49
TUZ GÖLÜ YERALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA PROJESİ 0 ..-..-.. Onay İçin Gönderilen A.S.Y / B.E. Z.H.G. M.Ş. C.A./H.A. E 27-03-13 İnceleme İçin Gönderilen A.S.Y / B.E. Z.H.G. M.Ş. D 28-02-13 İnceleme İçin Gönderilen A.S.Y / B.E. Z.H.G. M.Ş. C 28-12-12 İnceleme İçin Gönderilen B.K. / B.E. Z.H.G. M.Ş. B 11-12-12 Disiplinler Arası Denetim B.K. / B.E. Z.H.G. M.Ş. A 10-12-12 Disiplin İçi Denetim B.K. / B.E. Z.H.G. M.Ş. İMZA Rev.No. Tarih Tanımlama Hazırlayan Kontrol Eden Onaylayan BOTAS ORJİNALİNİ HAZIRLAYAN KATILIMCILAR BOTAS BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA A.Ş. Doküman Başlığı TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI Doküman No. Rev. No. Toplam Sayfa (Ekler Hariç) Orj. Kod Dok. Cinsi Disip. Kodu İlgi Alanı Ser. No. CNR PLN ENM EMP 13/001 E 42 Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized

TUZ GÖLÜ YERALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA … · Tarih Tanımlama Hazırlayan Kontrol Eden Onaylayan BOTAS ORJİNALİNİ HAZIRLAYAN KATILIMCILAR ... BOTAŞ : BOTAŞ Boru Hatları ile

Embed Size (px)

Citation preview

TUZ GÖLÜ YERALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA PROJESİ

0 ..-..-.. Onay İçin Gönderilen A.S.Y / B.E. Z.H.G. M.Ş. C.A./H.A.

E 27-03-13 İnceleme İçin Gönderilen A.S.Y / B.E. Z.H.G. M.Ş.

D 28-02-13 İnceleme İçin Gönderilen A.S.Y / B.E. Z.H.G. M.Ş.

C 28-12-12 İnceleme İçin Gönderilen B.K. / B.E. Z.H.G. M.Ş.

B 11-12-12 Disiplinler Arası Denetim B.K. / B.E. Z.H.G. M.Ş.

A 10-12-12 Disiplin İçi Denetim B.K. / B.E. Z.H.G. M.Ş.

İMZA

Rev.No. Tarih Tanımlama Hazırlayan Kontrol Eden Onaylayan BOTAS

ORJİNALİNİ HAZIRLAYAN

KATILIMCILAR

BOTAS BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA A.Ş.

Doküman Başlığı

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Doküman No. Rev. No.

Toplam Sayfa (Ekler

Hariç) Orj. Kod Dok. Cinsi Disip. Kodu İlgi Alanı Ser. No.

CNR PLN ENM EMP 13/001 E 42

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

wb350881
Typewritten Text
E4152 v7

BOTAŞ

BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA A.Ş.

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

ÇINAR MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK A.Ş.

ÖVEÇLER HUZUR MAHALLESİ 1139. SOKAK ÇINAR APT. NO: 6/3

06460 ÖVEÇLER / ANKARA

Telefon : 0 (312) 472 38 39 (pbx) Faks : 0 (312) 472 39 33

Web : www.cinarmuhendislik.com e-posta : [email protected]

2013 / ANKARA

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK

RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

i

İÇİNDEKİLER

TABLOLAR ....................................................................................................................... İ

KISALTMALAR ................................................................................................................ İİ

1. ETKİ AZALTMA PLANI ................................................................................................. 1

İNŞAAT FAALİYETLERİ ........................................................................................... 1

İŞLETME ................................................................................................................16

DEVREDEN ÇIKARMA ............................................................................................18

2. İZLEME PLANI ............................................................................................................20

3. KURUMSAL DÜZENLEMELER ...................................................................................32

4. YEREL HALK VE PROJEDEN ETKİLENEN TARAFLAR İLE İSTİŞARE ......................34

5. İLGİLİ YASA VE YÖNETMELİKLER ............................................................................40

TABLOLAR

TABLO 3.1. ORGANİZASYON ŞEMASI ......................................................................33

TABLO 5.1.1. EVSEL ATIKSU DEŞARJ STANDARTLARI ..............................................40

TABLO 5.3.1. İNŞAAT SAHALARI İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ LİMİT DEĞERLERİ .......40

TABLO 5.3.2. ENDÜSTRİYEL TESİSLER İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ LİMİT DEĞERLERİ ............................................................................................41

EKLER

EK-I 04.02.2013 Tarihli Hirfanlı Barajı Revize Baraj Güvenlik Raporu

EK-II Mart 2013 Tarihli Hirfanlı Barajı İşletme ve Bakım Talimatı

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK

RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

ii

KISALTMALAR

ÇŞB : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

ÇGDYY : Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği

ÇED : Çevresel Etki Değerlendirme

ÇYP : Çevre Yönetim Planı

BOTAŞ : BOTAŞ Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.

BOİ : Biyolojik Oksijen İhtiyacı

KOİ : Kimyasal Oksijen İhtiyacı

AKM : Askıda Katı Madde

dB :Desibel

Bkz. :Bakınız

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 1 / 42

1. ETKİ AZALTMA PLANI

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

BORU HATTI VE

YERÜSTÜ

TESİSLERİ

Su Sağlama

Tuzlu Su Deşarjı

Doğal Gaz

Branşman Hattı

Kazı Çalışması

Kazı malzemesi çukur, hendek dolgusu ve

alan yenilemesi için tekrar kullanılacaktır.

Dolgu malzemesi her günün sonunda yerine

konulacak ve gece boyunca herhangi ibr

güvenlik tehlikesi olmaması için açık çukur ve

hendek olmaması sağlanacaktır.

Arazi ön hazırlık ve inşaat çalışmaları

sırasında sıyrılan bitkisel ise toprak sahalarda

depolanacak (yağış nedeniyle toprak kaybına

karşı geotextile veya membran ile örtülerle

örtülerek) ve peyzaj bütünlüğünü sağlayacak

şekilde serilerek topografyaya uygun hale

getirilecektir.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

Kazı, malzeme

depolanması, taşıma ve

transfer sonucu toz

oluşumu.

Hafriyat malzemesi rüzgar ve yağmurdan korunacaktır (örneğin naylon örtüler kullanarak ve bağlayıcı maddeleri ile sıkıştırılarak)

Hafriyat malzemesi taşıyan tüm vasıtaların üstleri branda ile örtülecektir.

Taşıtların asfaltlanmamış yollardaki hızları 30 km/saat’le sınırlandırılacaktır.

Toza maruz kalan tüm açık alanlar (örneğin

yollar) düzenli olarak su ile nemlendirilecektir

(özellikle sıcak, kuru, rüzgarlı hava

koşullarında).

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 2 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Şantiye Sahasında Katı

Atık Oluşumu

Evsel katı atıklar toplanıp en yakın Belediyenin

lisanslı Katı Atık Bertaraf Sahası’nda bertaraf

edilecektir.

İnşaat atıkları toplanıp en yakım belediyenin

lisansı depolama sahasında bertaraf

edilecektir.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

Şantiye Sahasında

Atıksu Oluşumu

Evsel atıksular toplanıp şantiye paket arıtma

tesisine gönderilecektir.

Endüstriyel atıksu oluşmayacaktır.

Çesitli yıkama suları (sadece akm, yağ ve

gres içerenler) ayrı bir hatla toplanacaktır.

AKM, yağ ve gresin giderilmesinden sonra

yeşil alanların sulanmasında kullanılacaktır.

Hidrotest suları (askıda katı madde ve iri

parçacık ihtiva ederler) en yakındaki su

kütlesine desarj edilecektir.

Makine ve araç yağ değişimi sonrasında

oluşan atık ve kullanılmış yağlar sahada ayrı

olarak uygun şekilde depolanacak ve ÇŞB

tarafından lisanslandırılmış firmalara

verilecektir.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 3 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Saha Hazırlama ve

İnşaat Aktiviteleri

Nedeniyle Oluşan

Gürültü ve Titreşim.

İnşaat aktiviteleri sırasında patlayıcı

kullanılmayacaktır. Kullanılması gerektiğinde

bölge halkı 5 gün önceden bilgilendirilecektir.

