Budaya Kaum Cina:Orang Kantonis

华族文化：广东人

Makanan Kantonis广东人的饮食

Yam Cha饮茶

• Kantonis suka minum teh (yam cha).– 广东人爱饮茶

• Yam Cha merupakan cara orang kantonis berhibur dan berinteraksi antara satu sama lain dalam kehidupan seharian.– 饮茶已经成为人们生活中的一部分，是休闲、交际的一种最重要的方式。

Dim Sum 广东点心• Kantonis juga makan Dim Sum semasa minum

teh pada waktu pagi.– 广东人的饮茶也包括了吃点心。– 粤式早茶的“四大天王”（虾饺、干蒸烧卖、叉烧包、蛋挞）

叉烧包

烧卖

虾饺

蛋挞

Bubur 粥

• Bubur merupakan makanan utama bagi Kantonis.– 粥，在广东人的饮食中占着重要的地位，且品种繁多。

• 这个菜叫干炒，那么，炒出来的河粉就不能过于油腻。看着有油，但碟子上不能粘油。

Kueh Tiao Goreng 干炒牛河

• Nasi Sosej merupakan makanan yang amat sedap dan senang dimasak.– 腊肠饭是一道十分惹味的广东美食，烹制非常简单，蒸的时候香米的香味揉合着腊肠特有的味道，真是满屋飘香，让人欲罢不能！

腊肠饭 Nasi Sosej

Perayaan Orang Kantonis 广东人的节庆

Tahun Baru Cina

• Setiap rumah dihiasi dan dipenuhi dengan pelbagai hiasan yang melambangkan keamanan, kemakmuran dan keberuntungan.

• Hari pertama Tahun Baru Cina merupakan masa apabila keluarga Cina menziarahi orang tua mereka dan ahli keluarga paling senior dalam seluruh keluarga mereka, biasanya ibu bapa, datuk nenek atau moyang.

• Terdapat juga keluarga yang mengundang tarian singa sebagai upacara simbolik untuk menyambut tahun baru sambil menghalau kuasa jahat dari rumah.

• Kadang kala tarian singa dipersembahkan untuk dikaitkan dengan cuaca sepanjang tahun dipenuhi rahmat dan hujan.

• Mercun dipasang untuk menghalau kuasa jahat selain menandakan kemeriahan perayaan tahun baru.

• Luohan Zhai （ 罗 汉 斋 ） ialah hidangan vegetarian, sejenis lumut berbentuk rambut manusia, disebut “fat choy” dalam bahasa Kantonis sering menjadi ciri-ciri utama hidangan Buddha dan sajian lain kerana namanya sama bunyinya dengan “kemakmuran”

• Limau mandarin (dipanggil “kam” dalam Bahasa Kantonis memberi maksud “emas”) merupakan satu kemestian pada musim perayaan ini – warna keemasannya melambangkan limpahan

kekayaan. – Pemberian limau itu diibaratkan sebagai pemberian

emas.

• “Pomelo” dikenali sebagai “bo lok” dalam Bahasa Kantonis. “Lok” bermaksud kemakmuran.

• Kek Tahun Baru atau dikenali sebagai “nenkul” dalam Bahasa Kantonis yang melambangkan “peningkatan sepanjang tahun”. Kesemuanya dipastikan cukup bekalannya.

• Jiaozi pula dimakan popular kerana bentuk luarnya menyerupai bentuk wang zaman dahulu.

Serupakah tidak?

Ren ri ： Hari ketujuh Tahun Baru Cina

• Ren ri （人日） diraikan oleh orang Kantonis. Keluarga Kantonis akan memasak bubur daging ikan dan ayam. Bubur dihiasi dengan sayar Sawi (Shengcai) yang membawa maksud bertenaga. Selepas menyembah nenek moyang dengan bubur “yusheng jisi”, sekeluarga akan makan bersama-sama.

• Aktiviti “laosheng” dijalankan pula.

– Aktiviti ini dibuat agar perniagaan

mereka akan berkembang maju dan

mendapat untung besar.

– Orang ramai akan berdiri mengelilingi

meja dengan memegang sepasang

penyepit. Mereka mencampur-gaulkan

sayur-sayur dan kerepek-kerepek

berwarna-warni dalam sebuah pinggan

yang besar sambil melayang tinggi

bahan-bahan campuran itu.

