ÜRETİM YÖNETİMİ

Kapasite & Verimlilik

Kapasite Tanımı

• Kapasite; birim zamanda elde edilen üretim miktarıdır. Başka bir deyişle ‘’ iş yapabilme yeteneği’’ veya üretim gücünün ölçüsü’’ denebilir.

• Kapasite ölçüsünün belirlenmesinde önemli bir öge de ‘’ zaman’’ unsurudur. Kapasite; saatte, günde ,haftada ,ayda ,yılda veya belli bir zaman aralığındaki çıktı miktarı olarak tanımlanması doğrudur.

Kapasite Düzeyleri

Teorik Kapasite• Azami çalışma süresi ve çalışma olanaklarının

%100’ü kullanılarak elde edilen kapasite ‘’maksimum kapasite’’ veya ‘’ teorik kapasite’’ olarak bilinir.

Normal ve Fiili Kapasite • Normal Kapasite; İşletmenin normal (standart)

koşullarda gerçekleştirebileceği optimum üretim düzeyi.

• Fiili Kapasite; İşletmenin belirli bir sürede elde ettiği üretim miktarının yeterli talep olması durumunda satılan kısmına denir.

Aylak ( Atıl) Kapasite• Normal kapasite ile fiili kapasite arasındaki

fark, makinanın veya işçinin aylak (boş) kalmasından dolayı oluşan aylak (atıl) kapasite.

Atıl Kapasite Nedenleri

1. Yönetim Hatası 2. Makineler Arasında Hız Farkı3. Talep Yetersizliği4. Ürün Bileşiminin Değişmesi5. Üretim Hattının Durması6. Fire Oranı7. İşçinin Kaytarması

Kapasite Hesaplanması

• Üretilmesi düşünülen ürün için yapılan pazar araştırmalarına, talep tahminlerine dayanır. Talep tahminlerinde yanılma olması halinde kapasitede aylaklık veya darboğazlar olabilir.

Kapasitenin Belirlenmesinde Etkili Faktörler1. Talebin Büyüklüğü2. İşletmenin stok politakası3. Makinaların arızalanma sıklığı4. İşçi Verimliliği5. Fire Oranı

Kapasite Tayini

• Kapasite planlanmasında talep, işçi verimliliği, makina arızalanmaları ve fire gibi faktörler belirsizlik unsurları olup planlama aşamasında dikkate alınmalıdır.

• Çalışma kapasitesi saptanırken fire oranı gözden kaçırılmaktadır. Genellikle şu durumlarda ortaya çıkar;

1. Makinenin üretime başlama anında2. İşlemlerin devamı sırasında3. Son muayeneler sırasında

Kapasite Dengesi

• Kapasite dengesinin oluşturulabilmesi için üretim sürecindeki bir aşamanın çıktısının onu izleyen diğer aşamanın girdisini sağlaması gerekir ve bu durum bir zincirin halkaları gibi birbirini takip eder

• Kapasitede zaman zaman oluşan dengesizlikler şu etkenlerden dolayı ortaya çıkabilir;

1. Ürün bileşimi2. Makineye duyulan ihtiyacın değişmesi3. Makineler arası hız farkı

• Kapasiteyi arttırmak için;1. Mevcut kapasitenin kullanım oranını arttırmak2. Taşeron kullanmak3. Dışarıdan yeni makine ve işçi almak

Teşekkürler