Upload
thienduongtinhyeu
View
30
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
Tuyn tp 20 h phng trnh n thi I HC 2015 by Nguyn Th Duy
Bi 1. Gii h phng trnh :
2 2 2
2 3 3
1 1 3 9 3
3 1 5 4 3 7 0
xy x y y
x x y xy x x y x
iu kin : 2 5x y xy
Li gii
X l phng trnh mt cho ta dng hm s nh sau. Vi 0y chng ta c :
2 2 2 2 2 2 22 23 3 3 31 1 3 9 3 1 1 9 1 9xy x y y x x y x x x yy y y y
M mun xut hin hm s dng 2 1f t t t t nn ta cng phi a VP v dng l : 2
3 3 31
y y y
nhng c c
iu ny tc l cn phi a 1
y vo trong cn thc. Do vy cn phi chng minh y lun dng nh sau :
2 9 0y y y y y y suy ra t phng trnh mt c 0x da vo iu kin : 2 5 0x y xy y . Nn n y
thoi mi xt hm s f t l hm s ng bin trn TX suy ra 3xy . Th xung phng trnh hai th :
3 2 2
22 2
3 1 3 2 4 9 7 3 1 3 2 3 1 4 3 2
3 2 3 14 3 2 3 1 0 3 2 4 0
3 2 3 2
x x x x x x x x x x x x
x x xx x x x x x x
x x x x
Mt khc vi iu kin : 3 2 0x th 3 1
4 03 2
xx
x x
do
2
31
3 2 0 32
2
yx
x xx y
.
Vy h phng trnh cho c hai nghim l : 3
; 1;3 , 2;2
x y
.
Bi 2. Gii h phng trnh :
32 2 2 2
2 2 3
2
76 20 2 4 8 1
x x y x x y
x y x x
iu kin : 2 0x y
Li gii Phng trnh mt ca h phng trnh ta s d dng a v dng ng cp nh sau :
3 32 2 2 2 3 2 2
2 33 2 2 2 2 2
2 2 0
2 0
x x y x x y x x x y x y
x x x y x y x x y y x x
Th 2 2y x x xung phng trnh hai chng ta c : 2 2 23396 20 2 4 8 1 96 20 2 32 4x x x x x x x x
p dng bt ng thc Cosi suy ra :
22 2 2 232 1.1. 32 4 32 4 2 2 96 20 2 32 4 2 16 2 0x x x x x x x x x
Do
2
2
32 4 1 1 72
8 816 2 0
x xpt x y
x
. Vy 1 7
; ;8 8
x y
l nghim ca h phng trnh cho.
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
Bi 3. Gii h phng trnh :
2
3 3
1 1 4 3
5 1 2 4
x y x y x y
x y x
iu kin : 3
0
5 1
x y
x
Li gii
phng trnh u thc cht tc gi lm phc tp n bng cch t t x y ca phng trnh : 21 1 4 3t t t v phng trnh ny th khng qu kh khn pht hin ra nhn t nh sau :
21
1 1 4 3 3 1 2 1 2 1 0 2 1 2 1 03 1
t t t t t t t t tt t
Cn ci phng trnh cn li dng nh qu quen thuc khi da vo iu kin chng minh c n lun dng. Vi
2 1 2 1 2t y x thay xung phng trnh hai chng ta c : 3 35 1 1 2 4 0x x x . D dng ta nhm c nghim
1x v mt iu na 3 35 1 1 2 4f x x x x lun ng bin trn TX l v
2
23 3
15 2' 1 0
2 5 1 3 1 2
xf x
x x
do 1
; 1;2
x y
l nghim duy nht ca h phng trnh.
Bi 4. Gii h phng trnh :
2
1 2
3 3 2
2 1 2 2 1
x yx
x y x y
x y y x
iu kin : 0
0
x
y
Li gii Phng trnh mt nhn kh rc ri, ta c hy quy ng v nhn cho xem c g khng.