Ren ri ： Hari ketujuh Tahun Baru Cina

Pantang-Larang Sewaktu Perayaan

• Membeli kasut baru dianggap pembawa malang bagi sesetengah bagi sesetengah orang Cina kerana perkataan bahasa Kantonis bagi “kasut” sama bunyinya dengan perkataan “kasar” atau “susah”.

• Membeli seluar baru juga dipandang sebagai pembawa malang kerana perkataan Kantonis bagi “seluar” sama bunyinya dengan “pahit” .

• Menggunting rambut juga ditegah kerana perkataan bagi rambut sama bunyinya dengan hasil. Maka menggunting rambut juga dipandang sebagai “memotong hasil dalam bahasa Kantonis”.

Pantang-Larang Sewaktu Perayaan

• Menyapu lantai juga dilarang pada hari pertama kerana ini akan menyapu keluar tuah bagi tahun baru.

• Perbualan mengenai kematian juga kurang sesuai bagi beberapa hari terawal Tahun Baru Cina kerana ini turut dianggap tidak bagus.

• Membeli buku juga membawa malang kerana perkataan sesetengah dialek Cina bagi “buku” sebunyi dengan perkataan bagi “kalah”.

婚嫁习俗

Adat Perkahwinan Orang Kantonis

Etika sebelum perkahwinan婚礼前的礼仪

• Hantar mas kahwin: Sebelum perkahwinan, lelaki itu menghantar hantaran perkahwinan. Adat Kantonis adalah untuk menghantar ayam (tenaga), kelapa (persaudaraan), kek (kepada saudara perempuan itu), dan juga hadiah emas, yang bermaksud wang keluarga orang itu, akan biarkan wanita yang berkahwin bahagia.– 送聘礼：婚礼前，男方就要到女方家送迎亲的聘礼。广东的风俗是要送鸡 (意味着有生气 )、椰子 (有爷有子，天伦之福 )、礼饼 (送给女方的亲戚 )，而且还要送礼金，意味着男方家有钱，会让女子嫁过去享福

Etika sebelum perkahwinan婚礼前的礼仪

• Memasang katil: Pada malam sebelum perkahwinan itu, perempuan itu akan mencari seorang lelaki diberkati (keluarga yang bahagia, ibu bapa masih hidup, mempunyai seorang anak lelaki) untuk memasang katil baru, dan meletakkan kacang tanah, kurma, walnut di atas katil dan membenarkan kanak-kanak melompat atas katil. (bermaksud cepat mempunyai anak lelaki)– 安床：在结婚前一晚上，女方会找一个有福气的男人(家庭美满，父母健在，有儿子 )来安新房的新床，并且把花生、红枣、核桃等，还要让小孩子跳床，意味着早生贵子等好意头的食品放在床头。

Etika sebelum perkahwinan婚礼前的礼仪

• Mas: pengantin perempuan sebelum perkahwinan, mas kahwin keluarganya dibungkus di dalam kotak merah, untuk dibawa pergi ke keluarga suami.– 嫁妆：新娘会在出嫁前，把娘家准备的嫁妆装在一只红皮箱里，等到第二天带到婆家去。

• Ibadat: Malam sebelum berkahwin, lelaki dan perempuan akan beribadat untuk majlis perkahwinan, mendoakan kebahagiaan, pada masa yang sama.– 上头：结婚前晚，会选择一个吉时去拜神，拜天地，祈求幸福，并且会通知男方在同一时间拜。

Etika sebelum perkahwinan婚礼前的礼仪

• Rambut: perempuan menjemput orang tua yang bertuah untuk menyikat rambut sambal menyampaikan perkataan bermakna: satu sikat ke akhir, dua sikat sama tua, tiga sikat anak banyak.– 梳头：新娘会请一个有福气的长辈来给自己梳头，一边梳头一边说一些吉利的说辞：“一梳梳到尾；二梳白发齐眉；三梳儿孙满堂！”

• Makan Tangyuan: bermakna perkahwinan boleh berjaya, kebahagiaan dan lengkap.– 吃汤圆：意味着可以圆满成婚，圆满幸福。

