri çalınız.

Andante

rit.

2 11 3

1

32 4 1

12 1

0

EtütFerdinando CARULLI

3 4

0

2

1

3

1

2

1 22 1 3

1 21 4 2

0 2 1 3

Fine

4 31 3 1 2

3

1 3 4

1

4 3 2 1 12 4 2 2 1 4 1 1 2 4 2

2 1 4 1 132 2 1 2 3

1 2

2 1 42 4

21 1 4 2 4 1 4

D.C. al Fine

59

Moderato

12

12

3

/C II

11

23

12 3

12 1

Etüt(op. 35, no.17) Fernando SOR

2

12

13

4

21

2 23 1

1

31

4

2

13

1 2 2

13 2 1

4 43 2

42

1 21 0 3

22

11

21

3

0

13 2

1 3

4

3

1

23 3

4 4

2

1

3

13

43

0

4 2

14 4

1

21 2

/C II

1 11 3

1

2 2

3

/C II

11

23

12 3

12 1

2

1

C II

4

13 1

00

02

13

21

/C II

2

3 4

60

4. Re Majör Tonunda Eserler

Etkinlik

Aşağıda verilen eserleri çalınız.

f p f

q. = 60-72

p f

mp

mf

p

f

mp

allargando

a1

mi

3

0

a4

32

i

1

m

32

i m ia

10

ma

23

a1

La Chasse(op. 59, part 3, no. 3) Matteo CARCASSI

1

m4

a im

31

m

a4 1

2

m a4 2

m

0

a m /C IIi

1 2

a

1i

1

m4

a im m

a m a m3

a2

m

1

a m

3

a

2

i

1

i

1

m

32

i m m i m

Fine

a

3

i

1

a a /C II

11

a4

m

2i

1

ma

20

1

m i m m i m a i a

/C II ma

42

10

13 2

1 13

0 1 2 3 4

/C II a

1

i

1

m

2

a

0

m

1

ma

24 0

113 2

12

4 014

D.C. al Fine

61

Maestoso

m4

i3 2

i

1 2

0

4

m i

2

m

1

i

0 12 1 0

32

10

MarchFerdinando CARULLI(q = 80)

1

3

1 32

1 12

i m a m i

1

m

2

i

3

m

0

10 2

24

32

4m i

3m

2i

1 2

0

4

m i

2

m

1

32

10 1

3 12

1 32

m

2

i

1

p

3

p

0

62


1.

2.

Re majör dizisinin aldığı ses değitirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Re majör tonundaki plagal kadans aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

I V I

I IV I

I V I

I IV I

I IV V I

A) B) C)

D) E)

A)

E)

D)C)

B)

63

Si Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser

1. Si Minör Dizi Çalışmaları

Hazırlık Çalışması Si minör tonundaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.

1. Etkinlik a) Aşağıda verilen boş dizek üzerine bir oktav çıkıcı si dizisi yazınız. b) Si dizisi üzerine minör dizi kalıbını uygulayınız.


2. Etkinlik Aşağıda verilen si minör dizileri “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.

1. Alıştırma (Doğal Si Minör Dizisi)

2. Alıştırma (Armonik Si Minör Dizisi)

3. Alıştırma (Melodik Si Minör Dizisi)

1 3 4

1 3 4

1 3

1 2 4

1 2 2 4

4 2 2 1

4 2 1

3 1

4 3 1

4 3 1

1 3 4

1 3 4 2

3

1 2 4

1 2 2 3

3 2 2 1

4 2 1

3 2

4 3 1

4 3 1

2 4 0 2 4 1 3

0 2 3 0 1 1 3 4 2 2 1 0 3 2 0

2 0 4 2 0 4 2

64

3. Si Minör Tonunda EtütlerEtkinlik


2. Si Minör Tonunda KadanslarEtkinlik


I IV I

C II

1342

0

000

C II

1

423

I V I

C II

234

12

1

11 2

34

1

I IV V I

C II

4231

000

0

C II112

1

4231


Tam kadans

Allegro

C II

42

3

C III

2 14

3

C II

14 2

3

EtütMauro GIULIANI

21

23 2

43 2

41

/C II

42

3

C III

2 14

3

C II

14 2

3 3

O1 12

0 1 24

12

43

/C II

3 2 14

1

4 21

3 2

10 1

C II

1342

65

p

Moderato

p

p pp

rit.

C IIm

1

2 4i

p3

mi

am

p

i mi

m

0 1

p3

i mi

m

2 4i

p

i mi

mi

p

i mi

EtütFernando SOR

mi

p

i mi

mm

p0 0

i m1

a1

2m

3i m

p4

im

C II

2 43

1 2 3

20

2 4 1

p

42

p3

0

mi

p

i m m

p

m m

4

m

2 i

p

ia

m

am

p

i m

i

mi

p

C IIm a

i m

p

40

a

i

p

i0

mi

2

m

i

p

i

m

2

m

p p

im

i 1m

31 p

3

4

a

0i3

0

a

3

2m

0 0

1

m

2i

p0

2

C II

1

2

m

p p

i m am

2

/C II

p

i m

p

1

0

m

2

C IVm

p

1

42

3

1

4a

03

C II

2m

33

mi

p

im

ia

mi

m

p 100

66

4. Si Minör Tonunda EserlerEtkinlik Aşağıda verilen eserleri çalınız.

1 0 2 0 1

00

/C II

1

2 1

3 1 4 1

2 1

30 2

312 2

3

1

0 0

13

0

BourreeJohann KRIEGER(Yohan KRİGER)

32

3

2 32

/C II

3

1

1

221

0

1 2

123 1

0 2

0 31

4

12

/C II

11

0

3 3

4

3

1 2

3

C II

1

1

0

3

2 3

1

1

1

C II

4 2

1

21 3

2

11

03

1

2

4

1 043

1

/C II

11

100

2 1 03

1 21 3

2

11

30

Andante(op. 31, no.14) Fernando SOR

2

43 23

1 03

1

24 1

20 2

31

4 3

12

02 3

1

3

1

0

132

1

321

00

21 3

4

22

1

4 41 1

3 4 114 3 0 1

0

1

4 23

1 03

2 1

32

/C II

11

12

/C II

3

1

1 0 3

24

1 3 0 1 34

1

/C II

11

001 2 1 2

/C II

3 1

1

3 11

32

1 342 1

20

31

67


1.