2
22 2
2 2
4 2 2 2 4 2 2
22 2
2
1 2 22 3 3
3 3 2 3 2
4 4 3 3 4 3 0
4 3 1 0 2 4
x y x yx x yx y x y xy y
x y x y xy x y
x x y y x y xy y x x y y xy y
x x xx y y x
y y y
T th xung phng trnh hai c :
3322 1 4 2 2 2 1 2 2 2 1 2 1
1 5 3 52 2 1
4 3
x x x x x x x x
x x x y
Nhn chung l dng hm s 3f t t t trn l cc bn c phn x nhiu v c th lm c ngay khi gp n. Do
1 5 3 5
; ;4 2
x y
l nghim duy nht ca h phng trnh.
Bi 5. Gii h phng trnh :
2 2 2
32 1 2
31 2 4
xx x y
y
xy x y
y
iu kin : 3 0
0
x y y
y
Li gii
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
Dng nh bi ny c kiu tng nh bi 19 ta ni l c s c lp gia cc n ph. Trc ht l 3x
ay
v sau nu phng
trnh hai ta chia cho 2y th xut hin n ph
1b
y nn h cho tr thnh :
2 2
2 3 1 2 1
3 1 2 4 1
a b a a
a a b
V h phng trnh ny th cng v vi v ca tng phng trnh chng ta c :
2 1 2 1
2 1 3 1 2 2 112 3 1
a b a ba b a a a b
aa a
Vi 1a x y th nn phng trnh mt d dng tm c 4x y
Vi 1 2 2a b x y khi phng trnh mt tr thnh : 26
2 3 40
yy y
xy
Vy h phng trnh cho c hai nghim l ; 0;2 , 4;4x y .
Bi 6. Gii h phng trnh :
2 2
2 2
3 7 24 3
4 7 24 3
x x y
x y y
iu kin : 2 7x
Li gii Mt bi ton vi tng kh mi m. V hng i nh sau :
H phng trnh cho c vit li thnh :
2
2
7 1 0
24 4 4 0
x x y
y x y
22
22
71 0 1
7 1 1 2 1 7 0 2 1
31 2 2 3 024 4 4 1 0 22 2
yx x y y x y x y
x x yy x y xx y
Ly 7 6
1 2. 2 : 2 3 02 1 2 2
pt pt x yx y x y
, t 2 2t x y th phng trnh tr thnh :
3
3 33 3
3
3 3
7 3 61 0
7 6 1 6 61 0 6 2 2 6
31 6 61 06 1 6
y x
t t x yt t
x y
Vy h phng trnh cho c nghim duy nht l 3 3
3 3
3 6 6 6; ;
6 1 6x y
.
Bi 7. Gii h phng trnh :
2
2
2 1 11
4 1 8 4 4 3 1
xx y x y
x
x y x x x x
iu kin : 1
1
x
y
Li gii Phng trnh mt ca h cho c vit li thnh :
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
22
33 2 3
2 1 1 2 11 1 1 1
1 1 1 1 1 1 11 1 1 1
x x xx y x y y y
x x x x
x x x x xy y y y x x y
x x x x
on xt hm s ta s khng ni y na bi n qu quen thuc. Vi 1 1x x y th xung 2pt ta c :
22 2
22 24 4 8 28 4 4 3 1 4 4 4 1 2 2 111 1 1
x x x xx x x x x x x
xx x x
phng trnh cui s thu c mt s nghim p v nghim l l do phng trnh bc ba cn x l bng phng php Carcado c cng thc nghim tng qut. Bn c t tm hiu.
Bi 8. Gii h phng trnh :
3 1 4 2 1 1 3
2 4 6 3
x x y y
x y x y x y
iu kin : 3 1
1
x
y
Li gii
tng ca bi ton ny kh r rng l phn tch nhn t phng trnh hai. Thng th c dng : , . , 0f x y g x y iu ny c c l do ta s i nhm nhn t hoc xt enta vi n x hoc n y. V cng vic xt enta s c cho l ti u hn c bi l nu ta khng nhn thy nhn t chung th s rt kh nhm.