Gürültü oluşturan çalışmalar 07:00 – 19:00

arasında gerçekleştirilecektir.

Çalışma günlerinde 19:00’dan sonra ve resmi

tatillerde, gerekli önlemler alınarak gürültüye

sebepl olmayan proje çalışmaları

yürütülecektir.

Personel gürültüye karşı özel başlık, kulaklık

veya kulak tıkacı kullanacaktır.

İnşaat faaliyetleri süresince, işçilerin maruz

kalabilecekleri maksimum gürültü seviyesine

ulaşılmayacaktır.(1)

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

Taşıma

Gerekmedikçe ve BOTAŞ tarafından onay

verilmedikçe erişim yolları açılmayacaktır.

Genel olarak mevcut erişim yolları

kullanılacaktır. Minör Yüklenici

İnşaat

Süresince

1 İlgili doküman; İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu ve Gürültü Seviyeleri

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 4 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Saha Düzenlemeleri

Nedeniyle Flora Üzerine

Etkiler

BERN Konvansiyonu ve Türkiye Bitkileri

Kırmızı Kitabı’na göre korunan ve hassas

olarak nitelendirilen türlerin bulunması halinde

bu türlerin koruma yönetimi Bern

Konvansiyonu kararlarına göre hassas bir

şekilde yapılacaktır.

Bu türlerin tohumları toplanarak benzer

habitatlara taşınacak veya botanik

bahçelerinde (Bölüm C’de verildiği gibi İzleme

Firmasının denetimi altında) dış alanlara ve

üniversitelerin kontrolü altındaki yetiştirme

alanlarına taşınacaktır. Saha civarındaki bu

türler açık bir şekilde işaretlenmiş,

temizlenmiş ve kökleri çıkarılmış olacaktır.

Alandan alınacak bitkiler, genetik kirlenmeden

korunmak için aynı yaşam alanı özelliklerine

sahip ve inşaat koridorunun (boru hattı, EİH,

erişim yolları, vb.) yakınındaki alanlara

taşınacaktır.

İnşaat çalışmaları inşşaat sınırı içinde

yapılacaktır.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 5 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

İnşaat Faaliyetleri Süresince Fauna Üzerine Olacak Etkiler.

Merkezi Av Komisyon kararları uygulanacaktır. (Eklere bakınız)

İnşaat çalışmaları inşşaat sınırı içinde yapılacaktır.

Nadir bulunan ve tehlike altında olan türlere ulusal ve uluslararası yönetmeliklere ve antlaşma hükümlerine göre koruma yönetimi uygulanacaktır.

İnşaat faaliyetleri göçmen kuşların sahaya yerleşmediği zamanlarda (Mart – Temmuz arası) yapılacaktır. Bu alana giren 15 km ‘lik tuzlu su deşarj hattı ile ilgili çalışmalar yılın geri kalan aylarında yapılacaktır.

İnşaat faaliyetlerinin izlemek için yüklenici tarafından fauna uzmanı istihdam edilecektir. Fauna uzmanı, gözlenen etkilerin giderilmesi ve kabul edilebilir seviyelere getirilmesi için çalışmalar yapacak ve İzleme Firması ile iletişim halinde olarak bilgi verecektir. Önerilen herhangi bir etki azaltma çalışması, izleme firması, yüklenici ve yüklenici fauna uzmanının karşılıklı anlaşarak ortak kanaate varması sonucu gerçekleştirilecektir.

Detaylar eklerde verilmiştir.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 6 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Sağlık Emniyet Riskleri

Olabilecek iş kazaları ve tehlikeli durumlara

karşı sahaya uyarı işaretleri yerleştirilecektir.

İşçiler tarafından, İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı

Kanunu’na göre (30.06.2012 tarihli, 28339

sayılı Resmi Gazete) gerekli ekipmanlar

(kırılmaz iş gözlüğü, koruyucu iş ayakkabısı,

vb.) kullanılacaktır.

Alan tel örgü ile çevrilecek ve inşaat sahasına

giriş çıkışlar korunaklı veya kilitli olacaktır.

Tel örgü üzerinde özellikle çocukları olmak

üzere yöre halkın tehlikeli sahalara karşı

uyaracak tehlike uyarı işaretleri olacaktır.

Acil durum müdahale planları oluşturulacak ve

gerekli eğitimler verilecektir. (İnşaat

çalışmaları başlamadan önce detaylı bir

şekilde yüklenici tarafından hazırlanacak ve

BOTAŞ tarafından onaylanacaktır.)

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 7 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Patlayıcı/Tehlikeli ve

Toksik Malzemelerin

Kullanımı

Olası patlayıcı maddeler uygun şekilde

etiketlenmiş, kilitli konteynırlar içinde

muhafaza edilecektir.

İş makinelerinde kullanılacak olan yakıtlar

işletme izinleri olan onaylı firmalardan satın

alınacaktır.

Eğer depolama gerekirse, yakıt ve tehlikeli

sıvılar sızmayı önleyici beton, vb.

havuzlarında içine yerleştirilmiş tanklarda

depolancaktır.

Tank üzerinde uyarı işaretleri olacaktır.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

Dreajlar (Yerüstü

Tesisleri için)

İnşaat alanında drenaj sistemleri binaların

temel seviyesinde, ızgara kanalları ve

menholleri ile bilirkte inşa edilecektir.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

Kültürel ve Doğal

Varlıklara Etkiler

İnşaat faaliyetleri bir arkeolog tarafından

sürekli izlenecektir.

Olası arkeolojik kalıntı tespitinde Türk

Prosedürleri takip edilip uygulanacaktır.

Turkish procedures will be followed in case

archaeological remains are found by chance

(Ör: Müzeye haber verilip çalışma

durdurulacaktır, müze yetkililerinin kararlarına

göre hareket edilecektir. )

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 8 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

ENERJİ İLETİM

HATLARI (EİH),

ERİŞİM YOLLARI

VE POMPA

İSTASYONLARI,

TATLI SU

DEPOLAMA

TANKLARI

Kazı Çalışmaları

Kazı malzemesi çukur, hendek dolgusu ve

alan yenilemesi için tekrar kullanılacaktır.

Dolgu malzemesi her günün sonunda yerine

konulacak ve gece boyunca herhangi ibr

güvenlik tehlikesi olmaması için açık çukur

ve hendek olmaması sağlanacaktır.

Arazi ön hazırlık ve inşaat çalışmaları

sırasında sıyrılan bitkisel ise toprak

sahalarda depolanacak (yağış nedeniyle

toprak kaybına karşı geotextile veya

membran ile örtülerle örtülerek) ve peyzaj

bütünlüğünü sağlayacak şekilde serilerek

topografyaya uygun hale getirilecektir.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

Kazı, malzeme

depolanması, taşıma

ve transfer sonucu

toz oluşumu.

Hafriyat malzemesi rüzgar ve yağmurdan korunacaktır (örneğin naylon örtüler kullanarak ve bağlayıcı maddeleri ile sıkıştırılarak)

Hafriyat malzemesi taşıyan tüm vasıtaların üstleri branda ile örtülecektir.

Taşıtların asfaltlanmamış yollardaki hızları 30 km/saat’le sınırlandırılacaktır.

Toza maruz kalan tüm açık alanlar (örneğin

yollar) düzenli olarak su ile nemlendirilecektir

(özellikle sıcak, kuru, rüzgarlı hava

koşullarında).

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 9 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Saha Düzenlemeleri

Nedeniyle Flora

Üzerine Etkiler

Direklerin inşaat aşamasında, direk ayaklarının

hafriyat çalışmalarında; üst örtü toprağı, düzgün

şekilde yapısı bozulmadan sıyrılacak ve direk

ayak kenarlarına depolanacaktır.

BERN Konvansiyonu ve Türkiye Bitkileri Kırmızı

Kitabı’na göre korunan ve hassas olarak

nitelendirilen türlerin bulunması halinde bu

türlerin koruma yönetimi Bern Konvansiyonu

kararlarına göre hassas bir şekilde yapılacaktır.

