Türkiye: Ekonomi,

Bilim ve Teknoloji

ISO Kongre, Kas. 2007 Orhan Bursalı

Konu Başlıkları Türkiye, İnovasyon ve Ekonomi İki Örnek, Finlandiya ve Çin Nasıl Başardılar? Nerede politik irade Her şey iyi mi? Tarihimizden öğrenmek…

Son Haftalardaki Başarılar! Türk Koyun Dolly, 3 tane daha Transgenik fare ODTÜ’de insansız uçak, Yepyeni

Kızılötesi termal kameralar, Teknoloji Ödülleri, Tesid Ödülleri,

Artesis… Ekranlara yepyeni polimer… Nato teknoloji merkezleri vb… AMA

Yenilikçilik, AB ve Türkiye

Avrupa Yenilikçilik Konumları, 2006

Yenilikçi Liderler

İzleyenler

Türkiye KoşanlarGeri kalanlar

Yenilikçilik ve Ülkeler

Dikey eksen 25 ölçüte göre oluşturulan Global İnovasyon İndeksi, yatay eksen ise bir önceki seneye göre bu endeksin değişme oranı.

0,45 civarındaki yatay çizgi AB ülkelerinin ortalama inovasyon endeksini belirliyor.

İnişler ve Çıkışlar Ülkesi

Sabah

Ekonominin Kısa Öyküsü 1

60 yıl : 20 kez kriz = ~ 3 yılda bir

İMF

Toplam 28 yıl kesintisiz İMF

1998 - 2008 Kesintisiz 10 yıl İMFISO Kongre, Kas. 2007

Orhan Bursalı

Türkiye ve Dünya Dünya Rekabet İndeksi’07: 48. (43)

2003 2005 2007 Ekonomik başarım: 50 44 53 Siyasal Yön.Verim: 49 43 49 İş verimliliği : 36 24 37 Altyapı : 45 43 45

IMD- Zürih(55 ülke)

Ekonominin Kısa Öyküsü 2 YAKIT HEP DIŞARIDAN Sürekli dış borç Sürekli ithalat Sürekli cari açık İthalata dayalı ihracat ve ekonomik

yapı Veee: KRİZ KORKUSU

Şevket Pamuk, CBT 1040

Türkiye ve DünyaTürkiye ve Dünya

Birinci ÖrnekBirinci Örnek

Çin: Korku ve Hayranlık?! 1978’den beri % 9-12 arası büyüme

2003: Dünyanın 6. Büyük Ekonomisi

Dış Ticaret hacmi: 4. Sırada(1978: 32.; 1989: 15.; 1997: 10., 2001: 6.)

Kişi başına gelir 1000 $

Doğrudan Yabancı Yatırım

1980’lerde 18 mia $, 2003’te toplam 500 mia $

Nature

İhracat - İthalat

20022002: 260 mia$; : 260 mia$; 20062006: 800 mia$, : 800 mia$, (2008 hedef: 1 trilyon $)(2008 hedef: 1 trilyon $)

Dünyanın 3. Büyük ithalatçısı Dünyanın 3. Büyük ithalatçısı (06)(06)

Milyar $

Nature

Ucuz Emek ?! Türkiye’ye kıyasla 4-5 kat daha az kazanç Emek yılda ortalama %14, en düşüğü %

30 artıyor, artık “süper ucuz” emek değil… Asgari ücret: 70 Eu

Yıllık kazanç 2000: 880; 2006:1974 Eu

Meslek: 2235 Eu; Fabrika ve İnşaatta ücret artışı son iki yılda: % 30-50

Yüksek Teknoloji İhracatı

2000: 30 milyar $ 2005: 220 milyar $ Toplam ihracattaki payı : % 28 !

İhracat, Yapı: Düşük Orta Yüksek1996 56.3 13,4 20.56

Yüksek Teknoloji İth-İhracat

1995 ～ 2005 (2004’te +)

Dış Yatırım

Ulusal şirketler 2006: 21 mia $ (Mali 3,5) 2006 sonunda: 5 bin Çin şirketi 170 ülkede

10 binden fazla şirket kurdu. Yabancı şirket satın alıyor; IBM…

Afrika’da madenlerde hızlı yayılım

1330 mia euro rezervleri var: Yatırım

Teknolojik Durum Endeksi

AbdJaponÇin

ABDJapon

Çin

Çin teknolojik durumunu 10 yılda 2 kattan fazla iyileştirdi Kaynak: Georgia Tech

ARGE Harcamaları

2005: % 1,34; 2006 Üç kat; 2020 hedefi: % 2,5 Araştırma harcamaları ekonomiden daha hızlı

büyüyor: 2003’te yüzde 19.6 arttı. Temel bilimsel araştırmalarında artış % 18,8.