2 2
2 22 2 2 2
2 4 6 3 2 6 3 4 0
2 6 3 4 6 4 2 6 8 9 12 4 3 2
6 3 22 4
4
6 3 21
4
x
x y x y x y x xy y x y
x y x y y y y y y y y
y yx x y
y yx y ptvn
Vi 2 4y x th vo phng trnh mt chng ta c :
3 1 4 2 1 2 3 3 2 4 3 1 2 8 2 3
4 12 4 0 4 2 0 4
3 1 2 3 3 1 2 3
x x x x x x x
xx x x
x x x x
Phng trnh cn li v nghim bi n lun dng. Do ; 4;12x y l nghim duy nht ca h phng trnh.
Bi 9. Gii h phng trnh :
3 3 2
2
3 2 3 6 2
1 1 2
y x y x x
x y y
iu kin : 1 1
0 2
x
y
Li gii
Phng trnh mt ca h cho c vit li thnh : 33 3 2 33 2 3 6 2 3 1 3 1y x y x x y y x x
n y th c th nhiu bn ngh n hm s. Nhng ch l cch thun tin nht ch khng phi duy nht v nhc im l hn ch i t duy ca hc sinh. Ti sao khng ngh n chuyn t n ph , l :
3 3 2 21
3 3 3 0a x
a a b b a b a ab bb y
V tt nhin ci phng trnh cn li v nghim bi bnh phng thiu th lun dng. Vi 1y x th xung 2pt th :
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
2 2
2
1 1 1 1 2 1 2 2 1 1
1 1 2 1 1 1 1 2 0 1
x x x x x x
x x x x x x x y
Vy h phng trnh cho c duy nht mt nghim ; 0;1x y .
Bi 10. Gii h phng trnh :
3 2 3 2
2 2
3 9 22 3 9
1
2
x x x y y y
x y x y
iu kin : ,x y R
Li gii y chnh l cu h phng trnh khi A.2012 , cu m nm mnh ln lp 12 thi xong l ln mng ly lun gii th v cha bit s
dng hm s gii h phng trnh nn mnh gii bng cch thun ty lp 10 l t a x
b y
khi ta c
3 2 3 2
2 2
3 9 22 3 9
1
2
a a a b b b
a b a b
. n y r rng l h phng trnh i xng tuy nhin n ch phc tp hn mt cht , ta s
gii nh sau : 2 1
2 22
pt a b a b ab v phng trnh mt c vit li thnh :
23 3
2 2
1 3 6 9 22 0
3 3 6 9 22 0
pt a b a b ab a b
a b a b ab a b ab a b
t u a b
v ab
ta s li c h mi nh sau :
2
3 2
2 2 4 1
3 3 6 9 22
u u v
u uv u v u
n y ta s i s dng phng php th
24 2 2 1v u u , d dng tm c : 22
2 2 2 41 0 24 3
a bu u u u
ab
nn d dng suy ra c tp nghim
ca h phng trnh l : 3 1 1 3
; ; , ;2 2 2 2
x y
. Cn bi ny B GD T gii theo hng hm s. Cc bn c th tham kho
p n. Thm ch bi h ny c th dng phng php lng gic ha .