Bu türlerin tohumları toplanarak benzer

habitatlara taşınacak veya botanik bahçelerinde

(Bölüm 3’de verildiği gibi İzleme Firmasının

denetimi altında) dış alanlara ve üniversitelerin

kontrolü altındaki yetiştirme alanlarına

taşınacaktır. Saha civarındaki bu türler açık bir

şekilde işaretlenmiş, temizlenmiş ve kökleri

çıkarılmış olacaktır.

Alandan alınacak bitkiler, genetik kirlenmeden

korunmak için aynı yaşam alanı özelliklerine

sahip ve inşaat koridorunun (boru hattı, EİH,

erişim yolları, vb.) yakınındaki alanlara

taşınacaktır.

İnşaat faaliyetleri inşaat koridoru ile sınırlı

olacaktır.

Minör

Yüklenici

BOTAŞ

İnşaat

Süresince

İşletme

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 10 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

İnşaat Faaliyetleri

Süresince Fauna

Üzerine Olacak

Etkiler

Merkezi Av Komisyon kararları uygulanacaktır. (Eklere bakınız)

İnşaat çalışmaları inşşaat sınırı içinde yapılacaktır.

Nadir bulunan ve tehlike altında olan türlere ulusal ve uluslararası yönetmeliklere ve antlaşma hükümlerine göre koruma yönetimi uygulanacaktır.

İnşaat faaliyetleri göçmen kuşların sahaya yerleşmediği zamanlarda (Mart – Temmuz arası) yapılacaktır. Bu alana giren 15 km ‘lik tuzlu su deşarj hattı ile ilgili çalışmalar yılın geri kalan aylarında yapılacaktır.

İnşaat faaliyetlerinin izlemek için yüklenici tarafından fauna uzmanı istihdam edilecektir. Fauna uzmanı, gözlenen etkilerin giderilmesi ve kabul edilebilir seviyelere getirilmesi için çalışmalar yapacak ve İzleme Firması ile iletişim halinde olarak bilgi verecektir. Önerilen herhangi bir etki azaltma çalışması, izleme firması, yüklenici ve yüklenici fauna uzmanının karşılıklı anlaşarak ortak kanaate varması sonucu gerçekleştirilecektir.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 11 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Atık Oluşumu

Evsel katı atıklar toplanıp Sultanhanı Belediyesi Katı Atık

Depolama Alanı’na bertaraf edilecektir.

Enerji iletim hattı güzergahında katı atıkları TEDAŞ

tarafından yapılan bakım ve tamir çalışmaları sonucunda

oluşur. Hasar görmüş parçalar bakım süresince yenileri ile

değiştirilecektir. Eski parçalar hurda olarak depolanacak ve

lisanslı firmalara verilecektir.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

SONDAJ

FAALİYETLERİ

Yağlı Atıksular

Petrol türevli ve yağ gibi atıkların sudan ayrılması için

jeomembran ile uygun şekilde inşa edilmiş atıksu

havuzunun giriş kanalı önüne yağ tutucu yerleştirilecektir.

Yağ ve gresin sunda ayrılmasından sonra bu atıklar ÇŞB

tarafından lisanslandırılmış firmalara verilecek ve

temizlenmiş sular analizleri yapıldıktan sonra yeşil alanların

sulamasında kullanılacaktır.

Minör Yüklenici İnşaat

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 12 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Sondaj Çamurunun

Sızması Nedeniyle

Yeraltı Suyuna

Olacak Etkiler

Sondaj boyunca uygun formasyona ulaşana kadar sondaj

deliğinin dış kalıbı beton ile kaplanacaktır.

Sondaj çalışmaları bu beton kalıp içinde yürütülecektir.

Sadece su bazlı bentonit kil kullanılacak ve sondaj çamuru

herhangi bir toksik malzeme içermeyecektir.

Minör Yüklenici Sondaj

Faaliyetleri Süresince

Formasyon Atıkları

ve Sondaj

Çamurları

Çamur çukurları, formasyon atıklarının ve sondaj

çamurlarının toplandığı geçici depolama alanına

aktarılacak ve bu atıklar katılaştırma (kurutma) işlemi

tamamlandıktan sonra lisanslı firmalar tarafından

kaldırılacaktır.

Sondaj Alanı ve çamur çukurlarının etrafı tel örgü ile

çevrilecek, girişi kilitlenecektir. Giriş kısmına uyarı işaretleri

konulacaktır.

Minor Yüklenici Sondaj

Faaliyetleri Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 13 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

ERİTME

İŞLEMLERİ

Su Teminin

Hirfanlı Baraj Gölü

Üzerine Etkileri

Eritme işlemleri sırasında kullanılacak olan su Hirfanlı

Barajı’ndan sağlanacak olup, konuyla ilgili DSİ’nin kurum

görüşü alınmıştır. DSİ’nin kurum görüşünde talep edilen su

miktarının sağlanmasının bir sorun olmayacağı ve buna ek

olarak barajdan, mevcut ve gelecekte olabilecek enerji ve

sulama amaçlı taleplerin olumsuz yönde etkilenmeyeceği

bildirilmiştir. Ayrıca, bu kapsamda Hirfanlı Barajı Baraj

Güvenlik Raporu ve İşletme ve Bakım Talimatı 2013 yılında

DSİ tarafından revize edilmiştir(2)

. Bu dokümanlar, ÇYP

eklerinde sunulmuştur.

Minör Yüklenici Sondaj

Faaliyetleri Süresince

Tuzlu Su Çökeltme

Tankı Çamuru

Katı partiküller (200 m) çökeltme tankında toplanacaktır.

Çamur 15 günde bir manuel olarak temizlenip, mobil

konteynırlara aktarılacak ve yönetmelikleri uygun alanlarda

bertaraf edilecektir.

Minör Yüklenici Sondaj

Faaliyetleri Süresince

Tuzlu Su Deşarjının

Göl Su Kalitesi

Üzerine Etkileri

Deşarj noktası; ekolojik karakter, tarımsal çalışmalar ve tuz

üretimi açısından herhangi bir faaliyetin yapılmadığı,

kullanılmayan, çorak bir alandadır. (Resmi haritalar ve

saha çalışmaları esas alınmıştır.)

Deşarj suyunun bir kısmının eritme işlemi tamamlandıktan

sonra bu çorak alanda kalacağı tahmin edilmektedir. Bunun

geçerliliğini araştırmak için deşarj işlemi sürekli kontrol

edilecektir.

Minör Yüklenici Sondaj

Faaliyetleri Süresince

2 DSİ tarafından Hirfanlı Barajı, Baraj Güvenlik Raporu Şubat 2013’te revize edilmiş olup, İşletme ve Bakım Talimatı ise Mart 2013’te güncellenmiştir.

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 14 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Tuzlu Su Deşarjının

Göl Yüzeyi Üzerine

Etkileri

Tuzlu suyun Tuz Gölü'ne deşarj edilmesi sonucunda,

sürekli olarak su kaybına maruz kalan Tuz Gölü’nün bu

durumdan olumsuz yönde etkilenmeyeceği ve buna ek

olarak eritme işlemleri için ihtiyaç duyulan birim zamandaki

tatlı su miktarının artmasına paralel olarak deşarj edilecek

olan tuzlu su miktarının artışının da Tuz Gölü üzerinde

olumsuz bir etki yaratmayacağı öngürülmektedir. Ayrıca,

tuzlu su direk Tuz Gölü’ne deşarj edilmeyecektir. Bu

sebeple göl yüzeyi üzerinde herhangi bir olumsuz etki

beklenmemektedir.

Minör Yüklenici Sondaj

Faaliyetleri Süresince

Deşarj Noktasının

Tuz Gölü Kurak

Alanına Etkileri

Deşarj noktası; ekolojik karakter, tarımsal çalışmalar ve tuz

üretimi açısından herhangi bir faaliyetin yapılmadığı,

kullanılmayan, çorak bir alanda bulunduğundan ve

oluşacak tuzlu su karakterinin (anyon ve katyon dengesi

bakımından) deşarj alanı ile aynı karakterde olması

dolayısıyla, tuzlu su deşarjının alanın mevcut karakterine

olumsuz bir etkisi olması beklenmemektedir.

Deşarj suyunun eritme işlemleri süresince bu çorak alanda

birikeceği tahmin edilmektedir. Deşarj birikintisi ve çorak

alan bu tahminlerin geçerliliğini görmek için torak ve su

uzmanları tarafından sürekli izlenecektir.

