1

University of the Philippines Manila

Padre Faura St. Ermita, Manila, Philippines

Buwis sa Bisyo

Ang Epekto ng Pagsasaayos ng Istruktura ng Pagbubuwis sa Epektibong

Regulasyon ng mga Produktong Tabako sa Pilipinas

Princess Caressa V. Perez

2008-57834

BA Political Science

Seminar Paper batay sa Ulat ng Pananaliksik

2

Talaan ng mga Nilalaman

I. Panimula………………………………………………….…………………….………..3

II. Smoking prevalence …………………………………….…………………….……….4

III. Regulasyon ng Tabako ……………………………………………………….……....5

a. Tobacco Regulation Act of 2003 (RA 9211) ….……………………...……...5

b. Mga Hadlang sa epektibong regulasyon….………………………..….…......6

IV. Sistema ng pagbubuwis sa mga produktong tabako………………………………7

a. Multi-tier system ………………….…………………………………..… ……..8

b. Sin Tax Law ………………………………………..………………..……..…...8

V. Problema sa kasalukuyang sistema ng pagbubuwis………………………………9

VI. Pag-amyenda sa kasalukuyang istruktura…………………………………….…..11

VII. Kaugnayan ng pagtaas ng buwis sa pagbawas ng demand………………….…14

VIII. Pagtaas ng buwis bilang isang hakbang sa epektibong regulasyon…………...15

IX. Konklusyon at Rekomendasyon……………………………………………...…….16

X. Bibliyograpiya…………………………………………………………………...……19

3

Panimula

Ang pagdami ng mga nagkakasakit at namamatay dulot ng paninigarilyo ay

patuloy na tumataas habang ang kahirapan ay lalong lumalala sa bansa. Ito ay ang

nangungunang sanhi ng kamatayan na maaring maagapan. Bukod dito, ito rin ang

naging sanhi ng malaking kawalan ekonomiya dulot ng mga maagang kamatayan,

productivity losses at mataas na healthcare costs na nakakapagpabagal sa pang-

ekonomiyang pagsulong. Kaya naman nagkaroon ng dedikasyon ang pamahalaan

upang masugpo ang epidemya ng tabako. Nagkaroon ng batas na naglalayon na

magregula sa mga produktong tabako.

Kasama sa responsibilidad ng pamahalaan ang pagbibigay serbisyo sa

kalusugan ng mamamayan ngunit nagkakaroon ng mga hadlang upang epektibong

maregularisa ang mga produktong tabako. Dahil sa patuloy na pagtaas ng smoking

prevalence sa kabila ng pagkakaroon ng batas, mapapansin ang isyu ng kakulangan sa

batas at sa mismong regulasyon. Maraming naging mga hakbang upang masolusyonan

ang problemang ito at isa na dito ang pagpataw ng buwis. Ngunit kahit naisabatas na

ang pagpapataw ng buwis, nagkaroon pa rin ng mga problema sa regulasyon. Ang

komplikadong sistema ng pagbubuwis ang nakitang problema kung bakit hindi ganoon

kalaki ang kabawasan sa konsumpsyon sa kabila ng pagpapataw ng buwis at pagtaas

ng presyo. Sa kasalukuyan, nagkakaroon na ng mga debate patungkol sa pagsasaayos

ng istruktura ng pagbubuwis at makakatulong ng malaki ang pagsasabatas ng reporma

sa sistema ng pagbubuwis.

Metodolohiya

Ang mga datos na nakuha ay ginamitan ng mananaliksik ng iba’t ibang paraan

ng pagkuha ng datos katulad ng mga key informant interviews at pagsangguni sa mga

kaugnay na pag-aaral. Ang mga imbitasyon sa mga kinapanayam ay ipinadala sa

pamamagitan ng email at fax. Binanggit sa mga imbitasyon ang paggamit ng mga audio

recorder upang itala ang mga panayam. Ang mga datos na nakuha sa interbyu ay

ginamitan ng mga coding schemes upang makatulong sa pagkakategorya ng mga

4

datos. Gumamit ang mananaliksik ng mga kategorya upang maisaayos ang mga datos.

Pinagsamasama ang mga nakalap na datos batay sa mga kategoryang ito.

Sumangguni din ang mananaliksik sa tamang etika. Kasama sa mga naging

layunin ng pag-aaral ang pagsunod sa wastong etika. Kalakip sa mga imbitasyong

ipinadala bago ang mga pakikipanayam ay ang pagbibigay sa mga kinapanayam ng

kalayaang pumili kung ilalantad ang identidad at kanilang pagiging pribado. Inilakip din

doon ang magiging daloy ng panayam sa kagustuhan na rin ng mga kinapanayam.

Binigyan ding kasiguraduhan ang pagiging kompidensyal ng mga panayam at paggamit

nito sa pang-akademikong layunin. Sa kabila nito, sila ay hindi nagpahayag ng

kagustuhang itago ang kanilang identitad.

Ang pag-aaral ay naglayon na maipaliwanag ang sanhi ng patuloy na pagtaas ng

tantos ng smoking prevalence sa bansa bilang isang manipestasyon na may

kakulangan sa RA 9211 o Tobacco Regulation Act of 2003 at sa regulasyon ng tabako

sa kabuuan. Tumutok ito sa pagsasaayos ng sistema ng pagbubuwis bilang isang

solusyon upang epektibong maregularisa ang mga produktong tabako. Ito ay limitado

lamang sa pag-aaral ng mga paraan ng pagsasaayos ng sistema ng pagbubuwis kung

paano magiging epektibo ang regulasyon ng tabako ng sa gayon ay epektibong

maregula ang mga produktong tabako.

Smoking prevalence

Nabanggit sa pag-aaral ng World Health Organization (2002) na 20,000 sa mga

kamatayan sa Pilipinas ay may kinalaman sa paninigarilyo. Ayon sa 2009 Philippines

Global Adult Tobacco Survey, 28.3 porsyento o 17.3 milyong Pilipino na nasa edad 15

taong gulang pataas ay kasalukuyang naninigarilyo. Ang 47.7 porsyento (14.6 milyon)

dito ay binubuo ng kalalakihan at siyam na porsyento (2.8 milyon) ay binubuo ng

kababaihan (Department of Health, 2010). Patuloy din ang pagtaas ng insidente ng

paninigarilyo ng kabataan. Noong 2011, naitala na 38.2 porsyento o 2.25 milyong

kabataan ang naninigarilyo. Kung susumahin, dalawa sa limang kabataan na nasa

taong 13 hanggang 15 ay naninigarilyo na. Ito ay mas mataas sa naitala noong 2007 na

5

27.3 porsyento at 19.6 noong 2003 (National Youth Commission, 2012). Dahil dito,

kakailanganin ng 43 bilyong piso para sa serbisyong kalusugan at para sa mga social at

productivity costs. Ito ay binanggit sa pag-aaral nina Doroteo et al (2010) sa naging

resulta ng Tobacco and Poverty Study noong 2006 na ang productivity losses ay

umaabot sa 148 hanggang 314 bilyong piso.

Regulasyon ng tabako

Ang pagkontrol sa mga produktong tabako ay tumutukoy sa komprehensibong

paraan upang ang mga tao ay maprotektahan laban sa masamang epekto ng

pagkonsumo ng mga produktong tabako. Ang pagkakaroon ng epidemya ng tabako ang

nag-udyok sa pagkakaroon ng pandaigdigang kasunduan na naglalayon na maregula

ang produktong ito at maisulong ang mga programa na magsusulong ng kalusugan

(WHO, 2002). Nilikha ang WHO Framework Convention on Tobacco Control (WHO

FCTC) noong Mayo 2003 upang mabawasan ang kamatayan at pagkakasakit na

kaugnay ng paninigarilyo. Nagtakda ito ng mga probisyon na nagsisilbing pamantayan

partikular na sa presyo at pagbubuwis, pagbebenta, pagpapalatastas, pagreregularisa

ng mga nilalaman ng mga produktong tabako, pagbabalot, pagbibigay ng impormasyon

patungkol sa masamang dulot sa kalusugan at mga hakbang sa pagbawas ng demand

(WHO, 2005). Sa kasalukuyan, 174 na bansa na ang nagratipika ng WHO FCTC. Sila

ay obligado na ipatupad ang mga panukala na kaugnay sa mga probisyon nito. Kasama

ang Pilipinas sa nagratipika nito noong 2005 (WHO, 2012).

Tobacco Regulation Act of 2003

Ang patuloy na pagtaas ng mga nagkakasakit, namamatay at ang mga

masamang dulot ng paninigarilyo sa kalusuguhan ang nagtulak sa pamahalaan na

magpanukala ng batas na regulahin ang mga ito. Noon pa man nagkaroon na ng

pagreregularisa sa paggamit ng tabako at noong 2003, nagkaroon na sa Pilipinas ng

batas na magreregularisa sa mga produktong tabako (WHO, 2002). Naisabatas ang

Tobacco Regulation Act of 2003 o Republic Act 9211 upang maregularisa ang pagbalot,

paggamit, pamamahagi at pagpapatalastas ng mga produktong tabako. Nilalayon

6

nitong protektahan ang kalusugan ng mga mamamayan at isulong ang pagpapahalaga

sa pangkalusugang kamalayan sa pamamagitan ng pagpapaalam sa publiko ng

masamang dulot ng paninigarilyo. Mayroon itong mga probisyon na nagsasaad ng mga

kaukulang parusa sa anumang paglabag sa batas na ito.

Nakasaad din sa RA 9211 ang mga Inter-Agency Committee-Tobacco (IAC-T) na

mayroong eksklusibong kapangyarihan na ipatupad ang mga probisyon sa batas. Ito ay

pinamumunuan ng Kalihim ng Department of Trade Industry (DTI) at ng Kalihim ng

Department of Health (DOH). Ang mga miyembro nito ay binubuo ng mga Kalihim ng

Department of Agriculture (DA), Department of Justice (DOJ), Department of Finance

(DoF), Department of Environment and Natural Resources (DENR) at Department of

Science and Technology (DOST). Bukod sa mga kalihim, nabibilang din ang

administrador ng National Tobacco Administration (NTA), kinatawan mula sa industriya

ng tabako at kinatawan mula sa mga Non-Government Organizations (NGOs) na

nagsusulong ng pampublikong kalusugan. Sila ay nakakaimpluwensya sa mga polisiya

na ipapatupad hinggil sa pagkontrol ng tabako. Ang anumang hakbang ay kailangang

ikonsulta sa mga miyembro ng komite (RA 9211).

Nireregula ng gobyerno ang mga produktong tabako sa pamamagitan ng

pagpapanukala ng mga batas patungkol dito. Isa na nga ito ang pagpapatupad ng

smoke-free policy ng MMDA. Ito ay nagbabawal na manigarilyo sa mga pampublikong

lugar upang maprotektahan ang kalusugan ng mga taong hindi naninigarilyo. Mayroon

din na mga advertising bans na nagbabawal sa anumang porma ng pagpapatalastas

maliban sa point-of-sale na establisyimento (RA 9211).

Mga Hadlang sa epektibong pagreregula

Ang mga naging hadlang sa masusing regulasyon sa pagkontrol ng tabako ay

ang pagkakaroon ng mahina at hindi epektibong panukalang batas, kawalan ng

kakayanan na ipatupad ang batas at kawalan ng sapat na pagkukunan upang

maipagpatuloy ang pagkontrol ng tabako (Healthjustice, 2012; FCAP, 2012). Ang hindi

nito pagkakapareho sa FCTC ang dahilan kung bakit mayroong mga misinterpretasyon

7

sa pagpapatupad ng batas. Mas nauna kasi ang pagsasabatas ng RA 9211 noong 2003

sa pagratipika ng bansa sa FCTC noong 2005 kaya naman nagkakaroon ng pagkalito

sa parte ng mga tagapatupad (HealthJustice, 2012).

Ang pagkalito at mga misinterpretasyon ay ginagamit ng mga kumpanya ng

tabako upang baluktutin ang batas. Dagdag pa dito, ang mapanlinlang na kampanya

mula sa industriya ng tabako tungkol sa magiging epekto nito sa ekonomiya (FCAP,

2012; SITT, 2012). Ang pagkakasali ng industriya ng tabako sa IAC-T na magreregula

sa mga produktong ito ang isa ring dahilan kung bakit nagiging mabagal ang pag-usad

sa epektibong regulasyon (HealthJustice, 2012; SITT, 2012). Naging balakid ang

industriya ng tabako dahil ang anumang hakbang na ginagawa ng gobyerno ay kanilang

hinahadlangan (FCAP, 2012). Ang industriya din ng tabako ay gumagamit ng mga

trade agreements na nagtatakda ng mga patakaran kaugnay sa proteksyon sa

kalakalan. Inuubliga nito na ayusin ang mga lokal na batas upang bumagay sa

pinagkasunduang kalakalan. Nakadisenyo ang mga ito na protektahan ang

pangdaigdigang kalakalan. Kapag ang mga produktong tabako ay isinali, makakasama

naman ito sa pampublikong kalusugan. Ang mga ito ay nakahadlang na ipagtibay ang

epektibong regulasyon at pagkontrol sa epidemya ng tabako (Weissman, 2003).

Bukod sa mga ito, nagkaroon din ng problema sa pagbubuwis dahil sa pagiging

komplikado nito. Ang pagtaas ng buwis ang nakikitang solusyon sa pagkontrol ng

smoking prevalence at pagkakaroon ng epektibong regulasyon (Campaign for Tobacco-

Free Kids, 2009). Ngunit ang komplikadong istruktura ng pagbubuwis ang naging

dahilan kung bakit hindi naging ganoon kalaki ang epekto sa demand sa kabila ng mga

pagtaas sa buwis.

Sistema ng pagbubuwis ng mga produktong tabako

Ang gobyerno ay nagpapataw ng tatlong uri ng buwis sa mga produktong tabako.

Ang excise tax, custom duties at value added tax ay ipinapataw ng gobyerno sa mga

produktong tabako. Maraming porma ang excise tax. Mayroong bansa na nagpapataw

ng specific tax kung saan ang buwis ay ipinapataw sa bawat produkto kumpara sa ad

8

valorem na ipinapataw base sa porsyento ng presyo. Ito ay ang single tier na sistema

dahil ang lahat ng produktong tabako ay saklaw ng single tax rate. Ito ay kasalungat ng

multi-tier na sistema kung saan mayroong iba ibang kategorya base sa retail price (PMI,

2012).

Multi-tier system

Ang Pilipinas ay sumusunod sa four-tier tax system sa pangongolekta ng buwis

sa mga produktong tabako. Mayroong low-priced, medium-priced, high-priced at

premium priced. Ang pagkakaroon ng iba ibang kategorya ay nangangahulugang

magkakaibang kalkulasyon ng pagbubuwis bawat kategorya (SITT, 2012).

Sa kasalukyan, ang excise tax na ipinapataw base sa retail price ay 14

hanggang 42 porsyento lamang na mas mababa pa sa nirekumenda ng World Bank na

65 hanggang 80 porsyento ng retail price (SITT, 2010). Bukod dito, ang mga buwis na

ipinapataw ay mas mababa pa kumpara sa ibang mga bansang kapareho ng pang-

ekonomiyang kaunlaran.

Sin tax law

Hindi kasama sa RA 9211 ang pagbubuwis dahil ito ay saklaw ng Sin Tax Law of

2004 o RA 9334 na nagtaas ng excise tax sa retail prices. Ang sin tax ay ang buwis na

ipinapataw sa mga produkto o aktibidad na kinukonsiderang nakakasama tulad ng alak,

pagsusugal at tabako. Layunin nitong bawasan ang pagkonsumo ng mga nasabing

produkto sa pamamagitan ng pagbubuwis upang ito ay maging mahal at mabawasan

ang akses ng mga konsyumer (Domingo, 2012; Barbadora, 2012). Ngunit ang batas na

ito ay hanggang 2011 lamang ang sakop at nangangailangan ng panibagong

lehislasyon upang magkaroon ng pagtaas sa buwis (SITT, 2010).

Sa kasalukuyan, nagkakaroon ng mga debate patungkol sa pagiging epektibo ng

mga pagpapatupad ng sin taxes at kung ang pagbubuwis nga ba ay dapat gamitin ng

gobyerno upang mabawasan ang paninigarilyo. Nakikita itong paraan upang maitaas

ang kita ng gobyerno at makapagbigay na rin ng insentibo sa mga indibidwal upang

tumigil sa pagkonsumo (Haile, 2010).

9

Problema sa kasalukuyang sistema ng pagbubuwis

Ang kasalukuyang sistema ng pagbubuwis ay komplikado. Nagpakomplika dito

ang iba ibang kategorya ng mga produktong tabako. Dahil sa multi-tier na istruktura,

nagkakaroon ng kalituhan sa pagbibigay ng depinisyon ng mga tiers (DoF, 2012.).

Bukod dito, ang kasalukuyang Tax Reform Code o RA 8424 ay nagbibigay ng

proteksyon sa mga lokal na tatak na lumabas sa merkado bago ang taong 1996 sa

pamamagitan ng pagkaklasipika dito sa lower-priced categories batay sa 1996 net retail

price ng mga ito. Kaya naman nagkakaroon ng mababang buwis ang mga ito sa pagitan

ng PHP2.00 hanggang PHP12.00 lamang sa kabila ng pagtaas ng retail prices ng mga

ito sa mga nakaraang taon. Samantalang ang mga lumabas sa merkado pagkatapos ng

taong 1996 ay binigyan ng pinakamataas na tax rate (PhP 27). Dahil dito, ang NRP ng

sigarilyo na pinagbabasehan ng buwis na ipinapataw ay hindi nagbabago ayon sa batas

na ito samantalang ang gross retail prices ay dinedetermina ng merkado (DoF, 2012).

Sa paglipas ng mga taon, ang gross retail prices ay tumataas samantalang ang NRPs

ay hindi nagbabago na nagiging dahilan ng pagbaba ng tax burden (SITT, 2010).

Pinapatunayan lang nito na ang kumikita lang ng malaki ay ang industriya ng tabako

samantalang ang kita ng gobyerno ay maliit kumpara sa malaking gastos sa kalusugan

(FCAP, 2012; SITT, 2012).

Talahanayan 1. Porsyento sa Kabuuang Kita ng Gobyerno ng Pagbubuwis sa

Tabako

Taon Kita sa Pagbubuwis sa Tabako (in PhP Bilyon)

Kabuuang kita ng Gobyerno

Porsyento sa Kabuuang Kita ng Gobyerno (approx. in %)

2000 17.4 460 3.8

2001 19.3 489.8 3.9

10

Makikita sa talahanayan 1 na sa loob ng ilang taon nag-iiba ang naging

kontribusyon ng pagbubuwis sa tabako. Mapapansin na umabot ito sa 4 porsyento

noong 2002, ngunit bumaba ito noong mga sumunod na mga taon. Makikita din dito

ang pagbaba sa kontribusyon ng buwis na nakukuha sa industriya ng tabako mula sa

3.8 porsyento noong 2000 hanggang sa 2.9 porsyento noong 2009 (SITT, 2010).

Bukod sa pagbaba ng tax burden, isa ding problema ang pagkakaroon ng

substitution o yung pagpapalit ng mga konsyumer ng tatak ng sigarilyo na kinokonsumo

kapag nagkakaroon ng pagtaas ng presyo. Isa itong epekto ng pagkakaroon ng

komplikadong multi-tier na sistema. Ang iba ibang kategorya ng mga sigarilyo ang

nakikitang problema kung bakit hindi naging malaki ang kabawasan sa kabila ng

pagtaas ng buwis at presyo. Nagkakaroon ng pagpapalit sa mas mababang kategorya

kung kaya hindi ganoon kalaki ang kabawasan sa demand (SITT, 2012).

