UDHËZUES PËR HARTIM DHE MIRATIM TË HARTËS ......shembuj të pjesëve të HZK-së, siç janë sqaruar në Kapitullin 2, që mund të përshtaten me nevojat dhe karakteristikat lokale

ZB-3

ZB-1

ZB-1

ZB-2

ZB-2 ZrT-1

ZSHP-Q-1

ZSHP-Q-2

ZSHP-Q-2

ZB-2ZB-4

ZB-4

ZB-4

ZB-3ZB-3

ZK-1 ZK-2

ZK-L

ZK-K

ZK-K

ZSH-Q

ZSH-Q

ZB-6

ZB-6

ZB-5

ZB-5

ZB-5

ZB-6

ZSH-2

ZB-7

ZB-7

ZB-7

ZB-6ZK-2

ZK-2

ZSH-Q

ZSH-QZSH-Q

ZK-1

ZK-1

ZB-3

UDHËZUES PËRHARTIM DHE MIRATIMTË HARTËS ZONALE

TË KOMUNËS


TË KOMUNËS

7

UDHËZUES PËR HARTIM DHE MIRATIM TË HARTËS ZONALE TË KOMUNËSUDHËZUES PËR HARTIM DHE MIRATIM TË HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

Dhjetor 2017

Ky udhëzues është përgatitur nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, me mbështetje të Projektit të USAID Partneritetet për Zhvillim. Pikëpamjet e shprehu-ra në këtë udhëzues nuk pasqyrojnë domosdoshmërish pikëpamjet e Agjencisë së Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar ose të Qeverisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

PËRMBAJTJA Hyrje 13Kapitulli 1: Para Se Të Filloni 15Ku Bazohet Hartimi I Hartës Zonale Të Komunës? 15Çka Është Zonimi? 16Çka Thotë Plani Zhvillimor Komunal? 18Çka Ndodh Me Dokumentet Tjera Të Planifikimit Hapësinor? 20Si Mund Të Ndërtojmë Mbështetje Nga Publiku? 21Vlerësimi Strategjik Mjedisor 21Hartimi, Miratimi, Zbatimi, Monitorimi Dhe Vlerësimi I Hzk-Së 22A Ka Shembuj Të Hartave Zonale Të Komunës Që Mund Ti Përdorim? 25Si Mund Të Hartojmë Një Hartë Të Qartë Zonale Të Komunës? 26Kapitulli 2: Formati Dhe Përmbajtja E Hartës Zonale Të Komunës 27Pjesa Tekstuale E Hartës Zonale Të Komunës 27Pjesa Hartografike E Hartës Zonale Të Komunës 34Kapitulli 3. Hartimi I Hartës Zonale Të Komunës 39Krijimi Dhe Zhvillimi I Data Bazës 39Vlerësimi I Planit Zhvillimor Komunal 39Çka Rezulton Analiza? 40Si Bëhet Analiza? 40Metodologjia E Përcaktimit Të Zonave 46Emërtimi I Zonave 51Përshkrim I Kushteve Zhvillimore 52Prezantimi I Kushteve Zhvillimore Dhe Ndërtimore 54Kapitulli 4: Zbatimi, Monitorimi I Zbatimit Dhe Vlerësimi I Hartës Zonale Të Komunës 56Planifikimi I Zbatimit 56Zbatimi Dhe Monitorimi I Zbatimit 56Vlerësimi I Hartës Zonale Të Komunës 59Kapitulli 5: Shembuj Të Pjesëve Të Hartës Zonale Të Komunës 60Pjesa 1: Informata Për Qytetarin 60Pjesa 2: Hyrje 61Pjesa 3: Përkufizimet 62Pjesa 4: Arsyetimi 63Pjesa 5: Kushte Zhvillimore Të Përgjithshme 63Pjesa 6.1. Lista E Zonave 66Pjesa 6.2. Tabela Përmbledhëse E Shfrytëzimeve Të Tokë 67Pjesa 7: Zonat E Përcaktuara Dhe Kushtet Zhvillimore 68Pjesa 7.1. Zonë E Shfrytëzimit Të Përzier- Përgjithshëm- Zshp-P 72Pjesa 8: Zonat Mbishtresore Dhe Kushtet Zhvillimore 74Pjesa 9: Infrastruktura Rrugore 78Pjesa 10: Infrastruktura Publike Dhe Sociale 80Pjesa 11. Infrastruktura Teknike 80Pjesa12: Trajtimi I Vendbanimeve Joformale 81Pjesa 12: Planet Rregulluese Të Hollësishme 81Pjesa 13: Administrimi, Zbatimi Dhe Monitorimi I Zbatimit 81Shtojcat 84Shtojca 1: Paraqitja E Shfrytëzimeve Sipas Hilucs-In Në Zagreb 84Shtojca 2: Çka Është Dendësia? 87

8 9

UDHËZUES PËR HARTIM DHE MIRATIM TË HARTËS ZONALE TË KOMUNËS UDHËZUES PËR HARTIM DHE MIRATIM TË HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

ILUSTRIMET

Ilustrim 1. Konsistencë në mes të shfrytëzimit të planifikuar të tokës në PZHK dhe zonave të përcaktuara në HZK. 16Ilustrim 2. “Transect- i”, ndan hapësirën në zona sipas prerjes tërthore prej hapësirave rurale deri te ato urbane, duke u bazuar në gjendjen ekzistuese, ndërtimeve, mjedisit, si dhe elementëve tjerë fizik e social, që modifikohen sipas karakteristikave lokale. 17Ilustrim 3. Dallimi mes konceptit të zhvillimit hapësinor, zonimit dhe infrastrukturës rrugore. 18Ilustrim 4. Procesi i integruar i hartimit të PZHK- së dhe HZK-së. 20Ilustrim 5. Skema e gridit të zonimit dhe mënyra e kodimit të qelizave. 36Ilustrim 6. Mbulueshmëria e gridit të HZK-ve për të gjithë territorin e Kosovës. 37Ilustrim 7. Formati standard i fletës së prezantimit dhe printimit të HZK-së. 38Ilustrim 8. Përpjesa e HZK-së. 38Ilustrim 9. Mbi shtresimi i të dhënave/hartave sipas tematikave. 41Ilustrim 10. Shembuj të tërësive hapësinore të ndryshme. 43Ilustrim 11. Metoda e mbishtresimit- rasti i shtresave 1. 44Ilustrimi 12. Hartë ajrore me disa modele të përzgjedhura. 45Ilustrimi 13. Ndarje e mundshme e nën kategorive të zonave. 46Ilustrim 14. Krijimi i nën-zonave në kuadër të Zonës së Shfrytëzimit të Përzier- Qendër. 49Ilustrimi 15. Një Zonë Mbishtresore e definuar në hartë mbi zonat tjera bazë. 50Ilustrim 16. Shembull i nën-kategorive të zonave në qendrën urbane. 51Ilustrimi 17. Mënyra e propozuar e emërtimit të zonave. 52Ilustrimi 18. Madhësia maksimale dhe gjerësia minimale e parcelës. 53Ilustrim 19. Vija Ndërtimore e Përparme është të paktën 1 (një) metër për të paktën 80% të gjatësisë së ndërtesës përgjatë rrugës. 54Ilustrim 20. Ortofoto e përdorur për të ndarë Zagrebin qendror në gjashtë sipërfaqetë përgjithshme të tokës 84Ilustrim 21. Harta përfundimtare e inventarizimit të shfrytëzimeve të tokës. 85

TABELAT

Tabela 1. Strukturimi i të gjitha PRRU-ve 20Tabela 2. Mënyra tabelare e përcaktimit të VN-ve për disa zona. 55Tabela 3. Shembuj të indikatorëve të mundshëm për tu përcaktuar në kuadër të HZK-së. 59

10 11


AKRONIMET

APKPMH — Autoriteti Përgjegjës Komunal për Planifikim dhe Menaxhim HapësinorBAZA E TË DHËNAVE — Baza e konsoliduar kombëtare e të dhënave të planifikimit hapësinorGIS — Sistemi Informativ GjeografikHILUCS — Klasifikimi i shfrytëzimit të tokës sipas Direktivës Evropiane INSPIRE 2007/2/ECHZK — Harta Zonale e KomunësKK — Kuvendi I KomunësLPH — Ligji Nr. 04/L-174 Për Planifikimin HapësinorLVSM — Ligji Nr. 03 / L-230 për Vlerësimin Strategjik MjedisorMMPH — Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor NTPH — Normat Teknike të Planifikimit HapësinorPZHK — Plani Zhvillimor KomunalPZHU — Plani Zhvillimor UrbanPRRH — Planet Rregulluese të HollësishmePRRU — Planet Rregulluese UrbanePV — Plani i VeprimitPVZ — Plani i Veprimit për ZbatimSPAK — Aplikacioni GIS për Sistemin Zyrtar të Planifikimit Hapësinor për Menaxhim të Bazës së të DhënaveUA — Udhëzim AdministrativVSM — Vlerësimi Strategjik Mjedisor VN — Vija NdërtimoreVNN — Vija Ndërtimore NdihmëseZB — Zonë Banimi ZB- U — Zonë Banimi- Ulët ZI — Zonë Industriale ZM- MRE — Zonë Mbishtresore- Mbrojtje nga Rrëshqitja dhe Erozioni ZK — Zonë Komerciale ZSh — Zonë e ShërbimeveZSHP-Q — Zonë e Shfrytëzimit të përzier- QendërZSHP- P — Zonë e Shfrytëzimit të Përzier- Përgjithshëm ZT — Zonë Teknologjike ZVM — Zonë e Veçantë e Mbrojtur ZV — Zonë e Veçantë

13

UDHËZUES PËR HARTIM DHE MIRATIM TË HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

HYRJE

Ky dokument ofron udhëzime dhe sqarime të nevojshme, për të kuptuar, hartuar dhe miratuar Hartën Zonale të Komunës (HZK). HZK është dokument i planifikim-it hapësinor, dhe si i tillë përcakton rregullat për shfrytëzimin dhe zhvillimin e tërë territorit të Komunës. Njëkohësisht HZK ofron informata për qytetarët, se si mund t’i shfrytëzojnë dhe zhvillojnë pronat e veta. Qëllimi i këtij Udhëzuesi është t’i ndihmojë komunat gjatë hartimit të HZK-së, në mënyrë që t’i plotësojnë kërkesat e dala nga Ligji Nr. 04/L-174 për Planifikimin Hapësinor (LPH), Udhëzimi Administrativ MMPH-Nr. 24/2015 mbi Elementet dhe Kërkesat Themelore për Hartimin, Zbatimin dhe Moni-torimin e Hartës Zonale të Komunës (UA MMPH-NR. 24/2015) dhe Normat Teknike të Planifikimit Hapësinor (NTPH).

Zonimi ju mundëson komunave të kontrollojnë zhvillimin e territorit të tyre, si llojin e zhvillimit, ndërtimit, si dhe përcaktimin e shfrytëzimit të tokës. Zonimi si i tillë synon rregullimin, orientimin, zhvillimin dhe shfrytëzimin më efikas të hapësirave komunale, në të mirë të qytetarëve të komunës.

Zonimi arrihet me ndarjen e territorit të komunës në zona të ndryshme, duke përcak-tuar mundësitë e shfrytëzimit dhe rregullat e zhvillimit për secilën zonë. Duke krijuar zona, komuna siguron që të ndahet hapësirë adekuate për çdo funksion dhe shfrytëzim; rreziqet mjedisore dhe shëndetësore të minimizohen; si dhe trajtohen nevojat e infra-strukturës teknike, publike dhe sociale. Rregullat duhet të jenë të njëjta për një zonë, por mund të jenë të ndryshme nga zona në zonë.

Gjithashtu, duhet theksuar se një strategji e suksesshme për zhvillimin dhe menaxhimin e territorit të komunës, shpesh përfshinë më shumë se përgatitjen e një HZK-je. Sukse-si i një Strategjie varet nga kapaciteti zbatues i saj. P.sh. zhvillimi dhe menaxhimi adekuat i tokës, varet nga mundësitë investuese, procesi i shpronësimit, politikat tatimore, infrastruktura përcjellëse komunale, si dhe parakushtet tjera komunale, si kapacitet njerëzore. Të gjithë këta faktor janë të rëndësishëm fillimisht për hartimin dhe më pas implementimin gjithëpërfshirës dhe me sukses të strategjisë komunale dhe shfrytëzimin më efektiv të gjithë territorit të komunës.

Ky Udhëzues përmban pesë kapituj dhe dy shtojca. Kapitujt ofrojnë informacione bazë për strukturimin e një HZK-je, ndërsa shtojcat ofrojnë informata shtesë të nevojshme për tu përdorur gjatë hartimit të HZK-së.

Kapitulli i I (Para se të filloni) ofron sqarime rreth çështjeve lidhur me përgatitjet paraprake dhe hapat e nevojshëm për hartimin e HZK-së, si përputhja me rregullat dhe planet në fuqi, çka është zonimi, hapat e hartimit dhe miratimit të HZK-së dhe të tjera. Kapitulli i II (Formati dhe përmbajtja e Hartës Zonale të Komunës) ofron udhëzime mbi formatin dhe përmbajtjen e pjesës tekstuale dhe hartografike të HZK-së, me sqarime për pjesët e kërkuara ligjërisht dhe që duhet të përfshihen në pjesët tekstuale të HZK-së. Kapitulli i III (Hartimi i Hartës Zonale të Ko-munës) ofron shpjegime rreth mënyrës së si ti qasemi analizës, përcaktimit të zonave, kushteve zhvillimore dhe ndërtimore. Kapitulli i IV (Zbatimi, monitorimi dhe

14 15


vlerësimi i Hartës Zonale të Komunës) përmban shpjegime rreth planifikimit për zbatim të HZK-së, dispozitave të zbatimit, monitorimit dhe vlerësimit të HZK-së. Kapitulli i V (Shembuj të Pjesëve të Hartës Zonale të Komunës) pasqyron shembuj të pjesëve të HZK-së, siç janë sqaruar në Kapitullin 2, që mund të përshtaten me nevojat dhe karakteristikat lokale dhe të përdoren për hartimin e një HZK. Pos kapitujve, ky dokument përmban edhe Shtojca me shpjegime shtesë për hartimin e pjesëve specifike të HZK-së.

KAPITULLI 1: PARA SE TË FILLONI

Përgatitja e një HZK-je është një obligim ligjor për secilën komunë. Për të përgatitur HZK-në nevojiten përgatitje paraprake, diskutime të detajuara ndërmjet drejtorive dhe autoriteteve përgjegjëse komunale për planifikim dhe menaxhim hapësinor, si dhe përfshirja e qytetarëve për të marrë opinionin e tyre gjatë gjithë procesit të hartimit të HZK-së. Paragrafët e mëposhtëm përmbledhin disa nga informata dhe çështje me rëndësi që ju nevojiten hartuesve të HZK-së dhe mund shërbejnë për një organizim më të mirë të punës para hartimit të një HZK-je.

KU BAZOHET HARTIMI I HARTËS ZONALE TË KOMUNËS?

Hartimi dhe miratimi i HZK-së bazohet në legjislacionin përkatës dhe dokumentet e planifikimit hapësinor, siç janë:

• Ligji Nr. 04/L-174 Për Planifikimin Hapësinor (LPH).• Ligji Nr. 02/L-26 për Tokën Bujqësore.• Ligji Nr.03/L-098 për Bujqësinë dhe Zhvillimin Rural 1.• Ligji Nr.03/L-025 për Mbrojtjen e Mjedisit.• Ligji Nr. 03/L-233 për Mbrojtjen e Natyrës.• Ligji Nr. 03/L-230 për Vlerësimin Strategjik Mjedisor (LVSM).• Ligji Nr. 02/L-88 për Trashëgiminë Kulturore.• Ligji Nr. 04/L – 110 për Ndërtim.• UA MMPH-NR. 24/2015.• UA MMPH-NR. 11/2015- Udhëzim Administrativ MMPH- Nr. 11/2015 mbi Ele-mentet dhe Kërkesat Themelore për Hartimin, Zbatimin dhe Monitorimin e Planit Zhvillimor Komunal. (UA MMPH-NR. 11/2015)• NTPH- të.• Projekt Udhëzimi Administrativ për Metodën e Mirëmbajtjes së Bazës së të Dhënave dhe Obligimet e Autoriteteve Publike dhe Personave Tjerë Fizik dhe Juridik sa i Përket Mirëmbajtjes dhe Dorëzimit të Dokumenteve dhe të Dhënave në Bazën e të Dhënave.• Plani Hapësinor i Kosovës në fuqi.• Plani Zhvillimor Komunal (PZHK) në fuqi.• Harta Zonale e Kosovës 2.• Planet Hapësinore për Zonat e Veçanta 3.• Objektivat e planeve zhvillimore strategjike të sektorëve të ndryshëm të Komunës.• Zonat e Veçanta të Mbrojtura (ZVM).• Të tjera.

1 Po ashtu Ligji nr. 04/l-090 për ndryshimin dhe plotësimin e ligjit nr. 03/l-098 për Bujqësinë dhe Zhvillimin Rural.

2 Nëse aplikohet, d.m.th. nëse ekziston Harta Zonale e Kosovës në fuqi, apo si projektplan.

3 Nëse, në kuadër të territorit të komunës, shtrihet ndonjë zonë e veçantë.

16 17


ÇKA ËSHTË ZONIMI?

Zonimi është një mjet që iu mundëson komunave të rregullojnë shfrytëzimin dhe zhvil-limin e tokës për tërë territorin e komunës. Kjo nënkupton rregullimin e resurseve dhe mjedisit, infrastrukturës dhe shërbimeve përcjellëse, me synim të sigurimit të zhvillimit hapësinor, fizik, ekonomik, social dhe mjedisor, shëndetit, si dhe mirëqenies së komu-niteteve urbane dhe rurale. Konteksti i zonimit në Kosovë sipas legjislacionit përcakton dy gjëra kryesore:

• Rregullat për shfrytëzim dhe zhvillim që ofron mundësi të zhvillimit dhe ku-fizimeve për qytetarët, pronarët, investitorët dhe institucionet qeveritare.

• Zbatimin e projekteve kapitale në përgjegjësi të autoriteteve qeverisëse qen-drore dhe lokale, në harmoni me buxhetin dhe afatet kohore të dokumenteve të planifikimit hapësinor.

Zonimi funksionon me ndarjen precize të territorit në zona funksionale. Për çdo zonë, duke u bazuar në hartën e shfrytëzimit të planifikuar të tokës, përcakton shfrytëzimin e tokës, kushtet zhvillimore dhe masat mbrojtëse për periudhën e planifikuar të zhvillimit (Neni 6, UA MMPH-NR. 24/2015). Zonimi bazohet në konceptin një zonë- një palë kushte zhvillimore. Kushtet e përcaktuara për një lloj zone vlejnë për secilën sipërfaqe ku ajo zonë është e pozicionuar gjeografikisht.

HZK nuk është një strategji e përgjithshme siç është PZHK-ja. HZK përcakton se çka ligjërisht mund të bësh me pronën. Prandaj, duhet të ketë konsistencë në mes të shfrytëzimit të planifikuar të tokës në PZHK dhe zonimit në HZK. Ilustrimi 1. Ilustron këtë ndërlidhje. PZHK është baza mbi të cilën ndërtohet HZK-ja.

PZHK- ja ka përcaktuar qëllimet, objektivat dhe strategjitë për t’u zbatuar nga komunat, të cilat janë shtylla kurrizore e zonimit. Qëllimet, objektivat dhe strategjitë, në vete përcaktojnë kahe dhe politika sa i përket zhvillimeve dhe shfrytëzimeve të tokës dhe infrastrukturës, që paraqiten si nevojë për shfrytëzime të tilla, si ajo teknike, publike dhe sociale. Rrjedhimisht, HZK ka për detyrë ta përkthejë strategjinë zhvillimore komunale për gjithë territorin, duke integruar të gjitha elementet sektoriale dhe ti përcaktojë në hartë. Gjegjësisht, të konsolidojë nevojat tematike dhe të shenjëzojë ato në hartë. P.sh., në PZHK:

ZONË – NJË GRUP I PARCELAVE KADASTRALE FQINJE ME PËRCAKTIM TË NJËJTË TË SHFRYTËZIMIT TË TOKËS, ZHVILLIMIT APO TË MBROJTJES DHE RUAJTJES, DUKE PËRDORUR PËRKUFIZIMET E ZONAVE NË LIGJ.

ZONË BANIMI (ZB)– SIPËRFAQE E CAKTUAR KRYESISHT PËR QËLLIME TË BANIMIT.

KOMERCIALE (K) INDUSTRIALE (I)

INDUSTRIALE (I)BANIM (B)BANIM (B)

ZK- 1

ZK- 2

ZK- 1

ZSHP- K

ZB- 1

ZB- 1ZB- 2ZB- 3

ZI- 1 ZI- 2

ZI- 2

ZK- 2

Ilustrim 1. Konsistencë në mes të shfrytëzimit të planifikuar të tokës në PZHK dhe zonave të përcaktuara në HZK

• Një hapësirë specifike përcaktohet për Banim, kurse në HZK për hapësirën e njëjtë mund të krijohen disa nën-kategori të zonës me shfrytëzim dominues banimin, duke lejuar shërbime përcjellëse.• Një hapësirë specifike përcaktohet për park biznesi apo edhe park teknologjik, kurse në HZK hapësira e njëjtë mund të përcaktohen si zonë komerciale (ZK) apo zonë teknologjike (ZT).• Përmirësimi i një qendre të mjekësisë në një klinikë është planifikuar në PZHK. Rr-jedhimisht, HZK në kuadër të infrastrukturës publike (tekst dhe hartë) do të definohet vendndodhja e planifikuar e klinikës.

Zonimi përdor poligonin, vijën dhe pikën për të shenjëzuar zonat dhe projektet kapi-tale. Ekzistojnë disa koncepte të zonimit që janë zhvilluar si përgjigje ndaj nevojave dhe ndryshimeve të zhvillimit ekonomik dhe social. Konceptet e ndryshme të zonimit që u zhvilluan, rrjedhin nga ai Euklidian.• Zonimi Euklidian karakterizohet me krijimin e zonave me shfrytëzime homogjene

të tokës, si dhe duke përcaktuar kushtet zhvillimore e ndërtimore që limitojnë zhvillimin brenda secilës prej zonave. Mirëpo, ky lloj koncepti i zonimit ka hasur në kritika pasi që ndër vite ka krijuar zgjerim të panevojshëm të vendbanimeve urbane.

• Zonimit i bazuar në kontekst dallon zonat në përgjithësi sipas karakteristikave hapësinore dhe fizike, si dhe funksioneve brenda zonave, duke përfshirë, por jo kufizuar në: rrugët, blloqet, larmisë së funksioneve, intensitetit të zhvillimit të tokës, si dhe transportit. Zonimi i tillë përdor prerjen tërthore Transect- in për të ndarë zonat, sipas karakteristikave të komunës duke filluar nga hapësirat rurale deri te ato urbane.

• Koncepti i zonimit i bazuar në formë, rregullon mënyrën sesi strukturat e ndërtu-ara ndërlidhen mes vete, me parcelën, raportin me mjedisin rrethues dhe rrugën. Kushtet zhvillimore kontrollojnë lartësitë, vijat rregullatore, vendosjen e parking-jeve, peizazhin në mënyrën më të përshtatshme për zonën, si dhe tipologjinë e ndërtimit në zonë. Ky koncept nuk ka për qëllim të kufizojë shfrytëzimet e tokës, por vetëm të mirëmbajë një karakter dhe intensitet të njëjtë të formës së ndër-

RURALE URBANE

Ilustrim 2. “Transect- i”, ndan hapësirën në zona sipas prerjes tërthore prej hapësirave rurale deri te ato urbane, duke u bazuar në gjendjen ekzistuese, ndërtimeve, mjedisit, si dhe elementëve fizik e social, që modifikohen sipas karakteristikave lokale.

18 19


tuar brenda zonës specifike. Këto lloj koncepte përdorin shumë ilustrime si dhe diagrame që të sqarojnë si të plotësojnë kushtet zhvillimore për zonat.

• Zonimi fleksibil lejon zhvillime të ndryshme, ku rregullat e përcaktuara janë fleksi-bile, kushtet zhvillimore përcaktohen bazuar në kushtet e përgjithshme, si dhe përputhshmërinë me qëllimet dhe objektivat e përcaktuara me planet zhvillimore.

UA MMPH Nr. 24/ 2015, specifikon zonat sipas shfrytëzimit mbizotërues të tokës, por është fleksibil në përcaktimin e kushteve zhvillimore. Në këtë mënyrë lejon hapësirë për zbatimin e koncepteve tjera, siç janë, bazuar në kontekst apo formë, duke i modifi-kuar për nevojat në Kosovë, si dhe sipas karakteristikave të komunës.

ÇKA THOTË PLANI ZHVILLIMOR KOMUNAL?

PZHK është instrument që studion territorin në mënyrë të integruar dhe gjithëpërf-shirëse dhe hartohet në funksion të zhvillimit strategjik, duke vendosur objektivat, strategjitë zhvillimore dhe veprimet për zbatim.

Hartimi dhe miratimi i PZHK-së nënkupton një proces të grumbullimit dhe vlerësimit të të dhënave të popullsisë, si dhe të të dhënave ekonomike, sociale dhe fizike për një komunë. Vlerësimi rezulton me projeksione të popullsisë, listimin e të gjitha nevojave për ti shërbyer popullsisë dhe organizimin e këtyre nevojave në një koncept të zhvillim-it hapësinor për tërë territorin e komunës.

PZHKKoncepti i zhvillimit hapësinor

HZKZonimi i vendbanimeve

HZKRrjeti i Infrastrukturës Rrugore

Ilustrim 3. Dallimi mes konceptit të zhvillimit hapësinor, zonimit dhe infrastrukturës rrugore.

PZHK përshkruan konceptin e zhvillimit hapësinor nëpërmjet pjesës tekstuale dhe hartave.

P.sh., PZHK përcakton zgjerimin e një vendbanimi ose krijimin e një vendbanimi të ri. Në përgjithësi PZHK nuk do të adresojë gjithë potencialin hapësinor të ardhshëm dhe rregullat e zhvillimit të atij vendbanimit. Është detyrë e HZK-së të adresojë dhe rreg-ullojë gjithë këto detaje në harmoni më vizionin e PZHK-së për atë vendbanim.

PZHK përcakton në mënyrë të përgjithshme sasinë dhe shtrirjen e shfrytëzimeve të tokës. Rrjedhimisht, sasitë përcaktohen duke u bazuar në vlerësimin e sasisë së nevo-jshme të shërbimeve publike dhe infrastrukturës përcjellëse, për të shërbyer popullatën që parashikohet të jetojë e lëvizë në komunë.

Ky Udhëzues supozon se komuna juaj ka hartuar dhe miratuar një PZHK sipas kërke-save të UA MMPH-NR. 11/2015. Nëse ky nuk është rasti për komunën tuaj, atëherë shikoni më poshtë:

• Nuk ka një PZHK në fuqi. Nëse nuk keni një PZHK në fuqi, së pari duhet të bëni përgatitjet për të hartuar një PZHK para se të hartoni një HZK. Më poshtë sqarohet një proces i integruar i hartimit të PZHK-së dhe HZK-së. (Ilustrimi 4.).

• Një PZHK në fuqi, por me mungesa. Nëse keni një PZHK që nuk përmban Hartën e Shfrytëzimit të Planifikuar të Tokës, Planet Zhvillimore Sektoriale dhe Planin e Veprimit (PV), komuna duhet ti hartojë këto elemente para fillimit të hartimit të HZK-së, me qëllim të krijimit të një baze të mjaftueshme për hartimin e HZK-së. (Neni 44, UA MMPH-NR. 24/2015).

• Një PZHK në fuqi, por që nuk zbatohet. Nëse vlerësimi i zbatueshmërisë së PZHK-së, ka rezultuar se PZHK-ja nuk është duke u zbatuar, komuna duhet të bëjë përgatitjet e harmonizimit të PZHK-së në pajtim me dispozitat ligjore. (Paragrafi 7, Neni 26, LPH).

Komunat mund të përgatisin PZHK-në dhe HZK-në në një proces të integruar. Në këtë rast, komunat mund të fillojnë me vlerësimin e gjendjes për HZK- në, pasi të kenë formuar kornizën e zhvillimit hapësinor për PZHK-në dhe të vazhdojnë me hartimin e HZK-së pasi të kenë definuar prioritetet strategjike zhvillimore në kuadër të PZHK- së. Kjo do të ndihmojë që HZK-ja të reflektojë qëllimet, objektivat dhe politikat strategjike në mënyrë direkte nga PZHK-ja.

Ilustrimi 4. Procesi i integruar i hartimit të PZHK-së dhe HZK-së, ilustron më poshtë këtë qasje të integruar dhe rrjedhën e aktiviteteve që përputhen për hartimin e PZHK-së dhe HZK-së.

Ilustrim 4. Procesi i integruar i hartimit të PZHK- së dhe HZK-së.

20 21


PZHK HZK

Analiza dhe vlerësimi

Vizioni Qëllimet dhe Objektivat

Zonat

Prioritetet Strategjike Zhvillimore Kusht. Zhvillimore&Ndërtimore

Plani i Veprimit Plani i Veprimitpër Zbatim

P

RO

FILI

Analiza dhe vlerësimi

Ilustrim 4. Procesi i integruar i hartimit të PZHK- së dhe HZK-së.

ÇKA NDODH ME DOKUMENTET TJERA TË PLANIFIKIMIT HAPËSINOR?

