TVM actueel - Nummer 189

A C T U E E Lwww.tvm.nl | nr 189 | oktober 2013

A C T U E E L

Rijden met een slaap-apneu is levensgevaarlijk!Plus: De TVM foundation en

de goede doelen Onderweg met Johan

Derksen

Levens redden op de snelweg “Steeds vaker de helikopter in actie bij verkeersongevallen”

Het olympisch seizoen is begonnen. De TVM schaatsploeg bereidt zich voor op de Olympische Spelen. Ze zijn op weg om nog beter, sneller en fi tter te worden. Op hun weg naar Sotsji staat TVM achter ze. Want de lange weg van trainen, wedstrijden rijden, winnen, verliezen, nog meer

trainen tot kwalifi catie voor de Spelen, leg je niet alleen af. TVM verzekeringen is de sponsor van de schaatsers die straks zullen schitteren. Waar gouden dromen gouden medailles worden. Met TVM achter je sta je sterker. TVM is de offi ciële sponsor van de weg naar goud.

WWW.TVMSCHAATSPLOEG.NL

MET TVM ACHTER JE STA JE STERKER.

TVM VERZEKERINGEN OFFICIËLE SPONSOR VAN DE WEG NAAR GOUD

59011-00082 TVM_SPONSOR VAN DE WEG NAAR GOUD_210x297.indd 1 04-10-13 09:34

2 \ TVM ACTUEEL 189

Colofon

TVM Actueel is een periodieke uitgave van TVM verzekeringen. Een uitgave voor leden van de TVM groep die ieder kwartaal verschijnt.

Hoofdredactie: Jaap Stalenburg Redactie: Jolanda Metselaar en Annetta de Vries Fotografie: Gerlinde Schrijver

Vormgeving: VosLibert communicatie, Wouter Nijman

Redactieadres: TVM verzekeringen Van Limburg Stirumstraat 250 | 7901 AW Hoogeveen postbus 130 | 7900 AC Hoogeveen tel. +31 (0)528 29 29 99 | [email protected] | [email protected] www.tvm.nl, www.tvmschaatsploeg.nl

Twitter @tvmnl, @tvmalert en @tvmschaatsploeg

Facebook www.facebook.nl/tvmschaatsploeg www.facebook.nl/tvmverzekeringen

Bij ongeval of ziekte onderweg kunt u bellen met:

• SOS Alarmnummer tel. +31 (0)20 651 51 51 bij ongeval/ziekte beroepschauffeur buiten Nederland

• TVM schade-alarmnummer tel. +31 (0)528 29 29 11 bij ongeval/schade aan vrachtauto en/of lading en bij diefstal en inbraakschade in het binnen- en buitenland

• TVM alarmcentrale tel. +31 (0)71 36 41 854 Voor berging en transport van personen- en bestelauto’s na ongeval/schade in Nederland en buitenland

In dit nummer

20

6

12

Iedere Formule 1 Grand Prix is het weer topsport voor en achter de schermen. Terwijl toppers als Vettel en Alonso op het circuit strijden om de ereplaatsen, zijn honderden harde werkers achter de schermen bezig om de F1-race ook logistiek tot in de puntjes te regelen. TVM Actueel mocht exclusief achter de schermen kijken!

Politie PorschesZe waren tientallen jaren lang het gezicht van de Nederlandse politie op de snelwegen: de agenten in de snelle Porsches die efficiënt toe-zicht hielden op het Nederlandse verkeer. Dat leverde veel mooie verhalen op!

RiddersIn Nijkerk werd tijdens de Ridders van de Weg-manifestatie niet alleen de 25.000e Ridder van de Weg gehuldigd, maar er was ook volop aandacht voor dé Gouden Ridder van de Weg. Een onderscheiding die telt onder de Neder-landse beroepschauffeurs.

Formule 1 en Logistiek

Beste lezers,Ridder van de Weg wordt je niet zo maar. Daar moet je veel voor doen. Schadevrij rijden, en dat vele jaren lang. In het Nederland van 2013 is dat een prestatie die we bij TVM verzekeringen graag met topsport vergelijken! Ik was er dan ook stiekem erg trots op dat we bij de Ridders van de Weg-manifestatie in Piet Koole alweer de 25.000e Ridder in het zonnetje konden zetten!

Ik hoor het steeds vaker. De onderschei-ding Ridder van de Weg zou eigenlijk moeten worden opengesteld voor alle Nederlandse beroepschauffeurs. Aan de stamtafels in de Nederlandse chauf-feurscafés tel je mee met een Ridder-orde en ondernemers zijn in deze tijden van economische crisis maar wat blij met chauffeurs die onderweg de kosten van het bedrijf helpen drukken!

Maar een Ridder van de Weg is vooral een ambassadeur van een beroepsgroep die het in Nederland en België vaak niet makkelijk heeft. Zeker op de snelwegen in de Benelux, waar media ieder incident met een vrachtwagen lijken uit te ver-groten en de onderlinge verdraagzaam-heid nauwelijks meer lijkt te bestaan.

TVM verzekeringen wil met de Ridder-onderscheidingen wat doen aan het imago van de Nederlandse beroeps-chauffeurs. Goed opgeleide vakmensen die in heel Europa worden gerespecteerd en het verdienen wat vaker in het zon-netje gezet te worden. Net zo goed als TVM de komende jaren ook met andere initiatieven aan de weg zal timmeren: we gaan ons nog meer richten op verkeers-veiligheid en duurzaamheid naast de ver-zekeringsproducten die u van ons kent.

TVM wil meer zijn dan een naam op uw groene kaart. We willen de Nederlandse transportsector steunen in goede en slechte tijden.

Daar mag u ons op afrekenen!

TVM ACTUEEL 189 \ 3

Van de voorzitter

Overname van (delen van) artikelen is toegestaan met schriftelijke toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. Overname van foto’s en/of illustraties is niet toegestaan.

10 32

22

Slapen en verkeerDeskundigen zien slaapproblemen als een groot gevaar voor de verkeersveiligheid. Zij dringen aan op betere controles voor beroepschauffeurs op slaap-apneu.

3 Van de voorzitter “Ridder van de Weg is DE erkenning voor beroepschauffeurs”

4 Actueel NIEUWS - Tientallen doden per jaar door

smartphones - BedrijfsautoRAI verplaatst naar

najaar 2014 - Duizenden banen in transportsector

15 TVM foundation TVM gaat maatschappelijke initiatieven ondersteunen. De eerste projecten zijn nu bekend.

16 Mobiel Medisch Team Levens redden op de snelweg dankzij snelle inzet heli’s en mobiele medische teams.

24 THEMA Er moet een Europees Plan komen voor ‘schone’ vrachtwagens.

26 TRAVEL Steeds meer Nederlanders weten de weg te vinden naar Istanbul.

30 On the Road Fotograaf Gerlinde Schrijver sloeg toe tijdens van de Ridders van de Weg-manifestatie.

35 Drukdrukdruk En ook in dit nummer is Bram B. Bot uw uitsmijter…

Johan DerksenZijn scherpe pen en keiharde analy-ses tijdens Voetbal International op RTL 7 zijn gevreesd. Ook onderweg ergert de voetbaljournalist zich nogal eens.

Ben MandemakersVanuit Brabant bouwde rasonder-nemer Ben Mandemakers een enorm zakenimperium op.

4 \ TVM ACTUEEL 189

Actueelnieuws

Kort nieuws

Groei containerbrancheDe groei in de containerbran-che zal de komende jaren waarschijnlijk uitkomen tussen de 3 en 6% per jaar. Dat voor-

spelt Maersk Line, de contai-nertak van conglomeraat A.P. Møller-Maersk.Tussen 2002 en 2012 lag de groei jaarlijks nog rond de 6%. Containervervoerders zullen zich dan ook flink moeten rich-ten op kostenbesparingen en het schrappen van overcapaci-teit, aldus Maersk-topman Sø-ren Skou. “Het snijden in de kosten blijft de lifestyle van Maersk Line, geen dieet.”

Meer samenwerkingDe transportsector moet de informatie uit boordcompu-ters en andere ICT-systemen benutten om logistieke processen te verbeteren. Dit stelt Walther Ploos van Am-stel, universitair docent logis-tiek aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij geeft aan dat meer samenwerking onontkoombaar is. “Niet alleen in het delen van

informatie maar ook in distributie- activiteiten.”Stijgende vrachtwagenverkoopIn het tweede kwartaal van 2013 heeft de auto- en motor-branche 16 procent minder om-gezet gedraaid dan een jaar eerder. De autoverkopers kre-gen de hardste klappen. De re-paratie- en onderhouds-bedrijven deden het relatief beter. De vrachtwagenbranche

was de enige branche met een lichte omzetstijging. De omzet steeg met bijna 2 procent ver-geleken met een jaar eerder. Ook in het eerste kwartaal deed deze branche het relatief het best, na een uitzonderlijk slecht 2012.Zorgpremies 2014De TVM Collectieve Zorg-verzekering van CZ heeft ook in 2014 veel voordelen. O.a. premiekorting, toegang

Per jaar vallen er tientallen doden in het verkeer doordat automobilis-ten hun aandacht niet bij het verkeer, maar bij hun smartphone hebben. Reden voor Veilig Verkeer Nederland om dit najaar de campagne ‘Een beetje chauffeur laat zich niet afleiden’ nieuw leven in te blazen.

De BedrijfsautoRAI 2014 zal worden verplaatst naar 20 tot en met 23 oktober 2015. De organi-satie heeft hiertoe besloten na overleg met RAI Vereniging en het Tentoonstellingscomité.

In de campagne, die eerder is inge-zet om bellen tijdens het rijden te ontmoedigen, ligt het accent dit keer op de smartphone, waarmee

je niet alleen kunt bellen, maar ook kunt internetten. Berucht voorbeeld hoe verkeerd dat kan aflopen, vond in oktober 2011 plaats op de A4 bij Leid-schendam. Een 32-jarige man was zo druk bezig met zijn mobiele telefoon dat hij de file voor hem niet zag. Met een snelheid van 108 kilometer per uur ramde hij een auto met daarin een vrouw en twee kinderen. Een van die kinderen overleed in het ziekenhuis. Begin dit jaar is de man veroordeeld tot 150 uur taakstraf en een rijontzegging van 580 dagen.

Slingeren Beleidsadviseur Ernst Pompen van het Verbond is blij met de campagne. “Uit onderzoek blijkt dat bellende rijders twintig procent trager reageren en social mediagebruikers zelfs dertig pro-cent. Moet je eens proberen om op de fiets een bericht te lezen. Zonder dat je erg in hebt, ga je slingeren. Ga maar na wat er in de auto gebeurt als je probeert berichtjes te versturen, iets te lezen of een filmpje te kijken. Ons advies is heel simpel: blijf helemaal van je smartp-hone af tijdens het rijden. Je kunt bij-voorbeeld een No Reply App installeren op Android-telefoons om bellers erop te attenderen dat je onderweg bent en de telefoon niet kan aannemen.”

Vanuit alle beurssegmenten is deze verplaatsing reeds lange tijd een sterke wens, aangezien de beurs

dan alterneert met de IAA Hannover. In de agenda van Amsterdam RAI was dit echter tot voor kort niet moge-lijk. In het voorjaar van 2014 zal Amsterdam RAI wel een apart trailer evenement organiseren.

“Al sinds jaren is er binnen de beurssegmenten van de BedrijfsautoRAI discussie over het feit dat de beurs in hetzelfde jaar gepland stond als de IAA in Hannover. Er doet zich nu de mogelijkheid voor om de beurs te ver-plaatsen naar oktober 2015. Hiermee kunnen we een einde maken aan de discussie en zijn er meer kansen voor internationale groei”, aldus Olaf de Bruijn, direc-teur RAI Vereniging. TVM verzekeringen is een van de hoofdsponsoren van de BedrijfsautoRAI.

