TUMORI HEMATOPOEZNOG TKIVA PASA I TUMORI HEMATOPOEZNOG TKIVA PASA I TUMORI HEMATOPOEZNOG TKIVA PASA I TUMORI HEMATOPOEZNOG TKIVA PASA I MAMAMAMAČAKAAKAAKAAKA

DOC DR NENAD ANDRIć

KATEDRA ZA BOLESTI KOPITARA, MESOJEDA, ZIVINE I DIVLJAčI

FAKULTET

VETERINARSKE

MEDICINE

UNIVERZITETA U BEOGRADUFV

M

LEUKEMIJA

TIP ĆELIJSKOG PROLIFERATA

o mijeloidni

o limfatični

BROJ NEOPLASTIČNIH ĆELIJA U CIRKULACIJI

• leukemične

• subleukemićne

• aleukemične

KLINIČKI TOK

• akutne

• hronične

GENETSKE MUTACIJE

NEDIFERENTOVANE LEUKEMIJE

MIJELOIDNE NEOPLAZME

MIJELODISPLASTIČNI SINDROM (ʺhronična leukemijaʺ) - MDS

� Cirkulacija - Citopenija- Neregenerativna anemija- Trombocitopenija- Neutropenija

�Kostna srž

- hipocelularna- normalna celularnost- hipercelularna

� Morfološke abnormalnosti- Jako veliki eritroidni prekursori- Asihronost u sazrevanju jedra i citoplazme- Makrocitoza trombocta- Makrocitoza i Anizocitoza

SISTEM PROCENE MDS

- Broj blastnih ćelija u kostnoj srži

• - Citogenetski nalaz (genetske mutacije)

• - Broj hematopoetskih linija zahvaćenih citopenijom

•Animal Leukemia Study Group (1991)

•Dve MDS kategorije:• - M:E ˃ 1.0

• - M:E ˂ 1.0

- > 5% blastnih ćelija, multiple citopenije, morfološka atipija

Mačke:FeLV (letargija, anoreksija i gubitak telesne mase)

- Preživljavanje – nekoliko nedelja

AKUTNA MIJELOIDNA LEUKEMIJA

•- Hipercelularnost kostne srži

•- Poremećaj u sazrevanju

•- Tendencija ka oslobađanju neoplastičnih ćelija u cirkulaciju

•MAČKE: FeLV I FIV- Povećan broj granulocita- Neoplastične ćelije u perifernoj krvi- Neregenerativna anemija- Trombocitopenija/trombocitoza

KLASIFIKACIJA AKUTNE MIJELOIDNE LEUKEMIJE

•≥ 20% blastnih ćelija u kostnoj srži

•- Granulocitna leukemija

•- Mijelomonocitna leukemija

•- Monocitna leukemija

•- Eritroleukemija

•- Megakarioblastična leukemija•NEDIFERENCIRANE LEUKEMIJE

•- 100% su blastne ćelije u kostnoj srži

Dijagnoza: elektronska mikroskopija, ultrastrukturnacitohemija ili Imunofenotipizacija

LIMFOPROLIFERATIVNI POREMEĆAJI

• - Mnogo češće kod mačaka

• - FeLV i/ili FIV pozitivni

� PRIMARNA LIMFOIDNA LEUKEMIJA

�LIMFOMI

�TUMORI PLAZMA ĆELIJA- multipli mijelom- solitarni tumori plazma ćelija

Psi: 0.4–4.8 x 109 Mačke: 1.5–7.0 x 109

� Maligni limfom (pojedinačne maligne mase)

� Limfoidna leukemija

10-25% pasa i mačaka (limfom u leukemiju)65% multicentričnih limfoma je leukemično u vreme dijagnoze

LIMFOIDNA LEUKEMIJA

• AKUTNA LIMFOBLASTIČNA LEUKEMIJA

• HRONIČNA LIMFOCITNA LEUKEMIJA

AKUTNA LIMFOBLASTIČNA LEUKEMIJA (ALL)

Limfoblasti

KRV ASPIRAT KOSTNE SRŽI

LEUKEMIČNA FAZA MULTICENTRIČNOG LIMFOMA???

Nema limfadenopatije

verovatno Leukemija

(50% ima limfadenopatiju)

Limfadenopatija Limfoma

DIJAGNOZA ALL

• Klinički znaci

• Blede vidljive sluznice

• Gubitak telesne mase

• Letargija

• Hematološke abnormalnosti

� Anemija

�Trombocitopenija

� Limfocitoza

�Limfoblasti u krvi i kostnoj srži Razlikovanje od mijeloblasta

- Monoklonska antitela- Citohemijske reakcije (nespecifične esteraze)

Specijalna ispitivanja (UZ, Ro)

Splenomegalija i/ili hepatomegalija

TERAPIJA ALL

� Progresivno oboljenje

Preživljavanje bez terapije ~ 64 dana

- Vinkristin

- Ciklofosfamid

- Prednizolon

Slab odgovor na terapiju Vrlo brzo dolazi do remisije

HRONIČNA LIMFOCITNA LEUKEMIJA (HLL)

• - Najčešća kod pasa

• - Limfociti mali i dobro diferentovani

DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA

• - Stres kod mačića (~20 000 limfocita/µl)

• - Hronične infekcije

• (Erlihiosis, Bartonella henselae)

DIJAGNOZA

- Limfocitoza blaga do > 300 000 µl

- PCR

DIJAGNOZA HLL

• Klinički znaci

• Blede vidljive sluznice• Gubitak telesne mase• Letargija• Limfadenopatija• Asimptomatični !!!