2.

Armonik si minör dizisi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Si minör tonundaki otantik kadans aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) B)

C) D)

E)

A)

E)

D)

C)

B)

I V I

I IV V I

I V I

I IV I

I IV I V

68

Hicaz Makamında Dizi, Etüt, Eser

1. Hicaz Makamı Dizi Çalışmaları Hicaz makamı dizisi; dügâh (la) perdesinde hicaz dörtlüsüne, neva (re) perdesinde rast beşlisinin eklenmesiyle oluşur.

Hazırlık ÇalışmasıHicaz makamındaki eserleri, donanımları ve karar sesleri açısından inceleyiniz.

1. Etkinlik

Aşağıda verilen hicaz makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.

3. Etkinlik

Aşağıda verilen hicaz makamı dizisini “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.

Alıştırma

Makam dizilerinin komalı sesleri tampere sistemde en yakın seslerle birleştirildiğinden dört komalık si (dik kürdi) sesi, si bemol olarak çalınır.

2. Etkinlik

Aşağıda verilen tampere sistemde yazılmış hicaz makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.

Alıştırmayı çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.

2 3

1 2 4

1 2 4 4

2 3

1 3 4

1 4 2 1

3 2

4 3 1

4 3 1 1

3 2

TAMPERE SİSTEMDE YAZILMIŞ HİCAZ MAKAMI DİZİSİ

HİCAZ MAKAMI DİZİSİ

Rast BeşlisiHicaz Dörtlüsü

69

2. Hicaz Makamında Etütler

Etkinlik


q = 100

Son

q = 200

EtütÖzkan AKGÜL

$

$

70

EtütÖzkan AKGÜL

71

3. Hicaz Makamında Eserler

Etkinlik


1. Hane

Hicaz PeşrevRefik FERSAN

3 3 3

Teslim

72

1. 2.

1. 2.

1. 2.

1. 2.

1. 2.

Hicaz MandıraLavtacı Andon

73

2. Hicaz makamı dizisi, dügâh perdesinde ………………....…., neva perdesinde ……………………. eklenmesiyle oluşur.


1. Hicaz makamı dizisinin aldığı ses değiştirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A)

E)

D)

C)

B)


74

Nikriz Makamında Dizi, Etüt, Eser

1. Nikriz Makamı Dizi Çalışmaları Nikriz makamı dizisi; rast (sol) perdesinde nikriz beşlisine, neva (re) perdesinde rast dörtlüsünün eklenmesiyle oluşur.

Hazırlık ÇalışmasıNikriz makamındaki eserleri, donanımları ve karar sesleri açısından inceleyiniz.

1. Etkinlik

Aşağıda verilen nikriz makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.

3. Etkinlik

Aşağıda verilen nikriz makamı dizisini “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.

Alıştırma

Makam dizilerinin komalı sesleri tampere sisteminde en yakın seslerle birleştirildiğinden dört komalık si (dik kürdi) sesi, si bemol olarak çalınır.

2. Etkinlik

Aşağıda verilen tampere sistemde yazılmış nikriz makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.

Alıştırmayı çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.

TAMPERE SİSTEMDE YAZILMIŞ NİKRİZ MAKAMI DİZİSİ

NİKRİZ MAKAMI DİZİSİ

Rast DörtlüsüNikriz Beşlisi

1 3 4

2 2 4

1 2 4 4

2 3

1 3

4 2 1

3 2

4 3 1

4 3 3 2 4

3 1

75

2. Nikriz Makamında Etütler

Etkinlik


q = 130

EtütÖzkan AKGÜL

76

q = 100

q = 60

q = 100

EtütÖzkan AKGÜL

77

3. Nikriz Makamında Eserler

Etkinlik


Nikriz SirtoTanburi Cemil Bey$

Son

$

78

1. Hane

Nikriz PeşreviMümin Ağa

$Teslim

Son

2. Hane

$

79

2. Nikriz makamı dizisi; rast perdesinde ……………..…....…., neva perdesinde ………………………….eklenmesiyle oluşur.


1. Nikriz makamı dizisinin aldığı ses değitirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A)

E)

D)

C)

B)


Si Bemol Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser

1. Si Bemol Majör Dizi Çalışmaları

Hazırlık Çalışması Si bemol majör tonundaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.

1. Etkinlik

a) Aşağıda verilen boş dizek üzerine bir oktav çıkıcı si bemol dizisi yazınız. b) Si bemol dizisi üzerine majör dizi kalıbını uygulayınız.

2. Etkinlik

Aşağıda verilen si bemol majör dizileri “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.

1. Alıştırma

1 3 0 1 3 0 2 3 1 3 4 1 1 3 4

4 3 1 1 4 3 1 3 2 0 3 1 0 3 1

2. Alıştırma

1 3 0 1 3 0 2 3

3 1 2

4

1 3 4

4 3 1

4 2 1

3 3 2 0 3 1 0 3 1

80


3. Alıştırma

2 4

1 2 4

1 3

41 3 4

2 4

1 2 1

4 2 4 3 1

4

3 1

4 2 1

4 2

2. Si Bemol Majör Tonunda KadanslarEtkinlik



Tam kadans

3. Si Bemol Majör Tonunda EtütlerEtkinlik Aşağıda verilen etütleri çalınız.

81

I IV I

C VI

1

211

1341

112

1

I V I

C VI

1

211

C V

4121

C VI

1

211

I IV V I

C VI

1

211

1341

C V

4121

C VI

1

211

Allegretto

C I

1

3 4 1

3 2 11

03 4 1

C I

1

3 4 1

Mauro GIULIANIEtüt

/C III

41

2 /C I

3

2 1 1

1

2 1 1

0

3 4 1

3 2 4 2

C I

1

3 4 1

1

3 2 4

2

3 4 1

2

3 4 1

/C I

34 1

1

3 2 11

C I

1

3 4 1

Etüt

4. Si Bemol Majör Tonunda EserlerEtkinlik Aşağıda verilen eserleri çalınız.

82

3 4 1 4 3 1 31

2

4

1

43 2 0

4 4

1

/C III

2

4

43

4

2

Prelude(no. 11)