2002 20 496.2 4

2003 19.9 537.7 3

2004 23 597.6 3.9

2005 23.7 705.3 3.2

2006 26.8 858.6 3

2007 23.1 923.1 2.5

2008 27.5 907.4 3

2009 24.2 810.9 2.9

11

Figure 1. Bilang ng Nabentang produkto (milyon)

Makikita sa figure 1 na sa mga nakaraang taon, nabawasan at nag-iiba ang

demand sa medium-priced at high-priced na kategorya ngunit ang mga nasa low-priced

ay patuloy na tumataas. Ito ay isang manipestasyon ng substitution o paglipat sa mas

murang tatak ng sigarilyo kapag wala na silang kakayanang bumili. Mapapansin dito

ang pagtaas ng pagkonsumo sa mga nasa low-priced na kategorya na ang ibig sabihin

ay hindi naging malaki ang naging kabawasan sa pagkonsumo kahit itaas pa ang

presyo ng sigarilyo (SITT, 2010). Sa makatuwid, ang kahinaan ng kasalukuyang

sistema ay ang hindi nito paglapat sa kasalukuyang inflation rate, price classification

freeze at ang multi-tier na sistema.

Pag-amyenda sa kasalukuyang sistema ng pagbubuwis

Ang pagtataas ng buwis ang tinitingnan na epektibong hakbang upang

mabawasan ang demand ng tabako. Isinasaad sa Artikulo 6 ng FCTC ang

pagpapanukala ng mga price at tax measures upang mabawasan ang demand sa

tabako at pagsusulong ng kalusugan. Kinikilala ng mga bansang kasali sa FCTC na ito

ay isang epektibong paraan upang mabawasan ang demand sa ilang sektor ng lipunan

partikular na ang mga kabataan (WHO, 2005).

Ang WHO ay inirekumenda na ang lahat ng bansa na kasama sa FCTC ay

magtaas ng buwis at ilapat ito sa kasalukuyang inflation rate (Campaign for Tobacco-

0

500

1000

1500

2000

25001

997

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

High-Priced

Medium-priced

Low-priced

Linear (Low-priced)

12

Free Kids, 2009). Ngunit sa Pilipinas, ang buwis ng mga produktong tabako ay batay pa

sa 1996 net retail prices (NRPs) kasalungat sa inirerekumenda ng WHO.

Kasama sa pag-amyenda sa batas, ang pagsasaayos ng istruktura ng

pagbubuwis. Dahil sa nagiging dulot nito sa kalusugan at ekonomiya, kinakailangan na

ang gobyerno ay magsagawa ng mga hakbang upang maprotektahan ang mga

mamamayan lalo na ang pinakabulnerableng sektor ng lipunan tulad ng mga kabataan

at mahihirap. Ang titingnan na epektibong hakbang ay ang pagtataas ng buwis.

Talahanayan 2. Porsyento ng Tax rate sa Retail Price noong 2010

Ang pagbubuwis sa Pilipinas ay mababa kumpara sa ibang bansa sa Timog

Silangang Asya. Makikita sa talahanayan 2 na sa Pilipinas ay 30 porsyento lamang ang

tax rate kumpara sa Thailand na may 70 porsyento at Myanmar na 50 porsyento. Ang

pagkakaroon ng Pilipinas ng 30 porsyento lamang ay taliwas sa nirekumenda ng World

Bank na 65 porsyento ng retail price (SEATCA, 2010). Upang mabawasan ang demand

sa tabako, dapat itaas ang excise tax na magreresulta sa pagtataas ng mga presyo.

Ang mas mataas na buwis at presyo ay maghihimok sa mga kumokonsumo na tumigil,

Bansa Tax rates as percentage retail price 2010

Brunei 37.5%

Myanmar 50%

Philippines 30%

Thailand 70%

Vietnam 45%

13

mabawasan ang konsumpsyon at mapigilan ang mga tao sa pagsisimulang

kumonsumo (Sunley, 2009).

Ang pagtaas ng buwis ay magreresulta sa kabawasan sa demand. Dito

pumapasok ang isyu ng magiging kawalan daw sa ekonomiya. Binanggit sa pag-aaral

nina Jha et al (2000) na ang mahigpit na pagreregula sa mga produktong tabako ay

makakaapekto sa ekonomiya partikular na sa kabuhayan ng mga magsasaka at

manggagawang umaasa sa tabako. Ang pagpataw daw ng mataas na buwis sa tabako

ay maaring magresulta sa kawalan ng trabaho. Kaya naman mahalaga na sa pagbubuo

ng mga polisiya, kailangan na magkaroon ng pag-aaral ng ekonomiya. Mahalaga na

pag-aralan ang epekto sa ekonomiya sa pangkalahatan upang magkaroon ng

komprehensibong pagreregularisa ng tabako (International Development Research

Center, 2006).

Ngunit kasalungat ng argumentong ito na iginigiit ng industriya ng tabako, hindi

naman mababawasan ang kita ng gobyerno kapag itinaas ang buwis na ipapataw dahil

sa magiging epekto nito sa demand. Ang pagtaas ng buwis ng sampung porsyento ay

makakabawas sa pagkonsumo ng apat na porsyento sa high-income countries at

walong porsyento sa low at middle-income countries. Hindi rin ito magreresulta sa

kawalan ng trabaho ng mga magsasaka at manggagawa dahil ang industriyang ito ay

hindi naman ganoon kalaki. Kapag ito ay nawala o humina, maari naman magkaroon ng

transisyon patungo sa ibang paraan ng kabuhayan tulad ng pagtatanim ng ibang

produkto (SEATCA, 2008). Bukod dito, ang ginagastos dati sa pagkonsumo ng tabako

ay malilipat sa ibang produkto at serbisyo na magreresulta sa pagkakaroon at

pagsuporta sa ibang kabuhayan.

Sa kasalukuyan, nagkakaroon ng mga debate patungkol sa pagrereporma at

pag-amyenda sa Sin tax law. Ang House bill 5727 na pinangungunahan ni Rep. Joseph

Emilio Abaya ay naglalayon na mailapat ang retail prices sa inflation rate. Bukod dito,

nilalayon din nito na magkaroon ng pinag-isang tax rate kasalungat ng kasalukuyang

multi-tier rate (Domingo, 2012; Barbadora, 2012). Ang DoF ay nagkaroon din ng

hakbang upang maisaayos ang excise tax batay sa nirekumenda ng World Bank

14

(Domingo, 2012). Ito ay makakatulong sa pagbawas ng konsumo lalo na sa mga

bulnerableng sektor ng lipunan tulad ng kabataan kaya ito ay sinusuportahan ng

National Youth Commission (Bordadora, 2012). Kapag ito ay naisabatas, makakatulong

ito na mabawasan ang konsumo ng mga produktong tabako at makakadagdag sa kita

ng gobyerno na maaring gamitin sa serbisyong pangkalusugan (Pangalangan, 2012).

Sa kabilang banda naman ang mga argumento ng mga mula sa industriya ng

tabako. Ayon sa kanila, ito daw ay maghihimok sa pagpupuslit ng mga produkto at

pagkakaroon ng ilegal na merkado (Domingo, 2012). Ang dahilang ito ay iginiit din ng

mga Kongresista mula sa Northern Luzon Alliance (NLA) o Solid North na

pinangungunahan ni La Union Rep. Victor Ortega. Sila ay mula sa mga probinsya kung

saan ang pagtatanim ng tabako ay pinagmumulan ng kabuhayan ng mga magsasaka at

manggagawa. Pabor sila sa pagtaas ng excise tax ngunit ang sobrang pagtaas daw ay

makakaapekto sa lokal na industriya sa kanilang rehiyon at sa higit dalawang milyong

magsasaka at manggagawa (Bordadora, 2012; Rosario & Manongdo, 2012).

Kaugnayan ng pagtaas ng buwis sa pagbaba ng demand

Ang pagpataw ng buwis ay isang paraan upang itama ang pagkonsumo ng

tabako ng mga tao. Ito ay idinadawit sa Pigouvian-style na isang paraan upang

matugunan ang mga externalities na dulot ng isang produkto. Ginagamit ito upang

maitama ang market failure dulot ng mga negatibong epekto ng isang produkto (Kamin,

2002). Ang masamang dulot ng paninigarilyo sa kalusugan ay nagreresulta sa

pagkakasakit at maagang kamatayan na sa kaluanan ay nakakaapekto din sa

ekonomiya dahil sa productivity losses.

Ginamit ito ng mga bansang Thailand at South Africa bilang tugon sa mataas na

smoking prevalence na kanilang nararanasan. Sila ay mga bansang papaunlad pa

lamang at nabibilang sa middle-income countries na klasipikasyon katulad ng Pilipinas

(World Bank, 2012). Ang smoking prevalence sa Thailand ay 39.3 porsyento sa mga

lalaki at 2.2 porsyento sa mga babae. Samantalang ang South Africa ay may tantos na

43.8 porsyento sa mga lalaki at 11.7 porsyento sa mga babae (Shafey, Doswick, &

Guindon, 2003). Napatunayan sa kanilang mga karanasan na ang pagtaas sa

15

pagbubuwis ay makakababa sa demand ng mga produktong tabako at

makakapagbigay na dagdag na kita sa gobyerno (Ross, 2002).

Ngunit, ang tugon ng mga konsyumer sa pagtaas ng presyo ng sigarilyo ay

maaring magkaiba. Ang price sensitivity sa demand sa paninigarilyo ay maaring mag-

iba batay sa kita, edukasyon at pangsosyoekonomikong kalagayan. Ang mga taong

may mataas na antas ng pinag-aralan, mataas na kita at mataas na antas sa

pangsosyoekonomiyang aspeto ay mas mababa ang tugon sa tuwing nagkakaroon ng

pagbabago sa presyo (Ross & Chaloupka, 2003).

Sa kabila ng pagkakaiba ng price sensitivity, ang pagtaas ng excise tax kapag

naipatupad ay makakabawas sa smoking prevalence ng limang porsyento. Ang pagtaas

ng buwis ng sampung porsyento ay magdudulot ng pagbaba ng konsumo nang tatlo

hanggang limang porsyento sa high-income countries at walong porsyento sa middle-

income countries (Haile, 2010; Ross, 2002; SEATCA, 2008). Ngunit, ang magulong

istruktura ng pagbubuwis sa mga produktong tabako at ang pagkakaroon ng apat na

kategorya na nagdedetermina ng presyo ang nagiging hadlang sa layunin na

mabawasan ang demand ng sigarilyo.

Pagtaas ng buwis bilang isang hakbang sa epektibong regulasyon

Kailangang ikonsidera na ang demand sa paninigarilyo ay inelastic kung kaya

ang pagbubuwis sa mga produktong ito ay epektibong pagmumulan ng kita at

makakabawas sa konsumpsyon sa kabilang banda. Halimbawa na lang ay ang 10

porsyentong pataas ng presyo ng sigarilyo ay makakabawas lang ng tatlo hanggang

anim na porsyento sa konsumpsyon (Haile, 2010).

Ang pamahalaan ay maaring gumamit ng mga insentibo upang mabawasan ang

ang demand sa tabako katulad ng pagpataw ng buwis (Ross & Chaloupka, 2002). Sa

pamamagitan nito, mababawasan ang demand sa tabako at makakadagdag ito sa kita

ng gobyerno. Ang pagsusulong sa pagtaas ng buwis ay makakadagdag sa kita ng

gobyerno sa kabila ng pagkakaroon ng kabawasan sa demand. Bukod dito,

matutugunan din ang kalusugan ng mga mamamayan sapagkat ito ay makakaapekto

16

sa pagkonsumo ng mga mahihirap at kabataan na pinakasensitibo sa presyo ng mga

produkto. Makakatulong ito sa pagtigil sa pagkonsumo at paglipat ng kanilang gastos sa

mas mahahalagang bagay (Campaign for Tobacco Free Kids, 2009).

Sa kasalukuyan, ang Legislative Executive Development Advisory Council

(LEDAC) ay nagsusulong ng batas na magtatanggal ng mga klasipikasyon sa mga

produktong tabako, paglapat ng buwis sa kasalukuyang inflation rate at pagsimplika ng

muli-tiered system sa pamamagitan ng pagpataw ng single rate. Ang pagkakaroon ng

isang matatag na polisiya ay makakatulong upang mapabuti ang tax effort (Latuja &

Sta. Ana, 2011).

Ang pagsasaayos din ng istruktura ng pagbubuwis ang pinakanakikitang

solusyon ng mga pag-aaral. Ang pagkakaroon ng simpleng pagkakategorya sa mga

produkto ay makakatulong sa isang maayos na istruktura ng pagbubuwis. Dagdag pa

rito ang pagbatay sa kasalukuyang inflation rate dahil ang kasalukuyang sistema ay

batay pa rin sa 1996 NRP. Ang pagbabatay sa dating NRP ay nangangahulugang

pagtaas ng presyo ng sigarilyo ngunit ang buwis ay mananatiling ganoon pa rin.

Mababawasan ang demand ng paninigarilyo sa parte ng mga

pinakabulnerableng sektor ng lipunan, ang mga mahihirap at kabataan, sa

pamamagitan ng pagtaas ng buwis. Dahil sa kanilang limitadong pagkukunan, sila ang

pinakasensitibo sa anumang pagtaas ng presyo. Ang pagbibigay ng insentibo sa

pamamagitan ng paglilimita sa pagpapatalastas at pagtataas ng buwis ay napatunayan

sa mga pag-aaral na nakatulong sa pagbawas ng demand ng mga tao.

Konklusyon at Rekomendasyon

Ang epidemya ng tabako ang naging dahilan kung bakit naisabatas ang RA

9211. Nilayon ng batas na ito na maprotektahan at maisulong ang kalusugan laban sa

masamang dulot ng paggamit nito. Ito ang batas na nagreregularisa sa pagbabalot,

paggamit, pagbebenta, pamamahagi at pagpapatalastas ng mga produktong tabako.

Ngunit ang mga butas sa batas na ito ang naging sanhi kung bakit hindi pa rin

nasosolusyonan ang problema at hindi nagiging epektibo ang regulasyon.

17

Maraming naging hadlang sa epektibong pagpapatupad nito tulad ng mga maling

interpretasyon at hindi nito pagkakatulad sa pandaigdigang kasunduan na niratipika ng

ating bansa. Bukod sa mga maling interpretasyon, naging hadlang din ang sinasabing

magiging dulot nito sa ating ekonomiya na ginagamit ng mga kumpanya ng tabako na

argumento. Iginigiit nila na maapektuhan dito ang mga lokal na magsasaka na umaasa

sa pagtatanim ng tabako. Ngunit sa katotohan ay hindi naman ganoon kalaki ang kita

nito kumpara sa nagiging gastos sa kalusugan at posible din ang pagkakaroon ng

transisyon patungo sa ibang kabuhayan. Gumagamit din sila ng mga agresibong

hakbang upang isulong ang kanilang produkto at baluktutin ang batas.

Hindi naging epektibo ang pagpapatupad ng RA 9211 at pagreregula sa mga

produktong tabako dahil sa mga kakulangan nito. Hindi ito naging prayoridad ng

gobyerno kaya naman hindi ito nabigyan ng sapat na pagkukunan upang ito ay

masustena. Upang masusing mapatupad ang regulasyon, kinakailangang gawin itong

prayoridad ng gobyerno.

Ang pinakanakikitang solusyon para sa epektibong regulasyon ay ang

pagsasasaayos ng istruktura ng pagbubuwis kung saan ang buwis ay dapat ibatay sa

kasalukuyang inflation rate at hindi sa mga nakaraang taon. Kailangang magkaroon ng

mga lehislasyon na magsusulong sa pagsasaayos ng istruktura ng pagbubuwis. Ito ay

makakatulong upang mabawasan ang demand lalo na sa mga kinokonsiderang

pinakabulnerableng sektor ng lipunan tulad ng mga mahihirap at kabataan. Sila ang

pinakasensitibo sa anumang pagbabago sa presyo dahil sa kanilang limitadong

pinagkukunan. Dagdag pa dito, ang pagtaas ng buwis ay isang paraan ng gobyerno

upang matugunan ang mga externalities na dulot ng isang produkto.

Makakatulong ang pagsasaayos ng sistema ng pagbubuwis sa pamamagitan ng

pagkakaroon ng isang simpleng sistema kung saan maiiwasan na ang tax leakage o

ang pandaraya ng mga kumpanya ng tabako upang malagay sila sa mas mababang

kategorya. Ang problema ng pagkakaroon ng magkakaibang kategorya ang naging

problema sa regulasyon dito sa Pilipinas. Nagkakaroon ng pandaraya sa parte ng mga

kumpanya ng tabako upang mapunta sila sa kategoryang may mas mababang buwis.

18

Bukod sa nabanggit, ito rin ang nagiging dahilan kung bakit hindi ganoon kalaki ang

epekto sa demand sa kadahilanang nagkakaroon ng substitution o pagpapalit lang ng

isang produktong may mas mababang presyo.

Mayroong tatlong dahilan kung bakit kailangan ang pagtaas ng buwis sa mga

produktong tabako. Una, ito ay makakadagdag sa kita ng gobyerno na maaring

magamit sa pagsusulong ng kalusugan. Pangalawa, maitatama nito ang mga

externalities na dulot ng mga produktong tabako. Panghuli, ito ay makakatulong upang

mapigilan at mabawasan ang paninigarilyo.

Kasama ng pagsasaayos ng istruktura ng pagbubuwis ay ang pagtaas ng buwis

sa mga produktong tabako bilang pinakaepektibong paraan upang mabawasan ang

kumokonsumo ito. Ang mas mataas na buwis ay magbibigay ng mas malaking kita sa

gobyerno at makakatulong din sa pagbawas sa pagkonsumo. Kung nilalayon ng

gobyerno na maprotektahan ang kalusugan, kailangang magkaroon sila ng mga

hakbang at aksyon upang ito ay matugunan.

Kailangan magkaroon ng mga pag-aaral patungkol sa mga polisiya na tutugon sa

epektibong regulasyon partikular na sa pagsasaayos ng istruktura ng pagbubuwis. Hindi

dapat maging hadlang ang balatkayo ng pang-ekonomiyang benepisyo upang hindi

maging prayoridad ang kalusugan ng mga mamamayan. Bukod dito, dapat maging

prayoridad ang kapakanan ng mga mamamayan. Ang pagbibigay ng sapat na

pinagkukunan ay magiging hakbang upang epektibong maimplementa ang batas. Ang

pagkakaroon ng isang lipunan na binibigyang prayoridad ang kalusugan ang isang

mabisang solusyon upang mabigyan ng kaukulang proteksyon ang mga kapakanan ng

mamamayan.

19

BIBLIYOGRAPIYA

Bloomberg Global Initiative. (2007). Bloomberg Global Initiative to Reduce Tobacco

Use. New Delhi: World Health Organization. accessed on September 5, 2011 <

http://www.searo.who.int/LinkFiles/Tobacco_Free_Initiative_Rep_Tobacco-

15.pdf>

Bordadora, N. (2012). Aquino supports sin tax reform bill. Manila Bulletin. Retrieved

March 22, 2012 from http://newsinfo.inquirer.net/162805/aquino-supports-sin-tax-

reform-bill.

Campaign for Tobacco Free Kids (2009 ). Raise Taxes on Tobacco. Retrieved January

5, 2012 from

<http://www.jattkenya.org/documents/downloads/6%20MPOWER%20Tax%20-

%20en.pdf>

Campaign for Tobacco Free Kids. (2011) "Philippines Details - Tobacco Control Laws."

Home - Tobacco Control Laws. Campaign for Tobacco Free Kids Retrieved. 1

Sept. 2011. <http://www.tobaccocontrollaws.org/country/philippines>

Chaloupka F. & Ross H (2002). Economics of Tobacco Control. University of Illinois at

Chicago. Retrieved August 20, 2011 from www.tobaccoevidence.net

Department of Health. 2007. Philippines Global Youth Tobacco Survey (GYTS).

Retrieved March 22, 2012 from

http://www.doh.gov.ph/sites/default/files/2007Philippines_GYTS_Factsheet_0.pdf

Department of Health (2010). 2009 Philippines Global Adult Tobacco Survey: Country

Report

Departmentof of Finance (n.d.) Q and A on the Proposed Sin Tax Reform Measure.