Adat Perkahwinan婚礼当天的礼仪

• Perkahwinan: Pada waktu pagi, pasukan saudara lelaki akan dating membawa perempuan.– 迎亲：婚礼上午，男方的接亲队伍就要来女方家接亲了。

• Cari kasut merah: pengantin lelaki akan mencari kasut merah yang dipakai oleh pengantin perempuan, selepas pengantin perempuan memakai kasut tersebut barulah dapat dibawa oleh pengantin lelaki.– 找红鞋：新郎会在接新娘的房间里找给新娘穿的红鞋子，给新娘穿上后才能把新娘带走。

Adat Perkahwinan婚礼当天的礼仪

• Setelah mencapai rumah pengantin lelaki, pengantin perempuan perlu dibawa oleh tuan rumah dan terus ke dalam rumah.– 到达男家后，新娘由大妗搀扶下踏入男方家门。

• Selepas menunjukkan kehormatan kepada ibu bapa, pasangan akan menunjukkan kehormatan kepada sisinya. Tuan rumah sentiasa mengucapkan kata-kata yang bermakna. Selepas selesai majlis perkahwinan itu, pasangan itu mula kehidupan baru.– 跪拜父母后，新人会互相对拜，大妗姐不断说些吉祥

话，在互租对拜后，拜堂才告礼成。结婚仪式完成后，这对新人就开始新的生活了。

Pantang Larang Perkahwinan婚嫁禁忌

• Hari perkahwinan, semasa pengantin perempuan keluar, isteri abang perempuan ( 嫂嫂 ) tidak boleh berjabat tangan, kerana Sao sama dengan bunyi penyapu yang membawa makna malang. – 结婚之日，新娘出门时，嫂 嫂不能相送，因为[ 嫂 ] 与扫星同音，不吉利。

• Pakaian pengantin perempuan tidak boleh mempunyai poket untuk mengelakkan mengambil nasib keluarganya.– 新娘出门的衣服忌有口袋，以免带走娘 家的财运。

• Sebelum selesai perkahwinan, semua orang tidak boleh membaring atas katil baru, terutamanya pengantin perempuan untuk mengelakkan sakit sepanjang tahun.– 婚礼未举办完毕，任何人皆不可坐新床，而新娘更不可躺下，以免一年到头都病在床上。

• Pengantin perempuan mesti memakai kasut baru pada hari perkahwinan, bermakna membuang bahan lama.– 新娘结婚当天必须穿新鞋，寓意将旧物丢掉。

Pantang Larang Perkahwinan婚嫁禁忌

Pantang Larang Perkahwinan婚嫁禁忌

• Apabila pengantin perempuan keluar, perlu memakai anting-anting untuk menunjukkan taat, tidak ada subang boleh pakai anting-anting klip.– 新娘出门时，必须要佩戴耳环，以示听话，没有穿耳的可佩戴假耳环。

Pantang Larang Perkahwinan婚嫁禁忌

• Jika pasangan itu terdapat orang tua yang telah meninggal dunia, dalam teh tawaran itu, mereka perlu meletakkan teh pada kedudukan yang beliau menduduki. Selepas kedudukan tersebut, orang yang seterusnya boleh duduk.– 新人的长辈如有已去世的人，在敬茶的时候，应在他( 她 ) 应坐的位置上　放上新人敬的茶，敬完茶后顺便移一下凳子，再让下一位就座。

Pantang-larang orang Kantonis semasa mengandung dan selepas

kelahiran

Pantang-larang semasa mengandung

• Menurut kepercayaan, manusia dilahirkan berdasarkan kitaran kelahiran pelbagai jenis haiwan yang akan menjelma dalam wanita yang mengandung dan bentuknya dipanggil “ 六甲 lok ko” atau “ 胎神 toi shan”.

• Dalam mengandung selama 10 bulan, “lok ko” adalah tidak tetap dan terdapat di mana-mana sahaja dalam bilik wanita yang mengandung.

• Oleh itu, wanita yang mengandung tidak boleh melanggar “lok ko” semasa mengandung.

• Terdapat perkara yang menjadi pantang-larang semasa wanita mengandung supaya tidak melanggar “lok ko”.