Een beetje chauffeur laat zich niet afleiden

BedrijfsautoRai verplaatst naar oktober 2015

TVM ACTUEEL 189 \ 5

vragen Na 14 jaar eindigt in het voor-jaar van 2014 de sponsoring van de TVM schaatsploeg. Inmid-dels heeft de Raad van Bestuur de ervaren sportmarketeer Frank van den Wall Bake gevraagd om een advies te schrijven over eventuele nieuwe sponsorprojecten. Zijn advies wordt begin 2014 gepresen-teerd. Manager Corporate Communicatie Jaap Stalenburg licht dit sponsor-onderzoek toe.

VRAAG 1Waarom stopt TVM verzekeringen met de sponso-ring van de succesvolle schaatsploeg?

“TVM heeft er altijd voor gekozen om te kiezen voor een langere periode van sponsoring. Een verzekeraar gaat altijd voor een duurzame relatie, maar uiteindelijk is 14 jaar een lange periode en is het goed om naar andere projecten te kijken. We kijken wel vol trots terug op wat de schaatsploeg gepresteerd heeft.”

VRAAG 2Blijft TVM actief in sportsponsoring?

“Die kans is groot, maar we zullen ook naar alternatie-ven kijken. Bijvoorbeeld activiteiten voor specifieke klantengroepen.”

VRAAG 3Wat zijn sporten waar TVM voor de komende jaren specifiek naar kijkt als het om sponsoring gaat?

“Als we voor sportsponsoring kiezen dan kijken we vooral naar de meer mannelijke teamsporten. Dan moet je denken aan voetbal, wielrennen, auto- of motorrace. We gaan in ieder geval nog een jaar door met de sponsoring van het XDakar-team. We gaan niet over 1 nacht ijs bij het kiezen van nieuwe sponsorpro-jecten. Het zal echt bij TVM moeten passen.”

VRAAG 4Waarom kiest TVM voor sportsponsoring?

“Sport past bij het imago van TVM verzekeringen en we kunnen veel doen aan relatiemarketing, het betrek-ken van relaties/leden bij onze sponsoring. Toch gaan we ook een breder onderzoek doen om te kijken of andere vormen van sponsoring voor ons de moeite waard zijn.”

VRAAG 5Wanneer valt er een beslissing?

“Na de Olympische Winterspelen in Sotsji zullen we naar buiten brengen wat we de komende jaren met ons sponsorbeleid gaan doen. De komende maanden zullen we ons eerst intern beraden.”

Werkgevers- en werknemersorganisaties in de sector Transport en Logistiek hebben als eerste sector overeenstemming bereikt over een sectorplan met maatregelen voor de komende twee jaar.

Meer dan tweeduizend jongeren worden de komende jaren opgeleid en kunnen na een twee-

jarige opleiding aan de slag bij een onderneming in deze sector. Het vak-manschap van werkloze chauffeurs wordt ondertussen op peil gehouden. De voorstellen van Transport en Logis-tiek Nederland, FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen, zijn aan minister Asscher (SZW) gepresenteerd en kos-ten 40 miljoen euro.

In het Sociaal Akkoord is in totaal 600 miljoen euro beschikbaar gesteld voor plannen die de werkgelegenheid stimuleren of behouden en problemen op de arbeidsmarkt oplossen. Het plan van de transportsector zet vooral in op vakmanschap. Het op peil houden van de kennis en vaardigheden van werk-loze chauffeurs is daarbij een belang-rijk speerpunt. Zij worden in staat gesteld opleidingen te volgen (500 ex-werknemers). De transportsector heeft het moeilijk in deze tijd, maar kent tegelijk een vergrijsd werk-nemersbestand. De verwachting is dat als de economie aantrekt er snel dui-zenden chauffeurs nodig zijn. Daarom is afgesproken dat meer dan twee-duizend jongeren de komende jaren zullen instromen en een tweejarige opleiding krijgen.

Minister Asscher hoopt dat andere sectoren het goede voorbeeld van de transportsector volgen: “De werkloos-heid is het grootste probleem van dit moment en dus moeten we alles op alles zetten om iedere baan te redden. Ik doe dat door geld beschikbaar te stellen, de sectoren moeten die voorzet inkoppen door met concrete initiatieven te komen. De sector Transport en Logis-tiek neemt nu het voortouw en dat is van belang voor werknemers die hier-door aan het werk blijven en jongeren die een leerwerkplek krijgen.”

Duizenden banen in transportsector

tot de diensten van ‘Best Doctors’, recht op een second opinion en wachtlijst-

bemiddeling en 100% vergoe-ding orthodontie voor kinde-ren t/m 21 jaar (bij een tandartsverzekering).Wilt u op de hoogte gebracht worden zodra onze voor-waarden, vergoedingen en premies 2014 bekend zijn? Stuur dan een e-mail naar [email protected].

DieselaccijnsDe Nederlandse schatkist loopt jaarlijks naar schatting 250 miljoen euro aan accijns-inkomsten mis doordat on-dernemers in de sector

transport en logistiek in het buitenland brandstof tan-ken. Dit blijkt uit onderzoek van Transport en Logistiek Nederland (TLN). Uit het onderzoek blijkt verder dat dit verlies vanaf 2014 verder oploopt omdat door de ge-plande accijnsverhoging van 3 eurocent en inflatiecorrec-tie van 1 á 2 eurocent het nog meer gaat lonen om in het buitenland te gaan tanken.

De harde werkers achter de Formule 1

TVM ACTUEEL 189 \ 7

►

Tijdens de negentien Formule 1-races zijn de ogen van miljarden mensen wereldwijd gericht op de 22 coureurs en hun bolides. Maar voor de start en na de finish van iedere race wordt er achter de schermen door vele honderden mensen keihard gewerkt om alles goed te laten verlopen. Het flitsende Formule 1-circus van Bernie Ecclestone is een enorme logistieke operatie. Iedere race weer… tekst: Frank Woestenburg \ beeld: Peter van Egmond

Van alles wat je hier om je heen ziet, hebben we reserve-onderdelen mee. Uiteraard van de

auto’s, maar ook van de bloemenvazen die op de tafels staan in ons motorhome”, zegt Graham Wat-son, een bereisde Nieuw-Zeelander, die bij het Formule 1-team van Caterham als teammanager op de loonlijst staat. Caterham is de renstal waar de Neder-lander Giedo van der Garde één van de twee vaste coureurs is. Het is weliswaar één van de kleinste teams in de pad-dock, maar met een jaarbudget van naar schatting ruim zeventig miljoen euro is ook hier alles tot in de puntjes verzorgd.

In de fabriek van het team in het Engelse Leafield werken zo’n 300 men-sen dagelijks aan de verdere ontwikke-ling van de twee auto’s van Van der Garde en zijn Franse teamgenoot Charles Pic. Op locatie bestaat de

Caterham-afvaardiging doorgaans uit 84 mensen, die in drie etappes aan- en afreizen. Verder beschikt men er over

negen trucks en trailers, plus nog eens twaalf ondersteunende personenau-to’s voor het dagelijkse vervoer van de teamleden tussen hotels en circuit. Toonaangevende teams als Red Bull Racing, Ferrari en McLaren hebben vanzelfsprekend nog meer mensen en materieel op locatie.

Opbouwploeg“Op de maandag voor een race komt meestal de opbouwploeg aan. Zij moe-ten de boel uitpakken, het motorhome opbouwen en de garage inrichten en werkbaar maken”, vertelt Watson, die eerder in de Formule 1 al werkzaam was bij Benetton, BAR en later Brawn,

alvorens hij in 2010 de overstap maakte naar Caterham. De eerste werkzaam-heden in de garage omvatten onder

andere het schoon-maken van de vloer alsmede het ophan-gen van monitors en het installeren van het computernet-

werk met behulp van 500 meter aan datakabels en 300 meter aan stroom-kabels. “Op woensdagochtend komen vervolgens de monteurs aan en woens-dagavond of uiterlijk donderdagoch-tend volgen de andere leden, zoals de ingenieurs, de marketingmensen, het management, de cateraars en vanzelf-sprekend de coureurs.”

In de aanloop naar de race is de Formule 1-paddock een ware beziens-waardigheid. Elf teams met bijbeho-rende motorhomes staan in een lange straat naast elkaar opgesteld. Spon-sors, journalisten, relaties en tal van beroemdheden paraderen vrijwel onophoudelijk door de spreek -

“Het werk trekt een zware wissel op je privé-leven”

Zweten tussen miljonairs, kreeft en kaviaar

8 \ TVM ACTUEEL 189

woordelijke ‘Walk of Fame’. In de koningsklasse van de autosport draait het voor een belangrijk deel om ‘zien en gezien worden’. Maar achter de schermen is er van de glitter en glamour weinig te merken. Daar wordt onophoudelijk geploeterd. Terwijl in de hospitality-ruimtes van de teams of in de VIP-clubs champagne en exclu-sieve wijnen worden geschonken, vloeien in de garage alleen de zweetdruppels overvloedig. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Alles voor een goed resultaat op zondagmiddag.

Hecht team“Een deel van onze crew mist op zon-dag de race. Dat zijn de mannen, twaalf in getal, die het motorhome opbouwen. Als die klus is geklaard, worden ze ondergebracht in een hotel in de buurt en pas na de race melden zij zich weer op het circuit voor het afbouwen”, vertelt Watson. “Het laat zich raden wat ze in de tussenliggende dagen doen”, voegt hij er gekscherend aan toe. “Ze ontspannen en drinken een biertje. Of twee biertjes…”

Maar ook zij volgen op

zondagmiddag de race. Want, zo benadrukt Watson, bij Caterham is er sprake van een hecht team. De werk-zaamheden lopen uiteen, maar de ver-bondenheid met de twee coureurs is enorm. Iedereen leeft mee. Van de monteurs tot de meisjes van de cate-ring. Stuk voor stuk hopen ze op een goed resultaat op de zondagmiddag.

“Iedereen die bij Caterham werkt heeft een enorme passie voor auto-sport en Formule 1. Dat moet ook wel. Dit is veel meer dan ‘slechts’ een baan; dit is een manier van leven. Je moet geloven in wat je doet, want het werk trekt een zware wissel op je privé-leven. Ons bestaan wordt wel eens vergeleken met dat van militairen op een missie. Ga maar na, ik ben 210 dagen van huis en dan zijn er genoeg mannen die mij wat dat betreft over-treffen. Ik denk dat er geen bedrijfstak te verzinnen valt waar het aantal echt-scheidingen zo hoog ligt als in de For-mule 1. Als mensen besluiten om op een gegeven moment deze wereld

vaarwel te zeggen, is dat bijna altijd een sociale afweging.”

PaddockElk team reist per jaar zo’n 200.000 kilometer af tussen haar thuisbasis, testsessies en de races. Voor logistieke ondersteuning is DHL al sinds jaar en dag de officiële partner van de For-

mule 1. DHL staat niet alleen in voor het transport van de racewagens. Ook de brand-stof, banden

(30.000 stuks per seizoen), tv-apparatuur en materiaal voor de pit en de paddock wor-den gedurende het jaar door de logistieke dienst-verlener vervoerd. Behalve twee auto’s en onderdelen, inclusief een compleet chassis, bestaat de

“Ons bestaan wordt vergeleken met dat van militairen op missie”

TVM ACTUEEL 189 \ 9

◄

basisuitrusting van een team als Caterham uit allerhande gereedschap en zaken als computers, tientallen laptops en portofoons. Vanzelfspre-kend is al het materiaal goed verze-kerd. Caterham, maar ook de meeste andere teams, maken daarvoor gebruik van de gerenommeerde Britse verzekeraar Lloyd’s.