Retrieved March 20, 2012 from http://www.dof.gov.ph/wp-

content/uploads/2012/03/Sin-Taxes-Q-and-A.pdf

Domingo, R. 2012. Proposed 'sin tax' law to help Philippines, DoF says. Philippine Daily

Inquirer. Retrieved March 22, 2012 from

http://business.inquirer.net/46007/proposed-%E2%80%98sin-tax%E2%80%99-

law-to-help-philippines-dof-says.

20

Doroteo, U., Latuja, J., Prugsamatz, R., Reyes, I., & Reyes, J.. (2010). Philippine

Tobacco tax report card. Bangkok: Southeast Asia Tobacco Control Alliance.

Haile, A. (2010). Sin Taxes: When the state beomes a sinner. Temple Review Vol. 82.

Latuja, J & Sta Ana F (2011). An Appeal to Representative Mandanas. Action for

Economic Reform. Retrieved January 5, 2012 from <http://aer.ph/?p=4455>.

Kamin, D. (2002). Justifying the Tobacco Tax. Swartmore. Retrieved January 5, 2012

from <http://www.swarthmore.edu/x10949.xml>

National Youth Commission. (2012). NYC to Philip Morris: Education Alone Will Not

Curb Youth Smoking. National Youth Commission. Retrieved March 22, 2012 from

http://nyc.gov.ph/whats-new-at-national-youth-commission/nyc-updates/81-

youth/631-nyc-to-philip-morris-education-alone-will-not-curb-youth-smoking.

Pangalangan, R. (2012). Socialized 'sin tax' on tobacco. Philippine Daily Inquirer.

Retrieved March 22, 2012 from http://opinion.inquirer.net/24559/socialized-

%E2%80%98sin-tax%E2%80%99-on-tobacco.

Republic Act 9211 or Tobacco Regulation Act of 2003 . An Act Regulating the

Packaging, Use, Sale distribution and advertising of Tobacco Products and for

other purposes. Retrieved December 1, 2011 from

http://www.chanrobles.com/republicactno9211.html.

Scollo, MM and Winstanley, MH [eds]. (2008) Tobacco in Australia: Facts and Issues.

Third Edition. Melbourne: Cancer Council Victoria; 2008. Retrieved August 20,

2011 from:http://www.tobaccoinaustralia.org.au

Shafey, O., Doswick, S., & Guindon, G. (2003). Tobacco Control Country Profiles.

Atlanta: American Cancer Society, Inc., World Health Organization, and

International Union Against Cancer. Retrieved March 25, 2012 from

http://www.who.int/tobacco/global_data/country_profiles/Introduction.pdf

Southeast Asia Initiative on Tobacco Taxation (2010). ASEAN Tobacco Tax Report

Card. Bangkok, Thailand.

University of the Philippines College of Law Development Foundation, Inc. (2010). RA

9211 Handbook. Quezon City: University of the Philippines College of Law

Development Foundation, Inc.

21

Weissman, R. (2003). International Trade Agreements and Tobacco Control: Threats to

Public Health and the case of excluding Tobacco from Trade Agreement.

Retrieved February 20, 2012 from

http://www.takingontobacco.org/trade/tobacco.trade.v02.backgrd.pdf>.

World Bank (2012). Country and Lending Groups. Retrieved March 20, 2012 from

http://data.worldbank.org/about/country-classifications/country-and-lending-

groups

World Health Organization (2002). European Strategy for Tobacco Control. Retrieved

September 4, 2011, from

http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0016/68101/E77976.pdf

World Health Organization. (2002). Smoking Statistics. Retrieved September 3, 2011,

from World Health Organization:

http://www.wpro.who.int/media_centre/fact_sheets/fs_20020528.htm

World Health Organization. (2004). Building Blocks for Tobacco Control: A Handbook.

Geneva: WHO.

World Health Organization (2005). WHO Framework Convention on Tobacco Control.

Retrieved March 25, 2012 from

http://www.who.int/tobacco/framework/WHO_FCTC_english.pdf.

World Health Organization. (2011). You hear about tobacco control and the WHO

FCTC, but what are they?. Retrieved October 20, 2011 from

http://www.who.int/features/qa/09/en/index.html

World Health Organization (2012). Parties to the WHO Framework Convention on

Tobacco Control. Retrieved March 20, 2012 from

http://www.who.int/fctc/signatories_parties/en/

22

University of the Philippines Manila

Padre Faura St., Ermita, Manila

Bisyo at Serbisyo

Ang Kalidad ng Implementasyon ng Tobacco Regulation Act of 2003 o Republic

Act of 2003 at ang Pagsasaayos ng Istruktura ng Pagbubuwis Bilang Solusyon sa

Epektibong Regulasyon ng mga Produktong Tabako

Princess Caressa V. Perez

2008-57834

BA Political Science

Ulat ng Pananaliksik

23

TALAAN NG MGA NILALAMAN

Pasasalamat……………..……………………………..……………………..…….………….3

Mga Akronim………………………………..………………………………….………………..4

Mga Talahanayan at Talangguhit …………………………………………….………………5

KABANATA I

Panimula ……………………...………………………………………………………………....6

Pagsusuri ng mga Kaugnay na Literatura .....………………………………………….…....9

Analitikong Balangkas……… ……………………………………………………………......17

KABANATA II

Etika …………………………………………………………………………………………….20

Metodolohiya ……………………………………………………………….......................21

Sakop at Limitasyon ng Pag-aaral………………………….……………………………....24

Pagsusuri ng datos ……………………………………………………...……..................24

KABANATA III

Resulta …………………………………………………………….....................................24

Diskusyon…………..………………………………………………………..……..................36

Konklusyon at Rekomendasyon ……………………………………….…..………………..40

Bibliograpiya …………………………………………………………….…...........................44

Mga Apendiks.………………………………………………………….…….........................48

24

PASASALAMAT

Hindi ko malilimutan ang mga sandaling inilagi ko sa Unibersidad ng Pilipinas. Mula sa

mga masasayang sandali hanggang sa mga sandaling ako ay nakaramdam ng kaba,

takot at mga pangamba sa pagpuno ng aking mga rekisito. Ang mga ito ang nagsilbing

aral sa akin sa pagharap ng buhay. Ako ay namulat sa iba’t ibang pangyayari at sa

realidad na noon ay hindi ko pa naranasan. Sa Unibersidad ng Pilipinas ko natutunan

na hindi lang sapat ang pagkakaroon ng kaalaman, ngunit dapat itong tambalan ng

aksyon at dedikasyon.

Gusto kong magpasalamat sa aming butihing thesis adviser na si Professor

Fatima Castillo para sa kanyang suporta at paggabay sa akin. Ang kanyang paggabay

ang nagbigay katuparan sa pagtapos ko sa aking pananaliksik.

Kasama din sa aking tagumpay ang aking mga kaibigan at kaklase mula sa

Unibersidad ng Pilipinas para sa kanilang suporta at kanilang mga opinyon at payo na

naibahagi sa akin. Ang MAROONS at ang GAB Girls na una kong naging kaibigan mula

sa aking unang taon sa unibersidad hanggang sa ating pagtatapos, magkakasama

nating hinarap ang mga pagsubok at tagumpay. Salamat sa inyo!

Ang aking pamilya ay aking pinasasalamatan sa kanilang walang sawang

pagsuport sa aking pag-aaral. Lalo na sa aking kakambal na si Charisma, maraming

salamat sa pagsama sa akin sa aking mga pakikipanayam at sa pagbibigay ng iyong

mga opinyon sa aking pananaliksik.

At panghuli, gusto kong pasalamatan ang Poong Maykapal para sa paggabay at

pagbibigay sa akin ng kaliwanagan.

Ang lahat ng ito ay aking inaalay sa lahat ng sumuporta at naniwala sa akin. Sa

walang sawang pagsuporta at paniniwala ninyo sa akin. Hindi ito mabibigyang

katuparan kung hindi dahil sa inyong pagsuporta. Ang aking tagumpay ay iniaalay ko sa

inyong lahat. Maraming Salamat sa inyo!

~Princess Caressa V. Perez

25

MGA AKRONIM

BIR- Bureau of Internal Revenue

DA - Department of Agriculture

DENR - Department of Environment and Natural Resources

DOH - Department of Health

DoF - Department of Finance

DOJ - Department of Justice

DTI - Department of Trade and Industry

DOST - Department of Science and Technology

WHO FCTC - World Health Organization Framework Convention on Tobacco Control

FCAP - FCTC Alliance Philippines

IAC-T - Interagency Committee on Tobacco

LEDAC - Legislative Executive Development Advisory Council

LGUs - Local Government Units

MMDA - Metro Manila Development Authority

NLA - Northern Luzon Alliance

NYC - National Youth Commission

NRPs - Net retail prices

NTA - National Tobacco Administration

PTI - Philippine Tobacco Industry

SEATCA - Southeast Asia Tobacco Control Alliance

SITT - Southeast Asia Initiative on Tobacco Tax

WB - World Bank

WHO - World Health Organization

26

MGA TALAHANAYAN

Talahanayan 1 Buod ng Pagkalap ng mga Datos

Talahanayan 2 Smoking prevalence sa ASEAN

Talahanayan 3 Porysento sa Kabuuang Kita ng Gobyerno sa Pagbubuwis ng Tabako

Talahanayan 4 Porsyento ng Tax Rate as sa retail price noong 2010

Figure 1 Bilang ng Nabentang produkto (milyon)

MGA APENDIKS

Apendiks 1 Free and Prior Informed Consent – Mr. Ralph Degollacion ng

HealthJustice Philippines

Apendiks 2 Free and Prior Informed Consent – Dr. Maricar Limpin ng FCAP

Apendiks 3 Free and Prior Informed Consent – Dr. Ulysses Dorotheo ng SITT

Apendiks 4 Key Informant Interview Guide- HealthJustice Philippines

Apendiks 5 Key Informant Guide - FCAP

Apendiks 6 Key Informant Guide - SITT

27

Panimula

Kasabay ng paglala ng kahirapan sa Pilipinas ang patuloy na pagdami ng mga

nagkakasakit at namamatay sanhi ng iba’t ibang sakit tulad ng mga sakit na dulot ng

paninigarilyo. Isang malaking pasanin ang masamang dulot nito sa ating kalusugan.

Ang paninigarilyo ay sinasabing nangungunang sanhi ng kamatayan na maari sanang

maagapan. Bukod sa mga kumukonsumo ng mga produktong ito, lantad din sa

masamang epekto nito ang mga makalalanghap ng second-hand smoke dahil ito ay

nakasasama din sa kanilang kalusugan. Kaya naman responsibilidad ng gobyerno na

magbigay ng serbisyong pangkalusugan at maipaalam sa mga tao ang masamang

dulot ng paninigarilyo sa kalusugan.

Bagamat responsibilidad ng gobyerno ang pagbibigay serbisyo sa kalusugan ng

mga mamamayan, nagkakaroon ng mga hadlang sa epektibong implementasyon ng

batas na nagreregularisa nito. Maraming mga isyu ang kaugnay sa mga hadlang sa

pagpapatupad nito. Ang isyu kung saan nga ba nagkulang kung sa batas ba o mismong

implementasyon nito ay mapapansin. Ang mga katanungan na kung sapat ba ang batas

para maregularisa ang mga produktong o ang pagkukulang ay sa parte ng mga dapat

nagpapatupad kaya hindi nagkakaroon ng epektibong implementasyon ay laging

papasok kung pag-uusapan ang paksang ito.

Sa kabila ng mga hakbang na ipaigting ang regulasyon ng tabako, ang mga

hadlang na ito ay pumipigil sa epektibong regulasyon. Nangunguna na dito ang

industriya ng tabako na mayroong malakas na political lobby. Kakaunti lamang na pag-

aaral ang nagpapaliwanag ng ibang hadlang sa implementasyon patungkol sa interes

ng mga mambabatas sa pagkita mula sa pagbubuwis. Ito ang nagiging dahilan kung

bakit hanggang sa ngayon ay wala pa ring mahigpit na polisiya at batas patungkol sa

regularisasyon at mismong istruktura ng pagbubuwis dahil ang pagsasaayos nito ay

kinakailangang maisabatas. Dahil nga sa kakulangan ng political will at matinding

impluwensya ng industriya ng tabako, ang ano mang hakbangin laban sa industriya ay

nahahadlangan.

28

Ang isa pang hadlang ay ang magulong istruktura ng pagbubuwis na ginagamit

ng mga kumpanya ng tabako upang malinlang ang gobyerno at kumita ng malaki. Ang

pagbubuwis sa mga produktong tabako ay sa pamamagitan ng Sin tax Law na

magtataas sa excise tax sa retail prices. Layunin nitong bawasan ang pagkonsumo ng

mga nasabing produkto sa pamamagitan ng pagbubuwis upang ito ay maging mahal at

mabawasan ang akses ng mga konsyumer. Sa kasalukuyan, nagkakaroon ng mga

debate patungkol sa pagrereporma ng Sin tax law mula sa mga sumusuporta sa pag-

amyenda at laban sa mas striktong pagbubuwis.

Nilayon ng pag-aaral na ito na tingnan ang proseso ng regulasyon ng tabako at

ianalisa kung ano ba ang mga nakahahadlang sa epektibong pagreregularisa ng mga

ito. Bukod dito, nilayon ng pag-aaral na matutukan ang pagsasaayos ng iistruktura ng

pagbubuwis bilang solusyon sa pagpapatupad ng epektibo ng regulasyon ng mga

produktong tabako. Mabibigyang pansin dito ang iba’t ibang perspektibo ng

pagpapatibay ng implementasyon nito katulad ng mismong regulasyon ng produktong

tabako at ang kasalukuyang kalagayan ng pagpapatupad nito.

Pangkalahatang Katanungan:

Ang pagtaas ba ng buwis ay makakatulong sa kasalukuyang problema ng mataas na

smoking prevalence?

Alinsunod dito, nilayon ng pag-aaral na iugnay ang kalidad ng implementasyon

ng Tobacco Regulation Act of 2003 o RA 911 sa epektibong regulasyon at alamin kung

ang pagsasaayos ba ng sistema ng pagbubuwis ay makakatulong sa kasalukuyang

problema ng mataas na smoking prevalence.

Ang pag-aaral ay tumutok sa proseso ng regulasyon at kung paano

binabantayan ang mga produktong tabako ayon sa batas at kung paano ang

pagsasaaayos sistema ng pagbubuwis ay makakatulong sa pagsugpo sa problema.

Kinailangan din na alamin ang epekto ng industriya ng tabako sa ekonomiya ng bansa

29

nang sa gayon ay magkaroon ng kaalaman kung nakaapekto ba ito sa epektibong

implementasyon ng batas.

Bukod dito, inalam din ang epekto ng pagbubuwis.Tiningnan ang anggulo na

kung ito ba ay isa sa naging hadlang sa masusing regulasyon dahil sa pagiging sa

komplikado ng istruktura nito, o magiging solusyon ba ito upang epektibong

maregularisa at tuluyan ng bumaba ang tantos ng mga nagkakasakit at namamatay

dahil sa paninigarilyo.

Upang sagutin ito, kinailangan na pag-aralan ang batas at ikumpara ito sa aktwal

na nangyayari sa pamamagitan ng pagkonsulta sa mga pag-aaral, statistiko, case

studies at mga reports ng iba’t ibang ahensya na kaugnay dito tulad ng FCTC Alliance

Philippines (FCAP), Southeast Asia Tobacco Control Alliance (SEATCA), Southeast

Asia Initiative on Tobacco Tax (SITT), Department of Finance (DoF), Department of

Health (DOH), HealthJustice, at Bureau of Internal Revenue (BIR).

Mga Partikular na Katanungan:

1. Paano nireregularisa at binabantayan ang mga produktong tabako ayon sa Tobacco

Regulation Act of 2003?

2. Paano isinasagawa ng gobyerno ang pagreregularisa ng mga produktong tabako?

3 Ano ang epekto ng implementasyon sa industriya ng tabako at sa ekonomiya ng

bansa?

4. Paano ang kasalukuyang pagbubuwis sa tabako?

5. Ano ang dapat gawin ng gobyerno upang masusing maipatupad ang batas na ito?

6. Ano ang problema sa kasalukuyang sistema ng pagbubuwis?

7. Paano makakatulong ang pagsasaayos ng pagbubuwis sa epektibong regulasyon?

30

PAGSUSURI NG MGA KAUGNAY NA LITERATURA

Smoking prevalence

Tinatayang ikatlo sa kabuuang populasyon ng kalalakihan sa mundo ay

naninigarilyo. Bukod dito, isa sa limang kabataan na nasa edad 13 hanggang 15 taon

ay naninigarilyo. Umaabot sa 80,000 hanggang 100,000 kabataan sa mundo ay

naninigarilyo. Dahil dito, sinasabing isa sa sampung tao ay mamamatay mula sa mga

sakit na dulot ng paninigarilyo (WHO, 2002)

.Ayon sa World Health Organization (2002), 20,000 sa mga kamatayan sa

Pilipinas ay may kinalaman sa paninigarilyo. Tinatayang 200,000 na mga Pilipino ay

magkakaroon ng mga sakit na may kinalaman sa paninigarilyo. Ayon naman sa 2009

Philippines Global Adult Tobacco Survey, 28.3 porsyento o 17.3 milyong Pilipino na

nasa edad 15 taong gulang pataas ay kasalukuyang naninigarilyo. Ang 47.7 porsyento

(14.6 milyon) dito ay binubuo ng kalalakihan at siyam na porsyento (2.8 milyon) ay

binubuo ng kababaihan (Department of Health, 2010). Patuloy din ang pagtaas ng

insidente ng paninigarilyo ng kabataan. Noong 2011, naitala na 38.2 porsyento o 2.25

milyong kabataan ang naninigarilyo. Kung susumahin, dalawa sa limang kabataan na

nasa taong 13 hanggang 15 ay naninigarilyo na. Ito ay mas mataas sa naitala noong

2007 na 27.3 porsyento at 19.6 noong 2003 (NYC, 2012). Dahil dito, kakailanganin ng

43 bilyong piso para sa kalusugan at para sa kabawasan sa pagiging produktibo ng

mga Pilipino dulot ng mga sakit. Sa pag-aaral nina Doroteo et al (2010), binabanggit

ang naging resulta ng Tobacco and Poverty Study noong 2006 na ang economic cost

kasama na ang sa healthcare at productivity losses ay tinatayang aabot sa 148

hanggang 314 bilyong piso.

Regulasyon ng tabako

Dahil sa malawakang epidemya ng pagkakasakit at pagkamatay dahil sa

paninigarilyo, nagkaroon ng dedikasyon upang ang mga produktong tabako ay

maregula at matugunan ang nagiging problema sa kalusugan. Ayon sa World Health

Organization (2011), ang pagkontrol sa mga produktong tabako ay tumutukoy sa mga

31

komprehensibong paraan upang maprotektahan ang mga tao laban sa masamang

epektong ng pagkonsumo ng mga produktong tabako at paglanghap sa mga second-

hand smoke. Bukod pa dito, nilikha ang WHO Framework Convention on Tobacco

Control (WHO FCTC) noong 2003 bilang isang instrumento na naglalayon na

mabawasan ang mga kamatayan na may kinalaman sa paninigarilyo. Ito ay nagtatakda

ng mga probisyon at pamantayan sa pagkontrol ng tabako partikular na sa presyo at

pagbubuwis, pagbebenta, pagpapatalastas at second-hand smoke. Mayroon ng 174 na

kasama sa WHO FCTC kung saan simula Mayo 2011, obligado ang mga kasama dito

na magpatupad ng mga panukala na kaugnay sa mga probisyon nito (WHO, 2012).

