SEMINARSKI RAD IZ PREDMETA: OPERATIVNI SISTEMI I RAČUNARSKE MREŽE

TEMA: MREŽNI PROTOKOLI

PROFESOR: v.as.dr. Samir Lemeš STUDENTICA: Azra Kasumović

ZENICA, MAJ 2011.

Protokol OSI referentni model FTP - File Transfer Protocol HTTP – Hyper Text Transfer Protocol UDP – User Datagram Protocol DNS - Domain Name Service TCP/IP – Transfer Control Protocol / Inernet Protocol PPP – Protokol za daljinski pristup računarskoj mreži Telnet SMTP – Simple Mail Transfer Protocol NetBIOS – omogućava praćenje sesija Hub Switch uređaji koji rade od 1. – 3. sloja OSI referentnog modela Router

Mrežni protokol je skup standardnih pravila za prikaz, ovjeravanje podataka te provjeravanje od grešaka koje je potrebno izvršiti da bi se podatak uopće poslao.

Specifikacije koje protokol obično uključuje su: format poruke koja se prenosi i tretman greške u komunikaciji.

“ Pogrešno su ti prenijeli

poruku, ne čini to!!! ”

Grupisanje protokola se vrši .u 7 različitih slojeva po tzv. OSI modelu. Osim OSI modela koristi se i TCP / IP model sa 4 sloja.

Aplikacija

Prezentacija

Sesija

Transport

Mreza

Veza

Fiz. sloj

Aplikacija

Transport

Mreza

Veza

Fiz. sloj

Sloj “host-mreza”

7

6

5

4

3

2

1

OSI TCP/IP

ne postoje u modelu

7. Application

6. Presentation

5. Session

4. Transport

3. Network

2. Data Link

1. Physical

OSI referentni model

Primjer klijentske aplikacije Remote Desktop servisa

Zadatak Remote Desktop servisa jeste da omogući pristup i rad na udaljenim računarima na kojima je instaliran MS Windows i uključen Microsoft Terminal Services.

U aplikacijski sloj spada i telnet – servis i protokol koji služi za pristup za rad na udaljenom računaru ( eng. remote login ) korištenjem lokalnog računara kao terminala.

Pristup POP3 serveru putem telnet klijenta

podaci-1 j k A P

podaci j k

podaci-2 j k A P

podaci-2 j k A P H2T2

podaci-1 j k A P H2T2

internet

podaci-1 j k A P

podaci j k

podaci-2 j k A P

podaci-2 j k A P H2T2

podaci-1 j k A P H2T2

Transportni sloj

Sloj mreze

Sloj veze

Sloj veze

Sloj mreze

Transportni sloj

A P

Prezentacijski sloj (Presentation layer) vrši konverziju podataka ( u cijele brojeve ). Svi podaci koji se šalju u mrežu moraju biti mrežnog formata. FTP: dvosmjerni prenos datoteka sa servera na klijent i obrnuto.SMTP: protokol za prenos E-mail poruke.

Sloj sesije ( Session layer ) uspostavlja sesije i definiše redoslijed akcija, sinhronizaciju kao osnovu za izvršavanje aplikacija i sl. NetBIOS omogućava praćenje sesija između klijenta i servera i obezbjeđuje njihov nesmetan i neprekidan rad.

Transportni sloj (Transport layer) treba da osigurava pouzdan prenos podataka. Obezbjeđuje prijem i slanje paketa podataka odgovarajućim redoslijedom i u odgovarajućem formatu.TCP: Set protokola za obezbjeđenje transporta podataka, otkrivanje i korekciju grešaka.

Ovaj sloj (Network layer) omogućava komunikaciju otvorenih sistema u uspostavljanju produžavanja i prekida komunikacije. Na ovom sloju “žive i rade” protokoli. Gavna mu je funkcija prenos podataka kroz cijelu mrežu, od izvora do odredišta. IP: Internet protokol

Podatkovani ( Data Link ) definiše strategiju dijeljenja pristupa fizičkom mediju.

To je interfejs između fizičkog medija koji se koristi za prenos podataka i aplikacija koji te podatke koristi.

U ovom sloju se koristi PPP.

Fizički ( Physical layer) sloj definiše fizičke i električne komponente mreže. Princip se zasniva na prenosu 0 (nula) i 1 (jedinica) preko komunikacionog kanala ( bakarna žica, optičke staklene niti, koaksijalni kablovi,...)Definiše detekciju prenosa, vrši višekorisnički prenos podataka i otkriva druge korisnike.

Slojevi koaksijalnog kabla

Serial router

Da bi se spriječilo ( ili barem umanjilo) lutanje paketa kroz mrežu i smanjila vjerovatnoća retransmisije, u globalnim mrežama koriste se uređaji nazvani usmjerivači ili routeri.

Usmjeravaje paketa na osnovu tabele rutiranja

Router je mrežni uređaj koji prosljeđuje pakete podataka između računarskih mreža unutar 3. OSI sloja.

U svakom routeru, paket se prima, sprema i nakon izvjesnog vremena šalje drugom routeru ili nekom uređaju ( u našem slučaju kompjuteru ).

Uspostavljanje veza, prenos podataka i raskid veza određeni su setom protokola koji su nadležni za jedan od sljedećih poslova:

„handshaking“ – uspostavljanje veze, Pregovaranje o različitim karakteristikama veze, Definicija početka i kraja poruke, Definicija formata poruke, Definisanje pravila za obradu oštećenih ili nepravilno formatiranih poruka

(ispravka grešaka), Utvrđivanje neočekivanog prekida veze i definisanje daljih koraka u tom

slučaju, Prekid veze.

Komunikacija paketa

Na slici je ilustrovan osnovni princip komunikacije paketa. Računar sa lijeve strane slike šalje poruku računaru na desnoj strani.

Predajni (izvorni) računar dijeli sadržaj poruke na niz paketa (1-3). Izvorni računar šalje paket po paket routeru sa kojim je povezan.

Na ovaj način paket krečući se po svojoj putanji stiže na svoje krajnje ishodište.

Router donosi inteligentne odluke o najboljoj putanji

za prenos podataka.

... Računar s namjenskim operativnim sistemom.

Različite veličine hub-ova

Hub je mrežni uređaj koji također funkcioniše na prvom OSI sloju (fizičkom sloju ). Na hub-u postoji više konektora ( obično su to RJ – 45 konektori ). Na svaki konektor se priključuje po jedan kabal, preko kojeg se povezuje po jedna radna stanica ili server.

Konektor RJ45 i utičnica

To je uređaj koji prosljeđuje podatke od jednog mrežnog segmenta do drugog putem određene linije. Veoma značajna mogućnost koju switch posjeduje je da se na svaki port switch-a može priključiti stanica sa odgovarajućim portom. Najčešći problem koji se javlja kod upotrebe switch-a je preopterećenje. Switch