ARGE Elemanları Temel Araştırmalarda (%) : 8,5 Uygulamalı Araştırmalarda : 21.8 Deneysel Araştırmalarda : 69.8

(Deneysel: En yüksek oran!)

NERELERDE? İş- Piyasa 64.7 Üniversiteler 16.6 Araştırma Enstitü 15.8 Diğer 2,9

Yeni Teknolojilere Yatırım

Bütün bilimsel ve teknolojik alana yatırım Alternatif enerji, kanser, genetik.. Örnek: Şanghay High Tech parkta 100 doktoralı 200 teknisyen, sadece, yeni kanser tedavileri Için ARGE yapıyor.

Parkta: Pekin’in desteklediği 8 ayrı lab var. Transgenik ARGE’ler. 34 yerli ve yabancı (Roche) ilaç şirketi.

Çin yıllardır Uydu atıyor!

Ekonomik Tırmanış

Chip üreten 7 fabrika ile dünyanın 2. büyük Chip üreticisi…

Büyük büyümeye rağmen Çelik satıyor Şirketleri ABD ve AB’den High Tech ihale

alıyor!

Dünya Rekabet İndeksi’nde 2007: 15.(18)

Geri Beyin Göçü Dünyadaki 600 bin Çinli bilim insanı,

teknisyen, girişimci ve mühendisten 170 bini ülkesine dönmüş: Büyük sinerji. Gelenlere batıdaki maddi imkanlar ve laboratuvar imkanları veriliyor.

ABD’deki Çinli akademisyen

araştırmacılarla yakın işbirliği, ortak lab ve araştırmalar…

Beyin Üretimi

Mühendis yetiştirme’de tırmanış: ABD 2003: mühendislik doktorantlarının dörtte biri, Çinli..

Çin üniversiteleri: 2001: 465 bin mühendis mezunu. Harvard’a göre 2010’a kadar ABD’den daha çok bilim ve mühendislik doktora öğrencisi olacak.

Üni.öğrencilerinin %35’ı mühendislikte.

Ekonomi Yapısal Dönüşüm

1950 - 2002 arası:

Tarım : % 45,4 > 14.5

Sanayi : % 34,4 > 51.8

Hizmet: % 20.2 > 33.7

Bilimsel Makale Yayını

1985 1990 1995 2000 2006 2006 3721 7983 13.756 32.239 75.288 92.281

En çok yayın yapan ülkeler sıralaması: 2.

En çok atıf alan ülkeler, 10 yıl topl: 13.

Çin - Patent 2000: 25.592 2001: 30.324 2002: 40.346 2003: 56.769 ARTIŞ: % 42.6(Ülke içi, yerli başvuru sayısı)

Referans:Türkiye: 325, 333, 425, 550, 465 (1999-03)(2002: ABD 198.000; İng. 33.671; Japon: 371.495)

Nasıl Başardı ? 1986: Masterplan, En gelişmiş Batı

bilimini yakala ! Bu amaçla her aracı kullan! Bakanlıklar, yüzlerce Çinli bilimciyle dünya pazarını 15 BT alanında inceledi. Rekabet edilebilirliği araştırdı. Vee yönlendirme yaptı..

1995-97 Planları: Temel araştırma hedefleri, tarım, sağlık, çevre tekno., bilim ve eğitimi, informasyon yüksek tekno., ve makine sanayi…

Nasıl Başardı 2 2006 Stratejik Planı: 2000 bilim ,müh, Iş adamı

katıldı, 3 yıl sürdü, eksiklikler, zayıf yönler saptandı, hayati önemde 20 alan belirlendi; aralarında ileri imalat, tarım, temel bilimler, insan kaynakları, enerji, ulusal savunma var. 20 çalışma grubu oluşturdu.

HEDEFLER Yıl 2020’ye kadar, jumbo jet’den uzay

teknolojisine kadar hemen hemen bütün alanlarda Çin Malı üretimini öngören, bütün ayrıntılarıyla bir BT ve inovasyon planı.

Nasıl Başardı 3 2020: İnovasyon toplumu: GSYİH: %2,5’u

ARGE’ye. Yeni bilim odaklı sanayide öncülük.