LPH-ja ka eliminuar hartimin e Planit Zhvillimor Urban (PZHU) dhe Planeve rregul-luese urbane(PRRU) (Paragrafi 3, Neni 26, LPH). Mirëpo, zhvillimi i ardhshëm duhet të bazohet në zhvillimin e përcaktuar në të kaluarën. Prandaj, para hartimit të HZK-së, ko-munat të vlerësojnë planifikimin në kuadër të PZHU-së dhe PRRU-ve, si shfrytëzimet e përcaktuara të tokës, kushteve ndërtimore, dhe masave mbrojtëse.

• Çështjet të cilat duhet marrë parasysh gjatë vlerësimit të PZHU-së dhe PRRU-ve janë:

• Sa janë zbatuar këto dokumente deri në momentin e vlerësimit?• Sa kanë qenë këto dokumente të bazuara në gjendjen ekzistuese?• Cilat kanë qenë përparësitë, dispozitat efektive dhe të pranueshme, që duhet

integruar në HZK?• Cilat kanë qenë mangësitë e këtyre dokumenteve që duhet adresuar në HZK?

Gjeni më poshtë një tabelë e cila do t’ju ndihmonte gjatë strukturimit të gjetjeve gjatë vlerësimit të një PRRU-je. Në këtë mënyrë, do të mund të integroni PRRU-në në HZK, në mënyrë efikase dhe të strukturuar.

Përmbledhje të gjithë PPRU-ve

Emri/ Kodi

PRRU 2

Përshkrim i shkurtër

Për të promovuar zhvillimin �eksibil në qendër.

Publike, komerciale, industriale dhe banim.

Listoni llojet e kushteve ndërtimore të dhëna.

Listoni mangësitë e dokumentit gjatë zbatimit.

HZK-ja do të përcaktojë zona në qendër, duke marrë parasysh këto shfrytëzime.

Përmbledhje e shfrytëzimeve të tokës

Kushtet ndërtimore Mangësitë në PRRU

Ndërlidhja me HZK-në

Tabela 1. Strukturimi i të gjitha PRRU-ve

SI MUND TË NDËRTOJMË MBËSHTETJE NGA PUBLIKU?

Pjesëmarrja publike është një proces shumë i rëndësishëm gjatë hartimit dhe miratimit të HZK-së. Vendimmarrjet për shfrytëzimin e tokës, kanë ndikim direkt në jetën dhe mirëqenien e banorëve dhe në vlerat e pronave të tyre. Prandaj, banorët duhet të mbështesin procesin dhe versionin final të HZK-së.

Duhet të theksohet se pjesëmarrja e suksesshme e publikut është një proces i vazh-dueshëm, i përbërë nga një sërë aktivitetesh dhe veprimesh, për të informuar publikun dhe palët e interesit, dhe për të marrë kontributin e tyre. Banorët, komuniteti, bizneset dhe pronarët e pronave duhet të konsultohen kur përcaktohen llojet e zonave, kufijtë e zonave dhe shfrytëzimet e lejuara brenda secilës zonë. Përcaktimi i zonave dhe shfrytëzimeve, ndikon drejtpërdrejt në cilësinë e jetës dhe perspektivën ekonomike të qytetarëve që jetojnë në zonë, apo në pronën e tyre në zonë. Qytetarët kanë ide të caktuara për atë se çka ata kanë nevojë dhe si të zhvillohet toka në komunën e tyre në të ardhmen, ose mund të kenë ndjenja të forta për atë që duan ose nuk duan për zonën ku ata jetojnë ose punojnë. Për krijimin e një HZK-je efikase dhe të zbatueshme, këto informata janë vendimtare.

Përfshirja e të gjitha palëve të interesit: institucionet e nivelit qendror, shoqëria civile dhe sektori privat, mund të bëhet përmes intervistave, sondazheve, takimeve kon-sultative, punëtorive tematike dhe prezantimeve publike. Komuna duhet të vendosë përdorimin e teknikës së duhur gjatë çdo hapi të hartimit. Informata më të hollësishme mbi teknikat e pjesëmarrjes publike, përtej atyre të kërkuara ligjërisht në UA-MMPH 05/2014 për për Përgjegjësitë e Autoriteteve të Planifikimit Hapësinor si dhe Parimet dhe Procedurat për Pjesëmarrjen e Publikut në Planifikimin Hapësinor, mund të gjeni në kuadër të Udhëzuesit për Planifikim Hapësinor me Pjesëmarrje në Kosovë (http://mmph-rks.org/sq/Divizioni-i-Planifikimit-Hapësinor/UDHËZU-ES-PËR-PLANIFIKIM-HAPESINOR-ME-PJESËMARRJE-NË-KOSOVË-1415).

VLERËSIMI STRATEGJIK MJEDISOR

Vlerësimi Strategjik Mjedisor (VSM) duhet të bëhet në përputhje me Ligjin Nr. 03 / L-230 për Vlerësimin Strategjik Mjedisor (LVSM), që nënkupton përgatitjen e një raporti të VSM-së, mbajtjen e konsultimeve, si dhe marrjen parasysh të këtij raporti dhe të rezultateve të konsultimeve gjatë vendimmarrjes. Qëllimi i këtij raporti është të theksojë segmentet kyçe të mjedisit që mund të ndikohen nga përcaktimi i zonave dhe zbatimi i HZK-së, të identifikojë ndikimet më të rëndësishme pozitive dhe negative në mjedis, të propozojë masa për të zvogëluar ndikimet negative të identifikuara dhe të përcaktojë masat e monitorimit të mjedisit gjatë zbatimit të HZK-së. Marrja e pëlqimit për raportin e VSM-së është një dëshmi se komuna ka kryer të gjitha përgjegjësitë lidhur me VSM-në.

Në përputhje me LVSM, VSM-ja do të kryhet gjatë procedurës së hartimit të HZK-së dhe para miratimit të tij. Në përputhje me këtë, procesi i përgatitjes së VSM-së dhe

https://gzk.rks-gov.net/ActDetail.aspx?ActID=10226

http://mmph-rks.org/sq/Divizioni-i-Planifikimit-Hapesinor/UDHEZUES-PER-PLANIFIKIM-HAPESINOR-ME-PJESEMARRJE-NE-KOSOVE-1415

http://mmph-rks.org/sq/Divizioni-i-Planifikimit-Hapesinor/UDHEZUES-PER-PLANIFIKIM-HAPESINOR-ME-PJESEMARRJE-NE-KOSOVE-1415

22 23


raportit të VSM-së duhet të fillojë sa më herët që të jetë e mundur - mundësisht në fazën e zhvillimit të propozim-HZK-së. Integrimi i VSM-së në procesin e hartimit të HZK-së, siguron që të shmangen efektet negative dhe ndryshimet në mjedis në fillim të procesit, kështu që projekt-HZK i prezantuar publikut gjatë shqyrtimit publik, është në përputhje me dispozitat e mbrojtjes së mjedisit.

Andaj, Komuna duhet të planifikojë me kujdes dhe të zhvillojë të gjitha obligimet rreth përgatitjes dhe miratimit të VSM, paralelisht me procesin e hartimit dhe miratimit të HZK-së. Më shumë rreth VSM dhe procesit të hartimit mund të gjeni në http://www.unhabitat-kosovo.org/repository/docs/2._Udhezues_per_hartimin_e_Vleresimit_Strate-gjik_Mjedisor_932520.pdf.

HARTIMI, MIRATIMI, ZBATIMI, MONITORIMI DHE VLERËSIMI I HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

Planifikimi hapësinor ndjek një cikël procedurash. Së pari, një HZK hartohet dhe miratohet. Më tutje, me fillimin e zbatimit të HZK-së, kryhet edhe monitorimi i zbatimit të HZK-së. Monitorimi shërben si bazë për vlerësimin e HZK-së dhe fillimin e ciklit nga fillimi, gjegjësisht hartimin e një HZK-je të re. Ky Udhëzues dallon dy faza kryesore të ciklit të planifikimit të HZK-së:

• Faza e planifikimit, që përfshinë inicimin, analizën, hartimin dhe miratimin e HZK-së;• Faza e zbatimit, që përfshinë zhvillimin, monitorimin dhe vlerësimin e HZK-së.

Faza e zbatimit ka një kohëzgjatje të njëjtë me vlefshmërinë4 e përcaktuar gjatë mirati-mit të HZK-së. Prandaj, një vit e gjysmë (ose aq sa e ka vlerësuar komuna se do të zgjasë hartimi dhe miratimi i HZK-së) para skadimit të periudhës së vlefshmërisë së përcaktuar për HZK preferohet që sërish të fillojë ‹faza e re e planifikimit›.

FAZA E PLANIFIKIMIT

4. LPH përcakton që periudha e vlefshmërisë së HZK-së të jetë së paku tetë (8) vjet.

Inicimi

Analiza

Hartimi

Miratimi

Zhvillimi

Monitorimi

Vlerësimi

HAPI I INICIMIT. Nënkupton inicimin e vendimit për hartim të HZK-së. Për shkaqe praktike, para inicimit të procesit të hartimit të HZK-së, kryetari i komunës përcakton një grup koordinues, i përbërë nga zyrtarë komunal dhe/ apo anëtarë të jashtëm. Grupi koordinues bën vlerësim të kapaciteteve njerëzore dhe financiare të komunës, me qëllim të vlerësimit të kapaciteteve ekzistuese reale të komunës.

Rrjedhimisht, vlerësohet a ka nevojë për ekspertizë të jashtme (për hartimin e gjithë HZK-së, apo disa pjesëve të HZK-së), ose komuna në mënyrë vetanake mund të hartojë dhe miratojë HZK-në. Kurse, vlerësimi financiar shërben për planifikim më të saktë të buxhetit financiar. Bazuar në këto, hartohet Plani i Punës.

Plani i punës përgatitet nga grupi koordinues me mbështetjen e APKPMH-së dhe në bashkërendim me sektorët tjerë komunal, dhe përmban të gjitha detyrat dhe aktivitetet që duhet të zhvillohen, produktet, organin përgjegjës për zhvillim e të gjitha detyrave, kohëzgjatjen, si dhe implikimin financiar për zhvillimin e të gjitha detyrave. Hartimi i planit të punës i ndihmon komunës të planifikojë dhe menaxhojë një proces sa më efektiv dhe vlerësimi financiar shërben për planifikim më të saktë të buxhetit dhe ndarjen e fondeve për menaxhimin e procesit të hartimit dhe miratimit të HZK-së nga Kuvendi i Komunës (KK).

Propozim-vendimit për hartim të HZK-së i përgatitur nga APKPMH (Paragrafi 1.3, Neni 11, LPH. ) i bashkëngjitet Programi për Hartimin dhe Menaxhimin e Procesit të Planifikimit të HZK-së (Programi) dhe dorëzohen në KK për miratim. Programi reflek-ton planin e punës, në bazë të të cilit komuna vazhdon me aktivitetet e parapara për hartimin dhe miratimin e HZK-së. Sigurisht që, shumë nga aktivitetet (p.sh. grumbullimi dhe sistemimi i të dhënave etj.) mund të nisen pa e pritur miratimin e Propozim- ven-dimit.

Formimi i grupit punues, i përbërë nga përfaqësues të sektorëve të ndryshëm, do të mbështesë APKPMH-në gjatë tërë procesit, në harmonizimin e çështjeve/nevojave të sektorëve të ndryshëm lidhur me HZK-në dhe sigurimin e reflektimit të të njëjtave në HZK. Grupi punues udhëhiqet nga një koordinator që përcaktohet nga Grupi koordi-nues.

Nëse komuna angazhon ekspertizë të jashtme, ose ka rekomanduar që i tërë procesi të zhvillohet nëpërmjet një konkursi të projektimit5, atëherë APKPM përgatit detyrat dhe përgjegjësitë e ekspertizës së jashtme dhe mbështet Zyrën e Prokurimit deri në angazhimin e ekspertizës së jashtme.

Programi përfshin aktivitetet për inkurajimin dhe përfshirjen e publikut në të gjithë hapat e planifikimit të HZK-së. Teknikat të cilat mund ti zhvillojë komuna në këtë hap, kanë për qëllim informimin e publikut për fillimin e hartimit të HZK-së, e që janë: njof-timet publike përmes mediave të shkruara dhe elektronike (shtypi ditor, TV kombëtare dhe lokale, faqet e internetit, rrjetet sociale, etj.).

5. Paragrafi 1.6.2, Neni 10, LPH.

http://www.unhabitat-kosovo.org/repository/docs/2._Udhezues_per_hartimin_e_Vleresimit_Strategjik_Mjedisor_932520.pdf



24 25


HAPI I ANALIZËS. Së pari, bëhet grumbullimi dhe sistemimi i të dhënave për tërë territorin e komunës nga ana e APKPMH-së me mbështetjen e grupit punues.Më pas, APKPMH do të analizojë dhe vlerësojë PZHK-në në fuqi (për nevoja të har-timit të HZK-së), dhe do të nxjerrë përfundime mbi objektivat, politikat dhe projektet PZHK-së që integrohen në HZK dhe do të identifikojë të dhënat shtesë të nevojshme të përpunohen në këtë hap.

Ba Bazuar në të gjeturat mbi PZHK-në dhe të dhënave të sistemuara, APKPMH dhe grupi planifikues vazhdojnë me analizën e nevojshme për hartim të HZK-së. Procesi i analizës është sqaruar më hollësisht në #ÇKA REZULTON ANALIZA? dhe #SI BËHET ANALIZA?.

Inicimi i hartimit të VSM-së, duhet të planifikohet në këtë hap. Anketimi dhe konsultimi paraprak i publikut të gjerë do të bëhet paralel me hapin e dytë, në mënyrë që të analizohen problemet dhe nevojat e publikut dhe të bëhet përfshirja e tyre sa më parë.

HAPI I HARTIMIT. Këtu nënkuptohet hartimi i propozim- HZK-së (Version pune i HZK-së). Më shumë rreth këtij procesi është sqaruar në #KAPITULLI 3. HARTIMI I HARTËS ZONALE TË KOMUNËS. Në ndërkohë, komuna harton VSM-në dhe kryen diskutimet publike mbi VSM-në. Pasi të jetë marrë pëlqimi për VSM-në, propozim-HZK-ja plotësohet me kushtet ndërtimore, si dhe zonat mbishtresore me masat mbrojtëse dhe elementet tjera. Preferohet që para dorëzimit në Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH), propozim-HZK-ja të dorëzohet dhe prezantohet në KK dhe në rast se ka komente dhe sugjerime nga KK-ja, të njëjtat të përfshihen në propozim-HZK.

Propozim-HZK dorëzohet dhe prezantohet në MMPH dhe të gjitha kërkesat për ndryshim/ plotësim, përfshihen në dokument. Me këtë, komuna përmbush obligimin për marrjen e pëlqimit nga MMPH-ja, për vlerësim të përputhshmërisë. Pas marrjes së pëlqimit nga MMPH-ja, propozim-HZK shpallet për shqyrtim publik.

Komuna organizon shqyrtimin publik dhe kryen diskutimin publik, ku merr parasysh dhe integron të gjitha kërkesat nga publiku, si dhe përgatitë raportin mbi shqyrtimin publik. Në mënyrë që të verifikohet përmbushja e kërkesave ligjore për sa i përket pjesëmarrjes publike, raporti nga shqyrtimi publik, së bashku me projekt-HZK-në (Ver-sion pune i HZK-së pas shqyrtimit publik, gjegjësisht me ndryshimet e integruara pas shqyrtimit publik), dorëzohen në MMPH për vlerësim të përputhshmërisë së procesit të pjesëmarrjes publike.

HAPI I MIRATIMIT. Pas marrjes së pëlqimit nga MMPH-ja, kryhen aktivitetet që të sigurohet miratimi i projekt-HZK-së në KK. Paraprakisht projekt-HZK-ja dorëzohet dhe prezantohet në komisionet paraprake komunale të KK-së dhe më pas dorëzohet në KK për miratim përfundimtar.

Pas miratimit të HZK-së nga KK-ja, HZK-ja shndërrohet në dokument të plotfuqishëm ligjërisht dhe mund të fillojë zhvillimi i hapit të gjashtë, gjegjësisht zbatimi i HZK-së.

FAZA E ZBATIMIT

HAPI I ZHVILLIMIT. Pas miratimit dhe para fillimit të zhvillimit të HZK-së së miratuar, APKPMH-ja do të arkivojë, pastaj të dorëzojë dhe prezantojë në MMPH dos-jen me të gjitha të dhënat e dokumentit të HZK-së së miratuar,6 ku së pari ka verifikuar dhe kontrolluar saktësinë dhe formatin e të gjitha të dhënave të gjeneruara, si ato të forta dhe elektronike.

HAPI I MONITORIMIT DHE VLERËSIMIT. Procesi, hapat, aktivitetet dhe met-odologjia e zhvillimit të zbatimit, monitorimit dhe vlerësimit është sqaruar më hollësisht në #KAPITULLI 4: ZBATIMI, MONITORIMI I ZBATIMIT DHE VLERËSIMI I HARTËS ZONALE TË KOMUNËS.

A KA SHEMBUJ TË HARTAVE ZONALE TË KOMUNËS QË MUND TI PËRDORIM?

Në Kosovë, HZK-të hartohen për herë të parë në të gjitha komunat. Me siguri, zyrtarët komunalë kanë nevojë të lexojnë dhe analizojnë HZK-në, apo konceptin e zonimit në qytetet dhe vendet tjera, që mund t’ju ndihmojë gjatë hartimit të HZK-së. Në këtë mënyrë, mund të merren parasysh aspektet teknike të hartimit të vendeve tjera, duke përfshirë edhe formatin e prezantimit. Të gjitha këto, nëse aplikohen, mund të adapto-hen sipas karakteristikave lokale.

Më poshtë mund të gjeni disa shembuj të hartave zonale:

https://ecode360.com/8679474

https://denvergov.org/maps/map/zoning

https://www.erieco.gov/DocumentCenter/View/351

https://www.erieco.gov/DocumentCenter/Home/View/334

http://watmagwaar.nl/#mapPage

http://www.labaule.fr/plan-local-durbanisme-de-la-ville-de-la-baule-escoublac dhe

http://www.labaule.fr/sites/default/files/documents/mlb_web_urba_plu_zonage_glob-al_2016_02_29.pdf

6. Paragrafi 1.11, Neni 11, LPH.

https://ecode360.com/8679474

https://denvergov.org/maps/map/zoning

https://www.erieco.gov/DocumentCenter/View/351

https://www.erieco.gov/DocumentCenter/Home/View/334

http://watmagwaar.nl/%23mapPage

http://www.labaule.fr/plan-local-durbanisme-de-la-ville-de-la-baule-escoublac

http://www.labaule.fr/sites/default/files/documents/mlb_web_urba_plu_zonage_global_2016_02_29.pdf

http://www.labaule.fr/sites/default/files/documents/mlb_web_urba_plu_zonage_global_2016_02_29.pdf

26 27


SI MUND TË HARTOJMË NJË HARTË TË QARTËZONALE TË KOMUNËS?

Sipas UA MMPH-Nr. 24/2015, “HZK hartohet në formën e cila e bën më të lehtë përdorimin dhe lehtëson monitorimin dhe rishikimin.” (Paragrafi 7, Neni 5). Me fjalë të tjera, nga faqja e parë në të fundit, theksi duhet të vihet në hartimin e një HZK të mirë organizuar që:

• Komunikon qartë. • Informatat gjenden lehtë. • Është i lehtë për tu administruar, monitoruar, dhe ndryshuar.• Përdor gjuhë të thjeshtë, direkte dhe minimizon mundësitë për gabime dhe keq

interpretime.

Ja disa sugjerime për hartimin e një HZK-je, për një gamë të gjerë të përdoruesve:

• Përdorni fotografi, tabela dhe ilustrime sa herë që mundeni. • Ndjekeni formatin e specifikuar në #KAPITULLI 2: FORMATI DHE PËRMBAJTJA

E HARTËS ZONALE TË KOMUNËS.• Përdorni një sistem konsistent të numërimit dhe të organizimit të pjesëve. • Sigurohuni që pjesa e Përkufizimeve përkufizon kujdesshëm të gjitha shprehjet e

rëndësishme, që të minimizohet nevoja për interpretim të pjesës tekstuale. (Nëse nuk janë veç më të përkufizuara në NTPH.)

• Përdorni terme dhe shprehje në përputhje me LPH, UA dhe NTPH.

NJË MËNYRË E MIRË PËR TË FILLUAR

Së pari, bëni atë që mund të menaxhoni. Është më mirë të �lloni me hapa të vegjël dhe të zgjeroni hapat kur �toni më shumë përvojë ose burime.

Së dyti, gjithmonë �lloni me atë që është më e rëndësishme. P.sh., nëse ju jeni një komunë me një ekonomi të bazuar në bujqësi, �lloni duke u përpjekur për të ruajtur tokën kualitative bujqësore dhe për të mbështetur shfrytëzimet e përshtatshme me tokën bujqësore. Nëse keni një zonë të zhvillimit ekonomik që është shumë e rëndësishme për të ardhmen tuaj, atëherë vendosni rregullat e duhura për ta zhvilluar atë.

Ndërsa �lloni punën, �lloni me atë që është e nevojshme për të ruajtur tokat bujqësore ose për zhvillimin ekonomik, dhe në vazhdimësi duhet të kuptoni se ku duhet të strehoni punëtorët, ku do të hanë, ku do të parkojnë automjetet e tyre, shërbimet publike që u nevojiten, etj. Nëse i zgjidhni këto çështje dhe i bashkoni rregullat e zonimit që mbështesin zhvillimin e dëshiruar, do të keni një mjet shumë të fuqishëm për të formësuar të ardhmen e komunës tuaj.

KAPITULLI 2: FORMATI DHE PËRMBAJTJA E HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

UA Nr. 24/2015 specifikon përmbajtjen dhe formatin e pjesës tekstuale dhe har-tografike të HZK-së. Para fillimit të përpilimit dhe hartimit të HZK-së, është me rëndësi të kuptoni renditjen dhe përmbajtjen e kërkuar të HZK-së sipas UA MMPH Nr. 24/ 2015.

PJESA TEKSTUALE E HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

Pjesa tekstuale përbëhet nga 16 pjesë si më poshtë:

Formati dhe Përmbajtja e Pjesës tekstuale të Hartës Zonale të Komunës

Pjesa

1.

ZgjedhTitulli

Informata për Qytetarin

1.Si të përdoret HZK-ja.

Përmbajtja e pjesës

2. Hyrje 1.Baza ligjore për hartimin e HZK-së.2.Qëllimi i HZK-së.3.Proceset dhe ekipet e përfshira në hartimin e HZK-së.4.Kërkesat dhe obligimet nga PZHK-ja.5.Ndërlidhjet me PRRU-të dhe PRRH- të.6.Ndryshimet eventuale në tematikë ose në strategjitë sektoriale lokale që nga miratimi i PZHK-së.7.Shqyrtimi i përgjithësuar i dokumentit të plani�kimit paraprak të po të njëjtit nivel.

3. Përku�zimet 1.Rregullat për Interpretim. 2.Përku�zimet e shprehjeve të përdorura në HZK.

4. Arsyetimi 1.Arsyetimi ligjor, mjedisor, ekonomik, �nanciar dhe social për krijimin dhe zbatimin e: Zonave, Zonave mbishtresore dhe PV të PZHK-së.2.Raporti i shqyrtimit publik.3.Raporti përmbledhës i obligimeve të cilat rrjedhin nga dokumentet e plani�kimit hapësinor për rajonin.

5. Kushtet Zhvillimore të Përgjithshme

1.Rregulla për zhvillim dhe standarde që zbatohen në të gjitha zonat në komunë.

6. Lista e Zonave 1.Lista e të gjitha zonave dhe zonave mbishtresore. 2.Tabela përmbledhëse e shfrytëzimeve të tokës për gjithë zonat dhe zonat mbishtresore.

7. Zonat e Përcaktuara dhe Kushtet Zhvillimore

Për të gjitha zonat e përcaktuara: 1.Shfrytëzimet e tokës.2.Kushtet zhvillimore.3.Bonuset për zonën (nëse ka).

8. ZonatMbishtresore dhe Kushtet Zhvillimore

1.Kushtet zhvillimore të gjithë zonave mbishtresore.

9. InfrastrukturaRrugore

Kategoria, lloji, vendndodhja, kapaciteti dhe kushtet teknike për projektim dhe ndërtim të:1.Rrugëve publike.2.Rrjetit hekurudhor.3.Transportit ajror.4.Transportit publik.5.Vend parkimet publike.

10. Infrastruktura Publike dhe Sociale

Lloji, vendndodhja, kapaciteti dhe kushtet teknike për projektim dhe ndërtim të:1.Parqeve publike dhe hapësirave të hapura;2.Fushave sportive dhe hapësirave rekreative;3.Hapësirave dhe ndërtimet për shërbime mjekësore;4.Ndërtesave për shërbime sociale;5.Ndërtesave të institucioneve parashkollore; 6.Shkollave dhe universiteteve; 7.Qendrave administrative;8.Hapësirave dhe ndërtesave të sigurisë publike; dhe9.Varrezave

11. InfrastrukturaTeknike

Kapaciteti dhe shtrirja e rrjeteve, ndërtesave përcjellëse, shiritave mbrojtës dhe pajisjeve të:1.Rrjetit të ujësjellësit.2.Rrjetit të kanalizimit.3.Impianteve të trajtimit të ujërave të zeza.4.Sistemeve të drenazhimit.5.Rrjetit të ujitjes.6.Rrjetit të shpërndarjes lokale me energji termike.7.Rrjetit të shpërndarjes lokale me energji elektrike. 8.Rrjetit të telekomunikacionit dhe instalimeve të ngjashme.9.Rrjetit të grumbullimit dhe deponimit të mbeturinave mbitokësore dhe nëntokësore.10.Ndërtesave dhe hapësirave për riciklim dhe dekompozim.

12. Trajtimi i Vendbanimeve Joformale

1.Kushtet zhvillimore për vendbanimet joformale.

13. Planet Rregulluese të Hollësishme

1.Ku�jtë e zonave/ sipërfaqeve për të cilat do të hartohet PRRH.

14. Plani i Veprimit për Zbatim

1.Zhvillimi i projekteve konkrete të rrjetit të infrastrukturës teknike, publike dhe sociale për çdo vit pasues.2.Aktivitete shtesë nga ato që kërkohen në PV në PZHK-së.

15. Administrimi, Zbatimi dhe Monitorimi i Zbatimit

Përshkrimi i procedurave dhe përgjegjësive për:1.Shqyrtimin e përputhshmërisë së zonimit.2.Vendimet për leje ndërtimore.3.Interpretimet e shfrytëzimeve dhe kushteve zhvillimore.4.Vendimet për ndryshim plotësime dhe përjashtime.1.Procesin e ankesave.

16. Ndryshim Plotësimet

1.Ndryshim plotësimet dhe përjashtimet e miratuara pas miratimit të HZK-së.

17. Bonuset e Zonimit

JoKonformitetet

1.Rregullore për të përcaktuar dhe zbatuar bonuse të zonimit për gjithë territorin e Komunës apo në veçanti sipas sipërfaqeve/ zonave të përcaktuara.

18. Kushtet për zbatim të jokonformiteteve

Vlerësimi Strategjik Mjedisor

19. Kopje të VSM-së dhe pëlqimit mbi VSM-në.

28 29



Pjesa

1.

ZgjedhTitulli































JoKonformitetet






Pjesa

1.

ZgjedhTitulli































JoKonformitetet





1.INFORMATA PËR QYTETARIN

Qytetarët zakonisht e kanë shumë të vështirë të lexojnë dhe përdorin dokumente të planifikimit hapësinor. Prandaj, sugjerohet që komunat të ofrojnë informata për qytet-arin, me mundësi shpjegime dhe hapa se si të përdorin HZK. Në kuadër të #PJESA 1: INFORMATA PËR QYTETARIN janë propozuar 4 hapa për qytetarët se si të përdorin HZK-në më lehtë.

Më poshtë jepen shpjegime për të gjitha pjesët e kërkuara ligjërisht nga UA MMPH-Nr. 24/2015, si dhe informacione shtesë që mund të jenë të dobishme zyrtarët komunal, profesionistët, qytetarët, dhe përdorues tjerë të HZK-së. HZK është i ndarë në pjesën tekstuale dhe hartografike. Të gjithë pjesët e HZK-së si në tabelë, janë të përshkruara më poshtë:

2.HYRJE

1. Përshkruani shkurtë bazën ligjore për hartimin dhe miratimin e HZK-së. Më shumë rreth bazës ligjore për hartim dhe miratim të HZK-së, është sqaruar në këtë udhëzues, , në #KU BAZOHET HARTIMI I HARTËS ZONALE TË KO-MUNËS?.

2. Neni 16 i LPH dhe Neni 5 i UA MMPH-Nr. 24/2015 ofrojnë parime në lidhje me qëllimin dhe fushëveprimin e HZK-së.

3. Përshkruani shkurt procesin, hapat e ndërmarra gjatë hartimit të HZK-së dhe ekipet/ pjesëmarrësit në hartim të HZK-së. Si p.sh., kush ka qenë i ngarkuar me përgjegjësinë e përgatitjes së HZK-së? Kush tjetër ka qenë i përfshirë drejt-përsëdrejti në proces? Cili ishte procesi për mbledhjen e të dhënave dhe vendim marrjes? Kur filloj hartimi dhe kur u morr pëlqimi mbi VSM-në?