Minör Yüklenici Sondaj

Faaliyetleri Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 15 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İNŞAAT FAALİYETLERİ

Gürültü

(Pompa,

kompresörler, vb.)

Soğutma fanlarının giriş ve çıkışlarına susturucu

yerleştirilecektir.

Düşük ses yayan motor, pompa ve kompresörler satın

alınacaktır.

Gerektiğinde araç transferleri sadece gündüz

gerçekleştirilecek şekilde sınırlandırılacaktır

Gürültü seviyeleri Türk Standartlarına (Ekte verilmiştir.)

uygun olacaktır.

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

Yangın

Yangın koruma sistemleri sahada mevcut olacaktır.

(Yangına karşı sahada, ısı, duman ve aleve duyarlı yangın

dedektörleri, otomatik olmayan yangın söndürme sistemleri

bulunacaktır.)

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 16 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İŞLETME

Kazalar ve Sabotaj

Basınç, sıcaklık ve akış debisi gibi

parametreler kaverna ve hat

üzerinde bazı yerlerde (Sondaj

başında ve hatta ait vanalarda)

sürekli olarak izlenecektir. Anormal

durumlar (Ör: ani başınç düşmesi)

yetkililere rapor edilecektir.

Ani basınç düşmelerine karşı hat

üzerinde bulunan vanalar otomatik

olarak kapanacak şekilde hassas

olacaktır.

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

Sağlık ve Güvenlik

Saha güvenliği

Çevreyi Koruma

İlk yardım

Yangınla mücadele

Sağlık ve İş Güvenliği

Risk değerlendirmesi konularında

personele eğitim verilecektir.

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 17 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

İŞLETME

Sızıntı ve Patlama

(Boru Hattında)

Doğal gaz sızıntısı olması durumunda

(Tutuşma ve patlama olasılığı bulunan

birikmiş gaz bulutu), alan uluslararası

en iyi pratiklere göre derhal

havalandırılacak (Ör: Havalandırma

fanları, parlamasız motorlar)

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

Acil Durumlar

BOTAŞ, gaz depolanmasına

başlamadan önce mülki amirleri ve

belediye yetkililerini bilgilendirecek ve

acil müdahale planlarını onlarla

paylaşacaktır. (ÇED Raporu, Bölüm

8.2.2)

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

Atık Oluşumu

Evsel katı atıklar toplanıp Sultanhanı

Belediyesi Katı Atık Depolama

Alanında bertaraf edilecektir.

Atıksular kanalizasyon sistemi ile

toplanıp paket atıksu arıtma tesisine

gönderilecektir. Arıtılmış atıksular

yeşil alanların sulaması için

kullanılacaktır.

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 18 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

DEVREDEN ÇIKARMA

Saha Restorasyonu

Tüm yerüstü tesisleri kaldırılacaktır.

Tehlikeli pozisyonda bulunan tüm

kullanılmış alanlar temizlenecektir.

Depolanmış gazı çekilen tüm

kavernalar su doldurularak

bırakılacaktır. Kırılma olasılığına

karşı kavernalar dolu şekilde

kapatılacak ve ağzı tıkaç malzemesi

ve beton ile dolrurulacaktır.

Terkedilmiş boru hatları doldurulup

mühürlenecektir.

Tüm çukurlar, arklar ve yerüstü

tesislerinin kaldırılması sonrasında

oluşan diğer yerüstü oyukları

doldurulacaktır. (ÇED Raporu,

Bölüm 6).

Minör BOTAŞ

Devreden

Çıkarma

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 19 / 42

Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma

Maliyeti Sorumluluk

Başlama

Tarihi Bitiş Tarihi

DEVREDEN ÇIKARMA

.

Saha Restorasyonu

Kaverna ve sondajların kapatılması,

Petrol Kanunu’nun 12(c) fıkrası ve

Karada Petrol Araması ve Üretim

Faaliyetleri Kaynaklanan Kirliliğin

Kontrolü İlişkin Yönetmeliğin (28

Aralık 1995 tarihinde Petrol İşleri

Genel Müdürlüğü tarafından

yayınlanan) 27. maddesi tarafından

çıkarılan bir zorunluluktur

Bu yönetmeliğe göre, sondaj kuyusu

ile ilgili kapatma raporu onaylanması

için Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne

sunulacaktır.

Minör BOTAŞ

Devreden

Çıkarma

Süresince

(Kapatma

işlemini

takip eden

60 gün

içinde.)

Rehabilitasyon Çalışmaları

Dolgu ve düzenleme çalışmalarından

sonra peyzaj programına göre proje

sahasında rekreasyon çalışmaları

başlatılacaktır.

Saha çevresindeki bitki örtüsü ile

uyumlu ağaçlandırma, vb. çalışmalar

yapılacaktır.

Minör BOTAŞ

Devreden

Çıkarma

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 20 / 42

2. İZLEME PLANI

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği Zaman

Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Boru Hattı ve

Yerüstü

Tesislerinin

İnşaatı

Üst Toprak

Depolaması

Yüklenici tarafından

belirlenip ve kullanımı için

BOTAŞ tarafından

onaylanmış üst toprak

depolama alanı

Görsel İnşaat Süresince

Haftalık Olarak Minör

Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Kazı malzemesinin

depolanması ve

bertarafı

Yerüstü tesislerinde ve

boru hattı güzergâhı

boyunca dizayn edilmiş

bertaraf alanları

Görsel İnşaat Süresince

Haftalık Olarak Minör

Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Kanal Dolgusunun

Günlük Olarak

Yapılması

Kanal Alanı Görsel Günlük Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Kazı Malzemesi

Taşıyan Araçların

Üstünün

Kapatılması

Yüklenin yapıldığı faaliyet

alanları sınırlarında Görsel

Rastgele, Fakat

Ortalama İnşaat

Süresince Haftalık

Olarak

Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 21 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği Zaman

Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Toz Seviyesi

Kazı, malzeme

depolama ve taşıma

alanlarında

Görsel

İnşaat Süresince

Haftalık Olarak

Sıcak, Kuru Ve

Rüzgarlı Havalarda

Daha Sık (Haftada

2-3 kez)

Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Katı Atık

(Toplama,

depolama ve

bertaraf)

Şantiye alanı içinde

(katı atık depolama

alanında)

Görsel

Başlangıçta Haftada

Bir Kez, Initially

Once A Week,

Uygunsa Aylık

Olarak

Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Evsel Atıksu

Yönetimi

Laboratuvar ve Atıksu

Arıtma Tesisinde

(Atıksu arıtma tesisinin

deşarj suyu çıkışında)

Sızıntılar Görsel

Olarak

(Ani Seviye Düşüşü)

Haftalık Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Yıkama Suyu

Yönetimi

AKM, yağ and

gress

Yıkama suyu arıtma

alanının çıkışında

(AKM, yağ ve gress

giderimi için)

AKM için

Gravimetrik analiz

Yağ ve gress için

hekzan çözünürlük

testi

Haftalık Uygunsa

Aylık Minör

Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 22 / 42

Safha İzlenecek Parametre Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği Zaman

Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Hidrotest suyu bertarafı

(Deşarj öncesi AKM ve

diğer iri maddeler

çökeltilip ayrıştırılarak)

Deşarj öncesi

hidrotest suyunun

toplandığı tankta

Görsel

(Fiziksel ve

Kimyasal Analiz

Gerekli Değil)

Deşarj Öncesi Minör

Çevresel

İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Atık/Kullanılmış yağın

toplanması ve bertarafı

Atık Yağ

Konteynerlerinde

(Ya da ayrı olarak

toplanıp ÇŞB

tarafından lisanslı

firma tarafından

alındığında)

Görsel

Haftada Bir Kez

Firma almadan

sertifikayı / lisans

tarihini kontrol et.

Minör

Çevresel

İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Gürültü Seviyesi

dBA

Boru hattı

güzergahı ve

yerüstü tesisleri

inşaat alanları

boyunca

Gürültü ölçüm

cihazı ve

ölçümlendirme

metotları ile gürültü

ölçümü

(sabit, yavaş,

değişken gürültü ve

anlık gürültü)

Aynı zamanda ses

basınç seviyesi

(SBS) ölçümü

Büyük İnşaat

Faaliyetleri

Süresince ve Eğer

Bölgesel Şikâyet

Varsa.

