22.04.23 1

Ümumtəhsil məktəblərində Ümumtəhsil məktəblərində məktəbdaxili qiymətləndirmənin məktəbdaxili qiymətləndirmənin

aparılmasıaparılması QAYDALARIQAYDALARI

22.04.23 2

Məktəbdaxili qiymətləndirmə

Məktəbdaxili Qiymətləndirmə

Şagird nailiyyətlərinin

Qiymətləndirilməsi

Kurikulum üzrə Qiymətləndirmə

Yekun qiymətləndirmə

22.04.23 3

Qiymətləndirmə növlərinin qarşılıqlı vəziyyəti

Yekun qiymətlər

monitorinq

Kurikulum üzrə

qiymətləndirmə

22.04.23 4

Məqsədlər

Şagird nailiyyətlərinin

Qiymətləndirilməsi

Kurikulum üzrə Qiymətləndirmə

Yekun qiymətləndirmə

diaqnostik

formativ

summativ

Təhsilin idarəetməOrqanlari

TərəfindənStandartlara

uyğunluq Səviyyəsini

ölçmək,Yoxlamaq məqsədi

Təhsil pillələriÜzrə:Əsas

və orta təhsil üzrəBuraxılış

imtahanları

22.04.23 5

Şagird Şagird nailiyyətlərininnailiyyətlərinin

QiymətləndirilməsiQiymətləndirilməsi

diaqnostikdiaqnostik formativformativ summativsummativ

Şagird Şagird nailiyyətlərininnailiyyətlərinin

QiymətləndirilməsiQiymətləndirilməsi

22.04.23 6

Diaqonostik qiymətləndirmənin məqsədi(DQ)

• Şagird sinfi və ya məktəbi dəyişdikdə,digər zəruri hallarda şagird haqqında məlumat toplamaq

• Şagirdə fərdi yanaşmanı təmin etmək.

• Bilik və bacarıqların ilkin səviyyəsini müəyyənləşdirmək

• Strategiyanı müəyyən etmək.

DQ müəllim tərəfindən

aparılır

22.04.23 7

Formativ qiymətləndirmənin(FQ) məqsədi

• Dərs ili ərzində şagirdin irəliləmə və geriləmə tempini izləmək

• Qarşıya çıxan problemləri aradan qaldırmaq

• Düzgün istiqamətləndirmək

• Tədris prosesini tənzimləmək

• Şagirdın ehtiyacını öyrənmək və ona lazımi kömək etmək

22.04.23 8

Summativ qiymətləndirmənin(SQ) məqsədi

• Summativ qiymətləndirmə (SQ) müəyyən mərhələyə(bəhs və ya bölmənın,yarımilin sonunda)yekun vurmaqla,qiymətləndirmə standartlarının səviyyəsində hazırlanmış vasitələrlə ŞNS(şagird nailiyyətlərinin səviyyəsini) ölçmək məqsədı ilə həyata keçirilir.

22.04.23 9

Diqqət

• Diaqnostik (DQ)və Formativ qiymətləndirmə(FQ) Jurnala qeyd olunmur.

• Formativ qiymətləndirmə yalnız şagirdin məktəbli kitabçasında,müəllimin şəxsi qeydlərində öz əksini tapır və şagird qovluğunda –PORTFOLİO-bir il ərzində saxlanılır və ilin sonunda şagirdə təhvil verilir.

• SQ-nin nəticələri rəsmidir və keçirildiyi tarixlə JURNALDA qeyd olunur.

22.04.23 10

Qiymətləndirmənin ən vacib mərhələsi

SQ-dir.

Summativ Qiymətləndirmə

SQ

Kiçik summativ qiymətləndirmə

KSQBöyük summativ qiymətləndirmə

BSQ

22.04.23 11

KSQ• Kiçik summativ

qiymətləndirmə bəhs və bölmələrin sonunda ALTI HƏFTƏdən gec olmayaraq müəllim tərəfindən aparılır

• KSQ keçirildiyi gün dərsdə iştirak etməyən şagirdin sinif jurnalında adının qarşısındakı xana diaqonalla iki hissəyə ayrılır.