• Laboratorijske abnormalnosti

- Anemija, Trombocitopenija

- Limfocitoza (blaga do ˃ 300 000µl)

- Zastupljenost u aspiratu kostne srži 25% to 93%

- PCR

- Monoklonska gamapatija

Specijalna ispitivanja (UZ, Ro)

Splenomegalija i hepatomegalija

TERAPIJA

• Kontraverzna?

• - Bez terapije preživljavanje od 4 meseca do nekoliko godina(preživljavanje kod HLL ~ 450 dana a kod ALL ~ 64 dana)

- HLL kod mačaka retko povezana sa FeLV

• - Terapija i kod pasa i kod mačaka:

Kombinacija hlorambucila i prednisona

LIMFOM/MALIGNI LIMFOM/LIMFOSARKOM

Rasna predispozicija: bokser, baset, bernardinac, škotski terijer,

erdel terijer, buldog

• Starosna kategorija: 5.5 - 9.1 god kod pasa i 2 - 6 god kodmačaka

• Nema polne predispozicije

Etiologija: virusi, genetika, hemijski (herbicidi)

• Forme bolesti (anatomska distribucija oboljenja)

• - Multicentrična forma

• - Alimentarna forma

• - Medijastinalna forma

• - Kožna/kutana forma

• - Ekstranodalna forma

Kl stadijumi Zahvaćeno tkivo

I Zahvaćen jedan limfni čvor

II Zahvaćeno više limfnih čvorova sa jedne strane dijafragme

III Zahvaćeni svi limfni čvorovi

IV Zahvaćena jetra i/ili slezina

V Zahvaćena krv i kostna srž

Multicentrična forma bolesti� Najčešća kod pasa (84% od svih limfoma)

� Retko kod mačaka

Klinički znaci: letargija, anoreksija, gubitak telesne mase, poliurija/polidipsija, povraćanje i proširen abdomen

Asimptomatični

DIJAGNOZA

Hematološke abnormalnostiLimfocitoza (nezreli limfociti)NeutrofilijaTrombocitopenijaAnemijaFragmentacija eritrocitaLeukopenija

Biohemijske abnormalnosti:Povišena aktivnost enzima jetreHiperkalcemija, Hipoglikemija,Hiperproteinemija

Ro nalaz

Aspirat iz promenjenog ln.čvora ili mase

Biopsija

Aspirat kostne srži

Alimentarna/gastrointestinalna forma

• - Najčešča forma limfoma kod mačaka/uglavnom FeLV negativni

• - Druga po zastupljenosti kod pasa

- Zahvata: želudac, creva i mezenterijalne limfne čvorove

Dve forme: SOLITARNA

DIFUZNA

• Lokalizacija: submukoza

Varijabilno vreme pojave kliničkih znaka

• Klinički znaci: anoreksija, povraćanje i diareja

• Dijagnoza: biopsija

Medijastinalna forma

• - Uvećanje kranijalnih ili kaudalnih limfnih čvorova

• - Većina mačaka sa mediastinalnim limfomom su mlade i FeLV pozitivne.

• - Klinički znaci: dispneja, netolerancija na fizičku saktivnost i kašalj.

• - Biohemija krvi: hiperkalcemija kod pasa

Kutana forma – vrlo retka

Extranodal forma

- Očna, nervna, bubrežna i srčana forma

MIJELOM PLAZMA ĆELIJA (MULTIPLI MIJELOM)

• B limfocit plazma ćelije

• - Relativno retko neoplazmatsko oboljenje

• - Povećanje broja plazma ćelija u kostnoj srži (>20% svih ćelija sa jedrom)

• - Nije povezano sa FeLV

DIJAGNOZA

• - Monoklonalna ili biklonalna gamapatija

� Imunoglobulin G ili A, ponekad Ig M (paraproteini)

- Hiperviskoznost krvi

- Bence-Jones protein u urinu

- Osteoliza

-

KLINIČKI ZNACI

• PSI

� Letargija

� Anoreksija

� Šepanje

� Krvarenje iz nosa (trombocitopenija)

� Pareza

� Poliurija i polidipsija

� Retinalna krvarenja

MAČKE

� Anemija

�Hipoholesterolemija

�Lezije na kostima

� Invadiranost organa- slezina- jetra- limfni čvorovi