Minör

Çevresel

İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 23 / 42

Safha İzlenecek Parametre Parametrenin

İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl

İzleneceği / İzleme

Ekipmanının Tipi

Parametrenin

Ölçüleceği Zaman

Sıklığı

Maliyet Sorumluluk Başlangıç

Tarihi Bitiş Tarihi

Sağlık ve Emniyet

İşçiler tarafından

gürültüye karşı

ekipmanların

kullanılması

Uyarı İşaretleri

Çalışanların güvenlik

ekipmanları

Güvenlik kurallarına

uyum (saha güvenliği,

kazı, iskele ve ağır

araçlar, etc.)

Çalışma sahası

emniyeti (tel örgü,

girişler ve çıkışların

kontrol altında

tutulması, özellikle

çocuklar olmak üzere

bölgesel halkı

tehlikelere veya açık

çukurlara karşı uyaran

tehlike uyarı işaretleri

olması )

Çalışma Sahası

içinde ve sahaya

girmeden önce

Görsel

Rastgele Fakat

Ortalama Haftada

Bir Kez. Eğer İhlal

Gözlenirse Daha

Sık.

Minör Çevresel

İzleme Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 24 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği

Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Patlayıcı

malzemelerin

depolanması (kilitli

konteynırlarda)

Depolama Alanı Görsel

Rastgele Fakat

Ortalama

Haftada Bir Kez.

Eğer İhlal

Gözlenirse Daha

Sık.

Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Yakıt ve tehlikeli

akışkanların

depolanması

Depolama Tankı

(Sızdırmaz yüzeyli

bant içinde bulunan

uygun şekilde dizayn

edilmiş tankların

içinde)

Görsel

Depolama

Tesislerinin İlk

Kullanımından

Önce

Sızıntı İçin Aylık

Kontrol

Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Yakıt Alımı (Lisanslı

Firmalardan)

Tanka dolum

yapılmadan önce

Görsel

(Sertifikayı Kontrol

Et)

Saha Girişinde Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Yerüstü tesis

alanlarının drenajı

ve saha içi yolların

geçirgenliği

Tesislerin Alanı Görsel

Tesislerin Saha

Hazırlama ve

İnşaatı Süresince

(Yağmurlu

Havalarda

Kontrol Et.)

Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 25 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği

Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Koruma Altındaki

Flora

Boru hattı boyunca ve

yerüstü tesisleri

alanında

Ekoloji uzmanı

tarafından görsel

izleme, kayıt ve

raporlarma (BOTAŞ

tarafından

onaylanacak)

İnşaat

faaliyetleri

süresince

haftalık olarak

(Eğer gerekli ise

BOTAŞ’ın kararı

ile daha sık)

Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Koruma altındaki

fauna, kışlama ve

göçmen kuşlar için

inşaat dönemleri

Boru hattı boyunca ve

yerüstü tesisleri

alanında

Ekoloji uzmanı

tarafından görsel

izleme, kayıt ve

raporlarma (BOTAŞ

tarafından

onaylanacak)

İnşaat

faaliyetleri

süresince

haftalık olarak

(Eğer gerekli ise

BOTAŞ’ın kararı

ile daha sık)

Minör Çevresel İzleme

Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 26 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği Zaman

Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Enerji İletim

Hatları,

Erişim

Yolları,

Pompa

İstasyonları

ve Su Depo

Tankları

İnşaat

Alanları

Kazı malzemesinin

depolanması ve

bertarafı

Enerji İletim Hatları,

Erişim Yolları, Pompa

İstasyonları ve Su

Depo Tankları İnşaat

Alanları güzergâhı

boyunca dizayn

edilmiş bertaraf

alanları

Görsel İnşaat Süresince

Haftalık Olarak Minör

Çevresel

İzleme Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Gürültü Seviyesi

dBA

Enerji İletim Hatları,

Erişim Yolları, Pompa

İstasyonları ve Su

Depo Tankları İnşaat

Alanları güzergâhı

boyunca

Gürültü ölçüm cihazı

ve ölçümlendirme

metotları ile gürültü

ölçümü

(sabit, yavaş, değişken

gürültü ve anlık

gürültü)

Aynı zamanda ses

basınç seviyesi (SBS)

ölçümü

Büyük İnşaat

Faaliyetleri

Süresince ve Eğer

Bölgesel Şikâyet

Varsa.

Minör Çevresel

İzleme Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 27 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği Zaman

Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Koruma Altındaki

Flora

Enerji İletim Hatları,

Erişim Yolları, Pompa

İstasyonları ve Su

Depo Tankları İnşaat

Alanları güzergâhı

boyunca

Ekoloji uzmanı

tarafından görsel

izleme, kayıt ve

raporlarma (BOTAŞ

tarafından

onaylanacak)

İnşaat faaliyetleri

süresince haftalık

olarak

(Eğer gerekli ise

BOTAŞ’ın kararı ile

daha sık)

Minör Çevresel

İzleme Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Koruma altındaki

fauna, kışlama ve

göçmen kuşlar için

inşaat dönemleri

Enerji İletim Hatları,

Erişim Yolları, Pompa

İstasyonları ve Su

Depo Tankları İnşaat

Alanları güzergâhı

boyunca

Ekoloji uzmanı

tarafından görsel

izleme, kayıt ve

raporlarma (BOTAŞ

tarafından

onaylanacak)

İnşaat faaliyetleri

süresince haftalık

olarak

(Eğer gerekli ise

BOTAŞ’ın kararı ile

daha sık)

Minör Çevresel

İzleme Firması

İnşaat

Faaliyetleri

Süresince

Sondaj

Faaliyetleri

Yağlı atıksuyun

toplanması ve

depolanması

Atıksu Havuzu (Hat ve

yağ tutucunun uygun

çalıştığı)

Görsel

Haftalık veya sorun

gözlendiyse günlük

olarak

Minör Çevresel

İzleme Firması

Sondaj

Faaliyetleri

Süresince

Yağlı atıksuyun

lisanslı firmalar

tarafından

uzaklaştırılması

Tesis alanı Görsel

İnşaat faaliyetleri

öncesinde bertaraf

planına göre

belirlenecek

Minör Çevresel

İzleme Firması

Sondaj

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 28 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği

Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Sondaj çamuru

sızıntılarına karşı

muhafaza kullanımı

Sondaj Alanı

Hızlı bir düşüş olup

olmadığını görmek

için sondaj

muhafazası basınç

izlemesi

Sondaj faaliyeti

boyunca sürekli

olarak

Minör

Çevresel İzleme

Firması ve

Sondaj Faaliyeti

ve sondaj suyu

basıncını her

kim izliyorsa

Sondaj

Faaliyetleri

Süresince

Formasyon atıkları

ve sondaj çamuru

depolama ve

uzaklaştırma.

Sızıntılar için çamur

havuzu

Çamur havuzu

alanına controllü giriş

Lisanslı firma

tarafından bertaraf

Görsel

Sertifikayı Kontrol Et

Firma başlamadan

önce lisans tarihini

kontrol et.

Haftalık Minör Çevresel İzleme

Firması

Sondaj

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 29 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği

Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Eritme

İşlemleri

Eritme Suyu

Kalitesi

Eritme suyunun alınacağı

noktadan periyodik olarak

numune alınarak ölçümler

yapılacak ve Hirfanlı Baraj

Gölü su kalitesi üzerinde

etki olup olmadığı tespit

edilecektir.

Kilit parametrelere

bakılacaktır. Haftalık Minör

Çevresel İzleme

Firması

Eritme

Faaliyetleri

Süresince

Tuzlu su kalitesi,

alınan su

kalitesi, (tuz

içeriği, pH, ağır

metaller)

Difüzör alanında Tuz Gölü

bölgesinde (tuzlu su

deşarjı) ölçümler

difüzörün su geliş ve su

akış yönünde ve her iki

tarafında olacaktır.

Ölçümler tuzlu su deşarj

birikintisini karakterize

etmek ve zaman göre

nasıl dağılımı olup

verimsiz alanda ne kadar

kalacağını karşılaştırmak

için yapılacaktır.