Bi 11. Gii h phng trnh : 2
2 2
4 1 3 5 2 0
4 2 3 4 7
x x y y
x y x
iu kin : 3 4
5 2
x
y
Li gii
y l cu h khi A.2010. Trn mng xut hin nhiu li gii , vn y khng 1pt m nm 2pt , thi im y th y l mt cu h kh. Nhng mnh s phn tch hng nhn t phng trnh mt nh th no. Trc ht quan st th kh c th cho ta c g phng trnh hai c. Nn ta mong mun thu hoch c iu g phng trnh u. Phng trnh u cha cn thc nn ta
mun lm n gin ha n bng cch dng n ph. Nn t
255 2 0
2
zz y y
u c y v cn th ta s th vo phng
trnh mt c :
2
33 3 3 354 3 0 8 2 2 22
zx x z x x z z x x z z
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
n y th qu tuyt vi ri , mt l s dng hm s n iu hai l cch t n ph m mnh nu cc bi trc . Vn y l
khi bit 2 5 2x y th ta s lm tip nh th no. Nu th x xung th li xut hin cn chng cn , do ta s i th y vi
25 4
2
xy
thay xung phng trnh hai chng ta c :
2
2 2 54 2 2 3 4 72
x x x
Phng trnh ny m kh l to. Tn m 8 nhng khng kh chng ta nhm c nghim 1
2x nhng n c phi nghim duy nht hay
khng th cha bit. y l ln u mt dng h kh c a vo l khi c nhn t mt phng trnh th phng trnh cn li c nghim duy nht .
Vy ti y xt hm s : 2
2 2 54 2 2 3 4 72
f x x x x
, ta c :
2 25 4 4 4
' 8 8 2 4 4 3 0 0;2 33 4 3 4
f x x x x x x xx x
Do f x l hm s nghch bin trn 4
0;3
m 1 1
02 2
f x
l nghim duy nht ca phng trnh.
Vy h phng trnh cho c nghim duy nht l : 1
; ;22
x y
.
Bi 12. Gii h phng trnh :
2 2 26 2 2 6
6 2 1 4 6 1
x x y x xy xy y
x x xy xy x
iu kin : 6 2 1x xy
Li gii
Thc ra bi trn mnh ch vi tng bi gc l : 2 21 1 1
6 2 1 4 6 1
x x y y
x x xy xy x
bi l tng phng trnh u quen
thuc nn khng mun gii thiu na. Quan st h ny th r rng s phn tch nhn t phng trnh mt ri nhng bi ton cng kh l r bi ta s nhm c cc h s nh 2 vi 2 ; 6 vi 6 v 1 vi 1. V th i theo hng ny xem ta c g :
2 2 26 2 2 6 6 2 0
6 2 1 06 2 1 0
x x y x xy xy y x x y xy x y x y
x yx y x xy
x xy
Hoc l kiu phn tch m mnh phn tch cc bi trc l : chn cc gi tr bt k ca y tm x nh sau : chn
0 0; 1 1; 2 2y x y x y x , iu chng t 1 . 0pt x y f x n y c th dng php chia a thc phn tch nhn t ca bi ton.
Vi x y th xung phng trnh hai chng ta c :
2 2
2 2 2 2
2
2 6 1 3252 6 1 4 6 1 2 6 1
2 4 2 6 1 2
x x xxx x x x x x x x
x x x
Hai phng trnh cui d dng gii c bng phng php bnh phng hai v cho ta hai cp nghim l :
3 11 3 11
; 1; 1 , ;2 2
x y
. Cn vi 6 2 1 0x xy th xung phng trnh hai chng ta c h phng trnh :
16 2 1 0 2 6 1
64 6 1 0 4 6 1
0
x xy xy x x
xy x xy xy
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
Vy h phng trnh cho c ba nghim l 1 3 11 3 11
; 1; 1 , ;0 , ;6 2 2
x y
.
Bi 13. Gii h phng trnh : 2 3
5 4 2.3
2 11 21 3 4 4 0
x y x y x y
x y y
iu kin : ,x y R
Li gii
Nhn xt phng trnh mt l phng trnh m c n t x y khi phng trnh tr thnh : 5 4 2.3t t t v khng kh chng
ta nhm c nghim 0t . V gii quyt n khng g khc ngoi phng php hm s nh sau :
5 45 4 2.3 2 0 0
3 3
t t
t t t t
S d phng trnh c nghim duy nht l do hm s 5 4
23 3
t t
f t
l hm s ng bin trn R. Vi x y ta c
2 23 32 11 21 3 4 4 0 2 11 21 3 4 4x x x x x x
Phng trnh trn c nghim duy nht 4x nn ta s x l nh sau :
33
22 2
3 8.8. 4 4 4 4 8 8 4 12 3 4 4 3
2 11 21 3 2 12 18 0 3 0 3
x x x x x
x x x x x x x
Vy h phng trnh cho c nghim duy nht ; 3; 3x y .