Perkara-perkara yang menjadi pantang-larang

• memotong kain di atas katil• menjahit baju di atas katil• mendapatkan suntikan di dalam rumah• membuka dapur• melancarkan saliran longkang

• menutup lubang pada rumah• merobohkan rumah• menanggalkan katil• memindah rumah• meletakkan barangan tajam di bawah katil

Kesan sekiranya tidak mengamalkan pantang-larang

• bayi yang dilahirkan akan mempunyai rupa bentuk yang pelik

• terdapat ketumbuhan pada kepala bayi• terdapat tahi lalat pada muka bayi• bayi mempunyai jari tangan atau jari kaki yang

lebih

Cara mengatasi

• mengamalkan pantang-larang dalam 100 hari selepas kelahiran (memulihkan rupa bentuk bayi - dikenali sebagai “ 起犯 hei fan”)

• menanggalkan bahagian rumah yang ditutup lubangnya, isikan air pada dulang dan merendam simen yang digunakan untuk menutup. (menjadikan ketumbuhan dan tahi lalat bayi semakin hilang)

Pantang-larang selepas kelahiran

• bayi tidak boleh diberi nama yang membanggakan selepas dilahirkan.

• Selalunya, bayi diberi nama mengikut urutan kelahiran dalam keluarga seperti “ 二弟 yi dai” 、“三妹 shan mui” 、“亚七 ya chat” dan lain-lain.

• terdapat juga ibu bapa yang memberi nama haiwan kepada anak-anak mereka seperti“ 狗 gau” 、“牛 ngau” dan lain-lain.

• Bayi yang diberi nama-nama tersebut dikatakan lebih mudah dijaga.

• Terdapat sesetengah bayi yang diberi pakai gelang tangan dan kaki yang dihasilkan daripada perak.

• cara memakai gelang untuk bayi lelaki adalah pada sebelah kanan manakala pada sebelah kiri untuk bayi perempuan.

• tujuan memakai gelang untuk bayi adalah untuk mengikat bayi daripada dibawa lari oleh syaitan

• sekiranya bayi adalah comel atau cantik, dilarang untuk terus mengatakan bayi tersebut “gemuk” dan “cantik” sebaliknya perlu mengatakannya “hodoh”.

• perlu memanggil seseorang yang mahir untuk mengira tarikh dan masa kelahiran bayi selepas bayi dilahirkan dan pengiraan perlu dibuat sebelum penuh bulan (满月）

• seseorang yang mahir tersebut akan mengira nasib dan kepanjangan umur bayi berkenaan berdasarkan tarikh dan masa kelahiran.

• pengiraan ini dikenali sebagai “ 批 命 pi ming” yang dituliskan pada kertas merah dan disimpan oleh ibu bapa.

• Ibu bapa akan mendoa,menghantar anak ke sekolah dan mengahwinkan anak dengan pasangan yang sesuai mengikut masa yang sesuai berdasarkan pengiraan yang dilakukan.

Adat Pengebumian Orang Kantonis

广东人的葬礼习俗

Pengenalan

• Adat dan kebiasaan dalam upacara pengebumian orang Kantonis adalah berbeza dengan yang lain.

• Setelah melalui penyatuan daripada pelbagai jenis budaya, adat upacara pengebumian turut menjadi satu prosedur yang agak memudahkan.

• Terdapat beberapa langkah yang perlu dilaksanakan semasa menjalankan upacara pengebumian.

• Selain itu, terdapat juga pelbagai aspek-aspek yang perlu dititikberatkan menjalankan atau menghadiri upacara pengebumian orang Kantonis.

Pengenalan

Langkah-langkah Pelaksanaan Upacara Pengebumian

Langkah 1:• Setelah seseorang itu meninggal dunia, ahli

keluarganya perlulah mendirikan satu dewan yang kecil di dalam rumah.

• Fokus utamanya adalah meletakkan satu meja（ 供 桌 ） yang digunakan untuk meletakkan gambar orang yang meninggal dunia dan tempat untuk meletakkan ukupan （香炉）。

供桌香炉

• Dengan ini, apabila terdapat tetamu yang datang ke upacara tersebut, tetamu tersebut boleh membakar ukupan （ 烧 香 ） sebagai tanda memberi penghormatan kepada orang yang telah meninggal dunia tersebut.