- İletkenlik Ölçer

- pH metre

- Atomic Adsorbsiyon

– Kilit parametreler

– Verimsiz bölgeye

gelen suyun

karşılaştırılması.

Aylık Minör Çevresel İzleme

Firması

Eritme

Faaliyetleri

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 30 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği

Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Deşarj Noktası

Deşarj Noktasında (Tuz

Gölü’nün Kurak Alanı)

Deşarj Suyu

Kurak alandan alınacak

toprak numunelerinin

analizleri yapılacaktır.

Deşarj suyunun elektrik

iletkenliği, tuzluluk ve

anyon-katyon

parametlerine göre

analizleri yapılacaktır.

Haftalık Minör Çevresel İzleme

Firması

Eritme

Faaliyetleri

Süresince

İşletme

Kompresör

İstasyonlarından

Kaynaklanan

Gürültü

Proje sahalarındaki

kompresör istasyonları

Yerleşim alanlarının

yakınları

Gürültü ölçüm cihazı ve

ölçümlendirme metotları

ile gürültü ölçümü

(sabit, yavaş, değişken

gürültü ve anlık gürültü)

Aynı zamanda ses

basınç seviyesi (SBS)

ölçümü

Operasyonun

başlangıcında

ölçüm ve

sonrasında

yerel halktan

gelen herhangi

bir şikayet

geldiğinde

ölçüm

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II.

EK RAPORU ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 31 / 42

Safha İzlenecek Parametre

Parametrenin İzleneceği Yer

Parametrenin Nasıl İzleneceği / İzleme Ekipmanının Tipi

Parametrenin Ölçüleceği

Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk

Başlangıç Tarihi

Bitiş Tarihi

Evsel Atıksular Atıksu arıtma tesisi

çıkışı

Temel kalite

parametreleri (pH,

BOD, AKM) ile çıkış

suyu analizleri

İlk olarak

haftalık işletme

deşarj

parametrelerinin

resmi deşarj

izinlerine ulaşıp

stabil hale

gelmesinden

sonra aylık

olarak

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

Yangın Koruma

Sistemi

Yerüstü Tesisleri

Alanında

Görsel ve düzenli

programlı tatbikatlarla

İlk olarak aylık

problem

gözlenmedi ise

3 aylık

periyotlarda

Minör BOTAŞ İşletme

Süresince

Sızıntı ve Patlama Gaz depolama alanı,

yerüstü tesisleri Metan dedektörleri Sürekli Minör BOTAŞ

İşletme

Süresince

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 32 / 42

3. KURUMSAL DÜZENLEMELER

Organizasyonun Genel İncelemesi

Etkili bir koordinasyon sağlamak için,

BOTAŞ,

İnşaat Yüklenicileri

BOTAŞ tarafından tutulacak bağımsız bir Çevresel İzleme Firması (ÇINAR Mühendislik

Müşavirlik A.Ş.)

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), ÇŞB’nın ÇED İzleme ve Çevre Denetimi Bölümü

ve ilgili birimleri,

teknik ve idari konularda işbirliği içinde çalışmalıdır. BOTAŞ ve Yüklenicilerin sorumlu grupları ve bilgi akışı Organizasyon Tablosu’nda verilmiştir (Tablo 3.1).

Bu Çevre Yönetim Planı referans alınarak (ÇYP), izleme ve kontrol, proje uygulamaları

boyunca çevresel etkilerin azaltılmasında kritik önem taşır.

BOTAŞ Yönetimi (bkz. organizasyon şeması) ile birlikte inşaat faaliyetlerinden sorumlu birim,

yüklenici tarafından gerçekleştirilen tüm inşaat faaliyetlerinin ÇYP’ye uygun şekilde olmasını

sağlayacaktır. Bunun için BOTAŞ, yüklenicinin saha faaliyetlerini ve performansını düzenli

olarak denetçiler aracılığıyla izleyip değerlendirecektir.

Yeraltı Depolama Müdürü ile direk bağlı BOTAŞ Çevre Mühendisi izleme faaliyetlerinin

koordinasyonu ve denetlemesinden sorumlu olacaktır. Aynı zamanda BOTAŞ bağımsız bir

denetim programını Çevresel İzleme Firması vasıtasıyla yürütecek ve izleme firması

yüklenicinin saha faaliyetlerini denetleyecek ve doğrudan BOTAŞ’a rapor edecektir.

Roller ve Sorumluluklar

BOTAŞ’ın Yüklenicileri inşaat faaliyetleri sırasında ÇYP’nin uygulanmasını kabul ederek,

ÇYP’nında belirtilen tüm önlemlerin uygulanmasından sorumlu olacaktır. Yüklenicilerin projenin

çevresel standartları ve ÇYP’na uygun olarak faaliyetlerini sürdürmesi gerekmektedir. Bunu

gerçekleştirmek için, BOTAŞ’ın Yüklencileri düzenli iç denetimler ve denetim programı dahil

olmak üzere bir oto-kontrol/izleme mekanizması belirleyecek ve kendi yönetim planını

oluşturacak olup, bu plan inşaat faaliyetleri öncesinde ÇYP’na uygunluk açısından BOTAŞ

tarafından incelenecek ve BOTAŞ’ın onayına tabi olacaktır.

BOTAŞ Yüklenicileri, tam zamanlı bir “Çevre Mühendisi” görevlendirerek, izleme planı bazında,

ilgili dönem içinde tamamlanan işlerin detayını, ölçümlerin ve denetimlerin sonuçlarını ve

sahada karşılaşılan problemlerin yönetimini gösteren ilerleme raporlarını haftalık olarak

hazırlayacak ve BOTAŞ’ın Çevre Mühendisi ile doğrudan bağlantıda olacaktır. Bu ilerleme

raporları aynı zamanda bir sonraki dönem için bir çalışma çizelgesi de içerecektir.

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 33 / 42

Tablo.3.1. Organizasyon Şeması

BOTAŞ, Yüklenicilerin faaliyetlerinin bağımsız bir kanaldan da denetlenmesi ve izlenmesi

için bağımsız Çevre İzleme Firması tutacaktır. Çevre İzleme Firması, Yüklenici tarafından

hazırlanan ve sunulan haftalık raporları haftalık olarak inceleyip yorumlayacak, şantiye

sahalarını denetleyecek, projenin çevresel performansını ve Yüklenicinin sahadaki

faaliyetlerini gözden geçirecek, ÇYP’nda belirtildiği şekilde çevresel kontrol analizlerini ve

veri toplamayı gerçekleştirecek ve bulguları haftalık bazda Yüklenicinin Çevre Mühendisine

bildirecek ve BOTAŞ’ın Çevre Mühendisine rapor olarak verecektir. Bu raporlar sahada

karşılaşılan çevresel problemleri, koruma önlemlerindeki eksiklikleri ve çözüm önerilerinin

detaylarını içerecektir. Söz konusu tavsiye edilen önlemlerin inşaat programını etkileyecek

olması veya paraya tekabül etmesi halinde rapor edilen problemlerin çözülmesi ve

yüklenicinin rapor edilen yetersizliklerinin düzeltilmesinin sorumluluğu BOTAŞ onayını

gerektirebilir. Çevre İzleme Firması bu çalışmalara saha ziyaretleri ve çevresel kontrol

analizlerini eklemeli ve sahada karşılaşılan sorunlar için çözümler sunmalıdır.

BOTAŞ YÖNETİMİ Genel Müdür

Genel Müdür Yardımcısı

Mühendislik ve Sözleşmeler Daire Başkanı

Yeraltı Depolama Müdürü

Çevre Mühendisi

Çevre İzleme Firması Çevre Sorumlusu

Çevre İzleme Firması’nın Sahadaki Çevre Grubu

Yüklenicinin Çevre Sorumlusu

Yüklenicinin Sahadaki Çevre Grubu

Yüklenici (ler)’nin bağımsız olarak denetimi

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 34 / 42

Çevre İzleme Firmasının haftalık ve aylık raporları, incelenmek ve onaylanmak üzere, toplanan

verileri ve analizleri değerlendirecek, ihtiyaç duyulduğunda inşaat ve işletme faaliyetleri sırasında

doğrulama ziyaretleri gerçekleştirecek ve gerektiğinde faaliyetlerin ve tavsiye edilen aktivitelerin

özetini içeren aylık nihai raporları hazırlayacak olan BOTAŞ’ın Çevre Mühendisine sunulacaktır.