• Surətdə “q” yazılır,məxrəci boş qalır

• Müəllim həmin şagirdlə növbəti 2 həftə ərzində KSQ aparır və nəticəni məxrəcdə qeyd edir

q

q4

22.04.23 12

BSQ• BSQ yarımilin sonunda

məktəb rəhbərliyinin iştirakı ilə fənni tədris edən müəllim tərəfindən keçirilir.

• BSQ nəticələrinə görə ən çoxu 3 fənndən qeyri-kafi qiymət alan II-VIII və X sinif şagirdləri mövcud qaydalara əsasən yay tapşırıgı alır.

• Bu zaman ən azı bir fənndən q-kafi qiymət alan təkrar sinifdə qalır.

• IX və XI siniflərdə bu məsələlər “Ümumtəhsil məktəblərində buraxılış imtahanları haqqında Qaydalar”ın 27,28 və 29-cu bəndləri ilə tənzimlənir

22.04.23 13

Materialların hazırlanması

• KSQ vasitələri (test və yaxud digər nəzəri suallar)fənni tədris edən müəllim tərəfindən hazirlanır

• BSQ vasitələri (test və yaxud digər nəzəri suallar) məktəb rəhbərliyinin təşkil etdiyi xüsusi komissiya tərəfindən hazırlanır.

• Bu materillar dərs ili ərzində bir dəfə istifadə olunur

• Növbəti dərs ilində istifadə etmək məqsədi ilə məktəb test bankına daxil edilir

22.04.23 14

Tapşırıqların sayı və qiymət şkalası arasında əlaqə

• 1%-9% düzgün cavab “1”

• 10%-19% düzgün cavab “2”

• 20%-49% düzgün cavab “3”

• 50%-79% düzgün cavab “4”

• 80%-100% düzgün cavab “5”• SQ-nin nəticələri beş ballıq qiymət şkalası üzrə

(1,2,3,4,5)

22.04.23 15

Yarımillik qiymət

• Yarımillik qiymət KSQ-nın 40%-i ilə BSQ-nin 60%-nin cəminə bərabərdir.

KSQ40%

BSQ60% YQ

22.04.23 16

KSQ necə tapılır?Yarımil ərzində aparılmiş KSQ-in ədədi ortası

• KSQ=ksq1+ksq2+......+ksqn

n

22.04.23 17

Bəs yarımillik qiymət necə tapılır?

YQ=ksq1+ksq2+......+ksqn

n

40100

+ BSQ60

100×× ××

22.04.23 18

İllik qiymət aşağıdakı qaydada tapılır:

• İllik qiymət=Y1 Y2+

2

22.04.23 19

Nümunə göstərək1-ci yarımil

• Fərz edək ki,sagird 1-ci yarmil ərzində aparılmış üç KSQ –də aşağıdakı qiymətləri almışdır.Yəni

• ksq1=“3”• ksq2=“3”• ksq3=“4”• Fərz edək ki,həmin şagird BSQ-də 3 almışdır.Yəni• BSQ=“3”• Onda Y1=

• Nəticə yuvarlaqlaşdirma vasitəsi ilə həyata keçirilir• Baxdığımız nümunədə 3,1=“3” götürülür.

3+3+4

3

40

100+ 3

60

100= 3,1

22.04.23 20

2-ci yarımil

• Fərz edək ki,şagirdin qiymətləri:

• ksq1=“2”

• ksq2=“3”

• ksq3=“3”

• BSQ=“3”• Analoji olaraq düsturu tətbiq etsək Y2=2,8

alarıq

• Y2=2,8=“3” qəbul edərik

22.04.23 21

illik qiymət

• Y1=3,1=“3” qəbul edərik

• Y2=2,8=“3” qəbul edərik

• İllik qiymət=

• Illik qiymət onluq kəsr şəklində olduqda yuvarlaqlaşdirıb tam ədəd almaq lazımdır

3 + 3

2= 3

22

NəticələrNəticələr• KSQ və BSQ-nin nəticələri,həmçinin KSQ və BSQ-nin nəticələri,həmçinin

yarımil və illik qiymətlər haqqinda yarımil və illik qiymətlər haqqinda valideynə məlumat verilir.valideynə məlumat verilir.