Manuel Maria PONCE(Manüel Maria PONSE)

C III

4

23

22 3

C I

00

21

2

1 0 1

3 3

01 4

2 3 2

1 0

2

1

4

12

C III

3 4

2

1

3

4

2

3

1

02

1

4

1

4

2

21 0

4

2

0

C V

4

4

3

C III

3

3 3 24 1 2 1

0

1

/C III

3

2

4

2

/C III

4

3

/C II

4

2

C III

43

3

4

2

C III

23 3

2

1

3 1

1

12

31 2

1

4

1

24

13

12 3 4 3 4 1

C III

3 14

1

3 24

1

24

PreludeMatteo CARCASSI

C III

13 1 1

4

12

4

13 2

4

23 4 1

13 2 4

C VI

1 3 4 2 1 1

2.

Si bemol majör dizisinin aldığı ses değitirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?1.

A)

E)D)

C)B)

A)

E)

D)

C)

B)

83


I IV I

I IV V I

I V I

I IV V I

I IV VI I

Si bemol majör tonundaki tam kadans aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

84

Sol Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser

1. Sol Minör Dizi Çalışmaları

Hazırlık Çalışması Sol minör tonundaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.

1. Etkinlik a) Aşağıda verilen boş dizek üzerine bir oktav çıkıcı sol dizisi yazınız. b) Sol dizisi üzerine minör dizi kalıbını uygulayınız.

2. Etkinlik Aşağıda verilen sol minör dizileri “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.

1. Alıştırma (Doğal Sol Minör Dizisi)

3 0 1 3 0 1 3 0 2 3 1 3 4 1 3

3 1 4 3 1 3 2 0 3 1 0 3 1 0 3

2. Alıştırma (Armonik Sol Minör Dizisi)

1 3 4

1 3 4

2 3 3 4

1 3 4

3 4

4 3

4 3 1

4 3 3 2

4 3 1

4 3 1


3. Alıştırma (Melodik Sol Minör Dizisi)

1 3 4

1 3

1 3 1 3 4

1 3

1 3 4 2 4 3 1

4 3

1 1 4

3 1

4 3 1

85

2. Sol Minör Tonunda Kadanslar

Etkinlik Aşağıda verilen kadansları çalınız.


Tam kadans

3. Sol Minör Tonunda Etütler

Etkinlik Aşağıda verilen etütleri çalınız.

I IV I

C III

1

111

1321

1

111

I V I

C III

1

111

10

32

C III

1

111

I IV V I

C III

1

111

1321

32

10

C III

1

111

q = 116

3 12

3 1

1 2

4 31

2

EtütNapoleon COSTE(Napoleon KOST)

C III

13

4 2 1 43

4 1 11 4

0

4 12 3 1 2

/C III

3 1 11

Fine

3

2 1 4 2 1

/C VIII

3 1 11

3 2 1 4 4 1

/C VI

3 2 11

D.C. al Fine

0

4 2 1 3 2

/C III

3 1 11 2 1

1

2 4

3 1

23

3 1

86

4. Sol Minör Tonunda EserlerEtkinlik Aşağıda verilen eserleri çalınız.

p

e = 76

f mp p

p

p

403

203 1

400

4

3

2

1 0

24

1

mC III

i m a mMauro GIULIANI

Larghetto

13

2

211

201 3

ia

2

4

p30

i

4

m i m i

32

1 0

4

3

4

2

1 i p

4

1

a

4

3

3

1

m a

4

20

4 4

3

4

2

1

2

i

3

m

p3

/C I

1

i m

1

a

1

m

4

0

/C IIIi m a m

03

/C IIi

1

m

2

a1

m

4

C III

10024

3100

/C III

31 1

1

0 23 1 4

1

C III

3 2 4

2

1 4 1

01

3 2

EtütMatteo CARCASSI

1 0

3

C III

13 4 2 4 2 1

C I

1

2 34

C III

1

3 2 4

02 1

3

C III

31

87

1.

2.

1. 2.

C III

3 1 11 2

13

1

C I

11 3 2 1

1 4

13

1 40

Menuet Anonim

23

1 4 2 32

1 1

4

2

1 4

3

21 4

23

1 4

3 1

1

3

02 4

3

2 4

12 3

4 4

1

3 1 3 4 1 4 41

13

4 2 13

C I

11

23

1

3 4

13 1 0 3

4

1

34

2

3 1 24

1

4

3

2 1 4 12

0 3

4 1

0

1

3

013

1 2 4 2 4

1

4

3

1

34 2

3 1 3

88

2.

Armonik sol minör dizisi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?1.

A)

E)

D)C)

B)

A)

E)

D)

C)

B)


Sol minör tonundaki plagal kadans aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

I IV I

I IV V I

I V I

I IV I

I IV V I

89

Nihavent Makamında Dizi, Etüt, Eser

1. Nihavent Makamı Dizi Çalışmaları Nihavent makamı dizisi; rast (sol) perdesinde buselik beşlisine, neva (re) perdesinde kürdi dörtlüsünün eklenmesiyle oluşur.

Hazırlık Çalışması Nihavent makamındaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.

1. Etkinlik Aşağıda verilen nihavent makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.

2. Alıştırma

2. Etkinlik Aşağıda verilen nihavent makamı dizisini “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.


NİHAVENT MAKAMI DİZİSİ

Kürdi DörtlüsüBuselik Beşlisi

1. Alıştırma

3 0 1 3 0 1 3 0 2 3 1 3 4 1 3

3 1 4 3 1 3 2 0 3 1 0 3 1 0 3

1 3 4

1 3 4

1 1 3 4

1 3 4

2

4 2

4 3 1

4 3 1 1

4 3 1

4 3 1

90

2. Nihavent Makamında Etütler

Etkinlik Aşağıda verilen etütleri çalınız.

1.

2.

Özkan AKGÜL

Etüt

91

q = 100

Özkan AKGÜL

Etüt

92

3. Nihavent Makamında Eserler

Etkinlik Aşağıda verilen eserleri çalınız.