Önemli bir aktivite gerektiğinde (inşaatının durdurulması veya para ihtiyacı gibi), BOTAŞ

yönetimi bilgilendirilecektir.

Denetim ve kontroller sırasında belirlenen ÇYP’na uygunluk ve uygunsuzluk, Çevre İzleme

Firması tarafından kaydedilecek ve hemen BOTAŞ’a bildirilecektir. BOTAŞ yönetimi bu durumda

gerekli önlemleri alacak, Yüklenicinin ÇYP’ye uymaması durumunda faaliyetleri durduracak ve

düzeltici faaliyetleri yapacaktır.

BOTAŞ, üç aylık dönemlerde Dünya Bankasına, gerçekleştirilen faaliyet ve alınan önlemleri ve

hatta projenin ilerlemesini anlatan Özet Rapor sunacaktır.

İzleme prosesi, ÇŞB’nın katkısını içermelidir. Çevre İzleme Firması, inşaat faaliyetleri sırasında,

istenen zaman dönemlerinde ve formatta periyodik olarak ÇŞB’na raporlama yapacaktır. 2872

sayılı Çevre Kanunu yasal çerçevesinde, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan ÇED Yönetmeliği 18. Maddesi gereğince, çevresel izleme ve denetimler, proje için

uygun görülüp atanan konunun hakimi mühendis ve uzmanlar tarafından Çevre ve Şehircilik

Bakanlığı’ndan ÇED Olumlu Kararı almış projenin inşaat, işletme ve işletme sonrası

dönemlerinde yapılacak ve bu hükümlere proje kapsamında da uyulacaktır.

Bu bakımdan, Nihai ÇED Raporu kapsamında yapılan uygulamalar hazırlanacak bir raporla,

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na 6 aylık dönemlerde sunulacaktır.

Projenin işletme safhasında, BOTAŞ’ın işletmeden sorumlu olacak birimi, faaliyetlerin

izlenmesinden ve raporlamadan tamamen sorumlu olacaktır. Bu aşamada BOTAŞ ya inşaat

safhasında izlemeyi gerçekleştiren Çevre İzleme Firması ile çalışmaya devam edecek ya da

izleme planının işletme safhasında belirtildiği şekilde gerekli ölçümleri yapmak ve ölçüm

sonuçlarını BOTAŞ’a raporlamak üzere başka bir firma tutacaktır (zaman bazında ödeme

temelinde). Projenin işletmesinden sorumlu bölümün Çevre Mühendisi bu sonuçları inceleyip

değerlendirecek ve önerilen faaliyetleri içeren üç aylık raporu BOTAŞ yönetimine hazırlayacaktır.

4. YEREL HALK VE PROJEDEN ETKİLENEN TARAFLAR İLE İSTİŞARE

Proje değişiklikleri hakkında ÇED sürecinden sonra halkı bilgilendirmek için Tuz Gölü Yeraltı

Doğal Gaz Depolama Projesi kapsamında 2 farklı Halk Katılım Toplantısı yapılmıştır. İlk Halk

katılım toplantısı Sultanhanı Belediyesi Toplantı Salonu’ndan 27.03.2003 tarihinde yapılmıştır.

İkinci Halk Katılım Toplantısı Sultanhanı Belediyesi Toplantı Salonu ve Ağaçören Belediyesi

Toplantı Salonu’nda 24.03.2005 tarihinde yapılmıştır. Bununla birlikte ÇED II. Ek Raporu

kapsamında son Halk Katılım Toplantısı, bölge halkını proje değişiklikleri ve süreci hakkında

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 35 / 42

bilgilendirmek için sondaj alanına en yakın ilçe olan Sultanhanı Belediyesi Toplantı Salonu’nda

01.02.2013 tarihinde yapılmıştır. Konu, tarih, saat, yer, katılımcılar, vb. bilgileri içeren toplantı

tutanakları aşağıda verilmiştir.

PROJEDEN ETKİLENEN TARAFLAR İLE İSTİŞARE

DUYURU

Toplantı duyurusu Sultanhanı Belediyesi tarafından toplantıdan önceki hafta boyunca

(Şubat, 01-02) birkaç defa hoparlörle anons edilmiştir.

Toplantı Tarihi

01.02.2013, 15:00

Yer

Sultanhanı Belediyesi Toplantı Salonu

Katılımcılar

- Arsa Emlak ve Kamulaştırma Dairesi Başkan Yardımcısı Süleyman Lala

- Konya Ofis Temsilcisi Zübeyir Dönmez

- Avukat İlayda Yanarateş

- Harita Mühendisi Şule Karatatar Çiçek

- Yerel Halk (28 kişi, Ekte verilmiştir.)

Toplantı Programı/Zamanlaması

Halk Katılım Toplantısı saat 15:00 da Sultanhani Belediyesi Toplantı Salonu’nda

gerçekleştirildi. BOTAŞ Temsilcileri, katılımcılara projenin önemi hakkında kısaca bilgi verdi.

Toplantı boyunca aşağıda listelenen konular görüşüldü;

- Arazi edinimi, sosyal ve çevresel konular

- Fiyat belirleme komisyonu ve fiyatların belirlenmesi

- Anlaşma/Anlaşmazlık Raporu

- Mahkeme süreci

- Arazi sahiplerinin paralarını alacakları tarih ve para alma koşulları

- Mirasçı belgeleri ve mirasçılar ile ilgili sorunlar

- Arazi ediniminin yasal süreci

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 36 / 42

Sunumun Kısa Özeti:

- Arazi edinim prosedürü

- Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Projesi’nin olası çevresel etkilerinin minimize

edilmesi kapsamında etki azaltma ve izleme planlarını içeren bir Çevre Yönetim Planı

hazırlanmıştır.

BOTAŞ yönetimi ile birlikte Yeraltı Gaz Depolama Dairesi, alt yükleniciler dahil olmak üzere

yüklenici tarafından gerçekleştirilen tüm inşaat faaliyetlerinin ÇYP’ye uygun şekilde olmasını

sağlayacaktır.

Bunu başarmak için BOTAŞ, yüklenicinin saha faaliyetlerini ve performansını düzenli olarak

denetçiler ve danışman firma (ÇINAR Mühendislik Müşavirlik ve Proje Hizmetleri Ltd. Şti.

Türkiye) aracılığıyla izleyip değerlendirecektir.

Yerel Halk Tarafından Sorulan Sorular ve Cevaplar:

Soru 1: Mülkiyet uzmanları nasıl seçiliyor ve uzmanlar arazi fiyatını nasıl belirliyor?

Cevap: BOTAŞ fiyat belirleme komisyonu arazi değeri belirlenmesi konusunda

eğitimli, BOTAŞ’ta deneyimi olan ve kendi alanında uzman kişilerden oluşmaktadır

Ziraat Mühendisleri Odası ve Değer Belirleme Uzmanları her yıl mahkeme heyeti tarafından

görevlendirilir.

Soru 2: Uzun süreli irtifak hakkı için arazi kullanım kısıtlamaları nelerdir?

Cevap: Her türlü tarım arazisine izin verilir; sadece dikilmiş ağaç ve binalara izin

verilmemektedir.

Soru 3: Arazi edinimi ve uzun süreli irtifak hakkı fiyatları neden farklıdır?

Cevap: Arazi edinimi bütün alanın kullanımı içindir, bununla birlikte uzun dönem

irtifak hakkı dikili ağaç ve kurulu binalar için kısıtlı olup arazi sahibi arazisini tarımsal

faaliyetler için kullanabilir.

Soru 4: Enerji İletim Hattı (EİH) altındaki alanların tarımsal faaliyetler için kullanılması uygun

mudur?

Cevap: EİH inşaatının tamamlanmasından sonra alan tarımsal kullanım için uygun

olacaktır. Bu direk alanlarını içermez.

Soru 5: Sulama kanalları etkilenecek mi?

Cevap: Sulama kanalları da dahil tüm su kanalları için özel geçit teknikleri

uygulanacaktır. Herhangi bir hasar durumunda yüklenici tarafından eski haline getirilecektir.

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 37 / 42

Soru 6: Projede kaç personel çalışıyor, proje ne kadar sürecek?