“In een hectische werkomgeving als de Formule 1 gaat er regelmatig wat kapot”, vertelt Watson met gevoel voor understatement. Wat te denken immers van de afschrijving van de F1-bolides, die stuk voor stuk een enorme waarde vertegenwoordigen.

Het spreekt voor zich dat de teams enorme bedragen aan premies betalen om de risico’s af te dek-

ken. Overigens hebben ook alle F1-coureurs een ongevallen-

en levensverzekering lopen, de meesten bij Lloyd’s. Van

voormalig wereldkampi-oen Fernando Alonso

(Ferrari) is bijvoor-beeld bekend dat hij

alleen zijn duimen al voor een bedrag

van tien miljoen euro heeft verzekerd.

AfbrekenDe paddock wordt vanzelfsprekend zwaar bewaakt. Ieder team heeft vei-ligheidspersoneel in dienst dat 24 uur per dag de bezittingen van het team in de gaten houdt. Ook de FOM (For-mula One Management) en de organi-satie van het circuit leveren beveili-gers. Watson: “Ik heb het in mijn loopbaan in de Formule 1 nog nooit meegemaakt dat er iets gestolen is. Maar ook daar zijn we voor verzekerd. We laten niets aan het toeval over.”

Zodra op zondagmiddag de race is afgelopen begint het afbreken van de paddock. Nadat de coureurs alle spon-sor- en mediaverplichtingen erop heb-ben zitten, wandelen zij meestal tegen het einde van de middag met een klein koffertje de paddock uit. Op weg naar het vliegveld. De werklui zijn dan al volop bezig. Alles verdwijnt in hoog tempo in grote boxen die op hun beurt weer in de trailers verdwijnen. Uit de boxen schalt ondertussen keiharde muziek. De paddock is dan niet even niet meer het domein van ‘the fast, the rich and the famous’, maar van luid-ruchtige mannen met brede schou-ders en opzichtige tatoeages. Zij zijn letterlijk en figuurlijk de dragende krachten van Bernie’s circus.

“Achter de schermen is er van glitter en

glamour weinig te merken”

Grootscheeps onderzoek naar slaapstoornissen

Apneu Een van de voornaamste oorzaken van slaperigheid achter het stuur zijn slaapziekten zoals apneu. Waarvan truckers nogal eens binnen de risicogroep vallen. “Een slaapstoornis die veelal voorkomt bij mensen die veel eten en weinig bewegen. Vaak wat dikkere personen, die snurken en tijdens hun slaap stoppen met ademen. We zouden een simpele slaaptest kunnen uitvoeren om na te gaan wie eraan lijden. Deze slaapziekte is heel goed te behandelen”, aldus neuroloog dr. Hamburger.

10 \ TVM ACTUEEL 189

Iedere beroepschauffeur kent het voortdurend op de loer liggende gevaar: het in slaap sukkelen achter het stuur. Voor het eerst wordt hier nu grootscheeps onderzoek naar verricht. Duizenden chauffeurs vanuit heel Europa wor-den gevraagd naar hun ervaringen. ‘Slaapexpert’ dr. Hans Hamburger: “Slaperigheid is een sluipmoordenaar…”tekst: Jan Colijn \ beeld: Gerlinde Schrijver

Eerder onderzoek – in de VS, maar ook in Nederland - wijst uit dat veel ongelukken wor-den veroorzaakt door vermin-

derde alertheid. Vandaar het groots opgezette Europese onderzoek.

“Dat richt zich op alle beroepsrij-ders: bus- en taxichauffeurs, maar onze interesse gaat toch vooral uit naar slaperigheid in het verkeer onder truckers”, aldus neuroloog dr. Ham-burger, in het dagelijks leven hoofd van het Amsterdam WaakSlaap-Centrum van het Slotervaartzieken-huis en Boerhaave Medisch Centrum.

De grote ‘slaapen-quête’ wordt verricht door de European Slaap Research Society en in Nederland door de Nederlandse Vereniging voor Slaap-Waak Onder-zoek (NSWO), waarvan dr. Hambur-ger voorzitter is. Het is een regelrechte primeur: het is namelijk voor het eerst dat in Euro-pees verband de handen ineen worden geslagen in een offensief om het aan-tal auto-ongelukken terug te dringen.

Het gevaar van slape-righeid ligt voortdurend op de loer. Hamburger: “Het verraderlijke is namelijk dat bestuurders zich daar niet bewust van

zijn. Bij een onderzoek hebben ze proefpersonen telkens gestoord in hun slaap of lieten ze in ploegendien-sten werken, waardoor er een slaap-tekort optrad. Vervolgens namen zij plaats in een rijsimulator en kregen de vraag voorgelegd of ze konden aange-ven wanneer ze te moe zouden zijn om nog veilig te kunnen rijden. Wat blijkt? Slechts vijf procent van de chauffeurs was in staat aan te geven dat ze onverantwoord bezig waren. De rest had al een ongeval veroorzaakt zonder dat ze zich bewust waren dat

ze zaten in te dutten. Door een ver-laagd bewustzijn merk je slaperigheid niet op. Op het moment dat ze het door hadden dat er iets mis was, was

de simulatortruck al aan het slingeren, in de berm gereden of gekanteld. Slaperigheid is een sluipmoordenaar.”

RijtijdenbesluitEen heel ander probleem vormt, aldus dr. Hamburger, de gedwongen stops door het rijtijdenbesluit. “Beroeps-chauffeurs moeten dan overdag in een snikhete, moeilijk te verduisteren cabine, bij een wegrestaurant tien uur stoppen, slapen en ook nog zorgen dat ze niet worden beroofd van hun lading of de gehele combinatie.”

Volgens dr. Hambur-ger is aanvullende informatie van truc-kers nodig om het fenomeen van slape-righeid achter het

stuur zo doeltreffend mogelijk te lijf te kunnen gaan: “Je hoort regelmatig op de radio over fileleed veroorzaakt door gekantelde vrachtwagens. En een

truck kantelt niet zomaar. Dat kan doordat er iets op de weg ligt, omdat een chauffeur afgesneden wordt, een band ontploft, maar het kan ook worden veroorzaakt door slaperig-heid. Als je gaat doezelen gaan je ogen langzaam heen en weer. Vervolgens ga je met je handelingen je ogen achterna. Dat veroor-zaakt slingeren met

“Slaperigheid is sluipmoordenaar”

“Het laatste wat je wil is dat een trucker slapend een file in rijdt”

Lichten doven De NSWO luidde onlangs de noodklok over de aangekondigde maatregel van Rijkswaterstaat om ’s avonds en ’s nachts de verlichting langs een groot aantal snelwegen te doven. De verkeersveiligheid in ons land is volgens slaapexpert dr. Hamburger ernstig in het geding. Automobilisten worden in het donker slaperig en dus minder alert. “Zodra het donker wordt, maken de hersenen melatomine aan, waardoor je in een ‘slaapstand’ raakt. Het doven van de verlichting zou een domme actie zijn, die ongetwijfeld tot meer ongelukken leidt”, aldus slaapexpert dr. Hamburger.

TVM ACTUEEL 189 \ 11

◄

kantelen als gevolg. Het gevaar bestaat bovendien dat je door doezelen te laat bent met stoppen. En het laatste wat je wil is dat een trucker slapend een file in rijdt.”

Vandaar dat nu Nederlandse truc-kers worden opgeroepen mee te doen

aan het Europese slaaponderzoek. Ze kunnen daarvoor een enquête invul-len op www.nswo.nl of www.esrs.eu. “Deze cijfers laten we vervolgens ana-lyseren, waarna we ze medio oktober onder de aandacht willen brengen bij de Europese Unie.”


“Wil je met me trouwen?”

Een gouden Ridder die zijn vriendin op het podium ten huwelijk vraagt, het paste precies bij het familie-gevoel dat tot uiting kwam tijdens de 45e editie van de manifestatie Ridders van de Weg. Een impressie van een bewogen dag.tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver


►

Met zijn gloednieuwe Scania-truck als pas-sende trouwauto hoopt Bart Barelds volgend

jaar met zijn bruid Ria Smit naar het gemeentehuis van het Drentse Borger te rijden. De gouden Ridder van de Weg greep namelijk zijn kans door tijdens zijn ‘ridderslag’ in het Hart van Holland in Nijkerk zijn liefde te verklaren aan zijn vriendin. TVM-schaatscoach Gerard Kemkers, die de oorkondes aan de 98 gouden ridders overhandigde, was er even beduusd van. En presentatrice Nico-lette van Dam, die even daarvoor de duizendkoppige zaal nog had verteld dat deze Drentse chauffeur zo ‘romantisch’ was, moest even happen naar adem toen Bart Barelds brutaal-weg de microfoon vroeg. Vervolgens vroeg hij ten overstaan van zijn col-lega-chauffeurs de liefde van zijn leven ten huwelijk. “Ria, wil je met me trouwen?”, stamelde hij. En Ria kon na een ovationeel applaus niet anders dan toestemmen. “Ik wist echt helemaal van niets. Ik dacht gezellig met Bart naar de Ridders van de Weg te gaan. En dan dit!”, sprak ze na het

aanzoek verbouwereerd.

TeamworkHet was een hoogtepunt op een dag waarin feestelijkheden en familie-waarden een voorname rol speelden. Voormalig TVM-bestuursvoorzitter Ad Bos, als grondlegger van het Veilig-heidsplan aanwezig bij de 45e editie van de Ridders van de Weg, wees bij-

voorbeeld op de massale aanwezig-heid van de echtgenotes van de onderscheiden chauffeurs. Een goed teken, vindt Bos sr. De chauffeurs zijn vaak dagenlang van huis, terwijl hun echtgenotes het gezin en het thuis-honk laten draaien. Het truckersleven blijft teamwork, aldus Bos. “Want de man bouwt het huis, maar de vrouw het thuis.” Het was de vader van de huidige TVM-bestuursvoorzitter Arjan Bos die in de jaren zestig begon met het decoreren van de chauffeurs die erin slaagden drie (brons), vijf (zilver), tien (goud) of twintig jaar (diamant) achtereen schadevrij te rijden. Ad Bos pikte het idee naar

eigen zeggen in de Verenigde Staten op en maakte er in Nederland een groot succes van.

AmbassadeurOok mr. Pieter van Vollenhoven onderstreepte volgens Bos ooit de ambassadeursrol van de Ridders van de Weg door te stellen dat zij ‘nooit over de streep gaan, nooit uit de bocht

springen en nooit overstuur raken’. Zo is Piet Koole, in het bloemen- en planten-vervoer werkzaam bij Breewel Transport,

uitgeroepen tot alweer de 25.000e Rid-der van de Weg. Hij geldt als dé ambas-sadeur voor veilig wegtransport. Ad Bos zegt er trots op te zijn dat het in de jaren zestig gelanceerde TVM veilig-heidsplan zo’n hoge vlucht heeft geno-men. “Wij hebben er met TVM een eerbewijs voor de beroepsgroep van gemaakt”, aldus Bos sr. Arjan Bos kon even later zijn vader alleen maar eren. “Hij staat aan de voet van alles.”

DakarViervoudig wereldkampioen en zes-voudig Europees kampioen schaatsen, Rintje Ritsma, mocht in de ochtend-uren maarliefst 434 zilveren Ridders

“Meer dan 90% van de ongelukken ontstaat door de chauffeur”


◄

van de Weg de versierselen overhandi-gen. Ritsma, zelf in het bezit van een groot rijbewijs, neemt komende winter voor het eerst in een truck deel aan de Dakar rally in Zuid-Amerika. De Beer uit Lemmer, zoals hij in zijn schaatsda-gen werd genoemd, maakt als navigator deel uit van de équipe Ginaf Rally Ser-vice. Hij is afgelopen zomer geslaagd voor zijn navigatiediploma van de KNAF, zodat hij nu in de woestijn mag gaan spoorzoeken. Om dat heuglijke feit te vieren, maar ook om de 45e editie van Ridders van de Weg te openen, ont-stak Ritsma de Olympische vlam op het podium van Hart van Holland. “Dit heb ik altijd al een keer willen doen”, grapte de schaatskampioen en deelnemer aan vijf (!) Olympische Spelen.