Bi 14. Gii h phng trnh :
3 2 2
2 2 2
4 1 2 1 6
2 2 4 1 1
x y x x
x y y x x
iu kin : 0x
y R
Li gii
y l loi h phng trnh m hc sinh lun thch th khi lm n. phng trnh mt cho chng ta 0x nn t tin xt hm s
phng trnh hai nh sau : 2
22 2 2 1 1 12 2 4 1 1 2 2 2 1 1x y y x x y y yx x x
. Nhiu bn n y
s hi liu cch hm s ra c th gii bng n ph c khng. Tt nhin l c nhng nh gi vi cn thc khng h n gin cht no c.
Chng ta nn la chn tng phng php sao cho thun tin nht. Th y ta s xt hm s 2 1f t t t t c o hm
2
2
2' 1 1 0
1
tf t t
t
suy ra f t l hm ng bin trn TX. Do ta s c c : 2 1xy v th xung phng
trnh hai th :
3 2 3 2 3 24 2 1 6 2 1 6 0 1x y x x x x x x x x R rng l n c nghim duy nht 1x do hm s 3 22 1 6g x x x x x ng bin trn 0; oo .
Vy h phng trnh cho c nghim duy nht 1
; 1;2
x y
.
Bi 15. Gii h phng trnh :
2 22 3 4 6 5
2 3 4 1 6
x y y x x y
x y
iu kin :
2
13
4
x
y
Li gii
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
Phn tch nhn t phng trnh u. Nh ni bng cch t n ph
2
2
2 0 2
33 0
a x x a
y bb y
ta s i lm n gin ha
phng trnh mt. u c x thay bng 2 2a tng t vi y ta s c :
4 4 2 2
2 2
0
1 0
a b b a a b a b a b a b
a b a b a b a b
Phng trnh cn li v nghim bi ,a b u dng. Vi a b tc 2 3 5x y y x th xung 2pt ta c :
2 3 21 4 6x x . Ni chung y l phng trnh ht sc cn bn v khng kh tm c 2x l nghim ca phng
trnh. Do vy ; 2;3x y l nghim duy nht ca h phng trnh.
Bi 16. Gii h phng trnh :
3 2 3 2
2
9 26 18 6 11
5 4 7 2 1 4 4 0
x x x y y y
x x y x y
iu kin : 2
1 ; 4
4 7
x y
x y
Li gii Phng trnh mt c dng a thc bc 3. Thng thi ta s ngh ti hai dng l : ng cp bc ba hoc a v hm i din. Nhng trong
bi ton ny a v ng cp bc ba l khng th. Li tip tc vi php ton cho y x th y vi cc gi tr ca y bt k th ta lun
c : 1y x v hng i ca ta l i xt hm s ri nn mc ch khng g khc l a v dng 1f x f y . n y tng l r v bn VP phng trnh mt tn ti bin y c lp nn ta mong mun a bin 1x v dng hm s
3 26 11g y y y y . V ng tht l nh vy v :
33 2 3 29 26 18 1 6 1 11 1 6 11x x x x x x y y y
n y th ta s c c 1y x v ngi ta lun cho hm s 3 26 11f t t t t ng bin vi mi 0t . Khi th xung phng trnh hai chng ta c :
2
2
2
6 22 6 225 4 3 2 1 4 3
1 2 35 4 3
3 11 11 14
3 31 2 3 5 4 3
x xx x x x x
x xx x x
xx y
x x x x x
Vy h phng trnh cho c duy nht mt nghim l : 11 14
; ;3 3
x y
.