• BSQ-nin və YQ-nin nəticələri və şagird BSQ-nin və YQ-nin nəticələri və şagird haqqında məktəb psixoloqunun haqqında məktəb psixoloqunun qeydləri şagirdin şəxsi işində öz əksini qeydləri şagirdin şəxsi işində öz əksini tapırtapır

Formativ qiymətləndirmə

Formativ qiymətləndirmə rəsmi qiymətləndirmə

deyil. Şagirdin təlim fəaliyyətini izləməklə onun

təlim nəticələrinə nail olmasını tənzimləyir.

Formativ qiymətləndirmənin nəticələri

rəqəmlərlə deyil, sözlə ifadə olunur və nəticədə

şagird qiymət almaq üçün deyil, yaxşı nəticə göstərmək üçün çalışır.

22.04.23 23

Formativ qiymətləndirmə jurnalı

Formativ qiymətləndirmə jurnalı sinif və fənn müəllimləri tərəfindən şagirdlərin gündəlik fəaliyyətini meyarlar üzrə izləyərək qeydiyyatın aparılması üçün nəzərdə tutulur.

Jurnal müəllimin istifadəsinə verilməzdən əvvəl məktəb və ya sinif rəhbərliyi tərəfindən tədris planına görə ayrı-ayrı fənlərə ayrılan səhifələrin sayı müəyyənləşdirilir;

22.04.23 24

Summativ qiymətləndirməyə ayrılan saatlar bu hesablamada nəzərə alınmır;

Birinci səhifənin sol hissəsində “Şagirdlərin soyadı və adı” yazılmış vərəqdə şagirdlərin siyahısı yazılır və bütün fənlər üçün istifadə olunur;

Keçirilən dərslərin tarixini yazmaq üçün jurnalın sol səhifəsi 5 sütuna bölünüb.

22.04.23 25

Jurnalın sağ səhifəsindəki cədvəldə mövzunun adı, şagirdin fəaliyyətini davamlı izləmək üçün müəllim tərəfindən müəyyən edilmiş standartlar və həmin standartlar əsasında meyarlar və müşahidə aparmaq üçünistifadə edilən qiymətləndirmə üsulu və vasitə-sinin adı yazılır. Bir dərs müddətində müəllim şagirdin fəaliyyəti barədəki qeydləri onun soyadı və adının qarşısında sözlə yazır. Məsələn, yuxarıda verilən cədvələ uyğun olaraq, mətni ifadəli oxuduğu halda, mətndəki əsas fikrə sərbəst münasibət bildirə bilməyən şagird barədə qeydləri qısa şəkildə aşağıdakı kimi yazmaq olar: ifadəli oxuyur, əsas

fikrə sərbəst münasibət bildirə bilmir.

22.04.23 26

Hər iki meyar üzrə fəaliyyəti qənaətbəxş olan şagird haqqında belə yazmaq olar: ifadəli oxuyur və mətndəki əsas fikrə sərbəst münasibət bildirir.

Formativ qiymətləndirmə nəticələri yalnız sözlə ifadə olunur, rəqəm və simvollardan istifadə olunmur;

Hər dərsdə bütün şagirdlərin adının qarşısında qeydlərin olması mütləq deyil. Bu, müəllimin təlim strategiyasına uyğun olaraq həyata keçirilir.