30 31


4. Përshkruani në përgjithësi se si politikat dhe strategjitë në lidhje me shfrytëzimin e ardhshëm të tokës dhe planet zhvillimore sektoriale në PZHK e ndërtuan orientimin e përgjithshëm të zhvillimit dhe rregullave specifike gjatë hartimin të HZK-së.

5. PRRU-të në fuqi dhe PRRH-të e miratuara formojnë zhvillimin ekzistues dhe të ardhshëm në komunë. Përshkruani në këtë pjesë si dhe sa janë integruar kërkesat e këtyre planeve në HZK.

6. Përshkruani çdo ndryshim që vjen nga niveli qendror, pas miratimit të PZHK-së dhe mënyrën se si këto ndryshime ndikojnë në përcaktimin e zonave dhe në Planin e Veprimit për Zbatim (PVZ). P.sh., nëse niveli qendror ka ndërmarr hapa për hapjen e një korridori me interes kombëtar, dhe si hapja e këtij korridori, jo i integruar në PZHK, ndikon zhvillimin në komunë.

7. Kjo pjesë është e nevojshme të hartohet, në rast se komuna vendos të hartojë një HZK të re, ose revidojë HZK-në katër (4) vite pas miratimit përfundimtar të tij. Në atë rast, përshkruani në përgjithësi HZK-në paraprake, ku HZK-ja në fjalë ndryshon nga HZK-ja paraprake. Përshkruani të njëjtën gjë edhe kur komuna ka ndërhy në proces të ndryshim plotësimit to ndonjë pjesë të HZK-së, në përputh-je me Nenin 34, 35 dhe 36 të UA MMPH- NR. 24/ 2015.

Në kuadër të #PJESA 2: HYRJE është propozuar një përmbajtje e mundshme e Hyrjes së Hartës Zonale të Komunës.

3.PËRKUFIZIMET

Duhet të përkufizohen shprehjet dhe termet që mund të jenë të paqarta, të keqinter-pretuara, të panjohura, teknike ose të veçanta për HZK-në, dhe që nuk janë përku-fizuar veç më në NTPH. Përcaktoni rregullat për interpretim të shprehjeve të përdoru-ra në HZK dhe përkufizimeve të shprehjeve që komuna vlerëson se duhet përkufizuar. Shprehjet e përgjithshme dhe jo teknike, nuk duhet përkufizuar. p.sh., nuk ka nevojë të përkufizohet çka janë varrezat. Ka tre arsye kryesore pse duhet përkufizuar shprehje të përdorura në HZK:

• Për të minimizuar dykuptimësi (p.sh., parcelë në kënd nënkupton një parcelë kadastrale e pozicionuar ku kryqëzohen dy rrugë).

• Për të unifikuar shkurtesat (p.sh., “plani” i referohet HZK-së).• Kur një shprehje ka një kuptim të veçantë në HZK.Shembuj të përkufizimeve dhe interpretime janë propozuar në kuadër të #PJESA 3: PËRKUFIZIMET.

4.ARSYETIMI

1. Sqaroni arsyetimin e përgjithësuar për krijimin e nën-kategorive të zonave dhe zonave mbishtresore për të gjithë territorin e komunës si dhe për zbatimin e PV-së së PZHK-së. Arsyetimi për krijimin e zonave dhe zonave mbishtresore duhet bazuar në vlerësimin e gjendjes në komunë, në parimet specifike nga Nenit 4 të UA MMPH- Nr. 24/2015 dhe në përcaktimet PZHK-së.

2. Bashkëngjitni raportin e shqyrtimit publik mbi miratimin dhe refuzimin e propozi-meve dhe vërejtjeve publike dhe peticioneve nga pronarët e tokave gjatë procesit të hartimit të HZK-së.

3. Përshkruani aktivitete apo investime kapitale të Qeverisë së Kosovës apo ko-munave fqinje që kanë ndikim apo pritet të ndikojnë në përcaktimin e zonave, shfrytëzimeve të tokës, siç janë ndërtimi i rrugëve, impianteve të trajtimit të mbeturinave, linjat e transmetimit të energjisë etj.?

5.KUSHTE ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME

1. Shembuj të kushteve zhvillimore të përgjithshme janë propozuar në kuadër të #SHEMBULL 3: KUSHTE ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME.

6.LISTA E ZONAVE

1. Lista e propozuar në #SHEMBULL 5: LISTA E ZONAVE, ka për qëllim të ilustrojë një mënyrë të listimit të zonave dhe zonave mbishtresore dhe simboleve të tyre. Zonat dhe zonat mbishtresore të propozuara janë në përputhje me LPH, NTPH dhe UA MMPH- Nr. 24/ 2015, mirëpo janë fiktive për qëllime ilustrimi. Komunat duhet të krijojnë zona tjera sipas nevojave dhe karakteristikave lokale.

2. Një shembull i tabelës përmbledhëse e të gjithë zonave me të gjitha shfrytëzimet e tokës për çdo zonë, është propozuar në #PJESA 6.2. TABELA PËRMBLEDHËSE E SHFRYTËZIMEVE TË TOKË

7.ZONAT E PËRCAKTUARA DHE KUSHTET ZHVILLIMORE

1. Shfrytëzimet e tokës duhet të paraqiten në formë më të kapshme për qytetarët, gjegjësisht në mënyrë përmbledhëse. Varësisht nga karakteri i komunës dhe num-rit të zonave të përcaktuara, shfrytëzimet e tokës mund të jepen në një tabelë përmbledhëse të vetme për të gjitha zonat e komunës (si më lartë) ose në tabela përmbledhëse për secilën zonë veçmas si në #PJESA 7: ZONAT E PËRCAKTU-ARA DHE KUSHTET ZHVILLIMORE. Komuna mund të zgjedh mënyrën e vet të paraqitjes dhe ta përshtat atë me nevojat lokale.

2. #PJESA 7.1. ZONË E SHFRYTËZIMIT TË PËRZIER- PËRGJITHSHËM- ZSHP-P është një zonë e propozuar me të gjitha kushtet zhvillimore dhe ndërtimore që i përcakton UA MMPH-Nr. 24/ 2015. Ky shembull i shtjelluar mund të jetë një model si të jepen kushtet zhvillimore për zonat në komuna.

3. Nëse janë përcaktuar bonuse, atëherë rregullat për zbatim të bonusit përshkruani në kuadër të kushteve zhvillimore për zonën.

8.KUSHTET ZHVILLIMORE TË ZONAVE MBISHTRESORE

1. Shembull i zonës mbishtresore dhe kushteve zhvillimore për Zonën Mbish-tresore- Mbrojtje nga Rrëshqitja dhe Erozioni (ZM- MRE) janë propozuar në kuadër të #PJESA 8: ZONAT MBISHTRESORE DHE KUSHTET ZHVILLIMORE, që mund të modifikohet sipas karakteristikave lokale.

9.INFRASTRUKTURA RRUGORE

1. Shembuj të kushteve zhvillimore për infrastrukturën rrugore janë prezantuar në kuadër të #PJESA 9: INFRASTRUKTURA RRUGORE.

32 33


2. Specifikoni standarde dimensionale dhe projektuese për zhvillim të ardhshëm të rrugëve dhe kushtet e sigurimit të qasjes në parcela kadastrale, për zonat të cilat futen për herë të parë në kufijtë urban. Standardet dimensionale dhe projektuese, si dhe të ndërtimit jepen me qëllim të mundësisë të njëjtat të zbatohen nga pro-narë privat nëpërmjet marrëveshjeve të zhvillimit ose bonusëve të zonimit.

10.INFRASTRUKTURA PUBLIKE DHE SOCIALE

1. Sipas shembujve të Infrastrukturës Rrugore në këtë udhëzues dhe në përputhje me PVZ të HZK-së, në këtë pjesë specifikoni llojet, vendndodhjet, kapacitetet, dhe kushtet zhvillimore të projekteve konkrete të të infrastrukturës publike dhe sociale.

11.INFRASTRUKTURA TEKNIKE

1. Sipas shembujve të Infrastrukturës Rrugore në këtë udhëzues dhe në përputhje me PVZ të HZK-së, në këtë pjesë specifikoni kapacitetet, shtrirjen e rrjeteve, ndërtesave përcjellëse, dhe shiritat mbrojtës të infrastrukturës teknike.

12.TRAJTIMI I VENDBANIMEVE JOFORMALE

1. Identifikoheni vendbanimet joformale, nëse e njëjta nuk është bërë në PZHK dhe kategorizoni sipas llojeve gjitha vendbanimet joformale në territorin e komunës. Më tutje, duke u bazuar në kërkesat e PZHK-së për rregullimin e vendbanimeve joformale, përcaktoni mënyrën e rregullimit të vendbanimeve joformale sipas llojit të vendbanimit joformal. Mënyrat e rregullimit të vendbanimeve joformale janë: përmirësim të gjendjes; shembje dhe rindërtim; shembje dhe zhvendosje që realizohen nëpërmjet HZK-së.

13.PLANET RREGULLUESE TË HOLLËSISHME

1. Shënoni zonat ose kufijtë kadastral të sipërfaqeve që do ti nënshtrohen procesit të hartimit të PRRH dhe jepet arsyetimi i nevojës së hartimit të një PRRH për zonën/ sipërfaqen në fjalë. Nëse një PRRH do të hartohet për një zonë specifike, emri i PRRH është i njëjtë si kodi i zonës në fjalë. Por nëse, një PRHH do të har-tohet për një sipërfaqe specifike, shënoni saktë kufijtë e sipërfaqes.

2. Po ashtu, në këtë pjesë bashkëngjitni kopje origjinale të gjithë PRRH-ve të miratu-ara pas miratimit të HZK-së.

14.PLANI I VEPRIMIT PËR ZBATIM

1. PVZ të HZK-së përcakton vendndodhjen e projekteve konkrete, përfshirë edhe shpronësimet eventuale, koston e përafërt të zbatimit, burimet e parapara të financimit, periudhën e zbatimit dhe institucionin përgjegjës për zbatim, dhe paraqiten edhe në hartën përkatëse të HZK-së. Për të gjitha projektet për të cilat është përcaktuar vendndodhja, PVZ të HZK-së duhet të jetë në përputhje me pjesët e infrastrukturës rrugore, publike, sociale dhe teknike, gjegjësisht në përputhje me kushtet e përcaktuara në ato pjesë të HZK-së.

2. Komuna mund të shtojë aktivitete, gjegjësisht projekte tjera nga ato të përcaktu-ara me Planin e Veprimeve të PZHK-së dhe të njëjtat përshkruhet dhe specifiko-hen në këtë pjesë.

15.ADMINISTRIMI DHE ZBATIMI

1. Përcaktoni procedurat dhe përgjegjësitë për detyrat lidhur me pikat a, b, c, d dhe e, të nr. 15, sipas tabelës më lartë. Gjatë përcaktimit të procedurave administra-tive, komuna duhet të merr në konsideratë burimet, duke përfshirë stafin, paratë dhe kohën, të disponueshme në komunën tuaj për zhvillimin e këtyre procedur-ave dhe administrimin e HZK-së. Një HZK e drejtpërdrejte dhe e qartë, e bazuar në dispozitat e përcaktuara në legjislacion, në përgjithësi do të ketë nevojë për më pak burime për tu administruar sesa një HZK më e komplikuar.

APKPMH, luan rol kyç në administrimin e HZK-së dhe teksti i kësaj pjese të HZK-së përshkruan qartë procesin e procedurave sipas LPH-së dhe UA MMPH Nr. 24/2015. Shembuj të kësaj pjese janë propozuar në kuadër të #PJESA 13: ADMINISTRIMI, ZBATIMI DHE MONITORIMI I ZBATIMIT.

16.NDRYSHIM PLOTËSIMET

1. Kjo pjesë përmbushet vetëm në rastet kur komuna bën ndryshime dhe/ apo plotësime mbi HZK-në e miratuar dh që është në fuqi, gjegjësisht në rast të miratimit të ndonjë ndryshim dhe/ apo plotësim (kopjet origjinale), të njëjtat bashkëngjiten në këtë pjesë të HZK-së. Në mënyrë ideale, për të shmangur konfuzionin, teksti i ndryshim plotësimit të HZK-së duhet të integrohet në tekstin e HZK-së në fuqi për të pasqyruar cilindo ndryshim sa më shpejt që të jetë e mundur pas miratimit të ndryshim plotësimit.

2. Këtu bashkëngjitni të gjithë përjashtimet e miratuara (nëse ka pasur) me kopjet origjinale, pas miratimit të HZK-së nga KK-ja.

17.BONUSET E ZONIMIT

1. Bonuset e zonimit janë stimuj që jepen nga komuna në këmbim të ofrimit të një përfitimi publik. Është me shumë rëndësi, që bonuset e përcaktuara të jenë në përputhje me kërkesat e NTPH-ve. Dispozitat për bonuset (eventuale) dhe zbatimi i bonuseve përcaktohen paralel me hartimin e HZK-së, dhe duhet të jenë pjesë përbërëse e HZK-së së miratuar.

Në këtë pjesë përcaktoni dispozitat për bonuset nëse ato vlejnë për më shumë se një zonë.

18.JOKONFORMITETET

Komuna nuk është e obliguar të specifikojë rregulla apo procedura specifike për jokon-formitetet, por mund të përcaktojë procedurë për zbatimin e kushteve zhvillimore të zonës ndaj jokonformitetit.

34 35


19.VLERËSIMI STRATEGJIK MJEDISOR

1. Bashkëngjitni kopjet origjinale të gjithë dokumentacionit për VSM-në, si dhe një kopje të pëlqimit mbi VSM-në.

PJESA HARTOGRAFIKE E HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

HZK duhet të jenë specifike sa i përket kufijve të zonave. Cilat harta duhet përgatitur dhe çfarë informata duhet të përmbajnë është sqaruar në këtë pjesë sipas UA MMPH- Nr. 24/ 2015.

Formati dhe Përmbajtja e Pjesës Hartogra�ke të Hartës Zonale të Komunës

Harta

1.

ZgjedhTitulli

Shtresat e përgjithshme

1.Harta kadastrale.2.Ortofoto.3.Harta ajrore. 4.Harta topogra�ke.

Përmbajtja

2. Harta e të dhënave bazë

1.Emërtimet gjeogra�ke dhe topogra�ke.2.Ku�jtë administrativ të komunave.3.Emërtimet dhe ku�jtë territorial të njësive administrative.4.Ku�jtë e parcelave kadastrale dhe numrat rendor kadastral.5.Sipërfaqet e resurseve ujore sipërfaqësore.6.Korridoret e infrastrukturës rrugore.7.Vendbanimet dhe të gjitha ndërtimet ekzistuese.

3. Harta me sipërfaqet dhe ndërtesat me rëndësi për Kosovën

1.Harta me ndërtesat dhe projektet strategjike me rëndësi për vendin nga Plani Hapësinor i Kosovës, Hartën Zonale të Kosovës dhe Planet Hapësinore për Zonat e Veçanta.

4. Harta zonale e shfrytëzimit bazë të tokës

1.Emërtimet dhe ku�jtë ndërtimor për të gjitha vendbanimet e plani�kuara. 2.Të gjitha zonat e de�nuara me ku�jtë.3.Të gjitha korridoret transportuese të plani�kuara.

5. Harta zonale e shfrytëzimit të tokës bujqësore

1.Të gjitha zonat bujqësore të de�nuara me ku�jtë.2.Klasi�kimin e përshtatshmërisë së tokës bujqësore.

6. Hartat e infrastrukturës rrugore

Harta e korridoreve të infrastrukturës rrugore dhe sipërfaqet transportuese të përcaktuara për zhvillim si:1.Rrugët publike me nivelimin sipas kategorizimit, të motorizuar dhe jo të motorizuar ; 2.Rrjeti hekurudhor, i lehtë dhe i rëndë;3.Ndërtesat dhe sipërfaqet për transport ajror ; dhe4.Ndërtesat dhe sipërfaqet për transport publik urban, rural dhe ndër urban.

7. Hartat e infrastrukturës publike dhe sociale

1.Harta e sipërfaqeve të infrastrukturës publike dhe sociale të përcaktuara për zhvillim.

8. Harta einfrastrukturës teknike

1.Harta e rrjeteve dhe kapacitetet e ndërtesave përcjellëse, shiritat mbrojtës dhe pajisjet e infrastrukturës teknike të plani�kuar.

9. Harta e zonave mbishtresore

1.Ku�jtë e zonave të përcaktuara si zona mbishtresore.

10. Harta e vendbanimeve joformale

1.Ku�jtë e sipërfaqeve të vendbanimeve joformale me kushtet zhvillimore të zbatueshme.

11. Harta e planeverregulluese

1.Ku�jtë me sipërfaqet për të cilat parashihet hartimi i PRRH- ve.2.Ku�jtë me sipërfaqet e PRRH- ve në fuqi.


Harta

1.

ZgjedhTitulli

Shtresat e përgjithshme

1.Harta kadastrale.2.Ortofoto.3.Harta ajrore. 4.Harta topogra�ke.

Përmbajtja

2. Harta e të dhënave bazë

1.Emërtimet gjeogra�ke dhe topogra�ke.2.Ku�jtë administrativ të komunave.3.Emërtimet dhe ku�jtë territorial të njësive administrative.4.Ku�jtë e parcelave kadastrale dhe numrat rendor kadastral.5.Sipërfaqet e resurseve ujore sipërfaqësore.6.Korridoret e infrastrukturës rrugore.7.Vendbanimet dhe të gjitha ndërtimet ekzistuese.

3. Harta me sipërfaqet dhe ndërtesat me rëndësi për Kosovën

1.Harta me ndërtesat dhe projektet strategjike me rëndësi për vendin nga Plani Hapësinor i Kosovës, Hartën Zonale të Kosovës dhe Planet Hapësinore për Zonat e Veçanta.

4. Harta zonale e shfrytëzimit bazë të tokës

1.Emërtimet dhe ku�jtë ndërtimor për të gjitha vendbanimet e plani�kuara. 2.Të gjitha zonat e de�nuara me ku�jtë.3.Të gjitha korridoret transportuese të plani�kuara.

5. Harta zonale e shfrytëzimit të tokës bujqësore

1.Të gjitha zonat bujqësore të de�nuara me ku�jtë.2.Klasi�kimin e përshtatshmërisë së tokës bujqësore.

6. Hartat e infrastrukturës rrugore

Harta e korridoreve të infrastrukturës rrugore dhe sipërfaqet transportuese të përcaktuara për zhvillim si:1.Rrugët publike me nivelimin sipas kategorizimit, të motorizuar dhe jo të motorizuar ; 2.Rrjeti hekurudhor, i lehtë dhe i rëndë;3.Ndërtesat dhe sipërfaqet për transport ajror ; dhe4.Ndërtesat dhe sipërfaqet për transport publik urban, rural dhe ndër urban.

7. Hartat e infrastrukturës publike dhe sociale

1.Harta e sipërfaqeve të infrastrukturës publike dhe sociale të përcaktuara për zhvillim.

8. Harta einfrastrukturës teknike

1.Harta e rrjeteve dhe kapacitetet e ndërtesave përcjellëse, shiritat mbrojtës dhe pajisjet e infrastrukturës teknike të plani�kuar.

9. Harta e zonave mbishtresore

1.Ku�jtë e zonave të përcaktuara si zona mbishtresore.

10. Harta e vendbanimeve joformale

1.Ku�jtë e sipërfaqeve të vendbanimeve joformale me kushtet zhvillimore të zbatueshme.

11. Harta e planeverregulluese

1.Ku�jtë me sipërfaqet për të cilat parashihet hartimi i PRRH- ve.2.Ku�jtë me sipërfaqet e PRRH- ve në fuqi.

1.KRITERET PËR PREZANTIMIN E HARTAVE TË HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

Në mënyrë që hartat e HZK-së të jenë të kuptueshme dhe të lexueshme vlejnë kriteret si më poshtë:

• Emrat (ose kodet) e pjesës tekstuale përputhen me kodet dhe shenjëzimin në harta.

• Hartat përmbajnë legjenda, në të njëjtin pozicion në çdo hartë. • Hartat përgatiten dhe shtypen në një përpjesë që paraqiten qartë kufijtë e

zonave të ndryshme.• Hartat emërtohen sipas UA MMPH- Nr. 24/ 2015 dhe secila hartë përmban një

numër rendor.• Emrat e rrugëve kryesore dhe emërtimet gjeografike dhe topografike të jenë të

paraqitura në çdo hartë.• Simbolet, ngjyrat dhe prezantimi i zonave bëhet në përputhje me pikën 38. Zonat,

të Kapitullit V. Normat teknike për prezantimin grafik të dokumenteve të planifi-kimit hapësinor, të NTPH.

• Simbolet, ngjyrat dhe prezantimi i infrastrukturës rrugore, publike, sociale dhe teknike bëhet në përputhje me Kapitullit V. Normat teknike për prezantimin grafik të dokumenteve të planifikimit hapësinor, të NTPH.

Komuna po ashtu do të jetë përgjegjëse për arkivimin dhe sistemimin e kopjeve të ngrira elektronike të gjithë të dhënave, analizave dhe produkteve gjatë procesit të hartimit dhe miratimit të HZK-së, duke përfshirë raportet, memot, prezantimet, dhe të gjitha versionet e propozim- HZK-së, projekt HZK-së dhe HZK-së së miratuar. Doku-mentimi i të gjithë të dhënave elektronike do të bëhet, si më poshtë:

36 37


• Të gjitha të dhënat hapësinore dhe atributet në formatin kompatibil për softuerët e Sistemeve Informative Gjeografike (GIS).

• I gjithë teksti dhe tabelat në tekst në formatin Word.• Të gjithë grafikët, ilustrimet, dhe imazhet në formatin (.gif), (.jp/.jpeg), dhe (pdf).• Të gjitha dosjet burimore dhe GIS dosjet të përdorura për zhvillim të grafikëve,

ilustrimeve dhe pjesëve hartografikë.

2.STANDARDIZIMI I SHKALLËS SË HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

Qëllimet e harmonizimit, gjegjësisht standardizimit të shkallës së HZK-së për të gjitha komunat e Kosovës janë:• Standardizimi i prezantimit të HZK-së.• Standardizimi i shkallës së HZK-së.• Lehtësia gjatë monitorimit të zbatimit të HZK-së.• Mbledhja e të dhënave statistikore dhe shkencore.

ÇKA ËSHTË GRIDI? Gridi i zonimit për HZK-në është unik dhe i standardizuar dhe çdo qelizë e gridit ka këto dimensione:

• Gjerësia = 3,050 m.• Gjatësia = 2,750 m.• Sipërfaqja = 838.75 ha (8.38 km2).

FORMATI I FLETËS. Për prezantimin dhe printimin e HZK-së, është përcaktuar formati standard i fletës me karakteristika si:

• Madhësia e fletës- A1.• Orientimi i fletës- shtrirë.• Fleta e përbërë prej 3 kornizave (Ilustrimi 7.):• Korniza e jashtme (1cm nga skaji i fletës).• Korniza e brendshme e hartës (1cm nga korniza e jashtme dhe korniza e shp-

jegimeve).

GRIDI – GRIDI I ZONIMIT ËSHTË NJË RRJET I QELIZAVE KATËRKËNDËSHE ME MADHËSI TË BARABARTË, I CILI MUNDËSON QË NË NJË FORMAT STANDARD TË FLETËS TË PREZANTOHET HZK-JA NË SHKALLË UNIKE PËR TË GJITHA KOMUNAT.

Ilustrim 5. Skema e gridit të zonimit dhe mënyra e kodimit të qelizave.

• Korniza e shpjegimeve (1cm nga korniza e jashtme dhe korniza e brendshme e hartës).

Më tutje, korniza e shpjegimeve ndahet në 6 segmente:

• Titulli i hartës- shkruhet emri i hartës dhe kodi i qelizës së gridit. • Legjenda- vendosen të gjitha shpjegimet për HZK-në.• Gridi- tregohet pozicioni I qelisë ndaj gridit përkatës komunal.• Kompasi gjeografik, shkalla grafike dhe shkalla numerike.

• Autorësia- vendoset logo e komunës dhe logo eventuale e kompanisë që ka hartuar HZK-në.

• Administrimi- shënohet emri dhe mbiemri i mbikëqyrësit të projektit, data e miratimit, nënshkrimi dhe vula e KK-së.

Ilustrim 6. Mbulueshmëria e gridit të HZK-ve për të gjithë territorin e Kosovës.

38 39


PËRPJESA. Përpjesa e HZK-së është P = 1:5,000, ku 1centimetër (cm) = 50m (raporti i “cm” në hartë me “m” në natyrë).

50200

300

mIlustrim 7. Formati standard i fletës së prezantimit dhe printimit të HZK-së.

Ilustrim 8. Përpjesa e HZK-së.

Korniza ejashtme

Korniza ebrendshme

Korniza ejashtme

KAPITULLI 3. HARTIMI I HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

Në këtë kapitull propozohet dhe sqarohet metodologjia e kryerjes së hapit të analizës dhe hapit të hartimit të HZK-së, sipas ndarjes së fazave dhe hapave në kuadër të #HARTIMI, MIRATIMI, ZBATIMI, MONITORIMIT DHE VLERËSIMI I HARTËS ZO-NALE TË KOMUNËS

KRIJIMI DHE ZHVILLIMI I BAZËS SË TË DHËNAVE

Aktiviteti i parë që duhet të ndërmerret drejt hartimit të HZK-së, është grumbullimi i të dhënave të nevojshme, dhe sistemimi i tyre në Bazën e të Dhënave të Konsoliduara të Planifikimit Hapësinor (Bazën e të Dhënave). Aplikacioni softuerik SPAK, i bazuar në sistemin GIS, është bazë e të dhënave digjitale ku do të futen të gjithë të dhënat në mënyrë të sistemuar. Të dhëna parësore që duhet grumbulluar dhe sistemuar në Bazën e të Dhënave janë:

• Hartat më të fundit zyrtare kadastrale. Nëse komuna vlerëson se ka nevojë për azhurnim të ndonjë zonë kadastrale, i njëjti aktivitet kryhet gjatë këtij hapi.

• Hartat topografike, hartat e ndarjeve administrative të komunës, etj.• Harta e pronësisë publike/ private.• PZHK-ja, PZHU-ja dhe të gjitha PRRH-të. Komuna siguron versionin elektronik

kompatibil me GIS.• Ortofoto e fundit dhe hartat ajrore të fundit. Ekzistojnë edhe incizime tjera ajrore

nga satelit botëror, të cilat mund të blihen apo të shkarkohen falas.

Sistemimi i të dhënave nënkupton skenimi i gjithë kopjeve të forta (nëse ndonjë e dhënë është siguruar vetëm si kopje e fortë), gjeoreferencimi i të gjithë hartave, dhe kategorizimi i hartave dhe të dhënave tjera në SPAK.

Paralelisht, sigurohen informata për gjendjen ekzistuese të zhvillimit hapësinor dhe fizik për gjithë territorin e komunës. Kjo arrihet me hulumtime në terren dhe me përpun-imin e hollësishëm të të dhënave lidhur me shfrytëzimet ekzistuese të tokës, parcelave kadastrale, të ndërtimeve ekzistuese, infrastrukturës rrugore, teknike, publike dhe sociale.

Rrjedhimisht, pasi janë siguruar të gjitha të dhënat e nevojshme dhe të njëjtat janë sistemuar dhe përpunuar, pason analiza e tyre për nevojat e hartimit të HZK-së.

VLERËSIMI I PLANIT ZHVILLIMOR KOMUNAL

Vlerësimi i zbatueshmërisë së PZHK-së në tërësi dallon nga vlerësimi i PZHK-së për nevoja të hartimit të HZK-së. Vlerësimi i PZHK-së për nevojën e hartimit të HZK-së duhet të rezultojë me përgjigjet më poshtë:

• Çka parashikon PZHK në fuqi? Cilët janë aktivitetet e paparapara në PZHK për të

Pse përdoret SPAK/GIS?

Përdorimi i SPAK dhe GIS gjatë sistemimit dhe përpunimit të të dhënave dhe analizave, lehtëson menaxhimin dhe kontrollin e të dhënave volumi-noze, si dhe mundëson një analizë ndërsjellëse në mes tematikave të ndryshme në

PSE PËRDORET SPAK/GIS? – PËRDORIMI I SPAK DHE GIS GJATË SISTEMIMIT DHE PËRPUNIMIT TË TË DHËNAVE DHE ANALIZAVE, LEHTËSON MENAXHIMIN DHE KONTROLLIN E TË DHËNAVE VOLUMINOZE, SI DHE MUNDËSON NJË ANALIZË NDËRSJELLËSE NË MES TEMATIKAVE TË NDRYSHME NË MËNYRË MË TË SHPEJTË DHE MË TË SAKTË.

40 41


cilat duhet rezervuar hapësirë në kuadër të HZK-së?• Cilat hapësira duhet mbrojtur apo zhvilluar me kufizime?• Cilët pjesë të territorit të Komunës, i ka paraparë PZHK-ja si të përshtatshme për

densitet të lartë, sipas përshtatshmërisë së dheut, afërsisë me qendrat urbane dhe karakteristikave tjera?

• Cilët pjesë të territorit të Komunës, i ka paraparë PZHK-ja si më të përshtatshme për densitet të ulët, sipas përshtatshmërisë së dheut, afërsisë me hapësirat me pasuri natyrore të ndjeshme apo të mbrojtura?

• Cilat hapësira rurale sipas PZHK-së janë më pak të përshtatshme për zhvillim për shkak se paraqesin tokë bujqësore të kualitetit të lartë, ose janë afër fushave të rëndësishme të prodhimit të burimeve bujqësore dhe të tjera, paraqesin pamje piktoreske, ose janë afër burimeve të ndjeshme natyrore?