Bi 17. Gii h phng trnh :
2 2
2
58 4 13
12 1
x y xyx y
xx y
iu kin : 0x y
Li gii
y l mt bi ton n ph kh sng to , h cho tr thnh :
2 2
2
55 3 13
11
x y x yx y
x y x yx y
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
t
22
2
1 55 10 5t x y t x y
x y x y
v u x y khi ta c h phng trnh :
2 2
22
1
15 3 23 2
1 5 3 1 23 5
4
u t
u tt u t
t u t tt
Vi 2 1t u ta c h phng trnh :
12 0
11
x y xx y
yx y
Vi 5 9
4 4t u
ta c h phng trnh :
1 5
4
9
4
x yx y
x y
suy ra h phng trnh v nghim.
Vy h phng trnh cho c duy nht mt nghim ; 0;1x y .
Bi 18. Gii h phng trnh :
2 2 3
22 2
5 4 3 2 0
2
x y y x y x y
xy x y x y
iu kin : ,x y R
Li gii Bi ny kh l nh nhng v ta c th pht hin ra nhn t mt cch d dng phng trnh hai nh sau :
22 2 2 2 2 2
2 2
2 2
2 2 2
11 2 1
2
xy x y x y xy x y x y xy
xyx y xy xy
x y
Vi 1xy ta c h phng trnh :3
1
2 3 0
xy
x y y
suy ra h phng trnh v nghim.
Vi 2 2 2x y ta c h phng trnh :
2 22 22 2
2 2 3 2 22 2 3
222
5 4 35 4 3 22
x yx yx y
x yx y y x y x y x yx y y x y x y
x y
Vy nn h phng trnh cho c nghim l : 2 2 2 2 2 2
; 1;1 , 1; 1 , ; , ;5 5 5 5
x y
.
Bi 19. Gii h phng trnh :
3
2 2 2
3 5 2
2 16 3 2 2 4
y y x x
x y y x x
iu kin : 2x
y R
Li gii
Phng trnh th nht ca h tng ng vi : 3
3
2
03 2 3 2
2
yy y x x
y x
Vi 2y x thay vo phng trnh th hai ca h chng ta c :
Khu II Th Trn Cn Hi Hu Nam nh 06/08/2014
2 2 2 2
2 2
2 2
2
2
2 16 6 2 3 2 2 4 2 6 4 3 2 2 4
2 2 4 2 2 3 2 2 4
2 4 2 2 2 2 4 2 0
22 4 2 2 0 3 13
2 4 4 8
x x x x x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
xx x x x
x x x
Do h phng trnh cho c hai nghim l : ; 3 13; 5 13 , 3 13; 5 13x y .
Bi 20. Gii h phng trnh :
2 2 6 3 3
2 2 6 3 3
18 2
2
12 2
2
xy xy x x y
x y xy y x y
iu kin : 2 28 2 0xy xy
Li gii Mt bi ton kh l cng knh nh mnh ni thng nhng th g phc tp lun a v nhng ci n gin. Bi ny cng th. S dng nh gi bt ng thc ta s gii quyt nhanh gn bi ny.
2 222 3 3
2 222 3 3
1 2 9 1 4 1
9 1 4 1
pt pt xy x y x y
xy x y x y
Ta c : 2 2
2 29 1 9 9 1 3xy xy v 22 3 34 1 2 0 1 3x y x y
Do du = xy ra khi v ch khi
2 222 3 3 19 1 4 1 3
1
xxy x y x y
yx y
Vy h phng trnh cho c duy nht mt nghim l ; 1;1x y .
P/s : y cng nh bao ti liu khc , c gii c mt cht phn tch hng i v r rng l vic sai st khng h trnh khi. nu c sai th mong bn c t khc phc gip mnh nh. Cn v 20 cu h phng trnh trn th chuyn mn mnh cn hn hp nn ngh g l vit nh th v tt nhin cc bi ton c nhiu li gii khc nhau , cc li gii trn l hon ton do mnh nhn v gii ra. Hi vng mi ngi c c mt ti liu hu ch trong ma h ny. Xin cm n.
Nguyn Th Duy