www.medi-sfeer.be

]�Woord vooraf Q

27 november 2013 [ wekelijks [ Charleroi - MassPost [ P916056

428

Paul Callewaert, Algemeen secretaris Socialistische Mutualiteiten

U verdient ruim 90.000 euro per jaarHuisartsen in ons land lijken niet te mogen klagen – toch niet over de evolutie van hun inkomen tijdens het voorbije decennium. Dat blijkt uit een vergelijking (1) van huisartseninkomens in acht Europese landen. In 2009 kreeg een doorsnee voltijdse huisarts in ons land 142.481 euro in kas. Het beheer van praktijk en personeel kostte hem of haar wel 49.238 euro, maar na aftrek daarvan bleef er nog altijd 93.243 euro over – tegenover zowat 40.000 euro in 2000. En daar zijn de premies voor accreditering, GMD, ICT, Impulseo I, enzovoort nog niet bijgeteld.

Die sterke inkomensstijging is het gevolg van verschillende kleine aanpassingen, zoals de uitbreiding van het GMD naar patiënten vanaf 50 jaar in 2001 en naar de hele bevolking in 2002, de komst van Impulseo I in 2003, de invoer van het tarief voor avondconsultaties in 2008,… Dat alles dreef het inkomen van huisartsen geleidelijk op en maakte het beroep “zo aantrekkelijk als andere medische

specialismen, zoals psychiatrie en pediatrie”, stellen de vijf onderzoekers uit Nederland en België.

Bij de praktijkkosten (gebouw, ICT, personeel,…) van de Belgische huisartsen maken de auteurs van de studie wel enig voorbehoud. Terwijl die uitgaven in de andere landen plusminus de helft van de totale inkomsten bedroegen, lag dat aandeel in België op slechts 35%. De onderzoekers vonden geen onafhankelijke cijfers voor ons land en baseerden zich daarom op een schatting van het ASGB uit 2001. Daardoor zijn die gegevens minder betrouwbaar, al lijkt het ons vreemd dat een belangenorganisatie de praktijkkosten opzettelijk zou onderschatten.

Tijs Ruysschaert

1. Kroneman et al: International developments in revenues and incomes of general practitioners from 2000 to 2010. BMC Health Services Research 2013;13:436.

X lees verder op pagina 2

MS8

040N

Focus Wereldaidsdag

Routinematig omgaan met ICT in eerste lijn

X pagina’s 11-15

X pagina 5

Tips & trics voor smartphones

Iedereen telt mee. Altijd.

Steeds meer Vlamingen willen het ‘eigen schuld, dikke bult’-principe hanteren, of zijn bereid

85-plussers of terminale patiënten uit te sluiten van dure maar noodza-kelijke zorg. Dat blijkt uit een groot-schalig bevolkingsonderzoek naar solidariteit en gezondheidszorg dat em. prof. Mark Elchardus (VUB) heeft uitgevoerd in opdracht van het socia-listische ziekenfonds. Eerste en belangrijkste vaststelling: 83% van de respondenten is zeer tevreden over zijn gezondheidszorg. Punten waar minder dan de helft tevreden over is: bedrag dat men moet betalen uit eigen zak, tijd die specia-listen uittrekken, dienstverlening rust-huizen, infoverstrekking over kostprijs en wachttijden bij specialisten. Verontrustend is echter dat Vla-mingen liever groepen uitsluiten of bepaalde zorg niet langer terug-betalen, eerder dan de individuele

keuzevrijheid te beperken. Ze kiezen liever voor een uitsluitingssysteem van rantsoenering door mensen van 85 of ouder of terminale patiënten bepaalde zorgen te ontzeggen die veel geld kosten. Dit staat haaks op onze zienswijze. Wij willen mensen zo gezond mo-gelijk laten leven en zieken zo goed mogelijk verzorgen. Wij doen niet mee aan een arbitraire en asociale uitsluitings- en afbouwpolitiek. Rant-soeneren is voor ons geen optie, wij opteren voor rationaliseren. Wij kiezen ervoor de keuzevrijheid van de patiënt en zorgverstrekker te beperken en ervoor te zorgen dat de collectieve middelen doelmatig ge-bruikt worden. Ons credo: de juiste zorg op de juiste plaats in de juiste hoeveelheid aan de juiste persoon door de juiste zorgverstrekker. Uit het onderzoek blijkt nog dat een overgrote meerderheid van de Vla-