KippenhokPresentatrice Nicolette van Dam somde vervolgens tal van bijzonderhe-den op van de onderscheiden chauf-feurs. Zo zitten er onder de schadevrije rijders restaurateurs van historische tractoren en oldtimers, een beoefenaar van de tuigpaardensport en iemand die een oude truckcabine heeft omge-bouwd tot kippenhok. Ook bijzonder: Vader en zoon Marcel en Jochem van Dijk uit IJsselstein hebben voorzichtig rijden in de genen zitten, want beiden mogen zich wegens tien schadevrije jaren gouden Ridder van de Weg noemen.

KwaliteitBos hield de aanwezige chauffeurs voor

dat de bedrijfstak weliswaar moeilijke jaren achter de rug heeft, maar dat langzaamaan licht aan het eind van de tunnel zichtbaar wordt. “De crisis heeft diepe wonden geslagen, maar ik denk dat 2013 en 2014 overgangsjaren zijn op weg naar herstel.” De kwaliteit van de Nederlandse transportsector zal het volgens Bos op de lange duur winnen van de prijsconcurrentie. “Op het gebied van opslag, assemblage, factura-tie en samenwerking worden belang-rijke vorderingen geboekt”, zei hij. “De hele vervoersketen wordt gemoderni-seerd en Nederland loopt daarin voorop.” Ook wees hij op de ontwikke-lingen rond 3D-printing. “Die ontwik-keling gaat zo snel, dat vraagt aanpas-singen. 3D-printen betekent een revolutie zoals we ook met computers, internet en mobieltjes hebben gezien.”

Met een brandende Olympische vlam op het podium kon Bos uiteraard niet heen om de aanstaande Winter-spelen in Sotsji. In het laatste jaar van de TVM schaatsploeg is de hoop uiter-aard dat de schaatsers uit het team van Gerard Kemkers allemaal actief zullen zijn op de Spelen. Onder aanvoering van Ireen Wüst en Sven Kramer gaat de TVM-ploeg op jacht naar goud en ander eremetaal. Volgens Bos vormt de schaatsploeg de perfecte spiegel voor TVM als coöperatieve verzeke-raar. “Nooit opgeven, altijd voor goud gaan en onderweg wel de sfeer goed houden”, aldus Bos over de eigen-schappen van de schaatsploeg. Het ware familiegevoel dus.

15

keert uit aan maatschappelijke initiatieven

De TVM foundation heeft het eerste maatschappelijke initiatief inmiddels met een bijdrage beloond. Tijdens de Ridders van de Weg-manifestatie in Nijkerk reikte bestuurslid van de stichting, Dirk Jan Klein Essink de eerste cheque uit aan Stichting Bram. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver

◄

Stichting Bram Ridderkerk ont-ving een cheque van €1.500. Stichting Bram zorgt ervoor dat kinderen met een meervoudige

beperking worden geholpen met ont-wikkelingssimulatie om mee te kunnen draaien op een reguliere school. TVM reserveert jaarlijks een deel van de bedrijfswinst voor maatschappelijke doelen. Een onafhankelijke commissie beoordeelt alle aanvragen. Na de uit-

reiking in Nijkerk was de tweede cheque ’s middags voor de Truckersdag Bun-schoten. Deze organisatie organiseert jaarlijks een dagje-uit voor gehandicap-ten, langdurig zieken en kinderen op het speciaal onderwijs. De laatste cheque was voor de Chauffeursvereni-ging Friesland die een Leef!Dag organi-seren. Op die dag mogen kinderen met kanker en hun familieleden een dag mee in een truck.

TVM ACTUEEL 189 \

Een overzicht met alle toegekende initiatieven en meer informatie over de TVM foundation vindt u op www.tvmfoundation.nl

Mobiel Medisch Team


Het verkeer op snelwegen wordt af en toe rigoureus stil-gezet voor een levensreddende operatie van het Mobiel Medisch Team. De traumaheli is in de acute hulpverlening niet meer weg te denken. Reportage vanaf het helikopter-dek van het Universitair Medisch Centrum Groningen. tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver

“Ineens kun je zelf slachtoffer zijn”


►

Om 9.57 uur komt de nood-oproep binnen in het zenuwcentrum van het Mobiel Medisch Team

(MMT) in Groningen. Fietsend kind op de Peizerweg in Hoogkerk aangere-den door een bus. Hoofd- en mogelijk nekletsel. Assistentie van een arts dringend gewenst! Anesthesio-loog Bert Dercksen werpt een snelle blik op de landkaart. “We gaan met de Q7”, zegt hij, de afstand op een kilometer of zes inschattend. “Dan zijn we er sneller dan met de heli.” Met de Q7 wordt de Audi Q7 bedoeld, waarmee de noodarts, ver-pleegkundige René Wessels en chauf-feur Klaas-Jan Regien zich binnen enkele minuten van het Universitair Medisch Centrum Groningen naar de plaats van het ongeluk spoeden. Piloot André Adema hoeft ditmaal niet de lucht in met de Lifeliner 4, zoals dage-lijks wel een keer of vier á vijf het geval is. Gewoonlijk wordt met de trauma-heli naar noodsituaties gevlogen, maar als het weer het niet toelaat of de auto

gewoon sneller is, dan wordt de snelle Q7 genomen.

HeliAdema bewaakt intussen het fort en het helikopterdek hoog boven het aca-demisch ziekenhuis, van waaruit jaar-

lijks zo’n 1300 inzetten worden uitge-voerd. In ruwweg 30 procent van de oproepen wordt trouwens de auto genomen, in de overige gevallen is de heli sneller ter plaatse. Het is een zomerdag zoals alle andere, maar trauma-arts Bert Dercksen heeft in de uren voor zijn eerste inzet van die dag gewaarschuwd dat ook vandaag het leven van enkele mensen in Nederland – soms ingrijpend - zal veranderen. Door een stom ongeluk. Door een val van hoogte. Een hand die in de frees-machine terecht komt. Of een diabeti-sche coma. Misschien door een mis-drijf. Of door een val van een paard.

Kan ook als gevolg van een scharende vrachtauto zijn. Of door een onoplet-tende automobilist die met zijn smart-phone bezig was.

Daarnaast zijn er natuurlijke acute ziekten of problematische bevallingen, waarbij elke seconde telt. De nood-

artsen stabiliseren, reanimeren en repare-ren, opdat de patiënt met een zo groot mogelijke overlevingskans in het ziekenhuis arriveert.

Want een kijkje in het boek ‘De trau-maheli rukt uit!’ dat Dercksen samen met de te vroeg overleden fotograaf Jan Bouwman maakte, leert dat de loop van een mensenleven plotseling de ver-keerde, ongewenste afslag kan nemen. Op één van die foto’s zit Dercksen zelf in de heli naast een man die van zijn paard is gevallen. De man is bij bewust-zijn, maar vreest voor het einde van het leven zoals hij dat kende. Bemoedigend houdt Dercksen zijn hand vast, ten teken dat alles vast goed zal komen.

Levensreddende ingrepenGewoonlijk is de ambulancehulp-

“De noodartsen stabiliseren, reanimeren en repareren”

“Ineens kun je zelf slachtoffer zijn”

Erik Kooistra, werkzaam bij Van der Wiel Transport en vaste chauffeur voor Kijlstra Betonmortel, vertelt in het boek ‘De traumaheli rukt uit’ hoe het Mobiel Medisch Team zijn leven heeft gered. Hij bracht een trailer met daarop betonnen rioolputten bij de veerdienst naar Terschelling. Staande achterop de trailer viel hij. “Er is waarschijnlijk iets in mijn hoofd gebeurd, waardoor ik achterover viel en mijn hoofd op het beton terecht kwam.” Na de eerste hulp door het Mobiel Medisch Team werd hij in het ziekenhuis meteen geopereerd. Hij had een fikse scheur in zijn schedel, met een levensgevaarlijke bloeding onder zijn schedel. “Later heeft de neurochirurg, die me geopereerd heeft, me verteld dat ik het waarschijnlijk niet overleefd zou hebben als ik niet zo snel in het ziekenhuis was beland.” En, voegt Kooistra toe: “Ik zit zo veel op de weg en heb zo veel ongelukken gezien, nu was ik zelf aan de beurt. Gelukkig niet door een verkeers-ongeval, maar door raar te vallen.”

Opa Borsch, grootvader van Anneke Mole-naar, vertelt in het boek ‘De traumaheli rukt uit’ hoe hij en zijn kleindochter in Buren op Ameland bij een verkeersongeluk betrokken raken. Hij stopt op een voorrangskruising, kijkt naar links en rechts en geeft vervolgens gas. In een split-second heeft hij een aanko-mend busje over het hoofd gezien. Aan de passagierskant raakt het busje de auto van opa Borsch. “Kleindochter Anneke lag helemaal dubbelgevouwen onder het dashboard”, herinnert hij zich.Tegen de waarschuwingen van toegesnelde omstanders in haalt hij zijn kleindochter uit de auto en legt haar op het fietspad neer. “Zo heb ik een poosje met mijn handen onder haar hoofd naast haar op het fietspad gezeten.” Al snel komen de hulpdiensten en traumaheli. Anneke wordt op een wervelplank gelegd ter voorkoming van de verergering van rug- en nekletsel. Het meisje wordt ijlings met de traumaheli naar Leeuwarden gevlogen. Met een hersenschudding en veel blauwe plekken valt de schade uiteindelijk mee. Opa Borsch: “Ik doe nu wel altijd een gordel om, want tijdens het ongeluk hadden Anneke en ik dat niet.”


verlening snel aanwezig om adequaat eerste hulp te verlenen, maar in circa 5000 gevallen per jaar is het slachtof-fer er door meervoudige kwetsuren zodanig aan toe, dat op de plaats van het ongeluk levensreddende ingrepen moeten worden uitgevoerd. Taken die zijn voorbehouden aan een gespeciali-seerde arts, zoals een anesthesioloog of een traumachirurg. Zoals het aan-brengen van een drain. Het openen van de luchtpijp. Of het uitvoeren van een amputatie en uiteraard het geven van de bij die behandelingen beho-rende narcose.

“We hebben een heel goed ont-wikkeld en hoogstaand ambulancesy-steem in Nederland, maar soms is de snelle assistentie van een arts nu een-maal vereist”, verduidelijkt Dercksen. Dat gebeurt vanuit vier plaatsen in Nederland: de academische zieken-huizen in Amsterdam (sinds 1995), Rotterdam, Nijmegen en Groningen.

Vanuit die steden is een landelijk dek-kend netwerk van noodartsen actief. De Lifeliners komen tot in alle uithoe-ken van Nederland, soms zelfs over de grens als dat noodzakelijk is. Binnen 29 minuten kan de Groningse Lifeli-ner bijvoorbeeld in Vlieland zijn. Bij grote calamiteiten verlenen de heli-kopters assistentie in elkaars gebied of schieten Duitse heli’s te hulp in regio’s als rond Enschede of in Zuid-Limburg. De traumaheli’s opereren onder auspiciën van ANWB Medical Air Assistance, die zorgt voor de vlieg-operatie van de zes reddingshelikop-ters, waarbij er één in reserve is en één indien nodig kan worden gebruikt bij onderhoud.