Cevap: 100’den fazla personel çalışıyor. Proje 7,5 yıl sürecek.

Soru 7: İnşaat ve işletme süresince, proje yerel halk için istihdam sağlayacak mı?

Cevap: Mevcut durumda proje 50 yerel personel istihdam etmiştir. Bu kişiler değişik

işlerde hizmet vermektedir. İş sağlamanın yanından iş becerilerinin geliştirilmesi de

sağlanmaktadır.

Soru 8: Hayvancılık, gürültü ve patlamadan etkilenecek mi? Gürültünün önlenmesi için

hangi önlemler alındı?

Cevap: Çevresel Gürültü Mevzuat Yönetimi sıkı bir şekilde uygulanacaktır; tesislerin

erişilebilir her noktasında maksimum limit değerleri aşılmayacaktır. Patlatma

yapılmayacaktır. Alınan önlemlerden bazıları;

- Düşük gürültü emisyonu olan ekipmanlar alınacaktır,

- Uygun yerlere susturucu montaj edilecektir,

- Kamyon taşımacılığı sadece gündüz saatleri ile sınırlandırılacaktır.

Katılımcı Listesi: Aşağıda verilmiştir;

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 38 / 42

Son Halk Katılım Toplantısı Katılımcı Listesi

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 39 / 42

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 40 / 42

5. İLGİLİ YASA VE YÖNETMELİKLER

5.1. Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği /Tablo 21.2

Tablo 5.1.1. Evsel Atıksu Deşarj Standartları

Parametreler Deşarj Limtleri

2 saatlik kompozit numune 24 saatlik kompozit numune

BOİ5 (mg/L) 50 45

KOİ (mg/L) 160 110

AKM (mg/L) 60 30

pH 6-9 6-9 BOİ: Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı KOİ: Kimyasal Oksijen İhtiyacı AKM: Askıda Katı Madde Sınıf 2: Kirlilik yükü ham BOİ olarak 60-600 kg/gündür.

5.2. İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı Tüzüğü/Madde 22

Ağır ve tehlikeli işlerin yapılmadığı yerlerde, gürültü derecesi 80 desibeli geçmeyecektir. Daha çok gürültülü çalışmayı gerektiren işlerin yapıldığı yerlerde, gürültü derecesi en çok 95 desibel olabilir. Ancak, bu durumda işçilere başlık, kulaklık veya kulak tıkaçları gibi uygun koruyucu araç ve gereçler verilecektir.

5.3. Çevresel Gürültü Değerlendirme ve Yönetimi Üzerine Mevzuat (Tablo 4&5)

27601 sayı, 04.06.2010 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ÇGDYY (Çevresel Gürültünün

Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği) Ek-7 Tablo-5’de verilen İnşaat sahasında oluşacak

çevresel gürültü limit değerleri Tablo 2.’de verilmiştir.

Tablo 5.3.1. İnşaat Sahaları için Çevresel Gürültü Limit Değerleri

Faaliyet Cinsi (İnşaat, yıkım and tamir) Lgündüz (dBA)

Binalar 70

Yol 75

Diğer Kaynaklar 70

Çevre Kanunu’na göre, İzinler ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmelik kapsamında tesislerin gürültü

yönetimi için gerekli izinleri alması tanımlanmıştır.

Buna göre, Yeraltı Gaz Depolama Projesi çevre izinler kapsamında gürültü kontrol ile ilgili

hükümlerinden muaftır. Bununla birlikte ilgili yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer almayan

bu tesisler, açma ve çalışma izinlerinin tanımlandığı 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi

Gazete’de yayınlanan Tesislerin Açma ve Çalışma İzinleri Mevzuatı’na göre, yetkili idare

tarafından çevresel gürültü açısından incelenir. Gerekli görüldüğü takdirde çevresel gürültü

seviyesi değerlendirme raporu talep edilir ve bu raporda yetkili idarenin olumlu görüşleri temel

alınır.

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 41 / 42

Bu nedenle proje kapsamında kullanılacak olan makine ve ekipmanla ilişkin, 30.12.2006 tarih ve

26392 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Açık Alanlarda Kullanılan Ekipmanlardan Oluşan

Çevresel Gürültü Emisyonları Yönetmeliği’ne uyulacaktır.

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde yer alan endüstriyel

tesislerin işletme safhalarında gündüz, akşam ve gece zaman dilimlerindeki bazı limit değerler

tanımlanmıştır. Bu tesisler proje alanının hassasiyetine göre dört gruba ayrılmıştır.

Bu proje, “Evlerin iş merkezleri ile birlikte yoğun olarak bulunduğu gürültüye hassas alanlar”

başlığındaki sınır değerlere tabidir (Tablo 3). Proje işletme süresince asla verilen limit değerlerini

aşmamalıdır.

Tablo 5.3.2. Endüstriyel Tesisler için Çevresel Gürültü Limit Değerleri

Kategori Alanı Lgündüz

(dBA)

Lakşam

(dBA)

Lgece

(dBA)

Evlerin iş merkezleri ile

birlikte yoğun olarak

bulunduğu gürültüye hassas

alanlar

65 60 55

5.4. Merkezi Av Komisyonu Kararları

11.07.2003 tarih ve 25165 sayılı Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra yürürlüğe giren 4915

sayılı Karasal Avcılık Kanunu’nca türleri koruma durumları tanımlanmıştır.

Kanun, yıllık alınan Merkezi Av Komisyonu kararları ile bazı özel alanlar için koruma statüsünü

genişletmiş, bazı alanları geçici veya kalıcı olarak avlanmaya kapatmıştır. Karasal Avcılık

Kanunu tarafından koruma altına alınan alanlar Yaban Hayatı Koruma Alanları ve Yaban Hayatı

Geliştirme Alanları’dır.

Bununla birlikte, 2012-2013 Avlanma Dönemi için 07.06.2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi

Gazete ile Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından yürürlüğe alınan Merkezi

Av Komisyonu Kararları tabloda verilmiştir.

2012-2013 Avlanma Dönemi için 07.06.2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi Gazete ile Türkiye

Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından yürürlüğe alınan Merkezi Av Komisyonu

Kararları’na göre; 79 kuş türü “Orman ve Su İşleri Bakanlığı Koruma Altındaki Yabani Türler” Ek-

1 listesinde, 16 kuş türü “Merkezi Av Komisyonu Koruma Altındaki Av Hayvanları” Ek-2 listesinde

ve 18 kuş türü “Belirli Periyotlarda Avlanmasına Merkezi Av Komisyonu Tarafından İzin Verilen

Av Hayvanları” Ek-3 listesinde yer almaktadır.

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ

ÇEVRESEL İZLEME VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMALARI

Belge Başlığı:

TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ ÇED RAPORU II. EK RAPORU

ÇEVRE YÖNETİM PLANI

Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevE

SAYFA 42 / 42

5.5. Bern Sözleşmesi

Bern Sözleşmesi kapsamında, Ek II’de belirtilen yaban hayvanı türlerinin özel koruması

hususundaki 6. Maddede, bu türler için aşağıdakiler özellikle yasaklanacaktır:

a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme sekilleri;

b) Üreme veya dinlenme alanlarına kasıtlı olarak zarar verilmesi veya bunların tahrip

edilmesi,

c) Yabani faunayı, bu Sözleşmenin amacına ters düsecek şekilde, özellikle üreme,

geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek;

d) d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa

bu yumurtaları alıkoymak;

e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiş

hayvanlar ve hayvandan elde edilmis kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya

bunun kullanıldıgı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde

bulundurulması ve iç ticareti.

Ek III’te belirtilen yaban hayvanı türlerinin özel koruması hususundaki 7. Maddede, alınması

gereken önlemler:

a) Kapalı av mevsimlerini ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları,

b) Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulastırmak amacıyla, uygun

durumlarda, isletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını,

c) Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde

bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun sekilde

düzenlenmesi hususlarını içerecektir.

EKLER

EK-I

04.02.2013 TARİHLİ

HİRFANLİ BARAJI REVİZE BARAJ

GÜVENLİK RAPORU

EK-II

MART 2013 TARİHLİ HİRFANLİ BARAJI

İŞLETME VE BAKIM TALİMATI