Teknik ilerlemeye dayalı ekonomi büyümeye katkı % 65 artacak

İthal teknolojiye bağımlılık % 30’un altına Patent sayısında İlk 5’e girecek 13 Mega Proje, fizik, Malzeme, Jenerik Çip,

temel yazılım, Elektronik Komponent, nano tekno, Kuantum, Protein bilimi

Nasıl Başaracak 4 Ulusal Kurumların yaratıcılıkları becerileri

artacak, teknolojiyi destek yeniden yapılanacak, KOBİ’ler ARGE desteği

Plan uygulaması: Vergi, Yüksek tek.böl., Yabancı teknoloji asimilasyonu, Harcamaların verimliliği, dışarıdan beyin ithali, sanayide bilim insanları ve mühendislerin rol artışı, fikri mülkiyet

2050: BT’de Dünya Lideri

İkinci Örnek

Ormancı’dan Tekno Lider 1950 öncesi yoksul, köylü; cazibesi,

doğal kaynakları yok, ormancı ülke. Marshall Yardımı almadı! 1950-1970:

sanayileşmesini gerçekleştirdi. 1980-90, ilk BT politikaları.

AMA BÜYÜK DÖNÜŞÜM: 1990 Sovyet Sis. Çöküşü ile Büyük

Kriz: İflasın eşiği, yüzde 20 işsizlik

Devlet ve Ülke: Ulusal Yöneliş Yöneticiler ve Aydınlar ele ele: Tek

çözüm Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Bilişim Teknolojileri, Yüksek Teknoloji

Üretimi, Bilgi Ekonomisine Geçiş, İnsana eğitime yatırım

Çok aktörlü B-T-İnovasyon Sistemi:BAŞBAKAN, BAKANLIKLAR, TEKES, AKADEMİ, ÜNİVERSİTE, İŞ DÜNYASI

Fin Sanayine Destek

Parlamento, Bakanlıklar, B-T Politikaları Konseyi, Ulusal Tek. Ajansı: TEKES, Fin Akademisi

Bakanların en önemli görevi sistemi finanse etmek. Ticaret ve Eğitim Bakanlıkları en önemli.

Fin Akademisi temel Araş. Finanse TEKES: Endüstriyel/uygulamalı Arş. 2000-2005:

2,6 mia Eu ARGE finansmanı (2000) Misyonu: Fin sanayisinin rek. gücünü teknoloji

yoluyla arttırmak, istihdam ve sosyal refah Için üretim yapılarını çeşitlendirmek, üretkenliği ve ihracatı arttırmak.. Yüksek tek. Şir. kurul. Destek.

17 Yılda Lider Ülkeler Arasına SONUÇ: Günümüzde dünyanın pek çok

BT-İnovasyon göstergelerinde 1.-5. sıralarda, sistemi taklit edilen ülke!

MESELA: Uluslararası Bilimsel Yayın 1990: 3900 (milyon nüfusa : 812 1995: 5700 (milyon nüfusa : 1163 2000: 7200 (milyon nüfusa : 1440 2005: 8200 (milyon nüfusa : 1580

DÜNYA 4.si (etki değeri 15)

ARGE Lideri

(GSYİH, %) 19851,5 19951,9 19952,4 20003,1 20063,5

(Toplam: 5,8 Mia Eu.; 1.6’sı kamu, 3,9’u özel)

80 bin ARGE Personel 199541.000

% 50’si özel sektörde 200069.000

% 55’i özel sektörde 200679.000

%55’i özel sektörde 1/ 3’ü kadın

Yüksek Teknolojiİhracat İthalat

1991% 6 12,1 1995% 12,4 16,1 2000% 23,3 18,9 2005% 21,3 15,7

2006: 11,2 mia Eu ihra; 7,8 mia Eu İtha= + 3,4 mia Eu Fazlalık

Patent - 6. Çerçeve PATENT

kurumsal /şirket ; bireysel

6. Çerçeve 6. Çerçeve ProgramıProgramı

298 Mio Euro 298 Mio Euro 862 Projeye 862 Projeye

destekdestek

İnovasyon Stratejisi

Yenilik mal ve hizmetler Için piyasa üretmeYenilik mal ve hizmetler Için piyasa üretme ARGE’ye hep yeni kaynak aktarmaARGE’ye hep yeni kaynak aktarma Kaynakların hareketliliği: Yapısal ReformKaynakların hareketliliği: Yapısal Reform Risk alacak girişimler yaratma ve destekRisk alacak girişimler yaratma ve destek

ÖZETÖZET: : HARCAMALARI KES, HARCAMALARI KES, ARGE’YE DESTEK YARATARGE’YE DESTEK YARAT

Sonuç: Liderlikler 1 Avrupa İnovasyon Scorboard:

2003: 1.; 2004: 2.; 2006: 3. (06/07) İnovasyon yönetimi: 1.

Bilgi yaratıcılığı : 2. Uygulama : 3.Entelektüel Kapasite : 4.Rekabetçi Altyapı : 11.ARGE Harcama : 2.Emek Verimliliği : 6.