Mga hadlang sa epektibong regulasyon

Ang mga hadlang sa implementasyon ng mga batas sa pagkontrol ng tabako ay

ang pagkakaroon ng mga mahina at hindi epektibong panukalang batas, kawalan ng

kakayanan na ipatupad ang batas at kawalan ng mga mapagkukunan upang

maipagpatuloy ang pagkontrol ng tabako. Isa pa dito, ay ang mga mapanlilang na

kampanya ng mga industriya ng tabako tungkol sa magiging kawalan ng trabaho at

apekto sa ekonomiya kung sakaling mawala at bumabagsak ang kanilang industriya.

Ang mga salik na ito ay nabanggit sa Bloomberg Global Initiative to Reduce Tobacco

Use (2007) kung saan pinag-aralan ang mga bansang Bangladesh, India, Indonesia at

Thailand na ayon sa kanila ay pinakaapektado sa epidemya ng tabako dahil kabilang

sila sa Timog Silangang Asya na isa sa pinakamalaking gumagawa at kumokonsumo

ng mga produktong tabako sa mundo. Kaya naman mayroon silang maigiting na

dedikasyon sa kampanya sa pagkontrol ng tabako sa pamamagitan ng mga panukalang

batas at pagpapatibay sa pag-iimplementa ng mga polisiya hinggil dito.

Mga hakbang ng mga kumpanya ng tabako

Nagsasagawa at gumagastos ang mga kumpanya ng tabako ng mga pag-aaral

upang maisulong ang kanilang produkto habang tinitiyak na hindi sila lumalabag sa mga

patakaran ng gobyerno sa pamamagitan ng pagsangguni sa mga kakulangan ng batas.

32

Ang industriya ng tabako ay gumagastos ng bilyong dolyar upang maibenta ang

kanilang produkto. Gumagamit sila ng iba't ibang paraan tulad ng advertising, promotion

at sponsorship upang direktang maimpluwensyahan ang paggamit ng tabako.

Ginagawa nila ito sa pamamagitan ng mapanlinlang na mga paraan upang mapahina

ang mga kampanya laban sa kanilang produkto. Isa sa pinakamahalagang taktika na

naisagawa ay ang pagtutok sa isang partikular na grupo. Pumipili sila ng partikular na

populasyon kung saan nila ididirekta ang kanilang pagpapatalastas (advertisement)

tulad ng mga kababaihan, kabataan at mga minoryang grupo (Campaign for Tobacco-

Free Kids, 2008). Ngunit limitado ang advertising dahil ilegal ang pagbebenta ng

produktong tabako sa mga bata dahil sila ay wala pa sa hustong edad kung saan sila ay

makakapagdesisyon para sa kanilang mga sarili kaya ang pagpapatalastas na

dinidirekta sa mga kabataan ay ipinagbabawal (Chapman, 1996).

Sa pamamagitan ng advertising, gumagawa ang mga nasa industriya ng tabako

ng isang kondisyon kung saan ang paggamit ng kanilang produkto ay tinatanggap ng

lipunan at ang mga babala laban sa epekto nito sa kalusugan ay hindi napapansin. Ang

direktang pagpapatalastas ay mahigpit na ipinagbabawal ngunit maari ang

pagpapatalastas kung ito ay sa point-of-sale o sa mismong lugar na ng pagbibilihan.

Maari din sa pamamagitan ng pagbibigay ng libreng produkto at pagbibigay ng mga

diskwento ang pagpapalatastas ng mga produktong tabako (Campaign for Tobacco-

Free Kids, 2011).

Bukod sa advertising, iniimpluwensyahan din ng industriyang ito ang mga

polisiya at hinahadlangan ang epektibong regulasyon. Ginagamit nila ang mga trade

agreements (Campaign for Tobacco-Free Kids, 2010). Ang mga kasunduang ito ang

ang nagtatakda ng mga patakaran na kaugnay sa pagpoprotekta sa kalakalan na nag-

uubliga na ayusin ang lokal na batas at regulasyon upang bumagay ito sa

pinagkasunduan sa kalakalan. Iginigiit na ang pagsuway dito ay may katumbas na mga

na parusa kaya naman ang mga ito ay nagsisilbing hadlang sa mga polisiya patungkol

sa epektibong pagkontrol ng tabako. Ang mga ito ay nakadisenyo na isulong ang

pangdaigdigang kalakalan na kapag isinama ang mga produktong tabako ay

33

makakasama naman sa pampublikong kalusugan. Ang mga nakaraang kasunduan ay

pumipigil sa mga bansa na ipagtibay ang mga pangkalusugang regulasyon tulad na

lang sa pagkontrol sa epidemya ng tabako (Weissman, 2003).

Epekto sa ekonomiya

Mahalaga ang nagiging kontribusyon ng industriya ng tabako sa ekonomiya kaya

naman nag-aatubili ang mga gobyerno sa pagpapatupad ng mga polisiya hinggil sa

pagkontrol sa mga produktong ito (Do & Park, 2009). Ang problema sa epektibong

pagpapatupad dito ay ang maaring maging epekto sa ekonomiya kung sa sakaling

tuluyan ng mawala ang industriya ng tabako.Dahil sa masamang epekto ng produktong

tabako sa kalusugan ng mga naninigarilyo, naiipit ang gobyerno sa pagbibigay ng

serbisyo nito sa mga tao partikular na sa kalusugan at sa interes nito sa kita sa

pamamagitan ng pagpapataw ng buwis sa mga sigarilyo. Ang pagkakaroon ng

kamalayan sa mga masamang epekto ng paggamit ng kanilang produkto ang dahilan

kung bakit ang mga gobyerno ay nagpanukala ng mga batas sa paghihigpit sa mga

tabako na sa paglaon ay nagpababa sa konsumo at pati na rin sa kita ng ganitong

industriya (Amos, 1992).

Tinatalakay nina Jha et al sa artikulong The Supply-side Effects of Tobacco-

control Policies (2000), ang mga pagsusuri patungkol sa mga polisiya sa

pagreregularisa sa tabako. Ang pagreregularisa sa mga produktong tabako ay

makakaapekto sa ekonomiya partikular na sa trabaho. Isa pang bagay na tinalakay dito

ay ang mga alalahaning resulta sa macroeconomy ng mga polisiya hinggil sa

pagkontrol sa tabako. Katulad na lang ng pagpataw ng mataas na buwis sa tabako na

maaring magresulta sa kawalan ng mga trabaho, kabawasan sa kabuuang kita sa

pagpataw ng buwis at ang magiging pagbabago sa balanse sa kalakalan. Mahalagang

pag-aralan ang industriya ng tabako at ang sektor pang-agrikultura upang magkaroon

ng isang polisiya hinggil sa pagkontrol sa mga produktong tabako. Iginigiit ng mga

industriya ng tabako na ang ekonomiya ay umaasa sa mga produktong ito para sa mga

trabaho at kita sa pamamagitan ng pagpataw ng buwis sa mga ito. Maraming pag-aaral

34

din ang naisagawa na nagpapatunay na ang mga polisiyang gaya nito ay

makakaapekto sa ekonomiya.

Ayon sa International Development Research Center (2006) sa kanilang pag-

aaral patungkol sa pagbubuo ng polisiya hinggil sa pagkontrol ng tabako, mahalaga ang

pag-aaral ng ekonomiya upang magkaroon ng epektibong polisiya ukol sa tabako at

ang mga dulot nito.Makatutulong ito maanalisa ang mga mekanismo upang mabawasan

ang demand at supply ng tabako at ang pagiging epektibo ng mga polisiya. Maraming

estado ang nag-aatubiling bawasan ang paggawa at paggamit ng tabako dahil sa kita

mula sa pagbubuwis dito. Dahil dito, mahalaga ang mga pag-aaral na nagpapaliwanag

sa mga epekto ng tabako sa ekonomiya sa pangkalahatan upang magkaroon ng

komprehensibong polisiya sa pagreregularisa ng tabako. Matutulungan din nito ang

mga bansang papaunlad pa lamang na mabawasan ang lala ng masamang epekto ng

paggamit ng tabako.

Hindi maaring itanggi ang magandang dulot ng industriya ng tabako sa ating

ekonomiya. Ayon sa pag-aaral ng Food and Agriculture Organization of the United

Nations [FAO] noong 2003, mayroong mga pag-aaral na nakapagpapatunay na ang

industriyang ito ay nagbibigay ng mga trabaho at ang pagbabawas sa konsumpsyon ng

tabako ay magreresulta sa kawalan ng mga trabaho. Ngunit mayroon din namang mga

pag-aaral na nagsasabi na maliit lang ang magiging epekto ng pagkawala ng

industriyang ito. Sinasabi rin dito na ang pagtatalakay sa industriya ng tabako at ang

pagbibigay nito ng trabaho ay ginamitan ng iba’t ibang paraan upang matantiya ang

mga ganitong salik. Ang mga trabaho na kaugnay dito ay maaring direkta o indirekta.

Ang direktang pinanggalingan ng trabaho ay ang mga pangunahing sektor ng

industriyang ito katulad ng pagtatanim ng tabako at paggawa ng sigarilyo. Ang indirekta

namang pinanggagalingan ng trabaho ay ang sa sektor ng tagapagtustos ng mga

pesidyo at mga papel.

Sinasabi din sa pag-aaral na ito na ang mga bansa tulad ng Zimbabwe, Brazil at

China ay nakikinabang sa industriyang ito. Sa Zimbabwe, nabibigyan ng trabaho ang

mga magsasaka sa pamamagitan ng pagtatanim ng tabako. Pinapakita lang dito na isa

35

ito sa mga pinakikinabangang industriya sa komersyal na pang-agrikultura. Bagamat

mas mahalaga ang pagtatanim ng mais at bulak, ang tabako ay nagbibigay ng

oportunidad na magkaroon ang mga magsasaka ng mas mataas na kita. Nagsisilbi din

itong pang-ekonomiyang pundasyon sa pagyabong ng mga oportunidad sa produksyon

dahil nagbibigay ito ng trabaho sa mga magsasaka, sa mga mananaliksk, at sa mga

manggagawa sa mga paggawaan ng sigarilyo (FAO, 2003).

Samantalang sa China naman, ang tabako ay isa sa pangunahing pananim.

Nagbibigay din ito ng mga trabaho sa mga magsasaka. Ang gobyerno ay nakikinabang

sa mga buwis na ipinapatong sa mga produktong tabako. Kaya ang pagbawas sa

produksyon ng tabako ay mangangahulugan lamang ng pagbaba ng kabuuang kita ng

gobyerno. Sinasabi din dito maliban sa kontribusyon sa pamamagitan ng buwis na

ipinapatong dito, malaki din ang papel nito sa pag-unlad ng lokal na komunidad.

Halimbawa nito ay ang pagtaas ng bahagdan ng kabuuang kita ng mga

pamprobinsyang industriya noong 1998. Ngunit ang dapat tugunan ng pansin ay kung

paano magpapatupad ng mga batas hinggil sa pagregularisa dito dahil mismo ang

gobyerno ang nagmamay-ari ng malaking bahagdan ng industriya ng paggawa ng

sigarilyo (FAO, 2003).

Ayon naman sa pag-aaral nina Scollo at Winstanley (2008), ang industriya ng

tabako ay nakakapagbigay ng trabaho at kita sa gobyerno ngunit ang perspektibong ito

ay hindi binibigyan ng pansin ang ibang dulot ng tabako sa ekonomiya katulad na

lamang ng pagwawalang-bahala sa labor productivity costs, sa pangangalaga sa

kalusugan, paggamot sa mga sakit na dulot ng paninigarilyo at sa pagbibigay ng

gobyerno ng mga serbisyo para sa kalusugan. Maliban dito masyadong binibigyan ng

pansin ang kahalagahan ng industriya ng tabako sa pamamagitan ng pagpapalagay na

ang mga pinagkukunan na kaugnay sa industriyang ito ay mawawala kung

mababawasan ang produksyon at bentahan ng mga produktong tabako.

Binanggit sa A Study on the Economics of Tobacco in Nepal nina Karki et al

(2003), ang pagkontrol sa tabako ay hindi magreresulta sa kawalan ng trabaho at dahil

sa pagpataw ng mataas na buwis sa produktong tabako, may posibilidad na magkaroon

ng iligal na pagpupuslit ng mga produktong ito. Laganap ang iligal na pagpupuslit ng

36

mga produktong ito dahil sa talamak na korupsyon sa Nepal. Ayon dito, kailangang

kumilos ang gobyerno upang mabawasan ang insidad na ito.

Bukod dito, umaasa ang gobyerno sa kita nito sa pagpataw ng buwis sa mga

produktong tabako kaya naman maaring masabi na isa itong salik sa pagkakaroon ng

pag-aalinlangan sa parte ng gobyerno ng Bangladesh sa mahigpit na pag-iimplementa

ng mga polisiya. Sa kabilang banda, kahit mayroon sa Thailand na mga adbokasiya,

panukalang batas at pagmomobilisa sa publiko tungkol sa mga isyu sa kalusugan, hindi

pa rin matugunan ang epektibong pagpapatupad ng batas dahil ang mga ginagawa nila

ay limitado lamang ang sakop at dahil na rin may kakulangan sa kapasidad sa

pagpapatupad ng batas (WHO, 2008).

Ayon kina Do at Park (2009), may mga isyu din sa Korea sa pagpapatupad ng

mga batas sa pagkontrol ng tabako at kung saan mayroong labanan ng interes sa

pagitan ng kita sa pagbubuwis sa tabako at pagsusulong ng mga programa sa

kalusugan. Dahil malaki ang kita sa pagbubuwis ang gobyerno, may mga kampanya

ang mga lokal na pamahalaan na pabor sa pagbili at pagbebenta ng mga tabako na

magsisilibi na rin na paraan ng pagsusulong ng lokal na ekonomiyang umaasa sa

paggawa at pagbebenta ng mga produktong tabako. Pinapakita lang sa kaso ng Korea

na ang industriya ng tabako ay nagbibigay ng mga insentibo sa pamahalaan sa

pamamagitan ng kita sa pagbubuwis kaya naman masasabi na mas mababa ang

adbokasiya sa pagkontrol ng tabako kapag mas dumedepende ang isang gobyerno sa

kita sa pagbubuwis. Bukod sa pagbubuwis, may mga gobyerno din na kumikita sa

industriya ng tabako dahil sa pagiging bahagi nito o pagmamay-ari sa mga kumpanya

ng tabako. Nangyayari ito kapag ang gobyerno ay nagmamay-ari at may kontrol sa

isang monopolyo tulad ng sa Eastern Company ng Egypt at monopolyo ng tabako sa

Thailand o kaya naman ay mga gobyernong may parte sa kita (shares) ng mga

kumpanya (Callard, 2010).

Pagsasaayos ng regulasyon

Upang magkaroon ng epektibong pagpapatupad ng mga batas patungkol sa

pagreregularisa kailangan pag-aralan ang epekto nito sa pangkalahatan. Kasalungat ng

37

argumentong ito na iginigiit ng industriya ng tabako, hindi naman mababawasan ang

kita ng gobyerno kapag itinaas ang buwis na ipapataw dahil sa magiging epekto nito sa

demand. Ang pagtaas ng buwis ng sampung porsyento ay makakabawas sa

pagkonsumo ng apat na porsyento sa high-income countries at walong porsyento sa

low at middle-income countries.Alinsunod dito, iginiit nina Scollo at Winstanley (2008)

na ang pagbabawas sa paninigarilyo ay hindi mangangahulugang malaking epekto sa

ekonomiya. Ang mga gastos na dati iginugugol sa paninigarilyo ay maaring malipat sa

ibang alternatibong produkto at serbisyo. Sa kabilang banda, ang mga mamumuhunan

ay lilipat sa ibang industriya. Sa kabuuan, mayroon pa ring aktibidad sa ating

ekonomiya mula sa ibang industriya.

Ang mga nabanggit na mga salik ay masasabing ang nakaapekto sa

pagkakaroon ng mahigpit at epektibong polisiya sa pagkontrol sa mga produktong

tabako. Upang epektibong maipatupad ang batas, dapat magkaroon ng mga

mekanismo ang gobyerno pati na rin ang mga iba't ibang organisasyon sa mundo sa

pagkontrol ng tabako. Kung ang mga namumuno ay mayroong matinding dedikasyon at

political will, posibleng magkakaroon ng epektibong implementasyon ng batas (Callard,

2010).

Kailangan din na mabawasan ang sobrang pagdepende at pag-asa sa kita sa

pagbubuwis sa industriya ng tabako. Dapat magkaroon ng alternatibong

panggagalingan ng kita maliban sa produktong tabako upang sa gayon ay maging

apisyente ang pagpapatupad ng batas na ito. Bukod sa mga nabanggit, hindi lang dapat

tumutok sa mga polisiya sa pagkontrol sa tabako ngunit pati na rin sa mga socio-

economic na aspeto tulad ng trabaho, kalusugan at serbisyong panlipunan (Do & Park,

2009).

Solusyon sa epektibong regulasyon

Nagiging mahirap ang epektibong implementasyon ng mga batas sa

pagregularisa sa mga produktong tabako dahil sa mga nabanggit na mga hadlang.

Masasabi na makakatulong sa epektibong pagreregularisa ay ang pagsasaayos ng

38

istruktura ng pagbubuwis ng mga produktong tabako. Ayon kina Hana Ross at Frank J.

Chaloupka sa Economics of Tobacco Control (2002), ang mga estado ay maaring

gumamit ng mga insentibo upang mabawasan ang demand sa tabako katulad ng

pagpataw ng buwis at limitasyon sa mga patalastas. Dapat din na magkaroon ng mas

maayos na pagpapakalat ng impormasyon at bawasan ang social acceptability ng

paninigarilyo upang bumaba ang bilang ng mga naninigarilyo. Ang epektibong

pagpapatupad ng batas ayon sa kanila ay ang solusyon upang mabawasan ang

demand sa tabako.

Ang nakikitang solusyon sa pagkontrol sa smoking prevalence ay ang pagtataas

ng buwis. Ayon sa Artikulo 6 ng FCTC, ang mga bansa ay dapat ikonsidera ang mga

polisiya sa pagbubuwis para sa pagsusulong ng kalusugan. Isinasaad dito ang

pagpapanukala ng mga price at tax measures upang mabawasan ang demand sa

tabako at pagsusulong ng kalusugan. Ang lahat ng kasali sa FCTC ay kinikilala na ito

ang pinakaepektibong solusyon sa masusing regulasyon (WHO, 2005). Nirerekumenda

ng WHO na ang lahat ng gobyerno ay magtaas ng buwis at ang mga produktong ito ay

dapat ilapat sa kasalukuyang inflation rate (Campaign for Tobacco-Free Kids, 2009).

ANALITIKONG BALANGKAS

Ang paninigarilyo ay hindi lang nakakaapekto sa kalusugan ng gumagamit ngunit

pati na rin ang nakalalanghap ng second-hand smoke. Ang paggamit ng tabako ay

nagreresulta sa market failure dahil sa mga social costs na kalakip ng paninigarilyo.

Kaya naman kinakailangan ng interbensyon ng gobyerno sa merkado ng tabako dahil

sa mga social costs na kalakip ng paggamit o externalities (Ross & Chaloupka, 2002).

Sa kasalukuyan mataas ang smoking prevalence sa Pilipinas at ang tinitingnang

dahilan dito ay ang mga hakbang ng mga kumpanya ng tabako na maisulong ang

kanilang produkto, Ang agresibong karakter ng pagsusulong ng mga industriya ng

tabako sa kanilang produkto at ang kondisyon ng lipunan na nagpapahintulot sa mga

produktong tabako na maging accessible at sa abot-kayang halaga ay may mahalagang

papel sa pag-eenganyo sa mga kabataang magsimulang manigarilyo (WHO, 2004).

39

Napatunayan sa mga pag-aaral na mas mataas ang insidente ng paninigarilyo sa mga

lugar na may mataas na antas ng pagpapatalastas at social acceptance ng

paninigarilyo (Vardavas, 2010). Dahil sa patuloy na mga taktika ng mga kumpanya ng

tabako, nanawagan ang WHO sa mga gobyerno na makiisa sa paglaban at pagkontrol

sa mga produktong tabako. Ayon sa kanila, gumagamit ang mga kumpanyang ito ng

mga taktika upang malabanan ang batas patungkol sa pagkontrol sa kanilang mga

produkto (Macaraig, 2011).