NachtDe traumaheli’s worden sinds 2011 ook ’s nachts gebruikt. “Dan gebeuren er namelijk net zo veel calamiteiten als overdag”, zegt Dercksen. Piloot André


◄

Een foto uit het boek ‘De traumaheli rukt uit’

Adema zegt dat de landing doorgaans niet het probleem vormt, ook niet ’s nachts wanneer met speciale zichtappara-tuur wordt gevlogen. “Tijdens daglicht periode willen we uiteraard zo dicht mogelijk bij de plaats van het incident landen”, zegt Adema. “Geef mij een ruimte van 25 bij 25 meter zonder obstakels en we kunnen daar landen.” Tijdens de nachtoperatie verandert die aanpak. Ondanks het gebruik van Night Vision Goggles worden dan rui-mere veiligheidsmarges aangehouden. Adema: “Zo hebben we afgesproken dat we in het donker altijd buiten de bebouwde kom landen. We zijn dan afhankelijk van de grondgebonden hulpverleners, zoals politie, om de arts en verpleegkundige naar het incident te brengen.’’

Dat het publiek vaak meer oog

heeft voor de spectaculaire landing van de traumaheli dan voor het onge-

luk, vindt piloot prima. “Kinderen kunnen beter bij mij een kijkje nemen dan met hun neus bovenop een onge-luk te staan. Ik heb immers geen taak in de hulpverlening en vertel graag wat over onze werkwijze.”

Aarzelend beginDe traumaheli is volgens Dercksen na een aarzelend begin in 1995 een onlosmakelijk onderdeel geworden van de medische hulpverlening. Ambulances zijn op het platteland maximaal binnen een kwartier ter plaatse, in stedelijk gebied binnen zeven tot acht minuten. De trauma-

heli’s zijn doorgaans binnen 30 minu-ten aan de randen van het verzor-

gingsgebied. De gele heli vormt voor de één de kans op het behoud van een men-senleven, maar voor vele anderen de

ergernis van een wegafsluiting en een lange file. Zeker bij verkeersongeluk-ken wordt de weg zekerheidshalve afgezet.

“We landen bijna nooit meer op de weg, maar altijd ergens in het veld’’, vertelt Dercksen. “We snappen dat het voor weggebruikers vervelend is wanneer de weg moet worden afgesloten, maar de hulpverleners moeten wel in veiligheid hun werk kunnen doen. We doen er alles aan om slachtoffers zo snel mogelijk naar het ziekenhuis te brengen. Op een dag kan ieder van ons namelijk het slachtoffer zijn.”

“Iedereen kan op een dag slachtoffer zijn”


Baas van de SnelwegIn het jaar dat de Porsche 911 een halve eeuw oud wordt, bleef tot nu toe een Nederlands hoofdstuk in de geschiedenis van de iconische Duitse sportwagen onderbelicht. Dat van een roemrucht verleden bij de Rijkspolitie. Vijfhonderd Porsches waren tussen 1962 en 1996 onder de wapenen waarvan de grote meerderheid 911’s. Een uniek verhaal dat nu voor het eerst op papier is gezet en uitgegeven.tekst: Olof van Joolen en Lex Goumare \ Beeld: archief TVM

Het boek ‘Baas van de Snel-weg’ is het werk van Tele-graaf-verslaggever Olof van Joolen en Lex Goumare. De

Luntenaar is arbeidskundige van beroep, maar in zijn hart vooral archivaris van de Algemene Verkeersdienst (AVD) die begin jaren negentig opging in het Korps Landelijke Politiediensten. Tegenwoordig de Landelijke Eenheid van de Nationale Politie. AVD, zo heette officieel de eenheid die het grote publiek leerde kennen als de Porsche-groep.

Jongensboek‘Baas van de

Snelweg’ ver-telt het ver-haal dat

het best valt te betitelen

als ‘een jongensboek in ambtenarenland’. Hoofdrolspeler is naast de Porsches van de types 356, 912 en

uiteindelijk 911, politieman Kees

Vogel. Eind jaren vijftig is hij een ambitieuze lui-

tenant die niets

liever wil dan weg-

komen uit de provincie. Wanneer de top van de Rijkspolitie geen idee heeft hoe er iets kan worden gedaan aan het explosief stijgende aantal verkeerdoden, grijpt hij zijn kans.

Vogel en zijn kersverse baas Wil-lem van Ballegoijen de Jong, stellen de ambtelijke en politieke top voor een nieuwe eenheid met snelle surveil-lanceauto’s in het leven te roepen. Naar Duits voorbeeld – waarvan de mannen tijdens een studiereis erg onder de indruk raken – zouden de snelwegagenten met Porsches moeten

gaan rijden. De kans dat Vogel en Van Ballegoijen groen licht krijgen, lijkt klein. Het is de tijd dat politiemensen van hun baas alleen een nieuwe pen krijgen wanneer ze de oude inleveren.

Tachtig PorschesMaar de nood van alsmaar dramatischer ongevalcijfers is zo hoog, dat het ogenschijnlijk onmogelijke gebeurt. Ondanks veel maatschappelijke kritiek gaat de politie in calvinistisch Neder-land Porsche rijden. De snelwegpolitie begint in 1962 met twaalf Porsches van-uit een aftandse Haagse kazerne. Op het hoogtepunt van de eenheid eind jaren zeventig zijn er bijna tachtig

sportauto’s onder de wapenen. Zoveel dat ze niet eens meer in de Driebergse stalling passen.

De wagens en hun bestuurders ver-werven een sterke positie onder de weg-gebruikers. Dat komt door het zorgvul-dig bedachte en ontwikkelde imago van ‘diender’ waarmee niet valt te spotten. Naast de auto wordt dat benadrukt door de lange witte jas, laarzen, helm en Ray Ban zonnebril die ze dragen. Of zoals Kees Vogel zegt: “Je zag meteen als ze uitstapten: daar staat echt iemand…”Tegelijkertijd gingen de Porsche-agen-

ten op pad met een opdracht die sterk afweek van wat bij de politie gebruikelijk was. Hun doel was niet zoveel mogelijk

bonnen uitschrijven, maar een zo groot mogelijk aantal contacten met automo-bilisten. De missie van de eenheid bestond uit het opvoeden van de weg-gebruikers en dat kon ook heel goed zonder prent.

Zo bekeurden de Porsche-mannen – en later in heel beperkte mate vrou-wen - voor snelheid pas bij dertig kilo-meter te hard of meer. Streng, maar rechtvaardig. Het waren principes die goed vielen bij de automobilist en die verklaren waarom na al die jaren politie Porsches nog steeds een ijzersterke uit-straling hebben. “Ga met zo’n oudje op pad en nog steeds past het verkeer zich in de buurt direct aan”, vertelt oud-

“De Porsche politie was streng, maar rechtvaardig”

Unieke verhalen over de 911’s van de Rijkspolitie


◄

Baas van de SnelwegUnieke verhalen over de 911’s van de Rijkspolitie

AVD’er John Bennink in het boek. Kees Vogel zocht snel ook andere

manieren om het verkeer veiliger te maken. Eén van de methodes die hij hanteerde, was samenwerken met een heel scala aan organisaties. TVM was al vroeg één daarvan. De goede band tus-sen Hoogeveen en Driebergen was bij-voorbeeld duidelijk zichtbaar in de organisatie van de Ridders van de Weg verkiezing. Zo reed politieman Kees de Koning toenmalig minister Smit-Kroes per 911 naar één van de vroegere uitrei-kingen. Hij herinnert het zich nog goed.

“Ik heb haar thuis opgehaald. Ze vroeg me op een gegeven moment of ik een bepaalde vrachtwagen langs de kant wilde zetten om te zien of de lading goed was gestouwd. Ze kwam uit een transportnest, dus wist precies hoe het moest. Het bleek allemaal prima orde te zijn. Van tevoren had ze me al gevraagd of zij de papieren mocht controleren. Dus ik zeg tegen de chauffeur: ‘En de minister wil de documenten even zien’. Gelukkig wist zij precies welke hij moest hebben want ik had echt geen idee.”

Baas van de Snelweg, politie Porsches 1962-1996 is 208 pagina’s dik, uitgevoerd in full color en heeft een harde kaft. Het is exclusief te koop in de webshop van Autovisie/De Telegraaf voor 19,95 euro. Bestellen kan via autovisie.nl/shop.

Gouden Ridder van de Weg 2009, Martin van Os, werd door toenmalig minister van Verkeer en Waterstaat Camiel Eurlings in een politie Porsche ‘overvallen’ en gehuldigd.


Als voetbaldeskundige van Voetbal International neemt Johan Derksen (64) zelden een blad voor zijn mond en is hij soms net een tornado. Hoe anders is dat in de auto. Over opgefokte Mercedes-rijders, mooie binnenwegen van Drenthe en de heerlijke bamischijven van Esso. tekst: Vincent de Vries \ beeld: Paul Tolenaar

Ik ben gek op Amerikaanse wagens. Een Ford Mustang of een Chevrolet Camaro, ik vind ze fan-tastisch. Het is alleen niks voor

mij. Allereerst ben ik atechnisch. Daardoor heeft het geen enkele zin om zo’n wagen aan te schaffen. Je moet echt wel een beetje kunnen sleu-telen wil je er plezier aan beleven. Bovendien vind ik het niet echt ver-antwoord om, in een tijd waar milieu een grote rol speelt, in zo’n enorme benzineslurper te rijden. Ook hik ik nogal tegen de prijs aan. Je bent zo 120.000 euro kwijt. Voor dat geld koop je ook een doorzon-woning. Daar moet je echt wel een beetje mee uitkijken.”

Statussymbool“Dat topvoetballers, zeker de buiten-landers, daar minder moeite mee heb-ben, begrijp ik wel. Voor hen is het een statussymbool. Het verraste me daarom niet dat Egyptenaar Mido, de oud-speler van Ajax, ooit in een mid-dagje een knalrode Ferrari kocht. Dat hoort erbij. Sommigen vonden dat niet kunnen. Ik vond al die ophef zo over-dreven. Al die oude wijven die voor hem beslissen wat hij wel en niet met zijn geld moest doen. Het is toch zijn geld? Of die jongen het naar een bor-deel brengt of een prachtige auto koopt, dat bepaalt hij.

Dat hoort ook bij een bepaalde leef-tijd. Toen ik nog voetbalde, droomde ik van een MGB, de sportwagen die Jan Mulder kocht toen hij naar Anderlecht ging. Ik ben er inmiddels achter dat die interesse verschuift naarmate je ouder wordt. Dat vertelde Ronald de Boer me laatst ook. Die had zijn Bentley, destijds aangeschaft in Qatar, inmiddels inge-ruild voor een wat kleinere wagen. Een auto is op een gegeven moment niet meer het allerbelangrijkste in het leven.

Het is daarom geen toeval dat ik de laatste jaren altijd auto’s heb waarvoor

ik me niet hoef te schamen, zoals een Saab, Chrysler en nu Lancia. Die mer-ken kies ik bewust. Al heeft dat ook met mijn uiterlijk te maken. Als ik in een BMW of Mercedes zou rijden, word ik met mijn lange haren direct als een drugsdealer gezien. Dat probleem heb ik in een Saab of Lancia niet. Dan ben ik ineens een kunstenaar.”

Patserige auto“Ik heb sowieso niks met BMW en Mer-cedes. En al helemaal niet met die lui die zo’n wagen hebben. Die rijden niet alleen in een patserige auto, die gedra-gen zich ook patserig. Ik woon tegen-over een katholieke kerk. Omdat je

weet dat meneer pastoor ’s ochtends heel hard aan de bel trekt, gaat dát niet irriteren. Een ander verhaal is het par-keergedrag van de kerkgangers. Men-sen met een middenklasser parkeren altijd heel keurig, maar mensen met een Mercedes of BMW zetten hun auto bijna bij mij in de gang neer. Het is daarom zaak om elke zondag de voor-deur dicht te hebben. Daarom geef ik vrachtwagens onderweg altijd alle ruimte als ze willen inhalen. Die jon-gens zijn niet te benijden bij deze ego-tjes, die met hun snelle trendy auto-

tjes denken dat de wereld van hen is. Zelf ben ik totaal het tegenovergestelde. Ik ben juist heel keurig achter het stuur. Ik

ben totaal niet agressief. Ik laat men-sen er tussen, ik snijd niet af en ik ben geen bumperklever. Dat ik destijds niet in één keer ben geslaagd, lag puur aan de examinator.