1. Hane

Nihavent Peşrevi (Mini Mini Nihavent Peşrevi) Hüseyin Sadettin AREL

$Teslim

Son

2. Hane

$

93

Nihavent PeşreviRefik FERSAN

1. Hane

3

3$Teslim

3 3

Son

2. Hane

3

$

94

2. Nihavent makamı dizisi; rast perdesinde ………………....…., neva perdesinde …………………….. eklenmesiyle oluşur.


1. Nihavent makamı dizisinin aldığı ses değitirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A)

E)

D)

C)

B)


III. ÖĞRENME ALANI GİTAR MÜZİĞİNDE DÖNEMLER

Ünite Barok Dönem

97

George Friedrich HAENDEL

Barok Dönem

1. Barok Dönemin Müziksel Biçim Özellikleri

Hazırlık Çalışması Barok Döneme ait gitar eserlerini dinleyerek bunların sizde uyandırdığı duygu ve düşünceleri ders öğretmeniniz ve arkadaşlarınızla paylaşınız.

Johann Sebastian BACH

Müzik tarihinde 1600’lü yıllara gelindiğinde abartı ve süslemenin hâkim olduğu, günümüz müzik kurallarından birçoğunun temellerinin atıldığı, müziğin kilisenin etkisinden bir adım daha uzaklaştığı yeni bir dönem başlamıştır. XIX. yy. müzik eleştirmenleri, müzikal anlatımını abartılı buldukları bu döneme, Portekizce kökenli olan ve “çarpık inci” anlamına gelen barocco (barok) adını vermişlerdir. Barok Dönem, 1750 yılına kadar devam eder ve ünlü besteci Johann Sebastian Bach (Yohan Sebastiyan Bah)’ın ölümü ile sona erer. Barok Dönemde yaşanan önemli gelişmeler şunlardır:Majör - minör tonların yaygın kullanımına geçilmiştir.Opera, oratoryo ve kantat gibi müzik biçimleri gelişmiş; halk operaya yoğun ilgi göstermiş ve birçok konser salonu açılmıştır.Basso continuo (Basso kontinyo) adı verilen sürekli bas eşliğin, ezgileri armonik olarak desteklemesi vazgeçilmez bir unsur olmuştur.Sürekli basın sağlanması için uygun bir enstrüman olan klavsen oldukça sık kullanılmıştır.İlk kez gürlük terim ve işaretleri kullanılmıştır.Çalgı müziği gelişmiştir.Tek enstrümanın orkestraya karşı çalması stiline konçerto, birkaç enstrümanın orkestraya karşı çalması stiline ise konçerto grosso adı verilmiştir. Barok Dönemde opera, oratoryo ve kantat dönemin üç önemli müzik biçimi olarak karşımıza çıkar. XVII. yy. başlarında, erken barok denilen yıllarda zirveye ulaşan opera; oratoryo ve kantatın aksine kilise dışında sahnelenen ve konusu dinden bağımsız olan müzik eşlikli, dekorlu, kostümlü bir sahne gösterisidir. Oratoryo ve kantat ise kilisede sergilenen, dekor ve kostüm gerektirmeyen, kutsal konulu metinlerden oluşan müzik biçimleridir. Barok Dönemin, opera denildiğinde akla gelen ilk ismi Claudio Monteverdi (Kladyo Monteverdi)’dir. Oratoryo tarihine ise adını, Messiah (Mesih) Oratoryosu ile George Friedrich Haendel (Corc Fridrih Hendel) yazdırmıştır.

Claudio

MONTEVERDİ

98

Barok Dönemde Kullanılan Formlar

Barok Dönemde kullanılmaya başlanan formlardan birisi de süittir. Farklı ölçülerde fakat genellikle aynı tonda dans müziklerinin bir araya gelmesi ile oluşur.

Courante (Kurant) Üç ikilik ölçüde yazılmış, hızlı tempoda oynanan ve genellikle süitlerin ikinci bölümünü oluşturan Fransız dansıdır.

1. Etkinlik Aşağıda Barok Dönemde kullanılan formların adları verilmiştir. Bu sözcüklerin anlamlarını araştırarak yazınız.

Sonat :

Konçerto :

Füg :

Uvertür :

Aria (Arya) :

2. Etkinlik Süiti oluşturan danslar ve özellikleri aşağıda verilmiştir. Gitar repertuvarınızı gözden geçirerek bu danslar içerisinden çalmış olduklarınızı belirleyiniz.

Sarabande (Saraband) Üç dörtlük ya da üç ikilik ölçülerde yazılmış, genellikle kurant ve jig arasında kullanılan ağır tempolu bir İspanyol dansıdır.

Gigue (Jig) Altı sekizlik ya da on iki sekizlik ölçüde yazılmış, hızlı tempoda oynanan İskoç dansıdır.

Gavotte (Gavot) Dört dörtlük ya da iki dörtlük ölçüde yazılmış, orta tempoda, sıçrayarak oynanan ve doğduğu bölgede hâlâ yaşayan Britanya halk dansıdır.

Menuet (Mönüe) Üç dörtlük ölçüde yazılmış, ağır tempoda, küçük adımlarla oynanan Fransız dansıdır.

Bourrée (Bure) Dört dörtlük ölçüde yazılmış, hızlı tempoda oynanan Fransız dansıdır.

Allemande (Alemand) Dört dörtlük ya da iki dörtlük ölçüde yazılmış, XVII. yy. süitlerinin ilk bölümünü oluşturan orta tempolu Alman dansıdır.

Henry PURCELL

Robert de VISEE

99

Henry PURCELL (Henri PÖRSIL) (1659-1695) İngiliz besteci, uzun yıllar boyunca ülkesinin “en önemli bestecisi” olma ünvanını taşımıştır. Babası ve kardeşleri de müzisyen olan Purcell; çok sayıda opera, dinsel koro müziği ve çalgı müziği bestelemiştir. 1965 yılında çalışmalarının tamamı 32 cilt olarak bir araya getirilmiştir.