mingen (80%) niet akkoord is om ziekterisico’s die we ‘lopen’ minder terug te betalen. Het gaat om risico’s waarvan wordt aangenomen dat ze niet voortvloeien uit persoonlijk ge-drag of een persoonlijke keuze. Gaat het om risico’s die het gevolg zijn van individuele keuzes en gedrag, vindt 30 à 40% van de Vlamingen dat de ziekteverzekering minder moet tege-moetkomen. Ook hier hebben we te maken met een verontrustende evolutie. Los van het feit dat dit ethisch verwerpelijk is, zijn er geen rationele argumenten pro te bedenken. Wat ga je bestraffen en wat niet? Hoe ga je dit controle-ren? Evolueren we naar een welzijns-politie?Ons standpunt is duidelijk: wij opte-ren voor een solidaire ziekteverzeke-ring voor iedereen. We zien de pati-enten als slachtoffer, niet als dader. Iedereen telt mee. Altijd.

Sneller doorverwijzen

naar psycholoog

X 4 HuisartsenHoe kwaliteitsvol leven?

X 6 ouderen met kanker

JS09

04N

Pers in perspectief

X pagina 2

Vijf exemplaren te winnen

X 8 mediscH frans voor artsen

X pagina 20

2 I

Medi-Sfeer 428 ]�27 november 2013

Belgische huisartsen mogen dan wel fors meer verdienen dan aan het begin van de 20ste eeuw, bij de best betaalden van de Europese klas behoren ze bijlange niet. Hun Nederlandse, Duit-se en Britse collega’s scoren nog altijd een pak beter.

MS8

041N

beroepsnieuws

Nederlandse huisarts op eenzame hoogte

Het gemiddelde huisartsenloon in Nederland bedroeg 155.715 euro in 2009, na aftrek van de praktijkkos-

ten. (In 2010 was dat evenwel teruggeval-len tot ruim 136.000, onder meer door in-grepen van beleidsmakers om de groei af te toppen). In Duitsland was dat 116.621 euro, en in het Verenigd Koninkrijk bijna 100.000 pond – omgerekend tegen de wisselkoers van 2009 ongeveer 112.000 euro.

Sterke stijger

Om de inkomens uit de acht landen be-ter te kunnen vergelijken, hanteerden de onderzoekers de koopkrachtpariteit uitge-drukt in Amerikaanse dollar, gecorrigeerd voor inflatie (Figuur). Ook daar prijkt Bel-gië op plek vier, na Nederland, Duitsland en het VK. Op de vijfde plaats komt Dene-marken, op de zesde plek Zweden, Finland

is zevende en helemaal achteraan bengelt Frankrijk.

Op de ranglijst van de sterkste stijgers staat ons land dan weer tweede: tussen 2000 en 2009 steeg het inkomen van Belgische huis-artsen met meer dan eenmaal het gemiddel-de bbp per capita, en hun inkomen steeg ook beduidend meer (ruim 30%) dan dat van de doorsnee Belg. De sterkste inkomensstijging viel te noteren in Nederland.

In tegenstelling tot Nederland, Duitsland of het Verenigd Koninkrijk kenden wij geen radicale ommezwaai op het vlak van verlo-ningssystemen. In die drie landen daaren-tegen veranderde de remuneratie van huis-artsen ingrijpend tijdens de voorbije tien jaar: het Verenigd Koninkrijk voerde in 2004 het contract- en beloningssysteem in voor huisartsen, Nederland ruilde in 2006 de pu-blieke en private verzekeringen in voor één algemeen systeem en Duitsland kieperde in 2008 de budgetgrens en de beperking van bepaalde prestaties overboord.

Kanttekeningen

De onderzoekers waarschuwen wel voor overhaaste conclusies. Bij de data vallen immers een pak kanttekeningen te plaat-sen. Ten eerste is de variatie in inkomens bínnen de verschillende landen enorm groot. Maar wat het cijferwerk écht moei-lijk maakt, zijn de toenemende complexiteit

op het vlak van financieringssystemen, de beperkte informatie over het aantal nog ac-tieve huisartsen in verschillende landen, de verschillen tussen zelfstandige en gesalari-eerde huisartsen, de bepaling van het begrip ‘voltijds huisarts’,… Veel gegevens zijn niet of slechts beperkt terug te vinden, en vaak komt de informatie die toch voorhanden is dan nog van organisaties met belangen in de huisartsenwereld, wat de betrouwbaar-heid ervan compromitteert.