Ang mga ito ay dapat tapatan ng gobyerno ng mga programang nagbibigay

impormasyon sa mga konsyumer patungkol sa mga produktong kanilang kinokonsumo.

Ang isang dahilan kung bakit kailangan ng interbensyon ng gobyerno ay dahil sa

kakulangan ng impormasyon. Hindi mamamaksima ng isang konsyumer ang utility

function kung siya ay walang sapat na kaalaman sa isang produkto (Rose & Chaloupka,

2002). Ang hakbang na ito ay sinusuportahan ng mga eksperto sa kalusugan na isang

ebidensya na ang pagtaas ng buwis ay magreresulta sa pagbawas ng kumukonsumo.

Matagal ng ipinapanawagan ng WHO ang pagbabawal sa pagpapatalastas at

pagsusulong ng mga produktong tabako pati na rin ang pagbabawal sa paggamit ng

mga ito sa mga pampublikong lugar. Isa ang Pilipinas sa mayroong mga hakbang

patungkol sa paglalagay ng buwis na ipinapataw sa mga produktong tabako na

makakatulong sa pagkontrol ng tabako (Macaraig, 2011). Ngunit hindi ito nasunod ng

Pilipinas sapagkat nakabatay pa rin ang pagbubuwis base sa 1996 NRPs (SITT, 2010).

Ang pagpataw ng buwis ay masasabing isang paraan pagtatama sa

pagkonsumo ng mga tao. Ito ay kadalasang idinadawit sa Pigouvian-style na isang

paraan upang matugunan ang mga externalities. Ang paraang ito ay ginagamit upang

itama ang market failure dulot ng mga negatibong epekto ng isang produkto (Kamin,

2002). Ang pagsulong ng pagtataas ng buwis ay makakatulong sa pagtaas ng kita ng

gobyerno sa kabila ng kabawasan sa demand. Ang pagtaas ng buwis ng 10 porsyento

ay makakabawas sa demand nito. Ang maapektuhan nito ay ang mahihirap at ang

kabataan dahil sila ang pinakasensitibo sa presyo ng mga produkto. Ito ay

40

makakatulong sa kanila na tumigil sa paninigarilyo at ilipat ang kanilang gastos sa mas

mahahalagang bagay (Campaign for Tabacco Free Kids, 2009).

Bukod sa mga ito ang pagtaas ng buwis ay makakatulong sa pagtaas ng kita ng

gobyerno. Kinakailangan ang matatag na polisiya upang mapabuti ang tax effort (Latuja

& Sta. Ana, 2011). Ang pagsusulong ng ganitong mga polisiya ay mahalaga ng sa

gayon ay tuluyan ng makontrol ang smoking prevalence. Ang pagbabago sa buwis ay

makakaapekto sa demand ng mga produkto at serbisyo. Katulad ng sa sigarilyo, ang

pagtaas ng presyo ng mga ito ay magdudulot ng pagbaba ng kanilang demand.

Mababawasan ng gobyerno ang bentahan at paggamit ng tabako kung maglalagay ng

dagdag-singil sa pamamagitan ng pagtaas ng buwis sa mga nagbebenta ng produktong

ito. Kadalasan, napapasa sa mga kumokonsumo ang pasanin ng buwis. Itinataas ng

mga nagbebenta ang presyo upang mapanatili ang kanilang kita.

Nag-iiba ang tugon ng mga konsyumer sa pagtaas ng presyo ng sigarilyo. Ang

price sensitivity sa demand ng paninigarilyo ay maaring mag-iba batay sa kita,

edukasyon at pangsosyoekonomiyang kalagayan. Ang mga taong may mataas na

pinag-aralan, mataas na kita at mataas na kalagayan ng pangsosyoekonomiya ay mas

mababa ang tugon sa pagtaas ng presyo kumpara sa may mababang kita na

nababawasan ang pagkonsumo sa tuwing may pagbabago sa presyo. Ang pagbawas

sa kumukonsumo ay natutugunan ng pagtaas ng buwis sa pamamagitan ng pagpigil sa

unang gagagamit, pagbawas sa konsumo at pagtaas ng posibilidad ng pagtigil ng mga

kasalukuyang gumagamit (Ross & Chaloupka, 2003). Sa kabila ng pagkakaiba ng price

sensitivity, ang pagbabago sa excise tax ay makakabawas sa smoking prevalence ng

limang porsyento. Masasabing ang pagtaas ng buwis ng sampung porsyento ay

makakababa sa konsumo nang tatlo hanggang limang porsyento (Haile 2010).

Ang layunin ng pagbawas sa demand ng pagtataas ng buwis ay nahahadlangan

ng komplikadong istruktura ng pagbubuwis. Ang pagkakaroon ng multi-tier na sistema

kung saan may iba’t ibang kategorya ang bawat ng tatak ng produkto ang naging

dahilan kung bakit hindi ganoon kalaki ang kabawasan sa demand sa tuwing nagtataas

ng presyo. Nagkakaroon ng substitution o pagpapalit ng kinokonsumo patungo sa may

41

mas mababang presyo (SITT, 2012). Bukod dito, mayroon pang ibang kahinaan ang

kasalukuyang istruktura ng pagbubuwis tulad ng hindi nito paglapat sa kasalukuyang

inflation rate at price classification freeze kung saan ang mga tatak ng sigarilyo na

lumabas sa merkado bago ang taong 1996 ay mananatili sa kanilang kategorya (SITT,

2010). Sa kabila nito, may epekto pa rin ang pagtaas ng buwis sa pagbaba ng demand

dahil ang pagtaas ng buwis ng sampung porsyento ay magdudulot ng pagbaba ng

konsumo nang tatlo hanggang limang porsyento sa high-income countries at walong

porsyento sa middle-income countries (Haile, 2010; Ross, 2002; SEATCA, 2008).

ETIKA

Kasama sa layunin ng mananaliksik ang pagsunod sa wasto at tamang etika

kung saan bago ang pakikipanayam ay binigyan muna ang mga taong nabibilang sa

pag-aaral ng komprehensibong impormasyon patungkol sa pag-aaral. Sila ay binigyan

ng kalayaan na pumili kung ilalantad ang kanilang pagkakakilanlan at kung pipiliin

nilang hindi ito mailantad upang maproteksyonan ang kanilang pagiging pribado.

Binigyan ng kasiguruhan ang mga kinapanayam na ang panayam ay magiging

kompidensyal at gagamitin lang sa pang-akademikong layunin. Wala sa kanila ang

nagpahayag ng kagustuhang itago ang kanilang pagkakakilanlan. Ipinaliwanag din sa

kanila ng mananaliksik ang naging daloy ng pakikipanayam at ang ilan sa kanila ay

binigyan ng kopya ng mga katanungan bago ang mismong pakikipanayam upang sila

ay makapaghanda ng kanilang mga isasagot.

Sa ginawang pag-aaral, walang panganib na kinaharap ang mga kinapanayam.

Ang mananaliksik ay nagpadala ng Free and Prior Informed Consent (FPIC) sa mga

kinapanayam sa pamamagitan ng e-mail. Dito nakapaloob ang detalye patungkol sa

pag-aaral tulad ng layunin at ang mga kaukulang detalye ayon sa etika. Ang mga ito ay

nabigyan ng kasagutan sa loob ng dalawa hanggang tatlong lingo. Bukod sa pagbibigay

ng impormasyon patungkol sa pag-aaral, kinalangan din ng mananaliksik humingi ng

pagsangguni mula sa dating nakapanayam na magpapatunay ng kanyang pag-aaral

upang pahintulutan ang pakikipanayam.

42

METODOLOHIYA

Ang pag-aaral ay naging isang ebalwasyon ng implementasyon ng RA 9211 o

Tobacco Regulation Act of 2003 at ang regulasyon ng tabako sa kabuuan. Tumutok ito

sa pagiging epektibo ng implementasyon dahil patuloy pa rin ang pagtaas ng tantos ng

mga nagkakasakit at namamatay dulot ng paninigarilyo sa kabila ng implementasyon

nito. Bukod sa implementasyon, tiningnan din ng pag-aaral ang sistema pagbubuwis sa

mga produktong tabako na nakikitang solusyon upang mabawasan ang nasabing

tantos.

Ang mananaliksik ay nagsagawa ng mga Key Informant Interviews (KII) sa

pakikipanayam. Ang mga imbitasyon sa pakikipanayam ay ipinadala sa pamamagita ng

e-mail at fax. Dito nakasaad ang mga impormasyon patungkol sa pag-aaral at ang mga

layunin nito. Ang pakikipanayam ay ginamitan ng audio recorder na pinahintulutan ng

mga kapanayam. Bago ang mga naging pakikipanayam, may mga kapanayam na

binigyan ng kopya ng mga katanungan sa kanila na ring hiling upang sila ay

makapaghanda. Ang mga kapanayam ay pinaliwanagan patungkol sa pag-aaral at para

na rin mabigyang kasagutan ang kanilang mga katanungan.

Pangunahing Datos

Nagsagawa ang mananaliksik ng panayam mula sa isang eksperto mula sa

Southeast Asia Initiative on Tobacco Tax (SITT) na isang proyekto ng SEATCA. Dito

nakakuha ang mananaliksik ng mga datos patungkol sa regulasyon ng tabako, mga

hadlang sa pagreregularisa ng tabako tulad ng mga kumpanya ng tabako. Isa pang

nabanggit ay ang problema na kinakaharap sa istruktura ng pagbubuwis na sinasabi na

kapag natugunan ay makakatulong ng malaki sa epektibong regularisasyon. Bukod sa

istruktura ng pagbubuwis, sinabi din ng kinapanayam na ang mismong batas ay

mayroong kakulangan katulad na lang ng pagkasali ng industriya ng tabako bilang

stakeholder na mayroong boses sa pagpapanukala ng mga polisiya ukol sa

pagreregularisa. Nabanggit din ang epekto sa ekonomiya na ginagamit na dahilan ng

mga kompanya ng tabako at ng ilang mambabatas. Naging malaki ding epekto ayon sa

43

kaniya ang interes ng ilang mambabatas kung bakit hindi pa rin nagkakaroon ng

epektibong panukalang batas.

Bukod sa SITT, kinapanayam din ng mananaliksik ang isang opisyal ng FCAP.

Sa kanilang panayam, nabanggit dito ang ilan sa mga punto ng naunang kapanayam

tulad ng mga hadlang sa regulasyon, interes ng mga mambabatas, kakulangan sa

mismong batas at ang solusyon ng pagsasaayos ng istruktura ng pagbubuwis partikular

na ang pagtaas sa buwis na ipinapataw sa mga ito.

Ang isa pang kinapanayam sa pamamagitan ng KII ay isang miyembro ng

HealthJustice Philippines. Katulad ng mga naunang kinapanayam, nasabi din niya na

ang pinakaepektibong hakbang ay ang pagtataas ng buwis.

Bukod sa mga KII, gumamit din ang mananaliksik ng mga statistiko, datos at

pag-aaral ng iba’t ibang ahensya na kilala sa pag-aaral na ito. Nakatulong sa pag-aaral

na ito ang mga nakalap na impormasyon. Ang mga ito ay nagbigay ng mga

impormasyon hinggil sa istruktura ng pagbubuwis sa Pilipinas. Nakatulong ito ng malaki

sa pag-integra ng mga impormasyon mula sa mga pakikipanayam na nagpatibay ng

mga nakuhang impormasyon. Sinuri ng mananaliksik ang mga datos na nakuha mula

sa KII at mga datos mula sa mga kaugnay na pag-aaral, statistiko at mga reports.

Sekondaryang datos

Nakatulong din sa pag-aaral ang mga impormasyon mula sa mga kaugnay na

pag-aaral. Ang mga ito ay naglalaman ng mga datos na nagpapaliwanag ng

implementasyon, tantos ng smoking prevalence at nagkakasakit, case studies at mga

kaukulang impormasyon patungkol sa pagbubuwis ng tabako na kinakitaan na magiging

solusyon sa pagkontrol sa pagtaas ng mga tantos. Bukod sa mga ito, mayroong ding

mga impormasyon mula sa ibang bansa na ginamit ng mananaliksik upang

ipagkumpara sa Pilipinas. Ang mga ito ay nakatulong upang matukoy ng

manananaliksik kung nasaan ang kakulangan ng batas at ang iba’t ibang hakbang na

ginagawa ng ibang mga bansa na maaring maihalintulad sa Pilipinas o kaya naman ay

wala dito sa Pilipinas.

44

Talahanayan 1. Buod ng Pagkalap ng mga Datos

SAKOP AT LIMITASYON NG PAG-AARAL

Ang pag-aaral ay naglayon na maipaliwanag ang sanhi ng patuloy na pagtaas ng

mga tantos ng smoking prevalence sa bansa na isang manipestayon ng hindi pagiging

Data Set Data Source Method

Pagreregula sa tabako

FCAP Health Justice SITT Campaign for Tobacco Free Kids WHO

KII, Literature Review

Kakulangan ng RA 9211

FCAP Health Justice SITT

KII, Literature Review

Kita ng industriya ng tabako

SITT BIR

KII, Literature Review

Hadlang sa pagpapatupad ng batas

FCAP SITT Campaign for Tobacco Free Kids

KII, Literature Review

Batas na alinsunod sa pagreregula

Action for Economic Reform Literature Review

Smoking prevalence

WHO SITT

Literature Review

Sistema ng pagbubuwis

SITT BIR Action for Economic Reform DoF

Literature review

Kakulangan sa batas

Health Justice SITT FCAP

KII

Probisyon ng RA 9211

RA 9211 Literature Review

Probisyon ng FCTC

FCTC Literature Review

Dapat gawin para maayos ang batas

Health Justice SITT WHO

KII, Literature Review

45

epektibo ng implementasyon ng RA 9211. Tinutukan nito ang pagsasaayos ng

istruktura ng buwis bilang isang solusyon upang magkaroon ng epektibong regulasyon.

Ang pag-aaral ay limitado lamang sa pag-aaral ng mga paraan kung paano

magiging epektibo ang implementasyon ng batas ng sa gayon ay mabawasan ang mga

tantos ng smoking prevalence. Ito ay tumutok sa pagbubuwis bilang nakikitang

solusyon upang makontrol ang tantos na ito.

PAGSUSURI NG DATOS

Ang mga panayam na inirekord gamit ang audio recorder ay nilagyan ng nga

coding schemes. Ang mga ito ay inayos ayon sa iba’t ibang kategorya at paksa. Ang

mahahalagang datos na nabanggit ay inilapat sa isang talahanayan na naglalaman ng

mga paksa, mahahalagang nabanggit at mga interpretasyon ng mananaliksik. Gumamit

ng coding schemes ang mananaliksik upang mas maisaayos ang mga datos na nakuha

upang matukoy ang mahalagang impormasyon na kinakailangan.Nagbigay ang

mananaliksik ng mga kategorya batay sa mga nakuha sa mga kinapanayam at batay sa

mga ito, inayos ang mga mahahalagang datos na nabanggit.

Ang mga panayam ay pinagkumpara upang malaman kung may pagkakapareho

ba ng pananaw ang mga kinapanayam at ng sa gayon ay mabigyang diin ang mga

paksa. Nakatulong ang pagkukumpara ng mga naging kinalabasan ng mga panayam at

mga kaugnay na pag-aaral dahil ito ang nagpatibay ng mga impormasyong nakuha.

Ang pagkukumpara sa mga ito ay mahalaga at nakatulong ng malaki sa mananaliksik

upang mapagtibay ang mga datos na nakuha.

RESULTA

Smoking Prevalence

Patuloy ang pagtaas ng smoking prevalence sa Pilipinas dahil sa

napakaagresibong karakter ng mga kumpanya ng tabako sa pagpapalawak ng kanilang

industriya. Ang tantos ng paglaganap ng paninigarilyo ay mas mataas sa mga lalaki

kumpara sa mga babae. Kung ikukumpara sa ibang mga bansa sa Timog Silangang

46

Asya, ang Pilipinas kasama ng Cambodia, Malaysia at Vietnam ay may halos 50

porsyento ng paglaganap ng paninigarilyo samantalang ang mga bansang Lao PDR at

Indonesia na mayroong napakataas na smoking prevalence rate na umaabot sa 60

porsyento. Ayon sa 2009 Global Adult Tobacco Survey, ang Pilipinas ay mayroong 47.7

porsyento smoking prevalence para sa mga lalaki o 14.6 milyon at 9 porsyento sa mga

babae o 2.8 milyon.

Talahanayan 2. Smoking prevalence sa ASEAN

Sa kabila ng mataas na smoking prevalence sa Pilipinas, ang Pilipinas ay

mayroong hakbang upang makontrol ay patuloy na pagtaas nito. Ang Pilipinas ay isa sa

signatory ng FCTC na isang kasunduan sa ilalim ng WHO. Ito ay nabuo bilang tugon sa

lumalawak na epidemya ng tabako at isa lang ebidensya ng pagpapahalaga sa

Bansa Babae (in %) Lalaki (in %)

Malaysia 1.6 46.4

Pilipinas 9 47.7

Vietnam 2 49.2

Singapore 3.7 23.7

Brunei 2.94 31.8

Cambodia 48 3.6

Indonesia 5.5 65.5

Lao PDR 16 67.7

Myanmar 15 33

Thailand 1.7 35.5

47

kalusugan bilang isang prayoridad ng mga gobyerno. Ang FCTC ay niratipika ng

Pilipinas noong 2005 na isang ebidensya na may tugin ang gobyerno sa malawak na

problema ng pagkakasakit dulot ng paninigarilyo (WHO, 2012).

Regulasyon ng Tabako

Ang Pilipinas ay may matibay na pagbabantay sa kalusugan (health surveillance

structure). Nagkaroon na ng pagreregularisa sa paggamit ng tabako. Nagkaroon na ng

mga pag-aaral at mga sarbey ukol sa paggamit ng produktong tabako at noong 2003,

nagkaroon na sa Pilipinas ng batas na magreregularisa sa mga produktong tabako

(WHO, 2002). Bukod sa pagiging bahagi ng kombensyon, makikita din ang pagtuon ng

gobyerno sa epidemyang ito sa pagkakaroon ng batas na nagreregula dito.

Tobacco Regulation Act of 2003 o RA 9211

Ang Tobacco Regulation Act of 2003 o Republic Act 9211 ay ang batas na

nagreregularisa sa pagbabalot, paggamit, pagbebenta at pagpapatalastas ng mga

produktong tobako (Campaign for Tobacco-Free Kids, 2011). Ito ay nagsusulong ng

pagprotekta ng mga mamamayan laban sa masamang dulot ng mga ganitong produkto

at ipaalam ang masamang dulot nito sa kalusugan (RA 9211 Handbook). Isa na sa

probisyon nito ay ang pagbabawal sa paninigarilyo sa mga pampublikong lugar tulad ng

mga paaralan, hagdan, lugar na kung saan may posibilidad ng pagkakaroon ng sunog,

mga pampublikong pasilidad at lugar kung saan inihahanda ang pagkain.

Nakasaad din dito ang mga Inter-agency Committee-Tobacco (IAC-Tobacco) na

mayroong ekslusibong kapangyarihan na ipatupad ang mga probisyon ng batas. Ito ay

pinamumunuan ng Kalihim ng Department of Trade Industry (DTI) at ng Kalihim ng

Department of Health (DOH). Ang mga miyembro nito ay binubuo ng mga Kalihim ng

Department of Agriculture (DA), Department of Justice (DOJ), Department of Finance

(DoF), Department of Environment and Natural Resources (DENR) at Department of

Science and Technology (DOST). Bukod sa mga kalihim, nabibilang din ang

48

administrador ng National Tobacco Administration (NTA), kinatawan mula sa industriya

ng tabako at kinatawan mula sa mga Non-Government Organizations (NGOs) na

nagsusulong ng pampublikong kalusugan. Sila ay nakakaimpluwensya sa mga polisiya

na ipapatupad hinggil sa pagkontrol ng tabako. Ang anumang hakbang o polisiya ay

kailangang ikonsulta sa kanila.