Gaspar SANZ (Gaspar SANZ) (1640-1710) İspanyol besteci lut ve org çalmış, sonraları müzik profesörü olarak görev yapacağı Salamanca Üniversitesinde müzik, ilahiyat ve felsefe okumuştur. Gitar eğitimi ile ilgili üç ciltlik kitap yazmış ve böylelikle günümüz barok gitar repertuvarına büyük katkıda bulunmuştur.

Ludovico RONCALLI (Ludoviko RONKALLİ) (1654-1713) İtalyan besteci 1692 yılında “Harmonik Caprices for the Spanish Guitar” adında beş derslik süit koleksiyonu yazmıştır. Kitaptaki eserler 1881 yılında Oscar Chilesotti (Oskar Kilesotti) tarafından altı telli gitara göre düzenlenmiştir.

Robert de VISEE (Rober dö VİZE) (1655-1732) Fransız besteci XIV. Louis (Luiz)’in sarayında oda müzisyenliği yapmıştır. 1709’da kraliyet or-kestrasına atanmış ve 1719’da “Guitar Master of the King” ünvanını almıştır. Aynı zamanda keman da çalmış olan Visée’nin içlerinde on iki süit bu-lunan iki gitar kitabı vardır. Ayrıca Barok lutu için çok sayıda süit düzenlemesi de bulunmaktadır.

Ludovico RONCALLI

2. Barok Dönemi Bestecileri

Gaspar SANZ

Sylvius Leopold WEISS

100

Etkinlik Çeşitli konser kayıtları, CD, kaset ve DVD’lerden yararlanarak Barok Dönem eserlerinden bulabildiklerinizin adlarını besteci adları ile birlikte yazınız.

BESTECİ ADI

.............................................................

.............................................................

.............................................................

ESER ADI

..............................................................................

..............................................................................

..............................................................................

Johann Sebastian BACH (Yohan Sebastian BAH) (1685-1750) Barok Dönemin akla gelen ilk isimlerinden biri olan Bach, Alman asıllı ünlü bir bestecidir. Ülkesinin sınırlarından hiç çıkmamış ve hayatının büyük bölümünü kiliselerde org çalarak geçirmiş olan Bach, buna rağmen adını tüm dünyaya duyurmuş ve dinleyenleri müziğine hayran bırakmıştır. Çok sayıda org parçaları, vokal eserler, keman konçertoları, keman ve viyolonsel için solo sonatlar, kantatlar, fügler, oratoryolar, prelüdler, süitler ve tokkatolar bestelemiştir. “Brendenburg Konçertoları” en önemli konçerto eseridir. Birçok lut ve çello eseri, gitara göre düzenlenerek gitar repertuvarında önemli bir yer edinmiştir.

Domenico SCARLATTI

Domenico SCARLATTI (Dominiko SKARLATTİ) (1685-1757) İtalyan besteci, ileri teknikler kullanarak bestelediği klavsen eserleriyle müzik tarihine adını yazdırmıştır. Ünlü opera bestecisi Alessandro Scarlatti (Alessandro Skarlatti)’nin oğludur. Eserleri, ileri yüzyıllardaki piyano sonatlarına ışık tutmuştur. Bugün bilinen 555 klavsen sonatı vardır. Eserlerinin birçoğu gitara uyarlanmıştır.

Sylvius Leopold WEISS (Silviyus Leopold VAYS) (1687-1750) Alman besteci, başarılı bir lut sanatçısıdır. Babası da lut çalan Weiss, lut müziğinin en önemli ve en üretken bestecilerinden birisidir. Birçoğu sonat olan yaklaşık 600 lut eseri bestelemiştir.

Johann Sebastian BACH

101

3. Barok Dönemi Eserleri

Etkinlik Aşağıda verilen Barok Dönemi eserlerini çalınız.