Langkah 2:• Langkah yang seterusnya adalah pemilihan

masa untuk mengebumikan orang yang meninggal dunia tersebut. （选择出殡时间）。

• Dalam budaya orang Kantonese, sekiranya orang yang meninggal dunia itu telah dikebumikan dalam 3 hari selepas kematian, maka pemilihan tarikh yang sesuai tidak perlu dilakukan.

• Manakala sekiranya orang yang meninggal dunia akan dikebumikan selepas 3 hari selepas kematian, maka langkah tersebut perlulah dilakukan dengan mencari tarikh dan masa yang palling sesuai.

Langkah 3:• Langkah yang terakhir ialah mengadakan

majlis perpisahan dengan mayat sebelum mayat tersebut dikebumikan.

• Tujuannya adalah untuk melakukan penghormatan dan penemuan yang terakhir terhadap orang yang meninggal dunia itu.

• Selepas itu, ahli keluarganya akan belanja tetamu-tetamu sebagai tanda penghargaan kepada mereka untuk menghadiri upacara tersebut.

Aspek-aspek yang perlu dititikberatkan

Pemberian bo jin （帛金）

• Orang Kantonis turut mempunyai kebiasaan untuk memberi bo jin kepada ahli keluarga si mati tersebut.

• Namun, oleh sebab ia tidak sama dengan angpau yang diberikan semasa majlis perkahwinan, jadi, bo jin adalah tidak wajib diberikan, dan jumlah yang diberikan juga tidak ditetapkan.

• Tujuan pemberian bo jin ini adalah sebagai tujuan untuk memberi serba sedikit keikhlasan kepada orang yang meninggal dunia selain membantu untuk mengurangkan bebanan ahli keluarganya.

• Selain itu, bo jin turut tidak boleh diberikan selepas tamat upacara pengebumian, tetapi hanya boleh diberikan kepada tuan rumah sebelum upacara pengebumian dilakukan.

• Semasa memberi bo jin, orang Kantonis akan membungkuskannya dengan menggunakan sampul berwarna putih.

• Pemberi akan menulis nama si mati dan menulis nama pemberi yang memberi penghormatan （某某某敬挽）。

Pakaian Tetamu

• Bagi tetamu yang menghadiri majlis perpisahan mayat atau majlis pengebumian, elakkan memakai pakaian yang menjolok mata atau pakaian yang mempunyai warna yang terang.

Pemberian Tuala Putih daripada Tuan Rumah

• Pada majlis perpisahan, setiap tetamu yang datang ke majlis tersebut akan menerima satu tuala putih daripada tuan rumah.

• Terdapat tiga barangan yang boleh didapati dalam tuala putih tersebut。

1. Angpau kecil Angpau tersebut sangat kecil. Saiznya lebih

kurang tiga jari lebar sahaja. Terdapat duit syiling yang telah diletakkan dalam angpau tersebut bermaksud Gong Xi Fa Chai （恭喜发财）。

2. Gula – gula Budaya orang Kantonese adalah meletakkan

gula-gula buah-buahan yang membawa maksud tian tian mi mi. （甜甜蜜蜜）。

3. Jarum atau pisau kecil melipat Pisau kecil melipat turut didapati di dalam

tuala putih tersebut. Jika tidak, jarum yang diletakkan dalam satu angpau kecil turut boleh didapati. Ianya membawa maksud li li shi shi （利利事事）。

Menepati masa semasa menghadiri majlis perpisahan mayat.

• Semasa menghadiri majlis perpisahan dengan orang yang meninggal dunia, tetamu yang menghadiri majlis tersebut mestilah menepati masa.

• Sekiranya tetamu hadir lewat, tindakan ini boleh dianggap sebagai ketidakhormatan terhadap orang yang meninggal dunia.