• Cili është kapaciteti dhe karakteristikat e hapësirave të nevojshme për të përm-bush densitetet e nevojshme, sipas PZHK-së?

• Cilat janë llojet e infrastrukturës, kapaciteti i tyre, shërbimet përcjellëse të nevo-jshme për të përmbush zhvillimin e paraparë, sipas PZHK-së?

• Cilat janë parashikimet për zhvillim të ardhshëm në lagje specifike apo vend-banime të caktuara?

ÇKA REZULTON ANALIZA?

Në mënyrë që të ndërtohet ura ndërmjet vizionit dhe strategjisë së PZHK-së dhe të mjedisit të ndërtuar ekzistues, listimi më poshtë duhet të merret parasysh gjatë anal-izës, vlerësimit, hartimit dhe vendim marrjes të HZK-së:

• Tipologjia ekzistuese e lagjeve urbane dhe vendbanimeve rurale.• Shfrytëzimet dhe karakteri ekzistues i tokës.• Pronësia publike dhe shfrytëzimi i saj.• Forma dhe madhësia e parcelave kadastrale.• Forma, madhësia dhe vendosja e ndërtesave në parcela. • Cilësitë dhe të metat e transportit urban dhe rural.• Kategoritë e rrjetit rrugor, siguria, cilësia dhe qasshmëria e rrjetit dhe lëvizjet

kryesore në rrjet.• Planifikimi (i mëparshëm) dhe kërkesat për infrastrukturë teknike, publike dhe

sociale, si dhe hapësirat e përshtatshme për vendosje të tyre. • Kërkesat për hapësirë për investime kapitale dhe investime private dhe hapësira

të nevojshme, vendndodhja e tyre e mundshme për përmirësim të shërbimeve publike.

• Instrumentet e mundshme për ruajtje të resurseve natyrore dhe trashëgimisë kulturore dhe zvogëlimi nga rreziqet natyrore.

• Gjendja financiare e komunës dhe analizë kritike të mundësive të shpërndarjes së investimeve publike.

SI BËHET ANALIZA?

Zonimi nënkupton ndarjen e territorit në zona me tipologji të njëjta. Kjo mund të bëhet në nivel makro, i përshtatshëm për ndarje e territorit të pa zhvilluar dhe në nivel mikro, i përshtatshëm për ndarje të pjesës urbane në zona me karakteristika të njëtra-

jtshme (por jo domosdo të njëjta).Ky udhëzues propozon që analiza të bëhet në dy forma: analiza bazë dhe analiza e hollësishme. Ajo bazë i paraprin përcaktimin e kategorive parësore të zonave, ndërsa analiza e hollësishme përcaktimin e nën-kategorive të zonave, gjegjësisht zonimit përfundimtar para shpalljes së propozim HZK-së në shqyrtim publik. Megjithatë, në raste, si p.sh. për pjesë qendrore të komunës, është e nevojshme të bëhet analiza bazë dhe pjesërisht analiza e hollësishme si pararendëse e përcaktimit të zonimit paraprak. Kjo sepse për disa nga vendimet gjatë përcaktimit të shtrirjes së zonave ka nevojë për analizë më të hollësishme.

Analiza lidhet ngushtë me fokusin e çështjes/çështjeve që ato trajtojnë. Kjo ndikon në nivelin e detajit të të dhënave dhe të përfundimeve të nxjerra në kuadër të dokumenteve të planifikimit hapësinor. Në hartat e analizës bazë, p.sh. përpjesa e të dhënave të përgjithshme të integruara në harta do të jetë i përpjesës 1:5000, ndërsa për sipërfaqet që do të bëhet analizë e hollësishme, përpjesa ndoshta duhet të jetë deri në 1:2500 apo në raste deri në nivel parcele. Analiza bazë dhe e hollësishme përbëhen nga: përshkrimi përmbledhës i metodologjisë së analizës dhe prezantimi i

gjetjeve dhe përfundimeve nga analizat në mënyrë tekstuale dhe hartografike.

ANALIZA BAZË

Analiza bazë nënkupton krijimin e disa shtresave të të dhënave të kategorizuara sipas tematikës, me qëllim të vlerësimit të planifikimit dhe të zhvillimit të mundshëm. HZK duhet të marr parasysh kufizimet dhe masat mbrojtëse që janë përcaktuar në PZHK dhe në dokumentet tjera qendrore të planifikimit hapësinor. Kufizimet janë të niveleve të ndryshme prandaj propozohet shtresimi i këtyre të dhënave sipas nivelit të ku-fizimeve dhe nivelit të mbrojtjes, nga ato më strikte deri ato më pak strikte.

Shtresa 1 përfshin shenjëzimin e të gjithë zonave mbrojtëse dhe ZV, ZVM, sipër-faqeve në rrezikshmëri nga erozioni dhe vërshimet apo të ngjashme, dhe të trashëgi-misë kulturore dhe natyrore. Të gjitha këto veç më janë identifikuar në PZHK, dhe janë përcaktuar masa mbrojtëse për të njëjtat. Shtresa 2 përfshin shenjëzimin e sipërfaqeve të mbrojtura bujqësore dhe pyjore, kurse shtresa 3 përfshin shenjëzimin e infrastrukturës ekzistuese dhe të planifikuar (qendrore dhe lokale nga dokumentet e planifikimit hapësinor qendror dhe hartat e strategjive zhvillimore të PZHK- së) rrugo-re, teknike, publike dhe sociale, duke përfshirë dhe brezat mbrojtës për të njëjtit.

Shtresa 4 nënkupton shenjëzimin e përgjithshëm të sipërfaqeve industriale, banimit dhe vendbanimeve (sipas përcaktimeve të hartës së shfrytëzimit të planifikuar të tokës në PZHK dhe hulumtimeve nga terreni). Në këtë shtresë bëhet edhe kategorizimi i vendbanimeve sipas karakteristikave hapësinore (koncept rrezor, disperziv, linear, etj.) Duke u bazuar në dispozitat e përgjithshme të dhëna në PZHK për këto sipërfaqe dhe gjendjes ekzistuese, këtu fillon elaborimi i hollësishëm i të njëjtave për nevoja të planifikimit të zhvillimit dhe zbatimit. Me Mbishtresimin e shtresave 1, 2, dhe 3 mund të shihet se cilat pjesë të territorit janë në dispozicion për zhvillime të ardhshme, gjegjësisht të gjitha sipërfaqet në kuadër të

Ilustrim 9. Mbi shtresimi i të dhënave/hartave sipas tematikave.

42 43


shtresës 4 dhe sipërfaqet e paprekura nga shtresat 1, 2 dhe 3. Sipërfaqet nga shtresat 1, 2 dhe 3 po ashtu mund të zhvillohen, por duke respektuar dhe integruar masat mbrojtëse të nevojshme për të njëjtat. Duke u bazuar në rezultatet nga mbishtresimi, përcaktoni zonat fillestare (kategoritë kryesore të zonave si p.sh. ZB, ZK, ZT, etj.). dhe të njëjtat kontrolloni kundrejt kërkesave të çdo dokumenti të planifikimit hapësinor në fuqi. Ky zonim prezantohet para drejtorive sektoriale dhe publikut, për të marr mendime dhe sugjerime, për të vazhduar tutje. Paralelisht me integrimin e sugjerimeve të marra nga zonimi fillestar, vazhdoni me analizën e hollësishme.

2.ANALIZA E HOLLËSISHME.

Analiza e hollësishme ndihmon gjatë vendimmarrjes së përcaktimit përfundimtar të zonave, gjegjësisht të nën-kategorive të zonave dhe kushteve zhvillimore. Analiza e hol-lësishme nënkupton identifikimin e tërësive hapësinore për gjithë territorin e komunës, me qëllim të ndërlidhjes së morfologjisë urbane mes këtyre tërësive hapësinore. P.sh. një lagje me një tipologji të njëjtë të ndërtesave të larta, paraqet një tërësi hapësinore. Gjithashtu, një grup fshatrash të vendosur në mënyrë lineare paraqesin një tërësi tjetër.

Identifikimi i tërësive hapësinore sipas morfologjisë së tyre, lehtëson procesin e identifi-kimit të nën-kategorive të zonave, përcaktimin e kushteve zhvillimore dhe ndërtimore. Më tutje, pason zonimi i territorit sipas njëtrajtshmërisë së tërësive hapësinore të identifikuara dhe zhvillimit të planifikuar në PZHK. Kriteret gjatë identifikimit të tërësive hapësinore janë:

• Shfrytëzimi ekzistues i tokës.• Njëtrajtshmëria e tipologjisë së ndërtimeve. Kjo nënkupton, hapësirat me tipologji

të njëjtë apo të ngjashme të ndërtimeve.• Mënyra e vendosjes së ndërtimeve në parcela kadastrale. Kjo nënkupton, analizën

e ndërtesave në raport me njëra-tjetrën: në varg, të veçanta, perimetrike, bllok në formë U-je, etj.

• Koncepti i rrjetit rrugor. Kjo nënkupton, analizën e rrjetit rrugor dhe raportin me ndërtimet dhe hapësirat e lira, p.sh. organike, lineare etj.

• Intensiteti dhe volumi i ndërtesave. Kjo nënkupton identifikimin e tërësive që kanë njëtrajtshmëri të intensitetit dhe volumit të njëjtë/të ngjashëm, p.sh. numrit të familjeve dhe madhësisë dominuese të njësive banimore.

• Infrastruktura rrugore, kategoritë e rrugës, funksioni i rrugës, gjerësia e rrugës, materiali i shtrimit, numri i korsive, trotuari, etj.Gjithsesi, në rastet e tërësive hapësinore të përziera, siç janë shpesh lagjet në Kosovë, analizat duhet të jenë më gjithëpërfshirëse dhe sistematike.

KATEGORITË PARËSORE TË ZONAVE VS NËN-KATEGORITË E ZONAVE – ANALIZA BAZË REZULTON ME PËRCAKTIM TË KATEGORIVE KRYESORE TË ZONAVE, KURSE AJO E HOLLËSISHME ME PËRCAKTIMIN E NËN-KATEGORIVE TË ZONAVE.KRIJIMI I NËN-KATEGORIVE TË ZONAVE NËNKUPTON, DEFINIMIN E HOLLËSISHËM TË KATEGORIVE KRYESORE TË ZONAVE NË NËN-KATEGORI TË ZONAVE, SI P.SH. NGA NJË ZB NË ZB 1, ZB 2, ETJ.

Ilustrim 10. Shembuj të tërësive hapësinore të ndryshme.

44 45


Gjithsesi, në rastet e tërësive hapësinore të përziera, siç janë shpesh lagjet në Kosovë, analizat duhet të jenë më gjithëpërfshirëse dhe sistematike.

Niveli i analizës së hollësishme varet se a bëhet për qendër urbane, vendbanimet rurale, zonën qytet-fshat apo zonat/lagjet. P.sh. në nivelin e zonës urbane analizohet rrjeti i rrugëve dhe vendosja e lagjeve. Niveli më i ulët i analizës arrihet duke analizuar elementet e lagjeve, p.sh. vendosja e parcelave në lagje apo bllok, në raport me parcel-at tjera, dhe në raport me rrugën.

Analiza e hollësishme mund të bëhet nëpërmjet vëzhgimit në terren të tërë territorit të komunës apo analizës së disa sipërfaqeve të përzgjedhura si model. Vëzhgimi në terren nënkupton përshkimin e një pjese të madhe të territorit të komunës, gjegjësisht qendrës urbane, vendbanimeve rurale dhe zonave qytet-fshat. Analizat nga terreni merren nga ortofotot, fotografitë e vendbanimeve, skicat e tipologjive të vendbani-meve dhe detajeve tjera të veçanta, të gjitha këto të sistemuara në bazën e të dhënave. Në kuadër të #SHTOJCA 1: PARAQITJE E SHFRYTËZIMEVE SIPAS HILUCS-IN NË ZAGREB, është paraqitur një rast i vëzhgimit në terren, për të bërë inventar të shfrytëzimit të tokës.

Analiza nëpërmjet modeleve, mund të përdoret kur analizat nuk mund të kryhen hollësisht për të gjithë sipërfaqen e komunës (analizë e gjatë dhe e kushtueshme). Në ato raste analizat mund të bëhen duke identifikuar sipërfaqe me karakteristika të ngjashme të përzgjedhura si model, ku kriteri kryesor i identifikimit së modeleve është

Ilustrim 11. Metoda e mbishtresimit- rasti i shtresave 1.

tipologjia dominuese e ndërtimeve. Modelet përzgjidhen sipas ortofotove dhe hartave ajrore. P.sh. një komunë varësisht nga madhësia mund të përzgjedhë 5-10 modele për zonën urbane dhe po aq për zonën rurale, ku një model mund të jetë përafërsisht me madhësi 5-15 ha. Më tutje, vazhdohet me analizimin e hollësishëm të modeleve të përzgjedhura, sipas kritereve të përcaktuar më lartë.

Varësisht nga kapacitetet njerëzore dhe financiare të komunës, në kuadër të analizës së hollësishme mund të shtohen metodologji tjera si dhe të dhëna tjera. Pas skicimit të të gjeturave nga analiza e hollësishme, hapi tjetër është shqyrtimi i kufijve të zonave të propozuara (kategorive kryesore) nga analiza bazë, drejt definimit të hollësishëm të zonave përfundimtare (nën- kategorive të zonave, p.sh. Zonë Banimi (ZB) 1, ZB 2, etj.).

Rezultati nga analiza e hollësishme është gjenerimi dhe shenjëzimi i tërësive hapësinore për tërë territorin e komunës, dhe analiza e karakteristikave të njëtrajtshme dhe të dallueshme të gjithë tërësive/ elementeve të tyre. Duke u bazuar në karakteristikat e njëtrajtshme dhe të dallueshme të pjesëve të komunës, bëhet identifikimi i zonave të ndryshme dhe përshkrimi i hollësishëm i të njëjtave.

Ilustrimi 12. Hartë ajrore me disa modele të përzgjedhura.

12

3

5

6

7

4

46 47


METODOLOGJIA E PËRCAKTIMIT TË ZONAVE

LPH ka përcaktuar dhjetë kategoritë parësore të zonave. (Neni 3, LPH).7

Një komunë mund të përcaktojë disa zona të ndryshme në kuadër të një kategorie parësore dhe asnjë zonë në një kategori tjetër parësore (Zonat, NTPH).

Komunat gjithashtu mund të përcaktojnë nën-zona për zonat, nëse është e nevojshme. Një kategori e zonës mund përsëritet disa herë brenda një komune. P.sh., mund të ketë disa ZB me dendësi të ulët, në vende të ndryshme, në një komunë. Sipërfaqja ndërmjet zonave gjithashtu mund të ndryshojë shumë. Një zonë mund të jetë një parcelë e vetme, ose pjesë e një lagjeje të madhe që ka diçka të veçantë në lidhje me të, ose një sipërfaqe shumë e madhe, me shumë parcela. Zonat në kuadër të HZK-së, duhet të kenë kufij të qartë dhe më të detajuar, sesa kufijtë e përcaktuar në PZHK. Gjegjësisht, kufijtë e secilës zonë duhet të jenë të qartë dhe lehtë të dallueshëm. Andaj, kufijtë e zonave ndjekin rrugët, vijat e parcelave kadastrale, lumenjtë dhe karakteristikat tjera natyrore.

1.DEFINO ZONAT PËRFUNDIMTARE

Duke u bazuar në shtresat e PZHK-së dhe zonat fillestare nga analiza bazë dhe të gjeturat nga analiza e hollësishme për tërësitë hapësinore, do të zhvillohet një pasqyrë e qartë e llojeve dhe kufijve të mundshëm të zonave përfundimtare.

Kontrolloni zonat e krijuara dhe kufijtë e tyre kundrejt shfrytëzimeve të tokës dhe strategjive zhvillimore të PZHK-së. Nëse PZHK-ja përmban strategji si p.sh. rritja e dendësisë banuese, mbushje urbane, zgjerim të fshatrave, etj., HZK-ja juaj duhet të përmbajë dhe të reflektojë në mënyrë gjeografike. Pas definimit të zonave të propozuara, zhvillimi i prezantimit para drejtorive komunale dhe publikut, është hap i rëndësishëm për të pasur më shumë të dhëna për të definuar saktë kufijtë e zonave përfundimtare (mbi të cilat do të zhvillohen hapat e tjera).

7 Në kuadër të NTPH-së janë përcaktuar edhe disa kategori tjera të zonave, siç janë: zonë ushtarake-sigurisë (ZuS), zonë rekreative-turistike (ZrT), zonë e komunikacionit-transportit (ZKT), zonë e shërbimeve (ZSh), Zonë pyjore (ZP) dhe zonë-minierë sipërfaqësore (ZmS).

2.DEFINONI SHFRYTËZIMET E TOKËS PËR ÇDO ZONË

Pasi të jenë definuar zonat përfundimtare, dhe për të njëjtat është marrë konsensus nga grupi punues, dhe publiku, definohen shfrytëzimet e tokës për çdo zonë. Edhe një herë këtu shërbehemi me hartën e shfrytëzimit të planifikuar të tokës nga PZHK-ja dhe inventarizimin e shfrytëzimeve ekzistuese të tokës. Shfrytëzimet mund të jenë: të lejuara, të lejuara dytësore, të lejuara të veçanta, të përkohshme dhe të ndaluara (UA MMPH- NR. 24/2015).

Shfrytëzimet e lejuara të tokës janë shfrytëzimet për të cilat një zonë specifike është e përcaktuar dhe ka për qëllim zhvillimin e atyre shfrytëzimeve. Shfrytëzimet e lejuara janë e drejtë e cila mund të zhvillohet nga pronarët e tokave, derisa i plotësojnë kushtet zhvillimore dhe ndërtimore të përcaktuara për zonën ku gjendet prona.Disa lloje të shfrytëzimeve zakonisht lejohen në shumicën e zonave si p.sh. banimi dhe shërbimet publike. Shfrytëzimet tjera, si p.sh. industria e rëndë, nuk lejohet në shu-micën kategorive të zonave, ku zonat përreth industrive të rënda mund të përdoren si tampon zona, me qëllim të zvogëlimit të ndikimit negativ në zonat përreth. Megjithatë, mund të ketë më shumë se një shfrytëzim/ndërtim të lejuar në zonë/parcelë, përveç shfrytëzimit dominues.

Shfrytëzimet e lejuara dytësore, janë funksione dhe aktivitete që mund të zhvil-lohen në kuadër të së njëjtës parcelë, me shfrytëzimin kryesor. Zakonisht, shfrytëzimi dytësor ndalohet të zhvillohet pa prezencën apo zhvillimin e shfrytëzimit kryesor ndaj të cilit është vartës apo i shërben. Edhe shfrytëzimet e lejuara dytësore, ashtu si shfrytëzimet e lejuara kryesore, mund të jenë subjekt i kufizimeve në zonë, lidhur me madhësinë, formën dhe vendndodhjen. Një shfrytëzim dytësor mund të rezultojë me një ndërtim dytësor, për të cilin do të ketë ose nuk do të ketë nevojë për një leje ndërtimore.

Shfrytëzimet e lejuara të përkohshme, janë funksione dhe aktivitete që janë të lejuara për shfrytëzimin e një ndërtese apo parcele për një periudhë të përkohshme kohore. Pas periudhës specifike kohore, shfrytëzimet e tilla duhet që plotësisht të tërhiqen nga ndërtesa apo parcela, sipas periudhës kohore të përcaktuar në lejen ndërtimore dhe/apo në certifikatën e përdorimit. Shfrytëzimet e përkohshme mund të jenë instalime të përkohshme, apo ndërtime të ngritura si të përkohshme, si objekte të përkohshme ndërtimore në vend ndërtim, tenda, konstruksione festivalesh dhe koncertesh, pika shitjeje dhe kiosqe.

Shfrytëzimet e lejuara të veçanta janë funksione dhe aktivitete në pajtueshmëri me shfrytëzimet e lejuara në zonë, por mund të paraqesin shqetësime ose rreziqe të cilat duhet të parandalohen, prandaj edhe i nënshtrohen kushteve plotësuese. Shfrytëzimet e lejuara të veçanta lejohen, nëse aplikuesi mund të dëshmojë se propozimi i zhvillimit i plotëson të gjitha kushtet e HZK-së dhe kushtet plotësuese të shfrytëzimit të veçantë, si dhe është në pajtueshmëri të plotë (nuk kanë ndikim negativ në mjedis dhe nuk pengojnë zhvillimin normal të shfrytëzimeve bazë) dhe që do të lejohen me dhënien e lejes së veçantë për shfrytëzim.

Kushtet plotësuese trajtojnë vendndodhjen e shfrytëzimit në parcelë, shiritat mbrojtës

PRAKTIKA TË MIRA– PRODHIMI BUJQËSOR KOMERCIAL APO PRODHIMI BUJQËSOR PËR KONSUM VET ANAK, ZAKONISHT ËSHTË SHFRYTËZIMI DOMINUES NË ZONAT BUJQËSORE. SIDOQOFTË NJË SËRË SHFRYTËZIMESH TJERA KOMPATIBILE MUND TË PËRCAKTOHEN SI SHFRYTËZIME DYTËSORE.P.SH. HZK NË KUADËR TË ZONAVE BUJQËSORE, MUND TË LEJOJNË FUNKSIONE SI INDUSTRI TË MESME DHE TË VOGLA, QË MUND TË KRYHEN BRENDA PARCELAVE/ FERMAVE SI SHFRYTËZIME DYTËSORE.

Ilustrim 14. Krijimi i nën-zonave në kuadër të Zonës së Shfrytëzimit të Përzier- Qendër.

CALLE 2

CALLE 02

AVENIDA JOSE EUGENIOAGUILAR SANTISTEBAN (AV. SEPARADORA)

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

ZSHP-Q-1

ZSHP-Q-2

ZSHP-Q-3

48 49


nga llojet specifike të shfrytëzimeve, sipërfaqen minimale ose maksimale të parcelës për shfrytëzimin e veçantë, sipërfaqen minimale gjelbëruese, mbrojtjen nga zhurma, numrin e caktuar të parkingjeve shtesë, etj. Kushtet plotësuese kanë për qëllim të sig-urojnë që shfrytëzimi i veçantë të funksionojë në harmoni me zhvillimet tjera në zonë.

Shfrytëzime që nuk janë të lejuara në një zonë nën asnjë rrethanë apo kusht zhvillimor, ndërtimor apo plotësues, përcaktohen si shfrytëzime të ndaluara. Mirëpo, përcaktimi i shfrytëzimeve të ndaluara në një listë specifike është e rrallë. Shumë HZK thjesht do të përcaktojnë që çdo shfrytëzim që nuk është i listuar si i lejuar, dytësor, i përkohshëm apo i lejuar i veçantë, konsiderohet si i ndaluar.

Shfrytëzimet e ndaluara janë shfrytëzimet të cilat është e nevojshme të përcaktohen si të palejuara, me qëllim të sigurimit që zhvillimet apo funksionet e tilla të mos kenë efekte negative mbi zhvillimet përreth zonës. Efektet negative mund të jenë si, ndotja mjedisore apo zhurma, që paraqesin rrezik për jetesën dhe mirëqenien e pronave përreth. P.sh., në kuadër të një zone banimi, industria e rëndë, përcaktohet si shfrytëzim i ndaluar.

3.PËRCAKTONI KUSHTET ZHVILLIMORE DHE NDËRTIMORE

Kushtet zhvillimore përcaktohen për secilën zonë të definuar, kurse kushtet ndërtimore për secilën zonë ku lejohet ndërtimi. Kushtet zhvillimore dhe ndërtimore specifikohen me qëllim të kontrollimit të intensitetit të zhvillimit, formës, volumit, madhësisë, lartësisë dhe vendndodhjes së zhvillimit/ ndërtimit në parcela. Kushtet zhvillimore dhe ndërti-more janë përshkruar në NTPH-ve. (Elementet e zonave, NTPH). Kushtet zhvillimore dhe ndërtimore përcaktohen në atë mënyrë që të vlejnë për të gjitha parcelat brenda zonës përkatëse. Prandaj, gjatë përcaktimit të kushteve zhvil-limore shërbehuni me tërësitë hapësinore, mbi të cilat mund të përcaktoni kushte zhvillimore që mund të vlejnë për gjithë zonën. Rrjedhimisht, verifikoni nëse kushtet zhvillimore të propozuara do të mund të akomodojnë zhvillimin e planifikuar sipas PZHK-së për zonën. P. sh., gjatë përcaktimit të lartësisë maksimale në zonë, verifikoni a është siguruar mbrojtja nga zjarri, diellosja dhe privatësia ndërmjet ndërtimeve.

4.PËRCAKTONI NËN-ZONAT

Përcaktimi i nën-zonave është opcionale. Nën-zonat përcaktohen nëse paraqitet nevoja për të trajtuar një karakteristikë unike apo ka nevojë për të dalluar njërin kusht nga kushtet tjera zhvillimore të përcaktuara për nën-kategorinë e zonës, por duke ruajtur karakterin e përgjithshëm të nën-kategorisë së zonës. P.sh. në kuadër të nën-kategorisë Zonë e shfrytëzimit të përzier- Qendër (ZSHP-Q), më poshtë janë propozuar disa nën-zona për ilustrim:• Nën-zona ZSHP-Q-1: Lejohen ndërtesa me lartësi maksimum prej gjashtë katesh.• Nën-zona ZSHP-Q-3: Lejohen ndërtesa me lartësi maksimum prej tetë katesh.• Nën-zona ZSHP-Q-2: Lejohen ndërtesa me lartësi maksimum prej gjashtë katesh,

por mund të ngrihen deri në tetë kate, si bonus zonimi. • Kushtet e bonusit të zonimit: Kufizimi në lartësi prej [x] katesh, apo në sipërfaqe

të ndërtuar prej [x] m2, cilado qoftë vlerë më e vogël, mund të tejkalohet me [x ]% nëse përfshihet në kuadër të ndërtesës së paku [x] njësi banimi social.

NDËRLIDHJA E KATEGORIZIMIT TË TËRËSIVE HAPËSINORE ME PËRCAKTIMIN E KUSHTEVE ZHVILLIMORE– NËSE TËRËSITË HAPËSINORE JANË IDENTIFIKUAR DHE KATEGORIZUAR GJATË ANALIZËS SË HOLLËSISHME, ËSHTË NJË HAP PARAPRAK NDAJ CAKTIMIT TË KUSHTEVE ZHVILLIMORE TË PROPOZUARA NË NIVEL ZONE. TËRËSITË HAPËSINORE TË NDRYSHME KANË ZHVILLIM TË DALLUESHËM, BAZUAR NË TIPOLOGJINË E NDËRTIMEVE, MËNYRËS SË VENDOSJES NË PARCELË DHE RAPORTIT ME NJËRA -TJETRËN.

KUSHTET ZHVILLIMORE/ NDËRTIMORE PËR ÇDO ZONË– TË THEMI SE SIPAS KATEGORISË KRYESORE TË ZONËS ZB, KENI DEFINUAR NËN KATEGORI SI P.SH. ZB-1 , ZB-2, ETJ. RRJEDHIMISHT, PËR SECILËN NËNKATEGORI ZB-1, ZB-2, ETJ., PËRCAKTONI NGA NJË PALË KUSHTE ZHVILLIMORE DHE NDËRTIMORE, QË DO TË VLENIN PËR GJITHË SIPËRFAQET MBI TË CILAT KENI VENDOSUR ATO NËNKATEGORI TË ZONAVE..

5.DEFINONI INFRASTRUKTURËN RRUGORE, TEKNIKE, PUBLIKE DHE SOCIALE

Duke u bazuar në planet zhvillimore sektoriale të PZHK-së (p.sh. harta e planit të infrastrukturës rrugore, harta e planit të transportit urban dhe rural, etj. ) dhe duke marrë parasysh gjetjet gjatë analizës bazë dhe të hollësishme (p.sh. analizat e konceptit të rrjetit rrugor dhe raportet rrugë- ndërtesë dhe rrugë- hapësirë e lirë dhe përfun-dimi për nevojat për rrugë të reja, etj. ) përcaktoni rrjetin e infrastrukturës rrugore dhe teknike, përfshirë brezat mbrojtës apo distancat e nevojshme. Më tutje, duke u bazuar në NTPH-të, përcaktoni kushtet zhvillimore për gjithë infrastrukturës, sipas llojit dhe kapacitetit.

NTPH-të po ashtu përcaktojnë norma, sa i përket kalkulimit të infrastrukturës, sipas dendësisë së popullsisë apo numrit të popullsisë, të cilat duhet zbatuar. P.sh. për infra-strukturën rrugore përcaktohen profilet e përcaktuara të rrugëve, të cilat janë dhënë duke marrë në konsideratë hierarkinë e rrugëve, përmbajtjen, gjegjësisht rrjetin e lëvizjes, korridoret e gjelbra, parkimin dhe çështjet e sigurisë. P.sh. për infrastrukturën rrugore përcaktohen profilet e rrugëve sipas kategorizimit të propozuar. Dimensionet e dhëna në profile, janë kërkesa minimale prandaj gjatë zbatimit, këto dimensione mund të jenë më të mëdha kur paraqitet një mundësi e tillë.

Rrjedhimisht, përcaktoni infrastrukturën publike dhe sociale, gjegjësisht vendndodhjet (lokacionin gjeografik) e ndërtesave të planifikuara në shërbim të shërbimeve publike dhe sociale. Infrastruktura publike dhe sociale, paraqitet si poligon apo pikë, varësisht

PARQUE PRINCIPAL

012

C.I.