i m i

1

m

4i m

3

/C III

1

3

EspanoletaGaspar SANZ

i

11

3 4m

3

0 1

/C I

3

11

/C III

1 3

m

1

4

i m i

4m

4i

1

am

3

1

m

4i m i

1

m

4i

p

42

am

41

i m

1

3 1

a

20

a

4

p

im

1

32

m

44

i

1

m3

321

m i

p

m

1 2

i

4

m

2 1

i m

102

Larghetto

m

p

i

4

mi

p

mi

p p2

1

i

4

m

1

i

p2 2

41 4

31

Sarabande Ludovico RONCALLI

132

1

34

C II

1

22 4 2 1

3

2

31

0 0

4

2

0 1 3

C II

3

1

4

1

31 2

4

00 3 1 2

1 12

231

1

34 2

a

3

i

2

m i m

2

4 1

3

2

32

103

m

4

i m

p

1

i

4

p

4

2

/C II

1

41

4

1

3 4

024

3 23

4 1

Allegretto

BourreeRobert de VISEE

4 3 32 2

12

4

/C II

4

11

3

0

4 42 3 2

34 1

41

2

34 1 4

3 1

2

4 4

2

3 23

C III

1

11 1

4 3 1 1 1 4

/C II

4

1

4 12

43 4

2 31

0

01

4 0 3

1

01

3 3

0

1 1 3

2

C II

43

12

1

100 4 0

MenuetRobert de VISEE

3

1

01

3 3

0

1 1 3

2

C II

2

34

1

104 2 4 0

2

34

1

4

32

10 1

34 2

310 2

C II

1

1 2

0

4

C II

1

41

30

1

104

q = 104

i3

m

4

p

2

i

p

m

p

4i m

p

21

2

i

p

1

m

p30

i

0 31 2

1

MarcheJohann Sebastian BACH

1

23

4 2

/CII

1

1 4 2 4 2

m

p

2i

1

p

i

3

m

4

p

i

2

p

m

p

4i m

p

12

i

p2

1

m

p30

i

03

1 21 1

2 4

3

2

/CII

1

1 4 2 4 2

m

p

2i

1

p

i

4

m

i

2

pp4 p

m i

1

p p4 p

m

4

i

3

m

2

i m

3

i

1

m i

2

p p

m

p2

4

3

2

1

4 2 4

32

m i i

4

m

2

p p4 p

0

m i

1

p

0

p4 p

m

4

i

3

m

2

i m

3

i

1

m i

2

p p

m

p2

4

3

2

1

4 24

32

m i

p

105

Moderato

0

2

3

2

1 0

04

30 4

21 2

0 3 1

PolonaiseJohann Sebastian BACH

0

1

2

40

3

4

2 3

0 4 1 04 4

1

2 1 0 1 44

4

3

0 434

m i m i m

1

2 3 0

1

2 3 0

01 0

1

3 4

0

3

1

4

21

106

4

22

1 4

3 2

4

12 0

02

1 0

12 0

MenuetSylvius Leopold WEISS

3 1 4

24

4

3

4 2 2

4

2 1

3

4 24

1 3

1

2 3

/C I

11

1

3

4 21

12

41

31

3

1

4

12 2

1 3

21 3

4

23 0

02 0

1

4

12

4

1

2 4

12 3 1 0 1 4

300

4 2

107

3

41

43 21 4 1 4 1

4 2

3

4 1 4 1 2 03

RondoModerato

Jean Philippe RAMEAU(Jan Filip RAMU)

4

2

124 1 4 1 4

3

4 1 4

3

1

3

4

3

1 2

4 1

23 2

4 1

3

2 2 42 0

3

4

2

123 1 2

3

4 1 2

33 2

108

Barok Dönemde yaşanan sanatsal gelişmelerin müzik tarihi içerisindeki önemini değerlendiriniz.1.

Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.2. Üç dörtlük ölçüde, ağır tempolu ve küçük adımlarla oynanan Fransız dansı………….……..tir.

3. “Guitar Master of the King” ünvanlı besteci…………………………………………………’dir.

8. Aşağıdakilerden hangisi Barok Dönemi bestecilerinden değildir?

A) Robert de Visee B) Domenico Scarlatti C) Henry Purcell D) Ludovico Roncalli E) Luis Milan


4. “Piyano”, Barok Dönemin en gözde çalgısıdır. ( )

Gürlük terim ve işaretleri ilk kez Barok Dönemde kullanılmıştır. ( )

Bourree, dört zamanlı ölçülerde yazılmış, hızlı tempoda oynanan Fransız dansıdır. ( )

Sonat, Rönesans Döneminde kullanılan bir müzik formudur. ( )


5.

6.

7.

Aşağıdaki bulmacada Barok Dönem formları, dansları ve dönem bestecilerinin adları yukardan aşağı, soldan sağa ya da çapraz biçimde gizlenmiştir. Bulduğunuz form, dans ve besteci adlarını, bulmacanın altında verilen kesik çizgilerin üzerine doğru biçimde yerleştiriniz.

9.

Form Dans Besteci

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

SARABANDE

BJUEVSUZİ

ZOFSOYAOO

FHTAJLSWT

TACGRVGJR

TNSINİZLE

ANGRGUAKÇ

OSYUFSNAN

AEEI

MLHSO

GBPFSENYK

AAVDTOVDO

SSHTBPRPJ

PTOMFOLMT

AİBYLLGTZ

RAORYDCSF

SNWEDWYVN

ABSRNEROG

NAZGPİJÜT

ZCKJESFZK

CHAİÜSİBA

ACOURANTE

IV. ÖĞRENME ALANI GİTAR DAĞARCIĞI

Ünite Uygulama, Geliştirme ve Sergileme Dağarcığı

111

Uygulama, Geliştirme ve Sergileme Dağarcığı

1. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Etüt Çalışması

Hazırlık Çalışmaları1. Bir konser repertuvarı hazırlanırken nelere dikkat edilir? Araştırınız.2. “Hazırlanan repertuvarın sergilenmesinin önemi” konusundaki düşüncelerinizi öğretmeninizle paylaşınız.

Yıl boyunca çalıştığınız etüt ve eserlerden seçerek hazırlayacağınız bir repertuvar, her zaman sunuma hazır ve ezbere çalabileceğiniz durumda olmalıdır. Oluşturduğunuz repertuvarı çeşitli etkinlikler (dinleti, konser, sınav) aracılığıyla sergilemeniz, sahne deneyimi kazanmanıza ve ileri seviyedeki eserlere öz güvenle yönelmenize katkı sağlayacaktır.

Etkinlik Aşağıda verilen etütleri öğrendiğiniz tekniklere uygun olarak çalınız.

Etkinlik Öğretmeninizle birlikte seçerek hazırlayacağınız bir repertuvarı, konser performansı düzeyinde çalışarak sergileyiniz.

Repertuvarınızı sergilerken kusursuz bir performans beklentisi içinde olmayınız. Profesyonel sanatçıların bile sahnede hata yapabileceğini, önemli olanın “kontrolü kaybetmeden elinizden gelenin en iyisini yapmak” olduğunu unutmayınız.

i

0

m4

i3

m

1 1 2 40 1

00

43

2

0

1 31 0

EtütNapoleon COSTE

4 3 1

4 2 0 3 1 0

21 3 0 1 3

21 3

0 2 03

421 1

30 2

2

1

3

424 1

1

321

4

4

3 1

4 4 1 0 4 2

1

0 3231 0

1 34 2

112

mp

Andante

cresc.

1 4

2

1 4 1

EtütFernando SOR

4

2

12

4 032

2

0 1

4

4

23

32

Fine

3

120

230

4

2

4

230

4

3

21

3 4 23

234

D.C. al Fine

113

Andantino

0

200 4

1

30

4

22

43

1 3

0

2

3 12

1

000

432

Etüt(op.35, no.18) Fernando SOR

2

4

1

3 04

2

3 12

4

C II

13

43

12 2

412

3 1

2

3

1

32

13

1

432

0

0

32

0

21

4

2

4

12

1

4

23

4

2

3 4

2 13

0

2

4

13 0

4

2

1

432

0

0

32

0

21

4

2

4

1 3

12

3 12

C II

1

413 3

00

2

4

2 31 3

21

3

1 0

331

2

4 0

123

4

0 2

0

1

4

21 3

4

23

0

2

4

21

23

4

2 13

0

2

4

13 0

4

2

1

432

0

0

32

2

0

1

4

2 1 3

4

2 3 2

312

C II

1

413 3

00

2

114

Allegretto

i m i m

14

m i

i m3

Etüt(op. 35, no. 14) Fernando SOR

i m

4

m

p i p i p

4

1 2

421

24

4 4

a m i m

i m

41

m i

i m3

i m

3 4 1 423 1

i

3

m

21

i

115

2. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Eser Çalışması

Etkinlik Aşağıda verilen eserleri öğrendiğiniz tekniklere uygun olarak çalınız.