Het voorbehoud van de auteurs is trouwens niet onlogisch. In 2009 kwam Nivel, het Ne-derlandse instituut voor onderzoek in de ge-zondheidszorg, met gegevens over de lonen van huisartsen uit dezelfde acht landen naar buiten, en dat voor inkomensjaar 2005. Voor ons land sloeg het de bal echter compleet mis. Volgens Nivel verdiende een Belgische huisarts in 2005 zowat 30.000 euro. Wat la-ter corrigeerde het onderzoekscentrum dat naar dik 70.000 euro.

“Die vergissing was onder meer het gevolg van een overschatting van het aantal ac-tieve huisartsen in ons land”, klonk het toen uit de mond van Madelon Kroneman (Ni-vel), die ook hoofdonderzoeker is van deze studie. Interessant detail: cijferspecialist bij het Riziv Pascal Meeus, die de Nederlandse onderzoekers in 2009 hielp om hun fout recht te zetten, was ditmaal vanaf het begin bij het onderzoek betrokken. ]

Tijs Ruysschaert

MS8

041B

N

Pers in perspectiefHet Tijdschrift voor Geneeskunde (TvG) pakt uit met een origineel initiatief. In samenwerking met CEBAM start het blad een nieuwe rubriek waarin gezondheidsnieuws uit de algemene media ‘in perspectief’ wordt geplaatst.

Evolutie van de huisartseninkomens, uitgedrukt in koopkrachtpariteit US$ en gecorrigeerd voor inflatie.

160.000

140.000

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

Nederland

Duitsland

VK

België

Denemarken

Zweden

Frankrijk

Finland

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010jaren

Onder de titel ‘Pers in perspec-tief’ publiceerde het TvG begin november een eerste artikel.

Marleen Finoulst, arts-journalist en mede-werker van het interuniversitaire Centrum Evidence-Based Medicine (CEBAM) wijst in het ‘ten geleide’ op het toenemende belang van de media in de zoektocht van patiënten en gezonde burgers naar ge-zondheidsinformatie. Maar de artikels zijn vaak ongenuanceerd en vatbaar voor foute interpretaties. “Hedendaagse patiënten raadplegen steeds vaker ’dr. Google’ voor-aleer ze een arts raadplegen. Een groeiende groep bepaalt op voorhand welke aandoe-ning ze heeft en welke behandeling ze daarvoor wil van de arts,” stelt dr. Finoulst provocerend.

De nieuwe rubriek beoogt artsen beter te wapenen tegen actuele trends, winstbe-jag en hypes over gezondheid in de media. Daartoe analyseert men in elk nummer één actueel mediaverhaal. Waar is het op gebaseerd? Hoe kan u het als arts inter-preteren op basis van wetenschappelijke

bevindingen, rekening houdende met de maatschappelijke context?

Depressies en gluten

Coauteurs van de eerste bijdrage zijn Marleen Finoulst en prof. huisartsge-neeskunde en CEBAM-directeur Patrik Vankrunkelsven. Ze staan stil bij een ar-tikel (De Standaard van 26 september) over het verband tussen depressie en lichaamsbeweging. De analyse leert dat behalve psychotherapie en farmacothe-rapie ook regelmatige matige tot inten-sieve lichaamsbeweging een waardevolle alternatieve behandeling vormt bij ma-tige en milde depressie. Wel moet de de-pressieve patiënt professioneel geholpen worden om meer te bewegen. Hamvraag daarbij is of de overheid wil investeren in bewegingscoaches.”Kan bewegen kosten-effectief zijn vergeleken met andere the-rapieën?, vragen de auteurs zich af. “Ver-

geleken met antidepressiva is het voor-deel alvast dat het minder bijwerkingen heeft,” dixit Finoulst en Vankrunkelsven.

Beide artsen liggen, samen met prof. gastro-enterologie Martin Hiele aan de basis van de tweede aflevering van Pers in Perspectief. Daarin onderzoeken ze de ‘nieuwe kruistocht tegen gluten’ (de Tijd, 5 oktober) om te concluderen “dat de toegenomen aandacht voor en het ver-ruimde aanbod aan glutenvrije voeding mooi is meegenomen voor coeliakiepa-tiënten.” Voor alle anderen – mogelijk met uitzondering voor prikkelbaredarm-syndroom – brengt een glutenvrij dieet evenwel geen objectiveerbare gezond-heidsvoordelen mee. ]

Geert Verrijken

De nieuwe rubriek beoogt artsen beter te wapenen tegen actuele trends, winstbejag en hypes over gezondheid in de media.

In de toekomst zal Medi-Sfeer regelmatig stilstaan bij bijdragen uit ‘Pers in Perspectief’.