JESUS NAZARENO

POZO N° 2

RESERVORIO

RESERVORIO

LOTIZACION

VALLEJOS II

LOTIZACIONSAN JOSE

BENJAMIN TULLUME

LOTIZACION

P.J. LA VICTORIA

C.E.S.

CENTRO DE SALUD

C.E. 11029

SAN CARLOSCOLEGIO MIXTO

C.E.I.

C.E.O.

CAUTIVO

C.E.

C.E.I.

C.E.

E.P.M

C.E.

GRIFO

DIEGO FERRE

11030

074C.E.I.

CLINICA

C.E.I.

C.E.

C.E.I.

C.E.I.

COMISARIA IGLESIA

C.I.

MUNICIP.

PA

RQ

UE

IND

US

TRIA

L

ESPARCIMIENTOCENTRO DE

COMEDOR

C.E.I.

EDUCAC.

EL TRAPICHE

HOTEL

SAN PEDROCOLEG.

COLEGIO

COLEGIO

IGLESIA

C.E.

C.E.

A C

IUD

AD E

TEN

CAMINO ANTIG

UO A LARAN

A SANTA ROSACAMINO ANTIGUO

A VALLE HER

MO

SO

A P

AR

ED

ON

PARQUE PRINCIPAL

012

C.I.

JESUS NAZARENO

POZO N° 2

RESERVORIO

RESERVORIO

LOTIZACION

VALLEJOS II

SAN JOSE

BENJAMIN TULLUME

LOTIZACION

P.J. LA VICTORIA

C.E.S.

CENTRO DE SALUD

C.E. 11029

SAN CARLOSCOLEGIO MIXTO

C.E.I.

C.E.O.

CAUTIVO

C.E.

C.E.I.

C.E.

E.P.M

C.E.

GRIFO

DIEGO FERRE

11030

074C.E.I.

CLINICA

RADIO EMISORA

CLINICA

C.E.I.

C.E.

C.E.I.

C.E.I.

COMISARIA IGLESIA

C.I.

CULTURAL

MUNICIP.

PA

RQ

UE

IND

US

TRIA

L

ESPARCIMIENTOCENTRO DE

C.E.I.

EDUCAC.

EL TRAPICHE

HOTEL

CAMPO

SAN PEDROCOLEG.

COLEGIO

COLEGIO

IGLESIA

C.E.

DEPORTIVO

ACEQUIA EL PUEBLO

CALIZ

PAR

EDO

N

ELLE

N

CA

NTA

RIL

LA

POMAROSADREN 5000

DREN

600

0

DR

EN

710

0

CALLE A

CALLE B

CA

LLE

3

CA

LLE

2

CA

LLE

1

CAL

LE 6

CAL

LE 7

AV. C

IRC

UN

VALA

CIO

N

VIC

TOR

A. B

ELAU

ND

E

1 D

E J

UN

IO

JOS

E D

E L

A T

OR

RE

UG

AR

TE

JOS

E B

ER

NA

RD

O A

LCE

DO

ELV

IRA

GA

RC

IA Y

GA

RC

IA

VIOLETA CORREA DE B.

JUAN PARRA DEL RIEGO

CALLE 5

CALLE 4

CALLE 1

CA

LLE

3

CA

LLE

2

SA

NTO

TO

RIB

IO

CA

LLE

8

CA

LLE

7

CA

LLE

6

CA

LLE

5

CA

LLE

4

CA

LLE

3

CA

LLE

2

MIC

AE

LA

BA

STI

DA

S

ATU

SP

AR

IAS

AV. E

L C

AMPE

SIN

O

TAC

NA

ARIC

A

JUN

IN

LA U

NIO

N

EL P

OR

VEN

IR

MEX

ICO

EL PROGRESO

HUASCAR

ATAHUALLPA

MA

RIS

CA

L S

UC

RE

SAENZ PEÑA

SA

N M

AR

TIN

MEXICO

AV. V

ENEZ

UEL

A

ARG

ENTI

NA

JOSE

OLA

YA

PANAMA

CE

SA

R V

ALL

EJO

MA

RIS

CA

L C

AS

TILL

A

DO

S D

E M

AYO

LA MAR

AMAZONAS

PSJE. S/N

AV. CENTE

NARIO

JOSE QUIÑONES G.

EL PORVENIR

FEDERICO CASTRO

TUP

AC

AM

AR

U

SIE

TE D

E J

UN

IO

PSJE. LA PRIMAVERA

SU

CR

E

SA

N M

AR

TIN

LA M

AR

MA

RIS

CA

L C

AS

TILL

A

28 DE JULIO

MANUEL MARIA IZAGA

AV. V

ENE

ZUEL

A

PS

JE. B

OLI

VA

RB

OLI

VA

R

BOLOGNESI

TARAPACA

DIEGO FERRE

SIE

TE D

E

JUN

IO

TUP

AC

AM

AR

U

AV. CARLOS CONROY

TUP

AC

AM

AR

U

LOS

CLA

VE

LES

SIE

TE D

E J

UN

IO

MA

RIS

CA

L C

AS

TILL

A

BO

LIV

AR

HUACA

HUACA

LAS

MA

GN

OLI

AS

AV. C

IRC

UN

VALA

CIO

N

LA U

NIO

N

AV. CENTENARIO

SIE

TE D

E J

UN

IO

28 DE JULIO

MIG

UE

L G

RA

U

AV. CARLOS CONROY

LOS

CLA

VE

LES

MISERICORDIA

AV. CARLOS CONROY

AV

. VE

NE

ZUE

LA

AV. V

ENEZ

UEL

A

VIA DE CIRCUNVALACION

CAMINO ASANTA ROSA

MA

RIS

CA

L C

AS

TILL

A

CALLE A

CA

LLE

3

CA

LLE

2

CAL

LE 6

CAL

LE 7

AV. C

IRC

UN

VALA

CIO

N

VIC

TOR

A. B

ELAU

ND

E

1 D

E J

UN

IO

JOS

E D

E L

A T

OR

RE

UG

AR

TE

JOS

E B

ER

NA

RD

O A

LCE

DO

ELV

IRA

GA

RC

IA Y

GA

RC

IA

VIOLETA CORREA DE B.

CALLE 5

CALLE 4

CALLE 1

CA

LLE

3

CA

LLE

2

CA

LLE

8

CA

LLE

7

CA

LLE

6

CA

LLE

5

CA

LLE

4

CA

LLE

3

CA

LLE

2

MIC

AE

LA

BA

STI

DA

S

ATU

SP

AR

IAS

AV. E

L C

AMPE

SIN

O

TAC

NA

ARIC

A

JUN

IN

LA U

NIO

N

EL P

OR

VEN

IR

MEX

ICO

EL PROGRESO

HUASCAR

ATAHUALLPA

MA

RIS

CA

L S

UC

RE

SAENZ PEÑA

SA

N M

AR

TIN

MEXICO

AV. V

ENEZ

UEL

A

ARG

ENTI

NA

JOSE

OLA

YA

PANAMA

CE

SA

R V

ALL

EJO

MA

RIS

CA

L C

AS

TILL

A

DO

S D

E M

AYO

LA MAR

AMAZONAS

PSJE. S/N

AV. CENTE

NARIO

JOSE QUIÑONES G.

EL PORVENIR

FEDERICO CASTRO

TUP

AC

AM

AR

U

MIG

UE

L G

RA

U

SIE

TE D

E J

UN

IO

SU

CR

E

SA

N M

AR

TIN

LA M

AR

MA

RIS

CA

L C

AS

TILL

A

28 DE JULIO

MANUEL MARIA IZAGA

AV. V

ENE

ZUEL

A

PS

JE. B

OLI

VA

RB

OLI

VA

R

BOLOGNESI

TARAPACA

DIEGO FERRE

SIE

TE D

E

JUN

IO

TUP

AC

AM

AR

U

AV. CARLOS CONROY

TUP

AC

AM

AR

U

LOS

CLA

VE

LES

SIE

TE D

E J

UN

IO

LAS

MA

GN

OLI

AS

ZB- 5

ZB- 2

ZB- 3

RDM-R

ZB-1

ZK-K

ZPA

ZI- L

ZPE

Zb- B

Zb- P

ZAZPE

9240000

9240500

0 mt.

ESCALA GRAFICA

100 200 300

RDM

ZONE BANIMI- 1

ZONE BUJQESORE- PERGJITHSHEM

ZONE KOMERCIALE- KORRIDOR

ZONE PYJORE- PERGJITHSHEM

ZB- 1

Zb- P

ZK- K

ZP- PZONAT

101. 67

46.86

CENTRO

ARTESANAL

9239500

9239000

ZONE SHFRYTEZIMIT PERZIER- QENDER

ZONE SHERBIMEVE- PERGJITHSHEM

ZSH- P

ZSHP-P

13.42

19.43

ZB-1

ZB-1

ZB-1

ZB-1

ZB-1

ZB-1

ZB-1

ZI- L

ZB- 5

ZB- 5ZB- 5

ZB- 5

ZB- 5

ZB- 5

ZB- 5

ZB- 5

ZB- 3

ZB- 3ZB- 3

ZB- 3

ZB- 3ZB- 3

ZB- 3

ZB- 2

ZB- 2

ZSH- P

ZSH- P

ZSH- PZSH- P

ZSH- P

ZSH- P

Zb- P

Zb- P

Zb- P

Zb- P

Zb- PZb- B

Zb- B

Zb- B

Zb- BZb- B

Zb- B

Zb- B

Zb- B

Zb- B

ZK-1ZP- P

ZP- P

ZK-1

46.86

30.58

Ilustrimi 13.Ndarje e mundshme e nën kategorive të zonave.

50 51


nga madhësia, në kuadër të hartave përkatëse. Në rastet kur ekzistojnë apo planifiko-het një sërë shërbime publike apo sociale, atëherë shenjëzoni atë sipërfaqe si Zonë të Shërbimeve (ZSH). Mirëpo, nëse planifikohet vetëm një apo dy ndërtesa publike apo sociale në shërbim të një zone, atëherë shenjëzoni ndërtesat vetëm në kuadër të hartës se infrastrukturës publike dhe sociale, kurse në kuadër të kushteve zhvilli-more të ZSH siguroheni që lejohet shfrytëzim i tokës për atë lloj shërbimi. P.sh. Nëse planifikohet një shkollë në kuadër të një ZB, shkolla shenjëzohet si poligon në hartën e infrastrukturës publike dhe sociale, kurse në kuadër të zonës lejohet edhe shfrytëzim i tokës- 3.3.2. Shërbim Arsimor.

6.VERIFIKONI KUSHTET ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME

Në fillim, para se ti keni definuar zonat, keni përcaktuar një sërë kushte zhvillimore të përgjithshme preliminare, që keni menduar se do të jenë të zbatueshme në tërë komunën. Rrjedhimisht, pas definimit të zonave, kushteve zhvillimore, infrastrukturës përcjellëse, verifikoni kushtet zhvillimore të përgjithshme si përfundimtare.

Kontrolloni, nëse ndonjë nga kushtet e përgjithshme, nuk mund të zbatohet në ndonjë apo disa zona, apo ndonjë kusht zhvillimor paraqitet gati në çdo zonë. Kushtet zhvilli-more të përgjithshme mund të përcaktohen edhe për një pjesë të madhe të komunës, p.sh. për tërë zonën urbane, por me rëndësi është që të ceket dhe të përcaktohet saktë kufiri i kësaj sipërfaqeje. Në përgjithësi, këto rregulla dhe rregullore nuk mund të ndryshohen, plotësohen apo të jepen përjashtime për to, pasi që nuk janë të veçanta për një zonë apo sipërfaqe.

Gjatë përcaktimit të kushteve zhvillimore të përgjithshme, keni kujdes që kushtet apo masat e përcaktuara të jenë të zbatueshme në të gjithë sipërfaqen për të cilën janë përcaktuar.

7.PËRCAKTONI ZONAT MBISHTRESORE ME KUSHTET ZHVILLI-MORE

Në rastet kur në kuadër të territorit të komunës ka nevojë për të vendosur kushte zhvillimore apo masa mbrojtëse mbi një sipërfaqe të veçantë të komunës, atëherë përdoret koncepti i mbishtresimit, gjegjësisht përcaktohen zona mbishtresore.

Ilustrimi 15. Një Zonë Mbishtresore e definuar në hartë mbi zonat tjera bazë

Zonat mbishtresore dallojnë nga zonat. Zonat mbishtresore janë një sërë rregullash plotësuese ose më strikte mbi një sipërfaqe të veçantë (si p.sh. një sipërfaqe me rrezikshmëri nga vërshimet) të vendosura ‘përmbi’ kushtet e zonës bazë (p.sh. një zonë industriale). Një zonë mbishtresore mund të mbulojë tërë sipërfaqen e një zone, një pjesë të saj, apo më shumë zonave, ose mund të ketë kufij të ndryshëm nga të gjitha zonat që prekë/mbivendoset (Ilustrimi 15.). Kufijtë e zonave mbishtresore paraqiten qartë në Hartën e Zonave Mbishtresore të HZK-së.

Zonat mbishtresore përcaktohen në përputhje me qëllimet, objektivat dhe prioritet strategjike të PZHK-së, apo në përputhje me masat mbrojtëse të dokumenteve të planifikimit hapësinor të nivelit më të lartë. P.sh. nëse në PZHK apo gjatë vëzhgimit në terren keni identifikuar sipërfaqe në rrezikshmëri apo për tu mbrojtur (p.sh. si, hapësirë e mbrojtjes së ujit, hapësirë e rrezikuar nga përmbytjet, hapësirë e trashëgimisë së mbrojtur apo hapësirë e rrezikuar nga minierat), atëherë integroni të njëjtat në HZK, duke vendosur kushte zhvillimore/masa mbrojtëse për tu zbatuar në hollësi.

EMËRTIMI I ZONAVE

Emërtimi i zonave bëhet duke u bazuar në dhjetë kategoritë parësore të zonave, gjeg-jësisht duke emërtuar nën-kategori të zonave të cilat do të përsëriten sipas nevojës mbi hapësira të ndryshme gjeografike të territorit të komunës.

Nën kategoritë e zonave kanë për qëllim përshtatjen me karakteristikat e veçanta të hapësirave, duke ruajtur qëllimin dhe homogjenitetin e kategorisë parësore të zonës. Nën-kategoritë e krijuara nga një kategori parësore janë zona të vendosura mbi sipër-faqe me shfrytëzime homogjene, por që dallojnë nga kushtet zhvillimore. P.sh. nën-kat-

Ilustrim 16. Shembull i nën-kategorive të zonave në qendrën urbane.

52 53


2.DIMENSIONET E PARCELAVEHZK-ja mund të përcaktojë kushte zhvillimore lidhur me dimensionet e parcelave kadastrale, si madhësia e parcelës e shprehur si minimale apo e rekomanduar, madhësia minimale e parcelës ose pjesës së përparme të parcelës, madhësia maksimale e parcelës ose e pjesës së përparme të parcelës. Përcaktimi i madhësisë minimale apo maksimale të parcelës, më shpesh përdoret për të kontrolluar formën apo volumin e zhvillimit në zona banimi me ndërtesa banimi, me një apo dy njësi.

P.sh. nëse ekziston një parcelë kadastrale e cila është e madhësisë 10 mijë m2, dhe është përcaktuar si Zonë Banimi- Ulët (ZB-U), ku lejohet ndërtimi i ulët me shtëpi të veçanta, atëherë mund të përcaktohet madhësia minimale (300 m2) dhe/ apo maksimale (500 m2) e parcelave kadastrale. Në këtë rast, ky është një kusht bazë për pronarët për ri-parcelim të pronave para aplikimit për leje ndërtimore.

egoritë ZB II, ZB III të krijuara në kuadër të qendrës urbane në Ilustrimin 16. janë zona banimi, ku qëllimi kryesor është sigurimi i banimit, por që dallojnë për nga elementet urbane si nga format, dimensionet e parcelave, vendosja e ndërtesave, etj., ku rrjedhi-misht kanë dhe kushte zhvillimore/ ndërtimore të ndryshme.

Po ashtu, për secilën nën-kategori të zonave mund të krijohen edhe nën-zona sipas nevojës. Nën-zona duhet patjetër të jetë pjesë gjeografike e zonës, por që dallon apo shton një kusht shtesë, nga kushtet zhvillimore/ ndërtimore të nën-kategorisë së zonës,

p.sh dallojnë për nga Vija Ndërtimore (VN) përgjatë rrugës. Nën-zonat emërtohen duke shtuar një shkronjë apo numër shtesë emrit të nën-kategorisë së zonës.Më poshtë gjeni një shembull dhe ilustrim të emërtimit të nën-kategorisë dhe nën-zonave të krijuara nga kategoria parësore:

• Kategoria parësore: Zonë e Shfrytëzimit të Përzier (ZSHP).• Nën-kategoria: Zonë e Shfrytëzimit të Përzier- Qendër (ZSHP- Q).• Nën-Zona: Zonë e Shfrytëzimit të Përzier- Qendër- 1 (ZSHP-Q-1).

PËRSHKRIM I KUSHTEVE ZHVILLIMORE

Komunat mund të përcaktojnë kushtet zhvillimore që veç më janë dhënë në legjisla-cion, por mund të shtojnë dhe të tjera sipas nevojës dhe rastit (Neni 12, UA MMPH-Nr. 24/2015). Gjeni më poshtë përshkrim të disa kushteve zhvillimore të dhëna në UA MMPH-Nr. 24/2015, por që nuk janë të definuara në NTPH:

1.DENDËSIA MAKSIMALE BANESORE DHE E POPULLSISËDendësia maksimale banesore shprehet si numri maksimal i lejuar i njësive banesore për një hektar në kuadër të zonës (nj. B./ ha). Përcaktimi i dendësisë së popullsisë duhet bazuar në PZHK, gjetjet nga analiza e hollësishme dhe nevojën për të kontrolluar zhvillimin në zonat e banimit me ndërtesa banimi me shumë njësi. Më shumë sqarime rreth dendësisë janë paraqitur në kuadër të #SHTOJCA 2: ÇKA ËSHTË DENDËSIA?

SHP- K SHP- K

SHP- QSHP- Q- 1

SHP- Q- 2

Ilustrimi 17. Mënyra e propozuar e emërtimit të zonave.

Ilustrimi 18. Madhësia maksimale dhe gjerësia minimale e parcelës.

Pyetje gjatë përcaktimit të madhësisë minimale të parcelës?

• A është madhësia e parcelës e përcaktuar në përputhje me madhësitë e parcelave ekzistuese në zonat historike? Në rastet kur madhësia minimale e parcelave e përcaktuar është shumë më e madhe se ato ekzistuese, atëherë përdorimi i këtij instrumenti do të kishte ndikim negativ dhe jo pozitiv!• A lejon zhvillim të densitetit të përcaktuar/dëshiruar? • A do të rezultonte në krijimin e një numri të madh të jokonformiteteve?• A do të rezultonte në fragmentim të panevojshëm të tokës? • A është madhësia minimale e parcelës mjaftueshëm e madhe, të lejojë zhvillim dhe shfrytëzim funksional, si p.sh. prodhim bujqësor apo pylltari? • A ekzistojnë instrumente/mënyra tjera të kontrollit dhe nxitjes së zhvillimit të dëshiruar, përveç përcaktimit të madhësisë minimale të parcelës?

54 55


3.FORMËSIMI ARKITEKTONIK DHE ESTETIKHZK-ja po ashtu mund të rregullojë formësimin arkitektonik dhe aspekte të tjera este-tike të ndërtimeve. Ky lloj rregullimi duhet përdorur me shumë kujdes, duke u bazuar në arsyeshmëri arkitektonike, kulturore apo mjedisore të formësimit arkitektonik dhe përshtatshmëri me karakterin e zonës. Gjithashtu, rregullat për formësimin arkitektonik duhet të ofrojnë fleksibilitet dhe të lejojnë liri gjatë projektimit dhe shfrytëzimit të parcelave të ndërtimeve dhe nuk duhet të jenë diskriminuese. P.sh., rregullat mund të specifikojnë materialet që mund të përdoren në pamjet e jashtme të ndërtesave, madhësinë dhe dizajnin e hapjeve të dritareve, ose lartësitë dhe dizajnin e rrethojave.

4.PEIZAZHI DHE SHIRITËT MBROJTËSRregullat për peizazh dhe shiritat mbrojtës mund të përcaktohen për një zonë, për disa zona, ose edhe për tërë komunën. Në rast se përcaktohen për tërë komunën, që është praktikë më e shpeshtë, atëherë definohen në kuadër të kushteve zhvillimore të përg-jithshme. Shembuj të kushteve për formësim arkitektonik dhe për rregullim peizazhor, të cilat po ashtu mund të përcaktohen edhe si kushte zhvillimore të përgjithshme që do të vlenin për të gjithë territorin e komunës, janë propozuar në kuadër të #PJESA 5: KUSHTE ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME.

5.LARTËSIA MINIMALE DHE MAKSIMALE NË ZONË. Rregullat për peizazh dhe shiritat mbrojtës mund të përcaktohen për një zonë, për disa zona, ose edhe për tërë komunën. Në rast se përcaktohen për tërë komunën, që është praktikë më e shpeshtë, atëherë definohen në kuadër të kushteve zhvillimore të përgjithshme. Shembuj të kushteve për rregullim peizazhor, të cilat po ashtu mund të përcaktohen edhe si kushte zhvillimore të përgjithshme që do të vlenin për të gjithë territorin e komunës, janë propozuar në kuadër të #PJESA 5: KUSHTE ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME.

PREZANTIMI I KUSHTEVE ZHVILLIMORE DHE NDËRTIMORE

80 %

20 % VN

Ilustrim 19. VN- Përparme është të paktën 1 (një) metër për të paktën 80% të gjatësisë së ndërtesës përgjatë rrugës.

Me faktin që HZK hartohet për gjithë territorin e komunës, më poshtë gjeni propozim të dy nga format më të shpeshta të prezantimit të kushteve zhvillimore:

1.NË FORMË PËRSHKRUESENë formë përshkruese nënkupton që kushtet zhvillimore dhe ndërtimore nuk shenjëzohen në pjesën hartografike, por vetëm përshkruhen në pjesën tekstuale. P.sh. VN-të, nuk kanë nevojë të paraqesin në mënyrë grafike por mund ti përshkruajnë kushtet në pjesën tekstuale, ashtu që të vlejnë për gjithë zonën. Ilustrimet, po ashtu përdoren që të bëjnë kushtin e dhënë tekstualisht më të qartë dhe më të kapshëm për përdoruesit e gjerë të HZK-së. (Ilustrimi 19.)

2.NË FORMË TABELOREKushtet zhvillimore dhe ndërtimore mund të paraqiten edhe në formë tabelore. Për-caktimi i VN-ve dhe vijave ndërtimore ndihmëse (VNN) në formë tabelore minimizon mundësitë e gabimeve, dhe gjithashtu paraqet informacion përmbledhës edhe për disa zona (Tabela 1).

Në të dy rastet, është e preferuar përdorimi i ilustrimeve me qëllim të sqarimit të mëtutjeshëm dhe minimizimit të dykuptimësisë së ndonjë termi apo kushti.

Në kuadër të #PJESA 7.1. ZONË E SHFRYTËZIMIT TË PËRZIER- PËRGJITHSHËM- ZSHP-P është propozuar një kombinim i të dy formave të prezantimit të kushteve zhvillimore dhe ndërtimore.


Zona

ZB- U1

VN-përparme

VN VNN

Min 6 m

Min 3 m

ZB- U2 Min 3 m

Min 3 m

Min 3.5 m Min 3.5 m Min 3.5 m

Min 3.5 m Min 3.5 m Min 3.5 m

Min 3.5 m Min 3.5 m Min 9 m

VN anësore- djathtas

VN VNN VN VNN VN VNN

Min 3.5 m

VN anësore- majtas

VN- mbrapsme

ZB- M1 Min 6 m

Min 3 m

Min 3.5 m

Min 1.8 m

Min 3.5 m

Min 1.8 m

ZB- M1 Min 2 m

Min 1 m

Tabela 2. Mënyra tabelare e përcaktimit të VN-ve për disa zona.

56 57


KAPITULLI 4: ZBATIMI, MONITORIMI I ZBATIMIT DHE VLERËSIMI I HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

PLANIFIKIMI I ZBATIMIT

Sipas legjislacionit, HZK do të përfshijë edhe planifikimin e zbatimit të HZK-së. Planifi-kimi i zbatimit nënkupton planifikimin e aktiviteteve/ projekteve konkrete, investimeve kapitale, vlerësimin e kostos për zbatim dhe menaxhim të projekteve dhe investimeve kapitale, dhe planifikimin e buxhetit komunal në përputhje me nevojat për akomodim të zhvillimit të planifikuar me HZK-në.

Në kuadër të këtij hapi, duhet përfshirë grupi koordinues dhe grupi punues nga ana e APKPMH-së (sipas sqarimeve në #HARTIMI, MIRATIMI, ZBATIMI, MONITORIMI DHE VLERËSIMI I HZK-SË) me qëllim të informimit të dy anshëm për nevojat e sektorëve të komunës dhe për mundësitë e financimit të të njëjtave.Planifikimi i zbatimit në HZK përkthehet në PVZ dhe të gjitha aktivitetet/ projek-tet konkrete shenjëzohen gjeografikisht në hartën përkatëse të PVZ-së: p.sh. në hartën përkatëse bëhet shenjëzimi i korridorit të një rruge me shiritat mbrojtës, apo shenjëzimi i vendndodhjes së planifikuar/ ‘rezervuar’ të një shkolle (në rastet kur dihet vendndodhja e saktë e pronës që do të shpronësohet). Këto ‘rezervime’ gjeografike kanë një ndikim të madh te pronarët e tokave, pronarët përreth, komunitetet fqinje dhe faktorët mjedisorë dhe prandaj gjatë rezervimit të këtyre sipërfaqeve duhet t’i kushtohet vëmendje e duhur. Prandaj, planifikimi i zbatimit duhet të jetë:

• Një proces gjithëpërfshirës i zhvillimit të mundësive, konsultimeve publike dhe vlerësimeve të ndikimeve hapësinore, socio-ekonomike dhe mjedisore të zbatimit të HZK-së. Procesi nënkupton analizën dhe shqyrtimin e mundësive më të mira se si mund të realizohet zbatimi i plotë i HZK-së.

• Një planifikim real për investime sipas buxhetit komunal. Kjo nënkupton masa të zbatueshme dhe të menaxhueshme dhe analizë reale të buxhetit.

ZBATIMI DHE MONITORIMI I ZBATIMIT

Zbatimi dhe monitorimi fillojnë me miratimin e HZK-së dhe aplikohen në tre fusha si në vijim:• Menaxhimi i zbatimit dhe shqyrtimi i përputhshmërisë.• Zbatimi i aktiviteteve dhe projekteve/ PVZ.• Monitorimi i zbatimit.

1.MENAXHIMI I ZBATIMIT

Menaxhimi i zbatimit të qëllimeve dhe objektivave është një detyrë e vazhdueshme për APKPMH-në. Mirëpo, PZHK dhe HZK kanë ciklin e tyre të zbatimit. Çdo kusht ka një qëllim kundrejt zbatimit të HZK-së. Qëllimi është që kushtet brenda HZK-së, me kalimin e kohës të rezultojnë në zbatimin e qëllimeve dhe objektivave të përcaktuara në PZHK.Pjesë e menaxhimit të zbatimit të HZK-së janë: procesi i dhënies së lejeve ndërtimore,

përjashtimeve, bonuseve të zonimit (nëse janë përcaktuar), hartimit të PRRH-ve, shqyrtimi i përputhshmërisë, etj. Sa i përket dhënies së lejeve ndërtimore, përjashti-meve, bonuseve të zonimit, hartimit të PRRH-ve, AKPMH-ja do të bazohet në HZK-në e miratuar për të vlerësuar kërkesat dhe menaxhuar zbatimin e të njëjtave.

Shqyrtimi i përputhshmërisë nënkupton përcaktimin e kritere specifike për vendimet për miratimin ose refuzimin e kërkesave për ndryshim-plotësime, përjashtime, bonuse, interpretime të ndryshme dhe ankesave ndaj vendimeve të marra nga ana e komunës (Neni 20, UA MMPH- Nr. 24/ 2015). Andaj, pjesë e HZK-së janë edhe dispozitat për procedurat e shqyrtimit të përputhshmërisë me zonimin, për ndryshim-plotësime, përjashtime, bonuse, interpretime të ndryshme dhe ankesa ndaj vendimeve.

Për t’u miratuar një përjashtim apo bonus i zonimit, aplikuesi duhet të aplikojnë zyrtar-isht për përjashtim dhe/ apo bonus të zonimit, në përputhje me dispozitat e HZK-së. Nëse përcaktohet një procedurë e vetme për aplikim për ndryshim-plotësim, për-jashtim dhe/ apo bonus të zonimit, do të jetë më e lehtë për tu kuptuar nga aplikuesi dhe për t’u administruar nga komuna. Neni 36 i UA MMPH-Nr. 24/2015, specifikon kërkesat për aplikime për ndryshim-plotësime në HZK, që sipas nevojës së komunës, mund të përshkruhen më në hollësi dhe zgjerohen në mënyrë që gjithashtu të mbulo-jnë procedurën për përjashtimet dhe bonuset e zonimit, siç sugjerohet në #PJESA 13: ADMINISTRIMI, ZBATIMI DHE MONITORIMI I ZBATIMIT.

2.ZBATIMI I AKTIVITETEVE DHE PROJEKTEVE/ PLANIT TË VEPRIMIT PËR ZBATIM.