22.04.23 27

Nümunəvi dərsŞagirdlərin riyazi biliklərə yiyələnməsi

Yeni kurikulum təhsil sistemi şagirdlərin işləmə vərdişlərini, onların bir-birinin fikirlərinə hörmətlə yanaşma və bir-birini eşitmə tərzini aşılayır. Şagirdlər birgə qrup halında işləməyi çox sevirlər. Bu təhsil sisteminin, təhsilin yeniləşməsi və eyni zamanda şagirdlərin şəxsiyyət kimi formalaşma-sında mühüm rol oynayır, şagirdlərin peşəyönümlü və şəxsiyyətyönümlü amillərin inkişafına əsas təkan verir.Şagirdlərdə birgə yanaşma, məntiqi yanaşma aşılayır.

22.04.23 28

Şagirdlər qruplar şəklində işləməyi çox xoşlayırlar. Qrup şəklində onlar özlərini çox sərbəst və çalışmala

ra yanaşma xüsusiyyətlərini üzə çıxarırlar. Şagirdlərin məlumatlar toplamağı onların dünyagörüşünü artırır və yaradıcılıq fəaliyyətini genişləndirir.

Riyaziyyat ( V sinif) Mövzu: Natural ədədlər çoxluğunda tənliklərin həlli.

Standart: 2.1.1. Dəyişənlərin və natural ədədlərin köməyi ilə

Sadə cəbri ifadələr və tənliklər.

Məqsəd: - Sadə tənlikləri həll edir.

22.04.23 29

- tənliyin sağ və sol tərəfləri ifadə etmək fikrini ayırır.

- sadə məsələləri tənlik qurmaqla həll edir.

İnteqrasiya: Azərbaycan dili

İş forması: Böyük və kiçik qruplar.

İş üsulu: Beyin həmləsi, müzakirə.

Resurs: Dərslik, işçi vərəəqləri.

Dərsə başlamazdan əvvəl lövhədə BİBO cədvəli çəkirəm.

Dərsin gedişi: 1. Motivasiya. Problemin qoyulması.

Mən sinfə müraciət edirəm: - Tənlik haqqında nə bilirsiniz?

22.04.23 30

Bütün fikirlər cədvəldə “Bildiklərimiz” sualı altında yazılır. Cədvəlin orta qrafasını doldurmaq üçün növbəti sualı verirəm.

- Tənlik haqqında daha nələri bilmək istərdiniz?

Dərsin mövzusunu elan edirəm. “Tənliklərin həlli”

mövzusuna aid çalışmalar həll edirik.

Sonra mən “Öyrəndiklərimiz” qrafasını doldurmaq üçün sinfə köməkçi suallar verirəm.

- Tənliyin hansı xassələrini bilirsiniz? Suallarda bütün sinif iştirak edir və 3-cü qrafanı doldururam.

Tədqiqatın aparılması: Sinfi qruplara bölürüm . Hər qrupa iş vərəqləri

paylayıram.22.04.23 31

İş vərəqi 1. Tənliyi həll edin.

a) x+ 324=613 b) 300- x= 216

İş vərəqi 2. Tənliyi həll edin.

a) x + 612= 728 b) 813- x = 613

İş vərəqi 3. Tənliyi həll edin.

a) x+ 700= 900 b) 513- x= 200

İş vərəqi 4. Tənliyi həll edin.

a) 628-x= 512 b) x+ 800= 1000022.04.23 32

İnformasiya mübadiləsi.

Hər bir qrupa lider seçirəm. Qrup liderləri qrupun

işini təqdim edir. Təqdimatlar yazı taxtasına asılır.

İnformasiyanın müzakirəsi.Tədqiqatın nəticələrini şagirdlərlə müzakirə edirəm.

Sonra şagirdlərə suallar verirəm.

1. Cəm və toplananlardan biri məlum olduqda o biri toplanan necə tapılır?

2. Azalan və fərq məlum olduqda çıxılan necə tapılır?

22.04.23 33

NƏTİCƏ VƏ ÜMUMİLƏŞDİRMƏ.

Diqqəti tədqiqat sualına yönəldərək şagirdlərin cavablarını ümumiləşdirirəm.