0

3 0

1

2

4

3

0 1 4 1 3

2 2

0

0

1

2

4 100 2

MenuetAnonim

2

3

2

0 1

0

4

3

0

2

3

3

0 2 0

300

4

00

3 0

4 2 0 4

13 1

02

/C II

1

2 4 1 4 2 4 1

2

0 3

/C II

0

11

2 2

4

3

0

0

2 4 0

3 0

1

2

4

3

01

4 1 3

2 2

0

0

1

2

4 100 2

2

3

2

0 1

0

4

3

0

2

3

3

0 2 0

300

116

Allegro q = 126

4 2 4

3 1 3 0 1 0 1

3

p2

1

a m i

3

p

PreludeGiuseppe Antonio BRESCIANELLO

(Cusep Antonyo BREŞANELLO)

3

14

1

3 34

1 2 2

C III

2

1

31

1

3

4 2 4

3

4 1 4

2

1 2

3

23

2

4 1 1 2 14 2 1

4 1

2

4 1 3

3

4 1 2

24 1

2

4 2

3 2

4 1

3

C III

2

1

31

14 1 1 2

4 1

1 23

42

3

4 2 43 1 3 4

4 2 4

3 1 3

p1

a m i

2p

C III

2 34 3

3 2

117

0 32

4 1 4 2 24C III

3 1

4 3 1

4

0 2 3

24

24

3 2

34 1 4

3

12 3 2

1 4 1

2 3

4 2 4

3 1 3

1 13

2

1

3 2

a

1

m i m i

23

12

1

3

1 4

3

4 1

3

1 4

3

1

2 3 3

4 1 24 1 2

1 4 1

4 1 4 1

2

4

1

4

1

4

2

4 1

31

4 4 1

3

4

321

118

m i m

4

i

p

i

p

i

2

C I

4

RondoMatteo CARCASSI

p p p

im

p

i

2

m

p

14

p p p

21

4 2

3 21

4 2

34

p p pp p

/C II

2

p

3

i

2

m

4

a

p

i a m

p p

/C II

Fine

/C V

p p

3

4/C IV

p

2

/C III

2 3

4

/C II

2

/C I

2

4 4

2 4

119

rall.

2 1 3 1

2 44 3 4

2

1

4

i

2

m

1

i

14

2

3 1 3 43

43

4

2

31

3

4 1

3 2a

3

m i

42

3

4 04

2

3 1 3

43

43

24

13 p

m

p

2

i

1

p

2

m

1

p

3

i

2 2 1

3 4

2 1

4 2

2 1

2 1

3

4

2

1

2

1

2

4

C III

3 4

D.C. al Fine

120

Comodo q = 72

1. 2.

p

2

i

3

m

1

a

4

i

3

m

1

a

4

23

1

a

1

im

32

im

12

ChorosDomingos SEMENZATO(Domingus SEMİNZATU)$

/C II

4 2

3

1 42

2 4 1 4 1 2 4

2

13 2 4

p1

i

3

m

2

a

4 3124 1

324

21 2

3 1

4

3 1 4

23

1 1 32

12

/C II

4 2

3

1 4

22 4 1 4 1 2 4 2

13 2 4

1 3 24 3

124 1

324

/C V

2

3 1

/C V

1 2Fine

121

1. 2.

3

4 1

2 3

12 3 2

4

1 32 1

123

3 2

C I

1

3 24 1

231 1 2

2

3

12

04

3 1

23

12

3

4 1

2

3

12 3 2

4

1 32 1

123

3 2

C I

1

3 24 1

231 1 2

C I

1321

21

23

1 2

23

2

3

1

$

Bu ünitenin değerlendirme çalışmaları öğretmenin etkinlikler sürecindeki gözlemlerine dayalı olarak yapılacaktır.

122

Ek 1

123

Ek 2

124

TERİMLER SÖZLÜĞÜ

Aaccelerando : Giderek hızlanma.adagio : Yavaş, gösterişli tempo.air : Barok Dönemde genellikle melodik özelliği ağırlıkta olan eserler için kullanılan terim.allargando : Sesin gücünü artırarak, ağırlaşarak çalma.allegretto : Çabukça (moderato - allegro arasında) tempoda.allegro : Canlı, çabuk, sevinçli.andante : Ağırca. andantino : Yavaşça, andanteden biraz hızlı.anonim : Bestecisi ya da söz yazarı belli olmayan eser.aria : Solo ses için yazılmış eşlikli sahne şarkısı.a tempo : Asıl tempoda, ilk hızda.

Bbuselik : Türk müziğinde bir makam ve perde adı (si).

Cchoro : Brezilya ‘da 19. yüzyılın ikinci yarısında gelişen doğaçlamalı, çalgı eşlikli eğlence müziği.comodo : Sakin bir tempoda.crescendo : Sesin şiddetinin kademe kademe artırılması.

Dde crescendo : Sesin şiddetinin kademe kademe düşürülmesi.da capo (D.C.) : Başa dön.diminuendo : Sesi gittikçe hafifleterek, sönükleşerek.dizi : Temel sesten başlayıp ses atlamadan tekrar tiz temel sese ulaşan dizilime verilen ad.

Eetüt : Çalışma, alıştırma parçası.

Ffine : Son.form : Biçim, şekil.forte : Güçlü, kuvvetli.fortissimo : Çok güçlü, çok kuvvetli.füg : Taklit sanatına dayalı, kontrpuan tekniğiyle yazılmış Barok Çağ müzik biçimi.

Hhane : Saz eserlerinde bölüm.

Kklavsen : 17. yüzyılın başlarından 18. yüzyılın sonlarına kadar kullanılan klavyeli, telli çalgı (çembalo).koma : Makamsal müzikte bir tam ses aralığının dokuzda biri olan en küçük ses aralığı.konçerto : Bir çalgının teknik özelliklerini ön plana çıkartmak amacıyla yazılmış orkestra eşliğinde seslendirilen sonat formundaki müzik eseri.kontrpuan : “Ezgiye karşı ezgi” anlamında kullanılan terim.