Zbatimi i HZK-së varet nga shumë elemente të saj, në mënyrë direkte dhe indirekte. Në mënyrë direkte varet nga hartimi dhe përmbajtja e PVZ-së, sipas UA MMPH- Nr. 24/ 2015. PVZ-ja shoqërohet me një hartë ku janë caktuar vendndodhja se ku planifi-kohet të bëhet zbatimi i projekteve dhe aktiviteteve tjera.

PVZ hartohet nga APKPMH-së me mbështetjen e grupit punues dhe preferohet që PVZ së bashku me hartën e PVZ-së të prezantohet para grupit koordinues dhe KK-së, para integrimit të të njëjtës në propozim-HZK. Kjo bëhet me qëllim të koordinimit dhe inkuadrimit gjithë përfshirës të zbatuesve dhe politibërësve në komunë në të gjitha hapat e hartimit të HZK-së.

Koordinimi i zbatimit të PVZ-së nënkupton që sipas përcaktimeve, të koordinohet dhe menaxhohet shpronësimi, projekti, leja ndërtimore, tenderimi, mbikëqyrja e zbatimit të projektit nga ana e institucionit përgjegjës për zbatimin dhe mbikëqyrjen e realizimit të projektit nga ana e kontraktorit dhe krijimin e një mekanizmi për mirëmbajtje. Është shumë me rëndësi që pasi të përfundohet një projekt, i njëjti të përfshihet në listën e pasurive/aseteve publike që do të mirëmbahen, si aktivitet i rregullt i mirëmbajtjes komunale. Megjithatë, suksesi dhe qëndrueshmëria e tyre varet nga monitorimi i per-formancës dhe përputhshmërisë me zonimin.

58 59


3.MONITORIMI I ZBATIMIT

Monitorimi është një aktivitet i vazhdueshëm me qëllim të ofrimit të informatave të rregullta dhe treguesve të hershëm të progresit ose mungesave në arritjen e rezultat-eve e planifikuara. Monitorimi ndjek performancën aktuale ose gjendjen kundër asaj që ishte planifikuar ose pritej në bazë të treguesve të paracaktuar. Gjegjësisht, monitorimi nënkupton grumbullimin dhe analizimin e të dhënave mbi proceset e zbatimit, rezul-tatet dhe rekomandimin e masave korrigjuese sipas nevojës. Prandaj, një plan efikas i monitorimit është thelbësor për vlerësimin e HZK-së dhe dispozitave të saj.

Rrjedhimisht, aspektet e monitorimit për HZK-në janë:• Pjesët kryesore të HZK-së për të cilat do të mblidhen të dhënat e monitorimit

dhe me cilët parametra. Këtu do të përshkruhen të dhënat e kërkuara, frekuenca dhe përgjegjësia për mbledhjen dhe menaxhimin e këtyre të dhënave.

• Kriteret për vlerësim të monitorimit dhe metodologjinë e vlerësimit. Kjo nënkup-ton vlerësimin e të dhënave të monitorimit dhe veprimet e nevojshme kur disa parametra janë mbi/nën kritere.

Monitorimi dhe vlerësimi i të dhënave të monitorimit, rezultojnë në përgatitje të Raporteve të Monitorimit. Raportet e monitorimit hartohen në baza vjetore nga APKPMH-ja duke u bazuar në raportet e përgatitura nga drejtoritë sektoriale për zbatimin e planeve zhvillimore sektoriale. Hartimi i raporteve të monitorimit, përpos që është përgjegjësi ligjore, ju ndihmon komunave të vlerësojnë nga aspekti sasior dhe cilësor zhvillimin dhe trendët e zhvillimit, të parashikojnë dhe parandalojnë rreziqet (veçanërisht ato mjedisore) apo zhvillimet e dëmshme, si dhe të vlerësojnë se si (ose a është e nevojshme) në të ardhmen të mund të përmirësohet HZK-ja në fuqi, në raport me realitetin/ tendencat reale të zhvillimit në komunë.

Për të lehtësuar procesin e mbledhjes së të dhënave dhe monitorimit, AKPMH-ja në bashkërendim me drejtoritë sektoriale mund të krijojë një sistem të ndjekjes siste-matike të të dhënave/ parametrave të paracaktuar. Më poshtë gjeni një tabelë, ku janë propozuar disa parametra për monitorim, që komunat mund ti shfrytëzojnë sipas nevojës.

Parametri

Përputhshmëria

Sqarim Treguesi

A është zbatuar HZK-ja ashtu siç është miratuar? Sa kërkesa janë dorëzuar që nuk përputhen, apo vetëm pjesërisht përputhen me kushtet zhvillimore? A ka kërkesa të miratuara që nuk përputhen, apo vetëm pjesërisht përputhen me kushtet zhvillimore?

% e kërkesave të miratuara që plotësisht janë në përputhje me kërkesat e HZK-së

Përjashtime A ka ndonjë zonë që gjeneron kërkesa të përsëritura të përjashtimeve në HZK? Nëse po, duhet shikuar më hollësisht arsyet prapa atyre kërkesave.

Sa kërkesa për përjashtime janë miratuar?

Arsyet e kërkesave dhe vendndodhjet e kërkesave për përjashtime

Zbatimi i projekteve

A janë zbatuar projektet dhe aktivitetet brenda afatit të përcaktuar kohor në HZK?

% e projekteve të zbatuara brenda afatit të përcaktuar kohor

Kënaqshmëria publike

A janë qytetarët të kënaqur me rezultatet, gjegjësisht mjedisin e ndërtuar sipas HZK-së?

Të dhëna nga sondazhet

Numri i ankesave të dorëzuara

Numri i kërkesave të miratuara për përjashtime

VLERËSIMI I HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

Vlerësimi bazohet në një listë të treguesve të paracaktuar për të siguruar zbatimin e vlerësimit, rezultatet dhe përputhshmërinë e vlerësimit, gjegjësisht bazohet në metodologjinë e vlerësimit të përcaktuar në planin e monitorim-it. Katër vite pas fillimit të zbatimit dhe monitorimit, duhet të kryhet një vlerësim afatmesëm i zbatueshmërisë së HZK-së. Monitorimi duhet të planifikohet ashtu që, në më pak se katër vite duhet të ketë të dhëna të mjaftueshme për vlerësim të HZK-së.

Nëse vlerësimi rezulton se zbatueshmëria e HZK-së është më pak se 40% nga ajo çka është planifikuar për katër vitet e para, vendimi për të reviduar HZK-në është i detyrueshëm. Në rast të vendimit për të reviduar HZK-në, planifikimi i një HZK-je të re, do të bazohet në raportet e monitorimit dhe të vlerësimit, mbi të cilat do të vendoset orientimi i HZK-së së re. Një prezantim i raportit të vlerësimit, bëhet si më poshtë:• Hyrje. Përshkrim i ndërlidhjes me HZK-në dhe me raportet paraprake të monitorimit (vjetore, raportit afat

mesëm katër vjeçar).• Përmbledhje e zhvillimit të ndodhur.• Prezantimi i raporteve monitoruese. Rezultatet paraqiten me tekst, grafikone dhe diagrame, sipas kritereve të

paracaktuara të vlerësimit. • Vlerësimi dhe diskutimi i rezultateve të monitorimit. Këtu jepet vlerësimi i dokumentit, ku analizohen rezultatet

e monitorimit. Jepet përmbledhje e mospërputhjeve ndërmjet zhvillimeve të parashikuara dhe të zbatuara dhe ofrohen rekomandime për vendimmarrje nga autoritetet.

Duke u bazuar në raportin dhe rezultatet e vlerësimit, vendimmarrësit mund të marrin vendim për revidim të HZK-së.

Tabela 3. Shembuj të treguesve të mundshëm për tu përcaktuar në kuadër të HZK-së.

60 61


KAPITULLI 5: SHEMBUJ TË PJESËVE TË HARTËS ZONALE TË KOMUNËS

Ky kapitull ofron shembuj për pjesët e rëndësishme, të pjesës tekstuale të HZK-së. Ndonëse, shembujt e dhënë nuk janë të vetmit që mund të përdoren për të përm-bushur kërkesat ligjore, ata ofrojnë një kornizë të fuqishme dhe mund të shërbejnë si një pikënisje për përgatitjen e një HZK-je.

PJESA 1: INFORMATA PËR QYTETARIN

(ME QËLLIM TË NDIHMËS SË PËRDORUESVE/QYTETARËVE GJATË PËRDORIM-IT TË HZK-SË, KOMUNAT DUHET TË KONSIDEROJNË NJË FAQE NË FILLIM TË DOKUMENTIT. ).

SI TË PËRDORET HARTA ZONALE E KOMUNËS. Kjo Hartë Zonale e Komunës rregullon shfrytëzimin e tokës, madhësinë dhe vendndodhjen e ndërtesave në pronat përbrenda territorit të komunës. Më poshtë është sqaruar një proces i thjeshtë me katër hapa, për të kuptuar shfrytëzimet dhe strukturat që lejohen në një parcelë kadas-trale specifike.

Hapi i parë: Në cilën zonë ndodhet prona juaj?• Përdorni Hartën Zonale Bazë të Shfrytëzimit të Tokës dhe Hartën e Zonave

Mbishtresore, të kuptoni se në kuadër të së cilës zone dhe zone mbishtresore gjendet prona juaj.

• Referojuni arsyeshmërisë për zonën specifike, për përshkrim të qëllimit të asaj zone.

• Sigurohuni se a ka ndonjë Plan Rregullues në fuqi, që vlen për pronën tuaj, të konfirmuar që propozimi juaj për zhvillim dhe ndërtim është në përputhje me këto dokumente.

Hapi i dytë: Cilat shfrytëzime lejohen në zonën tuaj?• Gjeni kolonën e zonës suaj në Tabelën Përmbledhëse të Shfrytëzimeve në

pjesën e Zonave. Nëse ndonjëra nga zonat mbishtresore aplikohet për pronën tuaj, referojuni edhe shfrytëzimeve që janë përcaktuar për zonën mbishtresore përkatëse.

• Shfrytëzimet e shënuara me germën L janë të lejuara dhe mund të zhvillohen pasi të keni marrë lejen ndërtimore.

• Shfrytëzimet e shënuara me germën V janë shfrytëzime të veçanta që mund, ose nuk mund të jenë të pranueshme, në një zonë në varësi të karakteristikave të veçanta të zhvillimit të propozuar. Shfrytëzimet e lejuara të veçanta, mund të kenë kushte shtesë lidhur me shfrytëzimin për ta bërë atë të pranueshme për zonën dhe duhet ti nënshtrohen procedurës për pajisje me leje të veçantë për shfrytëzim.

• Shënimi me yll [*] tregon që janë përcaktuar kushtet zhvillimore apo masat mbro-jtëse për atë shfrytëzim përkatës për zonën apo në secilin lokacion ku paraqitet shfrytëzimi përkatës.

Hapi i tretë: Ku dhe si mund të zhvilloni pronën tuaj?• Kushtet zhvillimore për zona dhe zona mbishtresore, japin informacion mbi kërke-

sat hapësinore për ndërtimet dhe objektet ndërtimore në prona.• Që të kuptoni kërkesat tjera, ju duhet ti referoheni edhe pjesë së Kushteve Zhvil-

limore të Përgjithshme dhe pjesës së Definicioneve, si dhe pjesëve të Infrastruk-turës Rrugore, Transportit, Publike, Sociale dhe Teknike.

Hapi i katërt: Çfarë leje ju nevojitet?• Në shumicën e rasteve, para se të filloni zhvillimin në pronën tuaj, do t’ju nevojitet

leje ndërtimore. Pjesa e Administrimit, Zbatimit dhe Monitorimit të Zbatimit, për-shkruan procedurat për t’ju pajisur me leje të veçantë për shfrytëzim, përjashtim dhe bonus të zonimit.

• Nëse keni nevojë për leje ndërtimore, plotësoni formularin për leje ndërtimore.• Ju jeni përgjegjës për të zbuluar nëse ndonjë rregullore tjetër komunale ose kom-

bëtare vlen për pronën apo zhvillimin tuaj, si dhe për lejet tjera të nevojshme.

PJESA 2: HYRJE

(KJO PJESË PROPOZON PËRMBAJTJE STANDARDE TË BAZËS LIGJORE. )

TITULLI. Ky dokument do të emërohet si Harta Zonale e Komunës e [VENDOS KOMUNËN], ku më tutje do të referohet si,” HZK.”.

BAZA LIGJORE. (NË KËTË PJESË VENDOSET NJË KOPJE ORIGJINALE E VEN-DIMIT PËR MIRATIM TË HARTËS ZONALE TË KOMUNËS.)

QËLLIMI. Qëllimi i HZK-së është ruajtja e shëndetit, pasurisë dhe mirëqenies publike duke kontrolluar vendndodhjen, volumin dhe shfrytëzimin e të gjitha parcelave, ndër-tesave dhe strukturave, nëpërmjet zhvillimit të qëndrueshëm të tokës brenda territorit të komunës.

FUSHËVEPRIMI. Në kuadër të HZK-së zbatohen kushtet për ndërtim, shtesë, ndryshim, lëvizje, riparim dhe shfrytëzim të çdo ndërtese, strukture, parcele kadastrale brenda komunës, përveç nëse nuk specifikohet ndryshe në këtë HZK, ose dokument tjetër të nivelit qendror.Kur ka konflikt ndërmjet një kushti të përgjithshëm dhe një kushti të veçantë, do të zbatohet kushti i veçantë. Kur, në çdo rast në këtë HZK, në pjesë të ndryshme të HZK-së specifikohen kërkesa të ndryshme, do të zbatohen kërkesat më strikte.Në përmbushjen e këtyre qëllimeve, ky plan ka për qëllim të sjellë përfitime publike si tërësi, e jo përfitime për ndonjë person ose klasë të caktuar personash. Megjithëse përmes administrimit dhe zbatimit, përfitimet dhe dëmtimet do t’i gëzojnë apo pësojnë individë të veçantë. Prandaj, shkeljet e paqëllimshme të detyrimeve të administrimit dhe zbatimit me këtë plan, nuk do të jenë të detyrueshme për kundërvajtje.

PROCESI I HARTIMIT TË HZK. (KËTU PËRSHKRUANI PROCESIN E HAR-TIMIT TË HZK-SË, QË MUND TË BAZOHET NË #HARTIMI, MIRATIMI, ZBATIMI, MONITORIMI DHE VLERËSIMI I HZK-SË).

62 63


EKIPET E PËRFSHIRA NË HARTIM TË HZK. (KËTU LISTONI EKIPET/EK-SPERTIZËN E JASHTME QË KANË QËNË DIREKT TË PËRFSHIRË NË PROCES.)

KËRKESAT DHE OBLIGIMET NGA PZHK. (KËTU PËRFSHINI NJË RAPORT PËRMBLEDHËS TË KËRKESAVE DHE OBLIGIMEVE NGA PZHK-JA. NËSE KËRKESAT DHE OBLIGIMET NDAHEN SIPAS FUSHAVE TEMATIKORE, ATËHERË LEHTËSO-HET KUPTUESHMËRIA DHE ZBATIMI. SHËNIM: SHEMBULLI PËR KËTË PJESË DO TË SHTOHET GJATË PËRDITËSIMIT TË KËTIJ UDHËZUESI).

NDËRLIDHJET ME PRRU-TË NË FUQI DHE ME PRRH-TË. (KËTU PËR-SHKRUANI SI DHE SA JANË INTEGRUAR KËRKESAT E KËTYRE PLANEVE NË HZK. SHËNIM: SHEMBULLI PËR KËTË PJESË DO TË SHTOHET GJATË PËRDITËSIMIT TË KËTIJ UDHËZUESI).

NDRYSHIMET EVENTUALE NË TEMATIKË OSE NË STRATEGJITË SEKTORIALE LOKALE QË NGA MIRATIMI I PLANIT ZHVILLIMOR KOMUNAL. (SHËNIM: SHEMBULLI PËR KËTË PJESË DO TË SHTOHET GJATË PËRDITËSIMIT TË KËTIJ UDHËZUESI).

SHQYRTIM I PËRGJITHËSUAR I DOKUMENTIT TË PLANIFIKIMIT PARAPRAK TË PO TË NJËJTIT NIVEL. (SHËNIM: SHEMBULLI PËR KËTË PJESË DO TË SHTOHET GJATË PËRDITËSIMIT TË KËTIJ UDHËZUESI).

PJESA 3: PËRKUFIZIMET

RREGULLAT PËR INTERPRETIM TË SHPREHJEVE. Shprehjet në pjesët tek-stuale të kësaj HZK-je, do të interpretohen në përputhje me rregullat e mëposhtme:• Njëjësi përfshinë shumësin dhe shumësi përfshinë njëjësin.• Koha e tashme përfshinë kohën e kaluar dhe të ardhme dhe koha e ardhme

përfshinë të tashmen.• Shprehjet “duhet,” “bën,” ose “do të” janë obliguese, ndërsa fjala “mund’’ është

zgjedhore.• Shprehjet “nuk duhet,” “nuk bën,” “nuk do të,” dhe “nuk mund” janë ndaluese.• Gjinia mashkullore përfshinë dhe atë femërore.• Sa herë që në tekstin e kësaj HZK-je paraqitet një term ose shprehje e përku-

fizuar, kuptimi i saj do të interpretohet siç përcaktohet në përkufizim. Termet dhe shprehjet që nuk janë të përkufizuara, duhet të interpretohen në përputhje me përkufizimet që konsiderohen si përdorim normal në fjalor.

INTERPRETIMI I VIJAVE KUFITARE TË ZONËS • Aty ku vijat kufitare të zonave përputhen me rrugët, autostradat, hekurudhat ose

trupat ujorë (lumenjtë, liqenet, përrenjtë, e tjera), vija kufitare konsiderohet të jetë vija aksiale qarkulluese, ose vija rregulluese.

• Aty ku vija kufitare e zonës përputhet me një vijë të regjistruar të një parcelë kadastrale, vija e parcelës konsiderohet të jetë vija kufitare e zonës.

• Aty ku vijat kufitare të zonave nuk përputhen me një vijë të regjistruar të një par-celë kadastrale ose rrugët, autostradat, hekurudhat ose trupat ujorë, vijë aksiale qarkulluese, ose vijë rregulluese, atëherë vija kufitare e zonës përcaktohet duke

përdorur hartat në pjesën hartografike, si Harta Zonale e Shfrytëzimit të Tokës të HZK-së.

PJESA 4: ARSYETIMI

(SHËNIM: SHIH SHEMBUJ TË ARSYETIMIT TË KRIJIMIT TË ZONAVE ËSHTË DHËNË NË KUADËR TË PJESËS SË ZONAVE MË POSHTË).

PJESA 5: KUSHTE ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME(KJO PJESË PROPOZON KUSHTE ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME, QË VLEJNË PËR TËRË TERRITORIN E KOMUNËS. RRJEDHIMISHT, KËTO KUSHTE NUK MUND TË NDRYSHOHEN, PLOTËSOHEN APO ZBATOHEN SI PËRJASHTIME, DERISA NUK NDRYSHON E TËRË HZK-JA, PËR SHKAK SE NUK LIDHEN DIREKT ME NJË TERRITOR TË KOMUNËS).

FUSHËVEPRIMI I KUSHTEVE ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME. Rregullat e mëposhtme do të zbatohen për të gjitha shfrytëzimet, zhvillimet dhe ndër-tesat në komunë, përveç rasteve kur përcaktohet ndryshe në këtë HZK, duke përfshirë:Ndërtimin, ngritjen, ndryshimin, zgjerimin ose vendosjen e ndërtesave dhe strukturave.Krijimin, ndryshimin ose zgjerimin e shfrytëzimit të tokës, ndërtesave dhe strukturave.Të gjitha format tjera të zhvillimit.Brenda gjithë territorit të komunës, nuk do të shfrytëzohet asnjë tokë, ndërtesë ose strukturë dhe nuk do të ndërtohet, ngrihet, ndryshohet, zgjerohet ose vendoset asnjë ndërtesë apo strukturë, përveç në përputhje me këtë HZK.

SHFRYTËZIME OSE RREGULLA TË SHUMËFISHTA. Kur toka, ndërtesa ose struktura shfrytëzohen për më shumë se një qëllim, të gjitha rregullat e kësaj HZK-je në lidhje me secilin nga shfrytëzimet, duhet të plotësohet. Në rastet kur më shumë se një rregull është e zbatueshme, rregulli më kërkues ose më i rreptë do të zbatohet, përveç nëse përcaktohet ndryshe në këtë HZK.

SHFRYTËZIMET DYTËSORE DHE STRUKTURAT. Asnjë shfrytëzim ose ndërtim dytësor nuk do të zhvillohet përveç atyre që janë në përputhje me rregulloret e mëposhtme:• Asnjë shfrytëzim ose ndërtim dytësor nuk duhet të themelohet para zhvillimit të

shfrytëzimit të ndërtesës ose strukturës kryesore, të cilës i shërben ose ndaj të cilës është vartëse.

• Asnjë shfrytëzim ose ndërtim dytësor nuk do të vazhdojë të ekzistojë pasi shfrytëzimi, ndërtesa apo struktura kryesore të cilës i shërben, ose ndaj të cilës është vartëse, të jetë ndërprerë së ekzistuari.

• Sipërfaqja e tokës apo ndërtesave të shfrytëzuara si dytësore në një parcelë kadastrale, nuk duhet të tejkalojë sipërfaqen e tokës apo ndërtesës së shfrytëzimit kryesor, në të njëjtën parcelë kadastrale.

QASJA NË RRUGË. Asnjë ndërtim i përhershëm nuk mund të zhvillohet apo të vendoset në parcelë, pa bazë ligjore të së drejtës për qasje nga parcela kadastrale në rrugë publike.

64 65


QASJA NË SHËRBIME PUBLIKE. Kur një parcelë kadastrale ka mundësi të lidhet me shërbimet publike, si ujësjellës dhe kanalizim, në atë parcelë nuk mund të ndërtohet asnjë ndërtim apo strukturë, nëse e njëjta nuk lidhet me shërbimin publik në dispozicion.

RRJETI I SHËRBIMEVE PUBLIKE. HZK zbatohet dhe interpretohet ashtu që të mos pengojë zhvillimin dhe ndërtimin, ngritjen ose shfrytëzimin e pajisjeve dhe rrjetit të shërbimeve publike.

RREGULLIMI I PEIZAZHIT. (MË POSHTË GJENI SHEMBUJ TË CILËT MUND TË PËRDOREN PËR PËRCAKTIM TË RREGULLIMIT TË PEIZAZHIT DHE FORMËSIMIT ARKITEKTONIK, SI KUSHTE ZHVILLIMORE TË PËRGJITHSHME, OSE SI REKOMAN-DIME QË DO TË VLENIN PËR TËRË TERRITORIN E KOMUNËS, APO PJESËT ESAJ, APO TË NJËJTAT MUND TË PËRCAKTOHEN NË KUADËR TË ZONAVE. NËSE ZËVENDËSOHET FJALA “DO TË” ME “REKOMANDOHET”, DISPOZITAT E MËPOSHTME MUND TË JENË KËSHILLUESE DHE MUND TË PËRDOREN SI REKO-MANDIME, NË VEND SE TË JENË KUSHTE ZHVILLIMORE TË OBLIGUESHME).

Peizazhi nënkupton çdo kombinim të vegjetacionit të gjallë, si bari, bimët, shkurret ose drunjtë dhe mund të përfshijë edhe objekte ndërtimore në shërbim të peizazhit siç janë shëtitoret, gardhet, bankat, sheshet publike, artet publike, fontanat dhe të ngjashme. Rrugët publike ose hapësirat për ngarkim, parkim ose ruajtje të automjeteve ose materialeve, nuk janë peizazhe.

• Çdo pjesë e një parcele me shfrytëzim të përzier, komercial, industrial, teknologjik, për shërbimeve publike ose banim, që nuk përdoret për ndërtim, rrugë publike, ngarkim dhe parkim, si dhe hapësira të caktuara të magazinimit, do të zhvillohet me peizazhe që do të mirëmbahen.

• Për çdo dhjetë (10) hapësira të reja parkimi, në kuadër të vend-parkimeve jashtë-rrugore, nevojitet të paktën mbjellja e një (1) druri gjetherënës. Nëse një vend-parkim jashtë-rrugor do të përfshijë 20 ose më shumë hapësira të reja parkimi, hapësira me peizazh të rregulluar, do të sigurohen brenda hapësirës së parkimit. Përndryshe, në rastet kur një parcelë do të përfshijë më pak se 20 hapësira të reja parkimi, drunjtë mund të mbillen përreth hapësirës së parkimit. Peizazhi i rregulluar do të mbrohet me anësore, ose pajisje të tjera për mbrojtje nga dëmtimi i automjeteve.

• Si pjesë e ndërtimit të çfarëdo rruge të re, ose ndërtese të re, duhet të kërkohet që të mbillen drunjtë përgjatë rrugëve. Një mesatare prej një druri për çdo 20 metra do të mbillen përgjatë gjatësisë së rrugës. Drunjtë e rrugëve mund të mos mbillen në intervale të caktuara, por mund të lëvizin për t’u përshtatur me infra-strukturën teknike, infrastrukturën publike, infrastrukturën sociale, rrugët publike dhe karakteristikat të tjera. Lokacionet për mbjelljen e drunjëve mund të jenë ose të mos jenë ndërmjet vijës rregulluese dhe skajit së rrugës, në varësi të rrethanave të vendit. Nëse drunjtë nuk janë të vendosur ndërmjet vijës rregulluese dhe skajit së rrugës, ato vendosen brenda parcelës menjëherë pranë vijës rregulluese, apo përgjatë vijës aksiale qarkulluese të rrugëve publike. Drunjë të ri rrugorë nuk do të kërkohen aty ku ka drunjë ekzistues përgjatë rrugëve publike janë të shëndet-

shëm. Drunjtë e tillë do të ruhen dhe do të shërbejnë për të njëjtin qëllim.• Të gjitha rregullimet e nevojshme të peizazhit mirëmbahen vazhdimisht nga

pronari i pronës dhe mbahen të pastra nga mbeturinat. Çdo peizazh i kërkuar që vdes, hiqet ose dëmtohet rëndë, duhet të zëvendësohet nga pronari aktual i pronës sa më shpejt që është praktike, duke pasur parasysh sezonet e rritjes, brenda një maksimumi prej 150 ditësh.

• Komuna do të përcaktojë bonus të zonimit për zhvillim, aty ku zhvilluesi/ pronari i pronës do të zgjerojë rrugën publike ose trotuarin, do të krijojë një shesh, park publik me peizazh të rregulluar ose hapësirë tjetër publike për shfrytëzim nga qytetarët.

FORMËSIMI ARKITEKTONIK. Kushtet zhvillimore të përgjithshme lidhur me formësimin arkitektonik do të zbatohen për zhvillimet e shfrytëzimeve, banimeve të përhershëm, ndërtimeve me shumë njësi dhe me shfrytëzim të përzier. Ato zbato-hen për ndërtimet e reja, duke përfshirë shtesat në ndërtimet ekzistuese, si dhe për riparimin ose rehabilitimin thelbësor të fasadës së jashtme të një ndërtese ekzistuese. Në rast riparimi ose rehabilitimi, zbatohen vetëm ato kushte që lidhen me aktivitetet specifike të riparimit ose rehabilitimit të kryer.• Dizajni i ndërtesës duhet të demonstrojë përdorim të qëndrueshëm të ngjyrave,

materialeve dhe detajeve në të gjitha lartësitë e ndërtesës. • Zbukurimi i pjesshëm do të shmanget. Të gjitha lartësitë që përballen me një

rrugë publike, duhet të projektohen për pamje publike dhe nuk duhet të injoro-hen, ose të marrin vetëm trajtim minimal arkitektonik.

• Konsistenca në formësimin arkitektonik të jashtëm, duhet të zbatohet edhe për të gjitha ndërtimet sekondare dhe objektet ndërtimore mbështetëse, siç janë gardhet.

• Fasadat e ndërtesave përgjatë rrugëve publike, nuk duhet të përmbajnë sipër-faqe të mureve pa hapje primare, që tejkalojnë [10] metra gjatësi. Fasadat e ndërtesave që janë prej [40] metrave ose më shumë gjatësi, do të përfshijnë një model arkitektonik të përsëritur me dy ose më shumë elemente të mëposhtme: ndryshim i ngjyrës, i strukturës, i materialit ose ndryshimi, zbulimi, ndërprerja, ose mënjanimi i shtyllave.

• Materialet e jashtme duhet të jenë shumë të qëndrueshme dhe që lejojnë mirëm-bajtje të lehtë. Zbukurimet e pjesshme dhe ndryshimet e shpeshta të materialeve do të shmangen.

• Materializimi i sipërfaqeve dhe kulmeve që prodhojnë shkëlqim verbues janë të ndaluara, me përjashtim të paneleve diellore ose çative të bardha, që synojnë të rrezatojnë energji diellore të absorbuar ose të pa-pasqyruar dhe të zvogëlojnë akumulimin e nxehtësisë në ndërtesë.

• Të gjitha pajisjet mekanike, të montuara në çati ose tokë, do të shfaqen nga pamja, deri në masë të mundshme praktike. Matësit dhe pajisjet tjera të shërbimeve publike dhe pajisjet duhet të vendosen në vende që nuk janë të dukshme nga rruga publike.

• Ndërtesat shërbyese, duke përfshirë ndërtesat e mirëmbajtjes, do të jenë funksio-nale, të kontrolluara në mënyrë të duhur dhe të larguara nga ndërtesat e banimit dhe rrugët publike, sipas mundësive.