Mga hadlang sa regulasyon

Ang mga hadlang sa implementasyon ng mga batas sa pagkontrol ng tabako ay

ang pagkakaroon ng mga mahina at hindi epektibong panukalang batas, interbensyon

ng industriya ng tabako na isang miyembro ng komite na naatasang magpanukala ng

mga probisyon sa regulasyon, kawalan ng kakayanan na ipatupad ang batas at

kawalan ng mga mapagkukunan upang maipagpatuloy ang pagkontrol ng tabako.

Dagdag pa dito ang mga mapanlilang na kampanya ng mga industriya ng tabako

tungkol sa magiging kawalan ng trabaho at epekto sa ekonomiya kung sakaling mawala

at bumabagsak ang kanilang industriya.

Hindi naging epektibo ang batas dahil sa hindi nito pagkakatulad sa

pandaigdigang kasunduan na nilagdaan nito. Nagkaroon ng mga misinterpretasyon

dahil sa pagkakaiba nito sa FCTC. Nagkaroon ng mga misinterpretasyon at hindi

pagkakatulad sa kadahilanang mas nauna ang pagsasabatas ng RA 9211 sa paglagda

sa pandaigdigang kasunduan (HealthJustice Philippines, 2012).

Naging malaking hadlang din ang mga kumpanya ng tabako sa epektibong

regulasyon sa pamamagitan ng paghamon ng mga ito sa gobyerno sa tuwing

gumagawa ng polisiya o hakbang na sila ay kontrolin (Campaign for Tobacco Free Kids,

2009). Ang halimbawa na dito ay ang pagsasampa ng mga kumpanya ng temporary

restraining order laban sa MMDA noong sinimulan ang smoke-free policy na polisiya

(FCAP, 2012).

Bukod dito, kulang din ang mga pinagkukunan dahil hindi ito naging prayoridad

ng gobyerno katulad ng ibang mga industriya (HealthJustice Philippines, 2012). Dagdag

49

pa dito ang kawalan ng political will sa parte ng mga tatagapatupad. Ang pagiging

epektibo ng batas ay nakasalalay sa pagpapatupad nito. Kapag mayroon kakulangan

sa pinagkukunan at sa tagapatupad, hindi magiging epektibo ang batas gaano man

kadakila ang layunin nito. Ayon sa FCAP, marami pa ring mga Local Government Units

(LGUs) ang hindi nagpapatupad ng batas. Ang kanilang dedikasyon ay nahahadlangan

ng kakulangan sa pinagkukunan at sa mga tao. Hindi nasusustena ang kanilang mga

hakbang dahil sa mga kakulangang ito. Dagdag pa dito ang kaunting bilang ng LGUs na

may political will na ipatupad ang batas.

Dahil nga sa kaunting bilang ng nagtataguyod dito, naging mahirap ang

pagkokontrol sa mga produktong tabako. Dagdag pa sa kakulangan ay ang pagkalito

ng mga ito sa mismong batas. Ayon sa mga nakapanayam, hindi masusing

naipapatupad ang batas dahil sa pagkakaroon ng kalituhan. Ang dahilan nito ay ang

pagsasabatas ng RA 9211 ay nauna sa pagratipika ng gobyerno sa FCTC. Patungkol

sa probisyon ng FCTC sa pagpapatalastas, kinakailangan na magkaroon ng mga

babala sa pamamagitan ng larawan ngunit babala sa pamamagitan lang ng teksto ang

nakasaad sa RA 9211. Nagkakaroon din ng kalituhan dahil sa mga posibilidad ng

misinterprasyon. Bukod pa dito, ang industriya ng tabako ay laging gumagawa ng

paraan upang maisulong ang kanilang interes. Kaya naman kinakailangang umaksyon

ang gobyerno upang matugunan ang mgaproblemang ito.

Ang mga ito ay nabanggit sa pag-aaral ng Bloomberg Global Initiative (2007),

ang mga naging hadlang sa implementasyon ng batas ayon sa mga nasagawang pag-

aaral sa mga bansang Bangladesh, India, Indonesia at Thailand ay ang hindi

epektibong panukalang batas, kawalang ng kakayanan na ipatupad ang batas at ang

patuloy na panlilinlang ng mga industroya ng tabako sa pamamagitan ng lobbying.

Sa kabila ng pagkakaroon ng batas at pagtugon ng gobyerno sa FCTC, patuloy

pa rin ang pagtaas ng smoking prevalence, pagkakasakit at pagkamatay ng mga tao.

Sa mga ganitong usapin papasok dito ang mga isyu ng kalidad ng pagpapatupad ng

batas ng mga tagapatupad. Ayon sa HealthJustice Philippines, isang NGO na

nagsusulong ng kalusugan, mayroong kapasidad ang mga tagapatupad ngunit

50

mayroong kakulangan sa mga pinagkukunan sa kadahilanang hindi ito naging

prayoridad ng gobyerno sa mga nakalipas na mga taon. Ang sobrang dami ng bilang ng

problema sa kalusugan at pagbibigay serbisyo ang isang dahilan kung bakit ito hindi

naging prayoridad. Ngunit ngayong taon, inaasahan ng DOH na magiging prayoridad ito

ng gobyerno sa ilalim ng pamumuno ni Pangulong Aquino bilang tugon sa mga

panawagan ng mga grupong nagsusulong ng kalusugan.

Ayon sa mga nakapanayam, kinakailangang amyendahin ang batas upang

masusing maipatupad ito. Bilang isang partido sa FCTC, kinakailangan ilapat ang batas

sa mga probisyon nito upang sa gayon maiwasan ang mga misinterpretasyon at

kakulangan sa batas. Bukod pa dito, ang mismong nireregula ay kailangang tanggalin

sa IAC-T na may ekslusibong kapangyarihan sa paggawa at pag-iimplementa ng

probisyon. Ang hindi pagkakaroon ng bagong mga polisiya na sana ay makakatulong sa

epektibong regulasyon ay dahil sa pagiging kabilang ng Philippine Tobacco Industry sa

IAC-T. Kaya naman ang anumang hakbang ng ibang miyembro tulad ng DOH ay

kanilang hinahadlangan sa pamamagitan ng pagbabaluktot ng batas. Ito ay salungat sa

Artikulo 5 ng FCTC na nagsasaad ng mga probisyon sa pagprotekta sa pampublikong

kalusugan mula sa mga interes pangkomersyal ng industriya ng tabako. Kailangan

magkaroon ng masusing implementasyon ng FCTC upang magkaroon ng epektibong

regulasyon.

Sistema ng pagbubuwis

Ang pagpapataw dito ng buwis ay sa pamamagitan ng RA 9334 o Sin Tax Law

noong 2004 kung saan ang halaga ng excise tax ng bawat pakete ng sigarilyo ay

depende sa net retail price ng isang produkto. Ang excise tax batay sa gross retail price

na 14 hanggang 42 porsyento base sa presyo ng mga sigarilyo noong 2010; mas

mababa pa sa nirekumenda ng World Bank. Upang mas mapadali ang pagpapataw ng

buwis kailangan ng mas simpleng sistema ng pagbubuwis kung saan mayroong single

rate sa lahat ng produktong tabako. Kailangan din na magkaroon ng mas mataas na

51

excise tax upang mabawasan ang pagkonsumo pati na rin ang mga health costs

(Campaign for Tobacco-Free Kids, 2010).

Ang Pilipinas ay sumusunod sa multi-tier na sistema ng pagbubuwis na may mas

mababang singil kumpara sa ibang bansa na may parehong pang-ekonomiyang pag-

unlad. Mayroong low-priced, medium-priced, high-priced at premium priced kung saan

ang mga kategoryang ito ang nagdedetermina ng buwis na ipapataw sa particular na

tatak ng sigarilyo (SITT, 2012).

Ang excise tax, sa kasalukuyan, ay 14 hanggang 42 porsyento lamang base sa

presyo ng sigarilyo noong 2010 at ito ay mas mababa sa nirekumenda ng World Bank

na 65 hanggang 80 porsyento ng retail price. Bukod pa dito ang kasalukuyang Tax

Reform Code ay nagbibigay ng proteksyon sa mga panlokal na tatak sa pamamagitan

ng pagklasipika dito sa lower-priced na kategorya batay sa 1996 NRPs. Dahil dito,

nagkaroon ng minimal na buwis sa kabila ng pagtaas ng retail prices ng mga ito sa mga

nagdaang taon. Kapag ang mga ito ay naiklasipika batay sa kasalukuyang net retail

price, ang mga ito ay maililipat sa kategoryang may mas mataas na presyo at

magkakaroon ng mas mataas na buwis. Ang pagbatay sa 1996 NRPs ay magdudulot

sa pagtaas ng retail prices at sa patuloy na pagbaba ng buwis kumpara sa presyo nito

(SITT, 2010).

Sa kabila ng malaking kita nito sa na halos 30 bilyong piso mula sa pagbubuwis,

masasabing malaki ito ngunit hindi nito natutugunan ang mga social costs na resulta ng

paninigarilyo. Ayon sa FCAP (2012), ang nagiging gastos pangkalusugan ay umaabot

sa 300 bilyong piso. Kung ikukumpara ito sa kinikita mula sa tabako, makikita ang

malaking pagkakaiba ng dalawang ito. Ito ay taliwas sa maling pagkahulugan sa

malaking kita ng gobyerno mula sa pagbubuwis sa mga produktong ito dahil ang

kabuuang gastos pa lang sa mga sakit na kaugnay dito ay hindi pantay sa kita ng

gobyerno mula sa pagbubuwis sa mga ito.

52

Talahanayan 3. Porsyento sa Kabuuang Kita ng Gobyerno ng Pagbubuwis sa

Tabako

Makikita sa talahanayan 3 na sa loob ng ilang taon nag-iiba ang naging

kontribusyon ng pagbubuwis sa tabako. Mapapansin na umabot ito sa 4 porsyento

noong 2002, ngunit bumaba ito noong 2003, 2006 at 2007. Ayon sa Campaign for

Tobacco-Free Kids (2010), ang pagbubuwis ng tabako sa Pilipinas ay mas mababa pa

sa nirekumenda ng World Bank na mula sa 65 hanggang 80 porsyento sa retail price na

Taon Kita sa Pagbubuwis sa

Tabako (in PhP Bilyon)

Kabuuang

kita ng

Gobyerno

Porsyento sa Kabuuang

Kita ng Gobyerno

(approx. in %)

2000 17.4 460 3.8

2001 19.3 489.8 3.9

2002 20 496.2 4

2003 19.9 537.7 3

2004 23 597.6 3.9

2005 23.7 705.3 3.2

2006 26.8 858.6 3

2007 23.1 923.1 2.5

2008 27.5 907.4 3

2009 24.2 810.9 2.9

53

karaniwang pinagbabatayan ng mga bansang mayroong epektibong polisiya sa

pagkontrol ng mga produktong tabako. Sa loob ng sampung taon, nagkaroon ng

pagbaba ng buwis sa mga produktong ito.

Talahanayan 4. Porsyento ng tax rate sa retail price noong 2010

Pagsasaayos ng istruktura ng buwis

Kasama sa pag-amyenda sa batas, ang pagsasaayos ng istruktura ng

pagbubuwis. Ito ay isang paraan upang mabawasan ang mga tao sa paninigarilyo lalo

na sa mga mahihirap at kabataan dahil sila ang pinakasensitibo sa pagtaas ng presyo.

Ang pagbubuwis sa Pilipinas ay mababa kumpara sa ibang bansa. Mapapansin

sa talahanayan 4 na ang Pilipinas ay mayroong 30 porsyento ng retail price noong 2010

samantalang sa bansang 37.5 porsyento sa Brunei , 50 porsyento sa Myanmar, 70

porsyento saThailand at 45 porsyento sa Vietnam. Ang itinakdang buwis ay

mapapansing mas mababa pa sa nirekumenda ng World Bank. Maliban dito ang buwis

ng mga produktong ito ay batay pa sa 1996 net retail prices (NRPs). Hindi kasama sa

RA 9211 ang pagbubuwis dahil ito ay nasa probisyon ng Sin Tax Law ngunit ang batas

na ito ay hanggang 2011 lamang ang sakop at nangangailangan ng panibagong

lehislasyon upang magkaroon ng pagtaas sa buwis. Kaya naman kinakailangan na

Bansa Tax rates as percentage retail price 2010

Brunei 37.5%

Myanmar 50%

Philippines 30%

Thailand 70%

Vietnam 45%

54

baguhin ang istruktura ng pagbubuwis dahil sa mga problema na mayroon ito (SITT,

2010).

Sa kasalukuyan, mayroong mga debate patungkol sa pagrereporma ng Sin tax

Law. Una na ang House bill 5727 na pinangungunahan ni Rep, Joseph Emilio Abaya na

naglalayon na mailapat ang retail prices sa inflation at magkaroon ng pinag-isang tax

rate na kasalungat ng kasalukuyang multi-tier rate (Domingo, 2012 ; Barbadora, 2012).

Nagkaroon din ng hakbang mula sa Department of Finance (DoF) upang maisaayos

ang excise tax batay sa nirekumenda ng World Bank (Domingo, 2012). Sinusuportahan

ito ng National Youth Commission (NYC) dahil ito ay makakatulong sa pagbawas sa

pagkonsumo ng mga kabataan (Bordadora, 2012). Kapag naisabatas na ito,

mababawasan ang pagkonsumo sa tabako at makakadagdag sa kita ng gobyerno na

maaring gamitin sa pagbibigay ng serbisyong pangkalusugan (Pangalangan, 2012).

Ngunit mayroong mga argumento laban dito lalo na mula sa industriya ng tabako na

maghihimok daw ito sa pagpupuslit ng mga produkto at ilegal na merkado (Domingo,

2012). Iginigiit din ng ibang mga Kongresista mula sa Northern Luzon Alliance (NLA) o

Solid North na ayon sila sa pagtataas ng excise tax ngunit ang sobrang pagtaas ay

makakaapekto sa industriya ng tabako at kabuhayan ng higit dalawang milyong

magsasaka at manggagawa (Bordadora, 2012; Rosario & Manongdo, 2012).

Problema sa kasalukuyang istruktura ng pagbubuwis

Ang nakikitang problema sa istruktura ng pagbubuwis, ayon sa mga

nakapanayam, ay ang pagiging komplikado nito. Mayroong multi-tiered structure kung

saan may mga kategorya ng pagbubuwis sa mga produkto. Mayroong low-priced,

medium-priced, high-priced at premium priced. Ang pagkakaroon ng iba ibang

kategorya ay nangangahulugang magkakaibang kalkulasyon ng pagbubuwis bawat

kategorya. Ang pagkakaroon din ng komplikadong istruktura nito ay nagdudulot ng

substitution sa parte ng mga gumagamit. Kapag ang presyo nito ay tumaas, maari ng

bumaba ang demand dahil sa hindi na ito kayang tustusan at ang gastos ay malilipat sa

ibang mas mahalagan bagay. Ito ay nangyayari sa parte ng mga mahihirap at mga bata

dahil sila ang pinakasensitibo sa pagtaas ng presyo. Ayon sa mga nakapanayam, ang

55

pagtaas ng presyo ay maari ding magdulot ng substition kung saan lilipat lamang ang

mga tao sa may mas mababang presyo. May mga ebidensya din na maaring hindi

magbago ang demand sa parte ng mga may-kaya dahil kaya pa rin nila itong tustusan

sa kabila ng pagtaas ng presyo.

Figure 1. Bilang ng Nabentang produkto (milyon)

Source: (SITT, 2010)

Mapapansin sa ilustrasyon sa taas na sa mga nakalipas na taon, nabawasan at

nagkakaroon ng pagkakaiba ang demand sa medium-priced at high-priced na kategoya

samantalang ang nasa low-priced na kategorya at patuloy na tumataas. Masasabi ito na

isang manipestasyon na ang anumang pagtaas sa presyo ay makakabawas sa demand

sa high-priced at medium-priced na produkto ngunit ang mga nabawas na ito ay

maaring lumipat lamang sa mas mababang kategorya o presyo. Ang pagtaas ng buwis

ay magreresulta sa pagtaas ng presyo ngunit hindi ganoon kalaki ang bawas sa

demand sa kadahilanang ang ibang konsyumer ay lumilipat lamang sa mas mababang

kategorya.

Bukod sa komplikadong istruktura nito, hindi din ito nakabatay sa kasalukuyang

inflation rate dahil ito ay batay pa sa 1996 Net Retail Price. Ito ay nangangahulugang na

mananatili ang isang partikular na brand sa kanyang kategorya at ang buwis ay hindi

magbabago. Kahit tumaas ang ang retail price ng isang partikular na tatak ng sigarilyo,

hindi ito magbabago ng kategorya at ang buwis nito ay ganoon pa rin. Maari din na ang

dahilan ng pananatili ng isang partikular na tatak ng sigarilyo sa isang kategorya ay ang

0

500

1000

1500

2000

2500

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

High-Priced

Medium-priced

Low-priced

Linear (Low-priced)

56

pagmamanipula at pandadaya ng mga kumpanya ng tabako. Ang mga dating produkto

ay mayroong mababang buwis kumpara sa mga bagong produkto dahil ang mga ito ay

nakabatay sa 1996 NRPs. Nagagawa nila ito dahil sa pagiging komplikado ng istruktura

nito.

Ayon sa mga nakapanayam, makakatulong ang pagsasaayos ng istruktura ng

pagbubuwis sa epektibong regulasyon. Upang magkaroon ng isang polisiya ng

pagsasaayos ng buwis, kinakailangan na makapagpanukala ng batas sa parte ng mga

Kongresista at dumaan sa lehislayon ng Senado. Sa kasalukuyan, mayroong

Legislative Executive Development Advisory Council (LEDAC) na nagsusulong ng batas

na magtatanggal ng klasipikasyon ng mga presyo ng tabako, paglalapat ng buwis sa

kasalukuyang inflation rate, pagsisimplipika ng multi-tiered na sistema at gagawin itong

single tax rate na kasalukuyan ay isinusulong na ng ibang mga bansa sa Timog

Silangang Asya. Ang pagsasaayos ng pagbubuwis ay ang pangunahing hakbang

upang maresolba ang problema ng low tax effort at pagbaba ng tax burden. Ngunit ang

single tax rate ay kinokontra ng industriya ng tabako. Ang sobrang regulasyon daw ay

makaapekto sa mga magsasasaka at manggagawa na umaasa sa pagtatanim ng

tabako (Latuja & Sta. Ana, 2011).

Kaugnayan ng pagtaas ng buwis sa pagbawas sa demand

Ang pagtaas ng buwis ng sampung porsyento ay magdudulot ng pagbaba ng

konsumo nang tatlo hanggang limang porsyento sa high-income countries at walong

porsyento sa middle-income countries (Haile, 2010; Ross, 2002; SEATCA, 2008). Ito ay

ginamit ng mga bansang Thailand at South Africa bilang tugon sa mataas na smoking

prevalence. Katulad ng Pilipinas, sila ay mga bansang papaunlad pa lamang at

nabibilang sa middle-income countries na klasipikasyon (World Bank, 2012). Ang

smoking prevalence sa Thailand ay 39.3 porsyento sa mga lalaki at 2.2 porsyento sa

mga babae. Samantalang ang smoking prevalence ng South Africa ay may tantos na

43.8 porsyento sa mga lalaki at 11.7 porsyento sa mga babae (Shafey, Doswick, &

Guindon, 2003). Nakita na sa kanilang mga karanasan na ang pagtaas sa pagbubuwis

57

ay makakababa sa demand ng mga produktong tabako at makakapagbigay na dagdag

na kita sa gobyerno.

Ngunit maaring mag-iba ang tugon ng mga konsyumer sa pagtaas ng buwis at

presyo ng mga produktong tabako. Ang price sensitivity sa produktong tabako ay

maaring mag-iba batay sa kita, pang-ekonomikong kalagayan at edukasyon.