YARADICI TƏTBİQETMƏ.

Mövzuya uyğun test tərtib edirəm, testlərin düzgün cavablarını yoxlayıram.

Ev tapşırıqları. Dərslikdən 1 – 3

Qiymətləndirmə: Qiymətləndirməni dərsin bütün mərhələsində aparıram.

22.04.23 34

22.04.23 35

Qruplar

Bacarıq

I II III IV

Araşdırma

Misal həlli

Tətbiq etmə

Əməkdaşlıq

Fəal dərsin gedişatında istifadə olunan

bəzi üsullar. 1.Bibo cədvəli – bildiklərimiz- bilmək istəyirik –

öyrəndiklərimiz. 2.Venndiaqramı – Kəsişən iki və daha artıq çevrə.3. Karusel strategiyası – qruplar kağızı dəyişdirilir,

1-ci qrupdakı kağız bütün digər qruplardan keçərək, axırda özünə qayıdır.

4.İki hissəli gündəlik strategiya – vərəq şaquli xətlə iki yerə ayrılır.Sağ hissədə mövzudan sitat, solda isə sitatın şərhi verilir.

22.04.23 36

5.Konseptual cədvəl – Vərəqin sol tərəfində, şaquli qrafada müqayisə edilərək obyektlər, üfüqi qrafalarda isə onların müqayisə olunacaq xüsusiyyətləri göstərilir.

6. Ziqzaq metodu – Eyni nömrəli iştirakçıları bir yerə toplamaq.

7.T – sxemlər – razıyam, etiraz edirəm – müzakirə zamanı müsbət – mənfi cavablar.

8.Semantik əlamətlərin təhlili - keçilmiş mövzu ilə yeni mövzu müzakirə edilir.

22.04.23 37

9.Dəyirmi masa – vərəq qrupun daxilində dairə üzrə daim bir nəfərdən digərinə ötürülür.

10.İstiqamətləndirilmiş mühazirə - mövuyla bağlı istiqamətverici suallar yazılmış cədvəl.

11.İnsert Metodu – İşarələmə sistemindən istifadə etməklə mətnin kənarında qeydetmə.

12.Klaster ( Şaxələndirmə ) – fikirdən fikrin,mövzudan mövzunun yaranması, sözdən şaxələr ayrılır və yeni fikirlər yazılır.

22.04.23 38

• 13.Beyin həmləsi – Əqli hücum.

• 14.Blum Taksonomiyası metodu – sorğu və möhkəmləndirmə zamanı istifadə olunan suallar.

• 15.İKT – dən informasiya kommunikasiya texnologiyalardan istifadə ( lazım gəlsə proyektordan da istifadə, keçmiş mövzuların təkrarı əsasında keçirilən kompyuterləşdirilmiş yoxlama )

22.04.23 39

Məktəbli kitabçası Mövcud problemlər:

V sinifdə dərs deyən müəllimlər üçün keçirilən təlimlərin nəticələrini öyrənmək.

Formativ qiymətləndirmənin tam təfərrüatı ilə icra edilməməsi. ( holistik və analitik qiymət)

Formativ qiymətləndirmə təlim fəaliyyətini, yoxsa şagirdlərin yalnız davranışını qiymətləndirir?

22.04.23 40

Formativ qiymətləndirmə jurnalının tam istifadə edilməməsi;

Valideynlərin maarifləndirilməməsi;

Summativ qiymətləndirmə vasitələrinin vahid prinsiplər əsasında tərtibi.

22.04.23 41

22.04.23 42

Mövzu Beş bacının qardaşı

StandartAna dili , I sinif 1.2.1., 2.2.4.

Meyar Mətni ifadəli oxuyurMətndəki əsas fikrə sərbəst münasibətini bildirir

Qiymətləndirmə üsulu

Oxu

Qiymətləndirmə vasitəsi

Oxu üzrə qeydiyyat vərəqi