66 67


PJESA 6.1. LISTA E ZONAVE

899

Zonat SIMBOLBanimi- Përgjithshëm ZP- BBanimi- Ulët 1 ZB- U1Banim- Ulët 2 ZB- U2Banimi- Mesëm 1 ZB- M1Banim- Lartë 1 ZB-L1Banim- Rural ZB- RKomerciale- Lineare ZK- LKomerciale- Policentrike ZK- PIndustriale- Lehtë ZI- LIndustriale- Rëndë ZI- RTeknologjike ZTBujqësore- Përgjithshme Zb- PBujqësore- Kufizuar Zb- KShfrytëzim të përzier- Përgjithshme ZSHP-PShfrytëzim të përzier- Korridor ZSHP-KShfrytëzim të përzier- Qendër ZSHP-QMbrojtur- parqe dhe rekreacion ZM-PRSipërfaqe e mbrojtur SMShërbimeve- Publike ZSH- PZONAT MBISHTRESORE SIMBOLI Mbrojtje nga vërshimet ZM- MVMbrojtje nga rrëshqitja dhe erozioni ZM- MRrE

8 Simbolet dhe ngjyrat e kategorive të zonave janë në përputhje me tabelën nr. 30. Zonimi i normave teknike për prezantimin grafik të dokumenteve të planifikimit hapësinor, Kapitulli 5.

9 Simbolet dhe ngjyrat e zonave mbishtresore përcaktohen nga komuna sipas karakteristikës dhe nevojave lokale.

8

9

Shfrytëzimet e tokës

SM ZM-PR Zb-P Zb-K Zb-P Zb-R ZSHP-P ZSHP-K ZSHP-Q ZK-K ZI ZT

Shfrytëzime dhe ndërtime dytësore jo të listuar më poshtë në këtë tabelë

L L L L L L L L L L L L

Prodhim Parësor

Bujqësi L/V*

Prodhim bujqësor komercial

L/V* V

Infrastrukturë Bujqësore

V

Prodhim bujqësor për konsum vet anak

L L/V* V* L

Pylltari L V

Pylltari/ Rotacion i shkurtër

Pylltari/ Rotacion i mesëm apo i gjatë

Pylltari/ Mbulesë e vazhdueshme

Miniera dhe gurore

V

Minierë e materia-leve për prodhimin e energjisë

Minierë e xeheve dhe metaleve

Miniera dhe gurore tjera

Akua kulturë dhe peshkim

V V

Akua kulturë

Peshkim profesional

Prodhimtari parësore tjetër

L V

(Vazhdo të tjera sipas NTPH).

L=Lejuar | V=Lejuar i Veçantë | *Aplikohen kushte zhvillimore të veçanta për shfrytëzimin përkatës.

PJESA 6. 2. TABELA PËRMBLEDHËSE E SHFRYTËZIMEVE TË TOKË

68 69


(SHEMBUJ TË PËRSHKRIMIT TË ARSYETIMIT DHE QËLLIMIT TË ZONAVE SI MË POSHTË:)

ZONË BANIMI I ULËT 1- ZB- U1Arsyetimi dhe qëllimi: Kjo zonë parashihet të zhvillohet për banim i ulët, në shtëpi të veçanta. Shfrytëzimet e lejuara përfshijnë shfrytëzimin e shtëpizave për banim, shitore të vogla, zyra, kopsht dhe çerdhe apo funksione tjera arsimore.

ZONË BANIM I ULËT 2- ZB-U2Arsyetimi dhe qëllimi: Në këtë zonë parashihet banim i ulët, në shtëpi të veçanta dhe në varg dhe funksione përcjellëse në shërbim të zonës, si hapësira për lojëra të fëmijëve, sipërfaqe gjelbëruese dhe rekreative, tregti në kuadër të parcelave banimore, sheshe, rrugë të brendshme të zonës, parkingje dhe funksione të infrastrukturës sociale, kopshte dhe çerdhe të fëmijëve.

PJESA 7: ZONAT E PËRCAKTUARA DHE KUSHTET ZHVILLIMORE

(KOMUNAT MUND TË ZGJEDHIN SI TË PARAQESIN ZONAT DHE KUSHTET ZHVILLIMORE SIPAS SHEMBUJVE TË DHËNË MË POSHTË: ).

ZONAT DHE SHFRYTËZIMET PËR ÇDO ZONË.

ZONË BANIMI- PËRGJITHSHËM- ZB-P

HILUCS Kodi i shfrytë. të tokës

SHFRYTËZIMET E LEJUARA

Arsyetimi dhe Qëllimi: Kjo zonë është e menduar për hapësirë që është kryesisht për zhvillim të banimit. Kjo zonë ofron llojllojshmëri të tipologjisë së banimit dhe nivele të përballueshmërisë për të strehuar dhe akomoduar një llojllojshmëri të kërkesave të tregut.

3.1.1 Shërbime tregtare të shitjes me pakicë (kufizuar në shitje me pakicë me sipërfaqe shitjeje deri 250 m2)

3.1.3 Shërbime akomodimi dhe ushqimi(hotelet janë të kufizuara deri në 20 dhoma)

3.2 Shërbime financiare, profesionale dhe informata(të kufizuara në zyra deri në 250 m2 të hapësirës bruto)

5.1 Shfrytëzim i përhershëm banimi (kufizuar në shfrytëzime banimi me dendësi të mesme)

5.2 Shfrytëzim banimi me shfrytëzime tjera kompatibile (kufizuar në shfrytëzime banimi me dendësi të mesme)

SHFRYTËZIMET E LEJUARA TË VEÇANTA

1.1.3 Prodhim bujqësor për konsum vet anak (kufizuar në bujqësi bimore)

3.3 Shërbime komuniteti

3.4 Shërbime kulturore, zbavitjeje dhe rekreacioni

5.1 Shfrytëzim i përhershëm banimi (kufizuar në shfrytëzime banimi me dendësi të ultë)

5.1 Shfrytëzim i përhershëm banimi (kufizuar në shfrytëzime banimi me dendësi të lartë)

5.2 Shfrytëzim banimi me shfrytëzime tjera në pajtueshmëri (kufizuar në shfrytëzime banimi me dendësi të ultë dhe të lartë)

5.3 Shfrytëzim tjetër banimi (kufizuar në banesa grupore)

ZONË BANIMI I MESËM 1- ZB-M1Arsyetimi dhe qëllimi: Kjo zonë parashihet kryesisht si banim i mesëm në shtëpitë dhe ndërtesa të lartësisë së mesme. Përveç kësaj, lejohen shfrytëzime komerciale, sociale dhe publike.

ZONË BANIMI I LARTË 1- ZB-L1Arsyetimi dhe qëllimi: Në këtë zone parashihet banim me ndërtim të lartë dhe afarizëm (tregti, administratë, biznes).

ZONË BANIM- RURAL- ZB- R



Arsyetimi dhe Qëllimi: Kjo zonë është menduar për zhvillim banimi në zonat rurale. Zhvillimi i banimit rural do të jetë i vendosur dhe dizajnuar për të ruajtur karakterin natyral apo bujqësor të zonës dhe hapësirës përreth. Madhësitë e parcelave mund të jenë më të mëdha se ato që gjenden në zonën urbane, por jo aq të mëdha sa për ta zënë tokën kot.

1.1.3 Prodhim bujqësor për konsum vet anak

5.1 Shfrytëzim i përhershëm banimi (kufizuar në shtëpi të ndara familjare)


Prodhimtari bujqësore komerciale


ZONË INDUSTRIALE- RËNDË- ZI- R



Arsyetimi dhe Qëllimi: Kjo zonë është menduar për të akomoduar të gjitha llojet e shfrytëzimeve industriale (me depo përcjellëse dhe transport). Kjo zonë përfshinë zhvillimet që mund të paraqesin rreziqe për shëndetin dhe sigurinë, ose që mund të jenë shqetësuese për pronat tjera përreth. Është e vendosur në aso mënyre që industritë të mund të veprojnë ose të zgjerohen në mënyrë të sigurt, pa ndikuar negativisht në zhvillimet tjera.

2.2 Industria e produkteve të rënda

2.3 Industria e produkteve të lehta


2.1 Industria e lëndës së parë

2.4 Prodhimi i energjisë

4.1 Rrjeti i transportit

4.2 Shërbimet logjistike dhe depot

4.3 Shërbimet publike

70 71


ZONË TEKNOLOGJIKE- ZT



Arsyetimi dhe Qëllimi: Kjo zonë është e menduar për zhvillim të arsimit të lartë, kërkim shkencor dhe prodhim teknologjik. Është e menduar për zhvillim teknologjik “të pastër”, dhe përfshinë hapësira të shfrytëzuara për prodhimin e pajisjeve për zyra, kompjuterëve, motorëve, gjeneratorëve, aparateve për shpërndarjen dhe kontrollin e energjisë elektrike, telave dhe kabllove, akumulatorëve, baterive e llambave, radiove, TV-ve, telefonave, valvuleve elektronike dhe tubave, instrumenteve mjekësore optike dhe të precizonit, orëve dhe pajisjeve tjera elektrike dhe optike. Në kuadër të zonës lejohen edhe funksione administrative dhe hapësira për shërbime të inxhinierisë, hapësira për deponim, si dhe shpërndarje dhe shitje të prodhimeve. Prodhimi është i lejuar me kusht që ndotjet si, zhurma, vibrimet dhe erërat e këqija, nuk gjenerojnë ndotje të ndjeshme. Duhet të bëhet trajtimi dhe deponimi i materialeve të rrezikshme. Nuk lejohet deponimi i pakontrolluar i mbeturi-nave, automjeteve të dëmtuara, gomave të vjetra si dhe i substancave dhe materialeve të tjera të cilat mund të lirojnë ndotje gjatë shpëlarjes apo rrjedhjes.

2.3 Industria e produkteve të lehta (kufizuar në mbështetjen e industrisë 3.2.2)

3.2.2 Shërbime profesionale, teknike dhe shkencore

3.3.2 Shërbime arsimore (kufizuar në arsimin e lartë)


3.3.2 Shërbime arsimore (kufizuar në shërbime arsimore fillore, të mesme dhe të tjera)

3.4.4 Hapësira rekreacioni të hapura

4.3 Shërbime publike

LEJOHEN VETËM SI SHFRYTËZIME DYTËSORE

3.1.1 Shërbime tregtare të shitjes me pakicë (kufizuar në shitjen me pakicë me sipërfaqe të shitjes deri 2,500m2)

3.5 Shërbime tjera (kufizuar në objekte përkujdesjeje për fëmijë)

ZONË BUJQËSORE-PËRGJITHSHME- ZB-P



Arsyetimi dhe Qëllimi: Kjo zonë është menduar për zhvillim bujqësor dhe pyjor dhe mbrojtje të tokës bujqësore dhe pyjore prej shkeljes nga zhvillimi i ri jo-bujqësor, që mund të ndërhyjë me prodhimin bujqësor dhe kërcënojë vazhdimësinë e bujqë-sisë dhe pylltarisë. Lejohen shfrytëzimet dytësore, me kusht që shfrytëzimi kryesor i tokës të jetë bujqësia.

1.1 Bujqësi (kufizuar numri i bagëtisë deri< 300 kafshë)

1.2 Pylltari

1.5 Prodhimtari tjetër kryesore


1.1 Bujqësi (numri i bagëtisë ≥ 300 ose më shumë kafshë)

1.3 Miniera dhe gurore

1.4 Akua kulturë dhe peshkim

3.1.1 Shërbime tregtare të shitjes me shumicë dhe pakicë (duhet mbështetur ekonomia bujqësore lokale)


4.1.1 Transporti rrugor



5.2 Shfrytëzim banimi me shfrytëzime tjera në pajtueshmëri (kufizuar në ndërmarrje të ofrimit të shër-bimeve të shtratit dhe mëngjesit)

ZONË BUJQËSORE-KUFIZUAR- ZB-K



Arsyetimi dhe Qëllimi: Kjo zonë është menduar të ofrojë shfrytëzime bujqësore të ngjashme me ato të lejuara në zonën bujqësore të përgjithshme. Megjithatë, për shkak të afërsisë me vendbanimet/zonat e banimit, janë vendosur kufizime mbi zhvillimet blegtorale dhe aktivitetet intensive industriale.

1.1.1 Prodhimtari bujqësore komerciale (kufizon mbajtjen e kafshëve dhe bagëtive< 20 kafshë)

1.1.3 Prodhimtari bujqësore për konsum vet anak (kufizon mbajtjen e kafshëve dhe bagëtive< 20 kafshë)


1.1.1 Prodhimtari bujqësore komerciale (kufizon mbajtjen e kafshëve dhe bagëtive<300 kafshë)

1.1.2 Infrastrukturë ferme

1.1.3 Prodhimtari bujqësore për konsum individual (kufizon mbajtjen e kafshëve dhe bagëtive< 300 kafshë)

1.2 Pylltari

1.4 Akua kulturë dhe peshkim

1.5 Prodhimtari tjetër kryesore

3.1.1 Shërbime tregtare të shitjes me shumicë dhe pakicë (duhet mbështetur ekonomia bujqësore lokale)


4.1 Transporti rrugor



5.2 Shfrytëzim banimi me shfrytëzime tjera të pajtueshme (kufizuar në ndërmarrje të ofrimit të shërbi-meve të shtratit dhe mëngjesit)

Zonë Komerciale- Korridor- ZK-K



Arsyetimi dhe Qëllimi: Kjo zonë është e menduar për funksione komerciale dhe industriale të lehta të vendosura jashtë qendrës urbane e që janë të destinuara për t’i shërbyer publikut gjatë udhëtimeve me automobil ose një vendbanimi të largët përgjatë arterieve rrugore.

2.3 Industria e produkteve të lehta

3.1 Shërbime komerciale

3.2 Shërbime financiare, profesionale dhe informata


4.2 Shërbime logjistike dhe depo

5.1 Shfrytëzim i përhershëm banimi (kufizuar në shfrytëzime banimi me dendësi të mesme))

5.2 Shfrytëzimi banimi me shfrytëzime tjera në pajtueshmëri (kufizuar në shfrytëzimi banimi me dendësi të mesme)


4.1.1 Transporti rrugor

4.1.2 Transporti hekurudhor


5.3 Shfrytëzim tjetër banimi (kufizuar në banesa grupore)

72 73


PJESA 7.1. ZONË E SHFRYTËZIMIT TË PËRZIER- PËRGJITHSHËM- ZSHP-P

(KËTU ËSHTË DHËNË SHEMBULLI I SHTJELLIMIT TË ZONËS SË SHFRYTËZIMIT TË PËRZIER- PËRGJITHSHËM- ZSHP-P, SË BASHKU ME SHFRYTËZIMET E PËRCAKTU-ARA, KUSHTET ZHVILLIMORE DHE KUSHTET NDËRTIMORE).

ZONË E SHFRYTËZIMIT TË PËRZIER- PËRGJITH-SHËM- ZSHP-P



Arsyetimi dhe Qëllimi: Kjo zonë është menduar të ofrojë një game të gjerë të shfrytëzimeve të banimit, komerciale dhe industriale, kryesisht në kuadër të qendrave të vendbanimeve më të vogla.

1.1.3 Prodhim bujqësor për konsum vet anak (kufizuar për bujqësi bimore)

3.1.1 Shërbime tregtare për shitje me shumicë dhe pakicë

3.1.2 Shërbime të pronave të paluajtshme

3.1.3 Akomodim dhe shërbime ushqimi

3.1.4 Shërbime tjera komerciale

3.2 Shërbime financiare, profesionale dhe informative

3.3 Shërbimet e komunitetit

3.4 Shërbime kulturore, zbavitje dhe rekreacion

5.0 Banim



KUSHTET ZHVILLIMORE& NDËRTIMORE

ZONA Simboli i zonës

Shfrytëzim i përzier-i përgjithshëm ZSHP-P

Dimensionet e parcelave

Sipërfaqja e parcelës (Min.) 200 m2

Pjesa e përparme e parcelës (Min.) 5 m

Vijat Vija rregulluese 8 m (për parcela deri 750 m2 )6 m (për parcela deri 500 m2)4 m (për parcela deri 300 m2)

Vija ndërtimore anësore- e përparmeVN Përputhet me VRR

VNNt /

VNN 2 m

Vija ndërtimore anësore- djathtas/ majtas VN 10 m (për parcela deri 750 m2)7 m (për parcela deri 500 m2)5 m (për parcela deri 300 m2)

VNNt 3 m

VNN /

Vija ndërtimore e pasme VN 10 m (për parcela deri 750 m2)7 m (për parcela deri 500 m2)5 m (për parcela deri 300 m2)

VNNt 3 m

VNN /

Dendësia Numri i banorëve në hektar, b/ ha (Maks.) 200 b./ ha

Njësi banimi në hektar, nj. B./ ha (Maks.) 55 nj. B./ ha

Lartësia Lartësia (min.) /

Lartësia (maks.) 30 m

Lartësia e strukturës dytësore (maks.) 9 m

Raporti (përgjatë rrugës publike) 1,5 L / 1 GJ

Raporti (anash) 0.5 L / 1 GJ

Raporti (prapa) 0.5 L / 1 GJ

Intensiteti ISZPK 60 %

ISN 4.0

SGJAP 40 %

SGJP 25%

SAP 15%

Vend parkime Kërkesat minimale për vend parkime në përputhje me NTPH. 75 % e të gjithë vend parkimeve të siguruara në këtë zonë, duhet të jenë në kuadër të parcelës. Të tjerat mund të sigurohen si vend

parkime rrugore në formë gjatësore, të pjerrët dhe tërthore.Lejohet përjashtim për monumentet e mbrojtura, nëse:o Ndërtesa është e vendosur në parcelë më të vogël se 300 m2 dhe ka ekzistuar para miratimit të këtij plani. Përjashtimi vlen për të gjitha zgjerimet e lejuara me kushtet zhvillimore të këtij plani.

Formësimi arkitek-tonik dhe estetik

Dizajni i ndërtesës duhet të tregojë një përdorim të qëndrueshëm të ngjyrave, materialeve dhe detajeve në të gjitha lartësitë e ndërtesës.

Tjera

Shënime Indeksi i shfrytëzimit për zhvillim të parcelës kadastrale- ISZPKIndeksi i sipërfaqes së ndërtuar- ISN

Sipërfaqja gjelbëruese dhe absorbuese e parcelës- SGJAPSipërfaqja gjelbëruese e parcelës- SGJPSipërfaqja absorbuese e parcelës- SAP

Vija ndërtimore VNVija ndërtimore nëntokësore VNNt

Vija ndërtimore ndihmëse VNN

74 75


PJESA 8: ZONAT MBISHTRESORE DHE KUSHTET ZHVILLIMORE

(MË POSHTË GJENI NJË SHEMBULL TË NJË ZONE MBISHTRESORE DHE MA-SAT MBROJTËSE QË MUND TË PËRDOREN NGA KOMUNAT PËR MBROJTJE TË HAPËSIRAVE NË RREZIK NGA EROZIONI DHE RRËSHQITJA E DHEUT. ZONA MBISHTRESORE E PËRDORUR NË KËTË RAST ËSHTË HAPËSIRË FIKTIVE DHE KA PËR QËLLIM TË SQAROJË SE SI MUND TË PËRDOREN ZONAT MBISHTRESORE PËR MBROJTJE TË HAPËSIRËS KODRINORE, GJEGJËSISHT KONTROLLIN E ZHVIL-LIMEVE NË PJESËT KODRINORE TË KOMUNËS, TË CILAT MUND TË REZULTOJNË NË DUKURI TË RREZIKSHME SI P.SH. RRËSHQITJE DHE EROZION TË DHEUT).

ZONË MBISHTRESORE- MBROJTJE NGA RRËSHQITJA DHE ERO-ZIONI (ZM- MRE)

QËLLIIMI. Zona Mbishtresore-Mbrojtja e rrëshqitja dhe erozioni synon të minimizo-jë ndikimet e zhvillimit në shpatije dhe kodrina të pjerrëta duke rregulluar zhvillimet dhe aktivitetet në pjerrtësi. Ndikimet negative të zhvillimit përfshijnë rrëshqitjet dhe erozionin e dheut, shkatërrimin e vegjetacionit dhe rritjen e nivelit e të reshurave at-mosferike. Rregullat për këtë zonë mbishtresore janë të përcaktuara, për të minimizuar shqetësimet ose heqjen e vegjetacionit ekzistues, për të parandaluar erozionin dhe rrëshqitjen e shtuar, për të ruajtur sistemet e krijuara të drenazhimit, për të vendosur zhvillimin aty ku ka më pak gjasa të shkaktojë erozion të ardhshëm ose pjerrësi të mad-he dhe të ruajë sa më shumë që është e mundur karakterin natyror të këtyre zonave.• Kufijtë e Zonës mbishtresore, mbrojtja nga rrëshqitja dhe erozioni, do të përfshi-

jnë të gjitha zonat e komunës me një pjerrësi [20] për qind (%) ose më të madhe dhe zonat gjeografikisht të rrezikshme me një pjerrësi prej [15] për qind (%) ose më shumë.

• Kur komuna nuk ka të dhëna të besueshme mbi topografinë ekzistuese, ose kur informatat në dispozicion nuk ofrojnë detaje të mjaftueshme për të administruar kërkesat e këtyre dispozitave, komuna mund të kërkojë që aplikuesi për zhvillim të sigurojë një hulumtim topografik të vendit specifik, të paguar nga aplikuesi.

• Zona mbishtresore, mbrojtja nga rrëshqitja dhe erozioni, nuk do të ketë efekt në shfrytëzimet e lejuara ose rregulloret në zonën bazë, përveç rasteve kur zhvillimi i propozuar do të vendoset brenda kufijve të Zonës mbishtresore, mbrojtja nga rrëshqitja dhe erozioni. Në hapësirat ku zbatohet mbishtresa, kërkesat e zonës mbishtresore do të zëvendësojnë çdo kërkesë më pak të rreptë të zonës bazë.

• Nëse duhet të ndryshojë klasifikimi i zonimit të cilësdo parcelë ose një pjese e zonës bazë, ky ndryshim nuk do të ketë efekt mbi kufijtë e zonës mbishtresore, përveç nëse është përfshirë një ndryshim i kufirit si pjesë e procedurës ku është ndryshuar zonimi.

• Asnjë person nuk do të kryejë asnjë nga aktivitetet e rregulluara në vijim brenda Zonës mbishtresore, mbrojtje nga rrëshqitja dhe erozioni, përveç nëse personi i tillë ka marrë më parë leje ndërtimore: Për pastrim ose ndërtim në cilëndo hapë-sirë të tokës brenda zonës, duke përfshirë aktivitetet e ndërtimit ose pastrimit në lidhje me sigurimin e qasjes së pajisjeve në lokacion. Kjo nuk përfshinë aktivitetet për mirëmbajtjen normale të pronës dhe/ose aktivitetet që përfshijnë shëndetin

publik, situatat e sigurisë ose të emergjencës, siç janë:• Për pastrim ose ndërtim në cilëndo hapësirë të tokës brenda zonës, duke

përfshirë aktivitetet e ndërtimit ose pastrimit në lidhje me sigurimin e qasjes së pajisjeve në lokacion. Kjo nuk përfshinë aktivitetet për mirëmbajtjen normale të pronës dhe/ose aktivitetet që përfshijnë shëndetin publik, situatat e sigurisë ose të emergjencës, siç janë:• Aktivitetet e kopshtarisë, kujdesi dhe mirëmbajtja e pemëve dhe shkurreve,

përfshirë heqjen e vegjetacionit të vdekur ose të prishur.• Riparimi i vogël dhe mirëmbajtja e strukturave.• Riparimi dhe mirëmbajtja e objekteve të dëmtuara ose të prishura të ujërave

të zeza, ose linjave të shërbimeve publike.• Aktivitetet bujqësore, përveç aktiviteteve ndërtimore.• Aktivitetet e shëndetit publik, urdhrat dhe rregulloret e komunës ose

Qeverisë së Kosovës.• Çdo aktivitet aktual ose i vazhdueshëm që është menjëherë i nevojshëm për

mbrojtjen dhe ruajtjen e jetës, pasurisë ose burimeve natyrore.• Ndërtimi ose vendosja e ndonjë sistemi për deponimin e ujërave të zeza,

duke përfshirë sistemet individuale të deponimit të ujërave të zeza, gropat septike, kanalizimet dhe drenazhimet.

• Operacionet e plotësimit, prerjes ose gërmimit të dheut.• Drenazhimi i të reshurave dhe/ose ndërtimi dhe vendosja e sistemeve të

drenazhimit të të reshurave.• Ndërtimi i ndërtesave ose strukturave të reja ose shtesave dhe modifikimet

në ndërtesat dhe strukturat ekzistuese, në përputhje me kërkesat e zonës bazë dhe zonës mbishtresore.

• Në dhënien, mohimin ose kushtëzimin e një lejeje ndërtimi, komuna merr në konsideratë efektin që zhvillimi i propozuar do të ketë për shëndetin dhe sigurinë publike dhe mbrojtjen ose përmirësimin e zonave kodrinore dhe shpateve me ndjeshmëri mjedisore brenda komunës. Asnjë miratim nuk lëshohet, përveç ras-teve kur aplikuesi në mënyrë adekuate demonstron se:• Stabiliteti i tokës dhe i kushteve nëntokësore duhet të ruhet ose të rritet për

të mbështetur në mënyrë adekuate çdo ndërtim, ose për të mbështetur çdo veprimtari të rregullimit të peizazhit, veprimtari bujqësore ose të ngjashme. Kjo duhet të dokumentohet në një raport gjeologjik të ofruar nga një laborator i testuar, i kualifikuar ose inxhinier, të paguar nga aplikuesi.

• Asnjë aktivitet i propozuar nuk do të shkaktojë erozion të pakontrolluar, rrëshqitje të tokës ose të shkaktojë që sedimentet të shkarkohen në ndonjë trup ujor.

• Jeta bimore e vendosur në shpatet dhe kodrinat jashtë hapësirës së zhvillimit do të ruhet. Bimët (shkurret dhe drunjtë) e nxjerra, duhet të rivendosen në zonat e trazuara menjëherë pas përfundimit të aktivitetit zhvillimor, për të parandaluar ndonjë nga efektet e dëmshme të përcaktuara më sipër dhe për të ruajtur karakteristikat natyrore skenike të shpatit dhe të kodrës.

• Qasja në shpatet e pjerrëta do të sigurohet me rrugë të rrafshëta jo më të mëdha se [15] për qind dhe struktura anësore ose gabione jo më të mëdha se [30] për qind, ose me tarraca apo stabilizim tjetër strukturor. Hapësirat e trazuara që nuk janë rrugë, do të stabilizohen me bimësi ose mjete të tjera fizike të aprovuara. Rrugët e përfunduara duhet të stabilizohen dhe të dreno-

76 77


hen në mënyrë adekuate. Trazimi i shpateve në masë më të madhe se [30] për qind për të siguruar hyrjen në vendet e ndërtimit, do të kufizohet në [3] për qind të hapësirës së tillë të pjerrtë.

• Ndërtimi i strukturave mbrojtëse nga erozioni duhet të jetë në përputhje me normat e mëposhtme:• Të gjitha strukturat mbrojtëse ndaj erozionit duhet të projektohen dhe

ndërtohen në përputhje me parimet inxhinierike të pranuara ndërkombëtar-isht, të cilat kanë treguar sukses ose gjasa të suksesit në kontrollin e erozionit afatgjatë. Masa mbrojtëse ndaj erozionit do të ketë probabilitet të arsyeshëm të kontrollimit të erozionit për së paku 30 vjet.

• Një program i mirëmbajtjes afatgjate, do të përfshihet në çdo aplikim për ndërtim, modifikim ose restaurim të strukturës për mbrojtje nga erozioni. Programi do të përfshijë specifikimet për mirëmbajtjen normale të materia-leve degraduese dhe zëvendësimin periodik të materialeve të largueshme.

• I gjithë materiali i përdorur në struktura të tilla duhet të jetë i qëndrueshëm dhe i aftë të qëndrojë ndaj kushteve të motit dhe stuhive. Materialet për-bërëse të strukturave mund të kenë një jetëgjatësi më pak se 30 vjet, vetëm kur një program i mirëmbajtjes siguron që ato do të mirëmbahen rregullisht dhe të zëvendësohen sipas nevojës, për të arritur 30 vjetët e kërkuara të mbrojtjes ndaj erozionit.

• Ndërtimi, modifikimi ose restaurimi i strukturave të mbrojtjes nga erozioni nuk do të ketë të ngjarë të shkaktojë ndonjë rritje të matshme të erozion-it në zonën e zhvillimit, apo në vende të tjera dhe të parandalojë efektet negative në tiparet mbrojtëse natyrore, strukturat ekzistuese të mbrojtjes nga erozioni dhe resurset natyrore.

• Drenazhimi i të reshurave nuk do të shkaktojë erozion, ngërç, kontribuojë në rrëshqitje të pjerrësisë, ndotë ujërat nëntokësore, të shkaktojë dëme ose përmbytje të pronave. Sistemet e drenazhimit do të projektohen dhe vendosen për të siguruar stabilitetin e pjerrësisë.

• Çfarëdo shkallëzimi, gërmimi ose trazimi tjetër i tokës, i kryer në shpatet e pjerrëta nuk duhet të drejtojnë rrjedhjen e ujërave sipërfaqësore drejt ndërtimeve.