Kadalasan, ang may mas mababang antas sa mga nasabing aspeto ang karaniwang

tumutugon sa anumang pagbabago sa mga presyo (Ross, 2002).

DISKUSYON

Pagtaas ng smoking prevalence sa kabila ng regulasyon

Ayon sa mga nakalap na mga datos, patuloy pa rin ang pagtaas ng smoking

prevalence sa kabila ng pagtugon ng gobyerno sa pangdaigdigang regulasyon ayon sa

FCTC kung saan ang Pilipinas ay kabilang. Mapapansin ang pagtugon ng Pilipinas sa

epidemya ng tabako sa pagsasabatas ng RA 9211 na nagreregula sa mga produktong

ito. Ngunit ang batas na ito ay maraming kakulangan na hindi ayon sa kasunduan na

niratipika nito. Ayon nga sa pandaigdigang kasunduan, ang anumang kasunduan na

niratipika ng isang bansa ay kailangang maging bahagi na ng panlokal na batas. Dahil

sa nauna ang pagkakaroon ng batas kaysa sa pagratipika sa FCTC, maraming maling

interpretasyon at hindi pagkakatulad ng dalawa. Maraming nalabag sa FCTC katulad na

lamang ng sa pagpapatalastas at sa mga babala sa pamamagitan ng mga larawan na

dapat ay nakalagay sa bawat pakete ng sigarilyo.

Bukod sa mga maling interpretasyon, hindi ito naging prayoridad ng mga

gobyerno sa kabila ng malaking dulot nito sa pampublikong kalusugan. Ang hindi nito

pagiging prayoridad ang nakadagdag sa problema. Hindi ito nabigyan ng sapat na

pinagkukunan. Maraming kakulangan sa mga taong mag-iimplementa, mga pondo at

mga pasilidad na kinakailangan. Ang anumang batas ay hindi magiging epektibo kung

hindi ito binibigyan ng pansin sa pamamagitan ng pagpaprayoridad at pagbibigay ng

kaukulang pansin upang maabot ang layunin ng batas na ito. Kahit mayroong mga nag-

58

iimplementa na mayroong dedikasyon upang ito ay ipatupad, nagkakaroon ng problema

dahil sa mga kahinaan ng batas na ito. Bukod pa dito, hindi rin naisasaayos ng mga

mambabatas ang batas na ito upang matugunan ang mga kahinaan nito.

Tugon ng gobyerno sa mataas na smoking prevalence

Nireregula ng gobyerno ang mga produktong tabako sa pamamagitan ng

pagpapanukala ng mga batas patungkol dito. Isa na nga ito ang pagpapatupad ng

smoke-free policy ng MMDA. Ito ay nagbabawal na manigarilyo sa mga pampublikong

lugar upang maprotektahan ang kalusugan ng mga taong hindi naninigarilyo.

Ito ay alinsunod sa patuloy na pagtaas ng kaso ng mga nagkakasakit dulot ng

paninigarilyo. Napatunayan kasi na isa sa mga nangungunang mga sakit ay ang mga

chronic obstructive pulmonary disease na dulot ng paninigarilyo. Kaya naman maigting

ang dedikasyon ng mga nagtataguyod ng kalusugan sa mga kampanya at pagkontrol

sa tabako. Mayroon ding mga politiko ang nagsusulong ng mga panukalang batas

upang maisaayos ang regulasyon. Patunay na nga dito ang LEDAC bill na nagsusulong

sa pagsasaayos ng pagbubuwis sa mga sigarilyo. Ito ay ang nakikitang solusyon upang

maisaayos ang regulasyon.

Ngunit ang bawat hakbang ay laging hinhadlangan ng mga kumpanya ng tabako.

Nagsasampa sila ng mga kaso sa mga ahensya ng gobyerno upang mahadlangan ang

mga ginagawang polisiya laban sa kanila. Katulad na lamang ng pagsasampa nila ng

kaso laban sa MMDA na nagsulong ng panukalang batas patungkol sa smoke-free

areas. Ang mga hakbang ng industriya ng tabako base sa mga nasuring pag-aaral. Isa

ang mga ito sa mga dahilan kung bakit walang epektibong regulasyon.

Pag-amyenda sa batas

Kailangan ng gobyernong iprayoridad ang pagreregula at pagsusulong ng

kalusugan upang tuluyan ng mabawasan ang tantos ng mga nagkakasakit dulot ng

paggamit nito. Ang solusyon sa pagsasaayos ng batas ay ang pag-aamyenda dito

59

upang maging ayon ito sa pandaigdigang kasunduan. Kailangang ayusin ang mga

probisyon upang sa gayon ay hindi makahanap ng butas ang industriya ng tabako

upang ito ay malusutan. Kapag ito ay naisaayos magiging madali para sa parte ng taga-

implementa na ipatupad ang batas. Bukod dito, kailangan din na samahan ito ng

dedikasyon sa pamamagitan ng pagbibigay ng sapat na pagkukunan. Ang mga ito ay

magagawa lamang kung magkakaroon ng interbensyon sa parte ng gobyerno. Sa

pamamagitan ng mga interbensyon matutugunan ang mga masamang dulot nito o mga

externalities.

Hindi rin magiging epektibo ang regulasyon kung mayroong maling

interpretasyon sa batas. Kailangang maisaayos ang mga maling interpretasyon at hindi

pagkakatulad nito sa FCTC na nagbibigay ng kalituhan. Ang interbensyon ng gobyerno

kalakip ang dedikasyon nitong maisulong ang kapakanan ng mga mamamayan at hindi

ang mga piling naghaharing-uri ay isang mabisang solusyon sa pautloy na paglala ng

epidemya.

Mga hadlang sa pag-amyenda ng batas

Maraming dahilan kung bakit hanggang sa ngayon ay hindi pa rin naisasaayos

ang batas at ang mga kaukulang probisyon patungkol sa pagreregula ng mga

produktong tabako. Una na dito ang kakulangan sa batas na patuloy na ginagamit ng

mga kumpanya ng tabako upang baluktutin ang batas at umiwas sa mga regulasyon

laban sa kanila. Iginigiit ng industriya ng tabako na ang anumang mahigpit na

regulasyon ay makakaapekto ng malaki sa ating ekonomiya partikular na sa mga lokal

na magsasaka. Ngunit sa katotohanan hindi naman ganoon kalaki ang epekto nito

kumpara sa nagiging gastos ng gobyerno sa mga sakit na dulot nito. Ang napalaking

kita sa pagbubuwis ay hindi nasusustentuhan ang malaking gastos sa kalusugan Ang

nagbebenepisyo lang dito ay ang mga kumpanya ng tabako at hindi ang mga lokal na

magsasaka. Waring nasasamantala ang mga lokal na magsasaka at ginagamit sila

bilang balatkayo laban sa isang mahigpit na regulasyon. Kaya naman kailangan na

tugunan ang mga kakulangan at hadlang sa pagpapatupad ng batas.

60

Dahil sa mga kakulangan at hadlang sa pagpapatupad ng batas, hindi nagiging

epektibo ang batas na ito. Maraming problema sa pagpapatupad ng batas dahil sa mga

maling interpretasyon nito. Kahit nagkakaroon ng dedikasyon aling ilang politiko at mga

LGUs, patuloy naman itong hinahadlangan ng mga kumpanya ng tabako. Kaya naman

ang kanilang mga hakbang ay hindi nasusundan ng kaukulang pagsasaayos ng batas.

Sadya naming ang batas ay hindi magiging epektibo gaano man kaganda ang layunin

nito kung hindi naman natatapatan ng dedikasyon at striktong implementasyon.

Ngayong taon, ipinangako ni Pangulong Aquino ang pagpaprayoridad sa pagsusulong

ng kalusugan. Ang mga nagtataguyod ng kalusugan ay umaasa na sa mga susunod na

mga taon ay magiging prayoridad na ito.

Pagsasaayos ng istruktura ng pagbubuwis

Ang pagsasaayos ng istruktura ng pagbubuwis ang pinakanakikitang solusyon

ng pag-aaral. Kailangang magkaroon ng simpleng pagkakategorya sa mga produkto na

makakatulong sa isang maayos na istruktura ng pagbubuwis. Maiiwasan ang

substitution kapag nagkaroon ng simpleng struktura kung saan maaalis na ang apat na

kategorya. Dagdag pa rito ang pagsasaayos nito at pagbatay sa kasalukuyang inflation

rate dahil ito ay batay pa rin sa 1996 NRPs. Ang pagbabatay sa dating NRP ay

nangangahulugang pagtaas ng presyo ng sigarilyo ngunit ang buwis ay mananatiling

ganoon pa rin na nagreresulta sa pagbaba ng tax burden sa parte ng mga kumpanya

ng tabako. Sa tulong din ng pagtaas ng buwis, mababawasan ang demand ng

paninigarilyo sa parte ng mga pinakabulnerableng sektor ng lipunan, ang mga

mahihirap at kabataan. Dahil sa kanilang limitadong pagkukunan, sila ang

pinakasensitibo sa anumang pagtaas ng presyo. Ang pagbibigay ng insentibo sa

pamamagitan ng paglilimita sa pagpapatalastas at pagtataas ng buwis ay napatunayan

sa mga pag-aaral na nakatulong sa pagbawas ng demand ng mga tao.

Pagtaas ng buwis bilang isang epektibong solusyon

Upang matugunan ang masamang dulot ng paninigarilyo sa kalusugan na

nagiging sanhi ng productivity losses at premature deaths, kinakailangan ang pagtataas

61

ng buwis upang mabawasan ang demand sa tabako. Bagamat nag-iiba ang tugon ng

mga tao sa anumang pagtaas ng buwis, makakabawas pa rin ang anumang pagtaas ng

presyo sa demand. Kapag itinaas ang ipinapataw na buwis ng sampung porsyento,

makakabawas ito sa demand ng walong porsyento at makakadagdag sa kita ng

gobyerno ng pitong porsyento. Bukod dito, hindi rin ito magreresulta sa malaking

kawalan ng trabaho dahil ang dating ginagastos sa paninigarilyo ay maaring malipat sa

ibang produkto at serbisyo na magreresulta sa pagkakaroon at pagsuporta sa ibang

kabuhayan.

Makakatulong din ang pagpapasimula ng gobyerno ng mga programang

maglalayon sa pagbibigay ng impormasyon patungkol sa masamang dulot nito sa

kalusugan. Kailangang magkaroon ng kamalayan ng mga tao patungkol dito. Ang

pagkakaroon ng kamalayan ay makakamit sa pamamagitan ng consumer information.

KONKLUSYON AT REKOMENDASYON

Ang paglaganap ng epidemya ng tabako ang naging dahilan ng pagsasabatas ng

RA 9211. Kaya naman ang bansa ay nagbigay pansin sa mga economic costs na dulot

nito. Ang batas na ito ang nagreregularisa sa pagbabalot, paggamit, pagbebenta at

pagpapatalastas ng mga produktong tobako. Maraming probisyon na kalakip dito ang

nagsasaad sa paraan ng pagreregula sa mga produktong tabako.

Ang nagiging hadlang dito ay ang pagkakaroon ng maling interpretasyon at hindi

nito pagkakatulad sa pandaigdigang kasunduan na niratipika ng bansa. Kaya naman

nagkakaroon ng problema sa parte ng mga tagapatupad.

Ang malaking dulot sa ekonomiya ng mga produktong tabako ang ginagamit na

dahilan ng mga kumpanya ng tabako hindi magkaroon ng epektibong implementasyon

ng batas. Iginigiit nila ang maapektuhan dito ay ang mga local na magsasaka na

umaasa sa pagtatanim ng tabako. Ngunit sa katotohanan ay hindi naman ganoon kalaki

ang kita nito kumpara sa economic costs na dulot nito sa ekonomiya. Ang malaking kita

62

sa pamamagitan ng pagbubuwis ay hindi pantay sa napakalaking gastos sa kalusugan

dulot ng paninigarilyo.

Sa kabilang banda, gumagamit ang industriya ng tabako ng agresibong hakbang

upang isulong ang kanilang mga produkto. Nagkakaroon ng pagbabaluktot ng batas

kung saan ginagamit nila ang mga kakulangan sa batas upang ito ay baluktutin.

Hinahadlangan nila ang anumang hakbang ng mga nagtataguyod ng kalusugan at ng

ibang politiko sa pagkakaroon ng epektibong implementasyon.

Ang pagpapatupad ng RA 9211 ay hindi naging epektibo dahil sa mga

kakulangan nito. Ang mga pagkakaiba nito sa pandaigdigang kasunduan ang naging

dahilan kung bakit laging nakakahanap ang industriya ng tabako upang makalusot sa

batas. Bukod pa dito, ang hindi pagprayoridad sa pagreregula sa mga produktong

tabako ng gobyerno ay nakapagpalala sa patuloy na pagtaas ng pagkakasakit at

pagkamatay dulot ng paninigarilyo. Dahil hindi ito naging prayoridad, hindi nabigyan ng

sapat na pagkukunan tulad ng mga taong mag-iimplementa, pondo at mga

pangkalusugang pasilidad.

Upang masusing maipatupad ito, kinakailangang gawing prayoridad ang

pagreregula nito at ang kalusugan. Kailangang mabigyan ng sapat na pinagkukunan

ang mga taga-implementa nito upang ng sa gayon ay maipatupad ang batas ayon sa

nakasaad ito. Bukod pa dito, kailangan magkaroon ng political will sa parte ng mga

mambabatas upang magkaroon ng mga panukalang batas na magsusulong at

susuporta sa regulasyon ng tabako at pagpapahalaga sa kalusugan.

Bukod sa pagbibigay prayoridad sa regulasyon at kasulugan, kailangan din na

maalis ang mismong niniregula, ang industriya ng tabako, bilang parte ng IAC-Tobacco

na may eklusibong kapangyarihan sa pagpapanukala at pagpapatupad ng mga

probisyon patungkol sa regulasyon. Dahil sa pagiging kasali nila doon, ang anumang

hakbang laban sa kanilang interes ay kanilang hinahadlangan na nagreresulta sa hindi

pagkakaroon ng epektibong panukala upang masolusyonan ang epidemya ng tabako.

63

Ang pinakamabisang paraan upang magkaroon ng epektibong regulasyon ay

ang pag-aamyenda ng batas ayon sa pandaigdigang kasunduan. Ang pinakamabisang

paraan upang maipatupad ang batas ay ang pagsasaayos ng kalidad nito.

Magkakaroon lamang ng isang epektibong regulasyon kung maisasaayos ang kalidad

ng pagpapatupad ng batas. Kailangan din na isaayos ang mga probisyon nito nang sa

gayon ay matanggal ang mga maling interpretasyon at butas sa batas na kadalasang

ginagamit ng mga kunmpanya ng tabako upang baluktutin ito. Kailangan din na

tanggalin ang industriya ng tabako bilang miyembro ng komite na responsable sa

pagpapanukala ng mga polisiya.

Ang pinakanakikitang solusyon upang masusing maipatupad ito ay ang

pagsasaayos ng istruktura ng pagbubuwis kung saan ang buwis ay batay sa

kasalukuyang inflation rate at hindi sa mga nakaraang tantos. Kaya naman

kinakailangan ng lehislasyon na magsusulong sa pagsasaayos ng istruktura ng

pagbubuwis. Ang pagtaas ng buwis ay makakatulong upang mabawasan ang demand

lalo na sa parte ng mga pinakabulnerableng sektor ng lipunan. Sila ay pinakasensitibo

sa pagtaas ng presyo dahil sa kanilang limitadong pinagkukunan. Ang pagtaas ng

buwis ay isang paraan ng gobyerno upang masolusyonan ang mga externalities na

dulot ng isang produkto. Ang mga argumento na naggigiit na ito ay makakaapekto ng

malaki sa ekonomiya ay mali dahil marami namang industriya ang makakapuno sa

pagkabawas sa kita ng industriyang tabako.

Makakatulong ito sa pamamagitan ng pagkakaroon ng simpleng sistema ng

pagbubuwis dahil ang pagkakaroon ng maraming kategorya sa pagbubuwis ay

nagdudulot ng mga problema tulad ng tax leakage o kaya naman ay ang pandaraya ng

mga kumpanya ng tabako na malagay sila sa mas mababang kategorya. Dahil ang

dulot ng mga produktong ito, marapat lamang na isa lamang ang kategorya ng

pagbubuwis sa mga ito. Ang pagkakaroon ng iba’t ibang kategorya ay nagdudulot ng

substitution o pagpapalit lang ng isang produktong may mas mababang presyo. Ang

anumang pagtaas ng presyo ay hindi nagiging ganoon epektibo dahil dito. Kailangan

din na ibatay ito sa kasalukuyang inflation rate na naging dahilan kung bakit

64

masasabing mas abot-kaya ito sa kasalukuyan kumpara noong mga nakalipas na mga

taon.

Pagkatapos ng masusing pananaliksik patungkol sa regulasyon ng tabako sa

bansa, inirerekumenda ng pag-aaral na ito na magkaroon ng iba ang pag-aaral

patungkol sa pagkakaroon ng polisiya na tutugon sa pagsasaayos ng batas. Kailangan

ng matibay na ebidensya na ang kabawasan sa kita sa pagbubuwis ay hindi

makakaapekto ng malaki sa ekonomiya. Kailangan din na pag-aralan ang mga

hakbangin na makakatulong sa pagsusulong ng kapakanan ng mamamayan. Hindi

dapat maging hadlang ang balatkayo ng pang-ekonomiyang benepisyo upang hindi

maging prayoridad ang kalusugan ng mga mamamayan. Bukod dito, dapat maging

prayoridad ang kapakanan ng mga mamamayan. Ang pagbibigay ng sapat na

pinagkukunan ay magiging hakbang upang epektibong maimplementa ang batas. Ang

pagkakaroon ng isang lipunan na binibigyang prayoridad ang kalusugan ang isang

mabisang solusyon upang mabigyan ng kaukulang proteksyon ang mga kapakanan ng

mamamayan.

65

BIBLIYOGRAPIYA:

Alechnowicz, K., & Chapman, S. (2004). The Philippine tobacco industry: “the strongest tobacco lobby in Asia". British Medical Journal, 13. Retrieved September 14, 2011, from http://tobaccocontrol.bmj.com/content/

Amos, A. (1992). Cigarette advertising and marketing strategies. Tobacco Control. Retrieved August 31, 2011 from http://tobaccocontrol.bmj.com/content/1/1/3.citation

Bloomberg Global Initiative. (2007). Bloomberg Global Initiative to Reduce Tobacco Use. New Delhi: World Health Organization. accessed on September 5, 2011 < http://www.searo.who.int/LinkFiles/Tobacco_Free_Initiative_Rep_Tobacco-15.pdf>

Bordadora, N. (2012). Aquino supports sin tax reform bill. Manila Bulletin. Retrieved

March 22, 2012 from http://newsinfo.inquirer.net/162805/aquino-supports-sin-tax-

reform-bill.

Callard, C. (2010). Follow the money: How the billions of dollars that flow from smokers

in poor nations to companies in rich nations greatly exceed funding for global tobacco control and what might be done about it. Tobacco Control , 285-290. Retrieved 5 September, 2011, from Tobacco Control: http://tobaccocontrol.bmj.com/content/19/4/285.full

Campaign for Tobacco Free Kids (2009 ). Raise Taxes on Tobacco. Retrieved January 5, 2012 from <http://www.jattkenya.org/documents/downloads/6%20MPOWER%20Tax%20-%20en.pdf>

Campaign for Tobacco Free Kids. (2011) "Philippines Details - Tobacco Control Laws." Home - Tobacco Control Laws. Campaign for Tobacco Free Kids Retrieved. 1 Sept. 2011. <http://www.tobaccocontrollaws.org/country/philippines>

Chaloupka F. & Ross H (2002). Economics of Tobacco Control. University of Illinois at

Chicago. Retrieved August 20, 2011 from www.tobaccoevidence.net Chapman, S. (1996). The ethics of tobacco advertising and advertising bans. British

Medical Bulletin , 121-32.

