Türkiye’de PCB’lerin Yönetimi

R. Sinem ATGINÇevre ve Şehircilik Uzman Yardımcısı

Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı

Ulusal Uygulama Projesi Güncellenmesi Projesi Çalıştayı4-5 Mart 2013 Antalya

2

PCB MEVZUATININ GELİŞİMİSTOCKHOLM SÖZLEŞMESİStockholm Sözleşmesinde PCB’ler

kullanımı tamamen yasaklanan ve bertaraf zorunluluğu olan kimyasallar grubunda yer almaktadır. Türkiye, Sözleşmeyi 2001’de imzalamış, 12.01.2010 tarihinde ise resmen taraf olmuştur ve yükümlülükleri başlatılmıştır.

Türkiye, 2025 yılına kadar PCB içeren atıkları bertaraf etmekle yükümlüdür.

3

PCB’LERİN VE PCT’LERİN KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK“PCB ve PCT’lerin bertarafına ilişkin

16.09.1996 tarih ve 1996/59/EC sayılı Avrupa Komisyon Direktifi”nin uyumlaştırılmasıyla 27.12.2007 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Amacı, kullanılmış PCB ve PCB içeren madde ve ekipmanların çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamaktır.

PCB

4

PCB’LERLE İLGİLİ DİĞER MEVZUATYönetmelik Adı

Resmi Gazete Tarihi

1 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 14.03.2005

2 Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 22.07.2006

3 Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik 05.07.2008

4 Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 30.07.2008

5 Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik

26.12.2008

6 Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik

08.06.2010

5

PCB’ler en çok trafo ve kapasitörlerde yalıtım amaçlı olarak kullanılmıştır.

6

PCB’NİN KULLANIM ALANLARI1. Tamamen Kapalı Sistemlerde

Transformatörler (izolasyon maddesi) Kapasitörler (izolasyon maddesi) Elektrik anahtarları Elektrik motorları ve mıknatısları

2. Kısmen Kapalı Sistemlerde Elektrik kabloları Hidrolik sistemler Isı transfer sistemleri (ısıtıcılar, ısı dönüştürücüler)

3. Açık sistemlerde Plastik içinde yumuşatma maddesi Binalarda yalıtım maddesi-Eklem noktalarında Boya ve diğer astar malzemelerinde Mürekkep ve karbonsuz kopya kağıtlarında Pestisitlerde Yüzey kaplamalarda Yapıştırıcılarda Yağlayıcı maddelerde Yangın geciktiricilerde

7

PCB’NİN TİCARİ ADLARIAskarelClophenPyralenePyranol

8

ENVANTER HAZIRLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

5 dm3 (L) ve daha fazla 50 ppm’den yüksek konsantrasyonda PCB içeren madde ve ekipmanları elinde bulunduranlar, bunları, Bakanlık PCB envanterine kayıt ettirmekle yükümlüdür.

9

ÇEVRE BİLGİ SİSTEMİNDEN PCB ENVANTER PROGRAMINA GİRİŞ

online.cevre. gov.tr

10

PCB ENVANTER PROGRAMI

11

ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR

PCB Özel İhtisas Komisyonu kurulmuş ve yaptıkları çalışmalar Özel İhtisas Komisyonu Raporunda sunulmuştur.

PCB yönetimiyle ilgili bilgilerin yer aldığı web sitesi http://pcb.cevreorman.gov.tr adresinde açılmıştır.

12

ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR

PCB içeren atıkların yönetimi hakkında PCB El Kılavuzu hazırlanmıştır.

Yaklaşık 16 bin ton PCB’li atık yurtdışında, 3 bin 500 ton PCB’li atık İZAYDAŞ’ta bertaraf edilmiştir.

13

YENİ ÇALIŞMALARTürkiye’de PCB’lerin Çevreye Duyarlı

Yönetimi Projesi

Proje Ortakları: UNEP/MAP Sekreterliği (MEDPOL ve CP/RAC)Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

14

PROJE FAALİYETLERİ1. PCB’li atığın (200 ton) bertaraf edilmesi.2. PCB Envanterinin hazırlanması ve PCB ile ilgili

sektörlerde kapasite oluşturulması.3. Halkın bilgilendirilmesi faaliyetleri için seminer

ve eğitimlerin gerçekleştirilmesi.

15

MEVCUT PCB ENVANTERİPCB İçeren Ekipman

Sayısı Miktarı (ton)

Trafo 58 222

Kapasitör 2173 108

Toplam 2231 330

• Bu ekipmanlar TEİAŞ, EÜAŞ ve Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin elinde bulunmaktadır.

16

PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK EĞİTİMLERPCB yönetimi ve Stockholm Sözleşmesi Araç Seti ile

ilgili önemli kısımları kapsayan eğitim Trafolardan numune alınması ve Analyzer L 2000 DX

cihazı ile PCB analizi eğitimiTrafoların etiketlenmesi, taşınması, paketlenmesi,

depolanması ve bertarafı eğitimi

17

PROJENİN ÇIKTILARIPCB analizi ve bertarafı konusunda eğitimli

personelin yetiştirilmesiPCB analiz kapasitesinin arttırılmasıPCB ile ilgili tecrübelerin paylaşıldığı web

sayfasının hazırlanmasıTürkiye’deki PCB içeren ekipman ve maddelerin

envanterinin çıkarılmasıPCB’li ekipmanların belirlenmesi ve bertarafı için

‘Detaylı Ulusal Uygulama Planı’ hazırlanması

18

İLETİŞİM BİLGİLERİT.C. Çevre ve Şehircilik BakanlığıÇevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı

R.Sinem ATGINe-mail: rsinem.atgin@csb.gov.tr