Liderlikler 2 Dü.Ek.Forumu Küresel Rekabetçilik Rap:

2002: 2.; 2003: 1.; 2007: 6 Yö.Ge. Enstitüsü Dünya Rekabet Yıllığı:

2004: 8.; 2005: 6.; 2006: 10.; 2007: 17.

Eğitim sisteminde: 6. (55 ülke arası) Kişi Başı Mil Gel: 30.594 Euro (10 ülke) Enflasyon 0,48

Liderlikler 3 Sürdürülebilir Çevre: 1

(146 ülke,Colum./Yale, 2001, 02, 05)

Eğitim: Okuma 1; Mate 2, Bilim 1 (Pisa)

Global barış İndeksi: 6 (121 ülke, 07)

Yolsuzluk algılama: 1 ve 2. (170 ülke,2005,6,7

İnsan Geliş. İndeksi: 11. (177 ülke,UNDP)

Dünya Demokrasisi 1. (2006, 150 ülke)

Kaynaklar: (www.research.fi/en; www.inovasyon.org; TEKES; Millenium Prize; CBT; Onur Sungur- SDÜ; Çeşitli indeksler..)

Milennium Teknoloji Ödülü Fin hükümeti ve Sanayisi: Millenium VakfıFin hükümeti ve Sanayisi: Millenium Vakfı İki yılda bir, hayat standardını yükseltmek, İki yılda bir, hayat standardını yükseltmek,

Sürdürülebilir kalkınmaya hizmet için, çığır Sürdürülebilir kalkınmaya hizmet için, çığır açan yenilik ve buluşlara veriliyor.açan yenilik ve buluşlara veriliyor.

2004: Tim Barners Lee2004: Tim Barners Lee: : Dünya çapında ağDünya çapında ağ 2006: Shuyi Nakamura2006: Shuyi Nakamura: Mavi Led : Mavi Led (Yüksek (Yüksek

enerjili yeni ışık kaynağı)enerjili yeni ışık kaynağı) 2008: 88 başvuru, 2’si Türkiye’den2008: 88 başvuru, 2’si Türkiye’den

1 MİLYON EURO, 3 MANSİYON1 MİLYON EURO, 3 MANSİYON((LINUX İşletim Sistemi, Torvalds!)LINUX İşletim Sistemi, Torvalds!)

Peki, Nasıl Başardı (lar) ? Yüksek Siyasi İrade, Ülkeye hizmet, evrensel başarma azmi Merkezi yönlendirme (Piyasa değil!) Proje Gerçekleştirme Yüksek Motivasyonu Ülke “BT ve İnovasyonu Motoru”na İş becerme, gerçekleştirme isteği

(T.Titiz 1987’de bakanken teknopark kuralım dedi, 2001’e kadar bekledik !)

Rakam yok, kavramlar var

Yenilikçi Liderler

İzleyenler

Türkiye Koşanlar

Geri kalanlar

Temel İhtiyaç Sürdürülebilir bir ekonomik yapıSürdürülebilir bir ekonomik yapı Sürdürülebilir bir büyümeSürdürülebilir bir büyüme Güçlü ekonomi, refahGüçlü ekonomi, refah

VE GEREKLİ ARAÇLARVE GEREKLİ ARAÇLAR: :

B - T ve Yenilikçi SistemB - T ve Yenilikçi Sistem

(ÇÜNKÜ BAŞKA HERŞEY DENENDİ !)(ÇÜNKÜ BAŞKA HERŞEY DENENDİ !)

ÇÜNKÜ Ekonomi, Demokrasi, Refah ile

Bilim-Teknoloji ve İnovasyon arasında bire bir ilişki var…

İyi Ekonomi, İyi Demokrasi,

İyi Refah ve ZenginlikVeee bu topraklarda

varoluşu sürdürmekherşeyden önce vizyoner

siyasal ve bilimsel, ama ENTELEKTÜEL

bir konudur.

KalkınmaSürdürülebilir Gelişme de

bir Düşüncebir Tercihbir İstek

konusudur.

……Bütün araçları sistematik Bütün araçları sistematik olarak birleştiren ve sefer olarak birleştiren ve sefer eden merkezi sistem şart:eden merkezi sistem şart:

SİYASİ İRADESİYASİ İRADE;;BT-İNOVASYON SİSTEMİBT-İNOVASYON SİSTEMİ. .

TOPLUMDA BİLİM VE

TEKNOLOJİ EGEMENLİĞİ

SAĞLANSAYDI, BUGÜN

ÜLKEMİZİN GÖRÜNTÜSÜ ÇOK

FARKLI OLURDU (MU) !?