Die vond dat ik niet goed over mijn schouders keek. Dat deed ik wel. Maar bij een man met zo’n beroep, eentje die merkwaar-dig altijd een verkeerd pak

“Ik stap niet voor de lol in mijn auto”

BN’ERONDERWEG

“Achter het stuur ben ik heel rustig”

◄

draagt en een uitstraling heeft van een ambtenaar, weet je het eigenlijk vooraf al: zo’n machtswellusteling hoopt echt dat je een foutje maakt. Dan kan hij je mooi laten zakken.

Ik rijd alleen consequent te hard. Daardoor krijg ik een hoop snelheids-bekeuringen. Het is elke maand weer afwachten hoeveel ik er binnen krijg. Maar wat wil je? Er is in Nederland geen peil op te trekken, met al die verschil-lende snelheden. Je zit er zo boven, zeker op de A2 waar je niet harder mag dan 100 km/u. Omdat het net een race-baan is, lijkt het wel alsof je op een bromfiets zit.”

Noodzakelijk kwaad“Ik stap daarom ook niet voor de lol in mijn auto. Ik vind rijden een noodza-kelijk kwaad. Ik geniet eigenlijk alleen als in de Verenigde Staten ben. Van Boston naar Portland in Maine bij-voorbeeld, dat is een heerlijke route langs de kust. Net als de Pacific Coast Highway in Californië. Dat lekkere gevoel krijg ik in Nederland hooguit als ik door de binnenwegen van Dren-the rijd.

Voor de rest ben ik niet zo met het uitzicht bezig. Ik steek liever een sigaar op. Dat doe ik veel; als ik mijn auto inle-ver, moet hij eerst goed gereinigd wor-den. Verder luister ik altijd naar Radio 1. Dat vind ik wel handig. Dan wordt de krant voorgelezen. Met al die andere radiostations heb ik weinig. Lollige deejays en telefoonspelletjes met huisvrouwen, ik heb er geen

behoefte aan.Dat heb ik ook met voetbal. Mensen

denken altijd maar dat ik het leuk vind om daarover te praten. Dat merk ik wel bij de pomp. Dan roept altijd wel iemand: en, wie wordt er kampioen? Dan denk ik: joh, het interesseert me geen ene reet. Maar ja, als ik dat zeg, ben ik onbeschaafd.”

Verschrikking“Pompstations zijn sowieso een ver-schrikking voor mij. In mijn eeuwige strijd tegen over-gewicht noem ik het niet voor niets mijn ergste vij-and. Voor-dat

je bij de kassa bent, moet je eerst langs allerlei stellages met lekkernijen. Als je jezelf niet in de hand hebt, prop je jezelf zo weer vol met onzin. Iemand als Johan Boskamp, die ex-trainer die regelmatig bij VI aanschuift, is daar dus niet tegen bestand. Tussen Brussel en Hilversum komt hij zeven Esso-sta-tions tegen. Omdat ze volgens Bos-

kamp bij Esso de lekkerste nasi-en bamischijven hebben, schuift hij

bij elke pomp zo eentje naar binnen. En dan nog vraagt

hij zichzelf af waarom hij zo zwaar is...”

“Achter het stuur ben ik heel rustig”

“Ik ben heel keurig achter het stuur. Ik ben totaal niet agressief. Ik laat mensen er tussen, ik snijd niet af en ik ben geen bumperklever. Dat ik destijds niet in één keer ben geslaagd, lag puur aan de examinator”


THEMA

Het is een hotitem in de transportsector. ‘Schone’ vrachtauto’s die in de toekomst op brandstofcellen of elektriciteit over de Europese wegen moeten rijden. Goed voor het milieu en de reputatie van de transport-sector. De nieuwe generatie vrachtauto’s kan een belangrijke rol spelen bij het realiseren van lange termijn doelen van de Europese transport-sector. Dit blijkt uit onderzoek van CE Delft en het Duitse DLR. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver

Projectmanager Eelco den Boer is optimistisch over de toekomst, maar dringt wel aan op gecoördineerd Euro-

pees beleid. “De eerste emissievrije vrachtauto’s rijden al rond, er zijn op de hele wereld zo’n 1.000 elektrische vrachtauto’s. Binnen tien jaar is het wel mogelijk dat die vloot groter gaat worden. Dat de totale vloot omgaat, gaat niet gebeuren in de komende tien jaar.”

De ambities op dit terrein, hoe ga je die de komende jaren invullen, in de wetenschap dat het transport tot 2020 misschien wel zal verdrievoudigen? “Als je niks doet, als er dieselvracht-auto’s blijven rijden die alleen iets effi-ciënter, iets schoner worden, dan zul je zien dat de totale emissie van de vrachtauto’s de komende decennia gaat stijgen, vanwege toename in de transportvraag. Uit onze studie blijkt ook dat de vrachtautoproducenten redelijk volgend zijn aan wat de poli-tiek voorschrijft en waar vraag naar is. Die vrachtautofabrikanten kijken terecht naar het rendement. Ik kan me heel goed voorstellen dat ze niet in serieproductie vrachtauto’s gaan ont-werpen die ze niet kwijt kunnen. Het belangrijkste is dat er vanuit de poli-tiek een duidelijk standpunt komt over de vraag waar heen te gaan met deze sector en wat gaat dat betekenen voor de productie van vrachtauto’s.”

Is dat het grote probleem?“Ik denk dat dit het belangrijkste is. Je kunt niet van de industrie verwach-ten, waarin heel veel concurrentie is tussen de vrachtautofabrikanten, dat zij het probleem gaat oplossen. Op het moment dat de politiek een dui-delijk statement geeft over waar het de komende tientallen jaren naar toe moet met het transport over de weg, dan zullen bedrijven en ondernemers sneller geneigd zijn om over te gaan naar ‘schonere’ vrachtauto’s.”

Transport is grensoverschrijdend. Hoe staat Europa in deze discussie en welke positie heeft Nederland in het totale Europese veld op dit gebied. Lopen wij qua beleid voorop in Europa?Wij lopen wel voorop in de zin dat Nederland hier wel aan trekt. We heb-ben in Nederland programma’s om de logistiek efficiënter en duurzamer te maken. Denk aan het programma ‘Duurzame Logistiek’ dat door de overheid is opgezet, dus Nederland doet wel iets. Het echt zorgen dat die vracht auto’s schoner en zuiniger wor-den, dat is typisch Europees beleid. Wat Nederland overigens wel doet is subsi-dies geven op bijvoorbeeld EuroVI.”

Is dat om te beginnen al genoeg?“Ik denk dat we in dat opzicht verstan-dig beleid voeren. De Euro-normen gaan over de luchtkwaliteit, wat ook een belangrijk onderwerp is, maar met

Emissievrije vrachtauto’s

Europa moet komen met toekomstplan schone vrachtwagens

Eelco den Boer, projectmanager

bij CE Delft

Delft, opgericht in 1978, is een onafhan-kelijk onderzoeks- en adviesbureau, gespecialiseerd in het ontwikkelen van innovatieve oplossingen van milieu- en duurzaamheidsvraagstukken. Men is in

Delft goed ingevoerd in de inhoudelijke thema’s en de relevante beleidsnetwer-ken van bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. Waar mogelijk stelt CE Delft haar ideeën ter

beschikking aan een breder publiek en levert zo een bijdrage aan het maatschap-pelijk debat.

Kijk voor meer informatie op www.ce.nl

name op lange termijn is het hier te doen om de CO2 uitstoot. Nederland laat wel zien dat ze dat onderwerp seri-eus neemt. We hebben ook een grote transportsector voor een relatief klein land. Er zijn ook verschillende subsidies beschikbaar bijvoorbeeld voor elektri-sche vrachtauto’s. Ik denk dat we het relatief gezien niet slecht doen in Europa, maar het is allemaal nog vrij beperkt. Om de totale markt in bewe-ging te krijgen zal er wel meer moeten gebeuren.”

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is wel een trend op dit moment. Het momentum is er wel.“Wat beleid je met de mond en wat doe je daadwerkelijk, daartussen zit

ook wel een bepaald spanningsveld. Binnen het programma ‘Duurzame Logistiek’, waar wij ook actief in zijn geweest, zie je dat partijen wel willen. Daar zie je bijvoorbeeld dat verladers en vervoerders met elkaar om de tafel gaan zitten om te kijken: kunnen we zaken efficiënter regelen?”

Er is wel een enorme urgentie gezien de te verwachten groei van de vervoersstromen.“Dat klopt, dus er is ook politieke daadkracht nodig om daar ook rich-ting aan te geven. Europa zou een veel gedetailleerder lange termijn toe-komstplan voor de CO2 emissies van

vrachtauto’s moeten presenteren. En concrete beleidsmaatregelen moeten ontwikkelen ‘zo gaan we het doen en dit is het beleid’. Wat je dan zal zien gebeuren is dat die vrachtautofabri-kanten niet volledig op de dieseltruck blijven hangen, maar dat ze die alter-natieve concepten veel serieuzer gaan

nemen. Nu vinden er her en der wel wat testen plaats. Ga het maar vragen in de markt, dan hoor je toch ook heel vaak:

‘de dieseltruck blijft de komende 20 jaar nog wel bestaan, daar gaan we niet zomaar vanaf’.”

Terwijl dat misschien wel zou moeten.“Ja, want die dieseltruck gaat ons niet bij de Europese CO2 ambitie brengen.” ◄

“Nederland doet het niet slecht in Europa”

Europa moet komen met toekomstplan schone vrachtwagens


TRAVEL


►

Natuurlijk was het deze zomer onrustig in Istan-bul. Rond het Taksim-plein werd stevig gevoch-

ten tussen demonstranten en oproerpolitie, maar twee straten ver-der was er van rellen niets meer te merken. Daar werd in de hippe cafés druk geflirt. In de trendy restaurant werden kruidige maaltijden uitgeser-veerd en op de terrassen werd de wereldpolitiek besproken. Istanbul begint voor Nederlanders een steeds populairdere bestemming te worden.

In de hoofdstad van zowel het Byzan-tijnse als het Otto-maanse rijk, komt u ogen en oren tekort om alle bezienswaar-digheden te zien. De grootste toeristi-sche trekpleister van Istanbul is de wijk Sultanahmet, waar zowel de Hagia Sophia, het Topkapi paleis als

de Blauwe Moskee te vinden zijn. Verder zijn er nog wat andere wijken met hun unieke eigen karakter en ‘must sees’.

Zo is Beyoglu is een erg leuk stads-deel met een gezellige en authentieke sfeer. Deze wijk was eeuwenlang de woonplaats van de buitenlanders, zoals Joden, Spanjaarden, Arabieren en Grieken. Nu wonen er de kunste-naars, musici en andere creatievel-lingen. Het hart van deze wijk is de straat Istikal Caddesi. Hier zijn de trendy jazzbars, muziekwinkels, bios-

copen en leuke eethuisjes te vinden.

TrendyHet gaat economisch goed met

Turkije en dat is te merken rond het populaire Taksim-plein. Jonge hippe Turken dragen kleding uit de betere boetieks en de restaurants en bars heb-ben vooral lounge-gelegenheid en hippe gerechten. De traditionele Turkse koffiehuizen zijn hier in het straatbeeld nauwelijks meer te vinden. Rond het Taksim-plein is het leven goed, zolang er althans geen demon-straties zijn. Een andere leuke aanrader is Ortaköy, een soort dorpje binnen Istanbul aan de rivier. Er hangt een sfeer die aan Parijs doet denken en er

zijn veel kunststalletjes en restaurants. Bij één van de theehuisjes kunt u genieten van het uitzicht met een heerlijke Turkse thee.