• Të gjitha aplikimet për leje ndërtimore do të përgatiten dhe shqyrtohen duke përdorur kriteret e mëposhtme:• Shkalla e përfunduar për të gjitha shpatet prerëse ose mbushëse nuk do

të kalojë [3] me [1], domethënë tri horizontale me një vertikale. Përdorimi i strukturave mbajtëse mund të kërkohet për të eliminuar shpatet më të mëdha se [3] me [1]. Të gjitha këto mure mbajtëse duhet të projektohen nga një inxhinier. Plani i lokacionit do të tregojë konturat e propozuara dhe të tregojë të gjitha shpatet e propozuara më të mëdha se [3] me [1].

• Ujërat sipërfaqësore që largohen, nuk do të lejohet të rrjedhin kundrejt shpateve me pjerrësi më të madhe se [15] për qind. Ujërat e tilla duhet të shkarkohen nga një sistem i mbyllur i kullimit, deri në shpinën e shpatit ose në një strukturë rimbushëse (d.m.th., pus të thatë) ose një sistemi për të reshura. Metodat e drenazhimit të të reshurave duhet të tregohen dhe të shënohen në planin e lokacionit.

• Do të lejohet trazimi i hapësirës minimum të nevojshme të shpateve të pjerrëta, për të lejuar përfundimin e ndërtimit. Hapësirat e tilla duhet të

shënjohen qartë dhe të paraqiten në planin e lokacionit.• Të gjitha hapësirat e trazuara të shpatit të ri-shkallëzohen dhe stabilizohen sa

më shpejt që të jenë praktike, por jo më vonë se 60 ditë gjatë verës dhe jo më vonë se 30 ditë gjatë stinëve tjera.

• Kontrolli i erozionit të përkohshëm (d.m.th. dënga kashte, gardhe balte, hidro-mbjellje, kompostim, etj.) do të sigurohet për të gjitha hapësirat e trazuara, do të instalohet para fillimit të punës dhe do të mirëmbahen deri në përfundimin e ndërtimit. (Plani i lokacionit duhet të tregojë vendndodhjen dhe mënyrën e kontrollit të erozionit/baltosje.)

• Përzgjedhja e bimësisë duhet të jetë e përshtatshme për aplikimet e propo-zuara.

• Sipërfaqet kodrinore të cilat nuk mbështesin vegjetacion, (d.m.th. terreni shkëmbor ose hapësira në hije të plotë) do të marrin një mbulesë adekuate të tokës (d.m.th., kalldrëm, gabion, mbrojtje me rrjeta metali etj.). Lloji dhe kufiri i mbulimit jo-vegjetativ duhet të tregohet në planin e lokacionit.

• Largimi i drunjtëve ekzistues të pjekur nga shpatet e kodrave, do të lejo-het vetëm kur është absolutisht e domosdoshme për të lejuar ndërtimin e propozuar. Të gjithë drunjtë më të mëdhenj se 8 cm në diametër, do të shfaqen në planin e lokacionit dhe do të duhet të zëvendësohen.

78 79


PJESA 9: INFRASTRUKTURA RRUGORE

RRUGËT PUBLIKE, TË MOTORIZUARA DHE JO TË MOTORIZUARA. Rregullat në këtë pjesë synojnë të sigurojnë rrugë, trotuare dhe shtigje dhe korsi biçikletash me gjerësi, vendndodhje dhe dizajn të përshtatshëm, për të përshtatur automjetin, këmbësorët dhe trafikun e biçikletave; për të lejuar qasje adekuate për emergjencat, mirëmbajtjen e rrugëve dhe pajisjet sanitare; si dhe për të siguruar një rrjet transporti të sigurt dhe estetik.

Rrugët dhe kategorizimi i rrugëve do të bëhet duke paraqitur profilet tërthore të të gjitha llojeve të rrugëve.

BREZAT MBROJTËS. Kërkesat për brezat mbrojtës, brezat e gjelbër, brezat mbrojtës rrugorë si dhe kërkesat për ngarkesat boshtore rrugore, janë sipas tabelës më poshtë:

1. Përjashtimisht, për shkak të mungesës së hapësirës për planifikim të një brezi të gjelbër, ky kusht nuk është obligues.

2. Distanca 1: ndalon hapjen e minierave, ndërtimin e liqeneve artificiale, fabrikave dhe ndërtesave të tjera të ngjashme.

3. Distanca 2: ndalon ndërtimin e ndërtesave të banimit, administrative, hapjen e pu-seve të ujit dhe hapjen e gropave septike, ngritjen e instalimeve të transmetuesve elektrikë dhe të ngjashme.

4. Përgjatë shtigjeve për këmbësorë, korsive të rrugëve, dhe vend parkimeve jashtë rrugore.

5. Brezi mbrojtës rrugor nuk vlen për rrugët urbane brenda vendbanimeve.

Kategoria e rrugës Brez i gjelbër 1

Brezi mbro-jtës

Brezi mbrojtës rrugor5 Ngarkesa boshtoreDistanca 12 Distanca 23

Auto udhë 35m 2m 100m 40m11.5 tonRrugë nacionale 35m 2m 60m 60m

Rrugë regjionale 22m 2m 40m 10m

Rrugë të rrje-tit primar

Rrugë transite urbane

10m 1m 30m 10m 6 ton

Rrugë transite rurale

Rrugë përm-bledhëse

Rrugë të rrjetitSekondar

Rrugë servi-sore

8m

Rrugë indus-triale

Rrugë banesore / 1m / /

Rrugë qaseshe / 1m / /

Shtigjet për këmbësorë 3m

Vend parkimet 2.5

Shtigjet për këmbësorë 0.754

RRUGËT QASËSHE NJË KAHËSHE. Rrugët e qasëshe- një kahesh nuk janë të dëshirueshme dhe aplikimi duhet të kufizohet. Ato nuk duhet të jenë më të gjata se 100 m dhe projektohen në atë mënyrë që të sigurojnë përmbushjen e të gjitha kërkesave për mbrojtje nga zjarri.

RRUGËT E PA DEFINUARA. Nëse brenda një zone të propozuar për zhvillim të ardhshëm, ku rrugët e planifikuara nuk janë të definuara në tërësi, ose janë të ofruara të zhvillohen nëpërmjet marrëveshjes për zhvillim, atëherë rrugët në fjalë do të përcaktohen sipas: • Profil i rrugës publike është minimum 5.5 m i gjerë nëse është një kahesh dhe 8.5

m i gjerë nëse është dy kahesh.• Në të gjitha rastet profili i rrugëve publike do të përmbajë shteg për këmbësorë, i

gjerë minimum 1.5 m, të paktën nga njëra anë.• Vija rregulluese do të kalkulohet prej Vijës Aksiale Rregulluese të rrugës. • Rrugët e tilla duhet të jetë të shtruara me asfalt.

RRUGËT RURALE. Rrugët në zonat dhe hapësirat ku toka përdoret për bujqësi ose është një gjendje natyrore, mund të ndërtohen nga zhavorri, guri i grimcuar ose të ngjashme, ndërsa infrastruktura e shërbimeve publike duhet të jetë në përputhje me metodat e gjelbra të sistemeve të pavarura.

RRJETI HEKURUDHOR. Asnjë zhvillim i një ndërtese ose strukture që përmban njësi banimi, nuk do të lejohet brenda [300] metrave të oborrit të mallrave të rënda të hekurudhës, ose brenda [50] metrave të matur nga vija rregulluese e hekurudhës së rëndë, deri tek sipërfaqja më e skajshme e ndërtesës që përmban njësi banimi.

Komuna do të kryejë një studim të planifikimit të tokës që ndodhet brenda një

6.60

29.6015.20

PROFILI RR1

3.00 3.007.20

PCVV

2.00

BC

1.20 6.60 3.003.007.20

P CV V

1.20

BL BL

6.60

29.6015.20

PROFILI RR3

3.00 3.007.20

PCVV

2.00

BC

1.20 6.60 3.003.007.20

P CV V

1.20

BL BL

6.00

20.406.00

PROFILI RR2

3.00 3.007.20

PCVV

1.20 3.003.007.20

CV V

1.20

BL BL

LP LPLP LP

PROFILI RR4

LP LP

7.20

27.4017.40

3.005.00

PV

3.00

BC

2.00

BL

LP

P

7.20 3.005.00

V

2.00

BL

LP

80 81


rrezeje prej një gjysmë kilometri nga çdo hekurudhë e lehtë hekurudhore. Qëllimi i këtij studimi planifikues do të jetë identifikimi i nevojave shtesë të hekurudhës që lidhet me rritjen e popullsisë dhe vendeve të punës dhe identifikimi i ndryshimeve në shfrytëzimin e tokës, nëse është e nevojshme, për të akomoduar një rritje të tillë. Derisa studimi zhvillohet, por jo më gjatë se një vit nga data e fillimit të studimit, asnjë leje ndërtimore nuk do të lëshohet, për tokat brenda zonës së studimit.

VEND PARKIMET. Të gjitha vend parkimet duhet të vendosen në të njëjtin loka-cion me shfrytëzimin kryesor, përveç nëse nuk është specifikuar me kushtet zhvillimore të zonës, për tu vendosur diku tjetër.

Kur kërkesat për vend parkim bazohen në sipërfaqen e shfrytëzueshme të ndërti-mit, termi sipërfaqe e shfrytëzueshme e ndërtimit nënkupton sipërfaqen bruto të ndërtesës kryesore, duke përjashtuar :• Çdo sipërfaqe të përdorur për parkim brenda ndërtesës kryesore.• Çdo sipërfaqe të përdorur për podrume, pajisje mekanike ose të ngjashme.

Vend parkimet jashtë rrugës në çdo zonë, do të ndërtohen nga asfalti, betoni ose kubëza betoni me vrima. Sipërfaqja për një zonë parkimi jashtë rrugës, në një zonë ku toka përdoret për bujqësi ose është në gjendje natyrore, gjithashtu mund të ndërtohet me zhavorr, gurë të grimcuar ose të ngjashme.

Vend parkimet jashtë rrugës në hapësirat ku toka përdoret për bujqësi ose pylltari, mund të ndërtohen nga zhavorri, guri i grimcuar ose të ngjashme, ndërsa infrastruktura e shërbimeve publike duhet të jetë në përputhje me metodat e gjelbërta të sistemeve të pavarura.

PJESA 10: INFRASTRUKTURA PUBLIKE DHE SOCIALE

(NË KËTË PJESË, SI NË PJESËN 9 MË LARTË, PËRCAKTONI KUSHTET NDËR-TIMORE PËR ZHVILLIM DHE ZBATIM TË INFRASTRUKTURËS PUBLIKE DHE SOCIALE, DUKE PËRFSHIRË EDHE INVESTIMET PUBLIKE DHE PRIVATE. PËRCAK-TIMI I KUSHTEVE BËHET SIPAS LLOJIT DHE KAPACITETIT TË INFRASTRUKTURËS TEKNIKE. SHËNIM: SHEMBULLI PËR KËTË PJESË DO TË SHTOHET GJATË PËRDITË-SIMIT TË KËTIJ UDHËZUESI).

PJESA 11. INFRASTRUKTURA TEKNIKE

(NË KËTË PJESË, SI NË PJESËN 9 MË LARTË, PËRCAKTONI KUSHTET NDËR-TIMORE PËR ZHVILLIM DHE ZBATIM TË INFRASTRUKTURËS TEKNIKE, DUKE PËRFSHIRË EDHE INVESTIMET PUBLIKE DHE PRIVATE. PËRCAKTIMI I KUSHTEVE BËHET SIPAS LLOJIT DHE KAPACITETIT TË INFRASTRUKTURËS TEKNIKE. SHËNIM: SHEMBULLI PËR KËTË PJESË DO TË SHTOHET GJATË PËRDITËSIMIT TË KËTIJ UDHËZUESI).

PJESA12: TRAJTIMI I VENDBANIMEVE JOFORMALE

(KËTU LISTONI TË GJITHA VENDBANIMET E IDENTIFIKUARA JOFORMALE SIPAS LLOJIT DHE PËRSHKRUANI KUSHTET E RREGULLIMIT TË VENDBANIMEVE JO-FORMALE DHE PLANIN E ZBATIMIT TË TYRE).

PJESA 13: PLANET RREGULLUESE TË HOLLËSISHME

(KËTU LISTONI TË GJITHË PRRH-TË QË DO TË HARTOHEN SIPAS KUFIJVE TË ZONAVE OSE SIPËRFAQEVE TË PËRCAKTUARA. ËSHTË E PREFERUESHME TË PËRCAKTOHET KOHA KUR DO TË HARTOHET, SIPËRFAQJA NË HA, DHE AR-SYESHMËRIA E HARTIMIT PËR SECILIN NGA PRRH-TË E LISTUARA

PJESA 14: ADMINISTRIMI, ZBATIMI DHE MONITORIMI I ZBATIMIT

APLIKIMI PËR NDRYSHIM/PLOTËSIME DHE PËRJASHTIME. Aplikimi për përjashtim ose ndryshim/plotësim të HZK duhet të shoqërohet me:

• Harta kadastrale e parcelave të prekura.• Plane të lokacionit në përpjesë, që tregojnë formën dhe dimensionet e parcelës/

parcelave të prekura dhe vendndodhjen dhe dimensionet e ndërtesave dhe strukturave ekzistuese.

• Plane të lokacionit në përpjesë, që tregojnë vendndodhjen dhe dimensionet e ndërtesës, strukturës, zgjerimit ose ndryshimit të propozuar.

• Përshkrimi i shfrytëzimit ose shfrytëzimeve të çdo ndërtese ose strukture, ose pjesë të tokës ekzistuese, të propozuar, dhe sipërfaqja që do të mbulojë çdo shfrytëzim.

• Përshkrimi i arsyes pse kërkohet përjashtimi, shfrytëzimi i veçantë ose ndryshim plotësimi i HZK-së.

• Dokumentacioni që aplikuesi ka të drejtë pronësore, është titullar ose ka interes në pronë.

• Nënshkrimi i pronarit të pronës ose agjentit ligjor të pronarit, që vërteton se informacioni në aplikacion është i plotë dhe i saktë. Nëse personi që nënshkruan kërkesën nuk është pronar ose qiramarrës i pronës, atëherë ai person duhet të paraqesë një letër autorizimi nga pronari ose qiramarrësi.

• Çdo informacion tjetër i kërkuar nga APKPMH-ja për të përcaktuar për-puthshmërinë me HZK-në.

PËRPUTHSHMËRIA ME HZK. APKPMH-ja shqyrton të gjitha aplikacionet për përjashtime dhe bonuse të zonimit dhe çdo veprim tjetër të ndërmarrë, për të cilin kërkohet përputhshmëria me HZK-në.

APKPMH-ja përcakton se zhvillimet/ shfrytëzimet/ funksionet e propozuara janë të lejuara në zonat në të cilat ato do të vendosen dhe se ato i plotësojnë kushtet e kërkuara zhvillimore dhe çdo masë mbrojtëse të përcaktuar në HZK.

82 83


Asnjë leje ose miratim nuk lëshohet nga komuna, ose asnjë veprim nuk ndërmerret nga aplikuesi, pa përcaktimin e përputhshmërisë me HZ-n[ nga APKPMH-ja:• Këto vendime lëshohen brenda [SHËNONI NUMRIN E DITËVE] ditëve nga data

e aplikimit.• Nëse përputhshmëria refuzohet ose miratohet me kushte, arsyet si dhe kushtet

duhet të deklarohen me shkrim. • Në të gjitha rastet në të cilat APKPMH-JA shpreh një dyshim të arsyeshëm në

lidhje me mundësitë e një propozimi për të përmbushur kërkesat e HZK, do të jetë detyrë e aplikuesit të japë dëshmi adekuate shtesë në mbështetje të aplikimit. Nëse një dëshmi e tillë nuk paraqitet, përputhshmëria do të refuzohet.

• Asnjë vendim pozitiv nuk do të jepet për një aplikim që përfshinë një zhvillim që shkel çfarëdo ligji ose rregull tjetër lokale apo ligj kombëtar për të cilin komuna është përgjegjëse për zbatim.

INTERPRETIMI I HARTËS ZONALE TË KOMUNËS. Interpretimet nga AP-KPMH-ja, kanë për qëllim të sqarojnë tekstin ose hartën, duke përfshirë shfrytëzimet, kufijtë e zonës, si dhe kuptimin dhe qëllimin e pjesëve të ndryshme të HZK-së.• Kërkesa për interpretimin e cilësdo dispozite të HZK-së do të dorëzohet me

shkrim tek APKPMH-ja. Kërkesa do të përcaktojë dispozitat specifike që duhet të interpretohen, faktet e situatës specifike në lidhje me kërkesën për interpretim, si dhe interpretimin preciz të pretenduar nga aplikuesi, se është i saktë.

• Përpara se të bëjë ndonjë interpretim, APKPMH-ja, mund të kërkojë fakte dhe informata të tjera, të cilat sipas gjykueshmerisë janë të nevojshme për një inter-pretim kuptimplotë të dispozitës në fjalë.

• APKPMH-ja bazohet në kriteret e mëposhtme për dhënien e interpretimeve:• Asnjë interpretim nuk do të lejojë një shfrytëzim që është i përcaktuar si i

ndaluar nga HZK-ja.• Asnjë interpretim nuk do të lejojë një shfrytëzim, si një shfrytëzim të lejuar

ose të lejuar të veçantë në cilëndo zonë ku shfrytëzimi i tillë nuk është i listuar si i lejuar apo i lejuar i veçantë.

• Asnjë interpretim nuk do të lejojë asnjë shfrytëzim në asnjë zonë, përveç nëse paraqitet dëshmi që tregon që shfrytëzimi/ ndërtimi përputhet me çdo kusht zhvillimor, të vendosur për zonën në fjalë.

• Asnjë interpretim nuk do të lejojë asnjë shfrytëzim në asnjë zonë, përveç nëse shfrytëzimi i tillë është në thelb i ngjashëm me shfrytëzimet tjera të lejuara në atë zonë.

• Nëse shfrytëzimi i propozuar është më i ngjashëm (i klasës së njëjtë) me një shfrytëzim të lejuar të veçantë në zonën në të cilën është propozuar të gjen-det zhvillimi, atëherë interpretimi do të kushtëzohet me lejimin e shfrytëzimit, vetëm me marrjen e lejes së veçantë për shfrytëzim.

• Në interpretimin e gjuhës së HZK-së për të sqaruar kufizimet mbi një pronë, aty ku ekziston dyshimi për qëllimin e gjuhës së miratuar, gjuha duhet të interpretohet në favor të pronarit të pronës dhe kundër çdo zgjatjeje të kufizimit në fjalë.

• APKPMH-ja, nxjerr një vendim me shkrim, brenda 30 ditëve nga pranimi i një kërkese të plotësuar për interpretim. APKPMH duhet të theksojë arsyet dhe analizën specifike mbi të cilën bazohet një interpretim i tillë.

• Pas një interpretimi nga APKPMH-ja, një interpretim i tillë do të bashkëngjitet në kopjen zyrtare të HZK-së dhe do të shpërndahet me çdo kopje të saj, deri në atë kohë kur një ndryshim formal e bën këtë vendim të tepërt.

• Interpretimi nuk do të autorizojë krijimin e një shfrytëzimi, zhvillimi, ndërtimi, rindërtimi, ndryshimi ose lëvizjeje të ndonjë ndërtese apo strukture, por vetëm autorizon përgatitjen, dorëzimin dhe përpunimin e aplikacioneve për çdo leje dhe miratim, që mund të kërkohet nga komuna e që duhet të jetë në përputhje me HZK-në.

84 85


SHTOJCAT

SHTOJCA 1: PARAQITJA E SHFRYTËZIMEVE SIPAS HILUCS-IN NË ZAGREB

Sistemi hierarkik i klasifikimit të shfrytëzimit të tokës (HILUCS)10 ofron një model për karakterizimin e mënyrave të shfrytëzimit të tokës. Por kjo nuk shpjegon se si duhet të mblidhen dhe analizohen të dhënat lidhur me shfrytëzimin e tokës, në mënyrë që të përcaktohen kufijtë e zonave të ndryshme..

Në vitin 2014, autoritetet komunale përcaktuan shfrytëzime të tokës për një sipërfaqe prej 1,824 hektarësh në qendër të Zagrebit, duke përdorur nomenklaturën HILUCS, për të dalluar klasat e shfrytëzimeve dhe një metodologji të anketimit të bazuar në anketën mbi shfrytëzimin dhe mbulueshmërinë e tokës (projekt i Bashkimit Evropian- LUCAS), për mbledhjen e të dhënave të nevojshme.

Për të skicuar sipërfaqen e zgjedhur, profesionistët filluan nga të dhënat që kishin në dispozicion. Duke analizuar dhe interpretuar ortofotot dhe informatat për parcelat kadastrale, profesionistët identifikuan gjashtë sipërfaqe të përgjithshme me shfrytëzim të ngjashëm: 1) u karakterizua nga karakteri dhe pajisjet e saj rekreative dhe sport-ive; 2) ishte kryesisht banim; 3) përfshiu ndërtesa administrative dhe komerciale me karakter të veçantë urban; 4) përmbante një shpërndarje jo të barabartë të hapësirave bujqësore, industriale dhe natyrore; 5 dhe 6) u karakterizuan si shfrytëzim banimi dhe komercial, me hapësira rekreative. Gjashtë sipërfaqet e përgjithshme të shfrytëzimit të tokës, u bënë zona studimi në terren. Një ekip gjeodetësh ecën dhe shkuan me autom-jete në secilën sipërfaqe të shënuar për të vëzhguar dhe regjistruan në detaje kufijtë ku shfrytëzimi i tokës ndryshonte. P.sh., sipas sistemit HILUCS, një sipërfaqe specifike

10 Pika 2- Sistemi hierarkik i klasifikimit të shfrytëzimit të tokës, Kapitulli 1 i Shfrytëzimit të tokës, Normat teknike të planifikimit hapësinor.

Ilustrim 20. Ortofoto e përdorur për të ndarë Zagrebin qendror në gjashtë sipërfaqe të përgjithshme të vëzhgimit në terren.

Ilustrim 21. Harta përfundimtare e inventarizimit të shfrytëzimeve të tokës.

bujqësore mund të ketë shfrytëzime të detajuara të tokës të dedikuara për prodhim bujqësor komercial, infrastrukturë bujqësore, prodhim bujqësor për konsum vet anak, pylltari, e kështu me radhë. Gjeodetët gjithashtu grumbulluan disa informata lidhur me mjedisin.

Sipas metodologjisë së LUCAS, gjeodetët janë të pajisur me harta topografike, harta të rrugëve, ortofoto dhe kompas ose GPS. Një formular që duhet plotësuar në terren, është hartuar gjithashtu për çdo sipërfaqe të përgjithshme, për të ndihmuar që të sig-urohet se merren të dhëna adekuate dhe konsistente. Formulari mund të jetë një listë kontrolli për të ndihmuar në identifikimin e shfrytëzimit të tokës sipas HILUCS, si dhe hapësirat me vlerë mjedisore dhe kulturore që mund të merren parasysh për mbrojtje duke përdorur Kodin hierarkik të rregullimit plotësues (K.H.Rr.P.).11 Në shumë raste, formulari përdoret gjithashtu për të ndihmuar në intervistimin e pronarëve të pronave rreth historisë së shfrytëzimit të parcelave dhe çfarë mund të jenë planet e ardhshme të pronarëve për pronën.

Për sipërfaqe të mëdha dhe homogjene, ortofotot dhe hartat mund të jenë burimet kryesore të informacionit për klasifikimin e shfrytëzimit të tokës, pa e bërë matjen gjeodezike të gjithë sipërfaqes së studimit. Në sipërfaqe heterogjene dhe ku ndry-shimet janë të shpeshta, siç janë zonat urbane në rritje, rekomandohet studim dhe analizë më e detajuar.Në Zagreb, pikat e vëzhgimit u regjistruan aty ku shfrytëzimet e tokës ndryshuan, me ndihmën e pajisjes mobile GPS. Pasi një gjeodet identifikoi dhe interpretoi një sipërfaqe ose parcelë në terren, ai e klasifikoi atë sipas HILUCS dhe futi koordinatat në GPS. Pikat e vrojtimit u fotografuan gjithashtu. Për çdo pikë vrojtimi, një gjeodet bëri një fotografi të për të kapur me saktësi se si shfrytëzohet toka në atë vend. Peizazhi i regjistruar në fotografi duhej të korrespondonte sa më shumë me atë që shihej në kohën e matjeve gjeodezike. Gjashtë grupet e matjeve gjeodezike në terren në Zagreb grumbulluan 1,755 pika vrojtimi. Fotografitë dhe të dhënat e pikave të vrojtimit janë analizuar dhe sipas nevojës, janë verifikuar dhe korrigjuar me punën në terren. Pikat e vrojtimit më pas u përdorën për të vendosur kufijtë e sipërfaqeve të përgjithshme me shfrytëzim të ngjashëm në Zagrebin qendror. Kufijtë e parcelave, rrugët dhe trupat ujor

11 Pika 3- Kodi hierarkik i rregullimit plotësues, Kapitulli 1 i Shfrytëzimit të tokës, Normat Teknike Të Planifikimit Hapësinor.

86


formuan kufijtë e sipërfaqeve të përgjithshme.

Në Kosovë, HZK-ja rregullon shfrytëzimet e tokës në të ardhmen. Bazuar në PZHK, HZK-ja ndihmon në implementimin e vizionit të komunës lidhur me atë se si dhe ku duhet të ndërtohen shtëpitë dhe bizneset, ku duhet të vazhdojnë tokat bujqësore dhe hapësirat tjera të hapura, cilat toka duhet të mbrohen dhe ku duhet të zgjerohen mundësitë rekreative, në mesin e shfrytëzimeve tjera të tokës.

Matjet gjeodezike në terren u zhvilluan pastaj në secilën zonë për të përcaktuar zonat më specifike të shfrytëzimit të tokës.

Harta përfundimtare e sipërfaqeve të përgjithshme, ku janë identifikuar shfrytëzimet e tokës është rezultat i analizës së ortofotove të disponueshme, hartave topografike dhe rrugore, informatave të parcelave, si dhe zhvillimit dhe analizimit të matjeve gjeodezike në terren.

Burimet: Marcel Kliment, Jakub Kocica, Tomas Kliment. “Land Use Dataset Collection and Publication Based on Lucas and Hilucs”. Acta Horticulturae et Regiotectuare, vol. 17, nt. 2, ff. 52–59, Mars 2015. (Creative Commons nga-NC-ND 3.0).Komisioni Evropian. “The Lucas Survey: European Statisticians Monitor Territory”. Komisioni Evropian, 2003.

87


BanimZyra dhe komerciale Shërbime publike

SHTOJCA 2: ÇKA ËSHTË DENDËSIA?

Në pjesën më të madhe të Evropës, bëhet një dallim midis dendësisë dhe intensitetit. Dendësia zakonisht matë popullsinë në një zonë (njerëz/hektarë) ose numrin e njësive banesore në një zonë (nj.b./ha). Intensiteti mat volumin e një ndërtese në një parcelë (p.sh. mbulueshmëria e parcelës ose numrin e njësive të banimit).

Meqë pjesa më e madhe e sipërfaqes së zhvilluar të tokës në Kosovë është me shfrytëzim të përzier, mund të mos jetë e nevojshme të bëhen dallime të hollësive rreth densitetit bruto dhe neto. Meqenëse LPH përmend vetëm dendësinë e pop-ullsisë dhe dendësinë e banimit, ndoshta përkufizime funksionale për dendësinë për qëllime të zonimit mund të jenë:• Dendësia e popullsisë: numri i banorëve për hektarë në një sipërfaqe të komunës. • Dendësia banesore: numri i njësive të banimit për hektarë të një sipërfaqeje ko-

munale, duke përfshirë përdorime jo-rezidenciale siç janë rrugët dhe parqet. Meqenëse termi “intensitet” nuk është i përkufizuar në legjislacionin e planifikimit hapësinor, atëherë koncepti i intensitetit mund të shprehet si:• Dendësia e ndërtimit: pjesa më e madhe ose masa e një ndërtese apo strukture

në një parcelë ose sipërfaqe zhvillimi, siç shprehet nga dendësia banesore ose indeksi i sipërfaqes së ndërtuar.

KONFIGURIMET E DENDËSISË NË PARCELËN PREJ NJË HEKTARI12

• Dendësia: 75 njësi banimi/ ha. • Lartësi e lartë e ndërtesës. • Mbulueshmëri e ulët e parcelës.

• Dendësia: 75 njësi banimi/ ha. • Lartësi të vogla të ndërtesave. • Mbulueshmëri e lartë e parcelës.

• Dendësia: 75 njësi banimi/ha • Lartësi e mesme të ndërtesave• Mbulueshmëri e mesme e parcelës

12 Burimi: Javier Mozas, Aurora Fernández Per (2006), Density: New Collective Housing.

ZB-3

ZB-1

ZB-1

ZB-2

ZB-2 ZrT-1

ZSHP-Q-1

ZSHP-Q-2

ZSHP-Q-2

ZB-2ZB-4

ZB-4

ZB-4

ZB-3ZB-3

ZK-1 ZK-2

ZK-L

ZK-K

ZK-K

ZSH-Q

ZSH-Q

ZB-6

ZB-6

ZB-5

ZB-5

ZB-5

ZB-6

ZSH-2

ZB-7

ZB-7

ZB-7

ZB-6ZK-2

ZK-2

ZSH-Q

ZSH-QZSH-Q

ZK-1

ZK-1

ZB-3


TË KOMUNËS

Documents

UDHËZUES PËR HARTIM DHE MIRATIM TË HARTËS ......shembuj të pjesëve të HZK-së, siç janë sqaruar në Kapitullin 2, që mund të përshtaten me nevojat dhe karakteristikat lokale