Adat Resam / Pantang Larang

Orang Kantonis 广东人的意头和禁忌

• Orang kantonis amat sensitif kepada perkataan “kalah”. Jadi, mereka menukar perkataan yang berkaitan dengan “kalah” kepada “menang”.– 对输赢的“输”忌讳，改称“胜”。– 如“通书”叫做“通胜”。– 广东人认为“书”同“输”音，故取其反意，名之曰“通

胜”。– 通胜说白了就是旧时的黄历。

• Orang kantonis mempunyai fikiran bahawa perkataan “air” membawa maksud kekayaan. Jadi, mereka tidak suka menggunakan perkataan “kering”.– 广东人说水为财，因此忌说干。– 如“干杯”改成“饮胜”，“豆腐干”改成“豆腐润”。

• Perkataan “lidah” pula membawa maksud kehilangan wang. Maka, mereka juga tidak suka menggunakan perkataan “lidah”.– 舌头的“舌”与蚀本的“蚀”谐音，因此“舌头”也就改成

了“脷 lei” 。

• Orang kantonis dilarang untuk memanggil nama orang tua, hanya memanggil gelaran mereka.– 忌讳说出自己长辈的名字，只呼称谓。

• Orang kantonis dilarang untuk menyebut nama orang yang meninggal dunia.– 忌讳说出死者的姓名 ,“ 生人不说鬼话” , 一定要说时 , 加

上“死鬼某某”。

• Terutamanya pada waktu malam, tidak boleh menyatakan perkara tentang hantu.– 特别是晚上 , 不能讲鬼或与鬼有关的事 , 所谓 “晚上

不讲鬼 , 白天不讲人” , 害怕说鬼鬼就到。

• Semasa waktu malam, jangan sesuka hati menjawab apabila orang lain memanggil nama anda.– 夜间听见叫自己的名字不要随便答应 , 否则将被鬼勾魂。

• Tidak boleh bersiul apabila waktu malam.– 夜间不能吹口哨 , 否则会招鬼。

• Tidak boleh melihat kepada cermin semasa waktu malam.– 夜间不能照镜子 , 否则要作恶梦。

• Dilarang menghadiahkan jam atau buah pear kepada orang.– 忌给人送钟、送梨 , 因“钟”与“终”、“梨”与“离”同

音。

• Dilarang menghadiahkan selepas hari sesuatu perayaan atau hari-hari yang penting.– 忌过时送礼。

• Orang kantonis tidak boleh menggunakan perkataan “mati” bagi orang yang sudah meninggal dunia.– 人死了不说死 , 说他走了 , 他去了 , 长辞或仙逝。

• Perkataan yang mempunyai sebutan suara dengan perkataan “mati” dianggap tidak menyenangkan seperti nombor 4.– 与“死”相近的字也认为不吉利 , 如“四”被视为不吉利的

数字 , 诸多回避。

• Semasa bersin mesti bercakap “dagalaixi”.– 打喷嚏就立即喊一声“大吉利事”。

• Panggilan burung murai dianggap sesuatu tanda yang baik, manakala panggilan burung gagak dan burung hantu dianggap sesuatu tanda yang tidak baik.– 喜鹊鸣叫被视为好兆头而乌鸦、猫头鹰鸣叫即被认为是不吉

祥的征兆。

• Kanak-kanak tidak boleh menggunakan piring untuk makan nasi.– 孩子吃饭不能用碟子盛饭 , 否则肚量浅。

• Semasa makan, tidak boleh berbaring atas meja.– 吃饭时不能趴在饭桌上。

• Tidak boleh menyisipkan/meletakkan penyepit atas mangkuk yang penuh dengan nasi dan lauk pauk.– 筷子不能搁在碗上或插在盛饭菜的碗中。

• Dilarang menggunakan satu penyepit untuk makan.– 忌用一支筷子进食。

• Dilarang menggunakan “ 鸳 鸯 筷” untuk makan.

– 忌用 “鸳鸯筷”，即颜色不同或长短不一者。

• Dilarang menggunakan penyepit untuk memukul mangkuk atau pinggan.– 忌用筷子敲打碗碟。

• Bilangan nombor lauk pauk di atas meja mesti adalah nombor genap.– 桌上的菜必须是双数 , 特别忌讳三个菜 , 这是死囚的刑菜。

• Tidak boleh menghidang lauk “toufu” semasa sesuatu jamuan.– 喜宴不能上豆腐 , 这是办丧事的菜。

• Semasa jamuan, tetamu tidak boleh makan “四点金”– 客人在喜宴上不要吃“四点金” ( 鸡头、鸡尾和鸡翅膀 ) 。