De Bosporus vormt de natuurlijk grens tussen Europa en Azië. Het is onverge-telijke ervaring om via de Bosporus-brug Azië binnen te stappen.

“Het leven gaat hier 24 uur per dag door. Het vibreert en het zindert”

Hip Istanbul fascineert

Istanbul bewijst dat oud en nieuw prima samengaan

Istanbul bruist en zindert. Op de grens van twee continenten, Azië en Europa, biedt het vroegere Constantinopel een enorme schat aan historische paleizen, moskeeën en bazaars. Lopend langs de Bospo-rus waant u zich door alle verlichte paleizen in de stad van 1001 nacht. En tegelijkertijd kunt u zich in het hippe deel van deze hippe miljoenenstad ook onderdompelen in een bruisend uitgaansleven.tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver


Trendy winkelsOok shopliefhebbers kunnen hun hart ophalen aan de vele trendy winkels. Alle grote merken zijn in de grote win-kelstraten en shopping malls te vinden. Daarnaast kunt u ook heerlijk rond-struinen op allerlei bazaars met de vele authentieke winkeltjes met traditio-nele Turkse koopwaar. Kortom, zowel cultuur- als uitgaansliefhebbers, zullen Istanbul ervaren als een magische stad.

De grootste attractie is de Grote Bazaar (Kapali Çarsi) met haar honderden winkeltjes. Kleding, specerijen, souve-nirs, sieraden, noem maar op het is hier allemaal te vinden. Onthoud dat stevig onderhandelen een must is!

Columniste Ebru Umar vergelijkt de dynamiek van Istanbul met die van New York. “Ik ben verslaafd aan die stad. Het leven gaat er 24 uur per dag door. Het vibreert en het zindert.” ◄

UitgaanHet toeristische oude centrum verandert ‘s nachts in een spookstad. Istanbul heeft echter als kosmopolitische stad een uitgebreid nachtleven dat zich afspeelt in meerdere wij-ken. De traditionele uitgaansbuurt van de stad bevindt zich in de nauwe straatjes rond de İstiklal Caddesi in Beyoğlu. Op straatniveau en in de kelders zitten met name cafés en dan-cings. Iets luxere restaurants en discotheken hebben een dakterras in een van de flats, met uitzicht over de stad. In de zomer treft men deze discotheken vaak half leeg, omdat ondernemingen hun feesten dan op een eigen locatie aan de kust organiseren, en ook omdat veel Turkse jongeren zelf op vakantie zijn. In de afgelopen jaren is de wijk Nişantaşı in het district Şişli opgekomen als nieuw (uitgaans)centrum voor de rijkere Istanbulu. Deze wijk is in korte tijd getransformeerd tot een west-Europees ogende omgeving, met uitgebreide kerstverlichting en nieuwjaarsviering. Het nachtleven speelt zich hier met name af rond de Reassürans Pasajı. Aan de Azi-atische kant zijn weinig discotheken, maar in Kadıköy is wel een gezellige Barstraat (Barlar Sokağı).

Turks badEen reis naar Turkije telt niet als je je niet hebt gewaagd aan een echt Turks bad, dat erop gericht is om het lichaam te reinigen en om te ontspannen. Een populaire hamam in Istanbul is Çemberlitaş Hamamı, waar je kunt genieten van een traditioneel bad, massage en kese (een scrub met schurende handschoen). Wees niet bang, je draagt de hele tijd een handdoek en naakt-heid hoort er niet bij! Je zult je naderhand als herboren voelen!

RokenHet roken van een hookah is al sinds de 17e eeuw een populair tijdverdrijf in Turkije. Het houdt in met vrienden rond een tafel te zitten en shisha (tabak met een smaakje) te roken uit een gezamenlijke hookah. Breng een bezoek aan American Pazari - een voetgangersgebied met een groot aantal van deze rook-cafés. In Erenler Çay Bahçesi heerst een coole, studentikoze sfeer. En als de zon onder gaat, ga je naar het Taksim plein, het centrum van het nachtleven in Istanbul, waar je een mix van bars en clubs vindt met Turkse en internationale muziek.


De Istanbul-Top 3 van Ebru Umar, de bekende journaliste (Libelle) en columniste (ondermeer Metro).

OnderhandelingenWat tijdens onderhandelingen kan gebeuren, is dat je een uiteindelijk een prijs overeenkomt waarvan jij denkt dat het Turkse Lire betreft, bij het betalen blijkt het dan opeens over Euro’s te gaan, een prijsverschil van zo’n 30%!

SjaaltjeWanneer men een bezoek wil brengen aan één van de vele moskeeën bedenk dan dat men het op prijs stelt wanneer men bedekt deze gebouwen betreedt. Korte broeken, topjes, blote voeten worden niet erg op prijs gesteld. Sjaaltje mee?

TaxiEen erkende taxi kan je herkennen

doordat de letter ‘T’ en het cijfer ‘34’ in de kentekenplaat staat. Als vrouw alleen is het niet gangbaar om voorin, naast de chauffeur plaats te nemen. Men kan dit als opdringerig, uitdagend uitleggen.

Schoenen uitWanneer je bij Turken thuis komt is het gebruikelijk dat je je schoenen uittrekt. Wat dit qua geur soms tot gevolgen heeft, het laat toch zijn sporen na wanneer je met 40 graden door een stad hebt gesjouwd, wordt genegeerd. Je kunt wanneer je je zelf daarmee wat meer op je gemak voelt, rustig vragen of je dan even je voeten onder een kraan mag houden. Meestal worden je dan badslippers of iets sierlijks met een hakje aangeboden.

Koffiedik kijkenIn een aantal zijstraten van de Istiklal Cadessi vind je koffiehui-zen waar men ook de kunst van het koffiedik kijken beoefent. Officiëel mag men niet adverteren met deze activiteit, het is verboden door de wet, maar onder de noemer koffiehuizen mag men wel dit extraatje aanbieden. Vandaar dat het feitelijke koffiedik kijken meestal ergens bovenin of achterin het pand gebeurt. Enkele koffiehuizen waar men doet aan koffiedik kijken: Ritüel Kiptap café, Ayhan Isik Sokagi, Kuloglu en Istanbul.

Tips

1 Four Seasons Hotel “Die zit in een voormalige gevangenis. Het hotel heeft 64 kamers en je kunt er fantastisch taartjes eten en het is in de buurt van de Blauwe Moskee.”

2 Boottocht over de Bosporus“Natuurlijk ligt dat erg voor de hand, maar toch doen. Het laat de schitterende paleisjes langs de Europese en Aziatische kant van de Bosporus zien.”

3 Istinye Parl“De mooiste shopping mall die ik ken. Mega-groot en alles is er te krijgen. Hip Turkije laat zich hier zien en bekijken.”

ON THEROAD

Ridders van de Weg“Het fotograferen van de Ridders bij de jaarlijkse Ridders van de Weg-manifestatie in Nijkerk is voor een fotograaf altijd weer een feest. Lachende gezichten van mannen en heel soms vrouwen die trots zijn op hun vak. Dan probeer je die trots en dat enthousiasme altijd in foto’s te vangen. Hier heb ik dat gedaan bij een onderonsje van een Diamanten Ridder met bestuurs voorzitter Arjan Bos. Arjan Bos herkende dé Gouden Ridder van de Weg van tien jaar geleden.”

Gerlinde Schrijver is staffotograaf van onder meer TVM actueel en

dagelijks ‘on the road.’ Voor dit magazine foto-grafeert ze veel verschillende zaken. Van een trainingskamp van de TVM schaats-ploeg tot reisver-halen in de meest uiteenlopende landen.


Naam : Ben MandemakersWoonplaats : VughtLeeftijd : 57 jaar Functie : directeur/eigenaar DMG (De Mandemakers Groep)

in WaalwijkOmzet : 1,1 miljard euro, 5.500 medewerkers in Nederland,

België en DuitslandWerkterrein : Keukens (o.a. Ben Mandemakers, de Keuken

Kampioen, Grando), sanitair, keukenfabrieken, meubels (Woon Express, Morres Meubel) en nu ook autolease onder de merknaam International Car Lease Holding. waarin leaseactiviteiten van J&T Autolease en DirectLease zijn ondergebracht. De leaseactiviteiten zijn een joint-venture met de Van Mossel Groep. International Car Lease heeft 30.000 auto’s in de vloot en kent een omzet van 400 miljoen euro.

Hobby : het ondersteunen van voetbalclub RKC, dat speelt in het Mandemakers Stadion.


“Elke klant krijgt van onze chauffeurs een hand”

De klant is koning bij Ben Mandemakers

Ben Mandemakers verwezenlijkt in zijn leven een menselijk sprookje. Vanuit een schuur op zijn vaders erf in Kaatsheuvel bouwde hij een Europees familiebedrijf op met een omzet van 1,1 miljard euro. En na keukens, sanitair en meubels neemt hij er nu ook leaseauto’s bij. tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver

Elke maandagochtend om zes uur, als Nederland langzaam ontwaakt, neemt Ben Mande-makers in zijn prachtige

nieuwe hoofdkantoor in Waalwijk de rapportcijfers van zijn klanten door. De gemiddelde kwaliteitsscore van zijn keuken- en meubelimperium ligt op 8,4, laat Mandemakers met gepaste trots weten. “Zondagavond neem ik mijn omzetcijfers door, maandagoch-tend het oordeel van mijn klanten”, zegt de selfmade ondernemer. “Hoe zijn ze geholpen? Is de montage netjes gedaan? Zou de klant Mandemakers of één van zijn andere win-kelformules aanbeve-len bij vrienden en kennissen?”

Het zijn vragen die Mandemakers doorlopend bezig houden. De klant is koning en moet te allen tijde tevreden worden gesteld. Hij geeft een voor-beeld. “Negentig procent van de logis-tiek is in onze eigen handen. Onze chauffeurs kennen ons bedrijf door en door. Komen ze een keuken afleveren bij de klant, dan stellen ze zich netjes voor en geven een hand. Ze kunnen antwoord geven op vrijwel alle vragen. Zo houden we grip op onze hele bedrijfsketen”, zegt de 57-jarige CEO van De Mandemakers Groep (DMG).

FamiliecultuurMisschien zou het goedkoper kunnen,

beaamt hij. “Maar onze chauffeurs kennen onze normen en waarden, zijn opgegroeid in de familiecultuur van De Mandemakers Groep. Wat heb ik eraan als mijn verkoper een 10 als rapport-cijfer krijgt, maar de keukenmonteur een 5 en de chauffeur die komt afleve-ren een 4? Dan haal ik een gemiddelde score van 19 punten en dat is gedeeld door drie een mager zesje. Ik wil de hele procesketen beheersen en op alle onderdelen goed scoren. Pas dan is de klant echt tevreden.”

Ben Mandemakers raakt niet uit-

gesproken over zijn zakenfilosofie, over zijn toekomstplannen en het familiale karakter van zijn Brabantse onderneming. Zijn monoloog klinkt even opzwepend als de muziek van de maker van het kunstwerk dat promi-nent in zijn werkkamer hangt: Her-man Brood. “Dat schilderij is prachtig hoor, maar de muziek? Och, je moet ervan houden.”

WinkelformulesMandemakers is ondanks zijn ruim 40-jarige ervaring in de retail allerminst klaar met het doorlopend impulsen geven aan zijn winkelformules. “Altijd wanneer ik ergens een winkel of

showroom binnen stap, dan denk ik: wat kan hier beter?”, zegt hij over zijn gedrevenheid. “Ik ben zeer geïnteres-seerd in mensen en hun drijfveren. Waarom haalt het ene filiaal met dezelfde producten een omzetindex van 100, terwijl een andere vestiging een index van 120 scoort?” Dan wil Mande-makers weten hoe het zit. “Ik ben elke dag bezig het morgen weer beter te doen. Natuurlijk gaat er bij ons ook wel eens wat mis. De schuldvraag is dan niet het belangrijkste, wel de vraag hoe je het voor de klant naar tevredenheid oplost.