Department of Health. (2007) Philippines Global Youth Tobacco Survey (GYTS).

Retrieved March 22, 2012 from

http://www.doh.gov.ph/sites/default/files/2007Philippines_GYTS_Factsheet_0.pdf

Department of Health (2010). 2009 Philippines Global Adult Tobacco Survey: Country

Report

66

Departmentof of Finance (n.d.) Q and A on the Proposed Sin Tax Reform Measure.

Retrieved March 20, 2012 from http://www.dof.gov.ph/wp-

content/uploads/2012/03/Sin-Taxes-Q-and-A.pdf

Do, Y. K., & Park, K. (2009). Local governments’ dependence on tobacco tax revenue: a deterrent to tobacco control in the Republic of Korea. Bulletin of the World Health Organization , 645-732. Accessed on September 5 < http://www.who.int/bulletin/volumes/87/9/08-056051/en/>

Doroteo, U., Latuja, J., Prugsamatz, R., Reyes, I., & Reyes, J.. (2010). Philippine Tobacco tax report card. Bangkok: Southeast Asia Tobacco Control Alliance.

Food and Agriculture Organization (2003). Issues in the global tobacco economy: selected case studies.. Rome: Raw Materials, Tropical and Horicultural [sic] Products Service, Commodities and Trade Division, Food and Agricultural Organization of the United Nations.

Haile, A. (2010). Sin Taxes: When the state beomes a sinner. Temple Review Vol. 82.

Henriksen, L., Schleicher, N., Feighery, E., & Fortmann, S. (2010). A Longitudinal Study

of Exposure to Retail Cigarette Advertising and Smoking Initiation. Retrieved September 1, 2011, from http://pediatrics.aappublications.org/content/126/2/232.full.html

International Development Research Centre (2006). Economic Studies and Tobacco Control Policy Development. In I. D. Centre. IDRC.

Jha, P., Chaloupka , F., Jacobs, R., Gale, F. & Capehart, T. (2000). The supply-side effects of tobacco control policies. In World Health Organization, Tobacco Control in Developing Countries (pp. 311-338). Oxford University Press retrieved September 3, 2011, from http://siteresources.worldbank.org/INTETC/Resources/375990-1089904539172/309TO342.PDF

Kamin, D. (2002). Justifying the Tobacco Tax. Swartmore. Retrieved January 5, 2012 from <http://www.swarthmore.edu/x10949.xml>

Latuja, J & Sta Ana F (2011). An Appeal to Representative Mandanas. Action for

Economic Reform. Retrieved January 5, 2012 from <http://aer.ph/?p=4455>.

Karki Y., Pant, K. & Pande, B. (2003). A Study on the Economics of Tobacco in Nepal . Economics of Tobacco Control Paper, 13. Retrieved August 10, 2011, from http://www.searo.who.int/LinkFiles/NMH

67

Macaraig, M. (2011). WHO chief accuses ‘big tobacco’ of dirty tricks. ABSCBN News. Retrieved October 12, 2011, from http://www.abs-cbnnews.com/global-filipino/world/10/10/11/who-chief-accuses-big-tobacco-dirty-tricks

National Youth Commission. (2012). NYC to Philip Morris: Education Alone Will Not

Curb Youth Smoking. National Youth Commission. Retrieved March 22, 2012 from

http://nyc.gov.ph/whats-new-at-national-youth-commission/nyc-updates/81-

youth/631-nyc-to-philip-morris-education-alone-will-not-curb-youth-smoking.

Pangalangan, R. (2012). Socialized 'sin tax' on tobacco. Philippine Daily Inquirer.

Retrieved March 22, 2012 from http://opinion.inquirer.net/24559/socialized-

%E2%80%98sin-tax%E2%80%99-on-tobacco.

Saffer, H. (n.d.). The Effect of Advertising on Tobacco and Alcohol Consumption. The

National Bureau of Economic Research. Retrieved August 19, 2011, from http://www.nber.org/reporter/winter04/s

Scollo, MM and Winstanley, MH [eds]. (2008) Tobacco in Australia: Facts and Issues. Third Edition. Melbourne: Cancer Council Victoria; 2008. Retrieved August 20, 2011 from:http://www.tobaccoinaustralia.org.au

Shafey, O., Doswick, S., & Guindon, G. (2003). Tobacco Control Country Profiles.

Atlanta: American Cancer Society, Inc., World Health Organization, and

International Union Against Cancer. Retrieved March 25, 2012 from

http://www.who.int/tobacco/global_data/country_profiles/Introduction.pdf

SITT (2010). ASEAN Tobacco Tax Report Card. Bangkok, Thailand.

Tobaccofreecenter.org. (2008). Tobacco Advertising, Promotion and Sponsorship Essential Facts. Retrieved September 2011, from http://tobaccofreecenter.org/files/pdfs/en/APS_essential_facts_en.pdf

University of the Philippines College of Law Development Foundation, Inc. (2010). RA 9211 Handbook. Quezon City: University of the Philippines College of Law

Development Foundation, Inc.

Vardavas, C. (2010). Key points in preventing tobacco use among adolescents. Retrieved Aug 23, 2011, from Tobacco Induced Diseases: http://www.tobaccoinduceddiseases.com/content/8/1/1

Weissman, R. (2003). International Trade Agreements and Tobacco Control: Threats to Public Health and the case of excluding Tobacco from Trade Agreement. Retrieved February 20, 2012 from http://www.takingontobacco.org/trade/tobacco.trade.v02.backgrd.pdf>.

68

Willemsen, M. C., & Blij, B. d. (2011). Retrieved 08 30, 2011, from globallink.org: http://www.globalink.org/en/advertising.shtml

World Health Organization. (2002). European Strategy for Tobacco Control. Retrieved September 4, 2011, from http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0016/68101/E77976.pdf

World Health Organization. (2002). Smoking Statistics. Retrieved September 3, 2011, from World Health Organization: http://www.wpro.who.int/media_centre/fact_sheets/fs_20020528.htm

World Health Organization. (2004). Building Blocks for Tobacco Control: A Handbook. Geneva: WHO.

World Health Organization. (2011). You hear about tobacco control and the WHO FCTC, but what are they?. Retrieved October 20, 2011 from http://www.who.int/features/qa/09/en/index.html

World Health Organization (2005). WHO Framework Convention on Tobacco Control.

Retrieved March 25, 2012 from

http://www.who.int/tobacco/framework/WHO_FCTC_english.pdf.

World Health Organization. (2011). You hear about tobacco control and the WHO

FCTC, but what are they?. Retrieved October 20, 2011 from

http://www.who.int/features/qa/09/en/index.html

World Health Organization (2012). Parties to the WHO Framework Convention on

Tobacco Control. Retrieved March 20, 2012 from

http://www.who.int/fctc/signatories_parties/en/

69

MGA APENDIKS

Apendiks #1 Free and Prior Informed Consent Respondent: Ralph Degollacion of Health Justice 9 February 2012 Mr. Ralph Degollacion Project Coordinator HealthJustice Philippines 6 F Victoria-1 Bldg., EDSA cor. Quezon Avenue Quezon City Magandang araw po sa inyo! Ako po ay nasa ikaapat na taon mula sa Unibersidad ng Pilipinas Maynila. Ako po ay kasalukuyang gumagawa ng pag-aaral tungkol sa implementasyon ng batas na nagreregula sa mga produktong tabako o ang Tobacco Regulation Act of 2003 (RA 9211). Isa po itong rekisito para sa mga magtatapos sa aming kolehiyo. Nais ko po sanang humingi sa inyo ng tulong sa paglilikom ng mga datos para sa pag-aaral na ito. Hinggil dito, inimbitahan ko po kayo na mainterbyu. Ang interbyu po ay magtatagal lamang ng isa hanggang isa't kalahating oras. Ang lahat po ng mga datos na aking makakalap ay mananatiling kompidensyal at gagamitin lamang sa pag-aaral na ito. Ako po ay umaasa na mapagbigyan ninyo ang aking imbitasyon na mainterbyu kayo. Malaki po ang maitutulong nito sa aking pag-aaral. Maraming salamat po! Lubos na gumagalang, Caressa Perez BA Political Science University of the Philippines Manila

70

Apendiks #2 Free and Prior Informed Consent Respondent: Dr. Ulysses Dorotheo 14 January 2012 Ulysses Dorotheo, M.D., F.P.A.O Project Director Southeast Asia Initiative on Tobacco Tax (SITT) Sir: Magandang araw po sa inyo! Ako po ay nasa ikaapat na taon mula sa Unibersidad ng Pilipinas Maynila. Ako po ay kasalukuyang gumagawa ng pag-aaral tungkol sa implementasyon ng batas na nagreregula sa mga produktong tabako o ang Tobacco Regulation Act of 2003 (RA 9211). Isa po itong rekisito para sa mga magtatapos sa aming kolehiyo. Nais ko po sanang humingi sa inyo ng tulong sa paglilikom ng mga datos para sa pag-aaral na ito. Hinggil dito, inimbitahan ko po kayo na mainterbyu. Ang interbyu po ay magtatagal lamang ng isa hanggang isa't kalahating oras. Ang lahat po ng mga datos na aking makakalap ay mananatiling kompidensyal at gagamitin lamang sa pag-aaral na ito. Ako po ay umaasa na mapagbigyan ninyo ang aking imbitasyon na mainterbyu kayo. Malaki po ang maitutulong nito sa aking pag-aaral. Maraming salamat po! Lubos na gumagalang, Caressa Perez BA Political Science University of the Philippines Manila

71

Apendiks #3 Free and Prior Informed Consent Respondent: Dr. Maricar Limpin 12 Enero 2012 Dr. Maricar Limpin Executive Director FCTC Alliance Philippines 2nd St. Kamuning Quezon City Madam: Magandang araw po sa inyo! Ako po ay nasa ikaapat na taon mula sa Unibersidad ng Pilipinas Maynila. Ako po ay kasalukuyang gumagawa ng pag-aaral tungkol sa implementasyon ng batas na nagreregula sa mga produktong tabako o ang Tobacco Regulation Act of 2003 (RA 9211). Isa po itong rekisito para sa mga magtatapos sa aming kolehiyo. Nais ko po sanang humingi sa inyo ng tulong sa paglilikom ng mga datos para sa pag-aaral na ito. Hinggil dito, inimbitahan ko po kayo na mainterbyu. Ang interbyu po ay magtatagal lamang ng isa hanggang isa't kalahating oras. Ang lahat po ng mga datos na aking makakalap ay mananatiling kompidensyal at gagamitin lamang sa pag-aaral na ito. Ako po ay umaasa na mapagbigyan ninyo ang aking imbitasyon na mainterbyu kayo. Malaki po ang maitutulong nito sa aking pag-aaral. Maraming salamat po! Lubos na gumagalang, Caressa Perez BA Political Science University of the Philippines Manila

72

Apendiks #4 KII Guide –Health Justice Philippines

1. Ano ang tingin ninyo sa kalagayan ng tobacco control?

2. Ano po sa tingin ninyo ang dahilan kung bakit patuloy na tumataas ang bilang ng mga nagkakasakit, namamatay at patuloy na naninigarilyo sa kabila ng pagkakaroon ng RA 9211?

3. Ano po ang nakikita ninyong solusyon upang mabawasan ang patuloy na dumaraming kaso ng mga nagkakasakit?

4. Masasabi ninyo po ba na may kakulangan sa batas dahil sa kabila ng pagkakaroon nito, patuloy pa rin ang mga namamatay at nagkakasakit?

5. Ano po ang masasabi ninyo sa kapasidad ng mga nagpapatupad ng batas?

5.1. Nasa kanila ba ang kakulangan kung bakit hindi maipatupad ng epektibo ang batas?

5.2. Ano po ang nakakahadlang, kung mayroon man, sa mga tagapatupad nito?

5.3. Gaano kaepektibo ang pagpapatupad ng batas na ito?

6. Ano po ang tingin ninyo sa pagkita ng gobyerno sa pagbubuwis ng mga produktong tabako?

7. Masasabi ninyo po ba na nakakaapekto ang pagkita ng gobyerno sa pagbubuwis sa pagbibigay ng serbisyo ng pamahalaan at epektibong implementasyon ng batas?

8. Sa tingin ninyo, makakatulong po ba ang pagtaas ng buwis?

9. Liban sa pagtaas ng buwis, ano pa ang nakikita ninyong solusyon?

10.Sa tingin ninyo, possible ba ang isang tobacco –free society?

11. Kung sakali nga na mangyari ito, makakaapekto kaya ito ng malaki sa ekonomiya?

11.1 Ano po ang nakikita ninyong alternatibo?

12. Dahil sa epekto nito sa ekonomiya, sa tingin ninyo po ito ba ay may epekto sa epektibong pagpapatupad ng batas?

13.Sa tingin ninyo po ba may epekto din ang presyur ng mga industriya?

14. Ano po ang dapat gawin ng gobyerno upang masusing maipatupad ang batas?

15. Ano po ang biggest challenge ng tobacco contol?

16. Ano po ang inyong suhestiyon o plan of action upang magkaroon ng epektibong tobacco control?

73

Apendiks #5 KII Guide- FCAP

Mga Layunin:

1. Alamin ang kanilang pagtingin sa pag-iimplementa ng gobyerno sa RA 9211 o

Tobacco Regulation Act of 2003.

2. Malaman ang kanilang posisyon hinggil sa pagdami ng mga kaso ng mga

namamatay at nagkakasakit dulot ng paggamit ng mga produktong tabako.

3. Malaman ang kanilang mga hakbangin o partisipasyon upang mabawasan ang

patuloy na paglala at pagtaas ng mga kaso ng mga namamatay at nagkakasakit dahil

sa paninigarilyo.

4. Mabigyang linaw ukol sa pananaw nila patungkol sa kapasidad ng taga-implementa

ng batas.

5. Malaman ang kanilang pananaw upang magkaroon ng epektibong pagpapatupad ng

batas.

Key Informant Interview Guide:

1. Ano po ang tingin ninyo sa kalagayan ng pagreregula sa mga produktong tabako?

2. Paano po nagsimula ang inyong organisasyon sa inyong adbokasiya?

3. Ano po sa tingin ninyo ang dahilan kung bakit patuloy na tumataas ang bilang ng

mga nagkakasakit, namamatay at patuloy na naninigarilyo sa kabila ng pagkakaroon ng

RA 9211 o Tobacco Regulation Act of 2003?

4. Bilang isang miyembro ng Inter-Agency Committee on Tobacco, ano po ang inyong

mga hakbangin upang masolusyonan ang patuloy na pagtaas ng bilang ng kaso ng

nagkakasakit at namamatay dahil sa paninigarilyo?

6. Masasabi ninyo po bang may kakulangan sa batas dahil sa kabila ng pagkakaroon

ng RA 9211 o Tobacco Regulation Act, patuloy pa rin ang pagtaas ng bilang ng mga

nagkakasakit, namamatay at patuloy na naninigarilyo?

7. Ano po ang tingin ninyo sa pagkita ng gobyerno sa pagbubuwis ng mga produktong

tabako?

8. Ano po ang masasabi ninyo sa kapasidad ng mga nagpapatupad ng naturang batas?

74

9. Sa tingin ninyo po ba na makakatulong ang pagtataas ng presyo ng mga produktong

tabako upang mabawasan ang bilang ng mga naninigarilyo?

9.1. Makakatulong din po ba ang pagtaas ng ipinapataw na buwis?

10. Sa tingin ninyo, posible po ba ang isang tobacco free society?

10.1 Dahil po sa malaking kita ng gobyerno mula sa pagpapataw ng buwis at sa mga

magsasaka na ang ikinabubuhay ay ang pagtatanim ng tabako, makakaapekto po kaya

ito ng malaki sa ekonomiya?

10.2 Kung oo, ano po ang mga alternatibo upang mapunan ang magiging epekto

nito sa ekonomiya?

11. Dahil po sa nabanggit na dulot nito sa ekonomiya, posible po kaya na maapektuhan

ang epektibong pagpapatupad ng batas?

11.2 Ano po sa tingin ninyo ang dapat gawin ng gobyerno upang epektibong

magampanan ng mga taga-implementa ang kanilang mga tungkulin?

12. Ano ang dapat gawin ng gobyerno upang masusing maipatupad ang batas na ito?

13. Ano po ang inyong suhestiyon at plan of action upang magkaroon ng epektibong

pagpapatupad ng batas?

75

Apendiks 5- KII Guide- Dr. Dorotheo of SITT

Mga Layunin:

1. Alamin ang kanilang pagtingin sa pag-iimplementa ng gobyerno sa RA 9211 o

Tobacco Regulation Act of 2003.

2. Malaman ang kanilang mga hakbangin o partisipasyon upang mabawasan ang

patuloy na paglala at pagtaas ng mga kaso ng mga namamatay at nagkakasakit dahil

sa paninigarilyo.

3. Mabigyang linaw ukol sa pananaw nila patungkol sa kapasidad ng taga-implementa

ng batas.

4. Malaman kung ano ang kalagayan ng pag-iimplementa ng batas.

5. Malaman ang kanilang pananaw upang magkaroon ng epektibong pagpapatupad ng

batas.

Key Informant Inteview Guide

1. Ano po ang tingin ninyo sa kalagayan ng pagreregula sa mga produktong tabako?

2. Paano po nagsimula ang inyong organisasyon sa inyong adbokasiya?

3. Ano po sa tingin ninyo ang dahilan kung bakit patuloy na tumataas ang bilang ng

mga nagkakasakit, namamatay at patuloy na naninigarilyo sa kabila ng pagkakaroon ng

RA 9211 o Tobacco Regulation Act of 2003?

4. Ano po ang inyong mga hakbangin upang masolusyonan ang patuloy na pagtaas ng

bilang ng kaso ng nagkakasakit at namamatay dahil sa paninigarilyo?

6. Masasabi ninyo po bang may kakulangan sa batas dahil sa kabila ng pagkakaroon

ng RA 9211 o Tobacco Regulation Act, patuloy pa rin ang pagtaas ng bilang ng mga

nagkakasakit, namamatay at patuloy na naninigarilyo?

7. Masasabi ninyo po ba na makakaapekto ang pagkita ng gobyerno sa pagbubuwis

sa pagbibigay serbisyo ng pamahalaan at epektibong pagpapatupad ng RA 9211 o

Tobacco Regulation Act of 2003?

8. Ano po ang masasabi ninyo sa kapasidad ng mga nagpapatupad ng naturang batas?

9. Sa tingin ninyo po ba na makakatulong ang pagtataas ng presyo ng mga produktong

tabako upang mabawasan ang bilang ng mga naninigarilyo?

76

9.1. Makakatulong din po ba ang pagtaas ng ipinapataw na buwis?

10. Sa tingin ninyo, posible po ba ang isang tobacco free society?

10.1 Dahil po sa malaking kita ng gobyerno mula sa pagpapataw ng buwis at sa mga

magsasaka na ang ikinabubuhay ay ang pagtatanim ng tabako, makakaapekto po kaya

ito ng malaki sa ekonomiya?

10.2 Kung oo, ano po ang mga alternatibo upang mapunan ang magiging epekto

nito sa ekonomiya?

11. Dahil po sa nabanggit na dulot nito sa ekonomiya, posible po kaya na maapektuhan

ang epektibong pagpapatupad ng batas?

11.2 Ano po sa tingin ninyo ang dapat gawin ng gobyerno upang epektibong

magampanan ng mga taga-implementa ang kanilang mga tungkulin?

12. Sa tingin ninyo po malaki din po ba ang epekto ng presyur mula sa industriya ng

tabako?

12.1 Ano po ang kanilang ginagawa upang patuloy na pahintulutan ang pagbebenta

ng kanilang mga produkto?

13. Ano ang dapat gawin ng gobyerno upang masusing maipatupad ang batas na ito?

14. Ano po ang inyong suhestiyon at plan of action upang magkaroon ng epektibong

pagpapatupad ng batas?