125

Llarghetto : Largodan biraz hızlı.largo : Çok yavaş.lento : Yavaş.

Mmaestoso : Görkemli.makam : Klasik Türk müziğinde belirli ses dizilerini kullanan, belirli yörüngelerde gezinen, belirli perdeler üzerinde uzun veya kısa kalışlar yapan ve belli bir perdede biten ezgi dokusu.mandıra : Küçük usullerle yazılmış saz eserleri.metronom : Tempo belirlemeye yardımcı olmak üzere, değişik hızlara ayarlanabilen alet.mezzo : Orta, yarım. Örneğin, mezzo forte: orta kuvvette; mezzo piano: orta hafiflikte. moderato : Orta hızda.morendo : Sönerek.mosso : Canlı.

Ooktav : Sekizli aralık.opus : Farklı türdeki eserlerin numaralandırılmasında kullanılan terim.

Pperde : Ses derecesi, dizilerdeki ses aralıkları. peşrev : Hane adı verilen bölümleri olan ve çoğu zaman dört haneden oluşturularak fasıllarda ilk icra edilen klasik Türk müziğinin en büyük formlarından biri.pianissimo : Çok hafif.piano : Hafif.piu : Daha, daha fazla. Örneğin, piu forte: daha güçlü; piu allegro: daha çabuk. poco : Az, biraz. Örneğin, un poco: birazcık; poco a poco: azar azar. presto : Çok çabuk.

Rrallentando : Yavaşlama. ritardando : Gittikçe yavaşlayarak.romanesca : Düşsel ve duygusal nitelikli eser.rondo : Ana temanın birçok kez tekrarlanmasıyla oluşturulan dans müziği.

Ssforzando : Ses gürlüğünün bir anda artırılması.sirto : Serbest yapılı, küçük usullerle yazılmış saz eserleri.sonat : Bir veya iki çalgı için yazılmış 3 veya 4 bölümden oluşan müzik eseri.

Ttampere : Bir oktavın on iki eşit aralığa bölündüğü batı müziği ses sistemi.teslim : Peşrev ve saz semailerinde her haneden sonra tekrarlanan bölüm.

Uuvertür : Açılış, giriş müziği.

Vvals : 3/4’lük ölçüde bir salon dansı ve bu dansın müziği.

126

KAYNAKÇA

AGUADO, Dionisio, Nuevo Metodo para Guitarra, Madrid, 1843.

ARENAS, Rodriguez, La Escuela de la Guiterra, Libro 1, Spain.

ARENAS, Rodriguez, La Escuela de la Guiterra, Libro 3, Spain.

CARCASSİ, Matteo, Methode Complete pour la Guitare, 1840.

CARLEVARO, Abel, School of Guitar, Boosey and Hawkes.

CARULLI, Ferdinando, Methode Complete pour Parvenir a Pincer de la Guitare, op. 241, 1825.

CARULLI, Ferdinando, Metodo Completo, Vol. 2, Ricordi, Milano, 1962.

CEMİL, Murat, Klasik Gitar Metodu, Aktüel Yayınları, Alfa Akademi, İstanbul, 2005.

EROL, Lütfü, Neden Klasik Müzik?, Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara, 2001.

GAZİMİHÂL Mahmut Ragıp, Mûsıkî Sözlüğü, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1961.

GIULIANI, Mauro, Douze Ecossaises pour la Guitare, Op. 33, Vienna, 1811.

GIULIANI, Mauro, Le Papillon pour la Guitarre, op. 50, 1815.

İLYASOĞLU, Evin, Zaman İçinde Müzik, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1999.

KANNECİ, Ahmet, Gitar Metodu, Evrensel Müzikevi, Ankara, 1998.

KAYAALP, İbrahim, Klasik Gitar Metodu, Senfoni Müzikevi, İzmir, 2000.

KÜÇÜKAY, Bekir, Klasik Gitar İçin Başlangıç Metodu, İstanbul, 1992.

MİMAROĞLU, İlhan, Müzik Tarihi, Varlık Yayınları, İstanbul, 1990.

MOURAT, Jean - Maurice, La Guitare Classique, Vol. B, Editions Combre, Paris, 1977.

NOAD, Frederick, The Baroque Guitar, Ariel Publications, New York, 1974.

OAKES, David, Classical and Fingerstyle Guitar Techniques, Hal Leonard Corporation.

PARKEING, Christopher, Guitar Method, Vol. I, Hal Leonard Corporation, 1972.

PUJOL, Emilio, Metodo Razionale per Chitarra, Vol. I, Ricordi, İtalia, 1933

SAGRERAS, Julio Salvador, Le Prime Lezioni di Chitarra, Edizioni Berben, İtalia, 1967.

SANZ, Gaspar, Instruccion de Musica Sobre la Guitarra Espagnola, Libro 1, Spain, 1674.

SAY, AHMET, Müzik Tarihi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 1995.

SAY, AHMET, Müziğin Kitabı, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2001.

SAY, AHMET, Müzik Sözlüğü, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2002.

SELANİK, Cavidan, Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni, Doruk Yayıncılık, Ankara, 1996.

SÖZER, Vural, Müzik ve Müzisyenler Ansiklopedisi, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul,1986.

TENNANT, Scott, Pumping Nylon, Alfred Publishing Co. Inc, USA, 1995.

TRT, Türk Müziği Repertuvarı.

Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2005.

VISEE, de Robert, Suite No. 7 in C Major, Livre de Guitarre dedie au Roy, Paris, 1682.

VISEE, de Robert, Suite No. 11 in B Minor, Livre de Pieces pour la Guitarre, Paris, 1686.

Yazım Kılavuzu, TDK Yayınları, Ankara, 2005.

Documents

TÜRK VE BATI MÜZİĞİ ÇALGILARI - kitap.okur-yazar.netkitap.okur-yazar.net/e-kitap/egitim-kitapligi/10-sinif-gitar-ders... · Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;