Pas dan kun je zelf ook tevreden zijn.”Wanneer zijn perso-neel in een keuken-zaak een broodje eet, dan krijgen zijn klan-

ten óók een broodje. Klantvriendelijk-heid en familiegevoel staan hoog in het vaandel. Het leverde Mandemakers in 2009 de onderscheiding ‘retailer van het jaar’ van Elsevier op en met zo’n onder-scheiding is hij zeer in zijn nopjes.

CrisisNatuurlijk hebben zijn bedrijven last van de crisis. “Wie niet?” Maar deson-danks weet hij in een krimpende markt, waarin nauwelijks meer nieuwe huizen worden gebouwd en veel van de ver-vangingsmarkt moet komen, toch een groter deel van de kleiner wordende koek naar zich toe te halen.

“En we treffen het dat we in ►

“Ik ben elke dag bezig het morgen weer beter te doen”


◄

Duitsland meer dan 100 winkels en in België meer dan 20 winkels hebben. Daar gaat het overwegend toch beter dan in Nederland”, verduidelijkt Man-demakers. De huidige tijd zegt volgens hem ook iets over ondernemerschap. Hij heeft er een mooie oneliner over: “In een makkelijke markt het verschil maken, is niet zo moeilijk. Maar in een moeilijke markt het verschil maken, dat is niet makkelijk.”

BedrijfsfilosofieMandemakers zegt ondanks de huidige crisis voldoende solvabiliteit te hebben. Het is een onderdeel van zijn bedrijfs-filosofie. In de jaren zeventig kreeg hij de kans om de keuken-zaak van zijn werkge-ver in Waalwijk over te nemen. De bank weigerde hem het daarvoor benodigde krediet te verschaffen. “Dus ben ik met 7000 gulden spaargeld voor mezelf begonnen. Ik handelde al wat in antiek, in lampenkappen en karrewielen. Daarna ben ik met keukendeurtjes in de schuur van mijn vader aan de slag gegaan. Met mijn eigen centjes ben ik stapje voor stapje gegroeid in de keu-kenbranche en heb het geld in de onderneming gelaten”, vertelt hij zijn levensverhaal, dat in zijn ogen aller-minst verward mag worden met dat andere sprookje van de Efteling in Kaatsheuvel.

“Want hiervoor is door mijzelf en mijn mensen hard gewerkt”, stelt hij.

GroeienDe solide financiering van zijn bedrijf stelt hem in staat juist in deze zorge-lijke tijden toch gestaag te blijven groeien. Samen met zijn vriend en zakenpartner Eric Berkhof van de Van Mossel Groep nam hij dit voorjaar DirectLease en J&T Autolease over. Samen met de leaseactiviteiten van de Van Mossel Groep zijn die onderge-bracht in International Car Lease Hol-ding. “Ook daar willen we het verschil maken en het familiegevoel in de auto lease terugbrengen”, zegt hij. Veel leasebedrijven zijn immers onderdeel van banken of gelieerd aan autofabri-

kanten of –importeurs. Mandemakers: “Dat zijn grote, soms onpersoonlijke partijen. Samen met de Van Mossel Groep wil DMG de klus op een andere manier klaren.”

Nieuwe initiatieven en strategi-sche overnames in de nabije toekomst sluit hij zeker niet uit, temeer daar hij zichzelf ten doel heeft gesteld tenmin-ste anderhalf miljard euro aan omzet te halen. “We zijn voorlopig nog niet uitgegroeid.” Dat wil hij blijven doen in en hecht familieverband met zijn personeel en zijn drie zoons. Stefan, Dennis en Rick. Wie van de drie later de scepter van hem zal overnemen, ligt in de schoot van de toekomst

verborgen. Maar ook voor hen geldt dat ze van onder af aan moeten begin-nen om de bedrijfscultuur van binnen-uit te leren kennen.

PassieIn de ogen van Mandemakers is passie belangrijker dan geld. Voor hem geen vliegtuig of jacht. “Vind ik niet interes-sant. Ik ben een bevoorrecht mens als ik mijn familie om me heen heb, dat staat bij mij boven alles.” Hij steekt zijn geld en energie liever in mooie dingen, zoals de bijzondere, eigentijdse inrichting van het nieuwe hoofdkantoor in Waal-wijk. “Architectuur is mijn hobby. Ik

ben zeer betrokken geweest bij het ont-werp, dat uiteraard energieneutraal is, met veel hout en steen.”

Maar zijn hart gaat pas echt open als hij twee dagen per week door Nederland, België en Duitsland reist, op bezoek bij zijn honderden vestigingen. Hij houdt de kleinste details in de gaten, tot en met de vlaggen die netjes wapperen voor de showrooms. Altijd spelen de rapportcijfers van de klanten in zijn achterhoofd. En na zo’n dienstreis, met diners buiten de deur, eet hij naar eigen zeggen thuis het liefst een gehaktbal. Uit eigen keuken, dat spreekt.

Mandemakers: “Als mens ben ik niet veranderd. Ik heb nog dezelfde vrienden als 35, 40 jaar geleden. Alleen is door de jaren heen mijn horizon verbreed.”

“Onze chauffeurs kennen onze normen en waarden”

“We zijn nog niet uitgegroeid”


Ik ben nog van de generatie die de eerste gezinsauto heeft zien komen. Een Renault 4, in ons geval. Heel, heel af en toe zie ik er nog wel eens een rijden. Nou, eerlijker gezegd: staan. En dan vraag ik me twee dingen af. Een: hoe pasten we er in hemelsnaam met ons hele gezin in? En twee: wat kost dat kreng?Het is een gevoel van nostalgie dat mij bekruipt sinds ik in autoreclames niet meer word geconfronteerd met de cilinderinhoud en de maximum-snelheid (in Duitsland), maar met CO2-uitstoot, BPM en bijtellingspercentages. Dat de bevallige blondine uit de autoreclames verdween, daar kon ik goed mee leven. Een mens moet meegaan met zijn tijd. Maar dat auto’s niet langer (ook) een pretproduct zijn, maar nog slechts een kooldioxideuitstoter en belastingmelkkoe, dat doet mij pijn aan het hart.

Het voert te ver om te beweren dat bij mij benzine (of diesel) door de aderen stroomt. Wel vind ik fossiele brandstoffen nog kannen altijd een stuk lekkerder ruiken dan elektriciteit. En dat mag geloof ik

niet meer van de milieupolitie of de windmolenmaffia.

Ook u houdt zich, werkzaam in de mobiliteitsector, in het kader van goed rentmeesterschap, maatschappelijk verantwoord ondernemen of wellicht gewoon wegens de welzijn van uw portemonnee, steeds meer bezig met wat ik maar even samenvat als ‘groen’. Ik gun u die hobby. Als u er gelukkig van wordt, word ik er gelukkig van.

Maar mijn rol is een andere: bij het scheiden van de markt, even laten voelen dat er ook nog een andere kant is. Ik ben door de hoofdredacteur van dit blad benoemd tot politiek incorrecte uitsmijter. En als u denkt dat ik geen verstand heb van uw branche: dat klopt. Maar ik ben wel volkomen multi-modaal. Want ik rij over de snelwegen met een Saab 9-3 cabrio, ik vaar met een Zephyr 165 (kajak), opsta ik zwaai wel eens naar een trein en mijn schoonmoeder is een niet bepaald geringe container. En verder ben ik van de wieg tot het graf verzekerd, want zo leerden ouders je dat in de vroege jaren ‘70. En overigens ben ik van mening dan 130 op de snelweg een mooi begin is...

Oktober 2013

Je rust pakken

Ik was even op sabbatical. Kan ik u

ook aanraden. Zo’n wandeling naar

Santiago de Compostella, dat doet wat

met een mens. Vooral dit: het leert je

relativeren.

Normaal gesproken ga je Doorge als

eigenaar of manager van een bedrijf

van incident naar incident. Je

wordt opgevroten door de routineuze

maalstroom van je werk. Vergaderen.

Bellen. Mailen. Sms’en. Onderhandelen.

Inkopen. Verkopen. Mensen motiveren.

Mensen richting ‘nieuwe uitdaging’

skoppen. Verzekeringen regelen. Zieken

bellen. Naar de bank. Naar een beurs.

Dagje Thialf. Netwerken. Bloemen

voor secretaressedag niet vergeten.

Brandjes blussen. Vuurtjes stoken. Oh

ja, shit, een visie ontwikkelen. Stip

op de horizon zetten. En wat doen we

met de opvolging? Huh? Oh ja, ook dat

nog. Drukdrukdruk. En onder aan de

streep een negatief rendement.

Ook dat nog.

Zo gaat het toch?

En je neemt je elke keer, als de

wteltGroe leegte van dat bestaan tot

je doordringt, voor om het eens, af

en toe, wat rustiger aan te doen. Eens

te gaan genieten van een lichte lunch,

in plaats van onbewust een boterham

naar binnen te schuiven. Eens een dag

niet ‘connected’ te zijn met de hele

wereld. Eens een dag de boel de boel

te laten, omdat tachtig procent van de

problemen zichzelf toch wel oplost.

Eens een dag achterover te leunen en

te reflecteren op het verleden en hoe

je leven is verlopen. Eens een dag te

bedenken wat je eigenlijk, diep in je

hart, wilt gaan doen met Plas de rest

van je (werkzame) leven.

Zo gaat het toch?

En net als je wilt beginnen met dat

genieten van die lichte lunch, dat

niet ‘connected’ zijn met de hele

wereld, dat de boel de boel laten, dat

achterover leunen om te reflecteren

en vooruit te blikken, net op dat

moment gebeurt er iets in je werk. De

adrenaline pompt door je lichaam, je

schiet in de actiestand en je doet

waar je zo goed in bent. Je lost shit

op. Je sluit een deal. Je verdient

munten. Je garandeert werkgelegenheid.

Je bent in je natuurlijke biotoop.

Lekker!

Dan maar niet naar Santiago de

Compostella.

Wie is Bram B. Bot?Bram B. Bot is een export-Rotter-dammer die voor zijn rust in Friesland is gaan wonen. Daar deelt hij een lap grond met opstallen met echtgenote Thea, weekendzoons Pieter en Robert, poes Cleo, katten Hielke en Dirk, vijf schapen en een partij vijver-vissen. Bot verdient zijn geld als werknemer van Buttkicken.nl. En hij heeft een boot in de Follegasloot.

A C T U E E L

A C T U E E L

Het olympisch seizoen is begonnen. De TVM schaatsploeg bereidt zich voor op de Olympische Spelen. Ze zijn op weg om nog beter, sneller en fi tter te worden. Op hun weg naar Sotsji staat TVM achter ze. Want de lange weg van trainen, wedstrijden rijden, winnen, verliezen, nog meer

trainen tot kwalifi catie voor de Spelen, leg je niet alleen af. TVM verzekeringen is de sponsor van de schaatsers die straks zullen schitteren. Waar gouden dromen gouden medailles worden. Met TVM achter je sta je sterker. TVM is de offi ciële sponsor van de weg naar goud.

WWW.TVMSCHAATSPLOEG.NL

MET TVM ACHTER JE STA JE STERKER.

TVM VERZEKERINGEN OFFICIËLE SPONSOR VAN DE WEG NAAR GOUD

59011-00082 TVM_SPONSOR VAN DE WEG NAAR GOUD_210x297.indd 1 04-10-13 09:34

Documents

TVM actueel - Nummer 189